Dao Phat AP Dung Vao Doi Song Hang Ngay - HT Nhat Quang Va HT Nhat Hanh

8/3/2019 Dao Phat AP Dung Vao Doi Song Hang Ngay - HT Nhat Quang Va HT Nhat Hanh

1/69

O PHTP DNG VO I SNG HNG NGY

Cng lnh gio l nhp th ca Pht gio Vit Nam Hin i

HT.Huyn Quangv

HT.Nht HnhVin Ha o xut bn ln th nht - 1973

---o0o---

Ngunhttp://thuvienhoasen.org

Chuyn sang ebook 21-7-2009

Ngi thc hin : Nam Thin [email protected] Audio Ti Website http://www.phatphaponline.org

Mc LcChng 1: o Pht V S Sng

o Pht Vit Nam Trong Qu Kho Pht Vit Nam Trong Hin Tip dng o Pht trong i sng miCon Ngi L Then ChtNhn Cch Pht Thch CaTr Tu, T Bi v i Lc

Nhng o L Cn BnDuyn KhiV Thng, Khng v V NgT Diu Bt Chnh o Ch Ca o Pht Nhp Th

Chng 2: Xy Dng Bn ThnCon Ngi V X Hi
http://phatphaponline.org/kinh/Audio/Thuyet%20Phap/PG%20Va%20Tuoi%20Tre/http://phatphaponline.org/kinh/Audio/Thuyet%20Phap/PG%20Va%20Tuoi%20Tre/


2/69

Chnh NimQun ChiuThin Tri ThcBt Quan Trai

Chng 3: Xy Dng Gia nh

Hnh Phc Gia nhHai Th H Sng ChungS Chia X V Tham D Ca Con CiCon Ci V Ngn Sch Gia nhS Giu C Khng Phi L Hnh PhcHc Lm NgiChia X Quan NimSm Hi V Tng Giii ChaSu Nguyn Tc Sng Ha Hp

Chng 4: Xy Dng Xm Lng (hay khu ph)

Xy Dng T Di Ln TrnTrng Hc a PhngCng Tc X HiChm Dt Thi Th ngKim im Tnh TrngT Chc Hp Tc XCi Tin V Pht TrinT Chc Nghip onT Chc Tng TrHng V Np Sng Cng ngThp uc M iMc ch i ChaHc Theo i Bi, i Tr, i NguynBo V Ngi ChaXy Dng Ngi Chang H Pht S Ca ChaPhi Hc Mi Thc S Bit HnhPhng S Chng Sanh L Cng Dng Ch Phtng H Ngi Thc Hnh Chnh PhpTrch Nhim V Hi ng Gio Hi Trung ng

Chng 6: Xy Dng Quc GiaVit Nam Trong Cng ng Nhn LoiNm Ly Vn Mnh T Quc MnhDn Ch L Do Mnh Xy DngKhng Nng Vo Ngoi NhnKinh T c LpChnh Tr Vt Trn ng PhiKhng Ch i Khng Ph McLnh Th Vn TonKhng Chp Nhn Chin Tranh Gia Ngi Vit


3/69

o Ha Bnhng Bo Thiu S L Anh Em Rut Tht

Chng 7: Xy Dng Th GiiHim Ha e Da Nhn LoiTm Hiu Tnh Trng

L Tng Quc Gia Trong L Tng Th Gii i ngHn Ch Sinh SnBo V Tri tLin i Trch NhimGii Php i ng

---o0o---

Sch ny c vit ra nhm mc ch bt i phn mt ngc cho qu vging s v qu v cn b vn ha x hi ca Gio hi Pht gio. Chng ti

y c vo hun ch ca qu v lnh o hai vin Tng Thng v Ha o din gii cng lnh ca nn Pht hc nhp th hin i.

C nhin d c thin ch n u i na chng ti vn cn mc phi nhiuthiu st sai lm. Knh mong qu v, trong khi x dng sch, b tc nhngthiu st v sai lm cho, chng ti rt cm t. Nu c qu v gi chonhng li ch gio, chng ti s c th lm cho sch thm hon ho trong n

bn th hai.

Gio l o Pht l gio l kh c v sch ny khng phi l sch ca mun

thi. Trong khong mi nm, cun sch ny s tri qua nhiu th thch,thay i, v chc hn cng lnh gio l nhp th s c trnh by di mthnh thc thch hp hn na, v cc bc cao minh trong Pht hc gii scng hin qun chng nhng tc phm c gi tr ln lao v lng cng nhv phm. Ring chng ti, nu cun sch ny m gip qu v ging s vqu v cn b Gio Hi c mun mt no th l mt phn thng vcng qu gi ri. Chng ti rt mong c nghe li ph bnh xy dng phtxut t kinh nghim ca Qu V trong lc trc tip lm Pht s. Xin gi thcho chng ti v a ch cha n Quang. Xin cm n qu v.

Thch Huyn Quang v Thch Nht Hnh

---o0o---


4/69

Chng 1: o Pht V S Sng

o Pht Vit Nam Trong Qu Kh

o Pht Vit Nam trong qu kh gp phn xy dng con ngi v x

hi Vit Nam. o Pht c a vo nc ta vo khong cui th k thhai do nhng v tng s v nhng thng gia n v Trung ti Vit

Nam bng ng bin n Dng. T y ti cui th k th su cc vtng s v thng gia ny lin tc ti Vit Nam. V cng tc vi h, dn ta dng cha, xy thp, th Pht v c kinh. Cc kinh in thi hoc

bng ting Sanskrit hoc l bng ch Hn do nhng tng s n dch ravi s cng tc ca nhng ngi Vit gii Hn t. Vo cui th k th su, th Luy Lu ca nc ta c hai mi ngi cha, hn nm trm vtng s v mi lm b kinh c phin dch v lu hnh. Nc ta hi y

l mt trung tm Pht Gio, t o Pht c truyn qua Trung Hoa. Cctng s t n sang thng lu tr ti Giao Chu hong ha mt thigian trc khi i Trung Quc. T tu s Trung Quc trn ng hnhhng n cng thng gh qua lu tr ti Giao Chu.

Cui th k th su, mt v tng s n tn T Ni a Lu Chi (Vinitaruci)sau khi vn du Trung Hoa, ti kinh Luy Lu li cha Php Vn vthnh lp phi thin tng u tin ti nc ta gi l phi T NI A LUCHI. Vo u th k th chn, mt v thin s Trung Hoa tn l V NgnThng sang nc ta, tr ti cha Kin S v thnh lp phi thin tng th

hai ti nc ta gi l phi V NGN THNG. Gia th k th mi mtcng vi Tho ng Thin S, vua L Thnh Tng thnh lp mt phithin tng th ba gi l phi THO NG. Vo th k th mi ba, vuaTrn Nhn Tn sau khi xut gia, lp mt phi thin tng th t na gi l

phi TRC LM YN T.

Cc phi thin tng ny ng gp rt nhiu trong cng trnh xy dng nnc lp chnh tr v vn ha ca nc ta. Phi T NI A LU CHI htr c lc cho cc triu i c lp u tin Vit Nam l triu i inh,

Tin L v L. Php Thun Thin S v Vn Hnh Thin S l nhng vcao tng ca phi ny tng lm c vn vn ha, chnh tr v qun s chocc triu nh Vit v em th lc Pht Gio h tr cho vic xy dng qucgia. Khung Vit Thin S ca phi V NGN THNG cng ph tc lc cho vua inh Tin Hong trong vic dng nc. o Pht xydng cho i L nhng triu nh c k cng, c vn ha, c php ch. Kcng, vn ha v php ch ny c xy dng trn tinh thn T Bi v


5/69

Khoan Dung. Triu L c th gi l triu nh t bi v khoan dung nhttrong lch s Vit Nam, v iu l cng ca o Pht. Phi TRC LMYN T ra i ti Vit Nam vo u triu Trn, l mt tng phi thin Vit

Nam hp nht cc truyn thng thin c t trc. Nhng nh lnh oca phi TRC LM nh Trn Thi Tng, Tu Trung Thng S, iu NgGic Hong, Php Loa i S v Huyn Quang i S ng gp rtnhiu cho nn hc thut, t tng v vn ha Vit Nam. Pht Gio triuTrn tip ni Pht Gio triu L, gip pht huy Nho Gio v x dngtrit hc hnh ng chnh tr ca Nho Gio trong tinh thn v tha v ci mca Pht Gio. Do cho nn Pht Gio, Nho Gio v Lo Gio cha ng mt cch rt tt p trong nhng thi i hng thnh y ca tnc Vit Nam. o Pht ng vai tr iu hp v ha gii gia cc thlc tranh chp, gp phn xy dng tinh thn dn tc, bo v nn c lpquc gia. o Pht nh hng ti i sng tnh cm, tm linh v tr thc

ca con ngi Vit Nam, khin cho ngi Vit tuy ham chung ha bnhnhng vn t lc t cng khng cho ai p ch, tuy gi gn v qu trnggia ti vn ha dn tc nhng vn ci m n cho v thu nhn nhng tinhhoa ca cc nn vn ha th gii.

---o0o---

o Pht Vit Nam Trong Hin Ti

o Pht Vit Nam trong hin ti tip tc xy dng con ngi v x hi Vit

Nam, ng thi gp sc vo s xy dng cng ng nhn loi. Cuc chintranh ko di trn hai mi nm tn ph bao nhiu sinh mng v ti snca quc gia Vit Nam. Khng nhng th, cuc chin tranh cn gy cmth nghi k gia ngi Vit vi ngi Vit. Pht Gio Vit Nam trong haimi lm nm qua ng gp phn mnh trong cuc tranh u cho chquyn t nc v ha bnh dn tc v ngi Pht t Vit Nam chuchung gian lao nguy kh vi ng bo v t nc. chng li s tn pht nc v s tn ph nhng gi tr con ngi, o Pht Vit Nam n lcgi vng nim tin ca ngi Vit Nam ni truyn thng v kh nng tng

hp vn ha ca truyn thng dn tc, gi cho x hi khng tan nt v phnha, hoi nghi v cm th. Ku gi mi ngi tr v vi truyn thng vnha dn tc, o Pht Vit Nam chng li mi mu toan bn ngoi mun xdng xng mu Vit Nam chng li mi mu toan bn ngoi mun xdng xng mu Vit Nam lm hng ro phng th ca h. o PhtVit Nam ng thi cng nhm n s xy dng x hi Vit Nam v cc

phng din kinh t, y t v gio dc lm nn tng vng chc cho ha


6/69

bnh. Th gii ang b t trong tnh trng him nguy: nn nhn mn, nni km, nn nhim c v chin tranh nguyn t ang e da s phn conngi Vit Nam cn sm t ti ha bnh v kim sot c vn mnh mnh c th gp phn hu hiu vi cc quc gia khc trong vic i ph vinhng him trng kia. Mt cng ng nhn loi trong ngi khng bclt ngi, ranh gii gia cc quc gia chng tc khng cn l ngun gc catranh chp k th, cng l mc tiu m Vit Nam nhm ti.

---o0o---

p dng o Pht trong i sng mi

Ngi Pht t Vit Nam nhn r thc ti tm l, kinh t v x hi ca thii v p dng gio l o Pht mt cch thng minh vo i sng mi,

khng b rng buc bi thnh kin v thi quen. c Pht l mt bc io S. Thm hiu nhng iu kin tm l, kinh t v x hi con ngi cathi i ngi, c Pht truyn dy nhng gio l thch hp vi con ngica thi i y. Gio l ca c Pht ph hp vi cc iu kin sinh hottm l, kinh t v x hi ca con ngi cho nn c gi l mt gio lKH C. Trong sut lch s ca Pht gio, ta thy xut hin nhiu h thnggio l mi pht xut t Pht Gio Nguyn Th, nh gio l Tnh , giol Thin, gio l Duy Thc, gio l Thin Thai. Nhng gio l ny va khhp vi cn bn o Pht va kh hp vi nhng iu kin tm l v x hica con ngi ng thi. Pht gio l mt tn gio khng bo th, bit ci

m v khai phng m rng chn tri tng lai. Tuy ci m, khai phngv tip tc c truyn thng t bi, khoan dung, v y v gii thot. Thi

bo th v thi quen v thnh kin v c chp l mt thi tri ngc vitinh thn ci m v tin b ca o Pht. Ngi Pht t khng th nhmmt lm theo tt c nhng iu m ngi xa lm, ly c xa by naylm. Ngi Pht t phi xt xem nhng iu do ngi xa by ra hin cnc gi tr trong hon cnh hin ti hay khng. Nu cn th ta vn tip tc thihnh. Nhng nu nhng iu y khng cn gi tr na th ta phi b v tmra nhng iu khc thch hp vi ta hn. Ngy xa khi cn ti th c Pht

v cc mn cng thi vi ngi p dng php ch kht thc chng hn. cc nc Ty Tng, Trung Hoa, Nht Bn, trong sut mi th k, tng st khi thc hnh php ch tri bt kht thc , ti v iu kin phong th vtp qun cc nc ny khc vi n th xa. Nh th khng c nghal Pht Gio cc nc chng vi Pht Gio n . Nh th ch c nghal Pht Gio ti cc nc bit chuyn bin kh hp vi nhng iukin sinh hot ti cc nc m thi. Ly v d y m xt th nu ta mun


7/69

cho o Pht c sinh kh, ta phi bit p dng o Pht mt cch thng minhvo nhng iu kin sinh hot tm l, kinh t v x hi ca i sng chngta. o Pht khng phi l ca ring ca mt s ngi n dt ni t vin.o Pht l ca mi lp ngi: ca thiu nhi, ca thanh nin, ca ph n,ca lao ng tr thc v lao ng chn tay. o Pht ch c sinh lc khi nogio l o Pht c p dng trong i sng hng ngy, trong cc lnh vcgio dc, y t, chnh tr, kinh t, t chc, trong i sng c nhn cng nhtrong i sng gia nh, quc gia v x hi. Ngi Pht t phi t nhngcu hi tng t nh sau y: Trong mt x hi m con ngi b li cuntheo gung my kinh t v chnh tr n ni con ngi kh c th bo tn tdo v nhn tnh ca mnh, th o Pht dy con ngi p dng thi no vhnh ng nhng g khi phc t do v nhn tnh y? i vi nhngcuc chin tranh dit chng v tn ph sinh mnh v gi tr con ngi, oPht dy ta hnh ng th no? Trc him ha m nhn loi ang phi

ng u, o Pht dy ta con ng no c th t cu? Nu o Phtkhng tr li c nhng cu hi nh th, th ta khng th ni rng o Phtl o ca s sng. K thc, ngi Pht t tin rng trong o Pht c hmcha nhng nguyn l cn bn c th tr li c mi vn ca s sng;v do , em nhng nguyn tc kia p dng vo i sng c nhn v x hihin ti ta s tm thy nhng cu tr li thch hp. Bn thn ta v s sngca ta chnh l mi trng thc nghim t c tm ra nhng cu giip, gi l O PHT NG DNG. Nhng iu kin sinh hot tm l,kinh t v x hi lun lun thay i cho nn mi thi i v mi a phngcn c mt o Pht ng dng thch hp. Thnh kin v thi quen thngkhin cho ngi ta s hi s thay i v s sng to. o Pht l mt osng ng, do cn s i thay v sng to lin tc. Pht t ng chothnh kin v thi quen b buc. Pht t cn lun lun nhn nh li v ssng m thc hin nhng thay i v sng to cn thit lm cho o Phtlun lun l mt o sng ng ch khng kh cht trong nhng ci v hnhthc v thiu sinh kh.

