Bifurkacioni_lumi Qe Derdhet Ne Dy Dete

8/6/2019 Bifurkacioni_lumi Qe Derdhet Ne Dy Dete

1/8

1Kurora e Gjelbr

Gazet e Shoqats Kombtare t Pyjeve dhe Kullotave Komunale, Tiran (Viti i trembdhjet i botimit) Nr. 97, prill 2010 mimi 20 lek

Kurora e

GjelbrS H K P K K S H K P K K S H K P K K S H K P K K S H K P K K

Shoqata Kombtare eShoqata Kombtare eShoqata Kombtare eShoqata Kombtare eShoqata Kombtare ePyjevePyjevePyjevePyjevePyjevedhe Kullotavedhe Kullotavedhe Kullotavedhe Kullotavedhe Kullotave

KomunalKomunalKomunalKomunalKomunaleeeeewww.shkpkk.org

www.shkpkk.org

Fq. 2

Fq. 3

Fjalorthi termave teknike

Inxh.V. SHQAHU

Fq. 7

50 vjetori i50 vjetori i50 vjetori i50 vjetori i50 vjetori iShkolls Pyjore,Shkolls Pyjore,Shkolls Pyjore,Shkolls Pyjore,Shkolls Pyjore,Shkodr Shkodr Shkodr Shkodr Shkodr Takim brezash

Inxh. Gjon FIERZA, ish-nxns n vitet 1972-1976

Fq. 6

mali t nm mali t nm mali t nm mali t nm mali t nm(t mallkon)(t mallkon)(t mallkon)(t mallkon)(t mallkon)

nga Rexhep NDREUShoqata Kombtare e PKK,

Tiran

N shum zona t Shqipris thon se mali t NM (tMALLKON) po ta trajtosh keq. Dhe fakt sht q shumtoka jan kthyer n djerrina, pa uj e me erozion, lumenjte pjerrt rrmbejn si pa t keq do gj q u del prpara,duke zhavorizuar toka buke, duke marr shtpi e bagti(fatkeqsisht edhe njerz) e duke varfruar gjithnj e metepr banort e ktyre zonave ...

RRSHQITJET E

TOKS,SHKAQET DHEEFEKTET

sht rrshqitja e toks?Cilt jan faktort q shkaktojn rrshqitjet?Si mund t ulen efektet e rrshqitjeve t toks?

nga Luan AHMETAJ, President i "Bioplant", Tiran

Takim i bordit t SHKPKKN takimin e fundit tBordit t ShoqatsKombtare t Pyjeve eKullotave Komunale, u disku-tuan dy shtje: (i) Ndjekja eaktiviteteve t programuara prkatrmujorin e par t ktij vitidhe (ii) Mendime pr dokumen-

tin e hartuar pr aplikim pranILC n lidhje me konferencnndrkombtare t ksaj organi-zate, q do t mbahet vitin eardhshm.

Kryetari i Shoqats, Rexhep Ndreu paraqiti t prmbledhura aktivitetet erealizuara nga Shoqata Kombtare dhe parashtroi propozimet e tij pr shtjetq duhen ndjekur gjat muajve n vazhdim. Lidhur me shtjen e dyt aitheksoi se prpjekjet e kryesis s Shoqats pr t trhequr n Tiran mbajtjene Konferencs Ndrkombtare t Toks, jan konkretizuar me hartimin e njdokumenti aplikativ, i cili do t drgohet pran ILC-s pr tu miratuar .

Takimi i bordit doli me disa rekomandime pr t ardhmen, ndrmjet t cilave:- T filloj nj debat i gjer publik pr Strategjin e Biodiversitetit, n

kudr t debatit q zhvillohet n "Unionin Europian", me mesazh "t reduktojm30 % informalitetin n pyjet e kullotat komunale" dhe "t sigurojm mbshtetjee mirkuptim nga t gjitha palt, q t ndalojm vrasjen e kafshve dheshpendve t egra pr tre vjet".

- T ndihmojm n rritjen dhe fuqizimin e kapaciteteve t shoqatave efederatave dhe t japim sa m shum shrbime pr pyjet e fermerve, mbrojtjennga dmtimet, zjarret, gjuetia e paligjshme dhe dmtimi i bimve mjeksore.

- T koordinojm idet n mnyr q t kemi sa m shum informacionpr problematika t ndryshme ... Fq. 3

Qendra Rajonale e Mjedisit (REC), Shqipri,n vazhdim t shkmbimit t informacionit prsektorin e pyjeve dhe kullotave, organizoi njvizit n terren me nj grup gazetarsh tmediave t shkruara, n komunn Ulz t Matit.

Vizita kishte si qllim njohjen nga afr tgazetarve me praktikat pozitive t menaxhimitt pyjeve komunal, pasi kjo komun sht njnga shembujt m t mir n kt drejtim.

Organizuar n formn e nj takimi pune mekryetarin e Komuns, Pal Coku, specialistin e

N prkujtim t vitit jubilar, n mjediset e ksaj shkolle n Shkodru kremtua 50 vjetori i hapjes s saj. Morn pjes ish-nxns, peda-gog e drejtues t saj, pedagog t Fakultetit t Shkencave Pyjore,

drejtues e specialist nga Shrbimi Pyjor Shqiptar e t ftuar ttjer.

Promovim i praktikave tmira n pyjet komunale

pyjeve Kleanthi Lleshi dhe inxhinierin e urbanistiksArben Dogu, gazetart patn mundsi t marrininformacion t hollsishm mbi gjendjen e pyjeve dhezhvillimin aktual t zons.

Komuna e Ulzs ka qen ndr m t dmtuaratn pyje, ku jan prer dhe drur 200 vjear, por kjogjendje ka ndryshuar plotsisht me kalimin e pyjeven prdorim t komuns. Pes mij ha pyje tashmjan n prdorim t komuns dhe punohet pr fillimin

e projektit t sekuestrimit t karbonit; si hap i parjan mbjell 70 mij rrnj pisha e 15 mij akacie.

Vlen t theksohet se banoret e zons kujdesen shum pr mbrojtjen dhembarshtimin e pyjeve, ndrkoh q nuk lejohet shitja e druve dhe shumfirma private q shfrytzonin pyllin pa kriter jan uar pr ndjekje penale.

Gazetart patn mundsi t vizitojn disa zona t pyllzuara dhe pankonkretisht punn e br n terren.

Ky aktivitet u mundsua nga Projekti i Zhvillimit t Burimeve Natyrore,nprmjet procesit t ndrgjegjsimit t komunitetit, n kuadr edhe t "Ditss toks".


