CHNG 1

CHNG 1 MUA LAI VA SAP NHP (M&A) TRN TH GII

Yu cu ca chng 7:

- Hiu khai nim v mua lai va sap nhp (M&A), phn bit vi M&A qua bin gii va phn bit c cac hinh thc M&A khac nhau;

- Hiu c cac phng thc tai cu truc doanh nghip trong M&A

- Hiu c li ich cua vic thc hin M&A

- Hiu c nguyn nhn tht bai cua hoat ng M&A

- Bit khi nao doanh nghip nn chon M&A thay vi u t mi

- Nm c tinh hinh chung v hoat ng M&A trn th gii va bit t tim hiu hoat ng M&A tai Vit Nam, ASEAN, Nht Ban, My, EU

7.1 Khai nim M&A

7.1.1 Khi nim

Nh a trinh bay chng 2 v cac hinh thc c ban cua u t quc t, u t trc tip nc ngoai (FDI) la hinh thc u t quc t chim ti trong ln nht v vn u t so vi cac hinh thc u t quc t khac. Hoat ng FDI c tin hanh chu yu bi cac cng ty xuyn quc gia TNCs, trn 90% lng FDI trn th gii la do TNCs thc hin. Cac TNCs nay tin hanh hoat ng FDI theo hai phng thc chinh la mua lai va sap nhp qua bin gii (cross border M&A) hoc u t mi (greenfield investment).

Mua li v sp nhp l mt hnh thc u t trong o chu u t mua lai toan b hoc mt phn u ln tai san cua mt c s san xut kinh doanh sn co vi muc tiu kim soat cng ty o hoc hai cng ty ng y hp nht vi nhau tao thanh cng ty mi. M&A qua bin gii la hoat ng mua lai va sap nhp c tin hanh gia cac chu th it nht hai quc gia khac nhau. V c ban hai hoat ng nay chi khac nhau v s di chuyn vn qua khoi bin gii quc gia, con ban cht la nh nhau.

M&A l phng thc u t ph bin i vi cc cng ty mun bo v, cng c v tr cnh tranh bng cch: (1) bn i nhng b phn khng ph hp vi nng lc ca mnh v (2) mua nhng ti sn chin lc gip nng cao kh nng cnh tranh ton cu ca mnh.

Vi nhng cng ty ny, nhng ti sn chin lc mua c t cc cng ty khc, v d nh nng lc k thut, nhn hiu ni ting, v mng cung cp v h thng phn phi sn c,... c th c a ngay vo s dng c th phc v khch hng tt hn, gia tng li nhun, m rng th phn, tng nng lc cnh tranh ca cng ty nh s dng mng li sn xut ton cu mt cch hiu qu hn.

7.1.2 Phn bit mua lai (M) va sap nhp (A)

Theo Investiopia:

Mc du hai thut ng mua lai va sap nhp thng c i i vi nhau nhng gia chung co chut s khac bit. Theo Investiopia, khi mt cng ty mua lai mt cng ty khac va th hin ro rang vi tri la chu s hu mi cua cng ty nay thi hoat ng o goi la mua lai. ng goc phap ly, cng ty muc tiu khng con tn tai na. Cng ty mua lai se danh toan quyn quan ly hoat ng kinh doanh, va c phiu cua cng ty mua lai tip tuc c lu hanh trn thi trng. Con sap nhp (merger), hiu theo nghia ung n nht cua t nay, la hoat ng xay ra khi hai doanh nghip, thng la co cung quy m, ng y hp nht vi nhau tao thanh cng ty mi thay vi c s hu va hoat ng ring le nh trc y. Hoat ng nay co tn goi chinh xac la hp nht binh ng. C phiu cua ca hai cng ty nay khng con na va thay vao o la c phiu cua cng ty mi thanh lp. Vi du, ca hai cng ty Daimler-Benz va Chrysler u khng con tn tai khi chung hp nht, hay sap nhp, lai vi nhau.

Tuy nhin trong thc t thi nhng thng vu hp nht binh ng khng xay ra thng xuyn. Thng thi mt cng ty se mua mt cng ty khac, va theo iu kin mua lai a thoa thun, cng ty o se cho cng ty bi mua lai tuyn b rng y la mt thng vu hp nht binh ng, mc du y thc s la hoat ng mua lai. Bi mua lai thng mang ham y tiu cc cho nn m ta mt thng vu la sap nhp hay hp nht se khin cho nhng ngi quan ly cua cac cng ty cam thy d chiu hn.

Mt thng vu mua lai cung co th c coi la sap nhp khi ban giam c cua ca hai cng ty u ng tinh rng y la s kt hp mang lai li ich tt nht cho ca hai bn. Nhng khi thng vu c tin hanh mt cach khng thn thin, tc la khi cng ty muc tiu khng mun bi mua lai, thi no thng c goi la mua lai.

Nh vy, mua lai (acquisition) hay sap nhp (merger) hoan toan phu thuc vao vic mua lai o la thn thin hay thu ich va phu thuc vao cach ngi ta cng b chung. Noi mt cach khac, s khac bit thc s nm ch Ban quan tri, ngi lao ng va c ng cua cng ty muc tiu phat biu va nhn thc v chung nh th nao.

Theo Stanley (2007):

Theo Stanley (2007), sap nhp (merger) la thut ng co y nghia cht che v mt phap ly. No khng chi ra cho chung ta bit nhng cng ty thc hin hoat ng nay se hoat ng nh th nao trong tng lai. Sap nhp xut hin khi mt cng ty kt hp vi mt cng ty khac va cng ty bi sap nhp se bin mt, chi con lai cng ty sap nhp. Vi du, cng ty A sap nhp vao (va bin mt v mt phap ly) cng ty B. Khi o, chng khoan cua cng ty A se bi thu hi lai va i thanh chng khoan cua cng ty B. Ngi ta se uc l trn chng khoan cua cng ty A chung khng th s dung c na. Cng ty A se bi thu xp nhanh chong ra khoi thi trng. Cng ty A goi la cng ty bi sap nhp (decedent) va cng ty B goi la cng ty sap nhp (survivor).

Tt ca cac hoat ng sap nhp u thc hin theo lut. Cac giao dich trong hoat ng sap nhp cung u phai thc hin theo lut ni hoat ng nay din ra. ng li hoat ng va quan ly cua cac cng ty se khng co anh hng gi n cng ty sap nhp. Mc du cng ty sap nhp phat biu cung cng ty bi sap nhp la, chung ti khng thc hin hoat ng mua lai, chung ti chi sap nhp vi nhau, ngu y rng hai cng ty nay la cac i tac co vi tri nh nhau trong doanh nghip, trong khi trong thc t thi theo quy inh cua phap lut, mt doanh nghip se la doanh nghip s hu va doanh nghip kia se la doanh nghip bi kim soat.

Hp nht (consolidation) la mt dang c bit cua sap nhp. Vi hoat ng nay, cng ty A va cng ty B hp nht vi nhau tao thanh mt cng ty mi la cng ty D, cng ty A va B se bin mt. Cng ty C goi la cng ty hp nht. Hoat ng va y nghia phap ly cua hoat ng nay u cung la hp nht.

Mua lai mt doanh nghip la qua trinh trong o chng khoan va tai san cua mt cng ty se chuyn sang s hu cua cng ty mua lai. Cac giao dich co th se di hinh thc mua lai chng khoan hoc tai san cua cng ty bi mua lai.

Mua lai la khai nim chung c s dung khi mun m ta s chuyn quyn s hu. Trong khi sap nhp co y nghia hep hn va phai tun theo cac iu kin mang tinh ky thut trong mt quy trinh phap ly ring, thi mua lai co th ap dung hoc khng. Vi du, cng ty A va cng ty B ng y sap nhp, cng ty A se oi lai cac chng khoan cua cng ty B va thay vao o la chng khoan cua cng ty A.

Theo Lut cnh tranh ca Vit Nam:Theo Lut cnh tranh cua Vit Nam c hiu lc t ngy 1 thng 7 nm 2005, iu 17, cac khi nim lin quan n mua li v sp nhp c a ra nh sau: Mua li doanh nghip l vic mt doanh nghip mua ton b hoc mt phn ti sn ca doanh nghip khc kim sot, chi phi ton b hoc mt ngnh ngh ca doanh nghip b mua li. Sp nhp doanh nghip l vic mt hoc mt s doanh nghip chuyn ton b ti sn, quyn, ngha v v li ch hp php ca mnh sang mt doanh nghip khc, ng thi chm dt s tn ti ca doanh nghip b sp nhp. Hp nht doanh nghip l vic hai hoc nhiu doanh nghip chuyn ton b ti sn, quyn, ngha v v li ch hp php ca mnh hnh thnh mt doanh nghip mi, ng thi chm dt s tn ti ca cc doanh nghip b hp nht.

Vi du, c 2 doanh nghip A v B. Nu A mua c phiu hoc ti sn ca B mc kim sot ton b hoc mt phn hot ng ca B, ta ni doanh nghip A mua li cng ty B. Khi c hai trng hp xy ra. Mt l, hai doanh nghip A v B vn c th l hai php nhn ring, vn tn ti song song, tc l khng c sp nhp. Hai l, B khng cn tn ti na, khi ch cn mt mnh A, A nhn ton b ti sn, cc quyn v ngha v ca B. Do o B l doanh nghip b sp nhp, hay con goi la doanh nghip muc tiu, A l doanh nghip sp nhp. Vi trng hp ca hp nht doanh nghip, th c A v B cng gp tt c vn, chm dt s tn ti ca mnh hnh thnh mt doanh nghip mi, ly tn C chng hn.

Lut canh tranh inh nghia v mua lai va sap nhp va hp nht tng i ging vi cach inh nghia cua Stanley (2007). Nhng so sanh vi Investiopia, thi ni dung hoat ng mua lai va sap nhp trong Lut canh tranh ging vi hoat ng mua lai (Acquisition) theo inh nghia cua Investiopia, con ni dung hoat ng hp nht trong lut canh tranh tng ng vi hoat ng sap nhp (Merger) trong Investiopia. S khac nhau th hin cach dung t, con ban cht vn nhng hoat ng nh nhau ma thi. Tng t nh vy, trong mt nghin cu cua Trn inh Cung va Lu Minh c (2008) cung cp n cach goi tn cac hoat ng nay trong ting Vit, va theo hai tac gia nay Acquisition c goi la thu tom, con Merger c goi la sap nhp.

Trong pham vi chng nay, mua lai va sap nhp c hiu theo nghia ging nh cach hiu cua Investiopia va goi tt la M&A. Nghia la, khi mt cng ty mua lai mt cng ty khac va th hin ro rang vi tri la chu s hu mi cua cng ty nay thi hoat ng o goi la mua lai. ng goc phap ly, cng ty muc tiu khng con tn tai na. Cng ty mua lai se danh toan quyn quan ly hoat ng kinh doanh, va c phiu cua cng ty mua lai tip tuc c lu hanh trn thi trng.

