dr in Ŝ. Paweł Baranowski Otwarta Grupa Twórcza ARTELUX ... · kłamstwa. Aby było skuteczne...
Transcript of dr in Ŝ. Paweł Baranowski Otwarta Grupa Twórcza ARTELUX ... · kłamstwa. Aby było skuteczne...
![Page 1: dr in Ŝ. Paweł Baranowski Otwarta Grupa Twórcza ARTELUX ... · kłamstwa. Aby było skuteczne musi spełnia ...](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022020305/5c798b6409d3f27b458c4b86/html5/thumbnails/1.jpg)
O języku psychomanipulacji
dr inŜ. Paweł BaranowskiOtwarta Grupa Twórcza
ARTELUX Styczeń 2010
![Page 2: dr in Ŝ. Paweł Baranowski Otwarta Grupa Twórcza ARTELUX ... · kłamstwa. Aby było skuteczne musi spełnia ...](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022020305/5c798b6409d3f27b458c4b86/html5/thumbnails/2.jpg)
O projekcie
Bazując de facto na intersubiektywnej inercji systemu, sytuuje relewantne bipolarne modalności, zarówno w strukturze inherentnych relacji stymulujących jak i modelowym układzie inhibitorów.
![Page 3: dr in Ŝ. Paweł Baranowski Otwarta Grupa Twórcza ARTELUX ... · kłamstwa. Aby było skuteczne musi spełnia ...](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022020305/5c798b6409d3f27b458c4b86/html5/thumbnails/3.jpg)
Przykład
„Specjalista” w białym kitlu i okularach, przedstawiony, występuje w eleganckim gabinecie i zapewnia, Ŝe polecany lek naleŜy do wiodących, usuwa równocześnie kilka objawów, jest łagodny dla Ŝołądka. Dostępny bez recepty w kaŜdej aptece, posiada atest.... Zalecany przez ....
Odbiorca otrzymuje informacje implikowane –uznaje, Ŝe lek polecał kompetentny specjalista farmakologii, Ŝe lek jest uwaŜany za najlepszy w swej klasie i Ŝe jest nieszkodliwy dla organizmu.Reklama nie zawiera kłamstw, a nieprawdziwe informacje implikowane
![Page 4: dr in Ŝ. Paweł Baranowski Otwarta Grupa Twórcza ARTELUX ... · kłamstwa. Aby było skuteczne musi spełnia ...](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022020305/5c798b6409d3f27b458c4b86/html5/thumbnails/4.jpg)
Manipulacja
Kiedy kompromis okazuje się nierealny i rozmówca nie przyjmuje argumentów, które są sprzeczne z jego interesem, jedyną drogądo osiągnięcia celu pozostaje uzyskanie formalnego przyzwolenia (mimo braku faktycznej zgody)Działanie takie nie są akceptowane społecznie i często są sprzeczne z prawem!
![Page 5: dr in Ŝ. Paweł Baranowski Otwarta Grupa Twórcza ARTELUX ... · kłamstwa. Aby było skuteczne musi spełnia ...](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022020305/5c798b6409d3f27b458c4b86/html5/thumbnails/5.jpg)
Najprostsza manipulacja
kłamstwo!
![Page 6: dr in Ŝ. Paweł Baranowski Otwarta Grupa Twórcza ARTELUX ... · kłamstwa. Aby było skuteczne musi spełnia ...](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022020305/5c798b6409d3f27b458c4b86/html5/thumbnails/6.jpg)
kłamstwo
NiebezpieczeństwoWiększość relacji międzyludzkich wymaga pewnego poziomu zaufania do wypowiedzianych słów. W świecie ludzi inteligentnych nie stosuje się formy zwykłego kłamstwa. Aby było skuteczne musi spełniaćdwa warunki:
Brzmi prawdopodobnieJest niemoŜliwe do sprawdzenia
![Page 7: dr in Ŝ. Paweł Baranowski Otwarta Grupa Twórcza ARTELUX ... · kłamstwa. Aby było skuteczne musi spełnia ...](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022020305/5c798b6409d3f27b458c4b86/html5/thumbnails/7.jpg)
Wypowiedź – ingerencja
w świadomość!- to wypowiedzenie zdania lub ciągu zdań, ale równieŜ wydrukowanie artykułu, rozpowszechnienie filmu, ulotki a nawet wyraŜenie uczucia wyrazem twarzy lub pozycjąciała.