2/8

2 Kurora e Gjelbr

mali t nm mali t nm mali t nm mali t nm mali t nm (t mallkon)(t mallkon)(t mallkon)(t mallkon)(t mallkon)

G jysmn e dyt t she-kullit t kaluar, bano-rt e zonave malore udetyruan t shkulnin edhe rrnjte dushqeve e t shkurreve, por

dhe te ahut, pr t hapur tokat reja. Pr shume vite, spatat,sharrat, makinat e vaporet prene transportuan miliona m3 lende dru zjarri pr te ndrtuar. Ekshtu vazhdoi masakrimi ishume pyjeve ne afrsi te fsha-trave pr te siguruar drut e zjarritpr furrat e buks, pr minierat,pr ngrohje e gatim dhe shteti ishteunik ne qndrimin e tij se pyllisht i shtetit dhe vetm ai bntesikur e menaxhonte mire mestrukturat qe kishte ne te gjith

vendin. Aktualisht, nga 2 milionm3 q priten n vit, shteti shet mpak se 200 mij m3, e gjith pjesatjetr pritet ilegalisht, q do tthot se shteti kontrollon m pakse 10 % t prerjeve. Akoma tegjith vazhdojm tia hedhim fajinnjeri tjetrit dhe secili pret prllogari te vet e askush nuk jepllogari. Askush nuk e din sa shtrritja vjetore ne vetvete e pu-blikuar ne Shqipri pa menduarpastaj pr programe e veprimekonkrete qe kjo rritje te shtohet

ne te ardhmen. Po te pyesshzyrat e kadastrs ne rrethe, poredhe ne Ministri, ka mese 5 vjetqe asnjeri ska dhn nj shifrqe i prgjigjet asaj qe ndodh nefakt. Te gjitha strukturat punojnme urdhra e nen trysni, akuzareciproke ndaj njeri-tjetrit. De-fektet e sistemit prcillen tekorganizatat shtetrore e personelipyjor, i cili heziton te raportojerealitetin, pasi behet prgjegjspara ligjit. Kjo situate duhej tekishte dhn alarmin pr te pare

ne trsi politikat pyjore, dukendare pjesn sociale te ngrohjesse zonave rurale me pjesn eprodhimit pr qllime biznesi, prprpunimin e drurit me kohe dhete mos vazhdojm do vit tegnjejm veten.

Zgjidhja realizohet nse stu-diohet e pranohet realiteti, teprllogariten nevojat e te gjendetmnyra me e thjeshte e prerjesdhe shprndarjes se mbi 1.5milion m3 dru zjarri, qe u duhenpr tu ngrohur familjeve ne fshat.

Nse vihet ne rrugn e zgjidhjesnormale kjo, zgjidhet pjesasociale e problemit. Nse banoretne Maqellare ose ne Librazhdmarrin dru zjarri duke prere pakriter pyjet e dushkut e te ahutato mundet te punsohen pr teprodhuar dru zjarri me prerje teplanifikuara pr nevojat e fshatit

e te komuns ne mnyr teorganizuar. Ne disa rajone, prshkak te rezervave te paktamundet qe te mendohet edhe pralternativa te tjera pr ngrohje,

por te gjitha kto duhet t jeneobjekt i puns s eksperteve prti ngritur ne nivelin e vendim-marrjes e jo te flasim kur ndodhinkatastrofa.

Ne prgjithsi ne vendin tonpo dhe ne te gjith Ballkanin,shoqria vendoset ne ann ekundrt, si dmtuese e pyllit, dheligji sht i hartuar me prdorimin,ndalimin e kontrollin dhe jobashkpunim e ndihme reci-proke. Operacionet e menaxhimitte pyllit ne afat te gjate mir-

mbajn e zgjerojn mirqeniensociale dhe at ekonomike tepuntorve te pylltaris, si dhe tekomuniteteve lokale. Kjo krkonprshtatje te kuadrit ligjor, pr taimponuar nga komuniteti qe teorganizohet duke mundsuaredhe pr trajnim pjesmarrje neprgatitje plani menaxhimi dhezgjidhje te konflikteve. Pra,shoqria apo komuniteti ne ligjine ri te adoptuar te mos shihet sidmtues potencial i pyllit, por temarre pergjegjesine dhe te asisto-

het nga ekspertet pr te mena-xhuar sa me mire pyllin. Kjo i sjellse bashku ne nj plan prodhiminpyjor, ekologjin dhe faktortsociale. Ne duhet ti shohim menga afr mnyrn se si plani-fikojm pr te mundsuar pro-movimin e vlerave te shumfishtat pyllit.

Rrshqitjet masive po dsh-mojn se pylli sht lodhur dhenuk po e kryen funksionin embrojts se toks, aq i rende-sishem pr Shqiprin. I gjith

vendi po rrshqet. sht urgjenteqe ne marrveshje me shoqatatte fillojne skemat e pagesave prruajtjen e pyjeve apo rehabilitimitte toks. Ministria duhet tukrkoj mbshtetje donatorevepr kto projekte aq shume tevlersuara ne kushtet e ndry-shimeve te dukshme klimatike ete rrshqitjeve masive. ShoqataKombtare e Pyjeve dh Kullo-tave Komunale sht e gatshme

te marre pjese si partner ne te tillaprojekte me rendsi pr te frenuardegradimin e toks e filluarrehabilitimin e saj, duke sensi-bilizuar e aktivizuar banoret kudo

ne vend. Familjet pronare tepyjeve njohin rendesine e mena-xhimit te qndrueshm dhe meshpirtin e kursimit e detyrimit prte ruajtur mallin qe ju lan te paret,ndonjher pa reklame e fjale temdha respektojn nevojn prte balancuar aspektet ekonomi-ke, sociale, ekologjike e kulturorete pylltaris. Kombinimi i pyllit tefamiljes me pyllin e prbashktte pjess qe nuk kane trashguardhe organizimi i prdoruesve neshoqata promovon ekzistencn,

zhvillimin dhe avantazhet e pyllitte familjes apo grupit dhe lobonpr politika ne favor te zhvillimitte pylltaris private, duke siguruarnj forum pr te shkmbyereksperienca, ide dhe informa-cione, si dhe duke rritur njohuritpr pyjet si burim natyror irinovueshem e i riciklueshem mekontribut pr mjedisin dhe cilesinee jets.

Nevojat e popullsis ruralepr produkte pyjore, punsim ezbutje te varfris dhe pjes-

marrja e saj ne projekte duhet te jene kritere baze kur prpilohene zbatohen projekte. Kto koor-dinohen me nevojat e pyllit prshrbime, mbjellje, kujdesim prrrugt pyjore e kafsht e gjahut,si dhe rritje te vlerave te pyllit, gjqe shpesh gjate ktyre viteve kapasur probleme nga te gjithaktoret, pr shkak te mos-prcaktimit si duhet ne ligje erregulla t roleve e pergjegjesive,por edhe te neglizhencs. Aktua-lisht komuna ka n dor nj

vendim te qeveris pr pyllin, porasgj tjetr. Ky boshllk ligjordhe institucional mund t kontri-buoje n dm t pyllit t brishtq mezi po tenton t marr veten.

Nprmjet Rezolutave nr. 4 e5 ne vitet 2007 e 2008 i krkuamish-ministrit te Mjedisit te vazh-doje reformn nprmjet prmi-rsimit te kuadrit ligjor ne kushtete transferimit te pronave tekNjQV, por kjo nuk ndodhi. I

nga Rexhep NDREUShoqata Kombtare e PKK, Tiran

krkuam disa here atij te tran-sferonte pyjet, duke bashk-punuar me NJQV dhe komu-nitetet lokale. Ne fakt ai veproime urdhra pr te gjitha DSHP,duke e copzuar kadastrn nemnyrn me te gabuar dhe sot jovetm nuk vazhdon te legalizohettransferimi e regjistrimi por janshume komuna qe kane konte-stuar procesin dhe akoma pronatskan zot e rregulla pr tuadministruar.

