Bestiariusz Fantasy - Anioły i Demony a-Z

8/19/2019 Bestiariusz Fantasy - Anioły i Demony a-Z

1/176

A

A'albiel - anioł służebny archanioła Michała (zob. M. Gaster, Wisdom of the Chaldeans).

Aariel ("lew Boży") - imię anioła zapisane na ofickim (gnostyckim) amulecie obok imienia boga

Jaldabaota (zob. Bonner, Studies in Magical Amulets).

Aba - wysoki dostojnik anielski, zajmujący się sprawami ludzkiej seksualności, którego można

przywołać podczas magicznych obrzędów kabalistycznych. Aba pełni także funkcję anioła służebnego

króla Sarabotesa, który jest piątkowym władcą aniołów powietrza; ~ Abalidot (zob. de Abano,

Heptameron; Barrett, The Magus; Masters, Eros and Evil).

Ababaloj - anioł przywoływany w zaklęciach Salomonowych. Imię Ababaloja wymienia księga czarów,

Grimorium Verum.

Abachta (Abagta) - w literaturze rabinackiej, jeden z siedmiu aniołów zamętu; sześciu pozostałych

nosi imiona: Barbona (Harbona), Bigta, Karkas, Bizta, Mehuman i Zeter. Abachta jest również

jednym z "wygniataczy tłoczni wina" (zob. Ginzberg, The Legends of the Jews, t. 4, s. 374).

Abaddon (Abbadon, "niszczyciel") - hebrajskie imię greckiego Apollyona, anioła Czeluści (Ap 9, 11);

także anioła, który związał Szatana na tysiąc lat (Ap 20). W Księdze Hymnów (których kopia znajduje

się wśród rękopisów odkrytych w Qumran) mowa o "otchłani Abaddon" i "potokach Beliala [które]

wdarły się do Abaddon" [por. Tyloch, Rękopisy z Qumran nad Morzem Martwym, s. 264, przyp. 32, s.

267 -przyp. tłum.]. W apokryfie z I w., Księdze starożytności biblijnych-Pseudo-Filom, mowa o

Abaddonie jako miejscu (szeolu, piekle), a nie duchu czy demonie. Podobnie Milton w ParadiseRegained (IV, 624) posługuje się pojęciem Abaddon jako określeniem miejsca, to jest otchłani.

Zgodnie ze współczesną wiedzą, po raz pierwszy pojęcie to upersonifikował autor Apokalipsy św.

Jana, gdzie stało się ono imieniem anioła. W Dziejach Tomasza z III w. Abaddon jest imieniem

demona, lub samego Szatana, i tak też rozumie je Bunyan w Wędrówce pielgrzyma. Według

Mathersa, autora The Greater Key of Solomon, Abaddon to imię Boga, którego użył Mojżesz, prosząc

Stwórcę o zesłanie plagi gradu na Egipt. Kabalista Józef ben Abraham Gikattila używa słowa Abaddon

jako określenia szóstej z siedmiu "warstw piekła", której zarządcą jest anioł Pasjel (por. Cohen,

Talmud, s. 380). Klopstock w Mesjadzie nazywa Abaddona "ciemnym aniołem śmierci". O

"szponiastych skrzydłach" Abaddona pisał Francis Thompson w wierszu To the English Martyrs (~

Apollyon). Abaddon jest również utożsamiany z aniołem śmierci i zniszczenia, demonem czeluści, z

władcą demonów podziemnego świata oraz Samaelem i Szatanem (zob. De Plancy, Słownik wiedzy

tajemnej, s. 9; Grillot, A Pictorial Anthology of Witchcraft, Magic and Alchemy, s.128). W tym

ostatnim dziele Abaddon występuje jako "Anioł zniszczenia z Apokalipsy". W The Magus Barretta

Abaddon przedstawiony jest na kolorowej rycinie jako jeden z "demonów zła".

Abadon - określenie piekła (~ Abaddon). Pisownia (z jednym "d") wzięta z Zoharu (Deu-teronomium

286a).

Abagta ~ Abachta


2/176

Abaj - anioł należący do chóru panowań (zwierzchnictw), przywoływany w kabalistycznych zaklęciach

magicznych.

Abalidot - dostojnik niebiański, zajmujący się, podobnie jak Aba, sprawami ludzkiej seksualności.

Abalidot jest aniołem służebnym Króla Sarabotesa, piątkowego władcy aniołów powietrza (zob.

Barrett, The Magus, t. 2; Masters, Eros and Evil).

abalim (arelim) - chór aniołów znany w angelologii chrześcijańskiej jako ~ trony. W The Magus

Barretta mowa o "tronach, które Hebrajczycy nazywają abalim, aniołach wielkich i potężnych".

Najwyższymi inteligencjami (tj. aniołami) tego chóru są Zafkiel i Jofiel.

Aban - w religiach starożytnej Persji Aban jest (lub był) aniołem października. Był też władcą

dziesiątego dnia każdego miesiąca (zob. Hyde, Historia Religionis Veterum Persarum).

Abariel - w traktatach poświęconych obrzędom magicznym, anioł, którego imieniem posługiwano sięw zaklęciach przywołania. Imię Abariela widnieje na drugim pentagramie Księżyca (zob. Mathers,

Greater Key of Solomon).

Abaros ~ Armaros

Abasdarhon - najwyższy rangą anioł władający piątą godziną nocy (zob. Waite, The Lemegeton).

Abatur Muzania (Abiatur) - w kosmologii mandajskiej uthra (anioł) Gwiazdy Polarnej. Pilnuje wagi, na

której w momencie śmierci ważona jest ludzka dusza; ~ Aszriel; Monker (mahometański czarny anioł)

- obaj aniołowie wypełniali podobne funkcje (zob. Drower, The Mandaeans of Iraq and Iran; por.Rudolph, Gnoza, s. 313).

Abbadon ~ Abaddon

Abbadona - upadły anioł, serafin, niegdyś wierny towarzysz Abdiela. W pieśni XXI Mesjady

Klopstocka, Abbadona żałuje, że przyłączył się do buntu, i zwany jest "aniołem pokutującym". Trzeba

jednak zaznaczyć, że zgodnie z doktryną chrześcijańską, upadły anioł nie odczuwa skruchy - starczy,

że raz zgrzeszył, a staje się zatwardziały w złu, i jego umysł już na zawsze jest zwrócony ku ciemnej

stronie bytu.

Abbaton - imię Boga lub świętego anioła, używane w zaklęciach Salomonowych do przywoływania

demonów (zob. Mathers, The Greater Key of Solomon). Słowo to oznacza śmierć, i w tym sensie

Abbaton jest utożsamiany z aniołem śmierci; pełni on także funkcję strażnika w piekle (zob.

koptyjskie fragmenty Ewangelii Bartłomieja w: M.R. James, The Apocryphal New Testament).

Abdal ("zastępca") - w tradycji muzułmańskiej imię siedemdziesięciu tajemniczych duchów, od

których zależy los świata, a których tożsamość znana jest jedynie Bogu. Kiedy jedna z tych boskich

istot umiera (tak więc Abdale nie są nieśmiertelne), Bóg w tajemnicy wyznacza następnego, aby go

zastąpił. Spośród siedemdziesięciu Abdali czterdzieści mieszka w Syrii. (Podobną funkcję pełnią"sprawiedliwi" w tradycji żydowskiej oraz lamowie).


3/176

Abdia ("sługa") - imię anioła widniejące na zewnętrznym kręgu pentagramu Salomona. Wspomina o

nim Waite w The Lemegeton (ryc. 156). Wymienienie imienia anioła w księdze czarnej magii nie

oznacza, że jest on zły. W "podręcznikach czarostwa" pojawia się wiele imion świętych aniołów,

którzy, przebywając w piekle, wypełniają polecenia Boga. Podobnie w niektórych sferach nieba

przebywają źli aniołowie (np. ~ grigori, zwani też czuwającymi).

Abdiel ("sługa Boży") - najwcześniejsza wzmianka o Abdielu pochodzi z Księgi Razjela, żydowskiego

dzieła kabalistycznego, powstałego w średniowieczu i napisanego po hebrajsku; autorstwo Księgi

przypisuje się Eleazarowi z Wormacji. W Raju utraconym (V, 973, 1085; VI, 469-472) Abdiel jest

"serafinem rozpłomienionym", który pierwszego dnia walki w niebie gromi Ariela,

Arioka i Ramiela (zbuntowanych aniołów z zastępów Szatana). Pod potężnym ciosem miecza Abdiela

ugina się sam Szatan (VI, 235-243). Milton sławi serafina słowami: "Pośród niewiernych, on wierny

jedyny, / Nieporuszony wśród nieprzeliczonych, / Nieustraszony, nietrwożny, niezłomny” (V, 1086-

1088). West w swojej pracy Milton and the Angels (s. 124) twierdzi, że Abdiel został wymyślony przez

Miltona; w innym miejscu (s. 154) przyznaje jednak, że wzmiankę o Abdielu zawiera Księga Zazjela. W

Biblii (1 ICrn 5, 15) Abdiel nie jest imieniem anioła, ale człowieka, syna Gada, mieszkańca Gileadu.

Wzmianka w Biblii stanowi niewątpliwie pierwotne źródło tego imienia. Jako anioł, Abdiel występuje

również w powieści Anatola France'a Bunt aniołów, gdzie na czas swojej ziemskiej działalności

przybiera imię Arkadiusz.

Abdizriel (Abdizuel) - w kabale jeden z 28 aniołów władających 28 pałacami Księżyca (zob. Barrett,

The Magus). Imiona wszystkich 28 aniołów podano w Apendyksie.

Abedumabal (Bedrimulael) - w księdze czarów Grimorium Verum, anioł przywoływany w zaklęciach

magicznych.

Abel ("łąka") - jeden z dwunastu aniołów zrodzonych z boga Jaldabaota; sądzi dusze trafiające do

nieba. Jest także jednym z aniołów czwartego nieba oraz władcą Dnia Pańskiego (niedzieli)

przywoływanym ze wschodu. W Testamencie Abrahama (13, 1) Abel jest aniołem "przed którym musi

się stawić na sąd każda dusza, kiedy tylko Henoch, niebiański skryba, przedłoży księgę, w której

zapisane są ludzkie uczynki" (zob. Doresse, The Secret Books of the Egyptian Gnostics; Barrett, The

Magus, t. 2).

Abelech (Helech) - w okultyzmie, imię Boga lub anioła przywoływanego w zaklęciach przeciw

demonom (zob. Mathers, The Greater Key of Solomon).

Abezi-Tibod ("ojciec czczej rady') - we wczesnej tradycji żydowskiej Abezi-Tibod jest utożsamiany z

Samaelem, Mastemą, Uzą i innymi diabłami. Jest potężnym duchem, który walczył z Mojżeszem w

Egipcie, zatwardził serce faraona i wspomagał jego czarnoksiężników. Razem z Rahabem utonął w

Morzu Czerwonym (tj. Morzu Sitowia). Abezi-Tibod i Rahab są książętami Egiptu. W Testamencie

Salomona ("Jewish Quaterly Review", London 1889, XI) Abezi jest synem Beelzeboula (Belzebuba) i

demonem Morza Czerwonego; jak sam twierdzi, jest "potomkiem archanioła".


4/176

Abhejel - jeden z 28 aniołów władających 28 pałacami Księżyca.

Abiou - anioł pokrewny ~ Ejaela.

Abiressia - w tradycji gnostyckiej, jeden z dwunastu aniołów zrodzonych z boga Jaldabaota (~ Abel;

zob. Doresse, The Secret Books of the Egyptian Gnostics II).

Ablati - w Salomonowych traktatach magicznych, anioł przywoływany w zaklęciach Uriela. Zarazem

jest to "jedno z czterech słów, które Bóg wypowiedział do swego sługi, Mojżesza"; pozostałe trzy

słowa to: Josta, Agla i Kaila (zob. Grimorium Verum; Shah, The Secret Lore of Magic; Waite, The Book

of Ceremonial Magicy.

Aboezra - anioła o tym imieniu wzmiankuje Waite w The Book of Ceremonial Magic ("przenajświętszy

Aboezra"). Zgodnie z zaleceniem Grimorium Verum, Aboezrę przywołuje się w błogosławieństwie

soli.

Abrael ~ Abru-El

Abragate - duch lub anioł przywoływany w modlitwie Salomonowej przez mistrza ceremonii (zob.

Mathers, The Greater Key of Solomon).

