D I J A G N O S T I Č K AD I J A G N O S T I Č K AU R O R A D I O L O G I J AU R O R A D I O L O G I J A

POSEBNA OBLAST RADIOLOGIJE

OPREDELJUJUĆA DIJAGNOSTIKA U OBLASTI MORFOLOGIJE I FUNKCIJEUROGENITALNOG SISTEMA

AUTONOMNA ORGANIZACIONA JEDINICA U FUNKCIJI HOSPITALNIH ZDRAVSTVENIH USTANOVA

STRUČNO UDRUŽENJE

STRUČNI SKUPOVI

EDUKACIJA

PUBLICISTIKA

URORADIOLOG - !?

GENEZA UROGENITALNOG SISTEMAANATOMIJA UROGENITALNOG SISTEMAHISTOLGIJA UROGENITALNOG SISTEMAPATOFITIOLOGIJA UROGENITALNOG SISTEMAPATOLOGIJA UROGENITALNOG SISTEMA

KLINIČKA SLIKA

DRUGE DIJAGNOSTIČKE METODE

INTERKLINIČKA KOMUNIKACIJA (INDIKACIJE)

BUBREG, URETER, BEŠIKA, URETRA(prostata, uterus)

ENDOSKOPIJAENDOSKOPIJA

D I J A G N O S T I Č K AD I J A G N O S T I Č K AU R O R A D I O L O G I J AU R O R A D I O L O G I J A

I N T E R V E N T AI N T E R V E N T AU R O R A D I O L O G I J AU R O R A D I O L O G I J A

INVANZIVNA DIJAGNOSTIKA

(AU, ANGIOGRAFIJE)

INVANZIVNA DIJAGNOSTIKA

(AU, ANGIOGRAFIJE)

M E T O D EIVU, UCG, CG, RP, HSG, CT, MR, UZ, Doppler, PET/CT

DIJAGNOSTIČA POUZDANOST

VREME DIJAGNOSTIKOVANJA

PRIHVATLJIVOST ZA PACIJENTA

NEINVANZIVNOST METODA

EKONOMSKA OPRAVDANOST

Redosled metoda ?!

DIJAGNOSTIČA POUZDANOST

VREME DIJAGNOSTIKOVANJA

PRIHVATLJIVOST ZA PACIJENTA

NEINVANZIVNOST METODA

EKONOMSKA OPRAVDANOST

Redosled metoda ?!

U R O R A D I O L O G I J AU R O R A D I O L O G I J A

Dijagnostički A l g o r i t a m ?!

U R O R A D I O L O G I J AU R O R A D I O L O G I J A

Dijagnostički A l g o r i t a m ?!

OKO 70 % VARIJETETA NORMALNIH OBLIKA KOD ČOVEKAODNOSI SE NA UROGENIALNI SISTEM

DUGA I “KOMPLIKOVANA” ORGANOGENEZA

A N O M A L I J E

- Agenezija

- PoložajaAnomalna rotacija svih gradusa

- OblikaLobulacija, Hipertrofija,

- Veličine

- Broja

A N O M A L I J E

- Agenezija

- PoložajaAnomalna rotacija svih gradusa

- OblikaLobulacija, Hipertrofija,

- Veličine

- Broja

ETIOLOGIJA

GRADUS

SEKVELE

ETIOLOGIJA

GRADUS

SEKVELE

AnamnezaLaboratorijaAnamnezaLaboratorija

T E R A P I J S K I S T A V

OPERATIVNA PROCENA

INTERVENTNO RADIOLOŠKA EVALUACIJA

T E R A P I J S K I S T A V

OPERATIVNA PROCENA

INTERVENTNO RADIOLOŠKA EVALUACIJA

radiologija

• PAREMHIMSKE PROMENE

• U R O S T A Z A

• KALKULOZA BUBREGA I URETERA

• PROMENE BEŠIKE

• PROMENE PROSTATE 

• PROMENE URETRE

• PAREMHIMSKE PROMENE

• U R O S T A Z A

• KALKULOZA BUBREGA I URETERA

• PROMENE BEŠIKE

• PROMENE PROSTATE 

• PROMENE URETRE

NATIVNI PREGLED UROTRAKTA

Stojeći stav

• Lumbalna kičma

• Rebra

• Krista ilijaka

• Sakrum

• Kokcigealna kost

• Jetra

• Desni bubreg

• Levi bubreg

• M. psoas

NATIVNI PREGLED UROTRAKTA

Mala dijagnostička senzitivnost – zašto se radi nativni snimak ?Nativni snimak - IVU

• Kalkuloza – bubrega, uretera, ž. kese• Druge kalcifikacije – TBC, osteomi, promene na koštanom sistemu• Morfologija karlice• Struktura kostiju• Konture m. psoasa

