Azərbaycanın vergi sistemi

Azrbaycann vergi sistemi

(xsusi buraxl)

Azrbaycan Respublikas Vergilr Nazirliyi

Bak-2015

5il1

2

Buraxla msul: Azrbaycan Respublikas Vergilr Nazirliyinin Vergi siyasti v strateji aradrmalar ba idarsi

3

Biz bazar iqtisadiyyatn vergi yolu il tnzimlmliyik

4

Mndricatn sz ................................................................................................................................................................6Azrbaycan Respublikas bard mumi mlumat ........................................................................................ 10Azrbaycan Respublikasnn makroiqtisadi gstricilri ................................................................................ 12Azrbaycan Respublikasnn vergilr zr statistik gstricilri .................................................................... 14Azrbaycan Respublikas Vergilr Nazirliyi ..................................................................................................... 16

mumi mlumat .................................................................................................................................................. 18Vergilr Nazirliyinin strukturu ..............................................................................................................................20Vergilr Nazirliyinin aparatnn strukturu ............................................................................................................ 22Vergilr Nazirliyi yannda Xsusi Rejimli Vergi Xidmti Departamenti ............................................................. 24Vergilr Nazirliyi yannda Vergi Cinaytlrinin btidai Aradrlmas Departamenti .........................................26Vergilr Nazirliyi yannda Bak Vergilr Departamenti .......................................................................................28Vergilr Nazirliyinin razi Vergilr Departamentlri (darlri) .........................................................................30Vergilr Nazirliyinin Tdris Mrkzi ..................................................................................................................... 32Vergilr Nazirliyinin Vergi Apellyasiya uras ...................................................................................................... 33

Azrbaycanda vergi qanunvericiliyi ................................................................................................................ 34Mnft vergisi ....................................................................................................................................................38Fiziki xslrin glir vergisi ..................................................................................................................................48lav dyr vergisi ...............................................................................................................................................58Aksizlr .................................................................................................................................................................62mlak vergisi ........................................................................................................................................................66Torpaq vergisi .......................................................................................................................................................68Yol vergisi ..............................................................................................................................................................69Mdn vergisi ....................................................................................................................................................... 70Sadldirilmi vergi ............................................................................................................................................ 71

nstitusional slahat Proqramlar ..................................................................................................................... 74Azrbaycan Respublikasnda vergi inzibatlnn tkmilldirilmsi Dvlt Proqram (2005-2007) ............. 76Azrbaycan Respublikasnda vergi sisteminin tkmilldirilmsi zr Tdbirlr Plan (2008-2012) ............... 77Vergi qanunvericiliyi v inzibatlnn tkmilldirilmsi zr 2009-2012-ci illr n Strateji Plan ............ 78Vergi orqanlar trfindn vergi dyicilrin gstriln xidmtlrin inkiaf Konsepsiyas (2011-2015) .......79Vergi sisteminin inkiaf zr 2013-2020-ci illr n Strateji Plan ...................................................................80

Elektron xidmtlr v innovativ layihlr ......................................................................................................82Avtomatladrlm Vergi nformasiya Sistemi (AVS) .........................................................................................84Elektron byannam (e-byannam) .................................................................................................................86Sahibkarlq faliyyti subyektlrinin bir pncr prinsipi zr qeydiyyat ....................................................88DV-nin depozit hesab .......................................................................................................................................90Banklarla onlayn inteqrasiya ...............................................................................................................................92

5

Elektron vergi hesab-fakturalar ..........................................................................................................................94Elektron msafdn trm qurular (GPRS sistemi) ......................................................................................95Onlayn kargzarlq ...............................................................................................................................................96Frdi sahibkarlarn v kommersiya hquqi xslrin onlayn qeydiyyat ..........................................................97Vergilrin elektron qaydada dnii ...................................................................................................................98Elektron audit (e-audit) ...................................................................................................................................... 100Sertifikat Xidmti Mrkzi (Asan mza) ............................................................................................................ 102Vergi Partnyorluu Sazii ................................................................................................................................... 104Vergilr Nazirliyinin elektron kitabxanas (e-kitabxana) .................................................................................. 106Beynlxalq Vergi nformasiya Platformas (BVP) ............................................................................................. 108

Mlumatlandrma vasitlri v xidmt kanallar ..........................................................................................110Vergilr Nazirliyinin nternet shifsi .................................................................................................................113195 ar Mrkzi ................................................................................................................................................114Vergi dyicilrin xidmt mrkzlri ...............................................................................................................116Vergilr Nazirliyinin Vergi dyicilrin Xidmt Mrkzi ..................................................................................118Maariflndirm tdbirlri ...................................................................................................................................119

Azrbaycanda vergi inzibatl ................................................................................................................... 120Beynlxalq mkdalq ................................................................................................................................. 122

Azrbaycan Respublikasnn ikiqat vergitutmann aradan qaldrlmasna dair beynlxalq mqavillri ..... 124Avropa ttifaq ..................................................................................................................................................... 126Beynlxalq Valyuta Fondu ................................................................................................................................. 134Dnya Bank ....................................................................................................................................................... 136Beynlxalq Maliyy Korporasiyas..................................................................................................................... 138qtisadi mkdalq v nkiaf Tkilat ............................................................................................................ 140Avropadaxili Vergi Administrasiyalar Tkilat ................................................................................................. 142AB-n Beynlxalq nkiaf Agentliyi .................................................................................................................. 144AB Xzindarlq Departamenti ........................................................................................................................ 146Beynlxalq Antikorrupsiya Akademiyas .......................................................................................................... 148Avropa Kommersiya Qeydiyyatlarnn Forumu .............................................................................................. 150MDB itiraks olan dvltlrin Vergi xidmtlri rhbrlrinin Koordinasiya uras ......................................152MDB itiraks olan dvltlrin Vergi (maliyy) thqiqatlar orqanlar rhbrlrinin Koordinasiya uras ... 154

Azrbaycan iqtisadiyyat qlobal indekslrd ................................................................................................ 156Doing Business Hesabat ................................................................................................................................ 158Qlobal Rqabtlilik Hesabat.............................................................................................................................. 162Qloballama ndeksi ........................................................................................................................................... 164qtisadi Azadlq ndeksi ...................................................................................................................................... 166

6

Hrmtli oxucular!

Tmli Azrbaycan xalqnn mummilli lideri Heydr liyev trfindn qoyulmu v mhtrm Prezidentimiz cnab lham liyevin rhbrliyi altnda hyata keiriln iqtisadi inkiaf strategiyasnn trkib hisssi olaraq vergi sisteminin tkmilldirilmsi v modernldirilmsi prosesi bu gn d yksk dinamizml davam edir.

tn dvr nzr salsaq grrik ki, mstqil Azrbaycan Respublikasnn vergi sistemi qsa, lakin zngin bir tarixi inkiaf yolu kemidir.

Vergilr Nazirliyinin yaradlmasndan tn 15 il zaman etibaril byk bir dvr olmasa da, bu mddt rzind irimiqyasl konsepsiya, strategiya v proqramlar qbul edilmi, beynlxalq mkdalq rivsind n qabaq-cl beynlxalq tcrblr yrnilrk milli vergi sistemind smrli ttbiq edilmi, institusional potensialn gclndirilmsi, vergi qanunvericiliyi v inzibatlnn tkmilldirilmsi sahsind mhm nailiyytlr ld edilmidir.

Geni oxucu ktlsi n nzrd tutulmu icmal hesabat vergi sistemind son 15 ild hyata keirilmi is-lahatlarn qsa tarixini, ld olunmu nticlrin tsvirini vermkl yana, hm d Azrbaycann masir vergi sisteminin mvcud vziyytini, vergi xidmtind ttbiq olunan elektron xidmtlr v innovativ layihlri, vergi mnasibtlrinin tnzimlnmsinin hquqi bazasn trafl izah edir.

lknin iqtisadi inkiaf istiqamtind mhm amil hesab olunan rqabt qabilliyytli iqtisadi sistemin for-malamas yalnz smrli vergi siyastinin, tkmil qanunvericiliyin v lverili vergi mhitinin yaradlmas il mmkndr. Bu baxmdan icmal hesabatda vergi sisteminin inkiaf istiqamtlri v prioritetlri bard d mlumatlar z ksini tapmdr. Vergi sisteminin innovasiyalar sasnda inkiaf, beynlxalq layihlrd fal itirak v qlobal tbbslr qoulmas, sahibkarlq subyektlri il partnyorluq laqlrinin qurulmas v kor-porativ mletmnin daha da gclndirilmsi qarda duran strateji vziflrdndir.

midvarq ki, Azrbaycan Respublikas Vergilr Nazirliyinin yaradlmasnn 15 illiyi mnasibtil nr olunan bu icmal hesabatda ks etdiriln mlumatlar Sizd byk maraq douracaq v Azrbaycann vergi sistemi il tanlnza z thfsini verckdir.

Fazil Mmmdov,Azrbaycan Respublikasnn vergilr naziri

8

Trk y

9

Maraql faktlar: Azrbaycan 1991-ci ilin dekabr ayndan slam Konfrans Tkilatnn (hazrda slam mkdalq Tkilat), 2 mart 1992-ci ildn BMT-nin, 1993-c ildn MDB-nin, 2001-ci ildn Avropa urasnn zvdr. 10 oktyabr 1997-ci ild Grcstan, Ukrayna, Azrbaycan v Mol-dova prezi dentlri Demokratiya v qtisadi nkiaf namin Tkilat - GUAM-n yaradlmas bard qrar vermilr.

11

Azrbaycan RespublikasPaytaxt: Bak hri (2199,1 min nfr) (01.10.2014)razi: 86,6 min kv. km (quru razisi 82,6 min kv. km, su razisi 4,0 min kv. km)Srhdlrin mumi uzunluu: 2 657 km (Rusiya 390 km, ran 765 km, Grcstan 480 km, Trkiy 15 km, Ermnistan 1007 km)halinin say: 9 564,4 min nfr (01.10.2014)halinin sxl: 108 nfr/km2halinin etnik trkibi: azrbaycanllar 91,6%, lzgilr 2%, ruslar 1,3%, avarlar 0,6%, trklr 0,4%, digr 4,1% (2009-cu ild halinin siyahya alnmas statistikasna sasn)Rsmi dvlt dili: Azrbaycan diliDvlt quruluu: Unitar (66 rayon, respublika tabeli 11 hr)Respublika tabeli hrlr: Bak, Gnc, Sumqayt, Mingevir, irvan, ki, Xankndi, Yevlax, Lnkran, Naftalan, uaDvlt idarilik formas: RespublikaPul vahidi: Azrbaycan manat (15.08.1992-ci il tarixdn)Din: mslman 93,4%, rus ortodoks 2,3%, digr 4,3% ri hrlr: Sumqayt (332,0 min nfr), Gnc (326,0 min nfr), Mingevir (101,3 min nfr), Naxvan (90,1 min nfr)Urbanizasiya: 53,6%llik urbanizasiya drcsi: 1,64%

12

DM (nominal): 75,2 mlrd. AB dollarDM-in real artm: 2,8%Adambana dn DM: 7 985,9 AB dollarDvlt bdcsinin glirlri: 23,5 mlrd. AB dollarDvlt bdcsinin xrclri: 23,8 mlrd. AB dollarnflyasiya: 1,4%sizlik sviyysi: 4,9%Xarici birbaa investisiyalar: 11,0 mlrd. AB dollarAzrbaycana investisiya qoymu sas lklr: Birlmi Krallq, AB, Norve, Yaponiya, Trkiy, exiya,

Fransa, RusiyaAzrbaycann investisiya qoyduu sas lklr: Trkiy, Birlmi Krallq, Latviya, Ukrayna, Qazaxstan,

Grcstan, Rusiya, B, Niderland, sverValyuta ehtiyatlar: 51,4 mlrd. AB dollarDvlt borcunun DM- nisbti: 9,0%Minimum aylq mk haqq: Azrbaycan Respublikas Prezidentinin 31.08.2013-c il tarixli Srncamna

sasn Respublika zr minimum aylq mk haqqnn mbli 2013-c il sentyabrn 1-dn 105 manat (134,0 AB dollar) myyn edilmidir.

