dësHmia Oficeri Çitozi para SHÇBA: Ja si Xhisiela e ...

Cyan magenta yellow black

Çmimi 30 Lekë Viti VIII - Nr. 232(2445) e dIeL, 30-09-2018 www.shqiptarja.com

Lista e pLotë

presidenti i Greqise

ZBULoHet rrJeti

Vendimi i qeVerisë

Zyrtarët që do marrin 3 mln lekë pagë nga 1 janari, kategoritë dhe kushti

pavlopulos: nëse shqipëria do Be t’i quajë çamët mbështetës të nazistëve

Kalonin klandestinë në sHBa dhe Britani, arrestohen dy policë

shteti shqiptar i dhuron UnesCo-s ikonën “ngjallja e Llazarit”

► faqe 6

► faqe 7

► faqe 10

► faqe 12 ►faqe 11

Dokumentet që merren te zyrat e ISSH-së, çfarë duhet të kenë të moshuarit në dosjen për pension të plotë

Ndryshon procedurapensioni pLeqerise, doKUmentet e reJa qe dUHen doreZUar

dësHmia

Oficeri Çitozi para SHÇBA: Ja si Xhisiela e tërhoqi denonciminZbardhet rrëfimi i oficerit që administroi i pari kallëzimin ndaj djalit të deputetit të PS-së. Debati politik, Rama dënon dhunimin e Xhisielës: Të veprojë drejtësia. Basha: Rama amniston përdhunuesin dhe kriminelët e grupit të tij

► faqe 2-5 nga Elton Qyno

sUpLementi “riLindasi”

“Skenderbeu, nje hiStori politike” e Aurel plASArit, zbArdh kontekSin e ArberiSe qe prodhoi heroin kombetAr

nga Kastriot Marku

epokA e Skënderbeut, FAn noli: jA tre ArSyet, pSe ShqipëtArët u thyen ngA turqit

Agim FAjA, trAShëgimiA e lënë dorëShkrim ngA piktori duhet botuArnga Mark Brunganga Eugjen Merlika

► faqe 13-20

nga Adriatik Doçi

mbytet anija në Seman, roja Bregdetare shpëton katër peshkatarët

LaJmi i ores se fUndit

► faqe 10

2 E diEl, 30 shtator 2018www.shqiptarja.comDëshmia e Çitozit

Oficeri Çitozi para SHÇBA: Ja si Xhisiela e tërhoqi denoncimin

Zbardhet rrëfimi i oficerit që administroi i pari kallëzimin ndaj djalit të deputetit të PS-së, e që u denoncua më pas nga vajza

elton QynoTirane

Dosja “Xhisiela” mollë sheri mes PD-PSAkuzat e opozitës për policinë,reagonzv.ministria Kuko: Kemi bërë detyrën

Pas akuzave të opozitës lidhur me rastin e Xhisiela Malokut, për

mosveprim nga ana e policisë së Shtetit, zv/ministrja e Brendshme, Romina Kuko, në një deklaratë për mediat sqaron se policia ka vepruar sipas procedurave ligjore. Zv.ministrja thotë se oficeri i policisë, Gentian Çitozi është pezulluar nga detyra, ndërkohë që çështja është referuar në prokurori. Jemi sot këtu për të ritheksuar dhe garantuar edhe njëherë në emër të Ministrisë së Brendshme dhe Qeverisë shqiptare se parimi themelor i punës tonë është se askush nuk është mbi ligjin. Pas një hetimi të hollësishëm të rastit të Xhesila Malokut, rezulton qartazi se Policia e Shtetit, ka vepruar në mënyrë strikte konform ligjeve të shtetit dhe procedurave standarde, gjë e cila është verifikuar edhe nga Shërbimi i Çështjeve të Brendshme dhe Ankesave si dhe Drejtoria e Standar-deve të Policisë së Shtetit. Thënë këtë, në asnjë rast Policia e Shtetit nuk ka lejuar interferime të çfarëdollojshme nga kushdo që kërkon të ndërhyjë në punën e saj. Ne i qëndrojmë fort linjës institucionale e ligjore për të patur një Polici të pandikuar ne veprimtarinë e saj nga askush pavarësisht ngjyrim-it partiak, funksionit apo pozitës shoqërore. Në jo pak raste ne kemi dëshmuar për qëndrime të ashpra të Ministrisë së Brendshme ndaj çdo lloj devijimi në respektimin e këtij parimi. Pezullimi i menjëhershëm nga detyra dhe referimi në prokurori i oficerit i cili nuk zbatoi siç duhet ligjin,vlerësi-mi i rrethanave dhe mos tërheqja e policisë,referimi i rastit në prokurori edhe pas tërheqjes së vetë kallëzue-

ses,bashkëpunimi me prokurorinë për t’i shkuar kësaj çështjeje deri në fund si dhe hetimi, i cili po vazhdon nga Shërbimi i Çështjeve të Brendshme dhe Ankesave, siç u prezantua dje me detaje, janë prova më e qartë e punës korrekte dhe institucionale e policisë. Hedhim poshtë me keqardhjen më të thellë të gjitha akuzat, shpifjet dhe insinuatat në kurriz të Policisë së Shtetit. Shprehim keqardhje që po abuzohet me të vërtetën dhe me vetë vajzën e cila ka nevojë për solidaritetin e të gjithëve. Keqardhje dhe përdori-mi si flamur beteje i letrës së një ish oficeri policie i cili ka shkelur ligjin, ka

braktisur detyrën dhe që i përdor këto për interesa të ngushta personale. Ne nxisim fort SHÇBA dhe Prokurorinë të vazhdojnë me vendosmëri punën e tyre për t’i shkuar deri në fund hetimit të ngjarjes konkrete për të ndëshkuar ashpër çdo shkelje të mundshme në strukturat e Policisë së Shtetit, ashtu si edhe ndëshkimin e çdo abuzimi me detyrën dhe ndëshkimin çdo lloj shpifje që synon te ndikoje apo të go-dasë autoritetin dhe imazhin e Policisë së Shtetit. Ne inkurajojmë procesin e nisur nga Avokati i Popullit për të verifikuar ligjshmërinë e veprimeve të Policisë.

Zbardhet e plotë dëshmia e oficerit të policisë Gentjan Çitozi që momen-talisht është pezul-

luar nga detyra, për shkak se kishte marrë një deklaratë për heqjen dorë nga kallëzi-mi kundër Rexhep Rrajës, djalit të deputetit Rahman Rraja,të bërë nga shtetës-ja Xhisiela Maloku. Kjo e fundit ka kallëzuar Çitozin në SHÇBA-në e Durrësit, aty ku një oficer ka nisur të kryejë veprime hetimore për “Shpërdorim detyre”, pasi ka marrë deklaratën për heqje dorë nga kallëzimi të vajzës. Në dëshminë e tij oficeri Gentjan Çitozi ka pranuar se ka kryer një gabim ligjor, duke marrë deklaratën vajzës, por si-pas tij këtë gjë e ka bërë për shkak të ngarkesës së madhe në punë dhe që nuk ka pasur dashakeqësi ndaj askujt apo të kishte ndikuar për të favorizuar dikë nga palët. Çitozi ka pohuar se nuk duhet të kishte mar-rë deklaratën por në këtë rast duhet të mbante një procesverbal, dhe ta fuste në dosje, duke treguar dhe anën tjetër të kallëzimit, që vajza kishte shfaqur dëshirë të tërhiqej. Sipas rrëfimit të tij, të gjitha veprimet e kryera i ka bërë duke u këshilluar me prokurorin e Krujës, shefin e stacion-it policor të Fushë-Krujës dhe shefin e komisariatit të Krujës. Më poshtë ndiqni të plotë dëshminë e Gentjan Çitozit të dhënë përpara oficerëve të SHÇBA në po-licinë e Durrësit.

DëSHmiA e PlOtëPyetje: Ju lutem na jepni

shpjegime për arsyen e marr-jes së deklarimit të shtetases Xhisiela maloku, duke pasur parasysh faktin që kjo e fun-dit ka bërë kallëzim pranë Ko-misariatit të Policisë Nr. 3, në tiranë. Çfarë nënkupton me shënimin te procesverbali, konkretisht shënimin “gabim në përpilimin e procesver-balit”? Cila është arsyeja e thirrjes së psikologes dhe mbrojtësit, avokatit? a është kërkuar diçka e tillë nga deklaruesja dhe ku i bazon veprimet e thëniet e tua? Cila është arsyeja e thirrjes së shtetasit Rexhep Rraja? Gjatë ushtrimit të detyrës tënde funksionale, me kë ke komu-nikuar për rastin, me eprorët e tu, me prokuror apo me kë?

Përgjigje: Ju shpjegoj se veprimet procedurale të kryera atë natë në lidhje me shtetasen Xhisiela Maloku i

ariatit të Policisë Nr. 3 në Tiranë. Të gjitha veprimet e sipërpërmendura i kam kryer në konsult im me drejtuesin e Prokurorisë së Krujës. Dua të shtoj se nga ngarkesa në punë, në momentin që kam përpiluar aktin, e kam përpiluar gabim nga shpejtësia dhe ngarkesa, duke marrë deklarim dhe jo proces-verbal për heqjen dorë nga kallëzimi, gjë e cila më ka shpëtuar vetëm nga ngarkesa në punë. Por përmbajtja dhe fabula nuk është ndryshuar në dëm apo në favor të askujt.

Pyetje: me kë ke komu-nikuar përveç prokurorit të Krujës dhe konkretisht për veprimet që ke kryer?

Përgjigje: Kam komuni-kuar me shefin e stacionit, me shefin e policisë krim-inale, si dhe me shefin e Komisariatit të Krujës.

Pyetje: Nga eprorët, në lidhje me rastin, ju është ndë-rhyrë apo thënë që të kryeni ndonjë veprim favorizues ndaj ndonjërës palë?

Përgjigje: Jo, në asnjë rast, vetëm jam urdhëruar të kryej veprime ligjore.

Pyetje: Nga keni marrë dijeni lidhur me kallëzimin e bërë nga e dëmtuara?

Përgjigje: Kam marrë di-jeni nga salla operative e Krujës dhe më pas nëpërmjet e-mail-it nga salla operative e DVP-së së Tiranës.

Pyetje: Ke njohje apo lidh-je me ndonjërën nga palët? Nëse po, çfarë lidhjeje?

Përgjigje: Jo. Me asnjërën nga palët nuk kam lidhje sho-qërore, farefisnore apo ndonjë lidhje tjetër. I njoh thjesht si krutanë, të dyja palët.

Gjë tjetër nuk kam për të shtuar. Procesverbalin pasi e lexoj, e gjej të rregullt dhe e nënshkruaj pa asnjë vërejtje.

kam kryer sipas kërkesës së vetë shtetases, e cila vërtet kishte bërë kallëzim në ko-misariatin e policisë në Ti-

ranë, por në bazë të Kodit të Procedurës Penale ishte e drejta e saj për të hequr dorë nga kallëzimi pranë stacionit

të policisë në Fushë-Krujë, vend ku dhe territorialisht ajo ka bërë kallëzim për shtetasin Rexhep Rrahman Rraja, duke pretenduar se ishte përndjekur, dhunuar, sharë dhe ofenduar mga ky i fundit. Për rastin jam njoftu-ar unë nga salla me qëllim të verifikoja rastin dhe të kryeja veprime procedurale, të cilat do të ishin të nevojshme për hetimin e rastit. Kam njoftuar shtetasin Rexhep Rraja, i cili është paraqitur pranë stacionit të poli-cisë në Fushë-Krujë, rreth orës 2000, i shoqëruar me kallëzuesen së bashku me dy avokatë dhe një psikologe. Me kërkesën e tyre kam përpiluar procesverbalin si person që ka dijeni, duke kërkuar nga vetë kallëzuesja heqjen dorë nga kallëzimi që kishte bërë pranë Komis-

3www.shqiptarja.com

E diEl, 30 shtator 2018Dëshmia e Çitozit

DitëDëmtimet e mësipërme hyjnë në kategorinë e atyre dëmtimeve të cilat kanë sjellë për pasojë humbjen e aftësisë së përkohshme për punë në masën deri në 9 ditë.

Pyetet në prokurori Xhisiela Maloku,jep të dhëna kontradiktore

Vajza e dëmtuar është ripyetur sërisht nga prokurorët, për dhunën e ushtruar

Xhisiela Maloku, vajza që denoncoi për përdhunim djalin e deputetit të Fushë-Krujës, Rex-

hep Rraja dëshmi e tërhequr pastaj prej saj është marrë në pyetje nga Prokuroria e Krujës ditën e djeshme. Shqiptarja.com dhe Report Tv mësojnë se vajza është marrë në pyetje dje në ambjentet e Prokurorisë së Krujës për llogari të hetimeve të reja të nisura për rastin që ka ende disa pikëpyetje të pazbardhura, pas denoncimit të ish-oficerit të policisë Emil-jano Nuhu. Burimet sqarojnë se në dëshminë e saj vajza i ka qëndruar disa prej fakteve të dëshmisë së saj fillestare por ka dhënë version tjetër për disa të tjera. Dy ditë ma parë publi-kuam ekspertizën mjekoligjore të kryer në trupin e 25-vjeçares, Xhisiela Maloku, në momentin që ajo ka bërë denoncimin ndaj ish-të dashurit të saj Rexhep Rraja. Në këtë akt ekspertim një element i rëndësishëm për hetimin thuhet: “Dërrmishtja në shpatullën e djathtë dhe ekimozat në pulpën dhe kër-cirin e majtë, janë shkaktuar me mjet mbretës. Dërrmish-jet e vërejtura në kofshën e djathtë, janë shkaktuar nga veprimi i faktorëve termikë, siç mund të jetë edhe cigarja. Dëmtimet e mësipërme hyjnë në kategorinë e atyre dëmti-

meve të cilat kanë sjellë për pasojë humbjen e aftësisë së përkohshme për punë në masën deri në 9 ditë”.

DenOncimi Dy muAJ më PArë

Në këtë përfun-dim mbërrin mjeku Elton Serani në ek-spertizën mjekolig-jore për shtetasen Xhisiela Maloku.

Sipas kësaj ekspertize dëmtimet që ka marrë 25 vjeçarja i kanë sjellë asaj pamundësi fizike për të qenë e aftë për punë, eksper-tizë kjo e cila është shoqëruar për hetuesit edhe me tabelën fotografike të dëmtimeve. Fakti që ekspertiza mjekoligjore ka përcaktuar në raport 9 ditë paaftësi për punë, detyrimi sipas ligjit bën që hetimi i çështjes të vijojë, pavarësisht tërheqjes së kallëzimit nga e dëmtuara Xhisiela Maloku. Historia e Xhisiela Malokut ndonëse u denoncua dy muaj më parë, mori përmasa më të mëdha dhe u kthye në temën

Policia: Prokurorja i kërkoi ish-oficerit Nuhu

të merrte në pyetje Rexhep Rrajan, s’e bëri

SqArimi

Policia e Shtetit ka sqaruar edhe njëherë tjetër çështjen e Xhisiela Malokut nga denoncimi i saj në komisariatin e

policisë së Fushë Krujës e deri të veprimet e Prokurorisë. Zv/drejtoresha e Policisë së Shtetit, Aida Hajnaj, në një deklaratë për mediat nga Drejtoria e Përgjithshme e Policisë tha se prokurorja i ka kërkuar ish-oficerit Nuhu të merrte në pyetje Rexhep Rrajan djalin e deputetit të PS, Rrahman Rraja, i denoncuar për ushtrim dhune nga e reja, por ai nuk e ka bërë. Marrja në pyetje e Rexhep Rrajas, marrja e tabulateve si dhe këqyrja e telefonit për këtë shtetas, ka qenë de-tyra e parë e deleguar nga Prokurorja e çështjes, dhe që nuk janë zbatuar ish-oficeri tashmë në arrati, Emiljano Nuhu. Ky i fundit denoncoi me video dy ditë më parë se ishte kërcënuar me jetë në prani të deputetëve Rrahman Rraja dhe Taulant Balla. “Ditën e Hënë më datë 23 korrik 2018 çështja e shtetases Maloku është referuar në Prokurori. Në këtë moment çështja kaloi nën kompetencë të Prokurorisë dhe prokurorja duke e patur tanimë çështjen nën kompetencën e saj, ven-dosi që këtë procedim t’ia kalojë për kryerjen e veprimeve të mëtejshme oficerit të policisë Emiljano Nuhu, në datën 27.07.2018. Oficeri i Policisë Emiljano Nuhu, ka filluar të kryejë veprime me këtë çështje pas kësaj date. Në zbatim të urdhërit të delegimit nga Prokurorja nga 11 detyra ka zbatuar vetëm 4 prej tyre. Në asnjë prej këtyre detyrave të zbatuara, nuk është kryer marrja në pyetje e personit nën hetim Rexhep Rraja”-thotë Aida Hajnaj zv/drejtoreshë e Policisë së Shtetit. Ndërkohë më herët ishte SHÇBA që hodhi poshtë pretendimet e Emiljano Nuhut se ishte kërcënuar me jetë. Sipas SHÇBA, pamjet filmike nga posta policore e Fushë-Krujës nxjerrin bllof ish-oficerin, i cili nuk rezulton të ketë qenë në zyrë në datën 21 korrik 2018, kur thotë se është kërcënuar me pistoletë në kokë nga Xhelal Rraja, vëllai i deputetit Rrahman Rraja, në sy të kryetarit të grupit parlamentar socialist, Taulant Balla.

Hetimi i kryer nga Policia e Shtetit

Ardi Nuhu i dënuar për seri vjedhje

Vëllai i Emiljano Nuhut në bandën e Laert Haxhiut

Zbardhen detaje të reja rreth ish-oficerit të

Policisë, Emiljano Nuhu, i cili një ditë më parë de-noncoi se ishte kërcënuar me jetë nga Xhelal Rraja, vëllai i ish-deputetit të PS, Rrahman Rraja, për të lënë të lirë të lirë djalin e këtij të fundit i akuzuar për përdhunimin e të resë, Xhisiela Maloku. Dyshimet ngrihen për lidhjet e tij apo familjarëve me kon-tigjentë kriminal në qytetin e Lushnjës, ku është vend-lindja e efektivit Emiljano

Nuhu. Ardi Nuhu, vëllai i ish-oficerit të policisë së Krujës është dënuar për vepra të ndryshme penale ndërsa konsiderohet si pjesë e bandës së Laert Haxhiut, të shumkërkuarit lushnjar të akuzuar si autor i masakrës së Lushnjës, tek-

sa tentonte të vriste nipin e Aldo Bares dhe për pasojë humbën jetën Zamir Latifi dhe Jurgen Hoxha.Vëllai i Emiliano Nuhun së bashku me Laert Haxhiun janë ulur në bankën e të akuzuarve për një sërë vjedhjesh. Në procesin gjyqësor, që e delegon çështjen në Gjykatën e Vlorës, Ar-dian Nuhu dhe Laert Haxhiu akuzohen se në bashkëpunim edhe me disa persona të tjerë, të njohur në botën e krimit kanë kryer plot 11 vjedhje në seri.

më të debatuar të momentit, pas dëshmisë së policit në komisariatin e Fushë-Krujës, Emiljano Nuhu i cili deklaroi se ishte kërcënuar me pisto-letë në kokë për të mbyllur dosjen e hapur për akuzën e përdhunimit në ngarkim të djalit të deputetit të Partisë Socialiste, Rahman Rraja.

AkuZAt e OficeritNuhu akuzoi vëllain e de-

putetit se i ka vënë pistoletën në kokë, vetë deputetin Rraja, kryebashkiakun e Krujës Artur Bushi dhe Taulant Ballën se ishin në mesin e 10 personave që e kërcënuan. N/komisari Emiljano Nuhu deklaroi se u

kërcënua prandaj u arratis nga Shqipëria në datë 13 shtator 2018 duke braktisur detyrën, ndërsa kërkoi azil në Zvicër. Kryetari i grupit të PS Balla, deputeti Rraja dhe kryebash-kiaku Bushi kanë mohuar akuzat, ndërsa edhe vetë vajza mohoi të gjitha pretendimet e ish-oficerit të policisë. Në këtë akt-ekspertim një element i

rëndësishëm për hetimin thu-het se ka pasur dëmtime në trup me mjet mbretës dhe cigare, por vajza e tërhoqi denoncimin, ndërsa më pas shpejgoi edhe arsyet. Ndërkohë që dy ditë më parë, Drejtorja e SHÇBA, Anila Trimi ka përgënjeshtruar aku-zat e ish-oficerit të policisë së Fushë Krujës, Emiljano Nuhu, lidhur me pretendimet se është kërcënuar me jetë në zyrën e tij, brenda stacionit të policisë së Fushë Krujës. Trimi tha se pas verifikimeve dhe shqyrtimit të pamjeve filmike, ka rezultuar se personat e pretenduar nga Nuhu nuk kanë qenë të pran-ishëm në datën 21 korrik në ambientet e policisë.

AkuzatEmiljano Nuhu akuzoi vëllain e deputetit se i ka vënë pistoletën në kokë, vetë deputetin Rraja, kryebashkiakun e Krujës Artur Bushi dhe Taulant Ballën se ishin në mesin e 10 personave që e kërcënuan.

9

4 E diEl, 30 shtator 2018www.shqiptarja.comDosJa ‘Xhisiela’

edi rama dënon dhunimin e Xhesielës: të veprojë drejtësiaKryeministri: PD ridhunon vajzën për luftë politike. Basha: Rama amniston përdhunuesin dhe kriminelët e grupit të tij

Kryeministri Edi Rama reagoi për herë të parë për rastin e Xhisiela Malokut, e cila u

dhunua nga djali i deputetit të Krujës, Rrahman Rraja. Kreu i qeverisë, përmes një statusi në Tuitter, u shpreh se dhuna ndaj vajzës është e pafalshme, por shtoi se policia ka bërë detyrën pa i bërë asnjë favor djalit të deputetit. “Dhuna ndaj vajzës është e pafalshme! Po aq i pafalshëm është abuz-imi politik me vajzën. Policia ka bërë detyrën pa i bërë asnjë favor djalit të deputetit. Ata që hungërijnë si derra në llucën e gërrgërreve politike e mediatike po ridhunojnë vajzën. Për ne askush s’është mbi ligjin”, u shpreh Rama. Kryeministri komentoi sërish nga Korça rastin e Xhisiela Malokut, për të cilën tha se drejtësia duhet të bëjë punën e saj e t’i shkojë deri në fund çështjes. “Qëndrimi im është ai që ka qenë gjithmonë për dhunën askush nuk është dhe nuk mund të jetë mbi ligjin, për PS askush nuk është dhe nuk mund të jetë mbi ligjin. Këtë qëndrim e kemi sa herë jemi ballafaquar me fakte. Së pari jetojmë në një kohë dhe fatkeqësisht në një mjedis të shpifjes mishërohet te partia kryesore e opozitës. Unë nuk jam këtu për t’iu përgjigjur akuzave halucinante të pa bazuara në asnjë fakt që bëhen për mua apo kolegë të mitë. Për sa i përket vajzës mund të them se së pari policia ka bërë detyrën dhe nuk ka pasur asnjë trajtim preferencial për djalin. Për një shkelje të procedurës një oficer është pezulluar dhe policia i ka përcjellë çështjen prokurorisë. Së dyti vajza meriton drejtësi dhe mbështes fuqishëm organet që ta çojnë çështjen deri në fund”, u shpreh Rama.

Për PërDOrimin POlitik ngA PD

Kryeministri Edi Rama u shpreh se Partia Demokratike po e ridhunon vajzën për luftë politike. “Së treti abuzimi publik me vajzën e dhunuar dhe transformimi i dramës së saj në një motiv lufte politike është ridhunim publik i vajzës nga PD, mediat dhe analistët që e kanë kthyer në mish për topat e luftës së tyre. Së pari, arrestimet nuk i bën qeveria, kryeministri se po ti bëja unë, do të kishit parë shumë deri tani dhe është prokuroria që duhet të marrë të gjitha ven-dimet për ta capuar hetimin drejt gjykimit. Prandaj jo vetëm unë, por as ju, nuk bëni arrestime. Dhe në ndërkohë që

“Dhuna ndaj vajzës është e pafalshme! Po aq i pafalshëm është abuzimi politik me vajzën. Policia ka bërë detyrën pa i bërë asnjë favor djalit të deputetit. Ata që hungërijnë si derra në llucën e gërrgërreve politike e mediatike po ridhunojnë vajzën. Për ne askush s’është mbi ligjin”.

Rama

“Në vend që të mbrojë vajzën jetime, amniston përdhunuesin dhe kriminelët e grupit të tij parlamentar Taulant Balla dhe Rrahman Rraja, njësoj siç bëri me përdhunuesin Elvis Roshi dhe trafikantin e vajzave Arben Ndoka”.

Basha

MbledhjaQeveria në Korçë, kryeministri:

Denonconi korrupsionin ose qepeniqeveria është zhvendosur në një mbledhje

dy ditore në Korçë, ndërsa kryeministri Rama paraditen e sotme ka zhvilluar një takim me qytetarët duke u bërë thirrje që të denoncojnë rastet e korrupsionit në ad-ministratë. Sipas tij, janë marrë 462 masa disiplinore, paralajmërime dhe shkarkime për punonjësit e administratës. “Kërkoni ndihmë ose qepeni pastaj. Mos paguani ryshfet, por na i drejtoni ne dhe do të merrni atë që iu takon. Del në rrugë takon deputetin,

ministrin apo mua, por fjalët i merr era, ndërsa aty fjalët mbeten dhe ndiqen dhe ministrat në mbledhjen e qeverisë çdo javë kanë në tavolinë raportin, si, sa janë trajtuar ankesat e qytetarëve, sepse janë ankesa që nuk i merr dot era, janë aty, pavarësisht se çfarë është”, tha Rama. Pas takimit Rama mblodhi kabinetin qeveritar, ndërsa jashtë ambienteve pro-testuan disa mbështetës të opozitës duke kërkuar largimin e tij.

diskutojmë për këtë çështje, po ridhunohet publikisht vajza, jo vetëm nga PD, por edhe nga mediat”, pohoi Rama.

DJAli i DePutetit I pyetur nga gazetarët se

pse nuk po arrestohet djali i deputetit socialist Rahman Rraja, kryeministri u shpreh se ai vetë nuk ka mundësi të bëjë arrestime. “Për sa i përket të atit të djalit, nëse nga hetimi do të ketë një provë të përf-shirjes së tij, atëherë hajde më pyesni mua çfarë qëndrim kam. Nuk e konsideroj fare variantin e të atit të djalit. Është një variant subjektiv që nuk më intereson, më in-tereson varianti i prokurorisë dhe çdo variant të çdo kujt tjetër që sjell prova për të kundërtën e asaj që duket nga ajo që ka publikuar policia. Nuk e gjykoj dhe konsideroj variantin e të atit të djalit. U takon akuzuesve që duhet të provojnë nëse janë përfshirë apo jo deputetet e partisë socialiste. Policia e ka res-pektuar procedurën dhe unë

iu sfidoj për të kundërtën”, pohoi Rama.

Për DePutetin rrAJA Në lidhje me përgjegjësinë

e deputetit Rrahman Rrajan i akuzuar nga oficeri Emiljano Nuhu si një nga njerëzit që ka kërcënuar Xhisielën të tërheqë denoncimin për djalin e tij, kryeministri kërkoi prova për implikimin e tij. Rama la të kuptohet se nuk do t’i ndalte as vendimet politike në lidhje me të. “Deputeti duhet të hetohet njëlloj si të gjithë të tjerët nëse ka apo jo implikim në këtë proces. Po hetojmë në një sistem që çdo kush që mbush 18 vjeç përgjigjet vetë para ligjit cilido qoftë dhe askush nuk mban përgjegjësi përveç atij. Çështja është e qartë, vajza meriton drejtësi dhe të gjithë të japin kontributin e tyre. Prokuroria duhet të çojë deri në fund hetimin dhe pastaj i takon gjykatës. Askush nuk është mbi ligjin, jo djalë deputeti, por të gjithë ne jemi të barabartë para ligjit. Këtë e kemi treguar gjithmonë. Kush

do që të kuptojë, kupton. Unë pres përfundimin e procesit të hetimit”, tha Rama.

