16

A. BES‹NLER VE DENGEL‹ BESLENME1.Ünite

4- Resimdeki çocuklar dikkatli birflekilde sebze ve meyve y›k›yorlar.Y›kamadan yenen çi¤ sebze vemeyvelerin sa¤l›¤›m›za olumsuz etkilerinelerdir?

3- Resimdeki çocuklar niçin çeflitliyiyecekler yiyor? Büyümek için yaln›z tekçeflit yiyecekle beslenmek yeterli midir?Neden?

2- Uzun süre yemek

yemezsek kendimizi nas›l

hissederiz?

1- Resimdeki çocuklar çok ifltahl› bir

flekilde yemek yiyorlar. Günde kaç ö¤ün

yemek yemeliyiz? Niçin?

17

Merak Ediyorum

1. Canl›lar Neden Beslenir?

1. Koflabilmek, yürüyebilmek, oyun oynayabilmek için gerekli enerjiyi

nereden buluyoruz?

2. Ne zaman ö¤retmenimle ayn› boya gelece¤im?

3. ‹nsanlar ilk ça¤larda nas›l beslenirlerdi?

Geçen y›l canl›lar›, cans›zlardan ay›ran özelliklerden birininde büyümek oldu¤unu ö¤rendik. Bildi¤iniz gibi canl›lar büyürlerve geliflirler. Size göre canl›lar büyümek için nelere gereksinimduyarlar?

Hadi, gelin canl›lar dünyas›nda k›sa bir gezinti yapal›m.Baz› hayvanlar do¤duklar›nda çok küçüktürler, amabüyüdüklerinde kocaman olurlar. Yavru panda do¤-du¤unda bir muzdan daha hafiftir. Büyüdü¤ünde ise160 kg civar›nda olur. Bu kadar çok büyümesinin sebebine olabilir? Mavi balinalar yeryüzündeki en büyükhayvanlard›r. Büyüdüklerinde boylar› yaklafl›k 30 metre olur.

Onlar›n bu boyuta gelmelerininsebebi nedir?

Peki ya biz insanlar! Do¤du¤umuz-da yaklafl›k 3 kg, 10 yafl›nda 30-35 kg, 15 yafl›nda

40-45 kg oluruz. Görüldü¤ü gibi canl›lar, dünyayageldikleri gibi kalmaz, büyürler. Canl›lar büyüyebilmek için

beslenirler. Yenilen besinlerin bir k›sm› canl›lar›n yap›s›na kat›l›r. Böylece kaslarve kemikler geliflir. Bunun sonucunda da büyüme gerçekleflir. Yedi¤imiz besinlerinbir k›sm› büyümeyi sa¤l›yorsa kalan k›sm› ne ifle yarar?

Vücudumuz Bilmecesini Çözelim

18

1. Ünite

Sinek kuflu gibi baz› kufllar bir gündekendi a¤›rl›klar›n›n yar›s›ndan fazlayiyecek tüketir. Buna ra¤men çokbüyüyemezler.

‹nsanlar da belirli bir yafla ulafl-t›klar›nda büyümelerini tamamlarlar.O hâlde canl›lar, yaln›z büyümek için bes-lenmezler.

Bir günde üç ö¤ün yemek yeriz. Çünkü hepimizin bir günde belirli miktardaenerjiye gereksinimi vard›r.

Her gün pek çok etkinlikte bulunuruz. Koflar›z, yürürüz, ders çal›fl›r›z, bisikletebineriz, çeflitli oyunlar oynar›z. Bunlar› yaparken enerji harcar›z. Nefes al›p verirken,dinlenirken, düflünürken, hatta uyurken bile enerji kullan›r›z.

Di¤er canl›lar da t›pk› bizim gibi yaflamsal faaliyetlerini yerine getirmek içinenerji harcar. Bu enerji besinlerden sa¤lan›r.

Görüldü¤ü gibi canl›lar yaflamlar›n› sürdürebilmek için beslenmek zorundad›r.Yak›t› biten bir araba çal›flmaz. Canl›lar da beslenemediklerinde yaflayamazlar.Peki besinlerimizi nereden sa¤lar›z?

