De Handelsroute Keuzedeel Oriëntatie op ondernemerschap ... · Schrijf op wat je van de anderen...

Uitgeverij SarphatiD e H a n d e l s r o u t e

Keuzedeel Oriëntatie op ondernemerschap voor niveau 2

SchoolopdrachtenXX Vaardigheden | cohort 2016


Colofon

© Uitgeverij Sarphati BV 2016

Horaplantsoen 20 | 6717 LT Ede

Tel.: 0318 648 522

E-mail: [email protected]

Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave

mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een

geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt,

in enige vorm of op enige wijze, namelijk elektronisch,

mechanisch, door fotokopie, opnamen of enige andere

manier, zonder voorafgaande toestemming van de uitgever.

Ondanks alle inspanningen is het mogelijk dat niet alle

copyrights van de in de uitgave opgenomen illustraties

geregeld zijn. Degene die meent alsnog rechten te kunnen

doen gelden, wordt verzocht contact op te nemen met de

uitgever.

Auteur

Annet Weterings

Hoofdredactie

Boudewijn Gruwel

Bureauredactie

Redactiebureau M. van der Kleij

Hanna Molenaar | Redactie en

projectmanagement

Advies

Carla Pleijs | onderwijspraktijk

Foto’s

Ben Lohuis, Ferroli Nederland,

Foter | Marije Jellema, Ingimage,

Kega, Ritel, ROC Midden Nederland,

ROC van Twente, Shutterstock

Vormgeving en infographics

Carien Franken |

bureau visuele vertalingen

DTP en opmaak

Marjoleine van der Greft |

Marjoleine DTP & Vormgeving

SO ORIËNTATIE OP ONDERNEMERSCHAP (2)

Inhoud

Overzicht opdrachten 5Opdracht 1 Elevatorpitch 8Opdracht 2 Twee oefeningen in het kiezen 10Opdracht 3 Verslaggever gezocht 13Opdracht 4 Test jezelf 14Opdracht 5 Hoeveel weten we? 16Opdracht 6 Artikel rolmodellen 18Opdracht 7 Hoe doen zij het? 20Opdracht 8 Ondernemerseigenschappen 25Opdracht 9 BPV-opdracht 27Opdracht 10 Opsporing verzocht: gegevens over broodjeszaken 29Opdracht 11 Hoe deed Nebil het? 31Opdracht 12 15 gouden niches gezocht 33Opdracht 13 Adressen opvragen 35Opdracht 14 Bol &Bagel 36Opdracht 15 Sjiekdefriemel en vragenbak 40Opdracht 16 Opdracht in zeven delen 47Opdracht 17 Geld graag! 56Opdracht 18 Rap! 58Opdracht 19 Hoe is het om ondernemer te zijn? 59


Keuzedeel voor niveau 2

Oriëntatie op ondernemerschap

5


Bij het keuzedeel Oriëntatie op ondernemerschap niveau 2 horen de volgende schoolopdrachten:

Titel opdracht Hoort bij Bijbehorend werkproces

1 De elevatorpitch Hoofdstuk 1 − Wat voor ondernemer ben ik?

K1-W1 Oriënteert zich op het starten van een onderneming

2 Twee oefeningen in het kiezen

Hoofdstuk 1 − Wat voor ondernemer ben ik?


3 Verslaggever gezocht Hoofdstuk 1 − Wat voor ondernemer ben ik?


4 Test jezelf Hoofdstuk 1 − Wat voor ondernemer ben ik?


5 Hoeveel weten we? Hoofdstuk 1 − Wat voor ondernemer ben ik?


6 Artikel rolmodellen Hoofdstuk 1 − Wat voor ondernemer ben ik?


7 Hoe doen zij het? Hoofdstuk 2 − Mijn idee! K1-W2 Oriënteert zich op het runnen van een onderneming

8 Ondernemers-eigenschappen

Hoofdstuk 3 − Is this the moment?

K1-W2 Oriënteert zich op het runnen van een onderneming

9 BPV-opdracht Hoofdstuk 3 − Is this the moment?


10 Opsporing verzocht: gegevens over broodjeszaken

Hoofdstuk 3 − Is this the moment?


11 Hoe deed Nebil het? Hoofdstuk 4 − Waar is het gat in de markt?


12 15 gouden niches gezocht

Hoofdstuk 4 − Waar is het gat in de markt?


13 Adressen opvragen Hoofdstuk 4 − Waar is het gat in de markt?


Overzicht opdrachten

6


Titel opdracht Hoort bij Bijbehorend werkproces

14 Bol & Bagel Hoofdstuk 5 − Het ondernemingsplan


15 Sjiekdefriemel en vragenbak

Hoofdstuk 5 − Het ondernemingsplan


16 Opdracht in zeven delen Hoofdstuk 6 − Hoe ziet jouw product eruit?


17 Geld graag! Hoofdstuk 7 − Money, money, money


18 Rap! Hoofdstuk 7 − Money, money, money


19 Hoe is het om ondernemer te zijn?

Hoofdstuk 8 − De knoop doorhakken

K1-W3 Besluit of ondernemen als toekomstperspectief bij hem of haar past

7


1


8

Opdracht 1

Elevatorpitch

Individueel, klassikaal

Binnen en buiten school

Telefoon of andere opname-

apparatuur

2 uur

1 Jullie gaan jezelf voorstellen in een elevatorpitch. In één minuut tijd vertel je voor de klas:XX Hoe je heet.XX Hoe oud je bent.XX Waar je woont.XX Uit wat voor gezin je komt (hoeveel broers/zussen, andere familie).XX Wie je vrienden zijn.XX Wat je in je vrije tijd doet.XX Waarom je hier op school zit.XX Wat je toekomstplannen zijn.

2 Bereid je elevatorpitch goed voor:a Schrijf thuis een paar dingen kort op. Bijvoorbeeld waarom je hier

op school zit en wat je toekomstplannen zijn.b Neem de stopwatch van je telefoon en oefen je presentatie thuis

hardop voor de spiegel. Zit je binnen de minuut? Prima. Te lang? Schrap dan een of een paar onderwerpen. Zorg voor een korter verhaal.

c Kijk naar jezelf: hoe kom je over? Rustig? Zenuwachtig? Praat je rustig? Neem je af en toe pauze? Probeer rustig en verstaanbaar te praten.

d Let op de ehhhh’s. Probeer die weg te laten.e Op school: neem pen en papier voor je. Luister naar de elevator-

pitch van je klasgenoot. Schrijf op wat je van de anderen vindt. Zet achter een smiley van Joanita bijvoorbeeld: goed verstaanbaar. Begrijpelijk. Of: Te snel. Niet goed te volgen.

!

9


1f Als iedereen geweest is geven jullie elkaar de briefjes met de smi-leys. Je mag zelf weten of je je naam er wel of niet op zet.

g Wat vond je zelf? Ging het soepel? Hoe kun je je presentatie nog beter doen? Schrijf dat in je agenda. Die agenda haal je aan het eind van het jaar weer tevoorschijn. Dan doen we de elevatorpitch nog een keer.

10


2 Opdracht 2

Twee oefeningen in het kiezen

In drietallen, in viertallen,

in zestallen, klassikaal

Binnen school

Laptop met PowerPoint,

scan- en printmogelijkheid

3 uur

Oefening 1Kun jij goed kiezen? Of vind je het moeilijk? Hier kijken we naar hoe jij kiest. Als voorbeeld nemen we het uitkiezen van een nieuw mobieltje. Pak pen en papier.

XX Maak een groepje van drie.XX Lees voor jezelf het rijtje hierna. Zet een of meer kruisjes.

Vraag: Wat doe jij als je een mobieltje uit mag kiezen?

Bij vrienden, familie, buren of kennissen vragen welke goed is.

Aan medeleerlingen vragen welke mobieltjes zij hebben.

Rondkijken op school en op straat: welke telefoons gebruiken mensen?

Op de website van aanbieders kijken.

Naar een telefoonwinkel stappen en telefoons bekijken.

Op de prijs letten: de goedkoopste kiezen.

Letten op wat je krijgt voor de prijs

Letten op hoe lang je aan een abonnement vastzit

Of wil je alleen een nieuwe telefoon met een prepaidkaart?

Anders:

!

11


21 Vergelijk jouw antwoorden met de andere twee klasgenoten waarmee je de opdracht maakt. Wat zijn de verschillen in jullie antwoorden? Waarom heb jij wat anders aangekruist dan de anderen? Wat hebben de anderen anders gekozen dan jij? Waarom deden ze dat? Zet dit in een paar woorden op papier.

2 Wat hebben jullie hetzelfde gekozen? Waarom? Vertel de anderen waarom jij hiervoor hebt gekozen. Luister goed naar de anderen waarom ze dit hebben gekozen.

3 Elk groepje gaat nu om de beurt voor in de klas staan.

4 Een van jullie drie vertelt voor de klas wat jullie kozen: nummer 1 koos …, nummer 2 koos… en nummer 3 koos …

5 De tweede van het groepje vertelt wat jullie hetzelfde kozen. Hij vertelt er ook bij waarom jullie dat kozen.

6 De derde van het groepje vertelt over de verschillen in jullie keuze. Waarom was dat verschillend??

7 Zo gaat het met elk groepje van drie tot iedereen aan de beurt is geweest.

8 Wat heb je geleerd van deze opdracht?

Oefening 2

1 Zoek vijf klasgenoten op. Samen zijn jullie de ‘bende van zes’.

2 Je gaat met vijf vrienden op vakantie. Hoe bereid je je voor? Ieder van jullie vult de keuzelijst ’Vakantie’ in?

Vakantie

Je boekt in je eentje een busreis naar het buitenland in naam van je vrienden.

Je boekt samen met je vrienden de goedkoopste busreis die je op internet ziet.

