Sport.Een handleiding bij de Cricket World Cup, het belangrijkste WK van dit jaar

Cricket voor

© P

AT

RIC

K E

AG

AR

VIA

GE

TT

Y I

MA

GE

S

★★

dummy’sHet is mondiaal de op een na populairste sport,heeft roots in Vlaanderen, en houdt de komendezes weken één miljard mensen aan de buis gekluisterd en een half miljoen soldaten in staatvan paraatheid. Dat moet cricket zijn, het ‘erger-lijkste spel ooit’. Donderdag begint het WK.HANS VANDEWEGHE

an de twee Europese voetbalbekerszijn de Engelsen al verzekerd omdatze alle finalisten leveren, maar het

sportjaar 2019 zal voor hen pas compleet zijn alscaptain Eoin Morgan op 14 juli voor het eerst inde geschiedenis de ICC Cricket World Cup Trophynamens Engeland in de lucht kan steken.In wat het jaar van de brexit moet worden, komtde meest Britse van alle sporten nog eens thuis.De Cricket World Cup wordt immers gehoudenin Engeland en Wales. Het is de twaalfde editievan het WK, dat om de vier jaar wordt gehoudenen traditioneel voor een forse portie drama zorgt.Maak kennis met cricket, sport van scheldwoor-den, oorlogen, Pieter Bruegel, overs en stumps,geknoei met ballen, lunch breaks, een beroemdewindhaan, wedstrijden van een week en een urnevol met as.

V

Zuid-Afrika

West-Indies

Afghanistan

Pakistan

Nieuw-Zeeland

Bangladesh

SriLanka

India

Australië

Engeland

De 10 deelnemende landen

5

2

2 1

1

Aantal gewonnen WK’s

54zeno.

Drie uur tot vijf dagenHet format waarin het WK wordt gespeeld is ‘50-over’. Een over is een ‘werpbeurt’, elk team krijgtin een WK-match dus 50 werpbeurten. Dat is nietin elke cricketwedstrijd het geval – deze sportkent als enige drie verschillende versies.De ‘lange’ versie is het test cricket, dat alleen magworden gespeeld door de zogenoemde test-lan-den, vroeger tien en sinds 2017 twaalf klassiekelanden van het Britse Gemenebest. Zo’n test-match kan tot vijf dagen duren.De kortste versie is de Twenty20, die bestaat uittwintig overs en die maar drie uur duurt. Dit ishet cricket dat ook landen als België spelen.De wedstrijden die op het WK worden gespeeld,zitten daar qua lengte tussenin. Ze duren maxi-maal 50 overs (even lang als een ‘normale’ cric-ketinterland, een zogenoemde One Day Interna-tional) en kunnen een hele dag in beslag nemen,inclusief de traditionele lunch break.

Winnen de Windies?Engeland doet automatisch mee als gastland. Aus-tralië, Bangladesh, India, Nieuw-Zeeland, Paki-stan, Zuid-Afrika en Sri Lanka kwalificeerden zichop grond van hun plaats op de wereldranglijst.Vervolgens was er nog een toernooi in Zimbabwe,waar gestreden werd om de twee resterendeplaatsen. Het thuisland haalde het tegen alle ver-wachtingen in niet – de laatste WK-tickets gingennaar Afghanistan (verrassing) en de West Indiesof Windies (zeg maar Caraïben), een andere vastewaarde in het topcricket.

Iedereen tegen iedereenHet spel mag dan ingewikkeld zijn – alleen al depuntentelling is voor een leek moeilijk om te vol-gen, met al die getallen op het scorebord – hetWK-speelschema is dan weer doodsimpel. De tiendeelnemende landen spelen in de eerste rondeallemaal een keertje tegen elkaar, dat zijn 45 wed-strijden. De bovenste vier spelen dan de halve fi-nales en de winnaars daarvan de finale.

Oud-Vlaams gebruikBegin 2009 stopte de aarde even met draaien, al-thans voor de stiff upper lips onder de cricketfans.Het cricket was dan wel door de Engelsen naargrote delen van de wereld geëxporteerd, maaruit historisch onderzoek in Australië – natúúrlijkdat vervelende Australië, zeggen ze in Engeland...– bleek deze meest Britse aller sporten oorspron-kelijk een door Vlaamse wevers geïmporteerdevorm van amusement.

