www.euwp.eu BIURO PREZYDENTA: „Novinagård”, Ängahusvägen 22, 261 76 Asmundtorp, SWEDEN t.a.pilat@bredband.net

1

Drogie Koleżanki i Drodzy Koledzy! Dzisiaj przesyłam Wam trzeci i ostatni przed wakacjami list informacyjny. Rozpoczyna go gala w Akwizgranie i wręczenie nagród Europejskiego Instytutu kultury i Mediów Polonicus. Potem dwa poważne jubileusze, 100-lecie w Helsinkach i 70-lecie w Londynie. Organizacje polonijne i ich działacze społeczni są za pracę społeczną wyróżniani, tym razem w Wielkiej Brytanii, na Węgrzech i w Irlandii. Poświęciłem też trochę miejsca ważnemu dla oświaty polonijnej, Światowemu Zjazdowi Nauczycieli Polonijnych w Ostródzie. List kończy relacja z pięknego Święta Polonii Węgierskiej. Przypominam Wam, że list jest dostępny na naszej stronie internetowej: www.euwp.eu Dziękując za życzliwe zainteresowanie, życzę Wam udanych, słonecznych wakacji Tadeusz Adam Pilat, prezydent EUWP

Wręczenie nagród Polonicus w Akwizgranie str. 1 Święto Polaków za granicą w Grodnie str. 3 Wydarzenia w Irlandii str. 4 Jubileusz 100-lecia organizacji w Helsinkach str. 4 Festyn Polonijny w Berlinie str. 6 Longin Komołowski patronem Gimnazjum w Połukniu str. 7 Światowy zjazd nauczycielski w Ostródzie str. 8 Nagroda królowej Elżbietę II dla polskich organizacji str. 9 Jubileusz 70-lecia w Londynie str. 10 Halina Csúcs laureatką „Bene Merito” str. 12 Dzień węgierskiej Polonii str. 12

* * *

6 maja, w sali koronacyjnej Karola Wielkiego w Akwizgranie (Aachen), odbyła się już po raz dziewiąty wielka Gala Polonii połączona z wręczeniem statuetek prestiżowej nagrody Polonicus 2017.

W tym roku honorową nagrodę Polonicus za całokształt działalności na rzecz wolności i demokracji w Polsce i Europie oraz za zaangażowanie na rzecz wzmacniania jedności europejskiej odebrał Lech Wałęsa, pierwszy przewodniczący NSZZ „Solidarność“, laureat Pokojowej Nagrody Nobla, były Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej. Po odebraniu prestiżowego wyróżnienia specjalny gość tegorocznej gali, w krótkim wystąpieniu podkreślił, że „Niemcy są największą potęgą w Europie i chciałby, żeby Polska nią była”. Dlatego zaapelował, by Niemcy „skończyły z kompleksami i przejęły odpowiedzialność za Europę”.

W dziedzinie kultury Nagrodę Polonicus 2017 otrzymała Agnieszka Holland - światowej sławy polska reżyserka i scenarzystka filmowa, laureatka Srebrnego Lwa na Berlinale 2017, za jej znaczący wkład w światowy rozwój sztuki filmowej. W imieniu Agnieszki Holand nagrodę odebrała jej córka, Katarzyna Adamik i przekazała video-listem przesłanie artystki. Agnieszka Holland zaznaczyła w nim, że „kultura polska wielkość swą zawdzięcza różnorodności, otwarciu, dążeniu do prawdy, sprawiedliwości, a wreszcie do wolności”. Reżyserka podkreśliła również, że „kultura jest zawsze kontrowersyjna, żywa, twórcza i wolna od politycznych i partyjnych nacisków”.

2

W dziedzinie dialogu polsko–niemieckiego nagrodę otrzymał w tym roku Werner Jostmeier - przewodniczący grupy parlamentarnej NRW-Polska w parlamencie Nadrenii Północnej-Westfalii, za zaangażowanie w dialog niemiecko-polski. Werner Jostmeier odbierając nagrodę Polonicus zobowiązał się jeszcze bardziej angażować w dialog europejski. W kategorii działalności polonijnej nagrodę otrzymała Aldona Głowacka-Silberner przewodnicząca Biura Łączności Organizacji Polonijnych w Hanowerze i w Dolnej Saksonii za jej wieloletnie zaangażowanie dla Polonii w Niemczech, za krzewienie kultury i języka polskiego oraz propagowanie polskiego folkloru i tańca narodowego. Aldona Głowacka-Silberner, podkreśliła istotną rolę organizacji polonijnych

na rzecz utrzymania polskości w nowej ojczyźnie z wyboru. „Długi oddech, czyli wytrwałość i nerwy jak postronki”- to jej zdaniem recepta na skuteczność działania.

Nagrody Polonicus przyznawane są od 2009 roku przez Jury, któremu przewodniczy Wiesław Lewicki, inicjator nagrody, wieloletni działacz polonijny w Niemczech i prezydent Europejskiego Instytutu kultury i Mediów Polonicus. Od roku 2010 nagroda wręczana jest corocznie na uroczystej Gali Polonii organizowanej przez Instytut z okazji Europejskiego Dnia Polonii, w Sali Koronacyjnej ratusza w Akwizgranie. Leżący na styku granic Niemiec, Holandii i Belgii Akwizgran, był na przełomie VIII i IX stulecia siedzibą cesarza Karola Wielkiego, władcy Franków, uznawanego do dziś za symbol europejskiej jedności. Dotychczas to wyróżnienie otrzymało 36 osób z Polski, Niemiec i innych krajów, w których mieszkają Polacy. Do laureatów z lat ubiegłych należą m.in.

duchowni: arcybiskup senior Opola - Alfons Nossol i ks. Rektor Stanisław Budyń; politycy i ekonomiści: b. Przewodniczący Parlamentu Europejskiego - prof. Jerzy Buzek, i ekonomista - prof. Leszek Balcerowicz, b. minister spraw zagranicznych - prof. Władysław Bartoszewski; naukowcy i twórcy literatury: historyk Polski

i Europy - Norman Davies, językoznawca - prof. Jan Miodek, tłumacz literatury polskiej - Karl Dedeciusz; twórcy kultury: reżyser Andrzej Wajda i pierwsza dama polskiej sceny Krystyna Janda; związane z Polonią instytucje: TV-Polonia i Stowarzyszenie Wspólnota Polska oraz działacze polonijni: śp. prof. Piotr Małoszewski z Chrześcijańskiego Centrum, prezes Związku Polaków na Białorusi Andżelika Borys i b. prezydent EUWP Helena Miziniak. Przewodniczący kapituły nagrody przy Europejskim Instytucie Kultury i Mediów Polonicus, Wiesław Lewicki stwierdził, że „Polonia z niepokojem śledzi wydarzenia polityczne w Polsce”. Jednocześnie podkreślił,

że „wynikające z tego napięcia, które dzielą Polaków w Polsce, dzielą również Polonię”. – Wszyscy Polacy mieszkający w Europie chcą Polski rozważnej, roztropnej, kierującej się prawem, wzmacniającym demokrację w ramach Unii Europejskiej. Bo Polonia Europejska to przede wszystkim obywatele Europy”.

