DOE Jalali

41
ﻃﺮﺍﺣﻲ ﺁﺯﻣﺎﻳﺸﻬﺎDOE 1 Design of Experiments 1 حی آزماﯾشھا طرا- لی ناصر جwww.irantpm.ir [email protected] ﻫﺮ ﮐﻪ ﺷﺪ ﻣﺤﺮﻡ ﺩﻝ ، ﺩﺭ ﺣﺮﻡ ﻳﺎﺭ ﺑﻤﺎﻧﺪ ﻫﺮ ﮐﻪ ﺷﺪ ﻣﺤﺮﻡ ﺩﻝ ، ﺩﺭ ﺣﺮﻡ ﻳﺎﺭ ﺑﻤﺎﻧﺪ ﺁﻧﮑﻪ ﺍﻳﻦ ﮐﺎﺭ ﻧﺪﺍﻧﺴﺖ ، ﺁﻧﮑﻪ ﺍﻳﻦ ﮐﺎﺭ ﻧﺪﺍﻧﺴﺖ ، ﺭ ﺍﻧﮑﺎﺭ ﺑﻤﺎﻧﺪ ﺭ ﺍﻧﮑﺎﺭ ﺑﻤﺎﻧﺪDesign of Experiments 2 حی آزماﯾشھا طرا- لی ناصر جwww.irantpm.ir [email protected] Design of Design of Experiments Experiments ﻃﺮﺍﺣﻲ ﻃﺮﺍﺣﻲ ﺁﺯﻣﺎﻳﺸﻬﺎ ﺁﺯﻣﺎﻳﺸﻬﺎ ﺳﻄﺢ ﺳﻄﺢ ﻳﻚ ﻳﻚ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﺩﻫﻨﺪﻩ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﺩﻫﻨﺪﻩ: : ﻧﺎﺻﺮ ﺟﻼﻟﯽ ﻧﺎﺻﺮ ﺟﻼﻟﯽwww.irantpm.ir www.irantpm.ir [email protected] [email protected] 09153163393 09153163393

description

جزو درسی دوره کارگاه آموزشی طراحی آزمایشها - جلالی

Transcript of DOE Jalali

Page 1: DOE Jalali

طراحي آزمايشها DOE 1

Des

ign

of

Exp

erim

ents

[email protected]ناصر ج�لی -طراحی آزمایشھا 11

هر که شد محرم دل ، در حرم يار بماندهر که شد محرم دل ، در حرم يار بماندر انکار بماندر انکار بمانددد آنکه اين کار ندانست ،آنکه اين کار ندانست ،وو

Des

ign

of

Exp

erim

ents

[email protected]ناصر ج�لی -طراحی آزمایشھا 22

Design of Design of ExperimentsExperiments

آزمايشهاآزمايشهاطراحيطراحييكيكسطحسطح

ناصر جاللی ناصر جاللی : : ارائه دهنده ارائه دهنده www.irantpm.ir www.irantpm.ir

[email protected]@gmail.com

0915316339309153163393

Page 2: DOE Jalali

طراحي آزمايشها DOE 2

Des

ign

of

Exp

erim

ents

[email protected]ناصر ج�لی -طراحی آزمایشھا 33

كيفيتكيفيتجديدجديد وو قديمقديمديدگاهديدگاه بررسيبررسي--11؟؟دهيمدهيمميميانجامانجام آزمايشآزمايش چراچرا--22

بررسي روشهاي آزمايشبررسي روشهاي آزمايش--33

؟؟طراحي آزمايشها چيستطراحي آزمايشها چيست--44

طراحي آزمايشهاطراحي آزمايشهااهدافاهداف--55

؟؟كنيمكنيماجرااجراطراحي آزمايشها راطراحي آزمايشها راچگونهچگونه--66

DOEآموزشيسرفصل هاي دوره

مثالمثالبهمراه يكبهمراه يك--اجراي طراحي آزمايشهااجراي طراحي آزمايشهاتشريح مراحلتشريح مراحل--77

آزمايشآزمايشطرحطرحنتايجنتايجتجزيه و تحليلتجزيه و تحليل--88

اجراي طراحي آزمايشهااجراي طراحي آزمايشهاموانعموانع--99

DOEDOEدردراستفادهاستفادهموردموردافزارافزارنرمنرم --معرفي منابع و مراجع معرفي منابع و مراجع --1010

MinitabMinitabطراحی آزمایشها در نرم افزار طراحی آزمایشها در نرم افزار -- 12 12

(Workshop ( Workshop ) )عمليعمليكارگاهكارگاه--1313

Des

ign

of

Exp

erim

ents

[email protected]ناصر ج�لی -طراحی آزمایشھا 44

ديدگاهديدگاه قديمي كيفيتقديمي كيفيت

Page 3: DOE Jalali

طراحي آزمايشها DOE 3

Des

ign

of

Exp

erim

ents

[email protected]ناصر ج�لی -طراحی آزمایشھا 55

مستمرمستمربهبودبهبود -- جديد كيفيتجديد كيفيتديدگاهديدگاه

Des

ign

of

Exp

erim

ents

[email protected]ناصر ج�لی -طراحی آزمایشھا 66

مستمرمستمربهبودبهبود -- جديد كيفيتجديد كيفيتديدگاهديدگاه

Page 4: DOE Jalali

طراحي آزمايشها DOE 4

Des

ign

of

Exp

erim

ents

[email protected]ناصر ج�لی -طراحی آزمایشھا 77

مستمرمستمربهبودبهبود -- جديد كيفيتجديد كيفيتديدگاهديدگاه

Des

ign

of

Exp

erim

ents

[email protected]ناصر ج�لی -طراحی آزمایشھا 88

Product B

LSL USLTarget

Product A

ــداردر اطراف در اطراف پراكندگيپراكندگيكاھشكاھشباال به معني باال به معني كيفيتكيفيت ــدارمق مقاستاست ھدفھدف

Page 5: DOE Jalali

طراحي آزمايشها DOE 5

Des

ign

of

Exp

erim

ents

[email protected]ناصر ج�لی -طراحی آزمایشھا 99

General model of a Process or system

سيستمسيستميك فرآيند يايك فرآيند يامدل عموميمدل عمومي

Controllable factors (متغيرهاي قابل كنترل)

Un Controllable Factors

(كنترلمتغيرهاي غيرقابل)

Output

خروجيInputs

وروديها

x1 x2 xp

Process or System

فرآيند يا سيستم

z1 z2 zq

. . .

