bab 3 lipid
Transcript of bab 3 lipid
-
8/3/2019 bab 3 lipid
1/8
BAB 3LIPID
PENDAHULUAN
Lipid didefinisikan sebagai senyawa yang tidak larut dalam air yang diekstraksi darim a k h u k h i d u p d e n g a n
me ng gu na ka n p el ar ut no n p ol ar , i s t i l ah l i pi d m en ca ku p golongan senyawa dengan
keanekaragaman struktur, definisi di atas berdasarkan sifatfisik yang berlawanan dengan definisi protein,
karbohidrat maupun asam nukleatyang berdasarkan struktur kimianya, untuk itu diharapkan
setela h me ngik uti k uliah ini, mahasiswa dapat :1. Men deskrip sikan Pera nan Lipid2 . M endes kripsi kan
Pembagian Lipid3. Menjelaskan Asam Lemak dan Sintesis Asam Lemak 4. Mendeskripsikan peranan
Prostaglandin5. Menyampaikan peranan Malam (fraksi non minyak)6. Menjelaskan Fosfolipid, Sfingolipid dan
Pigmen7. Mendeskripsikan peranan Glikolipid, Steroid dan Terpena8. Menjela skan keadaan Lip id Pada
Membran Sel9. Merunut Metabolisme Lipid
POKOK MATERI
A . P er ana n L ip id L i p i d d a l a m b e n t u k l e m a k d a n m i n y a k m e r u p a k a n z a t m a k a n a n y a n g
p e n t i n g untuk menjaga kesehatan tubuh manusia, selain itu juga merupakan sumber energiya ng lebi h e fekt if
dibandingkan karbohidrat dan protein, dimana 1 gram lipidd ap at me ng ha si lk an 9 kk al
se da ng ka n un tu k ka rb oh id r at da n pr ot ei n ma si ng -masing hanya 4 kkal/gram.Lemak dan minyak
terdapat pada hampir semua bahan pangan dengankandungan yang berbeda-beda. Lemak hewani
m engandung banyak s te ro l yangd i s ebu t ko l e s t e r o l , s eda ngka n l em ak naba t i m eng and ung
fitosterol dan lebihbanyak mengandung asam lemak tidak jenuh (berbentuk cair). Lemak k
b e r b e n t u k c a i r d i b e d a k a n a t a s 3 g o l o n g a n y a k n i ( 1 ) d r y i n g o i l y a n g membentuk lapisan keras bila mengering di udara, contohnya minyak cat/pernis,(2) semi dr yin g oi l, contohnya min yak
jagun g, mi ny ak bi ji ka pas , da n (3 ) no ndrying oil contohnya minyak kelapa.1. Si fa t Fi si ka Da ri ra nt ai
asam lemak didapatkan bahwa asam lemak jenuh (gambar 3.1)mem pu ny ai ra nt ai ka rb on
pe nde k s ep er t i a sa m b ut i ra t d an kap ro a t yan g mempunyai t it ik l ebur rendah, in i berart i
bahwa kedua asam ini berupa zat43
cair pada suhu kamar sedangkan makin panjang rantai karbon menunjukkanmakin tinggi titik leburnya. Asam
pa lmi ta t dan steara t be rupa za t pada t pada suhu kamar.Gambar 3.1. Jenis Ikatan Jenuh dan Tidak Jenuh dari
LipidAsam lemak tidak jenuh mempunyai titik lebur rendah. Asam oleatmempunyai rantai karbon sama panjang
dengan asam stearat, tetapi pada suhukam ar as am ol ea t b er up a za t ca ir . Ma ki n b an ya k ik at an
ra ng ka p, ma ki n rendah ti t ik leburnya, ini dapat dilihat pada pada ti t ik lebur asam linoleat yang
lebih rendah dari titik lebur asam oleat.As a m bu ti ra t la ru t da la m ai r. Ke la ru ta n as am le ma k
d a l a m a i r b e r k u r a n g d e n g a n b e r t a m b a h p a n j a n g n y a r a n t a i k a r b o n . A s a m k a p r o a t l a r u ts e d i k i t d a l a m a i r , s e d a n g k a n a s a m p a l m i t a t , s t e a r a t , o l e a t d a n l i n o l e a t t i d a k l a r u t d a l a m
air. Asam linoleat mempunyai kelarutan dalam air sangat kecil.2. S i f a t K i m i a Asa m le mak ad al ah asam
lemah, jika larut dalam air molekul asam lemak akan terionisasi sebagian dan melepaskan ion H
+
. Dal am hal i ni pH l ar ut anbe r g an t u ng pada kons t an t a kea s am an dan de r a j a t i on i s a s i
m a s i n g - m a s i n g asam lemak. pH untuk asam lemak dan ionisasinya, umumnya dapatdigambarkan sebagai
berikut :R COOH
R COO
-
+ H
+
[ RCOO- ]pH = pKa + log ---------------[ RCOOH ]Apabila [ RCOO-
] = [ RCOOH ], maka pada keadaan inipH = pKaasam lemak dapat bereaksi dengan basa, membentuk garamR
COOH + NaOH
R COONa + H
2
OGaram natium atau kalium yang dihasilkan oleh asam lemak dapat larut dalamair dan dikenal sebagai sabun.