---o0o---

Con Ngi L Then Chto Pht c khai sng bi con ngi phc v cho con ngi. oPht ly con ngi lm gc. Tinh thn nhn bn ca o Pht c biu lkhng nhng gio l o Pht m cn thi v hnh ng ca ngiPht t. o Pht do con ngi sng lp phng s cho con ngi. cPht Thch Ca Mu Ni (Sakya Muni) ngi sng lp o Pht cch y 2500


8/69

nm khng bao gi t cho mnh l mt v tri hay mt ng thn linh. Tng Pht (Buddha) ch c ngha l con ngi gic ng. Pht l mt conngi gic ng chn l (t gic) v em chn l y gic ng cho nhngk khc (gic tha) mong t ti s nghip gic ng trn y (gic hnhvin mn). Trc khi tu o v thnh Pht, c Thch Ca c tn lShiddharta, cng c cha c m v thnh lp gia nh vi cng chaGia Du La (Yasodhara) v c mt ngi con tn La Hu La (Rahula).Tr tu gic ng m Pht t c khng phi do ni mt v thn minh notrao truyn m do chnh kinh nghim tm linh ca Pht chng nhp.

Gio l o Pht ch trng rng con ngi chu hon ton trch nhim vbn thn mnh v x hi mnh, rng con ngi c th thay i c bn thnv hon cnh x hi theo mnh mun. Nhng iu kin hin ti ca ssng, nhng g xy ra, ang xy ra v s xy ra u do hnh ng (nghip

hay Karma) ca mnh to thnh v thc y. Khng c mt ng thn linhno c quyn nng cu ri c con ngi. Pht t, theo li Pht dy, phit mnh thp uc ln m i. Con ngi phi t cu ly mnh.

---o0o---

Nhn Cch Pht Thch Ca

c Pht Thch Ca, ngi thnh lp o Pht l mt ngi pht trinnhn cch mnh n mc tuyt ho. Nhn cch ca c Pht Thch Ca

cn quan trng hn c gio l ngi dy trong kinh in, bi v nhn cch yl gio l sng ng do chnh i ngi ph din. Chnh nhn cch y hng phc c bo ng, to c nim tin, gy nn on kt. Chnhnhn cch y hng dn c gio on ngi lc ngi ti th v cn tiptc hng dn c gio on Pht gio hng my th k sau khi ngi tth. c nhn vo mt Pht, c sng bn cnh ngi v c chimngng nhn cch ngi chc hn l cn hiu c ngi nhiu hn l hc tpgio l ngi qua kho tng kinh in. Nhn cch ca Pht lm sao ta c thdin t ni? Tuy vy, ta cng c th cn c trn gio l o Pht ni rng

nhn cch ca Pht biu l mt tr tu ln, mt tnh thng ln v mt chln. Tnh thng ln y gi l I BI (Mahakaruna) c i i vi tr tuln gi l I TR (Mahaprajna) v ch ln gi l I LC (Mahabala).t n mc tuyt ho ca nhn cch tc l t n trnh gic nghon ton, trnh Pht, trnh v thng gic (gic ng cao nht) m

phn ng gi l ANUTTARA-SAMYAK-SAM-BODHI (a nu lu a la tammiu tam b phin m theo ting Hn Vit).


9/69

---o0o---

Tr Tu, T Bi v i Lc

Mc ch ca s thc hnh o Pht, do l t ti nhn thc sng t v

thc ti (tr), tnh thng rng ln vi mi ngi v mi loi (bi) v chbn vng thnh tu i nguyn gip i (dng). o Pht khng phi lmt tn gio chuyn th cng cu xin cc v thn minh. o Pht i hingi Pht t thc hin tr tu, tnh thng v ch ni bn thn v ngoi xhi. o Pht i tha trnh by nhng nhn vt gng mu ca s thchin o Pht nh b tt Quan Th m, b tt Vn Th S Li, b tt PhHin, v b tt a Tng. l nhng ngi Pht t li lc nht, nhngngi ang thc hin tu gic i tr, tnh thng i bi v cng tc ihnh. B tt (Bodhisattva) c ngha l ngi ang thc hin s nghip gic

ng v sinh. B Tt Quan Th m l hnh nh ca tnh thng i bi vcng tc i hnh, lng tai nghe ting ku thng ca k kh au miphng m c mt cu (kinh Php Hoa, phm Ph Mn). B tt VnTh S Li l hnh nh ca tu gic i tr v bin ti v ngi (kinh DuyMa). B tt Ph Hin v b tt a Tng l hnh nh ca hnh ng v inguyn thnh tu s nghip gic ng v cu i (kinh Hoa Nghim phmPh Hin v kinh a Tng). Tng c nhng kinh in ni v cc v BTt y l thm hiu v o Pht qua i sng, tr tu v hnh nguyn cacc v y ch khng phi cu xin k l. Ngi Pht t cn thy ni hnhnh ca cc v b tt y nhng tm gng sng noi theo trong lc hc tp

v thc hnh o Pht. c kinh sung v tr nim danh hiu sung thkhng em li cht li ch thit thc no.

---o0o---

Nhng o L Cn Bn

o l cn bn ca Pht Gio l o l duyn khi, t diu v bt chnho. Ba o l ny l nn tng cho tt c cc tng phi Pht Gio, nguynth cng nh i tha. Gio phi Theravada hin gi thnh hnh ti cc ncTch Lan, Min in, Thi Lan, Lo v Campuchia t nhn l gn vi PhtGio thi Pht ti th, gi l Pht Gio Nguyn Th. Gio phi i tha hingi thnh hnh ti Ty Tng, Trung Hoa, Nht Bn, Triu Tin cng t nhnl ph hp vi tinh thn Pht Gio Nguyn Th, nhng cho rng ta phi thchnghi vi nhng iu kin sinh hot vn ha v kinh t ca tng thi i va phng th ta mi c th nui dng tinh thn y c. Vit Nam hai


10/69

gio phi Theravada v i Tha, t nm 1964 tr i, c kt hp cngtrong mt gio hi Pht gio, gi l GIO HI PHT GIO VIT NAMTHNG NHT. y cng l mt im c sc ca o Pht Vit Nam, biv chnh Vit Nam hai gio phi Theravada v i Tha c kt hp utin trong mt gio hi. Theravada nguyn l gio phi do cc bc trnglo trong gio hi nguyn th ch tr, thuc v thiu s, cn i Tha phtsinh t gio phi Mahasanghika gi l I CHNG B tc l gio phi caa s nhng ngi tr trong Gio Hi Nguyn Th ch tr, c tinh thn cptin v dung hp nhiu hn i Tha (Mahayana) l con ng hoc c xeln, ch cho s hnh o v cu nhm ti tp th m khng phi l cnhn.

---o0o---

Duyn Khio l duyn khi l mt ci nhn khoa hc v khch quan v th gii thcti. Duyn khi ngha l s nng ta ln nhau m sinh thnh v tn ti.Khng nhng cc s kin thuc th gii nhn s nh thnh, bi, thnh, suym tt c nhng hin tng thuc th gii t nhin nh ni, sng, hoa, ccng u vng theo lut duyn khi m sinh thnh, tn ti v tiu hoi.

DUYN (Pratyaya) l nhng iu kin. S sinh thnh ca mt ci bnchng hn, ty thuc nhng iu kin nh g, ca, inh, ba, ngi th

mc, vn vn Vy g, ca, inh, ba, ngi th mc l nhng DUYNcn thit cho s pht sinh ca ci bn. S sinh thnh ca mt a b cngty thuc nhng DUYN nh tinh huyt ca cha m, thi gian thai nghn,sc m vn vn S sinh thnh ca mt nn dn ch cng ty thuc nhng DUYN nh thc v quyn li v bn phn ca ngi dn, stranh th chnh tr, s bo v hin php, vn vn Bt c mt hin tngno trong v tr, tinh thn hay vt cht, u do s tp hp ca cc DUYNm thnh. S vt nng vo nhau m sinh thnh v tn ti, khng c s vtvo c th t mnh sinh ra mnh v t mnh tn ti c lp vi nhng s vt

khc. l yu l duyn khi ca o Pht.C bn loi DUYN cn c phn bit. Th nht l NHN DUYN cth gi l iu kin gn gi nht, v nh ht la l nhn duyn ca cy la,g l nhn duyn ca ci bn v t st l nhn duyn ca ci bnh. Th hail TNG THNG DUYN tc l nhng iu kin tr lc cho nhnduyn, v nh phn bn v nc l tng thng duyn cho ht la tr thnh


11/69

cy la, ngi th mc v cy ca l tng thng duyn cho khc g trthnh ci bn, nc v l gm l tng thng duyn cho t st tr thnh ci

bnh. Th ba l S DUYN DUYN tc l nhng iu kin lm i tngcho nhn thc, nh hnh sc pht sinh ra ci thy, m thanh pht sinh ra cinghe v t tng pht sinh ra l. Th t l NG V GIN DUYN tcl s lin tc khng gin on cn thit cho mi s pht sinh, trng thnhv tn ti.

Lut nhn qu cn c quan st v p dng theo nguyn tc duyn sinh mic th gi l lut nhn qu o Pht. Theo o l duyn sinh, mt NHNn c khng bao gi c kh nng sinh ra qu, v mt NHN bao gi cngng vai tr QU, cho mt NHN khc.

Ta bit rng ht la l NHN ca cy la. Nhng ta cng bit thm

rng nu khng c nhng tng thng duyn nh t, nh sng, nc v thigian th ht la khng bao gi tr nn cy la c. Vy ta kt lun: mtnhn n c khng bao gi c kh nng pht sinh ra qu. Do ta c thni: Vn vt trong v tr nng nhau m pht sinh; nn ta khng th ni: (vd) thi cc pht sinh ra v tr. Ti sao? Bi v thi cc v thn linh, nu lnhng nguyn nhn n c, lm sao c kh nng pht sinh ra qu tc l thgii? Do , thuyt thi cc pht sinh hoc thn linh sng to v tr ingc vi o l duyn khi. Chng nhng th m khi ni chn nh 1 phtsinh vn hu, ngi Pht t cng i ngc vi o l duyn khi, nu ngiPht t ngh rng chn nh l nguyn nhn n c v u tin. C nhng

trit gia v thn hc gia cho rng thi cc hoc thn linh khng phi lnguyn nhn u tin m ch l thc th ca hin hu vt ngoi thi gianv khng gian 2, trong trng hp ny h cng khng i ngc li o lduyn khi ca o Pht.

Trn thc t, ta cha tng thy mt nhn n c no c th sinh ra qu, mta cng cha tng thy mt nhn m khng phi l mt qu cho mt nhnkhc. Nu ta cho rng chn nh hoc thi cc hoc thn linh lm pht sinhra v tr tc l ta cng nhn: Mt nhn n c c th lm pht sinh ra qu.

l mt iu sai lc. Hn na, ci nhn n c y do u m c? Nukhng do u c th iu tri chng vi lut nhn qu; nu do mt nhnkhc sinh ra th li khng phi l nguyn nhn u tin. Cho nn ta thynhn thc v thi cc v v thn linh nh THT TH CA V TRVT NGOI KHNG GIAN V THI GIAN c th i i vi o lduyn sinh ca Pht dy. Trong kinh A Hm, Pht dy: V ci ny c chonn ci kia c, v ci ny khng cho nn ci kia khng, v ci ny sinh cho


12/69

nn ci kia sinh, v ci ny dit cho nn ci kia dit. l s din t ngin v ng mc ca o l duyn khi. Nht thc duyn khi c th ckim chng bi bt c ai, bi v khng phi l mt tn iu siu hnh, l s tht thc nghim, ph hp vi nhn thc khoa hc thc nghim. Phtminh ra o l duyn khi, c Pht soi cho ta thy r b mt ca thc hu,trnh cho ta bao nhiu ng nhn sai lm v vn nguyn y v tr v gipcho ta thnh t trong phm vi tr tu tu dng cng nh trong phm vi hnhng thc tin. Thc vy, o l duyn khi l o l cn bn ph tr vminh v c chp, ng thi cng l mt o l cn bn cho hnh ng nhpth. Pht t phi tm hiu thu o v o l duyn khi p dng trongvic tu hu cng nh trong vic tu phc; nhng din by trong sch ny vo l duyn khi chng qua ch mi l bc u m thi.

---o0o---

V Thng, Khng v V Ng

Trong o Pht, ta thng nghe ni n gio l V THNG, KHNG vV NG. Nhng gio l ny cng pht sinh t mt cn bn vi gio lduyn khi. V THNG l tnh cch thay i khng ngng ca vn svn vt. Khng c s vt no nm yn bt bin, do khng c s vt nogi c tnh cch ng nht tuyt i ca ni; l V NG. S vt lun lun chuyn bin v khng gi c tnh cch ng nht ca chng tcl s vt trng rng: l KHNG. Ch KHNG y c ngha l trng

rng, khng chc tht, ch khng c ngha l khng c s vt. S vt vnc, nhng trong lng s vt ngi ta khng tm thy tnh cnh thng cn vng nht, th thi.

Theo o l duyn khi, vn vt nng vo nhau m sinh khi, tn ti vtiu hoi. Nh th vn vt phi l V THNG, bi v nu khng vthng th vn vt s bt sinh bt dit. Vn vt cng V NG, bi v mivt l do s tp hp ca nhiu vt (duyn) m thnh. Vn vt cng lKHNG, bi v do cc duyn m thnh, th trong t thn vn vt khng

c mt thc th thng cn v ng nht.---o0o---

T Diu

Gio l cn bn th hai ca o Pht l gio l T DIU , tc l bn stht ln. Gio l ny c din t trong nhiu kinh in, m kinh in u


13/69

tin l kinh CHUYN PHP LUN. Bn s tht ln l: s c mt canhng kh au (kh), nhng nguyn nhn to nn kh au (tp), nim an lckhi kh au dit (dit) v con ng t ti nim an lc dit kh (o).

Gio l T Diu l nguyn l hnh o c tnh cch thc nghim v trliu. Tt c cc gio l Pht Gio nguyn th hay i tha u c din bytheo nguyn l T Diu ny. Cng nh gio l Duyn Khi, gio l TDiu khng phi l nhng tn iu siu hnh m l mt nguyn l c thkim chng c. Gio l Bn S Tht Ln c cn c trn lut nhnqu. Ta thy hai cp nhn qu sau y:

1. QU: S c mt ca kh au (kh)

NHN: Nhng nguyn nhn to thnh kh au (tp)

2. QU: Nim an lc khi kh au dit (dit)

NHN: Con ng i ti nim an lc dit kh (o).

