BR.65_kapital_ponedelnik_ 21 juni 2010

24
2.270 2.290 2.310 2.330 2.350 2.370 2.390 2.410 MBI 10 ...SAMO IDEJATA E KAPITAL, SE DRUGO E PARI... NA ZATVORAWE, PONEDELNIK, 18.06.2010, 13.00~. MBI 10 1,72% MBID 3,63% OMB 0,1 8 % EVRO/DENAR 61,50 DOLAR/DENAR 49,75 EVRO/DOLAR 1,24 NAFTA BRENT 77,57 EURORIBOR 1,29% INDEKS NA MAKEDONSKA BERZA (18.06) PONEDELNIK, 21. JUNI. 2010 | BROJ 65 | GODINA 1 | CENA 20 DEN. | TEL. 2 55 14 41 | FAKS. 2 58 14 40 SREDNIOT I DALE^NIOT ISTOK POVTORNO INTERESNI ZA GRADE@NITE KOMPANII................8 SLOVENE^KI ROTO M OTVORA NOV POGON VO VINICA....................................STRANA 11 DR@AVATA 18 GODINI FINANSIRA INSTITUCIJA KOJA NE FUNKCIONIRA: [TO RABOTI AGROBERZATA?!............................STRANA 4 KOMPANII I PAZARI SVETSKITE BIZNIS LIDERI PROTIV KRIZATA XEFRI IMELT XENERAL ELEKTRIK DIVIDENDATA POVTORNO ]E RASTE! STRANA 14 0 PO SAMITOT VO BRISEL GRUEVSKI PRA[UVA: “DALI CRVENKOVSKI NE[TO DOGOVARA SO ATINA”? STRANA 6 VOVEDNIK QUP^ ZIKOV BUXETOT!? STRANA 2 POLITIKA ILI KORUPCIJA! SELAMI OTVORI “VOJNA” I SO KARGOV! STRANA 3 7 MAKEDONSKO–ЧE[KI BIZNIS -FORUM OBRA]AWE NA PRETSEDATELITE NA DVETE DR@AVI, \ORGE IVANOV I VACLAV KAUS 22 JUNI 2010 GODINA, 9.00 ^ASOT NA 5 KAT WWW.MCHAMBER.MK AVSTRIJA SLOVENIJA HRVATSKA SRBIJA MAKEDONIJA GRCIJA ITALIJA RUSIJA S SKA SRBIJA IJA MAKEDONIJA GRCIJA RUSIJA VKLU^UVA NOVI ZEMJI VO STRATE[KIOT ENERGETSKI PROEKT KOLUMNA ILIJA DIMOVSKI BORBATA E ZA MAKEDONIJA I DEMOKRATIJA STRANA 13 3 0 3 0 2.290 2.310 2.270 PO SAMITOT VO BRISEL GRUEVSKI PRA[UVA: “DALI CRVENKOVSKI POLITIKA ILI KORUPCIJA! SELAMI OTVORI JU@EN POTOK ZA MAKEDONIJA STANUVA REALNOST?!

description

PO SAMITOT VO BRISEL GRUEVSKI PRA[UVA: POLITIKA ILI KORUPCIJA! POLITIKA ILI KORUPCIJA! SVETSKITE BIZNIS LIDERI PROTIV KRIZATA SREDNIOT I DALE^NIOT ISTOK POVTORNO INTERESNI ZA GRADE@NITE KOMPANII......... .......8 SLOVENE^KI ROTO M OTVORA NOV POGON VO VINICA ....................................STRANA 11 DR@AVATA 18 GODINI FINANSIRA INSTITUCIJA KOJA NE FUNKCIONIRA: [TO RABOTI AGROBERZATA?! ............................STRANA 4 SLOVENIJA HRVATSKA MAKEDONIJA MAKEDONIJA ITALIJA AVSTRIJA RUSIJA 0

Transcript of BR.65_kapital_ponedelnik_ 21 juni 2010

Page 1: BR.65_kapital_ponedelnik_ 21 juni  2010

2.270

2.290

2.310

2.330

2.350

2.370

2.390

2.410MBI 10

...SAMO IDEJATA E KAPITAL, SE DRUGO E PARI...

NA ZATVORAWE, PONEDELNIK, 18.06.2010, 13.00~.

MBI 10 1,72%MBID 3,63%OMB 0,18%

EVRO/DENAR 61,50DOLAR/DENAR 49,75EVRO/DOLAR 1,24

NAFTA BRENT 77,57EURORIBOR 1,29% INDEKS NA MAKEDONSKA BERZA (18.06)

PONEDELNIK, 21. JUNI. 2010 | BROJ 65 | GODINA 1 | CENA 20 DEN. | TEL. 2 55 14 41 | FAKS. 2 58 14 40

� SREDNIOT I DALE^NIOT ISTOK POVTORNO INTERESNI ZA GRADE@NITE KOMPANII................8

� SLOVENE^KI ROTO M OTVORA NOV POGON VO VINICA....................................STRANA 11

� DR@AVATA 18 GODINI FINANSIRA INSTITUCIJA KOJA NE FUNKCIONIRA:[TO RABOTI AGROBERZATA?!............................STRANA 4

� KOMPANII I PAZARI

SVETSKITE BIZNIS LIDERI PROTIV KRIZATAXEFRI IMELT XENERAL ELEKTRIKDIVIDENDATA POVTORNO ]E RASTE! � STRANA 14

0

PO SAMITOT VO BRISELGRUEVSKI PRA[UVA: “DALI CRVENKOVSKI NE[TO DOGOVARA SO ATINA”?

� STRANA 6

� VOVEDNIKQUP^ ZIKOVBUXETOT!?

� STRANA 2

POLITIKA ILI KORUPCIJA!

SELAMI OTVORI “VOJNA”

I SO KARGOV! � STRANA 3

7

MAKEDONSKO–ЧE[KI BIZNIS -FORUMOBRA]AWE NA PRETSEDATELITE NA DVETE DR@AVI, \ORGE IVANOV I VACLAV KAUS

22 JUNI 2010 GODINA, 9.00 ^ASOT NA 5 KAT WWW.MCHAMBER.MK

AVSTRIJA

SLOVENIJAHRVATSKA

SRBIJA

MAKEDONIJA

GRCIJA

ITALIJA

RUSIJA

SSKA

SRBIJAIJA

MAKEDONIJA

GRCIJA

RUSIJA VKLU^UVA NOVI ZEMJI VO STRATE[KIOT ENERGETSKI PROEKT

KOLUMNAILIJA DIMOVSKIBORBATA E ZA MAKEDONIJA I DEMOKRATIJA � STRANA 13

3030

2.290

2.310

2.270

PO SAMITOT VO BRISELGRUEVSKI PRA[UVA: “DALI CRVENKOVSKI

POLITIKA ILI KORUPCIJA!

SELAMI OTVORI

JU@EN POTOK ZA MAKEDONIJA STANUVA REALNOST?!

Page 2: BR.65_kapital_ponedelnik_ 21 juni  2010

QUP^O [email protected]

NAVIGATOR21.06.20102

Denari za minuta da se spu{tat golemoproda`nite ceni me|u operatorite na minuta razgovor. Agencijata za elektronski komunikacii (AEK) im nalo`i na trite mobilni operatori za 15% sukcesivno da gi namalat

golemoproda`nite ceni za zavr{uvawe na povik od edna mobilna mre`a vo druga. Portparolot na AEK, Marjan Pejov-ski, informira deka novite golemoproda`ni ceni za opera-torite {to Agencijata gi utvrdi vrz osnova na t.n Botom-Up LRIC modelot, za koj e vo tek javna rasprava, }e po~nat da se primenuvaat od prvi avgust godinava. Tie momentalno za minuta razgovor iznesuvaat 3,8 denari za T-Mobile i za ONE 5,85 denari. Spored nego, ova za gra|anite zna~i deka }e se namalat i maloproda`nite ceni. Namaluvaweto na golemoproda`nite ceni }e bide postepeno za da ne se predizvika {ok kaj operatorite koi imaat vreme za da gi prilagodat svoite finansiski i investiciski planovi.2,9

GLAVEN I ODGOVOREN UREDNIKQup~o Zikov

ZAMENICI NA GLAVNIOT UREDNIKSpasijka Jovanova, Verica Jordanova, Biqana Zdravkovska Stoj~evska

POMO[NICI NA GLAVNIOT UREDNIKIgor Petrovski, Maja Bajalska Georgievska, Aleksandra Spasevska

GRAFI^KI I IT DIREKTORNikolaj Toma{evski

GRAFI^KI PRELOM I WEB ADMINISTRACIJANade Toma{evska, Igor Toma{evski

FOTOGRAFIJAAleksandar Ivanovski

LEKTORMeri Kondoska

Izdava: KAPITAL MEDIA GROUP doo Skopje, ul: Romanija bb (fabrika Gazela) 1000 Skopje, p.fah: 503, Republika Makedonija; PRETSEDATEL NA ODBOROT NA SODRU@NICI: Qup~o ZikovIZVR[EN DIREKTOR: Gordana Mihajlovska

OFFICE MANAGER I FINANSII: Aleksandra Nikolova: ++389 2 2551 441/ lok:[email protected]

PRETPLATA NA DNEVNIOT VESNIK KAPITAL I NA MAGAZINOT KAPITAL:Sawa Savovska: ++ 389 2 551441 /lok: [email protected]

REKLAMAAleksandra Stojmenova: ++389 2 2551441/ lok:[email protected]; [email protected]

OGLASIDijana Gulakova: ++389 2 2551441/ lok: [email protected]

SPECIJALNI PRILOZI:Jasmina Savovska Tro{anovski: ++389 2 2551 441/ lok: 102, [email protected]

Prviot broj na dnevniot vesnik Kapital se pojavi na 17 mart 2010telefon: ++ 389 2 2551 441; faks: ++ 389 2 2581 440; e-mail: [email protected]

Pe~ati: Grafi~ki Centar SkopjeSpored misleweto na Ministerstvoto za kultura za dnevniot vesnik “Kapital” se pla}a povlastena dano~na stapka. Tekstovite i fotografiite ne se vra}aat. Site objaveni tekstovi, fotografii i druga grafi~ka oprema se avtorski za{titetni i mo`at da bidat preobjaveni, ili na drug na~in koristeni samo so dozvola na izdava~ot.Dano~en broj: MK 4030999366644; @iro smetki: Eurostandard banka: 370011100019555

^etiri od katnite gara`i }e gi gradi Javnoto pretpri-jatie za stopanisuvawe so stanben i deloven prostor, dve op{tina Centar, a so dve gara`i }e stopanisuva grad Skopje

So izgradba na osum novi kat-ni gara`i vo slednite dve godini Skopje kone~no }e do-bie izgled na

moderna metropola. ̂ etiri od katnite gara`i }e gi gradi Javnoto pretprijatie za stopanisuvawe so stan-ben i deloven prostor, dve }e gradi op{tina Centar, a so dve gara`i }e stopa-nisuva gradot Skopje.Vladimir Bah~avanovski, direktor na Javnoto pret-prijatie za stopanisuvawe so stanben i deloven pros-tor, veli deka izgradbata na ~etirite katni gara`i so koi }e stopanisuva ova javno pretprijatie }e zapo~nat da se gradat vo noemvri. Dokolku s$ se odviva spored planovite, izgradbata }e zavr{i za edna do dve godini. Najgolema }e bide katnata gara`a na zeleniloto kaj Sojuzot na sindikati vo centarot na gradot, vo koja }e ima prostor za 1.400 avtomobili. Vo ovaa katna kara`a e predviden i deloven prostor na samo 20% od objektot, na prviot kat. Dve katni gara`i }e se gradat vo blizina na gradskiot plo{tad, od koi ednata na parkingot kaj MEPSO, a drugata me|u Po{tata i MEPSO, i is-tite }e imaat kapacitet od po 700 vozila. Najmalata katna gra`a }e se gradi kaj Memorijalniot centar za Holokaustot i Muzejot na VMRO so kapacitet od 300 vozila. Celokup-

QUP^O ZIKOVzikov@@kappital.com.mk

PONEDELNIK 21 JUNI 2010PRVIOT BROJ NA DNEVNIOT VESNIK KAPITAL IZLEZE NA 17 MART 2010 g.

Ima nekolku raboti {to sakam da gi k a ` a m n a po~etokot na ovaa nedela

koga za rebalansot na buxetot }e debatiraat vo Parlamentot - vlasta, a posebno opozicijata! Tokmu na ovaa tema, ako sa-kaat i znaat, imaat ubava {ansa da afirmiraat dlaboka iskrenost na nekolku osnovni ekonom-ski pra{awa!Na primer, izjavata na premierot Nikola Gruevski, koja pomina nezabele`ano vo ekonomskite krugovi, vo koja toj go brani nama-leniot rebalans (sega 80 milioni evra, a najaveni bea okolu 130 milioni evra), so toa {to treba da se vnimava – pregolemite za{tedi se isto taka opas-ni kako i pregolemite tro{ewa, bidej}i mo`at da predizvikaat dopolnitelna recesija! Odli~na poenta. Taka e ... iako, sepak, treba da se doobjasni kako nama-lenite za{tedi }e vlijaat pozitivno na krizata {to ja zafatila Makedonija (kako posledica na svetska-ta kriza), koga najgolemiot del od za{tedite }e odat vo Fondot za zdravstvo i Fondot za penzisko, kade {to treba da se “peglaat” ili porane{ni golemi tro{ewa, ili drasti~no namaleni prihodi!!!??? Kade se tuka kompaniite i krizata?Debatata za rebalansot e odli~na {ansa Vladata da se “reprogramira” vo stavot za 8-te milijardi za pati{tata! Da ka`e deka od toa nema mnogu {to da se o~ekuva i da dade nova proekcija. Tuka nikoj ni{to ne mo`e da zabele`i – najmalku SDSM, koj s$ u{te ne ka`al deka ako e preterano da se o~ekuvaat 8 milijardi evra investicii, toga{ za

kolkavi investicii razmis-luva opozicijata!!??I sega, za glavnoto pra-{awe na koe i vlasta i opozicijata se dol`ni iskreno da zboruvaat! I na piliwata koi ubavo pejat vo ovoj del na go-dinata im e sovr{eno jasno zo{to nitu edna Vlada vo dvaeset godini ne ~epna nitu vo brojot na administrativcite, nitu vo nivnite plati. Golemiot glasa~ki potencijal na administracijata!?No, jas ne znam {to opozi-ciskata SDSM misli po ova pra{awe!? Ottuka, ovaa nedela e do-bra {ansa za SDSM da se osmeli i nejzinite ekonom-ski misliteli da ka`at {to tie bi napravile okolu javnata adminis-tracija i platite tamu. Ne samo popatno “mrmore-we” za toa! Opoziciskite “govorni~ki gulabi” vo Parlamentot da izlezat na glavnata govornica, ispraveni i glasno na makedonskata javnost da & ka`at deka koga tie bi bile na vlast - }e go na-malat brojot na vraboteni vo administracijata od 140.000 sega na 50.000-70.000 kako {to sugeriraat od Brisel! Vsu{nost, rebalansot ne treba da bide glavnata tema! Neka ima kolku sa-kaat rebalansi! Pa, ima logika vo toa - koga edna Vlada saka da se korigira, toa e dobro. Na krajot na denot, koga e nosen buxetot bile edni uslovi, deneska srede leto drugi, a ako ima potreba za nov rebalans neka ima i drug do krajot na godinata!Mnogu pogolemiot problem e {to na makedonskiot bux-et mu e potrebna dlaboka reforma, a ne redica re-balansi! Ne mo`e 70% od buxetot da vi gi so~inuvaat mizernite administrativni plati i socijalnite trans-

BUXETOT!?

feri koi predizvikuvaat frustracii kaj onie koi gi primaat! Ne mo`e koj kako }e stane minister glavna preokupacija da mu bidat nabavkite! A, kapitalni investicii vo pati{ta? E, toa ako ostanat pari?Ottuka SDSM mora da se proiznese po ovie pra{awa, ako saka da ja dobie dover-bata od onie vo realnata ekonomija i biznisot! Raz-birame, tie pra{awa se neatraktivni za celnata grupa na koja & se obra}aat i od koja baraat doverba (siroma{nite gra|ani koi vo dvete najgolemi partii gledaat spas i izlez za vrabotuvawe tokmu vo ad-ministracijata), no, s$ osven jasni stavovi }e bide manipulacija kako vo mina-tite dvaeset godini! Pa, poentata ne e namesto Vladata na VMRO-DPMNE da pravi rebalansi na buxetot, toa vo idnina da go pravi Vladata na SDSM! A, pretpriema~ite i investitorite koi otvoraat novi rabotni mesta i na koi im trebaat proekti i dobra biznis-klima - koj gi “{i{a”! Tie se va`ni samo za pogolema i redovna pri-hodna strana na buxetot!? Do koga ova cedewe ...?

GOJKO KE[[email protected]

]E SE GRADAT OSUM KATNI GARA@I VO SKOPJE

SE SREDUVA LI PARKING-HAOSOT? �

niot proekt }e ~ini okolu 30 milioni evra. Spored Bah~avanovski, ovie katni gara`i }e go re{at prob-lemot so parkirawe vo centarot na gradot.“Bidej}i vo momentov vo centarot na gradot se gradat golem broj objekti vo koi }e bide smestena adminis-tracijata, fluktuacijata na lu|e i avtomobili vo centarot }e se zgolemi, a na plo{tadot }e se gradi i nov hotel. So ovie katni gara`i celosno }e se re{i problemot so parkirawe vo centarot na gradot”, veli Bah~avanovski. Toj veli deka Vladata namerno im gi dodelila proektite na dr`avni pret-prijatija i op{tinite, so cel objektite da ne bidat prenameneti vo delovni centri, kako {to be{e slu~aj prethodnite godini so odredeni proekti, koga privatni lica objektite gi prenamenuvaa i namesto katni gara`i gradea trgov-ski centri, so {to u{te pove}e se vlo{i sostoj-bata so parking-prostorot vo glavniot grad. Pokraj izgradbata na katnata gara`a, od Javnoto pret-prijatie za stanben i de-loven prostor najavuvaat i deka }e nabavat avtomat za pla}awe so karti~ka na parkingot kaj Holidej in, so koj isto taka stopa-nisuvaat. Cenite za eden ~as parkirawe }e bidat do-stapni i spored prvi~nite planovi }e iznesuvaat 30 denari.“Planirame parkiraweto vo gara`ite da bide evtino i dostapno za gra|anite. Za prviot ~as, spored prvi~nite planovi, }e

napla}ame 30 denari, a sekoj nareden ~as }e se naplatuva po 20 denari. Mislam deka vakvite ceni }e bidat prifatlivi za gra|anite so ogled na stan-dardot na `iveewe”, veli Bah~avanovski.I vo grad Skopje velat deka so izgradbata na katnite gara`i kone~no }e se podo-bri slikata na glavniot grad. Nivna obvrska e da izgradat dve katni gara`i, ednata kaj Tehnometal, a drugata kaj Cveten pazar. Spored portparolot na grad Skopje, Nedel~o Krstevski, katnata gara`a kaj Tehno-metal }e bide so deloven prostor, dodeka taa kaj Cveten pazar }e bide name-neta samo za parkirawe. Za razlika od Javnoto pret-prijatije, od grad Skopje s$ u{te nemaat presmetka kolku pari }e im bidat potrebni za izgradba na gara`ite, koi se planira da po~nat da se gradat vo septemvri.I op{tina Centar }e gradi dve katni gara`i. Ednata so kapacitet od 500 vozila kaj Sudska palata, a vtorata, otkako }e se donese detal-niot urbanisti~ki plan za Buwakovec, }e se gradi kaj nekoga{nata zgrada na Nova Makedonija i istata }e ima kapacitet od naj-malku 200 vozila.Vo ~etvrtokot, pak, Minis-terstvoto za transport i vrski objavi oglas za javno naddavawe i za parcela nameneta za katna gara`a na ulicata “Svetozar Mar-kovi}” vo Novo Maalo so povr{ina od 2.270 metri kvadratni. Po~etnata cena na zemji{teto e 3.800 de-nari za metar kvadraten.

Page 3: BR.65_kapital_ponedelnik_ 21 juni  2010

21.06.2010 3NAVIGATOR

NE IM BE[E DENOTLIDERI

BOJKO BORISOV

POVE]E OD USPE[NA MISIJA

Po dve godini pominati na mestoto direktor na misijata na USAID vo

Makedonija, Majkl Fric si zaminuva od ovaa pozicija so mnogu uspesi za koi mo`e da se pofali. Brojnite proekti koi iniciraa reformi vo politi~ka, ekonomska, soci-jalna smisla go vbrojuvaat anga`manot na USAID, proek-tot “od amerikanskiot narod”, vo eden od najuspe{nite vo Makedonija, voop{to. Od 1993 godina, koga USAID vleze vo Makedonija, realizirani se mnogu proekti vo vrednost pogolema od 500 milioni dolari. Vo momentot aktivni se pove}e od 15 proekti. Nivnata krajna cel e da & se pomogne na Makedonija na nejziniot pat kon pazarna ekonomija i multietni~ka demokratija. Tuka se vbrojuvaat inici-jativite za zabrzuvawe na ekonomskiot rast, razvoj na demokratskite institucii i edukacija za modernite prin-cipi na ekonomijata. USAID e prisuten, bukvalno, vo site sferi. Poddr{kata vo dr`avnata uprava, vo privat-niot sektor, obrazovanieto, tehnolo{kiot razvoj, demokrati-

POBEDNIK

GUBITNIK

�� �3 FAKTI ZA... PROCENKI... MISLA NA DENOT

POL VEJNERPORANE[EN, SLAVEN AMERIKANSKI BEJZBOL-IGRA^

97

2

HEKTARI E VKUPNATA POVR[INA NA NOVATA SLOBODNA INDUSTRIS-KA ZONA KOJA SLEDNA-TA NEDELA ]E PO^NE DA SE GRADI VO TETOVO

INVESTICII SAMO IMA VO SLOBODNATA INDUSTRISKA ZONA VO BUNARXIK 1

TEHNOLO[KI INDUS-TRISKI ZONI VO MOMENTOT FUNKCION-IRAAT VO DR@AVATA, BUNARXIK 1 I 2 I ZONATA VO [TIP

POLICISKA DR@AVA

Bugarskiot premier poleka po~nuva da ja gubi naklonetosta od

Evropskata unija. Milenikot na germanskiot kancelar, Angela Merkel, na sekoj na~in se obiduva da ja opravda Bugarija od site kontroverzni situacii koi se slu~ija me|u Bugarija i Evropskata unija poradi somnevawe vo korupcija. Evropskata komisija dosega nekolku pati gi skrati ev-ropskite fondovi poradi zloupotrebi, a premierot za da go obeli obrazot na Bugarija vo izminatite nekolku meseci izvr{i nekolku apsewa. Od nego se o~ekuva{e da go prevenira kriminalot i korupcijata, da ja modernizira ekonomi-jata i instituciite i da go donese `ivotniot standard na povisoko nivo. Bugar-skiot premier denovive se obvinuva za voveduvawe na policiska dr`ava.Vladata na Borisov lan-sira masovna kampawa za apsewa, koja be{e nagolemo publicirana vo site me-diumi, a policiskite video-snimki od neprijatni sceni se pu{taat vo mediumite.

