Cadeau | 1

CADEAU

1

K U N S T – C U L T U U R – D U U R Z A A M H E I D – S P I R I T U A L I T E I T

MAGAZINE NO. 2 | ZOMER 2009 | WAARDE € 5,95

Le Grand Curtius | Dalai Lama | Aman-ImanWouter van Dieren | Maggie Muurmans

2 | Cadeau Cadeau | 3

De unieke beeldengalerie van Maastricht

GALLERY BELL’ ARTE

www.gallerybell-arte.com Voo

r de

exp

ositi

e M

eest

ers

in d

e be

eldh

ouw

kuns

t maa

kte

Ger

ti B

iere

nbro

odsp

ot d

it br

onze

n be

eld

Ala

ntid

e vo

or e

en s

peci

ale

prijs

.

Cadeau | 3

De unieke beeldengalerie van Maastricht

GALLERY BELL’ ARTE

www.gallerybell-arte.com Voo

r de

exp

ositi

e M

eest

ers

in d

e be

eldh

ouw

kuns

t maa

kte

Ger

ti B

iere

nbro

odsp

ot d

it br

onze

n be

eld

Ala

ntid

e vo

or e

en s

peci

ale

prijs

.

4 | Cadeau

Emilie Collard’ Magische wereld

Emilie Collard is een jonge illustratrice die prachtige fres-co’s, schilderijen en kaarten maakt. Ze gebruikt verschil-lende technieken en gaat uit van de hele sfeer als omlijsting. Haar stijl is tegelijkertijd fris als mysterieus. Haar verhaal vertelt met kinderlijke verbeelding een magische wereld. De expositie is te bekijken tot 30 augustus, bij Place Dé-lices, En Féronstrée 121-123 in Luik van dinsdag vanaf 12.00 tot 18.00 uur, woensdag tot en met zondag van 10.00 tot 18.00 uur. Daar kunt u tevens genieten van een heerlijk ontbijt en lunch met veel ambachtelijke streekproducten.

VrolijkheidSoms gaat het wat minder met de economie en dan lijkt het alsof de hele wereld instort. Waarom is dat toch, die menselijke neiging om nieuws pas nieuwswaardig te vinden als het negatief is. Zonde eigenlijk. Gisteren hebben we bij ons een buurtfeest gevierd. Heerlijk om te zien hoe dat gaat. Een paar buurtgenoten gingen alle deuren langs en afgesproken werd wie wat zou koken, wie de barbecue, springkussen en zo meer. En wat een feest was het. Workshop Turkse hapjes maken door de achterbuurvrouw, schilderen, rommelmarkt ... en bij het kamp-vuur theatersport door alle kinderen. Is dat dan geen nieuws? Ik heb gehoord dat je door te lachen ook langer leeft. Dat klinkt goed!

Ik begin er steeds meer achter te komen dat het er in het leven om gaat waar je je aandacht aan schenkt. Als je bijvoorbeeld met iemand praat, denk dat niet op hetzelfde moment aan alle andere dingen die je ook

moet doen, maar geef je volledige aandacht. Thich Nath Hahn zegt: “Het beste geschenk dat je kan geven is jouw volledige aanwezig-heid”.

Ook in dit nummer van Cadeau sluiten we hier graag bij aan. Wijze woorden van de Dalai Lama, Maggie Muurmans die schild-padden beschermt, heerlijk dromen over vervlogen tijden in Arcachon, de thee tra- ditie van de Toeareg en nog veel meer. Al deze onderwerpen hebben gemeen dat ze gaan over het positieve. Zelfs op het oog on-oplosbare milieu problemen kunnen worden aangepakt door de creativiteit van onze geest. Daarmee liggen milieu en cultuur in elkaars verlengde, want is de schoonheid van het leven niet dat wat al onze aandacht verdient?

Veel leesplezier!

Marie Six

Cadeau | 5

Agni Fine Arts Gallery 10

Bart Oostindie 8

Cathédrale de Liège 56

Column Arnoud Six 63

Corroy-le-Château 24

Dalai Lama 50

Kronings 52

Meesters in de beeldhouwkunst 18

Natuur in beeld 22

Original Beans 40

Overnachten 62

Schrijver in beeld: Wouter van Dieren 42

Specialiteiten in beeld 41

Zaak in beeld 20

Inhoud

Grandeur aan het strandpagina 26

Man van wereldpagina 58

Museum Grand Curtiuspagina 14

Dit magazine is gedrukt op FSC-papier. FSC is het keurmerk voor verantwoord bosbeheer.Cadeau is een uitgave van uitgeverij Now Jam en verschijnt vier keer per jaar. Het magazine wordt cadeau gegeven en selectief verspreid in hotels, restaurants, musea en galerieën. Het magazine mag niet worden verkocht. Meer informatie : www.cadeaumagazine.nl© 2009 | Niets uit deze uitgave mag zonder toestemming van de uitgever worden overge-nomen, gekopieërd of op andere wijze worden verveelvoudigd. Met grote zorgvuldigheid wordt het magazine samengesteld. De uitgever aanvaardt geen aansprakelijkheid voor schade welke voorkomt uit informatie welke in het magazine is gepubliceerd.6 | Cadeau

Inhoud

Uitvinder Reinier van Tijen pagina 54

Schildpaddenpassiepagina 46

Fietsen rond de Maaspagina 34

Passie & Water.

