DÜNYA EKONOM‹S‹NDEK‹ KR‹Z VE ‹ST‹HDAMA ETK‹S‹4 KR‹Z‹N ... · göre, 2007 ve...

48
DÜNYA EKONOM‹S‹NDEK‹ KR‹Z VE ‹ST‹HDAMA ETK‹S‹....................4 KR‹Z‹N ÜLKEM‹Z ‹fiGÜCÜ P‹YASASINA ETK‹S‹ VE ALINAN TEDB‹RLER.........................................................................5 ‹ST‹HDAM................................................................................................9 SOSYAL GÜVENL‹K..............................................................................20 ÇALIfiMA HAYATI..................................................................................29 YEN‹DEN YAPILANMA ‹LE BÜROKRAS‹ VE KIRTAS‹YEC‹L‹⁄‹N AZALTILMASI ÇALIfiMALARI...............................37 YURTDIfiI ‹fiÇ‹ H‹ZMETLER‹ VE AVRUPA B‹RL‹⁄‹YLE ‹L‹fiK‹LER..........................................................44 BAKANLI⁄IMIZIN 2010 YILI BÜTÇE BÜYÜKLÜKLER‹........................46 2010 Y›l› Bütçe Sunufl Konuflmas› 1

Transcript of DÜNYA EKONOM‹S‹NDEK‹ KR‹Z VE ‹ST‹HDAMA ETK‹S‹4 KR‹Z‹N ... · göre, 2007 ve...

DÜNYA EKONOM‹S‹NDEK‹ KR‹Z VE ‹ST‹HDAMA ETK‹S‹....................4

KR‹Z‹N ÜLKEM‹Z ‹fiGÜCÜ P‹YASASINA ETK‹S‹

VE ALINAN TEDB‹RLER.........................................................................5

‹ST‹HDAM................................................................................................9

SOSYAL GÜVENL‹K..............................................................................20

ÇALIfiMA HAYATI..................................................................................29

YEN‹DEN YAPILANMA ‹LE BÜROKRAS‹ VE

KIRTAS‹YEC‹L‹⁄‹N AZALTILMASI ÇALIfiMALARI...............................37

YURTDIfiI ‹fiÇ‹ H‹ZMETLER‹ VE

AVRUPA B‹RL‹⁄‹YLE ‹L‹fiK‹LER..........................................................44

BAKANLI⁄IMIZIN 2010 YILI BÜTÇE BÜYÜKLÜKLER‹........................46

22001100 YY››ll››BBüüttççee SSuunnuuflfl KKoonnuuflflmmaass››

11

uieiueueuieuieiueueuieuieiueueuieuieiueueuieuieiueueuieuieiueueuieuieiueueuieuieiueueuieuieiueueuieuieiueueuieuieiueueuieuieiueueuieuieiueueuieuieiueueuieuieiueueuieuieiueueuieuieiueueuieuieiueueuieuieiueueuieuieiueueuieuieiueueuieuieiueueuieuieiueueuieuieiueueuieuieiueueuieuieiueueuieuieiueueuieuieiueueuieuieiueueuieuieiueueuieuieiueueuieuieiueueuieuieiueueuieuieiueueuieuieiueueuieuieiueueuieuieiueueuieuieiueueuieuieiueueuieuieiueueuieuieiueueuieuieiueueuieuieiueueuieuieiueueuieuieiueueuieuieiueueuieuieiueueuieuieiueueuieuieiueueuieuieiueueuieuieiueueuieuieiueueuieuieiueueuieuieiueueuieuieiueueuieuieiueueuieuieiueueuieuieiueueuieuieiueueuieuieiueueuieuieiueueuieuieiueueuieuieiueueuieuieiueueuieuieiueueuieuieiueueuieuieiueueuieuieiueueuieuieiueueuieuieiueueuieuieiueueuieuieiueueuieuieiueueuieuieiueueuieuieiueueuieuieiueueuieuieiueueuieuieiueueuieuieiueueuieuieiueueuieuieiueueuieuieiueueuieuieiueueuieuieiueueuieuieiueueuieuieiueueuieuieiueueuieuieiueueuieuieiueueuieuieiueueuieuieiueueuieuieiueueuieuieiueueuieuieiueueuieuieiueueuieuieiueueuieuieiueueuieuieiueueuieuieiueueuieuieiueueuie

Say›n Baflkan,De¤erli milletvekilleri,

2010 Y›l› Bütçe Kanunu Tasar›s›n›n görüflülmesi dolay›s›yla,Bakanl›¤›m›z›n bütçesi, çal›flmalar› ve projeleri hakk›nda bilgiler sunmaküzere huzurunuzda bulunuyorum.

Bu vesileyle Yüce Meclisimizi sayg›yla selaml›yorum.

Bakanl›¤›m›z›n bütçesini sizlere arz ederken, öncelikle istihdam vesosyal güvenlik alan›ndaki gerçek foto¤raf› sergilemek amac›yla, hemküresel hem de ulusal alandaki geliflmelerin ayr›nt›l› bir analizini yapmayaihtiyaç duyuyorum.

Dünyan›n içinde bulundu¤u ekonomik geliflmelerin ülkemizi deetkiledi¤i gerçe¤inden hareketle, öncelikle küresel kriz ve istihdamayans›mas› üzerinde k›saca durmakta yarar var. Daha sonra ülkemizdeuygulad›¤›m›z sosyal politikalar ve istihdamla ilgili ayr›nt›l› bir analizyapmaya çal›flaca¤›m. Bu analizde, kurumsal faaliyet, bütçe vebüyüklükler yerine, ülkemizdeki sosyal sorunlar ve bunlara yönelik çözümönerilerini içeren projelerin üzerinde odaklanmay› tercih ediyorum.Böylece, hem meclisimize hesap vermek, hem de ülkemizin sorunlar›n›ve çözüm projelerini sizlerle paylaflmak imkân›na da kavuflmufl olaca¤›m.

22001100 YY››ll››BBüüttççee SSuunnuuflfl KKoonnuuflflmmaass››

33

TT..CC..ÇÇaall››flflmmaa vvee SSoossyyaall GGüüvveennlliikk BBaakkaannll››¤¤››

44

DÜNYA EKONOM‹S‹NDEK‹ KR‹Z VE ‹ST‹HDAMA ETK‹S‹

Malumunuz oldu¤u üzere, 2007 y›l›nda ABD’de bafllayan finansal kriz,k›sa sürede bütün dünyay› etkileyen bir boyuta dönüfltü. Büyük Buhrandanbu yana dünyan›n yaflad›¤› en büyük ekonomik krizlerden birine tan›kl›k ettik.

2004 y›l›ndan itibaren sürekli yüzde 4,5’in üzerinde büyüyen dünyaekonomisi, 2008 y›l›nda krizin etkisiyle ancak yüzde 3 oran›nda büyüyebildi.2009 y›l›nda ise krizin derinleflmesiyle birlikte küresel ekonomide II. DünyaSavafl›ndan sonra ilk defa bir küçülmenin yaflanmas› ve dünya hâs›las›n›nyüzde 1,1 oran›nda azalmas› bekleniyor.

Ekonomik kriz, her kesimi etkilemekle birlikte özellikle istihdam kanal›ylasosyal bir krizi de tetikliyor. Uluslararas› Çal›flma Örgütü (ILO) tahminlerinegöre, 2007 ve 2008 y›llar›nda s›ras›yla yüzde 5,7 ve yüzde 6 civar›ndaseyreden küresel iflsizlik oran›n›n 2009’da küresel krizin neticesinde artmayadevam ederek yüzde 6,5 ile yüzde 7,4 aras›nda gerçekleflmesi bekleniyor.Bu oranlar, küresel ölçekte 29 ila 59 milyon aras›nda insan›n daha iflsizkalmas› ve iflsiz insan say›s›n›n 240 milyona ulaflmas› anlam›na geliyor.

2008 y›l›n›n son döneminde derinleflen ve 2009 y›l›nda kendisini daha daetkili bir biçimde hissettiren küresel ekonomik krizin en a¤›r etkileri istihdamüzerine olmufltur.

Tablo 1: ‹flsizlik Oranlar› (%)

Kaynak: Eurostat * OECD Verileri** TÜ‹K Verileri (2009 Eylül verisidir.)

*** Aç›klanan son veri

 

Krizin istihdam üzerindeki etkisi ülkeler aras›nda önemli farkl›l›klargösteriyor. Almanya’da 2007 y›l› sonunda yüzde 8,4 olan iflsizlik oran› 2009y›l›n›n üçüncü çeyre¤inde yüzde 7,5’e düfltü; ayn› dönemde iflsizliklemücadelede son y›llarda model ülke olarak gösterilen ‹rlanda’da ise yüzde4,6 olan iflsizlik oran› yüzde 13,1’e yükseldi. ‹flsizlik oran› Letonya’da yüzde6’dan yüzde 18,1’e; ‹spanya’da yüzde 8,3’ten 17,9’a; dünyan›n en büyükekonomisi olan ABD’de yüzde 4,6’dan yüzde 10,2’ye kadar ç›km›flt›r.Ülkemizde ise 2007 y›l›nda yüzde 10,3 olan iflsizlik oran› 2009 y›l› Eylül ay›itibariyle yüzde 13,4 olarak gerçekleflti.

Uluslararas› gösterge ve tahminlere göre bu y›l, dünya ekonomi tarihiaç›s›ndan kay›p bir y›l olacakt›r. Önümüzdeki y›ldan itibaren ise dünyaekonomisinde tedrici bir büyüme dönemine girilmesi bekleniyor. 2010 y›l›ndadünya ekonomisinin yüzde 3,1 oran›nda büyüyece¤i tahmin ediliyor. Dünyaekonomisinin 2010 y›l›nda tekrar büyüme trendine girecek olmas›na ra¤men,ne yaz›k ki ayn› art›fl›n istihdamda görülmeyece¤i, aksine iflsizlik oran›n›ndaha da yükselerek geliflmifl ülkelerde yüzde 9,3, Euro bölgesinde yüzde11,7 olaca¤› öngörülüyor.

KR‹Z‹N ÜLKEM‹Z ‹fiGÜCÜ P‹YASASINA ETK‹S‹VE ALINAN TEDB‹RLER

Ülkemizde 2002 y›l›ndan bu yana uygulad›¤›m›z s›k› mali ve ekonomikpolitikalar ile etkili kriz yönetimimiz, küresel krizin etkilerinin mümkün olan endüflük seviyede hissedilmesini sa¤lad›. Siyasi istikrar ve yap›sal reformlarsonucu 2002 y›l›ndan 2008 y›l›na kadar kesintisiz büyüme sa¤lad›k. Ancak,küresel ekonomik belirsizliklerin yo¤unlaflmas›n›n ard›ndan 2008 y›l›n›nüçüncü çeyre¤inden itibaren ekonomik durgunluk süreci bafllam›fl, küreseltalepteki yavafllama ekonomimiz üzerinde de etkili olmufltur.

2003–2007 döneminde y›ll›k yüzde 6,9 oran›nda ekonomik büyümeyakalad›k, 2008 y›l›nda ise küresel ekonomik geliflmelere ba¤l› olarakbüyüme binde 9 oran›nda gerçekleflti. Özellikle daralan d›fl talebinihracat›m›z› olumsuz etkilemesi neticesinde gerileyen ihracatla birlikteekonomimiz bu y›l da önemli ölçüde daralma yaflam›fl olup, gayrisafi yurtiçihâs›lan›n y›ll›k ortalamada yüzde 6 civar›nda küçülmesi bekleniyor. Y›l›nikinci yar›s›nda ekonomimizin önemli ölçüde toparlanaca¤›n›, gelecek y›l ise

22001100 YY››ll››BBüüttççee SSuunnuuflfl KKoonnuuflflmmaass››

55

TT..CC..ÇÇaall››flflmmaa vvee SSoossyyaall GGüüvveennlliikk BBaakkaannll››¤¤››

66

yüzde 3,5 oran›nda ekonomik büyüme yakalayaca¤›m›z› söyleyebiliriz.OECD tahminlerine göre krizden en erken ve en güçlü ç›kacak ülkeleraras›nda bulunmaktay›z.

Ekonomideki daralma, pek çok ülkede oldu¤u gibi ülkemizde deistihdam›n azalmas›na ve iflsizli¤in artmas›na yol açm›flt›r. 2009 y›l› Martay›nda en yüksek seviyesi olan yüzde 16,1’e ulaflan iflsizlik oran›, ald›¤›m›ztedbirlerin de etkisiyle düflmeye bafllad› ve Temmuz ay›nda yüzde 12,8’eindi. 2009 y›l› için iflsizlik oran›n›n yüzde 14,8 civar›nda gerçekleflmesiöngörülüyor.

Grafik 1: Y›llara Göre ‹flsizlik Oranlar› (2002–2009)

Kaynak: TÜ‹K

* Eylül dönemi verisi

2008– 2009 dönemi aylara göre iflsizlik oranlar›m›z ise mevsimsel veekonomik krizin de etkisi ile dalgal› bir seyir izledi.

Grafik 2: Aylara Göre ‹flsizlik Oranlar› (2008–2009)

Kaynak: TÜ‹K

‹flsizlikle etkin mücadele için sürdürülebilir büyümenin sa¤land›¤› birmakro ekonomik ortam›n tesisi büyük önem arz ediyor. Ülkemizde krizinekonomiye olumsuz etkilerini gidermek için yerinde ad›mlar att›k, ilgili tümtaraflar›n önerilerini de dikkate alarak ekonomiyi canland›rmak ve iflsizliklemücadele etmek için bir dizi destek paketini devreye ald›k.

