Rize Çocuk Hakları İl Çocuk Komitesi

ÇOCUK HAKLARI

Dünyada ne kadar çocuk var?

• Dünya çocuk nüfusu:

2 milyar 850 milyon.2 milyar 850 milyon.

• ANCAK;ANCAK;• Dünyada Dünyada 600 milyon çocuk600 milyon çocuk

yoksulluk sınırının altında yaşıyor.yoksulluk sınırının altında yaşıyor.

Çocuklar ölmesin istiyoruz...• Dünyada her gün;

• 5 yaşından küçük

• 30.50030.500 erkek ve kız çocuk, önlenebilir nedenlerden dolayı ölüyor.

Çocuklar eğitimsiz kalmasın!• 1 milyar insan 21. yüzyıla okuma

yazma bilmeden giriyor ve

• bunların 130 milyonu okul çağındaki çocuklardır.

Çocukların ne suçu var?

• Savaşlarda askerlerden çok çocuklar ölüyor.

• Son on yıl içinde 2 milyon 400 bin çocuk savaşlarda öldü.

• 6 milyondan fazlası ciddi şekilde yaralandı veya sakat kaldı.

Türkiye’de ne kadar çocuk var?

• 18 yaş altı nüfus;

• 18 milyon 501 bin

• Toplam nüfusa oranı: %26

Rize’de kaç çocuk var?

  0-4 yaş 5-9 yaş 15-19 Toplam

Türkiye 5.998.258 6.318.132 6.185.104 18.501.494

Rize 22.130 24.843 27.498 74.471

Nüfusumuzun % 25’ini oluşturan çocukların haklarını ne kadar biliyoruz?

• Çocuk Hakları Sözleşmesi Çocuk Hakları Sözleşmesi

20 Kasım 198920 Kasım 1989 tarihinde tarihinde Birleşmiş Milletler Genel Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’nda kabul edilmiştir.Kurulu’nda kabul edilmiştir.

• Ülkemizde Ülkemizde 27 Ocak 199527 Ocak 1995 tarihinde tarihinde yürürlüğe girmiştir.yürürlüğe girmiştir.

Çocuk Hakları Sözleşmesi ne zaman yayınlandı?Çocuk Hakları Sözleşmesi ne zaman yayınlandı?

Sizin Haklarınız

Büyüklerin Ödevleri

ÇOCUK HAKLARI

• 18 yaşına kadar herkes çocuktur.

Çocuk kimdir?

• Bu haklar, bütün çocuklar içidir; beyaz çocuk, kara çocuk, kız çocuk, erkek çocuk fark etmez.

• Doğduğumuz yer, konuştuğumuz dil de fark etmez.

• Büyüklerimizin inançlarının, görüşlerinin farklı olması yüzünden çocuklara ayrım yapılmaz.

• Bu haklara sahip olmak için Bu haklara sahip olmak için çocuk çocuk olmak yeterlidir. olmak yeterlidir.

Ayrımcılık yapılamaz

• Büyükler çocuklarla ilgili bütün Büyükler çocuklarla ilgili bütün yasalarda, bütün girişimlerde yasalarda, bütün girişimlerde önce çocukların yararlarını önce çocukların yararlarını düşünürler. düşünürler.

• Büyüklerimiz bu ödevlerini Büyüklerimiz bu ödevlerini yapamıyorsa devlet çocuklara yapamıyorsa devlet çocuklara bakar ve korur.bakar ve korur.

Önce Önce Çocuklar !Çocuklar !

Bu haklarımın uygulanması için Bu haklarımın uygulanması için gereken her türlü çaba gösterilir. gereken her türlü çaba gösterilir.

Haklarımdan yararlanmam Haklarımdan yararlanmam bütün devletlerin güvencesi bütün devletlerin güvencesi altındadır.altındadır.

Devlet GüvencesiDevlet Güvencesi

Bizi büyüten, yol gösteren Bizi büyüten, yol gösteren büyüklere bizi daha iyi büyüklere bizi daha iyi yetiştirsinler diye yardım edilir.yetiştirsinler diye yardım edilir.