Besinlerimizi hayvanlardan ve bitkilerden elde ederiz. Et, süt, yumurtagibi besinler hayvansal kaynakl›d›r. Meyve ve sebzeler de bitkiselkaynakl› besinlerdir. Bu grupland›rmada besinlerin kaynaklar› temelal›nm›flt›r. Acaba besinleri baflka özelliklerine göre de grupland›rabilirmiyiz?

Bunu cevaplayabilmek için besin içeriklerini bilmemiz gerekir. Canl›l›¤›m›z›sürdürmemizi sa¤layan besinler neler içerir?

Kahvalt›da peynir, zeytin, ekmek yeriz; yan›nda süt veya çay içeriz. Hepsinin tad›

de¤ifliktir. Farkl› tatlar besinlerin içerdikleriçeflitli maddelerden kaynaklan›r. Herbirininiçinde bize enerji veren, yaralar› iyilefltiren,vücudumuzu güçlendiren de¤iflik mad-deler bulunur.

S: 11E: 1

19

Besinler, canl›lar için çok önemlidir. Bu sebeple bilim insanlar› besinleriniçeri¤inin neler oldu¤unu merak etmifllerdir. Bu konuda çeflitli çal›flmalar yaparakbesinlerin içerdi¤i maddeleri bulmufllard›r. Günümüzde, tüketti¤imiz tüm besinlerinneler içerdi¤i bilinmektedir.

1. Hangi besinleri yersek daha sa¤l›kl› büyürüz?2. Bize enerji veren besinler hangileridir?3. Güçlü olmak için neler yemeliyiz?4. Özellikle k›fl aylar›nda annelerimiz portakal ve mandalina yememiz

konusunda neden ›srar ederler?5. S›cak günlerde daha çok su içeriz, bunun sebebi ne olabilir?

1.ETK‹NL‹K

Besin ‹çeriklerini Keflfedelim

Bafllamak ‹çin

Birlikte Yapal›m

Ne Oldu ?

...............................................................................................................................

Neler Ö¤rendik ?

Bu etkinli¤in sonunda, de¤iflik besinlerde farkl›maddelerin bulundu¤unu ö¤renmifl olaca¤›z.

Hafllanm›fl yumurta ak›, ekmek, patates, ceviz, süt,lügol, biüret veya nitrik asit, k⤛t, defter, kalem, damlal›k,2 adet deney tüpü

• S›n›f›m›zda befler kiflilik üç grup olufltural›m.• Her grupta tüm besinlerden bulunmas›na dikkat edelim.• Grubumuzdaki her bir besini üç parçaya bölelim. Bu parçalardan birer

tane alarak birbirinin ayn›s› olan üç besin grubu olufltural›m.• Birinci gruptaki besinlerin üzerine lügol damlatal›m.• ‹kinci gruptaki besinlerin üzerine biüret veya nitrik asit damlatal›m.

Her iki ifllemdeki renk de¤iflimini gözlemleyelim, not alal›m.• ‹ki deney tüpüne 8-10 damla süt koyal›m. Tüplerden birine birkaç damla

lügol, di¤erine biüret ya da nitrik asit ekleyelim. Renk de¤iflimini gözlemleyerek not alal›m.

• Üçüncü gruptaki besinleri k⤛da sürelim. K⤛da birkaç damla süt damlatal›m. K⤛d› fleffaflaflt›ran besinlerin neler oldu¤unu not edelim.

1. Lügol damlatt›¤›m›zda hangi besinler maviye dönüfltü?2. Nitrik asit damlatt›¤›m›zda hangi besinler sar›ya dönüfltü?3. Hangi besinler k⤛d› fleffaflaflt›rd›?