Abrakadabra ("błogosławię zmarłym") - jedno z trzech świętych imion wypowiadanych w zaklęciu

miecza. Jest to także jedno z najstarszych słów magicznych; uważa się, że pochodzi od hebrajskiego

wyrażenia „ha bracha dabara”, co znaczy: wypowiadać błogosławieństwo. Imię to, zapisane na

kawałku pergaminu zawieszonego na szyi, służyło jako amulet przeciw chorobie. PrzyzywającAbrakadabrę, inwokant jedenastokrotnie wypowiadał jego imię, za każdym razem opuszczając jedną

literę, aż dobrnął do końcowego "a" (~ Abraksas).

Abraksas (Abraksis, Abrasaks itd.) - w gnostyckiej teogonii, Najwyższy Nieznany; w mitologii perskiej,

źródło 365 emanacji. Imię "Abraksas" często grawerowano na ozdobach używanych jako amulety

(tzw. gemmy) lub jako "przybory" do odprawiania obrzędów magicznych. W kabale Abraksas jest

księciem ~ eonów. Imię to jest wzmiankowane w takich dziełach, jak Miecz Mojżesza, Księga Razjela,

oraz w wielu innych traktatach magicznych i mistycznych. Według starszych źródeł Abraksas jest, lub

był, demonem, jednym z bóstw starożytnego Egiptu. Od jego imienia, jak się zdaje, pochodzi słowo

"abrakadabra". Pierwotnie był to termin określający - w systemach gnostyckich - eony i cykle

stworzenia; w głębszym sensie oznaczał samego Boga. Gnostyk Bazylides, który, jak się uważa,

"wymyślił" Abraksasa, nauczał, że jest on archontem władającym 365 niebiosami oraz pośrednikiem

między żywymi stworzeniami zamieszkującymi ziemię i Bogiem (zob. Forlong, Encyclopedia of

Religions; zob. też obrazowe przedstawienie Abraksasa z głową kogucią w: Budge, Amulets and

Talismans, s. 208; Rudolph, Gnoza, s. 27).

Abramus ~ Abrimas

Abrasjel - anioł siódmej godziny dnia, służący pod Barginielem (zob. Waite, The Pauline Art, w: TheBook of Ceremonial Magic, s. 67).


5/176

Abrid - w okultyzmie, anioł letniego zrównania dnia z nocą; jego imię wypisywano na amuletach

mających chronić przed urokiem ("złym okiem"). Zob. Trachtenberg, Jewish Magic and Superstition,

s. 139, gdzie Abrid jest wymieniony wśród sześciu innych ~ memunim, tj. aniołów służebnych.

Abriel - jeden z aniołów należących (obecnie lub w przeszłości) do chóru panowań, przywoływanych

w zaklęciach kabalistycznych (zob. Szósta i siódma księga Mojżeszowa).

Abrimas - anioł wzywany na zakończenie szabatu (zob. Trachtenberg, Jewish Magic and Superstition,

s. 139). Aca fca f 5

Abrinael ~ Abrunael

Abru-El ("moc Boga") - arabski odpowiednik archanioła Gabriela (zob. Forlong, Encyclopedia of

Religions).

Abrunael - jeden z 28 aniołów władających 28 pałacami Księżyca. Imiona wszystkich 28 aniołów

podano w Apendyksie.

Absinthium ~ Piołun

Abtelmoluchos -~ Temlakos

Abuhaza - w okultyzmie, anioł służebny Arkana, poniedziałkowego władcy aniołów powietrza, oraz

poddany Wiatru Zachodniego (zob. Barrett, The Magus).

Abujonij - w Szóstej i siódmej księdze Mojżeszowej oraz innych pismach okultystycznych, anioł

mieszkający w drugim niebie.

Abujori (Abujoro) - w magii rytualnej, środowy anioł zamieszkujący (według różnych źródeł) drugie

lub trzecie niebo, przywoływany z północy (zob. de Abano, Heptameron; Barrett, The Magus, t. 2).

Abuliel - w okultyzmie żydowskim, anioł przenoszący modlitwy. Wzmiankują o nim Joffe i Mark w

Great Dictionary of Yiddish Language I. Ponieważ jednak nie wspomina o nim Margouliath w Malache

Elion (Aniołowie niebiańscy) ani żaden inny znany tekst literatury Hejchalot, podobnie jak

Trachtenberg w Jewish Magic and Superstition oraz Gershom Scholem w swych licznych pracach,

należy uznać, że Abuliel nie stał wysoko w hierarchii anielskiej. Najważniejszymi aniołami modlitwy są

Akatriel, Metatron, Rafael, Sandalfon, Michał i Sizouze (możliwe, że Abuliel jest aniołem służebnym

jednego z wyżej wymienionych).

Abuzohar -jeden z aniołów Księżyca, przywoływany podczas poniedziałkowych obrzędów magicznych

(zob. Albertus Magnus, Les Admirables Secrets d'Albert le Grand).

Acafcaf (Aczaca) - w literaturze Hejchalot (Maase Merkawa), anioł strzegący szóstej sali (pałacu)nieba.


6/176

Achaja(sz) (Achaja, "trud") - w kabale, jeden z ośmiu serafinów; jest aniołem cierpliwości i odkrywcą

tajemnic natury. Aniołem pokrewnym Achajasza jest Chous. Reprodukcję pieczęci Achajasza zob. w:

Ambelain, Le Kabbale Pratique, s. 260. W Nowym Testamencie Achaja jest nazwą rzymskiej prowincji.

Święty Paweł wizytował kościoły w tym regionie (zob. Dz 18, 12. 27).

Achamot - jeden z eonów, córka ~ Pistis Sofii. W gnostycyzmie ofickim, Achamot jest matką złego

boga Jaldabaota (zob. King, The Gnostics and Their Remains; Jonas, Religia gnozy, s. 201, 204-205;

Quispel, Gnoza, s. 101, 206). [W apokryficznej Apokalipsie Jakuba, Achamot jest "uosobieniem

Mądrości" (zob. Langkammer, Apokryfy Nowego Testamentu, s. 63) -przyp. tłum.]

Achartiel i Achatchriel - imiona aniołów odnalezione na orientalnych amuletach (kameot) mających

chronić przed złem (zob. Schrire, He-brew Amulets).

Achazriel - anioł pełniący funkcję odźwiernego na dworze niebiańskim (zob. Midrasz Raba).

Acheliasz - anioł, którego imię widnieje na pierwszym pentagramie planety Wenus (zob. Mathers,

The Greater Key of Solomon).

Achides - anioł, którego imię widnieje na trzecim pentagramie planety Wenus (zob. Shah, The Secret

Lore of Magic; Mathers, The Greater Key of Solomon).

Achrazjel (Akrazjel, "herold Boga") - prawdopodobnie jedna z form imienia ~ Razjel lub ~ Galizur.

Akrazjel jest aniołem zwiastowań, a także stróżem ostatniej bramy piekieł. Był też aniołem, który

wyjawił Adamowi boskie tajemnice. Kiedy Bóg postanowił, że Mojżesz powinien umrzeć, a ten zaczął

błagać o dłuższe życie, Stwórca posłał Achrazjela, aby oznajmił Prawodawcy, iż jego modlitwy niezostaną wpuszczone do nieba (zob. Ginzberg, The Legends of the Jews, t. 3, s. 419). [W innej wersji

tej samej legendy aniołem, którego Bóg posłał, aby powiadomił Mojżesza o daremności jego próśb,

był Metatron (zob. Ze skarbnicy midraszy, s. 106-108) - przyp. tłum.]

Achsa - anioł dobrych uczynków wzywany w modlitwie przez mistrza ceremonii podczas

Salomonowych obrzędów magicznych (zob. Mathers, The Greater Key of Solomon).

Achtariel ~ Akatriel JHWH

Achusaton - w Szóstej i siódmej księdze Mojżeszowej, jeden z piętnastu aniołów tronowych. Imiona

wszystkich aniołów tronowych podano w Apendyksie.

Acilut - w kabalistycznej kosmogonii, świat emanacji, tj. najwyższy z czterech światów, miejsce

przebywania Boga i najpotężniejszych aniołów (zob. Halevi, Kabała, s. 8-12).

Acjel - jeden z siedmiu aniołów planetarnych, przez Corneliusa Agrippę zwanych Elektorami, służący

pod rozkazami anioła Rafała (zob. Conybeare, The Testament of Solomon).

Adabiel - w The Hierarchy of the Blessed Angels Heywooda, jeden z siedmiu archaniołów.Prawdopodobnie jest to jedna z wersji imienia ~ Abdiel. Adabiel jest władcą planety Jowisz (według


7/176

innych źródeł - Marsa). Czasem utożsamia się go z Zadkielem, a także królem Hadesu ~ Nergalem.

Adad - w mitologii asyryjsko-babilońskiej, władca piorunów, także "opiekun wróżbiarstwa" (zob.

Huyghe, Larousse Encyclopedia of Mythology, s. 59). [Adad był także bogiem huraganów i opadów,

przywoływanym w zaklęciach magicznych "przeciwko skutkom jakiegokolwiek zaklęcia" (zob.

Babilońskie zaklęcia magiczne, s. 94; Eliade, Historia wierzeń i idei religijnych, t. 1, s. 108, 111) -

przyp. tłum.]

Adadija - jedno z ponad stu imion anioła Metatrona.

Adam ("człowiek") - w apokryficznym Życiu Adama i Ewy (I, 10) Adam nazwany jest "świetlistym

aniołem'. Według Bereszit Raba, gdy Adam został stworzony, sięgał "od ziemi aż po firmament".

Według Pistoriusa Adam jest szóstą sefirą kabały, Tiferet ("piękność"). Zdaniem rabbiego Meiera

proch, z którego Bóg stworzył Adama, został zebrany z czterech krańców (narożników) ziemi. Talmud

naucza, że Adam był początkowo hermafrodytą i stanowił do skonały obraz Boga (równieżpojmowanego jako hermafrodyta). Apokalipsa Mojżesza (grecka wersja Życia Adama i Ewy)

opowiada, że Adam został uniesiony do nieba na ognistym rydwanie powożonym przez archanioła

Michała. Według innej legendy Adam został uwolniony z piekła przez Jezusa i zabrany do nieba wraz z

innymi "świętymi w okowach". Jeszcze inna legenda, zapisana we Wniebowzięciu Mojżesza i The

Ante-Nicene Fathers Library, t. 8.), głosi, że Adam został pogrzebany przez czterech aniołów: Uriela,

Gabńela, Rafała (Rafaela) i Michała. [Ślad tej legendy zachował się w Liście św. Judy Apostoła 9 -

przyp. tłum.] W pracy Mathersa, The Kabbalah Unveiled, dziesięć świętych sefirot wyobraża, czy też

tworzy archetypicznego człowieka, Adama Kadmona.

Adatiel - duch powietrza przywoływany w zaklęciach magicznych. W traktacie Black Rauen (Czarnykruk) Adatiel występuje odziany w "falującą, biało-czarną szatę", natomiast w dziele zatytułowanym

Magia (zob. Butler, Ritual Magicy został przedstawiony w "falującej, niebieskiej szacie".

Adeo - według Szóstej i siódmej księgi Mojżeszowej, anioł należący do chóru panowań, przywoływany

podczas obrzędów magicznych.

Adernahael (Adnachiel?) - anioł, któremu Bóg wyjawił magiczne zaklęcie, zapisane na etiopskim

amulecie mającym chronić przed kolką i dolegliwościami żołądkowymi (zob. Budge, Amulets and

Talismans, s. 186).

Adhaijijon - anioł pieczęci, przywoływany w zaklęciach magicznych (zob. Szósta i siódma księga

Mojżeszowa).

Adhar - jedno z wielu imion anioła Metatrona.

Adiel - w literaturze Hejchalot (Maase Merkawa) strażnik siódmej sali (pałacu) nieba.

Adir (Adiń, Adiron, Adi) - anioł przywoływany podczas obrzędów magicznych; także jedno z imion

Boga. Przyzywający Adira "pięciokrotnie wypowiadał jego imię, za każdym razem opuszczając jednąliterę, aż dobrnął do końcowego r" (~ Adińrion).


8/176

Adirael ("wspaniałość Boga") - jeden z 49 duchów (niegdyś zajmujących wysokie miejsca w hierarchii

anielskiej), obecnie służących Belzebubowi, księciu piekła (zob. Mathers, The Book of the Sacred

Magic of Abra-Melin the Mage, s. 108).

Adiram - anioł wspominany w formułach błogosławieństwa i egzorcyzmów soli (zob. Grimorium

Verum).