Je gaat ieder jaar met een groepje naar hetzelfde adres. Je bereidt je niet voor.

12


Je gaat niet op vakantie.

Je bespreekt met je vrienden wat ze dit jaar willen. Waar willen we naartoe? Hoe duur mag het zijn? Van wanneer tot wanneer gaan we? Waar gaan we heen? Wat moet daar te doen zijn? Na alles goed met iedereen te hebben doorgesproken, boek je.

Jullie doen er lang over om te beslissen welke reis het wordt: iedere keer is er wel iemand die niet kan of niet wil.

3 Geef de lijst jouw eigen merkteken, bijvoorbeeld een X, een , een , een , een ≈, of een #. Onthoud dat symbool. Het is van jou.

4 Maak een scan van ieders lijst, met het merkteken.

5 Maak een powerpointpresentatie van alle ingevulde vakantielijsten van jullie groepje. Zet de beamer en laptop aan en laad jullie presentatie op de laptop.

6 Ga met alle zes de klasgenoten voor de klas staan.

7 Laat één vakantiekeuzelijst zien. Laat de klas raden van wie die lijst is. De bendeleden weten van wie de lijst is. Dat zien ze aan het tekentje dat erop staat. De anderen uit de klas weten het niet. Ze moeten raden doordat ze zien wat jij hebt aangekruist.

8 De klas legt uit: waarom denken ze dat bijvoorbeeld Karima deze lijst heeft ingevuld? Welke voorkeuren van Karima zien ze?

9 Nadat een lid ‘geraden’ is komt het werkelijke lid naar voren. Zij of hij vertelt waarom het zijn of haar lijst is. Het lid legt uit waarom hij of zij het zo heeft ingevuld. Had de klas het goed geraden of zaten ze ernaast? Hoe goed kennen jullie elkaar?

2

13

1


Opdracht 3

Verslaggever gezocht



Telefoon, afspeelapparatuur,

groot scherm, usb-stick

3 uur

1 Maak een afspraak voor een interview met je leidinggevende in je BPV.

2 Vraag of je voor een opdracht van school even mag komen praten. Zeg dat je een interview af wilt nemen over wat je moet weten als je begint als ondernemer. Het duurt ongeveer tien minuten.

3 Neem een telefoon mee. Een filmpje opnemen met je telefoon mag ook. Neem alles op wat je leidinggevende zegt. Stel deze vragen:XX Wat moest u allemaal weten toen u uw bedrijf begon?XX Waar bent u toen naar toegegaan?XX Waar nog meer?XX Kreeg u het antwoord wat u zocht?XX Heeft u iets gehad aan die antwoorden? Wat heeft u eraan gehad?XX Waar bent u nog meer naar toegegaan?XX Wie hebt u gesproken of gebeld?XX Welke vergunningen had u nodig?XX Waarmee hebt u geïnvesteerd? Wie heeft betaald? De bank?

Familie? Anderen?XX Waarmee moeten ondernemers beginnen volgens u?

4 Zet het filmpje op een stick of mail het naar de docent. Laat het zien op groot scherm in de klas. Vertel erbij:XX Om wat voor bedrijf het gaat.XX Wat doet jouw leidinggevende?XX Wat doe jij op je BPV?XX Wat vind je van wat hij zegt?XX Wat vindt de klas van wat hij zegt?XX Wist je dat je dit nodig was om een bedrijf te starten?XX Zijn er nog vragen?

5 Alle klasgenoten laten hun filmpje zien. Iedereen reageert erop. Jullie herhalen punt 4.

!

3

14


4 Opdracht 4

Test jezelf

Individueel, naar keuze

klassikaal

Binnen school

−

1 uur

Eerst bekijken we wat voor soort mens je bent. Je hebt drukke en stille mensen. Mensen die heel veel denken en mensen die heel veel doen. Mensen die met zichzelf bezig zijn of mensen die met anderen bezig zijn. Wat voor type ben jij?

Vul de test in die hieronder staat. Daarin staan eigenschappen van een ondernemer. Vul de lijst niet snel in. Denk bij elke vraag goed na. Zet een kruisje bij ja of nee.

Eigenschappen van een ondernemer Ja Nee

Ga je graag een wedstrijdje aan?

Gebeuren dingen vaak zoals jij het wil?

Zie je meestal wat nodig is om iets te verbeteren?

Heb je vaak ideeën?

Steek je veel tijd en moeite in wat je graag wilt?

Ben je bezig met wat anderen nodig hebben?

Kun je samenwerken?

Ben je een doorzetter? Ook als het even tegenzit?

Pas je je makkelijk aan veranderingen aan?

Kun je jezelf op de achtergrond zetten?

Werk je heel hard als iets af moet?

Zie je nieuwe mogelijkheden en kansen?

Kun je samenvatten wat anderen zeggen?

!

15

1


Eigenschappen van een ondernemer Ja Nee

Kijk je anderen aan? Zoek je contact?

Ben je gevoelig voor sfeer?

Zoek je informatie op? Lees je? Mail je of ga je het persoonlijk vragen?

Lees je weleens iets over mensen die voor jou belangrijk zijn?

Was je antwoord op bijna alle vragen ja? Dan ben je een echte ondernemer. Tenminste, als je de lijst eerlijk hebt ingevuld. Had je meer ‘nee’-antwoorden? Dan moet je nog wat leren.

4

16


16

Opdracht 5

Hoeveel weten we?

In drietallen, klassikaal

Binnen school

−

1 uur

Maak een groepje van drie leerlingen. Bespreek met die twee leerlingen de vier vragen in de tabel. Verdeel de taken zoals je hierna leest. Kies wat jou het beste ligt.

Eén van jullie vraagt en schrijft. Hij of zij zet de antwoorden in de tweede kolom.De tweede zoekt op waar je hier informatie over kunt vinden. Hij geeft het door aan de persoon die vraagt en schrijft. Nummer een dus.De derde persoon presenteert de resultaten aan de klas. Hij of zij vertelt:Wat jullie hebben ingevuld.XX Of jullie ergens geen antwoord op hebben gevonden. Hoe kwam dat?XX Was het makkelijk of moeilijk om de informatie te vinden? Waarom was

het makkelijk of moeilijk?XX Heeft iemand nog vragen of opmerkingen?

Weten jullie Antwoorden Waar vind je informatie?

1 Of je idee de moeite waard is? Zullen er mensen zijn die het gaan kopen?

Om te weten wie je klanten zijn, moet je:

Om te weten wie jouw klanten zijn, ga je:

2 Of jij niet precies hetzelfde doet als de concurrentie?

Daar kom je achter door: Dan zoek je hier:

!

5

17


5Weten jullie Antwoorden Waar vind je informatie?

3 Waar je geld vandaan haalt om je bedrijf op te starten?

Hier haal ik geld vandaan: Informatie over financiering voor je bedrijf vind je:

4 Hoe je social media inzet om klanten te vinden?

Je kunt social media inzetten om:

Daarvoor moet je kijken bij:

Bespreek de antwoorden later samen de hele klas. Luister naar wat de anderen erover te zeggen hebben.Wist je al veel? Mooi. Wist je nog weinig? Geen probleem. Het is nooit te laat om ergens achteraan te gaan. Het gaat erom dat je snapt dat er veel voor nodig is om een bedrijf te starten.

18


6 Opdracht 6

Artikel rolmodellen

In viertallen, klassikaal

Binnen school

−

1 uur

Lees dit artikel voor jezelf.

Toename aantal ondernemende rolmodellen voor beginnende ondernemers

1 De docent maakt groepjes van vier. Jullie overleggen wie van jullie iets opschrijft. Dat noemen we de notulist is.

2 Vertel elkaar wat er in het artikel staat over rolmodellen. De notulist schrijft het in een paar woorden op.

3 Vertel aan elkaar waarom jullie ondernemer willen worden. Waarom heb je deze keuzemodule gekozen? De notulist schrijft het op.

4 Vertel elkaar: wat denken jullie dat een rolmodel is? Wie van jullie bewondert een ondernemer? Welke ondernemer? Waarom? Bewonder je niet een ondernemer, maar wel iemand anders? Wie? Uit welke branche? Vertel waarom. Probeer alle vier een rolmodel te vinden en te vertellen wat je in hem of haar bewondert.

!

Een rolmodel is iemand waar je je aan spiegelt. Een voorbeeld, een ideaal persoon. Ondernemende rolmodellen zijn belangrijk. Bij een op de drie nieuwe ondernemers heeft een andere ondernemer of een ander bedrijf invloed gehad. Het rolmodel is vaak een voorbeeld om een eigen bedrijf op te richten.

Ondernemers of bedrijven uit het eigen netwerk van de aanstaande ondernemer dienen als rolmodel.De afgelopen jaren zijn er steeds meer ondernemende rolmodellen gekomen. Daardoor wordt Nederland steeds onderne-mender.

19


65 Wat zouden jullie ook zo willen doen als je rolmodel? Wat zou je anders willen doen?

6 De docent vraagt aan een of meer groepjes om te vertellen wat er in een bepaald groepje is besproken. Hebben sommigen dezelfde rolmodellen? Of zijn het allemaal verschillende? Hoe kunnen die rolmodellen jullie helpen bij het ondernemer zijn?

20


7 Opdracht 7

Hoe doen zij het?

In negen groepjes, klassikaal


Kopieermogelijkheid

4 uur

In deze opdracht kijk je de kunst af van andere ondernemers. Je stelt vragen aan iemand met een eigen bedrijf. Dat kan de eigenaar zijn van een installatiebedrijf, een juwelierswinkel, catering aan huis, bakkerij, garage of een kapsalon. Of iets anders. Als je maar naar iemand stapt die zelf dat bedrijf heeft opgestart. Lees eerst hieronder wat ‘De interviewer’, ‘De vragenverzorger’, en ‘De presentator’ moeten doen.