Jeśli słuŜy manipulacji, to jej celem jest1) spowodowanie u odbiorcy pewnego stanu lub zachowania, leŜącego w interesie nadawcy i niekoniecznie w interesie odbiorcy.2) wywołanie u odbiorcy fałszywego przekonania
![Page 8: dr in Ŝ. Paweł Baranowski Otwarta Grupa Twórcza ARTELUX ... · kłamstwa. Aby było skuteczne musi spełnia ...](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022020305/5c798b6409d3f27b458c4b86/html5/thumbnails/8.jpg)
Warunki poprawności
wypowiedzi
![Page 9: dr in Ŝ. Paweł Baranowski Otwarta Grupa Twórcza ARTELUX ... · kłamstwa. Aby było skuteczne musi spełnia ...](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022020305/5c798b6409d3f27b458c4b86/html5/thumbnails/9.jpg)
Warunek wspólnego
języka
Przykład „kandydat na radnego nie jest godny zaufania, bo jest cyrenaikiem”
Świadome uŜycie słów, o których nadawca wie, Ŝe będąniezrozumiałe lub rozumiane nieprawidłowo.
Ludzie niechętnie przyznają się do niezrozumienia zdania lub nieznajomości jakiegoś słowa
![Page 10: dr in Ŝ. Paweł Baranowski Otwarta Grupa Twórcza ARTELUX ... · kłamstwa. Aby było skuteczne musi spełnia ...](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022020305/5c798b6409d3f27b458c4b86/html5/thumbnails/10.jpg)
Warunek
nieoczywistości
Nadawca wypowiedzi jest w stanie odpowiedziećna pytanie po co mówi to, co mówi.
Przykład – mąŜ wyjeŜdŜa na delegację i obiecuje Ŝonie, Ŝe nie będzie jej zdradzałZapraszamy znajomych na imieniny i prosimy, aby zachowywali się przyzwoicie
Przykład z Dziennika Poznańskiego
![Page 11: dr in Ŝ. Paweł Baranowski Otwarta Grupa Twórcza ARTELUX ... · kłamstwa. Aby było skuteczne musi spełnia ...](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022020305/5c798b6409d3f27b458c4b86/html5/thumbnails/11.jpg)
Zasada rewelancji
Rewelancja – ten składnik wypowiedzi, który powoduje, Ŝe wypowiedź ma coś do rzeczy w danym kontekście językowym i sytuacyjnym.Przykład – do którego pytania odnosi sięstwierdzenie Ŝony: DZIECI BYŁY RANO W TWOIM POKOJU?1) Która godzina?2) Kto grzebał w moich rzeczach?Odbiorca przyjmuje, Ŝe skoro zgodnie z regułami języka treść jest poprawna, to jest prawdziwa i przyjmuje ją do wiadomości
![Page 12: dr in Ŝ. Paweł Baranowski Otwarta Grupa Twórcza ARTELUX ... · kłamstwa. Aby było skuteczne musi spełnia ...](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022020305/5c798b6409d3f27b458c4b86/html5/thumbnails/12.jpg)
Manipulacja zawartością
znaczeniową słów
Przykład – REKLAMA – szampon zawiera proteiny.... Proszek z systemem TAEDLaik odniesie wraŜenie, Ŝe proteiny to jakieś szczególne substancje, a nie zwykłe białka. Kojarzy się to z nauką, a więc czymś, czego nie moŜna zrozumieć, ale trzeba zaufać
![Page 13: dr in Ŝ. Paweł Baranowski Otwarta Grupa Twórcza ARTELUX ... · kłamstwa. Aby było skuteczne musi spełnia ...](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022020305/5c798b6409d3f27b458c4b86/html5/thumbnails/13.jpg)
Manipulacja zawartością
znaczeniową słów
Przykład z dziedziny polityki: śYD –doskonale nadaje się do manipulacji nacjonalistycznych. Podobnie negatywny wydźwięk ma „wywodzący się z partii komunistycznej...”, bo następuje skojarzenie z totalitaryzmem, zniewoleniem, kolejkami, cenzurą itp.Podobnie określenia „zamieszany w sprawę...” „polecany przez specjalistów...”
![Page 14: dr in Ŝ. Paweł Baranowski Otwarta Grupa Twórcza ARTELUX ... · kłamstwa. Aby było skuteczne musi spełnia ...](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022020305/5c798b6409d3f27b458c4b86/html5/thumbnails/14.jpg)
Precyzja wypowiedzi
MnoŜenie szczegółów słuŜy często manipulacji zmierzającej do zaciemnienia kwestii zasadniczych.KAśDY POMIAR DOKONYWANY JEST Z PEWNĄ DOKŁADNOŚCIĄWzrost mierzy się z dokładnością do centymetra, wysokość góry do metra, odległość w kilometrach
![Page 15: dr in Ŝ. Paweł Baranowski Otwarta Grupa Twórcza ARTELUX ... · kłamstwa. Aby było skuteczne musi spełnia ...](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022020305/5c798b6409d3f27b458c4b86/html5/thumbnails/15.jpg)
Jakie stare są te góry?