Acquisitie Arnoud Six, Marie Duponcheele, Redactie Arnoud Six, Marie Duponcheele, Nancy Hermsen, Jolanda Coomen, Nancy Hermsen, Olivier Ruit Olivier Ruit Eindredactie Marie Duponcheele, , Marion Bertrand, Olivier Ruit Contact Uitgeverij Now Jam Productie Olivier Ruit Waldeck Pyrmontstraat 49 Fotografie Irena Bucks, Jack Geraedts, Marie Duponcheele, M. Max Burlet 6224 LM Maastricht Cover 18e eeuwse etagère van antiquair La Mésangère in LuikWebsite www.cadeaumagazine.nl www.lamesangere.be

Cadeau | 7

Grand Curtius

14 | Cadeau

Met meer dan 5200 objecten afkomstig uit verschillende stedelijke musea herbergt het museum in Luik een bijzonder uitge-breide collectie. Het geeft een bijzonder

mooi beeld van het Luikse erfgoed. De verzamelingen hebben hun oorsprong in het glasmuseum, het wapen-museum, het archeologisch museum, het museum voor decoratieve kunst en het museum voor religieuze- en Maaslandse kunst. Deze musea zijn, in het voorjaar van 2009, na een grondige renovatie, samengevoegd tot het museum Le Grand Curtius. Het museum ligt in het historische oude noorden van de stad aan de oever van de Maas. De aaneenschakeling van de diverse musea geven een beeld van een stad die openstaat voor culturen en invloeden van buitenaf. Het weerspiegelt de uitingen van de stad die openstaat voor de wereld. Creativiteit met internationale allure welke

prachtig wordt getoond in een aaneenschakeling van panden waarin de gebouwen in diverse klassieke bouwstijlen verbonden zijn door moderne transparante ruimten. Het oorspronkelijke Curtius museum is ontstaan in 1896 op verzoek van de stad Luik en werd officieel geopend op 1 augustus 1909. Er bevinden zich grote hoe-veelheden uitzonderlijke collecties die getuige zijn van de grandeur van Luik. Grand Curtius toont het prachtige verbond tussen het voorwerp en de maatschappij. De collecties stellen een geheugen voor die de moderne mens helpen te begrijpen waar hij vandaan komt en wie hij is. Met een indrukwekkende collectie opgravingen wordt de geschiedenis van Luik vanaf de prehistorie tot het begin van de 20e eeuw gepresenteerd. De decoratieve collectie bevat onder meer altaarstukken, een grote verzameling sculpturen van beeldhouwers als Jean Del Cour, Jean Varin en Guillaume Evrard.

Cadeau | 15

16 | Cadeau

De collectie bevat ook aardewerk, Chinees porselein, Delfts Blauw, gotische meubelen en lambriseringen en een grote collectie art nouveau en art deco. Met onge-veer 10.000 glazen objecten voegt zij een enorme collec-tie glaskunst toe aan het museum. De stukken dateren uit de oudheid tot en met de hedendaagse glaskunst. Met de steenkoolderving, die sinds de 13e eeuw tot eind 20ste eeuw in Luik plaatsvond, bracht de industrialisatie wel-vaart met zich mee maar bracht ook wapensmederijen voort. Van met name lichte wapens, wapenrustingen en penningen die hier zijn gemaakt is een selectie te zien. De collectie religieuze- en Maaslandse kunst kent daar en tegen meesterwerken uit de gloriedagen van het bisdom. De middeleeuwen waarin het bisdom gezichtsbe-palend was, zien we terug in de vele goudsmeedwerken, schilderingen, beelden en glas-in-lood-ramen. Ook de imposante Kathedraal St. Lambert met zijn rijkdommen, welke tot 1796 het centrum van het uit 705 stammend bisdom vormde, komt uitgebreid terug in de collectie. Naast een chronologisch parcours dat de evolutie en de ontwikkeling van Luik belicht, zijn er ook parcours rond verschillende thema’s zoals Egyptologie, glas, wapens, religie en spiritualiteit. In de jaren 1910-1920 kreeg het museum buitengewone giften van onder andere George Cumont en archeoloog Marcel De Puydt. Hierdoor bezit het museum een mooi overzicht van bijzondere vond-

sten afkomstig uit opgravingen uit de Gallo-Romeinse en Merovingische periode. Deze archeologiecollectie laat de evolutie zien van de menselijke prehistorie aan het einde van de Karolingische periode. In de loop der jaren is dit museum ook verrijkt door aankopen als de collecties Renkin, Fraigneux en Malengret-Lebrun maar ook door schenkingen zoals de kostuumcollectie van Lebioles.

