7‐10‐2017

1

Cursus Computeronderhoud

Cursusinhoud

Les 1:  De computer

Les 2:  Hard‐ en software inspectie

Les 3: Hard‐ en software vervangen?

Les 4:  Hard‐ en software kopen en downloaden

Les 5: Hardware vervangen

Les 6: Software vervangen en afronding

Aarzel niet om vragen te stellen

Neem je computer mee als je extra hulp nodig hebt

Presentaties komen op Facebook/Dropbox

7‐10‐2017

2

Les 1. De computer

1.1. Overzicht 

1.2. Hardware

1.3. Software

1.1.a. PC, Laptop en Mac

PC, Personal Computer Laptop Mac (mini), iMac, MacBook (Pro/Air)

• Hardware vergelijkbaar

• Software verschillend

• Maar Apple hardware is lastiger te wijzigen• En van laptops is minder te wijzigen

• En Apple software stelt meer eisen

7‐10‐2017

3

1.1.b Hardware onderdelen

1. PC kast, behuizing 3. Moederbord

5. CPU, processor6. CPU koelblok + fan2. Ventilator, fan

9. Video

7. Geheugen, memory

14. Geluid, audio

13. Netwerk

11. USB

10. Beeldscherm

12. Toetsenbord, muis

8. Harde Schijf, HDD, SSD4. Voeding, PSU

1.2.a. PC Kast1950 1960 1970 1980 1990 2000 2010 2020

Apple II Grid Compass iMac Intel NUC

Windows/OSX NASHTPC

Mijn computers

7‐10‐2017

4

1.2.b. Ventilatoren

40 mm 140 mm

• Grootte

• Dikte

• Draairichting

• Draaisnelheid: 600 – 3.000 rpm

• Lawaai: 10 dB – 45 db (stil < 25 dB)

• Aansluitingen (2, 3 or 4)

1.2.c. Moederbord

Wat Omschrijving

Uitbreidingskaarten Grote verschillen

Aantal 1, 2, 4, 8 …

Laptop idem, maar SODIMM

Geheugen DDR, DDR2, DDR3, DDR4

Chipset 10‐tallen

Socket (stekker) 10‐tallen

CPU‐merk Intel of AMD (voornamelijk)

Types 100‐tallen

Leveranciers Stuk of 10

Form factor Stuk of 10

Aansluitingen Grote verschillen

7‐10‐2017

5

Wat Omschrijving

1.2.d. Voeding

Lawaai Grote verschillen

Floppy, IDE/PATA, Sata V.l.n.r.

ATX Van 2 tot 24 pinnen

Stroomstekers

Efficiency Grote verschillen

Laptop 50 tot 90 W

Vermogen 150 tot > 1000 W (=1 kW)

Laptop Batterij + oplader

Types Grote verschillen

Leveranciers Meer dan 10

1.2.e. CPU

• De CPU zit vol met transistoren

1950 1960 1970 1980 1990 2000 2010 2020

• Elke 2 jaar ongeveer 2 x zoveel transistoren (Moore)

1

Transistor Pentium

3.100.0003.500

4004

275.000

80386

731.000.000

Core i7Xeon Broadwell

7.200.000.00016

8008

• Belangrijkste merken Intel en AMD• Intel o.a. Pentium, Core 2 Duo/Quad, i3, i5, i7, Atom, Celeron• AMD o.a. Athlon, Opteron, Phenom, Ryzen• Grote verschillen in kloksnelheid, aantal kernen/threads, socket en TDP• In sommige CPU’s zit ook een GPU (video) 

7‐10‐2017

6

Wat Omschrijving

1.2.f. CPU koelblok + fan

Lawaai Grote verschillen

Ventilator Grote verschillen

Afmetingen Grote verschillen

CPU‐socket 10‐tallen

Types 100‐tallen (nieuw: waterkoeling)

Leveranciers 10‐tallen

1.2.g. Geheugen

DDR SODIMM

DDR2 SODIMM

DDR3 SODIMMDDR3

DDR2

DDR

• Verschillen in snelheid en voltage (let zeker bij SODIMM op)• Verschillen in type• Error correctie (ERCC), normaal geen

7‐10‐2017

7

Wat Omschrijving

1.2.h. Schijf

Leveranciers Meer dan 10

Afmetingen V.l.n.r. 3.5”, 2.5” en M2

Aansluiting V.l.n.r. IDE/Pata, Sata en M2

Opslag Van 40 GB tot 8 TB

Draaisnelheid Van 5400 tot 10.000 toeren/min

SSD Draait niet en maakt computer supersnel

Type PC, laptop, NAS

1.2.i. Videokaart

HDMI         Mini    MicroVGA Display  MiniPort

Wat Omschrijving

Nodig? Hangt af van moederbord en CPU

Leveranciers Meer dan 10

Types 10‐tallen

Geheugen Van 128 MB tot 8 GB

Resolutie o.a. 1024x768, 1366x768 en 1920x1080

Uitbreidingsslot Belangrijke verschillen

Beeldschermaansluiting(en) Belangrijke verschillen

DVI (dual link, Single link)

7‐10‐2017

8

1.2.j. Beeldscherm

Wat Omschrijving

Leveranciers Een stuk of 10

Types 100‐tallen

Grootte Diagonaal in inches 

Resolutie o.a. 1024x768, 1366x768 en 1920x1080

Beeldverhouding Meest 4:3 en 16:9

Aansluiting(en) Moet kloppen met videokaart(soms kun je een verloopstekker gebruiken) 