3

7 maja Związek Polaków na Białorusi zorganizował w Grodnie, pod gołym niebem Wielki Koncert Majowy z okazji Dnia Polonii i Polaków za Granicą. Na imprezę przybyło do Grodna ponad 300 artystów z różnych stron Białorusi, m.in.: z Lidy, Wołkowyska, Smorgoni, Mińska, Mołodeczna, Homla, Brześcia i innych miejscowości. Ogółem

trwający przez kilka godzin festyn, na którym oprócz występów muzycznych i tanecznych można było podziwiać malarstwo członków, działającego przy ZPB Towarzystwa Plastyków Polskich i wyroby rękodzieła autorstwa członków Towarzystwa Twórców Ludowych, odwiedziło ponad tysiąc osób. Koncert zorganizował Dział Kultury ZPB pod kierownictwem wiceprezes organizacji Renaty Dziemiańczuk. W obchodach Dnia Polonii i Polaków w Grodnie uczestniczyli powitani przez przewodniczącą Związku Polaków na Białorusi, Andżelikę Borys: wicemarszałek Senatu RP Maria Koc,

wiceprzewodnicząca senackiej Komisji Spraw Emigracji i Łączności z Polakami za Granicą Grażyna Sztark, członek sejmowej Komisji Łączności z Polakami za Granicą Wojciech Kossakowski, wiceprzewodniczący sejmowej Komisji Spraw Zagranicznych Robert Tyszkiewicz, prezes Stowarzyszenia „Wspólnota Polska” Dariusz Piotr Bonisławski, skarbnik Zarządu Krajowego Tomasz Różniak oraz prezes Oddziału Podlaskiego Anna Kietlińska. Obecni byli także ambasador RP na Białorusi Konrad Pawlik i polscy dyplomaci z Grodna. Wicemarszałek Senatu RP Maria Koc przekazując władzom ZPB polskie godło państwowe powiedziała: Światowy Dzień Polonii i Polaków to stosunkowo młode święto w polskim kalendarzu. Ale jest to święto bardzo ważne. Poza granicami Polski żyje obecnie około 20 milionów Polaków i osób mających polskie korzenie. Dziękujemy wam,

że trwacie w polskości i kultywujecie polskość. 2 maja to także Dzień Flagi, na widok której, niezależnie od tego gdzie się znajdujemy, polskie serce zawsze drży. Chcę, żebyście wiedzieli, że Polska zawsze o was pamięta”. Poseł Wojciech Kossakowski powiedział: „Liczymy, że uda nam się podjąć działania na rzecz rozwiązania problemów Polaków na Białorusi”. Odczytał też list przewodniczącej sejmowej Komisji Łączności z Polakami za Granicą Anny Schmidt-Rodziewicz, która złożyła życzenia „by bycie Polakiem zawsze było powodem do dumy, a biało-czerwona flaga obecna w domach wyrażała przynależność do narodu polskiego”. Wspieranie Polaków za granicą to zadanie szczególnie ważne dla polskiej polityki zagranicznej.

Prezes Stowarzyszenia „Wspólnota Polska” Dariusz Piotr Bonisławski podkreślał z kolei, że Polacy na Białorusi mają szczególną rolę. „Oprócz tego, że kultywujecie polskość, chcecie znać język i by znały go wasze dzieci, jesteście w jakiś sposób także strażnikami pamięci o polskiej historii, która jest w każdym domu, w każdym kamieniu tego miasta i innych miejscach na Białorusi” – powiedział prezes Bonisławski. W ciągu trwającego ponad dwie godziny koncertu swoją twórczość zaprezentowali artyści w różnym wieku, reprezentujący różne gatunki muzyczne i repertuar, występujący zarówno zespołowo, jak i indywidualnie. Wystąpili: zespół wokalno-instrumentalny „Rezerwa” z Wołkowyska, zespół Znad Wilii ze Smorgoni, „Lidziejka” z Lidy i grupa wokalna zespołu „Białe Skrzydła z Mołodeczna”. Przestrzeń między improwizowaną sceną, a publicznością nie jeden raz podczas koncertu zamieniała się w plac taneczny. W czasie imprezy prezentowane były prace twórców z Towarzystwa Plastyków Polskich przy ZPB i wyroby rękodzieła.

4

Nowa siedziba W dniu 18 maja odbyło się oficjalne otwarcie nowego biura Together-Razem Centre. Obecnie lokal organizacji mieści się pod adresem Unit 2A, Kilnap Business Park, Mallow Rd, Blackpool, Cork. Oprócz członków organizacji na uroczystość przybyli goście: Ryszard Sarkowicz - ambasador RP oraz burmistrz Joe

Kavanagh.

„Wybitna Polka” Ewa Ikwanty, związana od ponad 2 lat z organizacją Centrum Together-Razem w Cork, uzyskała tytuł „Wybitnego Polaka” w kategorii „Osobowość”. Konkurs organizowany jest przez Fundację Polskiego Godła Promocyjnego, którego celem jest kreowanie pozytywnego wizerunku Polaków poprzez pokazanie ich sukcesów i osiągnięć w kraju i zagranicą na rzecz promocji Polski oraz działalności na rzecz dobra wspólnego. Ewa Ikwanty, od przybycia do Irlandii, angażuje się

w pomoc innym. W Centrum Together-Razem dała się poznać jako sprawny organizator wielu eventów polsko-irlandzkich, kreator i współtwórca wielu pomysłów oraz ciężko pracujący wolontariusz podczas dwóch edycji festiwalu Polska Eire w Cork. Ewa bardzo często, poza swoimi godzinami zajęć, bierze udział w projektach

organizowanych przez Together-Razem. Od listopada 2016 roku, prowadzi oraz koordynuje jeden z większych projektów europejskich „Bez granic”, polegający na organizowaniu praktyk zawodowych dla młodych ludzi z Polski. Ewa jest sercem i duszą Together-Razem i wszyscy w organizacji są bardzo dumni z tego, że w jej strukturach jest właśnie „Osobowość roku 2017”.

Maraton Drużyna składająca się z przedstawicieli Centrum Together-Razem w Cork w składzie: Ewa, Małgorzata, Marzena, Agata, Jana oraz Wojtek wzięła udział w tegorocznym Cork City Marathon. Było to

nie lada wyzwanie, ale przede wszystkim okazja do wzięcia udziału we wspólnym przedsięwzięciu, którego ideą była promocja integracji oraz wyraz sprzeciwu wobec wykluczeniu społecznemu, dyskryminacji i nietolerancji.