Mnb: Azrbaycan Dvlt Statistika Komitsi

Azrbaycan Respublikasnn makroiqtisadi gstricilri, 2014-c il

13

Maraql faktlar: Azrbaycan manat 15 avqust 1992-ci ild dvriyyy buraxlmdr. Azrbaycan Respublikas Preziden-ti trfindn 7 fevral 2005-ci il tarixd Azrbaycan Respublikasnda pul nianlarnn nominal dyrinin v qiymtlr miqyasnn dyidirilmsi (denominasiyas) haqqnda imzalanm frmana uyun olaraq 2006-c il yanvarn 1-dn etibarn yeni nsil pul nianlar dvriyyy buraxlmdr. Azrbaycan valyuta ehtiyatlarnn DM- nisbtin gr (68,4%) dnyada ilk 15 lk srasndadr. 05.01.2015-ci il tarixin Azrbaycan manatnn (AZN) sas dnya lklri valyutalarna nisbti aa-dak kimi olmudur:

1 avro () = 0,9367 manat (M)1 AB dollar ($) = 0,7844 manat (M)1 B.Britaniya funt sterlinqi () = 1,1991 manat (M)

Azrbaycann snaye xritsi

naat materiallar istehsal

pk

Emaledici snaye

14

2005-2014-c illrd Azrbaycanda sas vergi nvlri zr vergi daxilolmalarnn dinamikas (mln. manat)

mumi vergi daxilolmalar: 9,1 mlrd. AB dollar (o cmldn birbaa vergilr 52,7%, dolay vergilr 39,2% v digr dnilr 8,1%)

Vergi daxilolmalarnn DM- nisbti: 12,1% (o cmldn birbaa vergilr 6,4%, dolay vergilr 4,7% v digr dnilr 1,0%)

Vergi dyicilrinin say: 609,7 minDV dyicilrinin xsusi kisi: 3,9%Vergi dyicilrinin halinin saynda xsusi kisi: 6,4%1 vergi dyicisin dn dnilmi vergi: 14,9 min AB dollarVergi mkdalarnn say: 2 310 nfr1 vergi mkdana dn:

- vergi dyicilrinin say: 264- vergi daxilolmalarnn mbli: 3,9 mln. AB dollar

Azrbaycan Respublikasnn vergilr zr statistik gstricilri, 2014-c il

2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014

4000

5000

6000

7000

1000

2000

3000

4000

0

1000

1427,7

284,2

359,5

489,7330,5

588,6

2457,7

644,11180,3 1271,5 1387,7

1483,6 1723,9

2374,8

859,7

512,0

1193,61041,5

740,3

980,2

2302,9

2048,7

2252,0

813,0

454,6

1022,3

2134,0

715,7

417,4

817,1

1429,9

590,2

452,0

549,2

1329,2

581,9

417,4

604,6

1135,6

2862,3

627,2

395,7674,6

407,3

1373,5

386,5

319,2357,0346,1

2690,8

4510,6

5695,4

4113,44292,8

5471,9

6025,56664,0

7113,6

Digr daxilolmalar Aksizlr Fiziki xslrin glir vergisi

Mnft vergisi DV Cmi

15

mumi vergi daxilolmalar v qeyri-dvlt sektoru zr vergi daxilolmalarnn dinamikas (mln. manat)

Maraql fakt: Azrbaycan Respublikas Vergilr Nazirliyi mrkzi icra hakimiyyti orqan ola-raq mstqil faliyyt gstrir v Dvlt bdcsinin vergi daxilolmalarn tmin edir. Hminin, Azrbaycanda sosial sorta ayrmalar Dvlt Sosial Mdafi Fondu, gmrk dnilri is Dvlt Gmrk Komitsi trfindn toplanr.

Qeyri-dvlt sektoru zr vergi daxilolmalarmumi vergi daxilolmalar71

13,6

5007

,3

17


18

Vergi xidmti hquqi v fiziki xslr trfindn vergi qanunvericiliyin v dvlt qiymt intizamna riayt olunmasna dvlt nzartinin tmin edilmsi mqsdil 1990-c ilin iyul aynda Maliyy Nazirliyinin trkibind yaradlmdr.

Sonradan, 1991-ci ilin oktyabrnda vergi qanunvericiliyin riayt olunmasna nzart sisteminin tkmilldirilmsi, bu sahd dvlt vergi xidmtinin rolunun gclndirilmsi, onun mstqil faliyytinin v nzart ilrinin obyektivliyinin tmin edilmsi mqsdil bu xidmt Maliyy Nazirliyinin trkibindn -xarlm v mstqil orqan, Azrbaycan Respublikas Ba Dvlt Vergi Mfttiliyi kimi faliyyt gstrmy balamdr.

Azrbaycan Respublikas Prezidentinin 11 fevral 2000-ci il tarixli Frman il Ba Dvlt Vergi Mfttiliyi lv edilmi, onun bazasnda lkd dvltin vergi siyastinin hyata keirilmsini, dvlt bdcsin vergilrin v digr daxilolmalarn vaxtnda v tam ylmasn tmin edn v bu sahd dvlt nzartini hyata keirn mrkzi icra hakimiyyti orqan Vergilr Nazirliyi yaradlmdr.

2015-ci ilin Dvlt bdcsinin proqnozunda qeyri-neft sektoru zr daxilolmalarn dvlt orqanlar zr pay

Maraql fakt: Dvlt bdcsinin qeyri-neft glirlrinin 71%-ni Vergilr Nazirliyi tmin edir. Hmin gstrici 2000-ci ill mqayisd 12 bnd artmdr.

Vergilr Nazirliyi Dvlt Gmrk Komitsi Digr


mumi mlumat

19

Dvlt maliyy mnasibtlrinin subyektlri

Maliyy Nazirliyi Vergilr Nazirliyi

Dvlt Gmrk Komitsi Dvlt Sosial Mdafi Fondu

Azrbaycan Respublikasnda maliyy siyastinin hyata keirilmsi v dvlt

maliyysinin idar olunmas

Vahid maliyy v bdc siyasti rivsind dvlt vergi siyastinin hyata keirilmsi,

dvlt bdcsin vergilrin v digr daxilolmalarn vaxtnda v tam ylmas, bu

sahd dvlt nzartinin aparlmas

Gmrk ii sahsind dvlt siyastinin v tnzimlnmsinin hyata keirilmsi, gmrk rsumlarnn, mvafiq vergilrin

v dvlt rsumunun vaxtnda v tam hcmd dvlt bdcsin krlmsinin tmin edilmsi

Azrbaycan Respublikasnda mcburi dvlt sosial sortas, mk pensiyalar

sahsind idaretmnin hyata keirilmsi v mcburi dvlt sosial sorta haqlarnn

toplanmasnn tkil edilmsi


20

Vergi administrasiyas haqqnda mumi mlumat: Mrkzi icra hakimiyyti orqan olan Vergilr Nazirliyi z faliyytini yerli dvlt hakimiyyti orqanlarn-

dan asl olmayaraq mstqil hyata keirmkl, vergilrin tam v vaxtnda ylmasn tmin edir.Vergilr Nazirliyinin strukturuna Vergilr Nazirliyinin aparat, Vergilr Nazirliyi yannda 3 Departament,

3 razi Vergilr Departamenti, 9 razi Vergilr darsi, 10 Rayon Vergilr bsi daxildir. Rayon Vergilr blri Azrbaycann ermni silahl qvvlri trfindn ial olunmu 10 rayon razilrin aid olduun-dan onlar z funksiyasn normal hyata keir bilmirlr.

Vergilr Nazirliyinin Tdris Mrkzi Vergilr Nazirliyinin strukturuna daxil olmayan, tabeliyind olan qu-rum hesab olunur.

Naxvan Muxtar Respublikasnda ayrca olaraq Naxvan MR Vergilr Nazirliyi faliyyt gstrir.Administrasiyann institusional formas: Mstqil kild faliyyt gstrir.Administrasiyann tkilati faliyyt formas: Funksional kriteriya zr tkil olunmudur.Vergi administrasiyas trfindn idar olunan sas vergilr: Glir vergisi, mnft vergisi, DV,

aksizlr, hquqi xslrin mlak vergisi v torpaq vergisi, mdn vergisi, sadldirilmi vergi, yol vergisi.Vergi administrasiyasnn hyata keirdiyi qeyri-vergi funksiyas: Kommersiya hquqi xslrinin

dvlt qeydiyyat.Administrativ xrclrin vergi daxilolmalarna nisbti: 0,3% (bdcdnknar fond nzr alnmaqla 0,8 %)Vergi mkdalarnn say: 2 310 nfrVergi mkdalarnn saynda qadnlarn xsusi kisi: 10,22%Vergi mkdalarnn ya kateqoriyalar zr blgs:29 yaa qdr 28,7% 30-49 ya 45,9% 50-59 ya 21,1% 60 yadan artq 4,3%

Vergi mkdalarnn funksional sahlr zr xsusi kisi (05.01.2015): Audit 22,4% Byannam 11,01% Vergi borclar 8,65% Vergi dyicilrin xidmt 8,5% Hquq 3,5% Operativ nzart 16,18%Qeydiyyat-uot 5,76% Koordinasiya 4,7%Digr 19,3%

Qeyd: 1991-1994-c illr rzind Ermnistann iallq siyasti nticsind Azrbaycann 10 rayonu ermni silahl qvvlri trfindn ial edilmidir. Hazrda ial altnda olan rayonlarn - Adam, Cbrayl, Fzuli, Klbcr, Xocal, Xocavnd, Qubadl, ua, Lan, Zngilan rayonlarnn 10 vergilr blri - faktiki olaraq z faliyytlrini aid olduqlar razilrd qura bilmirlr.


Vergilr Nazirliyinin strukturu

21

01.01.2015-ci il tarix

Naxvan MRVergilr Nazirliyi

al altnda olan rayonlar zr 10 rayon

vergilr blri

Bak Vergilr Departamenti

6 saylV

5 saylV

8 saylV

9 saylV

4 saylV

2 saylVD

3 saylV

10 saylV

11 saylVD12 sayl

VD

14 saylV

13 saylV

Azrbaycan Respublikas Vergilr Nazirliyinin strukturu


Vergilr Nazirliyinin

aparat

Xsusi Rejimli Vergi Xidmti Departamenti

(XRVXD)

Vergi Cinaytlrinin btidai Aradrlmas

Departamenti(VCAD)

Bak Vergilr Departamenti

(BVD)

Tdris Mrkzi

Naxvan MR Vergilr Nazirliyi

razi Vergilr Departamentlri

(3 VD)

razi Vergilr darlri

(9 V)

Rayon Vergilr blri

(10 rayon vergilr blri)

Qeyd: Vergilr Nazirliyinin aparat, XRVXD, VCAD v BVD respublikann paytaxt Bak hrind yerlir.


22

Vergi orqanlarnda i qbulla laqdar keirilmi msabiqlr dair mlumat

Maraql fakt: Azrbaycan Respublikas Prezidentinin 15 aprel 2005-ci il tarixli Frman il tsdiq edilmi Dvlt vergi orqanlarna i qbul olunmaq n namizdlrin msabiqsinin keirilmsi haqqnda sasnam zr 2005-2014-c illr rzind 1 545 namizd test im-tahanndan mvffqiyytl kemi, onlardan 1 130 namizd msahib mrhlsindn d uurla kemi v onlarn 93,5%-i vergi orqanlarnda il tmin olunmudur.

Vergilr Nazirliyi yaradldqdan sonra Vergilr Nazirliyinin aparatnda bir sra islahatlar aparlmdr. Vergilr nazirinin 14 dekabr 2000-ci il tarixli mri il tsdiqlnn yeni struktur bazar mnasibtlri raitind qar-da duran vziflrin yerin yetirilmsi sahsind aparatn funksional faliyytini daha da gclndirmy imkan vermidir. Nvbti mrhl yeni yaradlan strukturun faliyytinin dzgn tkilindn, struktur blmlrinin iinin sistemldirilmsindn v smrliliyinin artrlmasndan ibart olmudur.

Hazrda Vergilr Nazirliyinin aparat masir idaretm metodlarna saslanan struktura malik olub, Na-zirliyin Aparat, 6 ba idar, 5 idar, 4 b, 1 blm, mavir xidmti b v blmlrindn ibartdir. Na-zirliyin struktur vahid v blmlri nazir, nazirin birinci mavini v nazirin mavinlrinin kuratorluu altnda faliyyt gstrirlr.

Bundan lav, vergilr nazirinin ayr-ayr funksional sahlr zr 10 maviri vardr. Mvafiq funksional sahlr nzarti hyata keirmk n mavir xidmti blri v ya blmlri faliyyt gstrir.

Vergilr Nazirliyinin aparatnn mkdalarnn say: 330 nfr

392

619 423

272

860

1658 1620

2138

1931

120 18 50 46 107

297 290

541

76

76 18 50 46 106 260 226

290

58

74 18 50 44 102

254 209 250 55

0

500

1000

1500

2000

2500

2005 2006 2007 2008-1 2008- 009 2011 201 014

S

Msabiq

2 2 2 2


Vergilr Nazirliyinin aparatnn strukturu

23

Vergilr Nazirliyinin sas funksiyalar:- Vergi siyastinin tkmilldirilmsi haqqnda tkliflr hazrlayr;- Vergi mnasibtlrini tnzimlyn qanunvericilik aktlarnn layihlrinin hazrlanmasnda itirak edir;- Vergi qanunvericiliyin riayt olunmasn, dvlt vergilrinin v ona hval edilmi digr daxilolmalarn

dzgn hesablanmasn, vaxtnda v tam mbld dvlt bdcsin krlmsi il bal dvlt vergi orqanlarnn iini tkil edir;

- Dvlt bdcsinin vergilr zr daxilolma proqnozunun hazrlanmasnda itirak edir;- Vergi qanunvericiliyin riayt olunmasn tmin edn tdbirlr hazrlayr v hyata keirir;- Hesablanm v tyinat zr daxil olmu vergilrin uotunu aparr v bu bard aidiyyti zr mlumat

verir;- Kommersiya hquqi xslrin, xarici kommersiya hquqi xslrin filial v nmayndliklrinin dvlt

qeydiyyatn hyata keirir v dvlt reyestrini aparr v bununla bal mlumatlar mvafiq istisnalarla aidiyyti dvlt orqanlarna gndrir;

- Qanunvericiliy uyun olaraq cinayt ilri zr thqiqat, istintaq aparr v mliyyat-axtar faliyytini hyata keirir;

- Dvlt vergi orqanlarnn vahid avtomatladrlm mlumat sisteminin yaradlmasn tmin edir;- ikaytlr baxlmasn tmin edir, vergi dyicilrinin hquqlarnn v qanuni mnafelrinin pozulma-

sn douran sbb v raitin aradan qaldrlmas n tdbirlr grr;- ikaytverm zr vergi dyicilrinin z hquqlarn gerkldirmsin rait yaradr.



