BİLİŞİM VADİSİ FİZİBİLİTESİ · 2020-01-08 · BV TANIM Bilişim Vadisi Projesi,...

BİLİŞİM VADİSİ PROJESİ MODELİ IP MNG @ UNIVERSITIES

14-15 NIASAN 2011

TechnoBee, Prof. Dr. Attila Dikbaş

BV ANA İLKELER

'Bilişim ve İletişim Teknolojileri'nin sağlık, enerji, eğitim, ulaşım, savunma gibi stratejik sektörlerimizi besleyici rolünü vurgulayan,

akademik, özel, kamu ve sivil toplum sektörleri arasında tümleştirici gücünü değerlendiren,

yerleşke sınırlarını aşan,

dağıtık, esnek, devinimli ve çevik bir yapı kuran,

mevcut kaynaklarımızı, değerlerimizi, yatırımlarımızı ilişkilendireren,

boşlukları doldurarak, bu ilişkilerden yeni değerler yaratan,

farklı fakat birbirlerini besleyen ve tamamlayan sektörleri tümleştireren,

gerek yurtiçindeki, gerekse yurtdışındaki beyin gücümüzü ve girişim sermayemizi bünyesine çekerek küresel rekabete giden yolu açan,

teknoloji politikalarımıza yol gösteren,

Zamanı yakalayan… ve, zamanı aşan!

bir proje çalışması hedeflenmiştir…

BV TANIM

Bilişim Vadisi Projesi, Türkiye’nin Dünya ülkeleri ile her alanda rekabet edebilirliğini maksimum hale getirmek için gereksinim duyduğu tüm sektörlere yönelik inovasyon ve girişimciliği tetikleyecek bir ekosistem yaratmak amacıyla, BİT sektörünün, Üniversite ve Ar-Ge kuruluşlarının, ilgili özel şirketler ile devlet kurumlarının ve bu amaca katkısı olabilecek tüm kurum ve kuruluşların toplamından oluşacak; ne organize sanayi bölgesi, ne teknopark ne de bir Ar-Ge merkezi olan, bunların tümünün toplamından daha da fazlası olan farklı bir yapılanma modelidir.

Bilişim Vadisi, BIT odaklı iş ve Ar-Ge faaliyetlerinin beraber çalışmasını sağlayarak cazibe bölgeleri yaratacak, bu amaçla Türkiye’nin potansiyel bölgeleri ile başlayarak dağıtık bir sistem mimarisi ile gelişecek ve küresel ölçekte markalaşacak uzun vadeli, teknolojiye dayalı ulusal kalkınma projesidir.

BV VİZYON/UZGÖRÜ

Önümüzdeki yıllarda da, dünyadaki değişimi, Ar- Ge’ye dayalı inovasyon ve

teknolojinin tetikleyeceği bir gerçektir. O nedenle küresel ölçekte bu

değerleri artırmak için kurulan tüm yapılanmalar bu iki terimin ekseni

etrafında gelişmekte ve misyon, vizyon, amaç ve hedeflerini buna göre

belirlemektedirler.

Ulusal inovasyonu arttırmak temel amaç doğrultusunda Bilişim Vadisi

Vizyonu/Uzgörüsü; Türkiye’nin Küresel İnovasyon sıralamasında ilk 5 ülke

arasında yer almasını sağlamaktır.

BV MİSYON/ÖZGÖREV

Türkiye’nin, bilgi ve iletişim teknolojileri (BİT) odaklı olarak, ileri

teknoloji alanında küresel rekabet avantajını artıracak;

inovasyon yeteneğini geliştirerek ekonomik büyümesini

sürdürülebilir kılacak; ülkeyi küresel inovasyon ekonomisi içinde

öncü bir konuma taşıyacak; uluslararası inovasyon ağlarıyla

bütünleşmeyi sağlayacak; örnek bir inovasyon, üretim ve dış

ticaret ortamı yaratarak küresel ölçekte tanılrlığını sağlayacak

ve örnek alınan bir model yaratmaktır.

BV AMAÇLAR

Özel sektör ve Kamu katılımı ile yönetsel esnekliğe sahip, dinamik

ve profesyonel ekipler kullanabilecek ve Tohum Proje’den Ağaç

Firma’ya kadar olan yaşam döngüsünü en iyi şekilde yürütecek

yönetim modelini hayata geçirmek,

İnovasyon Bölgeleri yaratarak, Türkiye İnovasyon Ağı’nı kurmak ve,

Kurulan İnovasyon ağını Küresel İnovasyon Ağı’na bağlamak,

Katma değer zinciriyle birbirine bağlı firmaların coğrafi yakınlık

içinde kuracağı ağ yapılarını da yaratmak ve küresel ağ ile

ilişkilendirmek,

Küresel oyuncuları ve doğrudan yabancı yatırımcıyı çekmek,

BV AMAÇLAR

Üretilen katma değer için dış ticaret odaklı olarak değerlendirilmesini

sağlayacak küresel ölçekte iş, operasyon ve pazarlama mekanizmalarını

yaratmak,

Risk sermayesi, girişim sermayesi, doğrudan yabancı yatırım, kuluçka

sistemleri gibi girişimcilik ve inovasyona yönelik finansal araçları

kurulacak Bilişim Vadisi bölgelerine/öbeklerine entegre etmek,

Güçlü bir üniversite – sanayi işbirliği ara yüzü oluşturarak Bilişim Vadisi

kurulan bölgelerde yenilikçi ve girişimci ruha sahip yeni iş yapış

modellerini geliştirmek,

KOBİ’lerin Ar-Ge ve inovasyonunu kolaylaştıracak, kümelenme stratejilerini içeren sistemleri modellemek ve hayata geçirmek,

BV AMAÇLAR

Bilişim Vadisi’nin tüm kurumsal yapısını, danışmanlık, iletişim ve pazarlama sistemleriyle desteklemek ve teknoloji ihracatına odaklanmasını sağlamak ve teknoloji üretim ve ihracatını kolaylaştırıcı teşvik mekanizmalarını yaratmak,

Bilişim Vadisi’nin küreselçekim odağı oluşturacak faaliyetlerini başlatacak ve bünyesinde sürdürebilir kılacak özel bir hukuksal yapıya ve statüye sahip olmak.

