Avrupa Dietetik Staj Programı Uygulama Standartları · eğitim (staj) için Avrupa Benchmark...

Staj Uygulama Standartları , Temmuz 2010 Sayfa 1

Avrupa Dietetik Staj Programı Uygulama Standartları

Avrupa Diyetisyenler Birliği Federasyonu Tarafından Biraraya Getirilmiştir (EFAD)

Eylül 2010 Tarihli EFAD Genel Kurulu tarafından kabul edilmiştir..

Tekrar incelenme tarihi 2015‟dir.

"benchmark" kavramının tanımı = Ölçüm ve karşılaştırma kriteri anlamında kullanılmaktadır.


İçindekiler

Önsöz

1.0 Giriş 4

1.1 Arka plan ve gerekçe

1.2 Standartlar nasıl elde edildi ?

1.3 Standartların oluşturulması ve İzlenmesi

1.4 Özet 2.0 Standardlar 7

3.0 Standartların tam olarak açıklamaları 9

4.0 Kanıta Dayalı Standartlar ve İyi Staj Uygulamaları 14

5.0 Staj uygulama alanının tayin edilmesi ve Staj değerlendirilmesi 16

Referanslar 19

Sözlük

20

Ek 1 Taslak standartlar üzerinden bir anket sonucu


Önsöz

Avrupa'da çalışan Diyetisyenler için Avrupa halkının beslenme sağlığı ön planda yer almaktadır. Bu hedefi gerçekleştirmek için tüm sağlık çalışanları ve diğerleri ile birlikte ortaklaşa çalışmaktadırlar. Diyetisyenler Avrupa halkına daha iyi besin ve beslenme olanakları sağlamayı gerçeğe dönüştürmek için çalışmaktadırlar ve bu ekibin ve network ağının bir parçası olmak benim için de zevkti. Avrupa Diyetisyenler Birliği Federasyonu (EFAD)‟nun amaçlarından birisi de sağlıklı ve zinde olmayı hedeflemek ve özellikle buna teşvik etmek için yüksek standartlarda hizmet vermektir. Beraber çalıştığımız 30 Ulusal Diyetetik Derneği üyelerimiz ile birlikte , en iyi paylaşım ve uygulama için EFAD „ın sadece standartların eğitim ve öğretiminde değil, aynı zamanda standartların sürdürülme ve korunmasında da bir rolü olduğu kabul edilmiştir.

Haziran 1999 tarihli Bologna Deklarasyonu, 2010 yılına kadar, uyumlu, tutarlı ve rekabetçi bir Avrupa Yükseköğretim sahası oluşturulması için çağrıda bulundu. Ayrıca Mart 2001'de Salamanca Sözleşmesi ile Avrupa üniversiteleri : ' Avrupa yüksek öğretim kurumlarının, öğrencilerinin tüm avrupada çalışmaları, kariyer yapmaları ve niteliklerine gore talep ve ihtiyaçları doğrultusunda etkin kullanılabileceklerini kabul ettiğini… ve özerklik çerçevesinde kendi kendilerini organize etmek için istekli olduklarının kontrolünün yapılacağını ' duyurdu.

EFAD‟a üye dernekler 2003 yılında Roskilde de, 2007 yılında ise Taormina da, diyetisyenlerin avrupa çapındaki eğitim ve staj (uygulama ) uygulamalarında önceliklerin belirlenmesi için, bazı taahütlerde bulundular. Bu taahüdün bir parçası olarak, uygulamalı eğitim (staj) için Avrupa Benchmark Bildirimi kurulması kararlaştırıldı. Uygulamalı eğitim (staj)‟e ilşkin bu standartların oluşturulmasının EFAD ve DIETS Network (Diyetisyenlerin Avrupa Eğitim ve Öğretim Standartlarının Geliştirilmesi) çalışmalarıyla mümkün olabildiğini söylemekten memnuniyet duymaktayım. Bu standartları 2005 yılında yayınlanan

(EFAD,2005) “Avrupa Diyetetik Akademisyenleri ve Uygulayıcıları için Standartlar” tamamlayacaktır.

Biz diyetisyenler olarak şimdi, daha iyi bir beslenmeyle Avrupa Halkını daha sağlıklı kılmak için , üye ülkelerimiz arasında bu “Staj Uygulama AlanlarınaYönelik Standartlar”ın hayata geçirilmesi ve yürütülmesi için çalışmaya başlayacağız.

Karin Hådell

Onursal Başkan

Avrupa Diyetisyenler Derneği Federasyonu


1.0 Giriş

1.1 Arka plan ve gerekçe Diyetetik çok uygulamalı bir bilim dalıdır. Bu nedenle diyetetik uygulayıcılarının, çağdaş, güvenilir ve bilimsel beslenme bilgisine ve besin seçimini etkileyen sosyal psikolojik ve yönetimsel nedenleri çok iyi anlayan derin bir anlayışa sahip olması gerekir. Avrupada diyetisyenler kendi uzmanlık alanlarına ilişkin pek çok farklı alanda çalışmaktadırlar. Bazıları klinik alanlarda, bazıları halk sağlığı alanında, bazıları araştırma ve geliştirmeye yönelik ve bazıları ise idari rollerde çalışmaktadır.. Bu nedenle öğrenci diyetisyenler, beslenme sağlığını geliştirmek ve beslenme davranış değişikliği oluşturmak için, bireylere ve topluma nasıl yardımcı ve destek olabileceklerini öğrenmek zorundadırlar. Diyetetik öğrencilerinin etkinliklerini geliştirmeyi ve yaşam boyu öğrenmeyi devam ettirebilmeyi sağlayabilmeleri için de desteğe ihtiyaçları vardır. Diyetisyenler çoğu zaman kendilerini mezuniyetten sonra bağımsız çalışır bulabilirler bu yüzden öğretimlerindeki çalışma programlarının iş ortamıyla ilişkilendirilmesi(staj), gözetim ve denetim altında yeteneklerini gösterebilmeleri çok önemlidir..