Merak Ediyorum

2. Besin ‹çerikleri ve Görevleri

Vücudumuz Bilmecesini Çözelim

20

1. Ünite

Okula ilk bafllad›¤›m›z anla flu andakiboyumuz ve kilomuz ne kadar farkl›, de¤il mi?Eski foto¤raflar›m›za bakt›¤›m›zda bu de¤iflikli¤in nekadar belirgin oldu¤unu görürüz. Her y›l boyumuz biraz

daha uzar, kütlemiz de artar.Zaman zaman da düfler; elimizi, kolumuzu yaralar›z. Ama

yaralar›m›z k›sa sürede iyileflir. Bütün bunlar› vücudumuzda yap›c› veonar›c› olarak görev yapan proteinler gerçeklefltirir. Büyüme, geliflme,yaralar›n iyileflmesi, vücudun mikroplara karfl› direnci için proteinleregereksinim vard›r.

Et, süt, peynir, yo¤urt, yumurta ve bal›k protein bak›m›ndanzengin hayvansal besinlerdir.Tah›llar (bu¤day, arpa, çavdar,yulaf vb.), baklagiller (kuru fasulye, nohut, mercimek, bezelyevb.) ve kuru yemifllerde de bol miktarda protein bulunur.

Gün boyunca çeflitli besinler tüketiriz. Bunlar›n birk›sm› bize enerji verir. Makarna, pilav, ekmek gibi besinlerenerji sa¤lar ve bol miktarda karbonhidrat içerir. Karbonhidratlartemel besin maddelerimizdendir. Ayn› zamanda vücudumuzun as›lenerji kayna¤›d›r. Bunlar vücudumuzda k›sa sürede enerjiye dönüflür.Özellikle bitkisel g›dalar karbonhidrat bak›m›ndan zengindir. Bu¤day,m›s›r, pirinç, arpa, yulaf, patates, fleker kam›fl› bol miktardakarbonhidrat içerir. Bal, süt ve meyve çeflitleri de karbonhidrataç›s›ndan zengindir. Birçok meyve ve sebzede,kepekl i ekmekte, yulaf gibi besinmaddelerinde bulunan lif de karbonhidratt›r.Lifli besinler sindirimi kolaylaflt›r›r.

Yiyecekler birden fazla besin maddesi içerebilir. Ancak içeri¤inde en çokhangi besin maddesi bulunuyorsa o grupta yer al›r. Besinleri içeriklerine görekarbonhidratlar, proteinler, ya¤lar, vitaminler, su ve mineraller olarak grupland›r›r›z.

Büyüme ve geliflme döneminde yeterince protein al›nmazsabüyüme yavafllar, hatta durabilir. Proteinler zekâm›z›n geliflimindede çok etkili olur.

2.1. Karbonhidratlar

2.2. Proteinler

Bunlar› Biliyor musunuz?

21

Vücudumuzun gereksinim duydu¤u enerjiyi ilk öncekarbonhidratlardan sa¤lar›z. Ama fazla enerji gerektirenifller yapt›¤›m›zda karbonhidratlardan ald›¤›m›z enerji yetersizkal›r. Uzun süre aç kald›¤›m›zda da enerjimiz azal›r. Bu gibidurumlarda gereksinim duydu¤umuz enerjiyi di¤er bir enerjikayna¤› olan ya¤lardan sa¤lar›z. Ya¤lar, bitki ve hayvanlardanelde edilir. Zeytin, ayçiçe¤i, m›s›r, yer f›st›¤›, susam ve soya bitkileriya¤ bak›m›ndan çok zengindir. Ya¤ gereksinimimizin ço¤unu bubitkilerden karfl›lar›z. Bunlardan baflka ceviz, badem, kabakçekirde¤i, f›nd›k bol miktarda ya¤ içerir.

Bal›k, süt, peynir, tereya¤›,kaymak, et ve et ürünleri ya¤bak›m›ndan zengin hayvansalbesinlerdir.

Gün içinde bol bol taze meyve ve sebze tüketiriz. Bunlar sa¤l›¤›m›z aç›s›ndanönemli rolü olan vitaminleri bol miktarda içerir. Vitaminler, vücudumuzdadüzenleyici olarak görev yapar. Vücudumuzu hastal›klardankorur. Büyüme ve geliflmemizde di¤er besinlerle birlikterol oynar. Sa¤l›kl› yaflam›n vazgeçilmez bir parças› olanvitaminlerin pek çok çeflidi bulunur.