BV HEDEFLER

Bilişim Vadisi Projesi Fizibilite Raporu kapsamında tanımlanan hedefler için örnek bölge olarak Kocaeli ili alınmıştır. Bu Bölgenin örnek bölge olarak seçimesine ilişkin çalışmalar Yönetici Özeti Raporu’nun devamında (ilgili bölüm özetlerinde) verilecektir. Kocaeli Bölgesi’ne yönelik yapılan çalışmalar ve Fizibilite Raporu kapsamında önerdiğimiz modellerin temelini teşkil eden odak/öbek kavramıele alınarak Bilişim Vadisi için belli“Hedefler” oluşturulmuştur. Önerilen Bilişim Vadisi Yapılanma Modeli’nin Kocaeli Bölgesi’nde yaratacaği Eko-Sistem sayesinde, Paydaş Analizi çıktıları kapsamında anlatılan mevcut potansiyeli birleştirici, boşlukları doldurucu ve inonovasyon ve teknoloji üretimini destekleyen faaliyet bazlı teşvik sistemi ile Kocaeli Bölgesi’nin Tablo ’da verilen ortalama hedeflere ulaşacağı düşünülmektedir.

BV HEDEFLER

Bilişim Vadisi Başlangıç Aşaması Hedefleri - Kısa Vadeli Hedefler

Bilişim vadisi Projesi’nin “Kısa Vade” hedefleri “Başlangıç Aşaması” olarak isimlendirilmiştir. Bilişim Vadisi’nin kurulma aşaması ve kurulduktan sonraki ilk 3 yıl bu aşamanın süresini oluşturur.

Bilişim Vadisi’nin ulusal, bölgesel ve uluslararası düzeyde tanınırlığının sağlanması (İletişim Statejisi Raporu’nda detaylandırılmıştır)

Kurumsal Yapının tüm bileşenleri ile kurulması ve faaliyete geçmesi

Bilişim Vadisi/Inovasyon yasasının hazırlanarak yürürlüğe girmesi

Ulusal ve uluslararası düzeyde çağrıların yapılması (yabancı yatırımcı, BİT şirketleri, diğer teknoloji şirketleri, start-up’lar, fikir sahipleri, öğrenciler)

Yeni Bilişim Vadisi Bölgelerine yönelik taleplerin gelmesi ve Fizibilite Raporlarının hazırlanması,

Fiziksel Alt Yapı Raporu’nda verilen Kocaeli Bölgesi’ne yönelik 1. Aşama yapılanmanın tamamlanması.

Kocaeli BV Öbeği’nin küresel ölçekte tanınması ve Bölgeye/Öbeğe ilginin başlaması,

Başlangıç aşaması için, İç ve Dış İzleme, Değerlendirme ve Denetleme Sistemi (İDDS) Raporlarının yayınlanması.

BV HEDEFLER

Bilişim Vadisi’nin Gelişim Aşaması Hedefleri - Orta Vadeli Hedefler

Bilişim Vadisi’nin 3. yılını doldurmasından sonra 7 yıllık süre Gelişim Aşaması / Orta Vade

olarak tanımlanabilir.Bu doğrultuda ilk 10 yılda BV sayısal hedeflerine ilave olarak aşağıda

sıralanan hedeflere ulaşılması planlanmıştır;

İletişim Stratejisi’ne bağlı olarak Bölgenin Küresel Ölçekte tanınması,

Yeni Bilişim Vadisi Bölgelerinin kurulmaya başlanması,

Teknoloji ve Risk sermayesi Kuruluşlarının Bölgeye daha yoğun ilgi göstermesi,

Teknolojiye dayalı Üretiminin Bölgelerde başlamış olması,

Özellikle Ağaç Firmaların daha geniş üretim alanları talep ediyor olması,

Bölgedeki ve Bölge’ye yakın Teknoparklarla yapılan işbirlikleri ile BV Firması sayısının artması,

Bölgede Politika Önlemleri Raporu’nda verilen Politika’ların uygulanması sayesindeBİT

sektörüne eğitimli ara elemanlarınçoğalması ve eğitimli genç nüfusun yoğunlaşması,

Fiziksel Alt Yapı Raporu’nda verilen Kocaeli Bölgesi’ne yönelik 2. Aşama yapılanmasının

tamamlanması,

Küresel İnovasyon Raporları’nda Türkiye sıralamasının yükselmesi.

BV HEDEFLER

Bilişim Vadisi’nin Olgunlaşma Aşaması Hedefleri - Uzun Vadeli Hedefler

Bilişim Vadisi’nin 10. yılını doldurmasından sonraki 10 yıllık süre yani 20. yılı uzun vade olarak tanımlanabilir. Bu doğrultuda, Bu doğrultuda ilk 20 yılda BV sayısal hedeflerine ilave olarak aşağıdaki çalışmaların bu aşamada başlaması/bitmesi planlanmıştır;

İletişim Stratejisi’ne bağlı olarak Bilişim Vadisi Vizyonu’nun gerçekleşmesi ve Türkiye’nin İnovasyon Ülkesi olarak Küresel Ölçekte tanınması ve “Başarılı Model” olarak literatürde referans olarak gösterilmesi,

Yeni Bilişim Vadisi Bölgelerinin kurulmasıyla Türkiye’de Bilişim Vadisi Fizibilite Raporu’nun felsefesini/ruhunu oluşturan Türkiye İnovasyon Ağı’nın oluşması ve bu ağın Küresel inovasyon Ağı ile bütünleşmesinin/entegrasonunun sağlanması,