2005 yılında “Avrupa Diyetetik Akademisyenleri ve Uygulayıcıları için Standartlar”ı yayımlanmıştır (EFAD, 2005). Bu Benchmark; diyetisyenlerin çalıştıkları alanlarda daha yetkin birer uygulayıcı olabilmeleri için ulusal programları kapsamında sahada pratik yapmaları (staj) nın bir ihtiyaç olduğu konusunda Avrupa çapında fikir birliği sağlamıştır. Staj süresi için, ya 30 ECTS kredi puan karşılığı bir akademik dönem veya minimum yarım akademik yıla denk gelen bir zamanı içermesi önerilmiştir. Sonrasında ise 2009 yılında EFAD, Avrupa Diyetetik yeterliliklerini ve bir diyetisyen olarak yeterlilik için başarılması gereken yetkinlik düzeylerinin belirlenmiş olduğu performans göstergelerini yayınlamıştır. Bu iki belgeyle birlikte Avrupa'da bir diyetisyenin eğitimi için mavi baskı sağlanmıştır.

Her iki belgeyi de (akademisyenler ve uygulayıcılar için diyetetik standartları ve diyetisyenlerin yetkinlikleri) kabul eden ve uygulayan Avrupa diyetetik öğrencileri ancak çeşitli alan ve rollerde istihdam olanağı bulabileceklerdir. Ve yukarıda da belirtildiği gibi, öğrencileri bu rollere hazırlamada pratikte sahada yeterlilik göstermeleri önemlidir. Öğrencilerin staj yerleri, staj alanları ve staj şekilleri kendi ülkerinde oynayacakları rollere gore düzenlenmelidir. DIETS 2 raporunda (DIETS, 2009a), Avrupa çapında yerleştirilen diyetetik öğrencilerinin staj süreleri, sıklığı , staj konumları ve verilen görevlerin çeşitlilik gösterdiği görülmektedir. Bu çeşitlilik, Avrupa ülkelerindeki diyetisyenlerin oynadıkları çeşitli rolleri yansıttığından ve Benchmark standarlarına uygunluğu açısından memnuniyet vericidir.

Bütün bu farklılıklar gözönüne alındığında, bu standartlar staj yerinde uygulanıyor olsaydı ve öğrencilerin öğrenim deneyimlerinin kalitesinden emin olunabilseydi , bu sistem en iyi eğitim uygulaması olarak kabul edilebilirdi. Dahası yükseköğretim kurumlarındaki öğrencilerin en büyük çıkarı, staj öğretmenleri ve staj yaptıkları sahadaki danışmanlarının öğrenci için sağlam bir öğrenme deneyimi oluşturmasıdır. Kısa bir araştırma (bakınız Ek 1): Staj uygulamalarına ilşkin standartlar için bir anket çalışması yapılmış ve 31 katılımcının (% 42) 13'ü bu uygulamadan habersiz olduğunu belirtmişlerdir. Ancak 27 kişi (% 84) bu konuda evrensel bir anlaşmaya varmıştır..


1.2 Standartlar nasıl oluşturuldu ? 1.2.1 Önerilen standartlar; yüzyüze görüşme sonuçları (DIETS, 2009a), yüzyüze görüşmelerin yansımaları (DIETS, 2009b) ve eğitimle eşleştirilmiş anket sonuçları ile belirlenmiş ve sonuçta en iyi uygulama düzenlenmiştir(Looy ve ark, 2010). Diğer sağlık çalışanları için oluşturulmuş olan standartlar(HPC, 2009) ve staj öğrenimleri (QAA, 2007) de bu standartların düzenlenmesinde etkili olmuştur. 1.2.2 Staj esnasında öğrenilen deneyimlerin kalitesi öğrencinin bağlı bulunduğu yüksek öğretim kurumunda kazandığı deneyimler ile eşdeğer kalitede olmalıdır (HEI). Öğreniminin bu periyodundaki öğrenci için almış olduğu staj eğitim programı, başvurmuş olduğu yükseköğretim kurumuyla aynı standartlarda olmalı ve beklentileri karşılamalıdır. Akademik yeterliliği değerlendirecek olan yükseköğretim kurumunun (HEI) sorumluluğu ise, aynı yüksek standartlarda verimli ve anlamlı bir ögrenimin gerçekleşip gerçekleşmediğini kontrol etmektir. Diyetetik mesleği; diyetetik öğrencisinin profesyonel yaşamını uygun bir şekilde yürütebilmesine açık olmalıdır. Staj noktalarında öğrencilerin diyetisyen olmayanlar tarafından denetleneceği bir durumda, yükseköğretim kurumunun (HEI), staj öğretmeni ve danışmanı ile öğrencilerin eğitimlerinin etkin olarak yürütülüyor olduğundan emin olması çok önemlidir. Bunun tanımlanması şu şekilde özetlenebilir ;

Öğrenim deneyimlerinden beklenen kalitenin tanımlandığı ve devam ettirildiği,

Öğrenci beklentilerinin farkında olup olmadığı ,

Verimli bir staj dönemi geçirilmesi için staj öğretmeni ve staj danışmanın, staj ortaklarının tecrübe edinmeleri adına desteklenmelerinin sağlanması..