Molekul sabun terdiri atas rantai hidrokarbondengan gugus COO
-
-
8/3/2019 bab 3 lipid
2/8
pada ujungnya. Bagian hidrokarbon bersifat hidrofobik a r t i n y a t i d a k s u k a a i r a t a u t i d a k m u d a h l a r u t
d a l a m a i r , s e d a n g k a n g u g u s COO
-
bersifat hidrofobik dapat larut dalam air.Dari dua bagian di atas, maka molekul sabun tidak sepenuhnya larut dalam
air t e t a p i m e m b e n t u k m i s e l . S e b a g a i b a h a n p e m b e r s i h k o t o r a n , s a b u n
d ap at mengemulsikan lemak (fungsi e mulgator). Bagian hidrofobik molekul sabunakan masuk ke
dalam lemak, sedangkan ujung yang bermuatan negatif ada44
dibagian luar. Dengan adanya gaya tolak antara muatan listrik negatif, makakotoran akan terpecah menjadi partikel
kecil dan membentuk emulsi, dengandemikian kotoran dapat terlepas dari kain dll.Gambar 3.2. EmulsiB.
P emb agi an Li pi dB e r b e d a d e n g a n p o l i s a k a r i d a d a n p r o t e i n , l i p i d b u k a n s u a t u p o l i m e r ,
t i d a k mempunyai satuan berulang (gambar 3.3).Pembagian lip id b ias anya di bag i be rda sar kan sif at
kimia dan sifat fisika atauberdasarkan hasil hidrolisisnya dan menurut persamaan strukturnya,
sehinggalipid dapat digolongkan sebagai berikut :1. Lipid SederhanaKelompok ini dikenal sebagai homolipid
yaitu ester yang mengandung unsur Carbon, Hidrogen dan Oksigen. Jika dihidrolisis akan menghasilkan
asamlemak dan etanol, penggolongannya meliputi ;a . l e m a k , e s t e r l e m a k d a ng l i s e r o l b . l i l i n , y a i t u e s t e r a s a m l e m a k Lemak dan minyak
pada hidrolisisnya menghasilkan asam lemak dangliserol.hidrolisisLemak/minyak asam lemak +
gliserolMalam, hidrolisisnya menghasilkan asam lemak dan alkohol rantai panjang.hidrolisisMalam asam lemak +
alkohol rantai panjang45
-
8/3/2019 bab 3 lipid
3/8
-
8/3/2019 bab 3 lipid
4/8
Bab 3 Lipid
Download this Document for FreePrintMobileCollectionsReport Document
This is a private document.
Info and Rating
Follow
Ogen Kapitan
Share & Embed
Related Documents
PreviousNext
1.
p.
http://www.scribd.com/loginhttp://www.scribd.com/loginhttp://www.scribd.com/okapitanhttp://www.scribd.com/okapitanhttp://www.scribd.com/doc/51273971/Makalah-Lipidhttp://www.scribd.com/doc/51273971/Makalah-Lipidhttp://www.scribd.com/doc/51273971/Makalah-Lipidhttp://www.scribd.com/doc/51273971/Makalah-Lipidhttp://www.scribd.com/doc/51273971/Makalah-Lipidhttp://www.scribd.com/okapitanhttp://www.scribd.com/static/help?type=privatehttp://www.scribd.com/doc/51273971/Makalah-Lipidhttp://www.scribd.com/okapitanhttp://www.scribd.com/static/help?type=privatehttp://www.scribd.com/doc/51273971/Makalah-Lipidhttp://www.scribd.com/okapitanhttp://www.scribd.com/static/help?type=privatehttp://www.scribd.com/doc/51273971/Makalah-Lipidhttp://www.scribd.com/okapitanhttp://www.scribd.com/static/help?type=privatehttp://www.scribd.com/doc/51273971/Makalah-Lipidhttp://www.scribd.com/doc/51273971/Makalah-Lipidhttp://www.scribd.com/okapitanhttp://www.scribd.com/login -
8/3/2019 bab 3 lipid
5/8
p.
p.