Bilişim Vadisi Bölgeleri’yle işbirliğine dayanan ve farklı Teknolojilerin Kümelenerek oluşturduğu odak-öbek modeli sayesinde yeni çalışma alanları gelişmesi, Türkiye’de işsizlik rakamlarının azalması ve eğitim oranının artması,

Teknoloji ihracatının artması ile teknolojiye dayalı ekonomik büyümenin başarılması,

Teknoloji ve Risk sermayesi Kuruluşlarının Türkiye’ye yoğun ilgi göstermesi,

Ağaç Firmaların ve Aşı Fidanı firmalarının artması ile ileri teknoloji alanlarında üretimlerin başlaması,

BV Firması akreditasyonunun küresel ölçekte tanınması,

Fiziksel Alt Yapı Raporu’nda verilenKocaeli Bölgesi’ne yönelik 3. Aşama yapılanmasının tamamlanması,

Küresel İnovasyon Raporları’nda Türkiye sıralamasının ilk 5’e girmesi.

BV HEDEFLER

Bilişim Vadisi Sayısal Hedefler

Bilişim Vadisi Fizibilitesi Projesi kapsamında yapılan çalismalar, Türkiye’de faaliyete geçmiş Teknopark Raporları, incelenen Dünya örnekleri ve Proje süresince Projenin İzleme ve Kontrol üyeleri ile yapılan toplantılar sonucunda Bilişim Vadisi Sayısal Hedefler Tablosu oluşturulmuştur. Hedefler, bu model kapsamında anlatılacak ilk Bölge – Kocaeli Bilişim Vadisi kapsamında verilmiştir. Hedefler oluşturulurken, Bölgenin kurulumundan itibaren 1-3 (3. yıl sonuna kadar) yıllar arası Başlangıç Aşaması, 4-7 yıllar arası Gelişim Aşaması, 8-20 yıllar arası (20.yıl sonu) Olgunlaşma Aşaması olarak değerlendirilmiştir. Hedeflerde, Kötümser, Ortalama ve İyimser durumlara ilişkin tahmini rakamlarda aralık değerleri kullanılmıştır

BV HEDEFLER

Bu hedefler incelenirken ve kıyaslama yapılırken aşağıda verilen

Türkiye’deki tüm Teknoparkların üretmiş oldukları çıktılar yardımcı

olacaktır.

Firma sayısı 1.381

İstihdam edilen personel sayısı 12.091 (9.838 Ar-Ge, 2.253 Destek Personeli)

Biten Proje Sayısı 6.350

Üzerinde çalışılan proje sayısı 3.698

İhracat 540 milyon USD

Yabancı firma sayısı 53, (bu firmalarca yapılan yatırım tutarı 450 milyon USD

Başvurusu yapılan/tasdik edilmiş patent sayısı 301’dir.

BV SAYISAL HEDEFLER

K O İ K O İ K O İ

Bölgede Toplam Kuluçka/Firma Çiftliği

Fiması Sayısı1 - 3 4 - 6 7 - 10 5 -10 11 - 20 21-25 11 - 20 21 - 30 31 - 50

Kuluçkalardaki proje fikri/girişimci

sayısı (Tohum)50 - 100 101 -200 201 - 400 150 - 400 401 - 750 751 - 1.000 750 - 4.000 4.001 - 5.000 5.001 -7.500

Kuluçkalardaki başlangıç firma sayısı

(Filiz Firma)5 - 7 8 - 10 11 - 15 15 - 50 51 - 100 101 - 150 50 - 150 151 - 300 301 - 500

Kuluçkalardan ayrılan ve yeni kurulan

firma sayısı (Fidan Firma)1 - 2 3 - 5 6 - 8 8 - 25 26 - 50 51 - 100 25 - 75 76 - 150 151 - 300

Üretim yapan firma sayısı (Ağaç Firma) 2-5 6 -10 11 - 15 10 - 20 21 - 35 36 - 50 20 - 50 51 - 70 71 - 100

Bölge dışından BV Bölgesi teşviklerini

kullanan BİT/AR-GE firma sayısı50 - 100 101 - 125 126 - 150 150 - 200 201 - 400 401 - 500 200 - 250 251 - 500 501 - 1.000

Bölgeye yerleşen toplam BİT/Ar-Ge

firma sayısı20-50 51-75 76-100 50 - 100 101 - 250 251 - 300 100 - 150 151 - 200 201 - 300

Bölgeye yerleşen yabancı BİT firma

sayısı2-5 6-10 11 - 20 5 - 10 11 - 20 21 - 50 10 - 20 21 - 50 51 - 75

Bölgede yerleşen yabancı Türk ortaklığı

firma sayısı5 - 20 21-50 51 - 75 20 - 50 51 - 100 101 - 150 100 -150 151 - 250 251 - 500

Bölgede yatırım yapan iş meleği

kuruluşu sayısı2-5 6-10 11 - 20 10 - 20 21 - 50 51 - 100 20 - 50 51 - 150 151 - 250

Bölgede yatırım yapan risk sermayesi

kuruluşu sayısı1-3 4-7 8 -10 5 - 10 11 - 15 16 - 25 10 - 20 21 - 30 31 - 50

Bölgede yurt dışı kuruluşlarla ortak

yapılan Ar-Ge Projesi Sayısı10 - 25 26 - 50 51 - 75 20 - 50 51 - 100 101 - 250 100 - 150 151 - 250 251 - 500

Bölgede devam eden toplam Ar-Ge

projesi sayısı100 - 150 151 - 200 201 - 250 100 - 250 251 - 500 501 - 1.000 500 -1.000 1.001 - 2.500 2.501 - 5.000