W dniach 20-21 maja br. odbyły się uroczyste obchody stulecia Zjednoczenia Polskiego w Helsinkach, które jest najstarszą organizacją polonijną w Finlandii i najdłużej działającym związkiem polonijnym w Europie. Obchody w dniu 20 maja r. rozpoczęły od uroczystości jubileuszowej w helsińskim konserwatorium. Gośćmi jubileuszu byli: Tomasz Kozłowski - Chargé d’affaires a.i. Rzeczypospolite Polskiej w Finlandii oraz, specjalnie przybyły na tę okazję do Helsinek, prezydent Europejskiej Unii Wspólnot Polonijnych, Tadeusz Adam Pilat. Przybyli też członkowie Zjednoczenia z Helsinek oraz z oddziału organizacji w Turku. Prezes

Zjednoczenia Polskiego w Helsinkach Michał Zieliński przywitał przybyłych gości oraz wspominając wybitnych jej działaczy, przedstawił historię organizacji. Głos zabrali kolejno Chargé d’affaires Tomasz Kozłowski i prezydent

5

EUWP, Tadeusz Adam Pilat, który wręczył prezesowi Zjednoczenia Medal Honorowy EUWP, „Za szczególne zasługi dla Polonii europejskiej”. Dalszą część uroczystości uświetnił Harcerski Zespół Pieśni i Tańca „Dzieci Płocka” im. Druha Wacława Milke, który przedstawił spektakl muzyczny z wykonaniem polskich pieśni i tańców ludowych i narodowych. Zebrani mieli także możliwość zapoznania się z wystawą plansz poświęconych historii Zjednoczenia Polskiego. Następnego dnia, w niedzielę 21 maja br., w kościele NMP w Helsinkach odprawiona została msza w intencji Zjednoczenia Polskiego w helsinkach, z oprawą muzyczną przygotowaną przez zespół „Dzieci Płocka”.

Zjednoczenie Polskie w Helsinkach jest o 8 miesięcy starsze od państwa fińskiego. Założone zostało 3 kwietnia 1917

roku (pod pierwotną nazwą Zjednoczenie Polskie w Helsingforsie), przez małe grono osób cywilnych pochodzenia polskiego

oraz kilkutysięczną grupę polskich oficerów i żołnierzy służących w armii carskiej stacjonującej wówczas w Helsinkach.

Do czasu otwarcia Poselstwa Rzeczypospolitej Polskiej w 1919 roku Zjednoczenie Polskie było jedyną oficjalną instytucją -

urzędem reprezentującym interesy Polaków na terenie Finlandii a legitymacje Zjednoczenia pełniły rolę paszportów. W 1918

roku Finlandię opuściło powracając do wolnej Polski

ok. 2 tysiące Polaków. W samych Helsinkach

środowisko polskie zmalało do kilkudziesięciu rodzin,

a działalność Zjednoczenia miała głównie charakter

kulturalno-towarzyski i wyrażała się w kultywowaniu

polskich zwyczajów, obchodzeniu rocznic

narodowych i organizowaniu występów

artystycznych.

Z chwilą powstania „Światpolu" (Światowego

Związku Polaków z Zagranicy), Zjednoczenie

nawiązało z nim ścisły kontakt. Latem 1934 roku

12-osobowa delegacja Polonii fińskiej uczestniczyła

w Polsce w Kongresie „Światpolu". Wybuch II Wojny

światowej wstrząsnął również Polonią fińską.

Członkowie Zjednoczenia przeprowadzili we wrześniu

1939 roku zbiórkę pieniędzy na pomoc medyczną.

Udzielili też pomocy uciekinierom z Polski.

Restytucja nastąpiła w roku 1946-tym. Pierwsze zebranie odbyło się 10-go lutego tego roku. Nawiązany został pierwszy

oficjalny kontakt z nową placówką poselstwa PRL. Dzięki finansowemu wsparciu Ambasady znaleziono stosowną

dla Zjednoczenia nową siedzibę. Ta ożywiona działalność trwała pięć lat. Różnica poglądów na istotne sprawy polityczne

spowodowała rozdźwięk pomiędzy Zjednoczeniem a Ambasadą PRL i w 1953 roku Zjednoczenie opuściło lokal, a zebrania

odbywały się znowu w mieszkaniach członków. W 1954 roku dzięki życzliwości kościoła katolickiego udostępniono

Zjednoczeniu lokal w domu biskupim, a od 1959 roku

w domu parafialnym kościoła św. Henryka, z którego

korzysta do chwili obecnej. Nowe pokolenie Polaków

zaczęło napływać do Finlandii i w latach 70-tych,

a liczba członków podwoiła się. Powstało pismo

polonijne „Kontakt”, znak graficzny Zjednoczenia

oraz nowe legitymacje członkowskie, które są

używane do dnia dzisiejszego. Z początkiem lat

80-tych przy Zjednoczeniu zaczęła działać szkółka

języka polskiego dla dzieci w wieku przedszkolnym,

prowadzona z dużym zaangażowaniem przez Siostry

Urszulanki. W październiku 1993 roku w kościele

św. Henryka odbyło się spotkanie z przebywającym

w Finlandii prezydentem RP Lechem Wałęsą.

Prezydent otrzymał w darze pamiątkowy talerz

z godłem Zjednoczenia oraz historyczny zbiór

artykułów z prasy fińskiej, opisujących przebieg

strajków w Stoczni Gdańskiej w sierpniu 1980 roku.

Od 1998 roku Zjednoczenie jest członkiem Europejskiej Unii Wspólnot Polonijnych a od roku 2002 członkiem Rady Polonii

świata. Kolejnymi prezesami Zjednoczenia, którzy brali udział w radach prezesów EUWP byli: śp. Jacek Ratajczak, Alicja

Sollamo, a od 2008 r. do chwili obecnej Michał Zieliński. Obecnie na terenie całej Finlandii mieszka około 2000 Polaków.

Do Zjednoczenia należy około 300 osób. Wiele osób mieszkających daleko od Helsinek, nie może czynnie uczestniczyć w naszej

działalności. Aby ożywić działalność, w 2002 roku, rozpoczął działalność Oddział ZP w Turku, skupiający Polaków z tamtych

okolic. Działalność Zjednoczenia koncentruje się na aktywności kulturalnej, m. in. poprzez organizowanie corocznych

koncertów muzyki Fryderyka Chopina w helsińskim kościele w skale, wydawanie biuletynu „Kontakt”, organizowanie spotkań

tematycznych i opiekę nad zabytkowymi grobami Polaków na cmentarzu Hietaniemi.

