Diafragma

Diafragma (muskuli phrenicus) eshte nje muskul i gjere,tek,me drejtim transversal ne menyre qe ndan kavitetin torakal nga ai abdominal,me kupole me konveksitet nga siper nga hapesira torakale,me konkavitet nga poshte dhe perpara ne te cilen gjenden organet abdominal te rregjioneve hipokondrike dhe epigatsrike.Diafragma perbehet nga:

1. Pjese muskulore—ne periferi2. Dhe tendinoze (centrum tendineum)—ne

qender.

Pjesa muskulore pra periferike ndahet ne tre pjese sipas origjines:

Pjesa lumbale

Eshte e trashe me fije konike dhe e formuar nga tri kembeza apo zgjatime qe quhen crus mediale,intermediale dhe laterale.

1. Crus mediale eshte e trashe me origjine nga faqja e perparme e kolones vertebrore,ana e djathte e kesaj kembeze muskulore merr origjine nga faqja e perparme e trupave vertebrore 2-4 lumbare ndersa ana e majte vertebra 2-3 lumbare.Pjesa tendinoze ndermjet crus mediale dhe kolones vertebrale formon nje hapje ne forme te rrumbullaket qe quhet hiatus aorticus ne nivel te vertebres 12 torakale ose 1 lumbare.Ne hiatus aorticus kalon aorta.Me pas dy kembezat mediale kryqezohen perpara vrimes dhe japin nje hapje tjeterhiatus esophagus ku kalon ezofagu dhe dy nervat vag.

2. Crus intermediale—Fillon nga trupi vertebres 2 lumbare ose 3 lumbare.Neper carjen ndermjet crus intermediale dhe crus mediale kalojne nervat splanknike dhe vena azigos(djathtas) dhe vena hemiazigos(majtas),ndersa ndermjet crus intermediale dhe laterale kalon trunku simpatik rregjional.

3. Crus laterale formohe nga fibra muskulore ne forme konkave ne baze qe quhen ligament arcuatum mediale dhe laterale.Ligamenti arcuatum mediale quhet edhe arcus lumbocostalis medialis pasi rrethon pjesen e siperme te m.psoas major.Ligamenti arcuatum laterale quhet edhe arcus lumbocostalis lateralis pasi rrethon pjesen e sipermje te muskulit quadratus lumborum.Te dyja harqet bashkohen ne nivel te kokes se brinjes 12.

Centrum tendineum,eshte pjesa drejt se ciles konvergojne tri pjeset e siperme,eshte e holle.Ngjason me formen e nje terfili,nje fleteze e drejtuar perpara ,e shkurter dhe e gjere dhe dy laterale ku e djathta eshte pak me e gjere se e majta.Ne pjesen e mesme te centrum tendihem eshte nje hapje ku kalon vena cava inferior.Pjesa e mesme eshte me pak e sheshuar si pergjigje ndaj pozicionit te zzemres ,ndersa kupola me e madhe djathtas korrespon me vendosjen e melcise.

Funksioni i diafragmes---- luan rol te rendishemne respiracion sidomos inspirator dhe dhe rol ne krijimin e preses abdominal.Inervimi =n.phrenicus,C3

Pjesa kostale

Fillon nga faqja e brendshme e siperme e brinjeve 7-8-9-10-11 dhe 12 me dhembe mishore te cilet ingranohen mire me dhembet mishore te muskulit transverses abdominis.Pastaj keto fije drejtohen per ne buzen e jashtme te centrum tendineum.

Pjesa sternale.

Eshte me e vogel nga te gjitha ,fillon nga pjesa e pasme e procesit ksifoid te sternumit dhe drejtohet prapa drejt centrum tendineum.Ndermjet pjeses sternale dhe kostale eshte nje hapesire e quajtur trigonuum sternokostale ku kalojne enet e gjakut epigastrike te siperme.

Timusi

Timusi eshte nje organ limfoepitelial.Vendoset ne mediastinin e perparshem dhe pjeserisht ne qafe.Fillesat i merr nga xhepat 3 dhe 4 endodermal(nenlekure)faringeal si dhe nga qelizat hemopoetike burimore.Vete timusi nuk merr pjese ne reaksionet immune,por cliron qelizat e perpunuara ne te per indet e tjera,ashtu si palca e kockave klasifikohet si organi qendror i imunitetit.

