Bài giảng CÔNG NGHỆ CHẾ TẠO MÁY

CÔNG NGHỆ LẮP RÁP

GV: Trần Đại Nguyên

TRƯỜNG ĐẠI HỌC VĂN LANG Khoa KỸ THUẬT NHIỆT LẠNH

2010

LƯU Ý

Bài giảng điện tử

không thay thế

cho giờ lên lớp bắt buộc của sinh viên

NỘI DUNG

• Cơ sở về công nghệ lắp ráp

• Lắp ráp một số mối lắp điển hình

CƠ SỞ CÔNG NGHỆ LẮP RÁP

Giới thiệu

• Các chi tiết đạt yêu cầu chất lượng lắp thành sản phẩm

hoàn chỉnh

• Lắp ráp: lao động kỹ thuật phức tạp, tùy thuộc độ chính xác,

tuổi bền, chất lượng quá trình sản xuất.

• Độ chính xác cao: lắp ráp càng nhanh

Cần quan tâm

• Trước khi lắp ráp: nghiên cứu kỹ bản vẽ lắp, các yêu cầu kỹ

thuật, phân tích chuỗi kích thước, độ chính xác từng mối lắp,

độ chính xác gia công cơ đưa ra phương án lắp ráp phù

hợp.

• Xác định trình tự lắp ráp thông qua thiết kế sơ đồ lắp

• Áp dụng các biện pháp kỹ thuật và tổ chức sản xuất tiên tiến

khi lắp

Phương pháp lắp ráp

• Chất lượng lắp ráp: thể hiện qua độ chính xác,.

• Phương pháp lắp ráp:

– Lắp lẫn hoàn toàn

– Lắp lẫn không hoàn toàn

– Chọn lắp

– Lắp sửa

– Lắp điều chỉnh

Lắp lẫn hoàn toàn

• Đơn giản

• Năng suất cao

• Dễ định mức kỹ thuật chính xác

• Không cần tay nghề thợ cao

• Thay thế phụ tùng dễ dàng

• Thích hợp trong sản xuất hàng loạt lớn, hàng khối

Lắp lẫn không hoàn toàn

• Dùng cho sản phẩm có độ chính xác cao, số khâu

nhiều

• Sử dụng số liệu lý thuyết xác suất để mở rộng dung

sai của các khâu thành phần, các chuỗi kích thước

lắp ráp.

• Hạn chế sử dụng do hiệu quả kinh tế.

Chọn lắp

• Mở rộng dung sai chế tạo nhưng độ chính xác mối lắp vẫn đảm bảo

(phân loại từng nhóm có dung sai nhỏ, sau đó đem các nhóm tương

ứng lắp lẫn với nhau).

• Ngoài việc phân nhóm theo kích thước khi chế tạo, các sai lệch hình

dáng hình học, sai lệch về vị trí tương quan và độ nhám bề mặt phải

tương ứng với dung sai mối lắp

• Đường cong phân bố kích thước của các chi tiết lắp phải đồng dạng

• Áp dụng cho có số khâu ít và khâu khép kín có độ chính xác cao.

Lắp sửa

• Cho phép mở rộng dung sai của các khâu thành phần để

dễ chế tạo.

• Chọn một khâu sửa để thỏa mãn yêu cầu lăp ráp (không

chọn khâu chung của 2 chuỗi kích thước liên kết)

• Việc sửa được thực hiện bằng tay hoặc trên máy

• Chất lượng phụ thuộc tay nghề công nhân, khó định mức

thời gian chỉ dùng trong sản xuất nhỏ, đơn chiếc

Lắp điều chỉnh

• Cơ bản giống lắp sửa

• Điều chỉnh vị trí hoặc thay đổi kích thước

khâu bồi thường để đạt độ chính xác của

khâu khép kín thay vì lấy đi một lớp kim

loại

Tổ chức lắp ráp

• Lắp ráp cố định

• Lắp ráp di động

Lắp ráp cố định

• Thực hiện tại 1 hay 1 số địa điểm

• Lắp ráp cố định tập trung: hoàn thành tại 1 vị

trí nhất định

• Đòi hỏi diện tích mặt bằng lớn, chỗ làm việc

tốt, tay nghề công nhân cao

• Thường dùng trong lắp ráp máy hạng nặng,

sản phẩm đơn giản ít nguyên công

Lắp ráp cố định

• Thực hiện tại 1 hay 1 số địa điểm

• Lắp ráp cố định tập trung:

– hoàn thành tại 1 vị trí nhất định

– Đòi hỏi diện tích mặt bằng lớn, chỗ làm việc tốt,

tay nghề công nhân cao

– Thường dùng trong lắp ráp máy hạng nặng, sản

pahẩm đơn giản ít nguyên công

Lắp ráp cố định

• Lắp ráp cố định phân tán:

– Chia thành nhiều bộ phận độc lập, lắp ở chỗ riêng.

– Thích hợp với sản phẩm phức tạp, sản xuất hàng

loạt.

– Năng suất cao hơn

– Không đòi hỏi trình độ tay nghề và tính vạn năng

của công nhân

Lắp ráp di động

• Các nguyên công lắp ráp được tiến hành ở

nhiều vị trí, đối tượng lắp ráp được di chuyển

từ vị trí này sang vị trí khác

• Lắp ráp di động tự do: không tuân theo nhịp

chu kz lắp

• Lắp ráp di động cưỡng bức: ở mỗi vị trí lắp

ráp, thời gian xấp xỉ bằng nhịp chu kz lắp ráp

Thiết kế quy trình công nghệ lắp ráp

• Mục đích: bảo đảm chất lượng sản phẩm, độ

bền vững, độ tin cậy theo thời gian, đảm bảo

năng suất và hiệu quả kinh tế

• Chia ra các nguyên công, bước và động tác

Trình tự

• Nghiên cứu bản vẽ lắp, phân tích các chuỗi

kích thước lắp ráp

• Chọn phương pháp lắp ráp sản phẩm

• Lập sơ đồ lắp, xác định thứ tự các nguyên

công, các bước lắp ráp

• Chọn hình thức tổ chức lắp ráp

Trình tự

• Xác định nội dung cho mỗi nguyên công, mỗi

bước lắp ráp

• Xác định điều kiện kỹ thuật cho từng mối lắp,

cụm, bộ phận

• Chọn dụng cụ, đồ gá và thiết bị cần thiết

• Chọn phương pháp và cơ cấu kiểm tra chất

lượng lắp ráp

Trình tự

• Xác định phương pháp vận chuyển và thiết bị

vận chuyển

• Xác định định mức thời gian, cho từng nguyên

công, tính toan so sánh về mặt kinh tế

• Xây dựng các tài liệu cần thiết

Tài liệu cần có

• Bản vẽ lắp

• Sản lượng và mức độ ổn định của sản phẩm

• Các sổ tay, tài liệu về thiết bị, đồ gá, dụng cụ

lắp ráp

• Khả năng về kỹ thuật của xí nghiệp

Lập sơ đồ lắp

• Trong mỗi đơn vị lắp, chọn 1 chi tiết cơ sở mà

các chi tiết khác sẽ lắp lên nó theo 1 thứ tự

nhất định.

• Sơ đồ lắp: cho biết các đơn vị lắp và trình tự

lắp

Lập sơ đồ lắp

Lập sơ đồ lắp

• Chọn đơn vị lắp sao cho không quá chênh lệch

về số lượng, khối lượng, kích thước

• Chọn đơn vị lắp sao cho lắp thuận tiện nhất,

số chi tiết lắp trực tiếp lên chi tiết cơ sở càng

ít càng tốt

• Khi cần kiểm tra 1 bộ phận thì tách chúng ra

đơn vị riêng

CÂU HỎI ÔN TẬP BÀI TẬP