... dwa miliony lat i trzy miesiące!!!
![Page 16: dr in Ŝ. Paweł Baranowski Otwarta Grupa Twórcza ARTELUX ... · kłamstwa. Aby było skuteczne musi spełnia ...](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022020305/5c798b6409d3f27b458c4b86/html5/thumbnails/16.jpg)
Dane „na oko”
W przypadku niemoŜności policzenia podaje się wynik pomiaru szacunkowego:„niewielka grupka, nieliczne grupki wyrostków, setki ludzi, tłumy protestujących”Odbiorca oceni liczbę protestujących, zgodnie z intencja nadawcy
![Page 17: dr in Ŝ. Paweł Baranowski Otwarta Grupa Twórcza ARTELUX ... · kłamstwa. Aby było skuteczne musi spełnia ...](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022020305/5c798b6409d3f27b458c4b86/html5/thumbnails/17.jpg)
Przykład inny
Partia ekologiczna ogłasza, Ŝe rzeka jest zatruta, gdyŜ centymetr sześcienny wody zawiera aŜ 7,67 mg pewnej substancji o trudnej do powtórzenia nazwie.
Precyzja stwarza wraŜenie dokonanie niezwykle rzetelnych badań, co nakazuje powaŜne potraktowanie informacji
![Page 18: dr in Ŝ. Paweł Baranowski Otwarta Grupa Twórcza ARTELUX ... · kłamstwa. Aby było skuteczne musi spełnia ...](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022020305/5c798b6409d3f27b458c4b86/html5/thumbnails/18.jpg)
Przykład
Organizator wiecu wyborczego SLD spodziewał się tysięcy uczestników, a przyszło dokładnie 198 osób.
Jaką liczbę poda dla prasy?
![Page 19: dr in Ŝ. Paweł Baranowski Otwarta Grupa Twórcza ARTELUX ... · kłamstwa. Aby było skuteczne musi spełnia ...](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022020305/5c798b6409d3f27b458c4b86/html5/thumbnails/19.jpg)
Ile minut trwa ZARAZ?
ZARAZBardzo poŜyteczny okolicznik, przydatny
do manipulacji czasem
![Page 20: dr in Ŝ. Paweł Baranowski Otwarta Grupa Twórcza ARTELUX ... · kłamstwa. Aby było skuteczne musi spełnia ...](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022020305/5c798b6409d3f27b458c4b86/html5/thumbnails/20.jpg)
Relewancja precyzji
odpowiedzi
Odbiorca wypowiedzi zakłada, Ŝe precyzja jest relewantna – czyli ma coś do rzeczy w danym kontekście
Przykład mój syn skończył 7767 dni.Prezes będzie dysponował czasem między 13
55 a 14.35 (tu precyzja sugeruje, Ŝe jest to osoba zorganizowana, zajęta i pracowita)
![Page 21: dr in Ŝ. Paweł Baranowski Otwarta Grupa Twórcza ARTELUX ... · kłamstwa. Aby było skuteczne musi spełnia ...](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022020305/5c798b6409d3f27b458c4b86/html5/thumbnails/21.jpg)
Dane statystyczne
MoŜna nimi dowolnie Ŝonglować.
Przykład: 68,4% Polaków uŜywa pasty XY
Z języka kobiet: „wszystkie” oznacza nie 100%, ale ułamek na tyle duŜy, Ŝe juŜ denerwujący:
Wszystkie moje koleŜanki juŜ mają autoGdy jesteś potrzebny, nigdy ciebie nie ma
Ty zawsze musisz mieć racjęWszyscy się z ciebie śmieją
![Page 22: dr in Ŝ. Paweł Baranowski Otwarta Grupa Twórcza ARTELUX ... · kłamstwa. Aby było skuteczne musi spełnia ...](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022020305/5c798b6409d3f27b458c4b86/html5/thumbnails/22.jpg)
ZałoŜenie niskiej kultury
logicznej
- k.l. To zdolność do wnioskowania, dostrzegania konsekwencji lub nie całkiem oczywistych związków. Dotyczy równieŜ dokładnego słuchania i zwracania uwagi na wszystko, co naleŜy do wypowiedzi. Większości ludzi ma niewysoką k.l.