Chng ta hy th p dng nguyn l t diu vo trong mt vn ykhoa. V d bnh lao phi l S THC TH NHT: (Kh). S thc nyai cng phi cng nhn, bi v ai cng c th bit rng bnh lao phi l mt

bnh c tht. Nu bnh lao phi c tht th nhng nguyn nhn to nn bnhlao phi cng c tht: l v trng Koch, l s n ng thiu iu , l s

thiu nh sng v kh tri, vn vn S c mt ca nhng nguyn nhn sinhra bnh lao phi tc l S THC TH HAI (Tp). Khng nhng cc bc sm tt c chng ta u bit rng bnh lao phi c th cha lnh c. Slnh bnh y l S THC TH BA (Dit). V mun i n s lnh

bnh, ta phi theo nhng phng php cha tr khoa hc nhm loi trnhng nguyn nhn lm ra bnh. Nhng phng php ny, v d s xdng thuc tr sinh trong lnh vn vn l S THC TH T (o). Btc vn no ca s sng cng c th c cha tr theo nguyn l T Diu.

Trong chng ta, ai cng cng nhn rng kh au c mt trong cuc i.Ngho i, m au, bnh tt, cht chc, tht vng, bit ly, bt c ch, np, bt cng, ti nhc S THC TH NHT tht qu r rng. Pht t,sau khi nhn thc c s thc th nht, phi tnh tm quan st tm ra sthc th hai tc l nhng nguyn nhn sinh ra au kh. Phng php doPht ch dy l phng php qun chiu o l duyn khi. Tnh tm, tmtrung v cn c vo thc nghim, ta c th pht gic ra nhng nguyn


14/69

nhn xa gn to ra nhng kh au y. S THC TH HAI cn ckhm ph mt cch trit , nu ta qu thc mun tm ra cn nguyn chthc ca chng bnh cha tr. c Pht hng dn ta nhn vo sthc th hai, nhng nguyn nhn ca au kh, v ta cn nng theo nhnghng dn y khm ph. Trc ht, Pht dy rng v minh l mtnguyn do ln ca kh au. V minh l s thiu sng sut, l nhng nhnthc sai lc v th gii, th gii nhn s cng nh th gii t nhin; nhngnhn thc i ngc li vi o l duyn khi. Qun trit o l duyn khi,ta c th ph b c v minh: l cha kha ca phng php Pht hc.Bt c mt kh au no cng c nhng gc r gn v xa ca n v ta cn itr vi nhng gc r y, hoc trn bnh din c nhn hoc trn bnh din tpth. Hy ly v d khng kh ngt ngt trong gia nh. Ci khng kh ngtngt y khng th t nhin m c; tri li, n do nhiu nguyn nhn sinhkhi. C th l nhng nguyn nhn kinh t, c th l nhng nguyn nhn

tm l, c th l nhng nguyn nhn x hi. S cau c ca ngi cha saumt ngy lm vic mt nhc, t n, cng c nhiu gc g phin phc. Thi trch mc ca ngi v, v s thiu hiu bit ca nhng ngi con c thlm trm trng s cau c kia ln. Nu tt c mi ngi trong gia nh u

bit tnh tm qun chiu thy r nhng nguyn do xa gn ca khng khcng thng ngt ngt trong gia nh th t nhin thi cau c, trch mc vhn di tan bin, khng kh ngt ngt s khng tr nn trm trng v mingi trong gia nh s cng tc tm cch xa b dn nhng nguyn nhngn xa a n s cau c ca ngi cha vo bui cui ngy. Thc ra thi du dng, thng cm v hiu bit ca ngi m c th lm du bt ni cauc , v s cng tc ca b chia x nhng u t, bc bi ca chng sng gp rt nhiu trong vic tm ra v tiu dit nhng nguyn nhn ca scau c kia. Tm ra s thc th hai khng phi l d dng nh ta tng; ni hi cng phu thc tp tnh tm thin qun hng ngy ca mi ngi.Thiu cng phu ny, ta s d dng trt s gin d v hn on ln k khc, tiv ta khng thy r u l nguyn nhn ch thc ca nhng kh au m tachu ng.

V mt x hi, s vng mt cc quyn cn bn dn ch v t do cng c

nhng nguyn nhn su xa ca n. Nguyn nhn m ngi hay nhc nnht l mt ch c ti. Nhng khng phi l nguyn nhn duy nht.Mt ch c ti ch c th ng vng c khi n c h tr bi mtngoi bang v khi m dn chng trong x hi y khng thc c quyncn bn dn ch v t do ca mnh v khng tranh u cho nhng quyn y.Dn ch v t do cng nh bt c th hnh phc no, khng phi l nhngmn qu t trn tri ri xung; tri li, phi to dng, bi p v bo v mi


15/69

c. Nhng quyn dn ch v t do khng phi l nhng iu do mt chnhquyn tt ban b, ngi dn phi bit hc tp v x dng cc quyn dn cht do, phi bit tn trng cc quyn dn ch t do ca k khc v phi biton kt vi nhau bo v v tranh u cho nhng quyn kia khi chng be da. Nu ta bit r nhng nguyn nhn no khin cho cc quyn dnch v t do vng mt, chng ta chc chn s tm ra c nhng phng

php thc hin cc quyn ny trong x hi ca chng ta. Tnh tm vquan st tm cho ra nhng nguyn nhn ny tc cng l thc hnh s thcth hai vy.

S THC TH BA l mc tiu m ta hng n. Ta phi bit l ta mung. nh ta c th ni rng s thc th ba l hnh phc, nhng ta khngnn lm hnh phc chn thc vi nhng hnh thi mi nhn qua th trngnh hnh phc m k thc ch l nhng nguyn nhn ca kh au. Hnh

phc chn thc c din t trong o Pht nh l s vng mt ca nhngkh au, l s gii phng ca con ngi ra khi tham dc, hn th v titm, l s t ti cc c v y, trm tnh, i hng, khin cho ta khng cnl nn nhn ca s s hi, ca nhng thnh bi c tht tm thng. Trncn bn ca s gii phng , chc chn hnh phc phi l chn thc v bnvng. Sc kho, ti nng, sn nghip, t do, cng bnh, dn ch, vn vnch c th tr nn nhng hnh thi hnh phc tht s trn nn tng gii phng. Ngi Pht t phi nhn thc rng theo ui s nghip gii thot khng

phi l t b mi hnh phc ca cuc i, tri li chnh l xy dng mtnn tng vng chi cho hnh phc. Nu khng t ti cn bn gii thot thd c mt cng khng bit nhn, c tai cng khng bit nghe, c cuc icng khng bit sng, c nhng iu kin hnh phc cng khng bit hnh

phc. Th cho nn hc tp thy r mc tiu ch thc m mnh hng titc l thc hnh s thc th ba. Phi nhn thc s thc th ba nh mt thcti m khng phi mt m c ho huyn hay mt mng tng. S an lcm chng ta t n do thc hin nhng phng php Pht Gio l iu cth kim chng c. Bt c mt nhn no gieo xung u c th a nkt qu; khng mt n lc no ca ta c th gi l v ch. Nu chng takim im nhn thy kt qu v tnh cch hu hiu ca nhng n lc

hnh o hng ngy ca chng ta, chng ta s c thm c tin ni s thcth ba; r rng nh ngi nng phu, sau khi p dng nhng phng phpcanh tc khoa hc, gt hi c gp bi v c thm c tin v nguyn tc citin nng nghip.

S THC TH T l con ng, l phng php hnh ng. t timt i sng an lc hnh phc cho bn thn v cho x hi, ta phi bit tm


16/69

ng, ta phi bit phng php hnh ng. S thc th t khng phi lmt s gio iu hoc gii lut c th hc thuc lng, tri li l kt qu canhng chim nghim su sc v cc s thc th nht, th nh v th ba cngnhng kinh nghim sng ca chng ta v cc s thc y. Trong kinh ta thyni ti ng cn, ng lc, tam hc, tht b , bt chnh o vn vn u l nhng gio l thuc s thc th t, nhng phng php c th emp dng trong i sng tiu dit kh au, kin to an lc. Nhng gio lny ch c gi tr v hiu lc khi ta bit em chng p dng mt cch thngminh vo s sng. Tri li nu ta ch c tng hoc chim nghim mkhng em chng p dng vo i sng hng ngy th s b ch s khng cc bao nhiu. Sau y ta th xt qua mt v d v s thc th t: l

bt chnh o.

---o0o---

Bt Chnh o

Bt chnh o l con ng ca tm nguyn tc hnh ng chn chnh(Astamaga). Tm nguyn tc hnh ng y c lin h nhn qu rt mt thitvi nhau nh sau:

1. Chnh kin: Thy ng.

2. Chnh t duy: Ngh ng.

3. Chnh ng: Ni ng.

4. Chnh nghip: Hnh ng ng.

5. Chnh mnh: Phng tin mu sinh chn chnh.

6. Chnh tinh tin: Cn mn v n lc chn chnh.

7. Chnh nim: thc chn chnh.

8. Chnh nh: Thin nh chn chnh

Nu ta chim nghim v p dng tm nguyn tc trn vo cuc sng thngnht ta s thy tnh cch lin h nhn qu gia nhng nguyn tc y. Hyth xt nguyn tc th nht l CHNH KIN. Ai cng bo nu thy ng thhnh ng mi ng, do chnh kin l cn thit cho CHNH NGHIP.


17/69

Nhng lm th no thy ng? Theo o Pht, s thy ng khng phich c th t c do s hc hi trong sch v hay do s suy t phn tch

bng tr thc. S thy ng l kt qu ca kinh nghim sng v ca s tuchng na. Ngy xa, trit gia Vng Dng Minh ca Trung Hoa cxng thuyt TRI HNH HP NHT, c ngha l THY v HNHNG l mt. Do THY NG m HNH NG NG, do hnh ngng m ci thy cng ng; hai iu bi p cho nhau. ngha caCHNH KIN v CHNH NGHIP trong o Pht cng tng t nh vy;nhng trong bt chnh o, khng nhng ch c chnh kin v chnh nghipm cn su nguyn tc khc na, tt c iu lin h vi nhau, bi p chonhau mt cch thm thit n ni trong tm chi ca bt chnh o, mi chiu bao gm c tm chi. Chi no cng lm nhn v ng thi lm qu cho

by chi kia. Chnh kin khng phi l bc u, cng nh chnh nh khngphi l bc cui cng; tm chi ca bt chnh o cng c p dng mt

lt, do nn o Pht gi y l con ng ca TM NGUYN TCHNH NG CHN CHNH.

CHNH KIN l ci thy v s thc, s thc bn thn cng nh s thc xhi, s thc tm l cng nh s thc v v tr. Chnh kin c nhiu mc cao thp khc nhau ty theo trnh sinh hot v tu chng ca con ngi.Mc cao danh ca chnh kin gi l v thng chnh ng chnh gic(Anuttara-samyak-sambodhi) tc l tri gic cao tt ca Pht. i vi ngitu Pht, chnh kin cn phi c khai m v pht trin mi mi bng hctp v thc hnh. Qun st o l duyn khi v p dng o l y trongmi lnh vc ca s sng, ta s nng cao dn tm chnh kin ca ta.

CHNH T DUY l ngh ng, v ngh ng y c ngha l suy t phhp vi o l duyn khi. V d nh ta mun c mt ci nhn chnh xc vtnh trng x hi trong ta ang sng. Ta phi theo nguyn l duyn khim tm ra mi nguyn nhn xa gn, nhng nguyn nhn hin nhin hoc bche du, ta mi c th t c ti ci nhn chnh xc y. Nu ta ch tytheo thi quen, thnh kin v khuynh hng n gin ha vn , ta skhng thy c ng, v do v khng c chnh t duy nn ta khng t

ti c chnh kin. Kt lun l ta phi bit t duy theo nguyn l duynsinh.

CHNH NG l ni ng, v ni ng y c ngha l pht biu s thccn c trn nguyn l duyn sinh. Bt c mt pht biu no ca ta mkhng ph hp vi nguyn l duyn sinh u khng phi l chnh ng. Lini l mt hnh thc ca hnh ng gi l khu nghip. Li ni l dng c


18/69

din t iu ta thy v ngh; nu thy sai v ngh sai th ni cng sai. Mkhi ta ni sai, ta gy tc ng lm lc cho chnh ta v cho ngi khc. Lini khng nhng cn phi din t s thc m cn nhm n s xy dng; ta

phi thy tt c hu qu ca li ta ni. Ch khi no thu c l duyn sinhta mi bit ni nhng li c th khai th s thc, to nn ha kh, lm tiutan khng kh nghi k, on th v s hi quanh ta.

CHNH NGHIP l hnh ng ng, y cng c ngha l hnh ng phhp nguyn l duyn sinh. Mt hnh ng thun theo l duyn sinh l mthnh ng chc chn em li kt qu tt, mt ngi nng dn bit canh tctheo l duyn sinh l mt ngi nng dn thng minh, chc chn s gt hic nhiu hn nhng ngi nng dn khc. Bit c ht mi d kin vht ging, phn bn, thi tit, th trng, ngi nng dn s c nhiu c hithnh cng. Trong gia nh v x hi bit hnh ng theo nguyn l duyn

sinh, ngi Pht t to c ha kh v thng yu xy dng c i sngan lc ca mnh m khng phng hi n an lc ca k khc.

CHNH MNH l phng tin sinh sng chn chnh. Mt ngh nghiplng thin, l chnh mnh. Nhng th no l mt ngh nghip lngthin? iu ny cng ch c th tr li bng s nhn xt v x hi trnnguyn l duyn sinh. Nhng phng tin sinh sng khng gy tai ha vkh au cho k khc trong hin ti cng nh trong tng lai. Nhng phngtin sinh sng thng thn, khng la o, khng gieo rc lm lc, khng bclt k khc, khng vi phm quyn t do v bnh ng k khc, khng ph

hoi mi trng sinh hot ca con ngi: l chnh mnh.

CHNH TINH TIN l n lc chn chnh tc l s c gng khng ngngtrn mi lnh vc tu tp. y cng l mt phng din ca s tu tp theonguyn l duyn sinh. C khi nhng n lc ca ta khng c gi l chnhtinh tin, ch v nhng n lc y khng phi l chnh nghip, c hngdn bi chnh kin. Nhng n lc trn hng danh li, tham lam hay cmth u khng c gi l chnh tinh tin, bi v kt qu ca nhng n lcny c th l kh au cho nhng ngi khc v do l cho chnh bn thn

mnh.CHNH NIM l s nh ngh chn chnh. Chng ta ng lm chnh nimvi chnh t duy. T DUY l s suy tng trong khi NIM l s nhngh, tri vi s qun lng. Chnh nim l mt phng php tu luyn rtmu nhim. l thc sng t v s sng ca chnh bn thn mnh.

