B 1 2 3 4 Үйлдвэрийн дотоод нэгж хэсэг, тоног төхөөрөмжийн...

1

1. Үйлдвэрийн дотоод нэгж, хэсгийн зохион байгуулалтын шаардлага

2. Дотоод нэгж хэсэг, тоног төхөөрөмжийг зохион байгуулах хэлбэрүүд

3. Шугамын тэнцвэржилт

Үйлдвэрийн дотоод нэгж хэсэг,

тоног төхөөрөмжийн зохион

байгуулалт

А 1 2 4 3 B

2

1. Үйлдвэрийн дотоод нэгж, хэсгийн зохион байгуулалтын

шаардлага

А 1 2 4 3 B

• Дотоод нэгж хэсгийн зохион байгуулалт гэдэг

нь бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэж, үйлчилгээ үзүүлэхэд шаардлагатай машин тоног, төхөөрөмж, багаж хэрэгсэл, үйлдвэрлэлийн нэгж, хэсгүүдийг эмхэлж цэгцлэх, нэгдсэн зохион байгуулалтанд оруулах тухай асуудал юм.

• Дотоод нэгж, хэсэг, тоног төхөөрөмжийн

зохион байгуулалтын зорилго нь үйлдвэрлэлийн шугамыг тэнцвэржүүлэх, сул цагийг багасгах, бүтээгдэхүүн гаргалтыг дээд хэмжээнд нь хүргэх явдал юм.

3

1. Үйлдвэрийн дотоод нэгж, хэсгийн зохион байгуулалтын

шаардлага

А 1 2 4 3 B

• Хөрөнгө оруулалтын зохистой хэмжээг тогтоож, түүний зарцуулалт, үр ашгийг дээшлүүлэх.

• Дотоод нэгж хэсгийн зохион байгуулалт нь урт удаан хугацаанд хэрэгжих асуудал учир түүнд ямар ч алдаа дутагдал гаргахгүй шийдвэрлэхэд онцгой анхаарах.

• Нэгж хэсгийн зохион байгуулалт нь харьцангуй бага нэмэлт хөдөлмөр хөрөнгөөр үйлдвэрлэлийг нэмэгдүүлэх боломжийг бүрдүүлдгээрээ онцлогтой. Иймд дотоод нэгж хэсгийн зохион байгуулалтын өөрчлөлт нь боловсон хүчин, мэргэжилтний мэдлэг, мэргэжлийг байнга дээшлүүлж байхыг шаарддаг

4

2. Дотоод нэгж хэсэг, тоног төхөөрөмжийг зохион

байгуулах хэлбэрүүд

А 1 2 4 3 B

1. Технологийн үйл ажиллагааны дагуу зохион байгуулах – Process layout - Job-shop layout - Layout by function

2. Бүтээгдэхүүнээр зохион байгуулах – Product layout - Flow-shop layout /урсгалын дагуу/

3. Тогтмол байршлаар зохион байгуулах – Fixed position layout

5

2. Дотоод нэгж хэсэг, тоног төхөөрөмжийг зохион байгуулах

хэлбэрүүд

А 1 2 4 3 B

Технологийн үйл ажиллагаагаар зохион байгуулах

Зорох цех Давтах

цех Өрөмдөх цех

Будах цех

Угсрах цех Хүлээн

авах

Өнгөлөх цех

6



А 1 2 4 3 B

Технологийн үйл ажиллагаагаар зохион байгуулахын давуу тал: • Дамжуулах, шилжүүлэх тээвэрлэх систем нь

технологийн үйл ажиллагаатай зохицож байдаг.

• Энэ хэлбэрийн үед тоног төхөөрөмжийн эвдрэл саатал нь үйлдвэрлэлийн эцсийн үр дүнд огцом нөлөөлдөггүй.

• Засвар үйлчилгээний болон бусад зардал бага.

• Хувь хүний бүтээмжийг тооцох систем хэрэглэх боломжтой.

7



А 1 2 4 3 B

Технологийн үйл ажиллагаагаар зохион байгуулахын сул тал: • Тоног төхөөрөмжийн эрэлтийн шинж байдалтай

уялдан ажлын хуваарь, дэглэмд өөрчлөлт орох тохиолдол байдаг.

• Багцаар бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэж байгаа үед дуусаагүй үйлдвэрлэлийн зардал харьцангуй өндөр байдаг.