Për BAllën Kreu i qeverisë është gati të

vërë duart në zjarr për numrin dy të partisë së tij. “Qenëri e neveritshme është ajo që po i bëhet Taulant Ballës. Nuk jam këtu për tu përgjigjur akuzave halucinante dhe pa asnjë fakt ndaj meje apo kolegëve të mi”, tha Rama. Dëshminë e oficerit Emiljano Nuhu kryeminsitri e lidh vetëm me qëllimin e tij për të fituar azil. Ai tha që Nuhu është një njeri që ka braktisur detyrën dhe që duhet të përgjigjet për akuzuat që rëndojnë mbi të. “Dhe së fundi çka ka të bëjë me të drejtën dhe drejtësinë është e pa negociueshme pa asnjë interes partiak të forcës që drejtoj të tjerat ua kam lënë juve. Një horr që u kthye në hero në vend që të dënohej nga të gjithë, pasi braktisi detyrën, sabotoi hetimin dhe përdori rastin për të marrë azil, nuk do i ndahemi këmba këmbës

atij horri”, shkruan Rama.

reAgOn BASHA Pas qëndrimit të kryemi-

nistrit Rama, nuk ka vonuar reagimi i kryetarit të PD, Lulzim Basha. Ky i fundit aku-zoi kryeministrin se në vend që të mbrojë vajzën, amniston përdhunuesin dhe kriminelët e grupit parlamentar. Sipas Bashës, sa herë kapet në krim, Edi Rama mbron kriminelët dhe sulmon denoncuesit e krimit. “Edi Rama është i zhytur aq thellë në kalbësirën e krimit dhe drogës të pushtet-it, sa nuk ka më asnjë gram ndjeshmërie prindërore për një vajzë të përdhunuar dhe të torturuar nga banda e tij. Turp! Në vend që të mbro-jë vajzën jetime, amniston përdhunuesin dhe kriminelët e grupit të tij parlamentar Taulant Balla dhe Rrahman Rraja, njësoj siç bëri me përd-

hunuesin Elvis Roshi dhe trafikantin e vajzave Arben Ndoka. Krimi shtetëror është projekti personal i Ramës. Ne do ta çmontojmë nga rrënjët! Politika do të pastrohet nga krimi”, shkruan Basha.

InvestimetRama

prezanton projektet

për Korçën

kryeministri Edi Rama pas mbledhjes

së qeverisë në Korçë doli në një konferencë për shtyp duke njoftuar ven-dimet që janë marrë për investimet në nivel qar-ku. Nga termocentrali në Zëmblak, te investimet në rrugë dhe industrinë përpunuese ishin disa nga projektet që prezan-toi kryeministri. “Është në sytë e të gjithëve se çfarë kemi bërë në Korçë dhe për qarkun. Janë zbatuar 406 projekte në mandatin e parë dhe jemi gati për një pa-ketë të re që bazohet te; turizmi, bujqësia dhe fuqizimin e sektorëve të industrisë përpunuese. Brenda 2021 synojmë përfundimin e punimeve të gazit, një termocentral që do të ngrihet në Zëm-blak që do të furnizohet nga TAP dhe që do të rrisë investimet në zonë. Po përfundon segmenti drejt Pogradecit, po ecën segmenti Qukës-Qafë Pllocë, ku si çdo rrugë e lënë rrugëve kemi hasur në probleme të rëndë lid-hur me projektin, duke u detyruar ta ribëjmë dhe të rigjejmë financime për shkaqe objektive. Në dy vitet e ardhshme do të fokusohemi për ta çuar më tej punën. Kemi një tjetër projekt me rëndësi për liqenin e Pogradecit, aksi Drilon-Tushemisht dhe rrugë të tjera në qark”, tha Rama.

5www.shqiptarja.com

E diEl, 30 shtator 2018DosJa ‘Xhisiela’

Kreu i Grupit të PS-së, Taulant Balla ka kërkuar dje që Proku-roria e Krujës të bëj hetim të imtësishëm

për rastin e Xhesiela Malokut, e cila u dhunua nga djali i deputetit të PS, Rrahman Rraja. Sipas tij, opinioni publik pret ndëshkim nga drejtësia dhe jo nga politika. “Prokuroria e Krujës vijon hetimet lidhur me kallëzimin e shtetases XH. M., hetime të cilat duhen kryer me imtësi, intensitet dhe forcën e ligjit kundër kujtdo. Policia njoftoi gjithashtu se pavarësisht nga fakti që shtetasja e dhunuar ka tërhequr denoncimin, hetimi ka vazhduar në ngarkim të personit të kallëzuar. Madje Policia dhe Prokuroria kanë përcaktuar 11 veprime hetimore, të cilat vijojnë. Opinioni publik është me të drejtë i tronditur sa herë që raste të tilla dhune ndodhin dhe pret që dhunuesi të ndëshkohet. Por jam i sigurt që opinioni publik e pret ndëshkimin nga drejtësia, aspak nga politika”, tha Balla. Kreu i PS nuk nguron ta quajë ish-oficerin Emiljano Nuhu mik të Lulzim Bashës. Sipas Ballës, Basha po manipulon ngjarjen për të marrë në mbrojtje mikun e tij Emiljano Nuhun. “Ka edhe një dhunues tjetër në këtë ngjarje. Është inskenuesi Lulzim. Keqpërdorimi politik nga Lulzim Basha i kësaj ngjarje është i turpshëm, por edhe kriminal në përpjekjen për të ndryshuar

PrOteStA / PD: DjAli i DePutetit PërDhuNues eNDe Në liri

PD-lsi protestë në mbrojtje të Xhisiela malokutDeputetet e Partisë Demokratike dhe

Lëvizjes Socialiste për Integrim kanë organizuar dje një protestë para Kryemi-nistrisë në mbështetje të Xhisiela Malokut dhe për ndëshkimin e djalit të deputetit Rrahman Rraja, Rexhep Rraja, i akuzuar për dhunë ndaj vajzës. Në një tubim për-para Kryeministrisë kishte edhe studentë, pedagogë, artistë dhe intelektualë. Krye-tarja e grave deputete Dhurata Çupi tha se shenjat e cigares në trupin e Xhisielës janë një kambanë alarmi. “Shenjat e cigares në trupin e Xhisielës janë një kambanë alarmi dhe një ftesë për të reaguar fort të gjithë e sidomos nënat gratë e vajzat. Është koha të flisni, jo të heshtni”, tha Çupi. Deputet-ja Oriola Pampuri pohoi se Xhisiela sot është e vetme. “Xhisiela trokiti në dyert e Komisariatit, por ato iu mbyllën, donte një urdhër mbrojtje, por ai nuk iu dha, kërkoi ndihmë por ajo ndihmë nuk iu dha, kërkoi asistencë ligjore nga avokati, por ai u tërhoq dhe nuk e ndihmoi. Ajo sot është e vetme, nuk ka ndihmë e as mbështetje dhe as mbrojte. Shteti është i lidhur me bandat dhe krimin”, tha deputetja Oriola Pampuri. Kryetarja e Lidhjes demokratike të Gruas Albana Vokshi, shprehu revoltën e saj për heshtjen e kryeministrit Rama, kryetarit të Parlamentit, ministrit të Brendshëm,

ndaj strukturave shtetërore që sipas pas saj janë bërë palë me krimin dhe me bandat. “Xhisiela një vajzë jetime e përdhunuar, djegur me cigare në mënyrë çnjerëzore, rrahur në mënyrë shtazore, goditur me tytën e armës dhe shteti e braktisi. Shteti u bë palë me dhunuesin dhe përdhunuesin. Sot ajo vajzë është e braktisur nga të gjitha instancat shtetërore, shteti sot nuk i shër-ben më qytetarëve, shteti i shërben vetën pushtetarëve të lidhur me bandat dhe me krimin për të ruajtur pushtet. Kemi djalin e një deputeti i cili është dhunuesi dhe përdhunuesi dhe asnjë institucion shtetëror nuk ka reaguar ndaj tij dhe sot ai është i lirë. Ministria e Brendshme dhe Proku-roria bëjnë ping-pong me përgjegjësinë. Ndërkohë ai, dhunuesi dhe përdhunuesi është i lirë”, tha Vokshi. Deputetja e LSI-së Klajda Gjosha e cila mbështet thirrjen e shoqërisë civile për të kundërshtuar dhunën shtetërore, theksoi se kjo ka ardhur si re-zultat i krimit të organizuar dhe bandave. “Rasti i Xhisielës është i paprecedentë dhe tregon qartë mosfunksionimin e institucion-eve, rënien e sistemit të drejtësisë, policisë së shtetit, e Ministrisë së Brendshme e cila minimumi duhej të kishte një deklaratë të vetme ku të tregonte të vërtetën e rastit të Xhisielës”, tha Gjosha.

“Deputetet e Partisë Demokratike dhe Lëvizjes Socialiste për Integrim

kanë organizuar dje një protestë para Kryeministrisë në mbështetje të Xhisiela

Malokut dhe për ndëshkimin e djalit të deputetit Rrahman Rraja”.

Protesta

Balla: Emiljano Nuhu mik i Bashës, kreu 5 vepra penale

Përgjigjjamungoi

në protestë, reagon

majlinda Bregu

majlinda Bregu i është përgjigjur

dje ironizuesit në rr-jetet sociale, Genc Se-jko, i cili ka shigjetuar Bregun për mung-esën në protestën e djeshme në mbështet-je të Xhisiela Malokut. “Të mos isha në mes të një hidhërimi për përcjelljen në boten tjetër të një mikeje të shtrenjte, sot do të padisja ty Genc Sejko! Sepse ti s’ke asgjë me pak se çdo dhunues i këtij vendi! Je thjesht dhunuesi i ngrehur i radhës! Këto bëjnë burrat dhunues. Për-gojojnë, mashtrojnë, të fyejnë, të vrasin dhe s’ju digjet mjekra nëse ti e kundërshton këtë! Ti nuk do arrish dot edhe po të jetosh 200 vjeç, të flasësh, bërtasësh, qash, të mbrosh aq gra sa jam përpjekur unë e plot gra të tjera me zë publik në ketë vend! Pa miliona burrec! Pa delire facebook!”, shkruan Bregu.

Kreu i Grupit të Partisë Socialiste: Opinioni publik pret ndëshkim e dhunuesit të Xhesiela Malokut

“Opinioni publik është me të drejtë i tronditur sa herë që raste të tilla

dhune ndodhin dhe pret që dhunuesi të

ndëshkohet. Por jam i sigurt që opinioni publik

e pret ndëshkimin nga drejtësia, aspak nga

politika”.

rrethanat dhe për të marrë në mbrojtje mikun e tij Emiljano Nuhu. Policia ndërkohë zbardhi plotësisht “Babale 2”, në përfundim të së cilës kemi këto konkluzione: Miku i Lulzim Bashës Emiljano Nuhu më datë 21/07/2018, pra data e pretenduar, nuk ka qenë fare prezent në ambientet e Stacionit të Policisë Fushë Krujë. Miku i Lulzim Bashës Emiljano Nuhu nuk ka qenë OPGJ i gatshëm në këtë datë, por një tjetër punonjës i Policisë së Shtetit. Miku i Lulzim Bashës Emiljano Nuhu gënjen plotësisht sepse nga intervistat dhe dokumentet si dhe shqyrtimi i pamjeve filmike në dispozicion, nuk rezulton, që personat e përmendur në intervistë, si kërcënues të tij, të kenë qenë prezent në ambientet e Stacionit të Policisë së Shtetit në fushe Krujë, as në këtë datë dhe as në ndonjë datë tjetër të mëvonshme”, shkruan Balla.

VePrAt PenAle Kreu i Grupit të PS-së Taulant

Balla ka përmendur pesë vepra pe-nale të ish-oficerit Emiljano Nuhu. “Miku i Lulzim Bashës Emiljano Nuhu qenka ngarkuar me këtë çështje 6 ditë më pas, më 27 Kor-rik dhe paska sabotuar me dashje hetimin, duke kryer vetëm 4 nga 11 veprime hetimore të deleguara nga Prokurori i çështjes. Miku i Lulzim Bashës Emiljano Nuhu ka tradhtuar betimin dhe uniformën,

duke dekonspiruar hetimin dhe për pasojë ndëshkimin e personit në hetim. Sepse nga ekzaminimi i pamjeve filmike dhe komunikimeve elektronike, rezulton se ka takuar personin nën hetim në rrethana kompromentuese. Policia e Shtetit e akuzon mikun e Lulzim Bashës Emiljano Nuhu, se me veprime dhe mosveprime, ka kryer këto vepra penale: Shpërdorim detyre. Kalim i paligjshëm i kufirit. Nx-jerrje e sekretit hetimor. Shkelja e procedurave të punës në hetimin e çështjeve. Shkelja e rregullave mbi armatimin personal të punonjësit të Policisë së Shtetit”, shkruan Balla.

APeli Deputeti i PS Taulant Balla i

ka bërë thirrje Bashës që të dis-tancohet nga miku i tij Emiljano Nuhu. “Zbardhja e “Babale 2” është konfirmim i faktit se Veting-u në Polici është domosdoshëm dhe nuk duhet humbur asnjë sekondë. Zbardhja e “Babale 2” kërkon që minimalisht Lulzim Basha të dis-tancohet nga miku i tij Emiljano Nuhu dhe PD të heqë dorë nga kjo lloj politike e ulët. Zbardhja e “Babale 2” kërkon që dënimi penal ndaj tre inskenuesve të këtij episodi të turpshëm Lulzim Basha, Basir Çollaku dhe Emiljano Nuhu duhet të shënojë një pikë kthese historike për mënyrën si politika merr përsipër të ngrejë akuza në të ardhmen”, shkruan Balla.

Për Bashën “Ka edhe një dhunues tjetër në këtë ngjarje. Është inskenuesi Lulzim. Keqpërdorimi politik nga Lulzim Basha i kësaj ngjarje është i turpshëm, por edhe kriminal në përpjekjen për të ndryshuar rrethanat dhe për të marrë në mbrojtje mikun e tij Emiljano Nuhu”. Balla

6 E diEl, 30 shtator 2018www.shqiptarja.com

gJyqtArët DHe PrOkurOrët që PërfitOJnë rritJe PAgA ngA 1 JAnAri

lista e Plotë

kAtegOritë që PërfitOJnë rritJe PAgA

të gjithë gjyqtarët dhe prokurorët që kanë kaluar dhe që do të kalojnë Vetingun.

Anëtarët e Këshillit të lartë të Drejtësisë

Anëtarët e Këshillit të lartë të Prokurorisë

hetuesit e Byrosë Kombëtare të hetimit

Prokurorët e Prokurorisë së Posaçme

Gjyqtarët e Gjykatave speciale

Anëtarët e Komisionit të Pavarur të Kualifikimit (vijon zbatimi)

Anëtarët e Kolegjit të Posaçëm të Apelimit (vijojë zbatimi)

Zyrtarët që do marrin 3 mln lekë pagë nga 1 janari

Emrat dhe kategoritë e njerëzve që u trefishohet paga mujore në fillim të

vitit 2019, kushti për të përfituar, bëhen funksionarët më të paguar në Shqipëri

adriatik Doçi Tirane

Nga 1 janari i vitit 2019, pagat e njerëzve të drejtësisë shqiptare, të cilët kanë kaluar dhe që do të kalojnë me sukses sfidën e trefishtë të Vetingut, do të trefishohen.

Trefishimi

Rritje page do të përfitojnë vetëm gjyqtarët dhe prokurorët, të cilët janë konfirmuar në detyrë me një vendim të Komisionit të Pavarur të Kualifikimit që ka marrë formë të prerë apo me vendim të Kolegjit të Posaçëm të Apelimit.

Kushti

Arta Marku Prokurore e Përgjithshme e përkohshme

Vitore Tusha anëtare e Gjykatës Kushtetuese

Medi Bici gjyqtar pranë Gjykatës së lartë tiranë

Ardian Dvorani gjyqtar pranë Gjykatës së lartë

Marçela Shehu gjyqtare në Gjykatën e rrethit Gjyqësor Kurbin

Anila Leka prokurore në Prokurorinë e Përgjithshme

Manjola Xhaxho gjyqtare në Gjykatën e rrethit Gjyqësor tiranë

Fatjona Memçaj prokurore pranë Prokurorisë së Apelit tiranë

Dritan Prençi Prokuror në Prokurorinë pranë Gjykatës së shkallës së Parë për Krimet

Vate Staka prokuror në Prokurorinë e shkodrës

Brikena Ukperaj gjyqtare në Gjykatën e Apelit Vlorë

Dritan Hallunaj gjyqtar në Gjykatën e shkallës së Parë për Krimet e rënda

Besnik Muçi prokuror pranë Prokurorisë për Krimet e rënda

Kostaq Beluri Prokuroria e Përgjithshme

Ilir Toska Gjykata e Apelit tiranë

Arben Dollapaj prokuror në Prokurorinë pranë Gjykatës së Apelit

Artur Malaj Gjykata Administrative të Apelit

Gentian Osmani Prokuroria e Krimeve të rënda

Xhezair Zaganjori kryetar i Gjykatës së lartë, konfirmuar nga KPK, ankimuar në Kolegj

Bashkim Dedja kryetar i Gjykatës Kushtetuese, konfirmuar nga KPK, ankimuar në Kolegj

Edmond Islamaj gjyqtar i Gjykatës së lartë, konfirmuar nga KPK, ankimuar në Kolegj

Nertina Kosova gjyqtare pranë Gjykatës së Apelit për Krimet e rënda, konfirmuar nga KPK, ankimuar në Kolegj

Gentjan Medja Gjykata Administrative shkalla e Parë,konfirmuar nga KPK, ankimur në Kolegj

Astrit Faqolli gjyqtar pranë Gjykatës së rrethit Gjyqësor tiranë, konfirmuar nga KPK, ankimuar në Kolegj

Antoneta Sevdari Prokuroria e tiranë, konfirmuar nga KPK, ankimuar në Kolegj

Alma Brati gjyqtare pranë Gjykatës së rrethit Gjyqësor tiranë, konfirmuar nga KPK, ankimuar në Kolegj

PAgAt e AnetAret te kOmiSiOnit te PAVArur te kuAlifikimit

Genta Tafa (Bungo) kryetare 395,376 leKë

Alma Faskaj komisionere 372,661 leKë

Brunilda Bekteshi komisionere 372,661 leKë

Etleda Çiftja komisionere 372,661 leKë

Firdes Shuli komisionere 372,661 leKë

Lulzim Hamitaj komisioner 372,661 leKë

Olsi Komici komisioner 372,661 leKë

Pamela Qirko komisionere 372,661 leKë

Roland Ilia komisioner 372,661 leKë

Suela Zhegu komisionere 372,661 leKë

Valbona Sanxhaktari komisionere 372,661 leKë

Xhensila Pine komisionere 372,661 leKë

PAgAt e AnetAreVe te kOlegJit te POSAÇem

te kuAlifikimit Natasha Mulaj 436.851 leKë

Albana Shtylla 436.851 leKë

Ardian Hajdari 436.851 leKë

Ina Rama 436.851 leKë

Luan Daci 436.851 leKë

Rezarta Schuetz 436.851 leKë

Sokol Çomo 436.851 leKë

Nga 1 janari i vitit 2 0 1 9 , p a g a t e njerëzve të drejtë-sisë shqiptare, të cilët kanë kaluar

dhe që do të kalojnë me sukses sfidën e trefishtë të Vetingut, do të trefishohen. Nëse ak-tualisht, paga mesatare për gjyqtarët dhe prokurorët është nga 100 deri në 130 mijë lekë në muaj, pas 1 janarit 2019, paga mesatare do të bëhet nga 280 deri në 380 mijë lekë në muaj, duke u bërë njerëzit më të paguar në Shqipëri, madje mbi Presidentin dhe kryem-inistrin. Paga e anëtarëve të Gjykatës Kushtetuese dhe Gjykatës së Lartë do të rritet deri në 380 mijë lekë në muaj ose 3 333 USD në muaj. Rritje page do të përfitojnë vetëm gjyqtarët dhe prokurorët, të cilët janë konfirmuar në detyrë me një vendim të Komisionit të Pavarur të Kualifikimit që ka marrë formë të prerë apo me vendim të Kolegjit të Posaçëm të Apelimit. Hyrja në fuqi e pagave të reja për njerëzit e drejtësisë q ë k a l o j n ë V e t i n g u n p a r a s h i k o -het në pikën 6, të nenit 169 të ligjit për statusin e gjyqtarëve dhe proku-rorëve. Pika 6 parashikon që magjistrati që ka kaluar procesin e riv-lerësimit pas datës 1 janar 2019 gëzon të drejtën për të marrë dif-erencën mes p a g ë s d h e përfitimeve të tjera, sipas p a r a s h i k i -meve ligjore të zbatueshme para hyrjes në fuqi të këtij ligji dhe pagës dhe përfitimeve të tjera, si-pas parashikimeve të këtij ligji, brenda tre muajve nga vendimi i formës së prerë të rivlerësimit. Kjo pikë është lënë në fuqi edhe nga vendimi

numër 35, datë 18.04.2017, i Gjykatës Kushtetuese.

PërfitueSit e tJerë Krahas gjyqtarëve dhe

prokurorëve që kanë kaluar dhe do të kalojnë Vetingut, paga të larta do të vijojnë të

marrin edhe anëtarët e komi-sioneve të Vetingut. Paga reale bruto e kryetares së Komision-it të Pavarur të Kualifikimit,

organit më të rëndësishëm të Vetingut, është zyrtarisht 395,376 lekë, ndërsa paga neto është 305.400 lekë në

muaj. Paga bruto e anëtarëve të Komisionit të Pavarur të Kualifikimit është 372,661 lekë në muaj, ndërsa paga neto është 288.296 lekë në muaj. Paga bruto e anëtarëve të Ko-legjit të Posaçëm të Apelimit llogaritet 436.851 lekë. Paga të larta do të marrin gjithash-tu, menjëherë sapo të nisin detyrën, njerëzit e organeve më të rëndësishme të drejtë-sisë, ku përfshihen anëtarët e

Këshillit të Lartë të Drejtësisë, anëtarët e Këshillit të Lartë të Prokurorisë, hetuesit e Byrosë Kombëtare të Hetim-it, prokurorët e Prokurorisë së Posaçme dhe Anëtarët e Gjykata Speciale.

fOrmulA e llOgAritJeS Paga bazë e prokurorit dhe

gjyqtarit do të jetë sa 90 % deri në 106 % e pagës së drejtorit të drejtorisë së përgjithshme në Kryeministri. Prokurorët dhe gjyqtarët e deleguar në një rreth tjetër, në largësi më shumë se sa 45 km, do të përfitojnë edhe 60 % të pagës. Po ashtu, çdo vit, prokurorët apo gjyqtarët të cilët në

vit in paraard-hës kalendarik, n ë m ë n y r ë t ë v e ç a n t ë , k anë pasur vlerësimin më të lartë etik dhe profesional, marrin një shpër-blim të barabartë m e n j ë p a g ë referuese bazë. Për ushtrimin e pozicionit të krye-tarit të gjykatës ose drejtuesit të prokurorisë, do të përfitojnë 10% shtesë page mbi pagën bruto fill-estare. Por, nuk mbaron me kaq. Gjyqtarët dhe prokurorët do të

paguhen për orët e punës jashtë orarit, do t’u kom-pensohet çdo shpenzim nëse punojnë në një rreth tjetër, do të paguhen për vështirësi etj. Ata do të përfitojnë edhe shte-sa për vjetërsi në punë. Shtesa për vjetërsi në ushtrimin e funksionit llogaritet në masën 2 për qind të pagës referuese bazë për çdo vit shërbimi në funksion, por jo më shumë se 25 vjet shërbim.

7www.shqiptarja.com

E diEl, 30 shtator 2018DeKlaRata e foRte

MINISTRIA E SHËNDETËSISË DHE MBROJTJES SOCIALE

R e P u B l i K a e s h Q i P ë R i s ë

N J O F T I MLënda: “Blerje automjete”

Autoriteti Kontraktor: njësia e Menaxhimit të Programit (PMU) të Fondit Global

Metoda e prokurimit: Procedurë e Hapur

Objekti: “Blerje automjete e ndarë në dy lote, Loti 1: Blerje tre autovetura; Loti 2: Blerje tre Van”

Fondi limit:

1. Loti 1: Blerje tre autovetura me fondin limit 60,000 USD ose 6,467,400 lekë pa TVSH

2. Loti 1: Blerje tre Van me fondin limit 60,000 USD ose 6,467,400 lekë pa TVSH

Burimi i financimit: Fondi Global për luftën kundër HiV/aiDS, Tuberkulozit dhe Malarjes

Afati për realizimin e lëvrimit të Automjeteve: 15 ditë nga momenti i lidhjes së kontratës.

Hapja e ofertave: do bëhet në datën

17.10.2018, ora 12.00

Vendi: Pranë zyrave të njësisë së Menaxhimit të Programit (PMU) të Fondit Global me adresë:

rruga “naim Frashëri” nr. 57 Tiranë

Afati i fundit për pranimin e dokumentave është data:

17.10.2018, ora 12.00

Tërheqja e Dokumentave të tenderit bëhet pranë zyrave të PMU Fondi Global me adresë:

rruga “naim Frashëri” nr. 57 Tiranë.Për cdo informacion:e-mail: [email protected] Ose:Alfiora FortuziProcurement OfficerPMU Global Fund albaniaTel. +355692602061e-mail: [email protected]

NJOFTIM

Për informacione mund të kontaktoni nr Tel. 044500278 ose adresën e-mail: [email protected] [email protected]

Shoqëria Përmbarimore “Bailiff Services Albania” sh.p.k, me adresë Blv. “Gjergj Fishta” Pallatet “Gora” Kulla 2, Kati 2, Ap 9, Tiranë, në zbatim të dispozitave të Kodit të Procedurës Civile, njofton se do të kryej procedurat për shitjen në ankand-1, të pasurive të paluajtshme, si me poshtë, lënë garanci për “Credins Bank”

Në dAtë 03.10.2018 orA 16:00- Truall +Ullishte, ZK 3695, me sip. 5826 m2, dhe 400 m2 (ndertese), me adresë Vajkan, Fier, në pronësi të z.Iljas Fisheku, me çmimin fillestar 124,000 Euro.

NJOFTIM


Shoqëria Përmbarimore “Bailiff Services Albania” sh.p.k, me adresë Blv. “Gjergj Fishta” Pallatet “Gora” Kulla 2, Kati 2, Ap 9, Tiranë, në zbatim të dispozitave të Kodit të Procedurës Civile, njofton se do të kryej procedurat për shitjen në ankand-2, të pasurive të paluajtshme, si me poshtë, lënë garanci për “Credins Bank”

Në dAtë 15.10.2018 orA 16:00- Truall +Ndretese, ZK 8513, me sip. 119 m2 (truall) dhe 98,77 m2 (ndertese), me adresë Rr “Mujo Ulqinaku” Durres, në pronësi të z.Zyhni Mahmut Beqiraj, me çmimin fillestar 7,280,000 lekë.

