Dr Andrzej Szpakow

Uniwersytet im. Janka Kupała, Grodno, Białoruś

Wprowadzenie� Inspiracją do przygotowania niniejszego

wystąpienia było często zadawane pytanie:

Dlaczego prace naukowe z EuropyDlaczego prace naukowe z EuropyWschodniej są rzadko publikowane wrenomowanych międzynarodowychczasopismach medycznych?

Wprowadzenie

�Drugie pytanie, które jest związano zpierwszym:

�czy może rozwiązać ten problem�czy może rozwiązać ten problemudział w międzynarodowychprojektach naukowo-badawczych i czywspółpraca w projektach zwiększaszanse na publikacje wmiędzynarodowych czasopismach?

Rozpatrzymy pierwsze pytanie

� Istnieje kilka powodów, z których pracenaukowców nie ukazują się na łamachczasopism międzynarodowych.czasopism międzynarodowych.

Rozpatrzymy pierwsze pytanie

�Po pierwsze nie są publikowane te prace,które zaplanowane (częściowoprzygotowane) i… nie są wysyłane do druku.przygotowane) i… nie są wysyłane do druku.Ten problem ciężko określić ilościowo jednakzjawisko ma charakter uniwersalny i duży.

Dlaczego klinicyści nie piszą?

�Okazuje się, że dominują takie tłumaczenia,jak:

� trudności w znalezieniu tematu(wskaźnik obiektywny) i

�brak czasu (wskaźnik subiektywny).

Nelms B.C. Writing for publication. Your obligation to the profession.J.Ped. Health Care 2004; 18: 1–2.

Naukowiec - nie decydent i nie

może pisać tylko „do szuflady”.

�Wszelkie badania naukowe wymagaja:

� czasu,

�wysiłku, naukowe wymagaja: �wysiłku,

�pieniędzy,

�materiałów.

Jeśli praca nie została opublikowana, to wyniki nie istnieją!

1. Można z pewnością powiedzieć, że często badania są podejmowane wyłącznie w celu

zaspokojenia swojej ciekawości

� Jednak, jeśli danenie są dostępne dla

�Nie mogą byćwykorzystywane, anie są dostępne dla

innych naukowców,to czy mają onijakąkolwiekwartość?

wykorzystywane, aw razie potrzeby niemogą byćsprawdzeni.

Po drugie,

�nie są publikowane te wyniki i pracenaukowe, które nie spełniają wymogówokreślonych „kanonem dobrej praktykipublikacyjnej”.publikacyjnej”.

� Zejda Jan E. Zasady dobrej praktyki publikacyjnej. Ann.Acad. Med. Siles. 2006, 60, 4: 323-329)

� Committee on Publication Ethics (COPE). Guidelines onGood Publication Practice // BJU International, 2000, Vol.85, Issue 1, P. 2–7.

Po trzecie

�okazuje się że na uniwersytetach medycznychbrakuje warsztatów, kursów,przygotowujących absolwentów do napisaniaartykułu naukowego.

�Nie brakuje przedmiotów na temat technikiprzygotowania publikacji, ale kursy zawierająprzede wszystkim obszerne zajęciapoświęcone metodologii badań naukowych.

Po czwarte

�W Internecie jest dużo ofert przygotowania(na życzenie i na dowolny temat) każdegoartykułu naukowego lub nawet rozprawydoktorskiej.

�Są nawet imienne propozycje e-mailowe i nietylko tłumaczenia na język angielski.

5. Trzeba zaznaczyć jeszcze jeden problem

�Wraz z upadkiem Związku Radzieckiego wnauce Europy Wschodniej, wiele się zmieniło.

� Jeśli w czasach sowieckich, język rosyjski był� Jeśli w czasach sowieckich, język rosyjski byłznany i używany nie tylko w ZSRR, ale takżew wielu innych krajach (i w Polsce też), terazjest coraz mniej używany.

6. Możliwość znalezienia środków w dużej mierze zależy od umiejętności badacza

�Ponadto, jeśli naukowcy wcześniejotrzymywali nie duży ale wystarczający doskromnego życia „kapitał”, teraz bez użycianarzędzi badania i drukowania wyników ponarzędzi badania i drukowania wyników poprostu nie mogą tego zrobić.

�Kwalifikacja naukowca na świecie szacowanajest przez jego naukowe wyniki, tj. jegopublikacje.