Twee weken langer dan WK voetbalHet toernooi begint op donderdag 30 mei in TheOval te Londen, een van de oudste nog steeds ge-bruikte stadions ter wereld. In 1870 werd hier deeerste voetbalinterland ooit gespeeld, tussen En-geland en Schotland. Eigenlijk moeten we nietThe Oval maar Kia Oval zeggen (sponsoring, uweet wel), maar dat krijgen de traditionalistenniet uit hun strot. Voor de openingswedstrijdmoet het gastland overigens de wei in tegen Zuid-Afrika.Op 14 juli, exact 46 dagen nadat ze ermee zijn be-gonnen (een WK cricket duurt vijftien dagen lan-ger dan een WK voetbal), komen de twee finalis-ten terug naar Londen. De eindstrijd wordtuitgevochten op de nog heiliger grond van Lord’s,in gebruik sinds 1814. Er is plaats voor 28.000toeschouwers. Op Lord’s in de wijk St John’sWood kijkt een twee meter hoge windhaan ge-naamd Old Father Time mee naar het edele spel,terwijl in de stands Veuve Clicquot wordt gedron-ken uit plastic flutes.

DE ENGELSEN HIELDENNIET VAN DE VLAAMSEWEVERS-CRICKETERS.

DE 16DE-EEUWSEDICHTER JOHN SKELTONVERVLOEKTE HEN IN EEN

SCHOTSCHRIFT

55 zaterdag 25/05/2019

Dat het ketsen met de crick of krik – vandaar cric-ket – in de middeleeuwen in Vlaanderen een tijd-verdrijf was, weet men al langer dankzij schilde-rijen van Pieter Bruegel de Oude (waaronder Deoogst), waar op de achtergrond met de crick, eensoort kromme wandelstok, op een balletje wordtgeslagen of geketst. Geliefd waren ze niet, die eer-ste, vooral Vlaamse wevers/cricketers in Enge-land. De 16de-eeuwse dichter John Skelton ver-vloekte hen in een schotschrift waarbij hij hunde raad gaf hun biezen te pakken: ‘O lorde of Ipo-crites/ Nowe shut vpp your wickettes/ And clape toyour clickettes!/ A! Farewell, kings of crekettes!’Tevergeefs, het oorspronkelijk kinderspel werdde eerste spelsport voor volwassenen die zich aanregels onderwierp. In de achttiende eeuw werdenal umpires aangesteld, regels uitgevaardigd en inKent werd zelfs een omschrijving neergelegd vanwat een cricketbal hoorde te zijn. Gammele constructie

Cricket laat zich eenvoudig samenvatten, en leestu rustig door want het is een oude grap, verteldals een gedicht en voor u even vertaald.…Je hebt twee teams, één in het buitenveld en één inhet veld. Elke speler in de ploeg in het veld gaat eruiten als hij eruit is, komt een andere speler in tot hijeruit gaat. Als ze allemaal uit zijn, dan mag de ploegvan het buitenveld in het veld komen, en gaat deploeg die in het veld stond naar het buitenveld enprobeert wie in het veld komt eruit te halen.Et cetera. Cricket is een ergerlijke sport voor wieniet alles begrijpt. Het wordt weleens omschrevenals schaken met levende stukken. Toch komt erniet heel veel tactiek bij kijken. Een andere korte samenvatting van de spelregelsis deze: het is een teamsport waarin om beurtenhet ene team eerst bowlt (gooit) en het andereteam bat (slaat). Men speelt tot een afgesprokenaantal overs. Een over bestaat uit zes correct ge-gooide ballen. Correct betekent dat de bal richtingwicket gaat. De wicket is dan weer die gammeleconstructie van drie rechtopstaande houtjes (destumps) met bovenop twee losse latjes (de bails).Als die geraakt worden, vallen ze en is de slagmanuit, een metafoor voor castratie.

• Agricultural shotNogal lompgeslagen bal. Komtvaak terecht in decow corner, eenafgelegen deel vanhet terrein, rechtsachter de slagman,‘waar koeien rustigkunnen grazen’.Discriminerend tenopzichte vanlandbouwers. Ook: ‘That ball wasvillage.’

• Cafeteria bowlingSlecht geworpenbal. De slagman(batsman) kanermee doen wat hijwil, hij mag zichzelfbedienen, zoals ineen goedkopeeettent.