Con sap nhp la hoat ng xay ra khi hai doanh nghip, thng la co cung quy m, ng y hp nht vi nhau tao thanh cng ty mi thay vi c s hu va hoat ng ring le nh trc y. Hoat ng nay co tn goi chinh xac la hp nht binh ng. C phiu cua ca hai cng ty nay khng con na va thay vao o la c phiu cua cng ty mi thanh lp.S khac nhau c so sanh trong bang di y:Bang 71 Phn bit mua lai, sap nhp va hp nht theo mt s ngun tai liu

Hoat ngTn goi theo

Lut canh tranh/StanleyInvestiopiaTrn inh CungTing AnhGiao trinh u t Quc t

Mt cng ty mua lai mt cng ty khac va th hin ro rang vi tri la chu s hu mi cua cng ty nayMua lai hoc sap nhpMua laiThu tomAquisitionMua lai

Hai doanh nghip, thng la co cung quy m, ng y hp nht vi nhau tao thanh cng ty mi hoc hoat ng kt hp gia hai cng ty mang lai li ich ln nht cho ca hai bnHp nhtSap nhpHp nhtMergerSap nhp

Ca hai hoat ng trnMua lai, sap nhp va hp nhtM&AThu tom va hp nhtM&AM&A hay Mua lai va sap nhp

Ngun: Tac gia t tng hp

7.2 Phn loai M&A

7.2.1 Theo quan h dy chuyn san xut kinh doanh

- M&A theo chiu ngang (Horizontal): l hnh thc M&A din ra gia cc cng ty trong cng mt ngnh kinh doanh hay gia cc i th cnh tranh cung chia se mt dy chuyn san xut va thi trng nh nhau.

Vi du: Procter & Gamble l mt trong nhng cng ty ln nht th gii sn xut sn phm tiu dng chm sc sc p cho ph n v tr em. Nm 2004 doanh thu l 56,74 t USD, li nhun rng l 7,26 t USD. Gillette l cng ty ca M ng u th gii v sn phm chm sc v sinh c nhn cho nam. Doanh s nm 2004 l 9 t USD. P&G t lu hng v i tng khch hng l ph n v tr em s sinh gi mun m rng sang i tng l nam gii nn mun mua li Gillette. Thng 01/2005, cng ty Procter & Gamble mua li Gillette vi gi 57 t USD, gp 6 ln doanh s ca Gillette (9 t USD). Sau M&A vi Gillette, P&G tr thnh tp on s 1 th gii vt c Unilever. Hot ng M&As em li sc tng trng vi t l cao nht v s bao trm v a l cho cng ty.

Tp on bn l qun o GAP Inc. kt hp 3 cng ty l Banana Republich, Old Navy v GAP, mi mt cng ty ny bn cc loi qun o khc nhau ph hp vi ti tin ca nhng khch hng khc nhau, Banana Republic bn cc loi qun o gi cao ph hp vi tng lp thng lu, GAP bn qun o gi va phi cho tng lp trung lu tui trung nin, cn Old Navy bn qun o r hng ti i tng khch hng l tr em v thanh thiu nin. S sp nhp gia 3 cng ty ny lm cho tp on GAP Inc, c c mt th trng bn l qun o rng ln .- M&A theo chiu doc (Vertical): l hnh thc sp nhp ca cc cng ty khc nhau trong cng mt dy chuyn sn xut ra sn phm cui cng. C 2 dng sp nhp theo chiu dc: Lin kt ngc (backward) la lin kt gia nh cung cp v cng ty sn xut, Lin kt xui (Forward) la lin kt gia cng ty sn xut v nh phn phi. Vi du mt cng ty bt sap nhp vi mt cng ty san xut kem; Sp nhp theo chiu dc din ra nhiu trong lnh vc du m.

Vi du: Cng ty Exxol Mobile Coporation l cng ty sp nhp gia 2 cng ty du m Exxol v Mobile. Thng v nay hon thnh nm 1991. Cng ty UCB SA ca B hot ng trong lnh vc ho dc v sn phm thc vt mua li cng ty Celltech Group Plc nghin cu thng mi vt l v sinh hc vi gi 2.7 t USD (Celltech Group plc Company Profile)- M&A t hp (hay M&A hn hp): l hnh thc sp nhp gia cc cng ty kinh doanh trong cc lnh vc khc nhau. Mc tiu ca nhng v sp nhp nh vy l a dng ha, v chng thng thu ht s ch ca nhng cng ty c lng tin mt ln. Co hai hinh thc M&A t hp, o la t hp thun tuy va t hp phc hp. T hp thun tuy la khi hai cng ty hoan toan khng co cai gi chung, con t hp phc hp la t hp gia hai cng ty co ng c m rng san phm hoc m rng thi trng.

V d: Cng ty General Electric ca M hot ng trong lnh vc nng lng, phn phi v my bin th c bit mua li cng ty Amersham Plc ca Anh hot ng trong lnh vc cc sn phm sinh hc, sn phm chn on loi tr vi gi 9.6 t USD, thng v ny kt thc vo 8/4/2004.

7.2.2 Theo cach thc tai tr

- M&A mua lai: la hinh thc M&A trong o mt cng ty mua mt cng ty khac. Hoat ng mua nay c thc hin bng tin mt hoc bng vic phat hanh mt s cng cu n. Doanh thu t hoat ng nay se bi anh thu.

Doanh nghip mua lai thng a chung hinh thc mua lai nay vi ho co li v thu. Nhng tai san c mua c hach toan thanh gia mua thc t, va chnh lch gia gia tri s sach vi gia mua tai san se c khu hao hang nm, lam giam s thu phai np cua cng ty mua lai.

- M&A hp nht: Vi hinh thc nay, mt cng ty mi hoan toan c ra i, va ca hai cng ty u c mua bi cng ty mi hinh thanh, iu kin v thu ging nh trong trng hp M&A mua lai.

7.1.1. Theo thin chi cua cac bn

Theo thin chi cua cac bn, hoat ng M&A co th chia thanh M&A thn thin hoc M&A thu ich.

Hoat ng mua lai c tin hanh bng cach tra bng tin mt hoc mua lai chng khoan cua cng ty hoc ca hai cach nay. Mua lai co th va c tin hanh theo cach thn thin, va c tin hanh theo cach thu ich. Hoat ng mua lai thn thin xay ra khi doanh nghip bi mua lai th hin s sn sang ng y vi thoa thun mua lai cua doanh nghip nhn mua lai, trong khi mua lai mang tinh thu ich thi khng co c s ng y cua cng ty bi mua lai ma hoat ng nay do bn cng ty nhn mua lai chu ng mua mt lng ln c phiu t cng ty bi mua lai vi muc tiu nm phn ln s c phn cua cng ty o. Trong ca hai trng hp, cng ty mua lai thng tra mt gia cao hn so vi gia tri thi trng cua c phiu cua cng ty muc tiu li keo cac c ng ban c phiu ra. Vi du, cng ty News Corp.'s tra cho cng ty Dow Jones vi mc gia cao hn 65% so vi gia tri thi trng cua c phiu cua cng ty nay mua lai no.

7.3 Cac phng phap tin hanh hoat ng M&A

Co mt s cach khac nhau tin hanh hoat ng mua lai va sap nhp. o la Ban cng ty con (doing an outright sell-off), Chao ban c phn ra cng chung (doing an equity carve-out), Phn b c phiu cho cng ty con (spinning off a unit to existing shareholders) va Phat hanh c phiu theo linh vc (issuing tracking stock). Mi cach lai co u im va nhc im khac nhau cho cng ty va cac nha u t. Tt ca cac phng phap nay u phc tap.

7.3.1 Ban cng ty con (Sell-off)

Hinh thc nay c bit n nh mt hinh thc chia tach doanh nghip (divestiture), la mt hinh thc ban toan b mt cng ty con. Thng thng, sell-offs c thc hin vi cng ty con khng phu hp vi chin lc ct loi cua cng ty me. Thi trng co th anh gia thp toan b doanh nghip khi s hu cng ty con vi thiu xung lc gia cng ty me va cng ty con. Kt qua la hi ng quan tri va ban quan ly quyt inh cng ty con o nn c ban cho mt doanh nghip khac.

Bn canh vic loai bo i mt cng ty con khng em lai li ich cho minh, thi hinh thc ban cng ty con con giup tng tin mt cho cng ty cng ty s dung vao vic tra n. Cui nhng nm 1980 va u nhng nm 1990, nhiu doanh nghip ln a vay tin tai tr cho hoat ng mua lai. Sau o, khi mua doanh nghip xong, ho co th ban mt s cng ty con khac thu tin tra cho khoan n o. Phng phap nay goi la phng phap t kich, no co tac dung nu doanh nghip cui cung co gia tri ln hn doanh nghip ban u, nu khng thi thng vu tht bai.

Hai trng hp c bit cua hoat ng ban cng ty con la Management Buy-Out (MBO) va Management Buy-In (MBI). MBO la hinh thc mua lai trong o cac nha quan ly hoc quan tri cua mt cng ty mua quyn kim soat mt cng ty khac t nhng c ng cu cua no. MBI la hinh thc mt nhom cac nha u t bn ngoai cng ty mua mt lng c phiu u kim soat cng ty va vn gi b may quan tri cu.

7.3.2 Chao ban c phn ra cng chung (Equity carve-out)

Ngay cang co nhiu cng ty s dung phng phap chao ban c phn ra cng chung tng gia tri cho c ng. Mt cng ty me a mt cng ty con ra cng chung bng vic chao ban c phn ln u (IPO), hoat ng nay phn nao tng t nh hoat ng ban cng ty con. Mt cng ty mi nim yt se c tao ra, nhng cng ty me vn gi mt quyn kim soat nht inh trong cng ty con du no a c ban.

Chao ban c phn ra cng chung la mt chin lc m ng ma cng ty me co th thc hin khi mt trong cac cng ty con tng trng nhanh va co nhiu gia tri hn nhng doanh nghip khac ma cng ty me s hu. Chao ban c phn ra cng chung mang lai tin mt cho cng ty do c phn trong cng ty con c ban ra cng chung, nhng vic o va giai phong gia tri cua cng ty con va tng cng gia tri cho c ng cua cng ty me.

Mt thc th phap ly mi tao ra sau khi ban c phn ra cng chung se c iu hanh bi mt hi ng quan tri ring, nhng hu ht vi cac ln chao ban c phn ra cng chung thi cng ty me vn duy tri quyn iu hanh nht inh. Trong trng hp nay, mt giam c trong ban quan tri cua doanh nghip co th se tach ra. Vi cng ty me vn nm mt quyn kim soat nht inh nghia la ca hai doanh nghip se co chung c ng, mi lin kt gia hai doanh nghip nay la kha cht che.

Nh a noi, i khi cac cng ty ban c phn cua cng ty con ra cng chung khng phai vi no lam vic tt, ma vi no la mt ganh nng. y la mt xu hng khng mang lai kt qua tt, c bit nu mt cng ty con bi ban ra ang co nhng khoan n ln, hay ang co vn khi no vn ang la mt phn cua cng ty me va thiu mt bao cao v tng trng doanh s va li nhun.

Carve-out cung tao ra nhng bt ng khng ang co gia cng ty me va cng ty con. Vn nay xay ra khi cac nha quan ly cua cng ty bi ban ra phai tinh trach nhim vi c ng ai chung cung nh cac chu s hu cua cng ty me. iu nay lam giam long trung thanh cua ho.

