De Karavaan juli 2015

36
3-maandelijks tijdschrift van Karavaan vzw juli – augustus – september 2015 Eenentwintigste jaargang nr. 3 v.u. Gerd Vertommen Geerdegemvaart 96 2800 Mechelen Afgiftekantoor 2099 Antwerpen X duurzaamdsactie Het ABC van 7 dagen zonder dagboek liftwedstrijd Once upon a Roadtrip reisverhaal in beeld IJsland Go-26 thema: (zero) Waste

description

Tijdschrift over duurzaam reizen: thema (zero) Waste

Transcript of De Karavaan juli 2015

Page 1: De Karavaan juli 2015

3-maandelijks tijdschrift van Karavaan vzw

juli – augustus – september 2015 Eenentwintigste jaargang nr. 3

v.u. Gerd Vertommen Geerdegemvaart 96

2800 Mechelen Afgiftekantoor 2099 Antwerpen X

duurzaamdsactieHet ABC van 7 dagen zonder

dagboek liftwedstrijdOnce upon a Roadtrip

reisverhaal in beeldIJsland Go-26

thema:(zero) Waste

Page 2: De Karavaan juli 2015

Cover: Jelle CanipelSamenstelling: Sarah TrappeniersTeksten: Sarah Trappeniers en de vermelde reisbegeleiders van KaravaanEindredactie: Rani Thoon en Sarah TrappeniersLay-out: Sarah TrappeniersDruk: Drukkerij De Bie (Duffel)Papier: cyclusprint, gerecycleerd en chloorvrij

Colofon

Voorwoord 3Reisfoto: Ghana 4Duurzaamheidsactie: 7 dagen zonder 6Cambodja & Thailand - prospectie inclusiereis 11Agenda 14Vrijwilligerswerk Peru: Intiwawa 16Reisverhaal in beeld / IJsland 20Duurzaam leven: zero waste 23Liftwedstrijd: Once upon a Roadtrip 26Landbouw, voedsel & afval 30Joker 34

2 3de Karavaan nr. 3

Inho

ud +

Col

ofon

Page 3: De Karavaan juli 2015

Ganesha

Massa’s foto’s, een harde schijf vol, dat is het bij mij zo ongeveer als het gaat over souvenirs. De koopjesjacht op het einde van een trip beperkt zich meestal tot een kleinigheidje voor mijn petekindjes. Ik heb wel een Zweeds spaarpotje in de vorm van een Eland, maar

eerder als aandenken aan een gemiste reis. En in Tibet heb ik gebeds-vlaggetjes gekocht, maar die dienen enkel als versiering bij een feestje.

En dan zijn er twee echte souvenirs. Een hoefijzer, gevonden aan de voet van de Taglang La, de hoogste berijdbare bergpas in de Indiase Himalaya. Zo’n hoefijzer mag dan een oud cliché zijn als geluksbrenger, maar op de weg van Leh naar Manali zie je zoveel vrachtwagens en bussen in de ravijnen naast de weg liggen, dat je er toch wel even aan vast houdt. Nu ligt het in mijn kast, niet zozeer als geluksbrenger, maar vooral als herinnering aan één van de mooiste tochten ooit gemaakt.

En het tweede is een Ganesha-beeldje. En dat is een echt souvenir waar ik half Kathmandu voor heb afgezocht om een niet te kitscherig exemplaar te vinden. Ganesha is de hindoegod met het olifantenhoofd, die je echt overal in Nepal tegenkomt. Weinig beelden doen me dan ook zo hard aan het Himalayakoninkrijk denken als Ganesha. Én Ganesha is de beschermheilige van reizigers en “degene die hindernissen weg-neemt”. Niet dat ik erg gelovig ben, maar het is toch maar meegenomen.

Dat Ganesha-beeldje in mijn woonkamer heeft me de maanden sinds de aardbeving vaak doen denken aan de broze schoonheid van Nepal, maar bovenal aan al die mensen die ik er ooit ontmoet heb. Want dat is toch wat de meeste reizigers als souvenir mee terug bren-gen uit het land: de herinneringen aan ontmoetingen. Ontmoetingen met de mensen in je guesthouse, met je gidsen tijdens je trekking, met de schooljongetjes met wie je voetbal hebt gespeeld, met de vaak jonge monniken in de tempels, …

Dit najaar ga ik terug naar Nepal, het was al lang gepland, maar de recente gebeurtenissen maken dat het met gemengde gevoelens is. Voor zover ik weet zijn de mensen met wie ik op vorige reizen contact had ongedeerd, maar velen hebben wel familie of bekenden die dat niet zijn. Een aantal plekken zal ik ook niet herkennen, zeker het erfgoed is er slecht aan toe terwijl het vaak pas goed en wel terug was opgebouwd na een vorige aardbeving.

Maar de Nepali zelf dringen er sterk op aan toch zeker te komen en ik heb beloofd om ook anderen aan te sporen dit te doen. Dus hier-mee: wacht misschien nog tot na het regenseizoen maar ga. Niet alleen Ganesha, maar ook de Nepali zelf doen er alles aan om de hindernissen weg te nemen en de reizigers te beschermen.

Tom Van den BorneVoorzitter Karavaan vzw

2 3de Karavaan nr. 3

Vooraf

Page 4: De Karavaan juli 2015

4 5de Karavaan nr. 3

Rei

sfot

o

Page 5: De Karavaan juli 2015

Sinds 2012 bezoeken de deelnemers van de Joker-reis Ghana Roots het ‘Hand in Hand’-project. Dit is een unieke leefgemeenschap voor in de steek gelaten kin-deren en jongvolwassenen met een verstandelijke of een meervoudige beperking, afkomstig uit heel Ghana. Reisbegeleidster Marijke Wilssens: “De deelnemers waren helemaal niet gecho-queerd tijdens ons bezoek en vonden het een knap initiatief. De kinderen die in Hand in Hand verblijven heb-ben echt geluk.”

Meer info: http://www.ope-rationhandinhand.nl/

FOTO: © Hand in Hand

4 5de Karavaan nr. 3

Reisfoto

Page 6: De Karavaan juli 2015

AlternatiefTrajecten uitstippelen met de bus, trein of

tram en de fietsbanden oppompen om me te verplaatsen zonder auto. Want die was voor even verbannen naar de garage.

BioboerenDeze week met mijn fiets de wekelijkse

groentemand gaan afhalen. Elke week krijgen we zo verse, seizoensgebonden groenten van een kleinschalig biologisch tuinbouwbedrijf en hun collega bioboeren uit de omgeving.

ChampignonsWel of geen paddenstoelen eten? Dat was de

vraag, want je krijgt ze niet zonder blauw plas-tic bakje. Dan maar schrappen van het menu.

DestelheideHet vormingscentrum Destelheide (in

Dworp) was helemaal mee met onze ‘7 dagen zonder’. Tijdens het opleidingsweekend van

onze reisbegeleiders waren alle plastic boter-, confituur- en chocopotjes vervangen door gla-zen bokalen. We kregen ook vanillepudding in een glazen potje. De overschotten van de lunch voor meer dan 100 personen werden gewogen. We eindigen op 4 kilo restafval.

Eigen kweekIk ben een eigen moestuintje begonnen op

één vierkante meter. Alles gezaaid en nu maar wachten tot alles uitschiet en ik van de resul-taten kan gaan genieten. Zo moet ik minder groenten kopen en heb ik dus ook minder plastic verpakkingen. Geen zin in sla vanavond, dan laat ik de sla nog even verder groeien.

FrustratiesNiet altijd evident om inkopen te doen

zonder plastic. Groenten lukt al aardig, maar wat met al de rest? Alles rondom mij is op de één of andere manier in een plastic verpakking verwikkeld. De confrontatie is hard.