• CenturyIndividuele scorevan 100 runs.Zeer goed vooreen batsman,dramatisch voorde werper(s).

• Daisy cutterAls een ballangzaam over hetgras rolt of meerdan twee keerstuitert.

• Dibbly dobblyEen weiniggetalenteerdebowler; een worpmet matige snel-heid; een worp diemakkelijk te raken is

• DollyZeer eenvoudigevangbal.

• (U)DRSUmpire DecisionReview System.Onze VAR, zeg maar.Controverseverzekerd.

• Fruit saladAls een bowlertelkens een heelverschillende balgooit, qua snelheid,hoek, lengte. Ondermeer bedoeld omde batsman in dewar te brengen.

• Full pintAls een stumpvolledig uit de grondkomt nadat hij isgeraakt door de bal.

• MichelleAls een bowler vijf ofmeer wicketsverovert.Bewonderendeterm. Zo genoemdter ere van actriceMichelle Pfeiffer.

• RabbitEen bijzonderslechte batsman. Ismeestal een heelgoede werper.

• Rain delayPauze in een matchwegens regenval.Loopt soms uit opeen wash out.

• Red cherryBijnaam van derode cricketbal.

• StonewallerBatsman die heeldefensief speelt inplaats van te willenscoren.

• StumpEen van de drieverticale paaltjes,onderdeel van dewicket.

• Wash outEen wegens regenafgelaste of gestaaktecricketmatch. Notuncommon inEngeland. Hoelangging dat WK ookalweer duren?

• WicketEen setje van driestumps en tweebails, stukjes houtdie op de stumpsliggen.

• YorkerSnel geworpen baldie pas vlak voor debatsman stuit, metde bedoeling dat diezijn tenen raakt, ofonder de bat doorfloept. Zeer lastig tebespelen bal, áls hijperfect gegooid is.

Cricket-taal

Cricketlandje BelgiëCricket was tot het einde van de negentiendeeeuw de meeste beoefende sport ter wereld. Maartoen begon het voetbal aan zijn opmars. In de VSwas het zelfs lang de voornaamste slagsport totde spectaculairdere variant honkbal populairderwerd. In België verdween het helemaal, tot geïm-migreerde Pakistanen in de jaren 90 her en derwat veldjes begonnen aan te leggen. Recenter zijndaar ook Afghanen bijgekomen, die vooral in desteden geregeld parkjes bezetten waar ze bij ge-brek aan perfect kort gemaaid gras hun pitch uit

kunstgras uitrollen enhun wickets (zie later)planten. Tel daarbij deIndiërs en de Vlaamsecricket-aficionado’s enje hebt al een kleinecommunity. Die vanaf30 mei op het puntjevan de stoel naar delivestreams van de Cric-ket World Cup zal kij-ken. Op de BBC is nikste zien, Sky heeft in En-geland de rechten, ende VRT heeft voor zo-ver bekend ook geenuitzendrechten ge-kocht.

Gevaar!Bowlen is niet zonder gevaar, voor de batsmanvooral. De beste bowler aller tijden was een flinkuit de kluiten gewassen West-Indiër,

52Op de algemene wereldranglijst vanhet cricket staat Pakistan momenteeleerste. België bekleedt de 52steplaats op 80 landen. Nederlandstaat 14de, de VS31ste.

56zeno.

ene Michael Holding (°1954), met als bijnaamWhispering Death. In tegenstelling tot in het honk-bal is het in cricket niet verboden de bal naar hetlichaam of zelfs het hoofd van je tegenstander temikken, met dien verstande dat de bal altijd weleerst de grond moet hebben geraakt. De taak van de twee batsmannen is die ballen zohard en juist mogelijk weg te slaan om zo veelmogelijk runs te scoren. Ze doen dit door na hetslaan naar elkaars wicket te lopen. Punten wordengescoord door heen en weer te lopen (een run)en niet zoals in honkbal naar de vier honken.Slaan ze een bal ver weg of zelfs buiten het veld,dan levert dat vier tot zes runs op.Als beide teams geslagen en gebowld hebben, ishet team met de meeste runs de winnaar.

