Үйлдвэрлэлийн хүчин чадал (Capacity Planning) · төлөвлөлт -...

Үйлдвэрлэлийн хүчин чадал(Capacity Planning)

Үйлдвэрлэлийн менежмент – 1APM 261

Лекц №10

Д.Кадирбек, МВАХААИС, ЭЗБС, Менежментийн тэнхим, №217kadirbyek.weebly.com, [email protected]

Copyright by KADIRBYEK, D., MULS 1

1. Хүчин чадал, түүний үзүүлэлтүүд

• Хүчин чадал (capacity) – Стратегийн шинжтэй шийдвэр


Үе шат Хүчин чадлыг өөрчлөх/сайжруулах, ашиглах боломж

Урт хугацааны

төлөвлөлт

- Дотоод нэгж, хэсгийг

зохион байгуулах

- Тоног төхөөрөмж сонгох,

суурилуулах

Боломжгүй

Дунд хугацааны

төлөвлөлт

(нэгтгэсэн

төлөвлөлт)

- Гэрээ, хэлцлүүд хийх

- Тоног төхөөрөмж нэмж

суурилуулах

- Бага хэмжээний өөрчлөлт

хийх

- Хүний нөөцийг

бүрдүүлэх, өөрчлөх

- Бараа материалын

нөөцийг татан авах,

ашиглах

Богино хугацааны

төлөвлөлт (ажлын

хуваарь)

Боломжгүй

- Ажлыг хуваарилах,

хуваарь хийх

- Тоног төхөөрөмжийн

байршлыг өөрчлөх

Шинэчлэх, сайжруулах Ашиглах


• Хүчин чадал (capacity)

• Орцоор – түүхий эд, материал талаас

• Гарцаар – эцсийн бүтээгдэхүүн талаас

• Хүчин чадлын үзүүлэлтүүд

• Төслийн (design) хүчин чадал

• Үр ашгийн (effective) хүчин чадал

• Бодит хүчин чадал (actual output)

• Хүчин чадал ашиглалт

• Хүчин чадал ашиглалтын төвшин (utilization)

• Хүчин чадал ашиглалтын үр ашиг (efficiency)



• Хүчин чадал ашиглалтын төвшин, үр ашиг

Cushion = 1 – utilization = 1 – average


AO Actual outputEfficiency = =

EC Effective capacity

AO Actual outputUtilization = =

DC Design capacity

Урт хугацаандБогино хугацаанд

2. Хүчин чадал ашиглалтын стратегиуд

• Хүчин чадал ашиглалтыг нэмэгдүүлэх боломжууд

• Эрэлтийг таамаглал

• Технологи ба хүчин чадал өөрчлөлт

• Үйлдвэрлэлийн оновчтой хэмжээ

• Процессын уян хатан байдал, өөрчлөлт

• Хүчин чадал ашиглалтыг нэмэгдүүлэх

• Эрэлт илүүдэх тохиолдол

• Эрэлт хомсдох тохиолдол

• Эрэлт тогтворгүй байх тохиолдол (улирлын нөлөө)



• Хүчин чадал ашиглалтыг нэмэгдүүлэх


10 20 30

Өрөөний тоо

Нэг

жи

йн

ху

вьса

х з

ард

ал

10 өрөөтэй 20 өрөөтэй 30 өрөөтэй

Үр ашигтай (P) Үр ашиггүй (FC)

Замын дагуух дэн буудлын хүчин чадал


• Манлайлах стратеги (proactive strategy)


Хугацаа

Үй

лд

вэр

лэл

Хүчин чадал

Илүүдэл хүчин чадал

Эрэлт


• Хоёрдмол стратеги (neutral strategy)


Хугацаа

Үй

лд

вэр

лэл


Эрэлт


• Хоцрох стратеги (reactive strategy)


Хугацаа

Үй

лд

вэр

лэл


Илүүдэл эрэлт

Эрэлт

3. Хүчин чадалд нөлөөлөх хүчин зүйлс

• Дотоод нэгж, хэсэг, тоног төхөөрмжийн ашиглалт

• Шугамын зохион байгуулалт

• Тоног төхөөрөмжийн зохион байгуулалт

• Тоног төхөөрөмжийн ашиглалт, эдврэл, саатал

• Технологи

• Хүний нөөцийн ашиглалт

• Хөдөлмөрийн хуваарь

• Мэдлэг, чадвар

• Дадлага, туршлага

• Цалин, урамшуулал

• Ажлын цаг ашиглалт

• Ажлын байрны нөхцөл


3. Хүчин чадалд нөлөөлөх хүчин зүйлс

• Түүхий эд, материалын нөөц• Материалын нөөцийн удирдлага

• Түүхий эд, материалын чанар

• Нийлүүлэгчийн байршил

• Агуулахын багтаамж, шаардлага хангасан байдал

• Үйл ажиллагааны хүчин зүйлс

• Бүтээгдэхүүний чанарын менежмент

• Үйл ажиллагааны төлөвлөгөө, хяналт


4. Хүчин чадал төлөвлөлт

1. Эрэлтийг оновчтой таамаглах• Бүтээгдэхүүн тус бүрээр эрэлтийг таамаглах

• Үйлдвэрлэлийн шугам тус бүрээр үйлдвэрлэлийн хэмжээгтаамаглах

• Шугам тус бүрийн үйлдвэрлэлд шаардагдах хөдөлмөр,тоног төхөөрөмжийн хэрэгцээг төлөвлөх

