Düzenleme ortaklık payı (DOP) ile ilgili ilkeleri genel olarak aşağıdaki şekilde özetleyebiliriz;

1. DOP, düzenlemeye giren tüm parsellerden belediye, maliye hazinesi, özel ve tüzel kişi, yoldan ihdas vb. eşit oranda(yüzde olarak) alınmalıdır.

2. DOP, imar planı yapılmasıyla doğrudan alınmaz ancak imar uygulamaları sırasında alınabilir.

3. DOP oranı, taşınmazın düzenlemeden önceki kısmına(alanına) uygulanır.4. DOP ile elde edilen alanlar, umumi hizmetlerin dışında belediyelere parsel

oluşturulması gibi başka maksatlarla kullanılama.5. DOP ile oluşturulacak umumi hizmet alanları, 3194 sayılı Yasanın 18. Maddesinde

sayılan alanlarla sınırlı değildir. Örneğin, pazar yeri de bu kapsamdadır.6. DOP ile karşılanacak alanlara tahsisli yerlerden DOP alınmaz. Örneğin, imar planında

ve mülkiyet olarak karakol ve cami gibi alanlara tahsisli yerlerden DOP alınmaz.7. Bir uygulama alanı(sınırı) tespit edildikten sonra bu alan içinde imar planıyla umumi

hizmetlere ayrılan alanlar sabit olduğundan, kural olarak DOP miktarı da uygulama yapan kişilere göre değişmez ve sabittir. Ancak, düzenleme alanının değiştirilmesi halinde umumi hizmetlere ayrılan sahalarının alanları değişebileceğinden DOP oranı da değişebilir.

8. Kamulaştırma yapılması halinde, DOP, kamulaştırmadan sonra kalan kısma uygulanır.9. Bir uygulama alanında kapanan kadastral yollar ve yeşil sahalar var ise bu alanlar

önce umumi hizmetlere aktarılır ve geriye kalan ihtiyaç için DOP oranı belirlenir.10. DOP bir kere alınır. Yeniden yapılan imar planı üzerinde yapılacak uygulamalarda,

DOP oranı daha yüksek olması halinde fark kadar DOP alınabilir. Aksi halde, daha önce yapılan imar uygulaması sırasında DOP alınan taşınmazın tekrar DOP hesabına alınmaması gerekir.

11. DOP ile kazanılıp ancak daha sonra imar planı tadilatıyla konut alanında kalan yol fazlalıklarının eski maliklerine bedelsiz olarak iadesi mümkün değildir. Bu olayın belediyelerce kötüye kullanılarak dolaylı olarak belediye adına taşınmaz kazanılması yöntemine başvurulmaması gerekir.

12. Önceden tespit edilen DOP oranına göre uygulama alanı sınır belirlemek yerine, usulüne göre uygulama alanı tespit edildikten sonra DOP oranı belirlenmelidir. Ancak önce uygulama alanı tespit edildikten sonra DOP oranın %40’tan yüksek çıkması halinde AAD Yönetmeliğinin 32. Maddesine göre uygulama alanı sınırında değişiklik yapılabilir.

13. İçinde konut alanı bulunmayan uygulama sahası tespit edilerek, bu alanda sadece imar planıyla umumi hizmetlere ayrılan yerleri DOP ile karşılamak amacıyla imar uygulaması yapılamaz.

14. Düzenleme nedeniyle DOP alınan alanlardan ayrıca değerlendirme resmi alınmaz.15. DOP zorunlu hallerde malikin muvafakatı ile fazlalık yönünde farklı tespit edilebilir.16. Taşınmaz sahiplerinin talepleri üzerinde, mülga 6785-1605 sayılı İmar Kanununun 39.

Maddesine göre daha önce ifraz edilerek tescil edilen parsellerden düzenlemeye dahil

edilenlerin, ilk parselin ifrazında alınan terk oranını %40’a tamamlayan fark kadar Düzenleme Ortalıklı Payı alınabilir.

17. Düzenlemeye tabi tutulan parselin zemin durumu ve üzerindeki yapının özelliği itibariyle düzenleme ortaklık payının alınamadığı hallerde, ilgilisinin muvafakatı ile düzenleme ortalık payı miktarı bedele dönüştürülebilir.

18. Kadastral parselin bir kısmı ifraz edilerek taşınmazın geriye kalan kısmının uygulamaya alınması halinde, düzenleme ortaklık payının sadece uygulamaya alınan kısmın yüzölçümünden kesilmesi gerekir.

19. Bir parselden DOP alındıktan sonra geriye kalan alanın konut alanı olan parsele tahsis edilmesi gerekir. Bunun aksinde taşınmazdan DOP kesildikten sonra geriye kalan kısmın DOP ile elde edilebilecek alanlara tahsis edilmesi gerekir.

Düzenleme Ortaklık Payı Kesintisi Yapılamayacak Parseller;

İmar uygulamalarında teknik yönden düzenleme kapsamına alınma zorunluluğu olan kimi parsellerden DOP kesintisi alınmaması gerekmektedir. Şöyle ki;

1. Uygulamadan önce AAD kapsamında DOP kesintisine uğrayan bir parselden ikinci bir düzenleme kapsamına alınmış olmasına rağmen yeniden DOP kesintisi yapılmaz.

2. Herhangi bir nedenle kamusal amaçlar(okul, karakol, su deposu, trafo yeri vb.) için kamulaştırılan ve halen uygulama imar planında bu tahsis amaçları devam eden parsellerin düzenlemeye alınmış olmalarına rağmen DOP alınmaz.

Her iki durumda da, sözü edilen parsellerden DOP kesintisi yapılmamasına karşın, parsel alanları korunmak kaydıyla imar planı gereğince parsel geometrisinde yeniden düzenlemeler yapılabilmektedir.

Diğer taraftan, uygulamadan önce gelişme bölgelerinde isteğe bağlı uygulamalar ile %40’ı aşan oranlarda kamusal alanlar terk edilmektedir. Bu imar hakkı karşılığında yapılan bir işlemdir. Ama aslında gelişme bölgelerinde AAD dışında bu tür uygulamalar izin verilmemesi gerekmektedir.

Parselasyon işlemiyle bir tescilli kümbetin bulunduğu yerde kadastral parsel sınırlarında bir değişiklik yapılmadan, aynen korunarak imar parseline dönüştürülmesi halinde ve Yönetmelik hükmü uyarınca kadastral parselin, yol, meydan, otopark ve yeşil alan gibi yerlere giren kısımlarının ve bu gibi yerler için ifraz edilecek bölümünün olmaması halinde, bu parselden düzenleme ortaklık payı alınması zorunluluğu bulunmamaktadır.