1.2.3 İyi Staj Uygulamaları Standartlarının Organizasyonu Diyetetik için Avrupa Staj Uygulama Standartları aşağıdaki başlıklar altında düzenlenmiş olan ve yukarıdaki öğrenim deneyimlerine atıfta bulunan temel bileşenlerden oluşturulmuştur :

Staj öğrenim kazanımları

Akademik Standartlar ve Kalite için Sorumluluklar

Birlikte çalışılan Ortakların Sorumlulukları

Öğrencilerin yetki ve sorumlulukları

Staj ortakları için destek

Personel gelişimi

Izleme ve öğrenci deneyimlerinin değerlendirilmesi. Türetilen bu standartların kanıtları 4.0. da sunulmuştur 1.3 Standartların Belirlenmesi ve İzlenmesi In some European countries it is clearly evident that the Awarding Institution (HEI) s are working together and with their practice placement teachers and/or supervisors to put in place standards and then effectively monitor their implementation. But where standards are less well advance for practice placements 5.0 suggests a mechanism for introduction and monitoring. As with the European Academic and Practitioner Standards for Dietetics it was anticipated that many European countries would move towards implementation over a period of time and further that some countries would begin a to interpret the Academic standards to


suit their own needs and situation. The same is anticipated with these standards for practice placements. Countries who at this stage have no particular methods established to monitor or support practice placements may wish to start introducing these standards in a phased manner over a number of years. Bazı Avrupa ülkelerinde Yüksek Öğretim Kurumu (HEI) ve beraber çalıştıkları staj öğretmenleri ile ve / veya denetçilerin koydukları standartlar ve bu standartların etkili bir şekilde uygulanması ile bu uygulamanın izlenmesi açıkça bellidir. Ama standartların olmadığı ya dad aha az uygulandığı alanlar için bölüm 5.0 de bu standartlara uygulamaya başlanması ve izlenmesi için bir mekanizma önerilmektedir. Bazı ülkeler bu anlamda kendi ihtiyaç ve durumlarına uyum sağlaması için bu akademik standartları yorumlamaya başlayacaklarını ve bir süre sonar da uygulamaya geçeceklerini belirtmektedirler. Diğer ülkelerinde önümüzdeki bir kaç yıl içinde aşamalı bir şekilde bu standartlara tanıyarak uygulamaya geçmeleri beklenmektedir. Muhtemelen yüksek öğretim kurumlarının(HEI) staj programlarına ait standartlardaki başarının anahtarı ve gelişiminin devamı staj öğretmeni ile çok iyi ilişkiler kurulmasındadır Bu anlamda oluşturulacak/oluşturulan güçlü bir ekip, sadece bu standartların oluşturulmasından değil, uygulamaya alınması ve tanıtılmasından da sorumludur. Tutarlı standart ve sistemleri olan ülkelerin deneyimleri model olarak alınabilir bu anlamda profesyonel dernekler uzmanlıklarını paylaşma konusunda son derece heveslidirler. 1.4 Summary Diyetetik mesleğinin uygulamaları, diyetetik öğrencisinin yeterliliğini göstermesini gerektirir. Bu yeterlilik pratik deneyimler ya da iş tabanlı öğrenme (staj) ile mümkün olabilir. Bu sürecin etkinliğinden emin olmak için, sürece ilişkin standartların öğrenilmesi gereklidir. Diyetetik bilimi sadece bir sınıfta öğrenilemez ve bu da geleceğin diyetetik profesyonellerinin hazırlanmasında bir çeşit kamçılama görevi sunmaktadır. Hazırlanmış olan “Avrupa Diyetetik Staj Programı Uygulama Standartları”, geleceğin diyet uzmanlarına olabilecek en iyi şekilde yardımcı olabilmek için yol gösterecektir.

2.0 The Standards Bu 18 Standart sahada öğrenilen deneyimlerin kalitesini desteklemek adına , tüm diyet uygulamaları ve iş ortamında öğrenme (staj) uygulamalarının iyi birer pratik sağlaması için kurulmalıdır. İlgili standartlar md. 3.0 de ayrıntılı olarak açıklanmış ve md. 4.0 de kanıtları verilmiştir. Staj Öğrenim Kazanımları (Çıktıları) : Öğrenme kazanımı, öğrencinin ne öğrenmesinin beklendiğidir. Akademisyenlerce belirlenir ve yeterliklerle ifade edilir. Standard 1 Öğrenim kazanımları, ECTS kredi derecelendirme doğrultusunda , staj

programı için ayarlanmış olmalı ve programın genel amaçlarına nasıl katkıda bulunduğunu göstermelidir.

Standard 2 Öğrenim kazanımları; staj öğretmeni, öğrenci ve akademik personel için

açık olmalıdır.

Standard 3 Öğrenim kazanımları uygun bir şekilde değerlendirilmelidir..


Akademik standartlar ve kalite için sorumluluklar: Standard 4 Yüksek Öğretim Kurumu (HEI) staj kapsamındaki öğrenimlere ilişkin

akademik standartlar ve kalite uygulamalarından sorumludur. Standard 5 Yüksek Öğretim Kurumu(HEI) kendini tanımlayan politika ve prosedürlere

sahip olmalıdır;

Staj yerinin uygunluğuna ilişkin standartlar ve

Devamlılığı olan, verimli ve kaliteli bir eğitim sağlamaya yönelik politika ve prosedürler .

Standard 6 Staj ve staj yeri, müfredatın teslim edildiği bir ortaktır ve bu anlamda

sorumluluk ve rollerin, bir anlaşma feshi de dahil olmak üzere, resmi bir anlaşma ile belirlenmiş olması gerekir .

Beraber Çalışılan Ortakların (Staj Ortağı) Sorumlulukları : Standard 7 Her iki taraf da, deneyim kazanmış kaliteli bir öğrenciye ulaşmak için

karşılıklı sorumluluk alacaktır. Standard 8 Staj Ortağı ve Yüksek Öğretim Kurumu (HEI) tarafından, bilgi, destek ve

rehberlik materyalleri sağlanmış ve oluşturulmuş olmalıdır . Standard 9 Öğrenci gelişimi ya da uygulamaya ilişkin fırsatlarla potansiyel zorluklar

için erken uyarı sistemi açıkça ifade edilmiş olmalıdır. Öğrencilerin Yetki ve Sorumlulukları : Standard 10 Öğrencilerden staj kazanımlarını göstermeleri ve bu kazanımları yaşam

boyu öğrenme ve öğrendiğini kullanma şeklinde göstermeleri beklenir. Yüksek Öğretim Kurumu (HEI) öğrenciyi bu sürece yeterince hazırlamalıdır.