Sosyal Sosyal YardımYardım

Çocukların yaşamını korumak Çocukların yaşamını korumak herkesin ilk görevidir. herkesin ilk görevidir.

Yaşamak her çocuğun en Yaşamak her çocuğun en temel hakkıdır.temel hakkıdır.

Yaşama Yaşama HakkıHakkı

Her çocuğa doğduğunda bir isim Her çocuğa doğduğunda bir isim konur. Devlet bu ismi kaydeder. konur. Devlet bu ismi kaydeder.

Çocuğa kimlik verir. Çocuğa kimlik verir. Artık çocuk o devlet’in vatandaşı Artık çocuk o devlet’in vatandaşı

olur.olur.

İsim İsim HakkıHakkı

Konan ismim, kazandığım Konan ismim, kazandığım vatandaşlık hakkım ve aile vatandaşlık hakkım ve aile bağlarım korunur. bağlarım korunur.

Bunları değiştirmek için baskı Bunları değiştirmek için baskı uygulanmaz. uygulanmaz.

Bunlar benden alınırsa bütün Bunlar benden alınırsa bütün devletler ona karşı çıkar.devletler ona karşı çıkar.

Haklarım Haklarım korunur.korunur.

Çocuğu ailesinden kimse koparıp Çocuğu ailesinden kimse koparıp alamaz. alamaz.

Ama bazen de anne baba çocuğa Ama bazen de anne baba çocuğa bakamaz durumda olabilir. bakamaz durumda olabilir.

Çocuk bu durumdan zarar görebilir. Çocuk bu durumdan zarar görebilir. Çocuk zarar görmesin diye çocuğa Çocuk zarar görmesin diye çocuğa

başka bir bakım sağlanır. başka bir bakım sağlanır. Bu bakım sırasında çocuk anne Bu bakım sırasında çocuk anne

babasıyla düzenli görüşebilir.babasıyla düzenli görüşebilir.

Çocuğun Çocuğun bakımıbakımı

• Aynı ülkelerde yaşayan anne baba ve çocukların Aynı ülkelerde yaşayan anne baba ve çocukların birlikte yaşamaları için her türlü kolaylık gösterilir.birlikte yaşamaları için her türlü kolaylık gösterilir.

Birlikte yaşama hakkı

• Çocuklar anne babalarının birlikte Çocuklar anne babalarının birlikte izni ve haberi olmadan başka izni ve haberi olmadan başka ülkelere götürülemezler, oralarda ülkelere götürülemezler, oralarda bırakılamazlar. Bunu yapanlara bırakılamazlar. Bunu yapanlara karşı mücadele edilir.karşı mücadele edilir.

Anne-babanın izni

• Beni ilgilendiren konularda benim de görüşlerim Beni ilgilendiren konularda benim de görüşlerim alınır.alınır.

• Büyükler beni dinlerler.Büyükler beni dinlerler.• Düşüncemi öğrenmeye özen gösterirler. Düşüncemi öğrenmeye özen gösterirler. • Çok küçüksem bir büyük de benim adıma Çok küçüksem bir büyük de benim adıma

konuşabilir.konuşabilir.

Çocuğun görüşleri

• İsteklerimi ve düşüncelerimi İsteklerimi ve düşüncelerimi seçtiğim bir yolla seçtiğim bir yolla açıklayabilirim, resmini açıklayabilirim, resmini çizebilirim ya da yazabilirim. çizebilirim ya da yazabilirim.

• Ama bazı konularda başka Ama bazı konularda başka kişiler ve toplum zarar kişiler ve toplum zarar görecekse o konudaki kurallara görecekse o konudaki kurallara da uymam gerekir.da uymam gerekir.

Düşünce özgürlüğüDüşünce özgürlüğü

• Biz çocukların Biz çocukların düşüncelerini düşüncelerini geliştirmeleri ve geliştirmeleri ve istedikleri dini seçmeleri istedikleri dini seçmeleri hakkına saygı gösterilir. hakkına saygı gösterilir.