Erion Veliaj pret Senatorin italian Luciano D’Alfonso

Veliaj dhe Senatorit D’Alfonso ishte forcimi i bashkëpunimit mes dy vendeve, nxitja e inves-timeve italiane në Shqipëri, si dhe shkëmbimi i ekspe-riencave më të mira mes dy vendeve në fusha të ndryshme. Senatori Luciano D’Alfonso vlerësoi ndryshimet që ka pësuar Tirana dhe theksoi se kryebashkiaku Veliaj për-faqëson një pikë referimi jo vetëm kombëtare, por edhe ndërkombëtare për qeverisjen e mirë. “Jam shumë i kënaqur që gjendem sërish në qytetin e Tiranës, për t’u përshëndetur me kryebashkiakun e Tiranës, i cili për mua përfaqëson një pikë referimi jo vetëm kom-bëtare, por edhe ndërkom-bëtare për qeverisjen e mirë”, tha D’Alfonso. Ai vlerësoi për-parimin që po bën kryeqyteti shqiptar në përmirësimin e infrastrukturës dhe të cilësisë së jetës së qytetarëve. “Njihem me hapat e mrekullueshëm që janë bërë nga pikëpamja e cilësisë së jetesës, për am-bicien e strukturimit si një qytet funksional”, tha senatori D’Alfonso. Sipas tij, në Tiranë ekziston një klimë më e mirë e të bërit biznes dhe qyteti ka aftësi për të thithur investimet e huaja, të cilat gjejnë terren të favorshëm për të ushtruar ve-primtarinë e tyre ekonomike. “Në Tiranë gjen shumë mirë edhe projekte investimi nga sipërmarrës italianë. E gjithë kjo i shkon si meritë atij që sot është në qeverinë qendrore, Edi Ramës, por shkon edhe si meritë e atij që është në qever-isjen lokale. Shoh se ju keni kapacitetin për identifikimin e pritshmërive të qytetarëve, të sipërmarrësve dhe keni ndërtuar një qytet që ecën me shpejtësinë e Europën”, nënvizoi senatori D’Alfonso.

Pavlopoulos: nëse Shqipëria do Be, të mos përmendë çamëtKushti i presidentit grek për integrimin: Shqipëriat’i konsiderojë çamët bashkëpunëtorë të nazistëve

Pr e s i d e n t i g r e k , Prokopis Pavlopou-los, gjatë një vizite të tij në Paramithia, një qytezë çame, ka

paralajmëruar shtetin shqiptar se nëse do përkrahjen e Gre-qisë për t’u integruar në Bash-kimin Evropian atëherë duhet të pranojë qëndrimin se çamët janë bashkëpunëtorë të na-zistëve. Gjatë ceremonisë përkujtimore për ngjarjet e Luftës së Dytë Botërore në këtë zonë, Presidenti ka thënë se kjo është e vërtetë historike dhe se duhet pranuar si e tillë. Pavlopoulos ka theksuar se Shqipëria nuk duhet ta për-mendë më kurrë problemin e çamëve. “Duhet të jemi të ndershëm. Nëse shqiptarët e duan miqësinë tonë dhe fqinjësinë tonë të mirë, ne i mbështesim në perspektivën e tyre evropiane, e cila është e nevojshme për ta. Por duhet që menjëherë të pranojnë një të vërtetë historike lid-hur me të ashtuquajturën çështje çame dhe të mos e përmendin më asnjëherë në marrëdhëniet tona. Çdo gjë kalon nga respektimi i të vërtetës dhe historisë. Duhet të dinë se çamët ishin bash-këpunëtorë të nazistëve. Për sa kohë që Shqipëria i mbështet, mbështet bashkëpunëtorët e nazistëve, pra mbështet

Thesprotia, siç pretendojnë, por që të mos gjykohen si bashkëpunëtorë të nazizmit, sepse duhej të gjykoheshin, pasi kryen krime kundër njerëzimit. Madje edhe sot ata i paraqesin ngjarjet në mënyrë të ndryshme. Pre-tendojnë se gjoja luftuan kundër nazistëve dhe se nuk ishin bashkëpunëtorë të tyre. Është një shtrembërim pro-vokues i të vërtetës historike... E përsëris, çdo mbështetje

ndaj këtij shtrembërimi nga Shqipëria fqinje, i influencon dhe madje në mënyrë përcak-tuese marrëdhëniet ndërmjet nesh”, përfundoi presidenti grek.

PrOVOkimi Deri më tani, nga qeveria

shqiptare nuk ka pasur asnjë qëndrim për deklaratat e pazakonta të presidentit grek. Prokopis Pavlopoulos njihet tashmë për provokimet ndaj

vendeve fqinje. Kohë më parë, Prokopis Pavlopoulos u shfaq majë një tanku për t’i dërguar një mesazh force Erdoganit. Pas kësaj shfaqje, Erdogan u përgjigj duke thënë se “Le të mësojnë shumë mirë sesi shpëtuan pa u bërë peshk i kriposur në Sakarya dhe si i braktisën këto vende duke u hedhur në det. E thashë dhe e them përsëri: Nuk kemi asnjë synim për territoret dhe sovranitetin e askujt”.

ata që përgjakën Evropën. Evropa, në të cilën ata duan të hyjnë, është një ndërtesa ku bota nuk do të shohë të përsëriten më këto krime. Nuk është çështje hakmarrjeje, por

çështje drejtësie”, tha Prokopis Pavlopoulos. Sipas tij, çështja e çame kundërshtohet në mënyrë të panegociueshme nga Greqia, ndërsa kërcënoi sërish me bllokimin e integ-rimit. Nuk kam ndërmend që të provokoj përçarje, mirëpo është obligimi im elementar që të rehabilitoj historinë, duke u thënë fqinjëve se çfarë është ajo që mund të na bëjë të ecim së bashku, por edhe çfarë është ajo që në mënyrë të panegoci-ueshme do të kundërshtojmë, jo vetëm për Greqinë, por edhe për vetë familjen evropiane”, tha presidenti grek. Pavlopou-los tha çamët se nuk u larguan të përndjekur nga Thesprotia, por sipas tij ikën që të mos gjykohen si bashkëpunëtorë të nazizmit, sepse duhej të gjykoheshin, pasi kryen krime kundër njerëzimit. “Çamët nuk u larguan të përndjekur nga kryetari i Bashkisë së Ti-

ranës, Erion Veliaj priti në takim Senatorin italian, Luciano D’Alfonso, i cili më parë ka ushtruar detyrën e Presidentit të Rajonit të Abruzos dhe atë të kryetarit të Bashkisë së Peskarës, ku jeton një komunitet i madh shqiptarësh. Temë kryesore e bisedës mes kryebashkiakut

8 E diEl, 30 shtator 2018www.shqiptarja.comiNvestiGimi

NJOFTIM


Shoqëria Përmbarimore “Bailiff Services Albania” sh.p.k, me adresë Blv. “Gjergj Fishta” Pallatet “Gora” Kulla 2, Kati 2, Ap 9, Tiranë, në zbatim të dispozitave të Kodit të Procedurës Civile, njofton se do të kryej procedurat për shitjen në ankand-2, të pasurive të paluajtshme në pronësi të Sovjet Mehmeti, Zurha Mehmeti si më poshtë, lënë garanci për SGAL-Bank.

Në dAtë 09.10.2018 orA 16:00. -Apartament, ZK 8641, me sip. 52 m2, me adresë Lagja nr.2 Rr “V.Pandi” Sarandë, me çmimin fillestar 1,943,760 lekë.-Truall+Ndërtese, ZK 1119, me sip. 124 m2, me adresë Rr “Sokrat Kalivopulli” Bistrice, Delvinë, me çmimin fillestar 1,509,648 lekë.

NJOFTIM


Shoqëria Përmbarimore “Bailiff Services Albania” sh.p.k, me adresë Blv. “Gjergj Fishta” Pallatet “Gora” Kulla 2, Kati 2, Ap 9, Tiranë, në zbatim të dispozitave të Kodit të Procedurës Civile, njofton se do të kryej procedurat për shitjen në ankand-2, të pasurive të paluajtshme, si me poshtë, lënë garanci për “Credins Bank” sh.a:

Në dAtë 22.10.2018 orA 16:00- Apartament me sip. 112,6 m2, Z.K 8518, me adresë Plazh/Durrës, në pronësi të z.Gianluca Maurizio Cesetti, me çmimin fillestar 50,176 Euro.

Investigimi ynë lidhur me procedurat që ka ndjekur ministria e Kulturës për t’u dhënë licensën agjencive të

ngarkuara për të vjelur fon-det e të drejtës së autorit, të interpretuesve dhe produ-centëve, zbulon edhe një tjetër abuzim. Këtë herë historia ka të bëjë me emërimin në krye të sportelit unik “Suada” për administrimin e së dre-jtës së autorit të Erlir Putos, drejtor ekzekutiv i Albautor, agjencia që përfshinte gjithë autorët shqiptarë. “Suada” është sporteli i ri unik i kr-ijuar me ligjin e vitit 2016, i ngarkuar për të vjelur të drejtat e autorëve, interpre-tuesve dhe producentëve. Më datë 22 qershor 2018 Këshilli Kombëtar për të dre-jtat e autorit i ministrisë së Kulturës, me vendimin nr.3, pas një procedure të shpejtë, vendos të shkarkojë nga posti i përgjegjësit të “Suada”-s Zamir Sukniqin, përfaqësues i AMP, agjenci që përfaqëson të drejtat e producentëve dhe të emërojë në vend të tij Erlir Puton.

AMP ka një kontratë me pjesën më të madhe të pro-ducentëve vendas.

AMP aderon edhe ne IFPI, agjencinë më të madhe botërore të prodhuesve muz-ikorë, që përfaqëson 1.300 shoqëri prodhuese në 59 vende, duke përfshirë edhe kolosë të tillë si Sony Music, Universal apo Warner Music Group. IFPI është në vijë të parë të betejës botërore kundër piraterisë. Nëpërmjet këtij aderimi AMP raporton në këtë organizate mbi ecurinë e saj , mbi te ardhurat e mbled-hura dhe ato te shpërndarja, si edhe ka detyrimin te im-plementoj dhe zbatoje reko-mandimet e kësaj organizate.

AMP është e lidhur me IFPI edhe nëpërmjet Albatrade (një nga anëtarët themelues) qe ka një marrëdhënie me IFPI si anëtar me te drejta te plota. Në faqen zyrtare web të IFPI-së, në listën e anëtareve të pranishëm në Shqipëri gjenden vetëm Albatrade dhe Supersonic, të dyja anëtare edhe të AMP. Të jesh anëtar i IFPI do të thotë automatikisht të përfaqësosh në vendin tënd të gjitha veprimet e të gjitha agjencive të producentëve që janë anëtarë të IFPI. Siç lexo-het në këtë dokument, më datë 11 qershor 2018, pra para ven-dimit mbi shkarkimin e Zamir Sukniqit, IFPI ka informuar edhe ministrinë e Kulturës se dëshironte të vazhdonte të punonte me AMP.

Por emërimi i Erlir Putos në krye të sportelit unik si për-faqësues i Albautorit, vendo-sur, siç e pamë, nga ministria e Kulturës më 22 qershor 2018 bie ndesh me një vendim të Gjykatës së Apelit të Tiranës të

të Drejtat e Autorit, ministria emëron drejtorin e ri jo legjitim

Emërimi i Erlir Putos në krye të sportelit unik si përfaqësues i Albautorit bie ndesh

me një vendim të Gjykatës së Apelit

datës 28 maj 2018 , pra 24 ditë para vendimit të ministrisë.

Gjyqtarët, në fakt, kanë vendosur se Erlir Puto nuk është më përgjegjës i Albau-tor-it, pasi vendimi e Asam-blesë që e kishte emëruar ishte anuluar, po ashtu si dhe i gjithë emërimi i Këshillit të Administrimit të shoqatës.

Ka edhe më shume: jo vetëm emërimi i Erlir Putos në krye të sportelit unik bëhet i palig-

jshëm, por vendimi i Gjykatës ve në dyshim vetë ekzistencën e Albautor-it. Në fakt, sipas ven-dimit, organet administrative të Albautor duhet të krijohen nga e para duke u nisur nga ortakët themelues të vitit 1992 dhe konsiderohen pa vlerë të gjitha vendimet e marra më pas, duke përfshirë këtu edhe pjesëmarrja e Albautor-it tek sporteli unik.

Një lëmsh ligjor dhe bu-

rokratik, i cili, në fakt, le pa kokë sportelin unik që sapo është krijuar dhe që tani ministria e Kulturës duhet ta zgjidhë. Në vendimin e 22 qershorit 2018 ministria e Kulturës kritikon rëndë punën e agjencisë AMP. Por të habit ajo që lexohet në këtë doku-ment me datë 4 tetor 2017.

Ministria e Kulturës, pikërisht Këshilli Kombëtar i të Drejtës së Autorit, në 10 tetor

të vitit 2017 ka përzgjedhur agjencinë AMP si agjencia që plotëson kriteret e parashikuara në ligj dhe që kanë të bëjnë me performancën më të mirë për mbledhjen dhe shpërndarjen e të ardhurave dhe mbulim-in më të madh të territorit . Duke vlerësuar maksimalisht organizimin dhe eficiencën e AMP, në datën 10 tetor 2017 shoqata AMP fitoi licensën si Sportel Unik për administrimin e të drejtës së autorit ‘’SUADA’’, pra një super agjenci si One Stop Shop, që ka kompetenca, jo vetëm për të mbledhur të drejtat që u takojnë produ-centëve, por edhe për autorët dhe interpretuesit.

Por çuditërisht, pas këtij vendimi, në qershor të vitit 2018, i njëjti grup pune që ka shqyrtuar dokumentacionin dhe ka vlerësuar AMP-në si agjencia më e mirë në tetor 2017, ka shqyrtuar të njëjtën agjenci, për të njëjtën periud-hë kohe dhe ka konstatuar se tani kjo agjenci nuk është më e mira, duke e shkarkuar nga gjithë funksionet.

Çfarë mund të ketë ndod-hur brenda vetëm nëntë muajve për të ndryshuar në masë kaq radikale opinionin e ministrisë së Kulturës?

Në muajt e parë të vitit 2018 emërohet dre-jtore e përgjithshme e ministrisë së Kuk-turës Ledina Beqiraj. Familja Beqiraj ka një konflikt personal me AMP: babai i dre-jtoreshës së përg-jithshme, Adil Beqiraj, pronar i shoqërisë GIO-AD, ka patur një përplasje të drejtpërdre-jtë me AMP, pasi nuk pranoi të paguante 5 0 . 0 0 0 lekë për

të drejtat e autorit për Hotel “Dy

kitarat” në Durrës, që ka në pronësi. AMP shkoi në Gjykatë dhe mori një urdhër ekzekutimi që ja ngarkoi një zyre përmba-rimore, duke arritur të marrë kështu me forcë likuidimin e faturës për të drejtat e muzikës që ishte luajtur në hotelin e Beqirajt. Konflikti kishte vazhduar deri në fund të vitit 2016.

Për një koincidencë të hab-itshme, pak javë pasi vajza e Beqirajt, Ledina Beqiraj, të kishte mbërritur në Drejtorinë e Përgjithshme të ministrisë së Kulturës, filluan akuzat kundër AMP. Dhe pikërisht vendimi më i rëndë që është marrë ndaj AMP, është firmosur nga Ledi-na Beqiraj. Në rast se objektivi ishte ai që të bëhej edhe më transparent administrimi i të drejtave të autorit, nuk duket se kjo është rruga më e mirë.

Detajet

emërimiemërimi i Erlir Putos në krye të sportelit unik si përfaqësues i Albautorit, vendosur, siç e pamë, nga ministria e Kulturës më 22 qershor 2018 bie ndesh me një vendim të Gjykatës së Apelit të Tiranës të datës 28 maj 2018 , pra 24 ditë para vendimit të ministries

AlBAutOrSipas vendimit, organet administrative të Albautor duhet të krijohen nga e para duke u nisur nga ortakët themelues të vitit 1992 dhe konsiderohen pa vlerë të gjitha vendimet e marra më pas, duke përfshirë këtu edhe pjesëmarrja e Albautor-it tek sporteli unik.

9www.shqiptarja.com

E diEl, 30 shtator 2018NGJaRJet Në RaJoN

Për informacione mund të kontaktoni në numrin e Tel: 044500278 ose adresën e-mail: [email protected]

Shoqëria Përmbarimore “ZIKE” sh.p.k, me adresë: Blv.“Gjergj Fishta” Pallatet “Gora” Kulla 2, Kati 2, Ap 9, Tiranë, në zbatim të dispozitave të Kodit të Procedurës Civile, njofton se do të kryej procedurat për shitjen në ankand, të pasurive të paluajtshme në pronësi si më poshtë, lënë garanci për CredinsBank:

Në dAtë 26.10.2018 orA 16:30- Pasuri nr. ZK 2099, lloji i pasurisë (Ranishte) me siperfaqe. 3500 m2, me adresë Karpen, Kavajë, në pronësi të Bashkëpronarve Troka, me çmimi fillestar është 98,000 Euro.- Pasuri nr. ZK 2099, lloji i pasurisë (Ranishte) me siperafaqe. 7500 m2, me adresë Karpen, Kavajë, në pronësi të Bashkëpronarve Troka, me çmimi fillestar është 210,000 Euro.

Shoqëria Përmbarimore “ZIKE” sh.p.k

Presidenti i Kosovës, Hashim Thaçi, me vizitën e tij të papritur dje në liqenin e Ujmanit, në zona të banu-ara nga serbët në Gazivodë,

teksa shoqërohej nga forcat speciale, ka alarmuar Serbinë. Mediat serbe dhe ato ruse thonë se Serbia ka mobilizuar ushtrinë dhe e ka dërguar në kufi me Kosovën. Sipas raportimit të mediave kosovare, Thaçi shkoi në Ujman në orën 14:00 dhe mbajti një fjalim në kazermën “Adem Jashari”. Mediat kosovare thonë se Thaçi e ka zgjedhur ta vizitojë pikërisht dje Ujma-nin për të sfiduar Albin Kurtin, që do të protestonte në Prishtinë kundër tij.

Ndonëse nuk konfirmojnë dot lajmin se Forcat Speciale të Kosovës kishin rrethuar Ujmanin, mediat ser-be shkruanin dje se ishte presidenti serb Aleksandar Vuçiç ai që urdhëroi që ushtria të ishte në gatishmëri.

Hidrocentrali i Ujmanit është me rëndësi strategjike për qëndrimin dhe të ardhmen e serbëve në Kosovë. Ujmani, së bashku me Trepçën dhe stacionin Valaç, janë shumë të rëndësishme nga ana strategjike për Serbinë në tërësi.

PrOteStANdërkohë, nën moton “Një pop-

ull nuk i nënshtrohet një njeriu”, mbështetës të shumë të Lëvizjes Vetëvendosje në Kosovë zhvilluan po dje protestën e paralajmëruar në Prishtinë, në sheshin Skënderbeu. Në pamjet e protestës u panë mijëra protestues, ndërkohë që kjo protestë vjen dy muaj pasi presidenti Hashim

TiraneReferendumi Maqedonia vendos

sot për ndryshimin e emrit zyrtar të shtetitNjë fitore në referendum hap rrugën

për anëtarësim në NATO e BE

qytetarët e Maqedonisë vendosin sot nëpërmjet

një referendum nëse do ta ndryshojnë emrin e vendit në Maqedonia e Veriut për të rihapur procesin e integrimit në BE dhe anëtarësimin në NATO. Tensionet po rriten paraprakisht. Nga debatet e nxehta politike Maqedonia ka qenë e përfshirë shumë kohë para referendumit për emrin e vendit. Nëse qytetarët e Maqedonisë vendosin për një shtojcë në emrin aktual të vendit, atëherë Maqedonisë së Veriut i hapen dyert për në NATO dhe anëtarësim në BE. Nëse jo, këto dyer do të mbeten të mbyllura për dekada dhe çmimi për një nga vendet më të varfra ekonomikisht në Europë do të ishte shumë i lartë.

Qeveritë e Shkupit dhe Athinës e nënshkruan mar-rëveshjen për emrin në qershor 2018, 27 vjet pas grindjeve të vazhdueshme për përdorimin e emrit historik, “Maqedoni”. Por ka një rezistencë të madhe kundër kësaj marrëveshjeje në të dyja vendet, të shoqëru-ar me protesta, disa herë të dhunshme gjatë verës.

Pak ditë para referendumit, më 30 shtator sondazhet trego-jnë se shumica e qytetarëve maqedonas që duan të shkojnë

të votojnë do ta mbështesin marrëveshjen, por një pjesë e konsiderueshme e elektoratit po përpiqet ta minojë këtë referendum përmes bojkotimit. Ata shpresojnë, se nëse nuk arrihen më shumë se 50% e pjesëmarrësve, atëherë referen-

dumi do të jetë i pavlefshëm.Qeveria në Shkup thek-

son se marrëveshja nuk e rrezikon identitetin maqe-donas. Përkundrazi e forcon vendin në arenën ndërkom-bëtare. Një varg politikanësh të lartë europianë, përfshirë

edhe Angela Merkelin erdhën në Maqedoni në mbështetje të referendumit. “Ky është një shans historik që një gjeneratë e ka vetëm një herë. Mos qën-droni në shtëpi: Përdoreni këtë shans demokratik për të thënë mendimin tuaj për të ardhmen e vendit”, tha Merkel në Shkup më 8 Shtator. Edhe qeveria e Maqedonisë premton se një rezultat pozitiv do të hapë dyert për anëtarësim në NATO dhe BE. Ndërkohë ditët e fundit para referendimit partia më e madhe opozitare, VMRO-DP-MNE refuzon të shprehet, nëse do t’i bëjë thirrje mbështetësve të saj të shkojnë të votojnë, edhe nëse votojnë kundër. I trembur se mund të humbasë mbështetjen në BE dhe SHBa, lideri i VMRO-së, Hristjan Mickoski nuk dëshiron të shihet si një pjesë zyrtare e fushatës për bojkotimin e referendumit, por e kritikon marrëveshjen për emrin si tradhti. “Marrëveshja për të ndryshuar emrin është e

dëmshme dhe duhet refuzuar. Ajo është kundër interesave kombëtare të Maqedonisë dhe kundër shtetit maqedonas”, tha Mickoski para gazetarëve.

Presidenti maqedonas, Gjorge Ivanov, nga VMRO-DP-MNE, tha se ai nuk do të votojë.

Megjithatë pengesa më e madhe për çështjen e emrit mbetet pas referendumit. Qeverisë i duhet të sigurojë dy të tretat e mazhorancës në parlament për të ratifikuar marrëveshjen dhe të bëjë ndryshimet e nevojshme për kushtetutën. Kjo nuk do të ishte e mundur pa mbështetjen e opozitës, VMRO-DPMNE.

Ditën e djeshme që nga ora 7:00 e mëngjesit u zhvillua voti-

mi për disa kategori të caktuara të shoqërisë siç janë personat e sëmurë, ata që janë të burgo-sur ose që kanë një dënim më të lehtë si arresti shtëpiak, si dhe shtetasit maqedonasë që jetojnë jashtë vendit dhe janë regjistruar për të votuar.

Ndërkohë sot 1.806.336 votues do të shprehin vullne-tin e tyre në aprovim ose në kundërshtim të ndryshimit të emrit. Parlamenti e ka mirat-uar tashmë emrin Republi-ka e Maqedonisë së Veriut, por kundërshtimi nga ana e presidentit George Ivanov, e çoi çështjen drejt verdiktit të popullit. Që referendumi të jetë i suksesshëm, duhet që të paktën 853 mijë qytetarë të votojnë pro.

thaçi alarmon Serbinë, Vetëvendosja “jo”

kufijve të ndryshuarVuçiç urdhëron afrimin e trupave

serbe në afërsi të veriut të Kosovës

hajna, me hajna, nuk ka shtet. Aq shumë e duam Kosovën Republikë, e bashkimin me Shqipërinë, sa në asnjë rrethanë nuk i nënshtrohemi një njeriu. Kërkojmë zgjedhje të par-akohshme për këtë situatë. Republika jonë është në rrezik”, u shpreh ai.

ViZitAHashim Thaçi, pas qëndrimit

në Nju Jork, ku zhvilloi takime të shumta në kuadrin e Asamblesë së Përgjithshme të OKB-së, ka deklaruar se “SHBA dhe Bashkimi Evropian e mbështesin pa rezervë arritjen e një marrëveshjeje paqësore përfundimtare Kosovë-Serbi. Një marrëveshje paqësore Kosovë-Serbi, që garanton stabilitet dhe perspek-tivë evropiane. Marrëveshje që ruan dhe promovon multietnicitetin në Kosovë dhe që e afron Kosovën drejt NATO-s dhe Bashkimit Evropian”. Ai tha se “nuk do të ketë as shkëm-bim, as ndarje dhe as Asociacion me elemente konstitutive”. Sipas tij “është konkludim i përbashkët që status-quoja e tashme është e paqëndrueshme dhe kjo situatë duhet ndryshuar.

Gjatë qëndrimit në SHBA në takime me zyrtarë të lartë të state departamentit amerikan, Thaçi, - sikurse deklaroi - ka prezantuar “vullnetin politik të liderëve nga komunat Preshevë, Medvegjë e Bu-janovc, që këto komuna të bashkohen me Kosovën”. E kjo, sipas tij, mund të bëhet përmes demarkacionit të kufirit Kosovë-Serbi, kufi ky me një gjatësi të mbi 450 kilometra.

Thaçi hodhi idenë për një korrigjim kufijsh mes Kosovës dhe Serbisë. Ideja e Thaçit u kundërshtua ashpër nga Lëvizja Vetëvendosje dhe partitë e tjera opozitare në Kosovë. Kryetari i

koret janë dëgjuar me fjalët “Poshtë Hashim Thaçi”, “Rroftë Albin Kurti”. Kurti ka kërkuar zgjedhje të para-kohshme si një zgjidhje imediate për situatën ku ndodhet Kosova. Vetëvendosje dhe Kurti kanë akuzuar Thaçin se do t’i japë Serbisë territor nga i Kosovës. “Jemi të zemëruar si rrallëherë më parë, por edhe të bashkuar e me shpresë si rrallëherë më parë. Pavarësia e Kosovës është dashtë të jetë pavarësi e shtetit e jo e pushtetit. Qeveria po na rritet, e shteti po na zvogëlohet. Populli s’duhet të nënshtrohet prandaj jemi këtu bashkë sot. Kosova është shtet i kapur, çlirimi nga okupatori i huaj, na u zëvendësuar me uzurpatorin tonë. Në Kosovë ligj ka por jo dre-jtësi, shkolla ka jo arsim. Spitale ka por jo shërim. Të dashur qytetarë, Republika është në rrezik prandaj ne qytetarët jemi këtu në shesh sepse ata nuk do të jenë në pushtet. Me

Lëvizjes Vetëvendosje, Albin Kurti ka thirrur qytetarët që të mbështesnin këtë protestë dhe siç duket ata i janë përgjigjur kësaj kërkes. Gjatë kohës që Kurti ka folur para protestuesve,

10 E diEl 30 shtator 2018www.shqiptarja.comOPERACIONI

Kalonin klandestinë në SHBA dhe Britani policia: Pagesat deri në 30 000 $

Arrestohen dy policë në Rinas, gjashtëShqiptaro-maqedonas shpallen në kërkimPërgjatë natës së kaluar

dhe gjatë orëve të para të mëngjesit është përmbyl-lur pjesa e dytë e Me-ga-Operacionit të koduar

“One If By Land”, në kuadër të goditjes së kontrabandimit të per-sonave me qëllim emigrimin drejt SHBA-së, Kanadasë dhe Mbretërisë së Bashkuar. I gjithë hetimi i zhvillu-ar me metoda speciale nga Policia e Shtetit, nën drejtimin e Prokurorisë së Krimeve të Rënda, ka zgjatur disa muaj. Në datën 17 mars 2018 u finalizua me sukses pjesa kryesore e këtij operacioni ku u arrestuan 39 persona.

300 PerSonANdërkohë hetimi intensiv ka

vazhduar edhe gjatë kësaj periudhe në koordinim me Agjentët Special të Shërbimit Diplomatik të Sigurisë të Departamentit të Shtetit në SHBA, që janë atashuar në Tiranë, dhe që kanë asistuar në zhvillimin e hetimeve dhe realizimin e këtij operacioni. Në lidhje me goditjen e grupit të strukturuar kriminal, i cili ka ushtruar veprimtarinë e paligjshme, për një kohë të gjatë, në drejtim të ”Dhënies ndihmë për kalim të paligjshëm të ku-firit” dhe “Grup të strukturuar kriminal” nëpërmjet falsifikimit të dokumentave”. Nga veprimet

dhe nga 25 000 – 30 000 dollarë për në SHBA dhe Kanada. Pjesëtarët e këtyre grupeve kriminale përmes veprimeve aktive ndihmonin shteta-sit shqiptarë të interesuar për të emigruar në mënyrë të paligjshme drejt vendeve të mësipërme,duke falsifikuar dokumenta udhëtimi dhe identiteti të vendeve të BE-së.