De interviewer: spreek af wie van jullie een ondernemer opbelt of je er langsgaat. Dat is de interviewer. De interviewer vraagt de ondernemer of hij of zij met een paar mensen langs mag komen. Vertel op welke school je zit. Vertel ook over het vak waar je mee bezig bent: oriëntatie op ondernemerschap. Vraag of je drie vragen mag stellen. Het gaat over het opstarten van een eigen bedrijf. Zeg dat je wilt leren hoe dat moet. En dat je hem of haar wilt vragen hoe ze dat gedaan hebben.

De vragenverzorger: iemand anders zorgt voor de vragen. Die let op dat hij of zij het lijstje met vragen bij de hand heeft. De vragenverzorger zorgt voor de geluidsopnamen. Bijvoorbeeld zijn telefoon. Hij of zij speelt de antwoorden af en laat de anderen meeluisteren. De vragenverzorger schrijft met een paar steekwoorden de antwoorden op het vragenformulier. De vragenverzorger kopieert de antwoorden net zoveel keer als er leerlingen in de klas zitten.

De presentator: een derde leerling zorgt voor de presentatie als jullie weer terug zijn in de klas. Daarover lees je hierna meer. Maar wijs alvast iemand aan.

!

21

1


71 De docent verdeelt de klas in negen groepjes. Ieder groepje krijgt drie vragen (zie hierna). Elk groepje heeft andere vragen. Jullie stellen de vragen aan de ondernemer. Je brengt later alle antwoorden weer mee terug naar de klas. Daar bespreken we ze.

2 Bespreek in je groepje wie een ondernemer kent. Als niemand een ondernemer kent, ga je met zijn drieën naar het eerste de beste winkelcentrum in de buurt. Verdeel de taken: iemand is interviewer, iemand is vragenverzorger en iemand is presentator. Dit is wat jullie doen:

Dit zijn de vragen:

Groepje 1: jullie vragen gaan over waarom dit bedrijf zo bijzonder is (hun USP: Unique Selling Point).Vraag aan de man of vrouw die met het bedrijf begonnen is:

Vraag Antwoord

1 Hoe kwam u op het idee om dit te gaan doen?

2 Hoe wist u wat uw concurrent deed?

3 Waarom was u beter dan uw concurrent?

Groepje 2: jullie vragen gaan over voor welk soort klanten dit bedrijf is opgericht.Vraag aan de man of vrouw die met het bedrijf begonnen is:

Vraag Antwoord

1 Hoe kwam u erachter welke klanten u kreeg?

2 Hoe wist u wat die klanten wilden?

3 Hoe bent u ingegaan op wat uw klanten wilden?

22


7 Groepje 3: jullie vragen gaan over hoe een klant weet dat het bedrijf bestaat.Vraag aan de man of vrouw die met het bedrijf begonnen is:

Vraag Antwoord

1 Hoe weten de klanten dat u er bent?

2 Wat doet u met social media? (YouTube,Twitter, Facebook, LinkedIn?)

3 Hoe zorgt u dat klanten terugkomen?

Groepje 4: jullie vragen gaan over hoe het bedrijf de relatie met de klant onderhoudt.Vraag aan de man of vrouw die met het bedrijf begonnen is:

Vraag Antwoord

1 Hoe houdt u contact met uw klant?

2 Zijn er bijeenkomsten met uw klant?

3 Krijgen groepen klanten voordeel bij u?

Groepje 5: jullie vragen gaan over hoe goed het product is en wat het bedrijf doet om dat zo te houdenVraag aan de man of vrouw die met het bedrijf begonnen is:

Vraag Antwoord

1 Wat doet u om een goed product of een goede dienst te brengen?

2 Wat doet u om uw product te verbeteren?

3 Wat doet u als er iets aan het product mankeert? Welke service biedt u dan?

23


7Groepje 6: jullie vragen gaan over hoe het bedrijf aan alles komt wat nodig is om het bedrijf te kunnen voeren.Vraag aan de man of vrouw die met het bedrijf begonnen is:

Vraag Antwoord

1 Hoe bent u aan een bedrijfspand gekomen?

2 Hoe bent u aan materiaal gekomen?

3 Hoe bent u aan personeel gekomen?

Groepje 7: jullie vragen gaan over met wie hij of zij in het bedrijf werkt en met wie buiten het bedrijf.Vraag aan de man of vrouw die met het bedrijf begonnen is:

Vraag Antwoord

1 Met wie werkt u samen in het bedrijf? Hoe werkt u samen?

2 Met wie werkt u samen buiten het bedrijf? Wat doet u met hen?

3 Wie hebt u nog meer nodig om mee samen te werken?

Groepje 8: jullie vragen gaan over de kosten van het bedrijf.Vraag aan de man of vrouw die met het bedrijf begonnen is:

Vraag Antwoord

1 Welke kosten moest u maken?

2 Welke vaste kosten hebt u (komen steeds terug)? Welke variabele kosten hebt u? Kosten die soms hoger, soms lager zijn.

3 Hoe dekt u de kosten?

24


7 Groepje 9: jullie vragen gaan over de inkomsten van het bedrijf.Vraag aan de man of vrouw die met het bedrijf begonnen is:

Vraag Antwoord

1 Waar komen uw inkomsten nu vandaan?

2 Waar komen uw inkomsten in de toekomst vandaan?

3 Plezier hebben en voldoening krijgen zijn ook inkomsten. Het gevoel hebben dat je goed bezig bent. Hoe bereikt u dat?

Uit: www.dwvdo.nl

Terug in de klas:a De vragenverzorger kopieert de blaadjes met de antwoorden net zoveel

keer als er leerlingen in de klas zitten.b De presentator vertelt in ongeveer tien minuten wat de ondernemer ver-

telde. En wat hij antwoordde op de vragen.c Wanneer de presentator praat mogen andere leerlingen hem of haar

vragen stellen. Bijvoorbeeld: hoe lang bestaat dat bedrijf al? Hoeveel geld had die mijnheer of mevrouw nodig om te starten? Of een andere vraag. Iedereen van het groepje van de presentator (de interviewer en de vra-genverzorger) helpen natuurlijk bij het geven van de antwoorden.

d Iedere leerling krijgt de gekopieerde blaadjes van jullie groepje. Zo weet iedereen wat jullie hebben gehoord.

e Nu is het volgende groepje aan de beurt. Herhaal a tot en met d tot alle 9 groepjes aan de beurt zijn geweest.

f Na afloop bespreken jullie met de docent: hoe het is gegaan, wat vond je moeilijk en wat heb je geleerd.

25

1


Opdracht 8

Ondernemerseigenschappen

Individueel

Binnen school

−

2 uur

1 Kijk naar het lijstje eigenschappen van een ondernemer.

Eigenschappen van een ondernemer XX Ga je graag een wedstrijdje aan?XX Gebeuren dingen vaak zoals jij het wil?XX Zie je meestal wat nodig is om iets te verbeteren?XX Heb je vaak ideeën?XX Steek je veel tijd en moeite in wat je graag wilt?XX Ben je bezig met wat anderen nodig hebben?XX Kun je samenwerken? XX Ben je een doorzetter? Ook als het even tegenzit?XX Pas je je makkelijk aan veranderingen aan?XX Kun je jezelf op de achtergrond zetten?XX Werk je heel hard als iets af moet?XX Zie je nieuwe mogelijkheden en kansen?XX Kun je samenvatten wat anderen zeggen?XX Kijk je anderen aan? Zoek je contact?XX Ben je gevoelig voor sfeer?XX Zoek je informatie op? Lees je? Mail je of ga je het persoonlijk

vragen?XX Lees je weleens iets over mensen die voor jou belangrijk zijn?

2 Schrijf op een apart vel papier alles wat je nog niet zo goed kunt. Geef elk onderwerp een nummer. Bijvoorbeeld: 1: ik moet beter naar anderen leren luisteren. 2: ik heb geen verstand van boekhouden.

!

8

26


8 3 Denk nu goed na. Wat doe je aan die zwakke punten? Achter elk zwak punt dat je hebt opgeschreven schrijf je wat jij denkt dat je eraan kunt doen. Bijvoorbeeld:a Voor dit zwakke punt ga ik…b Om dit te leren ga ik…c Om hiermee om te leren gaan wil ik…d Ik vraag de volgende mensen om mij daarbij te helpen:

4 Vergeet vooral niet om te denken aan mensen die je hierbij kunnen helpen. Heb je een familielid, vriend of kennis die je erbij kan helpen? Moet je eerst informatie vragen? Ga je een cursus volgen? Kijk je bij je BPV wie jou kan helpen?

5 Maak een afspraak met je docent en bespreek met hem je lijst. Heeft hij nog aanvullingen?

27

1


Opdracht 9

BPV-opdracht

Individueel, samen met

leidinggevende, naar keuze

samen met docent


−

3 uur

Vraag je leidinggevende op je BPV je te helpen met je verbeterpunten. Maak met je docent de afspraak hoe lang je over deze opdracht mag doen, en op welke datum het afsprakenbriefje ingeleverd moet zijn.

1 Stap op je BPV op je leidinggevende af, of bel of mail.

2 Zeg (of mail) dat je een afspraak wil maken om te praten over dingen die jij wilt verbeteren om ondernemender te worden.

3 Geef aan dat het gaat om ondernemend worden. Dat je daar eigenschappen voor nodig hebt die je nog niet allemaal hebt.

4 Deze eigenschappen heb jij volgens jou nog niet voldoende: laat je leidinggevende weten welke eigenschappen dat zijn.XX 1.XX 2.XX Enzovoort.

5 Zeg dat je wilt weten of hij of zij je erbij kan helpen. Denk daar zelf over na: wat kun je al zelf doen? Vraag je leidinggevende daarover ook na te denken. Spreek een dag en een tijd af.