We gingen samen de uitdaging aan! De wagen even aan de kant zetten, ‘nee’ zeggen tegen plasticzakken en –verpakkingen en zo weinig mogelijk voedsel verspillen. Zeven dagen zonder maakte ons bewust van onze dagelijkse gewoontes zowel de goede als de minder goede.

Bedankt aan alle enthousiaste Karavaners die zich hebben geëngageerd tijdens deze zeven dagen! Tekst: Rani Thoon - Foto’s:

Karavaan-reisbegeleiders

Het ‘7 dagen zonder’ ABC

6 7de Karavaan nr. 3

Duu

rzaa

mhe

idsa

ctie

7 d

agen

zond

er

Page 7: De Karavaan juli 2015

Grote verpakkingen Ik kies voor grotere verpakkingen en zo pro-

beer ik om onze afvalberg te helpen verkleinen.

Honing De honingpot is (bijna) leeg. Wat nu? Giet er

heet water in en maak er muntthee van!

Inspiratie In het boek van de KVLV “Van Aardappel-

schil tot wortelloof” vonden we alvast inspiratie om met restjes aan de slag te gaan. We waren dan ook blij om het creatieve kookboek weg te kunnen geven aan de 50e deelnemer van ‘7 dagen zonder voedselverspilling’.

Jammer…maar helaas. De laatste m&m nootjes

uit het plastic zakje gehaald en met héél veel smaak opgegeten, want ik probeer minder en minder plastic te kopen. Zal ik aan de verlei-ding kunnen blijven weerstaan?

KoelkastIk schrijf een datum op de overschotten om

te voorkomen dat er onverwacht harige micro-culturen in mijn koelkast verschijnen.

Linnen KaravaanzakBiobitchen en sojaseuten staan klaar om de

plasticverpakkingen die ik doorheen de week heb verzameld in de linnen Karavaan-zak te inspecteren. De linnen zak puilt uit van de ver-pakkingen. Even aandrukken en dan is het nog maar de helft gevuld. Zonder plastic is me niet gelukt, maar nu heb ik wel een ideale nieuwe shoppingbag voor in de supermarkt.

MeerwaardeAchterop de fiets meerijden is het ultieme

groen vervoersmiddel van het moment (voor sommigen dan toch).

Natuur

Natuur en plastic zijn geen goede match, dus

Tip: don’t try this at home!Ook tijdens deze editie fietsten onze reisbegeleiders (vanop verschillende locaties) naar het opleidingsweekend in Dworp.

6 7de Karavaan nr. 3

Duurzaam

heidsactie 7 dagen zonder

Page 8: De Karavaan juli 2015

neem ik me voor om tijdens de wandeling de plasticverpakkingen in mijn eigen zak te stop-pen en mee te nemen naar de vuilnisbak.

Openbaar vervoer Het is slechts een klein deeltje van de oplos-

sing als we koning auto van zijn troon willen stoten. Lange reistijden, slechte verbindingen of soms zelfs helemaal geen verbinding doen ons twijfelen aan het openbaar vervoer. Mijn comfort gaat dan toch wel voor op het milieu.

Pot chocoEventjes slikken toen ik merkte dat mijn

favoriete choco enkel in plastic te verkrijgen is.

QuizOok in de continentenquiz van Karavaan tij-

dens het weekend voor reisbegeleiders was het thema ‘7 dagen zonder’ aanwezig. Vragen al-lerhande en raadt wat soort plastic het pluchen konijn heeft opgegeten. Verrassende antwoor-

den en monsterscores vielen hier uit de bus.

RucolaDe eerste zelfgekweekte rucola kunnen proe-

ven. Heerlijk met ricotta of fetakaas, tomaat en komkommer. Ideaal voor een zomers slaatje.

Spaghetti Voortaan koop ik pasta in kartonnen dozen.

Goed voor het milieu en ook nog goed voor je portemonnee. Tomaten, wortelen en ajuin haal ik van bij de lokale boer of lokale groentewinkel (zonder verpakkingen). En verse basilicum om extra smaak toe te voegen haal ik uit mijn eigen tuin. En klaar is mijn vegetarische spaghetti.

TandpastaEven surfen op het net en daar kwam ik

een simpel receptje tegen voor het maken van tandpasta met slechts 4 ingrediënten. Ik kon de verleiding niet weerstaan en heb onmiddel-lijk mijn inkopen gedaan: zuiveringszout of

Home made tandpasta

De deelnemende reisbegeleiders kregen op het weekend een houten medaille met het logo Karavaan.

Duu

rzaa

mhe

idsa

ctie

7 d

agen

zond

er

8

Page 9: De Karavaan juli 2015

Duurzaam

heidsactie 7 dagen zonder

soda, niet-ontgeurde koudgeperste kokosolie, zeezout en etherische olie naar keuze. Dit vond ik allemaal in een natuurwinkel terug. Na wat smelten, mengen en terug afkoelen had ik mijn eigen tandpasta met pepermunt smaak gecre-eerd! Fier als een gieter poets ik nu geregeld mijn tanden met Home-made tandpasta!

UitstotenNog een weetje om de auto meer aan de kant

te laten staan: de bekleding en dashboard van een auto stoten vluchtige organische stoffen uit die irritatie van de luchtwegen en hoofdpijn kunnen veroorzaken.

VernieuwingMijn oude tandenborstel gaat de vuilbak in

en wordt vervangen door een composteerbare bamboe tandenborstel. Alle beetjes helpen.

WinkelkarProberen niet de andere kopers op de

vingers te tikken van het afval dat ze aan het kopen zijn, terwijl in mijn eigen kar de groen-ten door elkaar liggen te rollen.

X-treem Twee moedige jongedames fietsten vanuit

Turnhout naar Dworp in plaats van met de wa-gen te komen. Zo hadden ze bij aankomst meer dan 100km in hun benen zitten (enkele weg).

YoghurtEr bestaat ook een alternatief voor plastic

yoghurtpotjes. In de supermarkt kan je ook kiezen voor yoghurt in glazenpotjes!

Zero WasteMensen worden steeds creatiever en zoeken

vernuftige oplossingen voor de boosdoener: plastic. De zero waste shops zijn er één van. De 50e deelnemer van ‘7 dagen zonder plastic’ kreeg daarom van ons een waardebon van “Ohne”, Zero Waste Shop te Gent.

De linnen zak komt goed van pas tijdens de wandeling.

Daar komen de eerste rucolaplantjes al piepen!

9

Page 10: De Karavaan juli 2015

Meer dan 240 Karavaners en sympathisanten volgenden onze tips en tricks op onze facebookpagina ‘7 dagen zonder’. Ook waren er veel die zich engageerden voor één of meerdere thema’s.

Meer dan 30 enthousiastelingen plaatsten hun auto een week aan de kant en verkozen het openbaar vervoer of de fiets om de week door te komen. Meer dan 55 mensen engageerden zich om zeven dagen zonder plastic door te komen en meer dan 75 gelijkgezinden kozen ervoor om die week zo weinig mogelijk voedsel te verspillen. Of iedereen zonder zonde de zeven dagen overleefde is niet zeker, maar dat ook deze editie een succes was staat als een paal boven water!

Het startschot van de duurzaamheidscampagne vond plaats op het Karavaan-vormingsweekend van mei. De autolozen kwamen met de fiets of het openbaar vervoer. Individuele verpakkingen bij het ontbijt werden vervangen door glazen potten choco, confituur en boter. En de lunchoverschotten werden gewogen en tot een minimum beperkt.

