THEMA

Afrika

DE (on)zin vAn onT-wikkElingssAMEnwErkingEen vraag met geen eenvoudig antwoord

AcTuAliTEiT- Arabische lente- Hongersnood in de hoorn van Afrka

rEisvErHAAl in bEElDTanzania Kilimanjaro

DE kArAvAAn België - BelgiqueP.B. - B.P.2099 Antwerpen XB / 87

Tijdschrift voor duurzaam reizen en vrije tijd augustus 2011Verschijnt 5 maal per jaar.Niet de 2de, 4de, 6de, 7de, 9de, 10de, 12de maand.P409329

Karavaan vzwGeerdegemvaart 96 - 2800 Mechelen (afz.)Tl 015 40 75 80 - F 015 40 75 89info@karavaan.be - www.karavaan.be

2

AcTuAliTEiT: noorD-AfrikA & voEDsElcrisis

De protesten in Noord-Afrika op Twitter + overzicht. Hongersnood in de hoorn van Afrika: twee specialisten ter zake lichten toe.

kArAvAAn-AgEnDA

Alle informatie over Karavaan-activiteiten en Minitrips.Focus: Karavaandag

DuurzAAM op rEis MET DE fiETs

Jeroen vertelt graag over zijn avonturen die hij onderweg beleeft tussen Matongé Brus-sel en Matongé Congo.

6

4

9 16

onTwikkElingssAMEn-wErking: (on)zin?

Is ontwikkelingshulp enkel een doekje voor het bloeden of ligt de oplossing toch bij de steun van rijk aan arm?

rEisfoTo nAMibië

In dit prachtige landschap waan je jezelf op een andere planeet!

i know wHAT you DiD in AfrikA...

We volgen enkele reizigers op het zwarte continent. Wat spoken zij zoal uit op 22 juli?

colofonCover: Laura Meyvis - Medewerkers: De begeleiders van Karavaan vzw - Samenstelling en eindredactie:

Sarah Trappeniers - Vormgeving & Lay-out: Sarah Trappeniers en Kris Sobry - Druk: Drukkerij Lithos,

Wommelgem - Papier: Cyclusprint, gerecycleerd en chloorvrij - Verantwoordelijke uitgever: Gerd Vertommen,

Geerdegemvaart 96, 2800 Mechelen.

Met de steun van

2113

3

26

voorAf

projEcTEn Het themanummer over Afrika heb je net ontvangen. Een heel continent als

thema. De diversiteit van het continent komt vandaag en in dit nummer tot

uiting. Afrika begint in Marokko of Tunesië (volgens sommigen al net voorbij de

Pyreneeën), waar jonge moslims in een strijd voor meer democratie aan de

winnende hand zijn. Drieduizend kilometer verder naar het zuiden, in Congo,

hebben jongeren geen enkele reserve om eenzelfde strijd te voeren. In het

oosten, in Kenia en Somalië strandden vluchtelingen die geen weet hebben

van de meerwaarde van de democratie, laat staan de energie hebben om er-

aan te werken. Zuid-Afrika is een economische motor voor het hele continent

(geworden), maar niet alle (zwarte)

jongeren delen mee in de vreugde.

We zijn hierover goed geïnformeerd

als we dat willen, en, als ik dit num-

mer zo doorblader, doen we er zelfs

veel mee! We bezoeken een project,

we maken ons zorgen over de situ-

atie in Noord- en Oost-Afrika, we

gaan op stap met een journalist en

we ontdekken de echte onbekende

parel: de Afrikaan zelf.

We zijn enorm aangetrokken door

wat Afrika ons te bieden heeft. We

vinden Afrika authentiek, we bewon-

deren de goedlachse gastvrijheid en

het optimisme. Maar allemaal vanuit een bepaald gemis. We zijn precies in

Afrika naar iets op zoek dat we hier niet (meer) vinden. En dat projecteren we

naar Afrika en de Afrikanen, met of zonder hun goedvinden.

Wil je er eens uit omdat je hier de stress niet meer aankan? Hop naar het

strand in Gambia of Kenia. Wil je iets nuttigs doen? Hop naar de sloppenwijk

van Kaapstad. Weet je nog niet goed welke richting je uit wil met je leven?

Hop, een paar maanden herbronnen in Afrika zal soelaas brengen. Wil je men-

sen helpen die het echt nodig hebben? Hop drie maanden vrijwilligerswerk

in een sociale instelling in Afrika zal je tevreden stellen. Zo projecteren we op

Afrika en de Afrikanen onze nood aan zelfontplooiing, onze drang naar mens-

lievendheid, onze hang naar nostalgie, onze zoektocht naar de eigen identiteit,

onze wil om goed te doen. En zo heeft elk zijn of haar project met Afrika,

soms ook voor Afrika. Maar al jarenlang is het moeilijkste met projecten in het

Zuiden, de vraag is of ze wel voldoende inspelen op de lokale prioriteiten en

behoeften? Niet enkel op onze behoeften. Maar het echte punt is nog moei-

lijker: zouden projecten niet beter inspelen op ambities en wensen, in plaats

van op behoeften?

Anton Van Assche

Voorzitter

18

nA DE kolonisTEn, nu ook DE ToErisTEn

Interview met reisbegelei-der Danny Colman over de nieuwe Joker-etappereis van Kaapstad naar de Victoria Falls.

rEisvErHAAl TAnzAniA

Hilde Van Bever neemt ons mee op pad. We beklimmen de Kilimanjaro, gaan op sa-fari en ontmoeten de Masaï.

4

Naast een bezoek aan deze rijke cultuur van volkeren biedt Namibië een uniek en zeer divers landschap dat niet mag ontbreken tijdens de verkenning van het land: een onvergetelijke safari in Etosha National Park, rijden door de magnifieke bergketens in Damaraland, een avontuur-lijke staptocht in de canyons van Naukluft, de prachtige gele kleuren van de zandduinen nabij Swakopmund tot de rode gloed van het zand nabij Sesriem.

Voor dag en dauw stonden we op en begaven ons naar ‘Dune 45’, de enige rode zandduin die nog beklommen mag worden. Na de stevige klim in het diepe zand was het

puur genieten van de weidse, zanderige omgeving onder een opkomende zon.

Vervolgens stapten we naar ‘Hidden Vlei’, waar nauwelijks andere toeristen komen. Nadien gaat het richting ‘Dead Vlei’ en ‘Sossus Vlei’… Op onze heenweg troffen we nog enkele gemsbokken die graasden aan het weinige, dorre gras.

Te midden van deze prachtige wereld der natuur besef je hoe klein je bent. Je wordt er muisstil van... een echt zenmoment!

klEin DuiMpjE in nAMibiëDe foto: door Arnaud Colson juli 2010

rEisfoTo

Namibië beslaat een oppervlakte van 27 keer België en er wonen 2,2 miljoen mensen uit verschillende stammen zoals de Herero’s, de San, de Himba’s,…

5

oproEp:Heb jij ook een schitterende reis-foto met een leuke anekdote?Laat het zeker weten aan sarah.trappeniers@karavaan.be.Misschien staat jouw foto wel in een volgende editie van De Karavaan?

6

rEisvErHAAl

Als fietser ben je toegankelijk

Jeroen: We beseffen het niet maar de moderne mens reist niet meer. ‘Maar al die volle vliegtuigen’ hoor ik u al denken. Juist, maar vliegen, is dat nu net niet het ontbreken van reizen? Je knipt de reis weg en wordt van de ene tijds- en cultuurdimensie naar de andere gekatapulteerd. Je vertrekt en komt aan, je bent niet meer onder-weg. En reizen dat is toch in de eer-ste plaats onderweg zijn, langzaam kruipt er verandering in het land-schap, in eet- en andere gewoontes, in de mensen zelf. Zo besef je veel beter waar je vandaan komt. Reizen, dat is ontdekken en ontmoeten. En dat verloopt nu net iets makkelijker op een stalen tweewieler dan van pakweg 3000 meter hoogte.

De cultuurschok blijft beperkt. Als fietser sta je dicht bij de mensen, je bent heel toegankelijk. Voorbijgan-gers zwaaien, je stopt en maakt een babbeltje. Mensen zijn vaak verrast als ze fietsers zien en vinden het intri-gerend. Rugzaktoeristen die met de bus van stad A naar stad B reizen en onderweg iets interessants zien, kun-nen niet aan de chauffeur vragen om even te stoppen. De bus rijdt ook niet langs de kleinste dorpjes of stopt er in ieder geval niet. Met de fiets strand je waar je strandt. Soms is dat een klein dorpje waar ze in jaren geen wester-ling gezien hebben en dát is plezant! Dat is ook de beste manier om een land te leren kennen. Misschien te voet ook, maar dat gaat toch wel heel traag. Vliegen niet; vliegen is juist het ontbreken van reizen. Je reist niet als

je vliegt: je wordt ter plaatse gedropt. Reizen is onderweg zijn en langzaam de dingen ontdekken. En fietsen is ecologisch verantwoord, je ecologi-sche voetafdruk blijft beperkt.

Reisvoorbereiding op z’n Afrikaans

Jeroen: Mijn fascinatie voor Congo begon al in de lagere school. Afrika vond ik toen al een intrigerend con-tinent. Of kwam dat door die blote vrouwenborst op de dia’s van nonkel pater? Bovendien is mijn opa er, in de jaren twintig van vorige eeuw, nog ooit fortuin gaan zoeken. Dat heeft hij helaas nooit gevonden en totaal berooid moest hij zich verstoppen op een schip om terug in Belgenland te geraken. Een boeiende man. Het

“wHEn in roME,Do As THE roMAns Do”Jeroen Markelbach uit Sint-Jans-Molenbeek ging op reis per fiets. Niet zo speciaal zou je den-ken. Tot je weet dat hij met zijn tweewieler vertrekt voor een tocht van meer dan 14.000 kilome-ter: van de Brusselse wijk Matonge naar de gelijknamige wijk in de Congolese hoofdstad. En hij gaat niet zomaar op vakantie. Met zijn fietsreis zamelde hij geld in voor de ngo Memisa, een vzw die basisgezondheidszorg verleent in Congo. Jeroen neemt ons mee naar het begin van zijn avontuur en laat ons genieten een van zijn vele onvergetelijke momenten.

Foto

’s: J

eroe

n M

arke

lbac

hdoor Jeroen Markelbach

7

dorp was toen nog de wereld en niet omgekeerd. Ik heb hem wel nooit ge-kend. Door het hele Congo-avontuur is hij pas op zijn 42ste getrouwd en dan wordt het moeilijk om je kleinkin-deren nog te zien opgroeien...