!

9

28


9 6 Neem dit lijstje mee naar je afspraak:a Deze eigenschappen wil ik verbeteren: Gebruik daarvoor het lijstje

dat je bij punt 4 hebt ingevuld.b Vindt u ook dat dit eigenschappen zijn die ik moet verbeteren?c Uit welke situaties blijkt dat ik die eigenschappen moet verbete-

ren?d Hoe denkt u dat ik die kan verbeteren?e Wat kan ik zelf doen?f Wat kunt u voor me doen?g Hoe kunnen collega’s helpen?h Wat kan ik hen vragen?i Wat kan ik nog meer verbeteren?j Wat doe ik goed?k In welke situaties? Hebt u een voorbeeld?l Mag ik over een halfjaar terugkomen om te kijken of de situatie is

verbeterd?m Wat spreken we praktisch af over het verbeteren van mijn onderne-

merseigenschappen?

7 Schrijf op wat jullie afspreken. Laat dat lezen. Vraag hem/haar er een handtekening onder te zetten. Misschien wil hij of zij er ook nog iets bij schrijven?

8 Neem de afspraken van punt 7 mee naar school. Geef ze aan je docent. Deze beslist of hij/zij de afspraken met jou persoonlijk bespreekt. Het kan ook zijn dat hij ze in groepjes laat bespreken. Of in het algemeen in de klas.

29


10Opdracht 10

Opsporing verzocht: gegevens over broodjeszaken



Laptop/pc, toegang tot

internet

2 uur

Je wilt een broodjeszaak beginnen. Maar dan moet je wel eerst een aantal zaken uitzoeken.

1 Zoek uit waar broodjeszaken zitten in een straal van 5 kilometer rondom de straat waar jij woont. Kijk bijvoorbeeld op Google Maps om te zien waar die straal van 5 kilometer ophoudt. Zoek verder aan de hand van gegevens die je op internet vindt bij websites of gegevens van de Kamer van Koophandel.

2 Vul de lijst hieronder in.

Broodjeszaken in een straal van vijf kilometer rond de straat waar ik woon

Hoeveel broodjeszaken zijn er?

Hoe heten ze?

Hoe groot zijn ze?

Wat leveren ze precies?

Wie zijn hun klanten?

Hoeveel klanten hebben ze?

Wat zijn hun prijzen?

Hoe maken ze reclame?

!

30


10 3 Jij wilt binnen die straal van vijf kilometer rond je huis een broodjeszaak beginnen. Kijk dan eerst goed naar de gegevens in de lijst hiervoor. Geef dan antwoord op de volgende vragen:a Zijn er veel/weinig bedrijven?b Hoe groot wil jij worden?c Wat lever jij anders dan je concurrent(en)?d Wie zijn jouw klanten?e Botst dat met de klanten van de concurrent?f Kunnen jouw klanten jouw product betalen?g Wat zijn jouw prijzen?h Hoeveel klanten moet jij hebben om uit de kosten te komen?i Hoe maak jij reclame?

4 Trek je conclusies. Misschien besluit je om ergens anders te gaan zitten met je bedrijf. Of om iets anders aan te bieden. Of je prijzen omlaag of omhoog te gooien. Of eerst beter uit te zoeken wie je klanten zijn. Waar die zitten en of ze jouw product kunnen betalen. Maar het allerbelangrijkste is: wat maakt jouw broodjeszaak anders dan al die andere broodjeszaken?

31


11Opdracht 11

Hoe deed Nebil het?


nabespreken

Binnen school


internet

1 uur

Nebil Abdurazak, een 16-jarige Ethiopische scholier, vindt een gat in de markt.Hij verkoopt papieren bidmatjes.

XX Bekijk het volgende filmpje en beantwoord de vragen met de hele klas. www.use.li/c16/0115

1 De islam wordt steeds populairder in Ethiopië. Hoe benut Nebil dat?

2 Waar woont hij? In welk deel van de stad? Waar is dat vlakbij?

3 Wat betekent dat voor zijn verkoop?

4 Wat zag Nebil om zich heen? Welk plan kreeg hij toen?

5 Nebil had geen geld om te investeren. Hoe kwam hij dan aan zijn materiaal?

6 Wat deed hij met het cementpapier?

7 Vroeg hij geld aan de eerste gebruiker? Waarom niet?

8 Vroeg hij later geld?

9 Waarom hielp het dat hij in het economisch centrum van Addis Abeba was?

10 Waarom steeg de vraag naar matjes?

!

32


11 11 Later kreeg hij het papier niet meer gratis. Maakte hij toen toch nog winst?

12 Hoe breidde Nebil uit? Waar spaarde hij voor en wat kocht hij?

13 Wat verkoopt hij naast bidmatjes?

14 Wat zijn de toekomstplannen van Nebil?

15 Wat vind je daarvan?

16 Dit hoofdstuk gaat over het vinden van een gat in de markt. Kun je zeggen dat dit een gat in de markt is?

33


12Opdracht 12

15 gouden niches gezocht

Individueel, in drietallen,

klassikaal

Binnen school


internet, printmogelijkheid

2 uur

1 Dit deel van de opdracht doe je alleen. Zoek digitaal in De Gouden Gids naar 15 niches. Dat zijn bedrijven waarvan je niet wist dat ze bestonden. Neem gerust bedrijven als een bakker of een supermarkt, maar dan wel bijzondere bakkers en bijzondere supermarkten. Vul in de zoekopdracht eerst in bij welke branche je zoekt (bijvoorbeeld adviesbureau, mode, wat je waar wilt). Daarna een plaats. De eerste krijg je alvast cadeau. Kijk maar in de tabel. Scan het resultaat, of typ en print het.

2 Dit deel van de opdracht doe je met zijn drieën. Stel elkaar de volgende vragen:a Welke bedrijven heb jij uitgezocht?b Wat maakt die bedrijven zo bijzonder dat het een nichebedrijf is?c Wordt duidelijk uit de site hoe het bedrijf tot zijn product is geko-

men?d Aan wie zouden die bedrijven verkopen? Ga ze een voor een na.e Waarom juist aan hen?f In welke plaats worden die producten verkocht? Waarom juist

daar?g Hoe bereiken die bedrijven hun klanten? Wat vind je daarvan?h Ken jij nog meer manieren om klanten te bereiken?

3 Bespreek jullie resultaten in de klas. Elke groepje van drie komt aan de beurt en vertelt welke niches ze gevonden hebben, enzovoort. (Zie a t/m g)

!

34


12 Naam nichebedrijf Wat doet het nichebedrijf

1 Van Groeningen Couture Veronique Amsterdam

Handgemaakte kleding van zijde met borduursels.

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

35


13Opdracht 13

Adressen opvragen

Individueel

Binnen school

Laptop met internet

1 uur

Manieren om doelgroep te bevragenEr zijn veel manieren om mensen iets te vragen. Je kunt natuurlijk deur voor deur bij mensen aanbellen en vragen of ze geïnteresseerd zijn. Of in je vriendenkring rondvragen of mensen op straat aanspreken. Maar dat vraagt veel tijd en je bereikt misschien niet de mensen die in je doelgroep zitten. VragenlijstjeVragenlijsten rondsturen kan ook. Bijvoorbeeld: hebt u er wel eens aan gedacht om ’s morgens niet door een wekker wakker gemaakt te worden, maar door het trillen van een horloge? Zo maakt u uw man of vrouw niet wakker. Zou u dat een goed idee vinden? En dan kun je verder vragen. Bijvoorbeeld waar ze dat zouden kopen, online of offline. En wat ze er voor over zouden hebben.

Gegevens opvragenNamen en adressen kun je opvragen bij instanties. Maar je kunt ook eerst mensen in je eigen netwerk om gegevens vragen. Die hebben misschien weer namen en e-mailadressen in hun netwerk. Dat werkt vaak goed. Je kunt bij de Kamer van Koophandel en gespecialiseerde bureaus ook adressen opvragen. En natuurlijk zoek je op internet naar je branchevereniging. En bij het Centraal Bureau voor Statistiek. (www.cbs.nl)

1 Zoek vijf bureaus waar je adressen op kunt vragen.

2 Zet erbij of ze er geld voor vragen en hoeveel.

3 Weet jij nog meer manieren om achter gegevens van jouw doelgroep te komen?

!

36


14 Opdracht 14

Bol & Bagel

Individueel, in drietallen,

klassikaal

Binnen school

−

1 uur

Hieronder staat een voorbeeld van het ondernemersplan van broodjeszaak Bol & Bagel. Lees dit voorbeeld goed door. Ga daarna naar de vragen.

Inleiding Ik werkte in een restaurant, een café en een bakkerij. Ik kon geen keuze maken. Toen bedacht ik dat ik deze branches ook kon samenvoegen.Het voordeel van een broodjeszaak is dat de werktijden regelmatiger zijn dan van een café of bakkerij. In Westerburg aan de Horecalaan 10 zijn veel mogelijkheden voor een broodjeszaak.

Samenvatting Bol & Bagel is een broodjeszaak en lunchroom waar mensen kunnen eten en drinken. Het is ook een bezorgdienst. De doelgroep is het winkelend publiek en de bedrijven van het bedrijventerrein dat ernaast ligt.

De concurrentie bestaat uit twee bakkerijen. Vergeleken met Bol & Bagel hebben zij minder producten en geen lunchroom. Ik verwacht dat het winkelend publiek naar Bol & Bagel komt om iets te eten. Ook zijn er drie broodjeszaken in een straal van 10 km, maar die rekenen hogere bezorgkosten dan ik i.v.m. de afstand.