![Page 23: dr in Ŝ. Paweł Baranowski Otwarta Grupa Twórcza ARTELUX ... · kłamstwa. Aby było skuteczne musi spełnia ...](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022020305/5c798b6409d3f27b458c4b86/html5/thumbnails/23.jpg)
Ramy decyzyjne
Decyzje są zaleŜne od ram, czyli sposobu sformułowania problemu decyzyjnego.
Przykład:Na 100 osób po zabiegu chirurgicznym 90 doŜywa okresu pooperacyjnego, 68 Ŝyje po roku a 34 po pięciu latachNa 100 osób poddanych zabiegowi, 10 umiera w czasie operacji, 32 przed upływem roku a 66 przed upływem pięciu lat
![Page 24: dr in Ŝ. Paweł Baranowski Otwarta Grupa Twórcza ARTELUX ... · kłamstwa. Aby było skuteczne musi spełnia ...](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022020305/5c798b6409d3f27b458c4b86/html5/thumbnails/24.jpg)
ZałoŜenie niskiej kultury
logicznej
Manipulacje polegają na:1) UŜywaniu spójników, wskazujących na
wynikanie (zatem, z tego wynika, skutkiem tego...) w sytuacji, gdy takiego związku nie ma
2) UŜywaniu rozmytych kwantyfikatorów (większość, niemal wszyscy, prawie nikt,...)
3) Stymulowanie błędów rozumowania (o tym za chwilę)
![Page 25: dr in Ŝ. Paweł Baranowski Otwarta Grupa Twórcza ARTELUX ... · kłamstwa. Aby było skuteczne musi spełnia ...](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022020305/5c798b6409d3f27b458c4b86/html5/thumbnails/25.jpg)
Zaciemnianie obrazu
KaŜda wypowiedź łatwo zaciemnić, za pomocą odpowiednio długich, wielokrotnie złoŜonych zdań, podawania mnóstwa nieistotnych informacji i uŜywania mało znanych obcych słów.Jeśłi na takim tle pojawi się jasna, zrozumiała teza, zostanie odebrana jako treść wypowiedzi i ostateczny wniosek
![Page 26: dr in Ŝ. Paweł Baranowski Otwarta Grupa Twórcza ARTELUX ... · kłamstwa. Aby było skuteczne musi spełnia ...](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022020305/5c798b6409d3f27b458c4b86/html5/thumbnails/26.jpg)
ZałoŜenie snobizmu
intelektualnego
Wielu ludzi pragnie uchodzić za bardziej wykształconych i udają , Ŝe wszystko rozumieją. Wystarczy wygłosić tezę zawierającąmało znane słowo i zobaczyć reakcję.
![Page 27: dr in Ŝ. Paweł Baranowski Otwarta Grupa Twórcza ARTELUX ... · kłamstwa. Aby było skuteczne musi spełnia ...](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022020305/5c798b6409d3f27b458c4b86/html5/thumbnails/27.jpg)
O projekcie
Bazując de facto na intersubiektywnej inercji systemu, sytuuje relewantne bipolarne modalności, zarówno w strukturze inherentnych relacji stymulujących jak i modelowym układzie inhibitorów
![Page 28: dr in Ŝ. Paweł Baranowski Otwarta Grupa Twórcza ARTELUX ... · kłamstwa. Aby było skuteczne musi spełnia ...](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022020305/5c798b6409d3f27b458c4b86/html5/thumbnails/28.jpg)
Wykorzystanie
mechanizmu stresu
Stres uruchamia w organizmie człowieka program przetrwania za wszelką cenę. Następuje wyłączenie płatów czołowych mózgu (odpowiedzialnych za racjonalne myślenie, wyobraźnię, wnioskowanie...), uruchomienie odruchów bezwarunkowych i działanie instynktowne
![Page 29: dr in Ŝ. Paweł Baranowski Otwarta Grupa Twórcza ARTELUX ... · kłamstwa. Aby było skuteczne musi spełnia ...](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022020305/5c798b6409d3f27b458c4b86/html5/thumbnails/29.jpg)
STRES
To nie tylko zdenerwowanie, ale równieŜ złość, strach, zachwyt, rozkosz, poŜądanie itp.
Odbiorca nie przyzna się, ze myśli wolniejDowodzenie będzie nieskładne i kompromitująceOdbiorca, który zauwaŜy, Ŝe myśli nieskładnie
jeszcze bardziej się zdenerwujeDecyzje są podejmowane pochopnie
![Page 30: dr in Ŝ. Paweł Baranowski Otwarta Grupa Twórcza ARTELUX ... · kłamstwa. Aby było skuteczne musi spełnia ...](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022020305/5c798b6409d3f27b458c4b86/html5/thumbnails/30.jpg)
KONIEC