Destek paketlerinden kamuoyunda “ilk istihdam paketi” olarak da bilinen5763 say›l› Kanunla;

• Sosyal güvenlik primlerini 5 puan indirdik,• Kad›nlar›n ve 18–29 yafl aras› gençlerin mevcut istihdama ilave olarak

ifle al›nmalar›n› prim indirimi yoluyla teflvik ettik, • ‹flsizlik ödene¤i miktar›n› yüzde 12 civar›nda art›rd›k,• Özürlülerin istihdam›n›, primlerinin Hazinece üstlenilmesi yoluyla

destekledik,• Özel sektör iflyerlerinin eski hükümlü ve terör ma¤duru çal›flt›rma

zorunlulu¤unu kald›rd›k,• ‹flverenin iflyeri kurma izni alma, spor tesisi ve anaokulu açma gibi idari

yükümlülüklerini kald›rd›k,• Kay›td›fl› istihdamla mücadele için kurumlar aras› veri paylafl›m›n›n

yolunu açt›k, • ‹l ‹stihdam ve ‹l Mesleki E¤itim Kurullar›n› birlefltirerek daha etkin hale

getirdik,

22001100 YY››ll››BBüüttççee SSuunnuuflfl KKoonnuuflflmmaass››

77

TT..CC..ÇÇaall››flflmmaa vvee SSoossyyaall GGüüvveennlliikk BBaakkaannll››¤¤››

88

• ‹flsizlik Sigortas› Fonundan ‹fiKUR’a kaynak aktararak Kuruma kay›tl›iflsizlerin tamam›na; mesleki e¤itim ve giriflimcilik ile çal›flma karfl›l›¤› sosyalgüvence ve gelir deste¤i elde edece¤i toplum yarar›na çal›flmaprogramlar›ndan yararlanma imkân› verdik.

Güneydo¤u Anadolu Projesi kapsam›ndaki yapt›r›mlara öncelik vermekkayd›yla münhas›ran ekonomik kalk›nma ve sosyal geliflmeye yönelikyat›r›mlarda kullan›lmak üzere 2008-2012 y›llar› aras›nda ve her y›l içinbelirlenen oranlarda kayna¤›n ‹flsizlik Sigortas› Fonundan Hazineyeaktar›lmas›n› sa¤lad›k.

Ekonomik krizin etkisini hafifletmek ve istihdam› korumak amac›yla fiubat2009’da “ikinci istihdam paketi” olarak an›lan 5838 say›l› Kanun yürürlü¤egirdi.

Bu Kanunla; 2008 ve 2009 y›llar›ndaki baflvurulara iliflkin olmak üzere,k›sa çal›flma ödene¤inin ödeme süresini 3 aydan 6 aya ç›kard›k ve k›saçal›flma ödene¤i miktar›n› yüzde 50 artt›rd›k. 2009 y›l› Temmuz ay›ndanitibaren Bakanlar Kurulu Karar› ile bu süreyi 6 ay daha uzatt›k.

2009 y›l›nda dünyada derinleflen ekonomik krizin ülkemize olan etkilerininazalt›lmas› ve istihdam›n gelifltirilmesi amac›yla 5921 say›l› Kanun yürürlü¤e girdi.

Bu Kanunla;

• ‹flletmelerde 2009 y›l› Nisan ay› iflçi say›s›na ilave olarak istihdam edileniflsizlerin prime esas kazanç alt s›n›r› üzerinden hesaplanan sigortaprimlerinin iflveren hisselerine ait tutar›n›n, alt› ay boyunca ‹flsizlik Sigortas›Fonundan karfl›lanmas›n› sa¤lad›k.

• ‹flsizlik ödene¤i alanlar›n ilave istihdam olarak ifle al›nmalar› durumunda,iflçi ve iflveren pay› sigorta primleri ile genel sa¤l›k sigortas› priminin, kalaniflsizlik ödene¤i süresince Fondan karfl›lanmas›n›,

Ekonomimiz kararl› politikalar›n uygulanmas›yla yeniden büyüme trendinegirmifltir. Ekonomik büyümeye paralel olarak iflgücü piyasas›na yönelikuygulanan bu politikalarla birlikte iflsizlik oran›nda 2010 y›l›ndan itibaren

kademeli bir düflüflün bafllamas›n› hedefliyoruz. Aç›klad›¤›m›z Orta VadeliProgramda da ortaya koydu¤umuz gibi önümüzdeki 3 y›lda 1,3 milyon kifliyeyeni istihdam sa¤lamay›, böylece iflsizlik oran›n› da yüzde 14,8’den yüzde13,3’e indirmeyi hedefliyoruz.

‹ST‹HDAM

Say›n Baflkan,De¤erli milletvekilleri,

2008 y›l›nda istihdam bir önceki y›la göre 456 bin kifli artarak 21,2 milyonkifliye ulaflt›, iflsizlik oran› ise yüzde 10,3’ten yüzde 11’e yükseldi. Ayn›dönemde, iflgücüne kat›lma oran› artt›, istihdam oran› yüzde 41,7 olarakgerçekleflti.

Tablo 2: Türkiye ‹flgücü Piyasas›nda Geliflmeler

Kaynak: TÜ‹K

* Eylül

Ülkemizde çal›flma ça¤›ndaki nüfus ortalama her y›l 800 bin kifli art›yor,bu nüfusun da yaklafl›k 440 bini iflgücüne kat›l›yor. 2007 y›l›na göre 2008y›l›nda iflgücü 691 bin kifli artt›, bu art›fl›n 456 bini istihdam edilirken 235 binvatandafl›m›z iflsiz kald›.

‹flgücüne kat›lma ve istihdam oranlar›, 2008 y›l›nda son 5 y›l›n en yüksekseviyesine ulaflt›. Bu oranlar, 2009 y›l› içerisinde de artmaya devam ediyor.2004 y›l›nda yüzde 46,3 olan iflgücüne kat›lma oran› yüzde 46,9’a;yüzde 41,3 olan istihdam oran› ise yüzde 41,7’ye yükseldi.

22001100 YY››ll››BBüüttççee SSuunnuuflfl KKoonnuuflflmmaass››

99

 

Son y›llarda tar›m sektöründe ciddi bir çözülme görüyoruz. 2004 y›l›ndatoplam istihdam içerisinde tar›m sektörünün pay› yüzde 29,1 iken bu oran2008 y›l›nda yüzde 23,7’ye geriledi. Ancak kriz ile birlikte tar›m sektöründeçözülme durdu ve kentten k›ra geri dönüfl bafllad›.

15–24 yafl aras› genç nüfusumuz son y›llarda azalma seyri içerisine girdi.Genç nüfusta istihdam ve iflgücüne kat›lma oranlar› di¤er yafl guruplar›nagöre düflük, iflsizlik oran› ise yüksektir. Genç nüfusta iflsizlik oran›2007 y›l›nda yüzde 20, 2008 y›l›nda yüzde 20,5 olarak gerçekleflti.

Krizle birlikte gittikçe artan yap›sal nitelikteki iflsizlik olgusu, kamuistihdam kurumlar›na yönelik beklentileri art›rd›. Bu durum, kamu istihdamkurumlar›n›n iflgücü piyasas›n›n ihtiyaç duydu¤u nitelikli iflgücününyetifltirilmesi alan›ndaki görevlerini daha da öncelikli hale getirdi.

Krizin iflgücü piyasas›na olan etkilerini hafifletmek amac›yla yapt›¤›m›zdüzenlemelerle kamu istihdam kurumumuz ‹fiKUR’un iflgücü piyasas›n›izleyerek aktif ve pasif iflgücü programlar›n› daha etkin uygulamas›n›sa¤lad›k.

Tablo 3: ‹fiKUR, Baflvuru ve ‹fle Yerlefltirme Faaliyetleri * (Kifli Say›s›)

* 30 Kas›m 2009 tarihi itibariyle

TT..CC..ÇÇaall››flflmmaa vvee SSoossyyaall GGüüvveennlliikk BBaakkaannll››¤¤››

1100

Tablo 4: ‹fiKUR, ‹fle Yerlefltirme Oranlar› *

* 30 Kas›m 2009 tarihi itibariyle

‹flgücü piyasas›na etkili ve verimli hizmet sunmas› için Kurumunkapasitesini art›rd›k. Bu çerçevede e-‹stihdam Projesini tamamlad›k, internetüzerinden h›zl› ve etkili hizmet sunmaya bafllad›k. Kurum hizmetlerine eriflimikolaylaflt›ran e-‹stihdam Projesi ve ekonomik krizin de etkisiyle 2008 y›l›ndaKuruma kay›tl› iflsizlerin say›s› bir önceki y›la göre yüzde 42 oran›nda artt›.

2008 y›l›nda ifle yerlefltirilenlerin kay›tl› iflsizlere oran› yüzde 11,1 iken;2009 Kas›m ay› itibariyle bu oran yüzde 5,4 oldu. 2009 y›l› Kas›m sonuitibar›yla 1 milyon 667 bin 137 kay›tl› iflsizimiz bulunuyor, bu dönemde90 bin 454 kifliyi ifle yerlefltirdik. Ayr›ca dönem içinde 28 bin 350 kifliyi ‹fiKURarac›l›¤›yla çal›flmak üzere yurtd›fl›na gönderdik.

Aktif ‹stihdam Programlar›

E¤itim–istihdam iliflkisi zay›fl›¤›n›n, iflsizli¤in önemli nedenlerinden birioldu¤unu dikkate alarak mevzuatta gerekli düzenlemeleri yapt›k. Aktif iflgücüprogramlar›n›n çerçevesini genifllettik. ‹flgücü yetifltirme kurslar› ve toplumyarar›na çal›flma programlar›na ek olarak giriflimcilik ve staj programlar› gibiyeni uygulamalara bafllad›k. Bu programlar› daha etkin bir flekilde uygulamakiçin Bakanlar Kurulu Karar›yla 2009 ve 2010 y›llar›nda s›ras›yla 511 ve495 milyon TL olmak üzere toplam 1 milyar 6 milyon TL kayna¤›n kullan›m›naimkân sa¤lad›k.

Söz konusu kaynak ile bir yandan vas›fs›z iflgücünü meslek edindirmeyoluyla, iflgücü piyasas›n›n arad›¤› flekilde donan›ml› hale getiriyor, di¤eryandan da iflsizli¤in meydana getirdi¤i olumsuz sosyo-psikolojik etkileriazalt›yoruz. Ayr›ca toplum yarar›na çal›flma programlar›yla, bir yandaniflsizlerin geçici bir süre istihdama girmelerini ve gelir sahibi olmalar›n›

22001100 YY››ll››BBüüttççee SSuunnuuflfl KKoonnuuflflmmaass››

1111

 

TT..CC..ÇÇaall››flflmmaa vvee SSoossyyaall GGüüvveennlliikk BBaakkaannll››¤¤››

1122

sa¤l›yor di¤er taraftan da krizle mücadele için gerekli olan toplam talebinart›r›lmas›na katk› veriyoruz.

Bu ba¤lamda, 2009 ve 2010 y›llar›nda 200 bin kiflinin e¤itimfaaliyetlerinden, 120 bin kiflinin toplum yarar›na çal›flma programlar›ndan,100 bin kiflinin staj programlar›ndan, 10 bin kiflinin giriflimcilikprogramlar›ndan olmak üzere toplam 430 bin iflsizin aktif istihdamprogramlar›ndan yararland›r›lmas›n› öngörüyoruz.

Bu hedefler do¤rultusunda 14 Aral›k 2009 tarihi itibariyle;206 bin 275 kat›l›mc›n›n yararland›¤› 9 bin 595 program için 423 milyon 896bin 838 TL’lik kaynak tahsis ettik. Söz konusu kat›l›mc›lardan158 bin 451’i kurs, 46 bin 603’ü toplum yarar›na çal›flma program›, 1.221’i isestaj programlar›ndan yararland›.

Tablo 5: ‹fiKUR Taraf›ndan Uygulanan Program ile Programlara Kat›lan Say›s› ve Kaynak Miktar› *

* 14 Aral›k 2009 tarihi itibariyle

Yaklafl›k 520 farkl› meslekte aktif iflgücü programlar› düzenledik. Buprogramlardan, baflta biliflim hizmetleri olmak üzere; tekstil, güvenlik, turizm,evde bak›m ve kuaförlük gibi kiflisel hizmetler, metal ve metal ürünleri vb.ifllere yönelik programlara kat›l›m›n daha fazla oldu¤unu görüyoruz.

Tablo 6: ‹fiKUR Mesleki E¤itim Programlar›

* Ocak– Kas›m 2009

Say›n Baflkan,De¤erli milletvekilleri,

Mesleki Yeterlilik Kurumu

‹flsizli¤in temel nedenlerinden biri de iflgücünün niteli¤inden kaynaklananarz ve talep uyumsuzlu¤udur. Ülkemizdeki mesleki ve teknik ö¤retimprogramlar›, ifl piyasas›n›n ihtiyaç ve beklentilerini do¤rudan karfl›layacakiçerikte olmad›¤›ndan e¤itim istihdam iliflkisi maalesef zay›ft›r. Bu nedenle

22001100 YY››ll››BBüüttççee SSuunnuuflfl KKoonnuuflflmmaass››

1133

TT..CC..ÇÇaall››flflmmaa vvee SSoossyyaall GGüüvveennlliikk BBaakkaannll››¤¤››

1144

ulusal yeterlilik sistemini kurmak ve iflletmek amac›yla Mesleki YeterlilikKurumunu kurduk.

Kurumun temel görevleri;

• Ulusal meslek standartlar›n›n haz›rlanmas›n› sa¤lamak,• Mesleki e¤itim programlar›n›n meslek standartlar›na uygun olmas› için

gerekli çal›flmalar› yapmak,• ‹flgücünün mesleki vas›flar›n› tespit eden s›nav ve belgelendirme

sistemini kurmak,• Ülkemizde çal›flan yabanc›lar›n yeterlilik belgelerinin do¤rulu¤unu

onaylamakt›r.

Mesleki Yeterlilik Kurumu ulusal meslek standartlar›n› Avrupa YeterlilikÇerçevesine uygun olarak ifl dünyas›yla iflbirli¤i içinde haz›rlamaktad›r.

S›nav ve belgelendirme ifllemleri ise uluslararas› akreditasyonu olan s›navve belgelendirme kurulufllar› taraf›ndan yap›lmaktad›r. S›navlarda baflar›l›olanlara baflta Avrupa Birli¤i olmak üzere uluslararas› k›yaslanabilirli¤i olan“Mesleki Yeterlilik Belgeleri” verilmektedir.