Adiriasz - anioł przebywający w siódmym niebie (zob. Margouliath, Malache Elion).

Adiriel - według Zoharu anioł zamieszkujący piąte niebo .

(~ Adiririon).

Adirir(i)on (Adir, Adńrion) - anioł "mocy Bożej"; także imię Boga. Adińriona wzywano w zaklęciach

zapisywanych na amuletach mających chronić przed urokiem ("złym okiem"). Uważa się go za

strażnika jednej z sal lub pałaców pierwszego nieba. Margouliath (Malache Elion) utożsamia

Adiririona z Adirielem (zob. Scholem, Major Trends in Jewish Mysticism; Trachtenberg, Jewish Magic

and Superstition). W Sefer Raziel (Księdze Razjela), Adrińon, czy też Adiririon, jest "Bogiem-

uzdrowicielem, który sprawuje pieczę nad domostwami ziemskimi i niebiańskimi".

aditjowie - świetliste bóstwa wedyjskiego panteonu, w którego skład wchodzi siedmiu bogów i

aniołów, z Waruną jako ich przywódcą. Pozostałe sześć to: Mitra, Sawitar, Bhaga, Indra, Daksza, Surja

(zob. Gaynor, Dictionary of Mysticism; Redfield, Gods. A Dictionary of the Deities of All Lands;

Słownik mitologii hinduskiej).

Adjuchas - duch (geniusz) skał; także jeden z geniuszy godziny jedenastej (zob. Apoloniusz z Tiany,

Nuctemeron; Levi, Transcendental Magicy.

Admarel ("moim Panem jest Bóg") - w tradycjach o Henochu, jeden z władców jednej z czterech pór

roku (zazwyczaj zimy); ~ Narel.

Admael - jeden z siedmiu archaniołów władających ziemią. Admael zazwyczaj przebywa w drugim

niebie.

Adnachiel (Adwachiel, Adernahael) - anioł listopada, władca znaku Strzelca. Adnachiel, na zmianę z

Falekiem, przewodzi niebiańskiemu chórowi śpiewających aniołów (zob. Heywood, The Hierarchy of

the Blessed Angels; Barrett, The Magus; Budge, Amulets and Talismans; De Planet', Dictionnaire

Infernal; Camfield, A Theologieal Discourse of Angels).

Adnaj ("rozkosz") - anioł, którego imię widnieje na pentagramie planety Wenus (zob. Mathers, The

Greater Key of Solomon; Shah, The Secret Lore of Magic).

Adoil ("ręka Boga") - przedwieczna istota lub świetlisty duch wywołany przez Boga z niewidzialnych

głębin, który, na Jego rozkaz, rozpadł się na kawałki. Stało się to (według słowiańskiej Księgi Henocha)


9/176

w czasie, gdy Henoch zwiedzał dziesięć sfer nieba. Z "kawałków" Adoila wyłoniły się wszystkie

widzialne rzeczy tego świata. Imię to nie pojawia się w żadnym innym znanym tekście. R.H. Charles

dopatruje się w tej legendzie zmodyfikowanej wersji teorii "kosmicznego jaja", obecnej w mitologii

starożytnego Egiptu.

Adojahel - w kabale, jeden z piętnastu aniołów tronowych (zob. Szósta i siódma księga Mojżeszowa).

Imiona wszystkich piętnastu aniołów podano w Apendyksie.

Adonael - w Testamencie Salomona, jeden z siedmiu archaniołów, a zarazem jedyny anioł, który jest

w stanie pokonać demony choroby, Bobela (Bototela) i Metatiaksa (zob. hebrajska Księga Henocha).

Adonaet - anioł wzywany w zaklęciach przeciwko demonowi Ichtionowi, który wywołuje paraliż (zob.

Shah, The Secret Lore of Magic).

Adonaj ("Bóg') - w mitologii fenickiej, jeden z siedmiu elohim, czyli aniołów obecności, a zarazemstwórców widzialnego świata. Adonaj jest także aniołem przywoływanym w Salomonowych

zaklęciach wosku i podczas egzorcyzmów ognia. W gnostycyzmie ofickim Adonaj jest jednym z

siedmiu aniołów stworzonych przez boga Jaldabaota "na jego obraz i podobieństwo" (zob. Jonas,

Religia gnozy, s. 59, 149, 215). W Starym Testamencie Adonaj jest jednym z imion Boga.

Adonajos (Adonaju, Adoneus) - w gnostycyzmie ofickim, jeden z siedmiu archontów lub

"komendantów', którzy tworzą hebdomadę i władają siedmioma niebiosami; także jeden z dwunastu

aniołów zrodzonych z boga Jaldabaota (zob. Orygenes, Przeciw Celsusowi, s. 51, 308; Doresse, The

Secret Books of Egyptians Gnostics).

Adoniel - według Waite'a (The Lemegeton), naczelny anioł dwunastej godziny nocy, służący pod

rozkazami Sarindiela. Imię Adoniela widnieje na czwartym pentagramie planety Jowisz, obok imienia

anioła Bariela. Reprodukcję pentagramu zob. Mathers, The Greater Key of Solomon, il. IV.

Adossia - najwyższy rangą anioł w kosmicznej mitologii Gurdjieffa (All and Everything, Belezbub's

Tales to his Grandson).

Adot - w Szóstej i siódmej księdze Mojżeszowej, cherubin lub serafin przywoływany w zaklęciach

magicznych.

Adrael ("Bóg moją pomocą') - anioł służący w pierwszym niebie (~ Adriel).

Adraj - według Mathersa (The Greater Key of Solomon), anioł przywoływany w zaklęciach atramentu i

kolorów.

Adramelech (Adramelek, "król ognia') - anioł chóru tronów, zwykle towarzyszący Asmadajowi. W

demonografii, Adramelech jest ósmym z dziesięciu arcydemonów; jest także wielkim kanclerzem

piekła i kawalerem Orderu Muchy, ustanowionego, jak głosi legenda, przez Belzebuba. Wezwany,

Adramelech ukazuje się pod postacią muła lub pawia (zob. De Plancy, Słownik wiedzy tajemnej, s. 10,58). W The History of Magic Seligmanna demon ten jest przedstawiony jako koń. W Drugiej Księdze


10/176

Królewskiej (17, 31) Adramelek (Adramelech) jest bogiem Sefarwaitów z Samarii, któremu składano

ofiary z dzieci. Adramelech bywał utożsamiany z babilońskim Anu i Molochem Ammonitów. W Raju

utraconym Milton nazywa Adramelecha "idolem Asyryjczyków" (imię to pochodzi z mitologii

asyryjskiej); w tym samym poemacie Adramelech jest upadłym aniołem, pokonanym w walce przez

Uriela i~ Rafaela (VI, 460-463). W Mesjadzie Klopstocka Adramelech jest "nieprzyjacielem Boga,

bardziej podstępnym, pysznym i złośliwym niźli sam Szatan, diabłem straszliwiej wyklętym i większym

hipokrytą". Zob. ilustrację w: Schaff, A Dictionary of the Bible, s. 26, gdzie Adramelech jest

przedstawiony pod postacią skrzydlatego, brodatego lwa. Na ilustracji w Słowniku wiedzy tajemnej

De Plancy'ego (s. 10) demon ten został ukazany jako muł z ogonem pawia.

Adrapen - naczelny anioł godziny dziewiątej w nocy, służący pod rozkazami Nakoriela (zob. Waite,

The Lemegeton).

Adriel ("Bóg moją pomocą") -jeden z 28 aniołów władających 28 pałacami Księżyca. W Hierarchy of

the Blessed Angels Heywooda Adriel jest także jednym z aniołów śmierci, który "w dniu ostatecznymuśmierci wszystkich żyjących". W Ozar Midrashim (t. 2, s. 316, 317) Adriel jest jednym z aniołów

strzegących bram Południowego Wiatru (również Wschodniego Wiatru).

Adrigon - jedno z wielu imion anioła Metatrona.

Af ("gniew") - jeden z ~ aniołów zniszczenia, książę gniewu Bożego, władca ludzkiej śmierci. Wraz z

aniołem o imieniu Chema, Af niemal już połknął Mojżesza, ale musiał go wypluć, kiedy Sefora (żona

Prawodawcy) obrzezała syna, czym ułagodziła gniew Boga wywołany zaniedbaniem przepisanego

prawem rytuału. Af mieszka w siódmym niebie i jest wysoki na "500 farsangów'. Jego ciało jest "ze

słupów czarnego i czerwonego ognia" (zob. Zohar; Ginzberg, The Legends of the Jews, t. 2, s. 308,328; Midrasz Tehilim; Cohen, Talmud, s. 79).

Afafiel - w literaturze Hejchalot (Maase Merkawa) anioł strzegący siódmej sali (pałacu) nieba.

Afafniel - anioł gniewu, książę o szesnastu twarzach (czterech z każdej strony głowy), które

nieustannie zmieniają swój wyraz (zob. Księga Razjela).

Afarof - anioł utożsamiany z Rafałem (Rafaelem), noszący, jak wierzono, "jedyne prawdziwe imię

Boga" (zob. Testament Salomona; Pistis Sofia; M. Gaster, The Sword of Moses); ~ Afriel.

Af Bri - anioł sprzyjający ludowi Izraela; sprawuje władzę nad deszczem; ~ Matarel (zob. Margouliath,

Malache Elion).

Aduachiel ~ Adnachiel Adwachiel ~ Adnachiel

Adyn (Adimus) - jeden z sześciu (lub siedmiu) aniołów, których kult został oficjalnie potępiony przez

papieża Zachariasza podczas synodu rzymskiego w 745 r. (ten sam los spotkał m.in. Uriela, Raguela i

Symiela). Wzywanie tych aniołów w modlitwach lub choćby aprobowanie ich kultu zostało obłożone

ekskomuniką (zob. Guriewicz, Problemy średniowiecznej kultury ludowej, s. 110; Heywood, TheHierarchy of the Blessed Angels).


11/176


12/176

Agatodemon - w gnostycyzmie, "siedmioraki wąż (seraf), Chrystus". Słowo to pochodzi od imienia

egipskiego dobrego ducha, węża Agatodajmona, przeciwstawianego złemu duchowi,

Kakadajmonowi. Agatodemona określa się także jako anioła stróża i ducha opiekuńczego oraz

utożsamia z Hermesem, "dobroczyńcą, aniołem stojącym po stronie tyche (boskiego losu)". (zob.

Harrison, Epilogomena to the Study of Greek Religion, s. 296; De Plancy, Dictionnaire Infernal;

Spence, An Encyclopaedia of Occultism; Bławatska, Doktryna tajemna).

Agbas - w literaturze Hejchalot (Maase Merkawa) anioł strzegący czwartej sali (pałacu) nieba.

Aggeusz - jeden z proroków mniejszych Starego Testamentu, zwany "wysłannikiem Pańskim"

(aniołem?). Zob. Ag 1, 13.

Agiel - imię anioła widniejące na pierwszym pentagramie planety Merkury. Według Paracelsusa Agiel

jest główną inteligencją (tj. duchem, aniołem) Saturna, pełniąc tę funkcję wspólnie z aniołem Zazelem

(zob. Christian, The History and Practice of Magic t. 1, s. 318).

Agkagdiel - w literaturze Hejchalot (Maase Merkawa) anioł strzegący siódmej sali (pałacu) nieba.

Agla - w kabale, anioł pieczęci, przywoływany w zaklęciach sitowia; także duch przyzywany w

poniedziałkowych zaklęciach błagalnych skierowanych do Lucyfera. Podczas egzorcyzmów Agla jest

przywoływany metodą ciągnięcia losów, a jego imię wypędza demony. Imieniem Agla posłużył się

Józef, dziękując Bogu za uwolnienie z rąk swoich braci. Słowo "agla" składa się z pierwszych liter

hebrajskiego wyrażenia ata gadol leolam Adonai, co znaczy: "O Panie, Ty wszystko możesz" (zob.

Mathers, The Greater Key of Solomon; Waite, The Book of Black Magic and of Pacu; por. De Plancy,

Słownik wiedzy tajemnej, s. 10; Praktyka tajemnej wiedzy magicznej, s. 24).

Agmatia - anioł nie ustalonego pochodzenia, wspomniany w pracy Scholema, Jewish Gnosticism,

Merkabah Mysticism, and Talmudic Tradition. Agniel - w Zoharze, czwarta z dziesięciu sefirot zła i

nieczystości.