. . .

Des

ign

of

Exp

erim

ents

[email protected]ناصر ج�لی - طراحی آزمایشھا 1010

انواع تغييرات در فرايندانواع تغييرات در فرايند

علل عام ، ذاتي ، تصادفي- 1داردوجودتياذبه طورپذيريتغييرخاصيمقدارهميشهتوليدفرآينددر هر

اين تغييرپذيري ذاتي در اثر جمع شدن مجموعه اي از انحرافات كوچك و.غيرقابل اجتناب بوجود مي آيد

عملكرد فرايند ازآنگاهباشدكوچكفراينديكموجود دراختالالتاگر

فرايند، اينآماريدر كنترل. بودخواهدقابل قبولپراكندگيلحاظ

”انحرافات تصادفي “يك سيستم پايدارتغييرپذيري ذاتي را معموالً به عنوان

فقط در حضور انحرافات تصادفي عمل كند را فرايندكهفرايندي. مي شناسيم

.مي نامندآماريتحت كنترل

Page 6: DOE Jalali

طراحي آزمايشها DOE 6

Des

ign

of

Exp

erim

ents

[email protected]ناصر ج�لی - طراحی آزمایشھا 1111

انواع تغييرات در فرايندانواع تغييرات در فرايند

دليلبا،علل خاص، اكتسابي- 2

مـواداوليهخطاهاي اپـراتور و يا،معموالً عواملي چون تنظيم نادرست دستگاه

.فرايندها مي گذراندپارامتـرهاي كيفـيدرمعيوب تغييرپـذيري بزرگي

ذاتي موجود در فرايند بزرگمقايسه با اختالالتدرتغييرپذيريچنينيك

اين. عملكرد فرايند مي باشدبرايقبوليغيرقابلسطحبيانگراست و معموال

بخشي از انحرافات تصادفي محسوب نمي گردندتغييرپذيري كهمنابع ايجاد

.نامنددليلبارا انحرافات

Des

ign

of

Exp

erim

ents

[email protected]ناصر ج�لی - طراحی آزمایشھا 1212

انواع تغييرات در فرايندانواع تغييرات در فرايند

اگر نوسان هاي موجود بر اساس علل عام باشد، ارقامي كه از فرايندي جمع آوري شوند باثباتند و فرايند در طول زمان چنين

.قابل پيش بيني است و داراي توزيع با الگوي مكرر است

علل اساس بر فرايند در موجود نوسان هاي اگر

بودخواهدبي ثبات فرايند خروجي باشند، خاص

زمانزمان

اندازهاندازه

زمانزمان

اندازهاندازه

Page 7: DOE Jalali

طراحي آزمايشها DOE 7

Des

ign

of

Exp

erim

ents

[email protected]ناصر ج�لی - طراحی آزمایشھا 1313

هزينه هاهزينه هاكاهشكاهشكيفيتكيفيت كسبكسبمستمرمستمربهبودبهبودآزمايشآزمايشانجامانجام

The image cannot be displayed. Your computer may not have enough memory to open the image, or the image may have been corrupted. Restart your computer, and then open the file again. If the red x still appears, you may have to delete the image and then insert it again.؟

انجام مي دهيم؟انجام مي دهيم؟آزمايشآزمايشچراچرا

بيشتربيشترآگاهيآگاهي كسبكسبآزمايشآزمايشانجامانجام

Des

ign

of

Exp

erim

ents

[email protected]ناصر ج�لی - طراحی آزمایشھا 1414

بررسي روشهاي آزمايشبررسي روشهاي آزمايش

پاسخبهترينروش حدس- 1

2 Oneروش- Factor At a Time) OFAT)

3 Designآزمايشهاطراحي روش- Of Experiments) DOE)

Page 8: DOE Jalali

طراحي آزمايشها DOE 8

Des

ign

of

Exp

erim

ents

[email protected]ناصر ج�لی - طراحی آزمایشھا 1515

روش حدس بهترين پاسخ

Des

ign

of

Exp

erim

ents

[email protected]ناصر ج�لی - طراحی آزمایشھا 1616

(One Factor At a Time) OFATروش

Page 9: DOE Jalali

طراحي آزمايشها DOE 9

Des

ign

of

Exp

erim

ents

[email protected]ناصر ج�لی - طراحی آزمایشھا 1717

پاسخپاسخبهترينبهترينروش حدسروش حدسمعايبمعايب

نيستنيايد، معلومبدستمطلوبياگر در اولين تركيب ارائه شده جواب- 1

.بهينه برسدپاسخيكبهبرود تابايد پيش ديگرآزمايشچندكه آزمايشگر تا

باشد هيچ تضميني جهتنتيجه مطلوبي داشتهفرض اينكه حدس اوليهبا- 2

چگونهآزمايشگرندارد، در اين صورتپاسخ اوليه وجود بودنبهينهاثبات

.را متوقف كندمي تواند آزمايشها

Des

ign

of

Exp

erim

ents

[email protected]ناصر ج�لی - طراحی آزمایشھا 1818

OFATOFATروشروشمعايبمعايب

1 خروجي رويجداگانهصورت به رايكهر اثر اينكه دليل به روش اين-

اثـر از منظـور .مي گيردناديدهرا عوامل بين متقابل اثر ،مي كند تحليل

سطوح حضور در خروجي بر عامل اثر مواقع برخي دركهاست اين متقابل

بسيار فرايند عوامل بين متقابل اثر وجود .نيستثابت ديگر عوامل مختلف

باشـد نـداشتهرا اثـر اين تشخيص تـوانايي كهتكنيكـي و است معمـول

.باشد مؤثري تكنيكنمي تواند

2 .نيستمعتبر چندان مي آيد، بدست روش اين دركهبهينه ايجواب-

Page 10: DOE Jalali

طراحي آزمايشها DOE 10

Des

ign

of

Exp

erim

ents

[email protected]ناصر ج�لی - طراحی آزمایشھا 1919

Coating

uniformity

عاملعاملدودوبررسي اثر متقابلبررسي اثر متقابل

A (belt

(speed

Coating

uniformity

(a)