Ne shume zona te Shqi-pris thon se mali t NM (tMALLKON) po ta trajtoshkeq e kshtu shume toka ukthyen ne djerrina, pa uj e meerozion, ku lumenjt e pjerrtrrmbejn si pa te keq do gjqe u del prpara, duke zha-vorizuar toka buke, duke marreshtpi e bagti dhe fatkeqsishtedhe njerz e duke varfruargjithnj e me tepr banoret ektyre zonave.

Reforma e ndrmarr ngaqeveria pr kalimin e pyjeve dhekullotave ne pronsi te njsive teqeverisjes vendore sht nj hapdrejt njohjes se pronsis se tyrene nivel prdoruesish individuale,duke i hapur ne kt mnyrrrugn njohjes te se drejts sepronsis mbi to. Nj realitet i tillekrkon nj sere transformimeshme karakter ligjor, si edhe ve-

ndosjen e rregullave te rejandrmjet aktoreve te ndryshminstitucional te prfshir ne ktproces. Rruga pr administrim tqndrueshm sht t mb-shteten komunitetet q jetojntradicionalisht me t ardhurat ngapylli. N kt sfid t rndsishmet transformimit t pyllit nga prone askujt n pron t atyre qhistorikisht e kan prdorur, ekan pr detyr s pari institu-cionet shtetrore, ministrit, qpyllit ti japin rritjen q ia kandhn klima e toka, por nuk iaka lejuar padija njerzore dhe ti japin fund historis s gjat q ngakoha e Bizantit, t prdorimitinformal t burimeve tona naty-rore. Jemi optimiste pr nj faktte ri, qe dgjuam nga ministriFatmir Mediu, i cili ne programine puns jo vetm ka objektiva teqarta, por po tregohet mjaft aktive bashkpunues pr te thelluarreformat e siguruar menaxhim teqndrueshm. Ne shtshprehur Ai - do ta afrojm pyllinte komuniteti, sepse pylli shtpasuri kombtare. N ktkontekst komunite pa pyll nukmund dhe nuk do t ket.

Le te shpresojm se do tvazhdohet kjo reform aq erndsishme pr t ardhmen epyjeve dhe pr t zbutur varf-rin e zhvilluar zonat rurale.


3/8

3Kurora e Gjelbr

Vitet e fundit rrshqitjet etoks jan br mjaftshqetsuese dhe kan shka-

ktuar dme serioze edhe ne vendinton. Mijra hektar tok pyjore apobujqsor, jan dmtuar, qindra shtpibanimi apo objekte t tjera janshmbur ose kane psuar dme,dhjetra akse rrugore jan dmtuarose bllokuar. Kt vit ksaj dukurienuk i ka shptuar as Muzeu Antik iApolonis. Harta e rrshqitjeve shtzgjeruar thuajse n t gjith vendin.Dmet e shkaktuara nga rrshqitjet etoks jan materiale, mjedisore esociale; pra n fund t fundit jandme financiare. Fatmirsisht, tek ne

nuk ka patur humbje te jetve njerzore.Rrshqitja e toks sht nj dukurinatyrore q shfaqet me prmasa akomam t mdha n disa rajone e shtete tbots. do vit n shkall botroredmet e shkaktuara prej saj vlersohenn miliarda dollar, prve qindra jetnjerzish. Kshtu, n SHBA dmi ishkaktuar do vit kap shifrn 3.5miliard dollar dhe humbjet n jetnjerzore arrin mesatarisht 30-50 vet.sht pr tu prmendur fakti qrrshqitjet e shkaktuara ditt e para tektij muaji n Rio de Zhaniero tBrazilit, prve dmeve t mdhafinanciare, shkaktuan vdekjen e afro200 njerzve, ndrsa n Peru humbnjetn 30 njerz dhe 50 t tjer thumbur.

sht rrshqitja e toks?

Rrshqitja e toks sht njdukuri gjeologjike, q prfshinrnien e shkmbinjve e t gurve,arjen e shkputjen e thell t toksdhe lvizjen siprfaqsore t masss dherave e baltrave prgjatpjerrsis, t cilat mund t ndodhinn terrene kodrinore e malore, si dheprgjat zonave bregdetare.

Termi rrshqitje prfshin nj larmiprocesesh, q ojn n spostimin emass s toks nn ose mbi nivelinnatyror t siprfaqes s saj, tmaterialeve tokformuese, shkm-binjve, dherave, mass bimore,mbushjeve artificiale ose nj kombi-nim i ktyre elementeve. Kto ma-teriale mund te lvizin prmes rnies,shkputjes, spostimit, rrjedhjes aposhprndarjes, ku njra prej dukurivet msiprme mund t ndodh e

veuar ose ato mund t ndodhin tshoqruara e n mnyr m kom-plekse. Tipet e ndryshme t rrshqi-tjes mund t diferencohen nga lloji imaterialeve t prfshira n t dhe ngamnyra e lvizjes s tyre. Autor tndryshm kan dhn klasifikime tndryshme t tipeve t rrshqitjes stoks, por mjaft i njohur shtklasifikimi i propozuar nga Varnes m1984 e i modifikuar nga Cruden eVarnes m 1996.

Cilt jan faktort qshkaktojn rrshqitjet?

Kta faktor mund t prmblidhenn tri kategori kryesore: Gjeologjik : Material tok-

formues i dobt ose sensiti,material i lidhur dobt ose qshprbhet leht, materiale tndrprera e t orientuara nmnyr t rregullt, etj.

Morfologjik : Shprthime vullkanike ose tektonike, alternim it nxehtit dhe akullnajave gjattokformimit, erozioni fluvial apoakullnor, erozioni nntoksor,grumbullim i depozitimeve npjerrsi apo kreshta, dmtimi ibimsis, etj.

Njerzor : Grryerja me mjete

mekanike prgjat pjerrsis prprfitime ekonomike, mbushjetose hedhje e dherave n toka tpjerrta, grmimet pr rezer-vuar, shpyllzimet, ujitjet epakontrolluara, hapja e minie-rave, vibracionet artificiale, etj.

Rrshqitjet dhe uji. Uji lubrifikonsiprfaqen mes toks dhe shkmbitamnor dhe lehtson rrshqitjen. Uji,kombinuar me gravitacionin, prbnnj forc t fuqishme pr shkputjendhe lvizjen e mass s toks. Tej-ngopja e tokave t pjerrta me ujsht shkaku kryesor i rrshqitjeve.

Kjo mund t ndodh prej reshjeveintensive, shkrirjes s bors, ndry-shimit t nivelit t ujrave nn-toksore apo ndryshimit t nivelit tujit prgjat vijs bregdetare, digave,pritave t rezervuarve ose liqeneve,kanaleve kullues ose ujits dheprgjat lumenjve. Rrshqitjet dheprmbytjet jan ngushtsisht tlidhura, pasi shkaktohen prej resh- jeve me intensitet dhe tejngopjes stoks me uj. Rrjedhat siprfaqsoret dherave apo baltrave fillojn tndodhin n vijat apo kanalet ekzi-stuese dhe ndodhin n t njjtn zonsi dhe prmbytjet. Rrshqitjet mundte shkaktojn prmbytje prmes

mbushjes se kanaleve apo drenaveq shrbejn pr largimin e ujrave,me an te prurjeve t forta qbllokojn lvizjen e ujrave prgjattyre ose mbushin me sendimentekanalet dhe rezervuart.