Mineralni detritus u bubreguStrana tela

UrostazaParenhimske promeneFunkcija burega

KALKULOZA

Lokalizacija promene projekcija proksimalne trećine desnog uretera

Oblik - ovalan

Veličina - 1.5x0.5 cm

Intenzitet - kalcijuma

Homogenost - homogena

Ograničenost - jasna

KALKULOZA BUBREGAKALKULOZA BUBREGAEHOTOMOGRAFIJA + IVUEHOTOMOGRAFIJA + IVU

KALKULOZA URETERA(IVU) + (EHOTOMOGRAFIJA) AUKALKULOZA URETERA(IVU) + (EHOTOMOGRAFIJA) AU

INTRAVENSKA UROGRAFIJA (IVU)

PRIPREMA BOLESNIKA

ALERGIJSKA PREMEDIKACIJA

IVU JE OSNOVNA FUNKCINALNA I MORFOLOŠKA EKSPLORACIJA BUBREGA I KANALNOG SISTEMA UROTRAKTA

Normalna morfologija kanalnog sistema bubrega ?

- Kontinuitet prikaza svih delova na IVU pregledu:(defekti, kaliektazije, iregularnost kontura, promene veličine, oblika i položaja)

Nativni pregled urotrakta u ležećem položaju

Oko 50 ccm i.v. kontrastnog sredstva

Grafije, posle:

1 min (prikazuje se intenzivnije parenhim bubrega jer počinje lučenje kontrastnog sredstva)

3 minuta (prikazuju se male čašice bubrega)

5 minuta (prikazuju se velike čašice bubrega)

10 minuta (prikazuju se bubrežne karlice)

15 minmuta (prikazuju se ureteri)

30 minuta (prikazuje se mokraćna bešika)

Descendentna cistografija

Postmikciona cistografija

INTRAVENSKA UROGRAFIJA (IVU)- Vrste i tehnika pregleda

1. Desni pijelon

2. Čašica

3. Vrat čašice

4. Donji pol bubrega

5. Desni ureter

6. Levi pijelon

7. M. Psoas

8. Levi ureter

9. Mokraćna bešika

10. Impresija uterusa

INTRAVENSKA UROGRAFIJA (IVU) izgled anatomskih delova urotrakta

Opis IVU

• Lučenje kontrastnog sredstva

• Izgled kanalnog sistema

• Ureteri

• Mokraćna bešika

UROGRAFSKA AFUNKCIJA – EKSKLUZIJA

OPSTRUKTIVNA UROGRAFIJA

HIDRONEFROZA BUBREGA

Hidronefroza

STRIKTURE URETERASTRIKTURE URETERA

EHOTOMOGRAFIJA – dilatacija(gradus dilatacije – urea, kreatinin)

INTRAVENSKA UROGRAFIJA Stepen funkc. ispada, etiologija, morfologijaDg. 30% Kontraindikacije za IVU

ANTEROGRADNA UROGRAFIJA Metoda izbora

RETROGRADNA PIJELOGRAFIJA

Ostale dijagnosti;ke eksploracije: CT, MR

EHOTOMOGRAFIJA – dilatacija(gradus dilatacije – urea, kreatinin)

INTRAVENSKA UROGRAFIJA Stepen funkc. ispada, etiologija, morfologijaDg. 30% Kontraindikacije za IVU

ANTEROGRADNA UROGRAFIJA Metoda izbora

RETROGRADNA PIJELOGRAFIJA

Ostale dijagnosti;ke eksploracije: CT, MR

Lokalizacija: UPV, SREDNJA TREĆINA, DISTALNI URETEREtiologija: POSTRADIJACIONE, JATROGENE, POSTZAPALJENSKE, POSTKALKULOZNE, ...Stepen urodinamskog poremećaja: INTERMITENTNE, SUBTOTALNE, KOMPLETNE

Lokalizacija: UPV, SREDNJA TREĆINA, DISTALNI URETEREtiologija: POSTRADIJACIONE, JATROGENE, POSTZAPALJENSKE, POSTKALKULOZNE, ...Stepen urodinamskog poremećaja: INTERMITENTNE, SUBTOTALNE, KOMPLETNE

Zapaljenske promene – nespecifične i specifične

Pijelonefritis

• Lučenje kontrastnog sredstva- bubrezi luče istovremeno

• Izgled kanalnog sistema- nepravilan i deformisan obostrano

• Ureteri- se prikazuju

• Mokraćna bešika- se na ovoj grafiji ne prikazuje

Tumor mokraćne bešike

IVU sa tumorom bešike

• Defekt u punjenju

• Oblik

• Veličina

• Intenziteta mekog tkiva

• Homogen/Nehomogen

• Jasno i neošto ograničen

BH prostate

Dif. Dg. (ekspanzije / AV / cista / varijetet) Gradus promene: I - IV

EHOTOMOGRAFIJA: < 2 cm IVU – bez kliničkog značaja

CT – 85 % promene 1-2 cm, heterogene strukture, Promene koje su izodenzne sa bubr. parenhimom i posle i.v. k.s.