Ya¤lar, karbonhidratlardan daha fazla enerji içerir. Çok fazla

ya¤l› besinler yedi¤imizde vücudumuz bunlar› depolar.

Bunlar› Biliyor musunuz?

2.3. Ya¤lar

2.4. Vitaminler

Vücudumuz Bilmecesini Çözelim

Vitaminler kendilerini tan›t›yorlar.

Vücudumuzda düzenleyici olarak görev yapan vitamin çeflitleri afla¤›da

gösterilmifltir.

A

V‹TAM‹NLER

B C

DK E

22

1. Ünite

Merhaba!Biz B vitaminleriyiz.Tah›l, tah›l ürünleri, yumurta, süt

ve süt ürünleri (peynir, yo¤urt vb.),k›rm›z› et ve sebzelerin ço¤undabulunuruz. Bizim bulundu¤umuzbesinlerden belirli miktarda yeme-lisiniz ve içmelisiniz.

Merhaba!Ben A vitaminiyim.Benim bulundu¤um besinlerden

her gün belirli miktarda yemelisiniz veiçmelisiniz.

Yumurta, süt, karaci¤er, böbrek, bu¤day, mantar, baklagiller, taze fasulye, domates, kereviz, havuç, avokado, f›st›k, cevizde bulunurum.

Merhaba!Ben D vitaminiyim.Özellikle çocuklar büyümek için benim

bulundu¤um yiyecekleri bolca yemeli veiçmelidir. Büyümenizi sa¤layabilmek içingünefl ›fl ›¤›na gereksinim duyar›m.

Süt, yumurta, bal›k, bal›k ya¤›, tereya¤›,sebzeler, karaci¤er ve peynirde bol miktar-da bulunurum.

Merhaba!Ben C vitaminiyim.Turunçgiller (portakal, limon, man-

dalina vb.), domates, çilek, maydanoz,lahana, patates, kuflburnu, bö¤ürtlenve koyu yeflil yaprakl› sebzelerde bolcabulunurum. Benim bulundu¤um besin-leri de bolca yemelisiniz ve içmelisiniz.

Merhaba!Ben E vitaminiyim.Benim bulundu¤um besinleri de

yemeyi unutmaman›z gerekir.Tah›l, tah›l ürünleri, yumurta, süt

ve süt ürünleri, k›rm›z› et ve sebzelerinço¤unda bulunurum.

Merhaba!Ben K vitaminiyim.Ben de vücudunuz için gerekliyim.

K›rm›z› et, yeflil sebzeler, domates, kara-ci¤er, m›s›r, muz, fleftali, çilek ve pirinçtebulunurum.

23

S: 12E: 2-3

Vücudumuz Bilmecesini Çözelim

24

1. Ünite

Evde bulunan bitkileri sulamay› unutursak yapraklar›n›ncanl›l›klar›n› kaybetti¤ini görürüz. Bir süre sonra ise bitkiler kuru-maya bafllar. Ayn› flekilde di¤er canl›lar da belli bir süre susuzkal›rsa yaflamlar› tehlikeye girer. Canl›lar›n yaflamsal faaliyetlerinisürdürmesinde suyun büyük bir önemi vard›r. Vücudumuzunyaklafl›k % 70’i sudur. Su, vücudumuzda düzenleyici olarakgörev yapar. Su gereksinimimizi öncelikle su içerek karfl›lar›z.Bunun yan› s›ra yedi¤imiz bütün besinlerde, özelliklede meyveve sebzelerde de bir miktar su vard›r.

Vücudumuzda düzenleyici olarak görev

yaparlar. Mineralleri yedi¤imiz yiyecek ve

içeceklerle al›r›z.