7.3.3 Phn b c phiu cho cng ty con (Spinoffs)

Hoat ng nay xut hin khi mt cng ty con tr thanh mt thc th c lp. Cng ty me phn b c phn cua cng ty con cho cac c ng cua ho thng qua vic phn chia c phiu. Vi giao dich nay la mt giao dich phn chia c phiu nu khng thu c tin mt. Vi th, spinoffs khng c khuyn khich s dung khi cng ty cn tai tr tng trng hoc thc hin giao dich. Cng ty con tr thanh mt thc th phap ly c lp vi b may quan ly va quan tri ring.

Ging nh hinh thc chao ban c phn ra cng chung, phn b c phiu thng hay c s dung vi mt cng ty con hoat ng tt. Trong hu ht cac trng hp, spinoffs tit l gia tri cua c ng giu mt. i vi cng ty me, vic nay lam tng thm hiu qua quan ly, nhng vi cng ty c phn b c phiu, thi hoat ng quan ly cn phai canh tranh vi s chu y va ngun vn cua cng ty me. Khi cng ty nay tr thanh c lp thi cac nha quan ly co th tim nhng c hi mi.

Tuy nhin, cac nha u t nn thn trong vi nhng cng ty con bi cng ty me tach ra t bo trach nhim phap ly hoc giam n. Mt khi cac c phiu chia tach c phat hanh cho c ng cua cng ty me, mt s c ng co th bi xui giuc chi trich nhng c phn nay trn thi trng lam giam gia tri c phn cua cng ty.

7.3.4 Phat hanh c phiu theo linh vc (Tracking stock)

y la mt loai c phiu c bit c phat hanh bi mt cng ty ai chung inh gia mt linh vc hoat ng cua cng ty. C phiu cho phep nhng linh vc khac nhau cua cng ty co th c inh gia khac nhau thng qua nha u t.

Gia s mt cng ty co tc tng trng chm ang giao dich ti l P/E thp (gia c phiu/thu nhp cua c phiu o) bng nhin tr thanh mt cng ty tng trng nhanh. Cng ty co th phat hanh c phiu theo linh vc va thi trng se inh gia hoat ng kinh doanh mi tng trng nay cua cng ty mt cach ring bit vi hoat ng kinh doanh cu va tai mt mc P/E cao hn nhiu.

Tai sao mt doanh nghip chon cach phat hanh c phiu cho linh vc kinh doanh ang tng trng thay vi chia tach c phiu hay phat hanh c phiu ra cng chung? Khi mt cng ty mun duy tri quyn kim soat cng ty con; thi hai hoat ng kinh doanh co th cng tip tuc duy tri co c xung lc va chia se hoat ng marketing, quan ly, ni lam vic v.v Cui cung va cung quan trong nht la nu chia c phiu theo linh vc lam tng gia tri cua cng ty thi cng ty me co th s dung c phiu linh vc thc hin hoat ng mua lai.

Tuy nhin cac c ng cn nh rng c phiu phn chia theo linh vc c xp hang B, nghia la chung khng cho phep c ng co quyn biu quyt nh nhng loai c phiu thng khac. Mi c phn cua c phiu linh vc co th co chi mt na hoc mt phn t quyn biu quyt. Trong rt it cac trng hp khac thi ngi nm gi c phiu linh vc con khng co bt ky quyn biu quyt nao.

7.4 Li ich i vi doanh nghip (cng ty) khi thc hin M&A

7.4.1 K hoch u t c tin hanh nhanh chong

Khi xy dng doanh nghip theo cach mua lai, mt cng ty co th nhanh chong xy dng c s san xut kinh doanh cua no tai thi trng muc tiu nc ngoai. Khi cng ty t Daimler-Benz cua c quyt inh cn co hin din ln hn thi trng t My, no a khng m rng bng cach xy dng cac nha may o, vi vic nay co th mt hang nm. Thay vao o, Daimler-Benz chon cach mua lai mt cng ty t ng th ba cua My, Chrysler, va sap nhp hoat ng cua hai cng ty nay lai, hinh thanh ln cng ty DaimlerCrysler. Khi nha cung cp dich vu vin thng Telefonia cua Ty Ban Nha mun thanh lp c s cung cp dich vu cua no tai Chu My Latin, no a thc hin mt loat cac thng vu mua lai cac cng ty vin thng tai Brazil va Argentina. Trong nhng trng hp nay, cac cng ty a tin hanh hoat ng mua lai vi ho thy rng y la cach nhanh nht thit lp hin din u ln cua minh tai mt thi trng muc tiu.

7.4.2 Loai bo cac i thu canh tranh

Trong rt nhiu trng hp, cac doanh nghip thc hin vic mua lai thu tom cac i thu canh tranh. S cn thit cua vic thu tom nay cang th hin ro nhng thi trng ang toan cu hoa mt cach nhanh chong, vi du nh nganh vin thng, nganh va bai bo cac quy inh han ch u t trong nc va va co cac quy inh t do hoa cho hoat ng u t trc tip nc ngoai, a giup cho cac doanh nghip d dang hn nhiu khi thm nhp thi trng nc ngoai thng qua hoat ng mua lai. Ngi ta co th thy lan song mua lai tp trung rt ro net nhng thi trng nh th nay vi cac doanh nghip ua nhau vn ra thi trng toan cu. Vi du, vic thay i cac quy inh trong nganh vin thng a bung n hin tng u t qua tai, cac doanh nghip tham gia thi trng mi thng qua hoat ng mua lai thit lp mt hin din trn toan cu. o la thng vu mua lai Air Touch Communications cua My vi gia 60 ty $ cua cng ty Vodafone cua Anh, mt thng vu mua lai ln nht t trc n nay; hay vu cng ty Deutsche Telekom cua c mua lai cng ty One 2 One cua Anh vi gia 13 ty $; cng ty Teleglobe cua Canada mua lai cng ty Excel Communications cua My vi gia 6.4 ty $, tt ca nhng thng vu nay u din ra vao nm 1998 va 1999. Cung trong thi gian nay, cng ty Daimler mua lai Chrysler, Ford mua lai Volvo, va Renault mua lai Nissan.

7.4.3 t rui ro hn so vi hoat ng u t mi

Cac nha quan ly co c s tin rng mua lai co it rui ro hn la tin hanh hoat ng u t mi. Khi mt cng ty thc hin hoat ng mua lai, no mua toan b cac tai san sn co, ma nhng tai san nay ang tham gia vao hoat ng san xut tao ra dong doanh thu va li nhun a c xac inh. Ngc lai, dong doanh thu va li nhun ma hoat ng u t mi mang lai co th khng thanh hin thc vi no vn cha tng tn tai trong thc t. Khi mt cng ty thc hin hoat ng mua lai thi trng nc ngoai, no khng chi mua tt ca tai san c inh o, vi du nha may, h thng phn phi, h thng dich vu khach hang v.v ma no con mua ca nhng gia tri tai san v hinh bao gm nhan hiu trong nc va kin thc v mi trng kinh doanh quc gia cua nhng nha quan ly nc o. Nhng kin thc nay co th giam nhng li, rui ro co th mc phai do khng hiu bit v vn hoa nc chu nha.

7.4.4 Mang lai xung lc mi cho nh u t

Xung lc la cum t ma ngi ta thng nhc n khi noi n hoat ng M&A. Xung lc co th c m ta bng mt cng thc toan hoc n gian la 1+1=3. iu nay th hin rng s kt hp cua hai doanh nghip se mang lai gia tri kt hp cho c ng ln hn tng gia tri hin co cua chung.

Xung lc la kha nng c bit giup tng hiu qua s dung vn trong mt doanh nghip mi. Xung lc giup doanh nghip tng doanh thu va tit kim chi phi. Nhng li ich ma xung lc mang n thng qua M&A la:

Ct giam nhn lc: Ging nh chung ta a bit, M&A ng nghia vi mt vic lam. Rt nhiu tin c tit kim do ct giam nhn lc t b phn k toan, marketing n cac b phn khac. Thm chi nhng nhn vt nh CEO cung bi ct giam cung vi mt khoan tin bi thng cho ho.

Li th kinh t nh quy m: Khi t hang vn phong phm hay s dung h thng IT mi, thi mt cng ty ln hn se tit kim c nhiu chi phi hn do t hang s lng ln hn. Chuyn tng t cung xay ra khi cng ty mua may moc hoc cac thit bi, nguyn vt liu khac, ho co kha nng ln hn khi thoa thun mua ban vi nha cung cp do ho t hang vi s lng ln.

Mua c cng ngh mi: duy tri nng lc canh tranh, mt cng ty cn i u v cng ngh va ng dung cng ngh trong kinh doanh. Mua lai mt cng ty nho hn co cng ngh tin tin giup cho cng ty cung c va duy tri li th canh tranh cua minh.

Thuc y tip cn thi trng va khng inh vi th trong nganh. Cng ty mua cng ty tip cn cac thi trng mi tng doanh thu va li nhun. M&A co th giup cac cng ty m rng h thng marketing va phn phi cua ho, mang lai cho ho nhiu c hi kinh doanh. Hoat ng M&A cung co th giup cac cng ty tng cng vi th cua ho trong hoat ng u t vi mt cng ty ln thng d dang hn trong vic huy ng vn so vi cac cng ty nho.

Mc du y la nhng xung lc ma mt hoat ng M&A co th mang lai cho cac cng ty nhng khng co nghia la sc manh y se chc chn co ngay sau khi thng vu hoan thanh. Trong rt nhiu trng hp, mt cng mt lai nho hn hai. ang bun la nhiu khi xung lc chi co trong tri tng tng cua cac nha iu hanh. Khi khng tao ra c gia tri, cac CEO va cac ngn hang u t nhng ngi co c nhiu li ich nht t thng vu c gng t ve va thi phong ln gia tri cua hoat ng M&A. Tuy nhin, rt cuc thi thi trng chinh la chic cn cng bng nht anh gia xung lc nay cua cac doanh nghip va thng thi gia tri o bi giam i. khc phuc vn nay, cac doanh nghip cn thn trong khi inh gia thng vu.

7.5 Nguyn nhn tht bai cua mt s thng vu M&A trn th gii

Du em lai nhiu li ich cho chu u t nh c tin hanh nhanh hn, it rui ro hn so vi hinh thc u t mi, loai bo c cac i thu canh tranh va em lai cho chu u t mt xung lc nhng cung co rt nhiu trng hp M&A a tht bai. Vi du, mt nghin cu cua Vn phong t vn quan ly Mercer v 150 vu mua lai co tri gia ln hn 500 triu $ a c tin hanh t thang 1 nm 1990 n thang 7 nm 1995. Nghin cu nay kt lun rng 50% trong s nhng vu sap nhp o a khin gia tri c phn sut giam, trong khi chi co 33% lam tng li nhun cho cng ty. Chi 17% trong s o c anh gia la thanh cng. Tng t nh vy, mt nghin cu khac do cng ty KPMG, mt cng ty v t vn k toan va quan ly, thc hin, a nghin cu trn 700 vu mua lai ln t nm 1996 n 1998. Nghin cu nay cho thy rng trong khi 30% s vu mua lai thc s tao ra gia tri cho cng ty mua lai, thi 31% lai lam cho cac cng ty o mt i gia tri, s con lai co tac ng rt nho n gia tri cua cng ty. Mt nghin cu tng t khac c tin hanh bi cng ty McKenzie&Co. Cung a chi ra rng khoang 70% nhng vu mua lai va sap nhp a bi tht bai trong vic at c doanh thu ky vong cho ca hai bn. mt nghin cu khac v kt qua hoat ng san xut kinh doanh cua cac cng ty bi mua lai sau thng vu, nha kinh t hoc David Ravenscraft va Mike Scherer cung kt lun rng nhin chung li nhun va thi phn cua cac cng ty bi mua lai a giam i vi hoat ng nay. Ho cung ghi chu rng mt s it (nhng vn ang c ghi nhn) cac cng ty vi a gp phai nhng kho khn nht inh trc khi thng vu xay ra va cui cung a bi cac cng ty khac mua lai. Cac bng chng cua Ravenscraft va Scherer cho thy rt nhiu vu mua lai a pha huy thay vi tao ra gia tri cho cac cng ty.