Al snel bleek dat plastic vermijden een ongezien moeilijke uitdaging blijft, ook tijdens het vormingsweek-end in Dworp. Een rietje in je frisdrank, een snoepreepje bij de koffie of een zakje chips tijdens de fuif. Velen zondigden voor ze het goed en wel beseften. Met de nodige discussies, bedenkingen en vragen als resultaat.

Zat je met vragen dan kon je één van onze experts aanspreken via facebook. Zij gaven ook tips over de verschillende thema’s. Luc Vankrunkelsven schaarde zich achter ‘zonder voedselverspilling’, Steven Vrom-man parkeerde zich achter ‘zonder auto’ en Roos Janssens voelde zich geroepen voor ‘zonder plastic’.

We maakten dit jaar ook twee Karavaners gelukkig! De 50e deelnemer aan de actie ‘zonder plastic’ kreeg van ons een waardebon voor de Zero Waste Shop Ohne te Gent en de 50e deelnemer aan de actie ‘zonder voedselverspilling’ won het boek van de KVLV ‘No Waste Cooking – van aardappelschil tot wortelloof’!

Zet je maar al schrap voor onze duurzaamheidsactie van volgend jaar! We zorgen voor een nieuwe insteek en hopen jullie allemaal weer mee op sleeptouw te nemen!

Karavaan wil graag onze experts en iedereen die deelnam enorm bedanken voor een geslaagde actie!

Team ‘7 dagen zonder’: Geoffrey, Elke, Lies en Rani

De actie ‘7 dagen zonder’ zit er op! Enkele feiten en weetjes.

Projectmedewerker Rani maakt haar eigen tandpasta en deelt haar recept graag uit.

De ‘autolozen’ fietsen vanuit Mechelen, Antwerpen en Leuven naar Dworp.

Te voet naar het opleidingsweekend in Dworp. Zo kom je nog iets tegen onderweg.

10 de Karavaan nr. 3

Duu

rzaa

mhe

idsa

ctie

7 d

agen

zond

er

Page 11: De Karavaan juli 2015

Cam

bodja & Thailand - Prospectie inclusiereis

11de Karavaan nr. 3

Met de rolstoel naar Cambodja

en ThailandOnze eerste ‘All Inclusive’ reis staat voor de deur! Op 2 juli vertrekt een

groep van 8 jongeren op reis. Op het eerste zicht niets aan de hand

maar drie van hen hebben een fysieke beperking. Op het programma:

3-daagse trekking, workshops, home stay ,tempelbezoeken en steden

verkennen. Karavaan-reisbegeleidster Veerle Allaert ging alvast samen met ervaringsdeskundige Sabine De Brabanter op prospectie naar

Cambodja en Thailand om de toegankelijkheid voor personen

met een licht fysieke handicap en rolstoelgebruikers uit te testen.

Samen startten ze op 4 april hun uitzonderlijke avontuur.

Page 12: De Karavaan juli 2015

Op de luchthaven van Zaventem kregen we een heuse VIP-behandeling: aparte wacht-ruimte en aangepast vervoer. Zo werden we in een soort container gestoken, waar ze bijvoorbeeld eten in vervoeren, en deze reed ons rond op de luchthaven. We reden niet alleen vooruit, maar konden ook in de hoogte bewegen. Heel grappig.

Op de luchthaven van Cambodja gingen we via een alternatieve route naar ons vlieg-tuig, waardoor je andere plekken van de luchthaven leert kennen. Unieke ervaring! Wist je trouwens dat je een document ‘ongewenste intimiteiten’ moet onderte-kenen als rolstoelgebruiker? Om klachten over fysiek contact op gevoelige plaatsen te vermijden tijdens het verplaatsen van de rolstoelgebruiker van de ene rolstoel naar de andere laten ze dit op de luchthaven van Bangkok ondertekenen.

Cambodja is veel toegankelijker als land en dat komt door de bevolking. Ze zijn heel behulpzaam en spontaan. Helemaal het tegenovergestelde van de locals in

Alhoewel ik regelmatig met het vliegtuig op vakantie ga, was dit de eerste keer dat ik een soort van plastiek zak kreeg om mijn rolstoel in op te bergen. Ik twijfelde eraan of deze zak wel de nodige bescher-ming zou geven, maar toen we drie vluch-ten later in Phnom Penh aankwamen was ik opgelucht om mijn rolstoel in één stuk terug te zien.

We gingen op zoek naar rolstoelvriende-lijke hotels waar er bijvoorbeeld een lift aanwezig was of er kamers op het gelijk-vloers waren. Zo sliepen we in het ‘Okay Guest House te Siem Reap’ op het gelijk-vloers. Dit is in Azië niet zo vanzelfspre-kend omdat de meeste hotels zich boven een restaurant op de eerste verdieping of hoger bevinden.

De mensen wilden me steeds helpen met het duwen van mijn rolstoel terwijl ik dit normaal gezien altijd zelf doe. Het afslaan van hun goedbedoelde hulp bleek niet al-tijd even gemakkelijk. Zo aanvaarde ik het dat ze me wilde helpen want uitleggen dat het niet nodig was, was ook niet eenvoudig omwille van de taalbarrière.

Tijdens ons bezoek aan de nachtmarkt wou iemand controleren of ik echt benen heb. Dat je in een rolstoel zit door een amputa-tie vinden ze normaal, maar dat je in een rolstoel zit en gewoon je benen nog hebt, vinden ze toch maar raar. In België zou ik het ambetant vinden dat ze komen kijken

StartVeerle vertelt... ... en Sabine vult aan.

12 13de Karavaan nr. 3

Cam

bodj

a &

Tha

iland

- P

rosp

ectie

incl

usie

reis

Page 13: De Karavaan juli 2015

Thailand, zij zijn veel terughoudender. De Cambodjanen waren meteen getriggerd door de rolstoel van Sabine en wilden hem dolgraag zelf uittesten. Voor hen was haar rolstoel de ‘Rolls Royce’ van alle rolstoelen, een super deluxe model, ten opzichte van de gammele rolstoelen die er rondrijden.

We kwamen aan tijdens Nieuwjaar in Bangkok. Dan spuit iedereen elkaar nat met waterpistolen. Je moet je voorstellen dat dit de Gentse Feesten maal 100 is. De lokale bevolking staat echt op elkaar ge-propt, probeer maar eens door die menigte te bewegen met een rolstoel en volgepakt met bagage. Maar dat was geen probleem in Bangkok: de mensen schoven spontaan omstaanders aan de kant zodat wij ons vlot konden voortbewegen. Dat zie ik op de Gentse Feesten dan weer niet gebeuren.

en voelen, maar hier waren wij ook om te kijken hoe zij leven.In het dorpje nabij Battembang, waar we verbleven bij iemand thuis, kwamen de mensen nieuwsgierig een kijkje nemen naar de rolstoel en ook hier vonden ze het raar dat ik niet kan stappen en wel benen heb. De home stay was één van de meest memorable momenten.

Terwijl Veerle de tempels van Angkor Wat was gaan bezoeken, bleef ik achter in de tuktuk samen met de chauffeur. Het was de ideale moment om wat te praten met de chauffeur. Hij vertelde toen dat zijn moeder was gestorven toen hij nog een kind was en dat zijn vader hem naar de monniken had gebracht. Daar zou hij een beter leven en een betere opleiding krijgen dan hijzelf aan zijn zoon kon geven. Deze ontmoeting zal ik niet gauw vergeten.

Tot slot hebben we ook nog Tom Yam Soup, Pad Thai en Massaman Cury leren maken tijdens een kookworkshop. Speciaal voor mij hebben ze dit laten doorgaan beneden in het restaurant in plaats van op de eerste verdieping. Na het koken kregen we spon-taan nog een initiatie Thaïse dans. Dat was zeker lachten geblazen voor de aanwezigen.