Ik heb verse producten en een uitgebreid assortiment. Daarom zullen bedrijven eerder bij mij bestellen dan bij de concurrent. Bovendien lever ik snel en goedkoop. Er zijn veel mensen die daar winkelen, veel bedrijven en weinig concurrentie. Daarbij heb ik goede contacten met leveranciers. Daardoor kan ik verse producten leveren van een hoge kwaliteit voor een gunstige prijs.

!

37


14Samenvatting Ik start een eenmanszaak omdat dit voor de belasting het meest gunstig is. Vooral met de omzet die ik verwacht. Er zijn nog twee personeelsleden. Die zijn er voor het klaarmaken en bezorgen van de producten en voor de bediening. Mijn prijzen zijn te vergelijken met die van mijn concurrenten. Voor de promotie van Bol & Bagel gebruik ik stempelkaarten. Daarmee sparen vaste klanten voor een gratis product of korting.

Realisatie Wat er nog moet gebeuren is het pand verbouwen, personeel aannemen, een cursus volgen en het geld regelen. Er is contact geweest met aannemers. Er zijn prijsafspraken gemaakt en ik heb opgeschreven welke kosten ik nog tegenkom. We starten een maand voor de opening zodat er tijd is om uit te lopen. Om personeel te vinden heb ik uitzendbureaus ingeschakeld. Krijg ik daarvan niet het juiste personeel, dan neem ik zelf een aantal dingen over tot ik de goede mensen heb gevonden.Volgende maand start ik met een cursus leidinggeven om het personeel aan te sturen. De cursus is een maand voor opening afgerond.

Ondernemers-kwaliteiten

Sterke eigenschappen: creativiteit, doorzettingsvermogen, kennis van de branche, flexibel, groot verantwoordelijkheidsgevoel.

Verbeterpunten: te weinig verstand van geld. Ik besteed een groot gedeelte van de administratie uit. Leidinggeven los ik op door de cursus gericht leidinggeven te volgen.

Bedrijfsidee Broodjeszaak en lunchroom, gespecialiseerd in het verzorgen en bezorgen van verse belegde broodjes aan bedrijven. De lunchroom is groot genoeg voor 20 personen. Het assortiment bestaat uit verschillende soorten belegde broodjes, warme en koude snacks, soep en warme en koude non-alcoholische dranken. Klanten kunnen bestellen via het bestelformulier op onze site, of de bestelling doorbellen.

Personeel Als het bedrijf start zijn er twee personeelsleden in dienst. Een fulltimer en een parttimer. De fulltimer helpt bij de verzorging en bezorging van de bestellingen en is inzetbaar voor de bediening in de lunchroom. Hij of zij kan ook de ondernemer vervangen bij afwezigheid. De parttimer werkt van 10.00 uur tot 15.00 uur. Deze bedient de lunchroom en helpt bij bestellingen. De fulltimer krijgt een tijdelijk contract van 6 maanden met uitzicht op een vast dienstverband. De parttimer werkt op oproepbasis. De fulltimer moet voor het bezorgen van de bestellingen in bezit zijn van rijbewijs B.

38


14 Daarom ben ik exclusief

Door afspraken met plaatselijke leveranciers kan Bol & Bagel versere producten leveren dan concurrenten die afhankelijk zijn van een groothandel. Bol & Bagel heeft een uitgebreider assortiment en kan sneller en goedkoper bezorgen dan concurrenten.

Financiering Marketingactieplan

Actie Door Datum / periode

Servies uitkiezen en laten bedrukken Simone 26 maart 2017

Hoe: Kosten

Bij Serviesprint offerte aanvragen, type servies uitkiezen, plaats logo bepalen en laten bedrukken

€ 500,-

Actie Door Datum / periode

Flyers laten maken en bedrukken Simone 4 april 2017

Hoe: Kosten

Met behulp van BarPromo flyers ontwerpen en drukken. € 450,-

Promotie Eén keer per maand krijgen bedrijven in de omgeving een flyer. Hierop staat de aanbieding van die maand. De nadruk ligt op de snelle, goedkope bezorging en de versheid en kwaliteit van de producten. Tijdens drukke winkeldagen en koopzondagen worden er op straat flyers uitgedeeld met een aanbieding. Het winkelend publiek kan de flyer inleveren in ruil voor de aanbieding.

Bron: www.tuxx.nl/ondernemer

1 Maak een groepje van drie. Een van de drie praat mee, schrijft de antwoorden op en presenteert ze straks aan de klas. De andere twee denken en praten mee om de antwoorden te formuleren.a Wat vind je van het idee van deze ondernemer?b Vind je het een origineel idee? Heeft hij een niche in de markt te

pakken?c Vind je dat Bol & Bagel goed onderzoek naar de concurrentie heeft

gedaan?d Denk jij dat Bol & Bagel zich genoeg onderscheidt van de concur-

rent?e Waarom denk je dat de producten van Bol & Bagel verser zijn dan

die van de concurrent?f Hoe stel je je voor dat Bol & Bagel sneller en goedkoper levert dan

de concurrent?

39


14g Vind je dat Bol & Bagel genoeg tijd neemt om personeel aan te

nemen, een cursus te volgen en te verbouwen?h Heeft de eigenaar van Bol & Bagel genoeg ondernemersvaardighe-

den in huis? Wat vind jij?i Denk je dat de eigenaar van Bol & Bagel er genoeg aan doet om

zijn minpunten te verbeteren? Zo nee: wat zou hij nog meer kun-nen doen?

j Hoe denk jij over het aannemen van een fulltimer en een parttimer en hun taken? Verstandig?

k Over welk soort afspraken met plaatselijke leveranciers zou het kunnen gaan, denk je? Gebruik je fantasie!

l Heeft de eigenaar van Bol & Bagel voldoende marketingacties ondernomen? Zou jij dingen weglaten/toevoegen?

m Is die flyer een goed idee? Waarom wel/niet? Zou jij nog iets anders doen om je zaak te promoten?

2 De presentator vertelt wat jullie vonden van het ondernemersplan van Bol & Bagel.

3 Jullie wisselen uit met de andere presentatoren wat die ervan vonden.

4 Een van jullie, of de docent, schrijft jullie meningen op een bord of flapover.

40


Opdracht 15

Sjiekdefriemel en vragenbak


Binnen school

Kopieermogelijkheid, papier om

in stroken te knippen, schaar,

bak om stroken in te doen

1 uur

Lees het artikel hieronder over Sjiekdefriemel.

SJIEKDEFRIEMELPatricia Wijsma uit Apeldoorn verkoopt schoenen, sneakers en laarsjes in allerlei kleuren.En véél! Een winkel heeft ze niet, haar webshop is nog niet in de lucht. Onder de naam Sjiek-defriemel organiseert ze twee keer per week een verkoop in de smederij van paleis Het Loo. Dan hangen de klanten met de benen buiten. Ze komen van heinde en ver, ook uit België en Duitsland. Wijsma’s advertentiekosten: 0 euro. Ze verkoopt haar schoenen en laarzen puur door flink buzzen op Facebook.

!

Vóór een verkoop warmt ze haar fanschare op met kleurige foto’s van het schoeisel en met tekstjes. En ze deelt cadeautjes uit. Wie haar berichten deelt maakt kans op een paar laarsjes, een high tea/ wine in een goed hotel, of een rondje gratis winkelen. ‘Ik geef twee paar schoenen per week weg. Dat is véél goedkoper dan een advertentie in de krant.’ Behalve schoeisel verkoopt Wijsma naar eigen zeggen ook ‘een gevoel, een sfeer’. ‘Het gaat om de foto’s, de teksten en mijn manier van communiceren. Er zit een ma-nier van praten in die ik overal herhaal. Het moet kloppen met elkaar. Dat slaat aan bij mijn volgers op Facebook. Ze horen bij een soort familie. Ze delen graag mijn berichten.’

Veel grote bedrijven kopen likes. Wijsma niet. Niet nodig: binnen anderhalf jaar had Sjiekdefriemel er 15.000.‘We moeten iets met sociale media!’ Veel bedrijven roepen dat. Grotere organisaties gebruiken social media in hun communi-catiebeleid. Ze hebben webcareteams. Die volgen alles wat er over hun bedrijf wordt gezegd en geschreven. Ze reageren als de klant daarom vraagt. Ze helpen misverstan-den uit de wereld of poetsen hun reputatie op.

Kleinere bedrijven en zelfstandige professi-onals halen wat dat betreft niet het onder-ste uit de kan. Daarmee laten ze omzet en naamsbekendheid liggen.

15

41


15

Bron: www.bndestem.nl

VragenbakXX Over dit artikel kun je veel vragen stellen. Op de volgende pagina’s vind je

een aantal vragen. Je gaat ze niet één voor één beantwoorden. Je knipt ze één voor één los, en vouwt de stroken met de vragen dubbel. Twee keer. Zodat je ze niet kunt lezen. Dan gooi je ze in een bak (prullenbak, slabak, als het maar een bak is!).

XX De docent loopt rond en presenteert de bak aan een willekeurig iemand. Dat is een vragenpikker. Hij of zij pikt een vraag uit de bak. De hele klas beantwoordt de vraag. Dan gaat de docent naar een volgende vragenpikker. Net zo lang tot alle vragen op en beantwoord zijn.

Patricia Wijsma: ‘Als ik zie hoe weinig som-mige ondernemers social media gebruiken jeuken mijn handen. In de horeca bijvoor-beeld. Het einde is nog lang niet in zicht. Als je niet op de trein stapt, ga je uiteindelijk verliezen!’

David Meermann Scott is online marketeer. Hij schreef de bestseller De nieuwe regels van social media. Sociale media zijn hetzelf-de als vroeger de mond-tot-mondreclame, zegt hij. ‘Maar in plaats van dat twee men-sen met elkaar over je bedrijf praten, zijn het er nu duizenden. Soms zijn het miljoenen die met elkaar in discussie zijn.’ Een voorpu-blicatie van zijn boek stuurde hij naar 130 bloggers. Het nieuws verspreidde zich als een inktvlek.