Agrat bat Machlat - żeński anioł nierządu, jedna z trzech pomocnic Samaela. Pozostała dwójka to Lilit

i Naama. [W Talmudzie Pesachim 112b czytamy: "Nikt nie powinien samotnie wychodzić w

nocy, szczególnie w środę i sobotę, ponieważ Agrat córka Machlat przebywa na zewnątrz wraz z

osiemnastoma miriadami aniołów zruszczenia, z których każdy oddzielnie ma zezwolenie na to, by

czynić zło" (zob. Cohen, Talmud, s. 270) - przyp. tłum.]

Agreas ~ Agares

Agromiel - anioł strzegący szóstego nieba (zob. Ozar Midrashim, t. 1, s. 116).

Aha - anioł należący do chóru panowań; także duch ognia przywoływany w zaklęciach kabalistycznych

(zob. Szósta i siódma księga Mojżeszowa).

Ahabiel - anioł przywoływany w zaklęciach miłosnych (zob. Montgomery, Aramaic Incantation Textsfrom Nippur).


13/176

Ahaha - anioł pieczęci, przywoływany w zaklęciach magicznych (zob. Szósta i siódma księga

Mojżeszowa).

Ahaij - w Szóstej i siódmej księdze Mojżeszowej, duch planety Merkury, wzywany w czasie obrzędów

magicznych.

Ahamniel - jeden z najwyższych książąt-ariołów naznaczonych przez Boga nad mieczem (zob. M.

Gaster, The Sword of Moses).

Ahaniel - jeden z 70 aniołów, których imiona wypisywano na amuletach porodowych (zob.

Margouliath, Malache Elion; Księga Razjela; Budge, Amulets and Talismans).

Ahariel - anioł władający drugim dniem tygodnia, służący pod rozkazami Gabriela (zob. Margouliath,

Malache Elion).

Ahasjor - anioł władający żydowskim miesiącem tebet (grudzień-styczeń) (zob. Schwab, Vocabulaire

de l'Angelologie).

Ahawiel - anioł, którego imię widnieje na żydowskich amuletach (kamea) mających chronić przed

demonami (zob. Schrire, Hebrew Amulets).

Ahiasz (Hija) - syn upadłego anioła Szemhazaja (zob. Ginzberg, The Legends of the Jews, t. 3, s. 340).

Należy wyjaśnić, że święci aniołowie (tj. czyste duchy) nie mogą mieć potomstwa, natomiast

aniołowie upadli oraz demony po-siadają tę zdolność.

Ahiel ("brat Boga") - jeden z 70 aniołów, których imiona wypisywano na amuletach porodowych,

pomocnik anioła Kafsjela, władcy siódmego dnia tygodnia (zob. Księga Razjela).

Ahjma'il - w tradycji muzułmańskiej, anioł stróż przywoływany podczas egzorcyzmów (zob. Hughes,

[hasło] "Angels" w: A Dictionary of Islam).

Ahadiel - anielski stróż prawa (zob. Margouliath, Malache Elion); ~ Akriel.

Ahadis - anioł władający żydowskim miesiącem marcheszwan (październik-listopad) (zob. Schwab,

Vocabulaire de l'Angelologie).

Ahzariel - imię anioła widniejące na żydowskim amulecie (kamea) mającym chronić przed demonami

(zob. Schrire, Hebrew Amulets).

Aistesis (Telesis, "wolna wola") - w gnostycyzmie, emanacja boskiej woli.

Ajawel - jeden z 72 aniołów władających znakami zodiaku. Imiona wszystkich 72 aniołów podano w

Apendyksie.


14/176

Ajel - anioł powietrza, władca Dnia Pańskiego (niedzieli) oraz jednego z dwunastu znaków zodiaku

(Barana). Jest mieszkańcem czwartego nieba i przywołuje się go z północy. Jest też jedną z "ognistych

troistości" (zob. de Abano, Heptameron; Waite, The Legemeton).

Ajib - anioł Wenus, którego imię widnieje na czwartym pentagramie tej planety (zob. Mathers, The

Greater Key of Solomon).

Ajil - anioł znaku Strzelca. W magii obrzędowej anioł ten nosi imię Sizajasel (zob. Trachtenberg,

Jewish Magic and Superstition, s. 251).

Ajin Sof (Ein Suf, Ajin Suf - "nieskończony") - w kabale, imię najwyższego, niewidzialnego, niepojętego

stwórcy wszechświata; substancja Boga uosobiona w parcufim (por. zaratustriański Zurwan akeran;

zob. pisma Mojżesza Kordowero i Gershoma Scholema; por. też Halevi, Kabala, s. 5-8.

Ajloajos (Ajaloajos) - w gnostycyzmie, władca drugiej bramy "wiodącej do eonu archontów' (zob.wezwanie do Ajloajosa w: Chygenes, Przeciw Celsusowi, s. 307-308; Legge, Forerunners and Rivals of

Christianity, t. 2, s. 73).

Ajszer - w Szóstej i siódmej księdze Mojżeszowej, anioł służebny, przywoływany w zaklęciach

magicznych.

Akademia niebiańska (Akademia na Wysokościach) - sędziowie anielscy, którzy sądzą przybyłe do

nieba dusze ludzkie. Jeśli człowiek okaże się cnotliwy, zostaje "ukoronowany wieloma świetlistymi

koronami", jeśli nie zostaje "wyrzucony na zewnątrz i czeka pod filarem [niebios], aż zostanie zabrany

do miejsca kaźni" (zob. Zohar Balak 185b; por. Unterman, Encyklopedia tradycji i legend żydowskich,s. 16).

Akae ("przysięga") - według M. Gastera (Logos Ebraikos and the Book of Enoch) słowo "kae" oznacza

"niewypowiedziane imię Boga, którego poznanie wyposaża człowieka w zdolności równe nieomal

zdolnościom najwyższych rangą aniołów". ~ Kazbiel, "wódz przysiąg": w etiopskiej Księdze Henocha

(69,14) anioł Kasbiel "składa przysięgę Akae na ręce Michała". To właśnie dzięki tajnej mocy tej

przysięgi "stworzony został ocean, a ziemia ustanowiona nad wodami'.

Akatriel JHWH (Achtariel, Aktriel, Keteriel, Jehadriel) - jeden z książąt sądu Bożego, postawionych

ponad wszystkimi innymi aniołami. Jest utożsamiany z "aniołem Pańskim' (w Starym Testamencie

określenie to pojawia się bardzo często i oznacza Boga). Elisza ben Awuja, jeden z czterech mędrców,

którym dane było oglądać niebo za życia, opowiadał: "Kiedy wzniosłem się do Raju, u jego bram

ujrzałem Akatriela JHWH, Pana Zastępów, otoczonego przez 120 miriad usługujących Mu aniołów°. W

kabale, Akatriel to imię istoty niebiańskiej za-siadającej na Tronie Chwały. W apokaliptycznym

traktacie pochodzącym z VIII w. n.e., imię Akatriel używane jest zamiennie z imieniem -~ Metatron

(zob. Talmud Berachot 7a; Cordove-ro, Pardes Rimmonim; Scholem, Jewish Gnosticism, Merkabah

Mysticism, and Talmudic Tradition). Aker - według greckiej Apokalipsy Ezdrasza, jeden z dziewięciu

aniołów, które będą sądzić ludzkość "w dniu końca świata" (zob. Ante-Ni-cene Fathers Library VIII, s.

573). Imiona wszystkich dziewięciu podano w Apendyksie.


15/176

Aklahaj - duch (geniusz) hazardu; także jeden z duchów godziny czwartej (zob. Apoloniusz z Tiany,

Nuctemeron).

Akrab - w mitologii arabskiej, anioł przywoływany w zaklęciach magicznych (zob. Shah, Occultism. Its

Theory and Practice).

Akrabiel - anioł władający jednym ze znaków zodiaku (zob. Agrippa, Three Books of Occult Philosophy

III).

Akram(m)achamarej - w koptyjskiej Pistis Sofia, pierwszy z duchów triady "wysokich rangą bóstw

gnostyków; władca sklepienia niebieniego". Jak dowodzi "tablica klątw", której reprodukcja znajduje

się w Studies in Magical Amulets Bonnera, anioła tego przywoływano podczas obrzędów magicznych.

Scholem (Jewish Gnosticism, Merkabah Mysticism, and Talmudic Tradition, s. 95) uważa, że

przedstawienia Akramachamareja jako boga Słońca "pozwalają widzieć w nim anioła służebnego

Ariela".

Akriel - anioł nieurodzaju. Akriel jest przywoływany w zaklęciach przeciw głupocie; także w trakcie

recytowania wersetów z Księgi Powtórzonego Prawa (zob. Margouliath, Malache Elion; Trachtenberg,

Jewish Magic and Superstition).

Alalijasz - jedno z wielu imion anioła Metatrona.

Alamakanael - jeden z licznych aniołów strzegących bram Zachodniego Wiatru (zob. Ozar Midrashim,

t. 2, s. 316).

Alad - w literaturze Hejchalot (Maase Merkawa), anioł strzegący siódmej sali (pałacu) nieba.

Alazajon - "przenajświętszy anioł Boży" przywoływany podczas obrzędów magicznych, zwłaszcza w

zaklęciu sitowia (zob. Mathers, The Greater Key of Solomon; Waite, The Book of Ceremonia).

Albim - anioł strzegący bram Północnego Wiatru (zob. Ozar Midrashim, t. 2, s. 316).

Aksineton - istota anielska; wymawiając jej imię, Bóg stworzył świat (zob. Mathers, The Greater Key

of Solomon).

Akteriel (Akatriel) - według luriańskiej, ale nie żydowskiej, legendy (zob. Bamberger, Fallen Angels),

wysoki rangą anioł, któremu Sandalfon nakazał wyjawić, w jaki sposób można pokonać księcia zła,

Samaela, oraz jego zastępy. Zadanie to jednak okazało się przerastać siły Akteriela, pomimo że

korzystał on z rad towarzyszącego mu bliźniaczego brata Sandalfona, Metatrona. Słowem, pokonanie

zła, czy też księcia zła, nie leżało w możliwościach nawet najpotężniejszych aniołów.

Akuachaj (lub Akua) - święte imię, jedno z nomina Barbara, używanych w zaklęciach Salomonowych,

zmuszających demony do posłuszeństwa (zob. Mathers, The Greater Key of Solomon).

Akzariel - imię anioła zapisane na żydowskim amulecie (kamea) mającym chronić przed demonami


16/176

(zob. Schrire, Hebrew Amulets).

Alaciel ~ Nektariusz

Alad - tytuł nadawany Nergalowi, władcy umarłych (zob. Jobes, Dictionary of Mythology, Folklore and

Symbols).

Aladiasz - jeden z 72 aniołów noszących boskie imię Szemhameforasz (zob. Barrett, The Magus, t. 2).

Albrot - jedno z trzech świętych imion (Boga lub aniołów) przywoływanych w zaklęciu miecza (zob.

Grimorium Verum).

Alcin - jeden z licznych aniołów strzegących bram Zachodniego Wiatru (zob. Ozar Midraszim, t. 2, s.

316).

Alfariza (Afiriza) - inteligencja drugiej wysokości (zob. Waite, The Almadel of Solomon).

Alfata (Etalfata) - anioł władający Północą (zob. Gospel of Bartholomew, w: James, The Apocryphal

New Testament). Innymi aniołami Północy są Gabriel oraz Chairoum. [W polskim tłumaczeniu

Ewangelii Bartłomieja anioł Północy nosi imię Elbista, natomiast anioł Północnego Wschodu Etalfata

(zob. Apokryfy Nowego Testamentu, t. 1, cz. 2, s. 506-507) - przyp. tłum.]

Alfun - geniusz (anioł) gołębi. Według Apoloniusza z Tiany (Nuctemeron) Alfun jest także jednym z

władców godziny ósmej (zob. Levi, Transcendental Magicy.

Alimiel - jedna z pięciu inteligencji (tj. aniołów) "pierwszej wysokości". Pozostałe cztery to: Gabriel,

Barakiel, Lebes i Helison (zob. Shah, The Secret Lore of Magic; Waite, The Almadel of Solomon). W

Ozar Midrashim Alimiel jest jednym z siedmiu aniołów strzegących kurtyny, czy też zasłony siódmego

nieba. Alimiel bywa też utożsamiany z Dumahelem.

Alimon - w zaklęciach Mojżeszowych, potężny książę aniołów, który, wezwany, chroni przed ranami

postrzałowymi i ciętymi. Jego pomocnikami są aniołowie Reiwtip i Tafti (zob. Szósta i siódma księga

Mojżeszowa).