• Шугам тус бүрээр шаардагдах түүхий эд, материалынхэрэгцээг төлөвлөх

• Бэлэн байгаа хөдөлмөр, тоног төхөөрөмж, түүхий эдматериалын нөөцийн хэмжээг гаргах замаар шинээр нэмжажиллуулах хөдөлмөр, тоног төхөөрөмж, худалдан авахтүүхий эд материалын тооцоог гаргах

2. Хугарлын цэгийн шинжилгээ хийх• Бүтээгдэхүүний нэгжээр

• ОрлогоорCopyright by KADIRBYEK, D., MULS 12


3. Шийдвэрийн модны аргыг ашиглах• Хөрөнгө оруулалтын шийдвэр гаргахад шаардагдах

мэдээллийг цуглуулна, үүнд:

• Хувилбаруудын хүчин чадлын үзүүлэлтүүд

• Хувилбаруудын хүлээгдэж буй эрэлтийн хэмжээ буюу борлуулалт

• Хувилбаруудын хэрэгжиж болохуйц магадлалыг тодорхойлох

• Шийдвэрийн модыг зурна

• Хүлээгдэж буй өгөөжийг тодорхойлно:

•𝐸𝑉 = 𝑛=1𝑛 𝐵𝑖 ∙ 𝑝𝑖

• Хүлээгдэж буй өгөөжийг хувилбар тус бүрээр тооцно:

• Хувилбаруудыг харьцуулж, өгөөж өндөртэй хувилбарыгсонгоно



3. Шийдвэрийн модны аргыг ашиглах



4. Гаднаас худалдан авах, өөрөө үйлдврлэх талааршийдвэр гаргах

• Эрэлт хүчин чадлаас хэтэрсэн буюу зах зээлд хомсдол бийболсон үед

• Бусад байгууллагын зарим эд анги, бүтээгдэхүүний захзээлд борлуулж үнэ тухайн байгууллагын үйлдвэрлэсэнзардлаас хямд байх тохиолдолд

• Бусад байгууллагын зарим эд анги, бүтээгдэхүүний чанартухайн байгууллагын үйлдвэрлэсэн эд анги,бүтээгдэхүүнээс чанартай байх тохиолдолд


mb

bm

AVCAVC

FCFCQ

*


4. Гаднаас худалдан авах, өөрөө үйлдврлэх талааршийдвэр гаргах


Q

TCTCb

TCm

Q*

→ Үйлдвэрлэх←Худалдан авах


• Хүчин чадлын стратеги боловсруулах• Хүчин чадлын харьцаа (Capacity Ratio):

•𝐶𝑅 =𝐶𝑠−𝐶𝑒

𝐶𝑠• 𝐶𝑅 – хүчин чадлын харьцаа

• 𝐶𝑠 – хүчин чадал тасалдлын зардал, нэгж

• 𝐶𝑒 – хүчин чадал илүүдлийн зардал, нэгж

• -0.5-аас +0.5-ын хооронд – хоёрдмол стратеги (neutralstrategy)

• +0.5-аас их – Хоцрох стратеги (reactive strategy)

• -0.5-аас бага – Манлайлах стратеги (proactive strategy)



•Тоног төхөөрөмжийн хэрэгцээг төлөвлөх

1. Үйлдвэрлэлийн нийт цаг тодорхойлох

T = D(tp + ts) + d*tb

D = Үйлдвэрлэх бүтээгдэхүүний хэмжээ буюу эрэлтийн хэмжээ

tp = Нэгж бүтээгдэхүүнийг үйлдвэрлэхэд зарцуулах цаг

ts = Нэгж бүтээгдэхүүний үйлдвэрлэлийг эхлэх, дуусгахад зарцуулах цаг

d = Багцын тоо

tb = Нэгж багцыг боох, савлахад зарцуулах цаг

d=D/qq = Нэг багцад орох бүтээгдэхүүний хэмжээ



•Тоног төхөөрөмжийн хэрэгцээг төлөвлөх

2. Үйлдвэрлэлийн нийт цаг тодорхойлох

MT=N(1-C)=N*AMT = Нэг машиныг нэг жилд ажиллуулах цаг

C = Ашиглагдаагүй хүчин чадал

A = Ашиглалтын дундаж норм

N = Нэг жилийн нийт ажлын цаг

3. Машины хэрэгцээг тооцох

M=T/MT

M=(T1+T2+…+Tn)/MTT1…Tn = Бүтээгдэхүүн тус бүрийн үйлдвэрлэлийн стандарт цаг



АНХААРАЛ ХАНДУУЛСАНД

БАЯРЛАЛАА

Үйлдвэрлэлийн хүчин чадал (Capacity Planning) · төлөвлөлт -...

Documents

Transcript of Үйлдвэрлэлийн хүчин чадал (Capacity Planning) · төлөвлөлт -...