Standard 11 Staj yeri ve Yüksek öğretim Kurumu (HEI) öğrencilerin staj alanındaki

yetki, sorumluluk ve rollerini açıkça belirlemelidir. Standard 12 Prosedürler net bir şekilde staj alanında yer almalı ve problem ya da

ihtiyaç olduğunda ne yapılacağı bilinmelidir.

Staj Ortağı İçin Destek Standard 13 Yüksek Öğretim Kurumu (HEI) prosedürlerinde staj ortağı için, stajın

sonunda izleme ve rapor etmeye ilişkin yardımcı olabilecek net bir kılavuz oluşturmalıdır.

Standard 14 Yüksek Öğretim Kurumu (HEI) öğretmen ve danışmanlar için uygun

eğitimler ve destek sağlamalıdır.


Tüm Öğrenciler İçin Kişisel Gelişim : Standard 15 Öğrenciler için yüksek kaliteli bir eğitim sürdürmek için, Yüksek Öğretim

Kurumu (HEI) ve staj alanındaki personel uygun erişime sahip olmalı ve personel gelişimi için teşvik edilmelidir.

Standard 16 Personel gelişimi takip edilmeli ve düzenli olarak yeterliliğin sürdürülebilir

olduğu gözden geçirilmelidir. Öğrenci Deneyimlerinin İzlenmesi ve Değerlendirilmesi : Standard 17 Yüksek Öğretim Kurumu (HEI) ve staj ortağı arasında stajın etkinliği ve

öğrenci gelişimini değerlendirmeye yönelik düzenli olarak planlanmış öğrenci katılımlı toplantılar yapılmalıdır.

Standard 18 Müfredatın mesleki ve akademik gelişimine destek olması için izleme ve

değerlendirme sonuçları açıkça gösterilmelidir.

3.0 Standartların Ayrıntılı Açıklamaları Bu bölümde standartların mantığı ve gerekçeleri açıklanmıştır.. 3.1 Staj Öğrenim Kazanımları : Staj programı, bir diyetisyende yeterlilik ve yetkinlik için gerekli olan herhangi bir programın ayrılmaz bir parçasıdır. Staj sayısı, süresi ve uygulama alanı programın öğrenme kazanımlarının başarısını desteklemek için uygun olmalıdır.Yüksek Öğretim Kurumu (HEI) öğrenme kazanımlarının staj periyodunda ve staj alanında olmasını sağlamalıdır. Öğrenme kazanımı bir öğrencinin ne öğrenmesinin beklendiğidir. Yeterliklerle ifade edilir ve akademisyenlerce belirlenir. Yeterlikler, bilgi, anlama ve becerilerin dinamik bir kombinasyonudur. Öğrenme kazanımları:

Tüm akademik personel, öğrenciler, staj öğretmeni ve staj danışmanı için net bir şekilde tanımlanmış olmalıdır,

Programın genel amaçları içinde değerlendirilen ve öğretilen müfredatı içermelidir,

Programın genel amaçlarına katkı göstermelidir,

Uygun değerlendirilmelidir. Çeşitli onaylanmış formlar pratiğe dayalı bu programın uygulanmasına katkıda bulunacaktır. Staj kapsamı ve öğrenciden beklenen yeterlikler ve bunların oranı öğrenim kazanımlarını belirler. Yüksek Öğretim Kurumu, öğrenme kazanımlarının tanımlanmasında şunları dikkate alır :

Öğrenim kazanımlarının net ve özel olarak tasarlanmış olup olmadığı,


Öğrencinin amaçlanan öğrenim kazanımlarını elde etmek için yeterli ve uygun fırsatları elde edip etmediği ,

Staj programı amaçlanan öğrenme çıktıları üzerinde oluşturulacaktır.

Uygun seviyedeki kredi derecesi, örneğin Yıl 1 (veya Seviye 1) veya Yıl 2 (veya seviye 2) gibi .. staj öğrenme kazanımlarının gidişatını verir ve beklenen öğrenme miktarını (Ne kadar?) ve öğrenme zorluğunu (zorluk düzeyi) gösterir . HEI kalite güvence prosedürleri gereği öğrenme kazanımları ve bu kazanımların sonuçlarına gore öğrenciye kredi tahsisi yapılacaktır. . “Staj Öğrenim Kazanımları” başlığı altında geniş olarak yer alan 1-3. Standartların “İyi Staj Uygulamaları” şöyledir; Standard 1 ECTS kredi derecelendirmesi doğrultusunda, öğrenim kazanımları staj için

belirlenmiş olmalı ve programın genel amaçlarına katkıda bulunmalıdır. Standard 2 Öğrenim kazanımları tüm akademik personel, öğrenciler, staj öğretmeni ve