De Indiaas-Pakistaanse oorlogen Op zondag 16 juni, niet toevallig een zondag om-dat het dan wat rustiger is, wordt op Old Trafford,het voetbalstadion van Man United, de meest be-laden interland ter wereld gespeeld. Sinds de op-deling van Brits-Indië in 1947, wat leidde tot detwee onafhankelijke staten India en Pakistan, iscricket een gesublimeerde oorlog tussen beidelanden, een hate game zonder weerga. Oorlogvoeren de twee landen ook af en toe in het echt,maar gelukkig toch vooral op de oval, dat grasveldvan 150 meter doorsnede, in twee teams van elkelf spelers.

Pas in 1952 speelden India en Pakistan voor heteerst na The Partition tegen elkaar. De meest dra-matische wedstrijd was die in Calcutta op 20 fe-bruari 1999, toen het thuispubliek een nakendenederlaag van India wilde afwenden door het veldte bestormen. De Test lag drie uur stil en Pakistanwon uiteindelijk. De beladen confrontatie speeldezich af tegen een achtergrond van oplopendespanningen aan de grens van Kasjmir en Ladakhin Noordwest-India. In mei van dat jaar zou daarde Kargil-oorlog uitbreken, die bijna drie maan-den zou duren.Ook vandaag zijn er oplopende spanningen,vooral door het vanuit Pakistan ondersteundemoslimterrorisme in de Indiase staat Jammu enKasjmir. Weer worden aan beide zijden van degrens 250.000 soldaten tot op 5.000 meterhoogte in staat van paraatheid gebracht. Bij winstvan Pakistan zullen de Indiërs die op de grenswegNational Highway 1 in Kargil wonen, zich weertijdelijk moeten schuilhouden tot de regen vanvreugdekogels voorbij is. Bij winst van India blijfthet allicht iets rustiger. Sinds 2013 is de regionale derby nooit meer ge-speeld in een van beide landen. Op de eeuwigeranglijst heeft Pakistan meer overwinningen staantegen India dan omgekeerd, maar bij de laatsteconfrontatie, op de Asian Cup vorig jaar, won In-dia twee keer. In deze eeuw is India duidelijk inhet voordeel. India won overigens zijn laatsteWorld Cup in 2011, terwijl Pakistan al moet te-ruggaan tot 1992.

Let there be lightDe grootste eigenaardigheid van het spel ligt inhanden van de umpires. Die hebben een licht-meter en als er te weinig licht is op het terrein,worden de fast bowlers, de werpers die gespecia-liseerd zijn in het met hoge snelheid gooien vande bal, technisch werkloos. Alleen de zoge-noemde spinners, die het met effect doen, mogendan nog werpen.

‘CRICKET IS EENMODELSPORT,

GESPEELD DOORKAMPIOENEN.

DIT SCHANDAAL IS EEN NATIONAAL

AFFRONT’

AUSTRALISCH PREMIER MALCOLM TURNBULLNA HET ‘BALL-TAMPERING SCANDAL’ (2018)

© A

ND

RE

W B

OY

ER

S /

AC

TIO

N I

MA

GE

S V

IA R

EU

TE

RS

57 zaterdag 25/05/2019

In zak en asDe geopolitieke betekenis van een cricketmatch kanaanzienlijk zijn. ‘The Ashes’ is een test-wedstrijden-reeks tussen Engeland en Australië die zijn naamdankt aan een stuk uit The Sporting Times in 1882.In dat jaar versloeg Australië Engeland voor heteerst op eigen bodem. Het artikel stelde dat het En-gelse cricket was overleden en dat ‘the body will becremated and the ashes taken to Australia’. De daar-opvolgende serie wedstrijden van Engeland in Aus-tralië (1882-1883), werd ‘The quest to regain The Ashes’gedoopt.De urn met daarin zogezegd de ‘as’ is te bezichtigenin het museum op Lord’s. De winnaars van The

Ashes krijgen een miniatuurversie. Die zege in 1882 van de inferieur geachte Aussieswas voor Londen wel het bewijs dat de kolonie rijpwas om op termijn onafhankelijk te worden. “Wiein deze edele sport kan uitblinken, verdient het omop eigen benen te staan”, sprak een progressieveMP. Het duurde wel nog negentien jaar en dan ginghet nog maar om beperkt zelfbestuur.Cricket ligt overigens aan de basis van het ontstaanvan nog een sport, het Australian Rules Football. Datwordt ook op een ovalen veld gespeeld, eigenlijk het-zelfde veld. Op een bal schoppen en ermee gooienkenden ze al in Australië, maar deze specifieke vari-ant had twee doelen: de cricketers fit houden in dewinter en het gras blijvend belopen, waardoor hetgeen hobbelige wei zou worden.