Ngi Pht t chn chnh l ngi bit tp sng thng xuyn trong chnh


19/69

nim, ngha l sng c thc, bit mnh ang lm g, ngh g, ni g v do c th soi sng mi t tng, ngn ng v hnh ng mnh bng nguynl duyn sinh. Sng trong s qun lng t cho mnh b ko theo ngythng v hon cnh m khng t ch c, khng thy c mnh angsng, khng thy c s sng l mu nhim, khng phi l sng na ml tri ln trong sinh t.

CHNH NH l phng php thin nh chn chnh. Thin nh l s tptrung t ti chnh kin tc l ci thy chn chnh. nh y khngc ngha l t duy hay suy tng m l nhng phng php tp trung tm v thin qun nhm pht khi tr tu. Nhng phng php ny khng nhmn s tu luyn thi min, php thut v trng sinh, m nhm n s phthin tu gic gic ng nn gi l chnh nh.

---o0o---

Ch Ca o Pht Nhp Th

Trn y l i cng cc o l duyn sinh, t diu v bt chnh o.Hc hi v thc tp cc o l ny, ngi Pht t xy dng bn thn mnhv ba mt tr tu, tnh thng v ch. Nhng c nhn lin h mt thit vix hi, do s xy dng bn thn lin h vi s xy dng gia nh, xmlng, gio hi, quc gia v th gii. l ch ca o Pht nhp thtruyn thng ti Vit Nam.

---o0o---

Chng 2: Xy Dng Bn Thn

Con Ngi V X Hi

Con ngi nu b hon cnh sai s v li ko hon ton th khng cn ckh nng ch ng c tnh trng v ci to c x hi. nh conngi chu nh hng nhng iu kin kinh t, chnh tr v vn ha ca x

hi, nhng nu con ngi ch l ci nt chai c nhn tri ni bng bnh trnsng nc x hi, th gi tr quyt nh ca con ngi khng cn na. Conngi tr nn nn nhn yu ui. Do , con ngi phi phc hi csc mnh tm linh v t ch ca mnh bng phng php tu dng. Hnhnh con ngi hon ton b x hi li ko cng ging hnh nh mt ngici nga m khng iu khin c con nga, mc cho con nga a tiu th ti. Trong x hi ngy nay, kh nng con ngi kim sot hon


20/69

cnh x hi tr nn mong manh, bi v h thng kinh t v chnh tr cacon ngi to dng ra tr thnh nhng lc lng phi nhn tr li khngch con ngi. Con ngi ang b kt nhiu trong h thng kinh t v xhi hin ti, ang c gng vt thot vi rt nhiu kh khn.

Ngi ta m lun nhiu v vn bn thn cn phi c ci to trchay l x hi cn phi c ci to trc. Theo o Pht, con ngi khngth tch ri ra khi x hi, nn s ci to phi c thc hin song hnh.Con ngi l chnh bo (ngha l qu bo chnh) v x hi l y bo (tc lqu bo hon cnh). C hai th chnh bo v y bo u thuc v s sng cacon ngi cho nn u phi c ci to song hnh. V con ngi khng thtch ri ra khi mi trng x hi nn s tu dng ca con ngi cng cthc hin ngay trong mi trng sinh hot x hi. S tu dng ny khngth c thc hin hon ton trong mt mi trng khp kn. Mt con

ngi khng c lin h vi nhng con ngi khc th khng phi l mt conngi bnh thng.

Khi ni n s thay i x hi, chng ta hay c khuynh hng ngh ngayn s thay i h thng chnh tr, kinh t ca x hi m qun rng s tudng bn thn l mt trong nhng iu kin tt yu ca thnh cng. Tm ca con ngi ng mt vai tr ch yu trong cch mng, nht l i vinhng ngi thuc gii ch cht tin phong cho cch mng. Nhng aimun i mi cuc i, xy dng cho gia nh, cho lng xm v cho x hicn phi thy rng s tu dng tm l cn thit bi v s tu dng ny cho

ta rt nhiu sc mnh, ngh lc v ngun vui sng, nhng iu kin rt thityu ca thnh cng.

---o0o---

Chnh Nim

Phi thc tp chnh nim: Bit mnh ang ngh g, ni g v lm g c thch ng i sng mnh v khng b li ko bi hon cnh. y l mt

phng php tu tm thn diu ca o Pht. Phng php ny khng btu bng s phn bit nhng nim thin c m bng s qun st s sngca bn thn mnh. C nhiu ngi tuy sng m tht ra khng sng, bi vh khng c thc v s sng ca h: H n, ng, lm vic v gii tr nhmt b my cho n khi cht. n lc sp la i, nhn li h git mnh thynh mnh cha tng sng: Su, by mi nm qua va qua i nh mt gicmng. B quyt ca phng php chnh nim l THC C RNG


21/69

MNH ANG SNG: Khi ang n, mnh bit l mnh ang n, khi angngi, mnh bit l mnh ang ngi. Ni tm li mnh phi thc c migiy pht ca i sng mnh. Thp ln ngn n chnh nim, t nhin s vtm qun lng tr thnh thc sng t v s cht bin thnh s sng. Nhiuln trong mt ngy ta t hi mnh: Ta l ai, ta ang lm g, ngh g, ni g?

Nh th, ta nm ngay c ch quyn, khng cho hon cnh li ko vp gii ta v th gii qun lng v v ci th gii ca s cht. Ta sng cuci ca ta. Bui sng ra mt nhn vo trong gng, ta t nh: y l mtngy mi, ta phi sng ngy hm nay cho trn vn. Ta phi bit lm th no sng ngy hm nay cho an lc, ng cho nhng tn gic cu knh, thim v hi h n quy ph v cp mt hai mi bn gi qu bu ca ta.

Ta hy quan st ch By, mt ngi c hc Pht v bit p dng thng minhphng php tu dng o Pht. Trong ngy, mi khi ch By t bt gp

ch ang phin mun hay cu knh, ch lin t nh thc ch dy. Ch tni: Ta ang b phin mun v cu knh thng tr. Ta khng th chocuc i ta b c khot tan nt bi nhng con su phin mun v cu knh.Ta phi sng i sng ca ta mt cch an lc.

C nhin ch By bit l nhng phin mun cu knh v t him kia mi thu c nguyn nhn ca chng. Ch bit nhng iu ng gin tht,nhng ch nht nh khng em cuc i ca ch nh i ly mt chui

phin mun. Ch t nh: Phi sng lm sao nh mt tri ni ; nhngphin no kia ch c th nh nhng t sng bin va chm v tan v di

chn ni . S khc nhau gia ngi c tu v khng tu l ch ; ngic tu th gi c tm thanh tnh v an lc ngay trong th gii dy y iu

bt nh . Qun st nhng s vic xy ra trong nh sng duyn khi, ta sthy no phin d tan r v c th nhn cuc i vi nhng con mt tha thv thng yu. Kinh Php Hoa xng tn c b tt Qun Th m l ngi

bit nhn ngi i vi nhng con mt t bi (t nhn th chng sanh). lv b tt ny do qun chiu cuc i trong nh sng duyn khi cho nn emlng thng tt c mi loi.

Ta phi thnh thong nhn li chnh ta trong lc ang ni hay ang lm mtiu g. Ta hy qun chiu bn thn ta trc ht l ta thy ta ang niiu hay ang lm iu . Ch tng y thi cng a ta v chnhnim cho d trong khi ni iu kia ta c th i xa chnh nim n hngmun dm. Ta nn bit rng mi ln qun chiu t thn nh th ta ch tiuxi mt vi giy ng h. Nhng chnh mt vi giy ng h c th thpln mt mt tri trong th gii ca ta v gii phng ta khi th gii qun


22/69

lng b ng c tnh cch m m. Mi ngy ta c th dnh c bao nhiugiy ng h cng trnh qun chiu ny? Bc gic ng l ngi qun chiuthng xuyn t tm mnh. Ta l ngi quyt tm hc theo cc bc gicng, chng l ta khng dnh c vi pht trong mt ngy cho cng trnhqun chiu quan trng y sao? Ta nn bit, d ch c th tiu xi vi ba phttrong ngy cho cng trnh qun chiu t tm, ta cng lm cho cuc i tasng r v c ngha vn ln hn trc.

Tr li trng hp ch By. Mi khi ch dng giy pht qun chiu trv vi chnh mnh v lm ch c tnh trng, ch thng mm ci chng t s chin thng c thm c tin kh nng mnh.

---o0o---

Qun ChiuTa nn dnh mt t th gi trong ngy tnh tm, thin ta, i din vichnh mnh v cu xt nguyn l duyn khi trong cc s vic sy ra hngngy. Phi tm c gi yn tnh, hoc gia nh, hoc cha, hoc trongcng vin, hoc ngoi ng rung thc hin iu ny.

Ti khng c th gi mi ngi u ni nh th. ng ri, bui sng thcdy th lo i lm, chiu lm v th mt, n cm xong th ch mun ngh ngi sng mai li i lm. Ai sng trong thi bui ny m khng bn rn.

Nhng chnh lm th no ng sng nh mt b my, lm th no m cc th gi cho chnh mnh, lm th no sng i sng ca mnh, mil vn quan trng.

Bui sng khi mc nc vo chu ra mt, nh rng, co ru, ta gi lmt s bn bu sao? Nm hoc mi pht ng h y c th i qua mtcch vi v, hp tp v vt chc; nm nay mi pht y tri li, cng c thl nm mi pht thoi mi vui ti m ta c th sng. Ra mt ch l cho sch mt mi m thi sao? Ra mt c th l mt lc th, mt nim vuin gin v trong lnh. Nu ta dng nm mi pht y lo u, tnh

toan cng vic trong ngy, th ta khng c hng ci nim vui n ginv trong lnh . Ta hy gt i nhng ni lo u, tnh ton kia; ci trongtm knh, ta ngh n chu nc mt, chic khn bng sch s, mt ngytrn vn s do cch sng ca ta m tr nn vui ti Trong ngy ta Cnhng gi vui nh vy. Khi ta tm hoc bi trong ging sng hoc xixung vai nc mt lnh bng chic go da, ta c th dng th gi y tnh tm v qun chiu. Khi ta i lm v, t bn xe but hoc t ngoi rung


23/69

vn i b v nh, ta c th th khng kh trong lnh hoc qun st s sngchung quanh v qun chiu tm mnh. Nu c mt phng ring trong gianh th rt tt, ta yu cu mi ngi trong gia nh cho ta mi lm phthoc na gi an tnh. Tm xong ta thp mt cy nhang cho tinh khit: Cas m ra nu bn ngoi khng n o lm. Ta u c cn phi b ra hnggi, hng bui tnh tm m than phin l qu bn rn. Nm pht cng l qu ri. Ci hay nht trong o Pht l php tnh tm thin qun: Numnh l Pht t m khng bit p dng nhng phng php ny th tht lung qu, cng v nh c kho la go m khng bit n. C gia ti mkhng xi. Phng php tnh tm nh th no? Ta c th hc tp vi nhngngi bn tng c kinh nghim, hoc vi nhng tng s c kh nng.

Nu cha c ai hc hi, th ta c th m phng m tp theo phng phpsau y ca ch By, rt n gin m cng rt c hiu qu, trong khi chi.

Bui ti, sau khi tm, ch By mc o qun rng ri. Rt thong th ch spt li cn phng ca ch cho ngn np, thay nc hoc cm li mt bnghoa hay mt cnh cy trn bn Pht, v cui cng ch thp mt cy nhang.T khi bt u cng vic nh sp li my cun sch, cm chic chi lng

pht bi, ch bit t nhip mnh trong chnh nim, mi c ch, mi ng tcca ch u ung dung th thi v t di s kim sot t ha v sng sutca thc. Ch By cm thy nh nhng, thoi mi v an lc. Ch nhtnh khng hp tp, khng vt chc, bi v ch bit rng mi c ch mi cinhn, mi t u l s tnh tm thin qun. Khi cm mt bnh hoa, ch thc rng: cm mt bnh hoa khng hn l C mt bnh hoa: cm mt

bnh hoa l cm mt bnh hoa; ng tc cm hoa cn quan trng hn ckt qu ca ng tc y (tc l c mt bnh hoa p). CM HOA l qunchiu tm mnh, l thin nh, l chnh nim, l sng trn vn giy pht hinti. Trong khi cm hoa ch By thy lng ch thanh tnh, an lc, ch c thc r rng rng ch ang cm hoa, ang sng an lnh gi pht ch cmhoa. Nu ta lm c nh ch By ta s thy c ch ca ta ung dung, t ha,thn th ta th thi v tm ta lng lng mt nim vui thanh thot. Nghthut cm hoa v pha tr pht xut t thin vin, bt ngun t nguyn tc

chnh nim ny. Ch By ra nm pht cm mt bnh hoa. Ph th giqu, ngi ta c th ngh; nhng y l th gi ca thc, ca qun nim,ca an lc, cn qu gi gp ngn ln th gi dnh vo vic lo lng, bc

bi v mu toan.

Cm hoa hoc qut nh hay xp li sch trn bn th cng vy. Ta nn thongth m lm TRONG TINH THN CHNH NIM. chnh l s tu tp


24/69

quan trng nht. Trong tu vin thin, nhng khi nu cm, ra chn bt,gnh nc, qut sn nh thin gi cng lun lun tu tp chnh nim vqun chiu, ging nh khi ch By cm hoa vy.

Sau khi dn dp cn phng, t mt cy nhang, cm tht thng trong lhng, ch By thp mt cy n cy (nn) cho nh sng tr nn dudng hn v ch tt n in, bi v n in chi sng qu. Ch ngi lingay ngn trc bn Pht, trn chiu, trn gh, hoc trn b vn theo kiu

bn gi. Tht ra ta ngi nh th no cho tht thoi mi l c, khng cnphi ngi theo kiu bn gi nh ch. Nhng nu ta tp ngi c theo kiubn gi th li cng hay. Ngi bn gi d hn ngi kit gi: Ch By ngingay thng, bp chn tri trn bp chn mt hoc bp chn mt trn

bp chn tri. Hai tay t trn bp chn, chnh gia, lng tay mt t trnlng tay tri. Sng lng ch thng, u thng, mt ch hi khp nhn v

pha trc chng hai thc, ming ch hi mm ci. Ngi kit gi th cngging nh bn gi. Nhng bn chn phi t trn bp chn tri v bn chntri t trn bp chn phi. Ngi kit gi cha quen th au lm, nhng quenri th khng au n g na. Ngi bn gi hay kit gi l nhng th ngi rtvng mnh; khi ngi nh th ta thy tm hn ta vng chi, tnh to v tinhtin hn.

