Ayl›k Pediatri Bülteni Nisan 2009 • Say›
-
Upload
cengizhanelmas -
Category
Documents
-
view
228 -
download
0
Transcript of Ayl›k Pediatri Bülteni Nisan 2009 • Say›
-
8/14/2019 Aylk Pediatri Blteni Nisan 2009 Say
1/8
Aylk Pediatri Blteni Nisan 2009 Say 9
Deerli Okurlarmz,
ocukluk anda zehirlenmelere sk rastlanlmaktadr. Bu nedenle ocuk sal ile uraflan hekimler;zehir danflma merkezlerinin telefonlarn hazrda bulundurmal ve sk grlen zehirlenmelerde veflpheli toksik zehirlenme durumlarnda deerlendirmeye yatkn ve hazr olmaldrlar.Bu saymzda ocukluk anda sk grlen zehirlenmelere yaklaflm klavuzu yaynladk. Kkbebeklerde kullanlan ok ila ieren st solunum yolu ve ksrk ilalarnn kullanlmasndaki zararlyan etkilere dikkat eken bir alflma yaynladk.www.pediatribirligi.org.tr sitemizden daha nceki saylarmza ulaflarak gerektiinde sorularnz,nerilerinizi ve isteklerinizi bizimle paylaflabilir ve Pediatri Birlii Dernei'ne ye olabilirsiniz.
Sayglarmzla.
2
5
ocuklarda Sk GrlenZehirlenmelere Yaklaflm
Mentol eren TopikalSouk Algnl lalarKk ocuklarda Solunum
Skntsna NedenOlabilmektedir
Pediatri Birlii DerneiBebeklerde ve kk ocuklarda
reetesiz olarak satlan ksrk ve
souk algnl ilalarnn doktor kontrololmadan kullanlmasna karfldr.
-
8/14/2019 Aylk Pediatri Blteni Nisan 2009 Say
2/8
Amerikada zehirlenme kontrol merkezlerine
2003 ylnda 2.4 milyon zehirlenme vakas rapor
edilmifltir. Bu raporlarn sonucuna gre
zehirlenmelerin %76s az yoluyla olmakta,
%93 evde, %80i ise istem dfl
gerekleflmifltir.
American Family Physician dergisinin Mart
saysnda istem dfl toksik madde alan 12 yafl
alt ocuklarn zehirlenmelerine yaklaflm vetedavi deerlendirilmifltir.
Pratik uygulamada ocuk ve aile hekimleri,
az yoluyla alnan ve ou toksik olmayan
yabanc cisimlerin ocuklar tarafndan yutmas
sorunlaryla karfl karflya kalmaktadrlar. Bu
nedenle ocuk ve aile hekimleri zehir danflma
merkezlerinin telefonlarn hazr bulundurmal
ve sk grlen zehirlenmelerde ve flpheli toksik
zehirlenme durumlarnda deerlendirmeye
yatkn ve hazr olmaldrlar.
Zehirlenme durumunda ilk yardm erken triaj,
solunum yolu aklnn, solunumun ve
dolaflmn normal biimde salanmas ve
hemen arkasndan uygun destekleyici ya da
varsa toksine zel antidotlarla tedavi fleklinde
olmaldr.
Nisan 2009 Say 9
2
ocuklarda Sk Grlen
Zehirlenmelere Yaklaflm6 yafl alt ocuklar zehirlenmelerin %51ini oluflturmaktadr. Zehirlenme
vakalarnn %38ine de 3 yafl alt ocuklarda rastlanmaktadr.
Tedavi
- Solunum yolunun ak tutulmas
- Dzgn solunumun salanmas
- Normal dolaflmn salanmas
- Destekleyici ya da Anti-Toksin tedavi
Sk Grlen Zehirlenmelerocuk ve aile hekimleri zellikle aflada yazl
grup ilalara bal zehirlenme durumlarnahazrlkl olmaldrlar;
Asetaminofen:
Antikolinerjik ilalar: Psikoaktif ve
antihistaminik ilalar da iermek zere.
Antikoaglanlar: Warfarin ya da fare zehirigibi.
Kardiyak ilalar: Kalsiyum kanal blokerleri,
digoksin ve beta blokerler gibi.
Muskarinik kolinerjik ajanlar: Baz mantarlar,
organofosfatlar, karbamatlar
Nikotinik kolinerjik ajanlar: Bcek ilalar,
nikotin.
Etilen gikol ya da metanol: antifiriz ya da
alkol.
Demir ieren ajanlar: Desferoksamin gibi.
Opioidler: Morfin, metadon.
Salisilatlar: Aspirin ieren ajanlar.SlfanilreSempatomimetik ajanlar: amfetamin, kafein,
ocuklarda Sk Grlen
Zehirlenmelere Yaklaflm
-
8/14/2019 Aylk Pediatri Blteni Nisan 2009 Say
3/8
Nisan 2009 Say 9
3
kokain ya da efedrin gibi.