Het was niet altijd een even makkelijke reis maar ik ben zeker en vast blij dat ik dit heb kunnen doen en zo ook mijn eigen grenzen heb kunnen verleggen. Een tip voor de deelnemers: geniet van elke mo-ment ook als het soms moeilijk gaat.

Einde

Volg de avonturen van de all-inclusive reis op hun blog: https://www.tangatan-ga.com/karavaangaatinclusief/hp-dlm/

vervolg Veerle vervolg Sabine

12 13de Karavaan nr. 3

Cam

bodja & Thailand - Prospectie inclusiereis

Page 14: De Karavaan juli 2015

Karavaan-@gendaAlle informatie over Karavaan-activiteiten vind je op www.karavaan.be onder ‘Agenda’.

De activiteiten zijn enkel toegankelijk voor leden.

woe 29 juli 2015Rugzakologie (Mechelen)Ga je binnenkort met de rugzak op reis? Dan neem je natuurlijk liefst zo veel mogelijk mee, zonder krom te lo-pen onder het gewicht. Een specialist van de Outdoorschool geeft je tijdens de workshop ‘rugzakologie’ allerlei slimme tips en tricks om je rugzak correct te laden en te dragen. Bye bye rugzakstress, hello vakantie! PS Breng zeker je eigen rugzak mee!

Kostprijs: Gratis

Deze activiteit is voor jongeren tot 26 jaar.Inschrijven: www.karavaan.be

vrij 11 tot zon 13 september 2015kajakken in de Bies-bosch (Nederland)Zin om een weekend door het riet te glijden? Tijdens deze minitrip gaan we twee dagen kajakken op de sferigste swamps van de Nederlanden. Pedde-

len tussen 300 verschillende soorten vlinders, genieten van de vissen onder je boot, beverburchten spotten in het riet, … da’s kajakken in de Biesbosch.

Kostprijs: € 63

Deze activiteit is voor jongeren van 18 tot 30 jaar. Inschrijven: www.karavaan.be

zat 5 september 2015Kubb ‘n Kite (Oostende)Deze activiteit staat garant voor een adrenalinevolle dag aan zee. We komen eerst in de stemming met een spelletje Kubb, met onze voeten los in het zand, en trekken dan naar de bug-gies voor een initiatie Kite-buggy!

Kostprijs: € 10

Deze activiteit is voor jongeren van 18 tot 30 jaar. Inschrijven: www.karavaan.be

Alle activiteiten vind je ook op www.facebook.com/ilikekaravaan

zat 10 oktober 2015aftermovie workshop (Mechelen)Die 10.000 selfies, youies, grou-pies en touries die je geschoten hebt op je heerlijke Jokertrip, maar vooral die megabytes aan video … je kan er maar beter iets héél leuks mee doen. Op deze workshop ga je met jouw eigen beelden aan het werk. Wij voorzien experts om je te helpen en tips te geven!

Kostprijs: € 5

Deze activiteit is voor jongeren van 18 tot 30 jaar. Inschrijven: www.karavaan.be

de Karavaan nr. 3

Kara

vaan

-age

nda

14

Page 15: De Karavaan juli 2015

de Karavaan nr. 3 15

Koop voor € 12 het kookboek ‘The Ring of Fire’ van ViaVia Jog jakarta! Per verkocht boek gaat er integraal

€ 7 naar het goede doel én daarbovenop verdubbelt Joker het ingezamelde bedrag. Je vindt het boek bij ViaVia Mechelen, ViaVia Antwerpen en ViaVia Heverlee.

Steun de slachtoffers van de aardbeving in Nepal

Page 16: De Karavaan juli 2015

Acht jaar geleden richtte de Duitse Hen-ning Lueke, na een jaar gereisd te hebben door Latijns-Amerika, Intiwawa op in samenwerking met twee enthousiaste Peruviaanse psycho-logen. Samen wilden ze huiselijk geweld en alcoholisme in hun regio bestrijden. Na slechts drie maanden hard werken, had de organisatie een eigen website en werd ze erkend door de Peruviaanse overheid. Langzaam breidde het aantal Peruviaanse vrijwilligers zich uit tot een tiental leden en werd het team aangevuld met buitenlandse vrijwilligers.

En daar komen wij ten tonele: in 2011 trok-ken we naar Arequipa, om er ons gedurende vier maanden in te zetten voor het project.

Joke: “Het doet wat met je, de eerste keer naar San Isidro gaan. We hadden van de andere vrijwilligers al heel wat informatie en indruk-ken verworven, maar als je dan eenmaal zelf met de lokale bus hobbelt van het centrum tot San Isidro, ervaar je pas zelf écht hoe de realiteit er aan toe gaat. Het landschap veran-dert, het type huizen verandert, en hoe verder

Een lokaal project, opgestart door internationale vrijwilligers, dat volledig draait op donaties en

fondsenwerving. De organisatie Intiwawa en acción Arequipa, bewijst dat het mogelijk is.

Vrijwilligerswerk in de buitenwijken van

Arequipa (Peru)

16 17de Karavaan nr. 3

Duu

rzaa

m re

izen

Page 17: De Karavaan juli 2015

Tekst en foto’s: Maartje Vranken, Joke Langie, Eline Paredis, Steven Berrens

je van de stad weg gaat, hoe meer vervuiling en armoede je opmerkt. Het contrast is groot.”

We namen actief deel aan de lopende projec-ten in San Isidro – arme wijk in Arequipa – zo-als hulp met de ‘tareas’ (huiswerk), koken van warme maaltijden en samen met de kinderen de tanden poetsen. Daarnaast gingen we vaak naar ‘Jardín’ (de kleuterklas) om de lokale kleu-terjuffrouw bij te staan in haar nogal overvolle en diverse klas. Ook konden we meedraaien in een school in San Isidro waar er Engelse les en computerles gegeven werd. In de weekends gingen we geregeld naar Coporaque en Salinas om ook daar deel te nemen aan de projecten. Deze steden liggen in vrij toeristische gebieden (Coporaque ligt in de Colcacanyon en Salinas in het gelijknamige natuurreservaat), en dus is hier, naast de lessen Engels, het leren kennen en bewaren van de eigen inheemse culturele achtergrond prioriteit.

Maartje: “We gingen steeds met veel plezier werken en hebben het nooit als een opgave

ervaren. Dat neemt niet weg dat we ons ook wel eens geërgerd hebben en frustraties gevoeld hebben. Zeker in het begin van ons verblijf voelden we ons soms wel eens de naïeve wester-ling. Uiteraard vergelijk je met hoe het er bij ons aan toe gaat en soms heb je pas laat door dat dat niet altijd werkt. Zo hadden we eens een groot en vrij ingewikkeld spel uitgedok-terd. Dat liep echter helemaal niet zoals we het voorbereid hadden. De kinderen en jongeren zijn het niet gewoon om op zo’n georganiseerde en gestructureerde manier te spelen. Ook qua klasmanagement stond ik tijdens de Engelse lessen vaak voor een gelijkaardige uitdaging.”

Joke: “Het was ook niet altijd evident om met andere vrijwilligers te werken die met minder engagement en overtuiging deelnamen aan de projecten. Voor Maartje en mij was het

“vier maanden vrijwilligerswerk met af en toe een weekendje reizen”, terwijl het voor velen van hen “reizen met af en toe een beetje vrijwil-ligerswerk” was. Dit leidde, bij de wekelijkse

16 17de Karavaan nr. 3

Duurzaam

reizen

Page 18: De Karavaan juli 2015

verdeling van de taken, regelmatig tot frustra-ties. Ons hart brak als (bijna) niemand zich op gaf om ‘tareas’ te doen of om de vrijdag-activiteit te organiseren. Dus probeerden wij meestal om alles in goede banen te leiden en zo zelfs vaak verschillende projecten op één dag te doen, dit onder het motto “Por los niños” (“For the children”).”