Besin Çeflitleri Öncelikli Görevleri

Karbonhidratlar

Proteinler

Ya¤lar

Vitaminler

Su ve minareller

Enerji verici

Yap›c› ve onar›c›

Enerji verici

Düzenleyici

Düzenleyici

SU

K vitamini vücudumuzda bulunan mikroskobik canl›lar

taraf›ndan da üretilir.

Besinleri vücudumuzda yapt›klar› ifllere göre grupland›rd›k. fiimdi de bunu

tablo hâlinde gösterelim.

2.5. Su

2.6. Mineraller

S: 13E: 4

Bunlar› Biliyor musunuz?

25

Bugün Ne Yiyelim?Ahmet ve Selma ayn› s›n›fta okuyan iki yak›n

arkadaflt›. Her sabah buluflup okula berabergiderlerdi. Çok iyi anlafl›yorlard›. Ama aralar›ndaönemli bir farkl›l›k vard›. Selma sabahlar› evdenç›kmadan önce kahvalt› ederdi. Kahvalt›s›ndayumurta, peynir, reçel, zeytin yer; süt veya çayiçerdi. Okula giderken ald›¤› elmay› da teneffüsteyerdi. Oysa Ahmet kahvalt› yapmaz, annesinin okuldayemesi için haz›rlad›¤› yiyecekleri de yemezdi. Bunun yerine hamburger, pizza,patates k›zartmas› gibi haz›r yiyecekleri tercih ederdi.

1. Çok yemek yiyen sa¤l›kl› olur mu?

2. Niçin düzenli beslenmeliyiz?

Merak Ediyorum

3. Dengeli ve Sa¤l›kl› Beslenme

Vücudumuz Bilmecesini Çözelim

26

Akflamlar› da evdeki yemeklerden yemek

istemez, annesinden sandviç gibi yiyecekler

ister, bol bol, asitli içecek tüketirdi.

Bir gün okul yolunda, Selma, Ahmet’e

neden kahvalt› etmedi¤ini sordu. Ahmet

sabahlar› can›n›n bir fley yemek

istemedi¤ini ve kahvalt›daki yiyecekleri

sevmedi¤ini söyledi. Bir süre kimin hakl›

oldu¤u konusunda tart›flt›lar. En sonunda

ö¤retmenlerine sormaya karar verdiler.

Size göre Ahmet ve Selma’dan hangisi sa¤l›kl› besleniyor?

Nas›l böyle bir sonuca ulaflt›n›z?

Hadi gelin, nas›l sa¤l›kl› beslenebilece¤imizi ö¤renip

Ahmet ve Selma’ ya yard›m edelim.

K⤛t veya kartona çeflitli besinler çizelim. Kahvalt›,

ö¤le ve akflam yemekleri için farkl› ö¤ünler haz›rlayal›m.

Haz›rlad›¤›m›z ö¤ünler hangi besinleri içermektedir? Niçin

bunlar› tercih ettiniz?

Tüm yiyecek ve içecekler tek bafllar›na vücudumuz için gerekli bütün

maddeleri içermezler. Bu nedenle yiyecekleri grupland›rmal› ve bu

do¤rultuda beslenmeliyiz.

Grupland›rd›¤›m›z besinlerden her gün belirli

miktarlarda yememiz gerekir. Böylece

yaflam›m›z› sa¤l›kl› bir biçimde

sürdürmüfl oluruz. Bir günde

bu çeflitlerden ne kadar

tüketmemiz gerekir?

1. Ünite

S: 15-16E: 7-8

27

Vücudumuzun sa¤l›kl› çal›flabilmesi için günlük enerji gereksinimimizikarfl›layacak kadar besin tüketmeliyiz. Bununla birlikte vücudumuzun yap›m,onar›m maddelerine ve düzenleyicilere de gereksinimi oldu¤unu biliyoruz. Ohâlde her ö¤ünde de¤iflik besin maddelerinden belirli miktarlarda yemeliyiz.Böylece hem enerji gereksinmemizi hem vücudun di¤er iflleri için gerekli maddelerialm›fl oluruz. Buna yeterli ve dengeli beslenme deriz. Dengeli beslenmeye diyetad›n› veririz. Dengeli beslenmek için vitamin ve minerallerin az miktarda;karbonhidrat, protein ve ya¤lar›n ise daha fazla al›nmas› gerekir. Ayr›ca günlüksu gereksinimimizin karfl›lanmas› için 8 bardak su içmeliyiz.