Coating

uniformity

B (Spray

(volume(b)

(C)

A

B

Des

ign

of

Exp

erim

ents

[email protected]ناصر ج�لی - طراحی آزمایشھا 2020

DOEDOEتعريفتعريف

آگاهانهطور بهكهمي شودآزمايشهايياز سرييكشاملآزمايشهاطراحي

ميـزان طريق اين ازتامي كند ايجاد تغييرات فرايند وروديمتغييرهايدر

.گردد شناسايي و مشاهده فرايند خروجي پاسخ در حاصل تغييرات

DOE

Page 11: DOE Jalali

طراحي آزمايشها DOE 11

Des

ign

of

Exp

erim

ents

[email protected]ناصر ج�لی - طراحی آزمایشھا 2121

Design Of Experiments - DOE روش طراحي آزمايشها

Des

ign

of

Exp

erim

ents

[email protected]ناصر ج�لی - طراحی آزمایشھا 2222

.دهيمتغييردلخواهفرايند را در جهتچگونه مي توانيم ميانگين- 1

2 .دهيمكاهش را )واريانس)فراينديكتغييراتمي توانيم چگونه-

3 ايجاد مقابل درتا سازيم استواريا مقام را فراينديك مي توانيم چگونه-

.باشد بي تفاوت فرايندمتغييرهايدر كنترل غيرقابلمتغييرهاي

4 .هستند بي اهميتكداميكو مهم كنترل كردن لحاظ ازمتغييرهاازكداميك-

::آزمايشهاآزمايشهااهداف در طراحياهداف در طراحي

Page 12: DOE Jalali

طراحي آزمايشها DOE 12

Des

ign

of

Exp

erim

ents

[email protected]ناصر ج�لی - طراحی آزمایشھا 2323

i) Factor A affects location

آزمايشهاآزمايشهاطراحيطراحييكيكاهداف دراهداف در

ii) Factor B affects dispersion

iii) Factor C affects location and dispersion

iv) Factor D has no affect

A1 A2C1

C2

B1

B2

D1 = D2

Des

ign

of

Exp

erim

ents

[email protected]ناصر ج�لی - طراحی آزمایشھا 2424

آزمايشاتطراحيابزار مورد استفاده در اجراي

- Problem)مسئلهـ روشهاي حل1 Solving Models)

(Measurment System Analysis)گيريسيستم اندازهـ تجزيه و تحليل2

(Calibration)كاليبراسيونـ3

(Statistical Process Control)ابزار هفتگانه كنترل آماري فرآيندـ5

(Brain Storming) (گروهينحوه ارتباطات در كار( ـ طوفان ذهني 4

؟؟كنيمكنيمرا اجرارا اجراآزمايشهاآزمايشهاچگونه طراحيچگونه طراحي

Page 13: DOE Jalali

طراحي آزمايشها DOE 13

Des

ign

of

Exp

erim

ents

[email protected]ناصر ج�لی - طراحی آزمایشھا 2525

(PDSA(PDSA))چرخه دمينگچرخه دمينگ

A

Action (عمل)

P

Plan (برنامه)

S

(بررسي)Study

D

Do (اجرا)

؟؟كنيمكنيمرا اجرارا اجراآزمايشهاآزمايشهاچگونه طراحيچگونه طراحي

Des

ign

of

Exp

erim

ents

[email protected]ناصر ج�لی - طراحی آزمایشھا 2626

آزمايشاتآزمايشاتطراحيطراحياجراياجرايووريزيريزي برنامهبرنامهمراحلمراحل

.كنيدبايد مورد مطالعه قرار گيرد را تعريفكهفرايندي- 1

.كنيدپاسخ را تعيين) هاي(متغير- 2

.كنيداندازه گيري را تعييندقت و صحت- 3

.كنيدبررسي را تعيينبراياوليهعاملهاي- 4

.كنيدانتخاب شده را تعيينعاملهايسطوح- 5

.كنيدرا انتخابآزمايشطرح- 6

.كنيدخارجي تهيهمتغييرهايكنترلبرايبرنامه اي-7

.دهيدطرح انتخاب شده انجامبرحسبراآزمايش- 8

.نمائيدنتيجه گيرينتايج را تجزيه و تحليل و- 9

.نمائيدصحه گذاري و مكتوبفرايند جديد را- 10

.پيشنهاد كنيدمطالعة بعدي را- 11

Page 14: DOE Jalali

طراحي آزمايشها DOE 14

Des

ign

of

Exp

erim

ents

[email protected]ناصر ج�لی - طراحی آزمایشھا 2727

DOEاولدرجلسهارائه شدهمروري بر مطالب

كيفيتكيفيتجديدجديد وو قديمقديمديدگاهديدگاه بررسيبررسي--11؟؟دهيمدهيمميميانجامانجام آزمايشآزمايش چراچرا--22بررسي روشهاي آزمايشبررسي روشهاي آزمايش--33؟؟طراحي آزمايشها چيستطراحي آزمايشها چيست--44طراحي آزمايشهاطراحي آزمايشهااهدافاهداف--55؟؟كنيمكنيماجرااجراطراحي آزمايشها راطراحي آزمايشها راچگونهچگونه--66

