ΕΝΔΟΣΧΟΛΙΚΗ ΒΙΑ

Τι είναι η ενδοσχολική βία ;Όταν λέμε ενδοσχολική βία ή εκφοβισμός ή θυματοποίηση , περιγράφουμε μια κατάσταση κατά την οποία ασκείται συστηματική και επαναλαμβανόμενη βία και επιθετική συμπεριφορά με σκοπό την πρόκληση σωματικού ή και ψυχικού πόνου σε μαθητές από συμμαθητές τους μέσα και έξω απ’ το σχολείο

Πώς αντιμετωπίζουμε το πρόβλημαΣε πολλές περιπτώσεις τα περιστατικά βίας και εκφοβισμού στα σχολεία , αποσιωπούνται γιατί θεωρείται ότι εκθέτουν και στιγματίζουν τους θύτες , τα θύματα , τις οικογένειές τους ή και το κύρος του σχολείου

Τα λάθηΟι γονείς μιλούν ελάχιστα με τα παιδιά τους γι αυτά τα θέματα, οι μαθητές – θύματα αποσύρονται , κλείνονται στον εαυτό τους και αποφεύγουν να ζητούν βοήθεια απ’ τους ενήλικες . Τέλος και οι εκπαιδευτικοί συζητούν ελάχιστα στην τάξη τις συμπεριφορές βίας και εκφοβισμού

ΕπιπτώσειςΗ ενδοσχολική βία και ο εκφοβισμός έχει πολλές και σοβαρές επιπτώσεις τόσο στη σωματική και ψυχική υγεία , όσο και στην ψυχοκοινωνική ανάπτυξη του παιδιού . Σε ορισμένες περιπτώσεις μάλιστα οι συνέπειες είναι πολύ επικίνδυνες και έχουν τραγικά αποτελέσματα

Μαθητής πυροβολεί συμμαθητές τουΣτις 10 Απριλίου του 2009 συγκλονιστήκαμε όλοι όταν μάθαμε ότι σπουδαστής σε σχολή του ΟΑΕΔ στο Ρέντη , γεμάτος οργή , επιχείρησε να δολοφονήσει τους συμμαθητές του και στη συνέχεια , έστρεψε το όπλο στον εαυτό του και αυτοτραυματίστηκε , σαν να μην άντεχε άλλο . Από πού άντλησε όλο αυτό το μίσος ; Τι τον ώθησε να το κάνει και γιατί αντιμετώπισε τη ζωή με τόση απαισιοδοξία ;

Γιατί ;Από έρευνες της αστυνομίας και από μαρτυρίες μαθητών και εκπαιδευτικών έγινε γνωστό ότι επρόκειτο για παιδί μεταναστών , κλεισμένο στον εαυτό του , το οποίο είχε πέσει θύμα ενδοσχολικής βίας . Μια μερίδα συμμαθητών του τον κορόιδευε , τον έσπρωχνε και κάποια στιγμή τον πέταξαν σε κάδο σκουπιδιών .

Τα τελευταία χρόνια παρουσιάζονται όλο και πιο συχνά περιστατικά βίας σε Γυμνάσια , Λύκεια , ακόμη και στα δημοτικά. Το φαινόμενο εντοπίζεται κυρίως στις μεγάλες πόλεις αλλά η εξάπλωσή του είναι πλέον εμφανής παντού.

Για την εκδήλωση της ενδοσχολικής βίας παίζουν ρόλο

• Ο χαρακτήρας του κάθε παιδιού• Το οικογενειακό του περιβάλλον• Το σχολικό περιβάλλον ( το ψυχολογικό κλίμα

του σχολείου )• Το ίδιο το εκπαιδευτικό σύστημα• Το πώς βλέπουν τη βία , το παιδί , οι γονείς

του , οι εκπαιδευτικοί …

• Ο τρόπος που προβάλλεται η βία από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης

Πώς εκδηλώνεται η βία;

• Με χειρονομίες , σπρωξιές , ξυλοδαρμούς• Με φραστικές επιθέσεις , βρισιές , προσβολές

απειλές • Με εκβιασμούς• Με καταστροφή προσωπικών αντικειμένων• Με κλοπές• Με αποκλεισμό και απομόνωση από παρέες ,