De immense vaste collectie die door het samengaan is ontstaan, wordt aangevuld met wisselende exposities. Zo is er tot 25 oktober de expositie te zien van Paul Jaspar. De expositie markeert de 150ste verjaardag van deze architect, archeoloog en kunstenaar door middel van talrijke tekeningen, schetsen en plannen. Zijn bekende art nouveau woningen bleven veelal in de ontwerpfase of zijn voltooid tussen 1880 en 1930. Er is echter ook een tentoonstelling met accessoires en kleding/textiel geïnspireerd op authentieke Chinese stijl van weleer door de ogen van eigentijdse ontwerpers van nu.Dit prachtige museum verenigt de kwantiteit en de kwaliteit met het esthetische van een indrukwekkend voorwerp. Laat u inspireren door al deze pracht en praal! Nancy Hermsen

En Féronstrée 13, Luik | Tel. +32 (0)4 - 221 68 17www.grandcurtiusliege.be

Cadeau | 17

20 | Cadeau

waarbij de mens in het middelpunt staat

Design

Een droom vormt vaak de basis voor succes. Wolf Peter Bree heeft zo’n droom als hij in 1970 met 8000 Mark op zak begint met “BREE Collec-tion”. Als ontwerper met een grote passie voor

leer heeft hij zijn garage ingericht als studio. Op die manier wil hij met zijn ontwerpen de wereld veroveren. Doelge-richt werkt hij aan zijn concept door de schoonheid van het natuurprodukt te onderstrepen met heldere vormen, intelligente functionaliteit en een hoogwaardige kwaliteit. Deze droom is uitgekomen. Al snel worden zijn ontwerpen met designprijzen onderscheiden en begint de groei in het buitenland. Na Duitsland volgen o.a. Zwitserland, HongKong, Japan, USA, Canada, België, Luxemburg, Qatar en Denemarken. Uiteraard mag Nederland in dit rijtje niet ontbreken. Na Amsterdam volgt in november 2008 de vestiging in Maastricht, dé modestad van ons land.

Inmiddels zetten de zoons van Wolf Peter – Axel en Philipp – de traditie van hun vader voort. Kenmerkend is het plezier dat zij beleven in het experiment en de moed om zich in uitzonderlijke projecten te storten. Kwaliteit blijft het belangrijkste, maar tegelijkertijd voelen zij de spanning met onze moderne levensstijlen en de mode. Zo brengen ze samen de meest opzienbarende innovaties op de markt. Dit doen zij door bijvoorbeeld innovatieve technieken en nieuwe materialen te gebruiken. Het sterke dekzeil van vrachtauto’s wordt gebruikt voor de serie PUNCH en vilt wordt gebruikt voor de serie DALLAS. Zo laat BREE steeds opnieuw zien dat functionaliteit en schoonheid hand in hand kunnen gaan. BREE fasci-neert klanten wereldwijd met de meest verschillende levensstijlen met minimalistische, verrassende, modieuze tassen en accessoires, die zowel het gevoel als het verstand

aanspreken. Neem bijvoorbeeld SLEEVE (zie foto). Deze uit het mooiste rundleer gemaakte damestas laat zich met haar vele vakken individueel en veelzijdig gebruiken – voor vrije tijd, gezin of werk. Een ander voorbeeld is HANNA, de tas “zonder toeters en bellen”, met minimaal als ideaal, naar het idee van de grote designers dat minder meer is. BREE heeft niet voor niets als motto: “altijd een stap vooruit”. De vormgeving van BREE beperkt zich tot het wezenlijke, maar voegt daar verrassingen aan toe. Overigens wordt een groot gedeelte van de lederen tassen in Europa geproduceerd, zo zorgen we ook voor werkgelegenheid. Passend in de filosofie hecht BREE groot belang aan kwaliteit van leven, ook voor de volgende generatie(s).

Naast ware kwaliteit en design van het hoogste niveau, is het vooral de benadering van de mens die BREE zo uniek maakt. We plaatsen mensen in het middelpunt van alles wat we doen. Zij maken immers het verschil. Zo concen-treren we ons op het juiste handelen. Met waardering, wederzijds vertrouwen, respect en service voelt de klant zich welkom. Dit blijkt ook uit de uitermate hartelijke ontvangst die we krijgen van Marja Knops, de manager van BREE Maastricht. “Natuurlijk is ons belangrijkste onderwerp de tas. Maar onze interesse gaat veel verder: namelijk naar de dragende rol die de mens in zijn leven speelt.” Gastvrijheid waar we niet meer aan gewend zijn. Een BREE-tas staat voor de mode en de mobiliteit van onze tijd, het materiaal en de duurzame kwaliteit maakt haar tot de perfecte begeleider. Of om met de woorden van Axel Bree te eindigen: “een Bree-tas is een tas voor het leven! Genieten dus!’’ Wolfstraat 2, Maastricht, Tel. 043 - 325 81 55 | www.bree.com

Cadeau | 21

22 | Cadeau

Europese orchidee

Nederland is het land van

molens, klompen en bloemen.

Een land waar ieder jaar

miljoenen planten worden

gekweekt en verhandeld

waaronder vele exotische

orchideeën.