Des

ign

of

Exp

erim

ents

[email protected]ناصر ج�لی - طراحی آزمایشھا 2828

فرآيندي كه بايد مورد مطالعه قرار گيرد را -۱.كنيدتعريف

چرا؟بايد مورد مطالعه قرار گيرد؟فرآيندكدام

چه ميزان است ؟فرآيندتعريف براي ايندامنه

فرآيندسوابق

صداي مشتري

تجربيات افراد تيم

و مدارك فنيدانش

افراد تيمتخصصهايتعريف هدف

فرآيندو

Page 15: DOE Jalali

طراحي آزمايشها DOE 15

Des

ign

of

Exp

erim

ents

[email protected]ناصر ج�لی - طراحی آزمایشھا 2929

. .كنيدكنيدپاسخ را تعيينپاسخ را تعيين) ) هايهاي((متغيرمتغير-- 2 2

چيست؟متغير پاسخ

به مشاهدهنيازو فقطهزينه ندارندپاسخ اضافيمتغيرهايكهداشتبايد در نظر.دارند

يابد؟بهبودبايدچيزيچه

است؟نيازآيا به بيش از يك پاسخ

فرايند يا سيستم

دستگاهها اپراتور محيطيشرايط

مواد روشها گيرياندازه

Response

پاسخ

Des

ign

of

Exp

erim

ents

[email protected]ناصر ج�لی - طراحی آزمایشھا 3030

..كنيدكنيدگيري را تعيينگيري را تعييناندازهاندازهدقت و صحتدقت و صحت--33

؟ شود مي تعريف ميزان چه گيرياندازهدقت

؟ است خطا داراي گيرياندازه سيستمآيا

؟ است شده انجام گيرياندازهتحليل و تجزيه آيا

؟ است شده انجام كافي ميزان به اينكارآيا

.باشيد داشتهنظر مد پاسخ بررسيبرايهم و عاملها كنترلبرايهم را گيرياندازهصحت و دقت

Page 16: DOE Jalali

طراحي آزمايشها DOE 16

Des

ign

of

Exp

erim

ents

[email protected]ناصر ج�لی - طراحی آزمایشھا 3131

..كنيدكنيدبررسي را تعيينبررسي را تعيينبرايبراياوليهاوليهعاملهايعاملهاي--44

طول در را آنها توان ميكه هستند فرآيند متغييرهاي همانعاملها داده روي بر بازنگري انجام اساس بر عاملها اين.نمود كنترل آزمايش

و علتنمودارهايو ها داده ثبتبرگهمثال ( فرآيند از حاصل هايو تخصصي دانش ( تيم توسط شده انجامذهني طوفان و ) معلول

.اندگرديدهانتخاب(تجربيات

PROCESS OR SYSTEM

سيستميافرآيندInputs Output

وروديها خروجي

Controllable (كنترلمتغيرھاي قابل )

Factors

X1X2 XP

. . . . .

Des

ign

of

Exp

erim

ents

[email protected]ناصر ج�لی - طراحی آزمایشھا 3232

مثالمثال

يكمواد مختلف معموال دراليهچندينديسكت هاي كامپيوتردر توليد.شوندقرار داده ميآلومينيوميصفحهيكبر رويفرآيند پيچيده

.برش مقطعي محصول در زير نشان داده شده است

Chromiumكروميوم اليه ⊗⊗⊗⊗ ⊗⊗⊗⊗ ⊗⊗⊗⊗ ⊗⊗⊗⊗ ⊗⊗⊗⊗ ⊗⊗⊗⊗ ⊗⊗⊗⊗ ⊗⊗⊗⊗ ⊗⊗⊗⊗ ⊗⊗⊗⊗

Bickelنيكلاليه ⁄⁄⁄⁄ ⁄⁄⁄⁄ ⁄⁄⁄⁄ ⁄⁄⁄⁄ ⁄⁄⁄⁄ ⁄⁄⁄⁄ ⁄⁄⁄⁄ ⁄⁄⁄⁄ ⁄⁄⁄⁄ ⁄⁄⁄⁄ ⁄⁄⁄⁄ ⁄⁄⁄⁄ ⁄⁄⁄⁄ ⁄⁄⁄⁄ ⁄⁄⁄⁄ ⁄⁄⁄⁄ ⁄⁄⁄⁄ ⁄⁄⁄⁄ ⁄⁄⁄⁄ ⁄⁄⁄⁄ ⁄⁄⁄⁄ ⁄⁄⁄⁄ ⁄⁄⁄⁄ ⁄⁄⁄⁄

����آلومينيومي مادهپايه ���� ���� ���� ���� ���� ���� ����

���� ���� ���� ���� ���� ���� ����

نتيجه كارآئيو درداشتهنيكل از حد مطلوب فاصلهضخامت اليهفعليشرايطدرعوامل مؤثر درآزمايشانجامخواهيم بامي. نمي باشد فرآيند رضايت بخش

.آوريمنيكل بدستبا ضخامت اليهو ارتباط آنها رانمودهرا تعيينفرآينداين

Page 17: DOE Jalali

طراحي آزمايشها DOE 17

Des

ign

of

Exp

erim

ents

[email protected]ناصر ج�لی - طراحی آزمایشھا 3333

ادامه مثالادامه مثال

كارييك فرآيند روكشبر اساس بررسي هاي بعمل آمده عوامل متعددي در(Plating Process) وجود دارد.

كاريروكش

غيره… و آمپر،نيكل ، حجم واندرصد،وان ، زمان ، فسفرحرارتدرجه :مانند

و زمانحرارتعوامل درجهفرآيند تنهاو سوابق DOEتيمتجربياتتوجه بهباعلت و معلول را در تنظيمنمودارقرار داده و ساير عوامل ازمدنظر آزمايشاترا

.داريممينگههاي از قبل تعيين شده ثابت

زمان

وانحرارتدرجه

Response =نيكلضخامت روكش

Des

ign

of

Exp

erim

ents

[email protected]ناصر ج�لی - طراحی آزمایشھا 3434

..كنيدكنيدانتخاب شده را تعيينانتخاب شده را تعيينعاملهايعاملهايسطوحسطوح--55

در نظر گرفته شده را برعاملهايازيكهربرايمختلفتنظيمهايمقادير ياتوجه بهباافرادتجربياتنوع عامل و،فرآينداساس اهداف مطالعه ، سوابق

.كنيدطوفان ذهني افراد تيم تعيين

Page 18: DOE Jalali

طراحي آزمايشها DOE 18

Des

ign

of

Exp

erim

ents

[email protected]ناصر ج�لی - طراحی آزمایشھا 3535

ادامه مثالادامه مثال

تجربياتكاري بر اساسروكشوان و زمانحرارتدرجهبااليوپائينسطوحنوشتجات انتخاب شده توسط تيممطالعاتنتيجهوشناخت فرآيند،گذشته

.گرديده اندانتخاب

عوامل

سطوحسطح باال سطحپائين

c°°°° 16 درجهحرارتوان 32 °°°°c

s 4 زمانروكشكاري 12 s

Des

ign

of

Exp

erim

ents

[email protected]ناصر ج�لی - طراحی آزمایشھا 3636

..كنيدكنيدرا انتخابرا انتخابآزمايشآزمايشطرحطرح-- 6 6

a Full)كامل عاملي طرح. Factorial design)

b Fractional)كسري عاملي طرح. Factorial design)

آزمايشهاكل تعداد = تكرار تعداد×آزمايشتركيبات تعداد

m × n k-q آزمايشهاكل تعداد=

mآزمايشتركيب هر تكرار تعداد

nعامل هربرايشدهدرنظرگرفتهسطوح تعداد

kعاملها تعداد

qاز كمتر صحيح مثبت عددk0مقداروباشد مي=qكامل عاملي طرح،1=q(1/2)نيمه كسري عاملي طرح 2=qباشد مي غيرهو1/4كسري عاملي طرح.