6

Dnia 21 maja 2017 roku z okazji Dnia Polonii i Polaków za Granicą na skwerze ratusza dzielnicy Reinickendorf w Berlinie odbył się Festyn Polonijny - Tag der Polonia. Polacy słyną w multikulturowym Berlinie z wielu spektakularnych wydarzeń, którymi interesują się niemieckie instytucje, politycy, media a zapraszani są berlińczycy i polskie rodziny. Przykładem jest organizowany od ośmiu lat i zyskujący coraz większą

popularność Festyn Polonijny – Tag der Polonia, organizowany przez Polską Radę Związek Krajowy w Berlinie. Przewodniczący Polskiej Rady - Ferdynand Domaradzki wraz z 40 wolontariuszami, wspierającymi komitet organizacyjny obchodów Dnia Polonii każdego roku, staje przed wielkim wyzwaniem logistycznym. Obrana forma festynu jest dość popularna w Niemczech i dobrze się stało, że także Polacy mają też swoją tradycję w przestrzeni publicznej miasta. W tym roku na festynie prezentowały się organizacje polonijne, media, wydawnictwa, towarzystwa, kluby sportowe, czyli barwny pejzaż najbardziej aktywnych

środowisk działających w Berlinie. To dobry moment na pokazanie profilu swojej działalności, osiągnięć czy perspektyw rozwojowych. Ferdynand Domaradzki wielokrotnie udowodnił swoją determinacją, że potrafi zintegrować środowisko Polaków na obczyźnie. W tym wypadku dbałość o dobre wzajemne relacje

pozwoliła zjednoczyć Polaków w Berlinie przy okazji Dnia Polonii. To jego kolejny osobisty sukces oraz pozostałych członków Zarządu Polskiej Rady w Berlinie. Program artystyczny wypełniała tradycyjnie polska muzyka ludowa, rozrywkowa, rock i pop z najbardziej popularnymi przebojami. Na scenie tańczyły polonijne zespoły tańca ludowego, klasycznego i nowoczesnego. Gwiazdą wieczoru była Urszula z zespołem muzycznym. Najważniejsze, że Polonia pokazała własny potencjał, jak: zespoły młodzieżowe, muzyczne, które pokazały różnorodne gatunki artystyczne. Festyn rozpoczął się o godzinie 11.00 i trwał do

późnych godzin nocnych. Oficjalne otwarcie nastąpiło o godzinie 15.00, kiedy plac wokół ratusza zapełniony był po wszystkie brzegi. Przez cały dzień przewinęły się tłumy ludzi, więc sukces frekwencyjny pobił rekord w tym roku! W części oficjalnej Polonię i mieszkańców Berlina powitał gospodarz festynu Ferdynand Domaradzki wraz z konsulem generalnym Polskiej Ambasady w Berlinie Marcinem Jakubowskim oraz burmistrz dzielnicy Berlin-Reinickendorf Frank Balzer. W imieniu tegorocznego gościa specjalnego Festynu – gminy i miasta Międzyrzecz głos zabrał starosta powiatu Międzyrzecz Grzegorz Gabryelski oraz Burmistrz miasta Międzyrzecz Remigiusz Lorenz. Dyrektorka Wydziału Nadzoru i Kontroli Urzędu Wojewody Lubuskiego Teresa Kaczmarek odczytała list Wojewody Lubuskiego – Władysław Dajczaka. Wśród gości Festynu był poseł na Sejm RP Wojciech Ziemniak oraz Dyrektor Biura Polonii w Berlinie Aleksander Zając. Koncert poprowadzili - polonistka Małgorzata Tuszyńska wspólnie z muzykiem i wokalistą zespołu „Bez Zawieszenia” Wojtkiem Sowińskim. Uczestnicy festynu licznie odwiedzali stoiska, m.in. Biura Polonii, Polskiej Rady i Stowarzyszenia Miasta Partnerskie Berlin- Szczecin. Klimat imprezy był znakomity, licznie odwiedziły ją całe rodziny z dziećmi i młodzieżą. Nawiązywano kontakty, wymieniano się informacjami delektując się polskimi smakami, które oferowały dania kuchni regionalnej. Nie zabrakło na polskim festynie, bigosu, pierogów i polskiej kiełbasy. Dzień Polonii zakończył się recitalem Urszuli z zespołem muzycznym. Artystka przypomniała największe hity, takie jak: ”Dmuchawce, latawce”, „Konik na biegunach” czy „Malinowy król”.

7

We wtorek, 23 maja br. w polskojęzycznym Gimnazjum w Połukniu, w rejonie Trockim, odbywała się podwójna uroczystość: nadanie rangi gimnazjum oraz nadania imienia Longina Komołowskiego. Formalnie, licząca 99 uczniów i nauczająca w języku polskim szkoła w Połukniu, uzyskała długo wyczekiwany status gimnazjum

na przełomie roku 2016-2017, a od 2 lutego bieżącego roku nosi też imię śp. Longina Komołowskiego, polskiego polityka, działacza związkowego i społecznego, wieloletniego prezesa Stowarzyszenia „Wspólnota Polska” i wielkiego przyjaciela Polaków na Litwie. Jednak świętowanie tych ważnych wydarzeń szkoła odłożyła właśnie na piękny, słoneczny dzień 23 maja. Na te wyjątkowe podwójne uroczystości do Połuknia przybyło wielu przyjaciół i gości nie tylko z Wileńszczyzny, ale też z Polski, w tym wdowa Zofia Komołowska, wraz z synem Michałem, Marek Różycki - sekretarz generalny Stowarzyszenia „Wspólnota Polska”, oraz Hanka Gałązka -

wiceprzewodnicząca Rady Krajowej Stowarzyszenia. Na uroczystość przybyli też, przewodniczący Akcji Wyborczej Polaków na Litwie – Związku Chrześcijańskich Rodzin, poseł do Parlamentu Europejskiego Waldemar Tomaszewski, poseł na Sejm Jarosław Narkiewicz, przedstawiciele rejonu trockiego na czele z mer Editą Rudelienė i wice mer Marią Pucz, II radca Wydziału Konsularnego Ambasady RP w Wilnie Łukasz Kaźmierczak, prezes Stowarzyszenia Nauczycieli Szkół Polskich na Litwie „Macierz Szkolna” Józef Kwiatkowski i starosta

Połuknia Maria Gołubowska. W uznaniu za ogromny wkład Longina Komołowskiego w rozwój polskości zarówno w Połukniu, jak i na Litwie społeczność połukniańskiego gimnazjum postanowiła go obrać jako swego patrona. Longin Komołowski (1948-2016) był wielkim przyjacielem polskiej społeczności w Połukniu. Kierując Stowarzyszeniem „Wspólnota Polska” wiele zdziałał w dziedzinie polskiej oświaty w rejonie trockim. Stowarzyszenie udzieliło niemałego wsparcia dla miejscowych polskich szkół – za polskie środki finansowe odnowiono, między innymi, gimnazjum w Połukniu. Longin Komołowski często odwiedzał tę szkołę, wspierał działający