Mesleki Yeterlilik Kurumu taraf›ndan 2009 y›l›nda yap›lan çal›flmalarsonucunda;

• Ülkemizde ilk ulusal meslek standartlar› haz›rlanm›fl, bunlardan44’ü Resmi Gazete’de yay›nlanm›flt›r. Y›lsonuna kadar 110 meslek standard›tamamlanacakt›r.

• ‹flgücümüze uluslararas› geçerlili¤i olan mesleki yeterlilik belgeleriniverecek s›nav kuruluflu belirlenmifl ve ilk belgeler verilmifltir.

• Mesleki ve teknik e¤itim programlar›n›n ulusal meslek standartlar›nagöre revize edilmesi için Bakanl›¤›m›zla Milli E¤itim Bakanl›¤›, Sanayi veTicaret Bakanl›¤› ve YÖK aras›nda tam mutabakat sa¤lanm›flt›r. Budo¤rultuda “Mesleki E¤itimin Gelifltirilmesi ‹flbirli¤i Stratejisi” oluflturulmas› veilgili taraflarla birlikte uygulanmas› kararlaflt›r›lm›flt›r.

Avrupa Yeterlilik Çerçevesiyle uyumlu ve efl zamanl› olarak yap›lmaktaolan bu faaliyetleri, 2010 y›l›nda da tüm sektörleri kapsayacak flekilde

yayg›nlaflt›raca¤›z. 205 meslek standard› daha haz›rlayacak ve bustandartlar›n e¤itim programlar›na yans›t›lmas›n› sa¤layaca¤›z.

Böylece;• E¤itim - istihdam iliflkisini güçlendirecek,• Mesleki nitelik eksikli¤inden kaynaklanan iflgücü arz ve talep

uyuflmazl›klar›n› giderecek, • ‹flgücümüzü geçerli belgelere sahip k›larak yurtd›fl› da dâhil olmak üzere

istihdam› mümkün k›lacak,• ‹flverenlerimizin de güvenilir belgelere sahip olan vas›fl› iflgücüne

ulaflmalar›n› temin edecek, • Toplam istihdam, verimlilik ve ulusal rekabet gücü artt›r›lacakt›r.

Pasif ‹stihdam Programlar›

‹fiKUR, pasif istihdam politikalar› kapsam›nda; iflsizlik sigortas›, ücretgaranti fonu ve k›sa çal›flma ödemeleri ile ifl kayb› tazminat› hizmetleriniyürütmektedir.

‹flsizlik sigortas› çerçevesinde; iflini kaybedenlere iflsizlik ödene¤i vegenel sa¤l›k sigortas› primleri ödenmekte, ayr›ca ifle yerlefltirme ve meslekie¤itim hizmetleri verilmektedir. Böylece tüketim, üretim ve istihdam›destekleyerek krizin etkilerinin azalmas›na da imkân sa¤lanm›flt›r.

Tablo 7: ‹flsizlik Sigortas›, K›sa Çal›flma ve Ücret Garanti Ödemeleri

* Milyon TL

** 30 Kas›m 2009 tarihi itibariyle

22001100 YY››ll››BBüüttççee SSuunnuuflfl KKoonnuuflflmmaass››

1155

TT..CC..ÇÇaall››flflmmaa vvee SSoossyyaall GGüüvveennlliikk BBaakkaannll››¤¤››

1166

Uygulaman›n bafllad›¤› 2002 y›l› Mart ay›ndan 2009 y›l› Kas›m ay› sonunakadar, iflsizlik ödene¤i için yaklafl›k 2 milyon kifli baflvuruda bulunmufl,ödenek almaya hak kazanan 1 milyon 732 bin kifliye yaklafl›k olarak toplam2,9 milyar TL ödeme yap›lm›flt›r.

Grafik 3: ‹flsizlik Sigorta Fonundan Ödeme Yap›lan Kifli Say›s›

Mali ve ekonomik krizin ülkemizde etkisini gösterdi¤i döneme kadar ayl›k100 ila 120 bin kifliye iflsizlik ödemesi yap›l›rken, bu dönemden itibaren ayl›kortalama 263 bin kifliye ödeme yapmaya bafllad›k. Önceki döneme k›yaslayap›lan ödemelerde yaklafl›k yüzde 135’lik bir art›fl gerçeklefltirdik ve iflsizkesime ayl›k ortalama 55 milyon TL ilave gelir deste¤i sa¤lad›k.

‹flverenin konkordato ilan etmesi, iflveren için “aciz vesikas›” al›nmas›,iflverenin iflas› veya iflas›n›n ertelenmesi nedenlerinden biri ile iflvereninödeme güçlü¤üne düflmesi halinde, iflçilerin ifl iliflkisinden kaynaklanan sonüç ayl›k ücret alacaklar› Ücret Garanti Fonundan karfl›lanmaktad›r. ÜcretGaranti Fonundan 2005 y›l›ndan 2009 y›l› Kas›m ay› sonuna kadar17 bin 228 kifliye toplam 31 milyon TL ödeme yapt›k. 2009 y›l› Kas›m sonuitibariyle Ücret Garanti Fonunun varl›¤› 108,53 milyon TL’dir.

Genel ekonomik kriz veya zorlay›c› nedenlerle ifl hacminin darald›¤›dönemlerde iflverenler taraf›ndan, iflletmelerin varl›¤›n› sürdürebilmeleriamac›yla genellikle ücretsiz izin uygulamas› veya toplu iflten ç›kartma yolutercih ediliyor. Küresel krizin ülkemizdeki olumsuz etkileri ile iflten ç›karman›niflçi ve iflverene olan maliyetlerini azaltmak ve istihdam› korumak için önemlibir uygulama olan k›sa çal›flman›n ifllevselli¤ini art›rd›k.

Mevcut durumda, en fazla üç ay olan k›sa çal›flma süresini 2008 ve 2009y›llar›nda yap›lan baflvurulara münhas›ran alt› aya uzatt›k ve k›sa çal›flmaödene¤i miktar›n› da yüzde 50 oran›nda art›rd›k. Ayr›ca krizin etkisinin dahada azalt›lmas› için Bakanlar Kurulu Karar› ile k›sa çal›flma süresini alt› aydaha uzatt›k. Ekonomik kriz nedeniyle k›sa çal›flma kapsam›nda getirdi¤imiziyilefltirmelerle 2009 Kas›m sonu itibariyle 3 bin 163 firmada çal›flan180 bin 298 kifliye, 150,9 milyon TL ödeme yapt›k ve bu çal›flanlar›m›z›nistihdamda kalmalar›n› sa¤lad›k.

Küresel ekonomik krizin derinleflti¤i dönemde etkinlik kazand›rd›¤›m›zk›sa çal›flma uygulamas› ile toplu iflçi ç›kartmalar nispeten engellenmifl veçal›fl›lamayan dönemlerde iflçilere sa¤lanan gelir deste¤iyle de sosyalsorunlar›n önüne geçilmifl, çal›flma bar›fl›na önemli bir katk› sa¤lanm›flt›r.

Özellefltirme nedeniyle iflsiz kalanlara ifl kayb› tazminat› ödenmelerine dedevam ediyoruz. 2009 y›l› Ocak–Ekim döneminde 462 kifliye toplam6,5 milyon TL tutar›nda ödeme yapt›k.

30 Kas›m 2009 tarihi itibariyle ‹flsizlik Sigortas› Fonu toplam varl›¤›41,6 milyar TL’dir.

Tablo 8: ‹flsizlik Sigortas› Fonu Gelir-Gider Dengesi (Milyon TL)

* Gerçekleflme

** 2010 Y›l› Program› 2009 y›lsonu tahmini

*** 2010 Y›l› Program› 2010 y›lsonu tahmini

22001100 YY››ll››BBüüttççee SSuunnuuflfl KKoonnuuflflmmaass››

1177

    

   

 

TT..CC..ÇÇaall››flflmmaa vvee SSoossyyaall GGüüvveennlliikk BBaakkaannll››¤¤››

1188

5763 say›l› Kanunla ‹flsizlik Sigortas› Fonunun faiz gelirinin yüzde 25’inin2009–2012 döneminde öncelikli olarak Güneydo¤u Anadolu Projesikapsam›ndaki yat›r›mlarda, münhas›ran bölgesel kalk›nma ve sosyalgeliflmeye yönelik yat›r›mlarda kullan›lmak üzere merkezi yönetim bütçesineaktar›lmas› hükme ba¤land›. 5921 say›l› Kanunla 2009-2010 y›llar›namünhas›r olmak üzere Fonun faiz gelirlerinin yüzde 25 olan transfer oran›yüzde 75’e yükseltildi. Bu kapsamda, May›s 2008 ve Kas›m 2009 tarihleriaras›nda toplam 5,34 milyar TL kaynak Hazineye aktar›ld›.

Di¤er yandan, AB Mali ‹flbirli¤i Programlamas› ve AB Kat›l›m Öncesi MaliYard›m Arac› (2007-2013) çerçevesinde gençler ve kad›nlar ile istihdamdadezavantajl› di¤er gruplar›n e¤itim ve istihdamlar›n› hedefleyen yaklafl›k215 milyon TL’lik 5 proje 2009 y›l›nda uygulanmaya bafllanm›flt›r.

Say›n Baflkan,De¤erli milletvekilleri,

‹fiKUR taraf›ndan sunulan hizmetlerin kalitesinin art›r›lmas›na yönelikçal›flmalara da h›z verdik.

2010 y›l›nda;

• Aktif istihdam tedbirleri çerçevesinde; mesleki e¤itim faaliyetleri, staj,giriflimcilik ve toplum yarar›na çal›flma programlar›ndan, toplam216 bin iflsizin yararland›r›lmas› öngörülmektedir. Ayn› zamanda buçal›flmalar›n sonuçlar›n›n de¤erlendirilece¤i etki analizleri gelifltirilecektir.

• ‹fl ve meslek dan›flmanl›¤› hizmetlerinden 214 bin kifli yararlanacakt›r.• Kay›tl› iflsizlerin ifle yerlefltirilmesi amac›yla 40 bin iflyeri ziyareti gerçeklefltirilecektir.• Kuruma kay›tl› 150 bin iflsiz ifle yerlefltirilecektir.• Gençlik ‹stihdam Zirvesinin ikincisi toplanacakt›r.

Ayr›ca, ülkemizin en önemli sorunu olan iflsizlik sorununa çözüm bulmakiçin ulusal istihdam politikas›n›n ve buna ba¤l› eylem stratejilerininbelirlenmesine yönelik çal›flmalar› yürütmek üzere ‹stihdam Dan›flma Kurulukurulmufltur. Ulusal istihdam stratejimiz sosyal taraflar›n, sektörtemsilcilerinin ve sivil toplum kurulufllar›n›n kat›l›m› ile haz›rlanacakt›r.

‹flsizlik, yaln›zca ekonomik de¤il, bireysel, toplumsal ve siyasal tümsonuçlar› ile özel dikkat ve mücadele gerektiren oldukça hassas bir konudur.‹stihdam hizmetlerinin vatandafl odakl› sunumunu sa¤lama ve aktif ve pasifistihdam politikalar›n› uygulamada kilit role sahip olan ‹fiKUR’un kurumsalkapasitesinin güçlendirilmesi büyük önem tafl›yor. 2009 y›l›nda ‹fiKUR’a261’i sözleflmeli, 58’i kadrolu olmak üzere 319 personel al›nm›flt›r.39’u sözleflmeli, 33’ü kadrolu olmak üzere 72 personelin daha alma sürecidevam ediyor.

22001100 YY››ll››BBüüttççee SSuunnuuflfl KKoonnuuflflmmaass››

1199

TT..CC..ÇÇaall››flflmmaa vvee SSoossyyaall GGüüvveennlliikk BBaakkaannll››¤¤››

2200

SOSYAL GÜVENL‹K

Say›n Baflkan,De¤erli milletvekilleri,

Hükümetimiz y›llard›r gerçeklefltirilemeyen sosyal güvenlik reformunugerçeklefltirmifl ve sosyal güvenlik kurumlar›n› tek çat› alt›nda birlefltirmifltir.Üç sosyal güvenlik kurumunun bütçesi merkezi yönetim bütçesinden sonraen büyük bütçe haline gelmifltir. Bu çerçevede sizlere Sosyal GüvenlikKurumu Bütçesi hakk›nda özet bilgi sunmak istiyorum.

Tablo 9: Sosyal Güvenlik Kurumunun Gelir-Gider Durumu ve Oranlar (Milyon TL)

1 Prim gelirlerine yap›land›rma prim gelirleri dahildir.2 Sa¤l›k giderlerine yolluklar, emekli ayl›klar› giderlerine ek ödeme (vergi iadesi) dâhil de¤ildir.3 Karfl›lama oranlar› hesab›nda prim gelirlerine yap›land›rma geliri dahil edilmifl, devlet

katk›s› hariç tutulmufltur.

 

Sosyal Güvenlik Kurumunun 2008 y›l›nda 67,3 milyar TL gelirine karfl›l›k93,2 milyar TL gideri gerçekleflmifl, a盤› ise 25,9 milyar TL olmufltur.

2009 y›l› Sosyal Güvenlik Kurumu bütçesine göre gelirlerin 84,4 milyar TL,giderlerin 105,7 milyar TL, finansman a盤›n›n ise Devlet katk›s› hariç21,4 milyar TL olaca¤› öngörülmüfltü.

Ancak 2009 y›l› sonu itibar›yla Kurum gelirlerinin 75,2 milyar TL,giderlerinin 106,1 milyar TL olaca¤›, finansman a盤›n›n ise 31 milyar TLolarak gerçekleflece¤i tahmin edilmektedir.