2.
p.
p.
p.
http://www.scribd.com/doc/47570030/Makalah-Lipidhttp://www.scribd.com/doc/47570030/Makalah-Lipidhttp://www.scribd.com/doc/47570030/Makalah-Lipidhttp://www.scribd.com/doc/53435420/tugas-organikhttp://www.scribd.com/doc/53435420/tugas-organikhttp://www.scribd.com/doc/48549497/Lipidhttp://www.scribd.com/doc/48549497/Lipidhttp://www.scribd.com/doc/48549497/Lipidhttp://www.scribd.com/doc/48549497/Lipidhttp://www.scribd.com/doc/48879084/BAHAN-LEMAKhttp://www.scribd.com/doc/48879084/BAHAN-LEMAKhttp://www.scribd.com/doc/38746501/METAB-LIPID-Ihttp://www.scribd.com/doc/38746501/METAB-LIPID-Ihttp://www.scribd.com/doc/38746501/METAB-LIPID-Ihttp://www.scribd.com/doc/48879084/BAHAN-LEMAKhttp://www.scribd.com/doc/48549497/Lipidhttp://www.scribd.com/doc/53435420/tugas-organikhttp://www.scribd.com/doc/47570030/Makalah-Lipidhttp://www.scribd.com/doc/38746501/METAB-LIPID-Ihttp://www.scribd.com/doc/48879084/BAHAN-LEMAKhttp://www.scribd.com/doc/48549497/Lipidhttp://www.scribd.com/doc/53435420/tugas-organikhttp://www.scribd.com/doc/47570030/Makalah-Lipidhttp://www.scribd.com/doc/38746501/METAB-LIPID-Ihttp://www.scribd.com/doc/48879084/BAHAN-LEMAKhttp://www.scribd.com/doc/48549497/Lipidhttp://www.scribd.com/doc/53435420/tugas-organikhttp://www.scribd.com/doc/47570030/Makalah-Lipidhttp://www.scribd.com/doc/38746501/METAB-LIPID-Ihttp://www.scribd.com/doc/48879084/BAHAN-LEMAKhttp://www.scribd.com/doc/48549497/Lipidhttp://www.scribd.com/doc/53435420/tugas-organikhttp://www.scribd.com/doc/47570030/Makalah-Lipidhttp://www.scribd.com/doc/38746501/METAB-LIPID-Ihttp://www.scribd.com/doc/48879084/BAHAN-LEMAKhttp://www.scribd.com/doc/48549497/Lipidhttp://www.scribd.com/doc/53435420/tugas-organikhttp://www.scribd.com/doc/47570030/Makalah-Lipidhttp://www.scribd.com/doc/38746501/METAB-LIPID-Ihttp://www.scribd.com/doc/38746501/METAB-LIPID-Ihttp://www.scribd.com/doc/48879084/BAHAN-LEMAKhttp://www.scribd.com/doc/48879084/BAHAN-LEMAKhttp://www.scribd.com/doc/48549497/Lipidhttp://www.scribd.com/doc/48549497/Lipidhttp://www.scribd.com/doc/53435420/tugas-organikhttp://www.scribd.com/doc/53435420/tugas-organikhttp://www.scribd.com/doc/47570030/Makalah-Lipidhttp://www.scribd.com/doc/47570030/Makalah-Lipid -
8/3/2019 bab 3 lipid
6/8
3.
p.
p.
p.
4.
p.