E¤er bir ya da birden fazla besin maddesi eksik olursa vücudumuz sa¤l›kl›çal›flamaz. Sa¤l›kl› ve dengeli beslenme, do¤ru miktarlarda ve ayn› zamandazararl› maddelerden uzak yiyeceklerle sa¤lan›r.

H›zla büyüdü¤ünüz için vücudunuzun protein ve karbonhidratlara gerek-sinimi yetiflkinlerden daha fazlad›r. Bu yüzden yeteri kadar beslenmemiz gerekir.Bu yafllarda edinece¤imiz beslenme al›flkanl›¤›m›z gelecekte sa¤l›¤›m›z›etkileyecektir.

• Bir yumurta ya da iki kibrit kutusu büyüklü¤ünde peynir

• Befl on zeytin ya dabir kafl›k reçel

• Birkaç dilim ekmek• Bir bardak süt• Bir portakal ya da

domates

• Kuru baklagil yeme¤iya da etli bir yemek veya bal›k

• Pilav ya da makarna• Salata ya da cac›k• Sütlaç veya puding

• Çorba ya da etli sebze yeme¤i

• Pilav• Salata, meyve ya

da yo¤urt

Sabah Akflam

Bebekler en az alt› ay boyunca anne sütü ile beslenmelidir.Anne sütü bebe¤in tüm besin gereksinimini karfl›lar.

Ö¤le

Bunlar› Biliyor musunuz?

S: 17E: 9

Vücudumuz Bilmecesini Çözelim

Günlük örnek yemek listesi yapal›m

28

1. Ünite

Merak Ediyorum

4. Besin ve Teknoloji

1. Beslenirken haz›r g›dalar› m› yoksa evdeyap›lan g›dalar› m› tercih edersiniz? Neden?

2. Besin paketlerinin üzerinde yer alan son kullanma tarihi önemli midir? Niçin?3. Y›llar sonra beslenmemizi besin tabletleriyle gerçeklefltirebilir miyiz? Bu konu

hakk›ndaki düflünceleriniz nelerdir?

Teknolojinin geliflmesi ile yedi¤imiziçti¤imiz g›da çeflitleri art›fl göster-mifltir. Son y›llarda meyveli yo¤urt,flekerleme, puding, haz›r çorba,ketçap, mayonez gibi yiyeceklerledondurulmufl g›dalar hayat›m›za

girmifltir. Teknoloji ilerledikçe g›damaddelerine koruyucu, renklendirici, tatlan-

d›r›c› gibi katk› maddeleri eklenmektedir. Buyolla g›dalar daha cazip hâle gelmekte,çocuklar›n ve gençlerin ilgisini çekmektedir.Ancak bu katk› maddeleri g›dalar›n do¤alhâlini bozabilir. Çeflitli sa¤l›k sorunlar›n›n ortaya

ç›kmas›na sebep olabilir. Bu maddeler yüzün-den kanser gibi hastal›klarla bile karfl›laflabiliriz. E¤er katk›

maddeleri uluslararas› standartlarda belirlenen miktarlarda kullan›lmazsa sa¤l›ksorunlar› oluflur. Bu yüzden g›da sektöründeki üreticilerin g›da yap›m›nda özenlive dikkatli olmas› gerekir. Üreticiler gibi biz tüketiciler de baz› noktalara dikkatetmeliyiz.