tu zespół „Strumyk”, przyczynił się do odnowienia zbiorów biblioteki szkolnej. Uroczystość rozpoczęła się od Mszy św. w miejscowym kościele pw. św. Jana Chrzciciela. Modlono się w intencji patrona oraz całej społeczności gimnazjalnej. Mszę św. koncelebrowali dziekan dekanatu trockiego ks. Jonas Varaneckas z proboszczem ks. Tadeuszem Švedavičiusem. Podczas Msz św. poświęcono nowy sztandar szkolny, który dla gimnazjum w Połukniu ufundował Wojciech Weiss, prezes Lotos Paliwa. Dokonano też symbolicznego wbicia gwoździ do drzewca sztandaru. Po nabożeństwie wszyscy zebrani przemaszerowali uroczystym pochodem ze sztandarem szkoły na czele do gmachu gimnazjum, gdzie został odsłonięty i poświęcony nowy szyld gimnazjum oraz poświęcona ufundowana przez miejscowe koło Związku Polaków na Litwie tablica upamiętniająca inaugurację gimnazjum w Połukniu oraz nadanie mu imienia Longina Komołowskiego. Tablica ta powieszona została obok innej, upamiętniającej 100-lecie oświaty polskiej w Połukniu. Uroczysta akademia szkolna rozpoczęła się od odśpiewania hymnu Litwy oraz „Roty”. Dla zebranych program kulturalny zaprezentowali uczniowie i szkolny zespół „Strumyk”. Były przemówienia, piosenki i tańce. Młodzież szkolna pokazała wysoki poziom umiejętności artystycznych. Na scenie wystąpiło też rozsławiające Połuknie w kraju i za granicą trio „Hanki”.

8

W dniach 1-4 czerwca odbył się w Ostródzie, organizowany przez Stowarzyszenie „Wspólnota Polska” i Kongres Oświaty Polonijnej, VII Światowy Zjazd Nauczycieli Polonijnych. 1 czerwca rano uczestnicy pojechali do Gietrzwałdu, gdzie odbyła się msza św. odprawiona przez Arcybiskupa Józefa Górzyńskiego. Po mszy, wszyscy udali się do Karczmy Warmijskiej, gdzie wysłuchali wykładu profesora Stanisława Archemczyka o historii Warmii

oraz śpiewali ludowe pieśni, piosenki i przyśpiewki. Po południu wszyscy uczestnicy zebrali się na Zamku Krzyżackim w Ostródzie, gdzie miała miejsce uroczysta inauguracja VII Światowego Zjazdu Nauczycieli Polonijnych na którą licznie przybyli goście zjazdu: Minister Edukacji Narodowej - Anna Zalewska, prezes Instytutu Pamięci Narodowej - Jarosław Szarek, reprezentująca Marszałka Senatu RP - senator Małgorzata Kopiczko, dyrektor Biura Polonijnego w Senacie RP - Romuald Łanczkowski, Wojewoda Warmińsko-Mazurski - Artur Chojecki, marszałek województwa Warmińsko-Mazurskiego Gustaw Marek Brzezin, prezydent Europejskiej Unii Wspólnot Polonijnych – Tadeusz Adam Pilat,

Burmistrz Ostródy Czesław Najmowicz i Rektor Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie - prof. Ryszard Górecki. Ewa Rucińska z Ośrodka Doskonalenia Nauczycieli Stowarzyszenia „Wspólnota Polska”, powitała bardzo

serdecznie wszystkich przedstawicieli Polonii i Polaków za granicą, uczestników Zjazdu i zaproszonych gości. Po powitaniach głos zabrał prezes Stowarzyszenia Wspólnota Polska - Dariusz Piotr Bonisławski, który zaprosił wszystkich do udziału w obradach, a po nim dr Jolanta Tatara - prezydent Kongresu Oświaty Polonijnej - współorganizator zjazdu. Podczas inauguracji miała miejsce Gala Wręczenia Nagrody imienia Profesora Andrzeja Stelmachowskiego dla Polonijnego Nauczyciela Roku. Wręczając nagrody, minister Anna Zalewska powiedziała: „Nauczyciele polonijni są dla nas bardzo ważni. Udało się wypracować sposoby współpracy pomiędzy Senatem,

Ministerstwem Edukacji Narodowej, Ministerstwem Spraw Zagranicznych. To bardzo ważne osiągnięcie.”

2 czerwca rozpoczęto właściwe obrady VII Światowego Zjazdu Nauczycieli Polonijnych. W tym roku przewodnim tematem spotkania były: „Fundamenty tożsamości - historia, język, kultura.” Zaczęto od priorytetów wsparcia oświaty polonijnej. Dyrektor Romuald Łanczkowski, który przedstawił sposoby i procedury starania się o dotacje senackie. Prezes SWP Dariusz Piotr Bonisławski przedstawił ofertę ODN SWP na 2017 rok a wicedyrektor TVP Polonia - Filip Frąckowiak mówił o programie i przyszłości polonijnej telewizji. Prezydent KOP, dr Jolanta Tatara, podziękowała tym, którzy całe życie poświęcili oświacie polonijnej: Andrzejowi Russowi, Aleksandrze Podhorodeckiej i Małgorzacie Lasockiej. W kolejnej sesjach wystąpili senator prof. Jan Żaryn, Barbara Gołębiowska z Muzeum Piłsudskiego w Sulejówku, ksidz Józef Aszkiełowicz z Litwy, który przedstawił rolę kościoła na Wschodzie, dr Faustyna Mounis z Francji, która mówiła o roli rodziny w kształtowaniu się tożsamości, i Stella Strzemecka pokazała wpływ emigracji dzieci na ich dojrzewanie. Zaraz po zajęciach wszyscy udali się do Olsztynka do Muzeum Budownictwa Ludowego, gdzie dyrektor Ewa Wrochna powitała uczestników, a dr Tadeusz Krawczak - dyrektor Archiwum Akt Nowych w Warszawie wygłosił wykład na temat roli kresowych zaścianków szlacheckich w naszej historii czym otworzono dyskusję nad kształtem planowanego przez Wspólnotę Polską projektu „Zaścianek szlachecki - ocalić od zapomnienia.”

9

3 czerwca rano, na kolejnej sesji profesor Bogdan Walczak z Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu wygłosił wykład, w czasie którego nawiązywał do tożsamości narodowej i kształtowania się języka ,a profesor Ewa Lipińska z UJ tłumaczyła, że „kto ma język, ten ma tożsamość.”

Następnie przedstawiono kluczowe projekty Ośrodka Doskonalenia Nauczycieli SWP, które wzbudziły duże zainteresowanie uczestników:

Akademię Dwujęzyczności, która w tym roku odbędzie się w Chicago;

Od A1 do C2 - Akademię Biegłości Językowej, która odbędzie się w Londynie;

Projekt budowy Lokalnych Ośrodków Metodycznych (LOM);

Polonijną Poradnię Metodyczną Online;

Projekt edukacyjny. Po przerwie obiadowej odbyły się cztery sesje warsztatowe. Swoje doroczne zebranie pod przewodnictwem prezydent Jolanty Tatary odbył też Kongres Oświaty Polonijnej,

a wieczorne warsztaty tańca ludowego zgromadziły wielu uczestników.