Dy Policë rinASLidhur me provat dhe faktet

e grumbulluara gjatë hetimit me metoda speciale nga hetimi,Proku-roria për Krimet e Rënda Tiranë, pas ekzekutimit të 39 masave të sigurimit personal “arrest në burg” nga Policia e Shtetit në bashkëpunim dhe me shërbimet e policisë gjyqësore, por dhe partnerët që mbështesin këtë “Mega Operacion” ka urdhëruar shpalljen në kërkim ndërkombëtar për 12 shtetas shqiptarë dhe të huaj. Ndërkohë pas vijimeve të hetimit, nga bashkëpunimi midis SHÇBA, Oficerë të Departamentit të Poli-cisë Kriminale dhe të Institutit të Policisë Shkencore, është bërë e mundur që të identifikohen dhe më pas të arrestohen në datën 28 shtator 2018 si bashkëpunëtor në këtë grup të strukturuar kriminal 2 punonjës policie me detyrë kon-trollor (roje kufitarë në PKK Rinas si dhe një agjent i kompanisë ICTS në aeroportin e Rinasit.

hetimore të kryera rezulton se 7 grupe të strukturuara kriminale, të cilat operonin në Shqipëri, Bullgari, Spanjë, Francë, Repub-

likën Domenikane, Itali, Mbretëri e Bashkuar, SHBA, Kanada, kanë mundësuar kontrabandimin e mbi 300 personave shtetas shqiptarë në

drejtim të vendeve si Mbretërisë së Bashkuar, SHBA-së dhe Kanadasë. Për çdo person paguhej nga 7000 paund për në Mbretërinë e Bashkuar

Gjykata vendosi që të lerë në burg pa afat 21-vjeçarin

Redmon Gruda që vrau gjy-shen me thikë duke e goditur në kokë. “Report Tv” siguroi pamjet nga brenda seancës gjyqësore, ku i riu u shfaq i penduar për krimin. Gruda u braktis nga shokët dhe të afërmit, pasi asnjë nuk ishte në seancën për masën e sigurisë. Ai pranoi krimin, ndërsa nuk tregoi shkakun duke heshtur kur u pyet nga

gjyqtarja. Por gjatë marjes në pyetje i riu u shpreh para grupit hetimor se e vrau gjy-shen në gjaknxehtësi pasi e moshuara, Floresha Shkurti 81-vjeçe nuk pranoi që t’i jepte lekë për të blerë kana-bis. 21-vjeçari pasi e goditi gjyshen në kokë, fshehu thikën, ndërsa më pas njoftoi policinë duke pretenduar se vdekja ishte aksidentale.Por ekspertiza zbuloi se e mosh-uara kishte plagë në kokë dhe

shenja gjaku, ndërsa pas disa orëve para grupit hetimor ai pranoi krimin. Mësohet se ai e goditi të moshuarën 13 herë më thikë, 10 në pjesën e pasme të kokës, ndërsa më pas rrobat dhe dy napa te bardha te gjyshes me njolla gjaku i fshehu në banjë, të cilat janë zbuluar bashkë me thikën. E moshuara jetonte vetëm me nipin dhe nusen, pasi djali i kishte vdekur disa vite më parë.

nGjArjA e rënDë në DurrëS

u PrAnGoS Për GjoBëvënie 90 mijë euro

Dhjetë goditje me thikë në kokë nipi që masakroi gjyshen i penduar dhe i braktisur,gjykata e le në burg

Krimet e Rënda burg pa afatvrasësit të Mirit të XhikesGjykata e Krimeve të Rënda

ka lënë në burg 37-vjecarin Lavdrim Tufa, të akuzuar për gjobëvënie dhe kanosje ndaj një biznesmeni. Tufa i ka kërkuar administratorit të një firme fasonësh 90 mijë euro me pretendimin se ia kishte detyrim një biznesmeni italian 49-vjecarit me inicia-let P.E. Gjykata e ka lënë në fuqi masën “arrest me burg”,

duke marrë parasysh edhe faktin se Lavdrim Tufa është një person me precedent të mëparshëm penal, pasi është dënuar për vrasjen e Fatmir Ramës, të njohur si Miri i Xhikes. Lavdrim Tufa e ka kërcënuar disa herë biznes-menin e fasonëve, duke i kërkuar shumën prej 90 mijë eurove dhe duke i thënë se nëse nuk paguante, do të pen-

dohej. Lavdrim Tufa është një emër i njohur për drejtësinë. Ai është arrestuar dhe dënuar si autor për vrasjen e Fatmir Ramës, i njohur ndryshe si Miri i Xhikes. Lavdrim Tufa e qëlloi Fatmir Ramën dhe dy persona të tjerë në vitin 2003, në një lokal në zonën e Lundrës. Miri i Xhikes mbeti i vdekur në vend, ndërkohë që edhe Lavdrim Tufa u pla-

gos. Pas një kalvari gjyqesh Lavdrim Tufës i hiqet burgimi i përjetshëm dhe dënohet më

20 vite burg, ndërkohë që në 2015 është liruar me kusht nga gjykata e Tiranës.

Policia ka goditur një rast të trafikimit të lëndëve narkotike dhe një të prodhimit, ndërsa ka arrestuar dy persona dhe një është shpallur në kërkim. Të arrestuar janë Vullnet Kolaveri 23 vjeç dhe Denis Dedaj 28 vjeç, të dy banues në Shijak. Arrestimi i tyre u bë pasi në Murriqan gjatë kontrollit të ushtruar në vijën e dytë në mjetin tip Mercedez-Benz me targë AA676TJ me të cilin udhëtonin, iu gjet e bllokua 8 kg kanabis.Gjithashtu u bë shpallja në kërkim e Gj. M. 60 vjeç, banues në fshatin Plan në Shkodër, pasi te vendi i quajtur “Gropa Thanit” në një serë u gjet 8.5 kg kanabis. Materialet iu referuan Prokurorisë së Rrethit Gjyqësor Shkodër për veprat penale “Trafikimi i narkotikëve e kryer në bashkëpunim”,“Prodhim e shitje të narkotikeve” e “Kultivimi i bimëve narkotike”.

oPerAcioni

Tentuan të trafikonin kanabis drejt Malit të Zi, kapen dy të rinj

11www.shqiptarja.com

E diEl 30 shtator 2018

Nga libreza e punës, libreza e kontrib-uteve deri tek vërte-timi punës, janë disa nga dokumentat që

të moshuarit duhet të gjejnë vet për të marrë pensionin e pleqërisë. ISSH ka publikuar listën e plotë të dokumentave të detyruara që duhet të gjejnë të moshuarit dhe të dokumentave të cilat I merr ISSH.

ProceDurAFillimisht për të marrë

pensionin e pleqërisë duhet të plotësohet një deklaratë për vitet e punës. Më pas nis nxjerrja e certifikatave nga portal E-Albania, nga vet punonjësit e ISSH-së. gjithashtu nga portal nxirren edhe vitet e punës pas vitit 2017. Me plotësimin e dosjes me të gjitha dokumentat, bëhet llogaritja e pensionit,

Pensioni pleqërisë, dokumentet e reja që duhen dorëzuar

Dokumentet që merren te zyrat e ISSH-së, çfarë duhet të kenë të

moshuarit në dosjen për pension të plotë

NdRyshON PROCEduRA

në bazë të viteve të punës dhe kontributeve që janë paguar.

mASA e PenSionit të PleqëriSë

Pensioni mujor i pleqërisë

përbëhet nga një shumë bazë dhe nga një shtesë. Shuma bazë llogaritet si raport i periudhës së sigurimit, që ka realizuar personi, me periudhën e sig-urimit të kërkuar, sipas tabelave

të daljes në pension pleqërie, bazuar ne moshë dhe vite sig-urimi, shumëzuar me pensionin social; - Shtesa do të jetë 1 për qind për vit sigurimi shumëzuar me bazën mesatare të vlerësuar

që personat e siguruar kanë arritur nëpërmjet kontributeve, gjatë gjithë periudhës kontrib-

utive; - Shuma e përgjithshme e pensionit nuk mund të jetë më e vogël se pensioni social.

nDërSA DoKumentAcioni i DetyrueSHëm Për të PërfituAr PenSion Pleqërie, ëSHtë Si më PoSHtë:

nr. Dokumentacioni i detyrueshëm Institucioni që lëshon dokumentin

1 Fotokopje e Kartës së identitetit Vetë personi2 Certifikatë familjare Portali e-Albania, DRSSH3 Certifikatë martese (kur ka ndryshim mbiemri) Zyra e Gjendjes Civile4 Deklaratë për vitet e punës Vetë personi5 Librezë pune Vetë personi6 Librezë kontributesh Vetë personi

7 Vërtetim për periudhën e Shërbimit të Detyrueshëm Ushtarak, për meshkujt

Qendra e Personel Rekrutimit

8 Diploma e shkollës së lartë (e detyrueshme vetëm për femrat) Shkolla e LartëDoKumentAcioni SHteSë në rAStet e munGeSëS

Së liBrezëS Së PunëS DHe ASAj të KontriButeve:1 Vërtetim nga Qendra e punës për periudhat e punës Qendra e Punës

2 Vërtetim page, sipas së cilës është derdhur kontribut që nga viti 1994 deri në vitin 2011 Qendra e Punës

3 Vërtetim page, sipas së cilës është derdhur kontribut që nga viti 2012 deri në momentin e lënies së punës Portali e-Albania, DRSSH

4 Vërtetim i pagesës së papunësisë (asistencë) Zyra e Punës5 Vendim gjykate për njohje vjetërsie në punë Gjykata6 Mandat-pagesat për derdhjen e kontributeve Vetë personi7 Vërtetim për Pagesën kalimtare (si ushtarak) Qendra e Punës

DoKumentAt SHteSë në rAStet e Përfitimit Si iSH - i DënuAr PolitiK:

1 Vërtetim për faktin e dënimit për motive politike dhe kohën e vuajtjes së tij

Drejtoria e Përgjithshme e Burgjeve

2 Vërtetim i gjendjes gjyqësore Zyra e Gjendjes GjyqësoreDoKumentAcioni SHteSë Për Përfitimin

e PenSionit Si nënë me SHumë fëmijë:1 Certifikatë lindje e fëmijëve Portali e-Albania, DRSSH2 Certifikatë martese e fëmijëve Portali e-Albania, DRSSH3 Certifikatë vdekje për fëmijët që jetojnë me prindërit Portali e-Albania, DRSSH

DoKumentAcioni SHteSë në rAStet e nDrySHimit të GjenerAlitetit:

1 Vërtetim nga Njësia Administrative/Bashkia për ndryshimin e gjeneralitetit Zyra e Gjendjes Civile

2 Vërtetim nga qendra e fundit e punës për ndryshimet e gjeneralitetit Qendra e Punës

DoKumentAcioni SHteSë në rAStet Kur PerSoni KA PunuAr Si KuADër në iSH-KooPerAtivë BujqëSore:

1 Vendimi i emërimit në punë, si kuadër Arkiva e Shtetit

2 Diploma e shkollës së mesme/lartë Drejtoria Arsimore/Shkolla e Lartë

DoKumentAcioni SHteSë në rAStet e Përfitimit të PenSionit të reDuKtuAr:

1 Vërtetim për ushtrim të aktivitetit privat DRSSH2 Vërtetim si kërkues pune DRSSH

DoKumentAcion SHteSë Për Përfitimin e PenSionit të minAtorit, Konform nenit 3, të liGjit nr. 150/2014:

1 Fotokopje e Kartës së identitetit Vetë personi2 Certifikatë familjare Portali e-Albania, DRSSH3 Deklaratë për vitet e punës Vetë personi4 Librezë pune Vetë personi5 Librezë kontributesh Vetë personi

6 Vërtetim për periudhën e Shërbimit të Detyrueshëm Ushtarak

Qendra e Personel Rekrutimit

7 Vërtetim për derdhjen e kontributit suplementar Qendra e PunësDoKumentAcioni SHteSë Për KomPenSimin e enerGjiSë eleKtriKe:

1 Vërtetim për pagesën e energjisë elektrike OSSHE

2 Deklaratë për kompensimin e energjisë elektrike Vetë personi, sipas formatit të ALSSH-së

Për të PërfituAr një PenSion SuPlementAr SHtetëror, Konform liGjit nr. 8097, DAtë 21.03.1996, i nDrySHuAr,

DuHet PArAqitur DoKumentAcioni i mëPoSHtëm:1 Fotokopje e Kartës së Identitetit Vetë personi2 Certifikatë familjare Portali e-Albania, DRSSH3 Vërtetim i vjetërsisë në shërbim/detyrë/funksion Qendra e Punës4 Vërtetim i pagës referuese të detyrës/funksionit Qendra e Punës5 Fotokopje e Librezës së punës ALSSH6 Vërtetim i gjendjes gjyqësore DRSSH

DoKumentA SHteSë Për PenSion SuPlementAr Si iSH-uSHtArAK, Konform liGjit nr. 10142, DAtë 15.05.2009, i nDrySHuAr:

1 Fotokopje e Kartës së Identitetit Vetë personi2 Certifikatë familjare Portali e-Albania, DRSSH

DoKumentA SHteSë Për PenSion SuPlementAr Si Pilot, Konform liGjit nr. 9128, DAtë 29.07.2003, i nDrySHuAr:

1 Fotokopje e Kartës së Identitetit Vetë personiDoKumentA SHteSë Për PenSion SuPlementAr Si efeKtiv lunDrueS i nënDetëSeve, Konform liGjit nr.9361,DAtë 24.03.2005:1 Fotokopje e Kartës së Identitetit Vetë personi

DoKumentA SHteSë Për PenSion SuPlementAr Për titull SHKencor AKADemiK, Konform liGjit nr. 10139, DAtë 15.05.2009:

1 Fotokopje e Kartës së Identitetit Vetë personi

2 Dëshmi për marrjen e titullit ose vërtetim për marrjen e titullit shkencor

Komisioni i Kualifikimit Shkencor/Komisioni i Vlerësimit të titujve

3 Vërtetim për kohën e gëzimit të titullit Qendra e Punës

4 Vërtetim për pagën referuese, në zbatim të Ligjit nr. 10139, datë 15.05.2009 Qendra e Punës

DoKumentAt që DuHen

12 E diEl 30 shtator 2018www.shqiptarja.com

Shteti shqiptar i dhuron

UNESCO-s ikonën “Ngjallja e Llazarit”Ikona e fillimit të shekullit XIX gjendet në Muzeun e

Artit Mesjetar në Korçë. Ishte e degraduar. U restaurua 6 muaj më parë, ku rifitoi vlerat e çmuara artistike

dhurata hamzaiTirane

karakter popullor ne krenohemi me ndjenjën e brendshme të piktorit. Kjo ekspozitë ka vlera të veçanta. Arti është modern, sepse përfaqëson shpirtin e artistit. Unë e kam pasur stu-dent dhe jam krenar që piktori

Rakip Shabani ka arritur këtë ekspozitë kaq të përkryer. Ekspozita “Identitet” do të qëndrojë e hapur për publikun deri më datë 30 shtator 2018 në Hollin Kryesor të Muzeut Historik Kombëtar.

DitA e trASHëGimiSë

Piktori Rakip Shabani ekspozon “Identitetin” kombëtar në 40 tablo

Ikona “Ngjallja e Shën Llazarit” e restauruar 6 muaj më parë, do t’i bëhet dhuratë UNESCOS-s. Ky është një nga vendimet më të fundit të Këshillit të Ministrave,

që mban edhe firmën e kryeministrit të vendit Edi Rama.

Bëhet fjalë për një ikonë që vjen nga kisha e “Ungjillëzimit”, e realizuar ne fillimet e shekullit XIX. E vlerësuar nga specialistët si një vepër me nivel të lartë artistik, prej vitesh kjo ikonë ishte lënë në një gjendje tejet të degraduar. Pas procesit të restaurimit, që nisi gjatë muajit mars të këtij viti, ikonës i rikthehen vlerat artistike, duke dalë në pah koloriti i gjallë i veprës.

Vendimi i Këshillit të Ministrave është publikuar në fletoren zyrtare, ku shkruhen edhe detajet e tjera për procedurat e dhurimit të kësaj vepre të trashëgimisë kulturore shqiptare si më poshtë:

“PER DHURIMIN UNESCO-S TË IKONËS “NGJALLJA E LLAZARIT”, NË KUADËR TË 60-VJETORIT TË ANËTARËSIMIT TË SHQIPËRISË NË KËTË ORGANIZATË”

Në mbështetje të nenit 100 të Kus-htetutës dhe të ligjit nr.27/2018, “Për trashëgiminë kulturore dhe muzetë”, me propozimin e ministrit të Kulturës, Këshilli i Ministrave

v e n D o S i:1. Dhurimin UNESCO-s të ikonës

“Ngjallja e Llazarit”, në kuadër të 60-vjetorit të anëtarësimit të Shqipërisë në këtë organizatë, me të dhënat sipas tabelës që i bashkëlid-het këtij vendimi dhe është pjesë përbërëse e tij.

2. Dhurimi i ikonës “Ngjallja e Llazarit” UNESCO-s të bëhet në përputhje me dispozitat e Kodit Civil dhe sigurimin e kushteve për ruajtjen e këtij objekti muzeor gjatë transpor-timit të tij brenda dhe jashtë vendit.

3. Ngarkohet Ministria e Kulturës për lidhjen e kontratës së dhurimit.

4. Ngarkohet Muzeu Kombëtar i Artit Mesjetar, Arsimit dhe Arke-ologjik, Korçë, të kryejë procedurat për shoqërimin e ikonës “Ngjallja e Llazarit” deri në dorëzimin e saj tek UNESCO-ja.

5. Ngarkohet Qendra e Inventa-rizimit të Pasurive Kulturore të kryejë

regjistrimin e veprimit të dhurimit të ikonës dhe monitorimin deri në tjetërsimin e pronësisë së veprës.

6. Ngarkohet ministri i Kulturës për zbatimin e këtij vendimi.

Ky venDim Hyn në fuqi menjëHerë.

K R Y E M I N I S T R IEDI RAMA” Ikona “Ngjallja e Shën Llazarit”

lidhet më një rit të njohur fetar, që festohet të shtunën e parë para

Pashkëve, e që njihet në historinë e Biblës me Ngjallja e Shën Llazarit – një nga mrekullitë e Jezu Krishtit. Sipas besimeve popullore Llazari është mbrojtësi i pyjeve. Llazari simbolizon kufirin mes jetës tokësore dhe botës së përtejme. Atij i janë kushtuar shumë këngë dhe valle, të cilat pasqyrojnë urimet për shëndet dhe bereqet. Bekohen të zotët dhe të zonjat e shtëpisë, rinia, fëmijët dhe nuset. Vajzat e reja shkojnë shtëpi më shtëpi duke vallëzuar dhe atyre

u shpërndahen vezë të palyera dhe para. Ky rit mbyllet me kthimin e vajzave nga ajo rrugë që kanë ardhur. Ikona “Ngjallja e Llazarit” është për-faqësuese e artit ikonik shqiptar që mori një zhvillim të ri mes shekullit XVIII dhe XIX.

Shek. XVIII në Shqipëri karak-terizohet nga një zhvillim mjaft i rëndësishëm ekonomiko-shoqëror, me rritjen e tregtisë e të qyteteve, me ndërtimin e shumë institucioneve kulti dhe me stolisjen e tyre me vepra

arti të gjinive të ndryshme. Me mijëra janë ikonat dhe skenat

e pikturës murale, që stolisin në Shqipëri monumentet e këtij shekulli, si dhe të shek. XIX. Nga mbishkrimet autografe, që ruhen në këto ikona, vërtetohet se janë vepra autorësh shqiptarë. Ndër këta piktorë dallo-hen: David Selenica, nga Selenica e Kolonjës; Kostandin Shpataraku, nga Shpati i Elbasanit; korçarët Kostandin e Athanas Zografi me bijtë e nipat e tyre, me origjinë nga Potkozhani i Mokrës; Gjergj e Joan Çetiri, me bijtë e nipat e tyre, me origjinë nga Lavdari i Oparit; Nikolla Guga, me origjinë nga fshatrat e Myzeqesë, etj.

Ikonat e piktorëve shqiptarë ne shek. XVIII në Shqipëri, që i kemi quajtur të shkollës lokale të Korçës, siç konstatohet në përgjithësi për gjithë pikturën e këtij shekulli, përveç traditës vendase, paraqesin ndikime të shumta nga piktura e Athosit dhe nga arti perëndimor i kohës. Tek piktorët korçarë, Kostandin e Athanas Zografi, vërehen ndikime dhe nga stili barok. Ka edhe pak ikona të shpërndara të shkollës së Kretës.

Në krahasim me ikonat e sheku-jve të mëparshëm ato të shekujve XVIII paraqiten të një teknike më të ndërlikuar. Në to nuk vërehet më linja grafike dhe simetria bizantine. Trajtimi i figurave të tyre realizohet me vizatime më reale, portretet modelohen me më shumë plastikë. Ambienti arkitektonik në skenë para-qitet i modeluar, në të nuk haset më perspektiva e kundërt, dhe shumohen elementet etnografike.

Piktori i njohur, Rakip Shabani, ka sjellë në Muzeun Historik

Kombëtar 40 tablo ku ka gër-shetuar arkeologjinë e pasur të Shqipërisë ndër shekuj me buku-ritë e kostumeve popullore. Por, në këtë ekspozitë pasqyrohen bukuritë shqiptare, legjendat e zanave, shtojzovalleve, duke ar-dhur deri tek figura e heroit tonë kombëtar, si shenjë identiteti.

Eskpoziat e t itulluar “Identitet” u çel në kuadër të 29 shtatorit, “Ditës Kombëtare të Trashëgimisë Kulturore”

dhe të “Ditëve Europiane të Trashëgimisë Kulturore” në bashkëpunim me Muzeun His-torik Kombëtar. Rakip Shabani ka sjellë tablo të pikturuara në vaj, akuarel dhe grafika me tematikë nga etnografia dhe arkeologjia e vendit tonë. Në hapjen e kësaj ekspozite morën pjesë artdashës të shumtë. Aktivitetin e përshën-deti drejtori i Muzeut Historik Kombëtar, Dr. Dorian Koçi, i cili në fjalën e tij tha se: “Ekspozita e piktorit Rakip Shabani përmban rreth 40 piktura me tematikë

nga objekte të ndryshme të trashëgimisë sonë popullore të gërshetuara me kostume etno-grafike të trevave të ndryshme të Shqipërisë. Tërheqin vëmendjen objektet e Muzeut Historik Kom-bëtar, të cilat piktori Shabani me shije të hollë artistike i ka ndërthurrur me kostume tradi-cionale popullore. Ndër to mund të përmendim Mozaikun e Me-saplikut, Vulën dhe Përkrenaren e Gjergj Kastriotit Skënderbeut, skulpturat antike, etj.”. Për au-torin e ekspozitës ka folur edhe

ish studentja e tij, Anila Kati, e cila u shpreh se: “Rakipi ka qenë profesori im i parë. Kam ndjekur punën e tij dhe jam e mahnitur nga titulli që i ka vënë ekspozitës “Identitet” dhe unë identitetin shqiptar e shoh në tablotë e tij të cilën e shpreh në mënyrën më të mirë. E përgëzoj për punën e tij të palodhshme”. Gjatë fjalës së tij piktori i njohur Ksenofon Dilo është shprehur se Rakip Shabani në pikturat e tij ka dhënë shpirtin romantik. Kur shohim punimet e tij me

Ikona “Ngjallja e LLazarit” para dhe pas restaurimit

TRAshëgIMIA

Suplement i SHQIPTARJA.com

Viti VIII - Nr: 37e-mail: [email protected]

23 shtator 2018E diel

Kryeredaktore;Admirina Peçi

nga Kastriot MarKu

Vepra “Skënderbeu një histori politike”, përveçse një studim me një origjinalitet shkencor të përveçëm realizuar sipas një metodologjike shkencore

bashkëkohore ku bie në sy përvjelja dhe nënshtrimi që i bën studimit të tij nën dritën e kritikës së burimeve tregimtare të jetëshkruesve të tij klasikë si dhe do-kumentacionit burimor arkivor, përbën po ashtu një vepër unikale për një per-sonalitet unik dhe të jashtëzakonshëm të botës arbërore dhe të historisë politike dhe diplomatike europiane njëherësh sikurse ishet Gjergj Kastrioti-Skënderbeu.

Prej më se tetë vitesh në dorë të publikut të interesuar gjendet studimi monografik i Aurel Plasarit Skënderbeu, një histori politike, e cila paraqitet si vepër fort e mëvehtësishme në traditën historiografike shqiptare. Përpos anës përmbajtësore, të cilën do ta marrim në shqyrtim në vijim të këtij shkrimi, mbi të gjitha kjo vepër mund të shihet edhe si një model i artikulimit konkret të diskursit metodologjik të shkrimit të his-torisë përmes dokumenteve. Shfaqja dhe shpërfaqja diskutueshme e shkrimit të historisë së Shqipërisë, dhe posaçërisht jetëshkrimi i Gjergj Kastriotit-Skënder-

beut, parë ky nga media të shkruara dhe elektronike si pjesë e një diskutimi publik në kuadër të çmitizimit të rolit të tij në historinë e popullit shqiptar, gjen përmes kësaj vepre një provë shumë të fortë argu-mentuese se në të vërtetë ky “mit” veçse është përforcuar si i tillë, ngaqë ai është zhbërë dhe ribërë si i tillë pa patur aspak nevojë për mitin e sajuar, sepse statura politike e Gjergj Kastriot ka qenë e tillë, sa miti i tij nuk ka qenë gjë tjetër veçse një shfaqje e përmasës së tij reale,...

vijon në faqet 13-14

Kryevepra shkencore/ Si përimtohet gjithë konteksi i Arbërisë që prodhoi Gjergj Kastriotin

Burimet shkencore/ Si i alternon Plasari burimet bizantine, ato perëndimore, osmane, dhe sllave

Epoka e SkënderbeutFan Noli: Ja tre arsyet, pse shqipëtarët u thyen nga turqit

Agim Faja, trashëgimia e lënë dorëshkrim nga piktorit duhet botuar

faqe 16-17

faqe 18-19

Historia e epokës së Skënderbeut qe, me të vërtetë një histori flijimi e një pjese të mirë të shqiptarëve, t’atyre që mbajtën

peshën e barrës më të rëndë të luftës, të prin-cipatës së Kastriotëve. Ai flijim siguroi për më shumë se një të katërt shekulli lirinë relative të atij populli që jetoi me ankthin e luftës së vazh-dueshme, e cila shoqërohej me humbje njerë-zore, me shuarje familjesh, mbasi meshkujt i hanin betejat. Edhe se gjenia e prijësit i ulte në shkallën më të vogël humbjet e ushtarëve të tij, duke zmadhuar me shifra marramendëse ato të kundërshtarit,...

Agim Faja nuk ishte vetëm një pik-tor i madh, por edhe një hartues i historis së Shijakut si dhe i shumë

librave të tjerë. Një grup shkrimtaresh në bashkëpunim me Bashkinë e qytetit të Shijakut janë në prag të fillimit të një pune voluminoze për të botuar veprat që piktori Agim Faja ka lënë në dorëshkrimet e tija. Për botimet e veprave të tjera të Agim Fajës, kreu i shtëpisë botuese ‘Adonis” Aqif Hysa thekson se Faja ka qënë poliedrik në krijimtarinë e tijë....

nga EugjEn MErliKa

nga MarK Brunga

Skënderbeu, një histori politike

Aurel Plasari

14 E diEl, 23 SHTATOR 2018SuplEmEnt javor i

BotiMi Monografia

nga Kastriot MarKuSkënderbeu, një histori politike

Një kryevepër të historiografisë shqiptare, rajonale dhe europiane njëherësh, përmes së cilës lexohet dhe përimtohet

i gjithë konteksi i Arbërisë që prodhoi Gjergj Kastriotin

Aurel Plasari

e cila provohet fatbardhësisht e faktuar prej dokumentacionit të shumtë vëllimor historik që Plasari si askush tjetër më parë e ka kaluar përduarsh thuajse shterrueshëm.