Rrshqitjet dhe aktiviteti siz-mik. Zakonisht pas trmeteve karrshqitje dhe shprngulje dherash,shkmbinjsh e gursh, q shkaktojndme mjaft t mdha. Llava vullkanikemund te shrbej pr shkrirjen eshpejt t bors, e cila mund tshkaktoj dhe shkputjen e mass sdheut, shkmbinjve apo gurve dhelvizjen e ujrave e t baltrave ngjurmt e vijave t formuara qprshkojn distance t mdha tspostimit t dherave, baltrave apomaterialeve t tjera.

Shkmbi amnor dhe tipi i toks.Rrshqitjet jan te lidhura me relievinkodrinor e malor, si dhe me brigjet edeteve dhe grykat e lumenjve.Rrshqitjet ndodhin m shpesh nezonat ku klima dhe reshjet, shkmbiamnor dhe kushtet toksore, e favori-zojn dhe tokat e pjerrta rrezikojnt fundosen e spostohen. Kjo dukurirrezikon t prsritet n t njjtat zonaku ka ndodhur m par. Tokat

mbinjt vullkanik bn q toka tkulloj m mir, ndrsa shkmbinjte paprshkueshm, si jan granitet,e mbajn ujin n tok, duke br quji i teprt ti bashkohet pasqyrsujore dhe t krijoj depozita pr ujin,i cili mund t shfrytzohet m pas prejbimve. Tipi i shkmbit amnor mundte prcaktoj edhe potencialin errshqitjes s toks.

Pjerrsia e toks dhe vegjeta-cioni. Rrnjt e bimve e mbajn tlidhur tokn dhe barrat shum-vjeare e shkurret jan faktor irendesishem pr qendrueshmerine etoks, duke e lidhur at m mir mesistemin e tyre rrnjor. Ndrsa pjerr-

sia e toks ndikon n shpejtsin elvizjes s ujit dhe masn e erozionitt toks. Nse lvizja e ujit shtsiprfaqsore dhe toka sht e pjerrt,ka me tepr mundsi t lviz espostohet toka sebashku me mate-riale t tjera, si shkmbinj, gur ematerial bimor; kjo sht n progre-sion t drejt me pjerrsin. Kshtuq vegjetacioni pengon largimin etoks dhe e mban at t lidhur mesistemin rrnjor dhe toka e veshur mebimsi absorbon sasi t mdha uji. Poashtu, bimt zbusin forcn e rnies spikave t shiut dhe thithin sasi tmdha uji q shrben pr rritjen e tyre.

Mnyra e prdorimit t toks.Prdorimi i tokave pr hapjen eminierave, prerja e pyjeve dhe ebimve, si dhe ndrhyrjet pr tndrtuar objekte, hapja e akseve treja rrugore, bn me te mundshmeshfaqjen e rrshqitjes s tokave.

Si mund t ulen efektet errshqitjeve t toks?

Mundsia pr t ndodhur rrsh-qitja e toks sht funksion i vend-ndodhjes, llojit t aktivitetit njerzor,prdorimit t toks dhe frekuencss ndodhjes s rrshqitjeve. Qeveriadhe organet e pushtetit vendor mundt marrin masa pr uljen e efektevenegative q sjellin rrshqitjet, prmeshartimit t politikave e planeve prmenaxhimin e rehabilitimin e tyre dhehartimit e zbatimit t rregullave tprdorimit te toks. Po ashtu, prmenaxhimin dhe uljen e efekteve trrshqitjeve sht e nevojshme: T kryhen studime gjeologjike,

gjeomorfologjike, hidrologjike e

M 28 prill 2010 u mblodh n njtakim bordi i Shoqats Ko-mbtare t Pyjeve e KullotaveKomunale. N t u diskutuan dy shtje:(i) Ndjekja e aktiviteteve t programuarapr katrmujorin e par t ktij viti dhe(ii) Mendime pr dokumentin e hartuarpr aplikim pran ILC n lidhje mekonferencn ndrkombtare t ksajorganizate, q do t mbahet vitin eardhshm.

N kontekstin e ksaj prmbajtjeje,z. Rexhep Ndreu bri nj prshkrim tprmbledhur t t gjitha aktiviteteve trealizuara nga Shoqata Kombtaredhe n vijim parashtroi propozimet e tijpr shtjet q duhen ndjekur gjatmuajve n vazhdim.

Pika kryesore q u citua n kuadrine detyrave pr muajin pasardhs ishteevidentimi i problemeve specifike t dala

gjat procesit t transferimit t pyjeve e kullotave n komuna e bashki pr do federat rajonale . N diskutimin e ksajshtjeje antart e bordit ndanmendimin e prbashkt pr t krkuarreflektimin e institucioneve qeveritare ndrejtim t plotsimit e prmirsimit tmenjhershm t procesit t tran-sferimit dhe pr vnien e tij mbi baza tshndosha e t qndrueshme.

N vazhdim t diskutimit rreth -shtjes s dyt, z. Ndreu theksoi seprpjekjet e kryesis s ShoqatsKombtare pr t trhequr n Tiranmbajtjen e Konferencs Ndrkombtaret Toks, jan konkretizuar me hartimine nj dokumenti aplikativ, i cili do tdrgohet pran ILC-s pr tu miratuar.Pr kt qllim - theksoi ai - fillimishtduhet t biem dakord pr tekstin eaplikimit dhe, nse do ta fitojm kon-

Nga aktivitetet e Shoqats Kombtare

Takim i bordit t SHKPKKkursin, do t rimblidhemi pr t hartuarnj plan masash dhe pr t ndar medetaje detyrat tona si Bord.

Pas diskutimeve q u bn n lidhjeme kt dokument, nga antart ebordit u dhan mendime e sugjerime prplotsimin e tij dhe u ra dakord prndjekjen e detyrave t prcaktuara ngakryesia.

N mbyllje t takimit, z. Ndreu iudrejtua prfaqsuesit t ftuar t SNV-s, z. Janaq Male dhe, n emr t Borditt Shoqats, i shprehu mirnjohjen prmbshtetjen e dhn nga SNV-jaholandeze n drejtim t asistencsteknike, e cila ka br t mundur

lehtsimin e aktiviteteve dhe ecurinnormale t puns s ksaj Shoqate.

Korresp. i Kurors

RRSHQITJET E TOKS, SHKAQET DHE EFEKTETnga Luan AHMETAJ

President i Bioplant, Tiran

klimatike pr zona t caktuara eterritorin n prgjithsi dhe tndrtohen hartat q prcaktojnzonat m t ndjeshme.

Vlersimi i rrezikut t rrshqi-tjeve, prllogaritja e dmeve qmund t shkaktohen n jetnjerzore, n ndrtesa, infrastru-ktur, etj. dhe t caktohen fondepr dmshprblim e rehabilitim.

Trajtimi i riskut me opsionet dheplanet e detajuara pr do zone do rast.