Cadeau | 23

Zeldzame schoonheid Een geheim in beeld

Corroy-le-Château

1809-2009 LE MARQUIS DE TRAZEGNIES | De familie van de markies van Trazegnie woont dit jaar 200 jaar in Corroy-le-Château nabij Brussel en nodigt iedereen uit voor evenementen die zullen plaatsvinden op de binnenplaats van het kasteel.Tevens bent u uitgenodigd voor een heerlijk buffet met Belgische bourgondische heerlijkheden. Er zijn naast het buffet klassieke concerten, lezingen en theater-voorstellingen. Op 5, 12, 19, 25 juli vanaf 17.00 uur. Op 26 juli vanaf 21.00 uur. Op 2 en 9 augustus vanaf 17.00 uur. Meer informatie vindt u bij de VVV in Gembloux, Tel. +31 (0)81 - 62 69 60 of stuur een e-mail naar hamal.trazegnies@skynet.be

24 | Cadeau

Nederland is het land van molens, klompen en bloemen. Een land waar ieder jaar miljoenen planten worden gekweekt en verhandeld waaronder vele exotische orchideeën. Mijn grootvader lukte het net na de tweede wereldoorlog om ze te cultiveren in een vensterbank in Haarlem.

Een passie die hem als oud theeplanter weer terug bracht bij de natuur waar hij zo van hield. Met veel liefde en aandacht zorgde hij voor de juiste bezonning en luchtvochtigheid en verrichtte ware wonderen door orchideeën te kweken die uiterst zeldzaam waren. Een halve eeuw later vinden we het gewoon om bij een tuincentrum een gekweekte orchidee te kopen. We lijken bijna te zijn vergeten dat hier nog steeds wilde orchi- deeën voorkomen. Maar waar zijn die dan? Het antwoord: ze zijn uiterst zeldzaam. Van de 20.000 orchideesoorten die er bestaan, vinden we er 657 in Europa waarvan slechts 37 in Nederland. De laatste wilde orchideeën vind je in de duinen van Noord- en Zuid Holland, maar ook in Drenthe, Zeeland en Flevoland tref je soorten aan. De meeste orchideeën bevinden zich echter op enkele ongerepte plekken in Zuid- Limburg, in kalkgraslanden en in kalkrijke bossen. Gewapend met een picknickmand, fototoestel en een goede vriendin die alles van planten weet, ondernamen we met onze kinderen een speurtocht naar deze laatste ‘beauties’. Zo kwamen we aan in een verborgen vallei. Een ongerepte, andere wereld. Zie hier enkele soorten die u waarschijnlijk nog nooit heeft gezien: een Soldaatje, een Vrouwenschoentje (Amerikaanse oorsprong) en een Mannetjesorchis. Wilt u ze allemaal bij elkaar zien? Bezoek dan het natuurreservaat Gerendal en de orchideeën- tuin. In juli organiseert de VVV Zuid-Limburg speciale excursies (0900 - 9798). En als u toch in het zuiden bent, kunt u ook een wandeling maken die wordt georgani-seerd door het Musee Saint Pierre in Lanaye, net over de grens bij Maastricht. Arnoud en Marie Six

Wilt u meer weten over gekweekte Europese orchideeën voor in uw tuin, stuur dan een e-mail naar: info@cadeaumagazine.nl. Natuurgebied Gerendal en de orchideeëntuin: www.staatsbosbeheer.nl Foto’s p 22 & 23: Orchismilitaris of Soldaatje. P 23: Deze wilde orchidee staat op de helling van de Sint Pietersberg

bij Maastricht. Uitzicht over het dal van de Jeker (foto Jack Geraedts). Foto’s p 25 met de klok mee: Vrouwenschoentje,

Bosorchis en twee foto’s van de Gevlekte orchis.

Cadeau | 25

26 | Cadeau

Grandeur aan het strandArcachon

Cadeau | 27

Arcachon

28 | Cadeau

Als kind ging ik iedere zomer naar Vlieland met vakantie. Een houten huisje net over de kaap. Heerlijk uitwaaien in de duinen, met papa fa-zanten kijken, fietsen, inslapen bij het licht van

de vuurtoren en de volgende ochtend direct de branding in. Deze prachtige jeugdherinneringen kwamen terug in Arcachon, een vergeten badplaats op 45 kilometer van Bordeaux. Dezelfde geur, vliegdennen en grappige vogels op het wad. Wat een plek! Niet alleen de natuur is er prachtig, ook de oude villa’s laten me wegdromen.

Toulouse-Lautrec en SissiOoit was dit een verborgen vissersplaatsje, van de bewoonde wereld afgezonderd door zandvlaktes en een enorm moeras, ondoordringbaar en vergeven van de muggen. Het gebied veranderde toen de moerassen werden drooggelegd, bomen gepland en de eerste toeristen het gebied in 1820 ontdekten. Een voor een werden de meest prachtige koloniale villa’s opgetrokken en toen er in 1857 een treinverbinding kwam met Bordeaux, had een zakenman het briljante idee om een casino te bouwen in Moorse stijl. Een schot in de roos, de Ville d’Hiver was geboren en trok de sterren van die tijd. Manet schilderde er zeegezichten, keizerin Sissi resideerde in het Grand Hotel. Veel beroemde namen: Sarah Bernard, de Prince of Wales, maar ook Toulouse-Lautrec die er leerde vissen, en Jean Cocteau de eerste man die – verborgen tussen strandhuisjes – ging zonnebaden. Revolutionair! De baai was inmiddels gevuld met teakhouten luxe jachten

toen er voor het eerst in de geschiedenis een bootje met buitenboordmotor verscheen. Van deze vrolijke rijke tijden zijn de nodige schilderijen over. Manet, Lautrec, Bonnard, Marquet; allen lieten een oeuvre na gewijd aan deze zonovergoten Gouden Eeuw. Als gevolg van de eerste wereldoorlog kwam rond 1920 een abrupt einde aan dit feest, werd het paradijs door de rijken verlaten en raakte het plaatsje in een winterslaap.