Azrbaycan Respublikas Vergilr Nazirliyinin aparatnn strukturu

Azrbaycan Respublikas Vergilr Naziri

Mavir xidmti b v blmlri

Vergilr nazirinin birinci mavini

Vergi siyasti v strateji aradrmalar

ba idarsi

Vergi dyicilrin xidmt ba idarsi

Operativ nzart idarsi

Vergi auditi ba idarsi

Vergilr nazirinin mavini

qtisadi thlil v sahib kar lq

subyektlrinin dvlt qeydiyyat ba idarsi

Maliyy-tsrrfat idarsi

Hquq ba idarsi


Nazirliyin Aparat

Vergi borclarnn alnmas iinin tkili idarsi

Daxili thlksizlik ba idarsi


Beynlxalq mnasibtlr idarsi

nsan resurslar idarsi

Vergilr nazirinin mavirlri Vergi Apellyasiya uras

Maliyy institutlarnda vergi monitorinqi bsi

nformasiya texnologiyalar v proq-

ram tminat bsi

Mhasibat uotu bsi

Xsusi ilr zr blm

Analitik-informasiya bsi

24

Dvlt bdcsin vergi daxilolmalar zr nzrd tutulmu proqnoz taprqlarn yerin yetirilmsini srtlndirmk v bu sahd nzarti gclndirmk, iri vergi dyicilri il iin tkilind sistemliyi, evikliyi, koordinasyan tmin etmk mqsdil, elc d Beynlxalq Valyuta Fondunun tvsiylrini nzr alaraq 6 avqust 2001-ci il tarixd nazirliyin ri vergi dyicilri v xsusi vergi rejimli mssislrl i zr Ba darsi v onun 13 yerli vergilr idarlrind olan blrinin bazasnda Vergilr Nazirliyi yannda ri Vergi dyicilri il zr Departament yaradlmdr.

Xidmt gstrdiyi vergi dyicilrinin faliyyt xsusiyytlri bu sahd xsusi vergi xidmtinin ttbiqini zruri etdiyindn Departament 2007-ci ild Xsusi Rejimli Vergi Xidmti Departamenti adlandrlmdr. Vergilr Nazirliyinin xtti il ylan vergilrin sas hisssi Departament trfindn tmin edilir.

Departamentin mkdalarnn say: 114 nfrri vergi dyicilrinin myynldirm kriteriyalar:1. vvlki 3 ilin hr birind mlkiyytind olan sas vsaitlrinin ilin sonuna qalq dyri 2,5 mln. manat-

dan v vvlki 3 il zr orta illik dvriyysi (DV-siz) 1,25 mln. manatdan ox olduqda;2. son 3 vergi ili rzind Vergi Mcllsi il myyn edilmi btn vergi v vergi olmayan digr dnilrin

hesablanm mbli hr il n 0,5 mln. manatdan ox olduqda;3. Azrbaycan Respublikasnn qanunlarna uyun olaraq tbii inhisarlara v ya bazarda hkmran mvqe

tutan subyektlr aid olunan vergi dyicilri, o cmldn onlarn Azrbaycan Respublikasnn rezidenti olan trm tsrrfat cmiyytlri.

XRVXD-d qeydiyyatda olan iri vergi dyicilrinin say: 497XRVXD-d qeydiyyatda olan xsusi vergi rejimli vergi dyicilrinin say: 272XRVXD-nin sas vziflri:- iri vergi dyicilri v xsusi vergi rejimli mssislrin mrkzldirilmi uotunu aparmaq, onlar

trfindn vergilrin dzgn hesablanmasna, vaxtnda v tam hcmd dvlt bdcsin dnilmsin n-zarti tmin etmk;

- hesablanm v daxil olmu vergilrin, o cmldn digr dnilrin uotunu aparmaq, hmin mlumatlarn vergi dyicilrinin uot-mlumat bazasna ilnilmsini tmin etmk;

- hasilatn pay blgs haqqnda, sas boru kmri haqqnda v digr bu qbildn olan sazilrin mddalarna uyun olaraq vergilrin ttbiqi v alnmas mexanizmlri haqqnda protokollarn hazrlanmas il laqdar mvafiq tkliflr vermk;

- masir idaretm v audit altlri ttbiq etmkl daltli, evik, effektiv v smrli vergi nzartini hyata keirmk, vergi dyicilri zr vergi hdliklrinin yerin yetirilmsini thlil etmk v s.


Vergilr Nazirliyi yannda Xsusi Rejimli Vergi Xidmti Departamenti

25

Maraql fakt: Xsusi vergi rejimli mssislrin faliyytinin vergi tnzimlnmsi Xzr dnizinin Azrbaycan sektorun-da v Azrbaycan Respublikasnn quru razisindki neft yataqlarnn birg kfiyyat, ilnmsi v hasilatn pay blgs, habel xam neftin sas xrac Boru Kmri v tbii qazn Cnubi Qafqaz Boru Kmri sistemi vasitsi il nql edilmsi haqqnda Sazilr uyun Protokollarla hyata keirilir. mumilikd bu sahd hal-hazrda mxtlif neft v qaz yataqlar zr 22 Sazi faliyyt gstrir.


Departament risi Departament risinin 1-ci

mavini

Departament risinin mavinlri

Audit darsi

ri vergi dyicilrinin auditi bsi

Bank, sorta v digr maliyy qurumlarnn

auditi bsi

E-audit bsi

Xsusi vergi rejimli mssislrin auditi

bsi

qtisadi thlil bsi

Vergi daxilolmalar v vergi dyicilrinin

uotunun tkili bsi

Hquq bsi Xsusi vergi rejimli mssislr zr

byannamlr bsi

Vergi borclar bsi

ri vergi dyicilri zr byannamlr bsi

Vergi dyicilrin xidmt bsi

Koordinasiya bsi

Tsrrfat bsi

Mhasibatlq

Vergilr Nazirliyi yannda Xsusi RejimliVergi Xidmti Departamentinin strukturu


26

Vergi orqanlarnn trkibind thqiqat v istintaq aparan, habel mliyyat-axtar faliyytini hyata keirn qurumun yaradlmas ox byk hmiyyt ksb edirdi. Bununla laqdar, vergidn yaynma il mbariznin smrliliyinin yksldilmsi v bu sahd Vergilr Nazirliyinin slahiyytlrinin artrlmas mqsdil Azrbaycan Respublikas Prezidentinin 2000-ci il 25 avqust tarixli Frman il vergi xidmtin z slahiyytlri daxilind hquq-mhafiz orqan statusu verilmidir.

12 sentyabr 2000-ci il tarixd Hquq mhafiz orqanlar il laqlndirm Ba darsinin bazasnda Vergi cinaytlrinin ibtidai aradrlmas idarsi, sonra is nazirlikd aparlan struktur dyiikliklri il bal 11 iyul 2001-ci il tarixd Vergilr Nazirliyi yannda Vergi Cinaytlrinin btidai Aradrlmas Departamenti yaradl-mdr. Departament qanunvericilikl myyn edilmi qaydada vergi hquqpozmalarna qar mbariz sahsind thqiqat, istintaq v mliyyat-axtar faliyytini hyata keirir.

Departamentin mkdalarnn say: 169 nfrVCAD-n sas vziflri:- Vergilr Nazirliyinin slahiyytlrin aid edilmi cinaytlr haqqnda daxil olan riz, mlumat v materi-

allar qbul edib qeydiyyata almaq v Azrbaycan Respublikasnn cinayt-prosessual qanunvericiliyin m-vafiq olaraq bel cinaytlr zr ilkin yoxlama v ibtidai aradrma aparmaq, mliyyat-axtar faliyytini hyata keirmk v qrar qbul etmk;

- Vergilr Nazirliyinin slahiyytlrin aid edilmi cinaytlri trtmi xslrin msuliyyt clb edilmsi v dvlt bdcsin atas vsaitlrin dnilmsi n tdbirlr grmk;

- Vergilr Nazirliyinin slahiyytlrin aid edilmi cinaytlrl mbariz sahsind vergi orqanlar-nn hquq-mhafiz orqanlar il qarlql laqlndirm faliyytini tkil etmk, hmin laqlrin tkmilldirilmsin dair Vergilr Nazirliyinin rhbrliyin tkliflr vermk;

- ttiham akt trtib edilmi cinayt ilrinin Vergilr Nazirliyinin rhbrliyi vasitsil, mstsna hallarda is Departament trfindn Azrbaycan Respublikasnn Ba Prokurorluuna gndrilmsini tmin etmk v s.


Vergilr Nazirliyi yannda Vergi Cinaytlrinin btidai Aradrlmas Departamenti

27

Maraql fakt: 2014-c il rzind Departamentd icraatda olmu 1393 cinayt iindn 405-nin istintaq tamamlanaraq 125 i 134 nfr xs barsind ittiham akt il aidiyyti zr baxlmas n mhkmlr gndrilmi, 280 iin icraatna xitam verilmidir.


Departament risiDepartament risinin 1-ci maviniDepartament

risinin mavinlri

qtisadi sahd mtkkil cinaytkarla

qar mbariz idarsi stintaq idarsi Mhafiz v xidmt idarsi mliyyat idarsi

Tkilat - analitik bsi Mhasibatlq Kriminalistika v uot blmsi

Thqiqat bsi Tsrrfat bsi Mxfi blm

Vergilr Nazirliyi yannda Vergi Cinaytlrinin btidai Aradrlmas Departamentinin strukturu


28

Vergilr Nazirliyi sistemind aparlm geni struktur islahatlar v ttbiq ediln mtrqqi texnologiyalar vergi xidmtinin btn sahlrind i proseslrinin tam avtomatladrlmasna, vergi inzibatlnn masir tlblr uyun tkmilldirilmsin v yeni keyfiyyt parametrlrinin ttbiqin sbb olmudur.

Struktur islahatlarnn davam olaraq vergi orqanlar trfindn nzart funksiyalarnn hyata keirilmsi mexanizminin masir tlblr uyun daha da tkmilldirilmsi, vergilrin ylmasnda tkilati ilrin gclndirilmsi, halid vergi mdniyyti v intizamnn formaladrlmas sahsind hyata keiriln tdbirlrin smrliliyinin yksldilmsi mqsdi il vergilr nazirinin 26 dekabr 2014-c il tarixli mri il Vergilr Nazirliyi yannda Vergi Auditi Departamenti v Bak hri Vergilr Departamenti lv edilrk on-larn bazasnda Vergilr Nazirliyi yannda Bak Vergilr Departamenti yaradlmdr.

Departamentin mkdalarnn say: 797 nfrDepartamentin sas vziflri:- bdc glirlri zr proqnoz taprqlarn aidiyyti zr yerin yetirilmsini tmin etmk;- Respublika razisind faliyyt gstrn vergi dyicilrind kameral v syyar vergi yoxlamalarn,

operativ vergi nzarti tdbirlrini keirmk;- vergi dyicilri trfindn vergi qanunvericiliyin ml olunmasna, vergilrin dzgn hesablanma-

sna, tam v vaxtnda dnilmsin, habel dvlt rsumlarnn tutulmas v aidiyyti zr dnilmsi vziyytin nzart etmk;

- vergi qanunvericiliyinin pozulmas hallarna dair mlumatlar toplamaq, thlil etmk v qiymtlndir-mk, bel hallarn ba vermsin gtirib xaran sbblrin v raitin aradan qaldrlmas n mvafiq tdbirlr grmk;

- aidiyyti zr keiriln syyar v kameral vergi yoxlamalar, operativ vergi nzarti tdbirlri bard vergi dyicilrinin etirazlar il laqdar onlarn mracitlrin baxmaq, zruri hallarda onlarn qbulunu tkil etmk v mvafiq tdbirlrin grlmsini tmin etmk;

- DV dyicisi kimi qeydiyyata alnan vergi dyicilrinin faliyyt gstricilrini thlil etmk, qarlql mliyyatlarn aradrmaq v vergidn yaynma riski ehtimal olan vergi dyicilrini myynldirmkl mvafiq tdbirlrin grlmsini tmin etmk;

- hesablanm v tyinat zr daxil olmu vergilrin v digr dnilrin uotunu aparmaq v hmin mlumatlarn vergi dyicilrinin uot-mlumat bazasna ilnilmsini tmin etmk;

- kommersiya hquqi xslrinin dvlt qeydiyyatn hyata keirmk, vergi dyicilrinin, onlarn filial-larnn, nmayndliklrinin v ya digr tsrrfat subyektlrinin (obyektlrinin), o cmldn DV dyicisi kimi qeydiyyatdan ken vergi dyicilrinin uotunu aparmaq;

- vergi dyicilrinin mracitlri sasnda Vergi partnyorluu Saziinin balanlmas iini tkil etmk v bu Sazilrl myyn edilmi hdliklr ml edilmsin nzart etmk;

- vergi qanunvericiliyinin ttbiqi sahsind vergi dyicilrinin mlumatlandrlmas v maariflndirilmsi mqsdil mxtlif tdbirlr keirmk;

- vergi dyicilri trfindn dnilmmi vergi borclarnn qanunla myyn edilmi qaydada dvlt bdcsin dnilmsi n mvafiq tdbirlr grmk v s.