Op reis hanteer ik steevast het ada-gium ‘When in Rome do as the Ro-mans do’. Dus de voorbereiding op mijn avontuur was op Afrikaanse leest geschoeid. Niet te veel plannen of schema’s uitwerken. Het van dag tot dag bekijken en improvisatie tot kunst verheffen. Al zijn er wel enige basics die aanwezig moesten zijn: een oerdegelijke fiets zonder te veel snufjes, wegenkaarten, reisverzeke-ring en enkele mensen op het thuis-front die in nood reserveonderdelen kunnen opsturen. Toch ontbrak er nog iets.

Fiets staat centraal in de gezondheidszorg

Jeroen: Als je het geluk hebt om in het rijke Westen geboren te worden, kan je het dan maken bijna een jaar door Afrika te trekken zonder iets terug te doen? Terwijl je vooraf weet dat je geconfronteerd gaat worden met schrijnende armoede, terwijl je beseft dat je de mensen onderweg nodig hebt om te slagen in dit avon-tuur, terwijl je weet dat er voortdu-rend gebedeld zal worden. Zo ben ik tenslotte uitgekomen bij de ngo Memisa. Ze houden zich bezig met basisgezondheidszorg in afgelegen gebieden. Ze werken structureel en zo veel mogelijk met de plaatselijke bevolking. Bovendien waren ze op zoek naar geld om hun gezondheids-centra met fietsen uit te rusten en en-kele scooters voor spoedinterventies. De fiets staat namelijk centraal in de gezondheidszorg in Congo: patiën-ten vervoeren gebeurt met de fiets en verpleegkundigen gaan per fiets

naar de patiënten omdat ze er door de grote afstanden, gebrek aan ver-voer of door een medisch probleem niet zelf geraken. Dat leek me wel een goede insteek. De vele benefietavon-den, acties in scholen of sponsoring per kilometer brachten tenslotte een kleine 23 000 euro op voor de ngo Memisa.

Een dagboekfragment:

“Op weg van Koundara naar Labé, via Mali ville (Guinée Conakry), maak ik we kennis met wat we – als de wie-lerklassieker Parijs-Roubaix de hel van het Noorden is – zonder overdrij-ven de ‘Hel van het Zuiden’ mogen noemen. Wat op mijn, doorgaans be-trouwbare, Mechelinkaart staat aan-geduid als een vrij degelijke weg blijkt een piste te zijn. Aanvankelijk geen probleem, je komt ze wel vaker tegen in Afrika: van die roodbruine, gema-len laterietwegen. Als er niet te veel hobbels en bobbels (het befaamde wasbordpatroon) inzitten kun je hier wel aardig vooruit geraken. Maar na ongeveer 80 kilometer begint de weg flink te stijgen. Ik trek de bergen van de Fouta Djalon in...

Heuvelachtig gebied met toppen die naar de 2000 meter reiken. De rivie-ren Gambia, Niger en Senegal komen hier uit de aardkorst naar boven ge-borreld. Het landschap kleurt groener maar de weg is uitgewassen tot een soort uitgedroogde bergrivierbed-ding. Een bodeminferno van rots-blokken, ontwortelde bomen, losge-rukte takken en loszittend grind. Je schuift voortdurend weg, komt vast te zitten in mul zand of steenachtige geulen. Het is continu spoor kiezen en geconcentreerd blijven. Ons ma-teriaal wordt tot het uiterste gedre-ven. Als het omhoog gaat is fietsen onmogelijk. Duwen maar, krasselend, zwetend en puffend trek en sleur ik

mijn zwaar beladen tweewieler over de onmogelijkste stroken. De onder-benen komen vol te staan met kras-sen en kleine wondjes. Genieten van het natuurschoon rondom is er niet bij. Integendeel, als je even blijft stil-staan, komt er steevast een horde vliegjes aangezwermd. De eerste dag laat ik ze gewoon betijen. Maar gans mijn armen komen onder de broeb-bels te zitten, dagenlang enerverende jeuk. Steken vliegen dan?

Soms glijd je, de fiets duwend, ge-woon weg op de losse stenen van de helling. De fut niet meer om onmid-dellijk recht te kruipen, blijf ik enigs-zins aangeslagen onder mijn rijwiel liggen. Op dat moment komt er een troep vrouwen met grote manden

Foto

’s: J

eroe

n M

arke

lbac

h

“Als het omhoog gaat is fietsen onmogelijk. Duwen maar, krasselend, zwetend en puffend...

Matongé Brussel

Matongé Congo

Jeroen kreeg onderweg gezelschap van andere tweewielers en zijn trappende bestuurder, de ene al meer beladen dan de ander...

8

tomaten op het hoofd de berg afge-schuifeld. Ook geen makkie, maar wat die porto (blanke) daar ligt te doen is hun raadsel. Niet-begrijpend staren ze me aan. In deze door god-vergeten contreien zien ze zelden wit vlees. En dan nog in zo’n penibele positie… Helpen kunnen ze niet, want ook bij hen dondert er al eens een mand tomaten naar beneden. Ik krabbel overeind en vloekend pro-beer ik terug wat beweging in mijn stalen ros te krijgen. Lang haar komt van pas: heen en weer zwiepend met de lange lokken kan je de vliegjes van het aangezicht verjagen en toch blijven duwen en trekken. Nieuwe ri-vieren ontspruiten in de Fouta Djalon, maar dan van zweet…

Ander verkeer is er niet meer, elek-triciteit ontbreekt. De dagafstanden dalen tot een schamele 30/40 kilo-meter. Gelukkig zijn er af en toe kin-deren uit de dorpjes, als ze de eerste schrik overwonnen hebben, helpen ze graag mee duwen. Ik zing liedjes uit mijn Chiroperiode en roep “Flie, fla, flooi” of “De kat krabt de krollen van de trap”. Ze bootsen alles na, grappig! Soms wordt er “Rally, rally Paris Dakar!” geroepen. En ja hoor, wat navraag leert dat deze monster-rally hier wel eens passeert. Ik zal uit-eindelijk meer dan 200 kilometer van het parcours hebben afgelegd. Maar dan niet met vierwielaangedreven ge-drochten van machines.

Het beulwerk wordt uiteindelijk nog enigszins beloond. In de Fouta Djalon of het ‘Chateau d’eau de l’Afrique’ wemelt het watervallen. Op het einde van de lijdensweg kampeer ik op mi-litair domein, aan de Chute de Kin-kon. Als uit een sprookje dondert het water 80 meter van hoge klifrotsen naar beneden. Bovendien heb ik een brikken doos wijn op de kop kunnen tikken. Samen met ‘La vache qui rit’ en stokbrood, wordt het een heuse kaas- en wijnavond. De maan is vol en zorgt voor sfeervolle verlichting. Ontwaken als de zon met haar stra-len de neus kietelt, je baden en was-sen bovenaan de waterval en weten: straks wacht het asfalt… Het levens is zo slecht nog niet.

Jeroens reis in cijfers en indrukken...

Reistijd: 9 maanden en 10 dagenTotale afstand: 14 495 kmGemiddelde/dag: 169 fietsdagen met een gemiddelde van 85,77 km/dag

Pech onderweg:- 7 lekke binnenbandeen- 4 buitenbanden versleten- 1 kapotte pedaal- 1 gebroken spaak- 1 verbogen tandwiel

Langste route: 26/12: Ancla Tehica - Barbas: 163 kmKortste route: 19/07 : Brazaville - Kinshasa-Matongé 13 kmMaximum snelheid: 78 km/uurGoedkoopste land: Guinee Conakry: 1 euro = 5155,8 FGBeste keuken: GabonGroenste omgeving: GabonNatste streek: KameroenMeest Temperamentvol: NigeriaBeste Muziek: Burkina FasoMeest Heuvelachtig: SpanjeHoogste punt: col de Pierre Saint Martin (1760 m)Vlakste landschap: Westelijke SaharaSlechtste wegdek: Congo BrazavilleLekkerste koffie: Guinee

Meer foto’s en verhalen vind je op www.matongematonge.be

9

In de ontwikkelingssamenwerking onderscheiden we vier soorten hulp : de vier pijlers. De eerste pijler of bila-terale hulp gebeurt tussen de regerin-gen van twee landen. Een donorland verschaft hulp aan een ontvangend ontwikkelingsland. De tweede pijler staat voor multila-

terale ontwikkelingshulp: instellingen zoals de Wereldbank, de Verenigde Naties of de Europese Unie voeren ontwikkelingsprogramma’s uit.Daarnaast is er de derde pijler, waar-mee gedoeld wordt op hulp door ngo’s. Dit zijn hulporganisaties die vaak subsidies ontvangen van de overheid, maar ook afhankelijk zijn van donaties van particulieren. Tot slot zijn er de vierde pijler-initiatie-ven, waarbij individuen, sportclubs, scholen, kerken, ziekenhuizen, … op eigen initiatief hulp bieden in een ont-wikkelingsland.

Elk van deze ‘routes’ om aan ontwik-kelingshulp te doen, hebben voor- en nadelen. Bij bilaterale hulp kan de regering van een donorland hulp bieden op voor-waarde dat het ontvangende land aan goed bestuur doet. Maar vaak eist het donorland ook voordelige handelsvoorwaarden voor zichzelf of voorrang om bedrijven op te zetten in het ontwikkelingsland.Bij multilaterale hulp zijn de regels waaraan het ontvangende land moet voldoen om hulp te krijgen ellenlang. En zijn economische toegevingen ten voordele van de internationale Wes-

Ontwikkelingssamenwerking moet arme landen en hun burgers een hogere levensstandaard bezorgen. Hulp van rijke landen in het Noorden aan arme landen in het Zuiden bestaat op structurele wijze al sinds eind jaren veertig. Toch is de armoede in een continent als Afrika er niet minder op geworden. Is ontwikkelingshulp dan enkel een doekje voor het bloeden of ligt de oplossing toch bij de steun van rijk aan arm?

door Katlijn Meers

DuurzAAM ToErisME

De (on)zin van ontwikkelings-samenwerking

StreamerTur rerum hil maion cor sequi ommolec atecum quam et landucit excepudam et od quatae consequidita volluptas antione mperes iur

Foto

: Sofi

e M

isuk

i

Bij bilaterale hulp kan de regering van een donorland hulp bieden op voorwaarde dat het ontvangende land aan goed bestuur doet.