Implementimi i planit antirreshqitje. Monitorimi i vazhdueshm dhe

grumbullimi i t dhnave gjeolo-

gjike, toksore e klimatike. Rishikimi i planeve t menaxhimitn koh e zona t caktuara, nvarsi t ndryshimeve klimatikedhe ndryshimit t prdorimit ttoks.

Rrshqitjet mund t reduktohenedhe prmes shmangies s ndr-timeve n zona e territore t rrezi-kshme dhe prmes stabilizimit ttokave t pjerrta. N rastin endrtimeve t pakontrolluara dhe pastudime gjeologjike e inxhinierike qkan ndodhur n gjith territorin evendit ton lypset t kryhen ktostudime prmes agjencive apostudiove inxhinierike, krahas proce-sit te legalizimit t ndrtimeve pa leje.Po ashtu, largimi i drejtuar i ujravesiprfaqsore prej vendit t rr-shqitjes, drenazhimi dhe largimi iujrave nntoksore prej ktyrezonave, reduktimi i ujitjes n ktotoka, si dhe mbjellja e pemve jandisa prej masave me efektive prreduktimin e mundsis se ndodhjesse rrshqitjeve.

deltinore (argjilore) janm t qndrueshme, prshkak t aftsis lidhseq kane grimcat e argji-ls me ujin. Ndrsa to-kat ranore jan m trrezikuara t rrshqasinpr shkak t lidhjes sdobt t grimcave trrs me molekuln eujit. Shkmbi poroz osei formuar nga shk-


4/8


5/8

5Kurora e Gjelbr

N kuadr t programit t Zhvillimitt Burimeve Natyrore, gjat vitit 2009,me mbshtetjen e SNV-s, u realizuatrajnimi mbi menaxhimin financiar prantart e Federats s Pyjeve dheKullotave t Qarkut Dibr, n rrethetBulqiz e Dibr. Ky trajnim kishte prqllim rritjen e aftsive t antarve tFederats pr menaxhimin efektiv tfinancave t shoqats s tyre.

Objektivat e ktij trajnimi ishin prshoqatat: T kuptojn rndsin e menaxhimit

financiar T fitojn aftsi praktike mbisistemet kontabl T fitojn aftsi praktike pr mena-

xhimin e burimeve financiare teshoqats

T rriten aftsit mbi planifikimin / buxhetimin

T rriten njohurit mbi pasqyratkryesore financiareTrajnimi u realizua n dy seksione

t veanta, n Peshkopi e Bulqiz dhemorn pjes 15 drejtues t shoqatave nnivel komune, prfaqsues t FederatsDibr dhe kshilltart e SNV-s.

Menaxhimifinanciar

Lindita MANGAKshilltare pran SNV

T pyllzosh nj siprfaqe pyjore, t rigjenerosh siprfaqe tdegraduara, pa dyshim sht tepr e nevojshme, sht njfrymmarrje m shum dhe nj ekosistem m i prsosur. Pr kt

jan shkruar artikuj e jan botuar broshura apo dhe libra, por nkto pak radh po ndalemi aty ku na duket m shqetsuese. Pr tbr pyllzime, lypsen projekte, q n fakt nuk kan munguar, sipr do punim tjetr pyjor, por t hartosh nj projekt t till e mkeq, t prpiqesh ta zbatosh at pa siguruar lendn e par shte papranueshme, deri n absurditet.

Specialistt me prvoj pune e din fare mir si planifikohet emadj edhe si mund te zbatohet nj projekt i till pr t qen sam rezultativ. Para dy dekadash smund t kishte projekte pyllzimipa nj mas paraprake, shum t rndsishme, si sht krijimi ifidanishteve pyjore, pikrisht n at territor apo ekonomi pyjore.

E themi kt pr t gjitha pyllzimet, po sidomos pr ato mefidan pishe t zez ( Pinus nigra ). Sot bie n sy se n territorin kushtrihet ky lloj, nuk gjen asnj fidanishte pyjore. Athere, si do tzbatohen projektet e pyllzimit, ku do t gjenden fidant? Mjafton tuhidhet nj sy projekteve e preventivave t hartuar pr kt qllim,hartuar nga Shrbimi Pyjor i zons verilindore dhe do t bindeni prkt shqetsim q nuk sht vetm yni. Nuk gjen hollsi se si do tsigurohet nj fidan, n ciln fidanishte pyjore t liensuar t drejtohemipr t siguruar fidan pishe. Jepet vetm sasia e nevojshme prpyllzim, mimi e ndonjher thuhet fidant t merren n fidanishte.Po fidanishte ska. Ather, si do t realizohet projekti i pyllzimit?!

Po tu hedhesh nj vshtrim vendeve fqinje, qoft edhe Kosovsapo Maqedonis, vren se kjo dukuri sht zgjidhur n prshtatjeme kushtet e tyre, madj shpesh bhen edhe furnizuesit tan. Porkjo nuk sht zgjidhje, pasi ata fidan prodhohen n kushte t tjeranga tonat, pa prmendur pastaj koston, q shkon sa dyfishi iplanifikimit t br nga projektuesit tan.

Vzhgim

nga Inxh. Lutfi Miftari

Pyllzimet e reja dhe fidanishtet pyjore!

pyllit t do fshati edhe nprllogaritjen e nevojave tfamiljeve apo biznesit vendorpr lend druri e t pyllit pr turingritur. Nse marrim n konsi-derat at q bm n Buda-kov dhe bjm t njjtn gjpr do vit n nj t dhjetn esiprfaqes pyjore, q i bie 1500ha, ne pothuaj mund t sigu-rojm nevojat e komuns, qn gjuhen ekonomike prkthe-het t mbeten n komun 2-3milion euro e t punsohetnj pjes e mir e tyre.

Pyjet q kan zot jan mbaj-tur m mire thot Xhavit Sadikaj,kryetar i shoqats s sapo-organizuar t familjeve pronaret pyjeve. Ne duhet tu msojmpronarve, vazhdon m tutjeXhaviti, se si ti konvertojn pyjete ulta t dushkut n pyje tlart, teksa ndalemi n pyllin enj familjeje buz rrugs, ku lisate vjetr, q akoma nuk i kanbesuar pranvers e t nxjerringjethe e jeshilohen, u ngjajnkllokave gjigande t uditshmepa pupla, q mbajn nn vetemijra zogj t rinj t gjelbr, qkan nxjerr kryet mbi shtrojn

e ngroht e t trash t gje-theve t vjetra, filiza t sapo-mbir apo q jan duke dalprej lndeve ashtu si zogu kurthyen lvozhgen e vezs. Pa-mja t bn t shpresosh qgjenerata e re e dushkajavenuk do t jet me filiza t dalnga cungjet, por lisat e gjat,q u kndonte dikur Naim

Frashri. Ka mbi 100 vjet qrrafshin e Kosovs e mbi-sundojn cungishtet e lisit, ttrashguara nga mbikullotjet eprerjet intensive. Pr do gje-nerat filizat dalin mbi rrnj qmplaken e mplaken dhe nukkan aftsi pr t rritur lisa tgjat e t fuqishm, ashtu si itakon ksaj toke.