De verkoop vloog omhoog. Ook traditionele media vonden hem zo. Inmiddels telt zijn boek vele drukken in meerdere talen.

Jeanet Bathoorn schreef Get social in busi-ness. Zij zegt dat zakelijk gebruik van social media nog lang niet overal gewoon is. ‘Het vraagt een andere manier van denken in een bedrijf, en doorzettingsvermogen. En veel tijd. Je moet bedenken dat social media “iets” gaan opbrengen. Alleen… je weet nu nog niet precies wat en wanneer. Het is een investering op lange termijn.’ Jeanet vindt dat social media voor mensen in bedrijven net zo gewoon zou moeten zijn als Word, Excel en Powerpoint. Niet alleen op de afdeling marketing, maar overal bin-nen het bedrijf.

42


15

43


15Wat bereik je met social media? Noem drie mogelijkheden met een voorbeeld.

Waarom heb je met social media geen site nodig?

Welk sociaal medium zou jij gebruiken om schoenen te verkopen? Waarom?

Welke acties organiseert Patricia? Noem er drie. Kun jij er nog meer bedenken?

Begrijp je wat Patricia bedoelt met ‘een soort gevoel, een sfeer. Het klopt met elkaar. Het is een soort familie’? Omschrijf hoe ze dat gevoel voor elkaar krijgt.

Welke bedrijven volgen jullie op social media? Wat doen jullie daar precies mee?

Vertel hoe de vroegere mond-tot-mondreclame veranderd is in reclame op social media. Wat is het verschil tussen toen en nu?

Wat deed David Meerman Scott om zijn boek De nieuwe regels van social media te promoten? Hoe pakte dat uit?

44


15

45


15Jeanet Bathoorn zegt dat social media nog lang niet gewoon zijn bij elk bedrijf. Waarom niet? Wat houdt mensen tegen? Noem drie redenen.

Wat is een forum? Wat is een chatroom? Wat is een reviewsite?

Wat doe je op een platform? Geef eens een voorbeeld.

Welke media zijn geschikt om video’s en foto’s te delen? Hoe doen ze dat? Waarom wordt spam geweerd?

Wat doe je in een blog? Waarom is bloggen zo populair? Wie blogt er? Wie kent er iemand die blogt? Wie volgt er een blogger?

Heeft iemand ooit van Foursquare gehoord? Wat doet Foursquare? Hoe levert Foursquare reclame op?

Op Pinterest plaats je afbeeldingen van internet. Het zou mogelijkheden opleveren, bijvoorbeeld op het gebied van mode. Hoe zie jij dat voor je?

46


15

47


16Opdracht 16

Opdracht in zeven delen

In tweetallen, klassikaal



internet, karton, gekleurd

papier, scharen, plakband of

lijm, plaatjes uit tijdschriften

of van internet

gemiddeld 1 uur per opdracht,

dus 7 uur

Deze opdracht bestaat uit zeven onderdelen: product bedenken, marktonderzoek, bedrijfsformule, laat klanten kijken en voelen, frisse neus halen, relaties onderhouden en juryrapport klanttevredenheid. Elk onderdeel is weer een aparte opdracht. Maar alle zeven onderdelen gaan over hetzelfde doel: informatie verzamelen over wat de klant wil. En dat gebruiken om je product aan te passen.

Deel 1: Product bedenkenDeze opdracht gaat over het idee of product dat je hebt. Waar begin je mee? Bij het hebben van een idee heb je altijd een groep mensen, je doelgroep, in je achterhoofd.XX Zoek een maatje uit de klas. Jullie gaan zes opdrachten lang

samenwerken.XX Bedenk een gat in de markt. Wat vinden jullie leuk om te doen en wat is

er nog niet? Daar gaan jullie een bedrijf mee beginnen. Het mag van alles zijn. Schrijf dat kort op.

XX Je gaat ook bedenken hoe je je product aan gaat passen. Later bedenk je hoe je het aan de man gaat brengen. Dat doe je met de 6 P’s: Product, Plaats, Prijs, Presentatie, Promotie, en Personeel.

XX Nadat jullie elk onderdeel klaar hebben, presenteer je dat aan de klas. Zo weet de klas waar jullie mee bezig zijn. Ze mogen vragen stellen als ze iets niet begrijpen of willen weten.

XX Alle ingevulde onderdelen bewaar je. Vul steeds in wat de een deed en wat de ander. Aan het eind stop je alles bij elkaar. Je mag het mooier maken met afbeeldingen. De docent geeft jullie aan het eind ieder apart een punt voor de hele opdracht.

!

48


16 Beantwoord samen de volgende vragen. Het is een eerste aanzet. Na de andere 5 opdrachten wordt alles weer aangepast. Gebruik je fantasie.

1 Product: welk product verkopen jullie? Omschrijf in één zin!

2 Plaats: waar zit jullie bedrijf? Waarom daar?

3 Prijs: wat kost jullie product? Hoe kom je aan die prijs?

4 Presentatie: hoe presenteren jullie je product in de (digitale) winkel, of waar dan ook?

5 Promotie: hoe bereiken jullie klanten voor jullie product?

6 Personeel: heb je personeel nodig? Waarom wel of niet? Welk soort personeel? Hoeveel? Wat moet die doen? Wat moet die weten?

Naam en acties nummer 1:


Deel 2: MarktonderzoekJullie beginnen een verzonnen marktonderzoek. Je wilt erachter komen wie jullie klanten zijn. En wat ze willen. Denk na over de antwoorden en gebruik je verbeelding.Dit zijn de vragen voor het marktonderzoek:

1 Wat wil ik weten van mijn doelgroep?Bijvoorbeeld: hoe oud zijn de mensen van mijn doelgroep? Waar zitten ze? Hoe bereik ik ze? Wat vinden ze interessant? Wat willen ze niet? Hebben ze geld over voor mijn idee?

2 Wie moet ik benaderen?Bijvoorbeeld: bepaalde instanties? Kamer van Koophandel? Welke sites? Vragenlijst maken en uitzetten? Wie stuur je die toe? Hoeveel personen moet ik benaderen?

49


163 Hoe benader ik die?Bijvoorbeeld: bellen, schrijven, e-mailen, langsgaan, appje, Facebook, andere media? Wat levert bij wie het snelst het meeste op?

4 Welke vragen stel ik? Bijvoorbeeld: hoeveel mensen tussen 40 en 70 jaar kunnen behoefte hebben aan… Wie wonen er in deze regio die een inkomen hebben van €x per jaar?

5 Wat doe ik met de antwoorden?Bijvoorbeeld: moet ik verder zoeken voor andere informatie? Zoeken we nog via een ander adres? Hoe gebruik ik de informatie voor ons bedrijf? Wat betekenen de antwoorden voor ons bedrijf?



Deel 3: BedrijfsformuleHet eerste toverwoord: verzin jouw bedrijfsformule.Een bedrijfsformule is hoe je klanten laat weten wat jullie ze bieden. Welke woorden gebruik je? Wat houdt dat in? Kies een goede bedrijfsformule, want dat is het halve werk. Zo weten jullie klanten wat ze aan jullie hebben. Daarmee heb je al een voorsprong op bedrijven die dat niet zo goed laten zien.

Bedrijfsformule van JumboWat zijn de zeven grootste irritaties van winkelende mensen in een supermarkt?Dat vroeg Jumbo. Daar kwam onder andere uit: lange wachttijden bij de kassa, over-de-datumproducten of hoge prijzen. Jumbo maakte daarna een winkelformule die deze irritaties wegnam. Het assortiment is bijna hetzelfde als van Albert Heijn, maar door de winkelformule laat Jumbo zien dat ze anders is dan andere supermarkten.Consumenten kiezen voor bedrijven die voordelen bieden vergeleken met de concurrentie.

50


16 Verzin een bedrijfsformule voor jullie product naar aanleiding van het stukje hierboven: ‘het eerste toverwoord: verzin jouw bedrijfsformule’. Hieronder zie je nog een voorbeeld van een bedrijfsformule.

Schoonheidssalon LentewindLentewind is een kleine schoonheidssalon. Professionaliteit, kwaliteit, persoonlijke aandacht en ontspanning zijn de belangrijkste kenmerken. Wij zitten in de Grote Kerkstraat in Tietjerksteradeel. Naast persoonlijke adviezen en op uw wensen afgestemde behandelingen kunt u bij ons gebruikmaken van een sauna, bubbelbad, zonnebank en fitnessapparatuur. Kijk op onze website of bel voor een afspraak. Wij zien u graag!

Wat moet er in? Geef aan:XX Hoe jullie bedrijf heet.XX Waar jullie te vinden zijn.XX Wat voor uitstraling je wilt (wel/niet duurzaam?).XX Wat je biedt.XX Aan wie je dat biedt.XX Wanneer mensen bij jullie terechtkunnen.XX Wat het kost.XX Contactgegevens.

Schrijf nu jullie bedrijfsformule op. Schrijf erbij wie welk deel heeft bedacht.

Deel 4: Laat klanten kijken en voelenJe kunt iedereen met woorden uitleggen wat je van plan bent. Maar het gaat beter met beelden. Eén afbeelding zegt meer dan een duizend woorden! Daarom maken jullie een moodboard. Een moodboard is een groot stuk karton of plaat waarop je met plaatjes een sfeer laat zien. De vertaling van moodboard is sfeerbord. Je laat een sfeer voelen en zien. Jullie laten de sfeer zien van jullie bedrijf!