Vergilr Nazirliyi yannda Bak Vergilr Departamenti

29


Verg

ilr N

azirl

iyi y

ann

da B

ak V

ergi

lr D

epar

tam

enti

Depa

rtam

ent r

isi

De

part

amen

t r

isin

in m

avi

nlr

iDe

part

amen

t r

isin

in 1

-ci m

avi

ni

ctim

ai ia

sah

si

zr

audi

t ida

rsi

Kom

mer

siya

h

quqi

x

slr

in

dvl

t q

eydi

yyat

id

ars

i

Tm

ir-tik

inti

sah

si

zr

audi

t id

ars

i

Sna

ye v

tik

inti

mat

eria

llarn

n

pra

kn d

sa

t

zr

aud

it id

ars

iVe

rgi

dyi

cil

rin

xidm

t v

u

ot

idar

si

Ths

il, s

hiy

y,

rabi

t, n

qliy

yat

v m

aliy

y

xidm

tl

ri sa

hsi

z

r a

udit

idar

si

Dig

r pr

akn

d

ticar

t s

ahs

i zr

au

dit i

dar

si

Audi

t ida

rsi

Dig

r xid

mt

sa

hl

ri z

r a

udit

idar

si

ste

hsal

sah

si

zr

aud

it id

ars

iB

yann

aml

r

v v

ergi

bo

rcla

rnn

al

nm

as i

dar

si

Topd

an ti

car

t sa

hsi

zr

au

dit

idar

si

Oper

ativ

nz

art

id

ars

i

Verg

i pr

oqno

zlar

nn

v

risk

lrin

thl

ili

idar

si

qtis

adi t

hlil

id

ars

i

Verg

i hd

lik

lrin

in

m

yyn

ld

iril-

m s

i v

icra

sna

n

zar

t ida

rsi

Audi

tin t

hlili

bsi

Hqu

q

bsi

Audi

tin t

kili

bsi

Qar

lql

m

liy

yatla

rn

thl

ili

bs

iX

susi

qr

arla

ra

sas

lana

n au

dit

b

siT

srr

fat

bs

i

Daxi

li n

zar

t

bsi

Koor

dina

siya

bsi

Mh

asib

at u

otu

b

lms

i

01.0

1.201

5-ci

il ta

rix

30

Maraql faktlar: 13.11.2003-c il tarixdk Vergilr Nazirliyinin strukturunda lknin hr bir hr v rayonu zr 62 sayda vergilr idarlri (blri) faliyyt gstrirdi. Struktur islahatlar nticsind regional idarlr yaradlmaqla 12 razi Vergilr darlri formalad. Lakin Azrbaycann ial altnda olan 10 rayonunun vahid razi Vergi darsind birldirilmsi qeyri-mmkn olduundan hmin rayonlar zr islahat aparlmamdr. Hazrda razisi ial altnda olan 10 rayon zr rayon vergilr blri faliyyt gstrir. Regionlarn sosial-iqtisadi inkiaf il laqdar 2013-c ild 2, 11 v 12 sayl razi Vergilr darlrin razi Vergilr Departamenti statusu verilmidir.

Vergilr Nazirliyi yaradldqdan sonra nazirliyin strukturunun funksionalln daha da artrmaq, vergi inzibatln beynlxalq standartlara uyunladrmaq, vergi dyicilrinin mlumatlandrlmasn tmin etmk, tbliat v tviqat iini gclndirmk mqsdil vergilr nazirinin 25 oktyabr 2000-ci il tarixli mri il razi Vergilr darsinin pilot (tcrb) strukturu tsdiq olundu. Yeni struktur tcrbd yoxlanld, onun btn blmlri zr aylq faliyytinin smrliliyini myyn etmk n mvafiq monitorinq keirildi. Pilot strukturun qarya qoyulmu vziflrin icras sahsind smrli olduu nzr alnaraq, vergilr nazirinin 1 dekabr 2000-ci il tarixli mri il yeni strukturun digr rayonlarda da ttbiq edilmsi qrara alnd. 13 noyabr 2003-c il tarixdn hr v rayon Vergilr idarlri (blri) lv edildi. Lv olunmu 62 yerli vergi orqannn vzin respublikann btn regionlarn hat edn 12 yeni razi Vergilr darsi yaradld.

razi Vergilr Departamentlri v razi Vergilr darlrinin mkdalarnn mumi say: 788 nfrVD-lrin (V-lrin) sas vziflri:- vergi dyicilri trfindn Azrbaycan Respublikasnn vergi qanunvericiliyin ml olunmasna,

vergilrin dzgn hesablanmasna, tam v vaxtnda dnilmsin nzart etmk;- vergi dyicilrin onlarn hquq v vziflri bard mlumatlar, habel myyn edilmi hesa-

bat formalarnn doldurulmas, vergilrin hesablanmas v dnilmsi qaydalar bard izahlar vermk;- hesablanm v tyinat zr daxil olmu vergilrin uotunu aparmaq v hmin mlumatlarn vergi

dyicilrinin uot-mlumat bazasna ilnilmsini tmin etmk;- vergi qanunvericiliyinin pozulmas hallarna dair mlumatlar toplamaq, thlil etmk v

qiymtlndirmk, bel hallarn ba vermsin gtirib xaran sbblrin v raitin aradan qaldrlmas n Azrbaycan Respublikasnn Vergilr Nazirliyin tkliflr vermk;

- vergi dyicilrinin, onlarn filiallarnn, nmayndliklrinin v ya digr blmlrinin (obyekt-lrinin), habel nzart-kassa aparatlarnn, o cmldn DV dyicisi kimi qeydiyyatdan ken vergi dyicilrinin uotunu aparmaq;

- qanunla myyn edilmi mddtlrd vergi dyicilri trfindn dnilmmi vergi borclarnn qanunla myyn edilmi qaydada dvlt bdcsin dnilmsi n mvafiq tdbirlr grmk.


razi Vergilr Departamentlri (darlri)

31

Vergilr Nazirliyinin razi Vergilr Departamentlrinin (darlrinin) nmunvi strukturu

Departamentin (darnin) risi

Ba mhasibRis mavinlri

Audit bsi Vergi proqnozlar v risklrin thlili bsiOperativ nzart

bsi

Byannamlrin kameral yoxlanmas

bsi

Qeydiyyat v uot bsi

Vergi borclarnn alnmas bsi

Hquq bsi (blmsi)

Vergi dyicilrin xidmt bsi Koordinasiya bsi


V-lr zr vergi daxilolmalar (mln. manat)


0

200

500

100

400

300

600

2000

40.0 35.1 33.6 37.7 42.3 60.586.6

144.5

313.0 302.0344.8

425.0445.5

539.0591.8

2001 2002 2003 2006 20092004 2007 2010 20122005 2008 2011 2013 2014

32

Maraql faktlar: Vergilr Nazirliyinin Tdris Mrkzinin amax rayonunda yerln yeni inzibati-tdris binas 13 sentyabr 2011-ci il tarixd istifady verilmidir. Binada masir tlblr cavab vern tdris kabinetlri, konfrans zallar, masir kitabxana, idman zallar, yataqxana v yemkxana tlim heytinin v dinlyicilrin istifadsinddir. Vergilr Nazirliyinin Tdris konsepsiyasna uyun olaraq, tlimlrin keyfiyytinin artrlmas v hat dairsinin genilndirilmsi istiqamtind grln tdbirlr nticsind vergi orqan mkdalarnn 2012-ci ild 32,2%-i, 2013-c ild 54,7%-i, 2014-c ild is 63,7%-i tlim proseslrin clb edilmi, il rzind bir vergi iisin dn tlim gnlrinin say 2012-ci ild 3,6 gn/adam, 2013-c ild 4,7 gn/adam, 2014-c ild is 8,6 gn/adam (tn il nisbtn 83% artm) olmudur.

Vergi mkdalarnn ixtisaslarnn artrlmas v yenidn hazrln hyata keirilmsi mqsdil 2001-ci ild Vergilr Nazirliyinin Tdris Mrkzi yaradlmdr. Mrkz tdris mssissi statuslu elm v thsil oca olmaqla dvlt vergi orqanlarnn vzifli xslrinin pe hazrlnn tkmilldirilmsini v ixtisaslarnn artrlmasn, habel vergi siyastin dair elmi tdqiqatlarn aparlmasn tmin edir.

Tdris Mrkzi Vergilr Nazirliyinin strukturuna daxil olmayan tabeliyindki qurum hesab olunur.Tdris Mrkzinin mkdalarnn say: 29 nfrMrkzin sas vziflri:- vergi orqanlarnn vzifli xslrinin pe hazrlnn tkmilldirilmsini, yenidn hazrlanmasn v

ixtisaslarnn artrlmasn hyata keirir;- Azrbaycan Respublikasnn iqtisadi maraqlarnn qorunmasn tmin etmk mqsdi il vergi sis-

teminin tkmilldirilmsi v vergi orqanlarnn masir metodoloji bazasnn yaradlmas sahsind elmi tdqiqatlar aparr;

- mrkzin dinlyicilrinin vergilrin mxtlif sahlri zr vvllr qazanlm biliklrinin, habel mvcud qanunvericiliy ediln dyiiklik v lavlr zr biliklrinin elmi, nzri v praktiki baxmdan tkmilldirilmsini tmin edir;

- thsilin yekunlarna gr dinlyicilrin pekar biliklrini v igzar keyfiyytlrini qiymtlndirir, bu-nun sasnda onlarn sonrak istifadsi zr tvsiylr hazrlayr;

- tdris planlarn ilyib hazrlayr v tsdiq edilmk n Azrbaycan Respublikasnn vergilr nazirin tqdim edir;

- tdris prosesini yksk sviyyd, mvcud standartlara uyun tkil edir;- tdris, elmi-tdqiqat ilri v digr faliyytlrin planladrlmasn v tkilini hyata keirir.

Vergilr Nazirliyinin Tdris Mrkzinin strukturu

Mrkzin risi Risin mavinlriRisin 1-ci mavini


Vergi qanunvericiliyi v tsrrfat hququ

kafedras

Vergi metodologiyas kafedras

Maliyy v tsrrfat bsi Mhasibatlq

qtisadiyyat v menecment kafedras Tdris v metodika bsi Elmi tdqiqat blmsi


Vergilr Nazirliyinin Tdris Mrkzi

33

Azrbaycan Respublikasnn Vergi Mcllsinin VI fsli vergi dyicilri trfindn vergi orqanlarnn qrarlarndan (aktlarndan) v onlarn vzifli xslrinin hrktlrindn (hrktsizliyindn) ikaytlrin verilmsi v vergi orqanlar trfindn hmin ikaytlr baxlmas qaydalarn tnzimlyir.

nzibati icraat haqqnda Azrbaycan Respublikasnn Qanununda maraql xslrin inzibati orqana riz v ya ikaytl mracit etmk, inzibati icraatda xsn v ya slahiyytli nmayndsi vasitsi il itirak etmk, inzibati icraatn hrtrfli, tam v obyektiv aparlmasn v qanunsuz inzibati aktn lv edilmsini tlb etmk, inzibati orqann qrarlarndan yuxar inzibati orqana v (v ya) mhkmy mracit etmk hquqlar myyn olunmudur.

Vergi dyicilrinin hquqlarnn v qanuni mnafelrinin mdafisi, onlarn tkrar ikaytlrin (kor-rupsiya il laqdar hquqpozmalarla bal mracitlr istisna olmaqla) qanunvericilikl myyn edilmi qaydada baxlmas, habel mhkmy qdr sadldirilmi prosedurlara ml edilmkl mbahislrin obyektiv kild hll edilmsi mqsdil Vergilr Nazirliyind 07.03.2008-ci il tarixdn etibarn Vergi Apell-yasiya uras faliyyt gstrir.

Vergi orqanlarnn qbul etdiyi inzibati aktlarla bal vergi dyicilri trfindn verilmi riz v ya ikaytlrin (korrupsiya il laqdar hquqpozmalarla bal mracitlr istisna olmaqla) nticsi zr Vergilr Nazirliyinin aparatnn struktur vahidlri trfindn qbul edilmi inzibati qrarlardan hmin vergi dyicilri naraz olduqda, bununla bal Apellyasiya urasna tkrar ikaytl mracit ed bilrlr.

Apellyasiya urasna elektron mracit

Eyni qrardan vermk istdiyiniz ikayt rizsi (iddia rizsi) eyni zamanda mhkm icraatndadrm?

Ad:

Soyad:

Atasnn ad:

-syyar vergi yoxlamas v onun nticsi bard aktlar

Gndr

Tarix:

1. VEN

2. rizni tqdim edn xs

3. ikaytiniz sbb olan hal n vaxt ba vermidir.