W piątek, 2 czerwca br. Polska Sobotnia Szkoła im. Tadeusza Kościuszki w Londynie i European's Welfare Association CIC w Walsall, otrzymały najwyższe brytyjskie odznaczenie dla organizacji społecznych, przyznawane przez Elżbietę II - Nagrodę Królowej za Służbę Społeczną (QAVS). Po raz pierwszy nagrodzone zostały organizacje reprezentujące blisko milionową społeczność Polaków w Wielkiej Brytanii. Nagroda QAVS, ustanowiona w 2002 roku, w 50 rocznicę koronacji monarchini, przyznawana jest za „wybitne zasługi grup wolontariuszy na rzecz ich społeczności”. Polska Sobotnia Szkoła Przedmiotów Ojczystych im. Tadeusza Kościuszki w Londynie to najstarsza i największa

placówka tego typu w Wielkiej Brytanii, założona w 1950 roku przez pokolenie Polaków, którzy trafili na Wyspy w trakcie i tuż po drugiej wojnie światowej. W 1950 roku z inicjatywy księdza prałata Adama Wróbla w dzielnicy Ealing na zachodzie Londynu powstała polska parafia, a następnie Szkoła Przedmiotów Ojczystych. Rok później w szkole funkcjonowały dwie klasy, uczące zaledwie 30 uczniów w domu parafialnym. Obecnie polska placówka wynajmuje budynek od brytyjskiej szkoły im. św. Benedykta i ma pod swoją opieką ponad 600 uczniów, których edukacją kieruje ponad 40 nauczycieli.

Druga z nagrodzonych organizacji to ośrodek kulturalno-oświatowy European's Welfare Association CIC (EWA CIC) w Walsall w pobliżu Birmingham, który prowadzi m.in. Sobotnią Szkołę im. Polskich Sił Powietrznych w Wielkiej Brytanii, w której uczy się 317 dzieci w wieku od trzech do 18 lat. Oprócz szkoły ośrodek prowadzi także m.in. grupy wsparcia, szkołę angielskiego dla dorosłych, klub koszykówki, zajęcia muzyczne i harcerstwo, a także współpracuje z policją, służbą zdrowia i urzędami miast w regionie West Midlands, reprezentując polską społeczność. Na zaproszenie odpowiedzialnego za organizację dworu Lorda Szambelana przedstawiciele obu organizacji wzięli także udział w letnim przyjęciu w ogrodzie Pałacu Buckingham, w którym uczestniczyła królowa Elżbieta II i pozostali członkowie rodziny królewskiej.

10

W niedzielę 4 czerwca w „Sali Malinowej” Polskiego Ośrodka Społeczno-Kulturalnego w Londynie odbyła się uroczystość 70-lecia Zjednoczenia Polskiego w Wielkiej Brytanii. Na obchody przybyli zaproszeni goście: Arkady Rzegocki - ambasador RP w Wielkiej Brytanii, Dariusz Piotr Bonisławski – prezes Stowarzyszenia „Wspólnota Polska”, Tadeusz Adam Pilat – prezydent Europejskiej Unii Wspólnot Polonijnych, Joanna Fabisiak – poseł na Sejm RP oraz była i obecna prezes polskiej Macierzy Szkolnej w Wielkiej Brytanii – Aleksandra Podhorodecka i Krystyna Olliffe.

Obchody jubileuszu rozpoczęto minutą ciszy za zmarłych członków Zjednoczenia oraz tych, który zginęli dnia poprzedniego w czasie zamachów w Londynie. Następnie, przez historię 70 lat tej najważniejszej i największej organizacji polonijnej w Wielkiej Brytanii poprowadziły zebranych cztery członkinie Zjednoczenia: Helena Miziniak, Bogna Maramaros, Elżbieta Kardynał i Monika Tkaczyk. Głos zabierali kolejno ambasador Arkady Rzegocki, prezes zjednoczenia Tadeusz Stenzel, poseł Joanna Fabisiak, Dariusz Piotr Bonisławski, Tadeusz Adam Pilat i Jan Mokrzycki. Uroczystość uświetnił program artystyczny, wpleciony w historię Zjednoczenia. Ryszard Bielecki

wykonał poloneza A-moll Ogińskiego i etiudę rewolucyjną C-mol i heroicznego poloneza A-dur Chopina. Przy fortepianowym akompaniamencie Jakuba Gabrysiaka uczestnicy jubileuszu wspólnie zaśpiewali „Czerwone maki na Monte Cassino” i „Mury” Jacka Kaczmarskiego. W trakcie uroczystości Tadeusz Adam Pilat, prezydent Europejskiej Unii Wspólnot Polonijnych, wręczył Tadeuszowi Stenzelowi „Dyplom Honorowy” a Helenie Miziniak, Janowi Mokrzyckiemu i „Medale Honorowe EUWP za Szczególne Zasługi dla Polonii Europejskiej”. W swym wystąpieniu powiedział: Zjednoczenie Polskie

w Wielkiej Brytanii to organizacja, która od wielu lat pozostaje przykładem dla wielu związków polonijnych w Europie i dla nadchodzących pokoleń młodych działaczy. Pragnę tu podkreślić szczególne zasługi Zjednoczenia dla Europejskiej Unii Wspólnot Polonijnych. To właśnie tu, w Londynie, w 1993 roku została założona Europejska Rada Wspólnot Polonijnych przez 6 organizacji, a Zjednoczenie było nie tylko jedną z nich, ale odgrywało w tym akcie założycielskim zasadniczą rolę. To właśnie kolejni prezesi Zjednoczenia ponieśli wybitne zasługi dla rozwoju europejskiej organizacji, której mam zaszczyt dzisiaj przewodniczyć. Prezes Zjednoczenia, śp. Zygmunt Szkopiak, był pierwszym przewodniczącym, a później prezesem EUWP w latach 1993-2000. To on tworzył podwaliny naszej, coraz bardziej integrującej się Wspólnoty Europejskiej. Również prezes Zjednoczenia, Jan Mokrzycki, pełnił

w EUWP odpowiedzialne funkcje i był autorem, niezaprzeczalnie jednego z najważniejszych pomysłów: organizowania corocznie, w różnych krajach konferencji Monitor Emigracji Zarobkowej. Obiektywna i wszechstronna, wsparta naukowymi badaniami analiza zjawiska emigracji zarobkowej, potrzebna była nie tylko Polonii, ale przede wszystkim Polsce. Wielkie zasługi dla EUWP poniosła Helena Miziniak, również poprzednio prezes Zjednoczenia. Pełniła odpowiedzialną funkcję prezydenta EUWP trzykrotnie, kierując naszą organizacją i zasilając swymi pomysłami i inicjatywami działalność EUWP łącznie przez 9 lat. Za „Tygodniem Polskim” przytaczamy też kilka wystąpień w trakcie uroczystości. Dariusz Piotr Bonisławski, prezes Stowarzyszenia „Wspólnota Polska”: „70 lat istnienia Zjednoczenia to czas

wypełniony niezwykle ważnymi działaniami. Gdy po II wojnie światowej tę organizację zakładali Polacy mieli bardzo ważny cel, który konsekwentnie aż do dnia dzisiejszego był realizowany. Wspólnym mianownikiem tych działań była wielka miłość do ojczyzny. Zjednoczenie Polskie mogłoby się równie dobrze nazywać Zjednoczeniem Polskich Patriotów, którzy od 1947 roku,