staj danışmanı için net bir şekilde tanımlanmış olmalıdır,

Standard 3 Öğrenim kazanımları uygun bir şekilde değerlendirilmelidir. 3.2 Akademik standartlar ve kalite için sorumluluklar : Yüksek Öğretim Kurumu , staj öğrenimlerini içeren tasarım , akademik standartlar ve verilen ödülün kalitesinden sorumludur. İlgili prosedür ve politikalar sahada bulunmalı, ulaşılabilir ve anlaşılabilir olmalıdır. Staj programı içeren yüksek eğitim programlarının tasarım ve amaçları, Yüksek Öğretim Kurumuna (HEI) ek olarak ortak bir dizi içerecektir. Yüksek Öğretim Kurumu (HEI) programın bazı yönlerine ait sorumluluklarını bu sorumluluğu kabul edecek ve yerine getirebilecek kapasiteye sahip staj uygulama alanlarına devredebilir. Yüksek Öğretim Kurumu bu sorumluluk devrini sözleşme ya da anlaşma yoluyla belirleyebilir. Bu sözleşmede, öğrencilerin öğrenme ihtiyaçlarının karşılanabilirliğinin izlenmesi için, tüm staj alanları için izleme ve değerlendirme sistem ve yöntemleri belirtilmelidir. İlgili Yüksek öğretim Kurumundan (HEI) uzakta olan staj alanlarının sorumlulıuklarının net bir şekilde belirtilmiş olması gerekir. Belirlenen politika ve prosedürlerin ilgili staj alanında güvenliği sağlanmalı ve bu onaylanmalıdır (Rehber için bkz. Ek B). Öğrencilerin amaçlanan öğrenim kazanımlarına ulaşmalarına yardımcı olması için bu prosedür ve politikaların içerikleri çok önemli olacaktır. Politika ve prosedürler, staj ortaklarının sözleşmeyi fesh etmesi durumunda programın nasıl devam edeceğini belirtir maddeler içermelidir. “Akademik standartlar ve kalite için sorumluluklar” başlığı altında geniş olarak yer alan 4-6 . standartların “İyi Staj Uygulamaları” şöyledir; Standard 4 Yüksek Öğretim Kurumu (HEI) staj alanlarındaki eğitim ve öğrenme

ortamlarının kalitesinden ve bunlara ilşkin akademik standartlardan sorumludur.


Standard 5 Yüksek Öğretim Kurumu(HEI) kendini tanımlayan politika ve prosedürlere sahip olmalıdır;


Devamlılığı olan, verimli, net ve kaliteli bir eğitim sağlamaya yönelik politika ve prosedürler .

Standard 6 Staj ve staj yeri, müfredatın teslim edildiği bir ortaktır ve bu anlamda

sorumluluk ve rollerin, bir anlaşma feshi de dahil olmak üzere, resmi bir anlaşma ile belirlenmiş olması gerekir .

3.3 Beraber Çalışılan Ortakların Sorumlulukları :

Yüksek Öğretim Kurumları (HEIs) staj ortaklarının sorumluluklarının farkında olduğundan ve staj yerlerindeki öğrenciler için uygun öğrenme ortamları sağladıklarından emin olmalıdır. Sorumlulukların her iki taraf için de açıkça belirlenmiş ve kullanılabilir olması hayati önem taşımaktadır. Bütün bu nedenlerden ötürü, tüm staj ortaklarının sorumlulukları, öğrenciler için uygun öğrenme imkanlarının sağlanması, öğrenci güvenliği ve sağlığı ile öğrencilerin değerlendirilmesi konularında net olarak belirlenmiş olmalıdır(değerlendirme methodu için bkz. 5.0). Yüksek Öğretim Kurumu (HEI) ve staj ortağı , staj öğrencilerine nasıl destek verebilecekleri ve rehberlik edebilecekleri konusunda fikir birliğine varmış olmalıdırlar. Staj ortakları öğrencilerin stajlarının her basamağında tutarlı, uygun ve zamanında bilgi, destek, rehberlik ve tüm bunlara ilşkin materyalleri sağlayacak şekilde davranmalıdırlar. Öğrencilerin stajlarını başarıyla tamamlamalarını engelleyebilecek olası problemlere karşı erken uyarı sistemi ile engelelleyebilecek önlemlerin alınması koınusunda da staj ortaklarının fikir birlğinde olmaları çok önemlidir. “Beraber Çalışılan Ortakların (Staj Ortağı) Sorumlulukları” başlığı altında geniş olarak yer alan 7-9 . standartların “İyi Staj Uygulamaları” şöyledir; Standard 7 Her iki taraf da, deneyim kazanmış kaliteli bir öğrenciye ulaşmak için

karşılıklı sorumluluk alacaktır. Standard 8 Staj Ortağı ve Yüksek Öğretim Kurumu (HEI) tarafından, bilgi, destek ve

rehberlik materyalleri sağlanmış ve oluşturulmuş olmalıdır .

Standard 9 Öğrenci gelişimi ya da uygulamaya ilişkin fırsatlarla potansiyel zorluklar

için erken uyarı sistemi açıkça ifade edilmiş olmalıdır.

3.4 Öğrencilerin yetki ve sorumlulukları : Yüksek öğretim kurumları (HEIs) staj öğrencilerini staj yerlerindeki yetki ve sorumlulukları konusunda bilgilendirmeli ve kendi kendilerini yönetebilecekleri yaşam boyu öğrenme odaklı bir öğrenme kazanımı beklediklerini ifade etmelidirler. Öğrencilerin kendi kendilerini yönetebilmeyi öğrenmeleri sağlanmalıdır. Daha fazla, kişisel gelişim planlaması ve öğrenme günlükleri gibi şeyler kullanılarak hayat boyu öğrenme


pratikte desteklenmelidir. Öğrenciler staj yerlerinde ortaya çıkabilecek sorunlar karşısında neler yapabilecekleri konusundaki prosedürler konusunda bilgilendirilmelidir. “Öğrencilerin yetki ve Sorumlulukları” başlığı altında geniş olarak yer alan 10-12 . standartların “İyi Staj Uygulamaları” şöyledir; Standard 10 Öğrencilerden staj kazanımlarını göstermeleri ve bu kazanımları yaşam

boyu öğrenme ve öğrendiğini kullanma şeklinde göstermeleri beklenir. Yüksek Öğretim Kurumu (HEI) öğrenciyi bu sürece yeterince hazırlamalıdır.