Maak een moodboardNodig: zorg voor een stevige plaat. Van heel dik karton, of een stuk hout, mdf bijvoorbeeld, van 2 of 3 mm. Gebruik wat soorten gekleurd papier, tijdschriften en foto’s. Plus scharen, plakband en lijm.Bedenk een sfeer die past bij je idee en je doelgroep. Hebben jullie je sferen gekozen, zoek dan foto’s die daarbij horen. Leg ze neer op de het stuk karton. Zoek foto’s die de sfeer van jullie product in jullie bedrijf laten zien. Bijvoorbeeld landelijk, modern, flitsend, degelijk, klassiek, sober, kleurrijk, bont, rustig, bruin, roze, spetterend, mistig, of een combinatie daarvan.

51


16Foto’s kun je overal vandaan halen: van internet, uit bladen of gebruik zelfgemaakte foto’s. Plak ze nog niet meteen op. Kijk eerst of het allemaal mooi ligt. Kijk van een afstand naar je moodboard, misschien zie nog iets waar je niet tevreden mee bent. Pas als je helemaal tevreden bent plak je ze op.

Je kunt ook online een moodboard maken, bijvoorbeeld met mindmeister.com of Moodstream.gettyimages.com. Een online moodboard maken is natuurlijk wel handig: maar een die je kunt aanraken en kunt voelen is natuurlijk het echte werk.

1 Maak een mooi moodboard. Niet alles wat je in foto’s laat zien is in werkelijkheid ook zo. Het gaat om de sfeer, om ongeveer. Op het moodboard kun je verschillende dingen laten zien. Bijvoorbeeld:XX Hoe je product eruitziet.XX Hoe je het gebruikt en toepast.XX Wie het gebruikt.XX Hoe de sfeer is: neutraal, zakelijk, lieflijk, vrolijk, ernstig, kaal, druk.XX Hoe de omgeving eruitziet.XX Wat de kleuren zijn.XX Hoe de achtergrond eruitziet.XX Welke (digitale) winkel jullie willen.XX Welke service je biedt.XX Welk personeel je hebt.XX Wat het personeel doet.XX Welke prijzen jullie vragen.

2 Presenteer je moodboard aan de klas.XX Per koppel laten jullie je moodboard aan je klasgenoten zien.XX Vertel eerst nog niks. Laat ze raden en vragen stellen over het

moodboard. Geef daarna antwoord.XX Als ze uitgevraagd zijn vertel je er nog bij wat jullie hebben willen

laten zien.XX Stel zelf ook vragen bij de moodboards van anderen. Welke sfeer

hebben ze willen treffen? Klopt wat jullie denken met het idee van de makers?

Deel 5: Frisse neus halenGa samen met je ‘zakencompagnon’ een halfuur naar buiten voor een wandeling.Het idee is dat je buiten door de andere omgeving een leeg hoofd krijgt: zo maak je plaats voor nieuwe ideeën. Regen of wind, sneeuw of storm, het maakt niet uit. Jullie krijgen wel een opdracht mee.Lees voor je naar buiten gaat eerst het artikel hierna. Het is een warming-up voor de vragen die je tijdens de wandeling meekrijgt.

52


16

Winkel van baksteen en glas wél levensvatbaarDoordat er steeds meer online winkels komen, wordt het in de stenen winkels steeds minder druk. Afgelopen december werden er meer pakjes thuisbezorgd dan ooit tevoren; meer dan een miljoen per dag. Er wordt steeds meer met de computer en de smartphone gewin-keld. Daarmee is de stenen winkel nog niet verdwenen. Door nieuwe uitvindingen komt de stenen winkel weer in de aandacht. Zo kun je online kleding bestellen, en daarna passen en weer terugsturen. Of andersom: iets in de winkel bekijken en het daarna op internet kopen.

Bron: Het Financiële Dagblad 14-01-2015

Tijdens de wandelingDe behoeften en wensen van de klant zijn nogal veranderd. Door internet-shoppen zijn klanten gewend om altijd overal snel en gemakkelijk te kopen. Zorg er daarom met jullie product voor dat kopen voor de klant altijd makkelijk en snel gaat. Zowel online (via internet) als offline (in winkel of werkplaats).

De behoeften en wensen van de klant zijn nogal veranderd. Door internetshoppen zijn klanten gewend om altijd overal snel en gemakkelijk te kopen. Zorg er daarom met jullie product voor dat kopen voor de klant altijd makkelijk en snel gaat. Zowel online (via internet) als offline (in winkel of werkplaats). Het beste af zijn winkeliers die de voordelen van online winkelen en een fysieke winkel combineren. Het eerste voordeel als klant is dan dat je naar een winkel gaat met echte producten die je kan aanraken, voelen en proeven. Het tweede is dat je service krijgt van echte mensen. Bij de winkel kennen ze

jouw gegevens en je wensen. Zo kunnen ze je precies het goede product voorzetten. Bijvoorbeeld afgestemd op jouw dieet? En wat dacht je van elektronische pas-spiegels, waarmee klanten medewerkers kunnen oproepen? Zo kunnen medewerkers bijpassende artikelen in jouw maat laten zien. Nog blijer word je wanneer je in die winkel ook nog van alles vindt wat je erbij zou kun-nen gebruiken.

Kortom, door het combineren van online winkelen en winkelen-met-de-voeten, kan winkelen voor iedereen belangrijk én plezie-rig worden.

53


16XX Bedenk welke elektronische middelen jullie in gaan zetten voor je bedrijf. (apps, elektronische klantgegevens, website, social media?). Het hoeft niet per se een winkel te zijn. Een serviesverhuurbedrijf, friteskraam, fietsenmakersbedrijf, elektronische kaartverkoop of dakdekkersbedrijf kan ook. Elke branche is toegestaan.

XX Bedenk hoe jullie het allerslimst je bedrijf combineert met die elektronische gegevens. En bedenk vooral waarom je dat wil combineren.

XX Bij terugkomst vertelt ieder wandelpaar aan de andere wandelparen wat ze hebben bedacht. Laat anderen vragen stellen en eventueel dingen toevoegen!

Deel 6: Relaties onderhoudenRelaties heb je met je familie, je vrienden, je vriend of vriendin. Maar met klanten?Natuurlijk hebben jullie daar ook een relatie mee! Een klant koopt immers bij jou omdat hij je vertrouwt en omdat je een goed product hebt. Wat is een relatie nog meer dan dat?

Een relatie onderhoudenElke relatie moet je onderhouden. Ook een relatie met klanten. Want een relatie is net als een huis. Als je dat niet onderhoudt, zakt het op den duur in elkaar.XX Een relatie onderhouden met je klanten betekent dat je regelmatig

contact met ze hebt. Dat kan een persoonlijk praatje zijn, maar ook telefonisch. Losjes en informeel.

XX Ben je niet bereikbaar voor je relaties? Bel bij een voicemailbericht altijd terug. Ook dat is een relatie onderhouden.

XX Behalve informele zijn er ook formele, officiële contacten. Bijvoorbeeld het aangaan van een contract. Daarin leg je afspraken vast. Natuurlijk is het belangrijk dat je doet wat je afspreekt. Alleen dan zal een goede relatie blijven bestaan.

54


16Een einde maken aan de relatieSoms is een einde maken aan een relatie met je klant vervelend, soms niet.XX Een klant kan de relatie met jullie bedrijf beëindigen. Bijvoorbeeld

wanneer die klant iets wil kopen, wat jij niet hebt. Of wanneer een klant ontevreden is over jullie service.

XX Jullie kunnen de relatie ook beëindigen. Als een klant bijvoorbeeld afspraken telkens niet nakomt. Dan beëindig je het contract. Of je sluit geen nieuw contract meer af.

XX Hoe een relatie ook is verlopen, zorg ervoor dat jullie de relatie altijd netjes beëindigen. Kom gemaakte afspraken na en houd rekening met de opzegtermijn.

1 Maak een lijstje met al je beste relaties

2 Maak een lijstje met kennissen

3 Hoe bereikbaar en beschikbaar ben jij voor jouw relaties?

Deel 7: Juryrapport klanttevredenheid

1 Zoek op internet samen met de alle klasgenoten lijsten met voorbeelden van klantvriendelijkheid. Het moeten voorbeelden zijn waar jullie het over eens zijn: dit is klantvriendelijk. Kies met de hele klas vijf voorbeelden uit die jullie het beste vinden. Geef die voorbeelden aan de juryleden. Kijk, dít is klantvriendelijkheid.

2 Kies met de hele klas een jury van drie mensen. Vraag wie zich kandidaat stelt. Er moeten minstens vijf kandidaten zijn. Stem door eerst de namen van de kandidaten op het bord te schrijven en streepjes achter iemands naam te zetten. Kijk wie zo de meeste stemmen krijgt. De drie kandidaten met de meeste stemmen wordt de jury.

3 Kies mensen met verschillende kwaliteiten (creatief, ondernemend, muzikaal, sportief, enzovoort). Vertel de jury dat ze de klantvriendelijkheid van alle bedrijven uit de klas moeten beoordelen.

4 Zet de jury achter een tafel. Bedenk een leuke prijs voor het meest klantvriendelijke bedrijf. De jury mag zelf weten of ze met cijfers of woorden beoordeelt.

55


165 Je bent nog steeds met hetzelfde maatje als bij de vorige vijf opdrachten. Ieder tweetal krijgt een lijst met drie voorbeelden van een probleem. De lijst is voor iedereen hetzelfde. Het gaat erom hoe jullie als bedrijf op een probleem reageren. Houd in gedachten wat voor bedrijf jullie zijn en wat je product is. Schrijf je reactie achter het probleem. Als je aan de beurt bent vertel je wat jullie hebben opgeschreven.

Voorbeelden van een probleem:XX De klant wil iets hebben wat jij niet kan bieden. Wat doen jullie?XX De klant brengt iets terug wat beschadigd is. Wat doen jullie?XX De klant betaalt niet op tijd. Wat doen jullie?