Nekoi od bugarskite kriti~ari go opi{uvaat Borisov kako “porane{niot policiski gen-eral so strast kon uniformi i ma~o-maniri”, kako pretstavnik na banana-dr`ava, brutalen i paternalisti~ki kon svojot narod i pokoren pred svoite mo}ni stranski mentori.Bugarija del od EU stana vo 2007 godina, dodeka, pak, vo 2008 godina izgubi pravo na koristewe na 825 milioni dolari, kako i dopolnitelni 220 milioni evra, poradi somnevawe vo korupcija.

jata, civilnoto op{testvo, lokal-nata samouprava, agrobiznisot e pove}e od dragocena. Uspe{no realiziranite proekti ne samo {to dadoa konkreten benefit vo dadenite sektori, tuku i postavija standard za toa kako profesionalno i uspe{no se proveduvaat proekti. Ne samo kolku da se potro{at parite, tuku za navistina da dadat efekt, da iniciraat promena, da napravat zna~ajna razlika. Majkl Fric uspea vo toa, nema pri~ina da se somnevame deka i negoviot naslednik }e prodol`i vo taa nasoka.

MAJKL FRIC

DMITRIJ MEDVEDEV �pretsedatel na Rusija

VELAT DEKA PARITE ZBORUVAAT, NO EDINSTVENO NE[TO [TO MI KA@UVALE DOSEGA BILO ZBOGUM

Brojot na svetskite rezervni valuti mora da bide zgolemen, a vo niv treba da bidat vklu~eni kineskiot juan, in-

diskata rupija i ruskata rubqa, izjavi pretsedatelot na Rusija, Dmitrij Medvedev, na Me|unarodniot ekonomski forum vo Sankt Petersburg.“Nekoja valuta treba da stane rezervna samo toga{ koga }e stane atraktivna. Do pred tri godini za toa ne se ni razmisluva{e, no sega ne mo`e da se iz-begne toa pra{awe, posebno koga }e se zeme predvid sostojbata na kineskata ekonomija. Istoto toa mo`e da se ka`e za rupijata i za rubqata”, pora~a Medvedev.Ruskiot pretsedatel poso~i deka vo izvesna merka multivalutniot sistem ve}e postoi i deka Rusija ima rezervi ne samo vo dolari, tuku i vo evra.

GERALD KNAUS

Otvoreno go postavi us-lovot – deka promenata

na imeto podrazbira bezus-loven vlez na Makedonija vo Evropskata unija

TONI HEJVORD

Izvr{niot direktor na Briti{ Petroleum, os-

ven finansiskite problemi, mora da se izvinuva i pred amerikanskata javnost

MIHAJLO MANEVSKI

Dobro e {to izbroi 140.000 neregularni glasa~i,

no treba i da gi is~isti izbira~kite spisoci

POLITIKA ILI KORUPCIJA! �

Po “tepa~kata” so Agencijata za stranski investicii i Agencijata za spre~uvawe perewe na pari, Ilmi Selami, pretsedatel na Komisijata za antikorupcija, vikendov gi obvini pravosudstvoto, carinata i javnata ad-ministracija kako mesta kade {to cveta korupcijata. Carinskata uprava energi~no reagira{e so stav deka Selami gi devalvira rezultatite na Cari-nata bez argumenti! Carinata najavi deka }e gi upotrebi site instituciona-lni merki za da go natera Selami da gi argumentira pau{alnite tvrdewa

SELAMI OTVORI “VOJNA” I SO KARGOV!

GABRIELA [email protected]

MORA DA PORASNE BROJOT NA SVETSKI REZERVNI VALUTI

MILE JANAKIESKI

Dojran se vra}a vo ̀ ivot kako turisti~ko mesto,

za {to golem pridones ima izdavaweto na pla`ite pod koncesija

Makedonska-ta Carina go povika prviot ~ovek na Antikorup-

ciskata komisija, Ilmi Selami, javno da gi prezentira argumentite vrz koi ja temeli izja-vata za korumpiranost na Carinata.“Dadenata ocenka e neto~na, proizvolna i pau{alna, a so toa {to

e javno prezentirana go naru{uva ugledot na Carinskata uprava i na site carinski slu`benici, i gi deval-vira aktivnostite za vospostavuvawe sistem i konkretnite akcii izminatite ~etiri godini na poleto na suzbivawe na koru-pcijata”, se veli vo pismenata reakcija na Carinskata uprava.Vakvata `estoka reakcija doa|a dva dena po izjavata na pretse-datelot na Dr`avnata komisija za spre~uvawe korupcija koj na treta Konferencija za ocenka na ostvaruvaweto na Dr`avnata pro-grama za prevencija i

represija na korupcija-ta obvini deka korup-cijata e najprisutna vo pravosudstvoto, carina-ta i administracijata.“So vakvata izjava e napraven obid za obezvrednuvawe na site

vlo`eni napori i postignati re-

zultati od strana na Carinskata uprava, kako i na vkupnata pomo{

i poddr{ka davani vo kontinuitet od strana na Ministerstvoto za finansii i Vladata na Republika Make-donija vo borbata so ovoj isklu~itelno zna~aen fenomen”, se naveduva vo reakcijata na Carinskata uprava, vo koja e navedeno deka dokolku antiko-rupcionerot Selami ne go obrazlo`i javno prezentiraniot stav, Carinskata uprava }e gi iskoristi site mehanizmi i zakonski sredstva koi & stojat na raspolagawe za odbrana na svojata ~est i ugled. Pozitivnite rezultati za dostignuvawata koi gi ima napraveno Car-inskata uprava, samo pred nekolku meseci, za vreme na proslavata na 18-godi{ninata od formiraweto na istata (april 2010 go-dina), bea nagolemo faleni od strana na Vladata.Minis-terot za finansii, Zoran

Stavreski, za vreme na proslavata izjavi deka Carinskata uprava uspe{no gi sproveduva site reform so {to celosno ja usoglasila carinskata regulativa so onaa na Evropskata unija. “Carinata stana pot-pora za biznisot vo zemjava i efikasna alatka vo borbata pro-tiv nelegalnata trgovija i za{titata na intelek-tualnata sopstvenost”, veli Stavreski.

3

BOJKO BORISOV

a e i i i

a -i t t e i

tinavosiso a

t -”, vo93vosest MAJKL FFRIRIC

Page 4: BR.65_kapital_ponedelnik_ 21 juni  2010

NAVIGATOR21.06.20104

� DVA, TRI ZBORA

“Na gra|anite na EU treba otvoreno da im se ka`e deka pove}e ne mo`at da `iveat so zadol`uvawe na kreditni karti~ki. Koga prezemame reformi, mora da se stavi kraj na kulturata na `iveewe na kreditna karti~ka so pozajmeni pari”JER@I BUZEKpretsedatel na Evropskiot parlament

“SAD & dadoa na znaewe na Rusija deka }e gi podobruvaat i razvivaat sistemite za protivraketna odbrana. Ovoj dogovor na nitu eden na~in ne gi ograni~uva SAD da razvivaat efikasni sistemi za protivraketna odbrana”ROBERT GEJTSminister za odbrana na SAD

� SVET

...VOENA SOSTOJBAKirgistan `ivee vo haos

Deca sedat vo razru{ena zgrada koja se nao|a pokraj Narodniot univerzitet vo Xalalabad vo Kirgistan. Voenata sostojba vo

ovaa porane{na sovetska republika ne se smiruva.

...SE VO DUHOT NA FUDBALOTLep~e “a la mundijal”

S$ e vo znakot na Svetskoto fudbalsko prvenstvo {to se odr`uva vo Ju`na Afrika. Dosetlivi pekari vo Bejrut se

setile da podgotvat leb vo duhot na Mundijalot, so znamiwa na zemjite-u~esni~ki.

0-24 �

...VO ZNAK NA POBEDAVra}awe vo istorijata

Na vozot Eurostar, koj ~eka na stanicata vo Pariz, se zalepeni sliki na [arl de Gol i na drugi porane{ni vojskovodci

koi u~estvuvaa vo dvi`eweto na otporot vo Francija za vreme na Vtorata svetska vojna.

Sony Ericsson i oficijalno go objavi modelot X8. Semejstvoto XPERIA dobi

u{te eden ~len. Telefonot ima displej na dopir so HVGA rezolucija (320h240 pikseli), ~ija povr{ina e otporna na grebewe, procesor so raboten takt od 600 MHz i Android operativen sistem, verzija 1.6, {to e malku razo~aruva~ki. No, ne o~ajuvajte. Spored Sony Ericsson, XPERIA serijata treba da dobie nadgradba na Android verzijata 2.1 vo tretiot kvartal godinava. Sony Ericsson XPERIA X8 ima

kamera so rezolucija od 3,2 megapikseli. Ne o~ajuvajte za rezolucijata na kamerata, zatoa {to telefonot e najaven kako evtin XPERIA model, po cena od okolu 259 evra. Za onie na koi kamerata im e va`na, postoi XPERIA X10 so kamera od osum megapikseli, no i zna~itelno povisoka cena. Telefonot }e doa|a vo pakuvawe so microSD karti~ka od dva gigabajti, a {to se odnesuva do konektivnosta, nudi GSM/EDGE, 3G so HSPA, Wi-Fi, Bluetooth i ima vgraden GPS priemnik.

“Organiziraniot kriminal stana globalna poja-va, transformiraj}i se vo edna od najgolemite ekonomski i oru`eni sili. @alam poradi potcenuvaweto na ovoj problem i mora da se soo~ime so licata koi perat neza-konski zaraboteni pari, kako {to se advokatite, agentite za nedvi`nosti, smetkovoditelite i bankarite”.ANTONIO MARIA KOSTAizvr{en direktor na Kancelarijata na ON za droga i kriminal (UNODC)

SONY ERICSSON JA OBJAVI XPERIA X8

GADGETS

DR � `AVATA 18 GODINI FINANSIRA INSTITUCIJA KOJA NE FUNKCIONIRA

Javnoto pretprijatie Agroberza od formiraweto do denes nema formirano nitu edna cena na zemjodelski proizvod, nitu, pak, ima sklu~eno kakva bilo zdelka za proda`ba. Minatata godina Vladata na ovaa institucija & dodeli nova funkcija, koja spored na{ite izvori, e samo izgovor za prodol`uvawe na nejzinoto postoewe

[TO RABOTI AGROBERZATA?!

VIKTORIJA [email protected]

deka ne e optimist vo odnos na idninata na ova javno pretprijatie.Osnovnata funkcija na JP Agroberza e da pomogne vo kupoproda`bata na zemjodel-sko-prehranbenite proizvodi i da pretstavuva vrska me|u proizvoditelite i kupuva~ite. Be{e predvideno da go ost-vari svoeto rabotewe preku izgradba na centralen so-birno-distributiven centar, vo koj na edno mesto bi se

koncentrirale ponudata i pobaruva~kata na zemjodel-sko-prehranbenite proiz-vodi, a proda`bata da se vr{i po pat na aukcija.Ekspertite se skepti~ni deka makedonskata Agroberza }e profunkcionira. Spored niv, ova e ve}e nadminat model vo site evropski dr`avi. “Zemjodelskoto proizvod-stvo vo zemjite vo EU i vo SAD e dobro organizirano blagodarenie na direktnoto

u~estvo na dr`avata vo planiraweto i plasmanot, poradi {to berzite poleka, no sigurno, go gubat svoeto zna~ewe”, objasnuvaat tie. Farmerite smetaat deka e premnogu docna za da se sta-vi vo funkcija ne{to {to ne uspealo da profunkcionira re~isi dve decenii. “Dosega treba{e da se napravat dopolnitelni ra-boti za ovoj sistem da pro-funkcionira. Ne e oprav-dano postoeweto na ovaa institucija, koga o~igledno ne ostvaruva nikakvi re-zultati”, veli za “Kapital” \oko Danailov, pretsedatel na Federacijata na farmeri na Republika Makedonija, dodavaj}i deka Agroberza dosega trebalo da ima i dobrorazvien marketin{ki pristap.

Agroberzata ne sraboti ni{to dosega i te{ko deka nekoga{ }e profuncionira,

velat za “Kapital” visoki izvori od Ministerstvoto za zemjodelstvo. Agrober-zata, ~ija prvi~na namena be{e aukciska proda`ba na zemjodelski proizvodi, za vreme na 18-godi{noto postoewe namesto prihodi, ostvaruva samo rashodi, a kako berza nikoga{ ne profunkcionira. “Ova javno pretprijatie koe s$ pove}e nalikuva na zagubar, godi{no tro{i okolu 200.000 evra za plati za okolu petnae-setina vraboteni”, velat dobroupatenite izvori.I pokraj neoficijalnite najavi, Vladata lani ne samo {to ne ja zat-vori Agroberzata, tuku & dodeli nova funkcija koja go prodol`i nejzinoto postoewe. “Vo 2009 godina se raz-misluva{e za zatvorawe na Agroberzata. Sepak, Vladata & dodeli pazarna funkcija i ja prekvali-fikuva kako nadle`na za pribirawe p~enica po prifatliva cena vo Prilepskiot region”, objasnuva za “Kapital” zamenik-ministerot za zemjodelstvo Perica Ivanovski. Toj priznava

PERICA IVANOVSKIZAMENIK-MINISTER ZA ZEMJODELSTVO: “Ne sum optimist deka Agroberzata }e profunkcionira. Vo 2009 godina se razmisluva{e za zatvorawe na ova javno pretprijatie. Sepak, Vladata mu dodeli pazarna funkcija i go prekvalifikuva kako nadle`no za pribirawe p~enica po prifatliva cena vo Prilepskiot region”

-e

aev,l

-ooo

pristap.

Vo no i

ca

200.000 evra godi{no se

odvojuvaat za plati na vrabotenite vo Agroberza,

iako ova pretprijatie ne funkcionira

Page 5: BR.65_kapital_ponedelnik_ 21 juni  2010

K O M E R C I J A L E N O G L A S

Page 6: BR.65_kapital_ponedelnik_ 21 juni  2010

POLITIKA21.06.20106

Regionalnata konferencija za NATO-integracija na zemjite-~lenki od

Jugoisto~na Evropa, koja se odr`a od 29 maj do 1 juni vo Bitola, e debakl od protoko-laren aspekt, najbezobrazna zloupotreba na narodni pari i primer za nepotizam za anga`irawe na nadvore{no lice za slu`beni potrebi na Ministerstvoto za odbrana, obvini v~era pratenikot na opozicionata SDSM, Goran Min~ev.

"Ovaa konferencija ne e de-bakl samo od protokolaren aspekt, tuku i primer za najbezobrazna zloupotreba na narodnite pari. Aktivnosta voop{to ne bila planirana i vo buxetot na Minis-terstvoto za odbrana ne bile predvideni sredstva za ovaa namena, no Vladata na barawe na ministerot ja odobrila finansiskata konstrukcija od 1,5 milioni denari", veli Min~ev.SDSM tvrdi deka odgovornoto

lice za organizacija na nastanot, rakovoditelkata na Sektorot za me|unarodna sorabotka vo Ministerstvoto za odbrana, Biljana Efti-mova, zaedno so ministerot za odbrana go anga`irale soprugot na Eftimova, Bojan Eftimov, da go organizira nastanot iako toj ne e vrabo-ten vo Ministerstvoto.VMRO-DPMNE gi oceni ovie informacii kako la`ni, zlonamerni i tendencioz-ni.

KATERINA [email protected]

Politi~kite partii od koalicijata "Za podo-bra Makedonija", na

~elo so premierot i lider na vladeja~kata VMRO-DPMNE, Nikola Gruevski, vikendov potpi{aa deklaracija za integracija na Makedonija vo Evropskata unija.So ovaa deklaracija poli-ti~kite partii se zalagaat za pobrzo ostvaruvawe na celta i za~uvuvawe na dr`avnite i nacionalnite interesi preku nao|awe na re{enie

za sporot za imeto."Glaven strate{ki interes na Republika Makedonija e za~lenuvaweto vo Evropskata unija, za ~ija realizacija postoi naj{irok op{testven konsenzus, kako i ~lenstvoto vo NATO koe treba da bide glavna politi~ka opredel-ba, cel i zasluga na site politi~ki partii", izjavi Marija Andonovska od VMRO-DPMNE.Pretsedatelot na Demokratski-ot sojuz, Pavle Trajanov, sme-

ta deka sporot za imeto treba da prodol`i so posilna di-namika i o~ekuva da se najde re{enie okolu razlikite so Grcija so cel Makedonija da se dvi`i napred."Informiran sum od Vladata za celiot proces i o~ekuvam brzo re{avawe na sporot so imeto", re~e Trajanov.Za Liljana Popovska, pre-tsedatel na DOM, zalo`bata za evropska Makedonija "e edinstveniot pat kade {to treba da odi zemjata".

VLADEJA^KATA KOALICIJA POTPI[A DEKLARACIJA ZA EVROPSKA MAKEDONIJA

Premierot Nikola Gruevski tvrdi deka evrointegraciite ostanuvaat strate{ki celi za dr`avata, no otvoreno se som-neva deka liderot na opozicijata, Branko Crvenkovski, ne{to dogovara so ju`niot sosed, {tom e vo sostojba da vetuva vlez vo EU i vo NATO ako dojde na vlast. Crvenkovski vra}a deka isklu~itelno e opasno da plasiraat vakvi tezi i deka Gruevski kone~no treba da go pravi toa za {to e platen – da raboti za interesite na gra|anite

����

PO SAMITOT VO BRISEL

GRUEVSKI PRA[UVA: “DALI CRVENKOVSKI

NE[TO DOGOVARA SO ATINA”?

Vladeja~kata koalicija pred-vodena od VMRO–DPMNE potpi{a deklaracija za ev-ropska Makedonija so koja po fijaskoto na Samitot vo

Brisel, kade {to Makedonija ne samo {to dobi “crvena linija” od EU za datum za pregovori, taa ovojpat ne be{e ni spomenata vo zaklu~ocite! Ova ja natera vladeja~kata koalicija na demonstracija so koja mora{e da dade signal do me|unarodnata zaednica deka evroatlantskite in-tegracii na dr`avata ostanuvaat strate{ki celi.Paralelno so ova, makedonskiot pre-mier, Nikola Gruevski, izjavi deka Makedonija vo narednite meseci }e uspee da gi zavr{i reformite {to gi bara Evropskata komisija. Gruevski vaka go uveruval i evrokomesarot za pro{iruvawe, [tefan File, na kogo mu pora~al deka site rokovi }

e bidat zapazeni.“So File mo{ne detalno gi

razgledavme site postignu-vawa {to dosega gi napravi Makedonija, mu dadodvme detalni objasnuvawa za site zavr{eni raboti, no i za reformite {to sega se vo tek i za tie {to treba da se zavr{at vo idnina, so rokovi i so na{i planovi kako toa treba da se napravi, vo delot na sudskiot sistem, na ad-ministracijata i site raboti koi momentalno se zna~ajni za Makedoni ja” , re~e Gruevski. “ V l a d a t a e posvetena na toa pra{awe, a r a b o t i t e {to treba da s e n a p r a v a t se vo tek i vo zavr{nica”, iz-javi koga se vrati vo Skopje od Bri-sel.G r u e v s k i n e p r o p u{ t i d a j a i s kri t i k u -

va opozicijata i nejziniot lider Branko Crvenk-

ovski. Za mitingot {to SDSM go ima

najaveno za 27-mi juni Gruevski obvini deka Crvenkovski sigurno ima ne{to ispazareno so Atina {tom mo`e da garantira deka }e ja vnese zemjata vo EU i NATO ako se znae deka edinstvena pre~ka za toa e sporot za imeto. Od druga strana, Gruevski veli deka so prifa}aweto na site predlozi {to pristignuvaat od gr~ka strana za re{avawe na imeto Crvenkovski pravi ogromni {teti i gi ru{i poziciite na Makedonija vo pregovara~kiot proces.“Kako {to mo`ev da razberam, lajtmotiv na nivniot miting }e bilo deka tie so sigurnost }e ja vnesat Makedonija vo NATO i EU. Na javnosta & e dobro poznato deka ~lenstvoto vo NATO i opredeluvaweto datum za po~etok na pregovorite momentalno edinstveno zavisat od re{avaweto na problemot koj Grcija go otvori so na{eto ime, identitet ... Ottuka, dokolku toa e edinstveniot problem, se postavuva pra{aweto kako toj planira da ja vnese dr`avata vo NATO i EU, {to planira da prifati, dali ve}e ne{to dogovoril i dali ima ne{to da ni soop{ti {to ne go znaeme”, re~e Gruevski.@estoka reakcija na vakvite otvoreni napadi stigna od SDSM. Velat deka e opasna tezata deka na nivniot miting }e se soop{tuva ne{to za imeto."Premierot Gruevski koj se odnesuva kako premier vo zaminuvawe posto-jano manipulira so javnosta deka protestniot miting na SDSM ima nekakva vrska so pregovorite koj {to toj gi vodi za nadminuvawe na sporot so imeto. Sramota e ~ovekot koj ja ima celata vlast vo dr`avava i ima ~etiri sredbi so gr~kiot premier da ja obvinuva opozicijata deka ne{to tajno dogovara. Ako dosega ne mu e jasno na{iot protesten miting e za pobedni~ka Makedonija a ne Make-donija koja vo momentot gubi na sekoe pole", izjavi v~era Gordan Georgiev, potpretsedatel na SDSM . SDSM tvrdi deka na gra|anite im e preku glava Gruevski da go zloupotrebuva ova pra{awe dodeka tie edvaj svrzuvaat kraj so kraj vo mesecot, nemaat lekovi, im se gazi dostoinstvoto, se ~uvstvuvaat poni`eni. SDSM pravi miting protiv neodgovornite i pogubni politiki na nenarodniot re`im na Gruevski koj napravi ekonomska pusto{.Crvenkovski i samiot li~no mu pora~a na premierot Gruevski da prestane so nelogi~ni potezi, kako potpi{uvawe na deklaracii i zalo`bite za vlez na zemjata vo Unijata kone~no da gi preto~i vo dela.

[TO MISLAT EKSPERTITE PO SAMITOT VO BRISEL?

"Sporot so imeto e re{liv i bez da se zagubi identitetot i jazikot", smeta profesorot Qubomir Fr~kovski. Spored nego, sporot za imeto ne be{e edinstveniot problem poradi {to ne dobivme datum za pregovori, tuku toa e rezultat i na na~elnite reformi koi samo gi usvojuvame, a nikako da gi implementirame. Sega, po zavr{uvaweto na Samitot, otkako Makedonija ne dobi datum, Fr~kovski predupreduva deka Make-donija vleguva vo situacija koga rizicite se mnogu pogolemi."Toa bi zna~elo simnuvawe na Makedonija od agendata na EU, no i somne` dali politi~koto liderstvo vo zemjata saka da odi po taa agenda za evrointegracii", re~e Fr~kovski.Od druga strana, za profesorot Dimitar Mir~ev re{avaweto na problemot so imeto e dolgot-raen proces i, spored nego, eventualnoto izbrzuvawe bi mo`elo da dovede do gubewe na identitetot i jazikot na Makedoncite. "Celiot spor okolu Grcija se vrti okolu ~ovekovite prava. Ne se vrti okolu na{eto ime. Vo naredniot period na{iot spor so Grcija verojatno }e se kanalizira vo taa nasoka – deka nikoj nema pravo da ni nametne izmena", veli Mir~ev.Spored Mir~ev, negativna-ta zavr{nica od Samitot vo Brisel e rezultat na optovaruvawe na EU so drugi problemi kako {to se golemata ekonomska kriza koja ne se odnesuva samo na Grcija, tuku i na celata Unija, {to e pri~ina za dezaktueliz-irawe na procesite za pro{iruvawe, ne samo za Makedonija i ne samo za zemjite od Balkanot.Profesorot Merseq Biqali, pak, smeta deka pra{aweto za imeto premnogu se ek-sponira i nepotrebno se dramatizira, {to spored nego dopolnitelno go uslo`uva pro-cesot na re{avawe na sporot za imeto."Sporot e premnogu optovaren so dnevno-politi~ki pra{awa. Iden-titetot voop{to ne be{e predmet na pregovori. Toa nie ve{ta~ki go sozdadovme poradi dnevno-politi~kite

slu~uvawa. So toa gi prokockavme site va`ni segmenti vo odnos na pre-govorite {to pridonese za urivawe na evroatlantskite odnosi koi, pak, se rezultat na ogromnata borba i ̀ elba za vlasta i politikata na populizam", smeta Biqali.