ομαδικά παιχνίδια και κοινωνικές δραστηριότητες

ΓΥΜΝΑΣΙΟ – ΛΥΚΕΙΟ ΑΡΜΕΝΙΟΥ

ΕΡΕΥΝΑ ΤΩΝ ΑΝΤΙΛΗΨΕΩΝ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ

ΤΟΥ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΑΡΜΕΝΙΟΥ

ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΕΝΔΟΣΧΟΛΙΚΗΣ ΒΙΑΣ

ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ

ΣΥΜΜΕΤΕΙΧΑΝ:108 ΜΑΘΗΤΕΣ ΚΑΙ ΜΑΘΗΤΡΙΕΣΒΑΣΕΙ ΦΥΛΟΥ:51 ΑΓΟΡΙΑ57 ΚΟΡΙΤΣΙΑΒΑΣΕΙ ΕΘΝΙΚΟΤΗΤΑΣ85 ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΕΘΝΙΚΟΤΗΤΑΣ23 ΑΛΛΟΔΑΠΟΙ

1ο ΕΡΩΤΗΜΑ: ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΒΙΑ1) άμεση σωματική βία (χτυπά

συμμαθητή)

1ο ΕΡΩΤΗΜΑ: ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΒΙΑ2) λεκτική βία (βρίζει συμμαθητή)

ΝΑΙ77%

ΟΧΙ23%

ΣΥΝΟΛΟ

ΝΑΙ71%

ΟΧΙ29%

ΑΓΟΡΙΑ

ΝΑΙ83%

ΟΧΙ17%

ΚΟΡΙΤΣΙΑ

1ο ΕΡΩΤΗΜΑ: ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΒΙΑ3) συναισθηματική βία (αποκλεισμός

– περιθωριοποίηση συμμαθητή)

ΝΑΙ30%

ΟΧΙ70%

ΣΥΝΟΛΟ

ΝΑΙ32%

ΟΧΙ68%

ΑΓΟΡΙΑ

ΝΑΙ28%

ΟΧΙ72%

ΚΟΡΙΤΣΙΑ

1ο ΕΡΩΤΗΜΑ: ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΒΙΑ4) ψηφιακή βία (διαπόμπευση μέσω

ηλεκτρονικών μέσων)

ΝΑΙ76%

ΟΧΙ24%

ΣΥΝΟΛΟ

ΝΑΙ66%

ΟΧΙ34%

ΑΓΟΡΙΑ

ΝΑΙ85%

ΟΧΙ15%

ΚΟΡΙΤΣΙΑ

1ο ΕΡΩΤΗΜΑ: ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΒΙΑ5) βία με εθνοτικά χαρακτηριστικά

ΝΑΙ46%

ΟΧΙ54%

ΣΥΝΟΛΟ

ΝΑΙ59%

ΟΧΙ41%

ΑΓΟΡΙΑ

ΝΑΙ85%

ΟΧΙ15%

ΚΟΡΙΤΣΙΑ

1ο ΕΡΩΤΗΜΑ: ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΒΙΑ6) έμμεση σωματική βία (εκφοβισμός

– απειλή)

ΝΑΙ86%

ΟΧΙ14%

ΣΥΝΟΛΟ

ΝΑΙ80%

ΟΧΙ20%

ΑΓΟΡΙΑ

ΝΑΙ91%

ΟΧΙ9%

ΚΟΡΙΤΣΙΑ

Ποια η συχνότητα του προβλήματος-Οι μαθητές που δέχονται βία ή εκφοβισμό είναι το 10% -15% του συνολικού μαθητικού πληθυσμού -Οι μαθητές που ασκούν βία είναι περίπου το 5% -Τα αγόρια εμπλέκονται περισσότερο σε περιστατικά σωματικής βίας , ενώ τα κορίτσια σε περιστατικά λεκτικής βίας

-Τα περιστατικά ενδοσχολικής βίας εκδηλώνονται πιο πολύ στο Δημοτικό και το Γυμνάσιο , ενώ στο Λύκειο μειώνονται-Οι μισοί απ’ τους μαθητές –θύματα βίας δεν αναφέρουν πουθενά το γεγονός , ενώ οι υπόλοιποι μισοί το αναφέρουν σε φίλους και σπανιότερα σε γονείς ή εκπαιδευτικούς

Ποιες οι επιπτώσεις;

Τα παιδιά θύματα βίας και εκφοβισμού συνήθως νοιώθουν άγχος , ανασφάλεια ,έχουν φοβίες , παρουσιάζουν σχολική άρνηση , απουσιάζουν απ’ το σχολείο συχνά , εμφανίζουν μαθησιακές δυσκολίες ψυχοσωματικά προβλήματα όπως πονοκεφάλους , πόνο στην κοιλιά , κατάθλιψη …