4. ikaytinizl bal siz Vergilr Nazirliyinin aparatnn funksional idarlri trfindn veriln qrar v cavab mktubunun nmrsi v tarixi

5. ikaytin predmeti

6. ikaytin mtni

- bli

- xeyr

www.taxes.gov.az


Vergi Apellyasiya uras

34

parlamentin seklini

35

Azrbaycanda vergi qanunvericiliyi

36

lkd iqtisadi islahatlar drinldikc vergitutmann qanunvericilik v metodoloji bazasnn tkmil-ldirilmsi zrurti d meydana xrd. Mhz bel bir raitd ulu ndr Heydr liyevin rhbrliyi v diqqti il Azrbaycan Respublikasnn vergi sisteminin yenidn tkil edilmsin balanld.

Mvcud normativ aktlar vergi sistemini tam kild yox, onun mxtlif sahlrini hat edirdi ki, ntic etibaril vergi sisteminin mrkzlmi formada idar olunmasnda bir sra obyektiv tinliklr ortaya -xrd. Hmin problemlrin aradan qaldrlmas is ilk nvbd btn vergi sisteminin vahid qanunvericilik bazas sasnda tnzimlnmsi v idar olunmas zrurtini yaradrd.

Ulu ndr Heydr liyevin tbbs il Azrbaycan Respublikasnn Vergi Mcllsinin qbul olunmas bu problemlrin aradan qaldrlmasnda mhm rol oynad. Nazirlr Kabinetinin 1998-ci il noyabrn 6-da keirilmi geni iclasndak yekun nitqind mdrik rhbr Vergi Mcllsinin qsa mddtd hazrlanmas-nn v qbul edilmsinin vacibliyini vurulayaraq, bununla laqdar hkumt mvafiq taprqlar verdi. Vergi Mcllsinin layihsi zrind grgin v smrli i aparld, bu mhm qanunvericilik sndi Milli Mclisd mzakir edilrk, 2000-ci ilin iyul aynda qbul edildi v 2001-ci ilin yanvar aynn 1-dn qvvy mindi.

Vergi islahatlarnn btn istiqamtlri vergi mnasibtlrinin mxtlif mrhllrinin tnzimlnmsinin hquqi sasn qoyan Azrbaycan Respublikasnn Vergi Mcllsind z ksini tapmdr. Burada lkmizd ttbiq olunan vergilrin dqiq siyahs myyn edilmi, vergi dyicilrinin v vergi orqanlarnn hquq v vziflri tsbit edilmi, vergilrin dnilmsi zr hdliklrin yaranmasnn (dyidirilmsinin, dayand-rlmasnn) saslar v icra olunmasnn qaydalar myynldirilmidir.

Azrbaycan Respublikasnn Vergi Mcllsi lkmizd vergi sistemini, vergitutmann mumi saslarn, vergilrin myyn edilmsi, dnilmsi v ylmas qaydalarn, vergi dyicilrinin v dvlt vergi or-qanlarnn, habel vergi mnasibtlrinin digr itiraklarnn vergitutma msllri il bal hquq v vziflrini, vergi nzartinin forma v metodlarn, vergi qanunvericiliyinin pozulmasna gr msuliyyti, dvlt vergi orqanlarnn v onlarn vzifli xslrinin hrktlrindn (hrktsizliyindn) ikayt edilmsi qaydalarn myynldirdi.


37

Vergi Mcllsin sasn Azrbaycan Respublikasnda aadak vergilr myyn edilir v dnilir:- dvlt vergilri;- muxtar respublika vergilri;- yerli vergilr (bldiyy vergilri).Dvlt vergilrin aadaklar aiddir:1. hquqi xslrin mnft vergisi (bldiyy mlkiyytind olan mssis v tkilatlardan baqa);2. fiziki xslrin glir vergisi;3. lav dyr vergisi;4. aksizlr;5. hquqi xslrin mlak vergisi;6. hquqi xslrin torpaq vergisi;7. yol vergisi;8. mdn vergisi;9. sadldirilmi vergi.Muxtar respublika vergilri dedikd, Naxvan Muxtar Respublikasnda Vergi Mcllsin mvafiq ola-

raq, Naxvan Muxtar Respublikasnn qanunlar il myyn ediln v Naxvan Muxtar Respublikasnda dniln vergilr nzrd tutulur.

Yerli vergilr (bldiyy vergilri) dedikd, Vergi Mcllsind v mvafiq qanunla myyn ediln, bldiyylrin qrarlarna sasn ttbiq ediln v bldiyylrin razilrind dniln vergilr nzrd tutulur.

Yerli vergilr (bldiyy vergilri) aadaklardr:- fiziki xslrin torpaq vergisi;- fiziki xslrin mlak vergisi;- yerli hmiyytli tikinti materiallar zr mdn vergisi;- bldiyy mlkiyytind olan mssis v tkilatlarn mnft vergisi.


38

Mnft vergisimumi mlumat: Azrbaycanda klassik mnft vergisi sistemi ttbiq edilir. Mssisnin mnfti

vergiy clb edildikdn sonra shmdarlara dniln dividendlr dm mnbyind yekun vergiy clb olunur. Dividendi alan xslrin hmin gliri bir daha vergiy clb olunmur.

Vergi dyicilri: Rezident v qeyri-rezident mssislr mnft vergisinin dyicilridirlr.Mnft vergisinin dyicilrin aadaklar daxildir:- Azrbaycan Respublikas qanunvericiliyin sasn tsis edilmi hquqi xslr;- Azrbaycan Respublikas qanunvericiliyin sasn tsis edilmi hquqi xslrin srbst balansa, cari

v ya digr hesablara malik olan filiallar, struktur blmlri v digr ayrca blmlri;- xarici dvltin qanunvericiliyin sasn tsis edilmi hquqi xslr (korporasiyalar, irktlr, firmalar

v digr analoji qurumlar), habel onlarn filiallar v ya daimi nmayndliklri.Rezidentlik: Azrbaycan qanunvericiliyin mvafiq olaraq tsis ediln v sahibkarlq faliyytini hyata

keirn v ya Azrbaycan Respublikasnda idaretm yeri olan istniln hquqi xs rezident hesab edilir.Vergiy clb olunan glir: Rezident mssislrin btn glirlri (vergidn azad ediln glirdn

baqa) mnft vergisin clb edilir. Qeyri-rezidentlr Azrbaycan mnbyindn ld etdiklri mumi glirlrindn, hminin Azrbaycanda yerln daimi nmayndlik vasitsil ld etdiklri glirlrindn vergi dmlidirlr.

Vergidn azad olunan glir: - xeyriyy tkilatlarnn gliri (sahibkarlq faliyytindn ld etdiklri glirdn baqa);- qeyri-kommersiya tkilatlarnn aldqlar vzsiz krmlr, zvlk haqlar v ianlr;- beynlxalq, dvltlraras v hkumtlraras tkilatlarn glirlri (sahibkarlq faliyytindn ld

etdiklri glirdn baqa);- dvlt hakimiyyti orqanlarnn, bdc tkilatlarnn v yerli zn idaretm orqanlarnn glirlri

(sahibkarlq faliyytindn glir istisna olmaqla);- Azrbaycan Respublikasnn Mrkzi Banknn, onun qurumlarnn v Azrbaycan Respublikas Dvlt

Neft Fondunun, habel mantlrin Sortalanmas Fondunun glirlri;- alnm sorta dnilri (hmin sorta hadissi il laqdar zrr aid ediln mbllrdn baqa);- salamlq imkanlar mhdud xslrin thsil almas n yaradlm xsusi thsil mssislrinin gliri

(sahibkarlq faliyytindn ld etdiklri glirdn baqa);- Azrbaycan Respublikasnn qanunvericiliyin mvafiq olaraq dvlt bdcsin olan vergi borclarnn

silinmsindn ld olunan glir;- Azrbaycan Respublikas Prezidenti trfindn myyn edilmi hallarda hquqi xsin qrar il onun

znn v onun tam mlkiyytind olan rezident trm mssislrinin birinin balansndan digrinin balansna vzsiz olaraq veriln aktivlrin dyri;

- Azrbaycan Respublikas Prezidentinin qrarna sasn bir hquqi xsin balansndan vzsiz olaraq digr xsin balansna verilmi sas vsaitlrin dyri;

- Neft-qaz ehtiyatlarnn kfiyyat, ilnmsi v hasilatn pay blgs, ixrac boru kmrlri haqqnda v bu qbildn olan digr sazilr uyun olaraq sas fondlarn, danar mlakn v digr aktivlrin hr hans kild hmin sazilrd Azrbaycan Respublikasn tmsil edn trf tqdim edilmsi zr mliyyatlar;

- Azrbaycan Respublikas Prezidentinin qrarna sasn yaradlan snaye, yaxud texnologiyalar park-larnn idaredici tkilatnn v ya operatorunun mnftinin snaye, yaxud texnologiyalar parklarnn infrastrukturunun tikintisin v saxlanlmasna ynldilmi hisssi;

- Azrbaycan Respublikas Prezidentinin qrarna sasn yaradlan snaye, yaxud texnologiyalar parkla-rnn rezidenti olan hquqi xslrin snaye, yaxud texnologiyalar parklarndak faliyytdn ld etdiklri glir qanunvericiliy uyun olaraq snaye, yaxud texnologiyalar parklarnda qeydiyyata alndqlar hesa-bat ilindn balayaraq 7 il mddtin;

- knd tsrrfat mhsullarnn istehsal il mul olan (o cmldn, snaye sulu il) hquqi xslrin bu faliyytdn ld etdiklri glirlri - 2014-c il yanvarn 1-dn 5 il mddtin;


39

- krplr evlrinin, krplr evi-uaq baalarnn, uaq baalarnn, xsusi uaq baalarnn v uaq evlrinin bu faliyytdn ld etdiklri glirlri 2014-c il yanvarn 1-dn 10 il mddtin;

- Torpaqlarn dvlt ehtiyaclar n alnmas haqqnda Azrbaycan Respublikasnn Qanununa sasn hquqi xslr dniln kompensasiya.

Glirdn xlan xrclr: Glirin ld edilmsi il bal olan btn xrclr v qanunla nzrd tutulmu icbari dnilr glirdn xla bilr.

Bzi xrclr myyn mhdudiyytlrl glirdn xla bilr. Bunlara Nazirlr Kabinetinin myyn etdiyi normalar rivsind xla biln ezamiyy xrclri daxildir.

Xaricdn alnm borclara gr dniln faiz mbli v qarlql surtd asl olan xslr arasnda borclara gr dniln faiz mbllri faizlrin aid olduu dvrd eyni valyuta il, oxar mddt verilmi banklararas kredit hrracnda olan v ya hrraclar keirilmdiyi halda Azrbaycan Respublikasnn Mrkzi Bank trfindn drc edilmi banklararas kreditlr gr dniln faizlrin orta sviyysinin 125 faizindn artq olmamaqla glirdn xlr.

Sahibkarlq faliyyti ylnc v ya sosial xarakteri dayan vergi dyicisinin xrclri bu cr faliyyt rivsind kilirs, mvafiq olaraq ylnc v sosial xrclr glirdn xlr.

gr mallarn tqdim edilmsi, ilrin grlmsi v xidmtlrin gstrilmsi il laqdar glir vvllr sahibkarlq faliyytindn ld ediln mumi glir daxil edilmidirs, vergi dyicisi onlarla bal olan midsiz borc mblini glirdn xmaq hququna malikdir.

Sorta faliyyti il mul olan hquqi xs Azrbaycan Respublikasnn qanunvericiliyi il myyn edilmi normalara uyun olaraq ehtiyat sorta fondlarna ayrma mbllrini glirdn xmaq hququna malikdir.

mumi vergi daxilolmalar v mnft vergisi zr daxilolmalar (mln. manat)

Mnft vergisi zr daxilolmalar mumi vergi daxilolmalar


4510,6

5695,4

4113 4 4292,8

5471,96025,5

6664,0

5000

6000

7000

1373,5

2457,7

2862,3

1329,2 1429,9

2134,0 2252,02374,8

1427,7

2690,8

4510,64113,4 4292,8

2000

3000

4000

5000

357,0

1373,5 1329,2 1429,91427,7

0

1000

2000

2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014

2302,9

7113,6

40

Tmir xrclri aktivin vvlki ilin sonuna qalq dyrindn aadak drclrl xla bilr:- binalar, tikintilr v qurular - 2 faizdk;- manlar, avadanlq v hesablama texnikas - 5 faizdk;- nqliyyat vasitlri - 5 faizdk;- digr sas vsaitlr - 3 faizdk.Glirdn xlmayan xrclr: Glirdn xlmayan xrclrin n hmiyytli nvlri aadaklardr:- sas vsaitlrin alnmasna v qurulmasna kiln v kapital xarakterli xrclr;- qeyri-kommersiya faliyyti il laqdar xrclr;- ylnc v yemk xrclri (Nazirlr Kabinetinin myyn etdiyi normalar daxilind malic-profilaktik

yemklr, sd v ona brabr tutulan digr mhsullara v vasitlr srf olunan xrclr, hminin dniz nqliyyatnda zc heyt veriln yemk xrclri istisna olmaqla), habel iilrin mnzil v digr sosial xarakterli xrclri.