10

terse markt geen uitzondering.Betreffende de derde pijler zijn er een tijdje terug terecht vragen gerezen over transparantie van de ngo’s. Hoe-veel geld van de stortingen van men-sen gaat er precies naar het Zuiden en blijft er niet te veel plakken bij de organisatie zelf? Geld in eigen zakken steken doen ngo’s niet. Ondanks hun onafhankelijkheid moeten ze hun uit-gaven uitgebreid verantwoorden aan de overheid. Maar het is wel zo dat al dat personeel ook betaald moet worden en dat reclamecampagnes om geld in te zamelen niet gratis zijn. Daarnaast is ontwikkelingshulp meer dan geld geven aan een schooltje in Ghana of het bouwen van een wa-terput in India. Er wordt ook geld geïnvesteerd in het opleiden van lo-kale burgers in het ontwikkelingsland, het opzetten van politieke acties om maatschappelijke problemen aan te kaarten bij de lokale overheid, te lobbyen op internationaal niveau bij overheden en instellingen … .Sinds de kritiek die de derde pijler kreeg, is er een grotere transparantie naar de donoren toe. Maar het kan uiteraard nog altijd beter.Vierde pijler-initiatieven zijn persoon-lijker, kleinschaliger en daardoor vaak menselijker. Maar er schuilt het ge-vaar in dat ze ondoordacht zijn en soms zelfs meer kwaad doen dan goed. Samenwerking met lokale or-ganisaties is erg belangrijk, omdat zij beter weten wat er nodig is in eigen land dan wij. Vierde pijler-initiatieven staan vaak te los van het lokale maat-schappelijke middenveld of bieden erg selectief hulp. Hulp van onder-uit is zeker nodig, maar dit is soms niet structureel genoeg. Wat moet er bovendien gebeuren wanneer de hulp na enkele jaren wordt stopgezet en er plots geen opvolging meer is? Toch bestaan er talloze voorbeelden van goede vierde-pijler initiatieven. Net als bij de andere pijlers geldt hier

ook dat lokale inbedding heel belang-rijk is. Als een project niet gedragen wordt door de lokale bevolking, is de kans op slagen enorm klein.

Er wordt al jaren hulp geboden op verschillende manieren, maar heeft dat wel zin? Is er in al die jaren iets veranderd? Sommige regio’s in de wereld doen het beter sinds ze hulp krijgen, anderen evolueren niet en sommigen doen het nog slechter na jaren van hulp uit het Noorden. Wat is de (on)zin van ontwikkelingssamen-werking? Een vraag met geen een-voudig antwoord. De armoede in de wereld is een immens groot probleem dat je niet op een twee drie oplost. Bovendien spelen zeer veel actoren een rol.

De internationale gemeenschap en de rijke landen bieden hulp aan arme landen, maar ze vergeten hun eigen belangen niet. Internationale han-delsregels bepalen het economische landschap in de wereld, en ze zijn zelden in het voordeel van de arme landen. Zo werpen rijke landen bij-voorbeeld tariefmuren op om te voor-komen dat producten uit arme landen

de markten in het Noorden overspoe-len. Producenten uit het Zuiden moe-ten hoge invoertaksen betalen om hun producten bij ons te verkopen. Omgekeerd worden arme landen ge-dwongen geen taks te heffen waar-door hun markten wel overspoeld worden door goedkope producten uit rijke landen. Deze kunnen goedkoop op de markten in het Zuiden geraken, omdat de overheden hier subsidies verlenen aan de landbouw. Bescher-ming van de eigen markt is allemaal goed en wel, maar niet wanneer het ten koste gaat van het inkomen van de boer in het Zuiden. Hij is hier de dupe van het systeem. En laten er nu net in ontwikkelingslanden enorm veel landbouwers zijn. Ondanks de verstedelijking die je in de hele we-reld ziet, bestaat een groot deel van de armoede op het platteland. Door het systeem van dumping raken deze boeren hun kippen of aardap-pelen niet kwijt, want ze kosten meer dan de gesubsidieerde variant uit het Noorden.Landen in het Noorden bieden aan de ene kant financiële hulp, maar aan de andere kant houden ze de econo-mische ontwikkeling van arme landen tegen. Eerlijke handel is een absolute vereiste om armoede weg te werken, maar in het huidige systeem zitten serieuze hiaten om dit toe te staan.

Daarnaast speelt de regering van het land in het Zuiden een cruciale rol. Corruptie is een wijdverspreid fenomeen en zorgt ervoor dat gebo-den hulp uit het Noorden niet bij de burgers die er het meest nood aan hebben, terechtkomt. Bij multi- en bi-laterale hulp stellen de landen in het Noorden wel voorwaarden aan de regering in het Zuiden, en daardoor

Foto: Marie-Rose Mertens

Foto: Wilfried Claes

De armoede in de wereld is een immens groot probleem dat je niet op een twee drie oplost.

11

kunnen ze hen verplichten tot goed bestuur. Maar als er spelers zoals China op de voorgrond komen, die wel gratuit grondstoffen inruilen voor slecht gekozen infrastructuur, dan is een goede besteding van de midde-len ver weg. Anderzijds is corruptie nooit de enige oorzaak van armoede. En zijn ook genoeg landen op te noe-men waar de regering wél correct haar overheidsportefeuille beheert. Corruptie mag niet veralgemeend worden en komt bovendien ook in het Noorden voor.

Voor ons blijft de situatie in arme landen vooral een ver-van-mijn-bed-show. Maar de miserie waar miljoe-nen mensen dag in dag uit mee te maken hebben, kunnen we niet naast ons neerleggen. Hulp is een morele plicht. Ontwikkelingssamenwerking is nodig, om wat fout loopt aan te kla-gen, te lobbyen voor betere interna-tionale regels, af en toe iets in gang te zetten of te versnellen, … . In de hoop dat er ooit een beter alternatief komt, want heel wat projecten lopen fout en doen soms meer kwaad dan goed. Daarom is het erg belangrijk om op een goede manier aan ontwik-kelingssamenwerking te doen. Om een zo goed mogelijke kans op sla-gen te hebben, moet hulp structureel zijn en gedragen worden door lokale organisaties in het Zuiden.

Capaciteitsopbouw is een sleutel-woord in goede ontwikkelingshulp: het ontwikkelen van kennis en vaar-digheden om mensen in armoede te leren hoe ze zelf de ontwikkeling in hun land in handen kunnen nemen. Hulp mag niet afhankelijk maken en mensen moeten zelf ‘eigenaar’ zijn van hun problemen en zelf de ver-antwoordelijkheid nemen om die op te lossen. Hulp betekent ook on-dersteuning van lokale initiatieven en lokale ngo’s, die ‘ownership’ en ‘empowerment’ hoog in het vaandel dragen. Hulp moet vertrekken vanuit een vraag uit het Zuiden, en niet van-uit een nood die het Noorden denkt te zien.Daarnaast betekent hulp bieden ook opkomen voor mensenrechten en vooral die van vrouwen en kinderen. Het betekent het ondersteunen van politieke organisaties en daarmee conflicten beheersbaar maken en werken aan verzoening. Oorlogen bepalen sterk de armoede in een land en op zijn beurt veroorzaakt ar-moede vaak conflicten. Ontwikkelingssamenwerking evolu-

eert ook van een strikte Noord-Zuid-hulp naar een combinatie van hulp uit het Noorden en een Zuid-Zuidhulp. Steeds meer is er samenwerking tus-sen ontwikkelingslanden onderling of tussen een ontwikkelingsland en een opkomende economie in het Zuiden. Deze nieuwe vormen van ontwikke-lingshulp moeten zeker gestimuleerd worden, alsook de hulp binnen één land. Je ziet dat de kloof tussen rijk en arm in vele landen groter wordt en dat is onrustwekkend. Solidariteit van de rijke laag van een land naar de arme laag is ook een noodzaak die nu nog niet vaak genoeg ingevuld wordt.

Als je nadenkt over de bijdrage die ontwikkelingssamenwerking kan le-veren aan het complexe probleem van armoede, dan heeft ontwikke-lingssamenwerking misschien nog het meest tot doel om het maat-schappelijke middenveld in het Zui-den te versterken. Groepen burgers een stem geven om problemen aan te kaarten bij de lokale, nationale en internationale overheden. En daar-naast gezondheidszorg en onderwijs uitbouwen zolang de politiek dat niet doet. Maar ontwikkelingssamenwer-king kan de plaats van de overheid niet blijvend innemen. Het is een tij-delijke oplossing en in die zin alleen maar een pleister op de wonde. Om de wonde te laten dichten en ar-moede uit te sluiten is meer nodig: de overheid van het ontwikkelingsland moet basisvoorzieningen garanderen zoals onderwijs en gezondheidszorg, moet vrede waarborgen, infrastruc-tuur voorzien, wetten opstellen en ze doen naleven. Daarnaast moet de politiek het mogelijk maken dat er een economie kan uitgebouwd wor-den die werkgelegenheid biedt. De opbrengst van deze economie moet geïnvesteerd worden in de burgers en ten goede komen aan de gehele maatschappij. Het maatschappelijke middenveld speelt hierbij de rol van kritische waakhond en zorgt voor participatie van de burgers.

Ontwikkelingssamenwerking is nodig en zolang er geen beter alternatief is, moeten we ons ervoor inzetten en de strijd tegen armoede aangaan. Meehelpen in een project in het Zui-den is een manier om dat als individu te doen. Reizen naar een ontwikke-lingsland is een erg boeiende erva-ring. Maar meewerken in een ontwik-kelingsproject biedt een nog grotere meerwaarde: je maakt van binnenuit

kennis met het wel en wee van het dagelijkse leven van de mensen. Dat is een erg verrijkende ervaring voor jezelf, maar als het om een goed project gaat, ook – en in de eerste plaats – voor de lokale bevolking. Als inwoners van een welvarend land is het voor ons wel wennen om te leven en werken in nabijheid van zoveel ar-moede en dat te doen temidden van een nieuwe cultuur met andere (on-uitgesproken) gedragscodes. Daar-naast moet je je ook bewust zijn van de impact van het project waarin je meestapt of dat je misschien zelf op-zet. Komt het wel ten goede aan de juiste mensen? Creëert het niet meer afhankelijkheid van de bevolking naar de hulpverlener toe? Werk je mee aan een visie die armoede langdurig wilt aanpakken en dat ook nog mo-gelijk maakt wanneer jij en andere vrijwilligers er niet meer zijn? Je moet goed je positie kennen wanneer je deelneemt aan een project. Je hebt als vrijwilliger bovendien een verant-woordelijkheid die niet stopt wanneer je daar vertrekt. Ook hier in het Noor-den kan je met je ervaringen mensen bewust maken van de problematiek in het Zuiden. Je kan zo het cliché-beeld bijstellen dat hier vaak nog be-staat van de arme, domme en willoze Afrikaan, Aziaat of Latijns-Amerikaan. Mensen daar zitten ook boordevol ideeën om hun situatie te verbeteren

en wij kunnen hen daarin ondersteu-nen, zij het via eerste, tweede, derde of vierde pijler-initiatieven.

Je hoeft trouwens niet naar het Zui-den, je kan van hieruit ook van alles doen om armoede in de wereld uit te roeien: van petities tot stortingen, van op de hoogte blijven van de wereld-situatie tot stemmen op een politieke partij die armoede wil aanpakken. Maar als je de reismicrobe hebt en naar een ontwikkelingsland reist, kan je overwegen om daar mee te stap-pen in een project en op die manier hulp bieden die nog steeds broodno-dig blijft.