• Bu konuda bizi Bu konuda bizi yetiştirmekle yükümlü yetiştirmekle yükümlü olan büyüklerimizin de olan büyüklerimizin de bize yol gösterme hakları bize yol gösterme hakları ve görevleri vardır. ve görevleri vardır.

• Onlara da saygı gösterilir.Onlara da saygı gösterilir.

İnanç hürriyeti

• Arkadaşlarımla barış Arkadaşlarımla barış içinde toplanabilirim. içinde toplanabilirim.

• Dernekler kurabilirim. Dernekler kurabilirim. • Kurulu derneklere üye Kurulu derneklere üye

olabilirim.olabilirim.

Toplanma hakkı

• Çocuklar onurlu ve saygın Çocuklar onurlu ve saygın birer insandır. birer insandır.

• Hiç kimse onların onurlarını Hiç kimse onların onurlarını kıramaz, onları küçük kıramaz, onları küçük düşüremez, yaşadığı konut düşüremez, yaşadığı konut ve kurumundaki özel ve kurumundaki özel yaşantısına karışamaz. yaşantısına karışamaz.

• Bu haklarımız yasalarla Bu haklarımız yasalarla korunur.korunur.

Çocukların onuru

• Yetiştirilmemizden en Yetiştirilmemizden en başta anne babamız yada başta anne babamız yada onların görevini üstlenen onların görevini üstlenen büyüklerimiz sorumludur. büyüklerimiz sorumludur.

• Onların bu görevlerini en Onların bu görevlerini en iyi biçimde yapabilmeleri iyi biçimde yapabilmeleri için her türlü kolaylık için her türlü kolaylık sağlanır, gerekiyorsa sağlanır, gerekiyorsa yardım edilir.yardım edilir.

Yetiştirme sorumluluğu

• Yetişmemizden sorumlu Yetişmemizden sorumlu olanlar bu haklarını olanlar bu haklarını çocuklara zarar verecek çocuklara zarar verecek şekilde kullanmazlar. şekilde kullanmazlar.

• Çocukların bu tür zararlara Çocukların bu tür zararlara uğramaması için her türlü uğramaması için her türlü önlemi almak devletin önlemi almak devletin görevidir.görevidir.

İstismarı önlemeİstismarı önleme

• Çocuklar ailelerinden yoksun Çocuklar ailelerinden yoksun kalabilirler. kalabilirler.

• Bazı aile ortamları ise çocuklar Bazı aile ortamları ise çocuklar için yararlı olmayabilir. için yararlı olmayabilir.

• İşte o zaman çocukların İşte o zaman çocukların devletten özel koruma ve yardım devletten özel koruma ve yardım alma hakları vardır. alma hakları vardır.

• Devlet bu görevini çocuk için Devlet bu görevini çocuk için uygun aile bularak ya da onlara uygun aile bularak ya da onlara bakacak kuruluşlara bakacak kuruluşlara yerleştirerek yapar.yerleştirerek yapar.

Çocukları koruma

• Anne babasıyla birlikte Anne babasıyla birlikte olamayacak çocukların aile olamayacak çocukların aile yoksunluğu çekmemesi için yoksunluğu çekmemesi için onlara iyi aileler bulunur. onlara iyi aileler bulunur.

• Bunun için çok dikkatli bir Bunun için çok dikkatli bir araştırma yapılır. araştırma yapılır.

Evlat Edinme/Koruyucu Aile

• Çocuklar başka bir ülkeye Çocuklar başka bir ülkeye gitmek zorunda kalırlarsa o gitmek zorunda kalırlarsa o ülke de çocukları korur. ülke de çocukları korur.

• Birbirinden ayrı kalan anne ve Birbirinden ayrı kalan anne ve baba birleştirilmeye çalışılır.baba birleştirilmeye çalışılır.