Page 19: DOE Jalali

طراحي آزمايشها DOE 19

Des

ign

of

Exp

erim

ents

[email protected]ناصر ج�لی - طراحی آزمایشھا 3737

. .كنيدكنيدرا انتخابرا انتخابآزمايشآزمايشطرحطرح--66

آزمايشآزمايشطرحطرحيكيكاصولاصول

آزمايشهاآزمايشهاتكرارتكرار--11

سازي آزمايشهاسازي آزمايشهاتصادفيتصادفي--22

آزمايشهاآزمايشهابنديبنديبلوكهبلوكه--33

آزمايشآزمايشتركيبتركيبيكيكمستقل و تصادفيمستقل و تصادفييك اجراييك اجراي

چراچرا

تكرارتكرار--11

سازيسازيتصادفيتصادفي--22

بنديبنديبلوكهبلوكه--33

محدوديتهايمحدوديتهايبه دليلبه دليلسازيسازيهنگامي كه تصادفيهنگامي كه تصادفينداردنداردامكانامكان… … فيزيكي و فيزيكي و مالي ومالي و

مخاطره ايجاد خطامخاطره ايجاد خطاحداقل رساندنحداقل رساندنبهبهبرايبراي

ییذاتذات ––عاملهاي غير قابل كنترل عاملهاي غير قابل كنترل در نتايج بدليل وجوددر نتايج بدليل وجود

Des

ign

of

Exp

erim

ents

[email protected]ناصر ج�لی - طراحی آزمایشھا 3838

ادامه مثالادامه مثال

جدول تنظيمات عوامل

B =كاريروكشزمانA =وانحرارتدرجه

سطوح

عاملها

تنظيمهاي كدي تنظيمهاي واقعي

سطح باال سطح پائين سطح باال سطح پائين

A 16 °°°°c 32 °°°°c - 1 + 1

B 4 s 12 s - 1 + 1

Page 20: DOE Jalali

طراحي آزمايشها DOE 20

Des

ign

of

Exp

erim

ents

[email protected]ناصر ج�لی - طراحی آزمایشھا 3939

ادامه مثالادامه مثال

طرح عاملي كاملترتيب انجام آزمايشات براي پنج بار

آزمايشيتكرار هر تركيب

عوامل

آزمايش تركيبA B A B

1 - 1 - 1 + 1

2 - 1 + 1 - 1

3 + 1 - 1 - 1

4 + 1 + 1 + 1

Run A B

1 + -

2 + -

3 + +

4 - +

5 - -

6 + +

7 + -

8 - -

9 - +

10 + -

11 + -

12 + +

13 - +

14 - -

15 - +

16 + +

17 - -

18 - +

19 + +

20 - -

(Data Matrix (randomized

Des

ign

of

Exp

erim

ents

[email protected]ناصر ج�لی - طراحی آزمایشھا 4040

..كنيدكنيدخارجي تهيهخارجي تهيهمتغييرهايمتغييرهايبرنامه اي براي كنترلبرنامه اي براي كنترل--77

.كنيدتهيه خارجيمتغييرهايبرنظارتحداقل يا كنترل هدف با را طراحي

Page 21: DOE Jalali

طراحي آزمايشها DOE 21

Des

ign

of

Exp

erim

ents

[email protected]ناصر ج�لی - طراحی آزمایشھا 4141

..دهيددهيدرا بر حسب طرح انتخاب شده انجامرا بر حسب طرح انتخاب شده انجامآزمايشآزمايش--88

مواد و. طراحي شده بايد طبق طرح انخاب شده به اجرا در آيد آزمايش

.بدقت شناسائي كنيدراآزمايشموارد مورد نياز براي انجام

.محسوب مي شودضرورتبه نحوه مناسب يكآزمايشثبت مراحل

Des

ign

of

Exp

erim

ents

[email protected]ناصر ج�لی - طراحی آزمایشھا 4242

ادامه مثالادامه مثال

آن نتايج و آزمايشات طرح اجراR u n A B ضخامت

1 + - 1 0 6 .5

2 + - 1 0 7 .1

3 + + 1 2 4 .0

4 - + 1 1 8 .3

5 - - 1 1 4 .9

6 + + 1 2 4 .0

7 + - 1 0 5 .9

8 - - 1 1 8 .7

9 - + 1 1 4 .7

1 0 + - 1 0 7 .5

1 1 + - 1 0 6 .7

1 2 + + 1 2 4 .5

1 3 - + 1 1 9 .2

1 4 - - 1 1 2 .6

1 5 - + 1 1 5 .5

1 6 + + 1 2 5 .1

1 7 - - 1 1 6 .9

1 8 - + 1 1 6 .5

1 9 + + 1 2 3 .2

2 0 - - 1 1 6 .1

Page 22: DOE Jalali

طراحي آزمايشها DOE 22

Des

ign

of

Exp

erim

ents

[email protected]ناصر ج�لی - طراحی آزمایشھا 4343

..نمائيدنمائيدنتايج را تجزيه و تحليل و نتيجه گيرينتايج را تجزيه و تحليل و نتيجه گيري--99