• Материал, хагас боловсруулсан зүйлсийг удаан шилжүүлдэг учир нэгж бүтээгдэхүүнд ногдох тээвэрлэлтийн шилжүүлэлтийн зардал өндөр байдаг.

• Ажил үүрэг нь төвөгтэй байдгаас хяналт тавихад зохион байгуулалтын бэрхшээл гардаг, хяналт тавих ажлын зардал өндөр байдаг.

• Тоног төхөөрөмжийн ашиглалтын түвшин доогуур. • Бүртгэл тооцоо, нөөцөд тавих хяналт, худалдан

авалт нь сул.

8

2. Дотоод нэгж хэсэг, тоног төхөөрөмжийг зохион байгуулах

хэлбэрүүд

А 1 2 4 3 B

• Бүтээгдэхүүнээр зохион байгуулах

Орц

Гарц

9



А 1 2 4 3 B

Бүтээгдэхүүнээр зохион байгуулахын давуу тал:

• Гарцын түвшин өндөр. • Нэгж бүтээгдэхүүнд ногдох зардал бага байдаг. • Хөдөлмөр, техникийн ашиглалтын түвшин өндөр. • Ажилчдаас нарийн дэг журам шаарддаг. • Материал хагас боловсруулсан зүйлсийг шилжүүлэх

ажиллагаа нь хялбар, шилжүүлгийн нэгжид ногдох зардал бага байдаг.

• Бүртгэл тооцоо, нөөцийн татан авалт, түүнд тавих хяналт нь нарийн дэг журамтай байдаг.

10



А 1 2 4 3 B

Бүтээгдэхүүнээр зохион байгуулахын сул тал: • Ажилчдын хувьд гүйцэтгэх үүрэг нь нэг хэвийн

байнгын давтагддаг учир уйтгартай, шинжлэх ухаан технологийн дэвшлийг хэрэглэх боломж хязгаарлагдмал байдаг.

• Технологийн өөрчлөлт хийхэд бэрхшээлтэй. • Бүтээгдэхүүний гарцын тоо хэмжээнд ямар нэг

өөрчлөлт хийхэд түүнд зохицох уян хатан байдал муутай.

• Урьдчилан сэргийлэх засвар, үйлчилгээний зардал харьцангуй өндөр.

• Хувь хүмүүсийн бүтээмжийг эрчимжүүлэх шаардлага тавихад ажилчдын зүгээс эсэргүүцэл ихсэх хандлагатай тул хөдөлмөр, тоног төхөөрөмж ашиглалтыг бууруулдаг

11



А 1 2 4 3 B

Тогтмол байршлаар зохион байгуулах:

• Тогтмол байршилтай зохион байгуулалтын хэлбэрийн үед ажил гүйцэтгэх объект нь байршлаа өөрчлөхгүй, хийсэн ажил нь хэвээрээ үлдэж, харин ажилчид, материал, тоног төхөөрөмж нь хэрэгцээтэй газар руугаа шилжиж байдаг.

12

3. Шугамын тэнцвэржүүлэлт

А 1 2 4 3 B

• Шугаман тэнцвэржүүлэлт гэдэг нь ажлын байр тус бүрт хийгдэж байгаа ажил үүргийг биелүүлэх хугацааг хоорондоо тэнцүү буюу ойролцоо байлгах явдал юм.

• Шугам дээр бусдаасаа зөрж байгаа цагийн хэмжээг багасгах нь ажиллах хүч, тоног төхөөрөмжийн ашиглалтыг сайжруулна.

13


А 1 2 4 3 B

Шугамыг бүхэлд нь тэнцвэрт хэсгүүдээс бүрдүүлэх боломжгүй байдаг. Үүний шалтгаан нь: • Нэг багцад орох машин тоног төхөөрөмжийн

ажиллагаа нь өөр өөр • Ажил үүргүүдийн элементийн үргэлжлэл янз

бүр байдгаас бүлгийн гүйцэтгэх үүрэг үргэлж хугацаанаасаа өмнө биелэгддэггүй.

• Шугам дээр хэрэглэгдэж байгаа технологиос хамааран бүхэлдээ тэнцвэрт байдалд орж чаддагүй.