Het was dan ook helemaal niet gemakkelijk om na deze intense periode afscheid te nemen van de kinderen, vooral omdat ze volop bezig waren met het bouwen van La Casa Intiwawa en we dit nog graag hadden zien voltooid worden. Een echte thuis voor de kinderen van Intiwawa, voor de Niños del Sol.

In het kader van een postgraduaat in Noord-Zuid heeft Maartje afgelopen zomer opnieuw twee maanden stage gelopen bij Intiwawa.

Maartje: “Het voelde een beetje als thuisko-men. De eerste keer terug naar San Isidro gaan was een emotioneel moment. Sommige kinde-

ren herkenden me nog, dat was heel speciaal. In San Isidro was er op zich niet zoveel veran-derd. Een aantal huizen meer, een winkeltje extra en een speelterreintje voor de kinderen. Helaas was ook de afvalberg groter geworden…. Een schrijnend probleem in de wijk.”

“Wat de projecten van Intiwawa betreft, was het ontzettend fijn om La Casa Intiwawa te zien. Het is een mooi ruim huis geworden met ver-schillende klaslokalen, een keuken en toiletten. Daarnaast is er ook een kleine bibliotheek, die volop in opbouw was. Ik ben heel erg blij dat de kinderen van Intiwawa nu deze fijne, veilige plek hebben. Dat is een grote en belangrijke vooruitgang voor de organisatie.”

Ook deze zomer zal weer een heuse Inti-wawa-zomer worden: Maartje gaat er weer 2 maanden stage lopen, Karavaan-begeleidster Joke gaat er een maand verblijven en ook Ka-ravaan-begeleiders Steven en Eline komen een

18 19de Karavaan nr. 3

Duu

rzaa

m re

izen

Page 19: De Karavaan juli 2015

tijdje meedraaien in het project. Om niet met lege handen aan te komen voeren we deze keer een fundraising-actie: de postkaartjesactie, die nog steeds volop lopende is. Je levert hiervoor een bijdrage (van min. 5 euro) en krijgt in ruil een kaartje in de bus gestuurd, geschreven door de kinderen van Intiwawa. Uiteraard gaan alle inkomsten rechtstreeks naar Intiwawa.

We kijken er al enorm naar uit om (opnieuw) met volle overgave te gaan voor de missie van Intiwawa, namelijk de armoede in Peru te bestrijden door o.a. een beter leven te bieden aan de kinderen van San Isidro, Coporaque en Salinas: “The happiest people don’t have the best of everything, they just make the best of everything.” “Las personas más felices no tienen lo mejor de todo, simplemente hacen lo mejor de todo.”

Meer weten? www.intiwawa.org of www.facebook.com/IntiwawaSteunen? Vrije bijdrage op BE88 001-3636204-41

Stort 5 EUR op rekeningnummer BE88 001-3636204-41, vermeld je naam en adres, en ontvang een handge-schreven kaartje van de kinderen van Intiwawa.

Volg de actie op Facebook, onder “Postcard Intiwawa”!

Postkaartjesactie

18 19de Karavaan nr. 3

Duurzaam

reizen

Page 20: De Karavaan juli 2015

Reisverhaal in beeldTekst en foto’s: Guy Verbruggen

Rei

sver

haal

in b

eeld IJsland Go-26

Woeste natuur in al zijn pracht, waarbij je de vier seizoe-nen op één dag kan beleven. Van berg tot bos, pittores-ke dalen en kabbelende rivieren, tot ruige besneeuwde gletsjers die je onder een brandende zon of een plenzende regenbui bewandelt: de Go-26 IJsland-reis

heeft het allemaal! Afgelopen zomer reisden we gedurende drie weken doorheen een land dat ’s zomers geen nachten kent. Door de noordelijke ligging van het eiland kent een dag er amper enkele uren duisternis, niet zo evident dus voor de gemiddelde Belg.

Het eerste deel van de reis is eerder een soort ‘sight-seeing’ tour waar je enkele toeristische trekpleisters verkent. Voor we aan de zesdaagste trektocht begonnen, genoten we van een duik in de warmwaterbronnen bij Landmannalaugur. Deze trektocht is zowel op fysiek als mentaal vlak een uitdaging en dus niet voor doetjes.

De laatste dagen genoten we van optionele activiteiten zoals glet-sjerklimmen en raften. Een ding is zeker: IJsland bezoeken is zoals een vreemde planeet bewandelen ver weg van je gewone bestaan…

20 21de Karavaan nr. 2

Page 21: De Karavaan juli 2015

Reisverhaal in beeld

Regelmatig steken we rivieren over en gaan de schoentjes uit. Vooral niet vallen nu!

Zelf op reis koken is echt iets voor lekkerbekken!

Iets voorbij Vik vind je de befaamde zwarte stranden en dito grotten.

The Village People beklimmen een gletsjer.

Wandelen tussen vulkaan- en sneeuwlandschappen.

De gletsjer Jokursarlon - een nieuwe IJstijd?

De prachtige watervallen in Skogar vormen het eindpunt van de zesdaagse trekking.

Daarginds ligt wel degelijk de Eyjafjallajökull!

Het moederinstinct komt na enkele dagen al bovendrijven, goed voor de groepssfeer!

Een natuurlijke ijshindernis zorgt ervoor dat we ons al hurkend door een spelonk wurmen.

Leunen boven een ravijn, wie durft het verst?IJsland Go-26

20 21de Karavaan nr. 3

Page 22: De Karavaan juli 2015

Alle deelnemers op een rij, alle neuzen (en vingers) in dezelfde richting!

Strokkur - de enorme watervallen van tientallen meters hoog.

Zelf je potje koken vereist: een gasvuur, een pannetje en ook wel wat geduld.

De geisers spuiten om de 10 minuten kokend water enkele meters de lucht in.

Deze fitte deelnemers overwonnen verschillende hoogtes en laagtes.

In de buurt van Landmannalaugur: de mens is nietig in dit overweldigend bergmassief.

Het gebruikelijke avondtafereel: tentjes opzetten en eten klaarmaken!

Het eiland Vestmannaeyjar: ‘s avonds krijg je een idyllisch zicht én een prachtig kleurenpallet.

The only way is up! In Pingveillir wagen de deelnemers zich aan een synchroon spektakel.

Van berggeit naar waterrat: het kan allemaal tijdens de IJsland-reis.

Band of Brothers: editie IJsland. Het filmen berokkende geen schade aan mens of dier.

Emstrur is een van de haltes tijdens de zesdaagse trekking.

22 23de Karavaan nr. 3

Rei

sver

haal

in b

eeld

Page 23: De Karavaan juli 2015

We leven in een wegwerp-maatschappij en zijn omringd door plastic. Zero waste leven of geen afval produceren, kan dat? En hoe begin je daaraan? Wat voor impact heeft dit op je levensstijl en vooral welke inspanning moet je daarvoor doen? Plastic verbannen uit je leven is niet zo eenvoudig als je denkt. Toch kan je met enkele kleine aanpassingen je afval reduceren. De oplossing lijkt verdacht eenvoudig: waarom niet naar de winkel gaan met je eigen potjes, bakjes, doosjes en zakjes om ze daar te laten hervullen? Zou het echt zo eenvoudig zijn?