7.5.1 Do doanh nghip mua lai tra gia qua cao (nh gi ti sn mua li qu cao)

Nhng doanh nghip mua lai thng tra gia qua cao cho nhng tai san cua doanh nghip bi mua lai. Gia cua mt doanh nghip nao o co th bi y ln cao nu co nhiu hn mt cng ty co y inh mua no, y la tinh hung thng xuyn xay ra. Thm vao o, hi ng quan tri cua doanh nghip mua lai thng ky vong vao gia tri ma ho co th thu c trong tng lai thng qua vic mua lai nay, vi th ho sn sang tra mt gia qua hi so vi mc vn hoa thi trng cua doanh nghip bi mua lai. Tinh hung nay goi la Ly thuyt tham vong giai thich tai sao cac vu mua lai bi tht bai. Ly thuyt tham vong cho rng nhng nha quan ly hang u thng anh gia qua cao kha nng cua ho trong vic tao ra gia tri t nhng thng vu mua lai, c ban la vi leo ln n tp nhng ngi dn u cua mt doanh nghip a khin ho thi phong ln kha nng cua chinh minh. Vi du, Daimler mua lai Chrysler nm 1998 vi gia 40 ty USD, cai gia cao hn 40% so vi gia tri thi trng cua Chrysler trc khi thng vu xay ra. Daimler tra cao nh vy la do ho nghi rng ho co th s dung Chrysler tng thi phn tai My. Cung trong thi gian o, ban quan tri cua Daimler cng b mt thng tin tao bao rng vic kt hp hoat ng cua hai cng ty co th tao ra mt xung lc. Cac chuyn gia tin rng ho co th thu c li ich kinh t ln nh quy m do co mt khp ni trn th gii, giam chi phi i vi hoat ng c va My, gia tng li nhun cua ca tp oan. Co th thy rng, hi ng quan tri cua Daimler a ky vong qua mc v nhu cu trong tng lai v thi trng t My va v cac c hi tao ra gia tri t xung lc. Daimler mua Chrysler vao giai oan cui vao thi ky bung n thi trng kinh doanh t My a din ra trong nhiu nm va tra mt gia qua hi cho Chrysler ngay trc khi thi trng t sut giam.

7.5.2 Do xung t vn hoa

Rt nhiu vu mua lai tht bai vi co s xung t vn hoa gia doanh nghip mua lai va bi mua lai. Sau mt vu mua lai, rt nhiu cng ty bi mua lai a tiu tn qua nhiu cho hoat ng quan ly co le vi ngi lao ng cua ho khng thich cach lam vic cua cng ty mua lai. iu nay a xay ra i vi DaimlerChrysler; rt nhiu cac nha quan ly cp cao ri bo Chrysler trong nm u tin sau khi sap nhp. Ro rang la cac chuyn gia cua Chrysler khng thich thu gi khi quyn quyt inh chu yu lai thuc v cac nha quan ly cua cng ty Daimler c, trong khi nhng ngi c thi tc gin vi cac nha quan ly ngi My Chrysler mt gp 2 n 3 ln thi gian giai quyt mt cng vic tng t c. S khac bit v vn hoa nay a tao ra nhiu ap lc, khin cho vic quan ly doanh nghip bi hao tn nhiu sc lc tai Chrysler. Mt i cac tai nng va chuyn gia quan ly co th gy hai nghim trong n kt qua hoat ng san xut kinh doanh cua doanh nghip bi mua lai. Hu qua nay c bit con nghim trong hn trong kinh doanh quc t, ni ma vic quan ly doanh nghip bi mua lai tr nn rt kho khn khi rt kho co th thay i suy nghi ia phng.

7.5.3 Gp nhiu tr ngai va thi gian lin kt hoat ng cua hai cng ty b ko di

Th ba, rt nhiu vu mua lai bi tht bai vi n lc lin kt hoat ng cua cac cng ty mua lai va bi mua lai thng gp nhiu tr ngai va tn nhiu thi gian hn d inh. S khac nhau trong trit ly sng va vn hoa cng ty co th lam chm lai qua trinh lin kt hoat ng. S khac nhau v vn hoa quc gia co th lam vn trm trong thm. Tranh lun gia nhng ngi quan ly bao thu cung lam cho qua trinh lin kt tr nn phc tap. Mt ln na, nhng iu nay cung th hin trong cng ty DaimlerChrysler, ni ma k hoach ln lao v hp nht hoat ng gia hai cng ty bi sa vao vung ly vi nhng cuc hop trin min khng bao gi dt va vi mt ly do rt n gian khac la thi gian lam vic sau gi mt ngay khac nhau gia Detroit va c. Tai thi im k hoach hp nht a c thng qua, Chrysler a tiu tn rt nhiu tin, va nhng nha quan ly Daimler ngi c bng nhin co trong tay toan la nhng rui ro.

7.5.4 Do cha tinh toan ky trc khi quyt nh M&A

S tht bai cua rt nhiu vu mua lai la do khng tinh toan y u trc khi tin hanh thng vu. Rt nhiu doanh nghip quyt inh mua doanh nghip khac ma khng phn tich ky lng li nhun va chi phi trong tng lai. Ho thng rt nong vi thc hiu vic mua lai, co le vi ho s nhng i thu canh tranh khac se nhay vao ly mt phn cua ho. Tuy nhin, sau khi thng vu kt thuc, rt nhiu doanh nghip mua lai nhn ra rng thay vi mua mt cng ty ang n nn lam ra, ho a mua phai mt t chc y nhng khim khuyt. iu nay lai cang d xay ra i vi nhng vu mua lai qua bin gii vi doanh nghip mua lai co th khng co nhng hiu bit y u v vn hoa t nc va h thng kinh doanh cua doanh nghip muc tiu.

7.5.5 Giam kha nng tht bai

Nhng vn nay co th khc phuc c nu doanh nghip cn thn vi chin lc mua lai cua ho. Xem xet ky lng doanh nghip nc ngoai ma ho inh mua lai, bao gm kim toan chi tit hoat ng, kha nng tai chinh, va vn hoa quan ly cua cng ty o, co th giup cng ty mua lai chc chn rng (1) khng phai tra qua nhiu tin cho doanh nghip bi mua lai, (2) khng bi ng trc nhng iu bt ng kho chiu co th gp phai sau khi mua lai, va (3) mua lai mt doanh nghip co vn hoa cng ty khng trai ngc vi vn hoa cng ty minh. Mt iu cung quan trong khng kem i vi doanh nghip mua lai la giam bt tt ca nhng phin toai co th gp phai trong vic quan ly doanh nghip bi mua lai. Cui cung, cac nha quan ly cn nhanh chong a ra k hoach hp nht hoat ng cua hai cng ty va thc hin no ngay sau thng vu. Mt s ngi trong cng ty cua hai bn thm chi con c gng tri hoan hoc khng thc hin bt c n lc hp nht nao, c bit khi quyn lc tuyn dung hoc quan ly cua ho bi mt i, va cac nha quan ly nn co mt k hoach i pho vi tr ngai o trc khi no gia tng.

7.6 Khi nao nn la chon M&A thay cho u t mi

La chon gia u t mi hay mua lai khng phai la mt la chon d dang. Ca hai phng thc nay u co li th va bt li ring cua no. Nhin chung, chon phng thc nao tuy thuc vao hoan canh ma mi doanh nghip gp phai. Nu doanh nghip ang mun gia nhp mt thi trng ma o a co mt doanh nghip khac ang hoat ng tt, va cac i thu canh tranh khac trn th gii cung ang mun gia nhp thi trng nay, thi doanh nghip o nn thc hin hoat ng mua lai. Trong hoan canh nay, hinh thc u t mi se mt nhiu thi gian hn thit lp mt c s san xut kinh doanh u ln. Tuy nhin, nu doanh nghip d inh tin hanh hoat ng mua lai, thi hi ng quan tri cn phai hiu ro nhng rui ro phat sinh cung vi hoat ng nay nh a thao lun trn va cn nhc chung khi quyt inh chon mua cng ty nao. Co le thm nhp bng phng thc u t mi chm ma chc, con hn la chon phng thc mua lai nhanh nhng lai nhiu rui ro.

Nu doanh nghip ang cn nhc nn con phng thc nao thm nhp mt thi trng nc ngoai ma o khng chon c i tac nao ho mua lai, thi cach duy nht la chon hinh thc u t mi. Thm chi khi co mt i tac nh vy nc ngoai i chng na thi doanh nghip vn nn chon u t mi nu nh li th so sanh cua cng ty da trn c s chuyn giao cac kin thc, ky nng, quy trinh va vn hoa cng ty cua no cho cng ty con. Nhng gia tri da trn nn tang tri thc nh ky nng va vn hoa cng ty la nhng th rt kho chuyn giao va chuyn hoa thi se d dang hn khi ap dung vao mt cng ty mi, thay vi ap dung vao cng ty bi mua lai, ni ma doanh nghip phai vt qua tr ngai khi thit lp quy trinh hoat ng va vn hoa cng ty y. Do o, nh vi du a cp phn trc, nhng doanh nghip nh McDonald va Lincoln Electric a chung phng thc u t mi hn khi gia nhp thi trng nc ngoai.

7.7 Tng hp cac nghin cu v M&A qua bin gii

Xut ban nm 2004, (Shimizu, A. Hitt, Vaidyanath, & Pisano, 2004) a tng hp cac nghin cu trc o v M&A qua bin gii va chi ra nhng l hng trong ly thuyt v M&A cn c tip tuc hoan thin. Cac tac gia a chia cac nghin cu v Mua lai va sap nhp qua bin gii lam ba nhom: nhom 1 coi M&A qua bin gii nh mt phng thc gia nhp thi trng nc ngoai, nhom 2 coi hoat ng nay nh la mt qua trinh hoc hoi nng ng vn hoa cua nc ngoai, nhom 3 coi y la mt chin lc tao ra gia tri. (Shimizu, A. Hitt, Vaidyanath, & Pisano, 2004) cung chi ra nm linh vc nghin cu quan trong ma cac nghin cu trc o cha cp n va y cung la inh hng cho nhng nghin cu v M&A qua bin gii v sau.