Standard 11 Staj yeri ve Yüksek öğretim Kurumu (HEI) öğrencilerin staj alanındaki

yetki, sorumluluk ve rollerini açıkça belirlemelidir Standard 12 Prosedürler net bir şekilde staj alanında yer almalı ve problem ya da

ihtiyaç olduğunda ne yapılacağı bilinmelidir.

3.5 Staj Ortağı için Destek : Yüksek Öğretim Kurumu (HEI) staj ortağını, stajın kapsamı, faaliyet alanı, amaçları, ve görev yetki ve sorumlulukları konularında net olarak bilgilendirmelidir. Staj ortağı, stajın süresince ve sonunda öğrencilerin ilerlemelerinin izlenmesi ve rapor edilmesi hususunda destek ve rehberlik ihtiyacı duyabilir. Staj başlamadan once, staj öğretmeni, danışmanı ve bu konuda rehberlik edecek kişi eğitilmelidir. “Staj Ortağı için Destek” başlığı altında geniş olarak yer alan 13-14 . standartların “İyi Staj Uygulamaları” şöyledir; Standard 13 Yüksek Öğretim Kurumu (HEI) prosedürlerinde staj ortağı için, stajın

sonunda izleme ve rapor etmeye ilişkin yardımcı olabilecek net bir kılavuz oluşturmalıdır.

Standard 14 Yüksek Öğretim Kurumu (HEI) öğretmen ve danışmanlar için uygun

eğitimler ve destek sağlamalıdır. 3.6 Personel Gelişimi: Yüksek Öğretim Kurumu (HEI) öğrencilerin staj için hazırlanmasında ve staj öğrenimlerinin kazınımını kolaylaştırma ve destek sağlamada görevli tüm personelden ve staj yerinden aşağıdaki kriterleri beklemeli/istemelidir

Uygun nitelikli personel, Yeterli alt yapıya sahip personel, Personel yetkinliğinin izlenebileceği bir mekanizma ya da system, Personelin kendi eğitimini sağlaması için gerekli olan kaynak ve fırsatların yaratılarak

kişisel gelişimin desteklenmesi Aynı zamanda öğrenciler multiprofesyonel ve multidispliner rollerinden ötürü, staj yerindeki diğer personel ile de iletişim halinde olacak ve beraber çalışacaklardır. Bu yüzden bu


personelin rol ve sorumlulukları konusunda onlara rehberlik edilmesi çok önemlidir. Bu anlamda örneğin; diyetetik eğitimi , ilgili mevzuatlar, politika ve prosedürler ile diyetetik eğitiminin etkinliği konusunda çeşitli brifingler verilebilir. “Personel Gelişimi” başlığı altında yer alan 15&16 . standartların “İyi Staj Uygulamaları” şöyledir; Standard 15 Yüksek öğretim kurumunun(HEI) ve staj yerinin tüm çalışanlarının,

öğrencilerin yüksek kalitede bir öğrenim deneyimi alabilmeleri ve uygun niteliklerde yetiştirilebilmeleri için teşvik edilmiş ve bu anlamda gelişimleri sağlanması için uygun erişim yolları ve kaynakların sunulmuş olması gereklidir.

Standard 16 Yeterliklerinden emin olabilmek için, personel gelişimi düzenli olarak takip edilmeli ve gözden geçirilmelidir.

3.7 İzleme ve Değerlendirme

Staj programından maksimum fayda sağlamak için, Yüksek Öğretim Kurumu staj ortağı ile arasında planlı ve etkin bir izleme yöntemi belirlemelidir. Her iki tarafın da yakın ilişki ve anlayışta olması stajın faydasını arttıracaktır. Karşılıklı bu ilşki ve anlayış özellikle gelecekteki profesyonel ve akademik gelişmeler hakkında bilgi alınmasında kullanılabilmelidir. Süreç ve prosedürler, kalite ve standartlara ilişkin bilgi paylaşımını kolaylaştırmak üzere ayarlanmış olmalıdır. Ayrıca, düzenli olarak en iyi uygulama ve gelişmeleri benimsemek için mekanizmalar olmalıdır. Örneğin, (öğrencileri dahil) düzenli olarak gözden geçirme toplantıları son derece bilgilendirici ve değerlidir. Staj yerlerine düzenli ziyaretler ve paylaşılan raporlar bilgilendirici olabilir . Yüksek Öğretim Kurumunun (HEI) politika ve prosedürleri de pratiğe dayalı öğrenmeyi geliştirme ve etkinliğini arttırmada katkıda bulunur. “İzleme ve Değerlendirme” başlığı altında yer alan 17&18 . standartların “İyi Staj Uygulamaları” şöyledir; Standard 17 Yüksek Öğretim Kurumu (HEI) ve staj ortağı arasında stajın etkinliği ve

öğrenci gelişimini değerlendirmeye yönelik düzenli olarak planlanmış öğrenci katılımlı toplantılar yapılmalıdır.

Standard 18 Müfredatın mesleki ve akademik gelişimine destek olması için izleme ve değerlendirme sonuçları açıkça gösterilmelidir.


4.0 Standartlar ve İyi Uygulamalar için kanıt tabanı DIETS projelerinin pek çok kurs ve eğitiminde alınmış olan raporlar staj programlarının öğrencilerin eğitimine destek sağlamada çok iyi bir pratik ve deneyim olduğunu göstermektedir. Aşağıdaki tabloda ilgili standartla eşleştirilmiş bu raporları görebilirsiniz :

Standard Staj Uygulama Standardı En iyi Uygulama

1 Öğrenim kazanımları, ECTS kredi derecelendirme doğrultusunda , staj programı için ayarlanmış olmalı ve programın genel amaçlarına nasıl katkıda bulunduğunu göstermelidir.