Zonder plastic leven is een uitdaging! Meer en meer mensen willen deze aangaan. Online vind je inspirerende mensen die graag hun afvalvrijetips delen met de wereld. Een daar-van is het gebruiken van een herbruikbare tas tijdens het winkelen. Maar wat komt er in je herbruikbare tas? Juist ja: plastic verpakking! Dat kan je in een supermarkt moeilijk vermij-den. In een verpakkingsvrije winkel heb je er echter geen last van. Vorig jaar openden maar liefst drie zero waste shops de deuren in ons land. Antwerpen, Gent en Leuven mogen zich alvast trotse eigenaar noemen van zo’n verpak-kingsvrije winkel. Die van Antwerpen was de eerste in ons land en tevens de 9e van de wereld.

Savina Istas van Robuust (Antwerpen) doet moet haar winkel aan ‘precycleren’: het pro-bleem van afval en vervuiling wordt door het weglaten van verpakking bij de bron aangepakt. Vanuit haar persoonlijke overtuiging, door

Zero Waste levensstijl:haaldbaarder dan je denkt?

Tekst: sarah trappeniers

22 23de Karavaan nr. 2

Duurzaam

leven: zero waste

Page 24: De Karavaan juli 2015

eigen ervaringen met de afvalproblematiek en door haar studies duurzaamheidswetenschap-pen ontstond het idee van een verpakkingsvrije winkel. Bij Robuust vind je seizoensgebonden groenten en fruit van de lokale bioboer, maar ook koffie, thee, zuivel, noten, granen en nog veel meer. Hoe werkt het? Je neemt je eigen verpakking mee en hervult deze met wat je wenst. Zelf leeft Savina ook zo duurzaam moge-lijk doordat ze haar eigen cosmetica maakt, zo veel mogelijk in bulk aankoopt en heel weinig shopt. “Liever investeren in een mooi kleding-stuk waar ik jaren en jaren plezier van heb.”

Sara Vander Auwera van de verpakkings-vrije winkel Content uit Leuven was het beu om thuis te komen van het winkelen en na het uitpakken meteen een volle vuilzak te hebben. Ze vond dat het ook anders kon. Content ligt net buiten het toeristisch centrum van Leuven. Overschotten verwerken ze tot een lichte lunch of in take-away gerechten. Zo is er elke dag soep, een warme schotel, slaatjesbar en quiche te krijgen. Sarah broedt op heel wat ideeën voor de toekomst van de winkel. In de eerste plaats hoopt ze vooral andere steden te inspireren om een (coöperatieve) verpakkingsvrije voedings-

winkel op te zetten. “Daarnaast probeer ik privé ook zo duurzaam mogelijk te leven door bijna al mijn kledij tweedehands te kopen én ik reis principieel niet met het vliegtuig.”

Waarom stoppen of minderen met plastic? Wel eerst en vooral is plastic niet afbreekbaar door de natuur. Begraaf een plastic zak en 100 jaar later is dat nog steeds een plastic zak. Maar bovenal zitten er heel wat chemische stoffen in plastic verpakking. Dat onthulde de Britse voedingsspecialiste Joanna Blythman in haar ophefmakende boek ‘Swallow This. Serving Up The Food Industry’s Darkest Secrets.’ De lijst bevat bijvoorbeeld giftige stoffen die al lang worden gelinkt aan chronische ziektes. De Europese wetgeving stelt dat giftige chemi-sche stoffen moeten geregistreerd worden en goedgekeurd, maar voedselverpakking valt niet onder die richtlijn. Schokkend niet?

Overtuigd om je (plastic) afval te minderen? Probeer deze eenvoudige tips met grote impact.

1. Composteer en verminder zo voedselaf-val. Probeer zo weinig mogelijk voeding te

24 25de Karavaan nr. 3

Duu

rzaa

m le

ven:

zero

was

te

Page 25: De Karavaan juli 2015

verspillen. Meer inspiratie vind je in het kookboek No waste cooking – van aardap-pelschil tot wortelloof van KVLV.

2. Maak je eigen verzorgingsproducten. Tand-pasta maak je met soda, kokosolie en essen-tiële oliën zoals pepermunt (zie p. 9). Als dat al goed gaat, kan je een stapje verder gaan. Je vindt online video’s die je op weg helpen.

3. Winkel (zo veel mogelijk) verpakkingsvrij en neem je eigen verpakking mee. Koop zo veel mogelijk in bulk.

4. Smijt je oude kleren of schoenen niet zomaar weg. Laat ze maken of repareer ze zelf. Ga neuzen in de tweedehandswinkel en sta verstelt over wat je er vindt. Zo herbruik je producten of geef je ze een nieuw leven.

5. Neem altijd een herbruikbare tas mee in je handtas of in de auto. Geen plastic of papie-ren draagtas voor jou.

6. Drink (gefilterd) kraantjeswater en gebruik een hervulbare drinkbus in plaats van water uit plastic flessen.

Bronnen: http://www.trashisfortossers.com/ http://emptythefridge.be http://zerowastechef.com/ http://www.zerowastehome.com/

Hoe ga je te werk:1. Rasp de zeep (Sunlight,

Marseille of Aleppo zeep), dit gaat heel ge-makkelijk met een grove keukenrasp

2. Kook 5 liter water3. Voeg de geraspte zeep

toe en roer totdat deze volledig is opgelost

4. Voeg de soda toe5. Eventueel kun je nu een

paar druppels etherische olie toevoegen

6. Laat het een beetje af-koelen en giet het dan in de hervulbare flessen

7. De zeep is eerst heel dun, maar wordt vanzelf dikker!

8. Wassen maar!

Tip: dit wasmiddel kan je ook gebruiken als afwas-middel en poetsmiddel!

Zelf wasmiddel maken!

24 25de Karavaan nr. 3

Duurzaam

leven: zero waste

Page 26: De Karavaan juli 2015

Dag 1: Liften op de trein én kaarslicht

“Duitsland, het wordt sowieso Duitsland.” Drie dagen voor vertrek was de bestemming een zeker-heid voor Tinder’s Lift.

18:00 uElf, in sprook-jesoutfit getooide teams staan klaar om richting “bestemming onbekend” te ver-trekken. Al snel werd duidelijk dat de trein ons richting Noorden zou brengen en dat de Duitse klederdracht geen direct voordeel zou opleveren

21:00 u

Het station van Groningen stond decor van een verschrikkelijke moordpartij op Assepoester. Na-dat koning Jonathan de contouren van het lichaam onthulde, kon de duistere tocht naar het basis-kamp aanvangen onder begeleiding van verkennende gesprekken en kaarslicht in ‘confituurpotjes’.

Tekst: dimitri dhollander - Foto’s: deelnemers

Once upon a RoadtripRelaas van de Ronde van Nederland

26 27de Karavaan nr. 3

Rei

srep

orta

ge: P

ales

tijns

e ge

bied

en &

Isra

ël

Page 27: De Karavaan juli 2015

22:30 uNa een korte briefing, het opzetten der tenten en een eerste frisse pint werd de sprookjeskledij verruild voor de nachtoutfit en de donzen slaapzakken.

Dag 2: Te land, te boot, te wagen, te fiets, in de lucht maar vooral te water…

De echte start was aan een rotonde in Gro-ningen waar alle teams hun eerste lift zouden moeten versieren.

08:00 uAl kregen som-migen een meer luxueuze start aangeboden.

11:00 uIn Morkum tijd voor de enige echte Friese sport: Fierljeppen

Sommigen trotseerden het water met glans...

...anderen hielden het in eerste instantie liever droog.