Cadeau | 29

De plaatselijke krant l’Avenir d’Arcachon verslaat in 1890 de aankomst van keizerin Sissi: “L’Impératrice d’Autriche à Arcachon – Sa Majesté Elisabeth-Marie-Eugénie, Impératrice d’Autriche, reine de Hongrie et de Bohême, est arrivée vendredi à Arcachon par le train de quatre heures du soir. ... Sa Majesté qui voyage dans le plus strict incognito, s’est fait inscrire sous le nom de Madame de Tolna. Quatorze ou quinze personnes forment la suite de l’Impératrice. ... Une heure après son arrivée, S. M. accompagnée d’un aide de camp et d’une dame d’honneur a fait, à pied, une promenade sur le boulevard de la Plage. ... Vers onze heures ou midi, elle sortait et faisait une promenade en ville quelquefois seule, le plus souvent accompagnée d’une dame d’honneur ou d’un aide de camp. Plusieurs magasins ont été visités par elle. Citons la librairie Delamare où elle a fait plusieurs achats, notamment celui de deux ou trois albums contenant des vues de la Ville et du Guide-d’Arcachon édité en 1888 par M. Talon propriétaire de l’Imprimerie Nouvelle. (l’Avenir d’Arcachon)”

30 | Cadeau

Cadeau | 31

EglantineWij ontdekken deze bijzondere plaats met ons gezin. Veel van de oude glorie is er nog. Ook hier zijn appartementen, maar ze zijn aangepast aan de eclectische stijl van het dorp. Het hele centrum is nog in tact en als je de auto’s weg denkt, waan je je zo in de tweede helft van de 19e eeuw. Veel villa’s hebben namen als “Eglantine” of “Aurore” en sommigen dragen zelfs de naam van hun oude bewoners. “Debussy” kunnen we thuis brengen maar wat deed Sir Riciard Wallace hier. Kennelijk hield hij van meer dan alleen het verzamelen van kunst. Het oude Grand Hotel waar Sissi logeerde is er zelfs nog steeds.

TheehuisjeWij parkeren de auto en zoeken een plaatsje op het strand. Schepje, emmertje, water en zand, want is er een mooiere combinatie als je anderhalf jaar oud bent? Ons peutertje, helemaal onder het zand, ontdekt het flirten. Prachtig om te zien hoe hij zonder gêne op iedereen afstapt. Achter ons wordt onze aandacht getrokken door de oude villa’s; alle-maal anders en imposant. Tussen de oude huizen ontdekken we een tuin met een ingang als een Château. Het bordje “Bienvenue” is uitnodigend en we gaan naar binnen. Een theehuisje! En ze verkopen er nog wijn ook. Een proeverij, onder een vliegden genieten we van heerlijke Sauternes.

Cap FerretEven verderop staat zowaar een klassieke draaimolen, een Caroussel, paarden, lichtjes, spiegeltjes. Onze dochter is er

niet af te slaan en terecht, hij is prachtig. Vanaf dit punt nemen we de veerpont naar Cap Ferret, het schiereiland aan de overkant van de baai. Fietsen, kinderen en vakantiehuizen uit de jaren ’50 en ’60. Maar er is vooral veel natuurschoon. Prachtige bossen, goed voorzien van fiets- en wandelpaden. Aan de ene kant van het schiereiland ligt de Atlantische oceaan, een heel harde wind maakt het ideaal voor para-glyders, onstuimige golven doen de rest. De andere zijde is de plek waar de vissers uit Arcachon naar uitweken toen hun dorp in de 19e eeuw door badgasten werd ingenomen. De vissers zijn er nog steeds en verdienen hun geld met het kweken van oesters, hetgeen gebeurt op de vele zandbanken in de baai. Ga hier niet zomaar tussen de fouragerende vogels op een zandbank lopen, het water komt sneller op dan je denkt. Ieder jaar moeten hier toeristen worden gered. Van Cap Ferret heeft u een magnifiek zicht op de hoogste duin van Europa. Dune du Pilat is maar liefst 105 meter hoog en bijna drie kilometer lang. Dit reusachtige fenomeen was in 1855 overigens maar 35 meter hoog. Het groeit nog steeds dankzij de harde Atlantische wind die het zand aanvoert van nabij gelegen zandbanken. Dune du Pilat is een aanrader naartoe te gaan. Vanaf de top ziet u aan de ene kant de oceaan en aan de andere kant dennenbos zover het oog reikt. We sluiten de dag af en eten op de Boulevard. Een Plateau met oesters en coquilles vergezeld door een goed glas wijn. Arnoud Six

www.bassin-arcachon.com

32 | Cadeau

Cadeau | 33

42 | Cadeau

Dichtbij Amsterdam in de polder staat een mooie oude boerderij bewoond door een bijzondere man, bekend van de Club van Rome. Wouter van Dieren, milieugoeroe van het eerste uur.