GABRIELA [email protected]

NATO KONFERENCIJATA PREDMET NA PARTISKI PREPUKUVAWA

Page 7: BR.65_kapital_ponedelnik_ 21 juni  2010

21.06.2010 7FOKUS

]e bide li Makedoni-ja navistina zemja-tranzit preku koja }e pominuva gasovodot Ju`en potok? Make-

donskiot pretsedatel \orge Ivanov i vicepremierot i minister za finansii, Zoran Stavreski, minatata nedela od Sankt Petersburg pora~aa deka ruskata energetska kom-panija Gazprom se soglasila da ja vklu~i Makedonija vo proektot za gasovodot Ju`en potok, koj }e transportira ruski gas pod Crnoto More do Italija i do Avstrija. Ovoj optimizam proizlegol po sredbata na Ivanov so ruskiot pretsedatel Dmitrij Medvedev.“Ova otvora mo`nost za dobivawe evtini energensi, a }e zna~i energetska sta-bilnost na zemjata”, istakna Ivanov. Makedonskata delegacija na Ekonomskiot forum vo Sankt Petersburg direktno od generalniot direktor na Gazprom, Aleksej Miler, pobara Makedonija da bide del od ovoj me|unaroden tran-ziten koridor. Glavna tema na Stavreski i Miler bilo pra{aweto kakvi se {ansite Makedonija da bide del od Ju`en potok preku izgradba na krak niz teritorijata na zemjava, posebno poradi na-javite deka postoi mo`nost edna od klu~nite zemji za tranzit na ruskiot gas, Bu-garija, da bide izzemena od proektot. Ottuka, Makedonija treba, odnosno, mora, da go iskoristi neodamne{noto fokusirawe na Bugarija kon proektot za naftovodot Burgas-Aleksandropolis. Bugarskiot premier, Bojko Borisov, izjavi deka nego-vata zemja }e go razgleda u~estvoto vo Ju`en potok po-radi niza pri~ini, me|u koi

60milioni evra Makedonija }e

dobie so vra}aweto na Klirin{kiot dolg

JU@EN POTOK ZA MAKEDONIJA STANUVA REALNOST?!

RUSIJA VKLU^UVA NOVI ZEMJI VO STRATE[KIOT ENERGETSKI PROEKT

BORIS KAM^[email protected]

VIKENDOV POTPI[AN DOGOVOROT ZA KLIRIN[KIOT DOLGMakedonskiot vicepremier i minister za finansii, Zoran Stavreski i ruskiot zamenik minister za finansii, Dmi-trij Pankin vikendov vo Sankt Peterburg go potpi{aa Dogovorot za podmiruvawe na ruskiot klirin{ki dolg kon Makedonija. Ruskit dolg kon Makedonija iznesuva 60 milioni dolari.Rusija nasledi od SSSR dolg od vkupno 1,3 milijardi dolari kon porane{nite jugoslovenski zemji. Makedonija ostana posledna od zemjite od Jugo-slavija koja ne uspea da go naplati ovoj dolg. Preku sukcesijata na dolgot, na na{ata zemja & pripadnaa 7,5%od vkupniot dolg, odnosno 60 milioni dolari, {to }e bidat iskoristeni za realizacija na proektot za gas-ifikacija na zemjata. "So potpi{uvaweto na ovoj Dogovor se zatvora edno decenisko pra{awe {to gi optovaruva{e odnosite vo ekonomskiot del i veruvam deka sega so toa }e se unapredi ekonomskata i energetskata sorabotka me|u dvete zemji", izjavi Stavreski po potpi{uvawe na spogodbata.Realizacija na vkupniot proekt za gasifikacija na Make-donija ~ini 300 milioni evra, od koi vo prvata faza so sredstvata od klirin{kiot dolg i od makedonskata Vlada }e bidat obezbedeni vkupno 62 milioni evra.Ruskiot-zamenik minister Pankin od svoja strana naglasi deka so potpi{uvaweto na Dogovorot vo sledniot period se otvoraat mo`nosti za intenzivirawe na ekonomskata sorabotka me|u Makedonija i Rusija vo pove}e sektori.

���� Makedonskite energetski eksperti se fascinirani od mo`nosta Makedonija da bide tran-zitna zemja za ruskiot gas. No, i pokraj pozitivnite vesti od Rusi-ja, ekspertite go otvoraat pra{aweto dali e ova samo edna od mnogute “pom-pi” bez epi-log ili treba da se sfati kako {ansa za Makedonija

KATERINA [email protected]

10milijardi evra

e procenet gasovodot Ju`en potok

i generalnata nedoverba kon ruskite investicii, posebno vo nuklearnata centrala Be-lene na bregot na Dunav.Ruskite investitori vo Sankt Petersburg im pora~ale na Stavreski i na Ivanov deka makedonskata Vlada treba da deluva proaktivno i da mu predlo`i na Kremq rezervna ruta za gasovodot, poto~no teritorijata na Makedonija da se iskoristi za Ju`en potok vo slu~aj trasata da se protega preku Romanija i Srbija. Dokolku Bugarija bide izzemena od Ju`en po-tok, glavniot cekovod }e se gradi poseverno, vo Romanija. Ovaa {ansa Makedonija ne smee da ja propu{ti i treba da se vklu~i vo glavnite ruski energetski {emi, ~ii proekti nosat iljadnici vrabotuvawa i milioni, ako ne i milijardi, dolari direktni investicii. Na toj na~in Makedonija bi bila tranzit na gasot koj trgnuva od Rusija do zemjite od Centralna Evropa. Spored najavite, mnogu skoro }e se donese politi~kata odluka, po {to Makedonija i Rusija za nekolku meseci }e potpi{at i me|uvladina spogodba.

JU@EN POTOK, @ELBA ILI REALNOST?

Makedonskite energetski eksperti se fascinirani od mo`nosta Makedonija da bide tranzitna zemja za ruskiot gas. Velat deka ishodot od sredbite na pre-tsedatelot Ivanov i na min-isterot Stavreski so prviot ~ovek na Gazprom, Miler, se za pofalba. Spored niv, ova e proaktivna ideja na Vladata, ako se zeme pred-vid dosega{nata “zaspana” pozicija na Makedonija vo odnos na ruskite energetski proekti na Balkanot. No, i pokraj pozitivnite vesti od Rusija, ekspertite go otvoraat pra{aweto dali e ova samo edna od mnogute “pompi” bez epilog ili treba da se sfati kako {ansa za Makedonija.“Ju`en potok e ~udna rabota. Sama po sebe e dobra idejata Makedonija da bide del od ovoj energetski me|unaroden tranziten koridor. Sekako deka e pozitivno Makedonija da se povrze so Albanija i na toj na~in gasot od Rusija da stigne do Italija. Vo start Makedonija bi bila del od transferzalata na ovoj gasovoden sistem. Makedonija dosega be{e zaobikolena koga stanuva zbor za zemjite preku koi }e minuva Ju`en potok. Treba{e ednata granka na ovoj gasovod od Grcija da vodi preku Albanija do Italija. Ako Makedonija navistina saka da bide del od Ju`en potok, treba tripati da ja zgolemi proto~nata mo} na cevkite koi planira da gi gradi za gasovodot. Od druga strana, pak, ako ne bide del od koridorot, }e treba gas da kupuvame od Albanija, koja se spomenuva kako zemja kade {to }e bidat golemite stanici za te~en gas“, veli za "Kapital" Kon-stantin Dimitrov, pretsedatel na Makedonskiot centar za energetska efikasnost (MA-CEF) i porane{en profesor na Ma{inskiot fakultet. Toj ve}e podolgo vreme alarmira deka Makedonija

ne smee da zaostanuva zad re-gionot i deka gasifikacijata mora da bide apsoluten pri-oritet. Ovaa teza Dimitrov ja doobjasnuva so faktot deka vo regionot Srbija ve}e ima dogovor deka }e gradi gaso-vod so Rusija, a Bugarija e krstosnica na Balkanot.“Makedonija ne figurira vo nitu eden regionalen proekt. Vo zemjava eden glaven cevko-vod za gas doa|a do Skopje, so krak do Bunarxik, a gas koristat samo nekolku golemi industrii. Vo Evropa, gasot kako najevtin energens e {iroko dostapen i za doma-}instvata i kompaniite”, veli Dimitrov.

RUSKO-ITALIJANSKAINVESTICIJA

Rusija i italijanskata kom-panija Eni treba da re-aliziraat proekt za pro-dol`uvawe na gasovodot Sin potok do Ju`na Evropa preku Turcija i da izgradat nov gasovod Ju`en potok, koj }e ja zaobikoluva Turcija. Ovoj gasovod }e pominuva pod dnoto na Crnoto More od Novorosijks do bugarskoto pristani{te Varna, niz Ro-manija, Srbija i Hrvatska i }e ispora~uva gas do Italija i Avstrija. Ju`en potok treba da proraboti najdocna do 2015 godina. Celiot proekt za ovoj gaso-vod zapo~na na 23 juni 2007 godina, koga potpretsedatelot na Gazprom, Aleksandar Med-vedev, i izvr{niot direktor na Eni, Paolo Skaoni, go potpi{aa Memorandumot za izgradba. Na po~etokot od 2008 godina, toga{niot ruski

pretsedatel Vladimir Putin i negoviot bugarski kolega, \or|i Parvanov, potpi{aa dogovor za u~estvo na Bu-garija vo proektot. Na 20 dekemvri minatata godina dogovorot go potpi{a i Sr-bija, kade {to }e se gradi i najgolemiot sklad za gas po tekot na gasovodot. Soglasnost za u~estvo dadoa i Ungarija i Grcija. Izgradbata na ovoj gasovod }e ~ini re~isi 10 milijardi evra. Ju`en potok ima kapacitet od okolu 60 milijardi metri kubni gas godi{no.

JU@EN POTOK GI ZAKOPA I AMBO I NABUKO?

Pokraj Ju`en potok, vo igra se u{te nekolku energetski koridori vo ovoj del od Evropa. Naftovodot AMBO (albansko-makedonsko-bugar-ska naftena korporacija) se planira{e da po~ne od Burgas i preku Makedonija i Albanija da zavr{i vo zalivot na pristani{teto vo Valona, Albanija. Zamislata za ovoj naftovod be{e vo dol`ina od okolu 900 kilo-metri da transportira 30-40 milioni toni surova nafta godi{no od Kaspiskiot region do Jadranskoto more, i potoa do Evropa i SAD. Debatata za ovoj proekt trae ve}e 13 godini. AMBO treba{e da ~ini 1,8 milijardi dolari i da sodr`i sedum novi termoelektrani, edna rafin-erija za nafta i magacin za skladirawe. So godini e aktuelen i gas-ovodot Nabuko. Za da se realizira Nabuko, proekt iniciran od avstriskiot en-ergetski koncern OMV, osobe-

no se zalaga{e porane{niot germanski minister za nadvore{ni raboti, Jo{ka Fi{er. Toj i konzorciumot vo koj u~estvuva{e i ger-manskiot energetski koncern RVE nastojuvaa da ja skr{at dominacijata na Rusija i vo Evropa da donesat gas od re-gionot na Kaspiskoto More. Spored proektot Nabuko, krakot za gasovodot treba da vodi ju`no od Crnoto More kon Zapadna Evropa. No, site ovie proekti imaat ista cel - da se obezbedi snabduvawe na Centralna Evropa so gas. Kopjata se kr{at okolu pra{aweto dali gasot }e doa|a od Rusija ili od regionot na Kaspiskoto More. Glavnata cel na proektot Ju`en potok e vsu{nost da se zadr`i ruskoto energetsko pokro-vitelstvo nad Kaspiskiot

region. Poznava~ite ko-mentiraat deka preku ovie gasovodi Zapadot i Rusija vsu{nost vodat geopoliti~ki bitki okolu toa koj }e bide pobednik i glaven partner na dr`avite okolu Kaspiskoto More. Analizite poka`uvaat deka Rusite stravuvaat deka preku Nabuko }e se zgolemi vlijanieto na SAD i na nekolku evropski zemji. Od druga strana, pak, Zapa-dot stravuva deka ako Rusija go realizira Ju`en potok, }e stane prakti~no gospo-dar na Kaspiskiot region, a so toa Evropa energetski }e stane u{te pozavisna od Rusija. Deka bitkata e odamna zapo~nata poka`uva i faktot {to i Rusija i Amerika so godini zabrzano sklu~uvaat dogovori za da se realizira edniot ili drugiot proekt.

AVSTRIJA

SLOVENIJAHRVATSKA

SRBIJA

MAKEDONIJA

GRCIJA

ITALIJA

RUSIJA

ATSKAATSKA

SRBIJA

MAKEDONIJA

GRCIJA

JA

� Ju`en potok e gasovod koj treba da ja povrze Rusija so Evropa preku dnoto na Crnoto More

Page 8: BR.65_kapital_ponedelnik_ 21 juni  2010

KOMPANII PAZARI I FINANSII8 21.06.2010

� BERZANSKI INFORMACII

ПОКАЗАТЕЛИ ЗА КОМПАНИИ - ЕЛЕМЕНТИ НА ИНДЕКСОТ МБИ10 18.06.2010

ALK (2009) 1.431.353 3.941,90 390,18 10,10 0,90

BESK (2009) 54.562 7.933,33 341,43 23,24 0,23

GRNT (2009) 3.071.377 687,79 105,83 6,50 0,68

KMB (2009) 2.014.067 3.051,86 533,81 5,72 0,88

MPT (2009) 112.382 27.275,86 / / 0,76

REPL (2009) 25.920 36.600,00 5.625,12 6,51 0,73

RZEK (2009) 535.245 60,00 / / 0,18

STIL (2009) 14.622.943 194,32 0,11 1.757,29 2,71

TPLF (2009) 450.000 3.708,95 61,42 60,39 1,09

ZPKO (2009) 271.602 2.399,00 / / 0,32

P/BВкупно

издадени акции Просечна ценаНето добивка

по акција P/EХВ

ПРОМЕТ ПО ПАЗАРНИ СЕГМЕНТИ 18.06.2010

Промет во ЕВРА

Број на трансакции

% на промена

обврзници 102.584 17 -12,07

обични акции 88.364 79 106,78

Вкупно Официјален пазар 190.949 96 19,79

обични акции 66.612 42 599,11

Вкупно Редовен пазар 66.612 42 599,11

ВКУПНО 257.561 138 52,46

18.06.2010

Име на компанијатаПросечна

цена (МКД)%

Износ (МКД)

Арцелормиттал Скопје (ХРМ) 139,00 9,45 13.900Арцелормиттал Скопје (ЦРМ) 139,00 9,45 13.900

ФЗЦ 11 Октомври Куманово 724,86 5,05 160.918

Прилепска Пиварница Прилеп 10.300,00 3 103.000Универзална Инвестициона Банка 495,00 2,91 49.500

Пружини и текстил АД Демир 23 -80,83 1.260.584

Жито Вардар Велес 1750 -2,51 52.500

0 0 0,00 0

0 0 0,00 0

0 0,00 0,00 0

Име на компанијатаПросечна

цена (МКД)%

Износ (МКД)

Алкалоид Скопје 3941,9 2,32 1.541.284Пружини и текстил АД Демир 23 -80,83 1.260.584

Гранит Скопје 687,79 2,18 1.090.150

Макпетрол Скопје 27275,86 1,02 791.000

Македонски Телеком Скопје 510,16 2,03 790.750

АКЦИИ СО НАЈГОЛЕМ ПОРАСТ

18.06.2010АКЦИИ СО НАЈГОЛЕМ ПРОМЕТ

18.06.2010АКЦИИ СО НАЈГОЛЕМ ПАД

Име на компанијата

Просечна цена (МКД)

%Износ (МКД)

ПРИНОС НА ОТВОРЕН ИНВЕСТИЦИСКИ ФОНД

Отворен инвестициски фондНето-имот на

фонд (ден.) 1М 3М 6М YTD 1YПодатоците се однесуваат за

Илирика ЈИЕ 31.134.342,41 -2,44% -5,95% -3,22% -1,97% -2,86% 16.06.2010

Илирика ГРП 20.261.076,94 -0,91% 0,15% 4,39% 3,63% 6,17% 16.06.2010

Иново Статус Акции 17.998.957,49 -2,15% -8,72% -12,97% -11,87% -8,14% 17.06.2010

КД Брик 21.696.415,12 2,66% 3,53% 10,31% 7,91% 27,37% 17.06.2010

КД Јужен Балкан 21.383.904,45 -3,22% -3,61% -3,12% -3,59% 14,37% 17.06.2010

КБ Публикум балансиран 26.139.536,97 -1,31% -4,37% -0,80% -1,05% / 17.06.2010

18.06.2010

2.270

2.290

2.310

2.330

2.350

2.370

2.390

2.410

14/06/10 15/06/10 16/06/10 17/06/10 18/06/10

MBI 10

MBID E SOSTAVEN OD 15 NAJLIKVIDNI AKCII NA KOMPANII �KOTIRANI NA PAZAROT NA JAVNO POSEDUVANI DRU[TVA

OMB E SOSTAVEN OD NAJLIKVIDNITE OBVRZNICI �KOTIRANI NA MAKEDONSKA BERZA

2.455

2.475

2.495

2.515

2.535

2.555

2.575

14/06/10 15/06/10 16/06/10 17/06/10 18/06/10

MBID

107,00

107,10

107,20

107,30

107,40

107,50

107,60

14/06/10 15/06/10 16/06/10 17/06/10 18/06/10

OMB

(Podatocite vo tabelite i graficite gi obezbeduva Makedonskata berza za hartii od vrednost. Vrednostite koi gi gledate deneska, se od posledniot den na trguvawe, petok - 18.06.2010)

MBI 10 E SOSTAVEN OD 10 NAJLIKVIDNI AKCII NA KOMPANII KOTIRANI �NA OFICIJALNIOT PAZAR NA MAKEDONSKA BERZA

Makedonskata grade`na kompanija Beton naja-vuva po-tencijalen

vlez vo Libija, zemja koja ne & e nepoznata na ovaa grade`na kompanija. Pazarite vo Sredniot i Dale~niot Istok otseko-ga{ bile atraktivni za Makedonija, velat od grade`nite kompanii. Po re~isi 20 godini makedon-skite grade`ni kompanii povtorno se podgotvuvaat za “pohod” vo zemjite kako Libija, Iran, Al`ir...Trajko Trpevski, izvr{niot direktor na Beton, veli deka vo pos-ledniot period dale~nite

KATERINA [email protected]

Grade`nata kompanija Beton naja-vuva povtorno vra}awe na gradili{tata vo Libija. Stanuva zbor za mo`na izgradba na avtopati, `eleznici, stanbeni zgradi.

����

pazari s$ pove}e i pove}e se zatvorale, vo na-jgolem del kako rezultat na recesijata. No, Trpe-vski dodava deka ovoj trend na otvorawe na dalekuisto~nite pazari, osobeno Libija, Beton saka da go iskoristi kako odli~na mo`nost za za`ivuvawe na kompani-jata, no i kako povtorno osvojuvawe na pazarite kade {to nekoga{ gradele ogromni objekti.“Informaciite velat deka nagolemo se ot-vora pazarot vo Libija. Slovene~ki firmi ve}e se vlezeni tamu, se zboruva za potpi{ani dogovori vredni okolu 350 milioni evra. Vo Libija sega e prisuten cel svet. Taka {to i nie kako Beton neodamna dadovme ponudi i vo skoro vreme ~ekame

izvestuvawe. Se raboti za proekti za izgradba na pati{ta, `elezni~ki prugi, kako i izgradba na celi naselbi. Stanuva zbor za ogromni brojki, kako na primer, stanbeni zgradi od okolu 5.000 stanovi, a toa e ogromen predizvik za da po~neme da gradime”, objasnuva direktorot na Beton, Trpevski.Za grade`nite kom-panii pazarite kako Libija, Irak, Iran, ne se nepoznati. Zadovol-stvoto e ogromno koga vo ovie zemji imate zna~ajni objekti izve-deni i potpi{ani od doma{na kompanija, velat grade`nicite. No, tie po-tenciraat deka rabotewe-to vo stranstvo e te{ka rabota, bidej}i se raboti za ogromni vlo`uvawa

od edna strana, i bidej}i stanuva zbor za rabotni-ci, oprema i mehanizacija koja treba da se prenese na dale~nite pazari, od druga strana.“Pred 20-ina godini nie, kako Grade`en institute, zaedno so grade`nata kom-panija Beton, go gradevme Ministerstvoto za nafta vo Bagdad, Irak. Prvi~no se rabote{e za investici-ja od okolu 130 milioni dolari. Se rabote{e za impozanten objekt”, veli Atanas Ristovski, direktor na Grade`niot institut na Makedonija.

ZEMJITE OD DALE^NIOT ISTOK VE^EN PREDIZVIK ZA MAKEDONIJA

Grade`nite kompanii objasnuvaat deka zemjite od Sredniot i Dale~niot Istok otsekoga{ bile

BETON POVTORNO VO POHOD VO LIBIJA

SREDNIOT I DALE^NIOT ISTOK POVTORNO INTERESNI ZA GRADE@NITE KOMPANII

atraktivni za niv. Pel-agonija, Granit, Beton, site imaat iskustvo koga stanuva zbor za gradewe pati{ta, administrativni ili stanbeni zgradi vo ovie zemji. “Za nas sekoga{ bile interesni zemjite kako Irak, Iran, Kuvajt, Al`ir i Libija. Imame infor-macii deka pokraj Libija i pazarot vo Iran se otvora. Tamu doprva se najavuvaat kapitalni investicii. Vo 90-tite

godini Makedonija be{e prisutna na ovie pazari, no stanavme nekonkurentni od aspekt na evtinata rabotna sila na aziskite rabotnici. Makedonija na pazarite vo Libija, Iran, Kuvajt e ceneta zemja. Imaat doverba vo nas kako grade`na industrija. Problem e kreditiraweto, bankarskite garancii. No, dr`avata da pomogne koga stanuva zbor za me|unarodni proekti“, veli Nikola Velkovski, pretsedatel na Komo-rata za grade`ni{tvo pri Stopanskata komora na Makedonija. Od Grade`nata komora ob-jasnuvaat deka i dr`avata treba da pomogne koga stanuva zbor za pro-biv na makedonskoto grade`ni{tvo na stran-skite pazari. Krediti-raweto s$ u{te e prob-lem za grade`nicite ~ija ambicija se i dale~nite pazari.“Dosega{nata praktika be{e da se pravat konzor-ciumi so silna doma{na grade`na firma i ve}e etablirana kompanija od Dale~niot Istok. Na toj na~in }e se koristat ve}e oformenite gradili{ta, so tamo{na mehanizacija, oprema i sli~no”, objas-nuva Velkovski.

