BİLİMSEL ARAŞTIRMA YÖNTEMLERİ
-
Upload
honorato-pearson -
Category
Documents
-
view
72 -
download
7
description
Transcript of BİLİMSEL ARAŞTIRMA YÖNTEMLERİ
BİLİMSEL ARAŞTIRMA
YÖNTEMLERİ
Prof. Dr. Mustafa Ergün
AKÜ - Eğitim Fakültesi
Bazı Temel Kavramlar
TEMEL ARAŞTIRMA KAVRAMLARI
Bilimsel Araştırma Yöntemleri Prof.Dr. Mustafa Ergün AKÜ
Bilimsel çalışmaların amacı, örneklem değerinden evren değerlerininkestirilmesidir.
Bilimsel Araştırma Yöntemleri Prof.Dr. Mustafa Ergün AKÜ
Araştırma evreni (population)
Evren, bütündeki belirli bir özelliğe sahip tüm nesne ya da kişileri ifade eder.
Bilimsel Araştırma Yöntemleri Prof.Dr. Mustafa Ergün AKÜ
Örneklem (sample)
Örneklem, evrenden belli yöntemlerle seçilen gözlemlerin bir alt grubudur. Örneklem, evreni temsil eder.
Bilimsel Araştırma Yöntemleri Prof.Dr. Mustafa Ergün AKÜ
Örnekleme
Örnekleme, örneklemi seçmek için yapılan işlemdir.
Bilimsel Araştırma Yöntemleri Prof.Dr. Mustafa Ergün AKÜ
Değişken (Variable)Olgular düzeyinde
ölçmeyi planladığımız kavramlar. Olgular düzeyinde en az iki farklı değer alabilen durumdur.
Bilimsel Araştırma Yöntemleri Prof.Dr. Mustafa Ergün AKÜ
Bilimsel Araştırma Yöntemleri Prof.Dr. Mustafa Ergün AKÜ
Deneysel çalışmaların
temel kavramı değişkenlerdir (variables) (faktör de
denir).
Değişkenler bir açıdan ikiye ayrılır
Değişkenler
Denek değişkenleri
(yaş, boy, cinsiyet, meslek,
gelir vs)
Çevre değişkenleri
(pekiştireç, deneme
programı, ilaç vs)
Değişkenler bir başka açıdanda ikiye ayrılır
Bağımsız değişken
Araştırma problemini etkileyen, değişmez
çevre ve kişi özellikleri
Bağımlı değişkenBağımsız değişkenin etkisinin araştırıldığı,
ona göre değişen özellikler
Ölçme (Measurement)Bir ölçme aracıyla, nesneler ve
özellikler arasında nitel ve nicel ayrımlar yapmak.
Ölçme ile değişkenin olgular düzeyinde aldığı değerlerine belirli kurallarla simgeler verilir. Ölçme, nesne ve olaylara bazı kurallara göre numara vermektir.
Bilimsel Araştırma Yöntemleri Prof.Dr. Mustafa Ergün AKÜ
Değişkenlerin ölçülme düzeyleri dört türdür:
1. Düzeyde Ölçme (Sınıflama / Adsal / Adlandırma / Gruplama / Nominal düzeyinde ölçme) (Nominal)
2. Düzeyde Ölçme (Sıralama / Derecelendirme / Ordinal düzeyde ölçme) (Ordinal)
3. Düzeyde Ölçme (Eşit Aralıklı / Aralıklı düzeyde ölçme) (Interval)
4. Düzeyde Ölçme (Oranlı / Oranlama düzeyinde ölçme) (Ratio)
Bilimsel Araştırma Yöntemleri Prof.Dr. Mustafa Ergün AKÜ
Değişkenlerin ölçülme düzeyleri örnekleri:
1. Düzey-Sınıflama: Kadın, Erkek gibi2. Düzey-Sıralama: Eğitim Düzeyi (Bitirilen
Okula Göre)3. Düzey-Eşit Aralıklı: Bir sınavdan alınan 0-
100 arası puanlar, Hava sıcaklığı (Santigrat olarak)
4. Düzey-Oranlı: Metre cinsinden uzunluk, Kg. cinsinden ağırlık, TL cinsinden ailenin aylık toplam gelir miktarı gibi.
Bilimsel Araştırma Yöntemleri Prof.Dr. Mustafa Ergün AKÜ
Güvenirlik (Reliability) Güvenirlik aynı değişkenin bağımsız
ölçümleri arasındaki tutarlılık-kararlılık durumudur.
Güvenirlik Ölçütleri: Zamana göre değişmezlik (süreklilik) test-tekrar test ile
sorgulanabilir. Bağımsız gözlemciler arası uyum: gözlemcilerin ortalaması
alınarak bir çözümleme yapılır. Korelasyon hesaplanır, Kendall’ın Uyum Katsayısı (Kendall’s Coefficient of Concordance), Özel varyans çözümlemeleri yapılır.
İç tutarlılık
Bilimsel Araştırma Yöntemleri Prof.Dr. Mustafa Ergün AKÜ
Cronbach Alpha katsayısı
Geçerlik (Validity) Geçerlik, bir ölçme aracının sadece ölçmek
istediği özellikleri ölçmesi, başka bir şeyi ölçmemesidir.
Geçerlik Ölçütleri:
Uzmanlara sorulabilir.
Aynı şeyi ölçen başka ölçme araçları ile uyuşma birleşmeye bakılır.
İleriye yönelik davranışları başarıları kestirebilmesi istenir
Bilimsel Araştırma Yöntemleri Prof.Dr. Mustafa Ergün AKÜ
Geçerlik (Validity) İçerik kapsam geçerliği: Ölçme aracı ölçmesi
gereken tüm özellikleri, konuları vs. ölçüyor mu? İçeriğe hakim mi?
Yapı geçerliği: Ölçülmek istenen faktörler ölçülebiliyor mu? Faktör analizi yöntemiyle aynı faktörü (özelliği, değişkeni) ölçen maddeler bir araya getirilip bir grup ismi verilir.
Bilimsel Araştırma Yöntemleri Prof.Dr. Mustafa Ergün AKÜ
Bir araştırmada ölçme aracının geçerlik-güvenirlik çalışmasının mutlaka yapılması gerekir.
Bademci, Vahit. Varyans Analiziyle Güvenirlik Hesaplanması. Ankara, 1993.
Ceyhan, Esra; Ayşen Gürcan Namlu. Bilgisayar Kaygısı Ölçeği (BKÖ), Geçerlik Ve Güvenirlik Çalışması. Anadolu Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2,2000. 77-93.
Uysal, Şefik. Sosyal Bilimler araştırmalarında kulanılan araçların geçerlik ve güvenirlikleri. Ankara Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 1-4,1974. 67-87.
Yüksel, Galip. Sosyal Beceri Envanterinin Türkiye'ye Uyarlanması: Geçerlik ve Güvenirlik çalışması (http://www.gef.gazi.edu.tr/akademik/ygalip/makale2.html) Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi. 9,1998. 39-48.
Bilimsel Araştırma Yöntemleri Prof.Dr. Mustafa Ergün AKÜ