Weet u nog, Grenzen aan de groei, de boodschap uit de jaren ’70. Deze internationale club van politici en weten-schappers liet voor de eerste keer zien hoe wij met zijn allen in een moordend tempo de aarde leegplunderen. Decennia later blijken veel prognoses uit te komen. De wereld- bevolking is geëxplodeerd, de oceanen zijn leeggevist, de aarde wordt snel warmer en de belangrijkste gletsjers verdwijnen. Geen zaken om vrolijk van te worden. Toch staat hier geen negatieve man. Eerder gastvrij en vol ge-drevenheid. Zijn collega Sandra Geisler heeft vanavond zo’n vijftig mensen uit-genodigd om zijn nieuwe boek New Green Deal te presenteren. En het is juist een positieve boodschap. “We moeten de hui-dige financiële crisis als kans benutten en niet meer geloven in de oplossingen van gisteren. Die hebben ons gebracht waar we nu zijn. Het is tijd om afscheid te nemen van het casinokapitalisme en in te zetten op de nieuwe duur- zame economie. Tijd voor een New Green Deal.”

Ik kijk om me heen en zie de meest prachtige schilderijen.Hij schildert al sinds zijn jeugd zijn geliefde wadden- eiland. Terschelling met de steeds veranderende luchten, het bewegende wad en ook de wijde verten van de Noord-Hollandse polder. Zijn liefde voor de natuur spreekt uit de schilderijen. Wouter van Dieren begint met zijn presentatie. Inderdaad, de prognoses van de Club van Rome komen één voor één uit. Zo gaan niet alleen de olievoorraden pieken (“peak oil”), dat geldt ook voor andere grondstoffen zoals fosfaat, een grondstof die iedere plant nodig heeft om te kunnen groeien. En zo eindigen we met “peak everything”. En wat dan?

In oude tijden kwam het vaker voor dat een cultuur haar natuurlijke bronnen uitputte, dat was dan het einde van die cultuur, maar de mensen trokken verder naar een ander gebied. Die luxe van het wegtrekken hebben we niet meer in deze wereld, waar alles met elkaar in verbinding staat. We hebben geen reserveplaneet.Veel politici en economen denken dat ze de huidige

problemen met de oude aanpak kunnen oplossen. Ondertussen “het is goedkoper om Friese melk naar Spanje te brengen dan Andalusische boeren in leven te houden.” En we vinden het normaal dat, terwijl we iedere 20 jaar productie en inkomen verdubbelen, wij de kosten van onderwijs, gezondheids- en bejaardenzorg niet meer kunnen opbrengen. Wouter van Dieren stelt: “De financiële crisis en de recessie gaan over de systeemfouten in de economie. Herstel kan alleen door die fouten aan te pakken.”

De afgelopen jaren hebben we steeds weer nieuwe economische zeepbellen gemaakt. Ge- dreven door korte termijn denken en snel winstbejag. Het virtuele casinokapitalisme.

De media hebben goed hun best gedaan om iedereen bang te maken, maar wat wordt nou echt bedreigd? De gewone economie draait gewoon door en haalt zijn achterstand binnen een paar jaar wel weer in. Er zijn belangrijker zaken dan het verdampen van virtuele rijkdom. Lester Brown zegt er in zijn boek Plan B 3.0 het volgende over: “Tot voor kort dachten we dat China minder resources verbruikt dan de USA. Dat klopt niet meer. Graan, vlees, olie, steenkool en staal, China verbruikt er meer van. Zoals bijvoorbeeld eenderde meer graan, twee keer zoveel vlees en drie keer zoveel staal. Dat is de nationale consumptie. En wat als we deze cijfers per hoofd van de bevolking berekenen? Bij een economische groei van 8% zal het inkomen per persoon in China in 2030 gelijk zijn aan dat van de USA en hoger dan in Europa. In 2030 leven er 1,46 miljard Chinezen, die twee keer zoveel

New Green DealDE CRISIS ALS KANS

schrijver Wouter van Dieren

Cadeau | 43

Thema’s : Duurzaam ondernemen; Cradle to Cradle (C2C) Wat is maatschappelijk verantwoord ondernemen? Wat is sociaal ondernemen? Ethiek van ondernemen met winst maken als rode draad.Business case : Luxe vakantieresort op tropisch eiland Roatan Sprekers : Prof. Dr. Enno Masurel, Drs. Tom Brennand, Jack Snijders

Uw winst aan het einde van deze dag is vooral dat u anders aankijkt tegen winst en de manieren om winst te maken (Return on Investment, Social Return on Investment, change in mindset). Datum : Donderdag 23 juli, 9.30 uur – 17.30 uurLocatie : Rotterdam: Erasmus Universiteit, Faculty ClubPrijs : € 495,00 inclusief vele extra’sInschrijven : via www.easysport.org/masterclass

Groeien als mens, groeien als ondernemer, groeien als maatschappij!