Bölgede başlayıp bitirilen toplam Ar-Ge

projesi sayısı1-5 6-10 11 - 20 10 - 50 51 - 200 201 - 500 250 - 750 751 -1.500 1.501 - 2.000

BAŞLANGIÇ AŞAMASI (1-3 yıl) (**) GELİŞİM AŞAMASI (4-10 yıl) (**) OLGUNLAŞMA AŞAMASI (11-20 yıl) (**)H E D E F L E R (*)

BV SAYISAL HEDEFLER


Bölgede tamamlanan toplam Ar-Ge

projesi sayısı5 - 20 21-50 51-75 50 - 100 101 - 250 251 - 500 251 - 500 501 - 1.000 1.001 - 1.500

Bölgede istihdam edilen Ar-Ge

personeli sayısı500 - 750 751-1.000 1.001 - 1.500 1.500 - 2.000 2.001 - 3.000 3.001 - 5.000 5.000 - 10.000 10.001-15.000 15.001 - 25.000

Bölgede istihdam edilen toplam

personel sayısı1.500 - 2.500 2.501 - 3.000 3.001 - 5.000 2.500 - 5.000 5.001 - 10.000 10.001 - 25000 15.000 - 25.00025.001 - 50.00050.001 - 100.000

Bölgede kurulan BİT Ar-Ge Merkezi

sayısı2- 5 5 - 7 7 - 10 10 - 20 21 - 35 36 - 50 20 - 30 31 - 70 71 -100

Bölgede paydaşlarıyla ortaklaşa

yürütülen Ar-Ge iş birliği sayısı10 - 25 26 - 50 51 - 75 76 -100 101 - 150 151 - 250 151 - 200 201 - 500 501 - 1.000

Bölgede üretilen toplam patent sayısı 2- 5 5 - 25 25 - 50 20 - 75 76 - 150 150 - 250 250 - 500 500 - 750 751 - 1000

Bölgede yapılan toplam ihracat tutarı

(milyon USD) (***)10 - 20 21 - 50 51 - 100 100 - 500 501 -1.500 1.501 - 2.500 2.500 - 5.000 5.001 - 7.500 7.501 - 15.000

Bölgeye oluşan Yabancı Sermaye Tutarı

(milyon USD)50 - 100 101 - 150 151 -250 150 - 300 301 - 500 501 - 750 750 - 1.500 1.501 - 2.500 2.501 - 5.000

Bölgede yürütülen toplam tekno-

girişim projesi sayısı2 - 5 6 - 10 11 - 25 20 -50 51 - 100 101 - 250 150 - 200 201 - 300 301 - 500

Bölgede yürütülen BAP projeleri

(Üniversitelerin Ar-Ge Fonu) girişimci 2 - 5 6 - 20 21 - 50 30 - 50 51 - 100 101 -250 150 - 200 201 - 500 501 - 1.000

Bölgede toplam akademisyen girişimci

sayısı10 - 25 25 - 50 50 -100 75 - 100 101 - 150 151 - 250 100 - 250 251 - 750 751 - 1.500

Bölgede yürütülen toplam Avrupa

Birliği Projesi sayısı (ortak veya 5 - 10 11 - 25 25 - 75 20 -50 51 - 75 76 - 100 50 - 75 76 - 150 151 - 250

Bölgede yurt dışı araştırma fonu ile

yürütülen toplam Ar-Ge projesi sayısı2 - 5 5 - 10 11 - 30 10 - 20 21 - 50 51 - 100 100 - 200 201 - 500 501 - 800

Bölgede oluşan toplam (Aşı Fidanı

Firması) / (spin-off) 0 - 1 1 -3 4 - 6 6 - 10 11 - 25 26 - 50 25 -50 51 -75 76 - 150


BV SAYISAL HEDEFLER


Bölgede yerleşen yerli ve yabancı

Teknoloji Aktarım Ofisi sayısı1 - 3 4 - 5 6 -10 3 - 5 6 -10 11 - 20 10 - 15 16 - 20 21 - 30

Bölgede toplam Teknoloji Aktarım

sayısı1 -3 4 - 10 11 - 20 15 - 30 31 - 50 51 - 100 100 - 250 251 - 500 501 - 1.000

Bölgede kurulan Üniversite/Ar-Ge

iletişim ofisi sayısı1 - 3 3 - 5 6 - 10 5 - 10 11 - 20 21 - 30 20 - 30 31 - 50 51 - 75

Bölgede yürütülen ve açılan eğitim

programları, düzenlenen kongre,

konferans sayıları toplamı

3 - 5 6 - 10 11 - 20 10 - 20 21 - 50 51 - 100 50 - 100 101 - 200 201 -300

K: Kötümser, O: Orta, İ: İyimser

(***) Fiziksel altyapı raporunda üretim için ayrılan alanlar baz alınarak tahmin yapılmıştır.

(**) Hedef tahminler aşamaların son yılı düşünülerek yapılmıştır.


(*) Sadece önerilen ilk bölge (Kacaeli Bilişim Vadisi) için belirlenmiştir.

Benzer Yapılanmaların Karşılaştırılması

Bilişim Vadisi Projesi Fizibilite Raporu kapsamında çok sayıda benzeri örnek değişik kriterlere göre incelenmiş ve karşılaştırmalı matris hazırlanmıştır.

Kriterler: 1. Bölgelerin Özellikleri

a. Kentsel Hizmetlerle İlişkileri b. Sosyal ve Ekonomik Donatıları c. Teknik nitelikleri d. Ekonomik nitelikleri e. Hukuki nitelikleri

2. Yönetim Birimleri ve kurumsal statüsü 3. Güçlü ve zayıf yanları 4. Büyüklükleri 5. Gelişme hızları 6. Yerli ve yabancı firma oranları 7. Yatırımcılara sağladıkları olanaklar 8. Diasporalarını çekmede kullandıkları mekanizmalar ve teşvikler 9. Kullanılan izleme ve değerlendirme sistemleri 10. Kurulum ve aşamalı gelişmelerine ilişkin:

a. Zaman planı b. Kamu, özel sektör ve yönetim birimi arasında rollerin nasıl paylaşıldığı c. Finansmanın nasıl karşılandığı.