Anderzijds is corruptie nooit de enige oorzaak van armoede. En zijn er ook genoeg landen op te noemen waar de regering wél correct haar overheidsportefeuille beheert.

12

Sofie Legon deed iets minder dan een half jaar vrijwilligerswerk in Zuid-Afrika en combineerde dit met haar studies. Ze gaf les op een school die verbonden is aan de universiteit van Stellenbosch in de township Kay-amandi. Haar leerlingen waren tus-sen vijf en zestien jaar en ze gaf er Engelse les, arts & crafts en sport. Afhankelijk van het vak dat je geeft en de leeftijd krijg je een begeleider toe-gewezen. Met hem/haar bespreek je de verschillende thema’s van de lessen. De begeleiders zijn minimum een jaar verbonden aan de unief en fungeren als tussenpersonen met de hoofdverantwoordelijke. “Ik heb een beetje mijn vragen bij deze manier van werken, vooral wat de opvolging betreft. Wie weet krijgen de kinderen daar al jaar en dag dezelfde thema’s voorgeschoteld, waardoor ze niet kunnen evolueren. De kinderen zien jaarlijks heel wat vrijwilligers komen en gaan. Doordat ze steeds afscheid moeten nemen van de vrijwilligers waarmee ze een band hebben op-gebouwd, creëer je geen stabiele omgeving. En dat is heel belangrijk, zeker in vrijwilligerswerk. Ik heb het gevoel dat ik de kinderen minder vooruit hielp dan ik zelf noodzakelijk achtte.”

“Ik keerde een beetje verbitterd te-rug naar België, want ik moest mijn twee vriendinnetjes achterlaten. Deze vijfjarige meisjes zittin in mijn hart. We hadden zo’n sterke band opge-bouwd en op een moment moet je hen gewoon achterlaten… Dat was heel hard. Ondanks dat geen van beiden een woord Engels sprak, be-leefden we heel wat plezier samen. We zongen ‘Broeder Jacob’, deden ‘klappen in de handjes’ en zo veel meer. De taalbarrière viel echt weg zodra we begonnen zingen en een

spelletje deden. Ieder in zijn eigen taal, maar we begrepen elkaar.”

“Het leven in de townships is erg hard, zeker voor kinderen. Een vei-lige speelomgeving is een noodzaak voor hen. Zodra ze kunnen stappen, worden ze door hun moeder aan hun lot overgelaten op straat. Ik dacht dat Afrika zo’n warm land was. Maar de kinderen krijgen thuis geen knuffels. Je geeft hen al je liefde, want je merkt dat ze daar echt van genieten.”

“Zelf kijk ik nu met een kritische en be-scheiden blik naar vrijwilligerswerk. Ik kan eerlijk toegeven dat je het uitein-delijk vaak gewoon voor jezelf doet. Ik ben nogal wantrouwig over projecten waarbij men uit Westers perspectief handelt. Het is net belangrijk dat wat we realiseren volledig gericht is op de noden en verlangens van de plaatse-lijke bevolking. We moeten hen erbij betrekken, zodat zij de projecten mee uitbouwen en blijven opvolgen. Zo creëer je een stabiele omgeving en een project dat volledig in het teken staat van de plaatselijke bevolking.”

Elke Van Oyen verbleef drie maanden in Port-au-Prince. Ze koos voor Haïti omdat ze er geboren werd en er woonde totdat ze 4 jaar was. Elke draaide mee in een project met straatvrouwen, tussen de 15 en 25 jaar oud. Dit was een initiatief van Unicef ism de Broeders van Liefde. In een van hun gebouwen kregen de dames les over alles wat nuttig was om te overleven op straat. Van basis boekhouding om een eigen zaak te kunnen runnen tot relationele en sek-suele vorming en meer praktisch: van kapster tot naaister. Het was geen echte school, wel een opleiding met flexibele uren. Na een positief verloop van hun tweejarige opleiding krijgen

de vrouwen een certificaat overhan-digd. “Ik kon me vinden in dit project, om-dat het vertrok vanuit de behoeften van de vrouwen. Ook aan enkele randvoorwaarden werd voldaan: zo was er kinderopvang tijdens de les en werd er eten voorzien voor de kinde-ren en de vrouwen. In de voormiddag vonden de lesmomenten plaats en ‘s namiddags was er tijd om te koken of te spelen met de kinderen. Het was meer dan een educatieve omgeving, het was ook een veilige haven voor de straatvrouwen.”

“Ik wil mijn rol in dit project zeker niet over roepen, ik vind hem eerder nihil. Drie maanden is te kort om je volledig in te werken. Zelf gaf ik wiskunde en relationele en seksuele vorming. Wat mij vooral is bijgebleven is dat armoe-de alles te maken heeft met keuzes kunnen maken. Voor ons, Wester-lingen, is kiezen zo vanzelfsprekend dat we er niet meer bij stilstaan. We stellen ons geen vragen, we doen. De zoon van mijn gastfamilie in Port-au-Prince studeerde een bepaalde rich-ting aan de universiteit, niet omdat hij dat graag deed, maar omdat hij in de toekomst zeker werk kon vinden. Overleven is niet gemakkelijk in Ha-iti, maar er heerst een grote groeps-geest. Het is een echte wij-samenle-ving met veel samenhorigheid.”

“In Haïti ben ik mezelf tegengeko-men, heb ik mezelf leren kennen en voelde ik mij dikwijls een buitenbeen-tje. Wij waren daar de enige blanken en we werden er door de jonge vrou-wen ook vaak op aangesproken. Dit gevoel kon ik niet vergeten en komt me nu van pas in mijn job. Vooral de structurele armoede in Haïti blijft me bij. Deze ervaring versterkt mijn over-tuiging dat armoede in onze wereld (ook in België) een zaak is van ieder-een. ”

Twee vrijwilligers aan het woord...

13

AgEnDA

kArAvAAn-AgEnDAAlle informatie over Karavaan-activiteiten en Minitrips vind je op www.karavaan.be onder ‘Agenda’.

www.karavaan.be

16 - 18 sEpTEMbEr

Trophy (Midden-Aarde)

Wat als je op een gegeven moment de Gouden Ring met een onmetelijke macht om je nek krijgt? Wat als je de opdracht krijgt deze ring te vernietigen in het vuur van de Doemberg om het kwade te verslaan? Alleen met behulp van jouw (vier man tellend) team, de Tovenaar, de Dwerg en enkele Mensen en Elfen kun je jouw veilige Gouw verlaten en doorheen Midden-Aarde het vuur van de Doem-berg bereiken.... Sauron. Do you dare?

Inschrijven kan tot 1 septem-ber.

www.karavaan.be

23 okTobEr

Bier en brouwerijen op de fiets (Brussel)

Brussel heeft vele verborgen hoekjes en kantjes die wondermooi zijn. Wij stellen ze aan je voor en nodigen buitenlandse studenten mee uit om de Europese hoofdstad te verkennen op actieve manier. Wil je deze ervaring delen met studenten die net voet op Belgische bodem gezet hebben? Ga dan mee op pad tijdens een gegidste wandeltocht. Tussen de verhalen van de gids door, strijd je in groepjes tegen elkaar tijdens doe- en weetopdrachten. We proeven de Belgische bieren in typische cafeetjes, spelen een lokaal volksspel en ontdekken de leuke plekjes die de Europese hoofdstad te bieden heeft voor nieuwbak-ken studenten in Brussel én doorwinterde nieuwsgie-rige Belgen.

Inschrijven kan tot 15 oktober.

www.karavaan.be15 okTobEr

Go Strange (Antwerpen)

Altijd al eens ‘vreemd willen gaan’? Kom dan naar Go Strange, dé infobeurs voor al je beestige buitenland-plannen!

Op een infomarkt stellen meer dan 60 organisaties en instellingen er hun aanbod aan vrijwilligerswerk, studies, stages, (vakantie)jobs, taalcursussen, zomer-kampen… binnen en buiten Europa voor. Ook wie met zijn jeugdorganisatie de grens over wil vindt er heel wat informatie. Daarnaast kan je terecht bij informatieme-dewerkers van landen in en rond de Europese Unie. Zij geven informatie over leven, wonen, studeren, werken, transport, vrije tijd,… in hun land. In tal van workshops krijg je praktische tips in verband met allerlei buiten-landplannen. Jonge wereldburgers vertellen over hun grensverleggende ervaringen en in verschillende toon-

momenten geven jongeren een beeld van hún Europees project. Wedden dat ook jij nadien meteen je koffers pakt?!

Go Strange vindt van 10u tot 17u in de Zalen van de Zoo. De toe-gang is gratis.

Meer info: www.gostrange2011.be

Zaterdag 15 oktober | Zalen van de Zoo Antwerpen | 10u tot 17u | Gratis toegang

Voor al je beestige

buitenlandplannen

INFOBEURS

www.gostrange2011.be

22 okTobEr

Klets! (Antwerpen)

Klets is het jongerenevent van de Vlaamse Jeugdraad waar jouw stem telt! Maar... Klets is meer dan een ver-kiezingscongres. In de namiddag kan je grote dingen komen doen. Zo kan je deelnemen aan een van de vier toekomstdebatten of trap Klets!11 op gepaste wijze mee in gang.

Klets!11 vindt plaats van 13u tot 20u in het Centraal Station. De toegang is gratis.

Meer info: www.klets.be

14

29 DEcEMbEr - 1 jAnuAri

Minitrip: Actief Oudjaar Alternatief (België)

Ontvlucht je liever de Nieuwjaarsdrukte? Karavaan heeft het perfecte alternatief! Ver weg van de feest-drukte vier je de overgang van oud naar nieuw. Samen met een groep gelijkgezinden vertoef je in een gezellige gîte in de Ardennen. Je tovert met z’n allen een lekker Nieuwjaarsmenu op tafel en ontdekt de natuur. Ont-haasten en vieren gaan hier hand in hand.

www.karavaan.be

29 DEcEMbEr -1 jAnuAri

Minitrip: Schmuggler - Tour ouf dem Our (Duits-land)

Oudjaar vieren in het Eifelgebeid... da’s Nieuwjaar op z’n Duits. Lederhozen en Sauerkraut mag je thuislaten, stapschoenen breng je best wel mee. We logeren in een gezellige B&B in de gemeente Auw. Wandeltoch-ten in weiden, op beboste hellingen, langs een meer en typische Duitse dorpjes staan op het programma. Afhankelijk van het weer gaan we skiën/langlaufen of maken een huifkartocht met trekpaarden. Je komt ook meer te weten over de plaatselijke legende ‘de Schwarzer Mann’. Spanning en sensatie alom.

www.karavaan.be

29 DEcEMbEr - 1 jAnuAri

Minitrip: Op sneeuwraketten het nieuwe jaar in (Frankrijk)

Zin in een besneeuwde start van het nieuwe jaar? Het enige wat je moet doen is meegaan op deze minitrip. De Vogezen zorgt voor de rest! Het witte sneeuwtapijt is ideaal voor winterse wandeltochten op sneeuwraket-ten. Al stappend krijg je de mooiste uizichten op de meren en rijnvlakte voorgeschoteld. Na de inspanning volgt natuurlijk de ontspanning: relaxen in het zwem-bad of de sauna. Zo kom je terug op temperatuur. Sneeuwbalgevechten en sneeuwmannen mogen na-tuurlijk niet ontbreken! De Nieuwjaarssfeer opsnuiven doe je in de nabijgelegen stadjes La Bresse of Colmar.

www.karavaan.be

www.karavaan.be

31 okTobEr

Bal Monidal

Net terug van je Jokerreis en moet je nog wat ac-climatiseren? Of sta je alweer te lang met je voeten op Belgische bodem en moet je er dringend tussenuit? Of heb je dit jaar geen Jokerreis gedaan, maar begint het reisvirus weer de kop op te steken? Alle redenen zijn goed om met je (vakantie)vrienden te komen fees-ten! Karavaan nodigt je graag uit voor Bal Mondial: het enige feestje in België dat je een instant reisgevoel bezorgt met wereldse ritmes. Maak er ook kennis met de winnaars van het vipticket. Zij worden flink in de watten gelegd!