Nuk e kam për zakon të shpenzoj rutinë fjalësin honorifik për vepra letrare, apo studimore, pa qenë i bindur se këto vepra brendambajnë vlera të njëmendta, por e them me bindje se“Skënderbeu, një histori politike,” i Aurel Plasarit është një punë me të vërtetë magjistrale, një ndër studimet më më mira mono-grafike që një studiues shqiptar ka kryer deri më sot. Për habinë me të madhe, me gjithë çmimet dhe për-lavdërimet e shumta që janë ngritur nëpër podiume për autorë e vepra pa kurrëfarë rëndësie, çuditërisht për këtë vepër askush nuk u kthjellua më herët se paskësh pasë ekzistuar, një dëshmi mjaft domethënëse kjo e greminës kulturore ku kemi rënë me gjithë shkencën që kultivojmë. Përveç nja dy-tre shkrimeve kohë më parë asgjë nuk u tha e nuk u shkrua asgjë në periodikët tanë shkencorë e njohur si: “Studime historike”, “Hylli i dritës” e ndonjë tjetër, apo diku gjetkë, nga historianë të shumtë që pretendojnë se janë të tillë e që i kemi nëpër këmbë qoftë si të rekrutuar nëpër institucione qoftë në “gjendje të lirë”. Shumica syresh për të mos thënë se nuk e kanë lexuar librin (me sa duket prej vo-lumit), kanë bërë rolin e të paditurit (në këtë rast xhelozët), duke u dhënë rëndësi me gjasë më fort shkrimit të parathënive të librave të historia-nëve provincialë që kanë mbërritur të shkruajnë historinë e katundeve apo krahinave prej nga kanë ardhur se sa një libri studimor për per-sonalitetin më të rëndësishëm të botës shqiptare. Na janë shtuar aq shumë “analistët”, sa nuk ke ku të hedhës kokrrën e mollës sepse ata do ta hanë menjëherë dhe me të do të prodhojnë “analiza”, paçka se nuk ua di kush një artikull për të qenë e që mund të pranohet i denjë për t’u botuar në një revistë shkencore serioze. Për fat të keq nuk kemi mendimtarë, nuk kemi studiues dhe më e keqja është se nuk kemi gati-gati as lexues. Më në fund rasti e solli që falë një jurie profesionale, në 550-vjetorin e vdekjes së Heroit tonë Kombëtar (20 shtator 2018), ju dha vendi që meritonte kësaj vepre e bashkë me të edhe autorit të saj.

U bë shumë jo pak zhurmë dhe debat vite më parë për “Skenderbeu-n” e Oliver Jens Shmitt-it (2008), ndërkohë çuditërisht që pak kush është kujtuar të lexojë më pas prej “zhurmuesve” dhe debatuesve “pa-triotë” librin e studiuesit Aurel Plasari: “Skënderbeu-një histori politike”, një ndër botimet më të rëndësishme dhe më dinjitoze të realizuara deri më sot nga studiuesit shqiptarë, dhe jo vetëm, lidhur me historinë e Sh-qipërisë, studim i cili do të meritonte të përkthehej domosdoshmërisht në gjuhët kryesore europiane. E themi këtë sepse Gjergj Kastrioti-Skënderbeu përfaqëson personalite-tin më karizmatik që kombi shqiptar i fali Europës dhe botës gjatë gjithë historisë së tij. Vetëm mbas pesë

shekujsh kombi shqiptar do t’i dhuronte botës sërish një pjellë të tij të denjë, tashmë jo një mashkull luftëtar, natyrisht të fizikshëm dhe njëherazi një politikan të mençuar, por një femër të mpakët mjaft larg nga lufta dhe politika, madje larg syve të “botës, e cila jetonte mes të sëmurve dhe të varfërve: Nënë Terezën. Mbas “Skënderbeut” të Shmitt-it rendën të polemizojnë, debatojnë e shkruajnë një numër i madh shkruesish, profesionistë apo jo të tillë, mjaftonte që secili syresh të tregonte në masën më të madhe që kishte mundësi mbi të gjitha patriotizmin e tij, pa i dhënë rëndësi nëse ishte marrë ndonjëherë të vetme së paku të shkruante një artikull të vetëm për të. Ngjante të ishte folklorike, por një pjesë e mirë e atyrë që rreke-shin të shkruanin apo të diskutonin studiove televizive flisnin për shitje e blereje të studiuesit zviceran, ndërkohë Skënderbeun e in-terpretonin nga ato njohuri që kishin marrë gjatë lex-imit të hershëm në tekstet shkol-lore të arsimit pa-rauniversitar, një pjesë më e kënduar përmes një rom-ani të shkruar nga shkrimtari Sabri Godos dhe vetëm tek-tuk ndonjë që kishte lexuar tekstet zyrtare të historisë së Shqipërisë dhe artikujt dhe mono-grafitë e Athanas Gegajt, Fan Nolit, Alek Budës, Kristo Frashërit, Kasem Biçokut e ndonjë tjetri. Studiuesit sh-qiptarë në vend që të diskutonin lid-hur me hipotezat dhe argumentet e studiuesit riosh zviceran, shfaqnin hapur se nuk pajtoheheshin me përfundimet e librit të tij dhe madje këtë e shprehnin hapur me ofendime deri në urrejtje ndaj kombësisë së tij duke shpërdoruar kësisoji të gjithë vulgun e fjetur të tyre. Në debatin që u zhvillua për “Skënderbeu-n” e Schmitti-t, Ismail Kadare dhe i ndjeri

Sabri Godo, diskutonin për të pa e lexuar librin, madje ata deklaronin publikisht se nuk kishin nevojë t’a lexonin atë. Kur një lexues, opinion-ist, publicist apo studiues, shkrimtar i njohur pavarësisht kush është ai, vihet e diskuton mbi një libër pa e njohur tekstin për të cilin ka marrë përsipër të flasë, dhe këtë e bën duke u bazuar mbi opinionet e dëgjuara e të mbledhura aty-këtu, merret vesh sa sa rëndësi ka mendimi i tij. Së dyti duhet të jetë e qartë se të diskutosh mbi një argument të caktuar historik do të duhet të kesh së paku njohuritë e domosdoshme rreth disiplinës përkatëse, njohuri të thelluara të periudhës historike për

të cilën flitet dhe kur bëhet fjalë për t’u hedhur në shkencë, kompetenca duhet t’i përafrohet së paku autorit për të cilin flitet/shkruhet. Prej kësi lloj diskutimesh është e qartë se nuk ke çfarë të presësh, ndaj Schmitt është argëtuar prej së largu jo pak, duke kundruar këtë diskurs të këtij grumbulli amatorësh që tjerrnin

histori mesjetare. Afërmendësh se kjo nuk do të qe tjetër për histo-rianin vienez, veçse një rehatim profesional në kushtet kur historia skënderbeiane kishtë rënë në kësi duarsh, ndaj atij s’i mbetej gjë tjetër veçse të livadhiste si t’i dëshironte qjefi. Në kushtet kur pazotësia e përballjes me kundërfakte sfumonte këtë stërmundim amatorial, Shmitt-it nuk i mbetej tjetër veçse të ako-modohej mirë duke përftuar prej saj efektin pozitiv në “mediatizimin” e Skënderbeut të tij

Janë shkruar këto dhjetë vjet nja dhjetë a më shumë libra kundër Schmitt-it, nga partizanë, ballistë, legalistë, mësues katundesh, me-

kanikë, agronomë, inxhinierë, veter-inerë, kimistë, por asnjë nuk ka shkru-ar një monografi për Skënderbeun. Plasari edhe pse e ndjeu dhe ndoqi këtë debat, nuk u bë pjesë e tij edhe pse prej vitesh ai kishte publikuar radhazi një seri artikujsh për subjektin për të cilin diskutohej. Ai me sa duket ka punuar i qetë teksa ishte në fund të veprës së tij e cila do të shihte dritën e bot-imit vetëm dy vjet mbas monografisë së zviceranit të cilin e ka përfshirë në interpretimet dhe bibliografinë e tij me artikujt pararendës të monografisë, por jo vetë monografi-në. Me sa duket Pla-sarit pesëmbëdhjetë vitet plot punë për kryeveprën e tij, nuk i kanë sjellë ndonjë gjë të të re në atë botim, shto edhe këtu faktin se puna e tij tashmë ishte kryer dhe një titull shtesë thjesht si njësi bib-liografike për etikë me sa shihet nuk i

është dukur atij një shestim shumë serioz veçse për dekor. Për fat të keq shkolla shqiptare, institucionet tona kërkimore shkencore apo më mirë të themi albanologjia, ende e vuan jo pak sindromin etnocentrist patriotik marksist, madje më shumë se sa duhet. Metodologjia shkencore lidhur me trajtimin e historisë, të

cilën me sa shihet ende nuk e kishim bërë tonën mbas një çerek shekulli të rënies së perdes së hekurt, teksa shohim studimin e Plasarit na fton jo pak t’a shtrydhim mendjen e t’a ripërkufizojme veteveten në raport me punët e tij, e cila nuk mund të shihet ndryshe veçse si modeli i një udhe të cilën duhet ta ndjekin edhe të tjerë sepse në të vërtetë Plasari këtë përpiqet dhe ja ka dalë të na sjellë: një model studimor.

Vepra “Skënderbeu-një histori politike”, e them me bindje se është një ndër monografitë historike ndo-sha më të plota, më shembullore, me më shumë informacion, përplot me të dhëna dhe burime doku-mentare të huaja dhe vendase, më shumë se çdo vepër tjetër shkruar ndonjëherë për shqiptarët dhe nga shqiptarët. Ka brenda saj një eru-dicion mahnitës dhe po ashtu një interpretim krahasues dhe kritik të burimeve dokumentare të botuara dhe të pabotuara thuajse shterrues përmes të cilave studiuesi ka mbër-ritur ta veçojë Skënderbeun ashtu siç ishte në të vërtetë; një nga pri-jësit më të rëndësishëm të historisë politike të kontinentit europian të të gjithë shekullit XV, duke e tejkaluar cakun e përcaktimeve të derisotme si prijës/komandan/gjeneral ushta-rak. Skënderbeu përmes studimit të Plasarit tashmë na shfaqet ashtu sikundër ishte; një strateg i madh i historisë politike europiane të kohës, një ndër aktorët kryesorë në teatrin politik të kontinentit të vjetër, që për një çerek shekulli, jo vetëm në Arbëri, por në Ballkan dhe Europë mbajti mbi vete gjithë barrën e besimit dhe përgjegjësisë së një populli të vogël që u bë në një farë mënyre një ledh mbrojtës i paka-përcyeshëm i kontinentit për plot një çerek shekulli prej sulmeve të njëpasnjëshme të fuqisë ushtarake më të madhe të kohës, sikundër ishte Perandoria Osmane. Një pamje gjeopolitike e Europës dhe e arbërve në shekullin e XV, mund të kundro-het qartas përmes Skënderbeut, përkatësisht përmes këtij studimi që shqyrton, përimton dhe projekton personalitetin e tij politik i cili domi-

vijon nga faqja 13

15E diEl, 23 SHTATOR 2018 SuplEmEnt javor i

noi për gjatë një shekulli historinë e madhe të një populli të vogël që përmes tij e tejkaloi dhe e përmasoi shumëfish vetveten.

Aurel Plasari me studimin “Skënderbeun-një histori politike”, ka vënë në dorë të studiuesve shqiptarë dhe atyre të huaj një kryevepër të historiografisë shqiptare, rajonale dhe europiane njëherësh, përmes së cilës lexohet dhe përimtohet i gjithë konteksi i Arbërisë që prodhoi Gjergj Kastriotin. Kjo është realizuar përmes këqyrjes, krahasimit dhe analizës së kujdesshme të dhjetëra burimeve të ndryshme, përmes qindra e për mos të thënë përmes mijëra monografive dhe artikujve të botuara si studime që kanë pasur si subjekt të drejtpërdrejtë apo të tërthortë këtë argument, duke bërë me këtë rast edhe kritikën e duhur dhe të paanshme të burimeve qofshin ato osmane, bizantine, sllave, perëndimore si dhe ato të pakta shqiptare, çka tregon një nivel njohje dhe pjekurie njëkohësisht në historishkrimin e historise së popullit shqiptar si pjesë integrale e historisë së kontinentit të vjetër. Duket qartë se vepra është e “armatosur rëndë” me shënime referenciale dokumen-tare e studimore çka një lexues të zakonshëm duket sikur e tremb duke e vënë në provën e dijenive të mëhershme në pamje të parë, por me sa duket qëllimi i autorit ka qenë bukur mirë i menduar që të bindë pikërisht secilin lexues që të besojë pikërisht materialin burimor që i serviret i cili nuk lë hamendësime për atë që autori rrëfen përgjatë tekstit që i paraprin shënimeve në fundfaqe.

Sa i takon historiografisë Skënder-bejane autori tërthorazi qet në shesh qasjen e njëanshme të historio-grafisë shqiptare ndaj Skënderbeut falë faktit se ajo nuk u pajtua gjithëaq me përfundimet historishkruesve të saj kryesorë Athanas Gegaj (1937) dhe Fan Noli (1921 dhe 1947), të cilët i kishin dhënë sikurse ishte në të vërtete, peshë të rëndësishme marrëdhënieve të Skënderbeut me Europën e kohës dhe fuqitë e krishtera e ku vendin qendror e

mbante Shteti Papnor, mbase edhe prej faktit se ata (Gegaj dhe Noli) formalisht ishin “klerikë” dhe me-dodologjisë ideologjike e kohës nuk i shkonte për shtat ky lloj qëndrimi. Deshën apo nuk deshën ata, duan apo nuk duan disa të tjerë edhe sot, do të ishte ahistorike dhe mungesë profesionalizmi i cilitdo histor-ishkrues të historisë së Skënderbeut që ngjarjet e Arbërisë së shekullit XV të mos vendoseshin sikurse ishin në të vërtetë në kontekstin e plotë të historisë së Euriopës “së krishterë”.

Shkrimi apo më sak rishkrimi i historisë së Skënderbeut nga Pla-sari, me sa shihet nuk ka ardhur gjithaq thjesht dhe vetëm se janë zbuluar të dhëna të reja. Ajo ka ar-dhur më së shumti si një shqyrtim kritik i vëmendshëm krahasues i të dhënave të mëparshme tashmë të njohura, me të dhënat e reja që autori ka shtënë në duar, shqyrtimi dhe krahasimi i të cilave ka bërë të mundur korigjimin në shumë pika të rëndësishme të kalendarit kronologjik të jetëshkrimit të heroit jo thjesht dhe vetëm si rendim datash, këto jo me pak rëndësi, por mbi të gjitha se kanë qenë pikërisht këto data të cilat duke mos qenë dhënë të qëndrushme nga biografët e shumtë të Skënder-beut kanë shkaktuar për pasojë një varg paqartësish dhe për më tepër një seri interpretimesh të cilat janë transmetuar e përkapur shumë herë njëlloj ndër breza të ndryshëm studiuesish dhe shumë herë në këndvështrime të ndryshme çfarë e kishte bërë të sjellurin politik të heroit shkak interpretimesh kundërthënëse. Shkurt vepra synon të sqarojë kup-timin e drejtpërdrejtë, motivimin politik të qëndresës dhe luftërave të Gjergj Kastriotit. Qortimi i kalen-darit historik të ngjarjeve jetësore të Skënderbeut e ka shpënë au-torin në qortimin e kujdesshëm e të matur të të gjithë grafikut të veprimtarisë dhe marrëdhënieve politike, diplomatike e po të dojë kush edhe fetarë me fuqitë më të mëdha politikëbërëse të kohës me klerikë-legatë, përfaqësues amba-

Mehmet pushtuesin (1467), (f.722-748), “Ethet” e vdekjes dhe fundi (1468-), (f. 749-784), Skënderbeu hero semantik. Në formë konkluzi-onesh (f. 785-829), Fjalorth termash historikë (f. 831-854), Shkurtesa të arkivave dhe bibliotekave (f. 855-856), Bibliografi e autorëve të cituar ose të përmendur (f. 857-944), e ndarë në disa seksione I. Katalogë dhe bibliografi (f. 857-859) me 39 tituj; II. Përmbledhje dokumentesh (f. 860-874) me 248 tituj; III. Burime tregimtare (f. 874-895) me 289 tituj; IV. Histori (f. 895-903) me 134 tituj; V. Punime monografike (903-919) me 281 tituj dhe VI. Studime dhe artikuj (f. 919-944) me 385 tituj që i bie të jenë 1376 tituj gjithsej e shpërndarë si literaturë e cituar dhe e referuar në 4258 fusnota përgjatë tekstit të monografisë, e cila përbën një bibliografi e pazakontë në studimet albanologjike të derisotme.

Por, aftësia e përdorimit të buri-meve të shumëllojshme spikat në mënyrën se si autori i ka alternuar ato duke ballafaquar burimet bizan-tine, ato perëndimore europiane, ato osmane, ndonjëherë edhe ato sllave, si De Sponde, (Spondanus), Raynaldi, Farlati dhe Coleti, Ëaddingo, Kayser, Pastor, Makušev, Theiner, Gelcich e Thalloczy, Nagy e Nyari, Thaloczy, Jireček e Ŝufflay, Jorga, Ceroneja, Ljubic, Marinescu, Cordignano e Valentini, Sciambra e Parrino, Serras e Pall, qoftë edhe një varg përmbled-hjesh dokumentare të shpërfillura nga historishkruesit e mëparshëm si ato të De Lellisit dhe Mazzolen, De la Torre dhe njëkohësisht duke i hierarkizuar sipas parimeve bashkë-kohore të shkencës së historisë. Përparësia u është dhënë atyre që u takon, burimeve dokumentare-arkivore, pastaj atyre tregimtare, por pa shpërfillur si burime me vlerë të gjithë të mundshmet, edhe ato në dukje më të parëndësishme. Të gjitha burimrt historike dhe ato tregimtare i janë nënshtruar kritikës së burimeve duke nisur nga Marin Barleti me “Historia e jetës dhe bëmave të Skënderbeut princ i epirotëve (rreth 1515-1522), jetëshkrimet e Antivarinos ose “Anonimit të Tivarit” riprodhuar nga Gianmmaria Biemmi në veprën e tij “Historia e Gjergj Kastriotit të quajtur Skënderbe”, (1742), ai thesarmbajtësit të Skënderbeut Dhimitër Frangu, me “Komentar i punëve të turqve dhe i Zotëri Gjergj Skënderbeut princ i Epirit”, (1545), “Bëmat e përndritura e të lavdishme, si dhe sipërmarrja fit-imtare, bërë kundër Turqve prej Zotit Gjergj Kastrioti, i quajtur Skënderbe, princ i Epirit”, (1584), Paolo Jovi (Paulus Jovius) (1483-1552), Henri de Sponde (Spondanus) (1680), Edëard Gibboni “Histori e teposhtes dhe rënies së Perandorisë romane”, (1776), Jean Charles Leonard Si-monde de Sismondi (1773-1842) me “Histori e republikave italiane në Mesjetë”, Joseph von Hammer me “Histori e Perandorisë Osmane mbështetur në pjesën më të madhe në dorëshkrime dhe arkiva të pash-frytëzuara”, (1827-1833), Johann Ëilhelm Zienkeisen me “Histori e Perandorisë osmane në Europë” (1854), Samulele Romanini “Historia e dokumentuar e Venedikut”, (1855), Georg Vogiti, Kvint Kurt Rufi, dhe sidomos Jacob Ph. Fallmerayeri me “Elementi shqiptar në Greqi”, (1856-1860-1862), Karl Hopfi me “Greqia në Mesjetë dhe në kohën e re”, (1868), por edhe Vikenti V. Makushev, Ivan S. Jastrebovi, Jirečeku, Nikolae Jorga, Marinescu, Francisc Pall (1937, 1938), Franc Babinger (1931), Farlati, Tajani, Pisko, Cuniberti, Galanti, Barbarich, Jakova-Merturi, Nopcsa, Sirdani, Grimaldi me “Origjina dhe historia

e Engjëjve-Komnenëve”, (1906) e deri tek Setton etj. Plasari i është shmangur kursit të mëparshëm të të koncetuarit materialist të histor-isë, skajuar kryesisht mbi njohjen dhe analizën e “kushteve sociale”, “faktorëve ekonomikë”, dhe ”luftës së klasave”. Historia “politike” e Skënder-beut ndërtohet mbi marrëdhëniet dhe manovrat diplomatike, mbi intrigat dhe debatet politike dhe mbi ndikimet dhe ndërthurjen e politikës kishtare të kohës duke na mundësuar ta shohim prijësin arbër Skënderbeun si burrë të politikës. Historia sipas këtij konceptimi dhe realizimi njëkohësisht, nuk është një strehimore e shkencave sociale si antropologjia dhe sociologjia dhe në rastin e Skënderbeut janë privilegjuar dhe përfilluar sipas parimit metodik hierarkik burimet dokumentare të cilat kur nuk kanë mjaftuar janë ndihmuar edhe nga burimet tregimtare, ndërkohë që në shumë prej historive të mëparshme për këtë personalitet (Skënderbeun), përzierja e burimeve dokumentare me ato tregimtare, letrare e folklorike ka lënë përanësh së vështruarit e drejtpeshuar marrëdhënien e histor-isë kronologjike të fakteve të ndod-hura me siguri me ato të dyshuara.

Historishkrimin për Skënder-beun në shqip mund ta shihet përmes botimeve: “Arbëria dhe pushtimi turk në shek. XV”, i At Athanas Gegajt (Louvain 1937), “Gjergj Kastrioti Skënderbeu 1405-1468” i Fan S. Nolit (Neë York 1947), studimet e Alek Budës, “Gjergj Kastrioti Skënderbeu, jeta dhe vepra 1405-1468”, e Kristo Frashërit (Tiranë, 2002), “Skënderbeu” (Ti-ranë, 2005), dhe “Për Skënderbeun” (Tiranë 2005) të Kasem Biçokut, “Skënderbeu”, Jens Oliver Schmidt (Tiranë, 2008), “Skënderbeu-një histori politike”, (2010), dhe “Gjergj Kastrioti Skënderbeu - Kryqtari i fundit”, (Tiranë, 2011) Virgjil Kule-s. Merita e padiskutueshme e Plasarit në studimet e tij, vjen prej faktit se argumentet studimore ai shoqëron me një ujedhesë gjuhësore fis-nikërisht të zgjedhur, duke shtënë në përdorim jo vetëm termi-nologjinë e duhur e cila e shpërfaq komunikimin ligjërues të disipli-nës, por mbi të gjitha se përdor një larushi shprehjesh e gjetjesh nga gjedhet leksiko-gramatikore e sintaksore, të cilat i ka qëmtuar kujdesshëm në fondin e plleshëm të arsenalit të gjithmbarshëm të shqipes. Për një historian që shkruan në gjuhën shqipe një vepër si kjo mbi një personalitet si Gjergj Kastrioti Skënderbeu është e natyrshme që rreziku dhe suksesi të varen në radhë të parë prej trajtimit shkencor të fakteve nga autori dhe së dyti prej gjuhës në të cilën komunikohet vepra. Gjuha shqipe në rastin konkret është vetëm se e nevojshme për rastin e “Skënderbeu një histori politike”, ndërkohë që ajo bëhet e domosdoshme, që do të thotë se do të duhej që “Skënderbeu, një histori politike” të ishte shkruar në një nga gjuhët e përbotshme si anglisht, frëngjisht, spanjisht, gjermanisht italisht etj., sepse vetëm duke u njohur në gjuhë të tilla do të rinjihej Europa me arbërin më karizmatik që ka prod-huar populli dhe kombi shqiptar dhe njëkohësisht me njërin nga etërit e themelues të kësaj Europe (Bashkimi Europian), ku dëshiro-jmë të mbërrijmë politikisht sepse gjeografikisht aty kemi qenë e jemi prej se ky kontinent ekziston si i tillë. Dhashtë Zoti që dikush t’a marrë në konsideratë përkthimin e kësaj vepre sa më parë.

▶ Në Foto:Kopertina e librit të Prof. Dr. Aurel Plasarit: “Skënderbeu: një histori politike”. Instituti i Studimeve Shqiptare “Gjergj Fishta”, Tiranë, 2010.

sadorë, oratorë, etj., çfarë tregon qartë mënyrën e qasjes dhe të sjellurit të tij me një vizion të qartë, qoftë largpamës dhe qoftë prag-matik njëherësh që e çoi atë një një zhvillim të epërm të mënyrës së të bërit politikë në sheshin e politikës europiane të kohës. Lidhja e tij me aleanca të herëpasher-shme me shtete të ndryshme si me Mbretërinë e Aragonës, Republikën e Venedikut, qytetin e Raguzës, Mbretërinë e Hungarisë dhe krye-sisht me Shtetin Papnor përmes Eugjenit IV, Nikollës V, Kalikstit III, Piut II dhe Palit II etj, tregon jo vetëm fuqimë dhe zotësinë e kri-jimit nga ana e Skënderbeut të një rrjeti të qëndrueshëm diplomatik por edhe vizionin e qartë dhe af-tësinë e jashtëzakonshme të tij për të bërë diplomaci karahas luftës në sheshin e betejës.

Vepra është ndarë në kapitujt: “Arbrit dhe Arbëria politike përpara pushtimit osman (shek. XI-shek. XIV),” (f. 46-169) dhe “Ekspandimi turk në kontekstin europian-arbëror, (rr.1300-rr.1400)” (f. 170-233). Shfaqja dhe ngritja në histori e Gjergj Kastri-otit, (rr.1400-1443), (f. 234-), Shpallja e politikës së luftës (1443-1444), (f. 319-359), Drejt “aleancës së krishterë (1444-1446), (f. 360-388), “Luftëtarë i Krishtit” mes turkut dhe Venedikut (1447-1448), (f. 389-413), Ballë për ballë me Muratin II (1449-1451), (f. 414-431), Mes Papës Nikollë dhe mbretit Alfons (1451-1455) (f. 432-483), Mes Kalikstit III dhe Alfonsit V (I), (1455-1456), (f. 484-519), Mes Kalikstit III dhe Alfonsit V (II), (1456-1458), (f. 520-553), Me Piun II në kulmin e plotikës (1458-1462), (f. 554-600), Me dhe pa “kryqëzatën” e Piut II (1463-1464), (f. 601-643), Në ballafaqim me “Mehmet Pushtuesin” (1464-1466), (f. 644-696), Zhgënjimi prej furisë së Romës (1466-1467), (f. 697-721), Ballafaqim i dytë me


Historia e epokës së Skënderbeut qe, me të vërtetë një histori flijimi e një pjese të mirë të shqiptarëve, t’atyre që

mbajtën peshën e barrës më të rëndë të luftës, të principatës së Kastriotëve. Ai flijim siguroi për më shumë se një të katërt shekulli lirinë relative të atij populli që jetoi me ankthin e luftës së vazhdueshme, e cila sho-qërohej me humbje njerëzore, me shuarje familjesh, mbasi meshkujt i hanin betejat. Edhe se gjenia e prijësit i ulte në shkallën më të vogël humbjet e ushtarëve të tij, duke zmadhuar me shi-fra marramendëse ato të kundërshtarit, lufta e gjatë u zh-villua ndërmjet një urdije ushtrish që vinte nga Anadolii e një grushti arbërish, që mbështeteshin tek besimi ndaj Zo-tit dhe atij që i ud-hëhiqte.