Bölgeye yerleşen şirketler, bünyelerinde barındırdıkları farklı Ar-Ge ve

üretim alanlarını kuruluş içindeki faaliyetlerine entegre edebilmek

istemektedir. Bu durum, kuruluşların arazi kullanımı açısından genişleme

kapasitesine sahip olmasını gerektirmekte ve sorun yaratmaktadır. Ama

dağıtık yapısı ve bağlayıcı hukuksal statüsüyle Bilişim Vadisi Fizibilite

Raporu’nda da önerilen “Odak/Öbek” modeli bu bakımdan önemli bir

avantaj sunmakta; yerleşimci firmalara farklı üretim ve Ar-Ge alanlarını

farklı öbeklerin sunduğu olanaklardan tam olarak yararlanabilecek

şekilde ona bağlayabilme kolaylığı sağlayabilmektedir.


Dünyada benzer teknopark ve bilim parkları modellerine baktığımızda ise

(Bölüm 1), BİT’in bir platform oluşturduğunu ve tüm teknolojiler için

arakesitler yarattığını görmekteyiz. Rapor kapsamında verilen ABD-Silikon

Vadisi, Kore, Çin, İsrail örnekleri, özellikle bölgesel ve küresel ağ yapısının

ve birbirleriyle bağlantılı bölgelerin önemini göstermektedir. Dünyada

öğrenilen derslere ve başarılı örneklere baktığımızda, başlangıç firmaların

(-filiz firmaların) doğabileceği ve gelişebileceği kuluçkaların (- firma

çiftliklerin) bu yapılarda en önemli rolü üstlendiğini görmekteyiz.

Teşviklerin ve risk sermayesinin merkezine yerleştirilen ve farklı

örneklerde inovasyon merkezi, kuluçka merkezi gibi isimlerle adlandırılan

bu yapılar, bölgelerdeki gelişimin can damarı haline gelmiştir.


Dünyadaki benzer örneklere baktığımızda geliştirilen bölgelerin aşağıda sıralanan paydaşları buluşturduğu ve işbirliğine dayalı yeni iş modelleri geliştirdiği görülmektedir;

Yatırımcılar (İş Meleği, Risk Sermayesi, Firma Çiftliği/Kuluçka Kuruluşları) ,

Girişimciler (Birey, Firma)

Üniversite ve Araştırma Kuruluşları

Özel ve Kamu Mükemmeliyet Merkezleri

Endüstri/Üretim Firmaları,

Hizmet Sağlayıcılar (Hukuk başta olmak üzere, Patent, Proje Yönetimi, Mali Müşavirlik vb)

Teknoloji Aktarım Ofisleri,

Sivil Toplum Kuruluşları,

Finans Kuruluşları.

Türk BİT Sektörünün Mevcut Durumu, Gelişme Eğilimleri ve Beklenti Analizi

Türkiye’de BİT sektörünün mevcut durumu ve gelişmesi için gözlenen

eğilimler incelenirken, bu alandaki ulusal politikaların durumuna,

stratejik adımların temposuna, sektörün iç dinamiklerine ve diğer

sektörlerle arasındaki ilişkilere değinilmiştir. Çünkü ulusal BİT sektörü,

ABD başta olmak üzere gelişmiş ülkelerde BİT ve ekonominin geri kalanı

arasındaki doğal ve sağlıklı ilişkinin dinamizmi ile gelişmediği için güçlü

politikalarla desteklenmek zorunda olduğu vurgulanmıştır.

Raporda, BİT STK’ları başta olmak üzere sektör örgütlenmeleri ve

firmalarının bu alanlardaki tespit ve önerilerine de değinilmiştir.

Türk BİT Sektörünün Mevcut Durumu, Gelişme Eğilimleri ve Beklenti Analizi

Ulusal BİT Politikaları kapsamında da çarpıcı sonuçlar veren bölüm, aşağıda

özetlenen mesajları taşımaktadır;

Ulusal BİT politikası, aynı zamanda “ulusal kalkınma politikası” anlamını da

taşımaktadır; çünkü bu politikanın eksenini “bilgi ekonomisine geçiş ve bilgi

toplumuna dönüşüm” hedefleri oluşturmaktadır. Türkiye’de bu politikanın

oluşturulmasından yönetişim düzeni içinde uygulanmasına geçen süreç, siyasi

irade ile birlikte yürüyen bir ulusal seferberlik olarak tasarlanmalıdır.

Türkiye’nin ulusal bilgi faktörleri – bilim, teknoloji, inovasyon, kalite ve

beceriler - performansının iyileştirilmesi, gerek toplam faktör verimliliğinin

artırılması, gerekse sürdürülebilir, uzun vadeli ekonomik büyüme hedefinin

gerçekleştirilmesi bakımından hayati önem taşımaktadır. Kalkınma

politikalarımızı hızla bilgi ekonomisinin paradigmalarına uyarlamak

zorundayız.

BİT sektörüne ilişkin küresel durum, gelişme eğilimleri ve beklenti analizi

Bilişim Vadisi’nin merkezinin öncelikli olarak İstanbul olması, ikinci derecede

de Marmara Bölgesi içinde yer alması yurtdışı kurumlarına daha cazip

gelmektedir.

Uluslararası alanda faaliyet gösteren kurumlar Türkiye’de kurulacak bir Bilişim

Vadisi’nde öncelikli olarak Ar-Ge yatırımı yapmayı, ikinci öncelikte de hizmet

yatırımı yapmayı tercih etmektedirler. Bu nedenle, Ar-Ge yatırımlarına

yönelik yabancı kurumları cazip hale getirecek teşvik ve desteklerin

tasarlanması ve uygulanması yabancı yatırımcıyı çekmekte faydalı olacaktır.