Wil je graag kansmaken op het vipticket? Tot eind september kan je nog meedoen met onze wedstrijd! Ga naar de Karavaanpagina op Facebook en bekijk het filmpje voor meer info.

11 - 13 novEbEr

Minitrip: De vriendenpuzzel (Jupille - België)

Geef alles bloot, behalve jezelf! Je schrijft je alleen in, met je partner of vrienden. Toch is het belangrijk incog-nito te blijven tijdens dit mysterieuze outdoorweekend. Niemand mag weten of je alleen of in gezelschap ge-komen bent. Verraad jezelf niet aan anderen. Probeer wel zoveel mogelijk tips over de andere kandidaten te verzamelen om zo snel mogelijk de juiste puzzel te maken. Tussendoor hangen we aan touwen, rotsen en een pamperpaal. Wie valt als eerste door de mand? Er zal alvast genoeg interessant gespreksvoer zijn tijdens de BBQ in de jachthut.

www.karavaan.be

15

Zaterdag 15 oktober | Zalen van de Zoo Antwerpen | 10u tot 17u | Gratis toegang

Voor al je beestige

buitenlandplannenINFOBEURS

www.gostrange2011.be

16

onDErwErpi know wHAT you DiD

Marrakech

Gorée

Martine Laporte: “Wij verblijven op het slaven-eilandje Gorée, gelegen voor de kust van Se-negal. De plaatselijke vrouwenorganisatie vertelt ons over het project ‘Solar Cooking’: koken met zonne-energie. Er wordt gekookt met een para-bolische zonneoven die zonnestralen opvangt en reflecteert naar een zwarte kookpot. Dit be-tekent gratis energie en minder gebruik van gas, houtskool en hout. Een positieven invloed op de ontbossing en woestijnvorming. Geen rook-vorming en een daling van brandwonden. Het is betaalbaar, beter voor de gezondheid en het leefmilieu, goed voor de economie en dus een win-winsituatie voor iedereen.”

Anouk Dergent: “We bezoeken het Bahia-paleis (het paleis van de schone vrouw). Het werd op het einde van de 19de eeuw gebouwd in opdracht van de grootvizier, die maar liefst 4 vrouwen én 26 concubines had! Een erg mooi gebouw, we wanen ons in een sprookje van 1001 nachten...”

Ndoffane Mady

Nicole Coremans: “Deze voormiddag worden we ontvangen door de ‘chef du village’ van Ndoffane Mady: een traditioneel Senegalees dorpje in de Saloum delta. Dankzij de financiële, materiële en logistieke steun van vorige Joker-groepen werd hier een schooltje en een water-put gebouwd! Ons bezoek betekent feest voor alle dorpskinderen. In de schaduw van een ba-obab kleuren ze samen met onze kinderen te-keningen in. We kunnen nog veel leren van hen: de kleintjes delen hun wasco’s, geven ze zonder probleem door en wachten geduldig tot er ie-mand klaar is. Zorgen voor elkaar en het weinige dat ze bezitten delen met anderen uit zich in alle lagen van de Senegalese samenleving.”

Greenwich +0

Greenwich +1

Foto: Martine Laporte

Foto: Nicole Coremans Foto: Nicole Coremans

Christophe Claes: “Rond 6 uur ’s morgens zijn we vertokken uit Lusaka op een rechtstreekse bus met als eindbestemming Livingstone. De busrit brengen de meeste deelne-mers al slapend door ... 6 uur later staan we in Livingstone.”

17

Livingstone

Wie was er in Afrika op

22 juli en wat deed hij/zij uit tussen

10 - 11 uur?Wie bevond er zich op deze dag op het zwarte continent? Maar vooral, wat spookte hij/zij daar zoal uit? Enklele reis-begleiders lichten een stukje op van hun reis en laten ons meegenieten.

Greenwich +2

Greenwich +3

Dar es Salaam

Sebastiaan Lissens: “Met taxi’s komen we aan bij het Village Museum, net buiten de stad. Dit openluchtmuseum kan je het best omschrijven als een Tanzaniaanse versie van Bokrijk. Er staan meer dan 20 traditionele woningen uit het ganse land. Onze gids tracht in zijn beste Engels uit-leg te verschaffen over het dagelijks leven en de leefomstandigheden van de verschillende stam-men. Na onze rondleiding mogen we plaatsne-men voor een traditionele dansopvoering. “Niets bijzonders,” klonkt het bij de mannen. De ex-pressieve dansstijl van de hoofddanser viel bij de dames meer in de smaak. Ik hoorde zelfs “beter dan de Chippendales” vallen...”

Lake Malawi

Nele Beel: “In een gammel, rammelend busje rijden we van Liwonde National Park (waar we sliepen in tenten temidden van nijlpaarden en ontbeten aan het kampvuur) naar onze laatste stop: Lake Malawi. De weg is zo slecht dat het lijkt alsof ons busje elke seconde uit elkaar kon vallen. Iedere put en hobbel voelen we van kop tot teen. Bij momenten is het alsof we deelnamen aan een soort Parijs-Roubaix voor Afrikaanse busjes. Iedereen denkt: “Waar leidt dit slingerende pad heen?” en de herinnering aan het geweldige kamp van de voorbije nacht kunnen we moeilijk achter ons laten. Tot tussen het groen van de bergen het glin-sterende helblauwe water van Lake Malawi opduikt. Ons hotel is de kers op de taart! Er zijn ligzetels met kussentjes die de pijn in ons achterwerk verzachten. De moeite van de rit zeker waard!”

Foto: Sebastiaan Lissens Foto: Sebastiaan Lissens

Foto: Nele Beel

18

Reisverhaal in Beeld:

TAnzAniAkiliMAnjAro

In oktober 2010 trok Hilde Van Bever naar Tanzania. “In het gezelschap van een fijn allegaartje deelnemers begon de reis alvast goed. Het programma beloofde een fijne mix van natuurschoon in de nationale parken Serengeti en Ngoron-gorokrater, gevolgd door de beklimming van de Kiliman-jaro.”

“Door de hoogte moesten we voorzien zijn op alle weers-omstandigheden. Af en toe was het iets frisser, maar van regen bleven we gelukkig gespaard (althans over het alge-meen). In het derde grote deel van de reis genoten we van de felblauwe zee en parelwitte stranden in Zanzibar.”

rEisvErHAAl

Foto’s: Lien Wilssens en Chantal Vuylsteke

Het eerste dat we te zien kregen aan de Ngororogoro-krater bij het uitpakken van de jeeps was deze olifant. En onze safari moest toen nog begin-nen...

We kregen een rondleiding in het dorp, waarna we leuke souvenirs, zoals hun prachtige stoffen, konden kopen.

Het programma overschreed onze ver-wachtingen. De natuurpracht die we te zien kregen was gigantisch mooi. Overdag zagen we de meest uiteenlopende wilde dieren, ‘s nachts konden we genieten van hun geluiden vanuit onze tentjes.

Onze eerste week sloten we af door een bezoek te brengen aan de Masaï. We werden verwelkomd met een dans waarbij ieder van ons zijn beste beentje mocht voorzetten.

19

Later fietsten we in de streek rond Arusha. Niet alleen geiten, maar ook flamingo’s, zebra’s en giraffen kruisten ons pad. Het is eens iets anders.

Genoeg drinken en lang-zaam stappen is de beste remedie tegen hoogte-ziekte.

Ook dit is adembenemend mooi. Zo goed als de voltallige groep be-reikt de top, 5.895m. De vermoeidheid is groot, de ontlading enorm. We poseren graag met onze gidsen en enkele dragers aan de top.

Een van de vele schitterende zichten tijdens de beklimming van de hoogste berg van Afrika.

Fotografe Chantal tussen de kinderen die les kregen in een Masaïdorp.

In het ViaVia Joker reiscafé. genoten we van zalige sapjes en lek-ker eten. Ook kregen we djembéles. Bij de een ging dat al vlotter dan bij de ander, leuk was het in elk geval!

Vanuit Tanzania nemen we een zeilboot die ons tot Zanzibar, het kruideneiland, brengt. Hier zijn we toe aan zalig wat rust. We kuieren door de smalle straatjes van Stonetown, laten ons masseren en gaan snorkelen en duiken. Ook fietsten we langs plantages.

Jonge gidsen nemen ons op sleeptouw door Arusha. We gaan langs markten en verkennen zowel stad als platteland.

oproEp:Wil jij ook graag jouw fantastische reis

voorstellen aan de hand van adembenemende

foto’s? Stuur een mailtje naar

sarah.trappeniers@karavaan.be en wie weet

sta jij in een volgende editie van De Karavaan.