P ë r m e n d a termin “liri rela-tive” për kohën e Skënderbeut. Rela-tiviteti rridhte nga gjëndja në rrethim, që ishte bërë nor-maliteti i dy breza njerëzish, të detyru-ar të mbylleshin në kështjella, sa herë afrohej ndonjë ush-tri otomane, duke u lutur së bashku për mbrojtjen e jetëve të bijve, të burrave, të etërve, për të cilët nuk dihej kthimi nga beteja e rradhës. Ai popull stoik e zemërmadh, edhe n’ata kushte ankthi e pasigurie, e ndoqi prijësin me një durim e forcë vullneti për t’u admiruar, i blatoi atij gjithshka e nuk shfaqi kurrë shenja pakënaqësie e kundërshtie, edhe se

fuqitë vinin duke u pakësuar, edhe se lotët ishin shterrur në sytë e grave ar-bëreshe, atyre heroinave të heshtura, mbi të cilat rëndonin të gjitha pasojat e lavdisë së shekullit të madh. Ishin ato që duhej të lindnin e të rrisnin fëmijë për të zëvendësuar ata që binin për idealin e shekullit të Arbërit. Ishin ato që do të çonin përpara familjet, do të lëvronin tokat, shpesh herë të lëna djerrë nga shkatërrimet e luftërave apo nga mungesa e bur-rave. Kujtesa historike do të ishte shumë e mangët, nëse nuk do t’u jepte atyre piedistalin e merituar në altarin e vlerave të kombit, ashtu sikurse dhe stërmbesave të tyre në

gjysëm shekullin e terrorit komunist.Një nga historianët më në zë të

botës, anglezi Edëard Gibbon, në veprën e tij madhore “Historia e rënies dhe rrëzimit të Perandorisë romake”, i kushton një kapitull edhe Skënderbeut e bëmave të tij. Duke u bazuar tek Barleti, por edhe te të tjerë

shkrimtarë të kohës si poeti freng Spondano, edhe se mbetet mjaft kri-tik përsa i përket disa vështrimeve të veprimtarisë së heroit tonë, shkruan në përfundimin e gjykimit të tij:

“Varri i tij u dhunua shpejt nga pushtuesit turq; por veprimet bestyt-nore të jeniçerëve, që mbanin eshtrat e Skënderbeut si hajmali të ngall-muara në bylyzykët e tyre, ishte një rrëfim i heshtur i respektit të tyre për vlerën e tij. Edhe shkatërrimi i Sh-qipërisë, që pasoi menjëherë vdekjen e Skënderbeut, mund të plotësojë lavdinë e tij; por nëse ai do të kishte peshuar pasojat e nënështrimit apo të qëndresës, një dashamir i vërtetë i

atdheut ndoshta do të kishte hequr dorë nga një luftë e pabara-bartë, suksesi i së cilës varej nga jeta dhe zgjuarsia e vetëm një njeriu. Ka mundësi që t’a mbante shpresa, e arsyeshme edhe se e rremë, që Papa, Mbreti i Napolit dhe Republika e Venedi-kut do të bashko-heshin, në mbrojtje të një populli të lirë e të krishterë, që rrinte në roje të brigjeve të Adriatikut dhe të kalimit të ngushtë ndërmjet Greqisë dhe Italisë.”

Ka një pjesë të së vërtetës në pohimin e historianit anglez, por edhe se histo-ria nuk shkruhet me “nëse” e “sikur”, arsy-etimi mbi mundësitë e pashfrytëzuara për një traktat paqeje me Perandorinë Oto-mane, mbi dobitë apo

dëmet e një vendimi të këtillë mund të jetë i dobishëm edhe sot. Pa hyrë në hollësitë e asaj rrahje mendimesh, në vija të trasha kam bindjen se një paqe me Sulltanin, sidomos me Mehmetin e dytë, nuk do të kishte shmangur pushtimin e Arbërisë, por ndoshta do t’a kishte shtyrë në kohë.

GJERGJ KAStRIotI SKëNDERBEU DHE ARBëRIA E EPoKëS Së tIJ, pjesa e dytë/ Arsyeja kryesore e thyerjes së shqiptarëve duket se është ajo që Noli rendit të parën: “turqia ishte një pus ushtëriak i pasosur, kur kapitali njerëzor i Shqipërisë kishte nisur të pakësohej dhe ishte më të shuar e sipër….

Epoka e SkënderbeutFan Noli: Ja tre arsyet,

pse shqipëtarët u thyen nga turqit

PErvjEtori Heroi

nga EugjEn MErliKa

(Vijon nga java e kaluar)

Së pari kjo bazohej në njohjen e pabesisë së sulltanëve, mizorinë e të cilëve dhe ngrënien e fjalës Skënder-beu e kishte provuar disa herë gjatë kohës së betejave me ta. Së dyti, një paqe me turqit do të sillte, si pasojë, shkëputjen e lidhjeve me Romën, Napolin, Venedikun, Raguzën e, në përgjithësi, me Perëndimin. Ndoshta do të kishte pakësuar përmasat e flijimit t’atij brezi arbërish, por do të kishte sjellë një letargji të ngadaltë, nën vasalitetin e pushtetit të osmanl-lijve, e në një pushtim të mëtejshëm me të njëjtat pasoja.

Me largpamësinë që e karakteri-zonte Gjergj Kastrioti bëri zgjedhjen e tij, të përkrahur nga shumica dër-muese e bashkatdhetarëve, atë të mbrojtjes së vlerave të krishterimit e qytetërimit të tij. Për këtë qëllim e quajti të ligjëruar, si një farë fataliteti historik, flijimin e popullit të tij, i bindur se e ardhmja e Vendit të tij duhet t’ishte gjithmonë e lidhur me atë qytetërim. N’atë vendimmarrje përfshihej edhe porosia që ai i linte Arbërisë, klasës së saj drejtuese e popullit të saj, që të kthente kokën gjithmonë nga Perëndimi. Me për-jashtim të gjysëm shekullit komunist kur klika drejtuese e Shqipërisë e theu mizorisht atë porosi, me pasoja rrënuese për Vendin, populli shqiptar e përcolli nga brezi në brez, duke e patur si busull në ecjen e vështirë të anijes së tij nëpërmjet dallgëve të harbuara të kohëve. Prandaj historia e mëvonëshme, deri në ditët tona, nuk bëri tjetër veçse të vërtetonte drejtësinë e asaj zgjedhjeje, për të cilën u ngrit në qiell nga Papët e Romës, u respektua e u vlerësua nga Mbretëria e Napolit, qe ndonjëherë viktimë e lojës së dyfishtë të Repub-likës së Venedikut.

Ka të drejtë historiani anglez kur flet për “shpresën e arsyeshme, por të rreme” të ndihmës nga shtetet italike e Perëndimi në përgjithësi. Ajo ndihmë qe gjysmake, simbolike, e papërfillëshme, e mungesa e saj e një rëndësie të dorës së parë për të përcaktuar humbjen përfundimtare. Ndoshta Evropa e atëhershme nuk vetëdijësohej plotësisht për rrezikun që i kanosej, ndoshta mendonte se

Perandoria Osmane do të mjaftohej me pushtimin e Ballkanit, ashtu siç ndodhi n’atë shekull. Do t’a ndjente rrezikun në dyert e Vjenës, mbas pak më shumë se dy shekujve, mbasi Ballkani ishte “qetësuar”. Por në peri-udhën për të cilën flitet, bizantinizmi i shteteve italike, në luftë me njeri tjetrin nuk ndihmonte në marrjen e vendimit për të ndarë fatin me Arbërinë e Gjergj Kastriotit.

Nuk mund të fajësohet Skënder-beu për miopi politike në marrëd-hëniet me ata shtete. Ai qe shëmbull korrektese e ndershmërie në lidhjet me ta, madje shkoi edhe në ndihmë të mbretit të Napoliti, i besoi atij fatin e familjes, duke marrë si shpërblim mikpritjen e shfaqur në drejtim të dhjetra mijra arbërve të shpërngulur nga toka e tyre për t’u vendosur në krahinat e ndryshme të Italisë. Por në gjyqin e ftohtë të historisë arbërit dhe prijsi i tyre shkuan ballëlartë, sepse kishin kryer detyrën e tyre kundrejt qytetërimit të cilit i përkisnin. Ai qytetërim mbeti i detyruar kundrejt atij populli, për shekuj të tërë har-rese e shkujdesjeje kundrejt fatit të tij. Madje edhe kur, mbas gati pesë shekujsh lëngimi, ai popull deshi të dilte nga errësira e të kishte shtetin e tij, përfaqësuesit e atij qytetërimi e njohën atë të cunguar, duke u bërë përgjegjës për një tjetër akt të tragje-disë shqiptare.

Në atë tragjedi kishin edhe ar-bërit përgjegjësinë e tyre. Gjëndja e jashtzakonshme e luftës, në të cilën u gjind Arbëria në vitin 1444, kishte nevojë për një bashkim të qëndralizuar të fuqive të saj. Skënder-beu ishte shumë i vetëdijshëm për domosdoshmërinë e atij organizimi, për më tepër sepse ai vinte nga një sistem që i ngjante një piramide. Në sajë t’atij organizimi perandoria turke qëndroi e fuqishme, duke u shtrirë në tre kontinente e duke ruajtur atë gjëndje për shekuj të tërë. Arbëria mesjetare, ashtu si Evropa e asaj peri-udhe, ishte një lëmsh principatash të cilat ruanin me fanatizëm pavarësinë e tyre, madje duke bërë marrëveshje e traktativa me shtete të tjerë në mbrojtje të saj.

Skënderbeu ishte ideatori i Lidhjes


së Lezhës, në të cilën u arrit një mar-rëveshje për ndihmë të ndërsjelltë ndërmjet krerëve të krahinave të ndryshme. Ai ishte një komandant i rrallë, për të cilin rregulli e disiplina ishin faktorë të domosdoshëm edhe në një gjëndje normale paqeje, por bëheshin të detyrueshëm në një luftë të paprerë kundër fuqive ushtarake disa herë më të mëdha. Ai ishte shumë i kujdesëshëm që ajo kërkesë të mos ndërpretohej si prirje për të rrëmbyer tokat e të tjerëve. Dëshira e tij për të patur një shtet të bashkuar binte ndesh me prirjet vetiake të pothuaj gjithë princërve të tjerë. Prandaj ndonjë prirje historiografike për t’a paraqitur atë epokë si ajo e shtetit të bashkuar apo, për më tepër, e një vetëdijesimi kombëtar, nuk i përgjigjet së vërtetës. Arbëria, edhe me Skënderbeun, mbeti një trevë e përçarë në zotërinj të mëdhenj e të vegjël, pa marrë as shembëlltyrën dhe as ndërgjegjen e kombit, që ishte atëherë një koncept i panjohur jo vetëm për të, por për pjesën më të madhe t’Evropës. Nuk kishte kohë më të përshtatëshme për të nxitur bashkimin e arbërve në një shtet të vetëm por, fatkeqësisht në shumicën dërmuese, princat arbër, pasardhës të ish mbretërve ilirë, nuk patën as largpamësinë për të kuptuar situatat dhe as vullnetin për të bashkur forcat.

Duke analizuar shkaqet e hum-bjes së arbërve, Fan S. Noli arrin në përfundime, të cilëve nuk mund t’i hiqet asnjë presje:

“Arsyet, për të cilat Shqipëtarët u thyen, nuk janë të rënda për të gjetur. E para, Turqia ishte një pus ushtëriak i pasosur, kur kapitali njerëzor i Sh-qipërisë kishte nisur të pakësohej dhe ishte më të shuar e sipër. E dyta, Turqia, që kur nisnë luftërat Shqipëtaro – Turke më 1362, pati një sërë sulltanësh të mëdhenj, si Muradi I, Bajaziti e Jildërmëmi, Mehmeti I, Muradi II, dhe Mehmeti i II, kur fati dorështrënguar nuk i dha Shqipërisë veçse një Skënderbe të vetëm. E treta, turqit ishin një komb i bashkuar rreth Sulltanit si një shkëmb, aq nga fana-tizma sa dhe nga disiplina ushtëriake, kur Shqiptarët kanë qënë edhe ahere, si gjithnjë, të përçarë e të pabindur,

edhe mezi i mbante pak a shumë të lidhur kryemëndja sipërnjerëzore e Skënderbeut.”

Ndër tri arsyet që ve në dukje Noli, e para mendoj se është vendimtarja, gjë të cilën e pranojnë edhe histo-rianët e tjerë. E dyta qëndron, por krahasimi i prijësve nuk më duket shumë i përshtatëshëm, mbasi Sull-tanët ishin në krye të një perandorie, ndërsa princët arbër kishin vetëm krahina të vogla në mbarështimin e tyre. E treta është e vërteta absolute që shënon jetën tonë si komb, që nga lashtësia deri në ditët tona. Pa ndrequr këtë të metë endemike të racës sonë, zor se do të arrijmë të jemi në të njëjtin hap me të tjerët, që i kanë këta probleme, por jo në përmasat tona.

“Sikur të qenë të bashkuar, sh-qiptarët mund t’i kishin përballuar me sukses invadorët e huaj. Po ka-pedanët patriarkalë të Shqipërisë, posa u çliruan nga zgjedha e huaj, nisnë të hahen midis tyre, dhe kështu u dhanë rastin armiqve të jashtmë t’a robërojnë përsëri Shqipërinë e çliruar. Kështu, bashkimi i Shqiptarëve nën Balshën dhe Shpatën shkoi mbi qiellin e Shqipërisë si një meteor i ndriçim pas furtunës dhe u çduk, duke lënë një errësirë të thellë dhe një çkatërrim më të plotë”.

Kjo është tablloja që na përshkru-an Fan S.Noli, mbas një periudhe, relativisht të gjatë (1356 – 1422) të përpjekjeve të suksesëshme të Balshajve e Shpatëve, për të krijuar një shtet të madh arbër, mbas shpër-bërjes së shtetit sërb të Stefan Du-shanit. Si meritë e tyre, ky shtet funk-sionoi, me ndërprerje të shkurtëra pushtimesh turke. Madje shtrirja e tij nga Dalmacia deri në Epir përmbante një sipërfaqe pesë herë më të madhe se Shqipëria e dalë nga Konferenca e Londrës më 1913. Por edhe n’ata vite nuk mungonin grindjet, zënkat dhe bashkëpunimet me të huajtë, për të ruajtur interesat e veçanta te secilës principatë. Kështu psh., sipas pohimeve të Fan s. Nolit apo Athanas Gegajt, Topiajt, për të hequr qafe shtetin e Balshajve, kërkuan ndihmën e turqve. Kjo ndodhi më 1385, në betejën e Savrës, në të cilën ushtria

turke hyri nga Maqedonia dhe zaptoi Beratin dhe Kosturin e në të cilën u mund dhe u vra Balsha II.

“Më 1396, një ushtri e re turke rrënoi Shqipërinë. Ulqini, Shkodra, Berati, Kruja dhe Kastoria u pushtuan. Përpara përparimit turk Gjergji II u tërhoq. Por Ulqini i u kthye në këm-bim të një kushurire të re që Gjergji i kishte dorëzuar Sulltanit. Ai i a dha Shkodrën Republikës së Venecias me kusht që t’i jepte atij një shumë parash.”

Mjaftojnë këta fakte për të kuptuar se cila ishte Arbëria në të cilën Gjergj Kastrioti filloi epopenë e tij të luftës me Turqinë e Sulltanëve. Përpjekja e parë e tij, mbas pak muajsh të marrjes në dorëzim të principatës atërore, qe ajo e organizimit të Kuvendit të Lezhës, që atëherë ishte terri-tor i Republikës së Venedikut, e që, në synimin e tij, duhej të ishte një ndërmjetës dhe katalizator i Lidhjes Shqiptare. Në Lezhë u duk se shkoi gjithshka mirë, se krerët e krahinave të ndryshme u ndërgjegjësuan për domosdoshmërinë e bashkimit të fuqive të tyre në luftën për mbrojtjen e trojeve arbërore.

Por një e katërta e shekullit, e mbushur me luftëra në të gjithë frontet, provuan se entuziazmi i Lezhës ishte i përkohshëm e i sipër-faqëshëm. Skënderbeu u ballafaqua në vite me tekat e pafund të aleatëve, me ftohjen, me marrëveshjet me Venedikun apo turqit kundër tij, me tradhëtitë madje edhe brënda familjes, me kushtëzime të shpeshta, me shpërfillje kundrejt luftës së tij. Pati në krahun e tij oficerët e shtabit të tij, me në krye Vrana Kontin e Tanush Topinë, mbrojtësit legjen-darë të rrethimeve të Krujës, por njohu dhe tradhëtitë e Moi-siut, të Hamza Kastriotit, të Gjergj e Gojko Stres Balshës, në çastet më të vështira të luftës, mbas humbjesh tepër të rënda si Berati apo Sfetigradi. Pati dashurinë e mbështetjen, deri në flijim, të popullit arbër, por këto nuk qenë të mjaftueshme për të vënë themelin e asaj Arbërie të bashkuar e të lirë.

Marrëdhëniet me dy principatat më të fuqishme të Arbërisë së kohës, Duk-agjinët në veri dhe Arianiti në jugë, kanë qenë mjaft problematike për Gjergj Kastriotin. Me Dukagjinët problemet lindën heret, që në dasmën e Mamicës, ku Lek Dukagjini u bë armik me Lek Zaharinë për zgjedhjen sentimentale të princeshës Irena Dushmani. Dueli midis tyre e pasonjësve të tyre u bë shkak që dasma të prishej e secili të kthehej me vrap në vendin e vet. Por, siç thotë Noli : “Kjo dasmë duhet mbajtur nër mënt, se prej kësaj rrodhën gjer më një pikë lufta me Venetinë, dishfata e Beratit, edhe tradhëtia e Moisiut, tri ngjarje që mënt e përm-bysnë Skënderbeun.” Në këto ngjarje Dukagjinët mbajtën një qëndrim armiqësor kundrejt Skënderbeut. Kjo ftohtësi vazhdoi deri në vitin 1452, kur “Papa Nikolla V ngarkon Pal Engjëllin me hŷmë ndërmjet Skënderbeut e Dukagjinve për pajtim. Këta ishin anmiqsue prej smirës, për ditë mâ të madhe të Lekës kundra Skënderbe-gut e mandej ishte mbushun kupa me nji komplot kundra jetës së këtij, i cili dyshonte për Lekën.” Mbas dhjetë vitesh një tjetër Vikar i Krishtit “Papa Piu II u kërcnohet me shk-ishrim (Leçi) Dukagjinvet, Spanvet e ndjekësve të tyne, po të mos pritshin mbrenda 15 ditsh çdo marredhânë

me Turqit për dâm të Skënderbegut.” Në lidhje me këtë fakt, studjuesi

At Athanas Gegaj shprehet kështu :“Ne përmëndëm tshmë që lufta

civile u evitua në sajë të ndërhyrjes së peshkopit të Drivastos që u dër-gua nga Papa. Por Dukagjinasit u bashkuan me Sulltanin e pas kësaj u shkishëruan, sepse e thirrën atë në ndihmë kundër Skënderbeut.”

Marrëdhëniet mes Dukagjinvet e Skënderbeut kanë patur luhatjet e tyre, çaste armiqësie të hapur, çaste ftohtësie, por edhe çaste miqësie të fortë. Sigurisht nuk ishin marrëdhënie të tilla që të mund të viheshin në themelin e një shteti arbër të qen-dralizuar. N’atë drejtim kishin një rol tejet të rëndësishëm edhe ndikime e intrigat e shteteve italike, vasaliteti kundrejt tyre e Turqisë, pikërisht se nuk ekzistonte shteti i bashkuar i Ar-bërit ku secili të gjente shtëpinë e tij.

Edhe me Gjergj Arianitin, i cili mbas shtatë vitesh luhatjeje e pav-endosmërie të Skënderbeut përsa i përkiste krijimit të familjes, u bë vjehrri i tij, marrëdhëniet kanë patur ulje e ngritje. Në fillim, në Kuvendin e Lezhës, Gjergj Arianiti, që kishte ende mantelin e lavdisë së fitoreve të viteve 30, qe një faktor i rëndësishëm në krah të Gjergj Kastriotit, gjatë punimeve të asaj mbledhjeje, duke këmbëngulur që të caktoheshin kuo-tat financiare të secilës principatë në ndihmë të kryekomandantit të ush-trisë së beslidhjes. Për personalitetin që përfaqësonte e konsideratën që gëzonte tek arbërit e te të huajtë, sjellja e tij nuk qe gjithënjë në për-puthje me interesat e Skënderbeut e luftës së tij.

“Për t’i bërë ballë sa më mirë Tur-qëve, Arianiti u bashkua me Skënder-

beun, por për çdo rast ai ruante pavarësinë e vet. Në fakt, mbas luftës me Venecien ai dërgoi një mision në Republikën, duke kërkuar të falur që furnizoi me ndihma Skënderbeun kundër qytetit të Shkodrës dhe i dërgoi misionarë Papës e Mbretit të Napolit.”

Më vonë, mbasi Skënderbeu kërkoi dorën e së bijës, Arianiti, për të shpejtuar kryerjen sa më shpejt t’asaj martese, e trysnonte duke i prerë ndihmat. Në dasmën e Skënderbeut nuk morën pjesë as Dukagjinët dhe as vëllezërit e Donikës, të zemëruar për prikën që i kishte dhënë i ati asaj. Luhatjet në qëndrimin e Arianitit kundrejt Venedikut e Napolit kushtë-zuan edhe ndihmesën e luftës së

Skënderbeut. Më 1451 ai firmosi traktatin e ndi-

hmës, praktikisht një traktat vasaliteti me Mbretërinë e Napolit. Por, mbas pesë vitesh “Në 1456, pas humbjes së Beratit, Arianiti kishte humbur çdo shpresë tek politika napoletane. Atëherë ai kthehet nga Venecia. Republika i akordon mbrojtjen e vet, duke e detyruar të bëjë paqe ose luftë sipas urdhërave të Senatit venecian.

Ky traktat që Arianiti bëri me Venecien e shkëputi atë nga Lidhja e Lezhës dhe nga politika e Skënder-beut.”

Siç del nga këta pohime të At Athanas Gegajt, Arianiti u shkëput nga lufta kundër turqëve në mesin e rrugës së përshkuar prej arbërve nën drejtimin e Skënderbeut. Në këtë kuadër luhatjesh të princërve më të rëndësishëm të Arbërisë, luhatje politike që shkonin nga kushtëzimet e deri tek tradhëtitë, vullneti i prijësit për të krijuar një entitet të bashkuar të popullit të vet, binte ndesh çdo ditë me veprimet që të tjerët krerë e drejtues krahinash vinin në praktikë. Madje ajo histori 25-vjeçare, me të gjithë elementët e saj, nxjerr në pah një natyrë, një temperament e një karakter sipëror të heroit tonë, jo vetëm nga trupi e fuqia fizike, por kryesisht nga durimi, vendosmëria e cilësitë e larta të mëndjes. Ai i kaloi gjithë ata vite të vështira, duke patur edhe çaste të rralla dobësie, të cilët plotësojnë fizionominë shpirtërore e mendore të një njeriu, sado i rrallë e i pakrahasueshëm, por që mbetej njeri, në kufijtë e njerëzores, edhe se të vështruar nga lartësia e shekujve të shkuar, mund të quhet sipërn-jerëzore.

Për shtatin e tij moral, për cilësitë e tij të rralla, për zem-rën e tij të madhe, për përkushtimin t i j të jashtzakonshëm në sendërtimin e detyrës kundrejt idealit, është folur e shkruar shumë në këta pesë shekuj që na ndajnë nga ajo ditë e zezë e historisë sonë. Kanë shkruar shqiptarë e të huaj, historianë, po-etë, filozofë e ushtarakë, kanë kompozuar vepra muzikore mjeshtër të artit të tingujve e kanë pikturuar portretet e tij ata të artit të penelit. Këto vërtetojnë faktin se figura e Skënderbeut ishte aq e madhërishme sa i kaloi të gjithë kufijtë e përma-sat e një Vendi e të një epoke, duke u bërë pasuri e mbarë njerëzimit dhe e përjetësisë.

Për ne, shqiptarët, ai mbeti fari drejtues që na priu idealisht në këtë gjysmë mijëvjeçari, të ngarkuar me re të dëndura e të zeza push-timesh të huaja e lufte

të gjatë me vetveten. U munduam të njëjtësohemi me emrin e tij, edhe se shpesh nuk i sendërtuam mësimet e porositë e tij. Megjithatë ai mbeti një simbol, ai i qënies sonë, i ëndrrave tona, i aspiratave tona shekullore. Ai na la një pasuri të pamatëshme, përkatësinë, jo vetëm gjeografike, në kontinen-tin evropian, ndihmesën tonë, si popull, në historinë e mbrojtjes së vlerave qytetëruese t’atij kontinenti, krenarinë e të flijuarit për ato vlera.

Na takon ne sot, me qëndrimin tonë, me dëshirën për t’u përmirësu-ar e për të ecur përpara në rrugën e qytetërimit si një trup i vetëm, të tregohemi trashëgimtarë të denjë të emrit dhe veprës së tij madhore.


PiKtori DorësHkriMet

Agim FajaTrashëgimia e lënë

dorëshkrim nga piktorit duhet botuarIntelektualët Durrsakë kërkojnë që shtëpija e Agim Fajës

në Shijak të kthehet në shtëpi muze. Do të botohen seritë e librave të shkruara nga piktori i shquar i Shijakut

nga MarK Brunga

JEtAPiktori i shquar Agim Faja ka lindur në Shijak në 14 mars 1939. Në vitin 1987 i akordohet titulli “Piktor i Merituar”, kurse në vitin 1996 presidenti i asaj kohe Sali Berisha i jep titullin “Pishtar i Demokracisë”. U nda nga jeta më 27 qershor 2017.

Agim Faja nuk ishte vetëm një piktor i madh, por edhe një hartues i historis së Shijakut si dhe i shumë librave

të tjerë. Një grup shkrimtaresh në bashkëpunim me Bashkinë e qytetit të Shijakut janë në prag të fillimit të një pune voluminoze për të botuar veprat që piktori Agim Faja ka lënë në dorëshkrimet e tija. Për botimet e veprave të tjera të Agim Fajës, kreu i shtëpisë botuese ‘Adonis” Aqif Hysa thekson se Faja ka qënë poliedrik në krijimtarinë e tijë. Ai flet mbi shumë vepra të lëna në dorëshkrim nga piktori i madh dhe që kanë interes kulturor e studimor, sikundër janë një libër me poezi, studime mbi pikturën, deri tek historiku i jetës së komu-nitetit rom në Shijak, si dhe mbi etnografinë e Shijakut.

Lidhur me këtë nismë shkrimtari Aqif Hysa thotë se “Agim Faja është një nga figurat më interesante dhe të spikatura të periudhes së artit të viteve 60-të shekullit të kaluar deri në vitin 2016 kur ai u nda nga jeta. Në këtë rast bëhet fjalë për figura të spikatura të nivelit kombëtar. Dihet që arti nuk ka mision që ti drejtohet një auditori të ngushtë. Agimi kishte një gjuhë artistike konvencionale që e njohin mire artistët dhe admiruesit e tijë. Unë vetë e njoh figurën e Agim Fajës që në rininë e herëshme dhe ka qënë një ndër inkurajuesit e mijë që në fillim të viteve 80-të, kur nisa të botoja poezitë e para. Agimi kishte ndjeshmëri të çuditëshme ndaj poezisë.

Që në gjallje të tijë unë kisha vendosur sëbashku me të për botimin e veprave në dorëshkrim. Ndër më interesantët në aspektin e vlefshmërisë dokumentare his-torike është një historik që ai e ka konceptuar që në herëshmëri në vitet kur çfaqet emri Shijak dhe deri në format e vjetra e të më-parëshme të tijë. Sipas meje ai nuk ka pretenduar që të bëjë historia-nin dhe kjo ka qënë një zgjidhje e mënçur e tija. Pasi ka bërë artistin e apasionuar për të gjetur rrënjët e para ardhësve e të fisit të tijë. Ai ka edhe një libër me poezi. Një libër tjetër shumë të bukur dhe të shkruar me shumë dashuri e plot kuriozitet. “Jevgjit artistë të Shija-kut”. Një libër simpatik dhe 50-60 faqe tërheqëse”.

Shkrimtari Aqif Hysa vëren se Agim Faja ka lënë një boshllëk të madh në artet vizive . Pasi ekspozi-tat si të tijat që organizonte me kolegët e tjerë nuk shihen më. Nuk e di se çrrugë përdorin piktorët e sotëm që të shkojnë te shikuesit e tyre sot. Agimi me shokë bënin ekspozita të herë pas herëshme duke shkuar kudo që u afrohej mundësi ekspozimi. Për këtë kam parasyshë edhe një libër shumë interesant që shpresoj që do të botohet së shpejti. Është “Ditari i një i piktori” ku Agimi mbron teor-itë e tija për pikturën. Ndër të tjera edhe pikturën e realizmit socialist. Këtu Agimi është shprehur se flitet për të por se i bien shumë shkurt

në analizat që bëjnë. Ajo ngelet një rrymë përfaqësuese mbase nga më jetëgjatat...