Almiras - w magii, "pan i władca niewidzialności". Kontakt z Almirasem ułatwia magiczny pierścień

Gygesa (zob. Grand Grimorium).

Al Moakkibat ~ Moakkibat

Almon - w literaturze Hejchalot (Maase Merkawa) anioł strzegący czwartej sali (pałacu) nieba.

Alpiel - w mistyce żydowskiej, anioł lub demon władający drzewami owocowymi (zob. Spence, An

Encyclopaedia of Occultism; Gaynor, Dictionary of Mysticism).

Altarib - anioł sprawujący władzę nad zimą, przyzywany podczas obrzędów magicznych (zob. de


17/176

Abano, Heptameron).

Al Uzza - w pogańskiej mitologii arabskiej, kobieta-anioł. Jej posąg został zniszczony z rozkazu

Mahometa (zob. Jobes, Dictionary of Mythology Folklore and Symbols; M. Gaudefroy-Demombynes,

Narodziny islamu, s. 37, 64-65).

Al-Zabannija (Al-Zabamijja) - w Koranie (su-ra 74, 30), zbiorowe określenie imienia 19 aniołów

strzegących piekła (zob. [hasło] "Angels" w: The Encyclopaedia of Islam, III; M. Gaudefroy-

Demombynes, Narodziny islamu, s. 224).

Amabael - anioł, który, podobnie jak ~ Altarib, sprawuje władzę nad zimą (zob. Barrett, The Magus).

Amabiel - wtorkowy anioł powietrza i naczelny duch planety Mars. Amabiel jest także jednym z

dostojników anielskich "zajmujących się sprawami ludzkiej seksualności' (zob. Malchus, The Secret

Grimoire o f Turiel; de Abano, Heptameron; Masters, The Eros and Evil; Barrett, The Magus, t. 2).

Amalek - w Zoharze, duch utożsamiany z ~ Samaelem, "zły wąż, bliźniacza dusza jadowitego boga"

(por. Pwt 25, 19).

Amaliel - duch kary; także anioł słabości (zob. Schwab, Vocabulaire de 1'Angelologie).

Amamael - w literaturze Hejchalot (Maase Merkawa) anioł strzegący trzeciej sali (pałacu) nieba.

Amarlaji (Amarlia) - anioł przywoływany w zaklęciach leczących choroby skórne (zob. Talmud Szabat,

k. 67, kol. 1).

Amarlia (Amarlaii) - w Szóstej i siódmej księdze Mojżeszowej, anioł, który opuścił ziemię Sodomy, by

leczyć ludzi cierpiących z powodu bolesnych wrzodów.

Amaros ~ Armaros

Amarzjom - jeden z piętnastu aniołów tronowych, wymienionych w Szóstej i siódmej księdze

Mojżeszowej. Imiona wszystkich piętnastu podano w Apendyksie.

Amatiel - jeden z czterech aniołów sprawujących władzę nad wiosną (zob. de Abano, Hep-tameron;

Barrett, The Magus, t. 2).

Amatliel - w literaturze Hejchalot (Maase Merkawa), anioł strzegący trzeciej sali (pałacu) nieba.

Amator - w kabale, "święte imię anielskie" przywoływane w zaklęciach magicznych (zob. Mathers,


Amazarok ~ Amezjarak

Ambriel (Amriel) - anioł maja oraz książę w chórze tronów. Ambriel jest aniołem zarządzającym


18/176

dwunastą godziną nocy, a także władcą jednego z dwunastu znaków zodiaku Bliźniąt). Imię Ambriela

umieszczano na żydowskich amuletach mających chronić przed demonami. W kabale (Szósta i siódma

księga Mojżeszowa) Ambriel jest przywoływany w zaklęciach magicznych "pod siódmą pieczęcią

planety Mars' (zob. Heywood, The Hierarchy of the Blessed Angels; Waite, The Lemegeton; Barrett,

The .1~fagus, t. 2; Schrire, Hebrew Amulets).

Ameratat (Ameretat) - w religiach Starożytnej Persji, anioł nieśmiertelności. W zaratustńanizmie,

Ameratat jest jednym z sześciu lub siedmiu archaniołów, noszących zbiorową nazwę ~ Amesza Spenty

(zob. Geiger, Kuhn, Grundriss der iranischen Philologie III; Boyce, Zaratusztrianie). Niektórzy badacze

uważają, że Ameratat był pierwowzorem Maruta, upadłego anioła, o którym wspomina Koran (zob.

Jung, Fallen Angels in Jewish, Christian and Mohammedan Literature, s. 131).

Amertati - mahometański anioł znany także jako Mordad (zob. Jung, Fallen Angels in Jewish, Christian

and Mohammedan Literature, s. 131).

Amezjarak (Amazarek, Semjaza, Szamjaza, Szemhazaj) - w etiopskiej Księdze Henocha (8, 2), anioł,

który nauczył rzemiosła czarnoksiężników i zielarzy. Jest jednym z dwustu lub też jednym z wodzów

dwustu aniołów, którzy zstąpili z nieba na ziemię i współżyli z córkami ludzkimi. W greckim

przekładzie etiopskiej Księgi Henocha imię Amezjaraka zastąpiono imieniem "Semiazas". W etiopskiej

Księdze Henocha, w wydaniu R.H. Charlesa, imię to otrzymało postać "Amiziras'. Eliphas Levi (The

History of Magic), wyliczając imiona upadłych aniołów, odróżnia Amazareka (Amezjaraka) od

Semjazy.

Amfarul - anioł, którego Salomon nazywał "królem latających duchów". Amfarul jest aniołem nagłych

podróży i zjawia się po wypowiedzeniu jego imienia (zob. Księga Mocy).

Amhiel - anioł, którego imię znaleziono na żydowskim amulecie (kamea) mającym chronić przed

demonami (zob. Schrire, Hebrew Amulets).

Ami - niegdyś duch należący do chóru aniołów, oraz chóru potęg, obecnie - "wielki przewodniczący

niższych sfer". Posiada "doskonałą znajomość astrologii i sztuk wyzwolonych". Jak wyznał królowi

Salomonowi, ma nadzieję powrócić na siódmy tron "za 1200 lat", co, jak twierdzi demonolog Wierus,

"jest całkowicie nieprawdopodobne". Reprodukcję pieczęci Amiego zob. w: Waite, The Book of Black

Magic and of Pacts, s. 184.

Amides - anioł, podobnie jak Amikar, przywoływany w modlitwie odmawianej podczas nakładania

szat rytualnych (zob. Malchus, The Seeret Grimoire of Turiel).

Amiel ("lud Boży") - anioł czwartej godziny dnia, służący pod Wachmielem. Amiel jest również

wymieniany jako anioł siódmej godziny nocy, służący pod rozkazami Mendriona (zob. Waite, The

Lemegeton, s. 67, 69).

Amikar - najświętszy duch (lub jedno z imion Boga), przywoływany w modlitwie odmawianej podczas

nakładania szat rytualnych (zob. Waite, The Book of Black Magic and of Pacts). Zdarza się, że nawetnajwyżsi rangą aniołowie wprzęgani są w służbę osób parających się czarną magią.


19/176

Amilfaton - w literaturze Hejchalot (Maase Merkawa), anioł strzegący siódmej sali (pałacu) nieba.

Amisijasz - jedno z wielu imion anioła Metatrona.

Amisjel - anioł godziny piątej, służący pod Sazkujelem (zob. Waite, The Lemegeton).

Amisor - imię anioła przywoływanego w Salomonowych zaklęciach magicznych, zwłaszcza podczas

okadzania (zob. Grimorium Verum; Shah, The Secret Lore of Magicy.

Amitiel - anioł prawdy, jego imienia używano jako amuletu. Według tradycji aniołami prawdy są także

Michał i Gabriel. Jak głosi legenda, kiedy Bóg wystąpił z propozycją stworzenia człowieka, anioł

prawdy wraz z aniołem pokoju (bezimienni w tej legendzie), a także inni aniołowie sprzeciwili się

temu zamiarowi. Za karę aniołowie prawdy i pokoju zostali spaleni (zob. Ginzberg, The Legends of the

Jews; Schwab, Vocabulaire de I'Angelologie). [Por. inną wersję tej legendy w: Ze skarbnicy midraszy,s. 10-11 -przyp. tłum.]

Amizirias ~ Amezjarak

Amniksjel - jeden z 28 aniołów władających 28 pałacami Księżyca. Amniksjel jest jednak wymieniany

również jako jeden z ~ elektorów piekła, co nakazywałoby go zaliczyć, w najlepszym razie, do aniołów

upadłych (zob. Barrett, The Magus, t. 2; Butler, Ritual Magicy.

Amnodiel - podobnie jak Amniksjel, jeden z 28 aniołów władających 28 pałacami Księżyca. Amnodiel

figuruje również na liście siedmiu elektorów piekła.

Amojas - w gnostyckiej Parafrazie Sema, jedna z tajemniczych istot, którym został objawiony sekret

Stworzenia (zob. Doresse, The Secret Books of Egyptian Gnostics, s. 148).

Amra'il - w mahometanizmie, anioł stróż przywoływany podczas egzorcyzmów (zob. Hughes, [hasło]

"Angels" w: A Dictionary of Islam).

Amriel ~ Ambriel

Amtiel - w literaturze Hejchalot (Maase Merkawa), anioł strzegący trzeciej sali (pałacu) nieba.

Amudiel - jeden z aniołów figurujących na liście siedmiu elektorów piekła.

Amuhael X - anioł przywoływany w zaklęciach magicznych (zob. M. Gaster, The Sword of Moses).

Amwak'il - w mahometanizmie, anioł stróż przywoływany podczas egzorcyzmów (zob. Hughes,

[hasło] "Angels" w: A Dictionary of Islam).

Anabiel - w kabale, anioł przywoływany podczas obrzędów magicznych, zwłaszcza w zaklęciachprzeciwko głupocie (zob. prace Mojżesza Botarela oraz księgi Henocha).


20/176

Anabona - w The Greater Key of Solomon Mathersa, imię ducha lub anioła, "poprzez którego Bóg

stworzył człowieka i cały wszechświat". Według legendy, jedno ze słów, które Bóg wypowiedział do

Mojżesza, przekazując Prawodawcy na Górze Synaj kamienne tablice z Dziesięcioma Przykazaniami.

Anabotas (Arabonas) - w Grimorium Verum, anioł przywoływany podczas obrzędów kabalistycznych.

Anachiel - imię jednego z czterech potężnych aniołów, wymienionych w hebrajskiej inskrypcji na

trzecim pentagramie planety Saturn (zob. Mathers, The Greater Key of Solomon). Reprodukcję

mistycznego kręgu Anachiela zob. w: Shah, The Secret Lore of Magic, s. 54. W poemacie Longfellowa

The Golden Legend I, 1851) Anachiel jest aniołem władającym Saturnem. W późniejszych edycjach

Longellow zastąpił Anachiela ~ Orifielem.

Anael (Haniel, Hamiel, Omoel, Ariel itd.) jeden z siedmiu aniołów stworzenia, wódz chóru księstw (-ł

Nisroch), książę archaniołów oraz zwierzchnik aniołów piątku. Anael :prawuje władzę nad planetąWenus, jest jednym z dostojników anielskich zajmujących się prawami ludzkiej seksualności, a także

władcą drugiego nieba, gdzie do jego obowiązków należy opieka nad modlitwami płynącymi z

pierwszego nieba. Według tradycji to właśnie Anael jest aniołem, który w Księdze Izajasza (26, 2)

woła: "Otwórzcie bramy!" Ponadto jest on zwierzchnikiem wszystkich królów i królestw na ziemi oraz

panem Księżyca. Prócz wymienionych wersji imienia Anael, jego transpozycjami zdają się także takie

imiona, jak Amiel, Anafiel i Aufiel (zob. Christian, The History and Practice of Magic, t. 2, s. 440). W

Burzy z imion Anael i Uriel Szekspir utworzył imię ducha powietrza, Ariela (zob. Churchill,

Shakespeare and His Betters). W The Golden Legend Longfellowa Anael jest jednym z aniołów

siedmiu planet; włada Gwiazdą Miłości (Gwiazdą Wieczorną, czyli Wenus). W Księdze Tobiasza, imię

Anael nosi brat Tobiasza (zob. też: Levi, Transcendental Magic; Grimorium Verum; de Abano,Heptameron; Agrippa, Three Books of Oecult Philosophy).