20

CURSUSSEN 2011

23-25/9 Basis bergwandelen

23-25/9 Gezinsurvival

30/9-1/10 Kaart en kompas

7- 9/10 Voeding uit de natuur

14-16/10 Bergtocht Ardennen

21-23/10 Prehistorisch koken

21-23/10 Trekkingtechnieken

28-30/10 Basis bergwandelen

28/10-1/11 Survivalcursus

29/10-1/11 Kantotrektocht Semois

30/10-1/11 Vervolg Bergwandelen

4-6/11 Kaart en kompas

4-6/11 Herfstwandelweekend

11-13/11 Weerkunde

18-20/11 Oriëntatie i.d. bergen

9-11/12 Outdoor EHBO

16-18/12 Inleiding plantenkunde

16-18/12 Wintersurvival Ardennen

DATA 2012 VANAF OKTOBER 2011 ONLINE

ALLE CURSUSSEN IN DE ARDENNEN* OP 90 MIN VAN BRUSSEL (BIJ VRESSE S/SEMOIS). JE KAN INDIVIDUEEL INSCHRIJVEN OP MEER DAN 40 DATA VAN ONZE KALENDER (ZIE WEBSI-TE) . GEZINSPROGRAMMA’S VOOR KIDS VAN 7-12J . BIJNA STEEDS WEEKENDCURSUSSEN

VAN VRIJDAGAVOND TOT ZONDAGNAMIDDAG . GEEN VOORKENNIS NOODZAKELIJK *. (*Behalve Alpenweek: Frankrijk, Oostenrijk, Zwitserland? )

INSCHRIJVEN KAN VIA EEN JOKER KANTOOR

21

AcTuAliTEiT

DE ArAbiscHE lEnTEDe protesten in de Arabische wereld ontketenden (oa. door de sociale media) een revolutiegolf in de vorm van grote volksopstanden, demonstraties en protesten in maar liefst 20 landen! Wij zetten graag de belangrijkste gebeurtenissen op een rij, tonen enkele krachtige beelden en vol-gen op Twitter de reacties van de rest van de wereld. Het begon met een groenteverkoper...

door Sarah Trappeniers

17 december 2010: Groenteverkoper Mohammed Boua-zizi steekt zichzelf in brand. Jonge Tunesiërs protesteren.

7 januari 2011: Protesterende demonstranten in Algerije: ze klagen de voedselprijzen en werkloosheid aan. President Abdelaziz Bouteflika is al sinds 1999 aan de macht.

14 januari: De Tunesische presi-dent Ben Ali slaat op de vlucht.

25 januari: Dui-zenden Libanezen komen op straat en protesteren tegen een nieuwe Hezbollah-premier.

28 januari: In de hoofdstad van Jordanië, Amman, roepen honderden mensen om politieke veranderingen.

28 januari: In Gaza komen duizenden mensen op straat nadat ge-heime documen-ten gelekt zijn.

2 februari: Pre-sident Ali Abdullah Saleh verkondigt dat hij in 2013 zal aftreden. Hij regeert al 32 jaar in Jemen aan de macht.

11 februari: Na 18 dagen van massaprotesten in Egypte rond het Tahrirplein treedt president Hosni Moebarak af.

14 februari: De sjiitische meerder-heid keert zich tegen de soen-nitische konink-lijke familie die in Bahrein regeert.

14 februari: Iran kent de grootste protesten sinds de verkiezingen van 2009.

16 februari: Het protest in Libië begint vreedzaam, maar zal ontaarden in een burgeroorlog.

21 februari: Vreed-zame protestanten vragen een nieuwe Marokkaanse regering en het einde van de corruptie.

25 februari: Minstens 6 doden vallen in Irak bij geweld door een betoging.

6 maart: Protesten en marsen worden verboden in Saoedi-Arabië, na een serie protesten van de sjiitische minderheid

19 maart: De politie vergrendelt het zuidelijke deel van de stad Daraa in Syrië.

28 maart: In Egypte beloven de militairen vrije verkiezingen in september.

19 april: De Syrische president Bashar al-Assad heft de noodtoe-stand op die al sinds 1963 van kracht is.

23 mei: De EU verscherpt zijn sancties tegen Syrië en viseert nu ook president Bashar al-Assad zelf.

8 juni: Tunesië stelt de parle-mentsverkie-zingen van 24 juli uit tot 23 oktober.

22 juni: 8 sjiitische acti-visten krijgen levenslang voor deelname aan de protestbewegingen. Bah-rein lijkt de enige staat dat de volksprotesten onder controle heeft.

27 juni: Het Internati-onaal Strafhof vaardigt een aanhoudingsbevel uit tegen Khaddafi en zijn zoon Saif al-Islam voor misdaden tegen de menselijkheid.

6 juli: Amnesty International vraagt de VN om een on-derzoek naar mo-gelijke misdaden tegen de mensheid in Syrië.

28 juli: De opstandelin-gen, die het oosten al in handen hebben, beginnen aan een groot offensief in de bergen ten westen van Tripoli. Langzaam-aan wordt de hoofdstad omsingeld.

3 augustus: In Cairo begint het protest tegen oud-president Hosni Moebarak, diens twee zonen en een ex-minister.

19 augustus: De Libische opstandelingen veroveren strategisch de belangrijke steden Zlitan en Zawiyah. De strijd om Tripoli begint, de val van Khaddafi lijkt nakend.

22 augustus: Rebellen nemen In de Libische hoofd-stad Tripoli de residentie van kolonel Moe’ammar al-Khaddafi in. Khaddafi zelf is nog steeds spoorloos.

What’s next? Europa werkt aan een olie-embargo tegen Syrië.

22

@cyclingforever: “Egypte, Bahrein, Koeweit, Nigeria, Irak, Marokko, Iran en Oman erkennen overgangsraad Libië.”

@HermanvdZandt: “Kent u die over die zoon van Khaddafi die vastzat? Precies, vannacht kwam hij even langs bij de pers. In de #NOS ochtendjournaals Tot zo!”

@Dr9014: ”Zou mooi zijn als die Khadaffi geen rare fratsen zal uithalen bij overgave - fijn dat Noord-Afrika zichzelf grotendeels heeft bevrijd.”

@pieterderks: ”Is dit nou ‘t einde van de Arabische Lente? Op 1 sept. begint namelijk de Meteorologische Herfst. Rest ons dus nog 9 dagen Natte Zomer.”

@MaximVos: “Wie had gedacht dat Mohammed Bouazizi, de Tunesische jongen die zichzelf uit protest in brand stak, en social media dit konden veroorzaken..”

@hansluiten: “Libie gaat nu snel, na Tunesië, Egypte, Marokko en dan Syrië, gaat de Arabische lente dan echt slagen?”

@PetervanDijken: “Al dat gedoe in Noord Afrika levert ook niets op. Criminele dictators zullen worden vervangen door idiote religieuze dictators.”

@schwalbekoenig: “Als het Westen een béétje eergevoel had, gaf het Hosni Moebarak - jarenlang een loyale bondgenoot - politiek asiel.”

@Jominee: “Ben bezorgd over dit weekend in Libië, Egypte, Israël en Gaza -het lijkt allemaal te escaleren. Voor Libië lijkt dat gunstig.. maar de rest?”

@geertgeel: “De Arabische lente doet Egypte geen goed. Schreeuwende lentekinderen roepen om oorlog met Israël. Van de regen in de drup, zou ik zeggen.”

@PvLangevelde: “Arabische Liga houdt morgen spoedberaad. Over Syrië? Nee, Israël is veel urgenter natuurlijk. #bah”

@BrammeDM: “En dan is er nog goed nieuws ook: ‘Khaddafi zou vertrek uit Libië plannen”

Reacties op Twitter:

Foto’s: Randy Bayne, Nasser Nouri en Sara Hassan

23

Foto: Lien Verschooten Foto: Peeters Barbara

Met man en macht wordt er gewerkt om zo veel mogelijk mensenlevens te redden. Duizenden vluchtelingen stromen dagelijks toe in Dabaab, het grootste vluchtelingenkamp ter we-reld, maar velen sterven onderweg omwille van hun zwakke gezondheid. VRT-journalist Stijn Vercruysse was enkele dagen in het Keniaanse vluch-telingenkamp: “Dabaab heeft een maximumcapaciteit van 90.000 per-sonen, maar momenteel is dit kamp volledig overbevolkt. Er zitten meer dan 440.000 vluchtelingen en de meeste daarvan zijn Somaliërs. Voor de hongercrisis waren zij ook al op de vlucht voor het geweld na de val van dictator Barre. Somaliërs zijn no-maden. Ze zijn het gewoon om met droogte om te gaan. Ze pakken hun boeltje en verhuizen hun vee voordat het probleem te groot wordt. Droogte is voor hen iets van alle tijden, maar het verplaatsen gaat nu moeilijker door het conflict met de moslimrebel-len.”

“Vier maanden geleden waren er grote gevechten tussen de rege-ringslegers en Al Shabaab. Het enige ziekenhuis van Somalië, in Doble, werd volledig aan flarden geschoten,” vertelt Vercruysse. “Hierdoor zoekt de plaatselijke bevolking noodhulp

buiten Somalië en trekken duizenden mensen naar Kenia.” De Somaliërs vluchten niet alleen voor de honger, maar ook nog steeds voor het ge-weld en de moslimrebellen. In juli al-leen zijn 40.000 Somaliërs naar de hoofdstad Mogadishu gevlucht vol-gens het Hoog Commissariaat voor de Vluchtelingen. De voorbije twee maanden zijn zeker 100.000 men-sen naar Mogadishu gevlucht. De Verenigde Naties legde eind vorige maand een luchtbrug in naar Moga-dishu om sneller voedselhulp ter plaatse te krijgen. Het is de bedoeling dat er later ook luchtbruggen komen naar andere steden of vluchtelingen-kampen.

Westerse landen geven al jaren geld aan ontwikkelingslanden, maar toch blijven zij het moeilijk hebben om zichzelf erbovenop te krijgen. Is er dan geen vooruitgang? Volgens Eric Tollens, hoogleraar landbouwecono-mie aan de KU-Leuven, is er wel de-gelijk een positieve vooruitgang. Ook in Afrika. “Maar ontwikkelingshulp al-leen is nooit de bepalende factor. An-dere belangrijke elementen zijn een goed bestuur, investeren in menselijk kapitaal, de openheid van de econo-mie, een ‘doing business’ omgeving (rechtszekerheid, politieke stabiliteit,

enz.),… Somalië heeft geen regering en dat is het grootste probleem. Er wordt niet of weinig geïnvesteerd in de landbouw. Er is geen landbouw-kundig onderzoek, geen landbouw-vulgarisatie, geen landbouwkrediet, geen verbeterde zaaizaden of mest-stoffen, enz.”

We smijten even met wat cijfermate-riaal. De Verenigde Staten doneerde sinds 2010 ongeveer 10,5 miljoen euro aan voedselhulp, 16 miljoen euro aan humanitaire hulp en 18,9 euro aan ontwikkelingshulp voor So-malië. Wat gebeurde er met dit geld? Tollens: “De problemen in Somalië zijn gigantisch omdat het een land is met een semi-aried (droge struiksavanne) tot zeer droog klimaat. Er is geen echte regering, geen ministeries, en-zovoort. Het land is overgeleverd aan milities of warlords en zeer onveilig en instabiel. Er werken zeer weinig NGO’s in Somalië omwille van de on-veiligheid. En ze hebben allemaal hun kantoor in Nairobi, niet in Mogadishu. De meeste NGO’s spenderen meer dan 80 % van het geld dat ze ont-vangen in de arme landen. In Somalië is het niet mogelijk te werken zonder geld te geven aan de warlords. Dus in dit land komt er niet zoveel terecht bij de armen.” Journalist Vercruysse vult

Brandend actueel en niet uit het nieuws te slaan: de voedselcrisis in de Hoorn van Afrika. Maar goed ook dat we ermee om de oren worden geslagen, want de toestand is schrijnend. De erg-ste droogte in meer dan 60 jaar treft meer dan 12 miljoen Afrikanen in Ehtiopië, Somalië, Kenia en Djibouti. Internationale hulporganisaties hebben de handen vol en roepen op tot meer finan-ciële steun. Artsen Zonder Grenzen waarschuwt voor het risico op grote epidemieën. De eerste gevallen van mazelen en cholera zijn uitgebroken.

