Barnabætur á Íslandi - BSRB · Ísland Danmörk Finnland Noregur Svíþjóð Upphæð barnabóta...
24
Barnabætur á Íslandi
Transcript of Barnabætur á Íslandi - BSRB · Ísland Danmörk Finnland Noregur Svíþjóð Upphæð barnabóta...
Barnabætur á Íslandi
Spurningar
• Hver eru megin einkenni íslenska barnabótakerfisins?
• Hvernig hefur íslenska barnabótakerfið breyst það sem af er þessari öld?
• Að hvaða leyti er íslenska barnabótakerfið frábrugðið barnabótakerfum hinna Norðurlandanna?
• Hversu mikinn stuðning veitir íslenska barnabótakerfið í samanburði við barnabótakerfi hinna Norðurlandanna?
Helstu stærðir barnabótakerfisins
Lykilstærðir
• Mismunandi liðir barnabóta
• Hámarksupphæðir
• Skerðingarmörk
• Skerðingarhlutföll
• Fjöldi barna
• Aldur barna
• Hjúskaparstaða
0
50000
100000
150000
200000
250000
300000
350000
400000
450000
500000
2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020
Hámarksupphæðir barnabóta á áætluðu verðlagi janúar 2020
Hjón og sambúðarfólk Fyrsta barn Hjón og sambúðarfólk Önnur börn
Einstæðir foreldrar Fyrsta barn Einstæðir foreldrar Önnur börn
Einstæðir foreldrar Uppbót v. ungra barna
0
1.000.000
2.000.000
3.000.000
4.000.000
5.000.000
6.000.000
7.000.000
8.000.000
9.000.000
2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020
Skerðingarmörk barnabóta á áætluðu verðlagi janúar 2020
Hjón og sambúðarfólk Einstæðir foreldrar
0%
2%
4%
6%
8%
10%
12%
2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019
neðri
2020
neðri
2019
efri
2020
efri
Skerðingarhlutföll barnabóta
1 barn 2 börn >2 börn <7 ára
0
10.000
20.000
30.000
40.000
50.000
60.000
70.000
80.000
90.000
100.000
600
000
630
000
660
000
690
000
720
000
750
000
780
000
810
000
840
000
870
000
900
000
930
000
960
000
990
000
102
000
0
105
000
0
108
000
0
111
000
0
114
000
0
117
000
0
120
000
0
123
000
0
126
000
0
129
000
0
132
000
0
135
000
0
138
000
0
141
000
0
144
000
0
147
000
0
150
000
0
153
000
0
Upphæðir barnabóta 2019, foreldra í hjúskap m. 3 börn, 1<7 ára. Eftir mismunandi
forsendum upphæða (+20%), skerðingarmarka (+30%) og –hlutfalla (eins og 2011)
Raun Upphæð Skerðingarmörk Skerðingarhlutföll
Hver fær hvað?
Skatta- og bótalíkan OECD
• Reiknilíkan til að meta samspil atvinnutekna, skatta, félagslegs framlags og félagslegra tilfærsla
• Besta tækið sem við höfum til að bera saman félagslegar tilfærslur í mismunandi löndum
• Nær til 2018
• Ýmsar einfaldandi forsendur• Barnabætur reiknaðar út frá tekjum sama árs
• Veruleg einföldun á skerðingarhlutföllum• Leiðir til vanmats á tekjutengingu barnabóta á Íslandi
0
10.000
20.000
30.000
40.000
50.000
60.000
70.000
Samanburður á fjárhæðum barnabóta samkvæmt líkani OECD og reiknivél
ríkisskattstjóra. Foreldrar í hjúskap með tvö börn bæði <7 ára
OECD RSK
Foreldrar í húskap2 börn, 4 og 6 ára nema annað sé tekið fram
75
5.8
00
75
5.8
00
75
5.8
00
71
9.3
97
66
4.4
82
60
9.5
67
55
4.6
52
49
9.7
38
44
4.8
23
38
9.9
08
33
4.9
93
28
0.0
78
22
5.1
64
17
0.2
49
11
5.3
34
60
.41
9
5.5
05
0 0
20% 25% 30% 35% 40% 45% 50% 55% 60% 65% 70% 75% 80% 85% 90% 95% 100% 105% 110%
Upphæðir barnabóta eftir hlutfalli af tvöfölldum meðal atvinnutekjum (2 börn <7
ára)
5.505
524.448
390.675
327.802
443.605
Ísland Danmörk Finnland Noregur Svíþjóð
Upphæðir meðallaunafjölskyldu á Norðurlöndunum 2018 í kaupmáttarleiðréttum
krónum (2 börn <7 ára)
0
20
40
60
80
100
20%
25%
30%
35%
40%
45%
50%
55%
60%
65%
70%
75%
80%