11

dzień pod dniu, w trudnych chwilach trwali na straży tego co jest dla Polski ważne. Pomagali na wszelkie możliwe sposoby i bronili polskości, udowadniając, że to dla nich wartość najważniejsza. Nie wszystkie organizacje mają tak wielką

determinację w realizacji celu. W waszych sercach Polska jest zawsze na pierwszym miejscu. To widać, to czuć, to było zapisywane w kronikach i na zawsze tam zostanie. Na ręce prezesach chciałbym złożyć deklarację, że nasza organizacja będzie starała się, jak najlepiej wypełniać tę partnerską rolę. Możecie na nas liczyć.”

Tadeusz Stenzel, obecny prezes Zjednoczenia Polskiego w Wielkiej Brytanii: „Polacy

do Zjednoczonego Królestwa przybyli w różnych okrasach i z różnych przyczyn. Sam się wywodzę z emigracji, która trafiła tu po ostatniej wojnie. Rodzice z dwóch krańców kraju: ojciec z Gdańska, matka z Rzeszowa. Ojciec dotarł tu przez niewolę niemiecką i Włochy, a matka przez Kraj Rad

i Palestynę. Jestem wynikiem ich spotkania w Wielkiej Brytanii. Potem nastąpiło łączenie rodzin, dalsza emigracja, okres „Solidarności” i stanu wojennego i najnowsza fala, po dołączeniu Polski do Unii Europejskiej w 2004 roku. Największa, bo

pięciokrotnie większa niż ta powojenna. Dlatego w ramach Zjednoczenia staramy się ich łączyć we wspólne działania. Jak wiadomo, my Polacy, mamy czasem problem z porozumieniem się, jednak za pośrednictwem dobrych kontaktów Zjednoczenie pomagało w koordynowaniu działań Polaków na Wyspach. Mam nadzieję, że Zjednoczenie, jako ciało charytatywne, będzie mogło dalej pełnić taką służbę, jak dotychczas. Niezależną, samodzielną, apolityczną, jako organizacja parasolowa łącząca Polaków w momentach potrzeby tutaj i w kraju.”

Helena Miziniak, prezes Zjednoczenia Polskiego w latach 2003-2011: „Zjednoczenie Polskie

powstało z udziałem 36 polskich organizacji na kongresie w Londynie w Ognisku w 1947 r. Celem powstania Zjednoczenia było stworzenie płaszczyzny,

aby połączyć i koordynować działalność polskiej mniejszości na Wyspach Brytyjskich. Czas był szczególnie trudny. Niedługo po faktycznie przegranej wojnie, ponad 150 tysięcy Polaków znajdujących się na terenie Wielkiej Brytanii stanęło przed trudnym

wyborem, żeby nie powiedzieć hamletowskim dramatem: „Być albo nie być”. Powrót do kraju czy pozostanie na emigracji? Przeważająca część postanowiła zostać – na znak protestu przeciwko warunkom politycznym w kraju, które wtedy panowały. Przyszedł czas cierpkiego winobrania i organizowania życia narodowego w nowych warunkach, na obcej ziemi. Dziś patrząc z perspektywy 70 lat, widzimy olbrzymi dorobek tej organizacji na różnych jej płaszczyznach. To zasługa nie tylko kolejnych prezesów i członków zarządu. Jest to dzieło ludzi, którego głównym celem było wychowanie młodego człowieka w oparciu o polską chrześcijańską kulturę, miłość do Boga, ojczyzny i człowieka. To dzieło to zbiorowy portret setek anonimowych działaczy zjednoczenia, którzy

swoją pracą kładli zręby ideowe pod Zjednoczenie Polskie, a następnie po wyznaczonej sobie linii organizację tę prowadzili.”

12

Jan Morzycki, Prezes Zjednoczenia Polskiego w latach 1997-2001 oraz 2003-2009: „Etos naszej emigracji w dużym stopniu się zmienił. Dziś jest ona podobna do emigracji irlandzkiej. Głownie są tu teraz ludzie, którzy przyjechali, aby znaleźć pracę w godnych warunkach. Chciałbym skierować jedną prośbę do władz polskich: aby jak przyjeżdża delegacja polskich posłów lub senatorów na rozmowy z Brytyjczykami, by również nas włączyli w ten dialog. Tu jest zysk obustronny: z jednej strony Brytyjczycy przekonają się, ile mają osób polskiego pochodzenia, które mają dziś głosy wyborcze. A z drugiej strony: Brytyjczycy dowiedzą się, jak ważną organizacją w oczach kraju jest Zjednoczenie Polskie. Tego rodzaju kontakty polityczne są bardzo ważne. Przykładami takich kampanii jest kampania w obronie AL Level w 1998 roku. Wtedy znacząca role odegrały kontakty polityczne Wiktora Moszczyńskiego.”

Oprócz Jana Mokrzyckiego wybitne zasługi Wiktora Moszczyńskiego, wieloletniego działacza Zjednoczenia i EUWP wspominali w swych wystąpieniach Tadeusz Adam Pilat i powiernik Zjednoczenia Polskiego Elżbieta Kardynał. O przyszłości tej zasłużonej organizacji mówił członek prezydium Zjednoczenia Tomasz Machura. Wszyscy otrzymali też starannie przygotowaną „Jednodniówkę”, zawierającą historię Zjednoczenia oraz jubileuszowe listy gratulacyjne.

12 czerwca br. w Ambasadzie Polskiej w Budapeszcie dr Halina Csúcs Lászlóné rzecznik narodowości polskiej w Zgromadzeniu Narodowym Węgier odebrała z rąk wiceministra spraw zagranicznych RP Jana Dziedziczaka odznakę honorową „Bene Merito”.