Drclr: Mnft vergisinin drcsi 20 faiz tkil edir. lillrin v ya salamlq imkanlar mhdud uaqlarn ictimai tkilatlarna mxsus olan iilrinin mumi saynn az 50 faizi lillrdn v ya sa-lamlq imkanlar mhdud 18 yanadk xslrdn ibart olan istehsal mssislrinin mnft vergisinin drcsi 50 faiz azaldlr.

dm mnbyind vergilr: Rezident mssis trfindn dniln dividenddn dm mnbyind 10% drc il vergi tutulur. Dividendin faktiki sahibi olan mssisdn Vergi Mcllsin uyun olaraq vergi tutulmudursa, dividendi alan mssisnin hmin glirindn bir daha vergi tutulmur.

Rezident mssislr dniln faizlrdn dm mnbyind 10% drc il vergi tutulur. Faizlrin faktiki sahibi mnfti vergiy clb olunan rezident mssisdirs, Vergi Mcllsin uyun olaraq vergi tutulmu faizlri alan hmin mssis hesablad verginin mblini, dm mnbyind verginin tutul-duunu tsdiq edn sndlri tqdim etmkl dnilmli mnft vergisini dm mnbyind dnilmi verginin mbli qdr azaldr.

Maraql fakt: MDB lklrindn Rusiya Federasiyas, Azrbaycan v Qazaxstanda mnft vergisinin drcsi 20% tkil edir.

Azrbaycan, Rusiya v Qazaxstanda mnft vergisi drclrinin dinamikas (2000-2014-c illr)

Azrbaycanda mnft vergisi drcsi

Qazaxstanda mnft vergisi drcsi

Rusiyada mnft vergisi drcsi

200018

26

22

30

20

28

24

32

2004 20102002 20082006 20122001 2005 20112003 20092007 2013 2014

30%

27%

24% 24%25%

22% 22%

27%

30%

20% 20% 20% 20%

30%

Mnft vergisi


41

Mnft vergisinin drcsi 20% v aa olan lklr

Mnft vergisinin drcsi 20%-dn artq olan lklr

Avropada mnft vergisinin drclri (2014-c il)

22%20%


20%20%

20%

20%

15%

18%

18%19%

19%

17.92%17%

25% 22%

20.6% 12%

20%

26%

20%

35%

30%

38%

30.2%

34%

25%

21%12.5%

20%

31.5%

31.4%

27%

20%

georgia

42

Amortizasiya mbllri: Amortizasiya xlmalar Vergi Mcllsinin mddalarna sasn hyata keirilir. Torpaq, incsnt srlri, nadir tarixi v memarlq abidlri olan binalar v qurular (tikililr), hminin

khnlmy mruz qalmayan digr aktivlr amortizasiya olunmur:- elmi-tdqiqat, tdris v tcrb mqsdlri n kabinet v laboratoriyalarda istifad ediln ekspo-

natlar, avadanlqlar, nmunlr, faliyytd olan v olmayan modellr, maketlr v baqa yani vsaitlr;- mhsuldar heyvanlar;- kitabxana fondlar, kinofondlar (video, audio, foto), shn rekvizitlri, muzey eksponatlar;- istifady yararl olduqlar halda, tam amortizasiya edilmi sas vsaitlr;- konservasiya edilmi sas vsaitlr;- istismara verilmmi anbarda olan sas vsaitlr.Hesablanm amortizasiya mbllri mnft vergisi mqsdlri n glirdn xlr.llik amortizasiya normalar aadak kimidir:- binalar, tikintilr v qurular - 7 faizdk;- manlar, avadanlq v hesablama texnikas - 25 faizdk;- nqliyyat vasitlri - 25 faizdk;- i heyvanlar - 20 faizdk;- geoloji-kfiyyat ilrin v tbii ehtiyatlarn hasilatna hazrlq ilrin kiln xrclr - 25 faizdk;- qeyri-maddi aktivlr - istifad mddti mlum olmayanlar n 10 faizdk, istifad mddti mlum

olanlar n is illr zr istifad mddtin mtnasib mbllrl;- digr sas vsaitlr 20 faizdk.Amortizasiya ayrmalar hr kateqoriyaya aid olan sas vsaitlr n myynldirilmi amortizasiya

normasn hmin kateqoriyaya aid sas vsaitlrin vergi ilinin sonuna qalq dyrin ttbiq etmkl he-sablanr. Amortizasiyann hesablanm illik mbli Vergi Mcllsi il myyn edilmi normadan aa olarsa, bunun nticsind yaranm frq nvbti vergi illrind amortizasiyann glirdn xlan mblin lav oluna bilr.

lin sonuna sas vsaitin qalq dyri 500 manatdan v ya ilkin dyrinin 5 faizindn az olduqda, qalq dyrinin mbli glirdn xlr.

Zrrin keirilmsi: Mssisnin glirlrdn xlmasna yol veriln xrclrinin glirdn artq olan hisssi be ildk davam edn sonrak dvr keirilir v illr zr mhdudiyyt qoyulmadan hmin illrin mnfti hesabna kompensasiya edilir.

Mnft vergisi


43

Respublika iqtisadiyyat n hmiyytli olan stimulladrc gztlr:Neft v qaz layihlrixrac mqsdli neft-qaz faliyytin xsusi iqtisadi rejimin ttbiqi haqqnda Azrbaycan Respub-

likas Qanunu Azrbaycanda tsis ediln, lakin Azrbaycan Respublikasnn hdudlarndan, o cmldn Xzr dnizinin (glnn) Azrbaycan Respublikasna mnsub olan blmsindn knarda hyata keiriln neft-qaz mliyyatlar il laqdar Azrbaycan Respublikasnda ixrac mqsdli neft-qaz faliyyti n mssislr (yerli v xarici) aadak gztlri nzrd tutur:

- mnft vergisi rejimi seimi:Vergi Mcllsi il myyn edilmi hquqi xslrin mnft vergisi (Azrbaycan Respublikasnn Vergi

Mcllsi il myyn edilmi hquqi xslrin mnft vergisinin drcsi sonradan artrldqda, pod-ratlara bu Qanunda gstriln hadtnamnin verildiyi tarixd mvcud olan hquqi xslrin mnft vergisinin drcsi ttbiq edilck) v podratlara dniln mumi mbllrdn 5 (be) faiz drcsi il hquqi xslrin mnft vergisi (Bu verginin dnilmsi il mnft vergisi zr hdliklr tamamil yerin yetirilmi hesab olunur);

- podratlarn v xarici subpodratlarn ixrac mqsdli neft-qaz faliyyti il laqdar ddiklri dividendlrin, faizlrin v qeyri-rezident subpodratnn daimi nmayndliyinin xalis mnftinin dm mnbyind vergidn azad olunmas;

- podratlar trfindn ixrac mqsdli neft-qaz faliyyti il laqdar Azrbaycan Respublikasndan ix-rac ediln mallarn (ilrin, xidmtlrin) lav dyr vergisin 0 (sfr) faiz drcsi il clb olunmas;

- podratlarn ixrac mqsdli neft-qaz faliyyti il laqdar mlak vergisinin v torpaq vergisinin dnilmsindn azad olunmas.

llik amortizasiya normalarnn maksimal hdlri

TM

Binalar, tikintilr v qurular 7 faiz

Manlar, avadanlq v hesablama texnikas 25 faiz

Nqliyyat vasitlri 25 faiz

Geoloji kfiyyat v tbii ehtiyatlarn hasilatna hazrlq ilrin kilmi xrclr 25 faiz

heyvanlar 20 faiz

Qeyri maddi aktivlr - istifad mddti mlum olmayanlar 10 faiz, istifad mddti olanlar n illr

zr istifad mddtin mtnasib


44

Hasilatn pay blgs haqqnda sazilrAzrbaycan Respublikasnda prioritet sektorlara v xsusi sahlr ayrlan xarici investisiyalara vergi

gztlri tqdim edilir. Bel ki, hasilatn pay blgs haqqnda sazilrd subpodrat trflr DV-y sfr (0) drc il clb edilm kimi mhm gzt tqdim edilir.

Hasilatn pay blgs haqqnda sazilr Azrbaycan Respublikasnn Milli Mclisi trfindn ratifika-siya edilir v qanun qvvsin malikdir. Hasilatn pay blgs haqqnda sazid mumi qanunvericilikl ziddiyyt tkil edn mddalar mvcud olarsa, hmin sazilrin mddalar ttbiq edilir.

Hasilatn pay blgs haqqnda sazi hmin saziin trflri olan xslr v Azrbaycan Respublikas-nn mvafiq dvlt orqanlar (Vergilr Nazirliyi, Maliyy Nazirliyi, Dvlt Gmrk Komitsi v Azrbaycan Respublikas Dvlt Neft irkti) arasnda razladrlm xsusi vergi protokollar daxil edilir. Bu protokollar sasn aadak msllr zr tfsilatlar hat edir:

- xarici subpodratlarn vergiy clb edilmsi;- muzdlu iilrin v digr fiziki xslrin vergiy clb edilmsi;- mnft vergisi v DV-y mnasibtd xsusi qaydalar.sas boru kmri haqqnda sazilrBak-Tbilisi-Ceyhan Boru Kmri v Cnubi Qafqaz Boru Kmri layihlrind faliyyt gstrn

mssislr ttbiq ediln vergi rejimlri d Azrbaycan Respublikasnn Milli Mclisi trfindn qa-nun klind qbul edilir v bu sazilr mumi qanunvericilikl ziddiyyt tkil edrs, hmin sazilrin mddalar ttbiq edilir.

sas Boru Kmri haqqnda sazi hmin saziin trflri olan xslr v Azrbaycan Respublikasnn mvafiq dvlt orqanlar (Vergilr Nazirliyi, Maliyy Nazirliyi, Dvlt Gmrk Komitsi v Azrbaycan Res-publikas Dvlt Neft irkti) arasnda razladrlm xsusi vergi protokollar daxil edilir. Bu protokollar, sasn, aadak msllr zr tfsilatlar hat edir:

- muzdlu iilrin v digr fiziki xslrin vergiy clb edilmsi;- mnft vergisi v DV-y mnasibtd xsusi qaydalar.

Azrbaycan xam neftinin dnya bazarna nql olunmas zr sas neft kmrlri

TURKMENISTAN

Nabucco gas pipelineto Central Europe

(planned)

Baku-Tbilisi-Ceyhanoil pipeline

Baku-Tbilisi-Erzurumgas pipeline

Trans-Caspian gas pipeline(proposed)

Baku-Supsaoil pipeline

Baku-Novorossiyskoil pipeline

Mnft vergisi


45

TANAP (Trans-Anadolu Pipeline)

Nabucco WestNabucco West

TAP (Trans-Adriatic Pipeline)

Perspektiv TANAP v TAP qaz layihlri

Neft v qeyri-neft sektorlar zr mnft vergisindn daxilolmalar (mln. manat)


neft sektoru zr qeyri-neft sektoru zr

mumi m

292,3 296,4 435,

9

469,

6

466,

1

394,

1

567,5

677,2

804,

3

64,7

1076

,6 2

022,

0

2392

,7

863,

1

1035

,8 15

66,5

1574

,8

1570

,5

357,0

1373,5

2457,7

2862,3

1329,2 1429,9

2134,0 2252,0 2374,8

0

500

1000

1500

2000

2500

3000

3500

2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014

1231

,810

71,1

2302,9

46

Snaye v texnologiyalar parklarnda vergi gztlri: Azrbaycan Respublikas Prezidentinin qrarna sasn yaradlan snaye, yaxud texnologiyalar parklarnn idaredici tkilatnn v ya operatorunun mnftinin snaye, yaxud texnologiyalar parklarnn infrastrukturunun tikintisin v saxlanlmasna ynldilmi hisssi mnft vergisin clb edilmir.

Eyni zamanda Azrbaycan Respublikas Prezidentinin qrarna sasn yaradlan snaye, yaxud texnolo-giyalar parklarnn rezidenti olan hquqi xslrin snaye, yaxud texnologiyalar parklarndak faliyytdn ld etdiklri glir qanunvericiliy uyun olaraq snaye, yaxud texnologiyalar parklarnda qeydiyyata alndqlar hesabat ilindn balayaraq 7 il mddtin mnft vergisindn azad edilir.

Vergi dvr: Vergi ili tqvim ili hesab edilir. Vergi dyicilri vergi hdliklrini zlri hesablayr. Vergi byannamlrinin tqdim edilm mddti: Vergi dyicilri vergi byannamlrini qeydiyyatda

olduqlar yer zr vergi orqanlarna hesabat ilindn sonrak ilin mart aynn 31-dn gec olmayaraq tqdim etmlidirlr.

Vergi byannamsini sas olmadan myyn ediln mddtd tqdim edilmmsin gr 40 manat maliyy sanksiyas nzrd tutulmudur. Byannamd vergi hdliklri dnilmli olan vergi mblin nisbtn az gstrilmi, habel bdcy atas vergi mbli hesabat tqdim etmmkl yayndrlmdr-sa, vergi dyicisin azaldlm v ya yayndrlm vergi mblinin 50 faizi hcmind maliyy sanksiyas ttbiq edilir.

Verginin dnilm mddti: Vergi dyicilri mnft vergisini rblk cari dnilr vasitsil dmlidirlr. Verginin mbli rb qurtardqdan sonra 15 gndn gec olmayaraq dnilmlidir. Hr rb n dniin mbli vvlki vergi ilind hesablanm vergi mblinin hisssini tkil edir.