Anafakseton (Anafazeton, Arfeton, Hipeton, Oneifeton) - jeden ze świętych aniołów Bożych

przywoływanych podczas obrzędów magicznych. Według legendy wymówienie tego imienia

spowoduje, że aniołowie zawezwą cały wszechświat na Sąd Ostateczny. Anafakseton jest także

duchem przywoływanym podczas egzorcyzmów wody (zob. Waite, The Book of Ceremonia) Magicy.

Anafiel (Anpiel, "gałąź Boga") - wódz ośmiu aniołów Merkawy; strażnik kluczy do sal (pałaców) nieba;

naczelny strażnik pieczęci, książę wody. jak głosi legenda, gdy Bóg postanowił ukarać Metatrona,

anioła o boskim obliczu, wyznaczył właśnie Anafiela, aby 60 ognistymi biczami wychłostał Jego

umiłowanego sługę. Według hebrajskiej Księgi Henocha to Anafiel (inne źródła wskazują na Rasuila

lub Samuila) zaniósł Henocha do nieba, gdzie ten przemienił się w Metatrona (zob. Scholem, Jewish

Gnosłicism, Merkabah Mysticism, and Talmudic Tradition; Schwab, Vocabulaire de ('Angelologie). W

Hejchalot IZabati Anafiel jest porównywany z Bogiem i utożsamiany z Metatronem.

Anahel - książę aniołów trzeciego nieba, sam jednak służący w czwartym niebie (zob. Szósta i siódma

księga Mojżeszowa). Jako Anahael, jest jednym z licznych aniołów strzegących bram Zachodniego

Wiatru (zob. Ozar Midrashim, t. 2, s. 316).

Anahita (Anaitis) - w zaratustrianizmie, najwyższy rangą anioł żeński. Anahita (niepokalana) jest


21/176

"duchem użyźniającej glebę wody i urodzaju" (zob. Redfield, Gods. A Dictionary of the Deities of All

Lands).

Anai - imię zapisane w niebie "czcionkami malachitu" (anielskimi) i przywoływane w potężnych

zaklęciach przeciwko demonom (zob. Masters, The Greater Key of Solomon).

Anaitis - Anahita

Anajreton (Amereton) - jeden z "wysokich rangą, świętych aniołów Bożych", przywoływanych

podczas obrzędów magicznych, zwłaszcza w zaklęciach atramentu i kolorów oraz w egzorcyzmach

soli (zob. Waite, The Book of Ceremonial Magic; Grimorium Verum).

Anajz - według de Abano (Heptameron) anioł poniedziałku, mieszkający w pierwszym niebie,

przywoływany z południa. Ponieważ aniołowie są "bezcieleśni", ich pobyt w jednej ze sfer nieba, czy

gdziekolwiek indziej, jest czysto hipotetyczny. Aniołowie są obecni tam, gdzie mają jakieś, zlecone imprzez Boga, zadanie do wykonania; jedynie dla naszej wygody każdemu przypisuje się pewien locus

operandi. Podobnie wszelkie "materialne" opisy aniołów (skrzydła, rozmiary, mowa itd.) winny być

traktowane jako metafora.

Anak - lp. od Anakim.

anakim (hebr. anakim - giganci) - potomkowie upadłych aniołów i córek człowieczych, o czym

niejasno wspomina Księga Rodzaju 6. Anakim byli tak wysocy, że - według Zoharu - "Izraelici wyglądali

przy nich jak koniki polne". Zohar wymienia aniołów Uzę i Azaela jako tych, którzy mieli dzieci "zwane

anakim". Pierwotnie imię gigantów brzmiało: nefilim (upadli) (zob. Jung, Fallen Angels in Jewish,Christian and Mohammedan Literature; por. Pwt 1, 28; Joz 14, 12). W The Legends of the Jews (t. 1, s.

151) Ginzberga mowa o tym, że anakim "karkami dotykają Słońca". Jest to zgodne z poglądem, często

wyrażanym w literaturze rabinackiej i islamskiej, że aniołowie, stojąc na ziemi, sięgają głową nieba -

podobnie jak Adam, kiedy został stworzony, i podobnie jak niegdyś (lub obecnie) Izrafel (zob.

hebrajska Księga Henocha; Graves, Patai, Mity hebrajskie, s. 111, 157).

Anamelech ~ Adramelech

Ananchel (lub Ananehel - "łaska Boża") - anioł wysłany przez Boga do Estery, aby zjednać jej

przychylność perskiego króla Aswerusa (zob. Księga Estery). Orygenes wspomina Ananchela w

Komentarzu do Listu do Rzymian (IV, 12) (zob. też: Księga starożytności biblijnych Pseudo-Filona).

Anane - jeden z zastępów upadłych aniołów, wymienionych w etiopskiej Księdze Henocha.

Ananehel ~ Ananchel

Ananel (Anani, Hananel, Chananel) - według jednych źródeł dobry anioł, według innych, zły. Jako zły

anioł (jeden z upadłych aniołów), Ananel miał zstąpić z nieba na górę Hermon i sprowadzić na ziemię

grzech (zob. etiopska Księga Henocha; Ambelain, La Kabbale Pratique).


22/176

Anani ~ Ananel

Ananiel - jeden z licznych aniołów strzegących bram Wiatru Południowego (zob. Ozar Midrashim, t. 2,

s. 316).

Anapion - w The Lemegeton Waite'a, anioł siódmej godziny nocy, służący pod Mendrionem.

Anas - "I Bóg posłał dwóch aniołów, Sihaila i Anasa, oraz czterech ewangelistów, by pochwycili

demony gorączki [było ich dwanaście i wszystkie były demonami żeńskimi], a następnie wychłostali je

ognistymi rózgami". Źródłem tej opowieści jest XII-wieczny rękopis przechowywany w British

Museum, przedrukowany w: M. Gaster, Studies in Texts in Folklore II, s. 1030. Gaster uważa, że Sihail

to odmiana imienia Mihail (Michał), a Anas - imienia Anna, to jest świętej Anny, matki Maryi, tutaj

przemienionej w anioła.

Anataniel A' - jeden z książąt anielskich zastępów Amuhaela X (zob. M. Gaster, The Sword of Moses).

Anauel - anioł opiekujący się handlem, bankierami itd. Aniołem pokrewnym jest Aseij (zob. Ambelain,

La Kabbale Pratique).

Anazachia -imię anioła, wymienione w hebrajskiej inskrypcji na trzecim pentagramie planety Saturn.

Anazachia jest jednym z czterech aniołów, których imiona widnieją na tym pentagramie. Trzej

pozostali to: Omeliel, Anachiel i Aranchia. Reprodukcję magicznego kręgu przywołania zob. w: Shah,

The Secret Lore of Magic, s. 54 (por. Gollancz, Clavicula Salomonis).

Anazimur - według Księgi Razjela, jeden z siedmiu wysokich rangą aniołów tronowych pierwszegonieba, które "wykonują rozkazy niebiańskich możnowładców" (zob. de Abano, Elementia Magica;

Szósta i siódma księga Mojżeszowa; pisma Corneliusa Agrippy).

Andas - w traktatach okultystycznych Andas jest przedstawiany jako jeden z aniołów służebnych

Warkam, króla niedzielnych aniołów powietrza. W Heptameronie de Abano, na rysunku magicznego

kręgu przywołań aniołów dla pierwszej godziny planetarnej niedzieli, Andas reprezentuje obwód

zewnętrzny.

Aneb - anioł rządzący godziną, o przydomku "Dieu Clement" (zob. Ambelain, La Kabbale Pratique;

Doolittle, Sagesse).

Anepaton (Anafeneton) - "wysoki rangą, święty anioł Boży", którego imię widnieje na pierścieniu

przywołań. Aaron posłużył się tym imieniem, wzywając Boga (zob. Butler, Ritual Magic; Grimorium

Verum; Waite, The Lemegeton; The Book of Ceremonial Magicy.

Anitor - święty anioł Boży, wzywany podczas obrzędów magicznych (zob. Mathers, The Greater Key of

Solomon; Grimorium Verum; The Book of Black Magic and Pacts).

Anituel ~ Anikuel

Ankor - anioł przywoływany w zaklęciu sitowia. W modlitwach magicznych odmawianych podczas


23/176

nakładania szat rytualnych, Ankor to imię Boga (zob. Mathers, The Greater Key of Solomon; Waite,

The Book of Black Magic and of Pacts).

Anmael (Chnum) - jeden z przywódców upadłych aniołów, czasem utożsamiany z Szemhazajem

(Semjazą), gdyż Anmael, tak jak Szemhazaj, prosząc o rękę córkę człowieczą (Istahar), obiecał jej

wyjawić pełne Imię Boże (zob. Jung, Fallen Angels in Jewish, Christian i Mohammedan Literature).

[Por. Ze skarbnicy midraszy, s. 15-17; w tej wersji legendy dwaj aniołowie zabiegający o rękę

ziemianek noszą imiona Azael i Simchazi; zob. też Rousseau, Bóg zła, s. 45 - przyp. tłum. ]

Annael - jedna z wersji imienia ~ Aniel lub ~ Anael (zob. Doolittle, Sagesse).

Annauel - jeden z 72 aniołów noszących boskie imię Szemhameforasz. Imiona wszystkich 72 aniołów

tej klasy podano w Apendyksie.

Anpiel - w literaturze rabinackiej, anioł sprawujący opiekę nad ptakami. Mieszka w szóstym niebie,gdzie pełni funkcję strażnika 70 bram. Wszystkie modlitwy, które docierają z ziemi, Anpiel ozdabia 70

koronami i przekazuje do siódmego nieba, aby zostały w pełni uświęcone (zob. Zohar; Spence, An

Encyclopedia of Occultism). W The Legends of the Jews Ginzberga (t. 1, s. 138) Anpiel jest aniołem,

który przeniósł Henocha (jeszcze za życia patriarchy) do nieba.

Ansjel ("zniewalając") - anioł przywoływany podczas obrzędów magicznych (zob. Trachtenberg,

jewish Magic and Superstition).

Ansze Szem ("mężowie imienia") - w zaklęciach magicznych w ten sposób określa się upadłe anioły,

jednak ściśle rzecz biorąc, określenie to stosuje się jedynie do dwóch aniołów: Azy i Azaela (zob.Zohar; Bamberger, Fallen Angels).

Antiel - imię anioła znalezione na orientalnym amulecie (kameot) mającym chronić przed złem (zob.

Schrire, Hebrew Amulets).

Antikuelis ~ Anikuel

Anusz - jeden z trzech aniołów służebnych (pozostałe dwa to Ebel i Szetel), których Bóg wyznaczył,

aby posługiwały Adamowi w raju. Według Jalkut Reubeni w ogrodzie Edenu niebiańska trójka "piekła

mięso" dla pierwszych rodziców oraz "schładzała im wino" (zob. apokryficzne Życie Adama i Ewy).

Apar lub Aparsjel - według M. Gastera Wisdom of the Chaldeans), anioł służebny Sadkiela, władcy

piątego dnia.

Apollyon (Appolyon, Apollion) - grecka forma hebrajskiego imienia Abaddon, czyli "niszczyciel". W

Apokalipsie św. Jana 9, 11 Apollyon jest "aniołem Czeluści". W rozdziale 20, 2 tejże księgi anioł ten

"pochwycił Smoka, Węża starodawnego, / którym jest diabeł i szatan, / i związał go na tysiąc lat".

Sądząc z powyższego cytatu, Apollyon jest świętym dobrym) aniołem, sługą i posłańcem Bożym. W

okultyzmie jednak oraz, ogólnie mówiąc, zv pismach niekanonicznych jest to anioł zła (jak w Księdzestarożytności biblijnych Pseudo-Filona czy Dziejach Tomasza). Terminem "Apollyon' posługiwano się


24/176

także jako określeniem siedziby złych duchów (piekła). W Wędrówce pielgrzyma Bunyana Apollyon

jest diabłem. Bunyan tak go opisuje: "pokryty jest rybią łuską, ma skrzydła, niczym smok,

niedźwiedzie łapy, a z jego brzucha bucha dym i ogień". Tak też przedstawił go XVII-wieczny artysta,

którego rysunek był reprodukowany w pierwszych wydaniach Wędrówki pielgrzyma. Voltaire

utożsamia Apollyona z Arymanem, perskim bogiem zła (zob. Charles, A Critical Commentary on the

Revelation of St. John, s. 247). Według Barretta (The Magus) Apollyon i Abaddon to dwaj różni

aniołowie, "naczynia niegodziwości" (tj. upadłe anioły lub demony). Durer przedstawił Apollyona na

ostatnim drzeworycie z cyklu "Apokalipsa", zatytułowanym Anioł z kluczem od Czeluści (ok. 1496-

1497).