Ch By bt u tp th. Ch th rt nh nhng su. Tuy th ch khng cgng th cng phi qu; ch bit h ci g rng qu l khng tt. Ch thvo, th ra nhiu lt, hi th nh nhng, khng gy ting ng, hi th ch

tri theo mt ging du m, khng b t khong, ging ht nh mt gingnc chy trn mt ng bng c ct, khng phi nh mt ging thc rcrch. Trong khi th, ch tip tc qun chiu; khi th vo, ch bit ch angth vo, khi th ra ch bit ch ang th ra: Th mt hi, ch thy khoankhoi v thanh tnh trong ngi.

By gi ch By xt nhng vn lin h ti s sng hng ngy, nhng vn lm bn rn tm ch. Gi tm thanh thn v duy tr n ci hi chmcn mi trn mi, ch bt u xt cc vn ny trong nh sng lin h

duyn sinh. Ch khng cho s bc dc pht hin, bng cch p dngphng php gi hi th u n, v tip tc duy tr n ci hi chm trnmi. Ch tng nim mt cu trong kinh Php Hoa, v d cu: T nhn thchng sanh em con mt thng yu m nhn mi ngi. V v minh, vthiu hon cnh gio dc thun li, v nhng kh khn ca i sng, ngita tr nn thiu hiu bit, th l, s sng, t bc nh th Ch qunchiu duyn sinh ti thm gc t bi tm, v con mt tnh thng (t


25/69

nhn) ca ch khng b che lp bi nhng tham gin tm thng. Ch tmgii quyt mi vn trn cn bn t ha, thng yu, bt bo ng. Chtm cho ra li gii p v phng php hnh ng theo gio l o Pht.Ch c tnh thng mi i ph c vi mi no phin.

Nu trong nh, ta khng tm ra c khung cnh yn tnh lm cng vicqun chiu nh ch By th ta c th tm cha, hoc mt ni vng trongcng vin, hoc trong th vin, hoc ngoi ng rung. T Nga l mt sinhvin Pht T. V nh bun bn bn rn, nn nng thc hnh gi qun chiutnh nim th vin quc gia.

---o0o---

Thin Tri Thc

Ta cn tm bn, tm thy hc hi thm v o Pht, v chia x kinhnghim v s p dng o Pht vo i sng. Thy v bn l nhng tngthng duyn rt qu gi, nh h m ta c th trao i kinh nghim, khngnhng trong s p dng o Pht vo i sng tm linh bn thn m cntrong s p dng o Pht vo i sng gia nh v x hi na. Chnh strao i kinh nghim quan trng v cn thit hn l thuyt nhiu, v vy tang nn ht th gi vo s nghin tm l thuyt, hc ht b kinh ny rin b kinh khc trong khi th khng bit li dng nhng kinh nghimca ta v ca cc bn thin tri thc ca ta i su vo s p dng thc

hnh.

ng T Siu t cho l hc rng, bit nhiu v o Pht. ng ni ng c thging gii v kinh Vin Gic, Php Hoa, Lng Nghim. Nhng s hc Phtca ng hnh nh khng c li g nhiu cho i sng ca ng, bi v ng vn

b dn vt kh au v tnh t ho, nng gin v ganh t. ng khng c bnv chnh trong gia nh, b T v cc con ng cng khng a ng. Ch By,tri li, tuy bit nhiu v Pht hc nhng vn lun lun tm cch gn gi cc

bc thy v cc bn thin tri thc tm hc thm v trao i kinh nghim.Ch By c mi ngi yu chung v li ch ni ph hp vi i sngca ch: Ch lun lun tm p dng o Pht vo cuc i mt cch tnhin, khng n o, khng khoe khoang.

---o0o---


26/69

Bt Quan Trai

Mi thng mt vi ln cha t chc nhng k tu Bt Quan Trai Gii, ta nntham d, v l nhng c hi tt cho ta tu tp, qun chiu, hc hi v traoi kinh nghim tu tp vi cc bn hu. BT QUAN TRAI GII l mt

phng tin lp ra gip ngi c s c c hi sng hai mi bn tingng h trong cha theo chnh nim. Bt quan trai gii cn gi l BTTRAI GII hay BT GII TRAI, c ngha l s chp tri (nhn gi) tm quylut: khng git hi, khng trm cp, khng t dm, khng ni di, khngung ru, khng dng hng phn du thm, khng nm ging cao rngm i, khng n ung phi thi. Thm vo , ngi hnh gi n chay na,v vy tm gii cng vi trai thc gi l BT TRAI GII. Nhng gii nygip cho ta ng bt nhng cnh ca phin no ti li, cho nn gi lQUAN. Ch QUAN trong Bt quan trai gii c ngha l cnh ca.

Mun tham d bt quan trai gii phi xin ghi tn cha, v hi thm nhngthng l v gi gic. n gi nh, ta c mt ti cha vi nhng dng ccn thit: bn chi nh rng, khn lau mt, x phng, o qun ng, mt cimn (chn) v mt vi cun kinh sch. Ta s ng ti cha, cng vi cc bnkhc, c khi ng n my chc ngi. Ta s sng hai mi bn gi ticha, tp sng trong chnh nim v qun chiu, ng thi c dp gp g cc

bc thy v bn trao i nhng hc hi v kinh nghim. Chng ta sc hng dn ngi thin, tp th, qut nh, cm hoa, c kinh theo tinhthn chnh nim. Ta c th hc hi c rt nhiu trong mi k tu hc theo

bt trai gii, nu ta bit x dng ng hai mi bn ting ng h dnh chothi gian ny. nh hng ca hai mi bn gi kia s c lu li su mtrong nhng ngy cn li trong thng do ta nn c gng c th c thgi tham d bt quan trai gii.

Ch By thng i cha tham d bt quan trai mi thng. Thng ri ch mi c ng Su cng i. Ch kho lo lm mi thuyt phc c ngSu v ng Su c ngh mnh bn rn khng th b vic nh. ng Su lnu tin tham d bt quan trai, thy mnh hi b ng vng v; nhng nh c

ch By bn cnh nn ng cng khng cm thy lc lng. ng Su cngnhn rng sng hm mi bn ting cha trong tinh thn t tnh, ng cdp suy gm v i sng ca mnh v ca gia nh mnh. ng cm thy nhc i ngh mt mt ni tht xa, tch ri hon ton i sng bn rnthng ngy. ng cng cm thy nh mnh dng li trong mt cuc hnhtrnh lu ngy. ng trn i ng nhn li qung ng ng i qua vng git mnh thy rng lu nay t khi ng nhn li bn thn mnh, i


27/69

sng mnh. ng t th gi hn ch By, nhng ng quyt nh phi thnhthong i tham d mt k bt quan trai nh th.

---o0o---

Chng 3: Xy Dng Gia nh

Hnh Phc Gia nh

Gia nh l mi trng hon ho nht xy dng i sng tnh cm cacon ngi; vy nn to cho gia nh mt khng kh m m hnh phc tccng l o to nn nhng con ngi c tri tim bit yu thng, bit trchnhim. C bit bao nhiu gia nh l nhng a ngc trn gian kh th vkh sng, ta quyt phi lm mi cch cho gia nh ta tr nn m cng v

y thng yu.Chng ta phi bit rng con ngi khng tnh cm th khng phi l conngi. Khng bit yu thng cha m mnh v anh ch em mnh th s khm yu thng c nhn loi. V vy cho nn Pht t phi p dng

phng php o Pht trong s xy dng gia nh mnh thnh mt cngng m m v hnh phc. Gio l duyn khi, t diu v bt chnh ocng c th p dng rt thch hp vo i sng gia nh. Nhng Pht t nosp lp gia nh hay va mi lp gia nh ch nn khinh sut trong cngtrnh xy dng ny, nu khng mun tnh trng tr nn kh khn v sau.

Ch By mi lp gia nh cch y bn nm v ch c mt chu gi haitui tn l b Phng. L mt gio vin tiu hc, lng thng khng ly glm to, nhng ch By khng ngh n cch i ngh lm ra tin nhiuhn. Tri li, ch yu ngh v quyt t chc i sng gia nh mnh theonhng nguyn tc o Pht, em th gi v nng lc thc hin hnh phc cnhn v gia nh theo gio l Pht Gio. Thm By khng phi l ngisng trm tnh nhiu ni tm nh ch, thm cn tr mi hai mi bn tui,rt m ng, hot bt, a chung hnh ng hn tri thc. Ch By khng

buc thm By lm ging nh mnh; tri li, ch cn tn trng cch sng cathm v tm cch b tc cho thm. Nim vui ca thm khng nhng ch lchm sc b Phng, chm sc ca nh vn tc m cn lo lng cho ccgia nh nhng tr em ngho trong xm. Ch By khuyn khch thm vgip thm trong cng vic ny d rng bi v hc tr ca ch kh b bn.Chnh v thi y ca ch m thm By va bit n va thng knh chhn. Thm bit tn trng nhng gi tnh tm ca ch, bit gi b Phng


28/69

yn lng hay em b Phng i chi mi khi chng cn s yn tnh. iuqu ha nht l thm bit lng nghe chng mi khi ch By bn lun v ccht chc i sng gia nh theo phng php o Pht v cng tc vi chngtrong s p dng nhng nguyn l Pht Gio.

C mt hm hai v chng bt ng nhau v mt chuyn nh lin h tigio dc hc ng. Thm By lm chng gin v ni nng v . Ch By

bit mnh gin nn ra i bch b ngoi b sng ti hai gi ng h. Tronghai gi ng h y, ch tnh tm v thy c rng li ca thm By rt nh,so vi c hnh v con ngi p c tinh thn ln th cht ca thm. V chthy ch cn em thng yu sa cha li ci li b nh ca thm hn lgin di tr con. Th l ch v nh vi tm trng bnh tnh, an lc v nci trn mi. Hai v chng thng mn nhau nhng knh trng nhau, nhvy m hnh phc la i rt bn vng. Ch By khng bt v phi ngh v

lm ging ht nh mnh; ch khng quan nim nh thi phong kin rngv l vt s hu ca chng, chng mun g l phi lm theo. Ch bit trncn bn nam n bnh ng v vi phng php knh trng nhau, hai vchng c th xy p v duy tr hnh phc theo li Pht dy.

Gia nh gn gi nht vi gia nh ch By l gia nh ng Su, anh h cach. Ch thng hay n chi v rt thn mt vi cc con ca ng Su.Ch cng mun gip gia nh ny mt cch gin tip trong vic p dnggio l o Pht vo i sng. ng Su b Su u theo o Pht, cc conu bit i cha l Pht, nhng h t hiu o Pht v khng thy o Pht

lin h nhiu ti i sng kinh t, tnh cm v gio dc ca gia nh.

Ch By bit l s xy dng bn thn vn thit yu cn bn cho s xy dnggia nh, nn suy ngh k v vn xy dng bn thn, v thit lp nhng

phng tin thc hin.

---o0o---

Hai Th H Sng Chung

Hai th h sng chung di mi nh phi tm hiu tm l quan nim v sthch ca nhau to nn s ha hp, iu kin cn bn ca hnh phc.Trong nhiu gia nh hin nay, c mt s ngn cch gy nn bi s thiuhiu bit gia cha m v con ci. Hai th h c nhng nn gio dc khcnhau sinh ra di nhng iu kin kinh t x hi v vn ha khc nhau thc nhin l c nhng tm trng, quan nim v s thch khc nhau. Bc lmcha m phi t nh rng th h tr by gi khng th no suy ngh v a


29/69

thch nh kiu xa c, phi c gng tm hiu hon cnh, tm l v sthch ca con ci dng kinh nghim mnh m hng dn h. Mnh phici m, nhiu khi phi ty thun theo tr m tn ha mt cht c th tonn s cm thng. ng Su b Su thng than phin rng lp tr by gi

bt tr, khng dy c, v khng chu tng phc cha m nh thu xa.Tht ra th hai ng b khng bit rng bn a con ca h u c th lnhng a con kh. Xun Tho, c con gi u lng nm nay hai mi mtmi va vo trng s phm u nin kha Cn Th, mi thng hai ln cv thm nh vo nhng ngy cui tun. Cu Nguyn mi chn, nm ri thit ti hng. H, con gi nm nay mi bn v Lc, con trai mi hai anghc trng cng lp tnh. C bn c cu u sn sng nghe theo ca cham, nu ng b Su bit dng tnh cm hng dn con. Nhng ng bSu li c ngh theo kiu xa, cho rng cha m c uy quyn tuyt i vicon cho nn thay v ly thng yu m dy d ng b li lm cho con s, c

khi dng n roi vt. Nguyn c nhiu khi phn i bng cch khng ncm v i vng sut mt hai ngy. ng b Su khng hiu c cu contrai mi chn ny, cho rng cu ta gan l, ci li cha m, khng chu hchnh n ni thi rt. Hi Nguyn thi t ti rt, ng Su Nguyn xungnh su mi roi, bm da nt tht; Nguyn b i sut mt tun mi v. Mh Nguyn l u v nh l lp tc ng chi mng.

Ch By c ni chuyn ring rt nhiu vi a chu m ng Su cho l mta con ng nghch ny. Ch By thy trong thi chn nn l lm ca

Nguyn nhng nguyn do su xa. ng thy ton ca Nguyn khng hiu vduyn c no h thy mt Nguyn l ght. Sut nm nh vy. Sut nm,

Nguyn khng hc ton c, cui nm Nguyn hng ton. Ci xe p caNguyn b mt cp hi u nin hc, v v vy Nguyn cng b mt trnn. Nguyn li cng b ng Su pht nhn cm v nh ln ngoi ngvi mt anh chng trc tui Nguyn, m khng cn tm bit l do. Nguyncho rng c ba ln m u ght mnh, nn khng bao gi ni chuyn mnhvi ba m.

Ch By khuyn ng b Su nn trm tnh tm hiu Nguyn. Ch ni:

Thi by gi ta khng th xem con ci nh vt s hu ca ta na. Takhng nn ngh l ta c quyn bt chng phc tng theo tt c mi munv s thch ca ta. Gio dc hc ng thi dng roi vt v quyn uy cav thy gio ri. Gio dc hc ng c cch mng; thy gio ch lngi hng dn, lm hin l v pht trin kh nng ca hc tr m thi,ch khng cn l ngi c th bt buc hc tr phi ngh nh mnh ngh vlm nh mnh lm. Bc cha m c nh hng ln lao ti con ci, v nh


30/69

hng ny c thc hin bng tnh thng yu ch khng phi bng uyquyn.