طرح ستون هر براي سطح هر در پاسخميانگينمحاسبه-1-9

)اثراتنيم واثراتمحاسبه-2-9 half effects ستون هر براي(

٩- ١ مرحلهميانگينهايرسم-3-9

٩- ٢ مرحلهاثرهاينيم مطلق قدر مقاديرپاراتو نمودار ترسيم-4-9

آنها متقابلاثراتو عاملها اثر اهميت تعيين-5-9

ترسيميبررسي-1-5-9

)واريانستحليل-2-5-9 Analysis of Voriance ( ABOVA

Regressionرگرسيونسازي مدل-3-5-9 Model

Des

ign

of

Exp

erim

ents

[email protected]ناصر ج�لی - طراحی آزمایشھا 4444

ادامه مثالادامه مثال

Page 23: DOE Jalali

طراحي آزمايشها DOE 23

Des

ign

of

Exp

erim

ents

[email protected]ناصر ج�لی - طراحی آزمایشھا 4545

ادامه مثالادامه مثال

Des

ign

of

Exp

erim

ents

[email protected]ناصر ج�لی - طراحی آزمایشھا 4646

ادامه مثالادامه مثال

Page 24: DOE Jalali

طراحي آزمايشها DOE 24

Des

ign

of

Exp

erim

ents

[email protected]ناصر ج�لی - طراحی آزمایشھا 4747

ادامه مثالادامه مثال

Des

ign

of

Exp

erim

ents

[email protected]ناصر ج�لی - طراحی آزمایشھا 4848

ادامه مثالادامه مثال

Page 25: DOE Jalali

طراحي آزمايشها DOE 25

Des

ign

of

Exp

erim

ents

[email protected]ناصر ج�لی - طراحی آزمایشھا 4949

..نمائيدنمائيدنتايج را تجزيه و تحليل و نتيجه گيرينتايج را تجزيه و تحليل و نتيجه گيري--99

مهم متقابلاثراتو عاملها از استفاده با بيني پيش روند يامعادلهتعيين-6-9

بررسي هدف گرفتندرنظربا عوامل براي تنظيمها بهترين انتخاب-7-9

9-6درقسمتآمدهبدستروند يامعادلهاز استفاده با پاسخ بيني پيش-8-9

كننده تأييدآزمايشاجراي و

Des

ign

of

Exp

erim

ents

[email protected]ناصر ج�لی - طراحی آزمایشھا 5050

ادامه مثالادامه مثال

y = y + ( ) A + ( ) B + ( ) AB + y = y + ( ) A + ( ) B + ( ) AB + ......عبارات ديگر براي طرحهاي بزرگترعبارات ديگر براي طرحهاي بزرگتر∆∆∆∆∆∆∆∆AA

22

∆∆∆∆∆∆∆∆BB

22

∆∆∆∆∆∆∆∆ABAB

22

--00..44 44..77 44..22115115..9393

∧∧∧∧∧∧∧∧ ==

y = y = 115115..93 93 -- 00..4 4 AA + + 44..7 7 BB + + 44..2 2 ABAB∧∧∧∧∧∧∧∧

y = ? y = ? →→→→→→→→ A = +A = +1 1 , B = , B = --1 1 →→→→→→→→ y = y = 106106..7373∧∧∧∧∧∧∧∧

∧∧∧∧∧∧∧∧((4 4 S)S)((3232°°°°°°°°FF))

حداقل ضخامتحداقل ضخامت

y = ? y = ? →→→→→→→→ A =A = ++1 1 , B = +, B = +1 1 →→→→→→→→ y = y = 124124..3333∧∧∧∧∧∧∧∧ ∧∧∧∧∧∧∧∧

((12 12 S)S)((3232°°°°°°°°FF))

حداكثر ضخامتحداكثر ضخامت

Page 26: DOE Jalali

طراحي آزمايشها DOE 26

Des

ign

of

Exp

erim

ents

[email protected]ناصر ج�لی - طراحی آزمایشھا 5151

ادامه مثالادامه مثال

هدفهدف رسيدنرسيدن بهبه ضخامتضخامت مشخصمشخص

y = y = 115115..93 93 -- 00..4 4 AA + + 44..7 7 BB + + 44..2 2 ABAB∧∧∧∧∧∧∧∧

→→→→→→→→ A A = += +1 1 ((32 32 °°°°°°°°F)F)فرض مي شودفرض مي شود

120 120 = = 115115..93 93 --00..4 4 (+(+11) + ) + 44..65 65 BB + + 44..15 15 (+(+11) ) BB

B = B = 00..5151

B = +B = +1 1 →→→→→→→→ زمانزمان = = 1212SS

B = B = --1 1 →→→→→→→→ زمانزمان = = 44SS

B = B = 00..51 51 →→→→→→→→ زمانزمان = = 1010..0404 درون يابي خطيدرون يابي خطي

y = y = 120 120 ميكرواينچميكرواينچ∧∧∧∧∧∧∧∧

Des

ign

of

Exp

erim

ents

[email protected]ناصر ج�لی - طراحی آزمایشھا 5252

ادامه مثالادامه مثال

Page 27: DOE Jalali

طراحي آزمايشها DOE 27

Des

ign

of

Exp

erim

ents

[email protected]ناصر ج�لی - طراحی آزمایشھا 5353

ادامه مثالادامه مثال

Des

ign

of

Exp

erim

ents

[email protected]ناصر ج�لی - طراحی آزمایشھا 5454

ادامه مثالادامه مثال

Page 28: DOE Jalali

طراحي آزمايشها DOE 28

Des

ign

of

Exp

erim

ents

[email protected]ناصر ج�لی - طراحی آزمایشھا 5555

..نمائيدنمائيدگذاري و مكتوبگذاري و مكتوبصحهصحهجديد راجديد رافرآيندفرآيند--1010

بهينه شدهفرآيندبر اساس نتايج گرفته شده با توجه به هدف تعريف شده عواملبراي اين منظور الزم .نمائيدو در سيستم مكتوبنمائيدگذاريصحهومبنارا

،شدهشناسائيآزمايشات تكميلي با تنظيم عوامل در سطح بهينهيكسرياستاين مرحله از. انجام گرفته و پاسخ آنها جهت مقايسه با نتايج قبلي محاسبه گردد

.آزمايشات جهت تصويب نهائي نتايج انجام مي گيرد

Des

ign

of

Exp

erim

ents

[email protected]ناصر ج�لی - طراحی آزمایشھا 5656

ادامه مثالادامه مثال

ميكرواينچ زمان در سطح و دما براي رسيدن به ضخامتبار آزمايش در سطح درجه فارنهايت تنظيم مي كنيم و