Knowledge we share

Environment we protect

People we help

Embracing it all is our believe

Therefore we are in business

Easy Sport Cooperative Society

Drossard de la Courtstraat 12

5421 JH Gemert

www.easysport.org

Masterclass inspirerend werken, inspirerend ondernemen en vooral geïnspireerd leven!

44 | Cadeau

papier zullen gebruiken als de hele wereldproductie van 2009. Als China in 2030 de autodichtheid van Amerika van 2009 bereikt, dan impliceert dat 1,1 miljard auto’s (nu zijn het er wereldwijd 860 miljoen). Om die auto’s te laten rijden op straten en wegen moet er een gebied ge-asfalteerd worden groter dan het huidige rijstarsenaal. Het land zou in 2030 per dag 98 miljoen vaten olie nodig hebben. Anno nu worden er wereldwijd per dag 85 miljoen vaten geproduceerd, een getal dat sowieso gaat dalen.” Dat betekent dat wereldwijd de boel vastloopt.

Het gekke is dat we het allemaal hebben zien aankomen. Max Weber zei al dat de Verlichting de demonen die zij had begraven ook weer tot le-ven zou wekken. Wouter van Dieren was decennia lang op zoek naar een verklaring voor de verkeerde hypo-thesen waarmee de politiek en eco-nomie worden gestuurd. Iedereen is druk bezig met het bestrijden van de economische crisis maar ver-geet de onderliggende systeemfou-ten aan te pakken. Het paradoxale is dat de nagestreefde groei van de productie zich vertaalt in een af-name van de welvaart. De ooit door Adam Smith verzonnen ‘invisible hand’ zou ons door middel van vrij-handel, inkomen, werkgelegenheid, welvaart voor allen, gelijkheid en vrede brengen. Maar intussen ster-ven er 200 planten en dieren uit per dag, stroomt 35 miljoen ton humus voorgoed de zee in en mogen binnenkort 4 miljard mensen proberen te over-leven onder het absolute bestaansminimum. Het theore-tische model werkt niet.

Een fundamentele weeffout in ons economisch denken is dat van het groeigeloof. Dat model gaat ervan uit dat in het Bruto Nationaal Product de voorraden aan natuur en milieu als onbelangrijk of gratis worden beschouwd. Maar het verbruik geldt vreemd genoeg als groei. Hoe kan het dat economen het anno nu nog steeds gewoon vinden dat wij de uitputting van grondstoffen en de destructie van natuur en milieu als vooruitgang beschouwen? Nog altijd worden in het opstellen van de nationale rekening van een land de kosten niet van de baten afgetrokken, soms overstijgen de kosten zelfs de baten maar is daarvan niets in de boeken terug te vinden. Ook blijkt dat het verband tussen productiegroei en het scheppen van welvaart sinds de jaren ’70 steeds zwakker is geworden. Het is bijvoorbeeld duidelijk dat een afname van de omgevingskwaliteit heeft gezorgd voor een afname van de welvaart. Anders dan veel mensen denken heeft het bedrijfsleven niet per definitie alleen maar belang bij een ‘groeiende

economie’. Continuïteit is veel belangrijker, en het is zeker dat duurzame productie en continuïteit goed samengaan. Een bedrijf heette in het Engels niet voor niets Company, met het algemeen nut ten doel. Iets wat met latere beursgenoteerde rechtsvormen is vergeten. De nieuwe economie gaat terug naar het ware onder-nemen, één met zijn omgeving en de lokale economie, zelfvoorzienend, beschermend voor mens en natuur en dus protectionistisch. Vloeken in de kerk van het vrije handelsdenken. “Zelfs de VOC deed alles met een oog

op goede nevendoelen, zoals weeshuizen, pen- sioenen, kunst en cul-tuur. Van Dieren pleit voor de overwinning van de kredietcrisis, het tegengaan van de klimaatcrisis en een nieuw sociaal contract in de New Green Deal.Deze Renaissance zou er als volgt uit kunnen zien: 1) de overheid moet markten beter reguleren, free for all bestaat niet meer; 2) Hedgefondsen moeten aan banden worden gelegd, ze mogen niet als toevallige passant een bedrijf binnen val-len met als enig doel korte-termijn-winst. 3)

Banken moeten beter gereguleerd worden, een nieuwe bank- mengvorm ontstaat: half-publiek / half-privaat. 4) We moeten in Nederland het Rijnlandmodel herwaar-deren dit brengt ons op de langere termijn meer welvaart. 5) We moeten regelgeving die groene investeringen in de weg staan wegnemen. Nu is een ondernemer bijvoorbeeld 10 jaar bezig om windmolens in de Noordzee te mogen plaatsen. Dat is te gek voor woorden.