2009 y›l› Sosyal Güvenlik Kurumu bütçesi ile y›lsonu bütçe gerçekleflmetahmininde yer alan gelir-gider dengesi aras›nda 9,6 milyar TL farkbulunmaktad›r. Bu rakam›n 7,3 milyar TL’si prim ve yap›land›rmagelirlerindeki, 840 milyon TL’si Devlet katk›s›ndaki azal›fltankaynaklanmaktad›r. Bu üç kalemdeki azal›fl›n temel nedeni küresel ekonomikkrizin etkisiyle sigortal› say›s›nda beklenen art›fl›n aksine meydana gelenazalma ve iflverenlerin primlerini ve yap›land›r›lan borçlar›n› ödemee¤ilimlerindeki düflmedir. Prim gelirlerindeki azalma ayn› zamanda ona ba¤l›olan devlet katk› tutar›n› da azaltm›flt›r. Di¤er taraftan sa¤l›k harcamalar›ndada bütçede öngörülenden 1,4 milyar TL fazla harcama yap›laca¤› tahminedilmektedir.

5510 say›l› Kanunun geçici 24 üncü ve 25 inci maddeleri uyar›nca SosyalGüvenlik Kurumunun 31 Mart 2008 tarihine kadar olan birikmifl alacaklar›yap›land›r›lm›fl olup her iki madde hükmü kapsam›nda; 853 bin 766 kendinam ve hesab›na ba¤›ms›z çal›flan sigortal›n›n 13,1 milyar TL,498 bin 751 iflverenin 10,1 milyar TL olmak üzere toplam 1 milyon 353 biniflveren ve sigortal›n›n 23,2 milyar TL prim asl› ve gecikme cezas›/gecikmezamm› borcu yap›land›r›lm›flt›r. Yap›land›rma sonucu 8,6 milyar TL gecikmecezas› ve gecikme zamm› terkin edilirken kalan 14,6 milyar TL’nin tahsiledilmesi öngörülmüfltür.

Bu çerçevede prim borçlar›n› peflin veya taksitle ödeme talebinde bulunaniflveren ve sigortal›lardan 01 Aral›k 2009 tarihi itibariyle ekonomik krizin etkisiile öngörülenin ancak yüzde 50’si oran›nda olmak üzere toplam 7,4 milyar TLtahsilât yap›lm›flt›r.

2010 y›l› Sosyal Güvenlik Kurumu gelirlerinin 86,9 milyar TL, giderlerinin118,7 milyar TL olaca¤› beklenmektedir. Kurumun finansman a盤›n›n ise31,8 milyar TL olarak gerçekleflece¤i tahmin edilmektedir. Bu çerçevede2010 y›l› itibariyle toplam gelirlerin GSYH’ya oran›n›n yüzde 8,4, toplamgiderlerin ise yüzde 11,5 olmas› beklenmektedir.

22001100 YY››ll››BBüüttççee SSuunnuuflfl KKoonnuuflflmmaass››

2211

TT..CC..ÇÇaall››flflmmaa vvee SSoossyyaall GGüüvveennlliikk BBaakkaannll››¤¤››

2222

Kurumun 2008 y›l› sa¤l›k harcamas› 25,4 milyar TL olarak gerçekleflmiflolup 2009 y›l› harcamas›n›n 29 milyar TL düzeyinde gerçekleflmesibeklenmektedir. Bu miktar›n 2010 y›l›nda devlet memurlar›na ait sa¤l›kharcamalar›n›n kurum kapsam›na al›nmas›ndan dolay› 32,8 milyar TL’yeyükselece¤i öngörülmektedir.

2008 y›l›nda 59,1 milyar TL olarak gerçekleflen emekli ayl›k giderlerinin2009 y›l›nda 67,6 milyar TL’ye yükselmesi beklenmektedir. 2010 y›l›bütçesinde emekli ayl›k art›fllar›n›n önceki alt› ayl›k enflasyon tahminine göreOcak ve Temmuz aylar›nda s›ras›yla yüzde 4 ve yüzde 2,4 oranlar›ndaart›r›lmas› öngörülmüfl olup emekli ayl›k giderlerinin 75,5 milyar TL olaca¤›tahmin edilmifltir.

Prim gelirlerinin giderleri karfl›lama oranlar› de¤erlendirildi¤inde;2008 y›l›nda emeklilik prim gelirlerinin emekli ayl›¤› ödemelerini karfl›lamaoran› yüzde 60,1 olarak gerçekleflmifltir.

Bu oran›n devlet katk›s› hariç 2009 y›l› sonunda yüzde 51,9, 2010 y›l›ndayüzde 50,5 olaca¤› tahmin edilmektedir.

Benzer flekilde, 2008 y›l›nda yüzde 61 olarak gerçekleflen sa¤l›k primgelirlerinin sa¤l›k giderlerini karfl›lama oran›n›n devlet katk›s› hariç2009 y›l›nda yüzde 51,7, 2010 y›l›nda ise yüzde 60,5 olaca¤› tahminedilmektedir.

2008 y›l› itibariyle yüzde 64,6 olan toplam prim gelirlerinin emeklilik vesa¤l›k giderlerini karfl›lama oran›n›n devlet katk›s› hariç 2009 y›l›nda yüzde54,2, 2010 y›l›nda ise yüzde 55,8 olarak gerçekleflece¤i öngörülmektedir.

Tablo10: Sigortal› Say›lar›

* Hizmet Akdi ile Çal›flanlar için Eylül, Kendi Nam ve Hesab›na Çal›flanlar ile Kamu Çal›flanlar› verileriEkim ay› itibariyledir.

Ekim 2009 itibariyle toplam 15 milyon 96 bin aktif sigortal› bulunuyor ve9 milyon 94 bin kifli ayl›k al›yor. Ülkemizde 2001 y›l›nda 2,09 olan aktif pasiforan›n›n y›llar itibariyle azalarak, 2009 y›l› Ekim ay› itibariyle 1,79’a düfltü¤ünü görüyoruz.

Tablo 11: Asgari Emekli Ayl›klar›n›n De¤iflimi

2002-2009 y›llar› aras› asgari emekli ayl›klar› aç›s›ndan reel art›fl, hizmetakdi ile çal›flanlar için yüzde 27,6, 1479 say›l› Kanun kapsam›nda kendi namve hesab›na çal›flanlar için yüzde 71,7, 2926 say›l› Kanun kapsam›nda tar›mBa¤-Kur sigortal›lar› için yüzde 161,3, kamu emeklileri için ise yüzde 15,8olmufltur.

Tablo 12: Ortalama Emekli Ayl›klar›n›n De¤iflimi

22001100 YY››ll››BBüüttççee SSuunnuuflfl KKoonnuuflflmmaass››

2233

TT..CC..ÇÇaall››flflmmaa vvee SSoossyyaall GGüüvveennlliikk BBaakkaannll››¤¤››

2244

Ortalama emekli ayl›klar› ele al›nd›¤›nda reel art›fl oran›, hizmet akdi ileçal›flan emeklilerde yüzde 29,3, 1479 say›l› Kanun kapsam›nda kendi namve hesab›na çal›flan emeklilerde yüzde 39,5, 2926 say›l› Kanunkapsam›ndaki tar›m Ba¤-Kur emeklilerinde yüzde 53,1 ve kamuemeklilerinde ise yüzde 19,6 olmufltur.

2002-2009 y›llar› aras›nda emekli ayl›klar›, tablolarda da görülece¤i gibi,reel olarak önemli oranda art›r›lm›flt›r.

Say›n BaflkanDe¤erli milletvekilleri

Sa¤l›k Hizmetleri

Halk›m›z›n tamam›na eflit, kolay ulafl›labilir, adil bir sa¤l›k hizmetisunumunu gerçeklefltirecek genel sa¤l›k sigortas› sistemini hayata geçirenSosyal Sigortalar ve Genel Sa¤l›k Sigortas› Kanunu geçti¤imiz y›l içerisindetüm hükümleri ile yürürlü¤e girmifltir.

Bu amaçla, genel sa¤l›k sigortas› kapsam›ndaki tüm sigortal›lar›m›z›nsa¤l›k hizmetlerinden eflit, etkin ve kaliteli bir flekilde yararlanmalar› için30 bin 415 sa¤l›k hizmeti sunucusundan hizmet al›n›yor.

Tablo 13: Hizmet Al›nan Sa¤l›k Hizmet Sunucular› *

* Ekim 2009

2008 y›l›nda sa¤l›k hizmet sunucular›na birinci basamak ve aile hekimli¤ihariç olmak üzere yaklafl›k 217 milyon kez sa¤l›k hizmeti almak amac›ylamüracaat edilmifltir. Genel sa¤l›k sigortas› kapsam›nda bulunan sigortal›say›s›nda önemli bir de¤iflim yaflanmamas›na ra¤men 2008 ve 2009

y›llar›n›n ilk on ay› karfl›laflt›r›ld›¤›nda sa¤l›k hizmeti sat›n al›nan sa¤l›khizmet sunucular›na toplamda yüzde 14’lük bir müracaat art›fl›gözlenmektedir.

Tablo 14: Müracaat Say›lar› *

* Birinci Basamak ve Aile Hekimli¤i Hariç

Sa¤l›k hizmet sunucular›na yap›lan müracaatlardaki art›fl, reçete tutar vesay›lar›na da yans›m›flt›r. 2007 y›l›nda 211,4 milyon olan reçete say›s› 2008y›l›nda yüzde 13,7 oran›nda artarak 240,5 milyon olarak gerçekleflmifltir.Toplam reçete tutarlar›nda da 2007 y›l›na göre 2008 y›l›nda yüzde 16oran›nda art›fl gerçekleflerek fatura tutar› 11 milyar TL’ye ulaflm›flt›r.

2008 ile 2009 y›llar›n›n ilk on ay› karfl›laflt›r›ld›¤›nda reçete say›s›yüzde 11, fatura tutarlar› ise yüzde 25 civar›nda artm›flt›r.

Tablo 15: SGK Reçete Say›lar›

2008 y›l›nda 25,4 milyar TL olarak gerçekleflen Sosyal Güvenlik Kurumusa¤l›k harcamalar›n›n 2009 y›l›nda 29 milyar TL, 2010 y›l›nda ise32,8 milyar TL olmas› öngörülmektedir. 2008 y›l›nda 32,6 milyar TL olarakgerçekleflen kamu sa¤l›k harcamalar›n›n ise 2009 y›l›nda 37,2 milyar TL,2010 y›l›nda 39,7 milyar TL olmas› beklenmektedir.

22001100 YY››ll››BBüüttççee SSuunnuuflfl KKoonnuuflflmmaass››

2255

TT..CC..ÇÇaall››flflmmaa vvee SSoossyyaall GGüüvveennlliikk BBaakkaannll››¤¤››

2266

Tablo16: Kamu Sa¤l›k Harcamalar›

Not: Sa¤l›k harcamalar›na yolluklar dahildir.

Y›llar itibariyle hem Sosyal Güvenlik Kurumu hem de kamu sa¤l›kharcamalar›n›n artmas›n›n temel nedenleri sa¤l›¤a eriflimin kolaylaflmas›,sa¤l›k teminat paketlerinin geliflmesi, sa¤l›k bilinci ve flehirleflmenin artmas›ile teknolojik geliflmeler olarak s›ralanabilir.

Sa¤l›k harcamalar›nda bahsi geçen nedenlerle art›fl olmas› do¤ald›r.Ancak bu art›fl›n finanse edilebilir bir oranda olmas›n›n gere¤i de aç›kt›r.Sa¤l›k harcamalar›ndaki art›fl›n kontrol alt›na al›nabilmesi amac›yla baz›tedbirler planlanm›flt›r. ‹laç fiyatlar› düflürülmüfl, iskonto oranlar› ile muayenekat›l›m paylar› art›r›lm›flt›r.

Tedavi hizmetleri ve ilaç için 2010-2012 y›llar›n› kapsayacak flekildeglobal bütçeleme yöntemi konusunda Sa¤l›k Bakanl›¤› hastaneleri, üniversitehastaneleri ve ilaç sektörüyle anlaflma sa¤lanm›flt›r.

2011 y›l›nda sa¤l›k hizmeti sunucular›nda yatan hastalar›n sa¤l›ködemelerinde; taburcu edilen hastalardan elde edilen standartlaflt›r›lm›flklinik ve demografik verilerle, maliyet verilerini esas alarak hastalar› benzermaliyetleri olan benzer klinik gruplara da¤›tan bir s›n›fland›rma sistemi olanDRG (Diagnostic Related Groups)’nin [T‹G (Tan› ‹liflkili Gruplar)] kullan›lmas›planlanmaktad›r. Bu amaçla Sa¤l›k Bakanl›¤›n›n 15 hastanesinde pilotuygulamaya bafllad›k.

Ayr›ca, 2010 y›l›nda sa¤l›k harcamalar›nda usulsüzlüklerin önlenmesiamac›yla e-rapor, e-reçete ve Karekod (‹laç Takip Sistemi) uygulamas›nabafllayaca¤›z. Bu çal›flmalar tamamland›¤›nda sahte ilaç raporlar› vereçetelerin önüne geçece¤imiz gibi reçete inceleme sürelerini dek›saltaca¤›z.

Say›n Baflkan,De¤erli milletvekilleri,

Kay›td›fl› ‹stihdam

Kay›td›fl› istihdam›n önlenmesi, sosyal güvenlik sistemimizin aktüeryalyap›s›n›n düzeltilmesi ile sürdürülebilir bir sosyal güvenlik sistemi için büyükönem tafl›maktad›r. Zira 2009 Eylül ay›na ait TÜ‹K verilerine göreistihdamdaki yaklafl›k her iki kifliden biri kay›td›fl› olarak çal›fl›yor.

Kay›td›fl› istihdamla etkin mücadele edebilmek amac›yla; merkezde birdaire baflkanl›¤› ve sosyal güvenlik il ve merkez müdürlüklerinde de“kay›td›fl› istihdamla mücadele servisleri” oluflturulmufltur.

5510 say›l› Kanuna dayanarak ç›kar›lan tebli¤ ile bankalar ve ilgili kamuidarelerinin (17 kurum ve kurulufl) ifllem yapt›klar› kiflilerin “kimlik ve meslekibilgilerini” zorunlu olarak Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirmeleridüzenlenmifltir. Uygulaman›n bafllad›¤› tarihten bugüne kadar9 bin 494 iflyeri ve 371 bin 253 çal›flan kay›t alt›na al›nm›flt›r.