Al›flverifl s›ras›nda öncelikle, paket üzerinde bulunan g›da içerikleri ile ilgiliaç›klamalar› okumal›y›z. Paketler üzerinde bulunan son kullanma tarihine debakmal›y›z. Bu tarih geçmiflse ürünü almay›p sat›c›y› uyarmal›y›z. Çünkü bu ürünlertazeli¤ini yitirmifl, bozulmufltur. Bunlar›n yenilmesi besin zehirlenmesi gibi çeflitlihastal›klar›n ortaya ç›kmas›na neden olur. Ayr›ca ürün üzerinde Tar›m Bakanl›¤›n›nizninin olup olmad›¤›n› kontrol etmeliyiz. Ürünün kalitesini gösteren Türk Standartlar›Enstitüsünün iflaretini ( ) aramam›z da yarar›m›za olacakt›r.

29

Resimdeki kifli, domates sat›n almak istiyor. Önce domatesi gözleriylekontrol ediyor. Sonra sa¤lam olup olmad›¤›na bakmak için domatesi elineal›yor. Sertli¤ini kontrol ediyor. Ezik ve çürümüfl domatesler tercih edilmemelidir.Çünkü bu özellikler domatesin bozuldu¤unu gösterir. Ald›¤›m›z meyve vesebzeler solgun olmamal›, canl› ve diri görünmelidir.

Biz de yemeden önce yiyeceklerimizi kontrol ederiz. Bunun için gözlerimizi,ellerimizi ve burnumuzu kullan›r›z. Yiyece¤in yenilip yenilmeyece¤ine budenetlemeden sonra karar veririz. Yiyecek daha sonra a¤›zda dudaklar, dilve difller yoluyla yenilebilirlik bak›m›ndan kontrol edilir.

Yukar›da da görüldü¤ü gibi meyve ve sebzeleri tüketirkenbaz› noktalara dikkat ederiz. Öncelikle meyve ve sebzelerindo¤al hâliyle tüketilmesine gayret edilmelidir. Bunun yan›ndatemizli¤ine ve tazeli¤ine de bak›lmal›d›r. Meyve ve sebzeler,yenmeden önce iyice y›kanmal›d›r. Yaprakl› sebzelerinyapraklar›n› tek tek y›kamak gerekir. E¤er y›kamazsak çeflitlimikroplar besinlerle birlikte vücudumuza girer. Bu da birçokhastal›¤a sebep olur.

G›da Mühendisli¤iÜlkemizde son y›llarda geliflme gösteren mesleklerden biri de g›da mühendisli¤idir.

G›da mühendisleri, g›dalar›n ifllenmesinde, paketlenmesinde, pazarlanmas›nda,yeni g›dalar›n üretilmesinde araflt›rma ve denetim görevi al›r. Bu alanla u¤raflanlar,beslenme de¤eri yüksek besin üretmek için çal›fl›rlar. Ayn› zamanda g›dalar›nnas›l ifllenmesi gerekti¤i üzerinde dururlar. G›da maddelerini de¤erlendirmek vesavurganl›¤› önlemek de görevleri aras›nda yer al›r. G›da mühendisleri g›daçeflitlili¤ini art›rmak için u¤rafl verirler.

1. Protein içeren besinleri hiç yemedi¤inizi düflünün. Bu durumda neler olur?2. Yaflamsal faaliyetlerimizi gerçeklefltirmek için enerjiye gereksinimimiz

vard›r. Bunun için karbonhidrat ve ya¤ içeren besinler yeriz. Peki vitamin, mineral içeren besinleri niçin yeriz?

3. Kahvalt›da yumurta, peynir, zeytin, domates, ekmek yiyen bir insan hangivitamin çeflitlerini alm›fl olur?

4. Günlük hayat›m›zda “Diyet yap›yorum.” diyen pek çok kifli ile karfl›lafl›r›z. Bukifliler sizce diyet sözcü¤ünü hangi anlamda kullan›yorlar?

5. Eskimolar kutuplarda yaflar. Kutuplarda besin çeflitlili¤i oldukça azd›r. Sizceeskimolar dengeli ve sa¤l›kl› beslenmek için gerekli olan besin maddelerinialabiliyorlar m›? Neden?

Ne Olmak ‹stiyorum?

4.1. Taze Besin, Sa¤l›kl› Yaflam

Kendimizi De¤erlendirelim

Vücudumuz Bilmecesini Çözelim