Lun l mi thi i mi i khc, ty theo quan nim nhn sinh ca conngi. Lun l ca o Pht khng phi l mt m gio iu chc nch ml nhng nguyn tc linh ng ph hp vi s sng v s sng to. oPht chng li thi c chp v gio iu. Nguyn tc u tin ca lun lo Pht l thi ci m: Phi b ht mi thnh kin, phi c c ci m hiu c k khc, phi bit ng vo hon cnh k khc m hiu kkhc; ng ng trong ci v cng cht hp ca thi quen buc ti vtrch mc h. Bc lm cha m phi t nh: C l mnh xa qu ri,mnh phi thch ng thm vi thi i mi mt t mi c. Tm hiu tml tr bng cch nhn xt hon cnh x hi v hc ng ca chng cth thng cm vi chng nhiu hn. Mc ch ca lun l o Pht l

gy nn hiu bit cm thng v hnh phc, ch khng phi l g b conngi trong s chu ng kh cc v y dy phin mun cng thng. Nuo c m ch gy nn phin no, cng thng v kh au th khng phil o c m l s c chp. ng v s c chp vo nhng thnh kin vnhng thi quen m lm tan v hnh phc gia nh.

Xun Tho, con gi ln ca ng b Su, cho rng ba m c qu kht khe vc h. C rt bun, khng th em chuyn tm tnh m bn vi ba m, tnht l vi m. Cch y mi hn mt nm, bn trai ca c gi th cho c,

b ng b Su bt c. ng b lm nh con gi mnh h hng, ph hoi

danh gi gia nh. ng b mng nhic c con gi iu. Thi xa, thitrai tr ca hai ng b, s giao thip nam n b cm ch, nhng thi naykhc. Cc c cc cu by gi hc chung mt trng, trao i kin, lmvic x hi chung, tm hiu nhau, bit gi tr tht ca nhau, hay yu mnnhau, vit th thm nhau, l chuyn thng. Theo tiu chun sinh hotx hi hin thi, nhn th ca bn trai khng c g l tri chng lun l oc ht. Thi cht hp, khng bit thch ng vi thi i cng nh sthiu hiu bit ch khin cho s m m gia nh chp cnh bay mt mthi.

Vi li, con trai con gi by gi phi cho h gp g nhau, tm hiu nhau, sau ny s chn la hn phi ca h c cn nhc k cng. S giao thipnn t do, min l trong mc l gio. Cha m nn ni chuyn thngthn v gp nhn xt vi con ci v s chn la ca chng.


31/69

Trong mt gia nh tn tin, s c mt ca ngi cha hay ngi m khngln t s c mt ca nhng ngi con, cha m khng x dng uy quynmnh lm cho con ci s hi, lm la lm lt. Phi cho chng c mtvi nhn cch t nhin ca chng, min l chng bit tn trng k lut vquyn t do ca k khc trong gia nh.

Con ci cng nn bit rng cha m thuc vo th h xa hn mnh, rng ccv chu nhiu kh au kh khn v va chm trong thi nin thiu v trongcng cuc mu sinh nn d tr nn kh tnh v cu knh. Con ci nn c xth no mnh tr thnh nim vui v s t ho ca cha m. Trc ht phihiu mi ni kh khn ca cha m, phi hiu nhng iu kin v hon cnhx hi ca cha m, phi rng lm cho cha m hiu hon cnh ca mnh v sthch ca mnh. ng gin di hn ly v trch mc khi cc v cha hiumnh. Phi lm mi cch cha m c th tham d vo nhng lo lng

bun vui ca mnh, m phng php hay nht l phi tham d vo nhng lolng bun vui ca cha m.

Hai ch em Xun Tho v Nguyn, trong thm tm, cng bit rng hai ngb xa v h qu, khng th no hiu c mnh; c tm cch gii thchcng v ch. H c bit u h cng c trch nhim nng n v tnh trngthiu ci m ca gia nh. H nng ni, ch bit hn bit gin m khngngh su n cng n dng dc v c vng ca ba m mun cho mnh nnngi. Ba m khng hiu mnh tht, nhng mnh phi c bn phn lm cho

ba m hiu. M mun lm cho ba m hiu, trc ht mnh phi hiu c

ba m. H sinh ra trong nhng iu kin kinh t, gio dc v x hi khc ta,h khng th c tm trng ta, ci nhn ca ta. Ta phi lu tm n cn chia xnhng mi lo bun ca ba m, ri dn dn lm cho ba m hiu ta. Ch By ni vi hai ch em nh th.

---o0o---

S Chia X V Tham D Ca Con Ci

Con ci phi chia x nhng lo u nng nhc ca cha m v d phn vonhng quyt nh ca cha m. Nu cha m t em nhng lo u kh khn camnh m bn vi con ci, l v h ngh rng con ci mnh ang tr di qu,cha bit g chia x nhng lo u kh khn y vi mnh. Cng l v conci th , ch lo chuyn mnh, ch bit i hi trch c m khng bit chiax. Mt a b nm by tui thy m bun c th hi m ti sao m


32/69

bun, v d b m khng th ni cho con nghe nhng lo lng bun phin camnh ch v a con cn nh qu cha hiu c, cng cm thy c an i

phn no. Bc lm cha m no cng c nhng lo u kh khn. Con ci phin cn thm hi, trc ht l hiu nhng lo u kh khn sau l tmcch chia x bng s lu tm ca mnh v bng nhng c gng trong khnng mnh gip cha m. S hiu bit chia x nhng lo u kh khnkia, thc ra, cng l mt ngun an i ln lao cho cha m ri. Hiu ccha m, mnh s khng cn v tm lm nhng iu gy thm bun phin

bc dc cho qu v, mnh s khng i hi nhng iu qu ng ch lm chocha m thy l mnh v trch nhim i vi gia nh.

Con ci nn c tham d vo cc quyt nh ca cha m v tm cch c tham d vo cc quyt nh ny. Cc bc cha m nu cho con ci d

phn vo cc quyt nh ca gia nh, c th l trong hnh thc hi kin

ca con, th th tp cho con thc trch nhim v nhng vui bun thnh bica gia nh. Loi con ci ra khi nhng cuc bn lun v cc vn gianh c nhin s a chng n thi ph mc v trch nhim. Bc T cmt a con trai mun vo i hc trong khi bc thy khng sc cho coni Sigon. Nhng bc khng gt ngang ni khng c tin, my s khngvo i hc. Tri li, hai bc ni chuyn thn mt vi Hng v tnh trngti chnh gia nh, cho Hng bit mi chi tit v tnh trng ny v hi conxem n ngh nh th no, v c bin php g khng. C th l Hng squyt nh thi hc; c l Hng s ngh kim thm tin bng cch dykm tr em mi ngy vi gi ph vo ngn sch gia nh khin cho shc ca Hng c th tip tc cp i hc.

---o0o---

Con Ci V Ngn Sch Gia nh

Con ci t mi bn tui tr i nn c d phn vo vic bn ci ngnsch gia nh. Khng nhng iu ny lm khin cho con ci tr thnh ctrch nhim trc tip v s sng gia nh m cn khin cho chng sm bit

lo lng xy dng cuc i ca chng. Gia nh phi thc s l mt cngng rut tht, tin bc do mt ngi trong gia nh lm ra phi thuc vton th gia nh. Ngi cha chng hn, lm ra tin bc, ngi m chm scca nh, nui nng con ci. Cc con c bn phn phi hc hnh tu dng nn ngi, ng thi gip cha m c g th gip. Ngn sch gia nh lngn sch chung, ngi cha khng nn cho rng tin mnh lm ra th mnh t tiu xi, a cho v con chng no th ty thch ca mnh. Tr ra khi


33/69

con ci cn b nh qu cha bit g th khng k; cn lc con ci n tuibit suy ngh v chia x trch nhim th cc bc cha m nn cho chng bitr tnh trng ngn sch gia nh. Mt khi con ci c quyn bit n vgp bn ci v ngn sch gia nh th t khc chng bit t b nhng ihi khng hp l. Tri li, chng bit lo lng v thng yu tin cy cha mhn. Chia x trch nhim lo lng v ngn sch gia nh, bit chung lochung v quyt nh chung v vn ngn sch l thc hin tinh thn liha ng qun trong o Pht.

---o0o---

S Giu C Khng Phi L Hnh Phc

Mi ngi trong gia nh khng nn ngh rng hnh phc gia nh l kt qu

ca s t ti y mi tin nghi vt cht. C nhiu bc cha m v nghrng tin nghi vt cht l hnh phc gia nh, nn dnh hu ht th gi cacuc sng vo cc cuc kinh doanh, b ph s sinh hot gia nh v xao lng

bn phn i vi con ci. Thc ra nhng tin nghi vt cht cn bn cn thitcho hnh phc gia nh tht, nhng chng ta khng th ni rng n mcno nhng tin nghi y c gi l y . Nu v nhng tin nghi ny msinh hot gia nh b b ri, khng kh thn mt m cng khng cn mingi c cm tng l sng trong mt qun tr, th l mt s tht biln. Ta phi sp t th no gia nh tht s tr nn mt t m, mt niai cng mun tr v nhng lc mt mi. Gi cm chiu v gi xum hp

bui ti sau ba cm chiu, di nh n nhng gi gic sinh hot gianh nh th khng th khng c. C nhiu gia nh giu c nhng khngc hnh phc. C nhiu gia nh nh gia nh ng gio Nng chng hn, tuych n mc, nhng y m m thng yu. Mi ngi trong gia nht cha m n con ci u tm xy dng hnh phc gia nh, bng s hiunhau, tin nhau v yu mn nhau. Hnh phc gia nh h li cng do s ngtm nht ch. Khng nhng ch l s ng tm nht ch t ti mt nntng kinh t tm vng chi cho gia nh, m cn l s ng tm nht ch thc hin l tng xy dng con ngi v x hi na.

Minh v em gi l Trm l nhng thiu nin c lng c ch. ng gio dycon th no m c hai u rt t ho v cha m mnh. Khng bao gi phn

b l nh mnh ngho hn nh cc bn. Minh v Trm cng tc c lc viba trong nhng cng vic vn ng gio dc mi m ng gio Nng xng trong tnh, nh t chc din thuyt v phng tin gii tr lnh mnh,t chc vn ngh thiu nhi, pht ng phong tro chng i sch bo vn


34/69

ngh i try Ngi ta thy ba cha con ng gio Nng thn i vi nhaunh nhng ngi bn, nhng ngi ng ch. Mt ba tra ch nht trongkhi ba cha con cng vi mt s hc sinh lm vic cc nhc nhng hng hingoi sn vn ng dng sn khu chiu phim gio dc bi tr bnh strt, ngi ta thy b gio Nng em nc chanh mui cho mi ngiung. B ti ci li ph gip cng vic mt cch hng hi chng mtting ng h trc khi xch gi v lm cng vic nh. C gia nh thuntho sng trong ha kh m p v hiu nhau, thng nhau v c chung chhng.

Nu mc ch ca cha m ch l nui con n hc sau ny con mnh cth c a v trong x hi v nu mc ch ca cc con cng ch c tng y,th ch hng theo ui ca gia nh c v qu ngho nn v hp hi. Ltng ca o Pht dy ta phi xy dng nhng con ngi xng ng, bit

lo lng cho nhng ngi thn yu nhng cng bit lo lng cho k khc, choquc gia x hi. X hi y dy nhng au kh, bt cng, ngho i chhng ca ngi Pht t khng phi ginh git mt a v trong x hi m l t ti kh nng thay i x hi . Nhng cu chuyn trong gianh ng gio Nng khng b gii hn trong cc vn thuc phm vi isng gia nh nh vt gi, thc phm, bn b, hc hnh h cp ti ccvn ca thn xm, quc gia, x hi. Mi ngi trong gia nh bit lutm n nhng kh au ca ng loi mnh, nhng t oan v vn ha, kinht v x h trong thn xm, quc gia, x hi v bit un luyn cho mnh ltng i tha ca Pht gio ngh ti ngi. S m lun v chia x giacha m v con ci v cc vn x hi, kinh t v chnh tr trong nh sngca gio l o Pht c th to nn cho mi ngi trong gia nh nhngquan nim v kin gii khin cho tnh gia nh gn b thit tha vi l tngPht Gio. S chia x v quan nim v kin gii trong tnh thn i ny, PhtGio gi l kin ng ha gii.

---o0o---

Hc Lm Ngi

Mi ngi trong gia nh phi hc. S hc hnh ca con ci khng nn chhng ti bng cp kim vic lm. S hc hnh phi nhm ti s xydng nhn cch con ngi v kh nng phng s con ngi. Ngi takhng ch hc nm by nm hc ng, m phi hc sut i. Tr tucng cn nhng thc n b dng nh thn th. Trong gia nh mi ngi

phi c sch c bo m rng kin thc. Phi chn nhng t bo c th


35/69

cung cp nhng mn n tinh thn lnh mnh. Ch tr nhng ngi c isng tm linh phong ph, a s trong chng ta nu khng c sch bo trongvng na nm c th tr nn ngho nn v th hu. t nht l mi ngitrong gia nh phi c sch c kin thc ph thng v lch s, khoa hc,x hi, chnh tr v vn ha. Gia nh ng gio Nng lun lun n cc

bui din thuyt v cc bui tho lun cng cng v cc vn trn. nggio thng ni vi hai con ca ng rng nhng kin thc ta thu nhp cd l trng hay nh u phi nhm ti mc ch cao hn bng cp: l hc lm ngi v hc phng s con ngi. Phi lm sao ng tn thgi v vic hc tp nhng iu khng b ch cho s sng. Kin thc v kinht, lch s v x hi, cng nh kin thc v o Pht, cn phi thc t, c thp dng c trong cuc i, cuc i bn thn, cuc i gia nh v cuci x hi.

Cha m ng nn ngh rng mc ch duy nht cho con i hc l cho conc k sinh nhai v sau. Chng ta phi ngh cao hn th, v i hi rng giodc phi o to c nhn cch con ngi v un c l tng phng sng loi.

---o0o---

Chia X Quan Nim

Phi to ra nhng c hi m m mi ngi trong gia nh c th chia x

vi nhau v quan nim, v hnh phc, v l tng, cng nh chia xnhng lo u, nhng hy vng ca nh. Nhng c hi ny chnh l nhng biuhin c th nht ca hnh phc gia nh v bt c ai trong gia nh nu thathit cng c th to ra c. Thng th mi ngi trong gia nh ai cngc nhng quan nim ring, nhng lo u ring v ch khi no khng th chiax vi ngi trong gia nh th mi em chia x vi nhng bn b bnngoi. Thiu nhng c hi m m trong gia nh th kh m chia x cnhng quan nim, nhng lo u . Chnh Xun Tho v Nguyn cng ngycng cm thy xa cch ng b Su cng v nguyn nhn kia. C hai ch em

u khng tm thy s m m trong gia nh v thng i tm nim vui vibn b bn ngoi. Gia nh khng thc s l mt t m ch bi v mi ngitrong gia nh khng bit thit lp c s thng cm ha hp sng cngdi mt mi nh. Theo o Pht, h cha thc hin c nguyn tc thnha ng tr.