7.7.1 Nhng nghin cu v M&A qua bin gii nh mt phng thc gia nhp thi trng

Nhng nghin cu coi M&A qua bin gii nh mt hinh thc gia nhp thi trng nc ngoai co th k n la nghin cu cua Andersen, 1997; Brouthers & Brouther, 2000; Harzing, 2002; Kogut va Singh, 1988. Nhin chung, vic la chon phng thc thm nhp thay i trn c s gn vi quyn s hu (vi du: u t mi, mua lai, lin doanh), hoc khng gn vi quyn s hu (nh xut khu, lin minh) (Theo Delios va Beamish, 1999; Nakos va Brouthers, 2002; Pan va Tse, 2000).

Phng thc u t mi bao gm vic thit lp mt cng ty con thuc s hu toan b cua cng ty me mt thi trng mi. Phng thc nay giup cng ty me co quyn kim soat cao nht i vi cac ngun lc va tri thc bn ngoai nhng cung la phng thc tn kem nht (Hennart va Park, 1994). Cac chi phi nay bao gm ca chi phi thit lp c s san xut kinh doanh, va gm ca nhng chi phi xy dng mi lin h va mang li vi nha cung cp, nha phn phi, chinh quyn ia phng, tao iu kin hoat ng hiu qua cho mi trng mi (Anderson et al., 1997)

Mua mt doanh nghip nc ngoai ang hoat ng cho phep cng ty mua lai co c nhng ngun lc sn co cua no nh tri thc, cng ngh, nhn lc, va co th tip cn thi trng muc tiu cua ia phng. M&A qua bin gii cung cho nha u t quyn kim soat rt ln i vi tai san, mc du it hn so vi u t mi nhng ln hn so vi lin minh quc t (Newburry va Zeira, 1997). M&A co th tao ra cac giao dich bn trong cng ty giam hoc tranh chi phi giao dich.

Lin minh quc t tao ra kha nng thm nhp vao nhng ngun lc quan trong, cung vi c hi chia se chi phi va rui ro khi thm nhp mt thi trng nc ngoai mi. Vi vy, khi thanh lp lin minh, chi phi va rui ro cua doanh nghip giam i so vi cac phng thc thm nhp kem theo quyn s hu khac. Tuy vy, lin minh khng cho phep chu u t co nhiu quyn kim soat i vi doanh nghip hp tac vi ho va tn nhiu chi phi giao dich quan trong (lin kt va hp tac) thu c li ich.

Cac nghin cu a chi ra rng doanh nghip chon phng thc M&A qua bin gii thm nhp thi trng nc ngoai thng bi anh hng bi th nht la cac nhn t tm doanh nghip nh kinh nghim hoat ng a quc gia, kinh nghim hoat ng ia phng, a dang hoa san phm, va chin lc quc t; nhom nhn t thc hai tm nganh vi du nh trinh cng ngh, quang cao xuc tin ban hang; va nhom nhn t th ba tm quc gia nh tc tng trng cua thi trng nc nhn u t, khac bit v vn hoa gia nc chu u t va nc nhn u t, va yu t vn hoa c trng cua nc chu u t (c bit trong vn ne tranh s bt inh va rui ro)

Theo o, mt s nha nghin cu a chi ra rng i vi cac nhn t cp nganh va quc gia, vi du nh tc tng trng nhanh hay chm, khoang cach v vn hoa gia nc chu u t va nc chu nha ma nho (Brouthers & Brouther, 2000), (Hennart va Reddy, 1997), va nu xu hng ne tranh s bt inh nc chu u t thp (Kogut va Singh, 1988), thi xu hng gia nhp thi trng nc ngoai thng qua mua lai se tng ln. Thm vao o, mc doanh nghip, vi du nh kha nng a dang hoa san phm (Wilson, 1980; Brouthers va Brouthers, 2000),, kha nng hoat ng a quc gia (Harzing, 2002) va kha nng kinh nghim hoat ng ia phng (Barkema and Vermeulen, 1998), quy m vn u t(Brouthers va Brouthers, 2000; Kogut va Singh, 1988) , va tr khi gia nhp thi trng nc ngoai (Wilson, 1980) cung anh hng cung chiu n hoat ng mua lai.

Tuy nhin, mt s hoc gia a a ra nhng kt qua nghin cu khac nhau khi s dung kt hp cac ly thuyt noi trn. Vi du, Barkema et al. va Brouther lai thy rng a dang hoa san phm va kinh nghim quc t lai co tac ng tich cc n u t mi hn la mua lai. Mt s nha kinh t hoc khac nh Kogut va Singh cho rng nhng nhn t tng t khng co anh hng gi ti s la chon phng thc thm nhp.

T nhng nghin cu a k trn, co th thy rng, tuy xem xet cp nganh va quc gia thi co th thy kt qua cua nhng nghin cu nay chi ra rt ro rang cac mi quan h, nhng cp doanh nghip thi lai a ra cac kt qua khac nhau. Vi du, khi xem xet v kinh nghim quc t, cac nghin cu thng o bng ti l xut khu hoc bng s lng cac nc doanh nghip ang hoat ng, trong khi chi s nay th hin mi quan h vi ca u t mi vi mua lai va sap nhp (Brouthers va Brouthers, 2000; Barkema va Vermeulen, 1998; Kogut va Singh, 1988). Kinh nghim hoat ng tai thi trng quc t cho thy la mt li th ang k i vi cac doanh nghip i u t, va do o anh hng ti s la chon phng thc thm nhp (Beckman va Haunschild, 2002; Agarwal va Ramaswami, 1992; Anderson va Gatignon, 1986). Nhng li th nay la minh chng cho s phat trin cua qua trinh va h thng quan ly hoat ng quc t. Kinh nghim quc t cua cac doanh nghip u t co th giup ho hoc hoi vic kinh doanh va thc t vn hoa khac nhau nhng nc chu nha khac nhau. Kin thc thu c t kinh nghim o, ngc lai, se giup cac doanh nghip la chon phng thc mua lai phu hp va phng thc lin kt hiu qua vi doanh nghip muc tiu. Thay vao o, kinh nghim cung co th lam tng kha nng bt u hoc thit lp cac hoat ng kinh doanh ma khng cn n s h tr t cac doanh nghip khac. Vi th, cn co thm cac nghin cu v nhn t kinh nghim va anh hng cua no n hanh vi cua doanh nghip mua lai. Thm vao o, mi lin h gia kinh nghim va chin lc c o bng cac thc o tt hn. c bit, chung ta cn hiu cac doanh nghip quc t hoa li th v kinh nghim va thit lp qua trinh quan ly da vao kinh nghim nay nh th nao.

Thm vao o, chung ta cn co nhng nghin cu phn tich mi lin h gia tri thc cua doanh nghip mua lai, kha nng chuyn giao tri thc cua doanh nghip nay anh hng nh th nao n phng thc thm nhp. Nh a cp, mt s doanh nghip vi nng lc cng ngh cao hn co th a chung u t mi hn mua lai (Brouthers and Brouthers, 2000), trong khi o cac doanh nghip khac la chon mua lai do ho mun bao v nng lc ring cua minh t cac i thu canh tranh tim nng ia phng. Da vao cac doanh nghip ia phng kinh doanh i khi se gp nhng tinh hung bt li do i tac ia phng em lai. Ho co th hp tac vi i tac quan trong ia phng hoc t tinh hung xu nht la tao ra di thu canh tranh mi bn ngoai thi trng ia phng. T o, khi gia nhp thi trng nc ngoai vi chi phi giao dich cao, doanh nghip thng a chung hinh thc u t co gop vn hn (Brouthers, 2002; Pan va Tse, 2000).

7.7.2 Nhng nghin cu coi M&A qua bin gii nh la mt qua trinh hoc hoi nng ng

Qua trinh cn nhc c mt ra quyt inh tin hanh M&A qua bin gii

xac inh muc tiu chinh, thoa thun, va hoan thanh vic mua lai mt cach hiu qua thi cn mt quy trinh cn nhc c mt (due diligence). Quy trinh nay tng t vi M&A trong nc. Tuy nhin, no phc tap hn do mt s yu t (Angwin, 2001). Nhng yu t nay bao gm mi trng th ch khac nhau gia hai nc chu u t va nc nhn u t, va hai mi trng vn hoa khac nhau (ca cp quc gia va doanh nghip). Cac doanh nghip thng bi anh hng bi mt h thng vn hoa va xa hi anh hng nhiu n qua trinh va kt qua cua hoat ng M&A qua bin gii. Nhin chung, nhng khac bit v mi trng th ch co th da trn cac quy inh, tiu chun k toan, h thng gia tri... khac nhau. Nhng khac bit v vn hoa cp quc gia la nhng khac bit v gia tri ca nhn, phong tranh rui ro, chp nhn s bt inh v.v... trong khi nhng khac bit v vn hoa cp doanh nghip la nhng khac bit v quy trinh quan ly, cach thc va phng phap quan ly, h thng giao tip v.v...

Cn nhc c mt la mt cng vic quan trong, anh gia mt cach c lp muc tiu cua mua lai. Cu th, no tp trung vao tai chinh, cac vn thu, inh gia tai san, hoat ng, anh gia hiu qua kinh doanh, va am bao an toan cho chu n, t vn trong qua trinh giao dich cung nh i ngu quan ly cua bn mua lai (Angwin, 2001). Qua trinh nay cung cp cho doanh nghip mua lai thng tin y u v li ich va rui ro trong mi tng quan vi muc tiu. M&A qua bin gii oi hoi cn c bit chu y ti nhng thng tin v ti gia hi oai, thu ia phng, tiu chun k toan ia phng, quy inh v thng mai i vi cac nha u t nc ngoai (c tc, phi), rui ro trong vic hoat ng, ti l n/vn chu s hu (Kissin va Herrera, 1990)

Qua trinh thng thuyt

Sau khi a la chon doanh nghip muc tiu va hoan thanh qua trinh cn nhc c mt, doanh nghip mua lai thng tra cao hn mc gia mua lai hoan tt thng vu. Do o, qua trinh thng thuyt tr nn quan trong, co nhiu nghin cu v linh vc nay, c bit la thng thuyt vi hoat ng M&A trong nc.

Cac nghin cu tim ra rng cac i tac mua lai nc ngoai thng tra gia cao hn khi mua lai cac doanh nghip My so vi nhng i tac mua lai cua My (Harris and Ravenscraft, 1991; Inkpen et al., 2000). Vi du, theo nghin cu 11.693 thng vu mua lai lin quan n cng ngh cua Inkpen et al. (2000) , cac doanh nghip Chu u tra mc chnh cua gia (premium) cao gp 3 ln so vi doanh nghip My. Tuy vy, nghin cu cua Dewenter (1995) lai chi ra rng khng co s khac bit nay. S dung kt hp cach tip cn ly thuyt da trn chi phi giao dich va kinh t vi m, ng thy rng trong khi khng co s khac bit ro rang v chnh lch gia trong cung mt nganh, nhng co s khac bit nay gia cac i tac mua lai. Nha u t nc ngoai se tra mc chnh lch gia cao hn trong giao dich thu ich, nhng se tra gia thp hn khi co cac i tac khac cung mua lai. Do vy, co s lin quan cht che gia hoat ng thi trng cua cac i tac mua lai vi c im ring cua thng vu.