85%
90%
95%
100
%
105
%
110
%
115
%
120
%
125
%
130
%
135
%
140
%
145
%
150
%
155
%
160
%
165
%
170
%
175
%
180
%
185
%
190
%
195
%
200
%
Hlu
tfal
l af
hám
ark
sbó
tum
Hlutfall af meðaltekjum
Samanburður á tekjutengingum barnabóta á Íslandi og í Danmörku, 2 börn <7 ára)
Ísland Danmörk
55
4.6
52
55
4.4
86
39
0.6
75
32
7.8
02
44
3.6
05
28
8.0
52
43
6.5
00
39
0.6
75
32
7.8
02
44
3.6
05
Ísland Danmörk Finnland Noregur Svíþjóð
Barnabætur fjölskyldu með 50% af meðal atvinnutekjum eftir aldri barna 2018 í
kaupmáttarleiðréttum krónum (2 börn)
4 og 6 ára 8 og 10 ára
Einstæðir foreldrar2 börn, 4 og 6 ára nema annað sé tekið fram
0
200000
400000
600000
800000
1000000
1200000
10% 15% 20% 25% 30% 35% 40% 45% 50% 55% 60% 65% 70% 75% 80% 85% 90% 95% 100%
Samanburður á upphæðum barnabóta einstæðra foreldra og foreldra í hjúskap eftir
atvinnutekjum sem hlutfalli af tvöföldum meðal atvinnutekjum (2 börn <7 ára)
Pör Einstæðir foreldrar
1.0
28
.13
7 I
SK
88
4.8
93
IS
K
59
9.1
97
IS
K 89
0.4
73
IS
K
44
3.6
05
IS
K75
3.5
63
IS
K
88
4.8
93
IS
K
59
9.1
97
IS
K
49
1.7
03
IS
K
44
3.6
05
IS
K
47
8.9
89
IS
K
88
4.8
93
IS
K
59
9.1
97
IS
K
49
1.7
03
IS
K
44
3.6
05
IS
K
20
4.4
15
IS
K
85
4.8
54
IS
K
59
9.1
97
IS
K
49
1.7
03
IS
K
44
3.6
05
IS
K
Ísland Danmörk Finnland Noregur Svíþjóð
Upphæð barnabóta einstæðra foreldra á mismunandi stöðum í tekjudreifingunni
2018 í kaupmáttarleiðréttum krónum (bæði börn <7 ára)
50% 100% 150% 200%
76
1.5
37
IS
K
76
6.9
07
IS
K
59
9.1
97
IS
K 89
0.4
73
IS
K
44
3.6
05
IS
K
48
6.9
63
IS
K 76
6.9
07
IS
K
59
9.1
97
IS
K
49
1.7
03
IS
K
44
3.6
05
IS
K
21
2.3
89
IS
K
76
6.9
07
IS
K
59
9.1
97
IS
K
49
1.7
03
IS
K
44
3.6
05
IS
K
11
5.2
24
IS
K
73
6.8
69
IS
K
59
9.1
97
IS
K
49
1.7
03
IS
K
44
3.6
05
IS
K
Ísland Danmörk Finnland Noregur Svíþjóð
Upphæð barnabóta einstæðra foreldra á mismunandi stöðum í tekjudreifingunni
2018 í kaupmáttarleiðréttum krónum (bæði börn >6 ára)
50% 100% 150% 200%
Áhrif boðaðar hækkunar skerðingarmarka samkvæmt fjárlagafrumvarpi fyrir árið 2020
0
1.000
2.000
3.000
4.000
5.000
6.000
7.0003
00
000
330
000
360
000
390
000
420
000
450
000
480
000
510
000
540
000
570
000
600
000
630
000
660
000
690
000
720
000
750
000
780
000
810
000
840
000
870
000
900
000
930
000
960
000
990
000
102
000
0
105
000
0
108
000
0
111
000
0
114
000
0
117
000
0
120
000
0
123
000
0
126
000
0
129
000
0
132
000
0
135
000
0
138
000
0
Hækkanir barnabóta vegna fyrirhugaðrar hækkunar skerðingarmarka, eftir
hjúskaparstöðu og tekjum
Einstæðir foreldrar Foreldrar í hjúskap
Samantekt
• Íslenska barnabótakerfið er mjög ólíkt kerfum hinna Norðurlandanna
• Íslenska barnabótakerfið er óvenju lágtekjumiðað• Skerðingarmörk liggja mjög lágt og skerðingarhlutföll há• Fyrst og fremst fátækrahjálp fyrir tekjulágar barnafjölskyldur• Mætir barnabótakerfið þörfum lágtekjufjölskyldna?
• Örlæti barnabótakerfisins einkum bundið við mjög tekjulágar fjölskyldur með ung börn
• Örlátara við einstæða foreldra en foreldra í hjúskap• Börn einstæðra foreldra búa við verulega auknar líkur á fátækt og
fjárhagsþrengingum
• Forsendur kerfisins eru óljósar og virka sumar mótsagnakenndar
![d^/ /^' E/ , } Á } ] P v ] ( ] ] o ] v o o ] P v Z o ] v Y ... · d Z d^/ Á Á Á X ] X } P Z } Á ] v } Á Z } Á v o Ç µ o ] Z E/ o ] À o W í X d^/ 'Z E/ ì ì í s í X í](https://static.fdocuments.net/doc/165x107/5e148c524e2bdc5a90428b0d/d-e-p-v-o-v-o-o-p-v-z-o-v-y-d-z-d-.jpg)