‹l müdürlüklerine ba¤l› olarak görev yapan kontrol memurlar›na kay›t vebelge inceleme yetkisi verdik ve say›lar›n› da 423’den 723’e ç›kard›k. Kontrolmemurlar›nca son bir y›ll›k dönem içerisinde toplam 34 bin 656 kay›t d›fl›

22001100 YY››ll››BBüüttççee SSuunnuuflfl KKoonnuuflflmmaass››

2277

TT..CC..ÇÇaall››flflmmaa vvee SSoossyyaall GGüüvveennlliikk BBaakkaannll››¤¤››

2288

çal›flan ve 8 bin 554 kay›t d›fl› iflyeri tespit edilmifltir. Kurum müfettifllerinceOcak - Eylül 2009 dönemi itibariyle yap›lan denetimlerde de 427 iflyerinintescilsiz, 4 bin 296 kiflinin ise sigortas›z olarak çal›flt›¤› saptanm›flt›r.

Kurum müfettifllerince, kay›tl› aktif iflyerlerinin y›lda ortalama %2,88’i ilekay›tl› sigortal›lar›n y›lda ortalama %3,71’inin denetimi yap›lmaktad›r.

‹flyerlerinden bildirilmesi gereken sigortal› say›s› ve prim tutarlar›n›ntespitine yönelik yeni bir denetim yöntemi olan asgari iflçilik incelemelerisonucu Ocak 2006-Kas›m 2009 döneminde bin 857 iflyeri incelenmifl olupkaçak çal›flan 23 bin 729 kifli kay›t alt›na al›nm›flt›r.

Tablo:17 Asgari ‹flçilik ‹nceleme Sonuçlar› *

* 01.01.2006-30.11.2009 Dönemi itibariyle

“ALO 170 Kay›td›fl› ‹stihdam ve Sosyal Güvenlik Bilgi Hatt›” kurularakkay›td›fl› istihdam›n önlenmesi hedeflenmifl, 7 gün 24 saat telefonla Kurumaulafl›larak ihbar ve flikâyet konular›n› bildirme imkân› sa¤lanm›flt›r.1 Ocak 2009 - 30 Kas›m 2009 tarihleri aras›nda toplam 587 bin 512 ça¤r›al›nm›fl, ayn› tarihler aras›nda 23 bin 86 kifli ihbar ve flikâyet bildirimindebulunmufltur. Bu bildirimlerin 16 bin 589’u kay›t d›fl› istihdam ihbar›na iliflkinolup, al›nan ihbarlar›n 9 bin 867’si sonuçland›r›lm›flt›r.

5510 say›l› Kanunla getirilen di¤er düzenlemelerle, kendi nam vehesab›na çal›flanlar›n (tar›m da dâhil) sigorta bildirimlerinin vergi dairesi veilgili meslek kurulufllar›nca yap›lmas› sa¤lanm›flt›r.

Çal›flanlar›n ücretlerinin bankalardan ödenmesi zorunlulu¤u getirilmifl,1 Ocak 2009 tarihinden itibaren 10 ve üzerinde iflçi çal›flt›ran iflverenler içinuygulanmaya bafllanm›flt›r.

Denetimde rehberlik anlay›fl› çerçevesinde 2009 y›l›nda asgari iflçilikincelemesi yap›lmas› planlanan sektörlere yönelik bilgilendirme notlar›haz›rlanarak sektör temsilcilikleri ile paylafl›lm›fl, iflveren ve sigortal›larayönelik bilgilendirme toplant›lar› düzenlenmifltir. Tamamlanan bilinçlendirmefaaliyetleri sonucu sektörel asgari incelemelere bafllan›lm›fl, 2009 y›l› için4 sektörde toplam 838 iflyeri denetime al›nm›flt›r.

ÇALIfiMA HAYATI

Say›n Baflkan,De¤erli milletvekilleri,

Çal›flma ve Sosyal Güvenlik Bakanl›¤› olarak çal›flma hayat›m›z veendüstriyel iliflkiler düzenimizin evrensel standartlara ulaflmas› içinçal›flmalar›m›z ülkemizin Avrupa Birli¤i perspektifine paralel olarak devamedecektir.

2009 y›l›nda;

• Kamu ve özel sektörde 469 bin 182 iflçi ve 10 bin 698 iflyerini kapsayanbin 853 toplu ifl sözleflmesi imzalanm›fl,

• 3 bin 101 iflçiyi kapsayan iflyerinde 13 adet grev yaflanm›fl, • Lokavt uygulamas› hiç yaflanmam›fl,• Resmi arabuluculukla 262 bin 555 iflçi ve 7 bin 167 iflyerini kapsayan

457 uyuflmazl›k sonuçland›r›lm›fl,• Yüksek Hakem Kurulunca toplam 30 bin 753 iflçiyi kapsayan 192 toplu

ifl sözleflmesi ba¤›tlanm›flt›r.

Ülkemizde 94’ü üye bildiriminde bulunan 101 iflçi ile 48 iflveren sendikas›olmak üzere toplam 149 sendika bulunmaktad›r. Ayr›ca biri iflverenkonfederasyonu olmak üzere 4 konfederasyon faaliyet göstermektedir.Temmuz ay› istatistiklerine göre, toplam sendikal› iflçi say›s› 3 milyon 232 bin679’dur.

4688 say›l› Kamu Görevlileri Sendikalar› Kanununa göre 92 sendika ve7 konfederasyon faaliyet göstermekte olup, Temmuz 2009 istatistiklerinegöre sendikal› kamu görevlisi say›s› 1 milyon 17 bin 72’dir.

22001100 YY››ll››BBüüttççee SSuunnuuflfl KKoonnuuflflmmaass››

2299

TT..CC..ÇÇaall››flflmmaa vvee SSoossyyaall GGüüvveennlliikk BBaakkaannll››¤¤››

3300

Tablo 18: Toplu ‹fl Sözleflmesi, ‹flyeri ve ‹flçi Say›lar›

*30 Kas›m tarihi itibariyle

Küresel krize ra¤men 2009 y›l› istatistiklerinden görülece¤i üzereendüstriyel iliflkiler normal seyrinde devam etmifl, toplu ifl sözleflmeleritaraflar›n hür iradesi ile ba¤›tlanm›fl ve çal›flma bar›fl›n›n sa¤lanmas›naazami özen gösterilmifltir.

Tablo 19: AB Ülkeleri ve Ülkemizde Toplu ‹fl Sözleflmesi Kapsam› (%), (2006)

Ülkemizde toplu pazarl›k kapsam›ndaki çal›flanlar›n oran› AB ülkeleriylek›yasland›¤›nda oldukça düflüktür. Ayr›ca toplu pazarl›k kapsam›ndaki iflçisay›s› da y›llar itibar›yla azalmakta ve sonucunda toplu pazarl›k düzenininkapsam› daralmaktad›r. Oysa geliflmifl ülkelerin birço¤unda çal›flanlar›nneredeyse tamam› toplu ifl sözleflmelerinden yararlanmaktad›r.

Çal›flma hayat›na iliflkin mevzuat›n AB ve ILO normlar›yla uyumlu halegetirilerek evrensel standartlara ulaflt›r›lmas› çal›flmalar› da yürütülmektedir.Bu kapsamda sendikal örgütlenme ve toplu ifl sözleflmesi sistemi ile grev velokavt haklar›n›n düzenlenmesi amac›yla haz›rlanan ve halen Meclisgündeminde bulunan yasa taslaklar›n›n gelifltirilmesine yönelikçal›flmalar›m›z sürmektedir.

2821 say›l› Sendikalar Kanunu ile 2822 say›l› Toplu ‹fl Sözleflmesi Grevve Lokavt Kanununu günün koflullar›na, AB normlar›na ve ILOsözleflmelerine uyumlu hale getirmek amac›yla geçti¤imiz y›llarda sosyaltaraflarla birlikte sürdürülen de¤ifliklik çal›flmalar› sonuçland›r›lm›fl vehaz›rlanan Tasar› Tasla¤› 5 May›s 2008 tarihinde Baflbakanl›¤a sunulmufltur.Tasar› 20 May›s 2008 tarihinde verilen bir önerge ile Kanun Teklifinedönüfltürülmüfl, teklif TBMM’nin ilgili komisyonlar›nda görüflülmüfl ve GenelKurul gündemine al›nm›flt›r.

Ancak 2009 y›l› Haziran ay›ndaki Üçlü Dan›flma Kurulunda sosyaltaraflar›n ittifak› ile söz konusu Kanun Teklifinin tekrar ele al›nmas›kararlaflt›r›lm›flt›r. Bu kapsamda bafllat›lan çal›flmalar, oluflturulan BilimKurulu taraf›ndan tamamlanm›fl olup sosyal taraflar›n görüflüne sunulmufltur.Çal›flma metninin yap›lacak Üçlü Dan›flma Kurulu toplant›lar›nda nihai halegetirilmesi amaçlanmaktad›r.

Ayr›ca 4857 say›l› ‹fl Kanunu, 854 say›l› Deniz ‹fl Kanunu ve 4688 say›l›Kamu Görevlileri Sendikalar› Kanunlar›nda hem ILO’nun ve hem de AvrupaBirli¤inin de¤iflik elefltirileri bulunmaktad›r. Bu elefltirilerin giderilmesi ve iflkanunlar› aras›nda norm ve standart birli¤ini sa¤lamak amac›yla çal›flmagruplar› oluflturulacakt›r. Çal›flmalar›n 2010 y›l› içerisinde sonuçland›r›lmas›hedeflenmektedir.

22001100 YY››ll››BBüüttççee SSuunnuuflfl KKoonnuuflflmmaass››

3311

TT..CC..ÇÇaall››flflmmaa vvee SSoossyyaall GGüüvveennlliikk BBaakkaannll››¤¤››

3322

Say›n Baflkan,De¤erli milletvekilleri,

Çal›flma hayat›ndaki sorunlar›m›z› diyalog içinde çözmek ve uzlafl›kültürünü gelifltirmek amac›yla iflçi, iflveren ve devlet kesimini buluflturanÜçlü Dan›flma Kurulu, mevzuatta y›lda üç kez toplanmas› öngörülmesinera¤men ayda bir toplanmaya bafllam›flt›r. Bu çerçevede 2009 y›l›nda sekiztoplant› yap›lm›flt›r. Bilindi¤i gibi, sanayileflmifl ülkelerdeki endüstri iliflkilerininortak özelliklerinden biri hiç flüphesiz sosyal diyalog sürecinin istikrarl› birbiçimde iflletiliyor olmas›d›r. Endüstriyel iliflkilerin düzenli ve kal›c› bir bar›flortam›n› oluflturabilmesi de sosyal taraflar›n diyaloguna ba¤l›d›r. Çal›flmailkemiz tüm sorunlar›m›z› sosyal taraflarla birlikte tart›flmak, uzlafl› kültürüiçerisinde ortak kararlar almak ve bunlar› hayata geçirmektir.

Çal›flma hayat›nda bulunan bütün bireylerin eflit koflullardan yararlanmas›amac›yla kad›n, çocuk ve özürlüler gibi hassas gruplar›n çal›flma hayat›nakat›l›m›n›n sa¤lanmas› ve çal›flma koflullar›n›n iyilefltirilmesine önemveriyoruz. Özürlü ve kad›nlar›n istihdam paketleriyle desteklenmesinin yan›s›ra çocuk iflçili¤inin önlenmesi amac›yla da “Çocuk ‹flçili¤inin Önlenmesi ‹çinZamana Ba¤l› Politika ve Program Çerçevesi” olarak adland›r›lan programyürütülmektedir. Bu programda öncelikli hedef gruplar sokakta çal›flanlar,küçük ve orta ölçekli iflletmelerdeki a¤›r ve tehlikeli ifllerde çal›flanlar, tar›mdaaile iflleri d›fl›nda ücret karfl›l›¤› gezici ve geçici tar›m ifllerinde çal›flanlarolarak belirlenmifltir. Bu sektörlerde çocuklar›n çal›flmas›n›n 2015 y›l›nakadar tamamen ortadan kald›r›lmas› amaçlanm›flt›r.

Say›n Baflkan,De¤erli milletvekilleri,

Asgari Ücret

Hükümetimiz döneminde asgari ücretteki art›fl oran›, enflasyon oran›n›nüzerinde gerçekleflmifltir. Aral›k 2002 döneminde brüt 250 TL olan asgariücret, bugün itibariyle 693 TL’ye yükselmifl, bu dönem içerisindeki nominalart›fl oran› yüzde 176,2 olmufltur. Di¤er taraftan asgari ücretin iflverenemaliyeti azalt›lm›flt›r. Nitekim 2002-2009 döneminde net asgari ücretinnominal art›fl oran› yüzde 196,5 iken, iflveren maliyetlerindeki nominal art›fl

oran› yüzde 153 ile daha düflük olmufltur. Ayn› dönemde reel olarak netasgari ücret yüzde 40,6, brüt asgari ücret yüzde 31 artmas›na ra¤meniflverene olan maliyet yüzde 20 artm›flt›r.

Tablo 20: Asgari Ücretteki Geliflmeler

Say›n Baflkan,De¤erli milletvekilleri,

‹fl Sa¤l›¤› ve Güvenli¤i

‹fl sa¤l›¤› ve güvenli¤i alan›nda Bakanl›k olarak son y›llarda önemliçal›flmalar yürüttük, ifl kazalar› ve meslek hastal›klar›n› önlemeye yönelikprojeleri hayata geçirdik. ‹fl sa¤l›¤› ve güvenli¤i kültürünün art›r›lmas› vefark›ndal›¤›n ortaya ç›kar›lmas› için çal›flmalara devam ediyoruz.

Ancak, ifl kazalar› ve meslek hastal›klar› konusunda uluslararas›standartlara ulaflabilmemiz için sosyal taraflar›n ve toplumun tümkesimlerinin sorumluluk üstlenmesi gerekiyor. Çünkü ifl kazalar› ile ölümlü iflkazalar›n›n ülkemize maddi ve manevi maliyeti oldukça yüksektir.