Bilişim Vadisi’nin uluslar arası standartlarda ve deneyimlerle yönetilmesi

öncelik ve önem taşımaktadır. Yabancı kurumlar ancak böyle bir ortamda

rahat edecekler, aradıklarını bulabilecekler ve yatırım yapma gayretlerini

artıracaklardır.


Satın alma ve personel eğitimi maliyetleri ile vergilendirme konusu yabancı

yatırımcının en çok önem verdiği finansal kriterdir. Bu nedenle, bu alanlarda

yapılacak teşvik ve destek çalışmaları ile başvuru ve uygulama prosedürleri

kolay uygulanabilir olmalıdır. Fiyatlar için özel uygulamalar yapılmalıdır.

Bilişim Vadisi’nde yatırım yapacak olan yabancı bir kurum için en önemli

kriterlerden bir tanesi de insan kaynağıdır. Bu doğrultuda, kendine uygun,

yetkinlikleri olan elemanlar bulabilmeyi ve eğitim faaliyetlerini de

gerçekleştirebilmeyi istemektedir. Bunun için, hedeflenen yatırım alanlarında

önceden bu türde elemanların yetiştirilmesi, üniversite ve özel sektörle bu

alanda işbirlikleri ve ortak çalışmaları yapılması gereklidir. Yapılmadığı

takdirde, yabancı yatırımcı insan kaynağı bulmada çok zorlanacak ve yatırım

maliyetleri de artacağından, yatırımdan vazgeçme olasılığı da artmış olacaktır.


Yabancı yatırımcının bölgede yer alması için en önemli 2 kriter çevresel uygun

koşullar ve eğitim olarak öne çıkmaktadır. Bu nedenle, bölgenin gelişmişlik düzeyi

ve uygar ve modern olanaklara yakınlığı oldukça önem taşımaktadır.

Yabancı yatırımcı sanayiye, kümelere, kamuya ve üniversitelere yakınlığı önemsemekle birlikte, daha fazla Ar-Ge işbirliği yapabileceği araştırma merkezleri ve enstitülerine yakın olmayı öncelikli olarak tercih etmektedir. Bu nedenle, ya bölgede bu türden kurumların bulunması ya da araştırma merkezlerinin bölgede daha fazla kurulmasının teşvik edilmesi bir avantaj oluşturacaktır.

Yabancı yatırımcı için ulaşım çok önemlidir. Özellikle, gelişmiş ülkelerde çok kolay olan ulaşım olanaklarının Bilişim Vadisi kapsamında da hem bölgede hem de bölgeye ulaşmada sağlanması ya da ulaşımı kolay olan bölgelere BV’nin kurulması sağlanmalıdır. İkincil olarak da, eğitim ve işbirliği konusunda gelişmiş ve alışkın olan yabancı yatırımcının bu konuda zorluk çekmemesi ve kendi ülkesindeymiş gibi ya da daha iyi olanaklarla bu hizmetlerin sağlanması gereklidir.

Bilişim Vadisi’nin Kurulacağı Bölgenin Seçimi

Bölüm 4’de seçim kriterleri doğrultusunda belirlenen illerin karşılaştırmalı olarak analiz edildiği matris ve değerlendirme sonuçları verilmiştir.

Ayrıntıları ilgili çıktı ve bölüm içindeki alt kırılımlarda verildiği gibi seçim kriterleri doğrultusunda Türkiye’deki bölgelerin karşılaştırmalı olarak analiz edildiği bir matris hazırlanmış, kriterler önemine göre ağırlıklandırılarak her bir bölgenin kriterleri hangi düzeyde sağladığı değerlendirilmiştir.

Bu çalışmayla birlikte, incelemesi yapılan illerin mevcut ve ileriye yönelik görünen problemleri, sahip oldukları güçlü ve zayıf yanlar ile tehdit ve fırsatları da (GZFT) araştırılmıştır. Seçilen 10 il için seçim kriterleri bazında toplanan veriler, uzman görüşleri ile yapılan puanlama ve GZFT analizlerinin sonuçları ve iller bazında toplanan bilgiler derlenerek bir değerlendirme yapılmıştır. Bu değerlendirmeler sonucunda ortaya çıkan toplam puanlar ile illerin/bölgelerin sıralaması aşağıdaki gibi oluşmuştur;

Bilişim Vadisi’nin Kurulacağı Bölgenin Seçimi

1- İstanbul

2- Ankara

3- İzmir

4- Kocaeli

5- Bursa-Yalova

6- Eskişehir

7- Antalya

8- Konya

9- Gaziantep

10- Trabzon.

Paydaş Analizi Raporu

Kurumsal Yapılanma Modeli

Bölüm kapsamında önerilen kurumsal yapılanma modellerinde, Bilişim

Vadisi’nin Türkiye’nin tek bir bölgesinde değil daha sonra çoklanarak farklı

bölgelerde de kurularak dağıtık bir sisteme olanak sağlaması ve “jenerik” bir

yapı olması hedeflenmiştir. Kocaeli ilinin Gebze ilçesinde kurulması planlanan

ilk bölgenin iç ve dış paydaşları ile o bölgede paydaşların değerlerini

kullanan, mevcut değerleri sahiplenen ve kar gayesi güderek o bölgeye

değer katacak “kıvrak-çevik” bir yapıyla yönetilmesi projenin başlangıç

noktasını oluşturacaktır. Türkiye’nin diğer bölgelerinde de o bölgenin mevcut

potansiyelini işbirliğine ve faaliyete dayalı teşvik ve desteklerle harekete

geçirecek “Bilim-Teknoloji-İnovasyon”a dayalı “Girişim” bölgeleri yaratmak

önerilen modellerin ana hedefidir.