6. Możliwość znalezienia środków w dużej mierze zależy od umiejętności badacza

�Problem ostrego zwężenia zakresu użyciajęzyka państwowego w świecie naukowym ikonieczność znalezienia dodatkowychśrodków do pracy naukowej mają jednośrodków do pracy naukowej mają jednorozwiązanie –

� trzeba rozszerzyć współpracę naukową istarac sie publikować swoje prace wczasopismach anglojęzycznych, gdziepriorytet maja wspólne publikacje.

Publikacja artykułu w słynnym

czasopiśmie anglojęzycznym - jest trudnąsprawą

�1. Ilość czasopism jest bardzo ścisła iartykuły skrupulatnie są weryfikowane. Takartykuły skrupulatnie są weryfikowane. Takwięc lista artykułów opublikowanych wczasopismach – jest obiektywną miarąosiągnięć naukowców.

�2. Streszczenia, które przedstawione wmateriałach konferencyjnych, także ważne,ale ich waga jest znacznie mniejsza niżale ich waga jest znacznie mniejsza niżartykułów.

Dynamika publikacji naukowych z Wydziału Kultury Fizycznej (50 osób zatrudnionych)

2009 2010 2011 2012 2013

Całkowita ilość publikacji 104 108 112 114 110

Publikacji w czasopismach29 27 22 22 26Publikacji w czasopismachnaukowych (razem)

29 27 22 22 26

Publikacji w czasopismachzagranicznych

14 12 10 17 17

Publikacji w czasopismach zimpakt-faktorem

0 0 1 6 4

Większość zagranicznych publikacji –wynik współpracy międzynarodowej

Przykład takiej współpracy chciałbym

omówićomówić

�Realizacja współpracy naukowo-badawczej w latach 2007-2013

Prehistoria

�SpotkaniepracownikówUczelni zBiałymstoku iBiałymstoku iGrodna naScience andTechnology DaysPoland – EastOctober 17-19, 2007.

Badania naukowe2007-2011

Propozycja -przeprowadzenie badan wieloośrodkowych

„Żywienie, zachowanie zdrowotne i „Żywienie, zachowanie zdrowotne i sprawno ść fizyczna młodzie ży sprawno ść fizyczna młodzie ży akademickiej z Polski, Białorusi, Litwy akademickiej z Polski, Białorusi, Litwy i Rosji i Rosji -- analiza porównawcza”analiza porównawcza”

Projekt

�Projekt uzyskał akceptację i wyróżnienie wwyniku konkursu na Stypendium naukoweim. Prof. J. Dietla na rok 2007/2008 wFundacji Królowej Jadwigi na UJ.Fundacji Królowej Jadwigi na UJ.

Fundusz Królowej Jadwigi UJ

Dla naukowców z krajów Europy Wschodniej,

specjalizujących się w zakresie nauk medycznych

Tutor naukowy prof. dr hab. Emilia Kolarzyk

Zostały podpisane Umowy międzyuczelniane 6 Uczelni Polski, Białorusi, Litwy i Rosji

� Uniwersytet Państwowy im. Janki Kupały w Grodnie,Białoruś

� Wyższa Szkoła Kosmetologii i Ochrony Zdrowia wBiałymstoku,PolskaBiałymstoku,Polska

� Litewska Akademia Wychowania Fizycznego, iLitewski Uniwersytet Nauk o Zdrowiu, Kowno, Litwa

� Państwowa Akademia medyczna im. prof. V. Wojno-Jasenieckiego w Krasnojarsku

� Krakowska Wyższa Szkoła Promocji Zdrowia,Kraków, Polska

�Wizyta w Irkucku, na Bajkale i Krasnojarsku w 2008 r., 2012 r.

Wizyta w Krasnojarsku w 2008 r.

�Tworzenie siecimiędzypaństwowej

dla wymiany wiedzynaukowej wnaukowej w

dziedzinieZdrowego stylu życia

W ciągu 3 lat projekt został wykonany

�Poprzez zebranie danych dotyczących stanuodżywienia, sposobu żywienia, aktywnościfizycznej, oraz informacji dotyczącychfizycznej, oraz informacji dotyczącychwiedzy i postaw na temat prozdrowotnegotrybu życia więcej niż 4000 studentów z 5krajów, powstał portret zdrowiastudentów dla wypracowania programuedukacyjnego kształcenia stylu życia.

Wyniki zostały przedstawione na

konferencjach naukowych:

�2008 r. = 10 (Mińsk, Krasnojarsk, Grodno,Kraków, Legnica, Wrocław, Kolonia).