Qua trinh hoa nhp

Qua trinh nay anh hng rt ln ti s thanh cng cua hu ht cac vu mua lai, du la trong nc hay quc t (Child et al., 2001). Mc du nghin cu v qua trinh hoa nhp sau M&A c bit la M&A qua bin gii khng co nhiu nhng cac tac gia a co mt s phat hin quan trong xung quanh chu nay. Ba phat hin chinh co th k n la:

Th nht, khac bit v vn hoa gia nc chu u t va nc nhn u t cung nh gia i tac mua lai va i tac bi mua lai la thach thc ln trong qua trinh hoa nhp hu M&A

Th hai, s thanh cng cua thng vu mua lai phu thuc va qua trinh hoa nhp va thit lp h thng kim soat.

Th ba, cac phng thc hoa nhp va h thng kim soat co th khac nhau, phu thuc vao quc tich cua i tac mua lai.

Gi y vn nghin cu hoa nhp hu M&A qua bin gii

Hin nay, cac nghin cu v hu hoa nhp khng nhiu. Nhng nghin cu nay lai chu yu tp trung vao cac vn lin quan n ngun nhn lc, trong o bao gm k hoach nhn s, ct giam, ao tao, va thay i h thng tin. Nhng vn khac cha c cp n. Cu th, nhng khac bit v vn hoa rt c quan tm nhng nhng khac bit v h thng hp tac quan tri cung cn c nhc n.

7.7.3 Nhng nghin cu coi M&A qua bin gii la mt chin lc tao gia tri

Co ba nhom nghin cu lin quan ti hu M&A. Nhom th nht, nh a noi trn, la nhng nghin cu v hoa nhp gia i tac mua lai va i tac bi mua lai. Nhom th hai, ph bin trong linh vc tai chinh, o lng mc giau co cua cac c ng khi tin hanh M&A. Cac nha nghin cu thuc chu nay thng o lng phan ng cua thi trng chng khoan khi thng vu M&A c cng b. Nhom th ba o lng kt qua kinh doanh hu M&A, s dung thc o dai han hn gia chng khoan, bng cach so sanh vi nhng phng thc thm nhp khac. Cu hoi nghin cu quan trong nht trong phn nay la doanh nghip mua lai tao ra gia tri cho c ng hay chi cho cac chu s hu cua doanh nghip muc tiu?

Nn tang cua cac ly thuyt v li ich cua M&A qua bin gii da vao gia thuyt la cac doanh nghip tham gia thi trng nc ngoai khai thac li th ring cua no cac thi trng khng hoan hao (Buckley va Casson, 1976; Morck va Yeung, 1992; Wilson, 1980). Cac nghin cu nay a chi ra cac li th o la li th ni b hoa, xung lc, va phn tan rui ro. Bn canh m hinh TCE ni ting cua Williamson (1975) Nghin cu cua Morck and Yeung (1992), s dung chi phi giao dich, cho thy li th v R&D, quang cao, va kha nng quan ly cua cng ty mua lai se co tac ng tich cc ti thu nhp tng thm cua ho.

Tuy vy, cung co mt s kt qua nghin cu mu thun vi kt qua trn. Vi du Datta and Puia (1995) lai kt lun rng M&A qua bin gii tinh trung binh khng tao ra gia tri cho c ng cua doanh nghip mua lai, trong khi s phu hp v vn hoa lai co tac ng tich cc.

Mt s nghin cu khac lai chi ra rng bn canh nhng nhn t chinh tac ng n s giau co cua thng vu, h thng thu cua nc nhn u t cung co anh hng ln (Manzon et al.,1994). Cu th la i tac mua lai se co li hn nu doanh nghip muc tiu cua ho t nhng nc co thu cao.

Nhng nhn t co th khin pha huy kt qua cua thng vu M&A xut phat t nhng mu thun trong quan ly, trong o cac nha quan ly theo ui li ich ring cua minh hoc mc sai lm trong qua trinh anh gia muc tiu.

Khi so sanh vi cac phng thc thm nhp thi trng khac, M&A qua bin gii va lin doanh c anh gia la d tht bai hn u t mi vi co nhng chi phi giao dich ln hn so vi u t mi, c bit la chi phi v thng thuyt va hoa nhp (Li and Guisinger 1991).

Cac vn nghin cu trong tng lai

iu u tin la phai co thc o chun v mc tao ra s giau co khi thc hin M&A vi cac nghin cu trc y chu yu da vao kinh t va tai chinh, vi ly thuyt chung la ly thuyt v t chc va TCE. Nhng nhn t lin quan n chin lc va xung lc khng c cp n cu th. Thm vao o, hu ht cac nhn t tm doanh nghip thi rt ln va khng phan anh ngun lc quan trong cua doanh nghip cung nh nng lc cua i tac mua lai. Do vy, cac nghin cu nay co th ung vi cac phng thc thm nhp thi trng noi chung.

7.7.4 Vi du v mt nghin cu cu th v M&A qua bin gii

Muc tiu nghin cu cua (Isabel & Menendez-Requejo, 2011) la phn tich anh hng cua mi trng lut phap va th ch ti thu nhp cua doanh nghip mua lai da trn c s d liu cua 469 thng vu M&A tai Chu u (trong o 221 vu qua bin gii va 248 vu ni ia), vi cac doanh nghip bi mua lai la nhng doanh nghip trn toan th gii (40 nc) bao gm ca doanh nghip nha nc va t nhn, trong thi ky 2002-2006.

Gia tri gia tng c o bng thu nhp tng thm trung binh tich luy (CAAR cumulative average abnormal return) cua c ng cua doanh nghip mua lai xung quanh ngay cng b thng vu M&A. S khac bit v mi trng lut phap va th ch c o bng mc bao v c ng, mc bao v t chc tin dung (Djankov, McLiesh, & Sheleifer, 2003), mc t do hoa kinh t (Moeller, Stulz, & Schlingemann, 2004) (Francis, Hassan, & Sun, 2008) va mc vn hoa trn thi trng chng khoan (Kaufmann, Kraay, & Mastruzzi, 2007).

Kt qua nghin cu nay cho thy cac c ng cua cng ty mua lai co c gia tri gia tng cao hn vi cac thng vu M&A qua bin gii so vi cac thng vu tin hanh trong nc. Mt mi trng lut phap va th ch tai nc chu u t cang manh so vi nc nhn u t, thi li ich i vi c ng cua cng ty mua lai cang ln khi thc hin M&A.

Cu hi n tp

Cu hoi 1: Mua lai va sap nhp la gi? Nu vi du v hoat ng mua lai va sap nhp?.

Cu hoi 2: Nu 2 l do c th khin M&A l phng thc thm nhp ph bin hn ti cc nc pht trin so vi cc nc ang pht trin?

Cu hoi 3: Phn bit mua lai va sap nhp theo Investiopia, Lut canh tranh, Stanley, Trn inh Cung? Mua lai va sap nhp theo giao trinh nay c hiu nh th nao, y kin ring cua ban ra sao?

Cu hoi 4: Ly vi du v hoat ng M&A theo chiu doc, theo chiu ngang va t hp tai Vit Nam. Cho bit muc tiu cua cac cng ty trong cac thng vu cu th nay.

Cu hoi 5: Co cac cach tai cu truc doanh nghip nh th nao trong hoat ng M&A? Cac cach thc nay phu hp vi nhng doanh nghip co c im nh th nao? Cho vi du.

Cu hoi 6: Xem cac tinh hung 1 va 2 di y va t tim hiu thm, hay cho bit cach thc tin hanh hoat ng M&A mi tinh hung la thn thin hay thu ich? Ai la ngi co li trong cac thng vu nay? Giai thich.

Cu hoi 7: T tinh hung 3, hay phn tich nhng li ich ma cac bn lin quan co c sau thng vu Daiichi Nht Ban mua lai Bao Minh CMG

Tinh hung 1:

Nokia Siemens Networks lin h mua li mng kinh doanh di ng ca Nortel.

Nh cung cp thit b Nokia Siemens Networks (NSN) lin h vi i th tuyn b ph sn Nortel Networks m phn mua li mng kinh doanh di ng ca cng ty Canada ny.

Theo ngun tin t mt s ngi c lin h mt thit vi s vic, NSN a ra ngh mua li phn ln b phn kinh doanh di ng ca Nortel v t rt quan tm ti cng ngh khng dy LTE ca hng , d nh s thay th cho cng ngh di ng hin ti trong vi nm ti. Hin c hai bn u t chi bnh lun v v mua bn. Tun trc, mt cuc u thu cc cng ty con ca Nortel c tin hnh, thu ht cc nh thu Avaya v Siemens Enterprise Communications. Tuy nhin, d lun cho rng mc gi m cc nh thu tr cho Nortel l khng cao.

Nh tin a, Nortel n xin bo h ph sn hi u nm, nhng ngay sau cng tuyn b hng hy vng s gng dy t ph sn vo trc thi im gia nm nay. Hng cho bit, qu trnh ti t chc s gip ci thin vn chi ph v gnh nng n nn v hn th c th a Nortel tr thnh mt hng mnh c v cng ngh v ti chnh trong ngnh.

Cm Thnh(Theo Reuters)

Tinh hung 2:

Nokia chnh thc sp nhp cng Siemens

Gim c Simon Beresford-Wylie ca tp on Nokia. (nh: AP)

(Dn tr) - C bt tay tr gi gn 25 t euro (tng ng 31,6 t USD) gia 2 ng ln ca ngnh thit b vin thng chu u chc chn s em li din mo mi cho lnh vc in thoi di ng th gii.Cn phi ni r rng, thng v sp nhp ch din ra trong phm vi nghin cu v sn xut in thoi di ng - mt phn nh thuc lnh vc hot ng chnh ca 2 i gia chuyn cung cp thit b vin thng ny.

Tp ch The Wall Street a tin, cng ty mi s t tr s ti Phn Lan v khng giao dch thng mi c lp vi tp on.

Theo tha thun, Nokia s chim phn ln s gh trong Hi ng qun tr, gim c Simon Beresford-Wylie bn pha Nokia l lnh o ng u mc d c Nokia v Siemens ng s hu.

Li ch ln nht v r rng nht trong vic hp tc ny l c 2 cng ty s chia s vi nhau chi ph Nghin cu & Pht trin khng l, d tnh s tit kim c 1,25 t euro (tng ng 1,58 t USD) mi nm.

i din ca Siemens, cng ty vin thng tr s ti Munich, c cho bit: trong cuc chi ny, h chp nhn chu lp v Nokia.

Theo AP

Tinh hung 3:

Daiichi mua Bo Minh CMG

Tp on Bo him nhn th Daiichi ca Nht Bn a mua li ton b c phn ca Cng ty Bo him nhn th Bo Minh - CMG. y l cng ty bo him nhn th u tin ca Nht Bn hot ng ti Vit Nam, theo con ng c xem l nhanh nht v ngn nht.

Sau v chuyn nhng ton b Cng ty Allianz Vietnam cho Tp on Bo him QBE ca Australia, y l v chuyn nhng cng ty th hai trong lnh vc bo him v l v chuyn nhng u tin trong lnh vc bo him nhn th ti Vit Nam.

Bo Minh - CMG l cng ty bo him nhn th ng th 5 trn th trng bo him nhn th Vit Nam tnh theo doanh thu ph bo him gp. c thnh lp nm 1999, Bo Minh - CMG l lin doanh 50/50 gia Cng ty Bo him nhn th Colonial Mutual Life Assurance Society Limited ca c v Tng cng ty C phn Bo Minh.