Kurumsal Yapılanma Modeli

Önerilen modellerin temelinde, Bilişim Vadisi’nin bir fiziksel alanın imar

edilmesinden çok bilişimle ilgili ürün ve hizmetlerin üretilmesine, bilişimin

biyoteknoloji, nanoteknoloji, enerji, sağlık, çevre teknolojileri gibi ileri

teknoloji alanlarıyla ilişkisinin geliştirilmesine, ülke ekonomisi ve dünya

pazarları içerisinde rekabet gücünü arttıracak şekilde çevrime

sokulabilmesini sağlayacak en uygun ekonomik ortamın yaratılmasını

kolaylaştıracak bir alt yapının kurulması hedeflenmektedir. Önerilen

modellerde, Bilişim Vadisi’nin kurumsal yapılanma modeli dağıtık, fiziksel

mekan özelinde kurulmayan, yaratılan faaliyetleri destekleyici bir

organizasyon bütünü olarak ele alınmaktadır. Bilişim Vadisi’nin, fiziksel bir

mekan tasarlayarak bunu yönetmekten çok bir ekonomi yaratmak ve bu

ekonomiyi yönetmek olması gerektiği vurgulanmaktadır.

BİOM MODELİ – YAPILANMA ŞEMASI

POLİTİKA ÖNLEMLERİ, TEŞVİK ve

DESTEKLER – Firma Süreci

Kuluçka Risk Sermayesi Aşılama, işbirliği

Tohum (Bireyler)…. Fidan Firma (KOBİ)….Ağaç Firma (Büyük Firma)…

Filiz Firma (Start-Up)…. Aşı Fidanı Firması

(Spin off)


DESTEKLER – BV Firmaları

Tohum: Yenilikçi fikri, Ar-Ge Projesi olan girişimci birey veya firma. BV Firması kriterlerine sahip olana kadar Firma Çiflikleri/Kuluçka firmalarındadır.

Filiz Firma/Başlangıç Firması: Bilişim Vadisi Fizibilite Raporu kapsamında, Firma Çiftliklerinde fikir veya Ar-Ge aşamasında olan yenilikçi projelerin/tohumların desteklenmesi ile oluşan (ekilmeye hazır) başlangıç firmaları Filiz Firma olarak isimlendirilmiştir.

Tohum’lar Firma Çiftlikleri ile yapmış oldukları anlaşmalar çerçevesinde

Başlangıç Firmalarını/Filiz Firmalarını bölge içinde kurabilirler. Dünyadaki

başarılı Firma Çiftliği örneklerine bakıldığında Filiz Firma’ların 2-3 yıl daha

Firma Çiftliklerinden yararlandığı görülmektedir. Filiz Firmalar bölge içinde BV

Firması statüsüne gelmiştir ve tek başlarına ilgili teşviklerden faydalanırlar.



Fidan Firma/KOBİ : Bilişim Vadisi Fizibilite Raporu kapsamında, Firma

Çiftliğinden çıkmaya hazır daha büyük ölçekli firmalar (KOBİ) Fidan Firma

olarak isimlendirilmiştir.

Filiz Firmalar, Firma Çiftlikleri ile yapmış oldukları anlaşmalar çerçevesinde

bölge içinde tek başlarına veya ortak olarak ayrı KOBİ’leri/Fidan Firmaları

bölgede kurabilirler. Fidan Firmalar bölge içinde BV Firması statündedir. Bölge

dışından gelen KOBİ’ler de BV Firması gerekliliklerini yerine getirmiş ise

bölgede Fidan Firma olarak isimlendirilmiştir. Fidan Firmaların çoğunluğunu

BİT sektöründeki her türlü teknoloji (çevre, enerji, otomotiv, sağlık, savunma,

havacılık v.s.) arakesitinde yazılım geliştiren ve AR-GE desteği veren firmaların

oluşturacağı düşünülmüştür. Fidan Firmaların yapmış oldukları inovasyon ve

Ar-Ge faaliyetleri ile ürettikleri prototip üretimlerin de ilgili teşvik ve

desteklerden faydalanması öngörülmektedir.



Ağaç Firma / Büyük Firma: Bilişim Vadisi Fizibilite Raporu kapsamında, BV

Bölgesi içinde yetişen veya BV Bölgesi dışından gelen ve geliştirdiği teknolojiyi

kullanarak geliştirdiği ürünü (önemli bir bölümünü ihraç etmek için) üretim

yapan firma Ağaç Firma olarak isimlendirilmiştir.

Ağaç Firma’ların inovasyon ve Ar-Ge faaliyetlerinin dışında, Ar-Ge’ye dayalı

ürünlerinin üretim-pazarlama ve satış süreçlerinde de bölge içinde (ve/veya

bölge dışında) BV Ağaç Firması olarak BV üretim tesvik ve desteklerinden

faydalanması öngörülmekedir.

Bölüm 9 - POLİTİKA ÖNLEMLERİ, TEŞVİK

ve DESTEKLER – BV Firmaları

Aşı Fidanı Firma: BV Bölgesi içinden veya dışından faaliyet gösteren Filiz/Fidan

firmaların geliştirdiği teknolojileri Ağaç Firmalar ile birleştirmesi ve Ağaç

Firmaların yeni teknoloji ürünleri vermesini sağlayan firmalardır.

Bu süreç içinde teknoloji aşılayan firmalara da, Ağaç Firmaların içinden

doğacak yeni teknoloji firmalara da Bilişim Vizibilite Raporu kapsamında Aşı

Fidanı Firma ismi verilmiştir. Özellikle Aşı Fidanı firmaların Ağaç Firmalar ile

birleşmesinde farklı teşvik ve desteklere ihtiyaç vardır.