HongErsnooD in oosT-AfrikA

door Sarah Trappeniers

24

aan: “Het geld wordt zeker goed be-steed, maar Somalië is een zeer ris-kant gebied. Er vinden heel wat ont-voeringen van blanken plaats en als je er als hulporganisatie wilt werken, moet je betalen voor je veiligheid. Hierdoor gaat niet al het geld inte-graal naar de bevolking, want zonder bescherming van de organisatie en de voedselkonvooien bereik je niets in dit arme land.”

Uiteindelijk draait alles rond geld, maar is dit het enige dat we kunnen doen? Tollens: “Voor de voedselhulp die nodig is in de vluchtelingenkam-pen koopt men best het voedsel ter plaatse in de regio. Geld is dan nood-zakelijk, voedsel in natura is geen must. België geeft altijd geld, want wij hebben geen voedseloverschotten. De Amerikanen doneren altijd voed-sel in natura omdat het congres dat met een grote meerderheid heeft be-slist om zo ook hun eigen landbouw te ondersteunen.” Vercruysse vult aan: “De meeste hulporganisaties halen inderdaad voedsel uit de regio. Dit leidt niet tot concurrentie voor de omliggende landen.”

België geeft ruim 9 miljoen euro voor noodhulp in Afrika. Daarnaast laat Jan-met-de-pet ook zijn groot hart zien, want het Belgisch Consortium 12-12 zamelde meer dan 7 miljoen euro in. “Het is heel belangrijk dat de internationale gemeenschap druk zet op de Verenigde Naties. Het conflict oplossen moet een prioriteit zijn van alle Westerse regeringen,” aldus Ver-cruysse. “De Somaliërs moeten hun volgende oogst halen. Dat is echt cruciaal. Met de steun van de Euro-pese Unie en de VN moet dat mo-gelijk zijn.”

Afrika bestaat voor ongeveer twee vijfde uit woestijn. Is het überhaupt wel mogelijk om zonder bijkomende investeringen voedsel te telen? “In de

woestijn, waar het niet regent, kan geen voedsel gekweekt worden. In de Sahel of semi-ariede gebieden waar het tussen 200 en 400 mm per jaar regent, tijdens het 3 maan-den durende regenseizoen, kan men zeer goed sorghum en millet kweken. Deze gewassen zijn subtropische gierstsoorten. Sommige bonen kan men ook telen. Maar de veeteelt is altijd de voornaamste activiteit, om-dat er veel gras groeit tijdens het re-genseizoen.” Er doen theorieën de ronde dat El Niño en de opwarming van de aarde de schuldige zijn van de droogte. Professor Tollens: “Voor Afrika denk in niet dat El Niño een factor is, wel de opwarming van de aarde. Maar men kan nooit precies zeggen dat de droogte die Somalië nu al 2 jaar na mekaar treft door de opwarming van de aarde komt. So-malië kende altijd periodes van grote droogte.”

De extreme droogte in combinatie met een jaren aanslepend conflict brengt een zware crisis teweeg in Somalië. Sinds de vlucht van dicta-tor Said Barre in 1991 heerst er nog veel onrust in Somalië door rebellen en extremistische moslims. De oor-logssituatie joeg de voedselprijzen de lucht in en de rebellen snijden ver-schillende dorpen gewoon af van de bewoonde wereld. Dit bemoeilijkt het werk van de internationale hulporga-nisaties nog meer. De situatie lijkt ho-peloos. Hoe bereik je deze hongerige mensen dan? Vercruysse: “Via lokale netwerken proberen de organisaties hulp te bieden in de afgesloten gebie-den, maar het is een druppel op een hete plaat.” Doordat de vluchtelingen grote afstanden afleggen om voedsel en onderdak te vinden, zijn vooral de ondervoede kinderen erg kwetsbaar. Iedereen heeft honger en dit zorgt voor schrijnende taferelen tijdens de voedselbedeling. Er vielen zelfs al do-

den… Daarbij zijn er ook voedselpak-ketten gestolen van de VN. Zij onder-zoeken de diefstal en zouden enkele verantwoordelijken schorsen.

Eind mei verschenen er berichten in de krant over de hongersnood in Somalië. Waarom kwam die noodop-roep pas 2 maanden later? VN-coör-dinatrice Valerie Amos waarschuwde hierover al in februari…“Dit is het klassieke verhaal. Helaas halen waarschuwingen op voorhand meestal niets uit. De hulp komt op gang wanneer de beelden van ster-vende kinderen ons bereiken,” vertelt professor Tollens. “De hulporganisa-ties ter plaatse dachten eerst dat ze de grote toestroom vluchtelingen wel aankonden en trokken te laat aan de alarmbel,” ligt Vercruysse toe. “Door de economische crisis in het Wes-ten waren alle ogen op de beurzen gericht. De beelden uit Afrika waren geen beelden van vernieling zoals een tsunami of aardbeving. Onder-voeding is niet iets dat je meteen kan waarnemen: eerst treedt er verkleu-ring van het haar op, dan zwelt je lijf op waardoor je er gezond uitziet en tenslotte in de kritieke situatie krijg je een uitgemergeld lichaam te zien. Dat zijn de beelden die we pas de laatste 2 maanden op televisie te zien krijgen, hulp is dan hyperdringend. Ook geen onbelangrijke factor is de zomervakantie: het hoofd van de mensen is geprogrammeerd op va-kantiemodus...”

Het Belgisch Consortium voor Nood-hulpsituaties 12-12 hield zaterdag 20 augustus een ’nationale actiedag te-gen de honger in Oost-Afrika’. Over heel het land werden acties georga-niseerd waarvan de opbrengst naar 12-12 gaat. Het streefdoel is 10 mil-joen euro en het Consortium hoopt dat de problematiek blijft leven dank-zij deze acties.

12-12 is een samenwerking van de hulporganisaties Caritas International, Handicap International, Dokters van de Wereld, Oxfam Solidariteit en Unicef België. Deze hulporganisaties proberen de bevolking in de Hoorn van Afrika ter plaatse te helpen.

Ingezamelde giften kunnen gestort worden op het rekeningnummer 000-0000012-12 (IBAN BE 19 0000 0000 1212 - BIC: BPOT BE B1) of via de website www.1212.be.

Foto: Lien Verschooten

25

In 15 hoofdstukken behandelt Van Reybrouck de moderne geschiede-nis van dit enorme land in Centraal-Afrika. Hij gebruikt historische feiten om de lezer door deze rijke geschie-denis te leiden, maar laat ook veel getuigen aan het woord. Het is die combinatie van feiten, getuigenissen en verhalen die dit boek zo boeiend maken. Het wordt al snel duidelijk dat er niet ‘één geschiedenis’ van Congo bestaat. Zwart-wit bestaat niet als je een beeld wilt krijgen van dit land en haar geschiedenis.

Maak kennis met Papa Nkasi die de cover siert en beweert 126 jaar oud te zijn, met Jamais Kolonga die het

in 1954 aan durfde om een blanke vrouw ten dans te vragen, met Lon-gin Ngwadi die de sabel van Koning Boudewijn zou hebben ontvreemd bij diens bezoek aan Congo in 1960 en met vele andere boeiende mensen. Dat Congolezen een goed verhaal appreciëren blijkt al snel, of deze ver-halen ‘juist’ zijn is een andere kwes-tie. Zo werd de getuigenis van Lon-gin Ngwadi als zou hij de ‘sabeldief’ zijn ondertussen weerlegd. Ook bij de leeftijd van Papa Nkasi kun je de nodige vraagtekens plaatsen. De ge-tuigenissen zijn wel een heel goede aanvulling op de historische feiten en geven veel ‘kleur’ aan het boek.

David Van Rey-brouck doet wat hij belooft in de titel. Hij biedt de lezer een geschiedenis van Congo. Die is bovendien nog eens meesterlijk geschreven. De per-fecte start voor wie zich wil verdiepen in dit land vol tegenstellingen.

boEk(En) in DE kijkEr

1) Congo, een geschiedenis David Van Reybrouck

Loop je al jaren rond met een ongemakkelijk gevoel omdat je zo weinig weet over Congo, maar is de drempel om je er eens goed in te smijten te hoog? Dan is dit boek van David Van Rey-brouck een echte aanrader: Congo, een geschiedenis.

AfrikA’s big fivEDe grootste wilde dieren van Afrika kregen een indrukwekkende titel toegekend: The big five. Wij schotelen je een big five door van boeken gelinkt aan het zwarte continent. De boeken zijn minder kolosaal, maar wel even interessant!

2) Knipoog van het nijlpaard Frank Van Rijn

Soms is het verzinnen van een pakkende titel voor een reisboek moeilijker dan het maken van de reis zelf. Dat ervoer de schrijver tijdens zijn fietstocht dwars door Afrika, van Dar es Salaam naar Dakar.

3) Ebbenhout Ryszard Kapuscinski

De auteur verzeilde in staatsgrepen, oorlogen en burgeroorlogen. Van nabij observeerde hij verschillende machtheb-bers. Toch bleven vooral de gewone Afrikanen hem aantrekken. In Ebbenhout beschrijft hij de dingen die hij met hen heeft meegemaakt.

4) De macht van de bal Edwin Schoon

Een boek over de macht van het voetbal in Afrika. Want wie de bal beheerst, kan scoren. Als spits of dictator. Op het veld, in de politieke arena of in de liefde.

5) ‘De blanke Masai’, ‘Terug uit Afrika’ en ‘Weerzien in Kenia’ Corine Hofmann

Een autobiografische trilogie:• In ‘De blanke Masai’ ontmoet de Zwitserse Corinne Hofmann tijdens een vakantie in Kenia de man van haar

dromen: de Masai-krijger Lketinga. Terug in eigen land kan ze hem niet uit haar hoofd zetten en ze besluit terug te keren om samen met Lketinga een ongewisse toekomst tegemoet te gaan, tot ze uiteindelijk noodgedwongen met hun dochtertje de stam moet verlaten.