Avdi Palushi, pronar pylli nBudakov, thot se do punojme t afrmit e tij, q lndet esapombira t marrin m shumdrit e kujdes, t rrethohenashtu si vathojm qngjat prti ruajtur nga grabitqaret. Nseu shtojm dritn e i ruajm,atyre u mbetet t rriten sa mshpejt. N pjesn fundore tpyllit do tu heqim edhe disaqershi q po i konkurrojn steprmi, qershit ti afrojm afroborreve t shtpive e dushkunta lem t lir pr tu rritur.

Sikur t vendosnit nj pllakte rruga q niset drejt malit ttre deteve, i them Sknderit,ndrsa po marrim secili drej-timet pr n Pej, Prishtin,Kuks e Vranic. Kam merak semos krijohet keqkuptim, thot

Sknderi, e u mbetet hatrikomshinjve, pasi bifurkacioni qpam nga mali i takon Ferizajt,e mali yn, ashtu si edhe ttjert, vetm se u jep ujin.

Bedriu, sikur do t na kuj-toj para ndarjes, angazhimete grupit t punues, e nuk mundt mos na prsris se The-randa sht e bukur, por

delikate dhe tepr e dm-tuar. Ai thot se pr tarritur menaxhim t qn-drueshm, lypset q ne-vojat e njerzve e t pyllit,ti pajtojm; po t bjmnj diagnoz t mir tpyjeve, ne mbushim edheshportn e projekteve qdo zbatojm pr do gru-mbull pyjor e fshat. Kjokrkon t gjejm me-kanizimin financiar, poredhe at ligjor, q tpajtojm e t bashkojmenergjit e qeveris qen-drore me at lokale. The-randa ka pak pylltar, ataduhet ti prdorin dijet etyre pr t menaxhuarpyllin e jo pr tu brthjesht roje. Imagjinonibujqit nse do t rrininroje t arave t misrit. Mesiguri do mbeteshin paprodhim. Vranici e paguanfshate rojn e pyllit, aisht nj prej banorve,ndoshta edhe pa shkoll,por mjafton q atij tishpjegohet se far nukduhet br.

E lm Therandn tmbushur plot me njerz,ujra, pyje, kullota, t rinje shkolla. Duket si sfid egjat procesi i pajtimit dheharmonizimit t t gjithapalve, q t kontribuojnpr zhvillimin e integruart ksaj parajse t dhu-ruar nga natyra.

Informacioni financiar sht i rnd-sishm dhe prdoret nga aktor t ndryshm,si jan: Kryetari dhe antart e shoqats,donatort, shteti dhe t tjer prdorues.

Pjesmarrsit u njohn edhe me disandryshime t fundit n ligjin pr detyrimetfinanciare t shoqatave, si pr shembullpagesat e tatimeve, tatimi n burim, prgatitjae bilancit pr shoqatat dhe afatet kohore.

N vazhdim t ktij aktiviteti, n fundt vitit u organizua trajnimi pr trajner mbikt shtje pr t gjitha Federatat e Pyjeve.N kt trajnim dyditor morn pjesprfaqsues nga Shoqata Kombtare DHE

Federata e Tirans, Dibrs, Kuksit, Lezhse Shkodrs. Pjesmarrsit n kt trajnimdo t jen n gjendje t trajnojn antart etjer t federatave t tyre.

Manuali i Menaxhimit Financiar dheGuida pr trajnert u shprndan pr tegjith pjesmarrsit, shoqruar edhe meanekse e formate q mund t prdoren ngaantart e shoqats, prgjegjs pr admini-strimin financiar. Trajnimi u vlersua ngapjesmarrsit dhe nse nevojitet me shumeinformacion mbi shtjet q u trajtuan gjattrajnimit atyre iu krkua t kontaktojn meFederatat dhe SNV-n.

Deri sot n udhzime t veanta tMinistris nga varet sektori i pyjevepreventivat e punimeve n pyje ekullota jan hartuar duke futur mbasshums s par edhe 21.7 % sigurimeshoqrore dhe, pas ksaj shume,shpenzimet administrative (3 %); pra,gjithsej 24.7 %. Me kt shummbyllet vlera e preventivit, q do tilikuidohet Shoqats n llogarin e saj.

Sipas ligjit 9920, dt. 19.05.2008 Prprocedurat tatimore n Republikn eShqipris, udhzimit t Ministris sFinancave nr. 24 dt. 02.09.2008 dheligjeve e udhzimeve t tjera t ksajMinistrie, mbas muajit tetor 2006 shtkrkuar e krkohet q sigurime

shoqrore e shndetsore t paguhen27.9 %, si dhe 10 % tatim mbi tardhurat nga punsimi, pa prfshirtatimin prej 10 % q paguan projekti,pra tatimin n burim. Kshtu, pra, itakon q shoqata t paguaj 37.9 % tvlers s preventivit pr sigurimetshoqrore e shndetsore, plus tardhurat nga punsimi.

Kjo shifr krkohet me kmbnguljenga Tatim - taksat e do rrethi apoqarku. Prve ksaj, ata, bazuar n ligj,krkojn q kryetari i shoqats apo nji autorizuar prej tij t 137 paguhet me

pag reference 35 mij lek dhe, do muaj,prve borderos s puntoreve q punojnn pyje e kullota, t paguhen sipas pagss msiprme t referencs edhe 13.250lek sigurime shoqrore e shndetsoreplus pr kt person. Pra, shoqata paguan37.9 % t preventivit, ndrkoh q merr24.7 %. Domethn ka nj diferenc prej13.2 % + 13.250 lek do muaj, tatime esigurime pr kryetarin e shoqats ose tautorizuarin prej tij.

Ky sht shqetsim pr shoqatat tona,prandaj edhe e kemi trajtuar disa hern media dhe organet e shtetit. Dhe nuksht vetm i shoqatave t pyjeve t qarkutt Lezhs po i t gjitha shoqatave tpyjeve e kullotave n shkall vendi.

Sipas ligjeve t cituara m lart, shtetinjeh vetm borderon q kalon nprmjetTatim - taksave, si dhe dokumentet prblerjen e bazs materiale. Ather, logjikashtron dy rrug: Shoqata t paguaj njpunonjs me pag minimale do muaj, gjq bie n kundrshtim me ligjet finan-ciare ose preventivat t hartohen sipasligjeve financiare. Prandaj, meq jemi nprag t hartimit t projekteve e preven-tivave t punimeve n pyje e kullota,lypset q ato t hartohen pr t gjithaproceset me 37.9 %, duke prjashtuarvetm bazn materiale.

Preventivat e punimeve npyje e kullota t hartohen

sipas ligjeve t shtetitZef KREPI - Kryetari i Federats s Pyjeve e Kullotave t Qarkut Lezh


6/8

6 Kurora e Gjelbr

N vitin shkollor 1959-1960, gjysm shekulli m par, kursevedhe shkollave profesionale n Shkodr iu shtua edhe shkollapyjore, me 51 nxns dhe me nj kohzgjatje dyvjeare. Por,pasuria e madhe pyjore e kullosore dhe kushtet e prshtatshmeklimatike, ekologjike e mjedisore t krkonin nj trajtim shkencor, qti paraprinte prvojs s pylltarve t vendit ton. T gjitha kto imponuanq shkolla pyjore, n vitin 1963-64 t emrtohej Teknikum pyjor dhet kalonte n sistemin 4-vjear, duke krijuar profilin e nj shkolle serioze,me dy deg: Silvikultur dhe Shfrytzim pyjor. Kalimi i teknikumit pyjorn kt kohzgjatje u shoqrua vit pas viti e dekad pas dekade edheme prmirsimin e programeve msimore dhe hapjen e degve t reja.Kshtu, n vitet 1970-71 u hap dega e Frutikulturs, me 1976-77 ajoBujqsore (1979-80 e agronomis), me 1984-85 dega e Perime-luleve,etj. N vitin shkollor 1991-92 shkolla pyjore kaloi n sistemin 5-vjear.