Dietetik için Avrupa Akademik ve Uygulayıcı Standartları (EFAD, 2005)

2 Öğrenim kazanımları; staj öğretmeni, öğrenci ve akademik personel için yeterince açık olmalıdır.

Rapor 3: Tablo 2 & 3 ve Birinci Diyet Konferansı Tutanakları (DIETS, 2009)

3 Öğrenme kazanımları uygun biçimde değerlendirilmelidir.

Rapor 2: Tablo 16, 17

4 Yüksek Öğretim Kurumu (HEI) staj kapsamındaki öğrenimlere ilişkin akademik standartlar ve kalite uygulamalarından sorumludur.

Report 3: Tablo 3

5 Yüksek Öğretim Kurumu(HEI) kendini tanımlayan politika ve prosedürlere sahip olmalıdır;


Devamlılığı olan, verimli ve kaliteli bir eğitim sağlamaya yönelik politika ve prosedürler .

Rapor 3: Tablo 3

6 Staj ve staj yeri, müfredatın teslim edildiği bir ortaktır ve bu anlamda sorumluluk ve rollerin, bir anlaşma feshi de dahil olmak üzere, resmi bir anlaşma ile belirlenmiş olması gerekir .

Report 3: Tablo 3

7 Her iki taraf da, deneyim kazanmış kaliteli bir öğrenciye ulaşmak için karşılıklı sorumluluk alacaktır.

Rapor 2: Bölüm 3.26

8 Staj Ortağı ve Yüksek Öğretim Kurumu (HEI) tarafından, bilgi, destek ve rehberlik materyalleri sağlanmış ve oluşturulmuş olmalıdır .

Rapor 2: Şekil 8

9 Öğrenci gelişimi ya da uygulamaya ilişkin fırsatlarla potansiyel zorluklar için erken uyarı sistemi açıkça ifade edilmiş olmalıdır.

2nd DIETS Konferansı Tutanakları (Workshoplar) (DIETS, 2009)


10 Öğrencilerden staj kazanımlarını göstermeleri ve bu kazanımları yaşam boyu öğrenme ve öğrendiğini kullanma şeklinde göstermeleri beklenir. Yüksek Öğretim Kurumu (HEI) öğrenciyi bu sürece yeterince hazırlamalıdır.

Rapor 2: Tablo 6

11 Staj yeri ve Yüksek öğretim Kurumu (HEI) öğrencilerin staj alanındaki yetki, sorumluluk ve rollerini açıkça belirlemelidir.

Rapor edilmemiştir

12 Prosedürler net bir şekilde staj alanında yer almalı ve problem ya da ihtiyaç olduğunda ne yapılacağı bilinmelidir.

2nd DIETS Konferansı Tutanakları (Workshoplar) (DIETS, 2009)

13 Yüksek Öğretim Kurumu (HEI) prosedürlerinde staj ortağı için, stajın sonunda izleme ve rapor etmeye ilişkin yardımcı olabilecek net bir kılavuz oluşturmalıdır.

Rapor 2: Tablo 8

14 Yüksek Öğretim Kurumu (HEI) öğretmen ve danışmanlar için uygun eğitimler ve destek sağlamalıdır.

Rapor 2: Tablo 22

15 Öğrenciler için yüksek kaliteli bir eğitim sürdürmek için, Yüksek Öğretim Kurumu (HEI) ve staj alanındaki personel uygun erişime sahip olmalı ve personel gelişimi için teşvik edilmelidir.

Rapor 2: Tablo 21

16 Personel gelişimi takip edilmeli ve düzenli olarak yeterliliğin sürdürülebilir olduğu gözden geçirilmelidir.

Rapor 2: Tablo 1, 21

17 Yüksek Öğretim Kurumu (HEI) ve staj ortağı arasında stajın etkinliği ve öğrenci gelişimini değerlendirmeye yönelik düzenli olarak planlanmış öğrenci katılımlı toplantılar yapılmalıdır.

Rapor 2: Şekil 13

18 Müfredatın mesleki ve akademik gelişimine destek olması için izleme ve değerlendirme sonuçları açıkça gösterilmelidir.

Rapor 2: Tablo 8


5.0 Stajın ve Staj Yerinin Değerlendirilmesi

Öğrencilerin staj alanları düzenli olarak ziyaret edilmelidir. Bu şekilde , gerekli prosedür , kaynak ve personelin yerinde olduğundan ve verimli ve etkin bir öğrenim sunulduğundan emin olunabilir. Bu ziyaretin nasıl yapılacağına dair bir örnek aşağıda verilmiştir.

Staj Ortaklarının Onayı

Staj alanı ya da çalışma ortamına yapılacak ziyaretlerin yazışmalarla belirtilmesi kesinlikle tavsiye edilir.

5.1 Resmi bir staj ziyareti öncesinde, aşağıdaki kontrol listesi hazırlanmalı ve tartışmaya sunulmalıdır. Ziyaretin sonuçları aşağıdaki gibi ayrıntılı bir şekilde rapor edilmelidir.

Stajın Yönetimi

Staj öğrencileri, öğretmenleri ve danışmanlar için, staja dair ayrıntılı bir el kitabı hazırlanmalı ve sunulmalıdır. Bu el kitabı aşağıda yer alan bilgileri içermelidir:

o Öğrenim kazanımları ve ulaşılması istenen yeterlikler

o Staj zamanı ve süresi, kayıtların korunması

o Davranış beklentileri

o Performans göstergeleri ve aksiyon planlarını içeren değerlendirme prosedürleri

o iletişim kanalları ve sorumluluklar

İkna edici bilgiler şunlar olmalıdır:

o Öğrenme kazanımları için gözden geçirme mekanizmaları,

o Öğrenim ve öğretim stratejileri,

o Staj ortakları ya da uygulatıcılarının öğrencilerin değerlendirilmesi ve izlenmesini ilişkin gösterge ve politiklar ile öğrenciler için eşitlik ilkeleri

o Sağlanan destek kanıtları

Kadro ve personel gelişimi :

o Staj öğretmen ve danışmanlarının bilgi beceri ve düzeyleri her iki taraf tarafından da kabul edilmiş ve kalite güvenliği açısından kayıt altına alınmış olmalıdır.olmalıdır.

o Staj eğitmenleri diyetisyen olmalıdır.