Pred re~isi 20 godini makedonskata grade`na kompanija Beton i Grade`niot institut na Makedonija vo Bagdad go izgradija Ministerst-voto za nafta, proekt vreden okolu 130 milioni dolari.

TRAJKO TRPEVSKIIZVR[EN DIREKTOR NA BETON“Vo Libija sega e prisuten cel svet. Taka {to i nie kako Beton neo-damna dadovme ponudi i vo skoro vreme ~ekame izvestuvawe. Se raboti za izgrad-ba na pati{ta, `elezni~ki prugi, kako i izgradba na celi naselbi. Stanuva zbor za ogromni brojki, kako na primer stanbeni zgradi od okolu 5.000 stanovi, a toa e ogromen predizvik za da po~neme da gradime.”

Page 9: BR.65_kapital_ponedelnik_ 21 juni  2010
Page 10: BR.65_kapital_ponedelnik_ 21 juni  2010

KOMPANII PAZARI I FINANSII 21.06.201010

Рочности преку ноќ 1 нед. 1 мес. 3 мес.

Благајнички записи 5,00% СКИБОР 3,42% 4,89% 5,41% 6,49%

Ломбарден кредит 6,50% МКДОНИА

Извор: НБРМ

КУРСНА ЛИСТА Банка

Среден курс 3м 6м 12м 24м 36м

во денари Стопанска 7,20% 8,00% 8,35% 11,10% 11,50%

ЕМУ евро 61,5063 Комерцијална 7,00% 7,80% 8,20% 11,00% 11,30%

САД долар 49,7503 НЛБ Тутунска 7,00% 7,80% 8,20% 11,00% 11,20%

В.Британија фунта 73,6691 Извор: НБРМ

Швајцарија франк 44,6409

Канада долар 48,5525 EUR USD GBP CHF

Австралија долар 43,0686 61,7 50,4 74 44,7Извор: НБРМ

РочностКАМАТНИ СТАПКИ НА ДЕНАРСКИ ДЕПОЗИТИ КАЈ ДЕЛОВНИ БАНКИ

ОСНОВНИ КАМАТНИ СТАПКИ НА НБ

ДЕВИЗЕН КУРС ВО МЕНУВАЧНИЦИ

МЕЃУБАНКАРСКИ КАМАТНИ СТАПКИ

Држава Валута

Signalot od Naro-dnata banka so namaluvawe na osnovnata kamata na 5% mo`e, no i ne mora da zna~i

deka bankarite }e delat pove}e krediti, veli generalniot direktor na ProKredit banka, Jovanka Joleska-Popovska. Taa vo intervju za "Kapital" gi komentira poslednite potezi na NBM za olabavuvawe na monetarnata politika i najno-vite trendovi vo bankarskiot sektor.Narodnata banka minatata nedela dopolnitelno ja ola-bavi monetarnata politika

ALEKSANDAR [email protected]

so namaluvawe na osnovnata kamata na 5%. Mo`e li sega da se o~ekuva pogolem krediten porast?Obemot na kreditiraweto e tesno povrzan so mon-etarnata politika, no ne zavisi samo od toa. Kred-itiraweto, sepak, zavisi i od odlukite na bankite dali }e prezemat dopolnitelni rizici vo uslovi na kriza koja zapo~na vo 2009 godina i s$ u{te trae. Obemot na bi-znisot prodol`uva da opa|a, profitite na kompaniite im se namaleni, i poradi toa tie imaat seriozni problemi so servisirawe i na postojnite krediti. Osven toa, i samite kompanii vo uslovi na neiz-vesnost se vozdr`uvaat od podolgoro~ni investicii i

naj~esto baraat krediti za nadminuvawe na tekovnite likvidnosni problemi.Toa, pak, gi doveduva bankarite vo situacija da se vozdr`uvaat od kreditirawe na takvi proekti koi se porizi~ni za niv. Ako bankarite odlu~at da ne se izlo`uvaat na dopol-nitelni kreditni rizici, NBM duri i da ja spu{ti osnovnata kamata do najniski nivoa, taka {to blagajni~kite zapisi nema da bidat atraktivni za bankite, tie na kratok rok povtorno mo`e da re{at da gi ~uvaat svoite sredstva bez da gi “oploduvaat” nitu vo blagajni~ki zapisi, nitu vo krediti. Kakvi rezultati vo kred-itiraweto bele`ite vie od po~etokot na godinata i kak-

vi se va{ite o~ekuvawa za kreditiraweto vo naredniot period?Porastot na kreditiraweto vo na{ata banka za prvite nekolku meseci iznesuva pove}e od 3%, no sporedeno so istiot period minatata godina, mislam deka godinava po~na popozitivno. Vkupnoto kreditno portfolio vo prviot kvartal na 2010 godina izne-suva 139 milioni evra, {to pretstavuva zgolemuvawe za 8,5% sporedeno so prviot kvartal vo 2009 godina.Ako minatata godina kred-itnoto portfolio re~isi i da ne raste{e, ovaa godina bele`ime nekakov porast od mesec vo mesec, i na mese~na osnova se delat krediti od 7-8 milioni evra. Toa podraz-

Obemot na kreditiraweto e tesno povrzan so monetarnata politika, no ne zavisi samo od toa. Kreditiraweto zavisi i od odlukite na bankite dali }e prezemat dopolnitelni rizici vo uslovi na te{ka kriza koja zapo~na vo 2009 godina i s$ u{te trae. Ako bankarite odlu~at da ne se izlo`uvaat na dopolnitelni kreditni rizici, NBM duri i da ja spu{ti osnovnata kamata do najniski nivoa taka {to blagajni~kite zapisi nema da bidat atraktivni za bankite, tie na kratok rok parite mo`at da gi ~uvaat vo svoite sefovi bez da gi “oploduvaat” nitu vo blagajni~ki zapisi, nitu vo krediti.

��

bira deka osven postoe~kite klienti, se kreditiraat i novi. Kvartalniot porast na kreditnoto portfolio na ProKredit banka e dvojno pogolem od porastot na nivo-to na bankarskiot sektor za prviot kvartal.Smetate li deka toa e dovolna poddr{ka na bankite kon ekonomijata?Krediten porast od 3% ili 4% sekako deka ne e golema poddr{ka za realniot sektor. Slu{aj}i gi biznismenite deka imaat potreba od finan-siski sredstva i se ̀ alat na te{ki likvidnosni problemi, definitivno smetam deka bankite treba pove}e da gi poddr`uvaat kompaniite. Nie sme apsolutno podgotveni da gi poddr`ime biznisite, no od druga strana potrebna e pogolema podgotvenost, odnosno hrabrost, na kom-paniite da investiraat vo svojot razvoj. Bankarite sekoga{ velat deka za dobri proekti na kompani-ite, krediti sekoga{ }e ima. [to e za vas dobar proekt koj mo`e da smeta na finansiska poddr{ka od bankite?Dobar proekt prvo podraz-bira deka kompanijata koja bara kredit treba da ima pozitivni rezultati vo rabo-teweto, da ima dobra orga-nizaciska struktura i dobar menaxment. Proektot kako nova investicija treba da ima dobra opravdanost, {to podrazbira deka povratot od investicijata treba da bide dovolen za da obezbedi odredena vrednost, profit i kapital za firmata i }e generira dovolno pari~ni prilivi so {to }e & ga-rantira na bankata deka kreditot }e bide servisiran navreme. Kakvi krediti baraat pove}e kompaniite, investiciski ili s$ u{te dominiraat krediti za tekovno finansirawe?Kompaniite i ponatamu poin-tenzivno baraat krediti za nadminuvawe na tekovnite finansiski problem, kako naplata na pobaruvawata ili ispolnuvawe na obvrskite, no ima interes i za inves-ticiski krediti. Osobeno vo poslednite nekolku meseci takvi krediti najmnogu se ba-raat za kupuvawe na vozila, dograduvawe na proizvodst-veni kapaciteti.Kakvi se barawata za krediti od gra|anite?Najgolema ponuda i pobaru-va~ka na pazarot od gra|anite ima za potro{uva~ki krediti. No, nie re{ivme godina-va da nastapime so malku porazli~na ponuda, so kredit za renovirawe. Smetame deka vo uslovi na kriza, ako ve}e se zadol`uvate, podobro e kreditot da go iskoristite za renovirawe na va{iot dom, {to e i praktika za doma}instvata vo letnite periodi. Kakov e trendot na {tedewe, imaat li interes gra|anite i kompaniite da oro~uvaat pari vo banka i vo koja valuta

naj~esto se {tedi?Ima interes za {tedewe i od strana na gra|anite i od strana na firmite. Vo prviot kvartal od godinata vkupnoto depozitno portfolio na bankata e zgolemeno za 6,3% sporedeno so prviot kvartal vo 2009 godina. Ako minatata godina ima{e trend na dramati~no prefr-lawe na denarskite depoziti vo devizni, kon krajot na mi-natata godina i od po~etokot na ovaa imame obraten trend na prefrlawe na deviznite depoziti vo denarski. Toa se objasnuva so faktot {to ka-matite za {tedewe vo denari se poatraktivni. Kakva e sostojbata so rizikot vo kreditnoto portfolio, dali imate problemi so na-platata na kreditite?Docneweto na otplatata na kreditite e generalen prob-lem. Nivoto na takvi krediti kaj nas vo bankata e mnogu ponisko od prosekot za ban-karskiot sektor, no trendot na vlo{uvawe na kreditnoto portfolio prodol`uva i godinava. Spored na{ite podatoci od kreditnoto port-folio, od po~etokot na 2010 godina somnitelnite i sporni krediti se dvojno zgolemeni vo sporedba so nivoto od krajot na 2009 godina. I glavna pri~ina za toa e te{kata sostojba vo koja se nao|a ekonomijata, kom-paniite stradaat od te{ka nelikvidnost, ne mo`at da si gi naplatat sopstvenite pobaruvawa i poradi toa ne mo`at nitu navreme da si gi servisiraat i sopstvenite obvrski. Nie nastojuvavme da imame proaktiven pristap, {to podrazbira razgovor so klienti za nao|awe na mo`nost za nadminuvawe na ovie problemi. Pristapot “poznavaj go svojot klient” kon koj ProKredit banka otsekoga{ se pridr`uvala, se poka`a kako uspe{en vo za~uvuvawe na kvalitetot na na{eto kreditno portfolio i zatoa brojot na krediti vo docnewe pove}e od 90 dena vo ProKredit banka iznesuva{e 1.55%, (zaklu~no so 31 de-kemvri), daleku ponizok od prosekot na bankarskiot sek-tor koj iznesuva 9,5%.Za da im izlezeme vo presret na kompaniite, ponudivme mo`nost za reprogramirawe na kreditot, no i dopol-nitelni specijalni proizvodi, kako na primer dozvoleno pre~ekoruvawe na transak-ciska smetka so popovolni uslovi (namalena kamatna stapka) so cel nadminuvawe na kratkoro~nite likvidnosni problemi. Kreditite so rok na otplata do pet godini se ispla}aat so fiksna kamatna stapka so {to na klientot mu se ovozmo`uva odnapred da go predvidi tro{okot. Dopol-nitelno ponudivme i posebni kreditni linii so cel pre-mostuvawe na periodot na naplata na pobaruvawa, bankarski garancii za pla}awe kon stranstvo namesto anga`irawe na likvidnost so avansno pla}awe.

Ob k k��

rkompaniite, is$ u{te domi

PADOT NA OSNOVNATA KAMATA NE ZNA^I DEKA ]E IMA POVE]E KREDITI

bara kredit pozitivni rezteweto, da imnizaciska strmenaxment. nova investi

p

cin rao b

ti

nova investima dobra opodrazbira od investicbide dovolenodredena vri kapital zagenerira doprilivi sorantira nakreditot }e bnavreme.Kakvi kredit

]E IMA POVE]E KREDITI

JOVANKA JOLESKA-POPOVSKAGENERALEN DIREKTOR NA PROKREDIT BANKA

Page 11: BR.65_kapital_ponedelnik_ 21 juni  2010

21.06.2010 11KOMPANII PAZARI I FINANSII

Slovene~kata kom-panija Roto M }eotvori nova fab-

rika vo Vinica. Kom-panijata vo Makedonija }e proizveduva sa-dovi za zemjodelstvo, grade`ni{tvo i gradi-narstvo. Vkupnata investicija vo novata fabrika iznesuva eden milion evra i }e go zgolemi kapacitetot na kompanijata za 50%. Slovene~kata kompanija so svoite proizvodi e

prisutna na makedonskiot pazar ve}e osum godini, a prviot pogon za proiz-vodstvo go otvori pred pet godini.Noviot pogon na fab-rikata }e se prostira na povr{ina od 750 kvadratni metri pokrie-na povr{ina i 9.000 kvadratni metri otvore-na povr{ina. Opremena e so sovremena tehnologija za obrabotka na plasti~ni masi. Fabrikata e podelena na

{est oddeli, kade {to najgolemiot del pret-stavuva oddel za podgo-tovka za reciklirawe na materijalot i prostor za skladirawe na alatot, surovinite i krajnite produkti. Neposredno pokraj proiz-vodstvoto e predviden i industriski proda`en del i izlo`ben prostor.Novata fabrika e mo-mentalno opremena so osum ma{ini, od koi dve se nameneti za serisko

proizvodstvo na figuri, so ostanatite proizvedu-vame sadovi za zemjodel-stvo, grade`ni{tvo i gradinarstvo. Vo novite prostorii isto taka se nao|a i ma{ina za reciklirawe na otpa-doci pri proizvodstvo, odnosno podgotovka na materijalite. Momentalno vo proiz-vodstveniot proces se vraboteni 14 lu|e. Zgolemenite proizvod-stveni kapaciteti vo

idnina }e ovozmo`at vrabotuvawe na u{te 10 rabotnici.Vo makedonskata podru`nica na Roto M kompanijata ima raz-viena komercijala i distribucija, a se proizveduvaat pove}e od

200 proizvodi kako {to se sadovi za cvekiwa i sadovi za lozarstvo, rezervoari za sobirawe na do`dovnica, biolo{ki pre~istitelni stanici, separatori za maslo, jami za kanalizacija i dr.

SLOVENE^KI ROTO M OTVORA NOV POGON VO VINICA

K O M E R C I J A L E N O G L A S

Osnovniot berzanski indeks MBI-10 so svojot rast vo tekot na posled-

nite ~etiri dena od trguvawe-to ja obele`a minatonedelna-ta berzanska nedela. Negoviot rast sleduva{e po slabiot pad koj ovoj indeks go ima{e vo ponedelnikot. Posledniot den na trguvawe vrednosta na MBI-10 dostigna do 2.399,09 indeksni poeni, {to vo odnos na ponedelnikot zna~e{e rast za okolu 4,91%. Nego-voto dvi`ewe ovaa nedela go slede{e i indeksot na javno-poseduvanite dru{tva MBID koj vo odnos na ponedelnikot posledniot den od nedelnoto trguvawe go zavr{i so rast od okolu 3,27%. Edinstveno OMB indeksot ne go slede{e dvi`eweto na ostanatite dva indeksa. Rast ovoj indeks ima{e edinstveno vo sredata koga stigna na nivo od 107,53 indeksni poeni. Na Makedonska berza mina-tata nedela vkupniot promet iznesuva{e okolu 56 milioni denari {to e pomalku za 25,3% vo odnos na trgovijata prethodnata nedela, od 75,1 milioni denari. Vakviot slab promet minatata nedela be{e realiziran vo ramkite na klasi~noto trguvawe na Oficijalniot i redovniot pazar. Pritoa bea realizira-ni vkupno 511 berzanski tran-sakcii vo ramkite na koi bea istrguvani okolu 577 iljadi hartii od vrednost. Vo pogled na prometot po pazarnai segmenti, Oficijalniot Pazar, kako i voobi~aeno, so najgolemo u~estvo vo ram-kite na vkupniot berzanski promet za nedelata. Vkupno realiziraniot promet kaj Oficijalniot pazar za ovaa nedela iznesuva{e okolu 47,5 milioni denari, dodeka kaj redovniot pazar ovoj iznos se dvi`e{e nekade okolu 8,5 milioni denari. Vo pogled na indeksniot promet MBI-10 za mnogu mal iznos be{e podo-bar od OMB indeksot. Vo ram-kite na MBI-10 be{e ostva-ren promet od okolu 23,6 mil-ioni denari, dodeka kaj OMB ovoj iznos iznesuva{e okolu 23,4 milioni denari. Vakvoto dvi`ewe na indeksniot pro-met e za obele`uvawe bidej}i prethodnite nekolku nedeli vo pogled na ostvareniot promet kaj ovie dva indeksa imavme sprotivna situacija. Za raz-lika od golemiot realiziran promet vo ramkite na ovie dva indeksa, MBID indeksot kako i voobi~aeno so daleku poslab promet. Minatata ne-dela ovoj promet iznesuva{e okolu 4,5 milioni denari.

MBI-10 PORASNA ZA 4,9%

Page 12: BR.65_kapital_ponedelnik_ 21 juni  2010

FEQTON21.06.201012

“KAPITAL” PRODOL@UVA SO SERIJALOT-STORII ZA TOA KAKO NAJGOLEMITE BIZNIS - UMOVI NA PLANETAVA GI PODGOTVIJA SVOITE STRATEGII ZA BORBA PROTIV GLOBALNATA KRIZA. PRO^ITAJTE ZA TOA KAKVI ^EKORI PROTIV EFEKTITE OD RECESIJATA PREZEDOA ^ELNICITE NA SVETSKITE BANKARSKI I INVESTICISKI GIGANTI I KORPORACII OD VOL STRIT, NO I [TO SOVETU-VAA POZNATI BIZNIS - TEORETI^ARI VO TAA NASOKA

12 centi po akcija, spored pro-cenkite na Blumberg. Imelt po~na da ubla`uva nekoi ~ekori {to gi prezede vo 2008 godina za za{teda na pari, kako {to po~na da stivnuva finansiskata kriza. Kompanijata so sedi{te vo Fearfild, Konektikat, koja proizveduva od elektri~ni sijalici do avionski motori, a e aktivna i vo poleto na finansiite i zdravstvenata za{tita, vo Fevruari 2009 godina gi namali dividendite za tripati, odnosno od 31 centi za akcija na 10 centi - prvo namalu-vawe na prinosot za akcioner-ite {to se slu~ilo od Golemata depresija navamu. Vo septemvri 2008 godina, pak, XE privremeno ja prekina svojata programa za otkup na sopstveni akcii. Denes, so cenata na akcijata poniska od 16$, Imelt veli deka }e bide “oportunist” vo vrska so otkupot na sopstveni akcii od strana na kompanijata. XE e me|u kompaniite vo svetot {to imaat najgolem broj emituvani akcii na pazarot, okolu 10,7 milioni. “Ova e mo`nost za golema zarabot-ka”, veli Imelt. Profitot }e po~ne da raste ovoj kvartal, zatoa {to XE Kapital, kompaniskiot oddel {to e aktiven vo finansiskata industrija, ima podobri rezultati otkolku {to planira{e kompanijata-majka, a industriskite oddeli profitiraa vo pazarite vo razvoj.

“KAPITAL” PBIZNIS - UMOPROTIV GLOBEFEKTITE ODI INVESTICVAA POZNATFELJTON-49

SVETSKITE BIZNIS - LIDERI PROTIV KRIZATA: XEFRI IMELT, XENERAL ELEKTRIK�� “Sakame na{iot

brend da prodol`ime da go gradime od gledna to~ka na ~ista energija i zdravstvena za{tita. Ova se dve temi {to pre-dizvikuvaat golemi op{testveni tur-bulencii i sakame da bideme sigurni deka XE e dobro pozicioniran vo tie sektori”

IGOR [email protected]

Del od golemite slobodni sredstva so koi raspolaga kompanijata Im-elt }e gi upotrebi za prezemawe nekolku kompanii, za koi {to }e potro{i od edna do tri milijardi dolari za sekoja posebno, a tar-getirani }e bidat mali i sredni strate{ki kompanii vo industriite kako {to e ~ista energija, nafta i gas, avioindustrija i zdravstvena za{tita. Za akvizicii poskapi od tri mili-jardi dolari XE }e razmisluva dokolku takvata mo`nost se poka`e kako ne{to {to ne smee da se propu{ti, veli Imelt.

MOTIVIRAWE NA TIMOTKoga finansiskata kriza zede zamav pred dve godini, na Xefri Imelt mu be{e jasno deka svetot vlegol vo eden ciklus koj mora koga-toga{ da zavr{i, no deka ni{to pove}e nema da bide isto kako vo 2005 ili 1995 godina. Vo ramkite na kompanijata Imelt veli deka razmisluval za nekolku raboti. Prvata e deka svetot na finansiskite uslugi }e bide vo golem obem restrukturiran. ]e ima pomalku igra~i na pazarot i pove}e regulacija. Vtoro, mora da

investira{ vo vreme koga ekonomijata odi nadolu, zatoa {to o~igledno e deka nema da ima{ veter vo grbot za vreme

na kriza, pa mora samiot da si go kreira{. Treto, XE po~na da razmisluva za poinakva mapa na svetot. “Bliski Istok. Afrika. Kanada }e bide mnogu va`na. Avstralija. I, se razbira, Kina i Indija, od o~igledni pri~ini”, veli Imelt. “I, na krajot, sakame da prodol`ime da go gradime na{iot brend od gledna to~ka na ~ista energija i zdravstvena za{tita. Ova se dve temi {to predizvikuvaat golemi op{testveni turbulencii i sakame da bideme sigurni deka XE e do-bro pozicioniran vo tie sektori”, veli Imelt. Za toa kako uspeva da gi motivira svoite vraboteni za ostvaruvawe na dolgoro~ni celi vo vreme na kriza Imelt veli deka toa e sekoga{ predizvik. “Vo na{iot slu~aj, kako igra~ i vo oblasta na finansiskite uslugi, treba{e da obezbedime pove}e ke{, da gi namalime tro{ocite, da ja za{titime kompanijata – treba{e da prezememe mnogu akcii {to se mnogu kratkoro~ni za da mo`eme da go upravuvame brodot niz ovie turbulentni vodi. No, edna rabota {to e dobra za nas kako kompanija e {to nie imame poenta, imame cel, znaeme kade sakame da bideme za 10 godini. Toa go diskutiram so mo`ebi top 100 menaxeri vo kompanijata, pa

Xeneral Elektrik, spored rang-listata na Forbs vtora po golemina ko-mpanija vo svetot, so pove}e od 300 iljadi

vraboteni, od globalnata recesija izleguva poln so ke{, o~ekuvaj}i da ja poka~i dividendata na svoite akcii do 2011 godina i da otkupi del od niv do krajot na ovaa, dodeka glavniot izvr{en direk-tor, Xefri Imelt, e vo potraga po novi akvizicii. “]e vidite navistina silen rast na na{ata kompanija vo sle-dnite nekolku godini. Do krajot na ovaa godina bi trebalo da imame 25 milijardi dolari ke{“, im pora~a toj na investitorite i analiti~arite na neodamne{nata pres-konferencija. Objavata za porast na dividen-data treba da dojde do krajot na godinava, i bi mo`ela da bide 20% po akcija, odnosno od 10 na

taka, re{ivme deka treba da bideme prisutni vo regionite so pove}e resursi, deka ni trebaat pove}e proizvodi vo asortimanot, deka treba da go zabrzame nivniot razvoj, i seto toa se spodeluva me|u visokiot menaxment vo kom-panijata”, veli Imelt. Za toa kakvi lekcii nau~ila kompanijata od krizata vo vrska so toa kako da se spra-vuva so Vol Strit, Imelt veli deka investitorite }e napravat svoevidno sopstveno “reseti-rawe”. Golemite investiciski fondovi }e gi resetiraat svoite o~ekuvawa. Dr`avnite investiciski fondovi od Kina, Bliskiot Istok i ostanatite podra~ja kade {to dr`avite raspolagaat so mnogu kapital, }e prodol`at da investiraat vo SAD. “]e pomine vreme dodeka se vrati doverbata na in-vestitorite na nivoto od pred krizata. Sega sme vo 10-godi{en me~kin pazar. Ne sme imale silen pazar na akcii cela decenija. Nikoj ne e voodu{even od toa na koe nivo mu se nao|aat akciite sega. No, morame da bideme trpelivi. Oporavuvaweto od recesijata nema da bide tolku brzo”, veli Imelt.