Çocuk ve ailesi

Engelli çocuklarEngelli çocuklar• Özürlü çocuklar özel

olarak korunurlar. • Kendilerine yeten

saygın birer insan olmaları sağlanır.

• Devlet onların bakımları, eğitimleri ve iş sahibi olmaları için gerekli kurumları oluşturur.

• Ailelerine her türlü yardımı yapar.

• Sağlığım ve Sağlığım ve hastalıklardan hastalıklardan korunmam devletin ve korunmam devletin ve toplumun güvencesi toplumun güvencesi altındadır. altındadır.

• Bunun için beslenmeme, Bunun için beslenmeme, aşılarımın yapılmasına, aşılarımın yapılmasına, çevrenin temizliğine çevrenin temizliğine dikkate edilir. dikkate edilir.

• Hastalanırsam tedavi Hastalanırsam tedavi edilirim.edilirim.

Sağlık güvencesi

• Kreşler, çocuk yuvaları, Kreşler, çocuk yuvaları, yurtlar, okullar, çocuk yurtlar, okullar, çocuk hastaneleri çocukların hastaneleri çocukların haklarına uygun olarak, haklarına uygun olarak, çocuklara daha iyi çocuklara daha iyi bakmak için yeniden bakmak için yeniden düzenlenirler.düzenlenirler.

Çocuk Yuvaları

• Bütün çocukların Bütün çocukların sağlıkları, eğitim sağlıkları, eğitim hakları, beslenme ve hakları, beslenme ve bakımları güvence bakımları güvence altına alınır.altına alınır.

GüvenceGüvence

• Bana bakmakla yükümlü olanlara bana daha Bana bakmakla yükümlü olanlara bana daha iyi bir yaşam sağlamaları için gerekirse iyi bir yaşam sağlamaları için gerekirse giyim, barınma ve beslenme konularında giyim, barınma ve beslenme konularında yardım edilir, destek olunur.yardım edilir, destek olunur.

İyi bir yaşam

• İlköğretim herkes için parasızdır,İlköğretim herkes için parasızdır, kız olsun erkek olsun kız olsun erkek olsun her çocuk için zorunludur.her çocuk için zorunludur.

Eğitim hakkım

e

Eğitimimi eksiksiz yapabilmem Eğitimimi eksiksiz yapabilmem için desteklenir ve korunurum.için desteklenir ve korunurum.

• Boş zamanlarımı Boş zamanlarımı değerlendirmem, oynamam, değerlendirmem, oynamam, eğlenmem için oyun bahçeleri eğlenmem için oyun bahçeleri çocuk klupleri, kitaplıklar, spor çocuk klupleri, kitaplıklar, spor okulları açılır. okulları açılır.

• Her çocuk böyle faaliyetlere Her çocuk böyle faaliyetlere özendirilir. özendirilir.

• Bunlardan yararlanmak Bunlardan yararlanmak hepimizin hakkıdır.hepimizin hakkıdır.

Faaliyet hakkı

• Ben çocuğum. Ben çocuğum. • Büyükler gibi bir işte Büyükler gibi bir işte

çalışamam. çalışamam. • Ben okula gider ve oynarım. Ben okula gider ve oynarım. • Eğer çalışmak zorunda Eğer çalışmak zorunda

kalırsam yapacağım iş kalırsam yapacağım iş eğitimime engel olmamalı, eğitimime engel olmamalı, sağlığımı bozmamalı, bende sağlığımı bozmamalı, bende zararlı alışkanlıklar zararlı alışkanlıklar yapmamalıdır.yapmamalıdır.

Çocuk işçiliğine hayır!Çocuk işçiliğine hayır!

• Çocuklar zararlı maddelere karşı Çocuklar zararlı maddelere karşı korunurlar. korunurlar.

• Bunları üretenler ve çocuklara verenler Bunları üretenler ve çocuklara verenler cezalandırılırlar.cezalandırılırlar.