Uroczystość wręczenia odznaczenia odbyła się w obecności ambasadora RP na Węgrzech - prof. Jerzego Snopka, przedstawicieli polskiej dyplomacji, dyrektora Departamentu Współpracy z Polonią i Polakami za Granicą MSZ - Mateusza Stąsieka sekretarza i podsekretarza stanu w Ministerstwie Zasobów Ludzkich Węgier - Miklósa Soltésza i Attili Fülöpa, Zoltána Csallóközi - szefa gabinetu wicepremiera RW Zsolta Semjéna, przedstawicieli Zgromadzenia Narodowego Węgier, polskich samorządów narodowościowych, stowarzyszeń polonijnych, dyrektorów instytucji polonijnych, proboszcza Polskiej Parafii Personalnej na Węgrzech, Rodziny i Przyjaciół Odznaczonej. „Bene Merito” to polskie odznaczenie cywilne,

nadawane przez Ministra Spraw Zagranicznych za działalność wzmacniającą pozycję Polski na arenie międzynarodowej. Jak podkreślano w laudacji dr Halina Csúcs Lászlóné w znacznym stopniu przyczynia się do zwiększenia rozpoznawalności i znaczenia polskiej mniejszości w społeczeństwie węgierskim, w tym także wśród elit politycznych Węgier. Halina Csúcs László Györgynő jest z wykształcenia pedagogiem, urodziła się w Kaliszu i od 43 lat mieszka na Węgrzech. W latach 2007-2014 pełniła funkcję prezesa Polskiego Stowarzyszenia Kulturalnego im. Józefa Bema na Węgrzech, W latach 1999–2001 była wiceprzewodnicząca a w latach 2008-2014 przewodniczącą Ogólnokrajowego Samorządu Mniejszości Polskiej na Węgrzech. Halina Csúcs jest laureatką wielu polskich i węgierskich odznaczeń. Jest też pierwszą, polonijną laureatką odznaczenia „Bene Merito” na Węgrzech.

17 czerwca br. w Budapeszcie odbyły się obchody święta węgierskiej Polonii, organizowane przez Ogólnokrajowy Samorząd Polski na Węgrzech. Uroczyste obchody święta Polonii - tradycyjnie przypadające w terminie zbliżonym do dnia św. Władysława, od 1996 roku patrona węgierskiej Polonii. Uroczystości rozpoczęły się mszą świętą w Bazylice św. Stefana, gdzie rozbłysnął symboliczny ogień św. Władysława , który 31 maja podczas audiencji na pl. św. Piotra w Rzymie poświęcił Ojciec Święty Franciszek. Mszę św. koncelebrowali: ks. György Snell biskup pomocniczy diecezji estergomsko-budapeszteńskiej, proboszcz Polskiej Parafii Personalnej na Węgrzech ks. Krzysztof Grzelak TChr. oraz węgierscy księża Adorján Juhász i Gergő Bese.

13

We mszy udział wzięli patroni honorowi obchodów: wicemarszałek Zgromadzenia Narodowego Republiki Węgierskiej János Latarcai i ambasador RP na Węgrzech prof. Jerzy Snopek. Na uroczystości przybyli też

zaproszeni goście: senator RP - Małgorzata Kopiczko, Zoltán Csallóközi - szef gabinetu wicepremiera RW Zsolta Semjéna, rzecznik narodowości polskiej w Zgromadzeniu Narodowym Węgier – Halina Csúcs Lászlóné, prezes Stowarzyszenia "Wspólnota Polska" - Dariusz Piotr Bonisławski, prezydent Europejskiej Unii Wspólnot polonijnych - Tadeusz Adam Pilat, konsul RP w Budapeszcie Marcin Sokołowski, attaché obronności RP, płk. Jan Kurdziałek i Gergely Gaal przewodniczący Komitetu Obchodów Roku św. Władysława na Węgrzech. Obecne też były przewodniczące obu organizacji polonijnych na Węgrzech:

Korinna Wesołowski – prezes Polskiego Stowarzyszenia Kulturalnego im. gen. J. Bema i Monika Molnar Sagun – prezes Stowarzyszenia Katolików Polskich na Węgrzech p.w. Św. Wojciecha. Po mszy świętej członkowie

polonijnej społeczności i zaproszeni goście udali się w świątecznym pochodzie prowadzonym przez średniowiecznych rycerzy z historycznych grup rekonstrukcyjnych do Teatru Śródmiejskiego, gdzie odbyła się część oficjalna święta połączona z wręczeniem dorocznych nagród polonijnych. Gospodynią uroczystości była Ewa Słaba Rónay - przewodnicząca Ogólnokrajowego Samorządu Polskiego na Węgrzech, a program moderowała Katarzyna Desbordes-Korcsev. Tegorocznym laureatem nagrody św. Władysława został wicemarszałek Zgromadzenia Narodowego RW János Latorcai

za orędowanie sprawom polskim i budowanie polsko-węgierskiej przyjaźni. Nagrody "Za Zasługi dla węgierskiej Polonii" wręczono: Ferencowi Zarownemu, synowi polskiego uchodźcy wojennego z Sárvár za piastowanie polskiej historii i tradycji , Alinie Papiewskiej-Csapó nauczycielce Ogólnokrajowej Szkoły Polskiej za zasługi

w pielęgnowaniu i nauczaniu języka polskiego na Węgrzech i Zele Józsefné urodzonej w Derenku - strażniczce spuścizny najstarszej polskiej wsi na Węgrzech. Młodzieżową nagrodę za pracę na rzecz Polonii otrzymał Mateusz Mészáros z Budapesztu. Międzynarodową nagrodę dziennikarską "Európa Érme" wręczyli Konradowi Sutarskiemu: Pál Molnár - twórca tej nagrody i prezes Fundacji Balassi Kard . Ponadto 30-letni "Głos Polonii", a także indywidualni polonijni jubilaci - urodzinowi i świętujący "okrągłe" rocznice zawarcia związków małżeńskich - otrzymali bukiety kwiatów i życzenia. Podczas uroczystości, przewodnicząca

Ogólnokrajowego Samorządu podkreśliła osiągniecia Polonii węgierskiej w ostatnim roku a senator RP - Małgorzata Kopiczko odczytała list gratulacyjny Marszałka Senatu RP, Stanisława Karczewskiego.

14

Prezes Stowarzyszenia "Wspólnota Polska" Dariusz Piotr Bonisławski, w uznaniu pracy na rzecz Polonii, wręczył wieczne pióra inkrustowane barwami polskiej flagi przewodniczącej Ogólnokrajowego Samorządu Polskiego na Węgrzech Ewie Słabej Rónay i rzecznik narodowości polskiej w Zgromadzeniu Narodowym Węgier Halinie Csúcs Lászlóné. Prezydent EUWP, Tadeusz Adam Pilat podkreślił wyjątkowość statusu mniejszości narodowej i wysoki stopień zorganizowania węgierskiej Polonii. Podziękował też władzom węgierskim za opiekę nad polską mniejszością narodową godną naśladowania przez wszystkie państwa w Europie. Program wzbogaciły występy uczniów Ogólnokrajowej Szkoły polskiej na Węgrzech, a ze świątecznym koncertem wystąpił Zespół Pieśni i Tańca "Kortowo", który jest reprezentacyjną grupą folklorystyczną Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie i przybyła do Budapesztu dzięki wsparciu Stowarzyszenia "Wspólnota Polska". Uroczystość zakończyło okolicznościowe przyjęcie wydane przez OSP na Węgrzech.

Zachęcamy do odwiedzania strony internetowej EUWP :

www.euwp.eu