Apragsin (Apragsih) - boski posłaniec, naznaczony przez Boga nad mieczem (zob. M. Gaster, The

Sword o f Moses). Apragsin znany jest także jako Asi Asisi.

Apsintus ~ Piołun

Apsu - w mitologii babilońskiej Apsu jest (żeńskim?) aniołem otchłani, "ojcem" babilońskich bogów, a

zarazem "żoną" Tamat. Apsu ostatecznie uśmierca jego (jej) syn, Ea (zob. Lenormant, Chaldean

Magic; Mackenzie, Myths of Babylonia and Assyria).

Apudiel - jeden z siedmiu planetarnych władców podziemnego świata, zwanych przez Corneliusa

Agrippę elektorami. Demon Ganael służy pod "połączonym zwierzchnictwem' Apudiela i Kamaela

(zob. Conybeare, The Testament of Solomon).

Aputel – anioł przywołań, wzmiankowany w The Greater Key of Solomon Mathersa; także imię, które

arcykapłan nosi na piersi, kiedy wkracza do najświętszego miejsca w Przybytku lub w Świątyni,zwanego Święte Świętych. Wierzono, że imię to, wymówione, ma moc wskrzeszania zmarłych, a

wygrawerowane na złotym lub mosiężnym naczyniu chroni przed wszelkim złem.

Arabonas - duch wzywany przez mistrza ceremonii podczas obrzędów Salomonowych (zob.

Grimorium Verum; Waite, The Book of Black Magic and of Pacts).

Arad – indo-perski anioł opiekujący się religią i nauką; wspomina o rum Hyde w Historia Re-ligionis

Veterum Persarum.

Araebel - anioł godziny szóstej, zarazem anioł służebny Samila (zob. Waite, The Lemegeton).

Arael (Ariel) - według De Claremonta (The Ancient's Book of Magic, s. 115) "jeden z duchów,

które nauczyciele Talinudu uczynili książętami nad ludem ptasim".

Arafiel ("szyja Boga") - jeden z dostojników anielskich, reprezentujących "boską siłę, majestat i

władzę"; także strażnik drugiej sali (pałacu) siódmego nieba. "Kiedy Arafiel H", książę, spotyka Asrulju,

księcia, zdejmuje z głowy koronę chwały i pada na twarz" (zob. hebrajska Księga Henocha).

Arajekael - jeden z wielu anielskich książąt naznaczonych przez Boga nad mieczem (zob. M. Gaster,The Sword o f Moses).


25/176

Arakael ~ Arakiel

Arakiba (Arakab, Aristikifa, Artakifa) - zły (upadły) anioł, który sprowadził na ziemię grzech, o czym

opowiada etiopska Księga Henocha. Arakiba pełni tam funkcję "dziesiętnika" armii odstępców.

Arakiel (Arakujel, Aracjel, Arkael, Sarakuael, Arkiel, Arkas) - jeden z dwustu upadłych aniołów, o

których mowa w etiopskiej Księdze Henocha. Arakiel nauczył ludzi orientacji w terenie. Jednakże w

Księgach Sybilli Arakiel, jak się wydaje, nie jest aniołem upadłym - jest tam bowiem jednym z pięciu

aniołów, które prowadzą dusze ludzkie na sąd (pozostali czterej to: Ramiel, Uriel, Samiel i Azjel). Imię

Arakiel znaczy: "ten, który sprawuje władzę nad ziemią" (zob. Charles, The Book of Enoch).

Araksjel - według etiopskiej Księgi Henocha, jeden z upadłych aniołów.

aralim ~ erelim

Aramaiti (Armaiti) - jeden z sześciu ~ Amesza Spentów, reprezentujący "świętą zgodę" (zob. Gaynor,

Dictionary of Mysticism).

Arariel (Azariel, Uzjel?) - lekarz głupoty oraz jeden z siedmiu aniołów rządzących ziemią. W literaturze

talmudycznej Arariel jest zazwyczaj aniołem naznaczonym nad wodami ziemi. Jest przywoływany

przez rybaków modlących się o dobry połów (zob. Spence, An Encyclopedia of Occultism; Universal

Jewish Encyclopedia; Gaynor, Dictionary of Mysticism).

Ararita -imię wypisane na kabalistycznej pieczęci oraz przywoływane w zaklęciach Salomonowychzmuszających demony do posłuszeństwa. Wyryte na przedmiocie ze złota dawało gwarancję, że jego

właściciel nie umrze nagłą śmiercią. Słowo "Ararita" uważano za verbum inenerrabile (niewysłowione

imię) Boga (zob. Barrett, The Magus, t. 2; Mathers, The Greater Key of Solomon).

Arasbarasbiel - według Ozar Midrashim (t. 1, s. 116), anioł strzegący szóstego nieba.

Arasek - jedna z form imienia ~ Nisroch (Nisrok). Zob. Hayley, The Poetical Works of John Milton.

Aratiel - anioł pierwszej godziny nocy, służący pod Gamielem (zob. Waite, The Lemegeton).

Aratron - pierwszy z duchów olimpijskich rządzących planetą Saturn; włada 49 spośród 196 prowincji

olimpijskich. Reprodukcję pieczęci Aratrona zob. w: Malchus, The Secret Grimoire of Tunel, s. 22.

Aratron jest nauczycielem alchemii, magii i medycyny, posiada także zdolność czynienia ludzi

niewidzialnymi. Prócz tego obdarza płodnością kobiety pragnące mieć potomstwo.

Arauchia - imię anioła zapisane po hebrajsku na trzecim pentagramie planety Saturn (zob. Shah, The

Secret Lore of Magic; Mathers, The Greater Key of Solomon).

Arazjel (Arazjal, Atriel, Esdriel, Sahariel, Seriel, Sariel itd. - "moim księżycem jest Bóg") - anioł, któryzgrzeszył, zstępując na ziemię, aby związać się z kobietą śmiertelną. Arazjel, wraz z Bagdalem, rządzi


26/176

znakiem Byka (zob. etiopska Księga Henocha; Levi, Transcendental Magic; a także Prince of

Darkness).

Arbatel - anioł "objawiając', wspomniany w Arbatel of Magic (zob. Waite, The Lemegeton).

Arbgdor - w Księdze Razjela (Sefer Raziel), anioł władający jednym z dwunastu miesięcy (zob.

Trachtenberg, Jewish Magic and Superstition, s. 99).

Arbiel - anioł służebny Anaela, władca godziny szóstej (M. Gaster, Wisdom of the Chaldeans).

Archan - anioł sprawujący władzę nad "niższymi promieniami Księżyca"; bywa utożsamiany z ~

Arkanem (zob. Heywood, The Hierarchy of the Blessed Angels).

Archana - imię anioła zapisane po hebrajsku na piątym pentagramie planety Saturn (zob. Mathers,


Archas - z niewidzialnych głębin Bóg wezwał Archasa, "wielkiego, mocnego i bardzo czerwonego", i

rozkazał temu przedwiecznemu duchowi, aby się podzielił. A kiedy Archas się podzielił, "wyłonił się

zeń świat, ogromny i bardzo ciemny, przynosząc ze sobą całą rozmaitość ziemskich stworzeń". Taki

opis powstania (nie stworzenia) ziemi, zawiera słowiańska Księga Henocha.

Archer - duch władający znakiem Wodnika; pełni tę funkcję wraz z Sakmakielem (zob. Levi,

Transcendental Magicy).

Archistrateg (Arhistratig, "wódz zastępów') - podczas wizyty Henocha w niebie Bóg nazywa Michała"moim rzecznikiem, moim arcystrategiem" (zob. etiopska Księga Henocha 33, 11). Identycznym

tytułem obdarza Michała (Mihaila) rumuńska wersja Apokalipsy Abrahama. W tekście tym łzy

Michała, "zwiastuna śmierci, uronione nad bliskim zgonu Abrahamem, "spadły do miednicy i

zamieniły się w drogocenne klejnoty". Podanie to zamieszcza również Ginzberg w The Legends of the

Jews, t. 1, s. 300. [Określenie Michała jako archistratega pojawia się także w bogomilskim apokryfie

Zapasy Satanaela z Archaniołem Michałem oraz w południowosłowiańskim Apokryfie o

sprawiedliwym Henochu (zob. Siedem niebios i ziemia, s. 22, 34) - przyp. tłum.]

Arcicjasz - anioł Ziemi (zob. Schwab, Vocabulaire de I'Angelologie).

Ardarel - w okultyzmie, anioł ognia; ~ Gabriel, Natanel (zob. Papus, Traite Elementaire de Science

Occulte).

Ardefiel lub Ardesjel - jeden z 28 aniołów władających 28 pałacami Księżyca (zob. Barrett, The

Magus).

Ardibehist - w mitologii staroperskiej, anioł kwietnia oraz jeden z ~ Amesza Spentów. Ardibehist jest

także władcą trzeciego dnia każdego miesiąca (zob. The Dabistan, s. 35, 136).

Ardouisur (Arduiszer) - w zaratustrianizmie, żeński ized (cherubin). Jedną z funkcji tego anioła


27/176

jest obdarzanie kobiet płodnością, łaską łatwego porodu oraz odpowiednią ilością pokarmu (tj.

mleka). Nazywano go "dawcą żywej wody" (zob. The Dabistan, s. 167; King, The Gnostics and Their

Remains, s. 106).

Ardour (Ardur) - według Schwaba (Vocabu-laire de I'Angelologie) anioł rządzący żydowskim

miesiącem tamuz (czerwiec-lipiec).

Arehana - imię anioła zapisane na trzecim pentagramie planety Saturn (zob. Mathers, The Greater

Key of Solomon).

Arel - anioł ognia, którego imię widnieje na siódmym pentagramie Słońca. Arel jest też aniołem

przywoływanym podczas obrzędów magicznych (zob. M. Gaster, The Sword of Moses).

Arfiel - jedno z imion anioła Rafała (Rafaela). W Pirke Hejchalot Arfiel jest aniołem stróżem

zamieszkującym drugie niebo (zob. Schwab, Vocabulaire de I'Angelologie).

Arfugitonos - według Objawienia Ezdrasza, jeden z dziewięciu aniołów, którzy będą sprawować

władzę "w dniu końca świata" (zob. The Ante-Nicene Fathers Library, t. 8, s. 573).

Arhistratig - Archistrateg

Arhum Hii (Rhum) - w mandaizmie, jeden z matki (uthri, aniołów) Gwiazdy Polarnej.

Arias - anioł władający wonnymi ziołami. W okultyzmie Arias jest uważany za demona i jednego z

dwunastu markizów imperium piekielnego (zob. De Plancy, Dictionnaire Infernal).

Ariel (Arael, Ariael, "lew Boży") - imię anioła w apokryficznej Czwartej Księdze Ezdrasza, a także w The

Greater Key of Solomon Mathersa, The Grand Grimoire i licznych traktatach poświęconych magii,

gdzie przedstawiano go z głową lwa. Cornelius Agńppa pisał: "Ariel to imię anioła, czasem także

demona, również miasta zwanego Ańopolis, gdzie czczą go jako bożka". W The Hierarchy of the

Blessed Angels Heywooda Ariel jest jednym z siedmiu aniołów rządzących wodami, a także

"potężnym władcą ziemi". Mistycy żydowscy używali imienia Ańel jako poetycznego określenia

Jerozolimy. Również w Biblii Ariel to symboliczna nazwa Jerozolimy (zob. Jz 29,1). W pismach

okultystycznych Ariel jest "trzecim archontem wiatrów". Wspomina się tam także o Ańelu jako

pomocniku Rafała (Rafaela) w leczeniu chorób (zob. M. Gaster, Windom of the Chaldeans). W

koptyjskiej Pistis Sofia, Ariel jest aniołem kary przebywającym w piekle, spełniającym tę samą funkcję,

co mandajski ~ Ur. W Testamencie Salomona anioł ten jest zwierzchnikiem demonów. W tradycji

gnostyckiej Ańel jest władcą wiatru i bywa utożsamiany z Jaldabaotem. W kabale praktycznej jest to

anioł upadły, pierwotnie należący do chóru cnót. Według Johna Dee, nadwornego astrologa królowej

Elżbiety, imię Ariel powstało z połączenia imion Anael i Uńel. W Burzy Szekspir "obsadził" Ariela w roli

ducha powietrznego. W Raju utraconym Ariel jest zbuntowanym aniołem, który pierwszego dnia

bitwy w niebie zostaje pokonany przez serafińa Abdiela. Poeta Shelley sam przedstawiał się jako

Ańel, i tak też Maurois zatytułował jego biografię. Sayce ("Athenaeum", październik 1886) dopatruje

się związku między Ańelem i erelim, chórem aniołów utożsamianych z tronami (zob. DialogZbawiciela; Butler, Ritual Magic; Bonner, Studies in Magical Amulets).