Tablo 21: Y›llara Göre ‹fl Kazas› Say›s› ‹le Kaza ve Ölümlü ‹fl Kazas› Oranlar›

22001100 YY››ll››BBüüttççee SSuunnuuflfl KKoonnuuflflmmaass››

3333

TT..CC..ÇÇaall››flflmmaa vvee SSoossyyaall GGüüvveennlliikk BBaakkaannll››¤¤››

3344

Ülkemizdeki ölümlü ifl kazas› oran›, her 100 bin iflçide ortalama 15 iken buoran geliflmifl ülkelerde 3 civar›nda, geliflmekte olan ülkelerde ise ülkemizebenzer düzeydedir.

Ülkemizdeki ifl kazalar›n›n maliyeti 2007 y›l› itibariyle görünür maliyet700 milyon TL, görünmez maliyet 3,4 milyar TL olmak üzere toplam4,1 milyar TL’dir. Bu maliyetlerin yüzde 2’si önlenemezken, yüzde 98’ininönlenebilir oldu¤unu üzülerek vurgulamak istiyorum. Di¤er bir ifade ile iflsa¤l›¤› ve güvenli¤i alan›nda gerekli tedbirlerin al›nmas› halinde yaklafl›k4 milyar TL kay›p önlenmifl olacakt›.

Ölümlü ifl kazalar›n›n en çok yafland›¤› inflaat sektöründe çal›flanlar›ne¤itimi için Almanya ile imzalanan protokol çerçevesinde çal›flmalar›m›zsürüyor. Di¤er yandan Bakanl›¤›m›z ‹fl Sa¤l›¤› ve Güvenli¤i MerkezininDünya Sa¤l›k Örgütünün ülkemizdeki iflbirli¤i merkezi olmas› yolundakiçal›flmalar son aflamaya geldi.

Ayr›ca Milli E¤itim Bakanl›¤› ile imzalanan protokol çerçevesinde741 endüstri meslek lisesi müdürleri ile pilot olarak seçilen yap› meslek vedenizcilik meslek liselerinin atölye ve meslek dersi ö¤retmenlerine yönelik iflsa¤l›¤› ve güvenli¤i e¤itimlerini düzenledik.

Di¤er taraftan, ifl kazas› ve meslek hastal›klar›n›n çok yüksek orandaoldu¤u KOB‹’leri hedef alan ve toplam bütçesi yaklafl›k 15 milyon TL olan;

• “‹flyerlerinde ‹fl Sa¤l›¤› ve Güvenli¤i fiartlar›n›n ‹yilefltirilmesi Projesi”,• “‹SGÜM Bölge Laboratuvarlar›n›n Gelifltirilmesi Projesi”,• “Kiflisel Koruyucu Donan›m Piyasa Gözetimi ve Denetimini Desteklemek

‹çin Laboratuvar Kurulumu Projesi” gerçeklefltirilecektir.

‹fl kazalar› ve meslek hastal›klar›n›n önlenmesi için yapt›¤›m›z önemli birdüzenleme de ‹flyeri Sa¤l›k Güvenlik Birimleri ile Ortak Sa¤l›k ve GüvenlikBirimleri Hakk›nda Yönetmeliktir. Söz konusu Yönetmelikle;

• Sa¤l›k ve güvenli¤in bir bütün olarak sunulmas›, • Ortak sa¤l›k ve güvenlik birimlerinin oluflturulmas› ve yetkilendirilmesi,• Hekim ve uzmanlar›n yetkilendirilmesi,

• E¤itim verecek kurum/kurulufllar ve e¤iticilerin yetkilendirilmesi,• E¤itim süresinin uzat›lmas›,• Uzaktan e¤itim imkân›n›n sa¤lanmas›,• S›navlar›n ÖSYM veya MEB taraf›ndan yap›lmas›,mümkün hale gelmifltir.

Di¤er taraftan, 1955 y›l›ndan bu yana, her üç y›lda bir tekrarlanmakta olanve düzenleyen ülkelere önemli bir itibar sa¤layan Dünya ‹fl Sa¤l›¤› veGüvenli¤i (‹SG) Kongresinin 19 uncusu, Uluslararas› Çal›flma Örgütü,Uluslararas› Sosyal Güvenlik Kurumu ve Bakanl›¤›m›z iflbirli¤inde12-15 Eylül 2011 tarihleri aras›nda ‹stanbul’da düzenlenecektir. 6 bin kiflininkat›l›m›yla yap›lmas› beklenen kongre, ülkemizin tan›t›m› ile ifl sa¤l›¤› vegüvenli¤i kültürünün geliflmesine önemli bir katk› sa¤layacakt›r.

Say›n Baflkan,De¤erli milletvekilleri,

E¤itim ve Gelifltirme

Çal›flma hayat› ve sosyal güvenlik alan›nda “e¤itim, araflt›rma, inceleme,yay›n, dokümantasyon ve dan›flmanl›k” hizmetlerini yerine getirmekamac›yla kurulmufl bulunan Çal›flma ve Sosyal Güvenlik E¤itim ve Araflt›rmaMerkezinin yeniden yap›lanmas› ile kurumsal kapasitesinin gelifltirilmesineyönelik olarak bir proje bafllat›lm›flt›r.

Projeyle Çal›flma ve Sosyal Güvenlik E¤itim ve Araflt›rma Merkezinin;

• Çal›flma hayat›nda çal›flanlar›n ve iflletmelerin ihtiyaç duydu¤ukonularda e¤itimler düzenlemesi,

• Çal›flma ve sosyal güvenlik alan›n›n gelifltirilmesine yönelik araflt›rmaprojeleri yürütmesi,

• Üniversitelerin çal›flma ve sosyal güvenlik alan›yla ilgili araflt›rmalar›n›iflbirli¤i yaparak desteklemesi,

• Çal›flma hayat› ile ilgili hakemli bir dergi ç›karmas›,• Kurum bünyesindeki kütüphaneyi kaynak aç›s›ndan zenginlefltirerek

elektronik ortamda hizmet veren çal›flma hayat› ile ilgili uzmanl›kkütüphanesine dönüfltürmesi,

öngörülmektedir.

22001100 YY››ll››BBüüttççee SSuunnuuflfl KKoonnuuflflmmaass››

3355

TT..CC..ÇÇaall››flflmmaa vvee SSoossyyaall GGüüvveennlliikk BBaakkaannll››¤¤››

3366

Say›n Baflkan,De¤erli milletvekilleri,

Rehberlik ve Denetim

Çal›flma hayat›n›n denetimi, teftifli ve kay›td›fl› istihdam ile mücadelefaaliyetleri Bakanl›¤›m›z ‹fl Teftifl Kurulu Baflkanl›¤› ile Sosyal GüvenlikKurumu Rehberlik ve Teftifl Baflkanl›¤›na ba¤l› toplam 1.135 müfettifl eliyleyürütülmektedir.

2009 y›l›n›n ilk 10 ay›nda; Bakanl›k ‹fl Müfettiflleri taraf›ndan1 milyon 286 bin 610 iflçinin çal›flt›¤› 48 bin 835 iflyerinde, çal›flma mevzuat›çerçevesinde ifl sa¤l›¤› ve güvenli¤i ile iflin yürütümü olarakadland›r›labilecek çal›flma süreleri, izinler, ücret ödemeleri ve benzerikonulara yönelik teftifller gerçeklefltirilmifltir.

Bu dönemde kot tafllama atölyelerinde meydana gelen silikozis hastal›¤›ile ilgili olarak Sa¤l›k Bakanl›¤› ve ilgili sa¤l›k kurulufllar› ile iflbirli¤i halindetedbirler al›nm›flt›r. Bu kapsamda 97 iflyerinde teftifl yap›lm›fl, ifl sa¤l›¤› vegüvenli¤i mevzuat›na ayk›r› faaliyette bulundu¤u tespit edilen bir iflyerikapat›lm›fl, teftifl yap›lan di¤er tüm iflyerlerinde de hastal›¤a neden olanrisklerin ortadan kald›r›lmas› sa¤lanm›flt›r.

Tablo 22: Teftifl ve Denetlenen ‹flyeri Say›s›

1 ‹fl Teftifl Kurulu Baflkanl›¤› müfettifllerinin say› ve teftifllerini kapsamaktad›r.

Uluslararas› Çal›flma Örgütü verilerine göre müfettifl say›s›n›n çal›flansay›s›na oran› geliflmifl ülkelerde her 10 bin çal›flana bir müfettifl, geliflmekteolan ülkelerde (geçifl ekonomilerinde) ise her 20 bin çal›flana bir müfettifltir.Ülkemizde ise 30 bin çal›flana bir müfettifl düflmektedir.

Bu dönemde hedef odakl› önleyici yaklafl›m› esas alan proje teftifllerineönem verilmifl, teftifl sürecinde sosyal taraflarla iflbirli¤i sa¤lanm›flt›r. Proje

teftiflleri sonucunda tanzim edilen genel de¤erlendirme raporlar› ilgili taraflaragönderilecektir.

Bu çerçevede 2009 y›l› içerisinde;

• Maden ‹flletmelerinde ‹fl Sa¤l›¤› ve Güvenli¤i Teftifl Projesi yürütülerekBal›kesir, Bursa, Bolu, Kütahya, Manisa ve Zonguldak illerinde bulunan yeralt› kömür iflletmelerinde, havaland›rma ve tahkimattan kaynaklanan iflkazas› risklerinin azalt›lmas› sa¤lanm›flt›r.

• ‹fl kazas› sonucu ölüm vakas› s›ralamas›nda ilk 6 ili (kazal› iflçilerinyüzde 73’ü) oluflturan Ankara, Antalya, Eskiflehir, Kayseri, Kocaeli ve Konyaillerinde “Yap› ‹flyerlerinde ‹fl Sa¤l›¤› ve Güvenli¤i Teftifl Projesi” yürütülerek,yüksekten düflme ve iskele güvenli¤inden kaynaklanan ifl kazas› risklerininazalt›lmas› sa¤lanm›flt›r.

‹flçi bafl›na düflen müfettifl say›s›n›n art›r›lmas› ve Avrupa Birli¤i ülkeleristandartlar›na çekilmesi amaçl› çal›flmalar›m›z devam etmektedir.Bu kapsamda 2008 - 2009 döneminde göreve bafllayan ve bafllamas›planlanan ifl müfettifli yard›mc›s› say›s› toplam 196’d›r.

YEN‹DEN YAPILANMA ‹LE BÜROKRAS‹ VEKIRTAS‹YEC‹L‹⁄‹N AZALTILMASI ÇALIfiMALARI

Say›n Baflkan,De¤erli milletvekilleri,

Bakanl›¤›m›z›n sundu¤u hizmetler vatandafllar›m›z›n günlük hayatlar›ndaen çok talepte bulundu¤u kamu hizmetlerinin bafl›nda gelmektedir.

Bu hizmetlerin h›zl›, kaliteli, basitlefltirilmifl, düflük maliyetle halk›n talep veihtiyaçlar›na uygun bir flekilde sunulabilmesi için yeni ilke ve esaslarbelirlenmifltir.

Bu ilke ve esaslar flunlard›r:

• Vatandafl, Bakanl›¤›m›z taraf›ndan sunulan hizmetlerin asli unsurudur.Hizmet sunumunda herkese eflit ve adaletli davran›lacakt›r.

22001100 YY››ll››BBüüttççee SSuunnuuflfl KKoonnuuflflmmaass››

3377

TT..CC..ÇÇaall››flflmmaa vvee SSoossyyaall GGüüvveennlliikk BBaakkaannll››¤¤››

3388

• Hizmetler, vatandafla en yak›n noktadan sunulacak ve yetki devri yoluylailk baflvuru masas›nda sonuçland›r›lacakt›r.

• Reddedilen talepler, gerekçesiyle birlikte yaz›l› olarak baflvurudabulunanlara bildirilecektir.

• Her bir hizmetle ilgili gerekli belge, bilgi ve sunum süresine iliflkintaahhütleri de içeren standartlar 2009 y›l› içinde belirlenecek, bu standartlarkurumsal internet sayfas›nda ve hizmetin sunuldu¤u mekânlardaduyurulacakt›r.

• Görevli personelin ismi yaka kart›nda bulundurulacak, baflvurular›s›ras›nda vatandafllar özenli ve dikkatli bir flekilde dinlenecektir.

• Elektronik ortamda al›nan baflvurular art›r›lacak, talep edilen hizmetinsunum sürecinin baflvuruda bulunanlar taraf›ndan elektronik ortamdaizlenebilmesine imkân verilecektir.

• Tüm telefon ça¤r›lar›na ilk üç çal›flta cevap verilecek, e-posta ile yap›lanbaflvurular en geç 72 saat içinde cevapland›r›lacakt›r.

• Baflvurular›n al›nd›¤› mekânlara konulan flikâyet ve öneri kutular› ilekurum internet sayfas› üzerinden vatandafl›n flikâyet ve önerileri al›nacak,flikâyetler hizmetin gelifltirilmesi için f›rsat olarak de¤erlendirilecektir.

• Hizmet sunumunda sürekli geliflim esas al›nacakt›r. Hizmet kalitesi ileilgili memnuniyet anketleri yap›lacak; hizmetten faydalananlar, ilgili kesimlerve hizmeti sunan personelin önerisi do¤rultusunda hizmetin sunumu ile ilgiliolarak yap›lan sürekli iyilefltirme çal›flmalar› ve sonuçlar› her üç ayda birde¤erlendirilecektir.

• Binalara girifl-ç›k›fl ve bina içinde yönlendirme tabelalar› ile vatandafl›nilgili birime kolay bir flekilde eriflimi sa¤lanacakt›r. Ayr›ca hizmetin gerektirdi¤ifotokopi ve örnek dilekçe formu gibi ihtiyaçlar karfl›lanacak, araçla gelenlereyeterli park imkân› sa¤lanacakt›r.

• Hizmet sunulan alanlar›n aç›k büro fleklinde düzenlenmesi için imkânlararaflt›r›lacak, hizmetler aç›k büroda banko sistemi üzerinden sunulacakt›r.

Hizmet talep eden ve hizmet verilen vatandafla güler yüzlü davran›lacak,sorun de¤il çözüm üretmek esas olacakt›r.