MR – 80 %

ANGIOGRAFIJA (f.d.a), Dif. dg.

BIOPSIJA

Dif. Dg. (ekspanzije / AV / cista / varijetet) Gradus promene: I - IV

EHOTOMOGRAFIJA: < 2 cm IVU – bez kliničkog značaja

CT – 85 % promene 1-2 cm, heterogene strukture, Promene koje su izodenzne sa bubr. parenhimom i posle i.v. k.s.

MR – 80 %

ANGIOGRAFIJA (f.d.a), Dif. dg.

BIOPSIJA

PARENHIMSKE PROMENE PARENHIMSKE PROMENE

Ehotomografija

IVU - dCG

CT, MR

Cistografija, PMCG

Cistoskopija - biopsija

Ehotomografija

IVU - dCG

CT, MR

Cistografija, PMCG

Cistoskopija - biopsija

BEŠIKABEŠIKA

PROSTATAPROSTATA

EhotomografijaAdenom, fokalne lezije(Veličina i struktura)

(Cistografija)

CT/MRprostatitis

(Biopsija)

EhotomografijaAdenom, fokalne lezije(Veličina i struktura)

(Cistografija)

CT/MRprostatitis

(Biopsija)

URETRA - STRIKTURE URETREURETRA - STRIKTURE URETRE

UCG pregledSpecijalni UCG pregledi

UroflowmertijaUretroskopija

EHOTOMOGRAFIJA (transuretralna)

SPOLJAŠNJI URETRALNI SFINKTERSpiralni CT, druge metode

Ostale eksploracije: CT, MR

RADIOLOGIJA: Lokalizacija i Morfologija, Etiologija 1. LOKALIZACIJA: prednje srednje i zadnje, sus i striktura2. MORFOLOGIJA: Anularne, Tubularne, Koncentrične, Dimenzije3. ETIOLOGIJA: Postzapaljenska, Posttraumatska, Jatrogena

1+2+3 --- Stepen urodinamskog poremećaja

RADIOLOGIJA: Lokalizacija i Morfologija, Etiologija 1. LOKALIZACIJA: prednje srednje i zadnje, sus i striktura2. MORFOLOGIJA: Anularne, Tubularne, Koncentrične, Dimenzije3. ETIOLOGIJA: Postzapaljenska, Posttraumatska, Jatrogena

1+2+3 --- Stepen urodinamskog poremećaja

NAČIN IZVODJENJA:

o Aplikuje se intravenski 50 ccm urtortopnog kontrastnog sredstva kroz uretru u mokraćnu bešiku...

o Dokumentacija pregleda:

U toku aplikaije kontrasta u jednom i drugom polukosom položaju bolesnika u PA i LL položaju

Grafija u polukosom pološaju tokom mikcije – mcg

Postmikciona CG – rest urin

STANDARDNA URETROCISTOGRAFIJA

URORADIOLOŠKI ULTRAZVUČNI PREGLED

UZ snimak bubrega u poprečnoj ravni (uzdužnoj, kosoj ili ciljanoj ravni)

PROMENE

L okalizacija

O blik

V eličina (mm; cm)

E hogenost

H omogenost

O graničenost

Z A K LJ U Č A K

Metoda izbora u

dijagnosti

ci kalkuloze

bubrega

Opisa ultrazvuka sa kalkulusom

• Lokalizacija promena- u bubregu u meduli

• Oblik promene- kružan/ovalan

• Veličina promene

• Ehogenost promene- hiperehogena sa distalnim slabljenjem “far”

• Homogenost promene- homogena/heterogena

• Ograničenost promene- jasno i oštro ogranicena

Kalkulus

“Far”

CT gornjeg abdomena sa i bez kontrasta

• Nivo preseka

• “Prozor”- za meka tkiva

• Lokalizacija promena

• Oblik promene

• Veličina promene

• Homogenost promene- nehomogena Denzitet promene- centar hipodenzan a periferija hiperdenzna

• Ograničenost promene- jasno i ošrto ograničena

ZAKLJUČAK

CT bubrega

ODREDIVANJE ATENUACIJA KAO DIJAGNOSTIČKI KRITERIJUM- Načimi aplikacije k.s.

MAGNETSKA REZONANCIJA (MR)

Opisa MR bubrega

• Nivo preseka

• “Sekvenca”

• Lokalizacija promena

• Oblik promene

• Veličina promene

• Jačina signala promene

• Homogenost promene

• Ograničenost promene

MR bubrega sa tumorom

• Nivo preseka- frontalni presek kroz bubrege

• “Sekvenca”- “T1”

• Lokalizacija promena- u gornjem polu desnog bubrega

• Oblik promene- nepravilan kružan

• Veličina promene 3,5 x 4 cm

• Jačina signala promene- smanjenog signala

• Homogenost promene- nehomogena

• Ograničenost promene - neoštro ograničena

a. Iliaca interna – a. hypogastrica

Angiografija male karlice