ilda Darlas vroeg zich af hoe de wereld eruit zouzien als alle kinderen al jong leren handelen vanuitinnerlijke wijsheid en compassie met anderen. Ze liethet niet bij het stellen van de vraag. Ze zocht ant-woorden, die ze vond in de westerse en oostersewereld. Met die antwoorden ging ze aan het werk enontwikkelde een model voor het onderwijs. Hiermeeontwikkelen kinderen vanaf jonge leeftijd de vaar-digheid om te handelen vanuit innerlijke wijsheid,met empathie en compassie. Ze gelooft dat veel con-flicten, van grote militaire ingrepen tot kleine fami-lieruzies, ontstaan omdat mensen geloven dat húnidee het enige juiste is: ze zijn niet geïnteresseerd inhet gezichtspunt van de ander. Gilda is er van overtuigd dat alle kinderen het inzich hebben de vaardigheid te ontwikkelen om welrekening te houden met de standpunten van ande-ren, als ze er maar de kans voor krijgen. Kinderendie deze eigenschappen ontwikkelen zorgen voorveel meer harmonie in hun omgeving. Minder pes-ten, agressie, intoleranties en geweld zijn onderandere het gevolg. Dat blijkt uit haar grondigeonderzoeken, evenals innerlijke reflectie bij alles watze doen. Gilda wil kinderen over de hele wereld dekans bieden met het onderwijsmodel dat ze voor ditdoel ontwikkelde. Ze stelt de materialen gratis terbeschikking voor scholen. Inmiddels profiteerden al2000 kinderen in India, China, Guatemala, Mexico,Engeland van dit programma en andere landen vol-gen.

Een vredige, duurzame wereldGilda groeit op in Mexico Stad. Ze studeert compu-tertechnologie in Mexico en komt naar Europa omte werken. Haar carrière verloopt goed, eerst inSpanje, daarna in Engeland. Toch geeft het haar nietde voldoening die ze zoekt. Ze neemt ontslag enmaakt een reis door Azië. Daar verblijft ze in eenboeddhistisch klooster in Nepal en ontdekt ze dat devragen waarmee ze worstelt -over het ontstaan vanethische normen en ethisch gedrag- al eeuwen in de

Aziatische filosofie gesteld worden. Ze bestudeert deAziatische filosofie en combineert dat met deWesterse studies psychologie, filosofie en religies. In1998 start ze een school in India, Bogaya, waar zehaar kennis direct in praktijk brengt. Al doende ont-staat de Universal Education for EthicalDevelopment, een universele opleiding voor ethischeontwikkeling. Inmiddels gesteund door de Unescoontwikkelt Gilda deze universele school verder. De centrale vraag voor haar is: hoe ondersteuntonderwijs kinderen bij het ontwikkelen van de vaar-digheiden om empathisch te handelen en compassie-vol en met wijsheid ethische beslissingen te nemen? Ze ontwikkelt uiteindelijk een programma dat alsdoel heeft empathie, compassie en reflectief denkenbij kinderen in te bedden. Het aardige is dat zowelde kinderen als hun leerkrachten en verzorgerservan leren. Het blijkt dat, na afloop kinderen instaat zijn om zelfstandig ethische afwegingen temaken, waarbij ze rekening houden met onze onder-linge afhankelijkheid, zowel van elkaar als mensenals onze verbondenheid met de aarde.

Het innovatieve van dit programma is dat het kinde-ren leert handelen vanuit universele waarden wijs-heid, compassie en empathie, in plaats vanuit waar-den die door een bepaalde cultuur, filosofie ofgeloof worden ingegeven. Gilda wil het model, dathet resultaat is van 12 jaar studie, over de helewereld implementeren.

Het onderwijsmodelHet onderwijsmodel is een driejarig programmavoor kinderen van 4, 5 en 6 jaar. Door middel vanverschillende technieken, zoals Tai Chi, meditatie,theater, rollenspellen en lessen in verbindend spre-ken worden de kinderen aangemoedigd om huninnerlijke wijsheid, compassie en empathie te ont-wikkelen. Het programma bestaat uit drie fases, diegedurende 3 jaar worden aangeboden in circa 2 uurper week.

e d u c a r e[ pagina 6 ] 3/2011

G

Een wereld vol compassie

Irene Muller-Schoof is als ouder

van drie opgroeiende kinderen

betrokken bij Educare. Ze ont-

wikkelt onderwijsmateriaal,

geeft training en schrijft artike-

len over communicatie.