Say›n Baflkan,De¤erli milletvekilleri,

‹fl dünyas›n›n önündeki bürokratik engellerin azalt›lmas› amac›ylayabanc›lar›n çal›flma izinleri ile ilgili ifllem ve süreçlerin basitlefltirilmesi,h›zland›r›lmas› ve bilgi teknolojilerinden etkin bir flekilde yararlanmas›nayönelik çal›flma bafllat›lm›flt›r. Bu çal›flmayla ortalama 83 gün olanyabanc›lara çal›flma izni verme süresi ortalama 30 güne indirilecek, çal›flmaizin baflvurular› elektronik ortamda yap›labilecek, kurumlar aras› bilgi al›flverifli elektronik ortamda gerçeklefltirilecek ve talep sahiplerine yap›lan heriflleme iliflkin olarak e-posta ortam›nda bilgi verilecektir. 2008 y›l›nda10 bin 705, bu y›l ise Ekim ay› bafl› itibariyle 10 bin 434 yabanc›ya çal›flmaizni verilmifltir. Bunlardan 3 bin 401’i önceki çal›flma izninin uzat›lmas›nayöneliktir. 2003 y›l›ndan bu yana 58 bin 267 yabanc›ya ülkemizde çal›flmaizni verilmifltir.

‹fl dünyas›n›n önündeki idari yüklerin azalt›lmas› çal›flmalar›m›zdan biri deiflyerlerinin aç›lmas›nda istenen iflletme belgesinin verilmesiyle ilgilidir.2008 y›l›nda düzenlenen belgeler üzerinde yap›lan araflt›rmaya göre iflletmebelgesinin 8 bürokratik ifllem aflamas›nda 167 güne kadar uzayan bir süredeverildi¤i tespit edilmifltir. Di¤er yandan ortalama iflletme belgesi almak için58 gün bekleyen iflverenin iflyerini bu kadar süre içinde çal›flmayaaçamamas›n›n ülkemize maliyetinin de 239.5 milyon TL’yi buldu¤uhesaplanm›flt›r. Yeni haz›rlad›¤›m›z ve 4 Aral›k 2009 tarihinde yürürlü¤egiren ‹flletme Belgesi Hakk›nda Yönetmelikle art›k iflletme belgesi, beyanformunun imzalanmas›n›n ard›ndan ayn› anda düzenlenip iflvereneverilecektir.

‹flçilerimizin çal›flma hayat›ndan do¤an haklar› ile ilgili olarak yapt›klar›flikâyetlerin zaman›nda ve etkin bir flekilde çözümüne yönelik bir çal›flmabafllat›lm›flt›r. Esas›nda ‹fl Mahkemeleri Kanununa göre iflçi flikâyetlerininesas ve kesin çözüm yeri mahkemeler olup Bakanl›¤›m›z taraf›ndan 15 güniçinde sonuçland›r›lmayan iflçi flikâyetlerinin ifl mahkemelerine intikalettirilmesi gerekmektedir. Daha önce ifl müfettiflleri taraf›ndansonuçland›r›lan iflçi flikâyetlerinin çözümüne iliflkin yetki, bölgemüdürlüklerine devredilerek ifllemler h›zland›r›lm›fl, söz konusu flikâyetlerin15 gün içinde çözüme kavuflturulmas› imkân› sa¤lanm›flt›r.

22001100 YY››ll››BBüüttççee SSuunnuuflfl KKoonnuuflflmmaass››

3399

TT..CC..ÇÇaall››flflmmaa vvee SSoossyyaall GGüüvveennlliikk BBaakkaannll››¤¤››

4400

Çal›flma, sosyal güvenlik ve istihdama iliflkin hizmetlerin vatandafl ve ifldünyas›n›n beklentilerine uygun olarak, bilgi ve iletiflim teknolojilerinin deyard›m›yla etkin, h›zl›, kaliteli, sürekli, güvenilir flekilde sunumu önem arzetmektedir. Bilgi Toplumu Stratejisine uyumlu bir flekilde kurum içindehizmetlerin yürütümünün elektronik ortama aktar›lmas› ve kurum d›fl›nayönelik olarak vatandafllar›m›za hizmetlerin etkili, h›zl› ve bütünleflik birbiçimde sunulabilmesi amac›yla Bakanl›k ile ba¤l› ve ilgili kurulufllar›n›n iflsüreçleri analizi yap›lm›fl, biliflim teknolojisi altyap›s›n›n incelemesitamamlanm›flt›r. ‹nceleme sonucunda potansiyel iyilefltirme noktalar›dünyadaki en iyi uygulamalar ve benzer örnekler de dikkate al›nmak suretiylebelirlenmifl ve iyilefltirmelere iliflkin uygulama stratejileri de ortaya konulmufltur.

Bakanl›¤›n 2009 y›l›nda gerek merkez teflkilat› gerekse taflra teflkilat›n›nbilgi-ifllem, donan›m ve yaz›l›m ihtiyaçlar› gözden geçirilmifl 13 bin adetbilgisayar ile teknik donan›m al›mlar› yan›nda yaz›l›m programlar› da önemliölçüde tamamlanarak güçlü bir teknolojik alt yap› oluflturulmufltur.

fiu anda da güçlü biliflim altyap›m›z ile hizmetlerimizin önemli bir k›sm›elektronik ortamda sunulmaktad›r. Sosyal Güvenlik Kurumu internet sayfas›(www.sgk.gov.tr) ile vatandafl ve paydafllar›m›zla h›zl›, do¤ru ve etkiniletiflimin do¤rudan sa¤lanmas›, Kurumsal Bilgi Portal› ile de ortak kurumkültürünün oluflturulmas› ve kurum içi bilgi paylafl›m›n›n sa¤lanmas›hedeflenmektedir. SGK internet portal›n›n 2009 y›l› Ocak-Kas›m dönemindeayl›k ortalama ziyaretçi say›s› 24 milyondur.

Çal›flma ve Sosyal Güvenlik Bakanl›¤› merkez ve ilgili kurulufllar› ile TÜ‹Kverileri aras›nda norm ve tan›mlardan kaynaklanan istatistikî veriuyumsuzluklar› giderilecektir. TÜ‹K ve ilgili kesimlerle birlikte yürüttü¤ümüzçal›flma sonuçland›¤› zaman uluslararas› norm ve standartlarda sa¤l›kl›istatistikî veriler ekonomi ve istihdam dünyas›n›n kullan›m›na sunulacakt›r.

Say›n BaflkanDe¤erli milletvekilleri

Çal›flma ve Sosyal Güvenlik Bakanl›¤› taflra teflkilat›n› oluflturan bölgemüdürlükleri ile Sosyal Güvenlik Kurumu ve ‹fiKUR il müdürlüklerinin ayn›çat› alt›nda hizmet sunabilmeleri için TOK‹ ile projeler haz›rlanmaktad›r.

Ayr›ca TOK‹ ile yap›lan protokol çerçevesinde 29 Sosyal Güvenlik Kurumu ‹lMüdürlü¤ü hizmet binas›n›n yenilenmesi çal›flmalar›na bafllanm›flt›r. Fizikimekânlar›n iyilefltirilmesi yan›nda sosyal güvenlik hizmetlerinin vatandafltaraf›ndan kolay eriflilebilirli¤ini teminen 190 adet sosyal güvenlik merkezikurulmufltur.

Yeflil kart uygulamas›, kamu kurum ve kurulufllar› ile belediyelertaraf›ndan kömür yard›m›, burs, kredi gibi çeflitli sosyal yard›mlar›nvatandafllara verilmesinde kolayl›k sa¤lanmas› amac›yla; vatandafllar›nsigorta kay›tlar›n›n olup olmad›¤› yönünde internet üzerinden sorgulama vegüvenlik barkodlu ç›kt› al›nmas› uygulamas› bafllat›lm›flt›r.

Ekim 2009 döneminden itibaren tüm özel ve kamu iflyerleri e-bildirgekapsam›na al›nm›fl ve iflverenlerimize sigortal› ifle girifl bildirgelerini internetortam›nda verebilmeleri imkân› sa¤lanm›flt›r.

Vergi mükellefi olan 4/b sigortal›lar›n›n vergi dairelerine kay›t yan›ndaKuruma tekrar kay›t olma uygulamas›na son verilmifl, tescil iflleminin on-lineyap›lmas› sa¤lanm›flt›r.

Kamu idarelerinden ihale yoluyla ifl alan iflverenlerin hak edifllerinialabilmeleri için Kurum ünitelerine gitmeleri yerine, hak edifl ödemeleris›ras›nda ilgili kamu idarelerince yasal ödeme süresi geçmifl prim borcubulunup bulunmad›¤›n›n elektronik ortamda sorgulanabilmesi ve bu flekildehak edifl ödemelerinin al›nabilmesi imkân› getirilmifltir.

KOSGEB, TÜB‹TAK ve Türkiye ‹hracatç›lar Birli¤i ile Hazine Müsteflarl›¤›Teflvik Uygulama Genel Müdürlü¤ünce yürütülen teflvik ve desteklerdeKuruma borcu olan iflverenlerin bu borçlar›n›n mahsup edilerek, söz konusuteflvik ve yard›mlardan yararlanabilmelerine imkân sa¤lanm›flt›r.

SGK, ‹fiKUR ve Bölge Çal›flma Müdürlüklerine, iflverenler taraf›ndanistihdam edilen çal›flanlar›na ait ayr› ayr› yap›lmakta olan ifle girifl ve ç›k›flbildirimleri ile iflyeri bildirimlerinin sadece Sosyal Güvenlik Kurumunayap›lmas› fleklindeki tek belge uygulamas› bafllat›lm›flt›r.

2022 say›l› Kanun kapsam›nda özürlülerin 18 yafl›n› tamamlamas›ndansonra kendi adlar›na ayl›k talep etmeleri durumunda önceki raporlar›n›nfoto¤rafl› olmas› (8 yafl üstü al›nm›fl rapor) kofluluyla yeniden sa¤l›k kuruluraporu istenmesine son verilmifl, tan›t›m kart› kald›r›lm›flt›r.

22001100 YY››ll››BBüüttççee SSuunnuuflfl KKoonnuuflflmmaass››

4411

TT..CC..ÇÇaall››flflmmaa vvee SSoossyyaall GGüüvveennlliikk BBaakkaannll››¤¤››

4422

Primsiz Ödemeler Genel Müdürlü¤ü bünyesinde daha önce 2022 say›l›yasa kapsam›nda oluflturulmufl olan sa¤l›k kurullar› kald›r›lm›flt›r. Ayl›kba¤lamalarda, il veya ilçe idare kurullar›n›n alacaklar› muhtaçl›k kararlar› ilebirlikte kanunun gerektirdi¤i hallerde yetkili hastanelerden al›nan sa¤l›kkurulu raporlar› esas al›nacakt›r.

65 yafl›n› doldurmufl güçsüz ve kimsesiz vatandafllar›m›z ile özürlülerebankalardan ödenen ve maafl ödemelerinde oluflan banka kuyruklar› PTT ileyap›lan protokol çerçevesinde son bulmufl ve 3.100’ü aflk›n PTT flubesindenmaafl alma imkân› getirilmifltir. Yine 85 yafl üzeri yafll›lar ile yüzde 70 üzeriözür oran› bulunan vatandafllar›m›za ikametlerinde maafl ödemesiuygulamas› bafllat›lm›flt›r. Bugün itibariyle yaklafl›k 30.000 vatandafl›m›z buuygulamadan faydalanmaktad›r.

Sigortal›lar›m›z ve hak sahiplerinin maluliyet ifllemlerini h›zl› bir flekildeyürütmek amac›yla dokuz ilimizde sa¤l›k kurullar› oluflturulmufl ve1 Nisan 2009 tarihinden itibaren çal›flmalar›na bafllam›fllard›r.

Sigortal›lar›n prim ödemelerini kolaylaflt›rmak, kurum kaynaklar›n›n etkinkullan›m› yan›nda hizmetin yerinden ve verimli olarak sunulabilmesi amac›ylabankalarla yap›lan tüm protokoller yenilenmifltir. Bu çal›flmayla hizmet verenbanka say›s› önemli ölçüde art›r›lm›fl gelir-ayl›k ödemeleri için 10 olan bankasay›s› 22’ye, sa¤l›k ödemeleri için 6 olan banka say›s› 18’e, prim tahsilât› için24 olan banka say›s› 26’ya ç›kar›lm›fl olup emekli ayl›¤› ödemeleri içinbankalara verilen yüzde 0,5 komisyon uygulamas›na son verilmifltir.

‹fiKUR ALO 180, Sosyal Güvenlik Kurumu ALO 170 ve YURT DANIfihatlar› birlefltirilerek çal›flma ile sosyal güvenlik alan›nda ça¤r› merkeziüzerinden hizmet sunumu güçlendirilecektir.

Say›n BaflkanDe¤erli milletvekilleri

fiu ana kadar yap›lan çal›flmalar sonucu 4/a sigortal›lar› için ortalama47 gün, 4/b sigortal›lar› için ortalama 38 güne indirilen ayl›k ba¤lamasürelerinin 30 günün alt›na indirilmesi hedeflenmifltir.

Ayl›k ba¤lama ifllemlerinden taflra birimlerine devredilebilecek nitelikteolan ifllemlerde yetki devri yap›larak ifllemlerin yerinden ve h›zl› yap›lmas›sa¤lanacakt›r.

Ayl›k ba¤lama ve sa¤l›k aktivasyon ifllemleri s›ras›nda sigortal› ve haksahiplerinden istenen ö¤renci belgelerinin Yüksekö¤retim Kurulu ile yap›lanprotokol çerçevesinde elektronik ortamda al›nmas›na bafllan›lm›flt›r. Sözkonusu belgelerin Milli E¤itim Bakanl›¤›ndan da elektronik ortamdaal›nmas›na yönelik çal›flmalar sonuçlanma aflamas›na getirilmifltir. Buflekilde ilgili kurumlardan elektronik ortamda belge al›nmas› suretiyle ifllemsürelerinin k›salt›lmas› sa¤lanacakt›r.