DIVIDENDATA POVTORNO ]E RASTE!

� XEFRI IMELT - “Toa {to e dobro za nas kako kompanija e {to nie imame poenta, imame cel, znaeme kade sakame da bideme za 10 godini”

Page 13: BR.65_kapital_ponedelnik_ 21 juni  2010

21.06.2010 13KOMENTARI I ANALIZI

� KOMENTAR

SKOPJE SE PREPARKIRAProektot za izgrad-

ba na novi katni gara`i, koj Vladata

im go dodeli na op{tina Centar, Gradot Skopje i Javnoto pretprijatie za stopanisuvawe so stam-ben i deloven prostor, kone~no na Skopje }e mu dade lik na metropola. Osumte katni gara`i koi }e gi izgradi dr`avata vo centarot na gradot, kako i dvete katni gara`i za koi Ministerstvoto za transport i vrski raspi{a javen povik za interes, se sosema dovolni za barem malku da se po-pravi haoti~nata slika na glavniot grad, koga e vo pra{awe parkiraweto. Vladata ja donese ovaa od-luka so cel da se izbegnat prethodnite “incidenti”, koga namesto katni gara`i, kako {to bea najavuvani, niz gradot niknuvaa novi trgovski centri so {to u{te pove}e se zgole-mi soobra}ajniot haos. Dosega{nata praksa da se zeme grade`na dozvola za izgradba na katna gara`a, a potoa taa magi~no, preku no} da stane deloven pros-tor so mal parking pros-tor, treba kone~no da prestane. Na~inot na koj {to }e se realiziraat najnovite katni gara`i koi gi gradi lokalnata samouprava i dr`avata preku Javnoto pretpijatie za stopanisuvawe so stan-ben i deloven prostor treba da bidat primer i za privatnite investitoi. Primer deka katna gara`a

e parking prostor, a ne deloven progtor. Primer deka katna gara`a se gradi onamu kade {to gra|anite realno imaat potreba od parkirawe, a ne onamu Kade {to nekoj namirisal biznis. I kone~no dr`avata

GOJKO ]E[[email protected]

JU@EN POTOK DA, AMA NE SAMO TOJ Makedonija da bide

del od gasovodot Ju`en potok –

odli~na mo`nost koja treba da stane realnost, a ne samo ubava najava od Rusija. Toa e {ansa za Makedonija kone~no da ne bide zaobikolena od site strate{ki energetski koridori vo ovoj del na Evropa. Toa zna~i obvr-ska za nadle`nite idejata da ja pretvorat vo real-nost, dotolku pove}e {to Makedonija dosega be{e i pove}e od zaspana koga stanuva zbor za ruskite energetski proekti na Balkanot. Zamislete samo Makedonija da bide del od proektot Ju`en potok? Zamislete samo Rusija navistina da se odlu~i da ja izzeme Bugarija od ovoj proekt poradi kolebaweto na bugarskiot premier Bojko Borisov? Pridobivkite od Ju`en potok nema da zna~at samo poevtin energens i pogolema energetska stabilnost na zemjava, tuku i novi vrabotuvawa i investicii, a sekako i priliv na devizi vo buxetot po osnova na tranzitna taksa. No, Makedonija ne smee da ja fati euforija oko-lu Ju`en potok i da se zanemarat site drugi proekti, a gi ima nekolku. Tuka e gasovodot Burgas-Aleksandropolis, koj e

alternativa na Ju`en potok. Sekako, strate{ki e i naftovodot AMBO, vo koj Makedonija e vklu~ena od samiot po~etok, no dosega rabotite ne mrdnaa od mrtva to~ka. Treba da se ima jasna cel

i strategija. Orientaci-jata i kon drugi proekti treba da bide dotolku posilna bidej}i ne tolku odamna bevme `rtva na “energetskata politika” na Rusija. Moskva e ne-milosrdna koga stanuva zbor za energensite i prihodite {to saka da gi ostvari po taa osnova. Zatoa ja ostavi polovina Evropa bez gas otkako & se naluti na Ukraina, pa gi svrte ventilite vo obratna nasoka.

preku ovoj proekt treba da nametne realni i pridfatlivi ceni za parkiraweto vo Skopje, kako vpro~em se i na-javite. Novite parking objekti se na atraktivni lokacii vo strogiot cen-tar na gradot, akade {to vo isto vreme se gradat i golem broj novi administrativni objekti i hoteli. Vrabotenite i posetitelite vo tie zgra-di }e treba nekade da se parkiraat, pa zatoa ovoj poteg za izgradba na osum katni gara`i vo po{irokoto centralno gradsko podra~je e vo vistinsko vreme. Poln pogodok.

KATERINA [email protected]

BORBATA E ZA MAKE-DONIJA I DEMOKRATIJA

Dolgo vr em e , b a n a l n o i agresivno, sme izlo`eni na neviden priti-sok vo vrska so

makedonskite prioriteti i aspiracii. Kako nekoj so sila da saka da ni ja ospori na{ata ̀ elba i namera da staneme polnopraven ~len i na NATO alijansata i na Evropskata unija. I pak se koristat istite alatki, nekolku izvikani eksperti koi znaat da ka`at po ne{to za {to bilo, nekolku zvu~ni novinarski imiwa i nekolku lica od liderskata postava na opoziciskite partii vo Makedonija (Cr-venkovski, Gordan Georgiev, Andrej Petrov, [e}erin-ska, Bu~kovski, @ernovski, Andov, Petkovski, ...). No, ovojpat nema da pi{uvam za niv. Za niv i onaka ve}e site imaat izgradeno jasen stav. Ovojpat }e pi{uvam za pri~inite i posledic-ite od nivnoto nesovesno odnesuvawe.Namerata na ovaa grupa politi~ari (koi so red pet do {est pati se po-razuvani na izborite vo Makedoni ja) e da pro-duciraat konfliktnost vo makedonskoto op{testvo. Namerata na ovaa grupa politi~ari e da sozda-dat haos na politi~kata scena. Namerata na ovaa grupa politi~ari e da gi iskoristat me|uetni~kite odnosi kako plodno pole za manipulacija so ~uvstvata na gra|anite. Namerata na ovaa grupa politi~ari e da ja konfrontiraat Makedonija so me|unarodnata zaednica. Namerata na ovaa grupa politi~ari e site drugi da gi pretstavat kako lo{i i nepodobni za Evropa (a gi primenuvaat istite metodi kako koga trebalo nekoj da se ocrni vo Belgrad) za da se pojavat kako edinstveni spasiteli. Nekolku godini so red make-donskata javnost e izlo`ena na manipulacija deka ovaa Vlada predvodena od VMRO-DPMNE i od Nikola Gruevs-ki e antievropska vlada bez definirani prioriteti vo me|unarodnata politika. Ne samo {to se obiduvaa da ja obvinat ovaa Vlada za antievropska i anti-NATO orientacija, tuku i

nekolku pati se obiduvaa da razvivaat razni teorii na zagovor vo koi Makedonija bara{e drugi partneri. Demek, }e sme im zavrtele grb na NATO i EU, a }e sme se zavrtele kon vamu ili tamu. Ova ne e to~no i ova se doka`a nekolku pati.Prvo, politi~arite koi go velat ova nemaat kredibi-litet da go govorat toa. Za potsetuvawe, tokmu VMRO-DPMNE be{e gradena kako partija koja ja promovira{e prozapadnata politi~ka doktrina vo Makedoni-ja. Za potsetuvawe, tokmu prvata prateni~ka grupa na VMRO-DPMNE be{e subjektot koj nekolku pati podnesuva{e deklaracii i rezolucii vo makedonskoto Sobranie za za~lenuvawe na Makedonija vo NATO i EU. Ova se slu~uva{e na po~etokot na devedesetite godini koga politi~arite koi denes se pretstavuvaat kako najgolemi Evropejci pla~ea so golemi solzi, ne samo za Jugoslavija i Belgrad, pla~ea i zaradi propa|aweto na komunizmot i socijalizmot.Vtoro, prviot oficijalen dokument so koj se zapo~na patekata za pristapuvawe kon Evropskata unija ne e potpi{an od strana na koja bilo vlada predvodena od levicata (tie se zanima-vaa so privatizacii i so {vercovi), tuku e potpi{an od strana na prethodnata vlada na VMRO-DPMNE. Toa e Dogovorot za aso-cijacija i stabilizacija potpi{an na po~etokot od 2001 godina.Treto, vo ovoj period Vla-data, predvodena od VMRO-DPMNE, uspea da postigne istoriski momenti vo vrska so na{ite evroatlanski asocijacii. Ovaa Vlada uspea da gi ispolni site kriteriumi za polnoprav-no ~lenstvo na Republi-ka Makedonija vo NATO. Ovaa Vlada uspea da gi ispolni site kriteriumi za zapo~nuvawe na pregovori za polnopravno ~lenstvo vo Evropskata unija. Ovaa Vlada uspea da gi izraboti i ispolni site kriteriumi za dobivawe na bezvizen re`im i ru{ewe na {en-genskiot yid. Po~ituvani, Vlada koja uspeva vo samo nekolku godini da gi ispol-

ni ovie o~ekuvawa ne e vozmo`no da e antievrop-ska i anti-NATO politi~ka struktura. Tuku, onie koi se obiduvaat da ja pretstavat taka se antiracionalisti i antirealisti.Zad celata ovaa pretstava se krie samo edna scena. Dali Makedonija ima ̀ elba da vleze vo EU i NATO? Odgovorot e da. Se nadevam deka odgovorot e da od strana na koj bilo subjekt. No, dali Makedonija ima `elba da vleze vo EU i NATO po cena na prifa}awe na site gr~ki uslovu-vawa i uceni? Odgovorot e i ne i da. Ne od strana na site gra|ani i pogolem del od politi~arite, no da od strana na politi~kata elita na levicata vo Make-donija. Politi~kata elita na levicata n$ ubeduva deka ne e Grcija vinovna za zako~uvawe na integraciite na Makedonija. Tie istite n$ ubeduvaat deka Papan-dreu e podobar premier od Gruevski. Tie istite n$ ubeduvaa i deka Kara-manlis e podobar premier od Gruevski. Tie istite n$ ubeduvaat deka samo Gruevski i VMRO-DPMNE se vinovni za zako~uvawe na integraciskite politiki. No, za nivna `al, zabo-ravaat da zabele`at deka denes site mo`eme da gi vidime i ~ueme izjavite i stavovite na politi~arite od i vo Brisel. Pred samo nekolku dena generalniot sekretar na NATO jasno ni ka`a deka samo sporot za imeto ja deli Makedonija od polnopravnoto ~len-stvo. Pred samo nekolku dena golema grupa evrop-ski pratenici ni soop{ti deka samo sporot za imeto n$ deli od zapo~nuvaweto na pregovorite za ~lenstvo vo Evropskata unija. Ne Gruevski i VMRO-DPMNE, tuku Grcija, po~ituvani kolegi od SDSM.No, za politi~arite od levicata toa ne e dovolno. Za niv edinstven vinovnik e Gruevski, a edinstven neprijatel e VMRO-DPMNE. Vo nedostig na politi~ka programa i ideja se obidu-vaat da go postrojat VMRO-DPMNE vo redot na nepri-jatelite na makedonskiot narod. Zaludno, po~ituvani,

zaludno.Ovaa politi~ka elita na levicata vo Makedonija treba da odgovori na nekolku pra{awa. Prvo, dali Makedonija i koja bilo nejzina Vlada e vi-novna za nametnatiot spor so Grcija? Vtoro, dali treba da gi prifatime site uceni i uslovuvawa od gr~ka strana? Treto, dali Makedonija denes, po ~etiri godini na vlast na VMRO-DPMNE, e dr`ava koja ima kapacitet da bide polnopraven ~len na NATO i dr`ava koja ima kapacitet da pregovara za polnopravno ~lenstvo vo EU? ^etvrto, dali za zako~uvaweto na ovie prioriteti e vinovna Makedonija ili Grcija? Petto, dali levicata ima namera da gi prifati barawata na Grcija za da gi otko~ime ovie procesi? I {esto, {to, vsu{nost, levicata misli za sporot so Grcija i za na~inite na koj toj treba da se re{i? Ako ne dadat odgovor na ovie pra{awa, }e stane jasno deka site tezi i kontratezi, SDSM i nejzinite sorabotnici ovaa tema ja koristat za vnatre{na upotreba (da gi zavrtat DUI i Albancite protiv VMRO-DPMNE, da gi ispla{at Makedoncite za svojata idnina, da ja zagrozat ekonomijata,...) i za nadvore{na upotreba (da gi ubedat na{ite pri-jateli deka ovaa Vlada e neprijatel na EU i NATO i treba da bide sru{ena so nivna pomo{). No, za razlika od niv, nie imame svoi konstanti. Sekoga{ sme se borele i za Makedonija i za demokratija. A, gi pa-metime vremiwata koga levicata ne se bore{e ni za Makedonija ni za demokratija.

���� Dvete strani, dvata koncepti ili dvete vizii na i za evropskata idnina na Republika Makedonija se vistina, realnost i fakt ili izmislica, virtuelna realnost i politi~ka manipulacija?

ILIJA DIMOVSKIDirektor na Centarot za komunikacii na VMRO-DPMNE i pratenik vo Sobranieto na RM

Page 14: BR.65_kapital_ponedelnik_ 21 juni  2010

BALKAN BIZNIS POLITIKA21.06.201014

� Na hrvatskiot pazar od Srbija mo`e da se izvezuva sve`o ovo{je, meso i mesni prerabotki, vino i alkoholni pijalaci

Bugarskiot parlament ja odobri revizijata na godi{niot buxet so koj

deficitot e zgolemen od 3% na 3,8% od BDP. Pratenic-ite ja odobrija revizijata na buxetot koj vladata go obrazlo`i so drasti~niot pad na prihodite i potre-bata od pove}e rashodi za infrastruktura. Ministerotza finansii, Simeon Jan-kov, izjavi deka revizijatana buxetot nema da go za-

grozi aran`manot so Me|u-narodniot monetaren fond (MMF). Bugarskata vlada vo april poradi ekonomskata kriza vo zemjata se otka`a od preminot na nacionalna-ta valuta lev vo evro, koj be{e planiran za 2011 go-dina. Istovremeno, Evrop-skata komisija povede is-traga za da se utvrdi to~-nosta na statisti~kite poda-toci koi gi dala Bugarija. Bugarskiot minister za eko-

nomija treba da se sretne ovoj mesec so evrokomesa-rot za ekonomija i monetar-na politika, Oli Ren.

Romanija uspea so Rusija da dogovori sni`uvawe na ce-

nata za ruskiot gas za 13 dolari, (352 dolari za iljada kubni metri gas). Romanskiot minister za ekonomija, Adrian Vidijanu, izjavi deka dogovorot e postignat za ruskiot gas koj Romanija go dobiva preku germanskata kompanija Vinter{al.Vidijanu istakna deka }e prodol`at pregovorite za

ponatamo{no sni`uvawe na cenata i deka o~ekuva do krajot na godinata Romanija da dobie nov popust.Romanija od Rusija preku posrednici uvezuva tretina od potrebniot gas, a ostanatite koli~ini gi proizveduva samostojno. Za da ja namali zavisnosta od ruskiot gas, Romanija na po~etokot na godinava potpi{a dogovor so Gruzija i Azerbejxan za izgradba

na dva terminali za te~en priroden gas.

BUXETSKIOT DEFICIT NA BUGARIJA PORASNA NA 3,8% OD BDP

ROMANIJA JA SNI@I CENATA NA RUSKIOT GAS

EKONOMSKI ODNOSI HRVATSKA-SRBIJA

VESNA [email protected]

Za voveduvawe na rec-iprocitet vo ekonom-skite odnosi me|u Srbija i Hrvatska izminatite godini

se zalagaa mnogu srpski bi-znismeni, no i politi~ari. Tie smetaat deka toa e na-jefikasna merka za elim-inirawe na neramnote`ata vo razmenata na stoki na {teta na Srbija, a osobeno da se obezbedi pogolem pri-stap za srpskite stoka i kapital vo Hrvatska.Dejan Jovovi}, sovetnik vo Biroto za regionalna sorabotka vo Stopanskata komora na Srbija, smeta deka voveduvaweto na reciprocitet verojatno bi gi uramnote`ilo ekonomskite odnosi me|u Sr-bija i Hrvatska. Toj istakna deka na ekonomiite na dvete zemji ne im e od interes da ja skratuvaat ekonomskata sorabotka, tuku so me|usebni napori {to pove}e da ja zgolemuvaat. Deficitot vo razmenata na srpska strana ne e samo posledica na pazarnite me-hanizmi, tuku i na s$ u{te prisutnata negativna percep-cija na proizvodite od Srbija na hrvatskiot pazar.“Jasno e deka mora da se obezbedi prood na srpskite stoki i kapital vo Hrvatska. Toa te{ko mo`e da se os-tvari preku individualni `albi, zatoa e potrebno re{avawe na problemot na dr`avno nivo. Za toa da se slu~i o~ekuvame celos-na poddr{ka od hrvatskite

DEJAN JOVOVI]SOVETNIK VO BIROTO ZA REGIONALNA SORABOTKA VO STOPANSKATA KOMORA NA SRBIJA

“Jasno e deka mora da se obezbedi prood na srpskite stoki i kapital vo Hrvatska. Toa te{ko mo`e da se ostvari preku individual- ni `albi, za toa e potrebno re{avawe na problemot na dr`avno nivo, za {to o~ekuvame celosna poddr{ka od hrvatskite dr`avni strukturi”.

SO ME\USEBNA SORABOTKA DO PODOBRI REZULTATI

���� Voveduvaweto na reciprocitet verojatno }e gi uramnote`i ekonomskite odnosi me|u Srbija i Hrvatska. Na dvete zemji ne im e od interes da ja skratuvaat ekonomskata sorabotka, tuku so me|usebni napori treba s$ pove}e da ja zgolemuvaat

dr`avni strukturi. Pokraj toa, postojat i razli~ni ne-carinski prepreki vo trgovi-jata, kako na hrvatskata, taka i na srpskata strana, koi ja ote`nuvaat me|usebnata razmena”, izjavi Jovovi}.

STRUKTURA NA RAZMENATA

Strukturata na srpskata stoka vo razmenata so Hrvatska e nepovolna. Dominiraat

surovini i repromateri-jali, kako i proizvodi vo niska faza na obrabotka. Na hrvatskiot pazar od Srbija mo`e da se izvezuva sve`o ovo{je, meso i mesni pre-rabotki, vino i alkoholni pijalaci, grade`en materi-jal, metalni `ici i mre`i, proizvodi od crnata i oboe-nata metalurgija, metalskata i ma{inskata industrija, farmacevtski i proizvodi

od avtoindustrijata.Me|utoa, Jovovi} naglasi deka dvete zemji se so golemi zagubi bidej}i ima samo nekolku primeri na povisoki formi na delovno-tehni~ka sorabotka me|u kompaniite.“S$ u{te nema zaedni~ki vlo`uvawa, sorabotka ili zaedni~ki nastapi na treti pazari. Tehnolo{kata povr-zanost na kompaniite vo mi-natoto ovozmo`uva{e obno-vuvawe na visoki oblici na sorabotka vo ma{inogradbata, elektroindustrijata, energe-tikata, proizvodstvoto na telekomunikaciska oprema, tekstilnata i ko`arsko-prerabotuva~kata industrija,

drvoprerabotuva~kata indus-trija i IT-tehnologijata.Biznismenite od dvete zemji znaat deka ima prostor za ponatamo{no unapreduvawe na sorabotkata, a pravnata ramka za toa od juni 2009 godina e i Dogovorot za ekonomska sorabotka me|u Srbija i Hrvatska, koi vo Zagreb go potpi{aa pretstav-nicite na vladite. Dogovorot predviduva zaedni~ki nastap i sorabotka na pazarite vo regionot, Rusija i drugite pazari. Srbija, kako i pove}eto zemji na CEFTA, vo potpolnost gi liberalizira{e trgovinsko-in-dustriskite proizvodi. Za zem-

jodelskite proizvodi odreden stepen na za{tita ostana samo vo trgovijata so Hrvatska, Albanija i Moldavija. Vo 2009 godina bea ostvareni pregovori za ponatamo{na liberalizacija na zemjodel-skite proizvodi me|u ~lenkite na CEFTA. So Albanija i Mol-davija e dogovorena potpolna liberalizacija, a me|u Srbija i Hrvatska postepeno namalu-vawe ili eliminirawe na povlasteni carinski dava~ki i zgolemuvawe na kvotite vo dvegodi{en vremenski period.

Page 15: BR.65_kapital_ponedelnik_ 21 juni  2010

21.06.2010 15BALKAN BIZNIS POLITIKA

Nevrabotenosta vo Grcija vo prvite tri meseci od godinata

porasna na 11,7%, od 10,3% vo prethodnoto trimese~je i dostigna najvisoko nivovo poslednite deset godini,soop{ti gr~kiot Zavod zastatistika. Se o~ekuva ne-vrabotenosta da prodol`i da se zgolemuva do krajotna godinata poradi merki-te na {tedewe i konsoli-dacijata na javnite finan-

sii, koi se del od uslovite za dobivawe na kredit od Me|unarodniot monetaren fond (MMF) i zemjite od evrozonata vo visina od 110 milijardi evra. Ekspertite smetaat deka s$ ostanato, osven zgolemenata nevrabotenost, bi pret-stavuvalo iznenaduvawe. Grcija minuva niz golema recesija i ekonomistite se soglasuvaat deka prognoza-ta na MMF deka nevrabo-

tenosta vo Grcija }e dostigne 15% do krajot na godinata e realna. Multinacionalnata

kompanija Glenkor otvora rudnik vo

okolinata na Bor, vo Repub-lika Srbija. Investicijata vredna 120 milioni evra }e vraboti 400 rabot-nici. Glenkor do krajot na godinava }e zapo~ne so podgotovkite za otvorawe na rudnik za bakar i zlato vo Bor.“Vo prvata faza }e investi-rame 50 milioni dolari”,

potvrdi Nik Popovi}, me-naxer na Glenkor, zadol`en za proekti od oblasta na oboenite metali vo Isto~na Evropa. Popovi} objasni deka Glenkor i Rudarsko-topilni~arskiot basen Bor (RTB) }e bidat strate{ki partneri pri otvoraweto na rudnikot Cerovo, a sopstveni~kiot del }e bide definiran po komplet-noto sogleduvawe. Spored procenkite, rudnite rezervi

vo Cerovo iznesuvaat 120 milioni toni od koi vo narednite dve decenii bi mo`elo da se dobijat okolu 350.000 toni bakar, 18 toni zlato i 120 toni srebro.