PRoJEKtI I BotImEvEAqif Hysa shprehet se shtëpija

e tyre botuese “Adonis” ka një pro-jekt ambicioz. Në bashkëpunim me të bijtë e piktorit që i kanë kompjuterizuar dhe sistemuar gjërat, por fatkeqësisht nuk priti...Ikja e tijë qe e befasishme, dhe që këputi në mes një linjë që sapo e kishim hapur. Kur ishte Agimi gjallë kishim biseduar që sistem-imin ta bënte me duart e tija. Për korpusin e librave në prozë dhe

poezi që përfshinin “ Historikun e Shijakut” me 400 – 500 faqe. Ai libër mund të jetë një nga librat emblemë për këtë qytet. Atë edhe bashkija mund ta fusë në fondin e librave dhuratë për delegacionet e ndryshme që e vizitojnë. Po ashtu, thekson Aqif Hysa, është interesant libri me poezi i Agimit, “ Ditari i një piktori ”, një libër tjetër për pikturën e realizmit socialist ku ka përm-bledhur pikëpamjet, mendimet, hulumtimet e autorëve më të mirë të këtij realizmi, si shqiptar ashtu edhe të vëndeve të tjera. Në to zënë një vënd të rëndësishëm mendimet e tija personale dhe

bal-lafaqimet që bën. Po ashtu edhe “ Jevgjit artistë të Shijakut”. Ndërkohë po punohet për të sistemuar të gjitha hulumtimet që ka bërë në fusha të tjera si në etnografi etj. Ne kemi biseduar dhe dëshira është që të kthehet shtëpija e tijë në muze. Ajo do të ishte një pikë takimi e referimi për kulturën e këtij qyteti. I mendimit që shtëpija e Agim Fajës në Shijak të kthehet në shtëpi muze është edhe poeti Agim Bajrami dhe disa shkrimtarë e artistë të tjerë durrsakë .

AGIm FAJA IlUStRUESI I ABEtARES.

Libri i abetares është një libër i shenjtë për fëmijet e të gjithë botës. Një nga piktorët realizues të këtij libri në sistemin arsimor të vendit tonë ka qënë edhe piktori Agim Faja, që njihet për veprat ar-tistike shumë planëshe që ka rali-zuar ndër vite vepra artistike për të gjitha grupmoshat. Abetarja e Gjuhës Shqipe qëndron si një nga veprat e tija më me shumë lexues dhe shikues , pasi ka qëndruar në përdorim në sistemin arsimor të asaj periudhe, për rreth 17 vite dhe është përdoruar nga mijëra fëmije, të cilet kanë marrë nepërmjet sajë mësimin e bazave të gjuhes sonë amtare. Faja tregonte në një takim me të se si u përzgjodh për të bërë vizatimet e këtij liberi. Dhe këtë bisedë e ruaj të regjistruar me zërin e piktorit. Agimi tregonte se për të bërë Abetaren i kanë thirrur 4 piktorë në Ministrinë e Arsimit:” Safo Markon, një piktore e dëgjuar, Andon Lakuriqin, Zef Shoshin dhe Agimin. Të 4 –të merreshim me grafikë në atë periudhë. Kur u diskutuan problemet, unë kundër-shtova se nuk ishte normale


liBri i ri

“lutje detit”Borxhi i Khaled

Hosseinit ndaj djalit sirian Alan Kurdi

Khaled Hosseini: Unë vazhdova të përpiqesha të kuptoj dhimbjen që babai i tij duhej të duronte çdo herë që shihte

fotot e djalit të tij të shtrirë në atë plazh, të turqisë

Libri “Lutje detit” është një libër për të gjitha moshat, një histori për të rriturit, për prindërit, për ata që përpiqen të gjejnë një vend,

një strehë pa luftë në botë.Ky libër i autorit bestseller

ndërkombëtar Khaled Hosseini është një përgjigje e qartë ndaj krizës së refugjatëve sirianë, frymë-zuar nga imazhi që tronditi botën i Alan Kurdit 3-vjeçar, që u gjet i mbytur, pa, jetë në një nga plazhet e Turqisë.

Shkruar në formën e një letre, “Lutje detit” është një reagim i babait, ndërsa shikon djalin e tij në gjumë, në udhëtimin e rrezikshëm nëpër det, që shtrihet përpara tyre. Është gjithashtu një pasqyrë e jetës së tyre në Homs, Siri, para luftës dhe e shndërrimit të shpejtë të atij qyteti nga një vend i qetë në një zonë vdekjeprurëse lufte. Libri është realizuar në bashkëpunim me UNHCR-në, Agjencinë e Kombeve të Bashkuara për Refugjatët dhe fillimisht është promovuar si film virtual i Guardian-it në shtatorin vitit të kaluar.

Ky tregim poetik i rrëfyer me shumë intensitet, në përkujtim të përvjetorit të tretë të vdekjes së Alan Kurdit 3-vjeçar, trupi i pajetë i të cilit u gjet në një breg të Tur-qisë në shtator të vitit 2015 e duke shkaktuar zemërim në mbarë botën, hapet me përshkrimin e një plazhi të ndriçuar nga drita e hënës, ku një baba mban në krahë të birin që fle, teksa presin zbardhjen e agimit dhe mbërritjen e varkës. Tregimi është konceptuar si një letër nga një baba i frikësuar sirian për djalin e tij, në prag të kalimit nëpër detin e pabesë për në Europë. Ai i flet të birit për verën e gjatë të fëmijërisë së vet, duke kujtuar shtëpinë e gjyshit në Siri, zhurmërimën e degëve të ullinjve që i trazonte era, blegërimat e dhisë së gjyshes së tij, përplasjet e kusive të gatimit.

Dhe kujton po ashtu jetën paqësore të familjes si edhe botën gjithë gjallëri të Sirisë para luftës civile, fushat me lule dhe tregjet e mbushura plot e përplot në qyte-tin e Homsit, me rrugët plot me njerëz, me xhaminë dhe Souk-un e tij të madh, përpara se qielli të niste të derdhte bomba e qyteti të shndërrohej në një zonë lufte

vdekjeprurëse dhe ata të detyro-heshin të merrnin arratinë. Duke shkruar në vetën e parë, Hosseini e kontraston me sukses Homsin, një qytet gjithë jetë para luftës, të cilin vogëlushi e ka njohur, me një qytet të shkatërruar nga bombat, uria dhe vdekja. Kontrasti është shpre-hur përmes stilit lirik të Hosseinit, që na jep fuqimisht në mënyrë të drejtpërdrejtë gjendjen në të cilën ndodhen popullatat e detyruara të zhvendosen, por gjithashtu është realizuar në mënyrë grafike në një nivel të lartë artistik, përmes një ndryshimi të theksuar të penelatave të Williamsit me akuarel. Ngjyrat e qiellit dhe të ujit, të dyja ndërthuren emocionalisht me tekstin dhe i pa-raqesin figurat e njerëzve të vogla e të brishta. Së bashku, ilustrimet joshëse dhe proza e hijshme dhe emocionale e bëjnë të qartë se Maruani dhe prindërit e tij nuk kanë zgjidhje tjetër, përveçse të kenë besim te deti. Babai i flet të birit për shtëpinë, shpresën dhe frikën. Kur të lindë dielli, ata dhe të tjerët për-reth tyre do të mbledhin plaçkat e do të nisen në një udhëtim të rrezikshëm në det drejt Europës, në kërkim të një shtëpie të re.

Pjesa e dytë e letrës është një lutje për një udhëtim të sigurt. Është fuqishëm evokimi i gjendjes në të cilën popullatat e zhvendosura e gjejnë veten duke marrë përsipër një udhëtim, megjithëse janë të ndërgjegjshme ndërkohë për pasig-

urinë e tij, por që megjithatë për ta është e vetmja mundësi që të shpë-tojnë familjet e tyre. Libri lexohet si një tekst sintetizues tepër tronditës. Është e pamundur të lexosh pa ndier dhembshuri për ata njerëz që kanë lënë shtëpitë e tyre, për t’i shpëtuar luftës shkatërrimtare, nga të cilët sot ka mijëra të tillë nëpër botë, që u ngjajnë personazheve në libër.

Kjo letër, me fjalët tepër emocionuese që shpreh, dëshmon në vetvete një akt të madh dashurie. Në ato rreshta ndiejmë shpresën e frikën, lumturinë e dhembjen. E pamundur të mos i ndiejmë dhe të mos i aprovojmë ato fjalë, kur mund të mendojmë se në vend të atij babai dhe atij fëmije atje, mund të ishim vetë ne. Gjithashtu është e pamundur që duke e njohur këtë realitet të qëndrojmë mënjanës, aq më tepër kur këto ngjarje zhvil-lohem pranë nesh.

Hosseini tha se ai e kishte shkruar librin jo vetëm “për të ndihmuar në ruajtjen e kujtesës së Alan Kurdit, por edhe si një borxh që u kemi mijëra njerëzve që humbën jetën në det. Le të jetë një kujtesë për dëshpërimin që i detyron njerëzit të rrezikojnë gjithçka që kanë. “Por nuk është gjithçka në errësira. “Drita është një pjesë tepër e rëndësishme e punës sime,” shpjegoi Williams, “dhe simbolikisht kjo sjell një nivel shprese. Duhet të ketë gjithmonë një element shprese. “

Shkrimtari Agim Bajrami thotë se i përket brezit që është rritur me Abetaren dhe artin e Agim Fajës. Ilustrimet e Agim Fajës janë mbi të gjitha vepra artistike të mirëfillta. Në librat e ideuara prej tijë ka jo vetëm një zbërthim ideor të fjalës, por ka edhe një pikturë psikologjike e cila i ndihmonte fëmijëte e vegjël fillestarë për të hyrë në brendësi të gërmave, temave dhe kërkesave që shtronte Abetarja. Bajrami thekson se Agim Faja është një nga ilustratoret më të mirë që ka nxjerrë kombi. Jo vetëm për Abetaren, por edhe për Eposin e Kreshnikëve dhe disa vepra të tjera të ilustruara me sukses prej tijë. Ai thekson se : “ Duhet ditur se Ilustrimet e Agim Fajës janë epos në vete, pasi eposi që ai ilustroi është ndër pasuritë tona kombtare më të mëdha dhe Agimi me ilustrimet e veta, jo vetëm që ja ka dalë me sukses për të zbërthyer përmbajtjen e tyre ideore, por ka krijuar edhe një lloj epike të re me punimet e tija. Punimet e Agimit mbajnë brënda poezinë, mitin, si dhe përpjekjet për ti zbërthyer këto mite e për ti sjellë në një formë sa më moderne në kohrat tona. Agimi me linjat e veta të ilustrimit, për mua është një kollos i jashtëzakonshëm”. Agim Bajrami thekson se është domosdoshmëri që shtëpija e tijë në Shijak të kthehet në muze! Është shtëpija ku ai ndonëse i paralizuar ka realizuar një punë gjigande artistike deri ditën e fundit të jetës, përforcon idenë dhe kërkesën e tijë shkrimtari.

Shkrimtari Agim Bajrami: Faja në fushën e ilustrimeve është një kollos!

që që një abetare 70-80 faqëshe të punohej nga 4 vetë, sikur po bënim ekspoz-itë. U thashë se nuk na mbetej qefi që ta merrte vetëm njëri. Të gjithë ishim dakort por përsëri na angazhuan për seci-lin me nga 20 faqe. Në vitin 1976, më thirri Ministerja e Ar-simit Tefta Cami e cila më komu-nikoi se isha ngarkuar për të bërë Abetaren. Komunikimi mu bë në emër të Ministrisë dhe të Lid-hjes së Shkrimtareve. E pranova domosdo”. Për të realizuar këtë vepër madhore për të vegjlit, Faja ka lexuar dhe krahasuar abetare nga shumë vënde të zhvilluara të botes, nga lindja dhe perëndimi. Me pas ai ka punuar rreth një vit duke realizuar me mijëra skica dhe vizatime. Drejtuesit e lidhejs se shkrimtareve e kanë cilësuar më pas abetaren e realizuar nga Faja si arritjen më të mirë të atij viti. Për këtë ai tregonte se kishte punuar me shumë këmbëngulje që të relizonte projektin: “ Viza-timet që bëra kanë qënë tamam origjinale, aq sa janë edhe në

libër. Nuk i bëra të mëdha që ti zvoglojsha. Për to punova plot një vit duke realizuar me qindar vizatime. Ndonjëherë merrsha fëmijet e lagjes për të artikuluar një qëndrim a një lëvizje. Fëmijët më rrinin afër me kënaqësi dhe gjëja më e mirë është se kur shkova në Lidhje për të treguar punën, ato i bëlqyen shumë dhe Llazar Siliqi tha: Kjo është arritja më e mirë e vitit”! Pas kontributit të dhënë në skicimin e abetares piktori Agim Faja ka realizuar edhe librin e Këndimit të klases së parë dhe atë të matematikës.

AGIm FAJA IlUStRUESI I “EPoSIt të KRESHNIKEvE”

Libri “Tregime të moçme sh-qiptare” i Mitrush Kutelit është botuar ne mesin e viteve 60 të shekullit të kaluar dhe ka pasur një përthithje në treg nga të gjitha brezat, për vlerat e shumta të epikes legjendare shqiptare që ishte përshtatur me aq art nga autori. Po ky liber pati edhe një vecanti që e beri mjaft konk-ret për brezat e rinjë . Skicat ilustruese të piktorit Durr-

sak Agim Faja ishin krejtesisht të veçanta

dhe e përçonin “Eposin e Kreshnikeve” në prozen e Kutelit me ngarkesa të reja emocion-ale. Në fillim botimi i parë u shoqërua me rreth 15 skica të Fajes, ndërsa në botimet e mëpasëshme te “Tregimeve te Moçme” u bë kompletimi me 35 skica grafike. Piktori Agim Faja ruante deri në ditën e fundit të jetës të gjitha ribotimet e librit me ilustrimet mjeshterore të tijat ndersa grafikat origjinale të autorit qëndronin në një vend mjaft të dukshëm të studjos së tijë. Sikurse po i sjellim edhe në fotot e bëra në studjon e tij disa vite më parë. Agimi tregonte në detaje edhe për kontaktet me autorin e librit dhe vlerësimin e bërë prej tij.

Libri “Tregime të moçshme shqiptare” i Mitrush Kutelit me ilus-trimet mjeshterore të Agim Fajes është ribotuar 8 herë ndër vite.


rEcEnsa i rrallë metafora të dhimbjes në librin

e Dritan mesulitNë këtë vëllim voluminoz e gjithëpërfshirës të jetës

së poetit e që bëhet pazgjidhshmërisht edhe e jona, e realitetit tonë shoqëror, duket se ngërthehen shumë mirë, jo gjashte cikle por gjashtë libra njëherësh…

nga Miho gjini

Është një libër i veçantë ky i poetit Dritan Mesuli me titullin simbolik “Mesha e Gurit”,që u promovua ne Ambasadën Shqiptare në

Athinë dhe që paralelizon bukur me qëndresën e gurit dhe të nje meshe përreth tij. “Mesha e Gurit “ është e tëra si një metaforë mistike e qënies, që lidhet me jetën dhe vdekjen, me shpresat e besimin, me ropatjet ne dhe të huaj dhe me qëndresën, me zhgënjimet e pendesën, me hijet dhe dritën. Guri shndërrohet në një objekt e subjekt shpirtëror në një ter-ren real të qënies së poetit. I ndarë në gjashtë cikle, kapituj e libra më vete, ka të njëjtin strumbullar të tematikës e të frymëzimit poetik: brengën e shpirtit që krahasohet me plasaritjen e gurit. Mesha për të cilën aludon se bëhet është një shqetësim për shpirtin e tij të munduar rrugëve të jetës. Dhe prej këndej burojnë edhe nje mori metaforash për filozofinë e egzistencës vetiake por dhe me tokën, qiellin dhe detet që kapërcen ai në udhëtimin e pafund. Flet për “metafora të mbrujtura në nxitim e sipër” e përherë nxiton ky poet i mbingarkuar nga dhimbja e vuajtje të përhershme, derisa të “pëlcas siç pëlcet guri” nga “plagët” e tij. Se edhe “guri na quan gur” , - shprehet ai.

Në ciklin e parë, ku konceptohet fëmijëria e rinia e tij ndodhet një grupim i madh poezish të vitit 1999 që mesa duket janë vargëzimet e fillimit si edhe ato te rrugënisjes, përmes të cilave ai flet për nënën e vet me dhembshuri, për të dashurën e zemrës, për udhët e pafundme nëpër botë, pasi e djeshmja i duket “si rreze e mbetur në copa xhamash”. Ai ka një pështjellim shpirtëror që e vret gradualisht dhe sikundër shprehet, :”Barres rrugëve/Me një ndjenjë patriotizmi të përdhunuar!/ Si në një jetë qeni, duke pluguar muzën” e tij. “Mos më pyet nëse ka mbetur gjësend brënda nesh nga krishti”, shprehet poeti në një çast, duke shtuar se “Mirëpres vdekjen, ndërsa numëroj kështjellat e rëna të shpresës”. Në një realitet të ashpër, ku poetit i duhet të kthehet në një “bregpritës dallgësh” nga coprat e shpërndara të Posedonit, si copa jete, copa qiejsh. “Pa asnjë shpresë/.. Do ti brejë kockat padurimi,” – thotë ai.

Në ciklin e dytë “ Ungjilli Modern” poeti gjendet i ulur mbi “plagë të gurit”, sepse sipas tij do të ndodhë “mrekullia e pritjes” ku dëshiron “ta shqyej zemrën/..përtej në brigje,/ku ëndrrat janë përsëri ëndrra”. Metafora poetike bëhet kësisoj në përmasat e një dhimbjeje kozmike. Dhe është përsëri në mëdyshje e përsëri do të “ndeshë gurë që vërtet flasin, pemë që këndojnë”. Metafora që përdor poeti duket sikur është e njëllojtë, por vështrimi i shpirtit e tejkalon këtë gjëndje kaotike. Kujtimet e vendlindjes i sjellin në mendje poezitë e hershme të Migjenit të cilat janë ngjitur në vetëdijen e tij. “Gjurma jote” - i thotë ai Migjenit, / Altar gjigant zoti/ Dhe përsëri guxoj / unë biri i mijëvjeçarit të ri/...Me ty më mjafton dhe dhimbja”,- i thotë poeti poetit! Në këtë pozicionim, poetit të ri i lind në vetvete njëfarë dritësimi në “kërkim të diellit”!

Qoftë edhe kur i kujtohet e dashura e nis të këndojë ndryshe. “

e lartë. Ai thotë se po “ Theqafem / me besim të shtuem/ Krisht i flijuem”. Ajo dritë që donte e që kërkonte të shihte poeti i ardhur në metropolet e mëdha i ngjan si “ Farë i shuem/ në mes askundit”!” E pas pak do të shprehë në vargje konçize gjithë filo-zofinë e tij të rënies përsëri e pësëri : “Ti u shembe / si kisha/ që nuk u bujt kurrë/ prej shejtit!”E këtu mbaron dhe universi i dhimbjes së poetit Dritan Mesuli, që për mua përbën një vlerë letrare të qenësishme, që të imponon respekt për tu renditur në letrat shqipe.

Duke përfunduar dua të nën-vizoj se në këtë vëllim voluminoz e gjithëpërfshirës të jetës së poetit e që bëhet pazgjidhshmërisht edhe e jona, e realitetit tonë shoqëror, duket se ngërthehen shumë mirë, jo gjashte cikle por gjashtë libra njëherësh.. Sepse ato i lidh i njëjti zinxhir i mendimeve dhe i nocioneve të ndjera e të forta të jetës së një emi-granti me shpirtin e tij të dyzuar. Aty është vetvetja por edhe një realitet i ashpër. Është dhe një përpjekje e tij, siç thotë , “në ecje e sipër”. Në këtë rrugëtim pafund rropatet, vepron, endet, guxon, por edhe e humbet “pusullën”, bëhet pesimist, mistik, e shpesh i fanitet vdekja. Vetëm se ka nje metaforë të gjetur bukur, duke e krahasuar veten me gurin, që është po aq frymor sa edhe njeriu, me gurin e plasaritur që nganjëherë çahet sikundër “çahet” edhe zemra e tij , por edhe guximi. Ai është një shkëmb i ngulitur në mal, që nuk shembet lehte. Me atë gur që sim-bolizon njeriun e fortë. Pra poeti bën këtu një paralelizëm metaforik. Po edhe nje meshë, “Meshën e Gurit” .Natyrisht që nuk mund të ketë një funksionim të tillë. E kjo nuk është mistikë e teologjisë, por një besim , si të ishte një fanitje e shpirtiti të pastër njerëzor që e kapërcen sferën e teologjisë kris-tiane. Është një gjetje poetike, një metaforë e rrallë dhe e bukur. I tërë libri i Dritan Mesulit është i tejm-bushur edhe me matafora të tjera që shprehin dije e talent nga ana e tij . Ja disa prej tyre: “Gure që flasin” , “Plaga e gurit”, “Statuja uji”,”Mozaik yjesh”.etj. Kështu, metafora si simbol poetik i shprehjes estetike, e bën edhe me te bukur poezinë në nje përsiatje të stilit të poetit.

E prej këndej duhet të dalim me disa vërejtje e kritika ndaj autorit i cili. është treguar i nxituar e i paku-jdesshëm në botimin e këtij libri me vlerë fort të pasur me meditacione letrare. Aty gjen një mori gabimesh ortografike e drejtshkrimore të cilat ulin vlerat e librit. Se libri i tij nuk ka as redaktor dhe as korrektor letrar. Po kështu dhe shtypshkronja e papërgjegjshme që e ka marrë dhe botuar këtë libër në atë gjendje. Një punë kaq e madhe krijuese e nje frymëzim poetik kaq i begatë të krijon një ndjesi keqardhjeje për te mos thënë një revoltë për të mos thënë një sakrilegj ndaj artit e letër-sisë së vërtetë ku duhej të kishim një Altar të së bukurës. Gjithsesi e mira, e bukura ia kalon se keqes dhe së shëmtuarës.

Urime Dritan! Fort bukur e ra-dhit veten ne ate plejade poetesh Lezhjan, sikundër jane: Ndoc Gjetja, Ndoc Papleka, Rudolf Marku, Prec Zogaj, Agim Isaku etj, duke vendosur edhe ti nje “gur qe flet!”

Ka vetëm një rast / kur nis dhe men-doj për ty/...dhe ribëhem!“. Ndërsa me tutje hedh në letër disa vargje brilante që rrokin hapësirën dhe shpirtin e lexuesit. “Në vargje kam mbijetuar/ si historia e mërgimtarit që “s’u kthye kurrë/. Dhe shtrati bashkëshortor/ u dogj nga malli i pritjes”. Si të ishte malli i përvëluar i Ulisit për Penelopën qe endëte të pu-thurën e pritjes së gjatë e të ëmbël. Kjo ripërsëritje momentale e poetit të mërguar është yshtni nga malli i një dashurie të përjetuar thellësisht, kur hyjnore ështe jeta dhe vdekja me një “trandje të vetvetes”. Dhe vjen po aty ku ka qënë trishtimi i tij i njëhershëm. “ Në ç’varrezë fjalësh prehet mbreti im i këmbëngrihjes?”

Në ciklin e tretë “ Fjalët e Rru-zares”, në kompleksitetin e ndjesive njerëzore të poetit, posa “çelin dertet e kujtimeve që i përvëlojnë shpirtin në largësi. Dhe kërkon tek vetja që ti zgjohet “Ninulla e pavdekësisë”, duke përmëndur vashën, nënën, vendlindjen dhe gjithë rrënjët e tij. (” Më janë ngatërruar rrënjet!). Mirëpo nuk di pse flijohet në rrugë të tjera, në pllaka trotuarësh me neonë!. Po edhe këtu gjen e thotë një metaforë të dhimbshme: “ Në ecjen teme të heshtur / zogjtë mbyllin sytë!/”. Dhe atij, poetit “shkëlqimi i rremë/ i vret sytë!”. E këtu ai do të bëhet nje fjalëpunues që gdhend edhe gurin,

sikundër shprehet dhe në metaforën pasuese. Në poezinë e gjatë “ Mono-logu i statujës” që poeti e ka qëndisur me motive të vetvetishme, që flet për djepin e vetvetes në dhe të huaj, është kthyer në një statujë që flet, po që është brënda një kafazi famkeq që ndrydh instikte dhe liri e ku mjerisht mjeroj vetveten/ ku hap varrin tim çdo ditë (!) dhe shoh në ëndrrat e natës se si ringjallen statujat ne vendin e poetit që shkruan. Rrën-qethëse edhe kjo pamje e vetvetes në zgrip..

Në këtë kapitull të librit ai flet shumë herë për fundin e vdekjen e tij edhe pse thotë:”spo mundem me vdek! Ashtu , me shpirt tue u ropotë me dhanë shpirt. Ky pesimizëm me përmasat e një fataliteti e shoqëron atë e pulson vazhdimisht! Por do të ndjeje e “shkruajtun gojëdhanën e vet/ vetë guri/ një ditë.” “Dhe guri qesh” përfundon poeti në do vargje pa emër me metaforën e shkelqyer të gurit që qesh, si të ishte një njeri me shpirt. E përsëri do të kemi një paralele Migjeniane me “ malin që s’bëzan” kur shkon me nje imitacion direkt me të, se : “me mujtë/ me ia shky me dhamb fytin/ trishtimit !”. Ja se si ndërthuren vegimet poetike kur dhimbjet afrohen tinëz! Duke e përfunduar këtë paragraf të ciklit që është realisht si një libër më vete, sikur të vjen në mendje e në shpirt

njëfarë kthjellimi në botën e tij te dyzuar.

Në ciklin e katërt “Ngjyra”, shprehet edhe më mirë, si në pasqyre, gjendja e këtij kompleksiteti të autorit i cili e quan veten si “armikun qe nuk mujta me urrye kurrë: ! Ai e pranon veten ashtu siç është, “me vrullin pushtues të stuhisë dhe ujëvarë ngjyrash” Mirëpo ndodhet larg tani e shkruan nje poezi të “zezë”, një tjeter për çmendinë e nje tjetër akoma për utopinë, për eklipsin e Hënës, pa harruar të shkruaj për “këpucët” që i shtrëngojnë këmbët dhe që e shpien nëpër brigjet e “askundit” E i duhet të kujtojë e të vajtojë përsëri për Odise Elitin : “Krisht/ në kërkim të kryqit / tu e ndjell vdekën/. S’lashë vënd pa t’kërkue / .. Ky pesimizëm i thelle poetik zapton gjithkund faqet e këtij libri e do ta shpjerë autorin në “ shembjen e dëshirave” dhe te “andr-rave të mbetuna”: Kjo atmosferë gri e shtyn autorin të shkruajë poezinë “Gri” ku zë vend edhe titulli qe nxorra për shkrimin tim: “ Metafora të mbru-jtura në nxitim e sipër”, që bën fjalë për këtë “Ranie dhe për këmbanat që kumbojnë “

Në ciklin e pestë ka më tepër “Poezi e fjalë ....Fillesë e Rrjedhë”, si-kundër i quan ai,ku përfshin dëshira të mëdha në “rrokullimë andrrash”. Këtu ndërron stili i autorit, bëhet me konciz, më fjalëpakë, e hera herës ra-dhit në letër edhe vargje vertikale por edhe hajkë, vargje me tre katër radhë por edhe togfjalësha që ngjajnë si trille të poetit e prirje nga poezia moderne. Por le te themi se poeti është dhe mbetet realist, i thjeshtë dhe i vërtetë. Ja psh një poezi e tillë: “ Shpëtim e Rrënim?/ Nuk të thashë kurrë fjalët që prisje”. Kështu, me tre rreshta e ka kryer misionin e tij poetik. E kjo tingëllon si “këmbana e zgjimit” të tij.I kujtohet rishtazi vendlindja e tij, Lezha, i faniten në kujtesë gurët e udhës, kalldrëmete fshatit, bile dhe veten e quan “gur i latuem i urtësisë! Vetëm poeti është mbërthyer tani edhe nga makthi i qytetit metropolitan e i rrethuar nga “bij kurvash” që deshifrojnë labirinthe vorbullash e kurthesh e përsëri e përsëri do të vajtojë për poetin e madh të këtij vendi fqinj, Odise Elitin që nuk vjen më, duke i thënë atij se “ E gdhena edhe ma kryqin” !