Zararlı alışkanlıklarZararlı alışkanlıklar

...hayattan kısa bir kesit...hayattan kısa bir kesit

• Bedenim bana Bedenim bana aittir.aittir.

• Beni bedensel Beni bedensel ve ruhsal ve ruhsal yönden yönden örseleyecek örseleyecek hiçbir hiçbir yaklaşıma izin yaklaşıma izin verilmez.verilmez.

İstismara kapalıyım

• Çocukları kaçırıp kötü Çocukları kaçırıp kötü kişilere satan, onları kişilere satan, onları uygunsuz şekilde uygunsuz şekilde çalıştırmak isteyenlerle çalıştırmak isteyenlerle tüm devletler mücadele tüm devletler mücadele ederler. ederler.

• Çocukları korurlar.Çocukları korurlar.

Çocuk ticareti yasaktır!

• Büyükler kendi çıkarları için Büyükler kendi çıkarları için çocukları kullanamazlar.çocukları kullanamazlar.

Çocuklar çıkar için kullanılamaz!Çocuklar çıkar için kullanılamaz!

• Hiçbir çocuk insanlık dışı yöntemlerle Hiçbir çocuk insanlık dışı yöntemlerle ya da aşağılanarak cezalandırılamaz. ya da aşağılanarak cezalandırılamaz.

• Çocuklar suç işlemişse uygulanacak Çocuklar suç işlemişse uygulanacak cezalar yaşına uygun gelişmelerini cezalar yaşına uygun gelişmelerini engellemeyecek ve eğitsel olmalıdır.engellemeyecek ve eğitsel olmalıdır.

Suçlu çocuk yoktur!Suçlu çocuk yoktur!

• İnsanların birbirini öldürmesi kötüdür.

• Savaş insanların birbirini öldürmesidir.

• Çocuklar savaştan korunmalıdır.

• Onbeş yaşından küçük hiçbir çocuk askere alınmaz.

Son on yıl içinde 2 milyon 400 bin2 milyon 400 bin

çocuk savaşlarda öldü.

Savaşa Hayır!Savaşa Hayır!

• Eğer çocuklar çeşitli nedenlerle zarar Eğer çocuklar çeşitli nedenlerle zarar görmüşlerse bedensel ve ruhsal görmüşlerse bedensel ve ruhsal sağlıklarına yeniden kavuşmaları için sağlıklarına yeniden kavuşmaları için tüm önlemler alınır. tüm önlemler alınır.

• Yeniden topluma kazandırılır.Yeniden topluma kazandırılır.

Topluma kazandırma

• Çocuklar suçun ne Çocuklar suçun ne olduğunu bilmezler. olduğunu bilmezler.

• Bilerek ve isteyerek Bilerek ve isteyerek kimseye zarar vermezler. kimseye zarar vermezler.

• Suç işleyen çocuklar Suç işleyen çocuklar yeniden topluma yeniden topluma kazandırılması için özel kazandırılması için özel yasalar çıkartılır, özel yasalar çıkartılır, özel kuruluşlar oluşturulur.kuruluşlar oluşturulur.

Suça sürüklenen çocukSuça sürüklenen çocuk

• Eğer bir ülkenin yasaları bu Eğer bir ülkenin yasaları bu çocuk hakları sözleşmesine çocuk hakları sözleşmesine uygunsa değiştirilemez. uygunsa değiştirilemez.

• Değilse değiştirilir.Değilse değiştirilir.

Yasalar Çocuk Haklarına uygun olmalı!Yasalar Çocuk Haklarına uygun olmalı!

• Çocukların Çocukların haklarına ilişkin haklarına ilişkin tüm bu ilkeleri; tüm bu ilkeleri;

• hem çocuklar hem çocuklar

• hem de büyükler hem de büyükler

• öğrenmeli ve öğrenmeli ve öğretmelidir. öğretmelidir.

Haklarınızı öğrenin ve öğretin!

Rize Çocuk Hakları İl Çocuk KomitesiRize Çocuk Hakları İl Çocuk Komitesi