DESTEKLER – BV Firması olabilme Kriterleri

Gerek bireylerin gerekse firmalarin Bilişim Vadisi’nin teşvik ve desteklerinden

yararlanabilmesi için Bilişim Vadisi (BV) Firması olması gerekmektedir. Bu

doğrultuda, başvurularda belirli kriterlerin oluşturulması önerilmektedir.

Bilişim Vadisi / İnovasyon yasası bu doğrultuda oluşturulmalıdır.


DESTEKLER – İstisna ve Muafiyetleri İçin Öneri Çerçeve

KATEGORİ NO (2) İstisna/Muafiyet Türü

Arazi Tahsisi veya Kirası İndirimi ***

Geri Ödemeli Kamulaştırma Kredisi ***

Kamulaştırma Maliyetleri ***

Altyapı Maliyetleri ***

Kurumlar Vergisi İndirimi 100%

SSK Prim Desteği 25%

KDV İndirimi 100%

Gelir Vergisi İndirimi 100%

Altyapı Maliyetleri **

İSTİSNA VE MUAFİYET ORANLARI

Faaliyetler

BV - K8

Türkiye'de İlgili

Kanunlar

Öne Çıkan

Benzer Ülke

Örnekleri

Oran (1)

BV Öbek Firması /

Konsorsiyumu,

(Bölgeyi Yöneten

Kuruluş)

Faydalanıcı

Bilişim Vadisi Yönetim Faaliyetleri4691

3218

Çin

Kore

Singapur

** Bölge dışındaki firmalrın bu teşvik ve destekleri alabilmesi için bölge içinde yapması gereken faaliyetler bölüm içinde belirtilmiştir.

*** Yapılan Fizibilite Rapor'na dayanarak BV Odak AŞ ile birlikte Biişim Vadisi Kurulu ihale dökümanında belirtilecektir


DESTEKLER – Teşvik ve Destek Sistemi Tablosu


DESTEKLER

4691 Sayılı TGB Yasası ve BV Önerileri arasındaki Temel Farklar

4691 sayılı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu, Bilişim Vadisi Fizibilite Raporu

kapsamında çerçevesi verilen “İnovasyon Yasası” temeli olarak önerilen dört

önemli yapı taşı açısından eksiktir.

1. Bilişim Vadisi (BV) Fizibilite Raporu kapsamında önerilen “İnovasyon Yasası”

kapsamında getirilecek en önemli şirket yapılarından biri bölgelerde beyin

gücünü artırmaya yönelik “Firma Çiftlikleri/Kuluçka Şirketleri”dir.

2. 4691 sayılı kanunun revizyon önerisinde, bölgelerde üretilen teknolojinin

üretimine yönelik herhangi bir teşvik ve destek önerisi getirilmemiştir.


DESTEKLER

4691 Sayılı TGB Yasası ve BV Önerileri arasındaki Temel Farklar

3. 4691 sayılı kanunun revizyon önerisinde, bölgelerde yabancı yatırımcıları çekmeye yönelik (iş melekleri-risk sermayesi kuruluşları v.s.) herhangi bir teşvik ve destek önerisi getirilmemiştir.

4. BV Fizibilite Raporu kapsamında önerilen Teşvik ve Destekler faaliyet bazlıdır. BV

Bölgesi dışında olsa bile BV Bölgesi içine belli çıktıları getirdiği takdirde BV Firma teşvik

ve destekleri raporda önerilmektedir.


DESTEKLER - Değerlendirme

Özellikle BV Şirketi kriterlerini sağlamış ve dışarıda faaliyet gösteren

BİT/Teknoloji firmalarının da teşvik ve desteklerden faydalanması

öngörülmektedir. Ancak bu firmaların destek kapsamında geliştirmiş oldukları

çıktıları BV Bölgesi içine Tohum ve Aşı Fidan Firma olarak önermelerinin teşvik

edilmesi için gerekli düzenlemelerin oluşturulması öngörülmektedir. Bölge

dışında da faaliyet gösterecek BV Şirketlerinin ve Bölge içinde faaliyet

gösterecek BV yapılarının faaliyet ve program bazlı teşvik ve desteklerden

faydalanacağı bu kurgu BV Fizibilite Raporu kapsamında öneri olarak

sunduğumuz modeldir. Bilişim Vadisi’nin BV İnovasyon Yasası kapsamında

kurulacak çalışma ekibini/komisyonun önemli bir eylemini oluşturacaktır.

Bilişim Vadisi şirketlerine yapılacak yatırımlar için yatırım ortamının

iyileştirilmesi amacıyla öncelikle 4875 sayılı Doğrudan yabancı Yatırımları

Kanunu olmak üzere ilgili mevzuatta İnovasyon Yasası ile gerekli değişikliklerin

yapılması önerilmektedir.

Kritik Başarı Faktörleri, Riskler, İzleme ve Değerlendirme Sistemi

Bilişim Vadisi

Başarılı Olma

Kriterleri

Etkin

Ağlar

Girişimc

i Kültür

Destekçi Politika Ortamı

Kolay

Finans

Erişimi

Öncü Şirketleri

Etkileyebilmek Büyüyen

Şirket

Tabanı

Güçlü Bilim

Tabanı

İyi, Hızlı ve Kaliteli Destek

Hizmetleri

Nitelikli

İş Gücü

Etkin Alt Yapı ve

Fiziksel Alan

Tahsisi

Özel Sektöre Cazip Olabilmek,

Etkileyebilmek

Güçlü İş ve Inovasyon

Ortamı

BİLİŞİM VADİSİ FİZİBİLİTESİ · 2020-01-08 · BV TANIM Bilişim Vadisi Projesi,...

Documents

Transcript of BİLİŞİM VADİSİ FİZİBİLİTESİ · 2020-01-08 · BV TANIM Bilişim Vadisi Projesi,...