Dit artikel kwam tot stand in

samenwerking met Ilona

Zuurmond-Wijga. © ER

ICA

JA

NSE

Een internationaal programma voor jonge kinderen

Hoe zal de aarde er uit zien als alle mensen zouden handelen vanuit innerlijke wijs-

heid, empathisch en met compassie? Rekening houden met elkaar en met de natuur,

vanuit een diep begrip dat alles van elkaar afhankelijk is. Hoe zou die aarde er uit

zien en wat is er voor nodig om dat te bereiken?

Irene Muller-Schoof

Ruimte voor wijsheid

e d u c a r e[ pagina 8 ] 3/2011

De fases zijn: Fase 1 – het persoonlijke ontwikkelingstrajectFase 2 – het interpersoonlijke ontwikkelingstrajectFase 3 – het integratieproces

Wat wil jij?Fase 1 van het onderwijsmodel is bedoeld voor kinde-ren van 4 tot 5 jaar. Het belangrijkste doel van ditjaar is om begrip en bewustzijn te creëren van deinnerlijke belevingswereld. Een kind leert te begrijpendat er een verschil is tussen een object buiten zijngedachtenwereld en een object dat gecreëerd wordtdoor zijn eigen conceptuele denken. Dit houdt in datkinderen vragen leren stellen om er achter te komenwat er werkelijk in de ander omgaat, in plaats vanaan te nemen of te raden naar wat er in de anderomgaat. Dit bewustzijn leren ze aan door verschillen-de technieken als mindfulness, Tai Chi dansen, thea-teroptredens, confronterende vraagmethode en diepereflectie ten aanzien van gedachtes en taal. In dezefase worden de zaadjes voor empathie gezaaid.

De kunst van het vragenIn de leeftijd van 5 tot 6 jaar, in fase 2, ligt de nadrukop de verbinding met anderen. Daarvoor moet eerstefase 1 zijn doorlopen, anders lukt dit niet. In dezefase ontwikkelt het kind het vermogen tot het voerenvan een dialoog, waarbij het zich bewust is van deander. In deze fase traint het kind voor compassiemet behulp van analytische meditatie, de kunst vanhet vragen, taalgebruik, communicatiespelletjes, thea-teropvoeringen, meditaties en dialogen.

De echte wereldIn fase 3 zijn de kinderen 6 tot 7 jaar. Het doel vandeze fase is om empathie en compassie te integrerenin het bewustzijn van het kind. Als dit lukt kan hetkind met wijsheid reageren. De belangrijkste metho-des in fase 3 zijn de projecten en de simulatoren:spellen met randvoorwaarden en opdrachten om deechte wereld na te bootsen. In een klaslokaal stimu-leren begeleiders de kinderen om ecologische-, soci-ale- en ethische dilemma’s te spelen en wijs op telossen, de werkelijkheid nabootsend. Gilda heeft inhaar studies 2 momenten geïdentificeerd waarin dehersenen van kinderen zeer ontvankelijk zijn voorempathie en inbedding: tussen 4-6 jaar en dan weertussen 11-14 jaar. De simulatiespellen ecologie, soci-ologie en ideologie zijn apart bruikbaar en ook zeergoed voor kinderen tussen 11-14 jaar.

Oog voor elkaarWat is nu het unieke aan dit programma? InNederland kennen we diverse onderwijsmodellen dieop verschillende niveaus ingrijpen op het waarde-systeem van kinderen. Zo zijn schoolmodellen diegestoeld zijn op een geloofsovertuiging, waarbij mennaast educatie specifieke geloofswaarden overdraagt.Daarnaast zijn er de vernieuwingsmodellen alsJenaplanonderwijs, Daltononderwijs,Montessorionderwijs of vrijeschoolonderwijs. Ookzijn er additionele schoolprogramma’s als anti-pest-programma’s, die corrigerend werken en aanvullendzijn.

Alle systemen die er in Nederland bestaan werkenvanuit bepaalde overtuigingen en waardesystemen.Helaas werken de oplossingen doorgaans onvol-doende. Zoals op de afbeelding te zien is steekt hetprogramma van de Universal Education for EthicalDevelopment in op het niveau van bewustzijn enwaarnemen. Het doel is juist om niet-oordelend, wijsen met oog voor elkaar de wereld tegemoet te tre-den.

Leren handelen vanuit wijs-heid, empathie en compassie:de weg naar een duurzameen vreedzame wereld

© ER

ICA

JA

NSE

e d u c a r e 3/2011 [ pagina 9 ]

Mogelijkheden in Nederland?Gilda vraagt zich af of er mogelijkheden inNederland zijn om dit onderwijsprogramma te draai-en. Ze vindt het belangrijk dat scholen het materiaalgratis krijgen. Alle benodigde materialen zijnmomenteel in het Engels of Spaans. Er zijn goedgedocumenteerde DVD’s, instructies, een onderwij-zershandleiding. Er zitten ook beschrijvingen van demeditatie en Tai Chi lessen in het pakket, waarmeeelke leerkracht of docent in principe uit de voetenkan. Er is een handleiding op DVD voor ouders enbegeleiders, een uitleg van de filosofie en een DVDper simulator, inclusief een spellenset.Contactpersoon voor Nederland is Ligia Kaak-

Meer weten?