Yeni yaradlm v vvlki vergi ilind faliyyti olmayan mssislr cari vergi dmlrinin mblini tqvim ili rzind rblr zr artan yekunla Vergi Mcllsi il myynldiriln vergi drclrin sasn hesablayr.

Mnft vergisi


47

Maraql fakt: 1 yanvar 2013-c il tarixdn etibarn Vergi Mcllsin Vergi Partnyorluu Sazii anlay daxil edilmidir. Bu sazi vergi orqanlar il vergi dyicilri arasnda balanlr v vergi risklrinin minimalladrlmas mqsdi dayr.

Mnft vergisi zr byannamlrin tqdim edilmsi vziyyti


9011 9306

12835 13774 13452

12986

11690 11774

90,4

%

92,1

%

9 0,1

%

9 0,2

%

92,6

%

92,6

%

95,1

%

9 3,9

6 9,9

%

92,8

%

9 6,9

%

9 3,9

%

97,6

%

9 5,6

%

0

2000

4000

6000

8000

10000

12000

14000

16000

2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013

T

Elektron formada t

%

Qeyd: 2014-c il zr byannamlr 2015-ci ilin mart aynn 31-ndk tqdim edilir.

48

Glir vergisi haqqnda mumi mlumat: Fiziki xslrin clb edildiyi n mhm vergi proqressiv drclrl tutulan fiziki xslrin glir vergisidir. Rezidentlr btn glirlri, qeyri-rezidentlr is Azrbaycan mnbyindn glirlri zr vergiy clb edilir.

Vergi dyicilri: Rezident v qeyri-rezident fiziki xslr glir vergisinin dyicilridir.Rezidentlik: Tqvim ili rzind st-st 182 gndn artq mddtd hqiqtn Azrbaycan Respublika-

snn razisind olan xslr rezident hesab edilir.Azrbaycan Respublikasnn razisind v xarici lkd (hr hans birind) fiziki xsin olma mddti 182

gndn artq olmadqda, hmin fiziki xs aadak ardcllqla gstriln meyarlarla Azrbaycan Respub-likasnn rezidenti saylr:

- daimi yaay yeri;- hyati mnafelrinin mrkzi;- adtn yaad yer;- Azrbaycan Respublikasnn vtndal.Fiziki xslrin glir vergisi rezidentlrin btn glirlrindn, qeyri-rezidentlrin is Azrbaycan

mnbyindn olan glirlrindn tutulur.Vergiy clb olunan glir: Aadak glir nvlri fiziki xslrin glir vergisin clb edilir:- muzdlu il laqdar ld ediln glir;- muzdlu i aid edilmyn faliyytlrdn glir;- vergilrdn azad ediln glirlrdn v sas vsaitlrin (vsaitin) yenidn qiymtlndirilmsindn ya-

ranan artmdan baqa btn digr glirlr.Rezidentlrin glirlri zr vergitutma obyekti vergi ili n rezidentlrin btn gliri il hmin dvr

n Vergi Mcllsi il myynldiriln glirdn xlan mbl arasndak frq kimi myyn edilir.Pensiya gliriPensiya glirin mk pensiyas, lillik, analq, sosial status v s. sbblrdn dniln pensiyalar da-

xildir.cbari dvlt pensiyalar fiziki xslrin glir vergisin clb edilmir.

Fiziki xslrin glir vergisi


49Mnb: MDB dvltlrind vergitutma msllri Moskva 2014-c il

Azrbaycanda glir vergisinin drclri, minimum aylq mk haqq v yaay minimumunun hcmi (manatla)

MDB dvltlri zr minimum aylq mk haqq (2013-c il, AB dollar il)

llr zr mk qabiliyytli hali n yaay minimumullr zr minimum mk haqq

Glir vergisinin maksimal drcsiGlir vergisinin minimal drcsi

40

75 75 85

93,5 93,6

105 105

70 79

92 96

102

116 125

136

14% 14% 14% 14% 14% 14% 14% 14%

35% 35% 35% 30% 30% 30% 25% 25%

0

20

40

60

80

100

120

140

2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014

1 Belarus 162 2 Rusiya 158 3 Ukrayna 152 4 Azrbaycan 134 5 Qazaxstan 121 6 Ermnistan 111 7 Tacikistan 52 8 Moldova 46 9 Qrzstan 17


50

Azadolmalar:Fiziki xsin muzdlu idn ld etdiyi glirlr mnasibtd aadak azadolmalar ttbiq olunur:- fiziki xsin sas i yerind (mk kitabasnn olduu yerd) hr hans muzdlu il laqdar ld

ediln aylq gliri 250 manatadk olduqda, mk qabiliyytli hali n lk zr yaay minimumunun 1 misli, illik gliri 3000 manatadk olduqda, mk qabiliyytli hali n lk zr yaay minimumunun 12 misli mblind olan hisssi;

- mk qabiliyytinin mvqqti itirilmsin gr dniln mavintlr istisna olmaqla, dvlt mavintlri, vzsiz dvlt krmlri, dvlt pensiyalar, dvlt tqadlri, iilrin saynn v tatlarn ixtisar edilmsi il laqdar olaraq mk mqavilsin xitam verildikd iilr Azrbaycan Respublikasnn mk Mcllsin mvafiq dniln tminatlar;

- Azrbaycan Respublikas Milli Mclisinin deputatlarna v hakimlr z slahiyytlrinin yerin yetirilmsi il bal xrclrin dnilmsi n qanunla myyn edilmi miqdarda veriln aylq pul tminat v mvafiq icra hakimiyyti orqannn qrar il vzify tyin olunan Azrbaycan Respublikasnn icra hakimiyyti v digr dvlt orqanlarnn (tsisatlarnn) rhbr iilrin slahiyytlrinin icras il bal tmsililik xrclrinin dnilmsi n veriln vzif maalarna aylq lav pul tminat;

- dvlt qulluqusuna pensiya yana atmasna gr knll idn xmas il laqdar veriln birdflik haqq.

Fiziki xslr kompensasiya xarakterli aadak dmlr glir vergisin clb edilmir:- i vaxt daimi yolda olan v ya ii gedi-gli (syyar) xarakteri dayan, l tkilatlarnda ilyn

iilr gndlik ezamiyy xrclrinin vzind veriln lav vsaitin, habel mvafiq icra hakimiyyti orqan trfindn myyn edilmi dniz nqliyyatnda ezamiyy xrclri vzin zc heytin zvlrin sutkalq dnilrin qanunvericilikl nzrd tutulan mbli;

- mvafiq icra hakimiyyti orqannn qrar il myyn edilmi ezamiyy xrclrinin mbllri;- ar, zrrli v thlkli istehsalatlarda iilrin tibbi mayindn keirilmsi n igtrnin hesa-

bna qanunvericilikl myyn edilmi qaydada dnilmi xrc mbllri;- mk raiti zrrli, ar olan v yeralt ilrd alan iilr veriln pulsuz malic-profilaktik

yemklr, sd v ona brabr tutulan digr mhsullarn dyri v iilr myyn edilmi mddtlrd v tlb olunan eidlrd veriln xsusi geyim, xsusi ayaqqab v digr frdi mhafiz vasitlrinin dyri;

- istehsalatdan ayrlmaqla thsil almaa gndrilmi tlblr, aspirantlara (magistrlr) mssis v tkilatlarn hesabna dniln tqad mbllri;



51

Maraql fakt: Azrbaycanda fiziki xslr ttbiq olunan vergi gztlrinin say 46-dr. Bu da mumi ttbiq olunan vergi gztlrinin yars qdrdir.

- tbii flakt v digr fvqlad hallarla laqdar mvafiq icra hakimiyyti orqanlarnn qrarlar sasnda, habel xarici dvltlr v digr tkilatlar trfindn gstriln birdflik yardmlar;

- verdiklri qana gr donorlara dniln kompensasiya mbllri;- dalc ilri n pul mkafat;- ictimai tkilatlar, xeyriyy cmiyytlri v fondlar trfindn veriln maddi yardmlar;- hrbi qulluqulara, prokurorluq orqanlarnn prokurorluq iilrin v prokurorluq iilri olmayan

hrbi qulluqularna, hquq mhafiz v feldyeger rabitsi orqanlarnn xsusi rtbsi olan mkdalarna dniln btn nv dnilr (vzif v hrbi (xsusi) rtby gr maalar istisna olmaqla), habel, mliyyat-axtar faliyyti subyektlri il mkdalq edn xslr, kfiyyat v ks-kfiyyat faliyyti subyektlrin kmk edn xslr dniln btn nv mk haqq, mkafat v digr maddi tminatlar;

- igtrn trfindn iinin hrbi v alternativ xidmt arlmas il laqdar dniln mavintlrin qanunvericilikd nzrd tutulan mbli.

Xarici lklrd Azrbaycan Respublikasnn xidmtind olan diplomatik xidmt mkdalarnn rsmi mulluqlarndan glirlri:

- rotasiya qaydasnda xaric ezamiyyt gndriln diplomatik xidmt mkdalarnn v diploma-tik xidmt orqanlarnn inzibati-texniki xidmtini hyata keirn xslrin v mhafizsi zruri hesab ediln Azrbaycan Respublikasnn xarici lklrd v beynlxalq tkilatlarda faliyyt gstrn diplo-matik nmayndliklrinin v konsulluqlarnn mhafizsini hyata keirn hrbi qulluqularn xarici lkd ald mk haqq, Azrbaycan vtnda olmayan diplomatik v ya konsulluq mkdann rsmi mulluundan glir;

Tqvim ili rzind alnan hdiyy, maddi yardm, birdflik mavint v miraslara mnasibtd aa-dak azadolmalar ttbiq edilir:

- hdiyylrin, thsil v ya malic haqlarn dmk n maddi yardmn, birdflik mavintin dyrinin 1 000 manatadk olan hisssi, xaricd malic haqlarn dmk n maddi yardmn, birdflik mavintin dyrinin 2 000 manatadk olan hisssi, miraslarn dyrinin 20 000 manatadk olan hisssi;

Thsil v ya malic haqlar alm xslr bu gzt o halda verilir ki, hmin mbllrin tyinat zr dnildiyini tsdiq edn mvafiq sndlr tqdim edilmi olsun.

- hdiyy, maddi yardm v miras vergi dyicisinin ail zvlrindn alnd halda onun tam dyri.


52

Fiziki xslrin digr glirlrin mnasibtd aadak azadolmalar ttbiq olunur:- alimentlr;- qiymtli dalardan v metallardan, qiymtli dalar v metal mmulatlarndan, incsnt srlrindn,

ntiq yalardan v vergi dyicisinin sahibkarlq faliyytind istifad ediln v ya istifad edilmi mlakdan baqa, danan maddi mlakn tqdim edilmsindn glir;

- sorta hadissi ba verdikd sorta olunann v faydalanan xsin hyatna, habel onun mlakna v ya mlak mnafelrin dymi zrrin vzini dmk n pul v ya natura klind dnilmi vsait, hminin igtrn trfindn dniln btn nv icbari sorta v knll tibbi sorta haqlar, 3 ildn az olmayan mddt balanan mqavil il hyatn ym sortas v pensiya sortas zr igtrnin Azrbaycan Respublikasnn sortalarna ddiklri sorta haqlar, hyatn ym sortas v pensiya sortas zr mqavilnin qvvy mindiyi andan etibarn 3 illik mddt kedikdn sonra sorta olunana v faydalanan xs dniln hr hans mbllr;

- vergi dyicisinin az 3 il rzind sas yaay yeri olduu danmaz mlaknn tqdim edilmsindn glir;- dymi zrrlrin dnilmsi il bal alnan kompensasiya dnilri;- bilavasit knd tsrrfat mhsullarnn istehsalndan alnan glirlr;- sntkarln misgrlik, qalaylq v saxs mmulatlarnn, tsrrfat mxllfatnn, balq-bostan-

lq altlrinin, xalq musiqi altlrinin, oyuncaqlarn, suvenirlrin, qamdan v qardan mit yalarnn dzldilmsi, keramika mmulatlarnn bdii ilnmsi, bdii tikm, aac materiallardan mit altlrinin hazrlanmas sahsind faliyyt gstrn fiziki xslrin glirlri;

- mvafiq qaydada mvafiq icra hakimiyyti orqannda qeydiyyatdan kemi lotereyalardan, habel dvlt daxili udulu istiqrazlardan ld olunan udularn dyri;

- yarlarda v msabiqlrd ya klind alnan mkafatlarn tam dyri. Beynlxalq yarlarda v msabiqlrd pul klind alnan mkafatlarn dyri 4000 manatadk, respublika, hr v rayon yar-larnda v msabiqlrind is 200 manatadk;

- Torpaqlarn dvlt ehtiyaclar n alnmas haqqnda Azrbaycan Respublikasnn Qanununa sasn fiziki xslr dniln kompensasiya;

- Bdn trbiysi v idman haqqnda Azrbaycan Respublikasnn Qanununun 53.1-ci maddsi il myyn edilmi qaydada keiriln idman mrc oyunlarndan ld ediln udular;

- Azrbaycan Respublikasnn kemi Prezidentin v onun ail zvlrin dniln pensiya, mavint v digr dnilrin mbli;

- mvafiq icra hakimiyyti orqannn qrarna sasn yaradlan snaye, yaxud texnologiyalar parklarnn rezidenti olan hquqi xs yaratmadan sahibkarlq faliyytini hyata keirn fiziki xslrin snaye, yaxud texnologiyalar parklarnda faliyytdn ld etdiklri glir (mk haqqndan tutulan glir vergisi istisna olmaqla) qanunvericiliy uyun olaraq snaye, yaxud texnologiyalar parklarnda qeydiyyata alndqlar hesabat ilindn balayaraq 7 il mddtin;

- yerli bank v xarici bankn Azrbaycan Respublikasndak filial trfindn fiziki xslrin mantlri zr dniln illik faiz glirlrinin 500 manatadk olan hisssi.