Wat Omschrijving

1.2.k. USB

Waarvoor Aansluiten toetsenbord, muis, printer, usb‐stick …

Type USB 1.0 1.1 2.0 3.0 3.1

Snelheid 1,5 Mbit/s 12 Mbit/s  480 Mbit/s 4.8 Gbit/s 10 Gbit/s

Aansluitingen PC is altijd type A

PS/2 (Ouderwets)

USB 3

USB 1,USB 2

7‐10‐2017

9

Wat Omschrijving

1.2.l. Toetsenbord en muis

Leveranciers 10‐tallen

Types 100‐tallen

Toetsenbord

Aansluiting Kabel, draadloos; USB, PS/2

Numerieke toetsen Ja/Nee

Taal US Internationaal is normaal

Indeling Qwerty is normaal

Muis

Aansluiting Kabel, draadloos; USB, PS/2

Aantal knoppen 2 is normaal

Wat Omschrijving

1.2.m. Netwerk

Vast

Snelheden 10, 100 en 1000 Mbit/s

Kabel Categorie 3, 5 en 5e 

Wi‐Fi

Snelheden 54, 11, 54, 600 en 1300 Mbit/s

Protocollen 802.11a, b, g, n en ac

7‐10‐2017

10

1.2.n. Geluid

Koptelefoon

Microfoon

Line in (stereo)

Sub‐woofer

Achter surround

Midden surround

Digitaal RCA

Digitaal Toslink / SPdif

• Vaak is geluid “on board”, soms op aparte geluidskaart• Vaak niet alle aansluitingen

1.2.o. (Enige) andere hardware

Floppy drive(Verouderd)

CD, DVD en Blu‐Ray drive USB stick

Externe schijf Printer Uitbreidingskaart

USB hub

7‐10‐2017

11

1.3.a. BIOS / (U)EFI

Wat Omschrijving

Type BIOS (oud) en (U)EFI 

Doel Hardware‐instellingen

Power On Self Test (Post)

Opstarten Windows/OSX

Leveranciers Een stuk of 10

Opstarten Del en F2 meest gebruikt

Pas op! Niet zo maar instellingen wijzigen

Nieuwe versie “Flash” alleen als het nodig is

1.3.b. Bedieningssysteem

• Hier komt kort aan de orde: Windows en OSX (W‐O)• Andere bedieningssystemen o.a. Unix/Linux, Chrome OS

• Oude W‐O zijn onveilig(er) en kunnen minder• Gebruik van verlopen versies raad ik af!!! 

• Oude hard‐ en software werkt niet altijd op nieuwe W‐O• En nieuwe hard‐ en software niet altijd op oude W‐O• Controleer voor welke hard‐ en software uw nieuwe W‐O geschikt is

Windows Onderhoud tot OSX Onderhoud tot

Oudere versies ‐ Oudere versies ‐

XP ‐ Mountain Lion 10.8 ‐

Vista (SP 2) ‐ Mavericks 10.9 ‐

7 14‐01‐2020 Yosemite 10.10 2017

8 10‐01‐2023 El Capitan 10.11 2018

10 (1511, 1607, 1703) 18 maanden Sierra 10.12 2019

7‐10‐2017

12

1.3.c. Voor welk OS X is uw Mac geschikt?

Controleer via: Apple‐symbool | Over deze Mac | Meer info

Yosemite El Capitan Sierra

iMac medio 2007+ medio 2007+ eind 2009+

MacBook eind 2008, begin 2009+

eind 2008+, begin 2009+

eind 2009+

MacBook Pro medio 2007+ medio 2007+ medio 2010+

MacBook Air eind 2008+ eind 2008+ eind 2010+

Mac mini begin 2009+ begin 2009+ medio 2010+

Mac Pro begin 2008+ begin 2008+ medio 2010+

Op http://dosdude1.com/sierrapatch.html staat een “patch” voor Sierra op oudere Mac’s

1.3.d. Virusscanners

• Nieuwe Windows‐versies hebben Defender• Maar Windows Defender wordt niet hoog aangeschreven• Testen: av‐test.org

• macOS Sierra heeft XProtect• Maar wie geen risico wil nemen installeert een virusscanner

• Internet security pakket beschermt meer dan virusscanner

Av‐test.org Top‐producten Macworld.co.uk Top‐producten

Avira Bitdefender

Bitdefender (mijn favoriet) Eset

Kapersky AVG

Norton Norton

Trend Micro Kapersky

Zelf heb ik ook goede ervaring met Sophos (gratis)

Avast (ook gratis versie) Avira (ook gratis versie)

AVG (ook gratis versie) Avast (ook gratis versie)

7‐10‐2017

13

1.3.e. Office pakketten

• Meest gebruikte office pakket: Microsoft Office • Ook op een Mac

• Gratis pakketten• Bijv. Apache OpenOffice, WPS Office en LibreOffice

• Microsoft brengt om de paar jaar een nieuwe versie uit• Office 365, 2016 (voor Mac), 2013, 2011, et cetera• Pakketten zijn niet goedkoop• Samen kopen? Via een docent? Goedkope site?

1.3.f. (Enige) andere software

Doel Naam

eBook Calibre

Fotobewerking Faststone Image Viewer (zie grijsje.eu)

Videobewerking Handbrake

Media Center iTunes, Jriver (€)

Geluidsbewerking Audacity

Opstartbare USB‐stick Deamon Tools Lite

Harde Schijf klonen Clonezilla (geen Windows‐programma), òf

AOMEI Backupper, òf

Carbon Copy Cloner (OS X)

7‐10‐2017

14

Vragen