Gilda Darlas, Founder and

General Director

CIDEL (Centre for Research in

Ethical Development)

www.cidelglobal.org

email: gilda@cidelglobal.org

Video’s van de pilotgroep en de

controle groep zijn te zien op

het EducareNetwerk in de groep

Wijs Onderwijs

www.educare.nl/netwerk

Hartman. Net als Gilda zou zij het liefst willen dat inzo veel mogelijk landen scholen en begeleiders vanstart gaan met het materiaal, dus ook in Nederland.Ze zoekt vertalers, mede-ontwikkelaars en belang-stellenden die met de methode willen werken. Ookzoekt ze structurele financiering voor de scholing.

Wijs OnderwijsVoor de ontwikkeling in Nederland is er een groepaangemaakt op het EducareNetwerk onder de naamWijs Onderwijs. Geïnteresseerden kunnen zich daaraanmelden. Docenten die interesse hebben ontvan-gen van Gilda gratis een on-line training waarmeeze steeds 4 weken vooruit kunnen.3

Hoe werkt het in praktijk? Volg twee groepen jonge kin-deren (zie youtubefilms, info): een pilotgroep, die hetprogramma doorloopt en een controlegroep die dat nietdoet. De opdracht aan de kinderen luidt: “Een stam vanvijf personen arriveert in jullie ecosysteem, wat gaanjullie doen?” Je ziet dat de kinderen in de pilotgroepmet elkaar overleggen en de stam welkom willen heten.Ze vragen aan het stamhoofd wat de stam komt doen.Het stamhoofd vertelt dat zij een ‘loopstam’ zijn en vanhet ene gebied naar het andere gebied lopen. Ze zijn

moe en hebben honger. De pilotgroep nodigt de stam uitvoor een welkomsdiner en biedt een slaapplaats aan.In de controlegroep daarentegen schreeuwen de kinde-ren door elkaar. Ze willen de hele stam afmaken en ineen kookpot stoppen om op te eten. Als de begeleidstervraagt waarom ze dat willen, luidt het antwoord:“Omdat ze slecht zijn en ze hier ongevraagd aan komenzetten. Dit is onze plaats. Onze beesten mogen zeopeten.”

Vreemde gasten

Dit artikel kreeg je van Educare! Educare is een tijdschrift over opvoeden en onderwijzen vanuit verbondenheid. Het wordt uitgegeven door Stichting Universele Opvoeding en verschijnt 5x per jaar. Ieder nummer bevat een uitneembaar katern met praktische oefeningen en informatie die je thuis en/of in de klas kunt uitvoeren. Wanneer je op de hoogte wilt blijven van nieuws over opvoeding en onderwijs in verbondenheid, dan kun je je inschrijven op onze digitale nieuwsbrief. We sturen je dan ook bericht wanneer de nieuwe Educare (het tijdschrift) uitkomt. We gebruiken de nieuwsbrief tevens voor nieuws wat niet in het tijdschrift gedrukt kon worden en om je op de hoogte te houden van ontwikkelingen op onze websites. Schrijf je nu in op de nieuwsbrief en ontvang direct 6 Educare katernen (pdf):

1. Leren met Hart Focus 2. Schatgraven in jezelf 3. Verrassend tekenen 4. Opgroeien in verbondenheid 5. Leren kun je leren 6. De rol van spiegelneuronen

Je vindt het inschrijfformulier op onze homepage op www.educare.nl Op onze website kun je ook een abonnement afsluiten op het tijdschrift zelf of ter kennismaking een proefnummer aanvragen. De websites van Stichting Universele Opvoeding:

www.educare.nl – alles over het tijdschrift Educare www.opvoedingsboek.nl – wekelijks een boekbespreking... www.opgroeieninverbondenheid.nl – wekelijks een praktische tip... opvoedingenonderwijs.ning.com – digitale ontmoetingsplaats voor leden

Copyrights van alle teksten en foto’s in deze pdf berusten bij Stichting Universele Opvoeding en de respectievelijke auteurs en fotografen. Je mag er niets uit kopiëren zonder hier vooraf toestemming voor te vragen. Je mag wèl deze pdf in zijn geheel doorgeven aan vrienden en/of collega’s van wie je denkt dat ze belangstelling hebben voor de inhoud ervan. St. Universele Opvoeding – Hendrik Marsmanweg 16 – 4103 WS Culemborg – redactie@educare.nl