14


А 1 2 4 3 B

• Үйлдвэрлэлийн цикл гэдэг нь ямар нэгэн бүтээгдэхүүн буюу машин, тоног төхөөрөмж, түүний аль нэг тодорхой эд ангийг үйлдвэрлэлийн үйл ажиллагааны эхний үе шатнаас нь эхлээд эцсийн бэлэн бүтээгдэхүүн болгон үйлдвэрлэх хүртэлх үйлдвэрлэлийн процессын бүх үе шатыг хамруулдаг.

• Циклийн үргэлжлэл гэдэг нь үйлдвэрлэлийн эхний үе шатнаас эцсийн үе шат хүртэл дамжин өнгөрүүлж байгаа календарийн хугацаа юм.

15


А 1 2 4 3 B

• Циклийн үргэлжлэл болон өдрийн ажлын цагийг үндэслэн шугамын өдрийн хүчин чадлыг тооцож болно. Үүнийг дараах томъёогоор тодорхойлно.

ОС - Хүчин чадал (Output capasity) = OT - өдрийн ажлын цаг (operating time per day) FT - циклийн үргэлжлэл (Flow time)

FT

OT

16


А 1 2 4 3 B

Циклийн хугацаа гэсэн ойлголт байдаг бөгөөд энэ нь тухайн цикл дэх хамгийн урт хугацаагаар тодорхойлогдоно. Циклийн хугацаа болон өдрийн ажлын цагийг үндэслэн шугамын хамгийн их гаргалтын хэмжээг тооцож болно.

MP – Хамгийн их гаргалт (Max production)

OT - өдрийн ажлын цаг (operating time per day)

CT - циклийн хугацаа (Cycle time)

CTOT =MP

17


А 1 2 4 3 B

Өдрийн ажлын цаг, шаардагдах эрэлтийн хэмжээг үндэслэж тооцоогоорх циклийн хугацааг тооцож болно.

CTd = OT D

CTd – Тооцоогоорх циклийн хугацаа

(Cycle Time Determined)

OT - өдрийн ажлын цаг (operating time per day)

D – Шаардагдах гарцын түвшин (Desired Daily Output)

18


А 1 2 4 3 B

Тооцоогоорх циклийн хугацаа, циклийн үргэлжлэлийг ашиглаж ажлын байрны бодит тоог тооцож болно.

Nmin = FT CTd Nmin – Ажлын байрны бодит тоо (Number of

workstations)

CTd – Тооцоогоорх циклийн хугацаа (Cycle Time

Determined)

FT - циклийн үргэлжлэл (Flow time)

19


А 1 2 4 3 B

Ажлын байрны бодит тоо, тооцоогоорх циклийн хугацаа, циклийн үргэлжлэлийг ашиглаж үр ашигт байдал, сул цагийн хувийг тус тус тооцно.

E - үр ашигт байдал (Efficiency)

BD – Саатлын хувь (Balance delay)

Nmin – Ажлын байрны бодит тоо (Number of workstations)

CTd – Тооцоогоорх циклийн хугацаа (Cycle Time

Determined)

FT - циклийн үргэлжлэл (Flow time)

100dmin

CT x N

FT=E BD = 100 - E

20

ЖИШЭЭ

А 1 2 4 3 B

Ажи

л

Хугацаа

/мин/

Өмнө нь хийгдэх

ажил

À 2 -

B 1 A

C 3.25 -

D 1.2 A,C

E 0.5 D

F 1 E

G 1 B

H 1.4 F,G

21

ЖИШЭЭ

А 1 2 4 3 B

A

C

B

D E F

G

H

2

3.25

1

1.2 0.5

1

1.4

1

22

ЖИШЭЭ

А 1 2 4 3 B

нэгж 129=мин/нэгж 3.25

мин 420=

CT

OT = MP

мин/нэгж 4.2=ронэгж/од 100

ромин/од 420 =CTd

D = 100 ширхэг гэвэл

3 2.702 =мин/нэгж 4.2

мин/нэгж 11.35 =Nmin

23

ЖИШЭЭ

А 1 2 4 3 B

0.19=100/ннэгж(3)(4.2м3)

мин/нэгж 11.35=E

BD = 100 – 90.1=9.9

B 1 2 3 4 Үйлдвэрийн дотоод нэгж хэсэг, тоног төхөөрөмжийн...

Documents

Transcript of B 1 2 3 4 Үйлдвэрийн дотоод нэгж хэсэг, тоног төхөөрөмжийн...