.مي كنيم

1010..04 04 120120

323255

::هاها نتايج دادهنتايج داده

توزيع مناسبتوزيع مناسب

توزيع بدتوزيع بد

توزيع بدتوزيع بد

تأييد مدل و فرضها طرح آزمايشتأييد مدل و فرضها طرح آزمايش

بررسي مجدد طرح و فرضهابررسي مجدد طرح و فرضها

بررسي مجدد طرح و فرضهابررسي مجدد طرح و فرضها110110 115115 120120 125125

115115 120120 125125 130130

115115 120120 125125

Page 29: DOE Jalali

طراحي آزمايشها DOE 29

Des

ign

of

Exp

erim

ents

[email protected]ناصر ج�لی - طراحی آزمایشھا 5757

. .كنيدكنيدمطالعه بعدي را پيشنهادمطالعه بعدي را پيشنهاد--1111

و يا پروژه را كامل شده اعالمكنيدمطالعه بعدي را براي ادامه اين پروژه پيشنهادبهيابندكه كليه گزارشات كه به خارج از تيم راه ميكنيدحاصلنمائيد اطمينان

و تحت كنترل بودنباشندقابل دركسهولتتا بهگردندارائه ميزبان عاميانه.كنيدرا بررسيفرآيند

Des

ign

of

Exp

erim

ents

[email protected]ناصر ج�لی - طراحی آزمایشھا 5858

آزمايشهاآزمايشهاموانع استفاده از طراحيموانع استفاده از طراحي

عادت- 1

2 فنيكارشناسان-

3 آموزش-

4 هزينه-

5 كارنيروي-

6 مديريتحمايتعدم-

7 .دارد كاربرد توليدبخشدر فقطآزمايشهاطراحي اينكه فرض-

Page 30: DOE Jalali

طراحي آزمايشها DOE 30

Des

ign

of

Exp

erim

ents

[email protected]ناصر ج�لی - طراحی آزمایشھا 5959

آزمايشهاآزمايشهاموانع استفاده از طراحيموانع استفاده از طراحي

عادت- 1

ايناجراي بازدارندةعوامل ازيكيمرحله هر در عامليكمطالعه به عادت

انجام داده ايد انجام را كاريهميشهاگر صورت اين در است(DOE)تكنيك

.گرفتخواهيدگرفته ايدهميشه كهرا نتيجه اي آنگاه دهيد

OFAT , DOEديدگاه نگرشتغيير...

Des

ign

of

Exp

erim

ents

[email protected]ناصر ج�لی - طراحی آزمایشھا 6060

آزمايشهاآزمايشهاموانع استفاده از طراحيموانع استفاده از طراحي

فنيكارشناسان- 2

آماري ابزار يك را آنDOEبا آشناييعدم بدليل فرايند فني متخصصان

چرابنابراين مي دانيم را پاسخ ها تمامكه هستيممطمئنآنقدراگر .مي دانند

.نيست رضايتبخشفرايند عملكرد

Page 31: DOE Jalali

طراحي آزمايشها DOE 31

Des

ign

of

Exp

erim

ents

[email protected]ناصر ج�لی - طراحی آزمایشھا 6161

ازاز تــرتــر ھوشھوش بــابــا ماما ازاز یـــکیـــک ھيچھيچنيســـــتنيســـــت ماما ھمهھمه

Des

ign

of

Exp

erim

ents

[email protected]ناصر ج�لی - طراحی آزمایشھا 6262

آزمايشهاآزمايشهاموانع استفاده از طراحيموانع استفاده از طراحي

آموزش- 3

DOEمفاهيمآموزشعدم

شمار انگشت افراد بهDOEآموزش محدودكردن

.شوند آشناDOEبا نياز اندازهبه بايد شده طرح موضوعبادرگير سطوحتمامي

Page 32: DOE Jalali

طراحي آزمايشها DOE 32

Des

ign

of

Exp

erim

ents

[email protected]ناصر ج�لی - طراحی آزمایشھا 6363

آزمايشهاآزمايشهاموانع استفاده از طراحيموانع استفاده از طراحي

هزينه- 4

فروش از حاصل نتايج يا وضايعات،دوباره كاريبراي يكباروقت چند هر مامي كنيم؟هزينه نامطلوب

ازباالتريهزينه هايسازمان در كيفيت هزينه هايدقيقشناختعدم بدليل.كنيم مي پرداختDOEهزينه هاي

نيست؟مجانيهيچ چيز

DOEاست سرمايه گذاري يك.

DOE

Des

ign

of

Exp

erim

ents

[email protected]ناصر ج�لی - طراحی آزمایشھا 6464

آزمايشهاآزمايشهاموانع استفاده از طراحيموانع استفاده از طراحي

كارنيروي- 5

هزينهزمان

.نيست DOEانجامبرايبدليل حجم زياد فعاليتها فرصتيكهمي شودهميشه بهانه

كارنيروي

فعاليتها حجم

Page 33: DOE Jalali

طراحي آزمايشها DOE 33

Des

ign

of

Exp

erim

ents

[email protected]ناصر ج�لی - طراحی آزمایشھا 6565

آزمايشهاآزمايشهاموانع استفاده از طراحيموانع استفاده از طراحي

مديريتحمايتعدم- 6

حمايتحمايت

مديريتمديريتمشاركتمشاركت

DOE مديريتي استيك ابزار.

اهدافكهحديتاداردآزمايشهامباحث طراحيفراگرفتنبهنيازمديريت

بايد از مطالعه مورد نظرچيزياست چههزينه نيازرا درك كند چه ميزان

آزمايشها چيست؟و قدرت بالقوه طراحيداشتانتظار

DOEDOEنيازنياز

موافقتموافقت

منابعمنابع

پيگيريپيگيري

انضباطانضباط

Des

ign

of

Exp

erim

ents

[email protected]ناصر ج�لی - طراحی آزمایشھا 6666

آزمايشهاآزمايشهاموانع استفاده از طراحيموانع استفاده از طراحي

.توليد كاربرد داردبخشفقط درآزمايشهافرض اينكه طراحي- 7

سهم بازارسهم بازاراستراتژياستراتژييايااقداماتاقداماتتعيينتعيينفروشفروش

مي توان طراحينمودسطوح مختلف تعريفعاملهايي بابتوانجا كههر

.آزمايشها را استفاده كرد

بازاريابيبازاريابي

؟؟

Page 34: DOE Jalali

طراحي آزمايشها DOE 34

Des

ign

of

Exp

erim

ents

[email protected]ناصر ج�لی - طراحی آزمایشھا 6767

آزمايشهاآزمايشهامنابع و مراجع طراحيمنابع و مراجع طراحي

،نورالسناء، چاپ دومرسولدكتر،آماريمونتگومري، كنترل كيفيت داگالس سي- 1

1377آذرماه،علم و صنعت ايرانانتشارات دانشگاهتهران، مركز

،نورالسناءرسولدكتر،كيفيتآزمايشها روشي براي بهبودبارنتين، طراحيالري- 2١٣٧٩تهران، سازمان مديريت صنعتي، چاپ اول