Ne fund te jetes fetale,timusi arrin peshen relative me

te madhe ndersa ne pubertet ka peshen rreth 40 gr.pas kesaj moshe pesha e tij zvogelohet progresivisht.

Ndertimi histologjik

Timusi eshte nje organ i perbere nga dy lobe qe ndahen nga njeri tjetri me ane te nje septi te holle.Cdo lob timik mbeshtillet nga nje kapsule e holle prej indi lidhor.Prej ketyre septeve nisen septe me te holla qe i ndajne lobet ne lobule parenkimatoze te pjesshme ne forme shumekendeshe me diameter 0.5-2mm.Ne perberje te septeve kalojne enet e gjakut dhe nervat qe e bejne ate organ kompleks.Lobulet ndahen ne nje zone perferike te pasur ne limfocite te quajtur Cortex dhe ne nje zone qendrore te pasur ne qeliza epiteliale-te quajtur Medulla.

Korteksi timik subkapsular njihet si zone e specializuar ku imigrojne qelizat T blaste te ardhura nga palca e kuqe e kockave.Prej ketej keto futen ne brendesi te lobuleve timike ku proliferojne,diferencohen,maturohen dhe vdesin me apoptoze apo emigrojne.

Timusi eshte i ndertuar nga stroma qe perfaqesohet nga qeliza te serise jolimfocitare dhe parenkima qe perfaqesohet nga qeliza te linjes limfocitare.

Funksionet e timusit jane:

1. Prodhimi i limfociteve T2. Funksioni endokrin.---prodhon nje sere hormonesh aktive qe duhen per pjekjen e qelizave

imunokomponente.Nder hormone kyresore njihen si:Timozina=ka aktivitet limfopoetikTimozina 1=nxit zhvillimin e qelizave timike supresore.Timopoetina=luan rol ne pjekjen e limfociteve TFaktori timik serik=nxit zhvillimin e shenuesve limfocitareFaktori timik humoral=shperjton reaksionin e flakjes.

Mediastini(mediastinum)

Mediastini eshte kompartimenti qendror i kavitetit torakal.Eshte hapesira ndermjet dy mushkerive,qe kufizohet nga faqja e pasme e sternumit—perpara;nga siperfaqja e perparme e shtylles vertebrore—

mbrapa ;dy flete mediastinale te pleures-- anash dhe diafragma—poshte.ai zhvendoset lehtesisht majtas.Ne te gjenden struktura me rendesi kirurgjikale si zemra bashke me enet e medha.[erikardi,trakea,bronket ,ezofagu,aorta,nervat vage,trunku simpatik,nervat splnknike,duktusi toracik dhe nyje limfatike.Per lehteresi studimi mediastini ndahet ne:

1. Mediastini i siperm(mediastinum superior)—hapesira mbi planin qe kalon neper kendin sterna dhe buza e poshtme e vertebres 4 torakale.Ne te gjenden:gjendra timus,nyje limfatike,vena brakiocefalike,vena kava superior,harku i aortes deget e saj,trakea,ezofagu,gypi toracik,nervat vag,nervi frenik.nervat kardiake dhe pjeserisht rrenjet e mushkerive.

2. Mediastini i perparshem(mediastinum anterior)—shtrihet ndermjet perikardit dhe sternumit.Gjenden ne te:Pjesa e poshtme e timusit,nyje te pakta limfatike dege te eneve toracike dhe ind dhjamor.

3. Mediastini i mesem(mediastinum medium)—brenda fletes se perikardit permban:zemren,aorten ngjitese,trnkun pulmonary,porcioni kardiak i venave kava,harkun e venes azigos,nervat frenike,nyjet limfatike perbronkiale dhe radiks pulmonis(rrenja e mushkerise).

4. Mediastini i pasem(mediastinum posterior)—shtrihet prapa planit frontal qe kalon perpara degezimit te trakese dhe faqes se pasme te zemres.Ne te gjenden:bifurkacioni i trakese,bronket,aorta zbritese,duktusi toracik,vena azigos,vena hemiazigoz.nervat vag,nervat simpatik dhe shume nyje limfatike.