LOGO

Beynəlxalq ərzaq və istehlak malları bazarı

Fuad Mərdanov

Müəl. Elşən BAĞIRZADƏ

Plan:QİDA MƏHSULLARI1

ƏRZAQ TƏHLÜKƏSİZLİYİ2

ƏRZAQ İSTEHSALI VƏ SATIŞI3

ÖLKƏLƏR ÜZRƏ ƏSAS ƏRZAQ İSTEHSALÇILARI4

DÜNYA ƏRZAQ BAZARINDA SON MEYLLƏR5

BMT-nın ƏRZAQ VƏ KƏND TƏSƏRRÜFATI TƏŞKİLATI6

Qida məhsulları:

Qida məhsulları orqanizmin ətraf mühitdən əldə etdiyi üzvi və qeyri-üzvi maddələr yığımıdır. Qidalar, adətən, bitki və ya heyvan mənşəli olur.

Tarixən insanlar ərzağı ovçuluq, yığıcılıq və kənd təsərrüfatı vasitəsilə əldə etmişlər.

ƏRZAQ TƏHLÜKƏSİZLİYİ

• Dünyada ərzaq təhlükəsizliyi bir sıra beynəlxalq təşkilatlar tərəfindən təmin olunur. Qida hüququ İqtisadi, Sosial və Mədəni Hüquqlara dair Beynəlxalq Paktda (ICESCR) öz əksini tapmışdır.

Ərzaq istehsalında artım dendensiyası• Müasir dövrdə müxtəlif TMK-ların aqrobiznes sahəsinə

maraqları getdikcə daha çox artmaqdadır. Onlar genetik cəhətdən modifikasiya olunmuş qida məhsullarına olan patentlər vasitəsilə artıq dünya ərzaq təklifinin əksər hissəsinə nəzarət edirlər.

• Bundan başqa, bir sıra qərb ölkələrində ətraf mühitin mühafizəsi məsələlərinin gündəmə gəlməsi ilə əlaqədar əhalinin bitki mənşəli qidalar və xüsusi pəhrizlərə meyli nəzərə çarpır.

Yeyinti sənayesi

• Yeyinti sənayesi – dünya əhalisi tərəfindən istehlak olunan ərzağın əksər hissəsini təklif edən müxtəlif bizneslərin qlobal kollektivi, kompeksidir. Ərzaq və Kənd təsərrüfatı Təşkilatı (FAO) tərəfindən əsas ərzaq məhsullarının siyahısı hazırlanmışdır ki, buraya taxıl, süd məhsulları, ət məhsulları, tərəvəzlər, meyvələr, qərzəkli meyvələr və s. aiddir.

Ərzaq məhsullarının istehsalçıları

• Əsas taxıl istehsalçıları – Çin, Hindistan, ABŞ, Fransa, Rusiya;

Ərzaq məhsullarının istehsalçıları

• Əsas süd məhsulları istehsalçıları – ABŞ, Hindistan, Çin, Braziliya, Almaniya;

Ərzaq məhsullarının istehsalçıları

• Əsas ət istehsalçıları – ABŞ, Braziliya, Çin, Argentina, Avstraliya, Yeni Zelandiya, Sudan, İran;

Ərzaq məhsullarının istehsalçıları

• Əsas tərəvəz istehsalçıları – Çin, Hindistan, Vyetnam, Nigeriya, Filippin, Yaponiya, Koreya.

Ərzaq məhsullarının satışı

• Dünya üzrə emal olunmuş ərzaq məhsullarının satışı təxminən 3,2 trilyon dollar (2004-cu il) təşkil edir. ABŞ-da istehlakçılar ildə təxminən 1 trilyon dollar və ya ÜDM-in 10%-ni ərzağa xərcləyirlər. Birləmiş Krallığın yeyinti sənayesi isə ekstensiv xarakter daşıyır. Bu sahədə yarım milyondan artıq insan işləyir, dövriyyəsi isə 70 mlrd funt sterliqdən artıqdır. Burada istehsal sahəsində çalışanların 13%-i məhz yeyinti sənayesindədir.

Ərzaq və Kənd Təsərrüfatı Təşkilatı

BBMT-nin Ərzaq və Kənd Təsərrüfatı Təşkilatı (Food and Agricultural Organization of the United Nations, FAO) əhalinin kənd təsərrüfatı məhsulları ilə təminatını yaxşılaşdırmaq məqsədilə fərdi və kollektiv fəaliyyətlər aparmaq və həmçinin kənd təsərrüfatının inkişafı məsələləri üzrə hökumətlərarası təşkilatların işlərini əlaqələndirmək üçün BMT-nin ixtisaslaşdırılmış təşkilatıdır. Yaradılıb -1945-ci ildəBaş qərargahı yerləşir – Romada

Ərzaq məhsullarının dinamikası

Kənd təsərrüfatı istehsalının dinamikası

Azərbaycanın əsas ərzaq istehsalı məhsulları

1.inək südü; 2.yerli mal əti; 3.yerli qoyun əti; 4.pomidor; 5.kartof; 6.buğda.

LOGO