ΘΥΜΑΤΑ ΕΝΔΟΣΧΟΛΙΚΗΣ ΒΙΑΣ

ΝΑΙ32%

ΟΧΙ68%

ΣΥΝΟΛΟ

ΝΑΙ39%

ΟΧΙ61%

ΑΓΟΡΙΑ

ΝΑΙ26%

ΟΧΙ74%

ΚΟΡΙΤΣΙΑ

ΔΡΑΣΤΕΣ ΕΝΔΟΣΧΟΛΙΚΗΣ ΒΙΑΣ

ΝΑΙ29%

ΟΧΙ71%

ΣΥΝΟΛΟ

ΝΑΙ44%

ΟΧΙ56%

ΑΓΟΡΙΑ

ΝΑΙ15%

ΟΧΙ85%

ΚΟΡΙΤΣΙΑ

Τα παιδιά θύτες ( αυτά που ασκούν βία ) κινδυνεύουν να απομακρυνθούν απ’ το σχολείο , να διακόψουν τη σχολική φοίτηση , να εμφανίσουν τάσεις φυγής απ’ το σπίτι και να εξελιχθούν σε ποσοστό που προσεγγίζει το 50% σε ενήλικες με αντικοινωνική και παραβατική συμπεριφορά

Πώς φαίνεται ότι ένα παιδί είναι θύμα βίας και εκφοβισμού

• Η άρνησή του να πάει στο σχολείο• Οι αδικαιολόγητες απουσίες του• Η πτώση στα μαθήματα και τους βαθμούς• Στα διαλείμματα βρίσκεται κοντά στους

εκπαιδευτικούς και τα γραφεία• Τα ρούχα του είναι σκισμένα ή

κατεστραμμένα• Έχει σημάδια ή μελανιές στο σώμα του

• Χάνει συχνά τα πράγματά του• Ζητάει συνέχεια χρήματα απ’ τους γονείς του• Αρνείται να συμμετάσχει σε σχολικές

εκδηλώσεις• Υπάρχουν ξαφνικές αλλαγές στη διάθεσή του• Παραπονιέται για ψυχοσωματικά

προβλήματα

Τι πρέπει να κάνει το παιδί θύμα

• Να μη φοβάται να μιλήσει στους καθηγητές του ή τους γονείς του

• Το να αναφέρει τα περιστατικά βίας δεν είναι κάρφωμα• Να ξέρει ότι δεν φταίει για όσα γίνονται σε βάρος του• Να καταλάβει ότι τα πράγματα θα αλλάξουν μόνο αν

σπάσει τη σιωπή του• Να γνωρίζει ότι η σχολική κοινότητα ( διευθυντής ,

καθηγητές , σύλλογος γονέων ) έχουν υποχρέωση να αντιμετωπίζουν τέτοιου είδους προβλήματα και να προστατεύουν τους μαθητές

Τι πρέπει να κάνει το σχολείο

• Χρειάζεται ευαισθησία αλλά και επιμόρφωση των εκπαιδευτικών για να μπορούν να εντοπίζουν αλλά και να αντιμετωπίζουν αυτά τα προβλήματα

• Είναι αναγκαία η συνεχής συνεργασία με τους γονείς

• Να αναπτυχθούν προγράμματα προαγωγής της ψυχικής υγείας των μαθητών

Τι πρέπει να κάνει η πολιτεία

• Να στελεχωθούν οι εκπαιδευτικές περιφέρειες με ειδικούς ψυχικής υγείας για παιδιά και εφήβους . Παιδοψυχίατρους , ψυχολόγους , κοινωνικούς λειτουργούς , οι οποίοι θα βοηθούν τους εκπαιδευτικούς στην αντιμετώπιση των προβλημάτων που εκδηλώνονται στην καθημερινή σχολική πραγματικότητα

Τι έκαναν οι μαθητές και οι μαθήτριες του Γυμνασίου και του Λυκείου Αρμενίου σε ανάλογες περιστάσεις…

Υπήρξαν μάρτυρες περιστατικών ενδοσχολικής βίας…

ΝΑΙ68%

ΟΧΙ32%

ΣΥΝΟΛΟ

ΝΑΙ73%

ΟΧΙ27%

ΑΓΟΡΙΑ

ΝΑΙ63%

ΟΧΙ37%

ΚΟΡΙΤΣΙΑ

Αντέδρασαν… (;)

ΝΑΙ44%

ΟΧΙ56%

ΣΥΝΟΛΟ

ΝΑΙ43%

ΟΧΙ57%

ΑΓΟΡΙΑ

ΝΑΙ44%

ΟΧΙ56%

ΚΟΡΙΤΣΙΑ

Μίλα… Η σιωπή δεν είναι λύση…

Τα παιδιά έχουν δικαιώματαΤα παιδιά έχουν απόλυτο δικαίωμα να βρίσκονται σε ένα σχολικό περιβάλλον το οποίο να τους παρέχει ασφάλεια και προστασία