5434 say›l› Kanuna tabi ifltirakçilerin (eski kamu görevlileri) hizmetkay›tlar›n›n on-line olarak al›nmas›n› sa¤layacak olan ve pilot uygulamas›bafllat›lan Hizmet Takip Projesi uygulamaya geçirilecektir.

‹flveren veri alt yap›s›n›n güncellenmesinin sa¤lanmas›, taflra birimlerininiflveren servislerindeki ifl hacminin azalt›lmas› ve iflverenlere kolayl›ksa¤lanmas› için kamu idarelerinden ihale yoluyla ifl üstlenen tüm özel sektöriflverenlerinin aktivasyonlar›n›n tamamlanarak e-Borcu Yoktur kapsam›naal›nmas› sa¤lanacakt›r.

Halen ayr› veri tabanlar›nda bulunan farkl› statülere ait sigortal› tescil,Genel Sa¤l›k Sigortas› tescil ve aktivasyon kay›tlar› yerine tek tescil, hizmetve sa¤l›k aktivasyon veri taban›n›n oluflturularak bu ifllemlerin süratli birflekilde yap›lmas› sa¤lanacakt›r.

Tar›m sigortal›lar›n›n primlerinin on-line banka tahsilât programlar›vas›tas›yla tahsil edilmesi suretiyle vatandafllara kolayl›k getirilecektir.

Ayr›ca;

‹flyeri bildirgeleri, emeklilik baflvurular›n›n internet ortam›nda al›nmas›,

Halen manuel yürütülen yurtd›fl› sigortal›lar› ile bunlar›n aile bireylerininprovizyon sistemine dahil edilmesi,

Veri paylafl›m› kapsam›n›n geniflletilmesi ve manuel olarak di¤erkurumlarla yürütülen ifllemlerin elektronik ortama tafl›nmas› çal›flmalar›n›nyap›lmas› da bürokrasi ve k›rtasiyecili¤in azalt›lmas›, hizmet kalitesininart›r›lmas› amac›yla planlanan di¤er faaliyetlerimizdir.

22001100 YY››ll››BBüüttççee SSuunnuuflfl KKoonnuuflflmmaass››

4433

TT..CC..ÇÇaall››flflmmaa vvee SSoossyyaall GGüüvveennlliikk BBaakkaannll››¤¤››

4444

YURTDIfiI ‹fiÇ‹ H‹ZMETLER‹ VE AVRUPA B‹RL‹⁄‹YLE ‹L‹fiK‹LER

Say›n Baflkan,De¤erli milletvekilleri,

Büyük ço¤unlu¤u Bat› Avrupa ülkelerinde olmak üzere yurtd›fl›ndayaklafl›k 3,8 milyon vatandafl›m›z yaflamaktad›r. Bu rakam, bulunduklar› ülkevatandafll›¤›n› alm›fl 1,5 milyona yak›n insan›m›z dahil edildi¤inde 5 milyonuaflmaktad›r. Bakanl›¤›m›z yurtd›fl›ndaki vatandafllar›m›z›n çal›flma ve sosyalgüvenlik alan›ndaki tüm sorunlar› ile ilgilenmekte, bulunduklar› ülkelerdeistihdam edilmeleri ve sosyal güvenlik haklar›ndan faydalanmalar› için yo¤unbir çal›flma yürütmektedir.

Bakanl›¤›m›z halen 17 ülkede 17’si müflavirlik, 23’ü ataflelik olmak üzeretoplam 40 birim üzerinden yurtd›fl›ndaki vatandafllar›m›za hizmetgötürmekte, güncel sorunlar›n›n çözümünde ve haklar›n›n korunmas›ndayard›mc› olmaktad›r. Bu hizmeti sunmak üzere vatandafllar›m›z›n yo¤unolarak bulundu¤u ülkelerde bulunan Müflavirlik ve Atafleliklerimizce, oülkelerin yabanc›lar, çal›flma ve sosyal güvenlik mevzuat› yan›nda hembulunulan ülkelerin yarg› kararlar› hem de Avrupa Birli¤i Adalet Divan›Kararlar› günü gününe izlenmekte, say›lan enstrümanlar yan›nda AvrupaKonseyi ve Uluslararas› Çal›flma Örgütü’nün taraf oldu¤umuz belge vesözleflme hükümleri de esas al›narak, yarg› yoluna baflvurulmas› da dahilolmak üzere, vatandafllar›m›za bulunduklar› ülkelerde yeni haklarkazand›r›lmas› ve mevcut haklar›n›n korunmas› yönündeki çal›flmalar›m›zsürdürülmektedir.

Yurtd›fl›ndaki Müflavirlik ve Atafleliklerimize y›lda ortalama250 bin civar›nda vatandafl›m›z baflvurmakta, bir yandan bilgi, di¤er yandanhaklar›n›n korunmas› hususunda yard›m almaktad›r. Yurtd›fl› personelimizbu hizmeti yaln›z bürolar›nda de¤il, bizzat vatandafl›m›za giderek,derneklerinde, semtlerinde, kasabalar›nda toplant›lar yaparak davermektedir.

Di¤er taraftan Bakanl›¤›m›z, vatandafllar›m›za o ülkelerin vatandafllar› ileeflit muamele yap›lmas› ve haklar›n›n korunmas› amac›yla ilgili ülkelerinmuadil bakanl›klar› ile yak›n iliflkiler kurmakta, ikili sosyal güvenlik ve iflgücüanlaflmalar› yapmakta, Bakanl›klar aras› iflbirli¤i anlaflmalar› imzalamaktad›r.

Vatandafllar›m›z›n emeklilikleri, hastal›k sigortalar›, ifl kazalar›-meslekhastal›klar›, aile yard›mlar› gibi sosyal güvenlik alan›nda haklar›n› koruyanikili sosyal güvenlik anlaflmalar› halen 22 ülke ile yürürlükte olup yeni ülkelerde devreye girmektedir. Örne¤in, Cumhurbaflkan›m›z›n resmi ziyaretis›ras›nda son olarak 26 Ekim 2009 tarihinde S›rbistan ile bir Sosyal GüvenlikAnlaflmas› imzalam›fl bulunmaktay›m. Öte yandan, ‹talya, ‹spanya, ‹rlanda,Cezayir, K›rg›zistan ve Kazakistan ile sosyal güvenlik anlaflmas› akdedilmesiçal›flmalar› ile ‹sviçre, Almanya ve Gürcistan anlaflmalar›n›n tadiliçal›flmalar›na da devam edilmektedir.

Say›n Baflkan,De¤erli milletvekilleri,

Avrupa Birli¤i üyelik sürecinde önemli görev ve sorumluluklar üstlenmiflolan Bakanl›¤›m›n bu alanda yürüttü¤ü faaliyetlerden k›saca bahsetmekistiyorum.

Avrupa Komisyonu 2007-2013 y›llar› aras›nda aday ülkelere yapaca¤›mali yard›mlar için yeni bir düzenlemeye gitmifl ve farkl› programlar alt›ndasa¤lanan mali yard›mlar› tek bir çat› alt›nda birlefltirmifltir. K›saca IPA(Instrument for Pre-Accession, kat›l›m öncesi mali yard›m arac›) olarakadland›r›lan bu yeni yap›da Bakanl›¤›m insan kaynaklar›n›n gelifltirilmesibileflenin sorumlusudur.

‹nsan Kaynaklar›n›n Gelifltirilmesi Bilefleni kapsam›nda istihdam, e¤itimve yoksullukla mücadele alan›nda haz›rlanan 10 proje 43 ilimizdeuygulanacakt›r. Toplam 175 milyon Avro de¤erinde olan bu projelerinfinansman›na yönelik anlaflma Türkiye ve Avrupa Komisyonu aras›nda 16Eylül 2009 tarihinde imzalanm›flt›r. Bu 10 proje içerisinde Kad›n ‹stihdam›n›nDesteklenmesi, Yenilikçi Yöntemlerle Kay›tl› ‹stihdam›n Teflviki, Hayat BoyuÖ¤renmenin Teflviki, Genç ‹stihdam›n›n Desteklenmesi ve Kamu ‹stihdamHizmetlerinin Kalitesinin Art›r›lmas› projelerinin 2010 y›l›nda bafllat›lmas›planlanmaktad›r. Türkiye ‹fl Kurumuyla 4, Milli E¤itim Bakanl›¤›yla 3, SosyalGüvenlik Kurumuyla 2 ve Türkiye Odalar ve Borsalar Birli¤iyle 1 projeyürütülecektir.

22001100 YY››ll››BBüüttççee SSuunnuuflfl KKoonnuuflflmmaass››

4455

TT..CC..ÇÇaall››flflmmaa vvee SSoossyyaall GGüüvveennlliikk BBaakkaannll››¤¤››

4466

AB ile yürütülen müzakere sürecinde Bakanl›¤›m›z, iflçilerin serbestdolafl›m›na iliflkin 2 nolu fas›l ile sosyal politika ve istihdam bafll›kl› 19 nolufas›ldan sorumludur.

‹flçilerin serbest dolafl›m›na iliflkin 2 nolu fas›lla ilgili tarama sonuraporunun Avrupa Komisyonunca aç›klanmas› beklenmektedir.

“Sosyal Politika ve ‹stihdam” fasl›nda baflar›l› geçen tarama sürecininard›ndan Avrupa Komisyonu taraf›ndan gönderilen tarama sonu raporunda,müzakerelerin bafllayabilmesi için iki aç›l›fl kriteri öngörülmüfltür. Bu aç›l›flkriterlerinden ilki sendikal haklar›n geniflletilmesidir.

Sosyal Politika ve ‹stihdam Fasl›n›n müzakerelerinin aç›lmas›na yönelikolarak belirlenen ikinci aç›l›fl kriteri ise AB Müktesebat›n›n kabul edilmesi,uygulanmas› ve özellikle kay›td›fl› istihdam›n önlenmesine yönelik bir eylemplan›n›n haz›rlanmas›d›r. Bakanl›¤›m bu aç›l›fl kriterini karfl›lamak üzere ilgilikurum ve kurulufllar›n görüfl ve katk›lar›n› da alarak, kay›td›fl› istihdamailiflkin bir analizi de içeren yaklafl›k 200 sayfal›k eylem plan› tasla¤›haz›rlam›flt›r. Eylem plan›nda, kurumsal kapasitenin gelifltirilmesi de dâhilolmak üzere sosyal politika ve istihdam alan›nda AB Müktesebat›na uyumsa¤lanmas› amac›yla toplam 165 eylem öngörülmüfl; bu eylemler için uyumtakvimi, sorumlu kurumlar ve maliyetler detayl› olarak belirlenmifltir.

Bu kapsamda yap›lmas› planlanan mevzuat de¤ifliklikleri aras›nda ‹flKanununun uygulama alan›n›n geniflletilmesi, Hava ‹fl Kanunununç›kar›lmas›, denizcilik sektöründe faaliyet gösteren iflçilerin çal›flma koflullar›ve süreleri ile ‹fl Sa¤l›¤› ve Güvenli¤i Kanununun AB mevzuat›na uygunflekilde ç›kar›lmas›na yönelik faaliyetler yer almaktad›r. Eylem Plan›n›nhaz›rlanmas› sürecinde toplam 37 kamu kurum ve kuruluflu, sosyal taraflarve sivil toplum kurulufllar›yla birlikte çal›fl›lmaktad›r. Bu kapsamda haz›rlananson taslak 02 Kas›m 2009 tarihinde Avrupa Komisyonuna iletilmifltir.

BAKANLI⁄IMIZIN 2010 YILI BÜTÇE BÜYÜKLÜKLER‹

Çal›flma hayat›n›n gelifltirilmesi, istihdam›n art›r›lmas› ve sosyalgüvenli¤in gelifltirilmesi amac›yla Bakanl›¤›m ile ba¤l› ve ilgilikurulufllar›m›z›n 2010 y›l› bütçe rakamlar› flöyledir:

Tablo 23: Bütçe Büyüklükleri

Bu miktar, 2010 y›l› milli gelirimizin yüzde 15,6’s›na tekabül etmektedir.

Say›n Baflkan,Say›n Milletvekilleri,

Son olarak; incelemelerinize sunulan Bakanl›¤›m›z, ba¤l› ve ilgilikurulufllar›m›z›n 2010 Y›l› Bütçe Kanunu Tasar›s›’nda yer alan ödenekleribilgilerinize sunmak istiyorum.

Bakanl›¤›m›z›n 2010 y›l› toplam bütçesi 36 milyar 141 milyon 679 bin TL’dir.

• Bakanl›¤›m›z merkez, taflra ve yurtd›fl› teflkilat› (Hazine Yard›mlar› hariç)115 milyon 524 bin 100 TL,

• Ba¤l› kurulufl: Çal›flma ve Sosyal Güvenlik E¤itim ve Araflt›rmaMerkezine

2 milyon 322 bin 900 TL,

‹lgili kurulufllar,

• Sosyal Güvenlik Kurumu Baflkanl›¤›na35 milyar 877 milyon TL,

Finansman a盤›: 31 milyar 776 milyon TL,‹flveren Prim ‹ndirimi: 4 milyar 101 milyon TL,

• Türkiye ‹fl Kurumu Genel Müdürlü¤üne146 milyon 832 bin TL

22001100 YY››ll››BBüüttççee SSuunnuuflfl KKoonnuuflflmmaass››

4477

TT..CC..ÇÇaall››flflmmaa vvee SSoossyyaall GGüüvveennlliikk BBaakkaannll››¤¤››

4488

Cari transfer: 82 milyon 174 bin TL, Sermaye transferi: 64 milyon 658 bin TL,

• Mesleki Yeterlilik KurumunaGider Bütçesi 6 milyon 883 bin TL (Gelir Bütçesi ise7 milyon 284 bin TL)

Bakanl›¤›m›z ve ilgili kuruluflumuz Mesleki Yeterlilik Kurumunun 2009 Y›l›Bütçe Kanunu Tasar›lar›n› onaylar›n›za arz eder, ülkemize ve milletimizehay›rl› olmas› dile¤iyle sayg›lar sunar, teflekkür ederim.