Trong sut thi k t nm 1999 n khi chuyn nhng, lin doanh ny lun trong tnh trng l k thut v xp hng cui cng trong s 5 doanh nghip bo him nhn th ti th trng Vit Nam xt theo doanh thu ph bo him hng nm, chim th phn khong 5%. Tuy nhin, nu xt v tc tng trng ca s lng hp ng khai thc mi th xp hng th 3 trn th trng.

Khi la chon gia mt bn phi bt u t con s khng v mt bn c sn th phn th Daiichi chn nhng g c sn. Phn gi tr nht ca Bo Minh-CMG m Daiichi quan tm o l mng li i l, h thng 50 vn phng trn ton quc, i ng qun l, s lng khch hng vi 100.000 hp ng bo him. Nhn s Bo Minh-CMG cung rt tt. Bn cnh cc thnh qu m cng ty t c, Daiichi cng tnh n tnh hnh kinh t Vit Nam, tin pht trin v sau. Thi gian i vi Daiichi cung rt quan trng v l yu t c tc ng ln n nhng quyt nh ca Daiichi trong qu trnh m phn. Vic chuyn nhng ny ph hp vi chin lc ca Bo Minh v chin lc ca Tp on Dai-ichi.

Daiichi - i tc nhn chuyn giao lin doanh bo him nhn th, l mt cng ty bo him nhn th ln th nh ti Nht Bn - ni c th trng bo him nhn th ln th hai th gii. Daiichi cng l cng ty bo him nhn th ln th 6 trn th gii tnh theo doanh thu ph bo him gp hng nm (29 t USD M trong nm ti chnh kt thc vo ngy 31/3/2006).

Vn iu l ca Bo Minh - CMG l 25 triu USD nhng vn thc gp l 12,2 triu USD trong Bo Minh gp 6,1 triu USD. Theo cam kt, ngay sau khi hon tt cc th tc cn thit, m ti khon ti ngn hng, Daiichi a chuyn 12,8 triu la M vo Vit Nam nng vn ln 25 triu la M nh trc y lin doanh xin php.

K t khi c thnh lp vo nm 1902, Daiichi lun tun th phng chm qun l m khch hng l trng tm. Ti Nht Bn, Daiichi cung cp mt danh mc dch v ti chnh a dng, bao gm bo him nhn th, qu hu tr v qun l ti sn vi mt mng li phn phi ton quc bao gm hn 40 ngn t vn chuyn nghip, lm vic ton thi gian. Tnh n thi im thng 3/2006, Daiichi qun l khi ti sn ln ti hn 276 t la M.

Theo k hoach cua Daiichi, sau 2 nm k t khi lin doanh Daiichi Vit Nam se co lai va trong vng nm nm, doanh thu ph bo him s chim th phn khong 10%. Daiichi cng ang tip tc nghin cu m rng hot ng ti nhng th trng tim nng khc.

Ngay sau khi vic chuyn nhng c hon tt, Cng ty c i tn thnh Cng ty bo him nhn th Daiichi Vit Nam v hon thin hot ng kinh doanh p ng nhu cu v bo him nhn th ca khch hng Vit Nam. D ch s hu v tn cng ty c thay i, mi quyn li, ngha v ca tt c khch hng tham gia bo him vi Bo Minh - CMG hin nay u s c thc hin ng nh cam kt trong Hp ng bo him k. Hn na, i vi bo him, ch tn v nim tin vn l yu t quyt nh ti s sng ca cng ty bo him.

Hin nay Daiichi cung a co nhng bc phat trin ang ghi nhn. Mt nm sau ngy Dai-ichi Life Vit Nam chnh thc hot ng, cng ty a tng vn u t t 25 triu USD ln 72 triu la M. Ch tnh ring trong nm 2007, Dai-ichi Life Vit Nam t tng doanh thu ph bo him t gn 473 t ng, t tc tng trng trn 28% so vi nm 2006. Cui nm 2009, cng ty a c B Ti chnh trao tng bng khen v nhng ng gp ca cng ty cho qu trnh pht trin v nng cao hiu qu hot ng ca th trng bo him Vit Nam. Cng ty hin ang qun l hn 135.000 hp ng vi hn 500.000 khch hng vi nhiu sn phm v dch v nh: bo him lin kt chung An Thnh Chu Ton c mc li sut u t cao; mu giy yu cu bo him rt gn c bit thun tin... Hai nm lin tip, Dai-ichi Life Vit Nam hot ng kinh doanh c li, hin ang duy tr mc thanh ton khong 900%, l mt trong nhng cng ty c mc thanh ton cao nht th trng bo him nhn th Vit Nam.

Ngun : Lan Hng (2007), Daiichi mua Bo Minh - CMG: Ti sao li bn?, www.vneconomy.vn 09:40 (GMT+7) - Th Hai, 15/1/2007; http://www.webbaohiem.net/kinh-doanh/, Lu nht la hai nm, Daiichi Vit Nam se co lai; http://www.dai-ichi-life.com.vn/, Dai-ichi Life Vit Nam tng vn ln 72 triu la M sau 1 nm thnh lp cng ty, 07/01/2008 lc 12:10 PM; http://phapluattp.vn, Dai-ichi Life Vit Nam nhn bng khen ca B Ti chnh, 29/12/2009 - 12:04 AM

Cu hoi 8: Tho lun theo 2 nhm nhng l do c th khin mt nh u t a chung hnh thc M&A hn la u t mi v ngc li.Cu hoi 9: Thao lun:

Mt TNC chuyn v sn xut giay mun u t vo nc bn. TNC ny tm cch lm tng nng lc sn xut thng qua vic m mt nh my ti y; cng ty d nh xut khu mt phn sn lng ca nh my ny sang th trng cc nc pht trin, phn cn li s c bn trn th trng ca nc ch nh.

Tm nhng lun im c th ng h (nhm 1) v phn i (nhm 2) vic la chn u t mi thay v M&A, t quan im ca nc ch nh.

Tm nhng lun im tng t t quan im ca TNC (nhm 3 ng h u t mi v nhm 4 ng h M&A).

Cui cng, tho lun v lun im ca cc nhm nh sau: nhm 1 vi nhm 4 v nhm 2 vi nhm 3. Mc ch ca mi nhm l thuyt phc nhm khc rng u t theo phng thc ca mnh l la chn c li.

Cu hoi 10: Bai tp thc hanhover liu minh tim kim i tacMG Rover la mt cng ty nho trong nganh t toan cu. La mt hu du thi suy tan cua hai ch t cua Anh la Rover va MG, cng ty MG Rover a tach ra khoi tp oan BMV nm 2000, no c ban cho mt nhom cac nha u t Anh vi gia chi 10 triu Euro. BMV a mua cng ty me cua cng ty nay chi vai nm trc o, vi muc ich ban u la tng gia tri nhan hiu Land Rover va Mini-Cooper, va BMV qua vui mng vi khng phai mang ganh nng MG Rover, mt nha may san xut ring le san xut dong xe th thao Rover va MG tai Birmingham - Anh, na. Trong thi gian o, nha san xut xe hi MG Rover nay a tiu tn 780 triu Euro mi nm, va doanh thu ang trn a giam sut.

Bn nm sau khi tach ra khoi BMV, doanh thu cua MG Rover vn tip tuc lao dc, xung di 140.000 Euro nm 2004 so vi 200.000 Euro nm 2000. Mc du l a giam xung, nhng tng lai cua nha san xut xe hi va 6000 lao ng cua ho dng nh vn trn b vc thm. Trong n lc sng sot, cac nha quan ly cua MG Rover hiu rng ho cn phat trin cac model xe mi, nhng cng ty thi thiu vn mt bn nm u t vi s chi phi 1 ty $ cho ra thi trng mt nhan hiu xe mi. Do o, chin lc cua Rover la tim mt i tac co th u t tin cho ho, i lai i tac co c nhan hiu cua cng ty cung nh ky nng thit k va sang tao.

Nm 2003, Rover dng nh a tim c i tac cho minh, o la cng ty Brilliance Automotive cua Trung Quc. La mt cng ty san xut xe bus thuc s hu nha nc Thng Hai, China Brilliance a tra cho MG Rover mt s tin ma khng ai bit la bao nhiu phat trin mt nhan hiu xe mi d inh c san xut tai Trung Quc. i vi MG Rover, thi quan h i tac nay a em n li ich cho ho khi ho co th xm nhp c vao thi trng t ang bung n Trung Quc, mt thi trng co tc tng trng nhanh nht trn th gii, va nu xu hng nay tip tuc, thi nm 2010 thi trng nay se la mt trong ba thi trng ln nht th gii. Tuy nhin, khng lu sau khi thng vu c tin hanh, Yan Rong, chu tich hi ng quan tri cua Brilliance, a bi cac nha cm quyn Trung Quc buc ti gian ln, va ng a nhanh chong chay trn khoi Trung Quc. Thng vu bi v.

Tuy bi gian oan nhng vn khng nhut chi, gia nm 2004, cng ty MG Rover tuyn b hp tac vi mt i tac khac cua Trung Quc, o la Tp oan cng nghip t Thng Hai (SAIC), mt trong nhng nha san xut xe hi ln nht cua Trung Quc. Theo tin a a, SAIC a u t khoang 1.5 ty Euro vao lin doanh vi MG Rover trong o SAIC chim 70% vn chu s hu. MG Rover co th cung cp cac ky s va chuyn gia thit k. Lin doanh a phat trin dong xe mi c san xut tai ca hai nha may tai Thng Hai va Rover Anh. i vi MG Rover, y co th coi la mt nc c xut sc. Thng vu giup cho phat trin san phm, a MG Rover tip cn thi trng Trung Quc, va nng tm vi th thng thuyt cua MG Rover vi cac nha cung cp, nhng i tac a tng ngp ngng khi c mi u t vao mt tay chi mang v nhiu li lc trong ngh nay. V phn minh, SAIC co th nhn c cng ngh ch tao, va cui cung la gia nhp thi trng Anh va Chu u nh co Rover.

Tuy nhin, co khng thiu ngi chi trich thng vu nay. Mt s ngi noi rng ky nng ch tao cua Rover chi co th xp vao hang hai va khng th co tri gia ln ti 1.5 ty Euro nh SAIC a u t vao lin doanh. S khac lai chi trich ky nng cua cng ty SAIC, va ho t du chm hoi rng liu mt trong hai cng ty nay co san xut ni mt mt chic xe hi dn u hay khng. Chi co thi gian mi giup cho hai cng ty nay chng minh c nhng hoai nghi o la sai.

Ngun: E. Simpkins, Will Rovers Drive East Go South? T Sunday Telegraph, 28 Thang 11 nm 2004, trang 5; J. Griffiths, MG Rover thinks big in venture with Chinese car maker, Financial Times, 25/9/2004, trang 4; va J. Nisse, The Lowdown: How put foot down on Rovers road to recovery, Independent on Sunday, 2/2/2003, trang 7.

Cng ty ING a chon cach gia nhp thi trng dich vu tai chinh My bng vic mua lai thay vi u t mi. Ban nghi sao v li th cua ING khi la chon nh vy? Han ch co th co cua vic nay la gi? Chin lc nay co thc hin c khng? Tai sao?