Maraql faktlar: Sahibkarlq faliyyti il mul olan fiziki xslrin glirlri sahibkarlq mqsdil kilmi xrclr xlmaqla 20% drc il glir vergisin clb edilir. Fiziki xslrin muzdlu idn aylq glirlri 2001-ci ild 5 pillli (12%,20%, 25%, 30%, 35%), 2002-2003-c illr rzind 3 pillli (12%, 25%, 35%) drc kalas il glir vergisin clb olunurdu. 2004-c ildn is kala 2 pillli sistem endirildi.



53

Vergi tutulan aylq glirin mbli Verginin mbli 2 500manatadk 14 faiz 2 500manatdan ox olduqda 350manat +2 500manatdan ox olan mblin 25 faizi llik drc cdvli Vergi tutulan illik glirin mbli Verginin mbli 30 000 manatadk 14 faiz 30 000manatdan ox olduqda 4 200 manat + 30 000 manatdan ox olan mblin 25 faizi

Drclr: Fiziki xslrin vergiy clb edilmsi glirin nvndn asl olaraq frqli qaydada hyata keirilir. Aa-

dak fiziki xslrin glir vergisi onlarn aylq glirlrindn dm mnbyind tutulur:- muzdlu iilr;- dvlt sosial sorta sistemi altnda dnilmi pensiyalar istisna olmaqla pensiya dnilri alan xslr;- vergi orqanlar trfindn vergi dyicisi kimi uota alnmayan v vergi dyicisinin eynildirm

nmrsi olmayan fiziki xslr.Yuxarda sadalanan vergi dyicilrin aadak vergi drclri ttbiq edilir:Aylq drc cdvli

Fiziki xslrin sahibkarlq faliyytindn glirlri 20% drc il vergiy clb edilir.

Mnb: Dvlt Statistika Komitsi, 2013-c il

Azrbaycanda iqtisadi rayonlar zr halinin hr nfrin dn orta illik glir (2013-c il, manatla)

Bak

Sumqayt

Siyzn

Xz

Qobustan

Aberon

Hacqabul

Salyan

Sabirabad

Krdmir

Asu

amax

abran

XamazQusar

Quba

QblOuz

ki

QaxZaqatala

Balakn

GyayAdaMingevir

Ucar

Zrdab

Beylqan

Fzuli

Adam Acabdi

BrdTrtr

NaftalanGyglDaksn

Naxvan Muxtar Respublikas

Ermnistann ial altnda olan

Azrbaycan rayonlar

Gdby

mkir

Tovuz

Astafa

QazaxSamux

GncGoranboy

smayll

miliSaatl

Bilsuvar

NeftalaClilabad

Masall

LnkranYardml

Lerik

Astara

Bak hri 9 539 manat

2 000 - 3 000 manat

3 000 - 4 000 manat

250 - 1 000 manat

Naxvan MR v Naftalan 4 000 manat

1 000 - 2 000 manat


54

Zrrlr: Fiziki xsin sahibkarlq faliyytindn ld ediln mumi glirindn xlmasna yol veriln xrclrinin bel mumi glirdn artq olan hisssi digr glirlrdn xla bilmz, lakin glck dvrlrd sahibkarlq faliyytindn mumi glir hesabna kompensasiya edilmsi n ildk davam edn son-rak dvr keiril bilr.

Beynlxalq aspektlr: Rezident fiziki xsin Azrbaycan Respublikasnn hdudlarndan knarda Azrbaycan mnbyindn olmayan glirindn dnilmi glir vergisinin mbllri Azrbaycanda ver-gi dnilrkn nzr alnr. Nzr alnan mbl Azrbaycan Respublikasnda hmin glirdn v ya mnftdn myyn edilmi drclrl tutulan verginin mblindn ox olmamaldr.

dm mnbyind tutulan vergilr: Dividendlr dm mnbyind 10% drc il vergiy clb edi-lir. Bu cr vergiy clb edilmi dividendlrin faktiki sahibi olan shmdar fiziki xslrin hmin glirlrindn bir daha vergi tutulmur.

Faizlr, myyn edilmi gzt nzr alnmaqla, dm mnbyind 10% drc il vergiy clb edilir. Royaltidn glir dm mnbyind 14% drc il vergiy clb edilir.car haqqndan glirlr dm mnbyind 14% drc il vergiy clb edilir.Gztlr: Aadak fiziki xslrin hr hans muzdlu idn vergi tutulmal olan aylq gliri 400 manat mblind

azaldlr:- Azrbaycan Respublikasnn Milli Qhrmanlar;- Sovet ttifaq v Sosialist myi Qhrmanlar;- mharib lillri;- hlak olmu, yaxud sonralar vfat etmi dylrin dul arvadlar (rlri);- 19411945-ci illrd arxa cbhd fdakar myin gr orden v medallar il tltif edilmi xslr;- qanunvericilikl myyn edilmi qaydada mharib veteran ad alm xslr;- ernobl AES-d qza, mlki v ya hrbi tyinatl atom obyektlrind digr radiasiya qzalar nticsind,

habel nv qurularnn hr hans nvlri, o cmldn nv silah v kosmik texnika il bal olan snaq-lar, tlimlr v baqa ilr nticsind a xstliyin v a yk il laqdar xstliy tutulmu v ya bu xstliklri keirmi xslr.

I v II qrup lillrin (mharib lillrindn baqa), salamlq imkanlar mhdud 18 yanadk xslrin hr hans muzdlu idn vergi tutulmal olan aylq gliri 200 manat mblind azaldlr.

Aadak fiziki xslrin hr hans muzdlu idn vergi tutulmal olan aylq gliri 100 manat mblind azaldlr:

- hlak olmu, yaxud sonralar vfat etmi dylrin valideynlri, habel vziflrinin icras zama-n hlak olmu dvlt qulluqularnn valideynlri v arvadlar (rlri). Bu xslrin arvadlarna (rlrin) gzt o halda verilir ki, onlar tkrar nikaha girmi olmasnlar;

- 1990-c il yanvarn 20-d SSR qounlarnn mdaxilsi nticsind, habel Azrbaycan Respublikasnn razi btvlynn mdafisi zaman hlak olmu xslrin valideynlri v arvadlar (rlri). Bu xslrin arvadlarna (rlrin) gzt o halda verilir ki, onlar tkrar nikaha girmi olmasnlar;

- fqanstana v dy mliyyatlar aparlan baqa lklr gndrilmi hrbi qulluqular v tlim-yoxlama toplanlarna arlm hrbi vziflilr;

- daimi qulluq tlb edn salamlq imkanlar mhdud uaa v ya I qrup lil baxan v onunla birlikd yaayan valideynlrdn biri (zlrinin istyi il), arvad (r), himayi v ya qyyum;

- mcburi kknlr v onlara brabr tutulan xslr. Bu gzt mnzil qanunvericiliyin v ya mlki hquqi qdlr sasn ayrca mnzil sahsi ld etmsi nticsind daimi mskunlam xslr amil edilmir.



55

Qeyd olunan xslrin muzdlu idn vergi tutulan aylq gliri 400 manat mblind azaldlr

Azrbaycan Respublikas Milli Qhrmanlar

Mharib veteran adn alm xslr

Mharib lillri

Sovet ttifaq Qhrmanlar

Sosialist myi Qhrmanlar

1941-1945-ci illrd arxa cbhd fdakar myin gr orden v medallarla tltif olunmu xslr

ernobl AES-d qza, mlki v ya hrbi tyinatl atom obyektlrind digr radiasiya qzalar nticsind a xstliyin v a yk il laqdar xstliy tutulmu xslr


56

Qohumluq drcsindn asl olmayaraq himaysind az nfr, o cmldn gndz thsil alan 23 yanadk agirdlr v tlblr olan r v ya arvaddan birinin vergi tutulmal olan aylq gliri 50 manat mblind azaldlr.

Bu qayda uaqlarn 18 yaa, tlblrin v agirdlrin 23 yaa atd ilin sonunadk, habel uaqlarn v himaydkilrin ldy hallarda lm ilinin sonunadk saxlanlr.

Fiziki xslrin vergi tutulan gliri uan doulduu v himayd olann himayy gtrldy aydan balayaraq azaldlr.

Himayd olanlarn say il rzind azaldqda (uaqlarn lm hallar istisna olmaqla) himayd olanlarn saynn azald aydan sonrak aydan balayaraq onlarn saxlanmas n mblin xlmasna xitam verilir.

Vergi dvr: Vergi ili tqvim ili saylr.Vergi byannamlrinin tqdim edilm mddti: dm mnbyind vergiy clb olunmas nzrd

tutulmayan glirlri olan fiziki xslr, yaxud Azrbaycan Respublikasnn hdudlarndan knarda glir, o cmldn royaltidn glir ld edn rezident fiziki xslr hesabat ilindn sonrak ilin mart aynn 31-dn gec olmayaraq vergi orqanlarna byannam vermlidirlr. Xsusi notariuslar hr rb baa atdqdan sonra nvbti ayn 20-dn gec olmayaraq vergi orqanna glir vergisi byannamsi tqdim edirlr.

Verginin dnilmsi:Frdi sahibkarlar glir vergisini rblk cari dnilr vasitsil dmlidirlr. Verginin mbli rb qur-

tardqdan sonra 15 gndn gec olmayaraq dnilmlidir. Hr rb n dniin mbli vvlki vergi ilind hesablanm vergi mblinin hisssini tkil edir. Eyni zamanda vergi dyicisi cari vergi dmlrinin mblini bu rbdki glirinin hcmini onun ken ilin mumi glirind (glirdn xlan mbllr nzr alnmadan) verginin xsusi kisini gstrn msala vurmaqla myynldir bilr.

gtrnlr fiziki xslrdn dm mnbyind tutulmu vergilr (muzdlu iilr v hminin re-zident v qeyri-rezident fiziki xslr royalti, dividend, sorta, nqliyyat v s. dnilr) bard vergi dyicisinin kateqoriyasndan asl olaraq rblk v illik byannamlr tqdim edirlr.

Vergi, faiz v ya maliyy sanksiyalarnn hesablanm mbldn artq dnilmi hisssi digr vergilr, faizlr, maliyy sanksiyalar v inzibati crimlr zr borclarn dnilmsin v ya vergi dyicisinin glck vergi hdliklrinin dnilmsin aid edil bilr.

Artq dnilmi verginin mbli glck vergi hdliklrin aid edilmdiyi halda vergi dyicisi riz vermkl hmin mblin qaytarlmasn tlb ed bilr. Qaytarlma riznin verildiyi tarixdn 45 gn rzind hyata keirilmlidir.



57

Maraql fakt: Azrbaycanda knll dm sviyysinin yksldilmsi v vergi inzibatlnda KT-nin ttbiqinin genilndirilmsi nticsind glir vergisi zr elektron formada tqdim olunmu byannamlrin faizi 2008-ci ildki 34,5%-dn 2013-c ild 74,7%- ykslmidir.

Frdi sahibkarlarn ddiklri glir vergisi zr byannamlrin tqdim edilmsi vziyyti


2963 3036

4922 4923

4076 3755

3518 3277

92,2

%

91,1

%

95,7

%

94,2

%

98,6

%

92,9

%

97,8

%

96,8

%

34, 5

% 5

3,6 %

64,1

%

70,2

%

80, 5

%

74,7

%

0

1000

2000

3000

4000

5000

6000

2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013

T

Elektron formada t

Qeyd: 2014-c il zr byannamlr 2015-ci ilin mart aynn 31-ndk tqdim edilir.

58

lav dyr vergisimumi mlumat: DV mallarn tqdim edilmsin, ilrin grlmsin, xidmtlrin gstrilmsin v

idxala ttbiq edilir. DV dyicisi kimi qeydiyyatdan kemi v ya kemli olan xs DV-nin dyicisi hesab olunur. Sahibkarlq faliyyti gstrn v ardcl 12 aylq dvrn istniln aynda (aylarnda) vergi tutulan mliyyatlarnn hcmi 120 000 manatdan artq olan xslr DV-nin mqsdlri n qeydiyyata dair riz vermy borcludur.

Bir qd v ya mqavil zr mliyyatn mumi dyri 120 000 manatdan artq olduqda, bu mliyyat DV tutulan mliyyat saylr v hmin mliyyat hyata keirn xs bu mliyyatn aparld gndk DV-nin mqsdlri n qeydiyyata dair riz vermy borcludur.

Vergi dyicilri: DV-nin dyicisi kimi qeydiyyatdan ken v ya qeydiyyatdan kemli olan xs DV-nin dyicisidir.

Qeydiyyatdan ken xs qeydiyyatn qvv

Azərbaycanın vergi sistemi

Documents

Transcript of Azərbaycanın vergi sistemi