36/69

Nu ta mun to ra khng kh thng cm v thng yu, ta phi b quanhng bc bi phin mun lt vt, phi lu tm n nhng kh khn v ulo ca nhng ngi trong gia nh. Sau bui cm chiu, trong khi ung tr,ta n cn thm hi vic lm n, vic hc hnh hoc bt c vn no mnhng ngi thn ca ta ang bn tm nht. Nu ta chu kh lng nghe vgp xy dng mt cch thn mt th t nhin ngi thn ca ta s c chi than th biu l v chia x tm s vi ta, nh th khng kh tin cn mm s t nhin pht hin. Cn nht l ng c ch nho v ng c ti

bt p nghe theo kin ca mnh. Mt khi mnh n cn lng nghe v t squan tm th ngi kia tt nhin cng s lng nghe v chia x vi mnh.Phi bit tn trng kin ca k khc, d l kin cn vng di non ntca tr em. ng khinh nho ch bai nhng kin . ng ni nhng kin l ngu di. Cn phi n tn gii thch v chia x kin thc chonhau. S c ti v kin git cht nhng c hi trao i thn mt. Nn

khuyn khch nhng ngi t ni pht biu kin v ng vi vng ph bnhch bai nhng kin no khng ph hp vi kin gii ca ta. S bt ng kin t n khng phi l mt chuyn xu. Nu trn i ai cng c cng mtloi t tng, mt loi quan nim th cuc i s qu ngho nn. Mt ch m trong ngi ta phi ngh nh nhau, ni nh nhau, lm nh nhau lmt ch c ti. Ngi ta c th yu mn nhau v sng ha thun vinhau d c nhng kin khc nhau. iu kin cn bn l phi c thi cm, bit nghe, bit hiu dung ha kin vi nhau. Nhiu khi hai ngicng mt kin nhng v thnh kin v kiu cng m h ci nhau, gin nhaulm nh l kin ca hai ngi khc nhau mt tri mt vc.

Thc hin c s dung ha kin to nn khng kh m m thngyu trong gia nh, l hnh ng theo tinh thn ha ng duyt cao Pht. Thi nh nhn thng cm thng a n li ni n tn, c thtrnh mi cuc ci c gin di. iu ny trong o Pht gi l khu hav trnh.

Ch By trong nhng ngy gn y thng ni chuyn vi ng Su v bSu v vn Nguyn v Xun Tho. ng Su l thu khon gii, nhng

tm l con th ng khng gii. Nguyn khng tha thit g n o Pht drng trong khi hc s, Nguyn bit o Pht i L Trn c ng gpnhiu cho s xy dng vn ha v x hi ca quc gia Vit Nam. Nguynthy ba m i cha, n chay mi thng hai ln, nhng khng thy nhngiu ny c li ch g cho ba m ht; khng phi v ba m theo o Pht mgia nh c m i, hnh phc thm ln. Ch By thy Nguyn c l mt

phn no, bi v theo ch ng b Su cha thc s em p dng o Pht


37/69

vo cuc sng, m ch l Pht t truyn thng. K ri trong lc tu bt quantrai ti cha, ch By ni chuyn vi ng Su v vic y, v ng Su has t t tm hiu Nguyn vi mt thi ci m v yu thng hn. cmt iu l ng Su rt bit nghe li ch By. xem ng Su c thnhcng khng.

---o0o---

Sm Hi V Tng Gii

Mi thng t nht mt ln gia nh phi t chc l sm hi v c li giilut trong gia nh. Sm hi khng phi l xin ti vi Pht m qun chiut tm v pht nguyn c gng khng lp li nhng hnh ng, nhng lini ng tic. L sm hi trong gia nh c th m u cho nhng gi sinh

hot gia nh thanh tnh v o v. Chng ta c th t chc l ny theo cchthc gia nh ng gio Nng. ng gio Nng ch t chc l ny mi thngmt ln, khng vo ngy rm hay ngy mng mt m vo chiu th by uthng. Ti y c gia nh n chay. Nhng ng gio, Minh v Trm sngmt ra khi ni ti n chay, ch v b gio nu chay rt ngon v cng phu hnc nhng bui cm mn thng ngy. Nhng ba cm chay ca b nu vangon lnh va b dng, c nm, rau u, u h v c thay i lunlun. Gia nh ng Su cng c n chay, nhng bn a con ca ng b Suv c ng Su na, khng ai hng hi vi chuyn n chay ht bi v b Such lut rau, lm mui u phng n tm. n chay m nh vy ch lm cho

tr em khip va.

Bn Pht ca h p lm, tuy khng le lot xanh mu, tuy khng cn n-ng. Hnh Pht Thch Ca ngi n gin bn h nc, khun mttrm lng v an lc. Hai chn n ng lc no cng sng v mt l trm,mt bnh hoa lc no cng c cm hoa hoc mt cnh cy xanh. Trm rt acm hoa; c gi mi su tui ny rt c khiu cm hoa. C khng cnnhiu hoa. Thng thng c ch cm mt hoc hai bng hoa v my ci lnhng bnh hoa vn p v trang nh. Trm thay nc bnh hoa mi ngy.

Sng ch nht, c ra vn tm hoa mi, v nu khng c hoa th c ct mtnhnh cy thay hoa.

Chiu th by tng gii gi ca c qut dn sch s, trn bn Pht cdng nc lc v tri cy. Sau khi nh ca v bn Pht c dn dptrang hong, mi ngi i tm, thay o mi cho khoan khoi nh nhng.ng gio Nng lm ch l. Nghi thc l nghi thc sm hi n gin, c bi


38/69

dng hng, c xng hiu cc v Pht v b tt ly bi kinh sm hi vbi pht nguyn tu tr. Bui l rt trang nghim, mt phn nh m thanh caci chung rt tt cnh bn Pht. Bt u bui l, Trm t mt cynhang cm rt ngay thng trn l hng, thp n cy v tt in. Trongnh sng m du v trong khng kh trang nghim thm ngt hng trm y,c gia nh t tu trc bn Pht v ngi xung chiu chng mi pht tnh tm.

Sau mi pht y, ng gio ng dy thnh chung; c gia nh u ngdy v ly Pht ba ly. Sau , nghi thc bt u. Khi nghi thc chmdt, h x Pht v tr ra c gio lut. Gia nh ngi li quanh bn, chic

bn c tri khn trng v c t bnh hoa. Thng thng ng gio ngi idin Trm cn b gio ngi i din Minh. Gio lut c khi do ng giotuyn c, c khi cho b gio, Minh hay Trm c. Minh v Trm c

ng gio ch dy c gio lut rt chm ri v nghim trang. Thi giantuyn c gio lut ko di chng mi pht. Gio lut y l THPTHIN NGHIP O tc l con ng s nghip ca mi iu thin,nhng nguyn tc hng dn cuc sng gia nh v x hi ca o Pht.

Nghi thc sm hi th ta c th tm trong cun Nghi Thc Tng Nim. Cnnguyn vn gio lut THP THIN NGHIP O m gia nh ng Nngdng th nh sau:

Ba ting chung thong th

Mi ngi tng Nam M Bn S Thch Ca Mu Ni Pht (3 ln)

Mt ting chung

Ngi tuyn c gio lut (c khi l ng Nng, c khi l b Nng, Minh hayTrm):

Ly Pht, gio l Thp Thin Nghip o cao siu v mu nhim, chngcon may mn lm mi c bit n v phng hnh. Xin em ht tm tlng nghe hiu su xa li dy ca c Nh Lai

Hm nay ti c y c gio lut thp thin cho c gia nh. Xin c ttc mi ngi h nim cho. Xin qu v lng lng nghe: Gio lut thp thinl b uc soi ng, l con thuyn a li, l bc thy hng dn chng ta.Xin qu v lng nghe tng gio lut mt vi tm hn thanh tnh, xem giolut l tm gng trong sng soi chiu ni tm mnh.


39/69

Mt ting chung.

y l ni dung gio lut Thp Thin Nghip o.

Th nht: Pht t khng git hi nhn mng, khng c tn thnh s chm

git. Phi tm mi cch c th bo v sinh mng, ngn nga chin tranh,xy p ha bnh. l gio lut th nht. Qu v trong thng qua c hctp v gi gn gio lut ny hay khng?

(Im lng vi giy, chung)

Th hai: Pht t khng ly lm t hu ca mnh nhng tin bc v ca cibt hp php. Pht t tn trng quyn t hu ca k khc nhng phi bitngn cn nhng k lm giu mt cch bt lng v trn s au kh ca qunchng. l gio lut th hai. Qu v trong thng qua c hc tp v gi gngio lut ny hay khng?


Th ba: Pht t khng c t dm, ph hoi danh gi v hnh phc gianh ngi khc. Phi bit bo v danh d cho bn thn v cho k khc. l gio lut th ba. Qu v trong thng qua c hc tp v gi gn gio luthay khng?


Th t: Pht t khng c ni di mu cu ti li v s knh phc.Phi can m ni ln s thc cu ngi v ti v lm hin l nhnggian di bt cng v tn c. Khng c ph bnh ln n nhng iu mnhkhng bit chc. l gio lut th t. Qu v trong thng qua c hc tpv gi gn gio lut ny hay khng?

(Im lng vi giy, chung)Th nm: Pht t khng c lng thit, ni li ly gin, to nn s bt hagia nhng ngi khc, gy chia r v v trong on th. Phi ni lixy dng, ha gii; phi lm mi cch gy on kt, ha gii nhng v

bt ha, d ln hay nh. l gio lut th nm. Qu v trong thng qua chc tp v gi gn gio lut ny hay khng?


40/69


Th su: Pht t khng c khu, to ting ci v, ni nhng li chi mngnguyn ra, to nn sn hn on th. Phi ni li n ha, du dng ot quan im v kin ca mnh. Li ni phi nhm to nn thng cm vs cng tc. l gio lut th su. Qu v trong thng qua c hc tp vgi gn gio lut ny hay khng?


Th by: Pht t khng c ng, ni li vn hoa di m, nhng li tctn, thu dt, loan truyn nhng tin m mnh khng bit chc c thit. Phini li ng n v chn thc, c th gy s tn nhim v knh n nhau. l gio lut th by. Qu v trong thng qua c hc tp v gi gn gio lut

ny hay khng?(Im lng vi giy, chung)

Th tm: Pht t khng cho tm tham dc iu khin mnh, khng ly stha mn danh li ti sc lm mc tiu chnh cho l tng i mnh. Phi

bit sng gin d c th gi ngh n nhng k khc ang chu nhiu khau. Phi ly s yu thng con ngi v phng s con ngi lm ltng. l gio lut th tm. Qu v trong thng qua c hc tp v gign gio lut ny hay khng?


Th chn: Pht t khng c gi tm sn hn v on th. Phi qun t biv duyn sinh dp tr tm nim sn hn on th ca mnh ngay sau khitm nim y pht sinh. l gio lut th chn. Qu v trong thng qua chc tp v gi gn gio lut ny hay khng?


Th mi: Pht t khng c nu cht nhng t kin, nhng quan im vl thuyt tri chng li vi nguyn l duyn sinh v nhn qu. Khng nnyn tr rng nhng kin thc mnh hin c l nhng chn l bt di bt dch tr thnh c th v hp hi. Phi hc hi thi ph chp v ci m n nhn quan im ca k khc v lm hin l s tht duyn sinh v conngi, v cuc i v v v tr. l gio lut th mi. Qu v trongthng qua c hc tp v gi gn gio lut ny hay khng?


41/69


Tha qu v, ti hon tt trch nhim tuyn c gio lut thp thin. Tixin cm n qu v gip ti hon tt phn s tuyn c mt cch thanhtnh. Xin tt c hy cng ti chp tay tng bi pht nguyn.

(Mi ngi chp tay tng)

Chng sanh v bin th nguyn

Phin no v tn th nguyn on

Php mn v lng th nguyn hc

Pht o v thng th nguyn thnh

(Ba ting chung)

c gio lut xong thng thng ng b Nng v hai con ngi li thmmi pht ni chuyn v nhn xt v nhng gio lut mi c. C mtln Trm ni: K ny khi c n gio lut th su con mc c qu. Ti vcon nh v gin con Lan hc cng lp, con chi n l thiu gio dc.Chc by gi n cng cn gin con, v nu ba m n m nghe c chccng cn gin con ht ch ni. B Nng ni: M chc ln sau con skhng lm nh vy na.

Ba cm chay tip theo rt vui. B gio Nng sa son ba cm rt cngphu, t hi tra; hai anh em Minh gip m hm li cc thc n, dn bn, lauchn a. BA CM NY L MT C HI MI NGI TRONGGIA NH T XT T TNH, THIT LP THNG CM, THA THV THNG YU VI NHAU. Mt ba cm nh th cn vui, mi ngin ngon. n chay m sng c trong khng kh ha thun v tin yu th sn chay mi thc c ch li. Gia nh ng b Su cng n chay mt thngmy k , nhng khng kh ca ba cm so vi khng kh ngy thng

no c hn km g u. Nu mt gia nh cng hc hi, chp nhn v gign mt gio lut nh gio lut THP THIN NGHIP O xy dngi sng ca mnh, th gia nh y thc hnh c nguyn tc gii hang tu ca o Pht.

---o0o---


42/69

i Cha

Ngoi trng hp ln cha c nhn, tt c mi gia nh nn i cha vi nhaumi thng mt ln. C th l ngy rm, mng mt hay mt ngy ch nht.

Nn chn mt ngy khng c 1 lc g ti cha, trong trng hp mnhmun c hng khng kh thanh tnh. i cha cng phi chun b cnthn. Nn tm ra, mc o p, v phi d nh ln cha sng mt vi ging h cho thoi mi v an lc. C nhin phi chn cha no c khungcnh y. Dng hoa l Pht xong, mi ngi c th xin ni chuyn vi mt vtng s, hoc v gio l, hoc v nhng vn khc c lin h ti s p dngo Pht trong i sng c nhn, gia nh, xm lng, x hi Sau , gianh c th mn xem sch Pht, i bch b trong vn trn i hay ngim o vi nhau di nhng hng cy. Nn chn mt cnh cha thanhtnh v thin s lm biu hin cho qu hng tm linh ca mnh.

---o0o---

Su Nguyn Tc Sng Ha Hp

Hi c Pht Thch Ca ti th, ngi c thit lp su nguyn tc sng chungha hp cho on th tng s ca ngi. Su nguyn tc ny c th lm cn

bn cho mt i sng gia nh hnh phc nht v tin b nht:

1. THN HA NG TR: Cng chia x vi nhau mt mi nh hay mt

hon cnh sinh hot cng ng, chp nhn mt cch hoan h s c mt canhau.

2. GII HA NG TU: Cng hc tp v gi gn vi nhau nhng k lut c chp nhn nh l nguyn tc hng dn i sng ca cng ng.

3. KIN HA NG GII: Chia x v trao i vi nhau nhng kin vnhng nhn thc ca nhau. Nhng kin v nhn thc ny c th trichng nhau, nhng nu mi ngi u bit ci m, lng nghe v ph chpth h c th hiu r c quan im k khc, hc c nhng iu mi l.