15:00 u

Na een poging om een variant op domino te spelen in Leeuwarden, bracht de boot de teams naar Texel voor een portie zandgraven, tan-demfietsen en een excellente BBQ, gevolgd door de, voor sommigen, verplichte portie Eurosongfestival…

26 27de Karavaan nr. 3

Reisreportage: Palestijnse gebieden &

Israël

Page 28: De Karavaan juli 2015

Dag 3: Over Volendamse dijken naar Utrechtse grachten

10:00 u (voor sommigen 12:30 u)

De lokale bewoners werden betrokken bij het zoeken naar sprookjesattributen in Enkhuizen:

12:30 u (voor sommigen 16:00 u)Volendam zet aan tot “zingen” onder een stralende zon aan het water

18:00 u (voor som-migen 21:00 u)Tijd voor het ontdekken van de Utrechtse gastronomie, de grachten en de deugddoende bedden.

Dag 4: Alle wegen leiden naar Rotterdam

De strijd om de eerste positie zou in alle heftigheid moeten losbarsten in de laatste etappe van Utrecht via Kinderdijk….

de Karavaan nr. 328

Rei

srep

orta

ge: P

ales

tijns

e ge

bied

en &

Isra

ël

Page 29: De Karavaan juli 2015

Naar Rotterdam… waar de standbeel-den aan een grondig onderzoek werden onderworpen

Wat hebben we op vier dagen geleerd?

De roadkapjes alle mogelijke vervoers-middelen gebruiken en verdiend de opdrachtenkapjes winnen.

Dat Chinezen Nederlands kunnen leren zingen op tien minuten.

Dat sommigen hun soortgeno-ten vonden …

... en anderen zelfs hun liefde aan kikkers verklaarden.

Dat de winnaars oververdiend waren!

Maar vooral dat er fantastische mensen deel uitmaakten van de roadtrip…

Oan’t Sjen* en tot de volgende editie!!

(* Tot ziens in het Fries)

de Karavaan nr. 2 29

Reisreportage: Palestijnse gebieden &

Israël

Page 30: De Karavaan juli 2015

Landbouw, voedsel en afvalAfval is niet alleen een kwestie van verpakking rond voedsel. Ook het model van landbouwbedrijven en van voedselproductie kan erg verspillend zijn. Is een ander, een duurzamer model mogelijk? Wat heeft Wervel, beweging voor meerwaardenlandbouw, hierover te zeggen?

China kopiëert onsWat doet een volk, als het economisch sterker wordt? Juist, ja, meer vlees- en zuivelproducten consumeren. Zo veranderde ons voedselpa-troon grondig sinds de ‘golden sixties’. De door-snee Belg eet veel dierlijke eiwitten in allerlei vormen en bereidingen, al neemt de consump-tie de laatste jaren wat af.Terwijl vroeger vlees gereserveerd werd voor zondagen en feestdagen, kan nu dagelijks en drie keer per dag vlees gegeten worden.Andere volkeren, vooral in Azië, beginnen nu ons consumptiepatroon te copiëren. 54 % van de wereldbevolking woont in dit dichtbevolkte continent. Als zij van levensstijl veranderen, dan is dat een planetaire aardverschuiving. Letterlijk. Neem nu de Chinezen. Ze zijn met 1,4 miljard mensen, 20 % van de wereldbevol-king, maar ze beschikken slechts over 6 % van de landbouwgrond in de wereld en 6 % van het zoete water. Als dan nu de helft van de wereld-varkensvleesconsumptie zich in China bevindt,

dan moeten ze de gronden en de veevoeder-grondstoffen in andere continenten opeisen. En de Indiërs? Tot voor kort waren ze mas-saal vegetariër, omwille van hun religie. Maar ook zíj beginnen het paradijs van McDonald’s binnen te treden. En... binnen tien jaar zijn er meer Indiërs dan Chinezen. Voor de globali-sering en democratisering van de consumptie van dierlijke eiwitten hebben we drie tot vier planeten nodig. En we hebben er maar eentje! Maar waarom zouden Indiërs en Chinezen zich dit niet kunnen veroorloven, als wij Europea-nen dat ‘mogen’?

Soja voor veevoerEen hoofdbestanddeel van veevoer is meestal soja. Het is origineel een heilige plant van China. Niets mis mee dus, maar het feit dan bijna 80 % van alle soja in de wereld voor veevoeding bestemd is, is een ultieme vorm van verkwisting. Samen met maïs zorgen ze ervoor dat wij goedkoop varkensvlees, kip, kalkoen

Tekst en foto’s: Luc Vankrunkelsven

de Karavaan nr. 330

Land

bouw

, voe

dsel

en

afva

l

Page 31: De Karavaan juli 2015

Landbouw, voedsel en afval

en rundsvlees kunnen kopen. En waarom is de Noorse zalm in een supermarkt in Antwerpen zo goedkoop? Wat de kip is in de bio-industrie, is de zalm in de exploderende aquacultuur. In de Noorse fjorden wordt hij in bakken ge-kweekt met veel antibiotica tegen ziektes; met soja uit Brazilië en vismeel uit Peru. Als Karavaner kan je dus bij een zalmschotel mijmeren over de reizen die je moet begeleiden in Peru, Brazilië, Argentinië, Bolivia, Paraguay. Inderdaad immense soja-monocultuurvlaktes vind je niet alleen in Brazilië, maar ook in deze opgesomde landen (behalve Peru), alsook in de Verenigde Staten en hoe langer hoe meer op het Afrikaanse continent. In elf Afrikaanse landen ontmoeten Chinezen en Brazilianen elkaar in het uitzaaien van monocultuur soja voor Eurazië. Ook andere spelers doen in heel wat landen aan landgrabbing (inpikken van vruchtbare gronden), in dienst van de veevoe-derhonger in Eurazië. Zo bestaat er momen-teel de triangel Mozambique-Brazilië-Japan. Braziliaanse fazendeiros/grootgrondbezitters zetten in Noord-Mozambique soja, Japan zorgt

voor de infrastructuur (havens en wegen) en de president van Mozambique noemt het ‘ontwik-keling’. Hij geeft groen licht.

Andere wegenGenoeg getreurd. Zijn er dan geen alterna-tieven mogelijk? We hebben een brede we-reldvoedselbeweging nodig. Agro-ecologie en voedselsoevereinititeit zijn hiertoe de sleutels. Consumenten, boeren en boerinnen, milieu-, Noord-Zuid- en Vredesbeweging kunnen de partners worden voor zo’n hoogstnoodzakelijke beweging. Reisgidsen van duurzaam reizen kunnen hierin een sensibliserende rol spelen.

In Vlaanderen is Wervel (Werkgroep voor een rechtvaadige en verantwoorde landbouw) een onderdeel van deze wereldvoedselbeweging. Wervel is geen vegetarische beweging, maar thematiseert voortdurend dat het onhaalbaar en niet wenselijk is om met heel de wereld tot zo’n hoge vleesconsumptie te komen. Wervel

de Karavaan nr. 3 31

Landbouw, voedsel en afval

Page 32: De Karavaan juli 2015

staat voor minder, maar beter vlees. Dus ook minder afval en minder verspilling van grond, water en energie. Afval? In vroegere tijden werd er van een dier niets weggegooid. Sinds vooral de gekkenkoeienziekte wordt een groot deel van een rund als afval beschouwd en moet het vernietigd worden.

De weg van de toekomst is voor ons: eiwittransitie agro-ecologische intensivering verkorten van de keten tussen consument en

producent andere, rechtvaardiger handelsrelaties in

een wereldwijd onderhandeld kader. Voed-selsoevereiniteit i.p.v. de dwang van export-landbouw

EiwittransitieDit transitiepaneel heeft twee luiken: minder overzeese soja voor onze veevoeding impor-

teren en inzetten op eiwitten van Europese bodem (gras-klaver, erwten en bonen, hennep, lupinen, eventueel soja). Tegelijkertijd is het een kwestie van minder dierlijke eiwitten tot ons te nemen en meer rechtstreeks plantaar-dige eiwitten in ons dieet te integreren. Op dat punt kunnen we van andere culturen veel leren, voordat ze ons ongezond consumptiepatroon beginnen over te nemen.