Ndrtimi i Shkolls Pyjore dhe pajisja me laborator e kabinetet ngritura nga vet msuesit, por edhe prball saj i nj konviktisipas krkesave t kohs, bn t mundur q n bankat e shkollsgjats 50 viteve t ulen 5396 nxns, prfshir edhe 635 mekorrespondenc, ose mbi 100 nxns n vit, pjesa m e madhe e tcilve punojn pran drejtorive t Shrbimit Pyjor, nga Vermoshi derin Konispoli, si teknik, por edhe si inxhinier, pasi kjo shkoll prdisa dekada ka qen furnizuesja kryesore e Fakultetit t Pyjeve.

N rrjedh t viteve shkolla her e sht zgjeruar me deg treja e her sht ngushtuar, por prirje ka qen zgjerimi i saj. Kshtu,u krijua dega e Perime-luleve e deri tek ajo e arsimit t prgjithshm

(1992-1996), pr t ardhur n ditt tona, ku prej vitesh i sht atashuaredhe nj deg e re n specialitetin marangoz, me nivel shkollimi 3-vjear dhe teknik t prpunim-drurit me nivel 3+2 vjear, dukeprgatitur kshtu puntor t kualifikuar t nivelit t par n fushn eprpunim drurit dhe n nivel t dyt e t tret, si specialist dheteknik.

Trajnimet n 50 % t stafit pedagogjik t shkolls pyjore nshkollat perndimore analoge, veanrisht n Itali, Gjermani, Greqi eDanimark, por dhe ato brenda vendit, hapn horizonte t reja, bnt mundur q msuesit t prthithnin shum nga metodat m tavancuara t msimdhnies, duke i harmonizuar ato me programet etekstet q prgatitn si dhe ti aplikonin n tr procesin msimor-edukativ.

Rikonstruksioni i plot i shkolls, realizuar n vitin 2007, n njvler prej afro 20 milion leksh, paralelisht edhe i konviktit, n njvler prej mbi 29 milion, t dyja me financimet e Ministris s Arsimit,sht nj tjetr shprehje e interesit n rritje t qeveris pr shkollatprofesionale e aq m shum pr shkolln ton, si e vetmja e ktijlloji, madje duke e muar edhe si shkoll me status kombtar dhevitet e fundit marrin bursa t plota mbi 90 % e nxnsve konviktor.

Kontributi i CARDS-it me makineri t prpunimit t drurit dhe iGTZ-s e MASH-it pr kabinetin e informatiks me kompjutera,skanera, printera e fotokopje dhe plotsimi i kabineteve me mjetemsimore, ia kan shndrruar trsisht fytyrn shkolls, duke e afruarat do vit shkollor me krkesat n rritje t kohs e t tregut tpuns.

Harmonizimi i teoris me praktikn n kt shkoll ka qen nqendr t veprimtaris msimore. Praktika msimore ka zn dhe zvendin q i takon. N dy degt aktuale, at pyjore e t prpunimit tdrurit, ajo sht br e mirpritur dhe e preferuar nga nxnsit. Meautobusin e shkolls, n nj rreze prej 35 km, q nga Velipoja e derirrz Alpeve, nxnsve u jepet mundsia q, sipas programit msimor,t shohin, vizitojn e studiojn t gjitha zonat fitoklimatike t shtrirjes s

bimsis pyjore, flors dhe fauns. Po shtu, nxnsit e degs sprpunim-drurit n bazn prodhuese me makineri nga m modernet, ikan t gjitha mundsit t bhen mjeshtr marangoz, apo m tej,edhe teknik t prpunim-drurit, duke msuar t realizojn t gjithaproceset praktikisht. Pjesmarrja npr panaire me disa nga prodhimete drurit t nxjerra nga duart e vet nxnsve tan, ka trhequr vmendjene vizitorve dhe ka marr vlersimet e organizatorve.

Pra, tashm kjo shkoll ka grumbulluar prvoj t gjat dheecn n rrug t drejt sidomos n kushtet e reja t ekonomis stregut.

Arsimi i mesm pyjor dheinstitucionet e tij znvend t rendesishm nhistorikun e pylltaris shqiptare. Aie ka fillesn n ish-TeknikuminBujqsor t Kamzs (m pas nGolem t Kavajs), q brenda tijkishte edhe degn e Pyjeve, meprogram msimor katrvjear, kuprgatiteshin teknik t mesmpyjesh. M pas, m 1959-1960, kjodeg (por me afat dyvjear), prt prgatitur teknik t ultpyjesh), transferohet n Shkodr,si shkoll e veant. Pra, eletTeknikumi Pyjor. N vitin 1963,me VKM ngrihet Shkolla e Mes-me Pyjore me profil pyjor n dydeg: Silvikultur dhe Shfrytzimpyjesh. Sot, Shkolla TeknikePyjore Kol Margjini, me afatstudimesh 2 + 2 vjear, prgatitteknik pyjesh dhe teknik prprpunim druri. Si shkoll e vetmen vend, ajo frekuentohet menxns nga gjith Shqipria.

Jan me mijra teknik pyjesht arsimuar n kt shkoll,kryesish n nivelin katrvjear.sht ky personel i mesm pyjor,q prreth 50 vjet ka mbajtur evazhdon t mbaj peshn krye-sore n administrimin e mbar-shtimin e pyjeve.

N prkujtim t vitit jubilarpara disa ditsh n mjediset e

ksaj shkolle n Shkodr ukremtua 50 vjetori i hapjes s saj.N kt prvjetor morn pjesish-nxns, pedagog e drejtuest saj, pedagog t Fakultetit tShkencave Pyjore, drejtues especialist nga Shrbimi PyjorShqiptar e t ftuar t tjer.

Drejtorja e ksaj shkolle,Zhuljeta Fresku, solli para tpranishmve rrugn 50 vjeare tktij institucioni arsimor, dukevlersuar rezultatet e arritura.Ajo u ndal tek objektivat dheprmirsimet qe parashikohet tbhen n programet msimore, nprshtatje me krkesat e kohs.U ndal gjithashtu n nevojn prmbshtetje m t madhe q iduhet dhn shkolls sidomos ngainstitucionet q kan nevoj dhepunsojn personelin pyjor.