Fizik inceleme ya da laboratuar bulgular
spesifik bir zehirlenmeyi gsteriyorsa, klinisyen
toksine zel antidot ya da tedavi uygulamay
planlamaldr. Antidotlar hasta stabil hale
geldikten sonra genelde toksik madde almn
izleyen birka saat iinde verilmektedir ve etki
sreleri ksa olduundan oklu doz uygulamasgerekebilmektedir. Hekimin zel uzmanlk
alanna girmiyorsa antidot uygulamadan nce
zehir danflmay aramas uygundur.
Zehirlenme durumlarnda ilk yaplmas
gerekebilecek tetkikler arasnda;Bbrek Yetmezlii Bulgular iin: Bikarbonat
dzeyi, elektrolit, serum re nitrojen dzeyi,
serum kreatinin dzeyleri, elektrolitlerHipoglisemik madde alm iin: kan fleker
dzeyi
Kalp toksisitesi iin: elektrokardiyografi
Phtlaflma bozukluu iin: protrombin zaman
Hipoksi iin: pulse oksimetreAsetaminofen toksisitesi iin: Serumasetamniofen dzeyi,
ocuk dourma yaflndaki kz ocuklar iin
yer almaktadr: insan koriyonik gonadotropin
(HCG).
Klinik ve laboratuar bulgularna gre;Arter Kan Gazlar: Hipoksemi iinKreatin Kinaz: Nefrotoksisite ve\veya
rabdomiyoliz iin
zel la dzeyleri: Salisilatlar, demir, digoksin,
antikonvulsanlar, alkol
drarda ila taramas: Opioidler
Serum Osmolalitesidrar analizi: Nefrotoksisite ya da renalyetmezlik iin, arafltrlabilir.
-
8/14/2019 Aylk Pediatri Blteni Nisan 2009 Say
4/8
Nisan 2009 Say 9
4
Gastrik boflaltmann zorunlu yaplmas
gerektii durumlarda zehir danflma merkezi
ile kontroll olarak yaplmaldr. peka kullanm
da artk nerilmemektedir.
Az bulgular olan veya toksik maddeyi
alrken grlen ve ne kadar alnd bilinen
ocuklar evde izlenebilirler. Uzun etkili ilalarda
ge toksik etkiler ortaya kabilmektedir, bu
vakalarn daha uzun sre gzlemlenmesi
gerekir. Enterik kapl ya da yavafl salnml
ilalarn yan sra baz ilalarn da ge emilimi
olabilecei gz ard edilmemelidir.
Ge Emilimi Olan lalar
Karbamezepinler
Demir ilalar
MeprobamatAspirin
Teofilin
Difenoksilat/atropin
Etki Mekanizmas Uzun Sreli Olanlar
Antikoagulanlar
Mononaminokidaz inhibitrleri
Slfanilreler
Tiroid hormonlarZehirli mantarlar
Toksik Metabolitlerinin Etki Mekanizmas
Uzun Sreli Olanlar
Acetaminofen
Asetonitril
Dapson
Toksik alkoller
Lityum toksisitesi de gecikmifl toksisiteye nedenolabilmektedir ve uzun sreli gzetim gerektirir.
NERLER Bilinen ya da olas bir zehir alm sonras,
solunum, dolaflm ya da kardiyolojik bulgular
olan tm vakalar ambulans eflliinde en yakn
acil blmne sevk edilmelidir.
Olas zehirlenme durumlarnda klinisyenler
ocuun yafln, cinsiyetini, ne zaman nce ve
ne kadar zehire maruz kalmfl olabileceini, ve
evde bulunan ilalarn listesini belgelemelidirler.
lk fizik incelemede bulgusu olmayan
ocuklar, uzun etkili ilalarla ya da ge etki
mekanizmas olan ilalarla zehirlenme olasl
nedeniyle daha uzun sre izlenmelidir.
Gastrik ykama yalnzca toksik madde
almn izleyen 1 saat iinde ve deneyimli bir
klinisyen tarafndan orogastik tp yerlefltirilerek
yaplmaldr.
Toksik madde almn izleyen ilk 1 saat
dflnda aktif kmrn rutin uygulanmas
nerilmemektedir.
peka surubunun kullanlmas artk
nerilmemektedir.
ocukluk andaki zehirlenmeler destek
tedavi, yakn izlem ve srekli gzlem
gerektirmektedir. Dflk riskli ve hafif bulgularolan vakalarda, toksik olmayan maddeler
alnmflsa, beklenen bir sekel yoksa ksa bir
gzlem sonras taburcu edilebilirler. Yksek
riskli durumlarda ( stemli yksek doz ila alm,
uzamfl, devam eden bulgular olan vakalar)
tedavi ve gzlem amacyla hastaneye yatrlarak
izlenmelidir.