GLENKOR INVESTIRA 120 MILIONI EVRA VO BOR

NEOPHODNI SE EKONOMSKI REFORMI VO BIH

SLOVENE^KITE SINDIKATI GI SOZDADOA TAJKUNITE?

Vistinskoto re{enie za u`asnata sostojba na ekonomijata vo Bosna i Her-

cegovina (BiH) e sproveduvaweto na ekonomski reformi, izjavi visokiot pretstavnik za BiH, Val-entin Incko.“Ovie reformi bi donele pros-peritet na celata zemja, bi ja podgotvile za ~lenstvo vo Evrop-skata unija (EU) i na gra|anite bi im ovozmo`ile ogromni ben-eficii”, izjavi Incko.Primarna cel na ovie reformi e sozdavawe na novi rabotni mes-ta, bidej}i vo BiH ima polovina milion nevraboteni. Incko na-pomena deka vlasta vo BiH mora da prezeme isti ~ekori kako funkcionerite od drugite zemji vo tranzicija koi vklu~uvaat sproveduvawe na konkretni ekonomski razvojni strategii, industriski strategii, izvozni i energetski strategii, donesuvawe na zakon za obligacioni odnosi, kako i modernizacija na sistemot na bankarska supervizija.

Pet slovene~ki sindikati ba-raat ostavka na ministerot za trud poradi izjavata

deka sindikatite se delumno odgovorni za sozdavaweto na sistemot koj sozdade tajkuni.Liderot na sindikatot Neodvis-nost, Drago Lombar, izjavi deka ministerot Ivan Svetlik treba da dade ostavka poradi izjavata deka rabotnicite se odgovorni za tajkunite i za toa {to e izvr{ena privatizacija.Pretstavnicite od sindikatite KS 90, Solidarnost, Neodvisnost i Pergam izjavija deka }eprodol`at da protestiraat protiv predlo`enite reformi i deka e mo`no da organiziraat generalen {trajk. Tie `alat {to slovene~kata vlada do parlamen-tot podnese klu~ni zakoni bez da se konsultira so niv.

SLOVACI ]E OTVORAT FABRIKA VO SRBAC

Vo gradot Srbac vo Bosna i Hercegovina na esen bi trebalo da po~ne izgradba

na sovremena fabrika za proiz-vodstvo na sirewe od belkite na jajca. Investicijata bi ~inela 1,5 milioni evra. Jozef Polomski, sopstvenik na fabrikata Doma od slova~kiot grad Prohov, izjavi deka Sr-bac ima prirodni, ekolo{ki, surovinski i ~ove~ki resursi i poradi toa postoi golem interes za otvorawe na fabrika, pod uslov lokalnata vlast da dade celosna poddr{ka vo ovoj proekt.“Kapacitetot na ovaa fabrika e 1,5 milioni jajca, {to okolinata na Srbac mo`e da ja obezbedi”, izjavi Polomski, dodavaj}i deka negovata fabrika vo Prohov godi{no prerabotuva 65 milioni jajca i na pazarot ispora~uva 3.000 toni razni proizvodi.

NAJGOLEMA NEVRABOTENOST VO GRCIJA VO POSLEDNITE DESET GODINI

� OGLASI ZA VRABOTUVAWE

� REVIZORSKI IZVE[TAI

� SITE VIDOVI FINANSISKI IZVE[TAI

� TENDERI

� POVICI ZA SVIKUVAWE AKCIONERSKI SOBRANIJA

� SEMINARI, OBUKI, SOVETUVAWA I KONFERENCII

� SITE OSTANATI SOOP[TENIJA KOI SAKATE DA GI KOMUNICIRATE SO JAVNOSTA

SEKOJ DEN VO

OBJAVUVAJTE GI VA[ITE:

Oglasuvajte gi Va{ite soop{tenija po najpovolni uslovi!Odberete go najefektivniot na~in za komunicirawe so javnosta!Na{ata ~itatelska publika e na{a najgolema prednost. Tokmu taa ni go dava pravoto da veruvame deka oglasuvaweto vo Kapital e efektivno.

LICE ZA KONTAKT:DIJANA GULAKOVA tel. 02/ 2551 441 lok.105

e-mail: [email protected]

Page 16: BR.65_kapital_ponedelnik_ 21 juni  2010

SVET BIZNIS POLITIKA21.06.201016

Liderite na zemjite-~lenki na Evropskata unija (EU) odobrija vlez na

Estonija vo evrozonata od po~etokot na sled-nata godina. So vlezot na Estonija brojot na zemji-~lenki vo evrozonata se zgolemuva na 17. So dol`ni~kata kriza koja se {iri od Grcija do [panija ~lenstvoto na Estonija mo`e da izgleda pove}e kako kletva, ot-kolku kako blagoslov.Postojat {pekulacii deka zemjite bi mo`ele da ja napu{tat edinstvenata valuta, evroto, a nekoi se somnevaat deka Estonija e podgotvena na ovoj poteg.“Odr`uvaweto na niski stapki na inflacija vo Estonija }e bide golem predizvik”, predupredi Ev-ropskata centralna banka minatiot mesec.Sepak, evroto ostanuva me|u najsilnite valuti vo svetot i za ~lenstvo gi ot-vora vratite na sekoj klub so globalno vlijanie.Priklu~uvaweto na evroto e pra{awe na statusot na zemjite koi sakaat da ja zacvrstat nivnata pozicija vo Evropa, re~e Simon Tilfold, glaven ekonomist vo Centarot za evropski reformi od London.“No, isto taka mo`e da se nare~e ~ista nerazumnost Estonija da se priklu~i sega vo evrozonata, koga valutata e tolku neizves-na”, re~e Tilfold.

EVROTO SE [IRI �

VESNA [email protected] 7,2%

iznesuva javniot dolg vo Estonija od

bruto-doma{niot proizvod (BDP)

���� So dol`ni~kata kriza koja se {iri od Grcija do [panija, ~lenstvoto na Estonija mo`e da izgleda pove}e kako kletva, otkolku kako blagoslov.

Postojat {peku-lacii deka zemjite bi mo`ele da ja napu{tat ed-instvenata valuta, a ima i somne` deka Estonija ne e podgotvena na ovoj poteg

Tehnolo{kiot gigant Epl idnata godina mo`e da ima 100 milioni

korisnici na pametniot te-lefon Ajfon, predviduvaatanaliti~arite na Morgan Stenli. Brojot na korisni-cite }e se zgolemi za 30 milioni, koi zaedno so ko-risnicite koi se zabele`a-ni do krajot na minatatagodina }e ja nadminat broj-kata od 100 milioni koris-nici do krajot na 2011

godina. Na pobaruva~kata vo golema mera }e vlijae i neodamne{noto lansirawe na noviot model, Ajfon 4, smetaat vo Morgan Stenli.Epl na prviot den od prezentacijata na noviot Ajfon 4 zabele`a pove}e od 600.000 prednara~ki za ovoj smartfon. Noviot model }ebide vo proda`ba od 24 juni vo SAD, Francija, Germanija i Japonija, a pokasno i vo drugite zemji.

DO KRAJOT NA IDNATA GODINA, 100 MILIONI LU\E ]E KORISTAT AJFON[vedskiot parlament

so mnozinstvo gla-sovi go usvoi vla-

diniot predlog za izgradba na deset novi namesto postoe~kite, dotraeni, nuklearni reaktori.So toa prakti~no e ukinata zabranata za izgradba na novi reaktori, koja vo [vedska be{e vo sila vo poslednite tri decenii.Glavniot argument na protivnicite na novite reaktori be{e deka atom-

skite centrali pretstavu-vaat opasnost po `ivotnata sredina. Privrzanicite, me|utoa, uka`uvaa na faktite deka na [vedska & se potrebni izvori na energija koja ne proizveduva jaglerod-dioksid i ne pridone-suva za globalnoto zatopluvawe.[vedska vo momen-tot od nuklearnite elektrani pokriva 40%

od svojata potro{uva~ka na energija, a Vladata vo narednite decenii toj udel saka da go zgolemi na 50%.

[VEDSKA GRADI NOVI REAKTORI

ESTONIJA VLEZE VO EVROZONATANa sostanokot vo Brisel 27-te vladi od Evropa ja pozdravija zdravata ekonomska i finansiska politika {to be{e postig-nata vo Estonija vo pos-lednive godini. Estonija }e go promeni kronot vo evro na 1 januari 2011 godina.Za liderite na Uni-jata pro{iruvaweto na evrozonata na 17 zemji e znak na doverba vo edno nesre}no vreme, koga ev-roto e pogodeno i izgubi 13% od svojata vrednost vo odnos na dolarot od po~etokot na godinata.Vratata za ~lenstvo vo evrozonata ne e zatvore-na, bidej}i nie celime kon nadminuvawe na dol`ni~kata kriza, izjavi Amadeu Altafaj, portpa-rol na evrokomesarot za ekonomski i monetarni raboti, Oli Ren.“Priemot na Estoni-ja e znak za drugite zemji deka na{ata cel e da prodol`ime so pro{iruvawe na ekonom-skata i monetarnata unija preku evroto”, re~e Altafaj.So ekonomski efekt od 17 milijardi evra estonskata ekonomija e sitna. Sepak, guvernerot na centralnata banka, Andres Lipstok, sega }e mo`e da sedne so liderite od Evropskata centralna banka koja gi utvrduva kamatnite stapki.^lenstvoto e, isto taka, va`en pokazatel deka zemjata e na pat kon postignuvawe na zapadno-evropskite standardi na `iveewe. Toa e va`na cel za porane{nata sovetska republika Estonija koja dolgo vreme be{e me|u balti~kite dr`avi koi sakaat da se razvivaat. Mo`ebi najva`noto e toa {to ~lenstvoto e priz-nanie za napornata rabota i odr`uvaweto na Estonija na vistinskiot pat.Estonija zaedno so [ved-ska bea dvete zemji so najmali nedostatoci me|u prihodite i rashodite me|u site 27 ~lenki od Unijata. Osven toa, javniot dolg vo Estonija e 7,2% od bruto-doma{niot proizvod (BDP) i e mal vo spored-ba so pove}eto zemji od blokot.“Ova e golem den za Es-tonija. Preferirame da bideme vnatre i da se priklu~ime na klubot koj donesuva odluki”, izjavi premierot na Estonija, Andrus Ansip. Za vlez vo evrozonata potrebno e buxetskiot deficit da ne bide povisok od 3% od BDP, a javniot dolg ne smee da bide pogolem od 60% od BDP.Estonija e treta

K O M E R C I J A L E N O G L A S

porane{na komunisti~ka zemja koja vleguva vo ev-rozonata po Slovenija vo 2007 godina i Slova~ka vo 2009 godina. Malta i Kipar se priklu~ija vo 2008 godina.Me|utoa, golemiot bux-etski deficit koj go imaat ^e{ka, Ungarija, Bugarija Romanija i Polska nema da gi vnese ovie zemji vo evrozonata. Cenov-nata stabilnost e eden od glavnite kriteriumi za priem vo evroklubot.Spored ekonomistite, podgotovkite na Estonija da se priklu~i kon ev-rozonata sozdadoa nekoi nepovolnosti vo sporedba so sosednite zemji. Sega, koga Estonija vleze vo evrozonata, direktni pred-nosti se: pogolemiot in-teres na stranskite inves-titori i poniski tro{oci za zajmuvawe vo javniot i privatniot sektor. No, ova bi mo`ele da bidat kratkoro~ni pred-nosti. Estonija bi mo`ela mnogu brzo da bide zaseneta od finansiski te{kotii, osobeno ako evrozonata stane nesta-bilna.“Investitorite }e sa-kaat da investiraat vo Estonija samo ako Es-tonija prodol`i da bide konkurentna”, izjavi Tilford.

ANDRUS ANSIPPREMIER NA ESTONIJA

Ova e golem den za Estonija. Prefe-rirame da bideme vnatre i da se priklu~ime na klubot koj nosi odluki.

Page 17: BR.65_kapital_ponedelnik_ 21 juni  2010

JAVNA OBJAVA I.br.2/10(vrz osnova na ~len 46-b od Zakonot za izmenuvawe i dopolnuvawe na Zakonot za

izvr{uvawe "Sl. Vesnik na RM" br. 8 od 17.01.2008 god.)Izvr{itelot Pavel Toma{evski od Skopje, bul: Kuzman Josifovski – Pitu br. 28-4/4, vrz osnova na baraweto za sproveduvawe na izvr{uvawe od doveritelot Dru{tvo za proizvodstvo, trgovija i uslugi MAKSIGNAL DOO od Skopje, so EDB 4030983258973 i sedi{te na ul. Dame Gruev br. 1, zasnovano na izvr{nata isprava MV TS br. 2084/09 od 08.10.2009 na Osnoven sud Skopje 2 - Skopje, protiv dol`nikot ZATO Trgovsko dru{tvo za vrabotuvawe na invalidi za proizvodstvo i trgovija na sekundarni surovini DOO Skopje EDB 4030004513186 i sedi{te na bul. ABNOJ br. 102/5, a se odnesuva za dostavuvawe na Nalog za izvr{uvawe (vrz osnova na ~l.86 st.1 od Zakonot za izvr{uvawe) na den 11.06.2010 godina go

P O V I K U V A Dol`nikot ZATO Trgovsko dru{tvo za vrabotuvawe na invalidi za proizvodstvo i trgovija na sekundarni surovini DOO Skopje, zaradi dostava na nalog za izvr{uvawe (vrz osnova na ~l.86 st.1 od Zakonot za izvr{uvawe) I.br. 2/10 od 26.03.2010 godina VO ROK OD 3 (TRI) DENA, smetano od denot na poslednoto objavuvawe na ova javno povikuvawe vo javnoto glasilo.SE PREDUPREDUVA Dol`nikot ZATO Trgovsko dru{tvo za vrabotuvawe na invalidi za proiz-vodstvo i trgovija na sekundarni surovini DOO Skopje, deka vakviot na~in na dostavuvawe se smeta za uredna dostava i deka negativnite posledici koi mo`at da nastanat }e gi snosi samata stranka (dol`nik). Ovaa objava se smeta za PRVA, VTORA ..... [ESTA

I Z V R [ I T E L: PAVEL TOMA[EVSKI

K O M E R C I J A L E N O G L A S

K O M E R C I J A L E N O G L A S

K O M E R C I J A L E N O G L A S

JAVNA OBJAVA I.br.5/10(vrz osnova na ~len 46-b od Zakonot za izmenuvawe i dopolnuvawe na Zakonot za

izvr{uvawe „Sl. Vesnik na RM’’ br. 8 od 17.01.2008 god.)Izvr{itelot Pavel Toma{evski od Skopje, bul: Kuzman Josifovski – Pitu br. 28-4/4, vrz osnova na baraweto za sproveduvawe na izvr{uvawe od doveritelot Dru{tvo za proizvodstvo, trgovija i uslugi MAKSIGNAL DOO Skopjeod Skopje, so EDB i sedi{te na ul. Dame Gruev br. 1, zasnovano na izvr{nata isprava MV.XVI.TS.br.2599/09 od 29.01.2010 na Osnoven sud Skopje 2 Skopje, protiv dol`nikot Dru{tvo za transport, trgovija i uslugi INTER - SAT DOOEL uvoz-izvoz Skopje EDB 4030990243175 i sedi{te na ul. Meglenska br. 11, a se odnesuva za dostavuvawe na Nalog za izvr{uvawe (vrz osnova na ~l.86 st.1 od Zakonot za izvr{uvawe) na den 15.06.2010 godina go

P O V I K U V A Dol`nikot Dru{tvo za transport, trgovija i uslugi INTER - SAT DOOEL uvoz-izvoz Skopje, zaradi dostava na Nalog za izvr{uvawe (vrz osnova na ~l.86 st.1 od Zakonot za izvr{uvawe) I.br. 5/10 od 26.03.2010 godina VO ROK OD 3 (TRI) DENA, smetano od denot na poslednoto objavu-vawe na ova javno povikuvawe vo javnoto glasilo.SE PREDUPREDUVA Dol`nikot Dru{tvo za transport, trgovija i uslugi INTER - SAT DOOEL uvoz-izvoz Skopje, deka vakviot na~in na dostavuvawe se smeta za uredna dostava i deka nega-tivnite posledici koi mo`at da nastanat }e gi snosi samata stranka (dol`nik). Ovaa objava se smeta za PRVA, VTORA ..... [ESTA

I Z V R [ I T E L: PAVEL TOMA[EVSKI

K O M E R C I J A L E N O G L A S

Page 18: BR.65_kapital_ponedelnik_ 21 juni  2010

PATOT DO USPEHOT21.06.201018

Ne be{e tolku odamna koga vo biznisot so re-klami vladeeja kreativci {to mo`ea da nater-aat starica da

gi dade poslednite 10 dolari za edno kutiv~e so krem “za podmladuvawe”. No, tie denovi se minato. Sega, so digitalnite mediumi vo centarot na zbidnu-vawata – Gugl (Google), Fejsbuk (Facebook), MajSpejs (MySpace) i ostanatite - s$ se vrti okolu brojkite. A, eden tip {to odi naokolu i zakupuva reklamen prostor vo mediumite e kralot. Negovoto ime e Irvin Gotlib. No, mo`eme slobodno i da go vikame “~ovekot od 59 mili-jardi dolari”. Minatata godina, glavniot menaxer na Grup M (Group M), kompanija za zakup na rekla-men prostor, koja e oddel na konglomeratot VPP Grup (WPP Group), ima{e naso~eno pove-}e od 16% od svetskite 364 milijardi dolari potro{eni za reklamirawe. Toj ne samo {to gi razbira mediumite podobro od site drugi, tuku ja ima mo}-ta da ja naso~uva ovaa indus-trija kon svojata vizija. A, vo posledno vreme taa vizija gi natera starite mediumi da zem-aat ~asovi od novite, bazirani na internet-platformata.

“Da re~eme, sakate da proda-dete grejpfrut. Za da go storite toa na tradicionalen na~in }etreba{e da zakupite minuti dodeka trae “Voved vo anato-mija” ili da plasirate rekla-mi vo Vog (Vogue), pravej-}i analizi okolu navikite na gleda~ite i ~itatelite ba-zirani vrz demografija. No, vo digitalniot svet zakupuva~ite na reklamen prostor ne mora ni{to da pretpostavuvaat. Tie samo treba da rabotat so poda-toci”, veli Gotlib. Toj objasnuva deka onie {to se zanimavaat so marketing na Internet go sledat odnesu-vaweto na korisnicite. Sekoj pat koga korisnicite }e popol-nat nekoja anketa, }e kupat ne{to onlajn i sl., toa stanuva dragocen izve{taj za nivnite naviki i vkusovi, {to potoa gi sledi niz Internet. Ovie poda-toci im davaat na marketing-stru~wacite mnogu dobra osnova za kroewe na nivnite strategii okolu plasiraweto na reklamni poraki.

POSEBNI REKLAMI ZA MAMA, TATO, BATO...

No, zo{to da se zapre tuka? Ona {to vistinski mu treba na biznisot e spoj od vlijanieto na starite mediumi so bogatstvoto na podatoci so koe raspolaga Internetot. Vo 2006 godina Grup M plasirala, sledela i izmerila 200 milijardi onlajn-impresii, a taa brojka mina-tata godina e enormno zgole-mena. Toa se mnogu podatoci za navikite na lu|eto, {to go tera Gotlib da misli kolku bi bilo korisno da se rasprsne toa more od informacii

kon mediumite {to ne se bazirani na Internet. “Ako imate tri televi-zori doma, decata }e dobijat edna poraka, majkata druga, a tatkoto treta reklamna pora-ka”, veli toj. Gotlib ne zastanuva samo na vizijata, toj ve}e go ostvaruva ova scenario. Lani, toj be{e eden od glavnite investitori na Invi-di Teknoloxis (Invidi Technologies), nova tehnolo{ka kompanija od Wu Xersi koja se zanimava so oprede-luvawe na vozrasta,

IGOR [email protected]

�“Vo digitalniot svet zakupuva~ite na reklamen prostor ne mora ni{to da pretpostavuvaat. Tie samo treba da rabotat so podatoci”

KRAL NA ADVERTAJZINGOTIRVIN GOTLIBDIREKTOR NA GROUP M

polot, lokacijata, prihodite i etni~koto poteklo na tele-viziskite gleda~i, za potoa da ispra}a targetirani reklamni poraki do razli~ni TV-aparati vo ista ku}a. Investicijata od 25 milioni dolari, veli Got-lib, }e & pomogne na Grup M da go targetira reklamiraweto kon kakov bilo ekran - televi-zor, mobilen ili kompjuter. “I dodeka tehnologijata e dovolno razviena za da ovozmo`i vakvi raboti, biznis-pravila s$ u{te ne pos-tojat”, veli Gotlib. Sledniot ~ekor e da se napravat zdelki so TV-mre`ite, prakti~no ona {to go raboti toj celi 38 godini.

“MORA DA BIDEME PRED VREMETO”

Roden vo 1949 godina, od majka Rusinka i tatko Poljak, Gotlib po-rasnal vo Japonija. Kako tinejxer do{ol vo Wujork kade {to zapi{al sredno u~ili{te, no potoa go napu{til i

po~nal da raboti vo advertajz-ing-agencija. Ottoga{ negoviot podem vo reklamniot biznis, poto~no vo zakupuvaweto re-klamen prostor (t.n. media buy-ing), odi vrtoglavo nagore. Toj ne samo {to ima ogromno iskustvo vo oblasta na tradi-cionalnite mediumi, tuku e izvonreden poznava~ na novite tehnologii, do najsitni detali. Minatata godina toj inicira{e dogovor so TV-mre`ata En-Bi-Si Juniverzal (NBC Universal), {to go smeni stariot model na kupuvawe na TV reklamen prostor, a toa e {to pove}e gleda~i, poskapo ja pla}ate reklamnata sekunda. Blagodarenie na digi-talnite videorekorderi {to ovozmo`uvaat da gi preskoknete reklamite, Gotlib sfatil deka popularnosta na TV-{outo ne e ve-}e va`na. Im rekol na odgov-ornite vo En-Bi-Si deka }e im pla}a vrz osnova na toa koj gi gleda reklamite. Toa be{e kontroverzen poteg, no konkurentite go prifatija noviot sistem.

“Digitalnite videorekorderi s$ pove}e se vgraduvaat vo standardnite TV-priemnici. Televizijata }e stane digital-na do 2010 godina. Kakvo vli-janie }e ima toa vrz na{iot biznis, sega i za pet godini? Moravme ova da go storime za da bideme pred vremeto i da gi dvi`ime promenite”, veli Gotlib. Kako {to izbleduva granicata me|u Internetot i televizijata, gleda~ite }e mo`at da imaat s$ pogolema kontrola vrz toa {to go gledaat. Toa neminovno }e zna~i gledawe pomalku reklami, i toa Gotlib go znae. Pa taka, dodeka tro{i pari za reklami vo tajmingot na ultra-popularni serii kako “Izgube-ni” (Lost), toj istovremeno saka da poseduva {ou-programi za da otkrie novi na~ini kako da gi “bombardira” so re-klami. Za taa cel, Gotlib ja startuva{e GrupM Entertein-ment (GroupM Entertainment), produkcija koja }e kreira s$ - od rok-koncerti do TV-serii, {to }e odat vo udarni televiz-iski termini.