4. LI HA NG QUN: Ti sn ca chung; mi ngi u c quyns dng v chia x ty theo nhu yu ca mnh. Mi ngi c trch nhimgi gn bi p nhng ti sn chung .


43/69

5. KHU HA V TRNH: Gi gn li ni t tn, khng ci c, tranhchp v gin hn vi nhng ngi khc. Ni li xy dng v bi p,khng gy chia r, khng lm tan r on th.

6. HA NG DUYT: Bit dung ha nhng kin khc nhau chpnhn nhau v sng an vui vi nhau.

Su nguyn tc sng chung gi l LC HA ny c p dng cch ytrn 2500 nm, by gi ngh li vn c th l cn bn thit lp mt isng cng ng rt thch hp. Khng nhng ta c th p dng lc ha voi sng gia nh, ta cng c th p dng lc ha trong i sng hc ng,lng mc v quc gia na. p dng vo i sng lng mc v quc gia ta cth thip lp c mt th ch x hi nhn bn, cng ng v t do, biu lc tinh thn t bi v bnh ng ca o Pht.

---o0o---

Chng 4: Xy Dng Xm Lng (hay khu ph)

Xy Dng T Di Ln Trn

S tu dng bn thn, s xy dng gia nh v quc gia ty thuc mt thitvo s pht trin xm lng v khu ph. C nhin i sng xm lng ty

thuc i sng quc gia v quc gia c c lp v t do th xm lng mi dpht trin. Nhng tri li c lp v t do quc gia mt phn cng do nhngc gng trong phm vi xy dng xm lng. Nu ta sng trong xm lng haykhu ph m chng lm c g ti thiu cho xm lng v khu ph th tachng mong g c kh nng phng s quc gia. Phi thc hin t do, dnch v cng bnh, x hi ngay trong xm lng v khu ph ca mnh, d rngs thc hin ny khng c hon ton v ty thuc n tnh hnh chung cac nc. Ta phi bit bt u xy dng T DI LN TRN.

---o0o---

Trng Hc a Phng

Trc ht, ta hy gp sc xy dng trng hc a phng v cc phngdin trng c, chng trnh v gio chc. Gio dc l mt kha cnh quantrng ca cng cuc pht trin cng ng. Ta phi c bn phn kim sot,ci to v bi p nn gio dc ca thi i ta. Nu ta ngh rng chng


44/69

trnh gio dc phi hon ton cho b quc gia gio dc nh ot v giaoph tt c cho b th ta thiu trch nhim. Mt ng b trng gio dc cbng cp ngoi quc, khng bit nhiu v tnh trng Vit Nam s khng thlnh o nn gio dc quc gia. Ta phi t cu hi: Nn gio dc hin ti trng lng, trng qun hay trng khu ph a con em ta n u?Chun b cho chng nhng g chng ra i? S hc hnh ca con em tac lin h g n i sng ca xm lng ca chng khng? Lu nay nhiungi trong chng ta c cho rng mc ch ca s hc l nhm ti mt vn

bng vi mc ch mu sinh. Khng nhng iu bc cha m ngh nh thv nhiu ngi tr cng ngh nh th. Trng hc tr thnh mt th cngc chn lc v hn ch. Khng ta phi cho trng hc ng vai trquan trng ca n.

---o0o---

CHNG TRNH HC PHI LIN H MT THIT VI THCTRNG A PHNG

V d trong lng Vn Thy, tr em v ngi ln nhiu ngi b bnh aumt, mt c ln. y vy m trong trng tiu hc lng, sut nm ccthy gio ch dy c mt bi v sinh v bnh au mt; hc tr hc thuc lngv tr bi bnh au mt di ti mt trang giy hc tr. n khi thy giochuyn sang dy bi bnh thng hn, th bnh au mt trong lng vnkhng v s gio dc m gim bt.

lng Cu Kh ba nm trc y ngi ta cng b au mt nhiu nh vy.Nhng t khi thy gio Lim v dy trng tiu hc Tnh Thng th dnlng bt u cng tc vi nhau chng bnh au mt, v trong vng bnthng, bnh au mt b qut sch. Thy gio Lim bn vi cc thy giokhc m mt cuc vn ng (h gi l mt chin dch) chng bnh aumt. u tin, hc sinh trong trng c dy k lng v bnh au mt, tnguyn thc hnh nhng iu hc cha lnh mt ca chnh mnh.

Ngy no vn bnh au mt cng c ni ti hc ng. Cc em hc

sinh cng tc vi thy gio mnh v nhng bch chng, t chc mt buitrnh din nhc kch ca vng c v vn bnh au mt. Mt em hc sinhtrc b bnh au mt nay lnh, ng ln k chuyn au mt camnh, v t m k lm sao m em cha lnh c bnh au mt. Cc thygio v hc sinh ca h y cuc vn ng cho ti thnh cng mi thi. Cnhiu anh v nhiu ch trong lng cng tc vi h; khng nhng h ch dn,


45/69

lm p lc tinh thn mi ngi lo tr cho ht bnh au mt m h cntm n tn ni nhng ngi c bnh au mt gip sn sc na.

Nhng trong lng Cu Kh khng phi ch c vn bnh au mt. Dnlng y phn ln sng v ng nghip, i sng rt cc kh m dn lng tc ai kh gi ln c. C cu hc sinh no hc kh thi xong tiu hc lintm ln tnh kim vic khng chu li lng em ci hc ca mnh m lmcho lng c t chc hn, t ngho i, t bnh tt hn. Cc thy gio, c giotrng Tnh Thng nghe li ngh ca thy gio Lim, ch dy hcsinh mnh mt cch tng qut v cc mn t c dnh lu nhiu n i sngdn lng. V d v sng ngi h ch dy s qua v con sng Thames Anh,dy nhiu hn mt cht v sng Hng Bc v dy rt k v con sng CuLong chy qua lng Cu Kh. H dy s lc v cch trng c ph (ttrong lng khng trng c ph c) tri li dy rt k v ng nghip. C

nhin tr em trong lng bit rt nhiu v ngh nh c; c em mi hai tui phi i theo ng ch nh c sut bui sng, ch c th i hc bui chiu,v em y bit nhiu hn thy gio Lim v ngh nh c. Nhng cc thygio bit nhiu chuyn khc m dn lng khng bit. V d h bit vchuyn pht trin ng nghip nhng a phng ni k thut nh c c ci tin rt nhiu, v chuyn t chc hp tc x ng nghip trong c ng dn chung sc v chung vn na t c nhng li tc quantrng hn. Hp tc x l mt phng thc ph v ci vng trn nghokh. Cc thy gio c dn lng mn chung, nhng bui tip xc chuyntr ang i dn n chuyn thnh lp hp tc x.

S d cc thy gio y c th thay i chng trnh hc cho thch hp vli ch thit thc l v y khng phi l trng ca chnh ph lp m ltrng ca dn lng t ng gp lp nn. Trng ny, t khi thy Lim ti, thay i theo chiu hng trng TIU HC CNG NG, tc l mttrng hc kiu mi, hc nhiu v cc vn c lin h n i sng cngng. Hc tr hc xong vn c th thi tt nghip tiu hc nh nhng trngkhc, bi v hin nay trng cng ng c b gio dc cng nhn. Ccthy gio trng Tnh Thng t chc lun ti trng nhng bui hc cho

cc c bc cha bit c bit vit, cc lp hc v y t, v sinh, hp tc xTa c th ni rng y l mt trng hc m chng trnh lin h mt thitvi i sng dn lng. Nhiu bc ph huynh gp kh khn trong vn gio dc con em: i khi nhng nguyn nhn y nm hc ng v ngoix hi. S lin lc v cng tc gia ph huynh hc sinh, v cc gio chc tihc ng tr nn rt cn thit trong trng hp ny cng nh trong nhiutrng hp khc.


46/69

Phn ln trong chng ta ch mong cho con chu thi u, c bng cp, ch t n ni dung ca nn hc vn con em. Con em hc ton gii, Anh vnPhp vn gii, th l tt ri, chng ta ngh. Chng ta nn bit lm mt mimy nm tri hc ng ch vi mt mc ch l kim mt vn bng th l mt s phung ph thi gian rt ln. C bao nhiu ngi c bng cpcao m nhn cch v i sng rt th lu v thp hn. Con ci chng ta ihc khng phi ch v c bng cp m l nn ngi. Do gio dchc ng phi p ng li hoi vng ca ta, ta phi lu tm v tm micch nh hng ti ng li gio dc hc ng. Nhng t chc phhuynh hc sinh c th nh hng ti trng hc v ng li ca b qucgia gio dc. Tham d vo nhng t chc y, ng thi gi lin lc vi ccgio chc ti trng v theo di s hc hnh ca cc con, ta s nh hnggio dc hc ng. Nu phng x v trng c thiu, ta bn nhau trongxm lng hay trong khu ph, tm cch xy dng thm, d l n s, min c

ch cho con chu hc hnh. Nu chng trnh qu xa cch vi s sng, tabn nhau cng t vi ban t chc tm cch thch ng chng trnh vi ssng. Nu gio chc khng xng ng, ta can thip i thay. Tm li ta

phi c trch nhim v hc ng trong xm lng hay khu ph ta .

---o0o---

Cng Tc X Hi

Ti trng hc, ti phng thng tin hay trong trung tm thanh nin hoc nh

vic ta nn cng tc vi cc gio s t chc nhng lp hc v vn thchin v sinh cng cng, bi tr c bc, bi tr vn chng v phim nh itry. Ta cng nn cng tc trong vic t chc v tham d vo nhng sinhhot lnh mnh nh thit lp phng c sch cng cng trnh din ca kch,du ngon, cm tri, th thao, hi ch, hi cha Nu ngi ln v tr em itm nhng loi gii tr c hi nh ung ru, nh bc l v xm lnghay khu ph khng c nhng t chc gii tr lnh mnh. Ta ch nn ly cl khng c th gi t chi ng gp cng ca vo cc sinh hot lnhmnh nh th vin, cm tri, th thao, hi ch Tr con trong lng c

mong c dp b lng ln tnh cng v chng khng c gii tr lnh mnh. Vsinh kh ca lng, v th h tng lai, phi lu tm nhiu n nhng hotng ny. Gio s v hc sinh trong cc trng hc a phng nn khixng v t chc sinh hot gii tr lnh mnh, ku gi s tham gia ca mingi trong thn lng hay khu ph to nn khng kh vui ti lnh mnhcn c ca cng ng.


47/69

Trong mt lng ngho, ta vn c th t chc c th vin. Mt cn phngti nh vic, ti trng hc, ti cha hay ti trung tm thanh nin, mt ci tng sch bo v mt ngi ph trch cho mn sch mi tun vi ln l. Sch bo c th xin tng gia nh. Thy gio Lim t chc mt

phng c sch rt c bit. Vi s gip sc ca cc bn gio vin v hcsinh, thy mn v xin c hn ba trm cun sch v gn mt trm t

bo, cha c lm. Thy xin php ng Tm t phng c sch ni nhng. Nh ng Tm rng, mt c ngy khng c ai. Vn sau trng rt nhiucy xanh v mt. Thy Lim mua ti su ci vng. Mi ch nht, thy tith vin mc vng sau vn, c sch. Cc thy gio khc v mt t hcsinh cng lm nh th, v h khuyn khch nam n trong lng lm nh th.C nhiu sch rt d c, nhiu hnh nh, nhiu h ha. Ai mun ti csch th ti th nm hay ch nht, c ngi gi t sch, bin tn h ngimn sch. Nu ngi no khng mun c ngay ti ch m mun mn

em v nh mt tun hay mi ba th k tn vo s v hn ngy em tr.

Trong thn xm, ta nn thnh lp gia nh Pht t. Gia nh Pht t l mtt chc gio dc thiu nin v nhi ng theo tinh thn thng yu (bi) hiu

bit (tr) v can m (dng). Cc gio vin hc sinh v cc con em khc cachng ta u nn tham d t chc ny. V th thc t chc Gia nh Phtt, ta nn lin lc vi Gio Hi Pht Gio a phng tm hiu. Gia nhPht t, ngoi cng vic hc tp tu dng, rt c kh nng t chc cc sinhhot vn ngh, ca kch, du ngon, cm tri, th thao, hi ch, hi cha vnvn Cc thy gio trong trng m cng tc vi Gia nh Pht t th chcchn s gy c nhiu sinh kh lnh mnh vui ti trong thn xm.

---o0o---

Chm Dt Thi Th ng

Thy gio Lim thng ni vi ng bo c bc trong lng TA KHNG NN TH NG NGI M CH CHNH QUYN GIP TATHOT KHI TNH TRNG NGHO TNG, BNH TT V THIU

HC. Chng ta ch i qu lu ri; chng ta nn t mnh xy dng chomnh trc. Tinh thn t lc ny qu l ng tinh thn T mnh thp ucm i ca o Pht. Thy gio Lim li ni: B con c bc mnh nn HPSC VI NHAU NGAY T BY GI BT U THC HIN

NHNG D N PHT TRIN XM LNG V MI MT Y T, GIODC, KINH T.


48/69

Tht vy, v ngho nn con chu trong lng thiu hc, thua st ngi ta.Cng thiu hc th cng ngho, bi v ch khi no ta c hc thc ta mi bitcch ci tin i sng, chng li ngho i. Ri cng v ngho m con chuta li khng c i hc, cho nn v ngho m sinh ra thiu hc, v thiu hcm c ngho mi. l mt ci vng ln qun. Bnh tt cng do ngho vthiu hc m ra; bi v do ngho nn khng c tin i bc s v thucmen, do thiu hc m khng bit cch ngn nga bnh tt. Bnh tt cngnm chung trong ci vng ln qun vi ngho v thiu hc. y cng lmt ci vng lun hi cn phi p v. Sau y l nhng phng php pv ci vng ln qun thiu hc-ngho-bnh tt, cn c trn gio l duynsinh v t diu ca o Pht.

---o0o---

Kim im Tnh TrngHc tp kim im v thy r tnh trng kinh t x hi v vn ha trongthn xm v tm cch i tr. y l p dng s thc th nht (kh ) vs thc th hai (o ) trong t diu . Trong cc bui hc tp nh th, tchc ti trng hc, cha hay nh vic, thng thng ta tm ra nhngnguyn nhn sau y ca s chm tin:

- Ngi dn t hc, t bit v cc vn y t, kinh t, vn ha v x hi.

- Ngi dn cha bit cch t chc cc hp tc x sn xut v tiu th.

- Ngi dn c thi th ng v trng ch.

- Ngi dn khng bit t chc tng tr.

- Ngi dn cha dt b nhng tp tc v thi quen c hi

Dao Phat AP Dung Vao Doi Song Hang Ngay - HT Nhat Quang Va HT Nhat Hanh

Documents

Transcript of Dao Phat AP Dung Vao Doi Song Hang Ngay - HT Nhat Quang Va HT Nhat Hanh