Ondanks alle problemen is een duurzame, echte eco-nomie dichterbij dan ooit. De crisis is een kans die we moeten grijpen. Zo verzinnen we nieuwe productie-processen, nieuwe producten en diensten en bovenal nieuwe instituties, die op een intelligente manier de private sector coördineren. Wouter van Dieren is hoop-vol, want “Zelfs als de aarde morgen vergaat moet je vandaag nog een boom planten. Dat is je morele plicht.” Arnoud Six

Het boek, New Green Deal is een uitgave van IMSA Amsterdam. ISBN 078-90-812396-4-6

www.imsa.org

Cadeau | 45

46 | Cadeau

Schildpaddenpassie

Cadeau | 47

Schildpaddenpassie Wie verwacht dat Maggie Muurmans naast haar schoenen loopt van trots komt bedrogen uit. Ze zit gewoon ontspannen aan de keukentafel en vertelt over zeeschildpadden in Atjeh. Toch

heeft ze de dag ervoor in Burgers Zoo de Future for Nature award ontvangen uit handen van de beroemde BBC natuur-filmer Sir David Attenborough. Daarna heeft ze met hem de hele dag opgetrokken en schoof na afloop aan tafel in het TV programma Pauw en Witteman. De Future for Nature award, een internationale prijs voor de beste natuurbeschermers ter wereld, wordt een keer per jaar uitgereikt. Maggie Muurmans werd geboren in Indonesië en groeide op in Nederland. Na haar opleiding wildlife-management werkte ze overal ter wereld. Indonesië, Jersey, Costa Rica, Nicaragua. In Nicaragua werkte ze overdag met apen en trok er ‘s nachts op uit om te patroullieren op het strand; schildpadeieren beschermen tegen de stropers die daar heel veel geld voor krijgen. Bepaald niet ongevaarlijk. Op een gegeven moment vlogen de kogels haar om de oren... Ze moest kiezen tussen de apen en de schildpadden en koos voor het laatste. En dat pakte deze ondernemende vrouw meteen goed aan. Maggie organiseerde verschillende symposia in Latijns Amerika en besloot dat haar volgende standplaats de eilandengroep Pulau Banjak moest worden in Atjeh, Indonesië. Daar was natuurlijk wel geld voor nodig. Dus begon ze met fond-senwerving. De zwemclub, de krant en daarnaast door heel veel te werken in de horeca.

Zeeschildpadden zwemmen de hele wereld rond en komen jaarlijks op één strand hun eieren leggen. Niet alleen wor-den deze stranden inmiddels door hotels bezet, ook worden hun eieren geraapt en raken ze in de oceaan in visnetten verstrikt. Hierom staan alle zeeschildpadden op de rode lijst van bedreigde diersoorten. In Pulau Banyak komen drie soorten zeeschildpadden voor: de groene-, de karet- en de lederrugschildpad. Wist u dat deze tot 1.80 meter lang kan worden en 1200 meter diep duikt?

Ze zegt: “Ik wil het leven grijpen en alles eruit halen wat er in zit.” Vol passie vertelt ze over Atjeh en de veertig prachtige eilanden van Pulau Banyak, de bijzondere natuur en de hartelijke bevolking. Heel arm maar een mooiere natuur en vriendelijker mensen bestaan niet. Gelukkig waren de zee-schildpadden daar reeds behoorlijk beschermd. Al in 1997 zorgden de oprichters van de stichting voor een beschermde status van de eilandengroep. En in 1997 stopten de laatste eier-rapers definitief met hun werk. Helaas hebben de zevenduizend inwoners van de eilanden veel ellende meegemaakt. Een burgeroorlog en vervolgens een aardbeving. Hierdoor was de stichting niet actief van 2000 tot 2006. In die periode kwam de eierhandel weer terug en werden zeeschildpadden, zeekoeien en koraalvissen verkocht voor de export. Overigens eten de eilandbewoners – als vrome moslims – zelf geen schildpad vlees maar helaas wel de eieren.

48 | Cadeau

Stroperij en het vissen met dynamiet en giftig cyanide dreigden de basis van de lokale economie te vernietigen. Gelukkig kon de stichting in 2006 weer aan de slag. Zo begon Maggie met het maken van plannen. Zeeschildpadden zijn erg populair en kunnen een enorme impuls geven aan de ontwikkeling van het gebied via ecotourisme en het instellen van beschermde gebieden. Hierbij is het van het grootste belang dat de plaatselijke bevolking hier volledig bij is betrokken en ook profijt van heeft. Maggie is erin geslaagd de houding van het merendeel van de dorpelingen tegenover natuurbescherming te veranderen van tegenwerking naar ondersteuning.

Tekenend is de ex-eierstroper Safar die nu zijn brood verdient met het beschermen van de eieren. En de tekenen zijn hoopvol. Steeds meer toeristen weten Pulau Banyak te vinden en ook bij Indonesiers is het reservaat inmiddels een begrip. Zo kunnen economie en ecologie hand in hand gaan. Sir David Attenborough zegt: “Het is het individu die zaken voor elkaar krijgt, niet werkgroepen of organisaties.” En dat bewijst Maggie Muurmans iedere dag.Arnoud Six

www.acehturtleconservation.org

Cadeau | 49

64 | Cadeau

BR

EE

Ma

astr

ich

t, W

olf

str

aa

t 2

, 6

211

GN

Ma

astr

ich

t, T

el

+3

1-4

3-3

25

81

55

, w

ww

.bre

e.c

om

090485_Cadeau_220x297_Veza_Punch.qxd:Layout 1 20.05.2009 15:40 Uhr Seite 1