���� Zaboravete go Google. Vistinskiot kral na advertajzingot e 60-godi{niot zakupuva~ na reklamen prostor, Irvin Gotlib. Toj ne samo {to gi razbira mediumite podobro od site drugi, tuku ja ima mo}ta da ja naso~uva ovaa industrija kon svojata vizija

Page 19: BR.65_kapital_ponedelnik_ 21 juni  2010

21.06.2010 19BIZNIS I TEHNOLOGIJA

KAKVI VEB-STRANICI NAJMNOGU SE BARAAT VO MAKEDONIJA Osnovni i informativni veb-sajtovi � Stati~ni veb-sajtovi so okolu 5 strani, so informacii okolu � kompanijata, proizvodite i uslugite i kontakt-informacii. Joomla � zabavni portali i forumi Trendot na zabavni portali izraboteni vo � Joomla ili Drupal, na primer, se pogolem del od portalite za zabava vo Makedonija. Veb-prodavnici � Moderni onlajn-prodavnici so mo`nost za pora~uvawe na � najrazli~ni proizvodi i direktna dostava do va{iot dom. Web � 2.0 veb servisi Posebno mi se dopa|a {to vo posledno vreme izleguvaat novi � i inovativni veb-servisi ~ij broj na korisnici sekojdnevno se zgolemuva.(Izvor e – nevladina)

Kako rezultat na rastot na brojot na internet-korisnici vo zemjava, kom-paniite stanuvaat s$ pove-}e svesni za potrebata

od funkcionirawe na Internet. Spored ekspertite, potencijalot za osvojuvawe na makedonskite korisnici e ogromen, bidej}i vo momentov najgolem del od niv najmnogu gi posetuvaat stranskite veb-stranici. Dokolku pred godina-dve kompaniite veb-stranicite gi sfa}aa kako luksuz i bea svedeni na obi~ni internet-bro{uri na koi glavnata sekcija be{e sekcijata “Za Nas”, denes golem broj kompanii

po~naa da razmisluvaat za vistin-sko iskoristuvawe na mo`nostite na Internetot, so cel {to pove}e da se dobli`at do svoite klienti. Pazarot na veb-re{enija denes vo zemjava e solidno razvien i postojat golem broj IT-kompanii i frilenseri {to nudat izrabotka na veb-stranici. Spored prviot ~ovek na kompanijata za IT-solucii Nekst-Sens (*NextSence), Vasko Kronevski, vo izminatiov period specifi~no e toa {to se pogolem broj mali i sredni kompanii se zainteresirani za izrabotka na kvalitetni veb-re{enija. Kronevski veli deka kompaniite ve}e ne doa|aat kaj niv so zborovite deka sakaat da izrabotat veb-stranica, odnosno obi~na digitalna bro{ura, tuku

od veb-razviva~ite baraat da im se izraboti re{enie preku koe do maksimum }e gi iskoristat najnovite tehnolo{ki mo`nosti so cel da gi iskoristat delovnite celi. “Dokolku ja sporedam sostojbata pred devet godini i denes, vo poslednive {est do devet meseci kompaniite od nas ne baraat samo da realizirame veb vo forma na onlajn-bro{ura, tuku baraat ce-losna poddr{ka za izrabotka na veb-strategija. Interesno e toa {to kompaniite od nas baraat nie da im pomogneme da gi doznaat mo`nostite na Internetot, da ja analizirame kompanijata i na istata da & iz-rabotime onlajn-re{enie koja nema da bide samo internet-bro{ura, tuku istata }e pretstavuva celosno

onlajn-re{enie”, veli Kronevski.

KOMPANIITE POVE]E DA SE ZAPOZNAAT SO MO@NOSTITE KOI GI NUDI MRE@ATA

Spored Martin Mihajlov, asis-tent na Katedrata za e–biznis na Ekonomskiot fakultet vo Skopje, iako rabotite zapo~nale da se dvi`at od mrtva to~ka, sepak, potrebno e makedonskite kompanii u{te pove}e da se zapoznaat so mo`nostite koi gi nudi veb-stranicata.“Vo Makedonija golem del od kom-paniite koi imaat golem potencijal da gi koristat veb-stranicite za dobli`uvawe do potro{uva~ite ne go pravat toa. Eve, za primer }e gi spomenam najgolemite trgovski sinxiri vo zemjava. Tie na veb

stranicite mo`at da gi informiraat potro{uva~ite za najnovite popusti, za novite proizvodi na raftovite. Potoa, sekade vo svetot i vo zemjava se popularni receptite preku koi eden supermarket kako namirnici za podgotovka na receptot mo`e da gi koristi svoite proizvodi koi gi prodava”, smeta Mihajlov. Spored nego, golem broj kompanii vo zem-java pod veb-stranica podrazbiraat onlajn-oglas, koj namesto vo vesnik se objavuva na Internet, {to e mnogu lo{o. Iako ima pobaruva~ka i sekoj saka da ima veb-stranica, sepak, spored Mihajlov, mal-kumina se svesni za vistinskata potreba od poseduvaweto na kvaliteten veb. Kom-paniite vo svoite veb-stranici mnogu retko gi koristat na-jnovite tehnolo{ki mo`nosti so koi bi im ponudile na kli-entite podolgo da se zadr`at na istata i da doznaat za na-jnovite proizvodi na istata. “Naj~esto kompaniite vo zemjava ja odbiraat najevtinata varijanta, a firmite koi se zanimavaat so veb-dizajn zemaat duri pove}e od {to treba da se naplati za istata”, smeta Mihajlov. Golem problem e i toa {to makedon-skite kompanii otkako }e napravat veb-stranica ne vrabotuvaat lica koi }e se gri`at za istata i }e ja a`uriraat so novosti povrzani so kompanijata.

JAZ VO PONUDATANA VEB-RE[ENIJA

Cenata za izrabotka na edna veb-stranica se dvi`i od 100 do 10 iljadi evra, pa nagore, vo zavisnost od toa {to kompanijata saka da do-bie od veb-stranicata. Vo zemjava postojat golem broj frilenseri koi veb-stranica mo`at da izrabotat i za cena od 100 do 500 evra. No, sepak, eden programer samostojno mo`e da izraboti samo osnoven veb, a spored ekspertite, za istiot da prerasne vo kvalitetna veb-strani-ca potrebno e na istata da raboti cel tim kreativci i programeri koj bi odgovoril na barawata na klientot. Vo Makedonija, sepak, poradi slabata plate`na mo} na kompaniite golem del od niv se odlu~uvaat za poevtinata varijanta, no spored kompaniite koi seriozno se zanimavaat so izrabotka na veb-re{enija, za da se dobie kvalitet potrebno e da se plati pove}e. Ot-tuka, spored Mihajlov, vo zemjava vidliv e golem jaz na pazarot na izrabotka na veb-stranici.“Od edna strana imate kompanii koi nudat preskapi veb-stranici, a od druga strana imate poedinci koi veb-stranici izrabotuvaat za 100 evra. Fali sredinata, falat timovi koi za dostapni, a ne evropski ceni, bi nudele kvalitetni veb-re{enija. Poradi toa kompaniite vo Make-donija koi s$ u{te ne se dovolno svesni za potrebata od kvalitetna veb-stranica naj~esto se odlu~uvaat za poevtinata varjanta, bidej}i ne se spremni da platat evropski ceni za izrabotkata”, smeta Mihajlov. I spored Kronevski frilenserite mo`at da napravat veb-stranica i voop{to ne se somneva vo is-toto, me|utoa i toj se soglasuva deka za izrabotka na vistinsko i kvalitetno onlajn-re{enie e potre-ben tim.“Cenata na re{enieto se odreduva vo zavisnost od baraweto na klientot. Zna~i, dokolku nekoj

���� Dokolku kompaniite sakaat da ostanat vid-livi za okoto na korisnicite na Internet vo zemjava koi se 54% od populacijata, tie }e mora da im ponudat vistinski internet-predizvik. Sega e momentot koga koristeweto na Internetot treba da se lokalizira i Makedoncite da se prenaso~at kon internet-uslugite koi vo idnina bi gi koristele od makedonski kompanii

SÉ POGOLEMIOT BROJ MAKEDONCI NA INTERNET SOZDAVA NOVI TRENDOVI

KOMPANIITE BARAATMODERNI VEB-RE[ENIJA

saka onlajn-prodavnica so pet il-jadi artikli, vo toj slu~aj takvoto re{enie e skapo. Ako stanuva zbor, pak, za prodavnica od deset, pet-naeset proizvodi koi manuelno gi a`urira, toga{ toa bi ~inelo mnogu poevtino”, smeta Kronevski.Sored nego, za edna kompanija da go

iskoristi maksimu-mot na Internetot, potrebno e istata da napravi link me|u toa {to kompanijata & nudi na javnosta, odnosno koi se nejzinite poraki kon kupuva~ite, kon partnerite i kon klientite i vrz baza na toa, kako {to kompanijata komunicira vo sekojdnevieto da prodol`i da komu-nicira i preku novite mediumi.“Pogre{no e koga kompaniite }e dojdat i }e ka`at napravi mi veb-stranica, bez nikakvi precizni barawa. Se slu~uva da se pobara veb-prezentacija samo poradi faktot {to kompanijata ednostavno nema svoja veb-prezentacija, bez da se sogleda potrebata i prednostite od veb-stranicata”, veli Kronevski.

KAKO TREBA DA IZGLEDA MODERNA VEB-STRANICANA EDNA KOMPANIJA

Veb stranicite na makedonskite kompanii vo globala s$ u{te se samo od informativen karakter so ednonaso~na komunikacija. Spored Nikola Bojkov, pretsedatel na nevladinata organizacija za e – biznis E - nevladina od Skopje, tie se s$ u{te daleku od momen-talnite trendovi i dostignuvawa vo ovaa oblast. Vo izminatiov period izgledot na veb-stranicite do`iveal i evolucija od {arenoto kon ednostavnoto.“Pod moderno veb-re{enie denes ne se podrazbira svetkava, razigrana i dobro na{minkana veb-stranica. Vsu{nost, trendot s$ pove}e se

dvi`i vo pravec na ednostavnost i brzina vo prika`uvawe na veb-sodr`inite, na navigacija i pov-rzanost na sodr`inite so dobro naglaseni linkovi”, veli Bojkov.Pokraj toa, ona {to e primer vo svetot, a vo izminatiov period zapo~na da se primenuva i kaj nas,

e toa {to svetskite

veb-sajto-vi ve}e odamna sfatija deka

mora da ja odr`uvaat dvojnata komu-nikacija so svoite posetiteli i da se integriraat so ve}e postoe~kite socijalni mre`i. “So ogled na faktot deka 54% od naselenieto vo zemjava e postaro od 15 godini, koristi Internet, i toa 74% od niv koristat Internet sekoj den, potrebata za prezentirawe na Internet na makedonskite kompanii e realna i sekoj den pogolema. So s$ pogolemoto koristewe na Internetot, po avtomatizam i kom-paniite }e mora da se prilagodat kon barawata na svoite klienti, pa zatoa o~ekuvam vo bliska idnina sekoja makedonska kompanija da ima svoja veb-stranica i da go zameni faksot so e-po{ta. Ova normalno bi zna~elo i golem razvoj na pazarot za veb-stranici”, veli Bojkov. Spored ekspertite, dokolku kompani-ite sakaat da ostanat vidlivi za okoto na 54% korisnici na Internet vo zemjava, tie }e mora da im po-nudat vistinski internet-predizvik. Sega e momentot koga koristeweto na Internet treba da se lokalizira i Makedoncite da se prenaso~at kon internet-uslugite koi vo idnina bi gi koristele od makedonski kom-panii.

GOJKO KE[[email protected]

VASKO KRONEVSKIDIREKTOR NA NEXTSENSE Kompaniskata veb-stranica ne treba da bide samo internet-bro{ura, tuku ista-ta da pretstavuva celosno onlajn-re{enie, {to na fir-mite }e im pomogne vo pogled na gri`ata na koris-nicite, vo delot na predproda`ba, vo delot na komunikacija so potro{uva~ite, ili vo odnos na self servis uslugi za kli-entite

NIKOLA BOJKOVPRETSEDATEL NA E–NEVLADINA So s$ pogolemoto koristewe na Inter-netot, po avtomatizami kompaniite }e mora da se prilagodat kon ba-rawata na svoite klienti,pa zatoa o~ekuvam deka vo bliska idnina sekoja makedonska kompanija da ima svoja veb-stranica i da go zameni faksot so e-po{ta.

Page 20: BR.65_kapital_ponedelnik_ 21 juni  2010

MARKETING21.06.201020

IVAN ROGLI]Triple S Learningwww.TSL.mk

IVAN ROGLI]IVAN ROGLI]Triple S Learningwwwwwwwwwwwwwww.TS.TS.TS.TS. SL.mL.mL.mL.m. kkkk

Vo pove}eto firmi na-jgolem del od profitot doa|a od 20%-30% od kupuva~ite, proizvodite i transakciite, dodeka 30%-

40% se neprofitabilni.Glavniot problem e da se utvrdi koi se koi. Toa mo`e da se postigne so pomo{ na profitnata mapa.Profitnata mapa podrazbira grupirawe na kupuva~ite, proiz-

TRKATA PO PROFITOT ZAPO^NUVA VO SAMATA FIRMA ���� Profitnata mapa e korisno sredstvo za pretstavuvawe na odnosite

me|u kupuva~ite, proizvodite, uslugite i transakciite

vodite, uslugite i transakciite spored profitabilnosta, kako i analizirawe na klu~nite faktori {to go zgolemuvaat profitot. Taa e osnova za brzo zgolemu-vawe na profitabilnosta na firmata preku podobra kontrola na poedine~nostite, bez pogolemi kapitalni tro{oci.Procesot na sozdavawe profitna mapa ima pet ~ekori.

TO^NOST NA PROCESOTPrvo, donesete odluka deka prof-itabilnosta }e ja analizirate so to~nost od 70%. Predetalnata analiza bara premnogu pari, a i trae predolgo. So toa se pojavuva opasnost analizata nikoga{ da ne se pretvori vo akcija.Najbitnite rezultati obi~no mo`at da se dobijat so brza, inteligentna analiza, koja se bazira vrz iskustvoto i procen-

kata. Otkako }e sozdadete slika za profitabilnosta na firmata, preciznosta treba da se zgolemi samo ako novite informacii mo`at zna~itelno da vlijaat vrz nekoja va`na akcija.

BAZA NA PODATOCI ZA PROFITABILNOSTA

Vtoro, sozdadete baza na po-datoci za profitabilnosta vo odreden vremenski period. Izberete reprezentativen vre-menski interval, naj~esto dva do {est meseci, i celokupnoto mno`estvo na transakcii (pr. pora~ki) vnesete go vo kompjuter. Sekoja transakcija treba da gi sodr`i klu~nite informacii, vklu~uvaj}i go identitetot na kupuva~ot, proizvodot, kako i posebnite uslugi. Potoa, kreirajte funkcii na tro{ocite, {to }e gi iskoristite za od bruto-mar`ata na tran-sakcijata da go dobiete neto-profitot. Najdobro e tro{ocite da gi raspredelite so pomo{ na lesno merliva varijabla. Na primer, raspredelbata na tro{ocite na raboteweto po transakcija ili pora~ka obi~no funkcionira, bidej}i sekoja pora~ka vklu~uva primawe na nara~kata i podignuvawe. Tro{ocite za zalihi mo`at da se presmetaat vrz baza na iskustvo-to. Na primer, ~uvawe na zaliha na artiklot “A” za dve nedeli, artiklot “B” za ~etiri nedeli, a “V” za osum nedeli. Transportnite tro{oci mo`at da se raspredelat vrz baza na lokacijata na kupuva~ot (region,

oddale~enost od distributivniot centar). Ostanatite tro{oci mo`at na sli~en na~in da se raspredelat so adekvatna to~nost.Va`no e da se raspredelat site tro{oci, vklu~uvaj}i gi i re`iskite tro{oci. Toa e neophodno zaradi dve pri~ini. Prvo, so toa se sozdava navika da se gleda vkupnata cena na biznisot koga se odlu~uva dali treba da se zadr`i ili promeni nekoja glavna komponenta. Vtoro, taka analizata direk-tno se vrzuva za finansiskite izve{tai na pretprijatieto, {to obezbeduva kredibilitet i to~nost na procenkite.Kako rezultat od ovoj proces }e dobiete baza na podatoci za transakciite, zaedno so pri-hodite od sekoja transakcija, bruto i neto-profitot. Analizata na bazata na poda-toci }e ja dade profitabilnosta na odreden klient, proizvod i transakcija. Taka }e vidite kade e najgolemiot profit, a kade e zagubata.Bazata na podatoci mo`e da se upotrebi i za proektirawe na posledicite od promenite vo proizvodite, kako i promenite vo cenata na klu~nite elementi na raboteweto i proda`bata. Prvata proekcija gi poka`uva efektite od fokusiraweto na pretprijatieto vrz visokoprofi-tnite segmenti. Vtorata proekcija, pak, gi prika`uva efektite od promenata na delovniot model, za “lo{ite” klienti da stanat“dobri” klienti.

Vo sekoj moment va{ite potencijali kupuva~i se dvoumat me|u vas i

va{ite konkurenti. Za `al, pove}eto od niv ne mo`at da zabele`at nekoja su{tinska razlika. Denes kvalitetot na proizvodite i uslugite e relativno blizok, rabotnicite se kvalitetni i kompetentni, pa, zatoa naj~esto kupuva~ot se svrtuva kon cenata. Situaci-jata vo ekonomijata denes ja postavuva cenata na piedestal, kako odlu~uva~ki faktor pri kupuvaweto, no najgolemiot del od biznisite, bez ogled na de-jnosta, ne mo`at da si dozvolat da bidat najevtini.Zna~i, ako ja izolirame cenata kako faktor, {to drugo vistin-ski mo`eme da im ponudime na kupuva~ite kako bitna raz-lika od na{ite konkurenti?! Kolku ~esto si go postavuvate pra{aweto "Zo{to da me odberat mene?!”? Od bankite, pa do ponudata za brza hrana, dene{niot kupuva~ ne saka vistinski da se poma~i za da gi sogleda razlikite me|u vas i konkurencijata. Dokolku ste vo mo`nost da se natprevaruvate so cenata, OK. No, dokolku ste vo pogolemata grupa biznisi {to bara drugo re{enie, mora vistinski da se diferencirate od va{ite konkurenti na drug na~in. Ednostavno, mora da go naterate kupuva~ot da ka`e "Da, toa e razlikata, zatoa }e kupam!”. Realno, uveren sum deka duri i vo ovoj moment imate barem nekolku alatki

za lesno diferencirawe, za koi mo`ebi i ne ste svesni, a istite se relativno neiskoris-teni.Stanuva zbor za momenti. Momenti koi nitu se neobi~ni, nitu egzoti~ni, i ne pretsta-vuvaat ni{to pove}e od vrvno ispolnuvawe na o~ekuvawata na kupuva~ite. Istite se lesni za identifikuvawe, {to samo po sebe gi pravi ne{to {to pominuva kako ne{to {to "go znaeme”, a, vsu{nost, ne go vladeeme vo vistinska smisla na zborot. Zapra{ajte se – "[to o~ekuva kupuva~ot od mene?!". Otkrijte gi oblastite i unapreduvajte go sopstveniot performans vo niv s$ dodeka ne po~uvstvuvate deka ste si-gurni i mo}ni za da zavladeete so ve{tinata potrebna za nadminuvawe na konkurentite. Stanete najdobri, sigurni deka nikoj ne go pravi toa kako vas.Eve nekolku tipi~ni oblasti {to mo`at da se poka`at kako vistinski "momenti na izbor – vie pred konkurencijata”:

Bidete najbrzi i sekoga{ �navremeni. Stanete poznati po toa {to gi vozvra}ate povicite vo rok od eden ~as, garantirajte isporaka vo rok od tri dena, a pravete ja vo dva. Stanete poznati po va{ite brzi, navremeni reakcii i osvojte gi onie kupuva~i na koi brzinata na uslugata im e najva`niot faktor.Bidete najlesni za sorabot- �ka. Ova e faktorot broj eden koga stanuva zbor za

sorabotka me|u biznisi (B2B), no e podednakvo va`en fa-ktor i vo maloproda`bata. Najdete na~in kako da im olesnite na kupuva~ite. Na-malete ja administrativnata rabota, brojot na formulari {to treba da se popolnat ili odobrenija {to treba da se dobijat. Proverete kolku ste razbirlivi pred kupuva~ite, dali mo`e da se napravat korekcii vo toj pogled. Imaat li vrabotenite odredeni ovlastuvawa za odlu~uvawe ili treba da go pra{uvaat pretpostaveniot za sekoja sitnica?!Ovozmo`ete mu na kupuva~ot �izbor. Ponudete mo`nosti za personalizacija. Dene{nite kupuva~i go sakaat tokmu ona {to go sakaat, vo formata vo koja go sakaat. Sekoj go saka ona za koe pla}a vo specifi~nata forma vo koja e naviknat da go koristi. Na vas ostanuva da ponudite kolku {to e mo`no pove}e izbor i prostor za adapt-acija. Dajte im go ona {to go sakaat, a ne toa {to vie sakate da im go dadete!Demonstrirajte vrednost. �Pokraj cenata, vrednosta i kvalitetot za potro{enite pari se vtoriot najgolem odlu~uva~ki faktor. Ne mora da ste najevtini, no ponudete vistinska vrednost za parite. Ovozmo`ete mu na kupuva~ot zadovolstvo. Nikoga{ ne pomisluvajte deka tie go znaat toa. Deka sami }e ja

OLESNETE MU NA VA[IOT KUPUVA^ – VIE NASPROTI KONKURENCIJATA

vidat vrednosta. Poka`ete im ja! Vrednosta mo`e da bide kompleksna rabota, kako dolgoro~na za{teda pri pogolema investicija, ili, pak ednostavna kako ispra}awe na 7 koga kupuva~ot pora~al 6.Re{avajte gi problemite na �samoto mesto. Ovozmo`ete im ja ovaa alatka na va{ite vraboteni. Ovlastete gi da pravat odredeni odluki na samoto mesto na nastanot. Edna od najfrustrira~kite raboti za eden kupuva~, osobeno ako e toa nekoj menaxer visoko vo organizaciskata hierarhija, e koga treba da gi slu{ne zborovite "izvinete, moram da go pra{am mojot menaxer” ili, pak, "Se izvinuvam, no na{ata politika...”. Ovozmo`ete im sloboda da odlu~uvaat za malite raboti so golemo zna~ewe i osvojte gi klientite zasekoga{.Bidete konzistentni! Ova �e najva`nata rabota {to kupuva~ot ja o~ekuva. Ovozmo`ete ednakvo nivo na performans vo sekoja poedine~na interakcija so kupuva~ite. Neka bidat sigurni deka od vas sekoga{ }e go dobijat tokmu toa {to go o~ekuvaat – ednakvo nivo na izvonredna usluga, sekoga{!

Mo`ebi za va{iot biznis e potrebno ne{to drugo. [to i da e toa, koja i da e oblasta {to e klu~na, otkrijte ja i unapre-dete ja! Najdete lesen odgovor na pra{aweto "Zo{to da me odberat mene?!”.

Triple S Learning e prv i edinstven specijaliziran trening-centar vo Makedonija vo oblastite na proda`ba, usluga i uspeh. Znaeweto i metodologijata koi se sodr`ani vo trening-pro-gramite, koi gi koristat i svetskite liderski kom-panii, go izdvojuva Triple S Learning kako edinstven i inovativen vo sovremenite uslovi na rabotewe.