N vazhdim, solln kujtimet etyre, ish-drejtues e pedagog: FejziCeka, Gazmend Llazani, Vene-randa Koja, Adem Bala, FarrukKalleshi, etj. N emr t profe-soratit t Fakultetit t ShkencavePyjore, prshndeti dekani, Prof.ass. Vath Tabaku, i cili vlersoipunn dhe nivelin e mir q kaarritur kjo shkoll. Kan vazhduarstudimet e larta n Fakultetin ePyjeve nj numr i madh nxn-sish t ksaj shkolle, - nnvizoi ai- dhe ata jan dalluar jo vetm prrezultate t larta si student, poredhe si inxhinier me kontribut tmadh n zhvillimin e pylltarisson. Fakulteti i Shkencave

50 vjetori i Shkolls Pyjore, ShkodrTakim brezash Takim brezash Takim brezash Takim brezash Takim brezash Inxh. Gjon FIERZAish-nxns ne vitet 1972-1976

ShkollaPyjore n

50 vjetorine sajZhuljeta FRESKUdrejtore e shkolls

1. Kan studiuar 5396 nxns2. Profesionet: Teknik t ult pyjesh Teknik t mesm pyjesh Agronom frutikulture Agronom t prgjithshm Agronom pr perime e lule Teknik prpunim-druri

3. Kane dhn msim 139pedagog.

4. Kan drejtuar shkolln 7drejtor.

veojmPyjore, sot e n t ardhm do t jet i hapur pr bashkpunimshumplansh me kt shkoll,theksoi ai.

Nga stafi i sotm i shkollsprshndeten e solln kujtimet etyre Elsa Bushati, Islam Lai, etj.Ndrsa nga ish-nxns t saj nvite u solln mjaft kujtime, uvlersua puna dhe prkushtimi ipedagogve. Me nderim e respektt veant u kujtuan ata qtashm kan dal n pension, poredhe ata q nuk jan m midisnesh.

Pjesmarrsit pan laboratortdhe kabinetet e shkolls, t pajisuran nivelin e krkesave t kohs.Nj kotej i organizuar n mjedisete shkolls e mbylli kt takim tshum brezave. U bn shumfoto e u solln mjaft kujtime. Ish-nxns e pedagog, e ndjenin dhe

e shprehn se aty, tek ajo shkoll,kishin marr, po edhe kishin lndika, nga nj copz t jets styre. T gjith u nisn prej aty mebindjen se jan krenar pr emrine mir t Shkolls s MesmePyjore t Shkodrs, si dhe meurimin q t takohen n prvjetort tjer.


7/8


8/8

8 Kurora e Gjelbr

Kshilli Botues: N. ollaku, Th. Lako, M. Kotro, J. Male, F. Memeli, A. Diku.Kryeredaktor: AHMET OSJAZv.kryeredaktor: FERDIN LIAJRedaksia: V. Muharremaj, H. Kola, Gj. Fierza, Z. Ymeraj.Redaktor prgjegjs: V. Hoxha

Adresa: Rruga "Sami Frashri", Nr. 4, Tiran Mobile: 068 23 23 360; 069 21 11 333; 068 21 42 098 e-mail: [email protected] ; [email protected]

Gazet e Shoqats Kombtare t Pyjeve e Kullotave Komunale, TiranKURORA E GJELBR Botimi i ksaj gazete mundsohet nga:

http://albania.rec.org

Mbshtets t vazhdueshmt gazets jan:

www.nrdp-al.org

Nkuadrt

www.shkpkk.org

Page 6

Page 2

E N G L I S HThe reofm undertaken

from the goverbment for thetransfer of the forests andpastures under the propertyof local government is astep toward the recognitionof their property in indi-vidual users level, by ope-ning in this way the roadtoward property recogni-tion. A similar reality re-quires a number of tran-sformations with legal cha-racter, and the settlement ofnew rules between insti-tutional actors involved inthsi process.

The road for stable admi-snitration is the support ofthe communities that livewith revenues from theforest. In this importantchallenge of the forest tran-sformation from property ofno one in property of thosethat have historically usedit, it is a duty of the stateinstitutions, ministries, togrant the forest the growththat climate and land has

In a meeting of the board of National Association of Communal Forests and Pastureswere discussed two issed:(i) the follow-up of the activities planned for the first quarterof the year and (ii) the document drafted for application atILC as regard the international conference of thsiorganisation, to be held next year.

Mr. Rexhep Ndreu, head of the Association, made aprescription of all the activities realsied and brought throughproposals on the issues to be atteneded in the followingmonths.The main point that was cited in the framework of the duties was theevidencing of the specific problems emerged during the transfer process of forets and pastures in communes and municipalities for every regional federation.In the discussion of this issue the members of the boardshared the common opinion to demand the reflection of thegovernmental institutions in the direction of the improvement

of the transfer and for its settlement on stable basis.Mr. Ndreu stressed that the attempts of the headshipof National Association to bring in Tirana the theInteranational Land Conference, have been made concretein the drafting of a applicativ document, which shall besubmitted at ILC for approval .

In conclusion, Mr. Ndreu addrssed the invitedrepresentative of SNV, Mr. Janaq Male and on behalf of the Board of the Association, expressed the gratitude forthe support granted from DutchSNVas regards technicalassistance, which has make possible the facilitation of theactivities and the facilitation of normal work process of thisAssociation.

In memory of the ju-bilar year a few days agoin the facilities of thisschool was celebratedthe 50 anniversary of itsopening. In thsi anniver-sary were present for-

mer students, petagogsand heads, lectures of the Faculty of ForestrySciences, heads and spe-cialists from the AlbanianForestry Service andother particiapants. Thedirector of this school,Zhuljeta Fresku, broughtbofeore the participantsthe 50 year road of thiseducation institution, byappreciating the reachedresults. She stressed the

The meeting of NationalAssociation of Communal

Forests and Pasturesgranted, but human igno-rance has not allowed andto give and end to the longhistory of informal use ofnatural resources. Letshope that this reform for the

Mountain cursesfrom Rexhep NDREU,

National Association ofPKK, Tiran

future of the forests shall befurtheres in order to curbpoverty in rurual areas.

50 anniversary of Forestry School, Shkodr Generation meeting

Eng. Gjon FIERZAFormer student in years 1972-1976

objectives and the impro-vements that shall be done inthe education programs, incompliance with time re-quiremnets. She also insistedin the need for support to begiven to the school especiallyform the institutions that hireforestry personnel.

In the framework of Na-tional resources Develop-ment Program, during theyear 2009, with the supportofSNV was realsied the trai-ning on the financial mane-gement for the members of the federation of Forests andPastures of Diber county, in

the districts Bulqiz andDibr. Thsi training aimed theability growing of members of the Federation on effectivemangement of their associa-tion.

The training was realsied inthe separate sessions, inPeshkopi and Bulqiz with the

participation of 15 leaders of association in commune level,representatives of Diber fede-ration and advisers ofSNV. Therepresentatives were intro-duced to some latest changesfor the financial obligations of the association, and the pay-ment of duties, tax on source,the preparation of the balancefor the associations and thedue times.

In follow uo of this activityit was organised the trainingof trainers In thsi two-daytraining were preset reperese-ntatives from National Asso-ciation, Federation of Tiran,Dibr, Kuks, Lezh andShkodr. The participants inthis training shall train the newmembers of their federations.

Financial management

Lindita MANGAAdviser of SNV Page 5

Page 3

Bifurkacioni_lumi Qe Derdhet Ne Dy Dete

Documents

Transcript of Bifurkacioni_lumi Qe Derdhet Ne Dy Dete