28/176

Ariok (Ańuch, Orioch, Arioch - "srogi lew") - w Księdze Rodzaju 14, 1 Ariok jest królem Ellasaru. W

legendzie żydowskiej Ariok jest aniołem stróżem przodków i potomków Henocha, wyznaczonym

przez Boga do strzeżenia pism patriarchy. Według innych źródeł Ariok jest demonem zemsty,

stronnikiem Szatana, upadłym aniołem (jak w Raju utraconym Miltona, gdzie podczas bitwy w niebie

ulega serafinowi Abdielowi). [Według De Plancy'ego (Słownik wiedzy tajemnej, s. 16) Arioch jest

demonem zemsty, lecz "posługuje się zemstą tylko wobec tych, którzy sami się do niej uciekają" -

przyp. tłum.] W Pierce Penilesse Nasha znajduje się wzmianka o "wielkim Arioku, którego nazywają

duchem pomsty" (zob. Schwab, Vocabulaire de I'Angelologie; De Plancy, Dictionnaire Infernal, wyd.

1863, gdzie Ariok, jako demon zemsty, został przedstawiony ze skrzydłami nietoperza; de Claremont,

The Ancient's Books of Magic).

Ariuch ~ Ariok, Orioch

Arkadiusz - w Buncie aniołów Anatola France'a, "ziemskie" imię anioła -ł Abdiela.

Arkan - król aniołów powietrza, władca poniedziałku. Aniołami służebnymi Arkana są: Bylet, Misabu i

Abuhaza (zob. Barrett, The Magus, t. 2).

Armaita (Aramaiti, Armaiti) - w mitologii perskiej, jeden z sześciu lub siedmiu ~ Amesza Spentów, czyli

archaniołów. Jest duchem prawdy, mądrości i dobra, który wcielił się w człowieczą postać i zstąpił na

ziemię, "aby służyć pomocą dobrym ludziom" (zob. Grundriss der iranischen Philologie, t. 3; Forlong,

Encyclopedia of Religions; Redfield, Gods. A Dictionary of the Deities of All Lands).

Armaros (Armers, Farmaros, Abaros, Arearos) - jeden z upadłych aniołów, o których wspominaetiopska Księga Henocha. Armaros uczy "odczyniania uroku". Według R.H. Charlesa imię Armaros

może być zniekształceniem imienia Araros.

Armas - anioł przywoływany podczas obrzędów magicznych na zakończenie szabatu (zob.

Trachtenberg, Jewish Magic and Superstition, s. 102).

Armasa ("potężny władca") - anioł przywoływany w aramejskich zaklęciach magicznych (zob.

Montgomery, Aramaic Incantation Texts from Nippur).

Armazjel (Armisael?) - gnostycki anioł, wzmiankowany w: Doresse, The Secret Books o f Egyptians

Gnostics, s. 198.

Armen (Ramiel? Arakiel? Barakuel?) - jeden z upadłych aniołów, o których wspomina etiopska Księga

Henocha 69.

Armers (~ Armaros) - w wierszu Marka Van Dorem The Prophet Enoch Armers jest jednym z upadłych

aniołów.

Armesi - anioł dziesiątej godziny dnia, służący pod zwierzchnictwem anioła Oriela (zob. Waite, TheLemegeton, s. 68).


29/176

Armesjel - według Waite'a (The Lemegeton, s. 69), anioł czwartej godziny nocy, służący pod Jefiszem.

Armie - w Raju utraconym Miltona nazwa jednego z chórów anielskich (zob. West, Milton and the

Angels, s. 135).

Armiel - anioł jedenastej godziny nocy, służący pod aniołem Dardielem.

Armimas (Armimimas) - anioł przywoływany w czasie obrzędów magicznych na zakończenie szabatu;

-~ Hermes, Ormuzd (zob. Trachtenberg, jewish Magic and Superstition, s. 100).

Armisael - anioł łona kobiecego. Zgodnie z zaleceniem Talmudu, modląc się o lekki poród, należy

dziewięć razy odmówić Psalm 20, a jeśli to nie pomoże, wówczas winno się wypowiedzieć

następujące wezwanie: ;,Zaklinam cię, Armisaelu, aniele, który władasz łonem, abyś pomógł tej

kobiecie i dziecku w jej ciele" (zob. Trachtenberg, Jewish Magic and Superstition, s. 202).

Armogen ~ Harmozej

Armon - anioł drugiej wysokości, przywoływany w zaklęciach magicznych (zob. Almadel Salomona).

Arsjalaliur - anioł posłany do Henocha ze specjalną wiadomością od Boga; także anioł, który ostrzegł

Noego o zbliżającym się potopie (zob. Życie Adama i Ewy). Imię to jest zniekształceniem, bądź zbitką

słów: Izrael i Uriel (zob. etiopska Księga Henocha 10, w wydaniu Dillmana).

Artakifa - archanioł wspominany w legendach o Henochu.

Aruru - w mitologii sumeryjskiej, żeńska wysłanniczka bogów, która ulepiła człowieka z gliny. Aruru

była matką Gilgamesza.

Arwial (Awial) - jeden z aniołów strzegących czwartego nieba (zob. Ozar Midrashim, t. 1, s. 16).

Aryman (Ahriman, Ariman, Ahraman, Dahak, Angra Mainju - "Zły Duch") - perski książę zła,

pierwowzór chrześcijańskiego Szatana. Według Zaratustry, który był kuszony przez Arymana, ale

wyszedł z tej próby zwycięsko, to właśnie Aryman sprowadził śmierć na ziemię, zabijając pierwowzór

człowieka i zwierząt (zob. Forlong, Encyclopedia of Religions). W czasach poprzedzających panowanie

dynastii Sasanidów Aryman nie był uważany za ducha całkowicie złego. Mazdajscy magowie składali

mu ofiary. Aryman dorównuje potęgą swemu bliźniaczemu duchowi, Ahura Mazdzie, ale, zgodnie z

przepowiednią Zaratustry, ostatecznie zostanie pokonany przez "wszechwiedzącego pana nieba i

ziemi' (zob. Boyce, Zaratusztrianie).

Arzal (Arzel) - jeden z czterech aniołów Wschodu, "wspaniałych i życzliwych aniołów',

przywoływanych wówczas, gdy inwokant pragnie "zaczerpnąć ze skarbnicy mądrości Stwórcy" (zob.

Gollancz, Clavicula Salomonis).

Asach (Asak) - anioł przywoływany w modlitwach magicznych (zob. Grimorium Verum).


30/176

Asad - w legendach arabskich, anioł przywoływany podczas obrzędów magicznych (zob. Shah,

Occultism..., s. 152).

Asael ("ten, którego stworzył Bóg") - anioł służebny Szemhazaja, który współżył z córkami ludzkimi; a

zatem, jest to anioł upadły. (~ Azael; Azazel).

Asaf - wódz aniołów śpiewających Bogu hymny pochwalne w nocy, podobnie jak anioł Heman

dowodzi zastępami aniołów w czasie śpiewów porannych, a Jedutun - wieczornych (zob. Zohar).

Asafowi zostały przypisane Psalmy 50 i 73-83. Według legendy żydowskiej Asaf jest także ojcem

medycyny. Nachmanides (Torat-ha-Adam) wspomina o "Żydzie Asafie" i jego księdze o metodach

leczenia.

Asafsisjel - w literaturze Hejchalot (Maase Merkawa), anioł strzegący siódmej sali (pałacu) nieba.

Asakro (Asarka) - w czarnej magii, anioł przywoływany w modlitwach i zaklęciach.

Asaliasz - w kabale, anioł chóru cnót, służący pod zwierzchnictwem Rafała (Rafaela). Sprawuje pieczę

nad sprawiedliwością. W The Magus Barretta jest on jednym z 72 aniołów noszących mistyczne imię

Szemhameforasz. Reprodukcję pieczęci Asaliasza zob. w: Ambelain, La Kabbale Pratique, s. 281.

Asamkis - w literaturze Hejchalot (Maase Merkawa), anioł strzegący siódmej sali (pałacu) nieba.

Asarel - w literaturze Hejchalot (Maase Merkawa), anioł strzegący czwartej sali (pałacu) nieba.

Asariel ("ten, którego związał Bóg [przysięgą]") - jeden z 28 aniołów władających 28 pałacami

Księżyca.

Asarka ~ Asakro

Asasjasz - jedno z wielu imion anioła Metatrona.

Asasjel - anioł czwartku, pełniący tę funkcję wraz z Sachielem i Kasjelem. Asasjel jest też jednym z

duchów władających planetą Jowisz (zob. de Abano, Heptameron; Barrett, The Magus, t. 2; Malchus,

The Secret Grimoire of Turiel).

Asat (Asach) - anioł przywoływany w Salomonowych zaklęciach magicznych (zob. Gri-morium

Verum).

Asbiel ("ten, który uciekł od Boga') - w etiopskiej Księdze Henocha Asbiel został zaliczony do aniołów

upadłych. "Udzielił świętym synom Bożym fałszywej rady i namówił ich do grzechu z córkami

ludzkimi".

Asboga ~ Azbuga JHWH


31/176

Asderel (Asredel, Asradel Szariel) - imię będące zniekształceniem imienia Sahariel. Asderel jest złym

archaniołem objaśniającym ludziom bieg Księżyca (zob. Charles, The Apocrypha and Pseudoepigrapha

of the Old Testament).

Asentaker - w kabale, anioł pokrewny Lelahelowi.

Aser Kriel - według kabały, niewysłowione imię Boga wyryte na napierśniku noszonym przez Mojżesza

i Aarona. Jak głosi tradycja, nikt, kto nosi taki napierśnik, nie umrze nagłą śmiercią (zob. Szósta i

siódma księga Mojżeszowa).

Aseu - w kabale, anioł pokrewny Anauela.

Asfa'el ("Bóg pomaga") - w etiopskiej i słowiańskiej Księdze Henocha Asfa'el jest władcą jednego z

dwunastu miesięcy oraz "tysięcznikiem zastępów niebiańskich". Charles (The Book of Enoch) określa

Asfa'ela jako anioła roku przestępnego, służącego pod zwierzchnictwem czterech wodzów. Uważasię, że imię Asfa'el powstało na skutek inwersji imienia Hilujasef lub Josefel.

Asimon (Atimon) - anioł wymieniony w Maiche Elion (Anioły na wysokości), a to dzieło, z kolei,

powołuje się na Zohar.

Asimonem - anioł przyzywany w Salomonowych zaklęciach magicznych czyniących człowieka

niewidzialnym (zob. Mathers, The Greater Key of Solomon, s. 45).

Asimor - w literaturze Hejchalot Asimor jest iwinym z siedmiu aniołów zwanych książętami władzy;

sześciu pozostałych to: Kalmija, Boel, Psachar, Gabriel, Sandalfon i Uzjel (zob. Margouliath, MalacheElion, s. 17).

Asjel ("stworzony z Boga") - w apokryficznej Czwartej Księdze Ezdrasza, jeden z pięciu "mężów" (tj.

aniołów) wyznaczonych przez Boga do przepisania 94 ksiąg podyktowanych przez Ezdrasza. Czterej

pozostali "mężowie" to: Dabria (Ekanus), Selemia, Selekucja i Sarea (Sarga). "Dwadzieścia cztery to

księgi kanoniczne Starego Testamentu, a pozostałe siedemdziesiąt to księgi ezoteryczne,

przeznaczone jedynie dla wtajemniczonych" (zob. Rubinkiewicz, Wprowadzenie do apokryfów

Starego Testamentu, s. 100). Według Księgi Razjela, Asjel to anioł uzdrowienia (zob. Schwab,

Vocabulaire de I'Angelologie; Rafał). W Testamencie Salomona Asjel jest diabłem, który demaskuje

złodziei i potrafi odnaleźć ukryte skarby. Jego podobizna widnieje na amulecie mającym chronić

przed nag�

Bestiariusz Fantasy - Anioły i Demony a-Z

Documents

Transcript of Bestiariusz Fantasy - Anioły i Demony a-Z