Cu hoi 11: Bai tp thc hanh ieboldVi 144 nm lich s, Cng ty Diebold khng con phai lo lng nhiu v hoat ng kinh doanh quc t cua no na. La mt cng ty tin phong trong hoat ng ngn hang va sau o la san xut chic may rut tin t ng (ATMs), cng ty co tru s tai Ohio nay thy rng ho co u kha nng cung cp cho cac t chc tai chinh My. T gia nhng nm 1970-1980, tc tng trng cua cng ty tng theo tc tng cua vic s dung may ATM My. Ln u tin cng ty nay ban may ATM thi trng nc ngoai la vao nhng nm 1980. E ngai lam vic o mt minh, cng ty a ky kt mt thoa thun v phn phi vi mt cng ty in t a quc gia ln cua Ha Lan la Philips NV. Theo thoa thun nay, Diebold san xut ATMs My va xut khu chung vao thi trng nc ngoai theo lng may ma Philips ban c.

Vao nm 1990, Diebold dng thoa thun hp tac nay vi Philips va thanh lp lin doanh vi IBM, co tn la Interbold, trong hoat ng nghin cu, phat trin va phn phi may ATM trn toan th gii. Diebold, mt cng ty s hu 70% vn c phn trong lin doanh, phu trach vic cung cp may ATM, con IBM se cung cp hoat ng marketing, ban va dich vu trn toan cu. Diebold thanh lp mt lin doanh thay vi thit lp h thng phn phi quc t cua ring no vi cng ty nay cam thy rng ho thiu cac nguyn lc xy dng hin din quc t. iu ct yu la Diebold a xut khu may cua minh thng qua mang phn phi cua cng ty IBM. Vic Diebold chuyn i tac phn phi t Philips sang IBM la do ho tin rng IBM co th giup ho ban may ATM nhit tinh hn.

Vao nm 1997, doanh s nc ngoai t tc tng trng mt con s ln hn 20% trong tng doanh thu cua Diebold. Trong khi lng hang ban ra My giam xung vi nhu cu trong nc a bao hoa, Diebold lai thy rng tc tng trng v nhu cu may ATM cac nc phat trin va ang phat trin khac lai tng ln nhanh chong. S tng trng nay c bit qua hp dn nhng nc nh Trung Quc, n , Brazin, ni ma nhng ngi co thu nhp trung binh bt u s dung h thng ngn hang vi s lng ln ang tng ln va nhu cu v may ATM cung ky vong la se tng theo. Vi vy, Diebold quyt inh mao him thit lp mt h thng phn phi tai nc ngoai cua chinh ho.

Bc u tin la Diebold mua 30% vn c phn cua cng ty IBM trong lin doanh Interbold. Mt mt, vic mua ban nay c thc hin bi vi Diebold khng hai long vi nhng n lc ban hang cua IBM khin cho san lng ban ra lun it hn so vi k hoach. Mt khac lin quan n cac vn v ngi ban hang cua IBM, i vi ho, may ATMS cua Diebold n thun chi la mt mt hang trong ca danh muc san phm day c cua ho, va y khng phai la u tin hang u cua IBM. Diebole cam thy rng ho co th co c mt thi phn ln hn nu ho nm c quyn trc tip kim soat h thng phn phi. Cng ty nay cung nhn thy rng trong sut 15 nm qua ho a tich luy u cac bai hoc v kinh doanh quc t co th chc chn vn hanh no mt minh.

Cac nha quan ly cua Diebold quyt inh rng ngoai mang li phn phi ia phng, ho se b sung vao o mt nha may ia phng mi ni vi s khac nhau trong cach s dung may ATM nhng ia phng khac nhau oi hoi cn co nhng san phm ring phu hp vi tng vung. Vi du, khu vc Chu A, rt nhiu khach hang thanh toan hoa n tiu dung hang ngay cua ho bng tin mt thng qua may ATM. chim c thi trng nay, Diebold phai thit k may ATM co th va chp nhn m s tin ln n 100 t va va co th loai bo nhng t tin gia. nhng nc khac, Diebold tin rng cac nha may ia phng gn vi thi trng muc tiu co th giup ho d dang ia phng hoa san phm cua ho va ban c hang.

bt u bc nhay m rng mang li quc t, Diebold a bt tay vao lin tip mua lai cac doanh nghip nc ngoai vi quy m ln. Nm 1999, cng ty nay mua lai cng ty in t cng nghip Amazonia Procomp cua Brazin, mt cng ty in t cua My Latin vi gia 400 triu USD va xy dng mt cng ty ln san xut may ATM. Thng vu noi trn la thng vu c tin hanh ngay sau thanh cng cua Diebold khi mua lai nha may san xut may ATM cua Phap la Bull Groupe va Getronics cua Ha Lan, ca hay nha may nay u Chu u, vi mc gia la 160 triu USD. Tai Trung Quc, ni khng co mt i thu canh tranh ban ia nao u ln thc hin hoat ng mua lai, Diebold a xy dng mt nha may va lin doanh phn phi ma o cng ty nay nm quyn s hu a s. Vao nm 2002, Diebold co mt nha may san xut tai Chu A, Chu u, va My Latin cung nh tai My va mang li phn phi khoang 80 quc gia, phn ln trong s o la thuc s hu 100% cua Diebold. Doanh s quc t cua Diebold chim khoang 41% trong tng s doanh thu 2.11 ti USD cua ho vao nm 2003, va ho d tinh se at c tc tng trng hai con s.

Mt iu thu vi la vic mua lai cng ty Procomp cua Brazin a giup Diebold co c mt hoat ng kinh doanh mi va y trin vong sinh li. Ngoai hoat ng kinh doanh may ATM, Procomp con kinh doanh may bu c t ng. Nm 1999, Procomp ky c hp ng tri gia 105 triu $, mt trong nhng hp ng ln nht cua Diebold, trang bi may bu c t ng cho toan h thng bu c cua Brazin. Cac nha quan ly cua Diebold nhn ra rng hoat ng nay co th m rng thanh hoat ng kinh doanh toan cu. Nm 2001, Diebold m rng chi nhanh ban may bu c t ng cua no bng cach mua lai cng ty H thng in toan cu Global Electric Systems, mt cng ty cua My cung cp cng ngh bu c t ng cho cac bang va cac quc gia mun nng cp cng ngh bu c truyn thng cua minh. Vao nm 2003, Diebold tr thanh ngi i u trn toan th gii tai cac thi trng mi ni v san phm may bu c t ng, vi mc doanh thu hn 100 triu $.

Ngun: H.S. Byrne, Money Machine, NXB Barrons, 27/05/2002, trang 24; M. Arndt, Diebold, BusinessWeek, 27/08/2001, trang 138; W.A. Lee, After Slump, Diebold Pins Hopes on New ATM Market Features Americian Banker, 15/09/2000, trang 1; C. Keenan, A Bigger Diebold, Phasing out IBM Alliance, Will market ATMs Itself, American Banker, 3/7/1997, trang 8, vaf Diebold Annual Report, 2003.

1. Trc nm 1997, Diebold a san xut may ATM My, va ban chung ra thi trng quc t thng qua cac thoa thun v phn phi, u tin la vi cng ty Philip NV va sau o la vi IBM. Ban hay cho bit tai sao Diebold lai chon phng thc m rng ra thi trng quc t nay? Li ich va bt li cua hoat ng nay la gi?

2. iu gi a khin Diebold thay i chin lc m rng ra thi trng quc t cua Diebold lai thay i t ngt t nm 1997 va ho bt u xy dng cac c s san xut kinh doanh thuc s hu 100% cua minh hu ht cac thi trng? Ban hay cho bit tai sao cng ty lai la chon hinh thc mua lai?

3. Diebold tham gia thi trng Trung Quc thng qua hinh thc lin doanh, thay vi thanh lp mt chi nhanh thuc toan quyn quan ly cua ho. Tai sao cng ty lai lam nh vy?

4. Co phai Diebold a theo ui mt chin lc tiu chun hoa toan cu hay la chin lc ia phng hoa. Ban co nghi rng la chon nay a anh hng n vic la chon phng thc thm nhp cua ho hay khng? Nh th nao?

Cu hoi 12: Bai tp thc hanh

Thu thp d liu v M&A qua bin gii ti nc ca bn v chun b mt bi vit ngn v cc xu hng M&A di hn ti nc bn cng nh v v tr thay i ca nc bn trong M&A khu vc v ton cu. Bi vit, ph thuc vo sn c ca cc d liu, cn tip cn cc cu hi sau:

1. M t chung v thi ca quc gia bn i vi M&A qua bin gii.

2. Nhng xu hng di hn v gia tri M&A vo nc ban l g?

3. C cu M&A theo ngnh v lnh vc nh th no?

4. Nhng nc no l cc nc ch u t chnh ti nc bn?

5. Vai tr ca M&A i vi nn kinh t nc bn c tng ln khng? Nu c, trong lnh vc v ngnh no?

6. Nc bn c M&A ra nc ngoi khng? Nu c, gia tri nh th no? Vo nc no v ngnh no?

7. Vai tr ca M&A i vi nc bn c nhn thc nh th no? Nhn thc v vai tr ca M&A i vi pht trin ca nc bn nh th no?

Ti liu tham kho cua chng

1. Andersen, O. (1997). Internationalization and market entry mode: a review of theories and conceptual framework. Management International Review , 37 (27-42).

2. Brouthers, K., & Brouther, L. (2000). Acquisition or greenfield start-up? Institutional, cultural and transaction cost influences. Strategy Management Journal , 89-97.

3. Buckley, P., & Casson, M. (1976). The Future of Multinational Enterprise. . London: Macmillan.

4. Djankov, S., McLiesh, C., & Sheleifer, A. (2003). Private credit in 129 countries. Journal of Financial Economics 84 , 299-29.

5. Francis, B., Hassan, I., & Sun, X. (2008). Financial market integration and the value of global diversification: Evidence for U.S. acquirer in cross-border mergers and acquisitions. Journal of Banking & Finance 32 , 1522-40.

6. Isabel, F.-R., & Menendez-Requejo, S. (2011). Cross-border Mergers & Acquisitions in different legal environments. International Review of Law and Economics , 1-50.

7. Kaufmann, D., Kraay, A., & Mastruzzi, M. (2007). Governance Matters VI: Governance Indicators for 1996-2006. World Bank Policy Research.

8. Moeller, S., Stulz, R., & Schlingemann, F. (2004). Do shareholders of acquiring firms gain from acquisitions? International Review of Law and Economics , 73.

9. Shimizu, K., A. Hitt, M., Vaidyanath, D., & Pisano, V. (2004). Theoretical foundations of cross-border mergers and acquisitions: A review of current research and recommendations for the future. Journal of International Management 10 , 10 (307-353), 307353.

10. Stanley Foster Reed, A. R. (2007). The Art of M&A: A Merger Acquisition Buyout Guide, 4th edition. Business & Economics.

11. UNCTAD (1998, 2009), World Investment Report 1998, 2009

12. WILMERHALE, 2009 M&A report, p.3,4

Sap nhp theo nghia nay cung chinh la hp nht quy inh trong Lut canh tranh.