3 . Douglas C. Montgomery, Design and analysis of experiments

Version 13.3 , Minitabنرم افزار- 5

4 . Douglas J. Wheeler, understanding industrial experimentation,

second Editition

Des

ign

of

Exp

erim

ents

[email protected]ناصر ج�لی - طراحی آزمایشھا 6868

DOEدرجلسه دومارائه شدهمروري بر مطالب

((مثالمثالبهمراه يكبهمراه يك ) )اجراي طراحي آزمايشهااجراي طراحي آزمايشهاتشريح مراحلتشريح مراحل--77

آزمايشآزمايشطرحطرحنتايجنتايجتجزيه و تحليلتجزيه و تحليل--88

اجراي طراحي آزمايشهااجراي طراحي آزمايشهاموانعموانع--99

DOEDOEدردراستفادهاستفادهموردموردافزارافزارنرمنرم --معرفي منابع و مراجع معرفي منابع و مراجع --1010

Page 35: DOE Jalali

طراحي آزمايشها DOE 35

Des

ign

of

Exp

erim

ents

[email protected]ناصر ج�لی - طراحی آزمایشھا 6969

Workshopعمليكارگاه

Des

ign

of

Exp

erim

ents

[email protected]ناصر ج�لی - طراحی آزمایشھا 7070

Workshopعمليكارگاه

Page 36: DOE Jalali

طراحي آزمايشها DOE 36

Des

ign

of

Exp

erim

ents

[email protected]ناصر ج�لی - طراحی آزمایشھا 7171

Workshopعمليكارگاه

Des

ign

of

Exp

erim

ents

[email protected]ناصر ج�لی - طراحی آزمایشھا 7272

Workshopعمليكارگاه

Page 37: DOE Jalali

طراحي آزمايشها DOE 37

Des

ign

of

Exp

erim

ents

[email protected]ناصر ج�لی - طراحی آزمایشھا 7373

Workshopعمليكارگاه

Des

ign

of

Exp

erim

ents

[email protected]ناصر ج�لی - طراحی آزمایشھا 7474

Workshopعمليكارگاه

Page 38: DOE Jalali

طراحي آزمايشها DOE 38

Des

ign

of

Exp

erim

ents

[email protected]ناصر ج�لی - طراحی آزمایشھا 7575

Workshopعمليكارگاه

Des

ign

of

Exp

erim

ents

[email protected]ناصر ج�لی - طراحی آزمایشھا 7676

Workshopعمليكارگاه

Page 39: DOE Jalali

طراحي آزمايشها DOE 39

Des

ign

of

Exp

erim

ents

[email protected]ناصر ج�لی - طراحی آزمایشھا 7777

Workshopعمليكارگاه

Des

ign

of

Exp

erim

ents

[email protected]ناصر ج�لی - طراحی آزمایشھا 7878

Workshopعمليكارگاه

Page 40: DOE Jalali

طراحي آزمايشها DOE 40

Des

ign

of

Exp

erim

ents

[email protected]ناصر ج�لی - طراحی آزمایشھا 7979

Workshopعمليكارگاه

Des

ign

of

Exp

erim

ents

[email protected]ناصر ج�لی - طراحی آزمایشھا 8080

Workshopعمليكارگاه

Page 41: DOE Jalali

طراحي آزمايشها DOE 41

Des

ign

of

Exp

erim

ents

[email protected]ناصر ج�لی - طراحی آزمایشھا 8181

DOEآموزشيسرفصلهاي دروه

٢سطح ) ٣سطح )( )

بررسي طرح عاملي كامل در سطوحبررسي طرح عاملي كامل در سطوح-- 1 1(…(…سطح وسطح و ٣٣سطح ، سطح ، ٢٢((مختلف عاملهامختلف عاملها

تشريح طرحهاي عاملي كسريتشريح طرحهاي عاملي كسري-- 2 2

١١كارگاه عملي كارگاه عملي -- 3 3

بررسي واريانس در طرح آزمايشاتبررسي واريانس در طرح آزمايشات-- 4 4

((١١((ادامه كارگاه عملي ادامه كارگاه عملي -- 5 5

تشريح طرحهاي براكت برمنتشريح طرحهاي براكت برمن-- 6 6

minitabminitabطراحي آزمايشات توسط نرم افزارطراحي آزمايشات توسط نرم افزار-- 1 1

minitabminitabمعرفي نرم افزارمعرفي نرم افزار-- 2 2

DOEDOEهاي مورد استفاده درهاي مورد استفاده درoptionoptionتوضيحتوضيح-- 3 3

minitabminitabدر نرم افزاردر نرم افزار DOE DOEتشريح طرحهايتشريح طرحهاي-- 4 4

DOEDOEبررسي راهنماي نرم افزار دربررسي راهنماي نرم افزار در-- 5 5

((١١سطح سطح ((بررسي مثال كارگاه عملي بررسي مثال كارگاه عملي ( (١١((كارگاه عملي كارگاه عملي -- 6 6

٢٢كارگاه عملي كارگاه عملي -- 7 7

تشريح طرحهاي بازتابتشريح طرحهاي بازتاب-- 8 8

٣٣كارگاه عملي كارگاه عملي -- 9 9

تشريح طرحهاي تاكوچيتشريح طرحهاي تاكوچي-- 10 10

٤٤كارگاه عملي كارگاه عملي -- 11 11

((٢٢سطح سطح ((بررسي مثال كارگاه عملي بررسي مثال كارگاه عملي ( (٢٢((كارگاه عملي كارگاه عملي -- 7 7

((٢٢سطح سطح ((بررسي مثال كارگاه عملي بررسي مثال كارگاه عملي ( (٠٠((كارگاه عملي كارگاه عملي -- 8 8