Am Fam Physician. 2009;79:397-403.
ok fliddetli durumlar haricinde gastrik boflaltma (aktif kmrve gastrik ykama) artk rutin olarak nerilmemektedir.
-
8/14/2019 Aylk Pediatri Blteni Nisan 2009 Say
5/8
Nisan 2009 Say 9
5
Mentol eren TopikalSouk Algnl lalarKk ocuklardaSolunum Skntsna
Neden Olabilmektedir
Mentol eren TopikalSouk Algnl lalarKk ocuklardaSolunum Skntsna
Neden Olabilmektedir
Gste konjesyonu azaltt dflnlen
Vicks VapoRub; kamfor (Lauraceae ailesinden
dalk blgelerde yaygn olarak bulunan
ykseklii 2-3 metre ve gvdesi olduka genifl
olan aatan damtma yntemiyle elde edileniritan etkili "kafur" tedavide ar kesici,
antiromatizmal, antipiretik, antistres,
ekspektoran gibi zellikleri nedeniyle
kullanlmaktadr), mentol, okaliptus ya gibi
aromatikler iermektedir.
Chest dergisinde Ocak aynda yaynlanan
bir makalede Winston-Salem, North
Carolinadan Dr. Rubin ve arkadafllar dahance salkl 18 aylk bir kz ocuunun,
merhem buruna direk olarak uygulandktan
sonraki yarm saat iinde fliddetli solunum
skntsna girdiini rapor ettiler.
Arafltrmaclar solunum anatomisi ve
hcresel yaps insanlarnkine ok benzerlikgsteren da gelinciklerinde ilacn etkilerini
arafltrdlar. alflmada Vicks VapoRubun
gelinciklerin trakea dokusundaki mukus
sekresyonunu normale gre %59 oranda
arttrdn ve siliyer hcre hareketliliini %36
orannda azaltt bulundu. lacn normal
solunum epitelinde bir etkisi yokken,
inflamasyon olan solunum yollarnda trakeal
mukosiliyer taflma hzn da %34 orannda
arttrt gsterildi.
Reetesiz satlan, st solunum yollarndaki nezle ve tkanklk
bulgularnn giderilmesinde yaygn kullanlan bir ila olan Vicks
VapoRub (Proctor and Gamble; Cincinnati, Ohio) adl merhemin kk
ve oyun a ocuklarda mukus retimini arttrabilecei ve solunumyolu inflamasyonunu ktlefltirebilecei bildirildi.
-
8/14/2019 Aylk Pediatri Blteni Nisan 2009 Say
6/8
Nisan 2009 Say 9
6
Sonu olarak yazarlar Vicks VapoRubun
aktif ieriinin hafif proinflamautar zellikte ve
siliyalara toksik olduunu, mukus sekresyonunu
arttrrken ayn zamanda mukus klerensini
azalttn vurguladlar. Doktor Rubin farkl
markal benzer ilalarn da kk ocuklara
ok zararl etkilerinin olabileceine de dikkati
ekti.
Burun tkankl iin en iyi tedavi tuzlu su
(salin), yumuflak plastik pompalarla temizlik,lk iecekler ve tavuk orbas desteiyle
ocuun iyileflmesini beklemektir.
Bu dnemde solunum sknts duyan
(AS001) SKIN-DES RENKSZ CLTANTSEPT (200 ml)Bakteri, virsler ve mantar enfeksiyonlarnakarfl etkili dezenfektandr.%70 sopropanol ierir.
GVENRLK: Almanya Hijyen veMikrobiyoloji Enstits kriterlerine gretest edilmifl olup GMP onayldr.
www.sagligimizicin.com
ocuklarn en ksa zamanda acil kontrollerinin
yaplmas gerekmektedir.
Chest 2009;135:143-148.
-
8/14/2019 Aylk Pediatri Blteni Nisan 2009 Say
7/8
-
8/14/2019 Aylk Pediatri Blteni Nisan 2009 Say
8/8
Nisan 2009 Say 9
A y l k P e d i a t r i B l t e n i
Sahibi ve sorumlu yaz iflleri mdr:
Prof. Dr. A. Murat TUNCER
Genel Yayn Ynetmeni ve Editr:
Uz. Dr. Cengizhan ELMAS
Danflma Kurulu:
Do. Dr. Suna EMR
Prof. Dr. Ahmet KO
Prof. Dr. Mehtap TATAR
Do. Semra fiAHN
Diyetisyen Nihal TUNER
ocuk Geliflim UzmanTuba KARAASLAN
Yazflma Adresi:
Krlang Sokak No: 43/3
06700 Gaziosmanpafla/Ankaracengizhanelmas@pediatribirligi.org.trwww.pediatribirligi.org.tr
Pediatri Birliinin izni olmadan oaltlmas ve datlmas yasaktr.
Kitabnz; www.pediatribirligi.org.tr ve www.suvak.org.tr sitelerinden online temin edebilirsiniz.