http://www.scribd.com/doc/38746501/METAB-LIPID-Ihttp://www.scribd.com/doc/38895705/Refarat-Lipidhttp://www.scribd.com/doc/38895705/Refarat-Lipidhttp://www.scribd.com/doc/38895705/Refarat-Lipidhttp://www.scribd.com/doc/38895705/Refarat-Lipidhttp://www.scribd.com/doc/39575515/Lipidhttp://www.scribd.com/doc/39575515/Lipidhttp://www.scribd.com/doc/51902022/lipidhttp://www.scribd.com/doc/51902022/lipidhttp://www.scribd.com/doc/49146990/31669948-Struktur-dan-fungsi-LIPID-LEMAK-bagi-tubuh-manusiahttp://www.scribd.com/doc/49146990/31669948-Struktur-dan-fungsi-LIPID-LEMAK-bagi-tubuh-manusiahttp://www.scribd.com/doc/49146990/31669948-Struktur-dan-fungsi-LIPID-LEMAK-bagi-tubuh-manusiahttp://www.scribd.com/doc/49146990/31669948-Struktur-dan-fungsi-LIPID-LEMAK-bagi-tubuh-manusiahttp://www.scribd.com/doc/49146990/31669948-Struktur-dan-fungsi-LIPID-LEMAK-bagi-tubuh-manusiahttp://www.scribd.com/doc/51902022/lipidhttp://www.scribd.com/doc/39575515/Lipidhttp://www.scribd.com/doc/38895705/Refarat-Lipidhttp://www.scribd.com/doc/49146990/31669948-Struktur-dan-fungsi-LIPID-LEMAK-bagi-tubuh-manusiahttp://www.scribd.com/doc/51902022/lipidhttp://www.scribd.com/doc/39575515/Lipidhttp://www.scribd.com/doc/38895705/Refarat-Lipidhttp://www.scribd.com/doc/49146990/31669948-Struktur-dan-fungsi-LIPID-LEMAK-bagi-tubuh-manusiahttp://www.scribd.com/doc/51902022/lipidhttp://www.scribd.com/doc/39575515/Lipidhttp://www.scribd.com/doc/38895705/Refarat-Lipidhttp://www.scribd.com/doc/49146990/31669948-Struktur-dan-fungsi-LIPID-LEMAK-bagi-tubuh-manusiahttp://www.scribd.com/doc/51902022/lipidhttp://www.scribd.com/doc/39575515/Lipidhttp://www.scribd.com/doc/38895705/Refarat-Lipidhttp://www.scribd.com/doc/29974943/Lipid-Dan-Produk-Alam-Yang-Berhubunganhttp://www.scribd.com/doc/49146990/31669948-Struktur-dan-fungsi-LIPID-LEMAK-bagi-tubuh-manusiahttp://www.scribd.com/doc/49146990/31669948-Struktur-dan-fungsi-LIPID-LEMAK-bagi-tubuh-manusiahttp://www.scribd.com/doc/51902022/lipidhttp://www.scribd.com/doc/51902022/lipidhttp://www.scribd.com/doc/39575515/Lipidhttp://www.scribd.com/doc/39575515/Lipidhttp://www.scribd.com/doc/38895705/Refarat-Lipidhttp://www.scribd.com/doc/38895705/Refarat-Lipid -
8/3/2019 bab 3 lipid
7/8
p.
p.
5.
p.
p.
p.
http://www.scribd.com/doc/29974943/Lipid-Dan-Produk-Alam-Yang-Berhubunganhttp://www.scribd.com/doc/29974943/Lipid-Dan-Produk-Alam-Yang-Berhubunganhttp://www.scribd.com/doc/59707502/LIPID-Buat-Internethttp://www.scribd.com/doc/59707502/LIPID-Buat-Internethttp://www.scribd.com/doc/52114344/makalah-lipid-panganhttp://www.scribd.com/doc/52114344/makalah-lipid-panganhttp://www.scribd.com/doc/52114344/makalah-lipid-panganhttp://www.scribd.com/doc/52114344/makalah-lipid-panganhttp://www.scribd.com/doc/51889333/MAKALAH-LIPID-KBPhttp://www.scribd.com/doc/51889333/MAKALAH-LIPID-KBPhttp://www.scribd.com/doc/36722830/up-7-blok-7http://www.scribd.com/doc/36722830/up-7-blok-7http://www.scribd.com/doc/36722830/up-7-blok-7http://www.scribd.com/doc/51889333/MAKALAH-LIPID-KBPhttp://www.scribd.com/doc/52114344/makalah-lipid-panganhttp://www.scribd.com/doc/59707502/LIPID-Buat-Internethttp://www.scribd.com/doc/29974943/Lipid-Dan-Produk-Alam-Yang-Berhubunganhttp://www.scribd.com/doc/36722830/up-7-blok-7http://www.scribd.com/doc/51889333/MAKALAH-LIPID-KBPhttp://www.scribd.com/doc/52114344/makalah-lipid-panganhttp://www.scribd.com/doc/59707502/LIPID-Buat-Internethttp://www.scribd.com/doc/29974943/Lipid-Dan-Produk-Alam-Yang-Berhubunganhttp://www.scribd.com/doc/36722830/up-7-blok-7http://www.scribd.com/doc/51889333/MAKALAH-LIPID-KBPhttp://www.scribd.com/doc/52114344/makalah-lipid-panganhttp://www.scribd.com/doc/59707502/LIPID-Buat-Internethttp://www.scribd.com/doc/29974943/Lipid-Dan-Produk-Alam-Yang-Berhubunganhttp://www.scribd.com/doc/36722830/up-7-blok-7http://www.scribd.com/doc/51889333/MAKALAH-LIPID-KBPhttp://www.scribd.com/doc/52114344/makalah-lipid-panganhttp://www.scribd.com/doc/59707502/LIPID-Buat-Internethttp://www.scribd.com/doc/29974943/Lipid-Dan-Produk-Alam-Yang-Berhubunganhttp://www.scribd.com/doc/36722830/up-7-blok-7http://www.scribd.com/doc/51889333/MAKALAH-LIPID-KBPhttp://www.scribd.com/doc/52114344/makalah-lipid-panganhttp://www.scribd.com/doc/59707502/LIPID-Buat-Internethttp://www.scribd.com/doc/29974943/Lipid-Dan-Produk-Alam-Yang-Berhubunganhttp://www.scribd.com/doc/36722830/up-7-blok-7http://www.scribd.com/doc/36722830/up-7-blok-7http://www.scribd.com/doc/51889333/MAKALAH-LIPID-KBPhttp://www.scribd.com/doc/51889333/MAKALAH-LIPID-KBPhttp://www.scribd.com/doc/52114344/makalah-lipid-panganhttp://www.scribd.com/doc/52114344/makalah-lipid-panganhttp://www.scribd.com/doc/59707502/LIPID-Buat-Internethttp://www.scribd.com/doc/59707502/LIPID-Buat-Internethttp://www.scribd.com/doc/29974943/Lipid-Dan-Produk-Alam-Yang-Berhubungan -
8/3/2019 bab 3 lipid
8/8
6.
p.
p.
p.
7.
p.
More from this user
PreviousNext
http://www.scribd.com/doc/52932638/Minyakhttp://www.scribd.com/doc/52932638/Minyakhttp://www.scribd.com/doc/52932638/Minyakhttp://www.scribd.com/doc/52932638/Minyakhttp://www.scribd.com/doc/50632312/Asam-Oleathttp://www.scribd.com/doc/50632312/Asam-Oleathttp://www.scribd.com/doc/32707470/lemak-sederhanahttp://www.scribd.com/doc/32707470/lemak-sederhanahttp://www.scribd.com/doc/51636558/Lipid-buat-diskusi-kelompoKhttp://www.scribd.com/doc/51636558/Lipid-buat-diskusi-kelompoKhttp://www.scribd.com/doc/51636558/Lipid-buat-diskusi-kelompoKhttp://www.scribd.com/doc/51636558/Lipid-buat-diskusi-kelompoKhttp://www.scribd.com/doc/51636558/Lipid-buat-diskusi-kelompoKhttp://www.scribd.com/doc/32707470/lemak-sederhanahttp://www.scribd.com/doc/50632312/Asam-Oleathttp://www.scribd.com/doc/52932638/Minyakhttp://www.scribd.com/doc/51636558/Lipid-buat-diskusi-kelompoKhttp://www.scribd.com/doc/32707470/lemak-sederhanahttp://www.scribd.com/doc/50632312/Asam-Oleathttp://www.scribd.com/doc/52932638/Minyakhttp://www.scribd.com/doc/51636558/Lipid-buat-diskusi-kelompoKhttp://www.scribd.com/doc/32707470/lemak-sederhanahttp://www.scribd.com/doc/50632312/Asam-Oleathttp://www.scribd.com/doc/52932638/Minyakhttp://www.scribd.com/doc/51636558/Lipid-buat-diskusi-kelompoKhttp://www.scribd.com/doc/32707470/lemak-sederhanahttp://www.scribd.com/doc/50632312/Asam-Oleathttp://www.scribd.com/doc/52932638/Minyakhttp://www.scribd.com/doc/51636558/Lipid-buat-diskusi-kelompoKhttp://www.scribd.com/doc/51636558/Lipid-buat-diskusi-kelompoKhttp://www.scribd.com/doc/32707470/lemak-sederhanahttp://www.scribd.com/doc/32707470/lemak-sederhanahttp://www.scribd.com/doc/50632312/Asam-Oleathttp://www.scribd.com/doc/50632312/Asam-Oleathttp://www.scribd.com/doc/52932638/Minyakhttp://www.scribd.com/doc/52932638/Minyak