�2009 = 10 (Moskwa, Mińsk, Krasnojarsk,�2009 = 10 (Moskwa, Mińsk, Krasnojarsk,Charków, Białystok, Grodno, Kraków,Karpacz, Bangkok, Wrocław, Legnica).

�2010-2012 = 10 (Kraków, Homel, Mińsk,Irkuck, Grodno, Białystok, Suwałki, Kowno,Wilno).

Współpraca zwiększyła szanse na publikacje w monografiach i czasopismach naukowych:

� Pol. J. Environ,

� Przegl. Lek,

� Rehabil. w Prakt,

� Ginekol. Prakt,

Hygeia Public � Żywienie Człow. i Metabol,

Hygeia Public Health

� Probl. Hig i epidemiologii

� Progress in Health Sciences

�

Program badań naukowych BUPAS, realizowany w Polsce,

Ukrainie i na Białorusi � Inicjatywa wdrożenia Programu BUPAS

(Belarus-Ukraine-Poland Asthma Study)("Polsko-Ukraińsko-Białoruski Program("Polsko-Ukraińsko-Białoruski ProgramProfilaktyki Astmy u Dzieci”) powstała podauspicjami Polskiego StowarzyszeniaEpidemiologicznego.

Cel Programu BUPAS

�poznanie rozpowszechnienia uwarunkowańastmy u dzieci i porównanie czynnikówryzyka w trzech krajach, a takżeryzyka w trzech krajach, a takżeprzygotowanie naukowych podstaw doopracowania i wdrożenia programuprofilaktycznego.

„Pomoc Rozwojowa 2011” / MSZ RP

� „Polska Pomoc naRzecz ProfilaktykiChorób Płuc oDużym Znaczeniu

� „Wsparcie naukowcówz Grodna w rozwojumiędzynarodowychkontaktów naukowychDużym Znaczeniu

Społecznym wBiałorusi i Ukrainie”.

kontaktów naukowychpoprzez uczestnictwow międzynarodowychimprezach naukowychw Polsce i na Białorusi”

PROPOZYCJE TEMATÓW ARTYKUŁÓW

� Allergic diseases and respiratory symptoms in urbanand rural children in Grodno Region (Belarus) / A.Shpakou, G. Brozek, A. Stryzhak, T. Neviartovich & J.Zejda // Pediatr Allergy Immunol 2012: 23: 339–346.Zejda // Pediatr Allergy Immunol 2012: 23: 339–346.

PROPOZYCJE TEMATÓW ARTYKUŁÓW

� Prevalence of childhood asthma, rhinitis, and eczemain the Ternopil region of Ukraine – results of BUPASstudy / Fedortsiv O, Brozek G, Luchyshyn N, LawsonJ, Rennie D, Zejda J. // Advances in MedicalSciences · Vol. 57(2) · 2012 · pp 282-289Sciences · Vol. 57(2) · 2012 · pp 282-289

Wnioski�Naukowcy muszą publikować artykuły w

czasopismach (anglojęzycznych -zagranicznych lub krajowych), bo w tenzagranicznych lub krajowych), bo w tensposób te działania można nazwać nauką.

� I jak poważna nauka potrzebuje dużo czasu,warto połączyć przyjemnie z użytecznym –“zarobić” na życie przez naukę.

Wnioski� Jesteśmy w pełni świadomi, że w

dzisiejszych czasach o zarabianie pieniędzyprzez naukę fundamentalną może wydawaćsię śmieszne.

�Obecny system dotacji jest bardzo kruchy,choć jest to lepsze niż nic.

Wnioski�

W tej sytuacji, niemal nieuchronnie trzebaiść na współprace z zachodniminaukowcami, szukać dotacji i stypendiumw innych krajach.w innych krajach.

Wnioski

�Mamy szczęście z zagranicznymi kolegami.Ich wsparcie zawsze jest kompleksowe:moralne, informacyjne, w formie listówpolecających i zaprószeń.

Wnioski

�Ale jeśli 10-12 lat temu wsparcie byłomożliwe w formie zaliczki, teraz - tylko napodstawie opublikowanych wyników badańi „sprzedaży” pomysłów naukowych (częstowspólnych).wspólnych).

Wnioski

� I tak można powiedzieć iz międzynarodoweprojekty naukowo-badawcze zwiększająszanse na publikacje wielokrotnie i topowinniśmy wykorzystać.

Dziękuję za uwagę