gezien om spot fixing: ze hadden met gokkantorenafspraken gemaakt over het aantal foute ballen datze zouden gooien.In Australië speelden Cameron Bancroft, SteveSmith en David Warner de hoofdrol in het schandaalvan de eeuw, althans naar Australische begrippen.In maart van vorig jaar bij de derde test in en tegenZuid-Afrika werd Bancroft betrapt door de camera’s– de VAR zo u wil – terwijl hij raar deed met de bal enkort daarna iets in zijn broek stopte. De zaak werd van naderbij onderzocht, beelden wer-den uitvergroot en Bancroft werd tot de orde geroe-pen. Het Groot Schandaal kreeg een naam: Ball Tam-pering of Het Balknoei-schandaal. Bancroft had oplast van David Warner, de bedenker, met schuurpa-pier de bal aan één zijde wat ruwer gemaakt, teneinde de balbaan te beïnvloeden. Erger nog was datuit de onmiddellijke ondervraging door de voorzittervan de bond bleek dat de captain Steve Smith ookop de hoogte was. De drie werden stante pede ophet vliegtuig gezet en hun proces thuis was dé head-line in alle nieuwsuitzendingen. Zelfs toenmalig eer-ste minister Malcolm Turnbull bemoeide zich ermee.“Cricket is het cement van onze natie, een model-sport, gespeeld door kampioenen die iedereen kanbewonderen. Dit schandaal is een nationaal affront.”

IN TEGENSTELLING TOTIN HET HONKBAL IS HETNIET VERBODEN DE BAL

NAAR HET LICHAAM OF HET HOOFD

VAN JE TEGENSTANDERTE MIKKEN

Balletje-knoei en andereschandalenCricket is een sport voor gentlemen. Als een speler50 runs haalt, weerklinkt applaus op alle banken,ook bij de vijand, zelfs als het een Pakistani is inIndia. Bij 100 runs krijgt hij een staande ovatie. Maarcricket heeft ook alle ziektes van de moderne top-sport: schelden, bedrog, matchfixing, aanslagen(vooral in Pakistan) en in 2008 nog werd een coachgewurgd teruggevonden. Dat leverde straffe verhalenop tot bleek dat hij een natuurlijke dood was gestor-ven. Pakistan komt naar deze World Cup met in de selectieMohammad Amir, die de vorige twee World Cupsmiste omdat hij in 2011 als achttienjarige schuldigpleitte voor matchfixing en vijf jaar werd geschorst.In datzelfde schandaal waren drie spelers betrokken,onder wie ook Salman Butt, de captain van de natio-nale ploeg, die tien jaar kreeg. Het ging technisch

Top ten cricket fightsAustralië heeft de reputatie brutaal te zijn. AlsAustralië speelt, zal sledging de regel zijn. Sledgingis wat trash talk in het basketbal is: het scheldentijdens het spel, dat daardoor in een mindgameontaardt. Umpires kunnen ter plekke in het veldbesluiten een speler te bestraffen voor onwel-voeglijk gedrag. In de praktijk valt het nogal mee met het onwel-voeglijk gedrag. Wie naar Top Ten Cricket Fightssurft, ziet niks wat geen drie keer per speelhelftin het voetbal te zien is – spelers die wilde gebarenmaken of een bal hard terug gooien of elkaar uit-schelden. Vechten zelf zie je ze nooit doen.Om die scheldpartijen binnen de perken te hou-den, zit in één stump van die krakkemikkige wic-ket tegenwoordig ook een gesofisticeerd mi-crootje. Een gemene klassieke opmerkingwaarmee Australiërs ooit de Engelse spelers pro-beerden van de kook te brengen was: ‘How's yourwife and my kids?’ Tot de Engelse topper Ian Bo-tham het antwoord had gevonden: ‘Mijn vrouwis oké, maar de kinderen zijn achterlijk.’

Klaar voorhet WK: de EngelsecaptainEoin Morgan in actie tijdens eenoefenpottegenPakistan in Leeds, 19 mei.