Agro-ecologische intensivering. ‘Agroecologia’ is een groeiende beweging in Zuid-Amerika en begint nu ook in Europa aan te slaan. Het is meer dan biologische landbouw, meer dan ‘geen chemie gebruiken’. Agroecolo-gie is ecologisch, sociaal, coöperatief, spiritueel met landbouw en voedsel bezig zijn. Regionale kringlopen herstellen. De landbouwlobby zingt unisono: “We moeten intensiveren, willen we de groeiende wereldbevolking” voeden. Ons antwoord: “Ja, intensievere landbouw, maar

32 33de Karavaan nr. 3

Land

bouw

, voe

dsel

en

afva

l

Page 33: De Karavaan juli 2015

met minder of geen externe inputs.” Agrofo-restry of bomenlandbouw is een onderdeel van deze agroecologische weg. Op dat punt kunnen we veel leren van volkeren uit Indonesië, Brazi-lië en vele andere.

Herstel band consument-producentTal van initiatieven bloeien op, vooral in steden van Detroit tot Leuven. De (letterlijke en men-tale) afstand tussen producent en consument wordt o.a. verkleind door Voedselteams in Vlaanderen. Een nog nieuwere tendens is dat consumenten zelf producenten worden en dat in allerlei vormen van stadslandbouw, wat hoe langer hoe minder een marginaal fenomeen is. CSA (Community Supported Agriculture of gemeenschapslandbouw) neemt in Vlaanderen een hoge vlucht en verbindt honderden gezin-nen tijdens het oogsten met concrete boeren.

VoedselsoevereinititeitMet plaatselijke, kleinschalige alternatieven alleen komen we er niet. Wereldwijd bouwen kritische boerenbewegingen in het kader van Via Campesina een ander landbouwbeleid uit, gestoeld op voedselsoevereiniteit i.p.v. op de fetisj van exportlandbouw. Op internationale fora moet gepleit worden voor een meer duur-zame weg, wég van verspilling, wég van een afval- en vernietigingseconomie.

Luc Vankrunkelsven, de auteur, is medewer-ker van www.wervel.be en auteur van di-verse boeken o.a. ‘Voedsel verknipt’ (2014).

Wervel lanceert momenteel de film ‘Het ritme van de rups’. Over de vernietiging van de Braziliaanse Cerrado, maar vooral over alternatieven van kleine boeren in Brazilië en Vlaanderen.

32 33de Karavaan nr. 3

Landbouw, voedsel en afval

Page 34: De Karavaan juli 2015

Je afval recycleren is thuis vast al een goede gewoonte geworden, en misschien ga je ook wel met de fiets, trein of bus naar de les of het werk. Maar ook op reis trek je deze eco-attitude maar beter door! Niets weggooien, niets verspillen. Zero waste met andere woorden, zowel voor, tijdens en na je reis. Daarom presenteren wij graag onze 7 zero-waste-reistips!

1. Kies voor duurzaam reismateriaal

Een heleboel outdoormer-ken bieden spullen aan van gerecycleerd materiaal, denk maar aan fleeces gemaakt van oude plastic flessen of rugzak-ken uit gerecycleerd polyester. Of koop je reisbenodigdhe-den gewoon tweedehands: helemaal hip en goed voor het milieu én je portefeuille. Bovendien heeft reismateriaal dat al een stukje van de wereld gezien heeft zijn kwaliteit al stevig bewezen!

2. Leave nothing but footprints …

Misschien ken je de Duts nog wel: vrolijke mannetjes die onder Joker-reizigers het motto “leave nothing but footprints, take nothing but pictures, kill nothing but time” verspreiden. Bij wande-lingen in de natuur – waar je niet zomaar een vuilbak zal vinden – is het extra belang-rijk om zakjes te voorzien om al je afval weer mee te nemen. En ja, dan bedoelen we echt álles. Situaties zoals in Japan, waar de berg Fuji gesloten

moest worden om de grote hoeveelheid uitwerpselen van klimmers op te ruimen, zijn immers echt niet oké!

3. Vermijd wegwerp-items

Op reis eet je vaker on the road, of ga je heerlijk pick-nicken. Vermijd om elke keer wegwerpborden, -bestek en -bekers mee te nemen, maar investeer één keer in je eigen herbruikbaar eetgerei. Een superhandige spork (samen-trekking van het Engelse ‘spoon’ en ‘fork’), zakmes of inklapbaar mes, een beker en een bord uit ecologische kunststof, meer heb je niet nodig voor vele gezellige én groene lunches!

Zero waste-tips voor reizigers

Tekst: Leen Persoons

34 35de Karavaan nr. 3

Joke

r

Page 35: De Karavaan juli 2015

4. Compenseer je CO2-uitstoot

Helaas staat reizen – zeker met het vliegtuig – garant voor heel wat extra CO2-uitstoot. Omdat stoppen met reizen geen optie is, compenseer je dus maar beter de uitstoot van je vlucht, bijvoorbeeld door CO2-reducerende projecten in het Zuiden te steunen. Dat kan bij Joker o.a. via Greenseat.

5. Organiseer een reis-ruilbeurs

Reisbenodigdheden die je niet meer nodig hebt? Maak er je vrienden gelukkig mee – eventueel in ruil voor andere items die zij over hebben - of schenk ze aan de kringloop-winkel. Sommige zaken zoals (wandel)schoenen kan je ook inleveren in winkels. Reisgid-sen die je niet meer gebruikt kan je ruilen met vrienden en zo nieuwe bestemmingen

ontdekken, insider-reistips inclusief!

6. Creatief na de reisTijdens je reis verzamel je

waarschijnlijk heel wat flyers, vliegtickets, kleine souvenir-tjes,… In plaats van deze weg te gooien maak je er beter een leuk aandenken mee. Prik ze bijvoorbeeld op een prik-bord of kurken onderlegger en maak zo een nostalgische collage. Ook met oude reiskof-fers maak je de gekste dingen: wat dacht je bijvoorbeeld van een hondenmand, een bad-kamerkastje, een salontafel, … ? Voor de stevige shoppers: leuke (papieren) zakken kan je perfect gebruiken om een simpele doos mee te pimpen: handig om dingen in te bewa-ren én een leuk aandenken aan je buitenlandse winkelavon-turen!

7. No time to wasteWant ja, ook de kostbare

tijd op reis wil je natuurlijk niet verloren zien gaan. Vooraf lezen over je reisbestemming, de route uitstippelen en enkele ho(s)tels en transporttickets vastleggen is altijd een goed idee voor wie niet erg lang van huis weg kan. Maar hou wel voldoende tijd vrij voor (leuke en helaas soms ook minder leuke) ongeplande zaken!

We konden natuurlijk niet alles kwijt in dit korte artikel. Heb je zelf nog kleine of grote zero waste-tips voor op reis? Deel ze gerust op de facebook-pagina van Joker (www.facebook.com/jokerreizen) of Karavaan (www.facebook.com/ilikekaravaan)!

34 35de Karavaan nr. 3

Joker

Page 36: De Karavaan juli 2015

Korte Buitensportvakanties in Europa

Boeking en info in je favoriete Joker-reiskantoor

WWW.POCOLOCOADVENTURES.BE

YOURADVENTURE

STARTSHERE

*Poco Loco Adventures outdoor reizen is een product in samenwerking met Joker-reizen: www.joker.be