Në ciklin e gjashtë “Mesha e Gurit” prej të cilit ka marrë titullin gjithë libri i tij, poeti shfaqet përsëri i pash-presë dhe kujton sizifin që i merr rrokullimën guri duke ngjitur malin


E diEl 30 shtator 2018

Pas javës së 6-të të Kategorisë Supe-riore, Skënderbeu ka dorëzuar kreun e renditjes. Kam-

pionët në fuqi janë mundur nga Teuta në Durrës duke zbritur në vendin e tretë me 11 pikë. Tashmë kreu I takon Kukësit e Partizanit me nga 13 pikë pas sukseseve të tyre minimale këtë javë. Kukësi mundi dje Luftëtarin 1-0 dhe po me këtë rezultat Partizani triumfoi në derbin kryeqytetas ndaj Tiranës.

Teuta është rikthyer të fi-tojë pas dy humbjeve radhazi dhe këtë e ka bërë në mënyrën më të mirë duke fituar pastër 2-0 ndaj kampionëve në fuqi të Superiores, Skënderbeut, në stadiumin “Niko Dovana” të Durrësit. Ndeshja ishte mjaft interesante dhe deri afër fundit të pjesës së parë e hapur për çdo rezultat. Momenti që vendosi fatin e takimit ishte në minutën e 42-të, kur Kaba i Skënderbeut shkaktoi 11-metërsh dhe u ndëshkua me karton të kuq, duke lënë skuadrën me 10 futbollistë. Penalltinë e ekzekutoi sulmu-esi i Teutës, Latif, i cili arriti ta dërgojë topin në rrjetën e portës së Skënderbeut. Në pjesën e dytë durrsakët e drejtuar nga Bledi Shkëmbi ditën të menaxhonin epërsinë numerike duke mos e lejuar Skënderbeun që të bëhej I rrezikshëm. Në minutën e 63-të qendërmbrojtësi Ditmar Bici shënoi golin e dytë dhe të qetësisë për durrsakët, që nuk

Tirana mblodhi në një mbrëmje Gala në Pallatin

e Brigadave ambasadorët e sportit shqiptar, sportistë që kontribuan në imazhin pozitiv të Shqipërisë, përmes para-qitjes së tyre jashtë vendit. I pranishëm në ceremoninë e ndarjes së çmimeve ishte dhe Kryetari i Bashkisë së Tiranës, Erion Veliaj, personalitete të botës së futbollit, njerëz me kontribute të mëdha në sport etj. Çmimi “Albani-an Sports Ambasador”, iu dorëzua ish-kapitenit të ekipit kombëtar të futbollit, Lorik

Cana. Në nominimin për këtë çmim ishin Lorik Cana, Igli Tare dhe Edvin Murati, të tre ish-futbollistë të skuadrës kuqezi. Kjo mbrëmje i kushtoi një moment komemorativ shoqëruar edhe me një çmim special legjendës së futbollit kosovar Fadil Vokrri i cili u nda nga jeta disa muaj më parë. Djalit të Vokrri, çmimin ia dorëzoi zv.ministri i Arsim-it dhe sporteve, Kostandin Shkurti. Ndërkohë që me çmimet e tjera u vlerësuan edhe boksieri Luan Krasniqi, i cili në një akt fisnik bashkën-

dau këtë vlerësim të publikut (në votimin online) me Haki Doku, një tjetër kandidat i nominuar. Një Çmim karriere shkoi për Igli Tare, Drejtorin Sportiv të Lacios. Nëna e fut-bollistit të ekipit kombëtar të futbollit Ansi Agolli, tërhoqi nga ish-trajneri i skuadrës kombëtare Gianni De Biasi, çmimin përkatës, në një kohë që u vlerësuan gjithashtu edhe portieri Tomas Strakosha, si edhe sportistët Izmir Smajlal, Erblina Bici dhe Elizabeta Karabolli. Qëllimi i kësaj ini-ciative është që të frymëzojë

njerëzit për të vepruar dhe për të bërë ndryshimet pozi-tive nëpërmjet sportit. Vlera monetare e këtyre çmimeve nuk do t’i shkojë fituesve, por do të jetë për mbështetjen e tre projekteve të miratuara nga Presidenca e “Albanian Sports Ambasador” dhe që lidhen me: Projektin për Shahun në Shkolla dhe krijimin e Akad-emisë së Shahut, Projektin e Fondacionit 5, për futbollin e fëmijëve, si dhe projektin “Jo për gjakmarrjen, po për jetën”, në shërbim të luftës kundër fenomenit të gjakmarrjes.

TË JETË I GATSHËM PËR

TË PUNUAR NË TEREN

PERSONAT E INTERESUAR TË DËRGOJNË CV E TYRE NË KËTË ADRESË:

[email protected]

VLERËSOHET TË KETË NJOHURI TË GJUHËVE TË HUAJA

DHE TË KETË PËRVOJË PUNE

TË KETË ARSIM

TË LARTËOFERTË PUNËSIMI

Kompania mediatike Shqiptarja.con kërkon të punësojë agjent marketingu që plotëson kriteret e mëposhtme :

VLERESIMET

Jepen çmimet e “Albanian Sports Ambassador”, triumfon Lorik Cana

KATEGORIA SUPERIORE

Skënderbeu mundet në Durrës dhe humbet kreunTeuta fitoi 2-0 ndaj kampionëve, Kukësi mposhti 1-0 Luftëtarin dhe merr kreun së bashku me Partizanin

patën më ankth për rezultatin. Me këtë fitore Teuta ngjitet në vendin e gjashtë me 8-të pike.

Te fitorja arriti të rikthehet edhe Flamurtari i drejtuar nga

Ilir Daja, që shkatërroi me re-zultatin e thellë 4-0 Kastriotin Busic hapi serinë e golave, ndërsa më pas ishin Torrasa, Batha dhe sërish argjentinasi,

ata që kompletuan festivalin e golave për skuadrën vlonjate, e cila pas kësaj fitoreje është ngjitur në vendin e katërt me 10 pikë.

Nga ana tjetër krutanët mbeten në vendin e parafundit të renditjes me vetëm 4 pikë, duke lënë pas vetëm Luftëtarin e Gjirokastrës me 3 pikë.

Në ndeshjen tjetër të kësaj jave Laçi ka marrë një fitore me shumë vlera në transfertë të vështirë, duke mundur 1-0 Kamzën.

JaVa E 6-TëTirana – Partizani 0-1Kamza – Laçi 0-1Kukësi - Luftëtari 1-0Flamurtari – Kastrioti 4-0Teuta – Skënderbeu 2-0

REnDITJa1 Kukësi 132 Partizani 133 Skënderbeu 114 Flamurtari 105 Laçi 106 Teuta 87 Kamza 68 Tirana 59 Kastrioti 410 Luftëtari 3

22 E diEl 30 shtator 2018www.shqiptarja.com

Barcelona është ndalur sërish në kampionat pasi

ka barazuar 1-1 me Atletic Bilbao në javën e 7-t të “La Li-gas”. Skuadra katalanase pas disa këmbënguljeve në fillim të ndeshjes uli ritmin derisa në minutën e 41-t u ndëshkua nga baskët. De Marcos mposhti Ter Stegen, duke shtangur vendasit në “Camp Nou”. Në fraksionin e dytë të lojës katalanasit e Valverdes mbyllën në zonën e tyre kundërshtarin, por hasën mjaft vështirësi për të gjetur golin. Gjithsesi në minutën

e 84-r El Haadadi shman-gu humbjen, ndërsa koha e mbetur në dizpozicion ishte e pakët për të dalë me pikë të plota nga ky takim. Pas kësaj sfide Barcelona vijon të mbajë vendin e parë me 14-t pikë, 1 më pak se Reali që sonte për-ballet me Atletico-n në derbin e Madridit. Në rast fitoreje “galaktikët” do të merrnin për herë të parë kryesimin e “La Liga-s”. Kujtojmë se kjo është java e tretë radhazi që Barcelona nuk fiton në kampionat.

DerBiKa përfunduar pa fitues

dhe për më tepër, pa gola derbi i Madridit mes Realit dhe Atleticos, i cili u zhvil-lua mbrëmjen e djeshme në “Santiago Bernabeu”. Sfida pati një ritëm mjaft të lartë në pjesën e parë, ku të dy skuad-rat patën raste mjaftueshëm për të shënuar, por asnjë nga lojtarët nuk arriti të dërgojë topin në rrjetë. Në pjesën e dytë të dy skuadrat u kujdesën më shumë për të mos pësuar, ndonëse edhe këtë herë ras-

tet nuk munguan, teksa në minutën e fundit shtesë, Varane i shkoi pranë golit për Realin. Pas vërshëllimës së trefishtë të arbitrit, portierët Thibaut Courtois dhe Jan Oblak ishin heronjtë dhe fituesit e vërtetë të derbit të Madridit, pasi u treguan decizivë në disa raste gjatë ndeshjes. Pas javës së shtatë të kampionatit spanjoll, Barcelona dhe Reali i Madridit mbeten në krye të renditjes me nga 14 pikë, të ndjekura nga Sevilla me 13 dhe Atletico Madrid me 12 pikë.

SERIE A

Juventus “fshin” edhe Napolin

dhe fillon shkëputjeBardhezinjtë mbeten të pamposhtur

dhe shkojnë +6 nga vendi I dytë,Roma triumfon në derbi, fiton edhe Interi

Juventusi i këtij sezoni nuk po njeh kundërshtarë në kampionatin italian. Skuad-ra bardhezi ka mposhtur me shifrat 3-1 Napolit në

supersfidën e javës së shtatë të “Seria A”, duke shtruar rrugën drejt titullit të radhës. Përballja në “Allianz Stadium” nuk nisi aspak mirë për “Zonjën e Vjetër”, pasi napolitanët kaluan në epërsi në minutën e 10-të me Mertnes që nuk e kishte të vështirë me portën e boshatisur, pas një aksioni perfekt të skuadrës, që përfitoi nga një gabim I Bonucci-t. Megjithatë avantazhi I skuadrës së Carlo Ancelotti-t nuk do të zgjaste shumë pasi Juven-tus ka reaguar shumë fortë duke gjetur golin e barazimit pas disa rasteve të krijuara. Në minutën e 26-të Cristiano Ronaldo “vallëzon Elseid Hysajn në krah dhe jep një topë me adresë kokën e Mandzukic dhe kroati nuk ka gabuar 1-1. Nga ky moment Juventus e ka mbyllur Napolin në zonën e tij duke krijuar shumë raste për shënim, por pa arritur sukses ën finalizim. Me fil-limin e pjesës së dytë bardhezinjtë realizojnë përmbysjen. Sërish Cris-tiano Ronaldo deciziv. Portugezi në minutën e 49-të godet fortë në hurje të zonës, Ospina e devijon topin në shtyllë, por në kthim Mandzukic nuk e ka spak të vështirë ta shtyjë në rrjetë me portën e boshatisur. Pa golit Napoli u përpoq të reagonte, por në minutën e 58-të situate rën-dohet edhe më shumë kur Mario Rui merr kartonin e dytë të verdhë pas një dnërhyrje të rrezikshme nda Dybala. Megjithatë, edhe me 10-të lojtarë Napoli arriti ta vinte Juventusin në vështirësi, madje iu afrua shumë golit të barazimit, por Callejon u ndalua nga Szczesny. Për të vulosur takimin do të mendonte Bonucci, që devijoi një top të goditur me kokë nga Ronaldo. “Zonja” në këtë mënyrë rrit në +6 diferencën me ndjekësit e vendit të dytë në kla-sifikim, pasi është me pikë të plota pas shtatë ndeshjesh. Gjithashtu kjo ishte fitorja e 8-të e Juventusit në po kaq ndeshje këtë sezon, pasi ka fituar edhe në Champions League, duke u bërë skuadra e vetme në

tjera shënimi, por që u shpërdoru-an veçanërisht nga Candreva, që pati të paktën dy herë mundësinë të shënojë golin e dytë. Nga ana tjetër Cagliari arriti të shënojë me anë të Dessenës rreth 15 minuta nga fundi, por barazimi zgjati vetëm pak sekonda, pasi VAR-i konstatoi se futbollisti sard kishte gjuajtur topin me dorë. Golin e qetësisë për zikaltrit e shënoi Politano në minutën e 89’, me një gjuajtje mjaft të bukur, që u përplas në shtyllën e portës së Cagliarit dhe më pas përfundoi në rrjetë. Pavarësisht startit të dobët të kampionatit, me tre fitore radhazi Interi ka arritur të ngjitet në vendin e katërt me 13 pikë, po aq sa edhe Sassuolo e vendit të tretë, ndërsa distanca mbetet e largët vetëm me Juventusin kryesues.

DerBiDerbi i kryeqytetit italian u “ngjy-

ros” verdhekuq, pasi Roma arriti të mposhtë Lazion me rezultatin 3-1, në një sfidë që u zhvillua në një atmos-ferë mjaft spektakolare, të krijuar në shkallët e “Olimpicos”. Pas dy pritjeve shpëtimtare të Strakoshës, skuadra e Di Francescos gjeti golin e avantazhit në minutën e fundit të pjesës së parë, teksa Lorenzo Pellegrini arriti të dërgojë topin në rrjetën e portës së bardhekaltërve. Lazio arriti të rikthejë baraspeshën në minutën e 67’, kur Fazio gaboi ndaj Immobiles dhe bomberi italian nuk fali përballë portierit Olsen, duke dërguar topin në rrjetë. Gjithsesi barazimi zgjati vetëm 4 minuta, pasi Roma rigjeti sërish avantazhin, teksa mbrojtësi Aleksandër Kolarov ekze-kutoi në mënyrë perfekte një goditje dënimi dhe ndëshkoi Strakoshën për herë të dytë. Llogaritë e derbit u mbyllën në minutën e 89’, kur qendërmbrojtësi argjentinas Fazio shleu gabimin e 20 minutave më parë dhe ndëshkoi Lazion për herë të tretë, duke vulosur suksesin e verdhekuqve në derbi. Roma gjen kështu fitoren e dytë radhazi brenda tre ditëve, duke shkuar përkohësisht në kuotën e 11 pikëve në renditje, ndërsa skuadra dhe trajneri Di Francesco rigjejnë qetësinë e humbur pas disa humb-jeve radhazi.

Europë këtë sezon që i ka fituar të gjitha sfidat në çdo kompeticion.

Marotta: Do largoheM Nga Juve

Administratori i Deleguar i Ju-ventusit, Beppe Marotta ka menduar të “prishë” pak festën e bardhezinjve pas fitores me Napolin, duke njoftu-ar se rrugët e tij me ato të skuad-rës torineze do të ndahen shumë shpejt. Në përfundim të takimit, Marotta njoftoi se në zgjedhjet e ardhshme, emri i tij nuk është mes kandidatëve, pasi pronarët e klubit

kanë vendosur të rinovojnë emrat në disa nga pozicionet drejtuese. “Mandati im si Administrator i Deleguar te Juventusi skadon më 25 Tetor dhe në listën e kandidatëve për administratorin e ri nuk është emri im, pasi politika e drejtuesve është ajo e rinovimit. Kam kaluar 8 vite të mrekullueshme këtu dhe Juventusi do të mbetet përgjithmonë në zemrën time”, deklaroi Marotta për mediat italiane.

iNteriInteri ka regjistruar një tjetër

fitore në kampionatin italian, duke e çuar numrin e tyre në tre radhazi, teksa mundi Cagliari-n me rezultatin 2-0 në “San Siro”. Me ndeshjen e Chgampionsit të mërkurën, Spalletti kishte menduar të lërë pushim disa nga titullarët për sfidën ndaj sardëve, ndërsa aktivizoi si titullar sulmuesin argjentinas Lautaro Martinez. Ishte pikërisht ky i fundit që zhbllokoi sfidën, teksa pas një pasimi të marrë nga Dalbert në minutën e 13’, kërceu fort dhe dërgoi topin në rrjetë pas një gjuajtjeje me kokë. Zikaltrit krijuan edhe një mori rastesh të

SpaNJë

Barca nuk fiton sërish, Real e Atletico barazim pa gola


E diEl, 30 shtator 2018

Përgjigje

Pë

rg

jig

je

7 K 8 L 5 A 14S 7 13 5 1 10 2 13 1 10

5 7 14 18 2 2 11 2 20 21 9

19 8 5 7 9 10 2 7 1 4 4

5 6 7 9 8 9 10 1 8 1 4

10 7 5 6 2 4 5 8 1 4 6

18 19 5 4 1 10 4 2 21 1 10 2

2 4 1 7 3 4 17 4

17 19 3 1 9 3 4 5 7 1 4

3 1 9 14 4 5 4 5 3 5 3

5 3 3 11 5 3 10 2 1 5

14 2 1 13 3 8 5 7 20 5 21

4 4 4 7 1 10 1 4 3 2 2 13 5

????????????????????????????PARADË

fjalËkryqesh

Departamenti i Marketingut: Patricia CostantinescuCel: +355696060419 - [email protected]

Redaksia: Rruga: “Dervish Hima” tre kullat, kulla e dytë Tiranë. E mail: [email protected] Website: www.shqiptarja.com Mobile: +355696060421 Shtypur në shtypshkronjën: KLASS shpk, Rruga 5 Maji, Tiranë

Alba MAlltezi Drejtore e Përgjithshme e Free anD Fair meDia grouP ; Aurel PePA kryErEdaktor Genc KonDi adMinistrator i PërgjithshëM ; Admirina Peçi kryErEdaktorE E “rilindasi” ; layout & dEsign : Altin AliAj, shPërndarja: Spiro MeShini cEl: +355696088847

Fjalëkryqi pa skemë

Fjalëkryqi sportiv

DuHeT Të nxini 38 KuTi

Përgjigje e fjalëkryqit Pa skemë

i kriptografuarFjalekryqi

1 2 3 4 5 6 7 8

9 10 11 12 13

14 15 16 17 18

19 20 21

22 23 24 25 26 27

28 29 30 31

32 33 34 35 36

37 38 39

40 41 42 43 44 45 46

47 48

Përgjigje e fjalëkryqit sPortiv

S R P U L I T N D AY O P O M A R C O R E U S

M A R C E L O D E R E KP A R T I Z A N I H D T E

N O M A R I A N A M I L S D I TO L K R I S T I E O I R O L IT A T A O N K R A R OA A K A A P E T R A BR I T A A L A T O T T II L A N S I A G O L L I N

S A K F L T L I N J AO B O R A B I A LF T L I K A O N E T FT E L E K O M E D I A AA L I K A N T R O P I AA E S I E R L O AR G I K A T O D A LA R G O E R P E N T GB A N A T A A N D E JE M A I K A R N A ET E R M E T I A I A R

T R O J A N E S O J I

PlotËSoni venDet boSh nË MËnyRË qË çDo RReSht e KolonË tË KetË nuMRAt nGA 1 9

M A R A T O N A S H K O P I N JB P E P A F I N G O R U R I M E AK A T E T I T A D R N O I RA T I L A K A R A I B E T I R AM I N I P A R A N T E Z A T NA K A P E R E N D I T E R E P IT E M A N A S T I R I E M A IA E M A R A T I E A N A L I G I

K O T E L E T N E M B R E T E RP I R A T E A L A B A M A I S AU R A N I E P I T E T E P M A NH I L E M S H A K A T E N M A T I

SUDOKU

HORIZONTAL1. Fitohet nga i pari.6. lila futbollist.9. Rita këngëtare.10. Pak depërtuese.12. një skermë me kallama bambuje.14. janë autorë golash.17. Fillojnë romanin.19. eshtë klub i... fakultetit.20. njëlloj për latinët.22. Kapak pa ekstreme.25. hapen për ajër.

27. Fazat pa kufij.28. Djeg nostalgjikun.30. Skuadër greke.32. Mbrojtësi në foto.37. Diftong për diodë.38. ekstreme në sirtar.39. një pjesë e urtësisë.40. Kahn që qe portier (inic).41. Mund të nxirren me duf.45. inicialet e Adjani.47. bomberi nmë foto48. Fillojnë nisjen.

VERTIKAL1. një top në rrjetë.2. Fillojnë argumentin.3. Mund të jetë shënimi.4. një ndriçues në makinë.5. Është bosht.6. Parashtesë për kundër.7. Fillojnë ndeshjen.8. Ajo e boksit është me një gisht.10. zef komik.11. Kush s’ka... luan derën.13. ekstreme ekstremi.

15. Gjysmë hutimi16. entet pa ne18. emri i Sivori-t.19. Kufizojnë një sirtar.21. Fillojnë daljen.22. tamam pa ekstreme.23. Përhapet me frikë.24. Komiku me Giovanni e Giacomo.25. Mie irae në një liturgji.26. Manaj sulmues i yni.29. ekstreme në litar.30. lala ish-mesfushor.33. Është edhe ai baribal.34. Prishin motin35. Austria në tabela36. në krye të grupit40. të parat në olimpiadë.42. Fillojnë natën.43. në krye të artistëve.44. Kështu përfundon një francez.46. As unë as ti

HORIZONTAL1. Amanda pianiste e kantautpre amerikane -një lokal sportiv. -inicialet e Kant -t parat në ambiente.2. Fiorucci i modës. -Pak imagjinatë. -një si dajre. -Mund të jetë vrastare3. Mund të jenë të rralla. -inicialet e Kidman. -Carol i njeriu i tretë. -i keni në dorë4. lindi nga Demetra. -udhëtojnë me guidë.5. ndalim në kufij -Fillojnë romanin -janë lëndët jo me detyrim6. Gjysma e dimrit -Mund të jenë ndërtimi.7. një përqindje bankare -ughi violinist. -një pjesë për skenë8. një pjesë e relacionit. -Pak analogji. -institute Projektuese Milaneze. -tri të parat në niagara.9. janë budallenjtë. -Gjysmë milion.10. Është mushkonja e malaries -një akuzë -libohova këngëtare. 11. Fillojnë nisjen.

-Film i Michael bay.12. Është Au në tabelë. -Është mbikqyrje për të miturin. -Girardot aktore. VERTIKAL1. e diellit në një film të Spielberg.2. jepet me sirena. -ente Doganore ndërkombëtare.3. virna që qe aktore. -u shkrua nga Marco Polo4. një mund të jetë diesel

-një ekip i Kretës.5. brian i Roxy Music. -Sharon që qe aktore6. Mund të jetë fetar -u braktis nga helena.7. eli këngëtare. -Derti pa kufij.8. një kompozim i kënduar -në krye të mercenarëve.9. Është qytet.... i ri. -Rruga e Molnar.10. Fillojnë udhëtimin -Grurë pa kufij -Kryeqyteti me Mala Strana.

11. një element me simbol be. -Mbyllin kënde.12. Duhen kremtuar. -Kthentë në ar çdo gjë që prekte.13. Është kampion i metrit. -Kufizojnë dënimin14. janë nxënësit ushtarë. -lika portier.15. janë titujt në ekran. -i ka tek rendi16. Pak amoralitet. -Mbyllin një takim17. Mastrioanni që qe aktor -inicialet e Kurosawa-s

SHKRONjA E NjëjTë pëR NUmëR Të NjëjTë

Kjo e premte do të jetë e qetë dhe pa ndryshime thelbësore. Megjithatë do të jetë një trampolinë shumë e mirë për tu përfshirë në bashkëpunime të reja profesionale. Duhet të jeni gati të përballoni një sfidë stimuluese lidhur me kapacitetet tuaja.

Do të jeni mjaft praktikë dhe të organizuar dhe instinkti juaj do të stimulojë më tej natyrën tuaj komanduese. Megjithatë duhet të mundoheni të dëgjoni më shumë mendimin e bashkëpunëtorëve tuaj.

Mundohuni të mbyllni të gjitha çështjet e lëna pezull dhe ato lidhje të cilat nuk ju kënaqin, sidomos nëse gjatë javëve të fundit nuk jeni përkushtuar mjaftueshëm. D a s h u r i a d o t ë j e t ë m j a f t e favorizuar.

Parashikohet një ditë e cila do ju shohë më pozitivë dhe optimistë lidhur me zhvillime të rëndësishme sa i takon jetës sentimentale. Ky është momenti i duhur për të nisur planifikimet lidhur me një udhëtim apo një arratisje të vogël romantike.

Kjo është një ditë e rëndësishme për të çuar deri në fund një punë, ndërsa prej kohësh keni qenë të stresuar. Megjithatë do të arrini objektivat tuaj, të cilat ia keni vendosur vetes gjatë verës.

Mundohuni të ballafaqoni lidhjen tuaj aktuale me atë të të kaluarës, në mënyrë që të shmangni shqetësimet e kota. harmonia do të mund të konsolidohen në raportin në çift. Duhet të jeni të përgatitur për zhvillime pozitive në vendin e punës.

Do të dalë në pah pozitiviteti dhe lirshmëria juaj dhe kjo edhe në sajë të përgjigjeve të vogla, të cilat ju lejojnë që të vlerësoni më mirë disa zgjedhje për të ardhmen tuaj profesionale. Kjo e enjte ju fton që të ruani qetësinë në dashuri.

Mundohuni të ruani qetësinë, s i d o m o s n ë f a m i l j e . D i s a keqkuptime, nuk do ju lejojnë që të diskutoni ashtu siç dëshironi, ndaj duhet të ruani qetësinë. në familje duhet të tregoheni sa më të kuptueshëm dhe të qetë.

Kjo ditë ju fton që të mos t r e g o h e n i t ë n xi t u a r, p a s i disa vendime do të duhet të diskutohen më mirë. Merrni mendimet e familjes, partnerit/es dhe bashkëpunëtorëve tuaj me më shumë qetësi.

Mundohuni të ruani qetësinë, s i d o m o s n ë f a m i l j e . D i s a keqkuptime, nuk do ju lejojnë që të diskutoni ashtu siç dëshironi, ndaj duhet të ruani qetësinë. në familje duhet të tregoheni sa më të kuptueshëm dhe të qetë.

Kjo ditë ju fton që të mos tregoheni të nxituar, pasi disa vendime do të duhet të diskutohen m ë m i r ë . M e r r n i m e n d i m e t e familjes, partnerit/es dhe bashkëpunëtorëve tuaj me më shumë qetësi.

Mundohuni të ballafaqoni lidhjen tuaj aktuale me atë të të kaluarës, në mënyrë që të shmangni shqetësimet e kota. harmonia do të mund të konsolidohen në raportin në çift. Duhet të jeni të përgatitur për zhvillime pozitive në vendin e punës.

DASHI

LUANI

SHIgjETARI

DEmI

VIRgjERESHA

bRIcjApI

bINjAKET

pESHORjA

UjORI

gAfORRjA

AKREpI

pESHqIT

24 E diEl, 30 shtator 2018www.shqiptarja.com

- Ekspozita video-muzeale e periudhës së komunizmit në Shqipëri e ndërtuar brenda bunkerit anti-bërthamor të Luftës së Ftohtë

- The video-museum exhibition of Albania's communist era build inside the anti-nuclear bunker of the Cold War

- Ekspozita e parë video-muzeale e ndërtuar në kujtim të viktimave të terrorit komunist

- The first video-museum exhibition built in memory of the victims of the communist terror

ORARI: 09:00 - 16:00 të hënë & të martë pushim

ORARI: 09:00 - 18:00 çdo ditë

dësHmia Oficeri Çitozi para SHÇBA: Ja si Xhisiela e ...

Documents

Transcript of dësHmia Oficeri Çitozi para SHÇBA: Ja si Xhisiela e ...