Page 21: BR.65_kapital_ponedelnik_ 21 juni  2010

21.06.2010 21 BIZNIS - SPORT

FUDBALOT OTPU[TA RABOTNICI

SR\AN IVANOVI][email protected]

VESNA [email protected]

Svetskoto prvenstvo vo fudbal koe se odr`uva na "crniot kontinent" bi mo`elo da & dade avtogol

na globalnata ekonomija. Osven profitot koj kompani-ite i golemite marketing-agencii od celiot svet go sobiraat poradi eufori~nata {oping-treska, postoi i riz-ik poradi masovnosta na sledeweto na ovie natpre-vari koi gi sledat razli~ni starosni kategorii i soci-jalni grupi.Zagubite koi rabotnicite bi mo`ele da gi napravat poradi gledaweto na natpre-varite vo Ju`na Afrika vo tekot na rabotnoto vreme bi mo`ele da dostignat iznos od milijardi evra. Spored presmetkite, Velika Britanija so sledeweto na najpopularniot sport na svetot, koj gi sobra trieset i dvata najdobri nacionalni

1 milijarda funti e proektiraniot mi-

nus vo ekonomijata na V.Britanija zaradi gle-

daweto fudbal

���� Spored presmetkite, Velika Britanija so sledeweto na najpopularniot sport na svetot, koj gi sobra trieset i dvata najdobri nacionalni ti-movi na planetava, bi mo`ela da izgubi milijarda funti, dodeka doma-}inot, Ju`noafrikanskata Republika, sledeweto na ovoj sport bi mo`elo da ja ~ini 80 milioni evra

SVETSKOTO PRVENSTVO ЌЕ DADE AVTOGOL

timovi na planetava, bi mo`ela da izgubi milijarda funti, dodeka doma}inot, Ju`noafrikanskata Repub-lika, sledeweto na ovoj sport bi mo`elo da ja ~ini 80 milioni evra. Srbija, ~ija reprezentacija se natprevaruva na ova prvenstvo, gledaweto na natprevar dva ~asa vo tekot na rabotnoto vreme na krajot bi mo`elo da ja ~ini okolu 23 milioni evra. Spored Dragoqub Raji} od Unijata na rabotodava~i na Srbija, mo`e da se o~ekuva javniot sektor i golemite dr`avni kompanii vo vnatre{nosta na zemjata da go skratat rabotnoto vreme

do 14 ~asot.“Izostanuvawe od rabota poradi fudbalot sekako }e ima, no ne i vo privat-niot sektor kade {to po potreba se ostanuva i pod-olgo od rabotnoto vreme. Ako ova se slu~i, mo`e da dojde do seriozni zagubi”, izjavi Raji}.

10.000 GERMANCI DO-BILE OTKAZI MINATO-TO SVETSKO PRVENSTVO

Fudbalskata treska, sepak, zafa}a globalni razmeri i masovnoto sledewe na natpre-varite e slu~aj i vo drugi zemji. Po poslednoto Svetsko prven-stvo, koe se odr`uva{e vo Germanija vo 2006 godina, okolu 10.000 Germanci do-bile otkazi. Vo tekot na minatoto Svetsko prvenstvo brojkite poka`uvaat deka Velika Britanija gubela 100 milioni funti dnevno. Zatoa institutite za menaxment na ostrovot kreirale upatstva za “pre`ivuvawe” nameneti za rabotodava~ite.Ovie bro{uri gi podgot-

GERMANCITE ZNAAT KAKO SO "JABULANI"

Oficijalnata topka na Svetskoto fud-balsko prven-stvo e edna od

glavnite temi na {ampi-onatot vo Ju`na Afrika. I golmanite, no i napa|a~ite, se `alat na nejziniot performans, koj kako posledica na tehnolo{kiot (ne)raz-voj na topkata & dava nesvojstvena promena na dvi`eweto pri udarite od dale~ina.Prvo golmanite go krenaa svojot glas, ne mo`ej}i da se pomirat so faktot deka voop{to ne mo`at da ja presmetaat traektorijata na topkata, koja na samo dva metri pred nivniot gol, dokolku e {utnata od dvaeset i pove}e metri, naglo ja menuva i brzinata, no i pravecot. “Da me pra{uvaa mene, nikoga{ nema{e da dozvolam da se igra so ovaa topka”, izjavi pred po~etokot na Mundijalot, verojatno najdobriot golman na dene{nicata, Xanluixi Bufon, ~uvarot na mre`ata na italijanskata fudbalska reprezentacija.“Na slednoto Svetsko prvenstvo na napa|a~ite

���� Koga pravite vakva topka za eden turnir, celta e da se postignat {to e mo`no pove}e golovi, no sekoj udar upaten od dale~ina e ili presilen, prekratok ili neprecizen. Jas ne vidov nitu eden precizen sloboden udar, izveden od koja bilo reprezentacija. Toa e mnogu ~uden na~in za da se podigne vozbudlivosta na natprevarite

NELOJALNA KONKURENCIJA

}e im dadat pi{toli za da pukaat vo nas golman-ite. To~no e deka fudbalot se igra zaradi golovi, no ova so topkata e prem-nogu. Taa se odnesuva kako pijana, leta so golema brzina, za naedna{ da padne i da po~ne da otskoknuva nekontro-lirano. Vistinski ko{mar”, glase{e ocenkata na gol-manot na Srbija, Vladi-mir Stojkovi}.No, "jabulani" o~igledno ne e po vkusot i na fudbalerite, na onie {to voobi~aeno upatuvaat udari od dale~ina. “Koga pravite vakva topka za eden turnir, celta e da se postig-nat {to e mo`no pove}e golovi, no sekoj udar upaten od dale~ina e ili presilen, prekratok ili neprecizen. Jas ne vidov nitu eden precizen sloboden udar, izveden od koja bilo reprezentacija. Toa e mnogu ~uden na~in za da se podigne voz-budlivosta na natpre-varite”, izjavi Xejmi Karager, defanzivecot na angliskata repreze-ntacija, poznat po svoite “bombi” od sloboden udar.No, Karager napravi osvrt i vrz germanskata reprezentacija i nejzin-iot impresiven start na Svetskoto prvenstvo. Spored Karager, ubedli-vata pobeda nad Avs-tralija germanskite fudbaleri ja ostvarile blagodarenie na faktot {to od polusezonata vo germanskata Bundes liga se igra{e so "jabulani",

Velika Britanija so sledeweto na � najpopularniot sport na svetot, bi mo`ela da izgubi milijarda funti

Po poslednoto Svetsko prvenstvo, koe se odr`uva{e vo � Germanija vo 2006 godina, okolu 10.000 Germanci dobile otkazi.

vuvaat menaxerite za borbata protiv masovnite “boleduvawa” na rabot-nicite za vreme na nat-prevarite.Evropskiot kontinent za Svetskoto prvenstvo koe se odr`a pred ~etiri godini be{e o{teten za 2,8 milijardi dolari.

po {to “pancerite” se naviknati na nejzinite svojstva.“Toa sekako e prednost za niv, bidej}i ovaa topka e mnogu porazli~na od onaa {to ja imavme vo doma{noto prvenstvo ili vo evropskite nat-prevaruvawa. Nie sekoj trening go zapo~nuvame so osnovni dodavawa za da mo`eme da se privikneme na to-pkata, za da nau~ime kako da {utirame i tr~ame so nea. O~igledno e deka Ge-rmancite go nemaat istiot problem”, veli Karager, koj na ovaa izjava be{e inspiriran poradi gre{kata na angliskiot golman Robin

Grin, koj poradi nemo`nosta da ja sk-roti topkata, primi mnogu nesre}en gol na me~ot so SAD.Od Svetskoto prve-nstvo vo 1958-ta godina germanskiot proizvoditel na sportska oprema Adidas ja dizajnira oficijalnata topka. Tehnolo{kiot napredok zapo~na na Mundijalot vo SAD vo 1994 go-dina, a ottoga{ fudbalskite topki se postojan predmet na usovr{uvawe na nivnite fizi~ki svojstva, so cel da se napravat poopas-ni za golmanite.

Germanskite fudbaleri ve}e nekolku � meseci igraat so oficijalnata topka

Page 22: BR.65_kapital_ponedelnik_ 21 juni  2010

FUDBAL21.06.201022

SLOVENCITE LUTI NA HRVATSKITE MEDIUMI!

SR\AN IVANOVI][email protected]

SR\AN IVANOVI][email protected]

Slovene~kata fud-balska reprezent-acija so pobeda go zapo~na nastapot na Svetskoto fud-

balsko prvenstvo, otkako vo prvoto kolo ja sovla-da selekcijata na Al`ir. So ova Slovencite go priv-lekoa vnimanieto na svetska-ta javnost vrz sebe, otkako stanaa edna od najmalite zemji {to ostvarila triumf na Mundijalite.Fudbalot kone~no stana sport broj eden vo ovaa dr`ava, na smetka na skijaweto, a spored izvestuvaweto na tamo{nite mediumi, gra|anite razgovarale isklu~ivo na dve temi: reprezentacijata i Svetskoto prvenstvo vo Ju`na Afrika.No, ovie triumfalni mo-menti vo kratkata istorija na slovene~kiot fudbal se

���� Kako mo`at taka da pi{uvaat. Nie pobedivme, bodovite se vpi{uvaat i seto drugo se zaborava. Koga na evropskoto prvenstvo so grozna igra tie ja pobedija Avstrija, toga{ hrvatskite mediumi ja veli~aa igrata na nivnite reprezentativci

BALKAN

pomateni od konstataci-jata na hrvatskite mediumi koi istoriskata pobeda na Slovenija ja opi{aa kako izvojuvana so slaba i lo{a igra, a fudbalerite na ovaa zemja gi kvalifikuvaa kako neborbeni i nekreativni. Mo`ebi ako se rabote{e za natpisi od nekoja druga zemja, toga{ Slovencite nema{e nitu da zabele`at, no, za-toa s$ {to doa|a od ju`niot sosed za niv e sekoga{ top-tema. “Kako mo`at taka da pi{uvaat. Nie pobedivme, bodovite se vpi{uvaat i seto drugo se zaborava. Koga na evropskoto prvenstvo so grozna igra tie ja pobedija Avstrija, toga{ hrvatskite mediumi ja veli~aa igrata na nivnite reprezentativci”, `estoko reagira{e eden slovene~ki novinar.Rivalitetot me|u dvete zemji vo posledno vreme dobiva oblik na otvoreno nepri-jatelstvo. Slovencite i ofici-

jalno se najneposakuvan-ite sosedi na Hrvatite, a dvete dr`avi imaat serija nere{eni me|usebni prob-lemi, {to ja ko~at evroin-tegracijata na celiot region. Prvo ne mo`ea da se slo`at okolu pra{aweto za ribolov vo pograni~nata zona na Jadranskoto More, a sega gorliva tema za vladite na dvete zemji e vodnata granica. Na ovie politi~ki temi le-sno mo`e da se namontira i sportskiot rivalitet me|u Slovencite i Hrvatite koj na momenti gi napu{ta sports-kite vodi i prerasnuva vo nacionalizam, no vo isto vreme e i nepresu{en izvor na razni humoreski.“Ne gi sakam tato i mama, bidej}i tie nikoga{ ne se doma. Zatoa gi sakam hrvatskite fudbaleri, tie ne odat nikade”, ova e vero-jatno i najdobrata {ega na slovene~kite naviva~i upat-

“EDINAESETMINATA OD SFRJ”!

^e{kiot vesnik "Li-dove novini" den-ovive objavi edna detalna analiza za kvalitetot na

fudbalot {to se neguva na prostorite na porane{na SFR Jugoslavija.Pod naslov “Jugoslavija pove}e ja nema, no tal-entite povtorno cvetaat na tie prostori”, na cela stranica e opi{an fud-balskiot progres na {este,

���� Na golmanskata pozicija bi bil Samir Handanovi} (Slovenija), vo odbranata Nemawa Vidi} (Srbija), Branislav Ivanovi} (Srbija), Vedran ^orluka (Hrvatska) i Darijo Srna (Hrvatska). Vo sredniot red i vo napadot Dejan Stankovi} (Srbija), Luka Modri} (Hrvatska), Edin Xeko (BiH), Eduardo da Silva (Hrvatska), Goran Pandev (Makedonija) i Mirko Vu~ini} (Crna Gora)”, se veli vo analizata na "Lidove novini"

JUGONOSTALGIJA

nekoga{ bratski, repub-liki.Ovoj vesnik go isfrli i idealniot sostav {to, vo slu~aj Jugoslavija da ja pre`ivee{e krvava-ta gra|anska vojna, }e ja pretstavuva{e na Svetskoto prvenstvo vo Ju`na Af-rika.“Na golmanskata pozicija bi bil Samir Handanovi} (Slovenija), vo odbranata Nemawa Vidi} (Srbija), Branislav Ivanovi} (Sr-bija), Vedran ^orluka (Hrvatska) i Darijo Srna

Natpisot “Pozdrav do Zagreb” e � posleden vo nizata provokacii kon hratskite naviva~i

Spored hrvatskite mediumi, slovene- � ~kite fudbaleri se neborbeni i nekreativni

(Hrvatska). Vo sredniot red i vo napadot Dejan Stankovi} (Srbija), Luka Modri} (Hrvatska), Edin Xeko (BiH), Eduardo da Sil-va (Hrvatska), Goran Pan-dev (Makedonija) i Mirko Vu~ini} (Crna Gora)”, se veli vo analizata na "Li-dove novini".Za mnogumina ovoj sostav bi bil glaven pretendent za osvojuvawe na {ampi-onskata titula na Svetskoto prvenstvo.“Ovaa ekipa e sigurno posilna od onaa vo 1990-ta,

bidej}i nie ne nastapuvavme vo tolku silni klubovi toga{. No, mora da se potencira deka vo onaa Jugo-slavija be{e mnogu te{ko da se napravi timot. Od Bel-grad, Zagreb i S a r a e v o s e k o g a{ s e intervenira{e za nekoj fud-baler. Mene dolgo vreme me ignoriraa, s$ dodeka ne preminav vo timot na Cr-vena Yvezda. Istoto va`e{e

i za Darko Pan~ev, Skopje be{e ednos-tavno predaleku za jugoslovenskiot fud-bal. I sega mo`at da se slu{nat poplaki za idealniot sostav. Bosancite se luti zo{to ne e spomnat Misinovi}, a Hrva-tite pla~at za Oli}”, veli legendata na jugoslovenskiot i crnogorskiot fudbal, Dejan Savi~evi}.Za aktuelniot selek-tor na srpskata repr-ezentacija, Radomir Anti}, ovoj zamislen sostav e podgotven da stigne najmalku do polufinaleto, a ed-instvenata maana mu e toa {to e premnogu ofanziven.

Nemawa Vidi} � predvodnik na od- branata na selekci jata na nepostoe~ka- ta zemjа

Edin Xeko i... � ... � Mirko Vu~ini} vo

{picot na napadot

ena na smetka na hrvatskite i, se razbira, na ednakvo nivo so adaptacijata na reklamata za Masterkard, kade {to vo duhot na re-klamnata kampawa na kreditnata karti~ka i sporedbata na vistinskite vrednosti na smetka na rabotite koi se kupuvaat so pari be{e napi{ano: “Toa {to hrvatskite na-viva~i na televizija }e go sledat nastapot na slovene~kata reprezentaci-ja na Svetskoto prvenstvo e besceneto”.Vrv na ovaa provokacija be{e porakata ispi{ana na slovene~ko zname istaknato vo gledali{teto za vreme na natprevarot so Al`ir. “Pozdrav do Zagreb”, po {to na hrvatskite novinari im ostana edinstveno da ja analiziraat igrata na slovene~kata reprezentaci-ja, se razbira, onaka kako {to videle na televizija.

Goran Pandev vo idea- � lniot sostav na nekoga- {na Jugoslavija

Page 23: BR.65_kapital_ponedelnik_ 21 juni  2010

21.06.2010 23SPORT

SPORTSPORT

Ekipata na LA Lejk-ers stigna do 16-ta titula vo NBA-ligata, otkako vo posledniot natprevar od finalnata

serija protiv Boston Seltiks triumfira{e so 83:79.Vo presret na {estiot natpre-var od ova finale, ko{arkarite od Los Anxeles se nao|aa vo naizgled bezizlezna situacija, otkako imaa negativa od 3:2 vo pobedi. Zgora na toa, ekipata na Boston nikoga{ ne zagubila vo plej-ofot po ova vodstvo. No, najtrofejniot trener vo istorijata, Fil Xekson, so 11 {ampionski prsteni, ima{e svoja tradicija. Toj nikoga{ ne zagubil finale otkako negovite izbranici ostvarile pobeda na prviot natprevar. Taka be{e i vo serijata protiv Boston, vo koja toj be{e primoran mnogu da se ma~i so taktikata, verojatno kolku {to vkupno mu be{e potrebno vo prethodnite deset triumfi.Vtora godina po red za MVP na finalnata serija be{e proglasen Kobi Brajant.

Deka fudbalot pove}e ne e privilegija, a samo nekolku nacii - tradi-cionalni

favoriti na svetskite prvenstva, ni uka`aa poslednite natprevari od vtoroto kolo na Svetsko-to prvenstvo vo Ju`na Afrika, kade {to so eliminacija se soo~uvaat selekciite na Francija, Anglija i Germanija.Vo najnezavidna situacija se francuskite fudbal-eri koi dosega osvoija samo eden bod i s$ u{te nemaat postignato gol. Zgora na s$, po karani-cata so selektorot Rajmon Domene{ od timot e ot-stranet Nikolas Awelka.“E.. se valkan kurvin

NBAXEKSON SE IZBORI ZA SVOJOT REKORD

“Ova ne be{e ubava pobeda, no e najbleskavata vo mojata kariera. Mojata zada~a e da storam s$ {to treba za da se dobie natprevarot i osvoi titulata”

Mo`ebi se favor-iti od vtor red, no portugalskite

fudbaleri mnogu bledo go zapo~naa Svetskoto prvenstvo vo Ju`na Afrika, otkako na natprevarot so Bregot na Slono-vata Koska odigraa samo 0:0.Eden od najdobrite fudbaleri vo svetot, Kristijano Ronaldo, i ponatamu e uveren deka negovata repr-ezentacija i ponatamu e favorit sposoben da dojde do samata zavr{nica na Mundi-jalot.“Kaj nas s$ u{te postoi nade`. Toa e mo`ebi la`na nade`, no nie ne se otka`uvame od sonot vo koj Portugalija e

SR\AN IVANOVI][email protected]`ebi e

la`na nade`, no Portugal-cite ne se otka`uvaat od svojot son

Golemite favoriti Francija, Anglija i Germanija soo~eni so eliminacija u{te po prvata natprevaruva~ka faza od Svetskoto prvenstvo vo Ju`na Afrika

RONALDO VERUVA VO TITULATA

svetski prvak. To~no e deka odigravme slabo vo kvalifikaciite, no taka pominaa i Fran-cuzite i Angli~anite, pa toa ne gi pravi slabi reprezentacii”, izjavi Ronaldo, ~ija reprezentacija vo prvoto kolo od {am-pionatot se nao|a vo t.n. grupa na smrtta, bidej}i pokraj Bregot na Slonovata Koska, se nao|aat u{te i selekciite na Brazil i Severna Koreja.

Awelka e otstranet od reprezentacijata na FrancijaAwelka e otstranet od reprezentacijata na Francija

“GALSKITE PETLI” STANAA KOKO[KI

SVETSKO PRVENSTVO

sine”, navodno mu re-kol Awelka na Domene{, otkako trenerot sosema opravdano imal zamerki na negovata igra.“Zborovite {to gi pre-nesoa mediumite nikoga{ ne izlegle od mojata usta. To~no e deka na polu-vremeto na natprevarot so Meksiko imav nepri-jaten razgovor so trenerot, no toa be{e ka`ano vo soblekuvalnata pred osta-natite soigra~i, a takvite razgovori ne bi smeele da izleguvaat vo javnost”, veli Awelka.Negoviot kapiten, Patris Evra, smeta deka me|u ~lenovite na francuskiot nacionalen tim ima kodo{, koj e sorabotnik so

oddelni mediumi. So ovaa negova konstatacija samo dopolnitelno se otkriva nemo}ta na francuskite reprezentativci, ~ii {ansi za plasman vo osminafina-leto se svedeni vo domenot na teorijata.Vo malku podobra situaci-ja se angliskite reprezen-tativci, koi iako nepo-razeni, sepak, razo~araa poradi faktot deka iako se vo relativno lesna grupa, ne uspeaja da ostvarat nitu edna pobeda vo duelite so SAD i Al`ir.“Go gledam istiot strav vo o~ite na fudbaler-ite kako koga ja prezedov selekcijata na Anglija. Toa e neverojatno, da ~uvstvu-vaat strav tolku iskusni

fudbaleri, no mislam, ili podobro re~eno se nade-vam, deka s$ u{te imame {ansi za {ampionskata titula”, istakna selektorot na Anglija, Fabio Kapelo.Od reprezentacija so najdobar start na {am-pionatot, do situacija vo koja treba da se spa-suva plasmanot vo vtorata runda na natprevari. Selekcijata na Germanija zagubi vo duelot so Srbija, po {to & e neophodna pobeda vo posledniot duel so Gana, selekcija koja zasega e edinstvenata od afrikanskiot kontinent so realni {ansi da se iz-bori za mesto vo elimina-ciskata faza od Svetskoto prvenstvo.

19 GODINI KANAL 4Prviot privaten medium vo Makedonija, sports-koto radio Kanal 4, denovive go proslavi 19-ot rodenden. Po~etocite na ovoj medium datiraat od vremeto koga vo dr`avava se pravea “bebe{kite” ~ekori kon nezavisnosta i pazarnata ekonomija.Dolgi godini Kanal 4 be{e edinstveno speci-jalizirano sportsko glasilo vo eterot, postojano prisutno na nastapite na nacionalnite selekcii i doma{nite prvenstva vo site sportovi.

SP JAR

Toj i vo sedmiot natprevar be{e najefikasniot ko{arkar na Lejkers, zavr{uvaj}i ja majstorkata so 23 ko{a.“Ova ne be{e ubava pobeda, no e najbleskavata vo mojata kariera. Mojata zada~a e da storam s$ {to treba za da se dobie natprevarot i osvoi titulata”, izjavi brilijantniot Brajant, koj be{e zapra{an za sporedba na negovata igra so onaa na Majkl Xordan.

“Nikoj ne ja zavr{il rabotata podobro od Majkl Xordan”, deciden be{e Brajant, koj ja osvoi pettata {ampionska titula. Pokraj Kobi, golema rabota vo sedmiot natprevar zavr{i i Ron Artest. Toj postigna 20 poeni, no odigra odli~na odbrana vo tekot na site sedum sredbi protiv Boston.“Denes e eden od onie denovi koga imav verba vo sebe i

toa mi pomogna da pogodam nekolku ko{evi. Mu blagodaram na Xekson {to me zede vo Lejkers i mi dade {ansa da zaigram zaedno so Kobi Brajant. Edvam ~ekam da zapo~ne novata sezona”, izjavi Artest. Po ovaa sezona rival-stvoto me|u Lejkers i Seltiks e u{te poizrazeno, a sodnosot vo osvoenite prvenstva sega iznesuva 18:16, vo korist na bostonskata ekipa.

j “N k j j b

Ko{arkarite na Lejkers ja anuliraa prednosta na Boston od 13 poeni i triumfiraa vo majstorkata od finalnata serija

Page 24: BR.65_kapital_ponedelnik_ 21 juni  2010

K O M E R C I J A L E N O G L A S