Ieder tweetal vertelt zijn antwoord aan de jury. De jury beoordeelt jullie eerst schriftelijk en ieder voor zichzelf. Ze zeggen nog niks. Ook niet tegen elkaar. Nadat iedereen zijn antwoorden heeft verteld, houdt de jury vijf minuten beraad. Daarbij zoeken ze een winnend paar. Dan maken ze de uitslag bekend. Er kan maar één paar winnen. Ze vertellen er precies bij waarom ze het winnende bedrijf het meest klantvriendelijk vonden.

56


17 Opdracht 17

Geld graag!

In tweetallen, klassikaal

Binnen school

Laptop/pc met PowerPoint

2 uur

Je bent met zijn tweeën. Je hebt samen een bedrijf. Zoek een zakenpartner uit de klas. Elk koppel krijgt dezelfde opdracht. Wat niet in één les afkomt, doe je in les twee of drie.Pak een laptop of pen en papier.

1 Zet met je zakenpartner op een rij wat jullie aan geld nodig hebben om een bedrijf te beginnen. Het soort bedrijf kies je zelf. Denk aan een ruimte, computers, vervoer, spullen, reclame, voorraad, belastingen en wat je nog meer kunt verzinnen. Plus een beetje geld om mee te beginnen.

2 Wat is voor jullie soort bedrijf in ieder geval nodig? Doe een gok bij de dingen waarvan je niet precies weet hoeveel ze kosten, bijvoorbeeld belastingen. Dat zoeken we later nog wel een keer uit. Tel het bedrag op.

3 Bedenk hoe je geld gaat verdienen in één jaar tijd. Denk dan aan:XX Hoeveel geld vraag je voor jullie product?XX Hoeveel klanten verwacht je? XX Hoeveel verdiend geld kun je per week op tafel leggen ( je omzet)?

4 Bedenk wie jullie benaderen om jullie financieel te ondersteunen. Je hoeft niet in werkelijkheid mensen te bellen of te mailen. Wie van je familie, vrienden of kennissen zou je kunnen vragen? Ken je rijke particulieren die je zou benaderen? Zou je een hypotheek nemen? Zou je banken benaderen? Wat kies je? Zet op een rijtje hoe jullie het aan zouden pakken en waarom.

5 Vertel erover in de klas. Presenteer in een powerpoint je kosten en de manier waarop jullie je bedrijf financieren. Vertel erbij waarom jullie kozen voor die manier van financieren. Vertel het ook als je ergens over twijfelt.

!

57


176 Terwijl één bedrijfskoppel vertelt over vraag 1, 2 en 3, krijgt de rest van de bedrijvenkoppels de volgende opdracht:

7 Stel zoveel mogelijk vragen aan het eerste bedrijfskoppel. Bijvoorbeeld:XX Waarom deze manier van financiering?XX Waarom niet die? XX Heb je ook gedacht aan… enzovoort.XX Hebben jullie genoeg inkomsten om die lening terug te betalen?

8 Het eerste bedrijfskoppel krijgt 30 minuten spreektijd. Daarna krijgen de andere bedrijfskoppels een kwartier de tijd om te overleggen en te schrijven over wat ze hebben gehoord. Want terwijl ze luisterden naar het eerste bedrijfskoppel schreven ze op of onthielden ze wat hen opviel.

9 Wat zijn de gevolgen van wat jullie hoorden van het eerste koppel voor jullie eigen bedrijf?a Noem vijf gevolgen voor jullie bedrijf. Zet het belangrijkste

bovenaan.b Wat zijn de twijfels bij hoe jullie het zouden doen? Wat zijn de

risico’s?c Wat zijn oplossingen voor de problemen van het eerste koppel?d Wie zouden jullie nog benaderen voor de financiering van het

eerste koppel?e Tot slot: wie zouden jullie benaderen?

10 Een volgend koppel vertelt wat het heeft opgeschreven. Begin vanaf punt 4. Andere koppels reageren zoals bij de punten 5 en 6 en 7. In overleg met de docent bepalen jullie hoeveel koppels aan de beurt komen.

58


18 Opdracht 18

Rap!

Individueel, in twee- drie-

of viertallen, klassikaal

Binnen school

Namenlijst klasgenoten,

opnameapparatuur

1 uur

Een rap gebruik je om ritmisch een verhaal te vertellen. Iets akeligs, of iets wat je dwarszit. Of iets wat je prachtig vindt. Een rap is makkelijk te koppelen aan een onderwerp. In ons geval: het onderwerp bedrijfsnaam.

1 Eerst bedenkt ieder voor zich een rap. Dan wordt er een lijst gemaakt van jullie raps.

2 Vervolgens bedenkt iedereen voor zich een bedrijfsnaam en wat dat bedrijf doet. Zet alle namen van klasgenoten onder elkaar. Vul ieder een bedrijfsnaam in en welk soort bedrijf het is. Beslis democratisch welke naam gekozen wordt.

3 Wie uit jullie klas heeft raptalent? Kies een rap met bijbehorend persoon uit waarvan jullie denken dat die dit kan.

4 Vraag de rapper een rap te maken op de naam die jullie hebben uitgekozen. Vertel hem of haar ook wat het bedrijf doet. Beslis zelf of de rapper de rap thuis mag bedenken of in de klas.

5 De rapper rapt over jullie bedrijfsnaam en wat het bedrijf doet. Jullie moedigen hem aan door te joelen, te juichen en te klappen.

6 Met de rap kom je in gedachten met zijn allen aan bij de balie van de Kamer van Koophandel. Iemand rapt de rap, terwijl jullie aanmoedigen en klappen. Wat zullen ze daar opkijken!

7 Maak een video van de rap. Is het een idee om de video op website van jullie school te zetten? Of op te sturen naar de Kamer van Koophandel?

!

59


19Opdracht 19

Hoe is het om ondernemer te zijn?

Klassikaal

Binnen school

−

1 uur

Met deze oefening kijken we naar wat jullie vinden van ondernemer zijn.Er is een lege ruimte nodig die geschikt is om met een groep van de ene kant naar de andere te lopen. Een van jullie roept een stelling. Een stelling is iets wat je vindt. Een bewering. Kijk hiervoor naar de 20 stellingen hierna. Degene die een stelling roept, is de omroeper. Dat kan een leerling of docent zijn.XX Alle leerlingen staan aan één kant van de zaal.XX Na het roepen van een stelling lopen leerlingen die het met de stelling

eens zijn naar de overkant.XX Wie het er niet mee eens is, blijft staan.XX Wie twijfelt, blijft in het midden staan.XX De omroeper vraagt af en toe ook aan een van jullie waarom je het er wel

of niet mee eens bent.

Stellingen

XX Ik word ondernemer want ik ben graag eigen baas.

XX Ik word geen ondernemer want ik heb geen goed idee.

XX Concurreren? Dat doe ik graag. Ik hou van wedstrijdjes.

XX Een ondernemer moet veel te hard werken. Dat vind ik vervelend.

XX Als ondernemer kan ik lekker doen wat ik het liefste wil. Dat lijkt me wel wat.

XX Je moet als ondernemer veel samenwerken en netwerken, daar ben ik niet goed in.

XX Ik hou ervan samen iets voor elkaar te krijgen. Dat geeft een goed gevoel.

!

60


19 XX Met een eigen bedrijf heb ik altijd zorgen of ik wel genoeg verdien.

XX Ik houd er wel van om risico’s te nemen. Daarom is ondernemer wel iets voor mij.

XX Ik weet niet wat ik moet doen als mensen mijn producten niet meer kopen.

XX Hard werken is goed voor een mens. Daarom word ik ondernemer.

XX Het is veel gedoe om een ondernemingsplan te schrijven. Dat doe ik niet.

XX De allerbeste zijn in iets: dat wil ik altijd graag. Daarom lijkt ondernemen me fijn.

XX Ik ben bang veel fouten te maken als ondernemer. Ik begin er liever niet aan.

XX Veel geld verdienen! Dat wil ik wel!

XX Ik vind reclame maken voor mezelf vervelend.

XX Ik geloof echt in mijn idee. Daarom is het niet moeilijk om er een bedrijf van te maken.

XX Ik heb niet genoeg lef om een eigen bedrijf te beginnen.

XX Ik zoek graag steun bij mensen die me helpen om een eigen bedrijf te beginnen.

XX Ik ben gewoon niet het type om een eigen bedrijf te beginnen.

Vond je kiezen moeilijk na het horen van de stellingen? Was het geen probleem? Twijfelde je vaak? Denk thuis nog eens na over waarom je het ergens wel of niet mee eens was.

61



Retail

L

L

L

L

C

C

R

R

R

R

R

O

O

O

R O

4 44

4

4

4

4 4

EE E

22

2

2

3 33

3

3

3

3

Keuzedeel Ondernemend gedrag

Keuzedeel Oriëntatie op ondernemerschap

Keuzedeel Ondernemerschap mbo

Ondernemerschap Logistiek Commercie

www.sarphati-dehandelsroute.nl

Ondernemer retail

Manager retail (Junior)-accountmanager

Logistiek supervisor

Vakman-ondernemer

Verkoopspecialist

Eerste verkoperCommercieel medewerker

Logistiek teamleider

Verkoper Logistiek medewerker

Entreeopleiding Assistent verkoop/retail

Entreeopleiding Assistent logistiek

4

3 Keuzedeel Leidinggeven

4

Keuzedeel Praktijkopleider

4

Keuzedeel Internationaal I

De Handelsroute Keuzedeel Oriëntatie op ondernemerschap ... · Schrijf op wat je van de anderen...

Documents

Transcript of De Handelsroute Keuzedeel Oriëntatie op ondernemerschap ... · Schrijf op wat je van de anderen...