• In Terug uit Afrika doet zij verslag van de eerste jaren terug in Europa, waarin ze beschrijft hoe ze zelfs na de bit-tere afloop van haar leven in Afrika blijft verlangen naar dit ondoorgrondelijke continent.

• In Weerzien in Kenia kan zij eindelijk de cirkel van haar bijzondere leven sluiten: achttien jaar na haar eerste va-kantie in Kenia bezoekt zij haar voormalige schoonfamilie opnieuw, om definitief afscheid van hen te nemen.

26

jokEr

nA DE kolonisTEn,nu ook DE ToErisTEn!

Het cosmeticamerk Clinique heeft een 3-stappenplan voor de huid, Frontline biedt een oplossing met zijn 4-stappenplan tegen teken en Joker ontwikkelde een 5-stappenplan voor de levensdroom van velen. In de voetsporen van Livingstone ontdek je Afrika in vijf 5 etappes: van Kaapstad tot Caïro. Reisbegeleider Danny Colman bijt de spits af, hij begeleidde het eerste traject: van Kaapstad naar de Victoria Falls.

Danny (50) is een ‘echte krokodil’: hij is al 23 jaar reisbegeleider bij Ka-ravaan en kan hierdoor terugvallen op heel wat ervaring. Vorige maand vertrok hij met een Jokergroep om de eerste route van een nieuwe Jo-kerreis te begeleiden: in vijf etappes ontdek je het zwarte continent. Het startpunt van het eerste traject ligt in Zuid-Afrika. Vervolgens gaat de reis langs uitgestrekte woestijnen in Namibië, naar het groene Botswana tot de adembenemende Victoria Wa-tervallen in Livingstone. Vier landen in drie weken, met minstens evenveel hoogtepunten!

Travel your dreams

Danny, jij mag als eerste deze ori-ginele 5-stappenreis begeleiden. Spannend?!

Danny: Niet echt spannend, het is eerder een lang opgebouwde droom die eindelijk vorm kreeg. De reis is in mijn ogen de ideale manier van reizen omdat deze drie belangrijke ingredi-enten bevat: participatie, duurzaam transport en Community Based Tou-rism.

Participatie leidt soms tot onvergete-lijke momenten. Deelnemers beleven iets met de plaatselijke bevolking. Dat kan gaan van koken tot muziek maken, van samen op tocht gaan tot meedelen in hun dagelijkse realiteit.

Duurzaam verplaatsen of plaatselijk transport gebruiken zoals bussen, boten, pick-ups of een lokale nacht-trein. Met 18 andere mensen 100 km in een Toyota Minibusje meerijden of-tewel de uitdrukking als sardienen in een blik aan de lijven ondervinden… dat doet iets met een mens. Blijf je daarentegen hoog en droog in een ‘Overland Truck’ met telelenzen neer-kijken op het zwarte continent en elke avond onder elkaar barbecueën, wel dan heb je op het einde van de reis enkel 10 Vlamingen veel beter leren kennen op een sightseeing tour.

Doordat ik in Afrika gewerkt heb, ken ik enkele toeristische initiatieven die daadwerkelijk iets betekenen voor de lokale gemeenschap. Een bezoek aan zo’n organisatie geef ik graag een plaatsje in mijn reisprogramma. Door mijn eigen enthousiasme merk ik dat bij deelnemers zo’n bezoek erg

in de smaak valt, want ze duiden dit achteraf aan als een hoogtepunt van de reis.

Hoe bereidde jij je voor op dit avontuur?

Danny: Dat is een heel lang verhaal. Laten we zeggen dat dit een proces is dat al 25 jaar evolueert in verschil-lende vormen. Het eerste plan was om alle etappes in een reis te gieten: met eigen jeeps van huis vertrekken en met de boot terugkeren vanuit Kaapstad. Helaas is deze manier van reizen geen optie voor velen, inclusief mezelf, want dit vraagt een grote in-vestering van geld en tijd.

De reis is nu onderverdeeld in kleinere trajecten waardoor ze voor iedereen realistischer wordt. Zo zal je deze reis op het werk beter kunnen verkopen, want je baas zal meer openstaan voor het goedkeuren van drie weken verlof in plaats van vier maanden. De hoogtepunten beleef je ook intenser doordat ze over vijf jaar gespreid zijn.

Klopte je hart altijd wat sneller voor het zwarte continent? Van-waar deze voorliefde?

Danny: Ik reisde al door Latijns-Ame-rika, Afrika en Azië, maar merkte dat mijn speelsheid en mijn geloof dat al-les zichzelf wel oplost het best aan-sluit bij de Afrikaanse cultuur. Het klikt gewoon tussen mij en Afrika.

Andere begeleiders maken hun klik met een ander continent. Het is be-langrijk dat je jezelf leert kennen. Of zoals een collega-reisbegeleider zo mooi zegt: “Travel your dreams!“

Interview met reisbegeleider Danny Colman over de nieuwe Joker-reis van Kaapstad naar de Victoria Falls.

door Sarah Trappeniersfoto’s: Danny Colman

27

Sinterklaasgevoel

Jij werkte de eerste etappe zelf uit. Waarom koos je voor deze route en uit welke hoogtepunten bestaat deze reis?

Danny: Ik werkte de route pas uit na-dat de hoogtepunten bepaald waren. Dat is een stuk gemakkelijker.

Het is belangrijk dat de hoogtepunten een spontaan Afrika-gevoel losma-ken bij de deelnemers. Ze krijgen een mooie mix van onder andere natuur, geschiedenis en contact met de loka-le bevolking. Deze toppers mochten niet ontbreken: de Kilimanjaro, Rob-beneiland van Nelson Mandela als grote zwarte leider en voorbeeld voor het hele continent, dr. Livingstone met zijn Victoria Watervallen, ‘Out of Africa’ of op safari gaan in een wild-park en ‘Gorilla’s in de mist’.

Welke onbekende parel moet het grote publiek dringend leren ken-nen?

Danny: De grootste parel is de Afri-kaan zelf. Daarom probeer ik tijdens elk traject enkele activiteiten te plan-nen samen met de lokale bevolking: samen boven de kookpotten hangen, dansen tot we onze voeten niet meer voelen, toneel spelen,…

Wat betreft onbekende belevenissen springt voor mij de ‘Cruise op Lake Malawi’ in het tweede traject er ze-ker uit. Je vaart drie dagen mee op een boot die helemaal vergane glorie uit de jaren ’50 uitstraalt. Je hebt je eigen kajuit en er is een restaurant en bar. Je meert aan in dorpjes waar deze boot de enige verbinding met de buitenwereld is. Het gaf me een echt Sinterklaasgevoel bij het aan-meren. Je hebt de kans om rond te lopen in onaangeroerde Afrikaanse dorpen.

Indien je één ding mocht veran-deren aan jouw route, wat zou dat dan zijn?

Danny: Ik zou een vlucht plannen bo-ven de Okavango-Delta. Dan pas zie je de grootsheid van de enorme rivier die doodloopt in de Kalahariwoestijn. Echt ongelooflijk! De tocht met een boot is ook adembenemend, maar hier geeft een bovenzicht toch een meerwaarde. Bij de Victoria Water-watervallen biedt zo’n bovenzicht dan weer geen meerwaarde. Zonde van het geld.

En verder eigenlijk niks. We hadden wel vaak het gevoel van: “Dedoem-

me hier wil ik langer blijven.” of “Hier kom ik terug.”, maar ja we hebben een missie te volbrengen. We zetten een persoonlijke stippellijn van onze reis op de wereldbol en het is een hele mooie.

Dakar kent iedereen, door de we-reldberoemde woestijnrace. Wat kan jij ons over Dekar vertellen?

Danny: Dekar is het gebied dat ver-plicht toegewezen is aan de Bosjes-mannen ‘de San’. In Dekar leven ze op een hedendaagse manier: in hui-zen en ze gaan naar school. Waar wij logeerden toonden de Bosjesmannen met veel fierheid hoe behendig ze zijn in het maken van koorden om vallen uit te zetten of hoe ze vuur maken en koken. Als grote apotheose word je getrakteerd op een dansritueel waar-mee ze tonen hoe zij omgaan met de geesten van hun voorouders. Zo’n San-ervaring meemaken is ook voor mij echt een moment dat bijblijft.

Je bracht een bezoek aan de Bos-jesmannen. Hoe druk je jezelf daar uit? Ken jij een paar woordjes die je misschien met het Karavaan-publiek wilt delen?

Danny: Met mijn lichaamstaal kom ik al heel ver, maar om eerlijk te zijn is het maar best dat de bevolking ter plaatse voor de Engelse vertalingen zorgen. Mijn lichaamstaal komt soms over als een grappig dialect vrees ik.

De reis eindigt op een indrukwek-kende plaats. Is dit bewust?

Danny: Ja, natuurlijk! Dr. Livingstone was een goed mens: hij kwam op tegen de slavernij, hij legde Afrika in kaart en zijn ontdekking van de Victo-ria Watervallen is toch wel de moeite om even te passeren.

Klein paradijs

Werk je het volgende traject ook zelf uit? Is het de bedoeling dat je alle etappes begeleidt?

Danny: Ja en neen. Ik werk ze wel verder uit en ik wil ze ook allemaal begeleiden, maar niet steeds met de-zelfde groep. Binnen Karavaan is er een sterke groep Afrika-lovers. Deze grote verscheidenheid aan kennis en ervaring verrijkt de route nog meer dan ze al is volgens mij.

Gaat dat niet snel vervelen: enkel reizen in Afrika begeleiden?

Danny: Neen, echt niet. Ik heb al in Afrika gewerkt en je mag niet verge-ten dat ik per jaar toch minstens 10 maanden in België vertoef dus dat vormt een serieus tegengewicht in manier van leven. Voor mezelf wil ik er in de toekomst nog langer verblij-ven, maar liever op kleine paradijse-lijke plaatsjes. Enige voorwaarde is wel een degelijke internetconnectie om het contact met het thuisfront te onderhouden. Kortom Afrika wordt zeker vervolgd!

Jouw reis kan je boeken via www.joker.be/ZAAA.

28

Boek van vrijdag 19/08 tot maandag 12/09 2011

de goedkoopste vliegtuigtickets

JOKER VROEGBOEKACTIE

Aanbod online vanaf 19 augustus op

www.joker.be/vluchten

Vroegboekers krijgen ook korting op hotels, huurwagens, reizen in internationale groep en individuele Joker-reizen

Vlieg goedkoop naar meerdan 400 bestemmingen

Bangkok

Vanaf 537 euro

Johannesburg

Vanaf 498 euro

Kathmandu

Vanaf 647 euro

Manila

Vanaf 591 euro

Montreal

Vanaf 433 euro

New York

Vanaf 389 euro

Rio de Janeiro

Vanaf 687 euro

Sydney

Vanaf 905 euro

Ad Vroegboek-Grande203x280.indd 1 11/08/11 11:28