Bunlara ek olarak sistemin işlerliğine ilşkin aşağıdaki kanıtlar olmalıdır:

o Personel gelişim politikaları alanda yer alıyor,

o Personel özgeçmişleri inceleniyor ve değerlendiriliyor,


o Öğrencilere destek veren kadro düzenli olarak gözden geçiriliyor,

o Denetim (ya da araştırma) programa destek olacak şekilde yürütülüyor,

o Personel kaynağı ve gelişimi için yeterli finasman ayrılıyor.

5.2 Yapılan ziyaretler sonrasında staj yerinin asgari standartlarda başarılı olduğuna dair verilecek onayın değerlendirmesinde aşağıdakiler dikkate alınmalıdır.

Staj alanının kaliteli bir yaklaşım sergilediğine dair, alanda staja ilişkin rapor, form ve değerlendirme sonuçlarının bulunuyor olması (kanıt).

Değerlendirme yöntemi, hem öğrenciler hem de personel için öğrenim kazanımlarının net olarak kontrol ve takip edilebilir nitelikte olmalıdır.

5.3 Ziyaretler sırasında, staj alanının kaynak ve donanımının öğrenci güvenliği ve gelişimini sağlar ve destekler nitelikte olduğu değerlendirilmeli ve onaylanmalıdır.Bunun için;

Kütüphane olanakları,

Teknolojik olanaklar,

Öğrenciler için materyal ve bilgi kaynakları,

Ofis ve konaklama olanakları,

Öğrenci destek olanakları ( koçluk gibi..).

5.4 Bütün bu çalışmaların sonunda , Dietetik Staj Programı için Avrupa standartlarının karşılanıp karşılamadığını göstermek ve her iki kurumun da (Staj ortağı ve Yüksek Öğretim Kurumu) ihtiyacı olan eylem planları ile sorumlulukların net bir listesini ve başarı tarihini içeren bir rapor oluşturulmuştur.

Bu rapor aşağıdaki maddeleri içermektedir;

Staj öğretmen ve danışmanlarının staj eğitimleri Yüksek Öğretim Kurumu (HEI) tarafından sağlanmalıdır .

Bu ziyaretlerin ne kadar düzenli ve etkin olması gerektiği eğitim sağlayıcı ve staj sağlayıcı tarafından birlikte kararlaştırılmalıdır.

Bir sonraki ziyaret tarihi resmi olarak belirtilmelidir.


Referanslar

de Looy A, Naumann E, Govers E, Jager MJ, Liddell J, Maramba IDC and Cuervo M (2010)

Thematic Network DIETS mapping dietetic education in Europe 2006-09: comparisons to the European Academic and Practitioner Standards for Dietetics (Submitted)

DIETS (2009) Proceedings of the 1st DIETS Conference held in Plymouth and 2nd DIETS Conference held in Frankfurt available at www.thematicnetworkdietetics.eu DIETS (2009a) Report 2: Learning about European practice placement education from each other available at www.thematicnetworkdietetics.eu DIETS (2009b) Report 3: Using information technology to share experiences and enhance communication skills available at www.thematicnetworkdietetics.eu DIETS (2009c) Proceedings of the 3rd DIETS Conference held in Lisbon Available at www.thematicnetworkdietetics.eu DIETS (2009d) Report 1: Building a technologically informed information and communication network in Europe available at www.thematicnetworkdietetics.eu EFAD (2005) European Academic and Practitioner Standards for Dietetics available at www.efad.org EFAD (2009) European Dietetic competences and their performance indicators. Available at www.efad.org Health Professions Council (HPC) (2009) Standards of Education and Training Health Professions Council, Park House, 184 Kennington Park Road, London SE11 4BU UK or at http://www.hpc-uk.org/aboutregistration/standards/sets/ QAA (2007) Section 9: Work-based and placement learning. In Code of practice for the assurance of academic quality and standards in higher education (2nd Edition) QAA,

Gloucester, UK or at http://www.qaa.ac.uk/academicinfrastructure/codeofpractice/section9/default.asp

http://www.thematicnetworkdietetics.eu/





http://www.efad.org/

http://www.efad.org/

http://www.hpc-uk.org/aboutregistration/standards/sets/

http://www.qaa.ac.uk/academicinfrastructure/codeofpractice/section9/default.asp


Sözlük

Assessment : Hastanın klinik bulguları ve gerekli tüm bilgileri dikkate alınarak tanı ve tedavi planlamasının yapılması (Hasta değerlendirme ). Awarding Institution Öğrencilerin bağlı bulunduğu ve yetkinliklerinin son durumunun değerlendirilerek derecelendirilip onaylandığı Yüksek Eğitim&Öğretim Kurumu. Benchmark statement Belirli bir konunun niteliği ve özelliklerini yükseköğretim programlarında tanımlamak için Kalite Güvence Ajansı (QAA) himayesinde yürütülen bir girişimdir. Campus based Akademik içerikler Clinical reasoning Klinik karar verme süreci ile ilgili eleştirel ve analitik düşünme Codes of practice Dietetik profesyonelleri tarafından kurulabilir, mesleki yasa ve kuralları içerir. Continuing Professional Development (CPD) Mesleki profeyonellerin kendilerini sürekli geliştirmeleri , bilgilerini yenilemeleri, yeterliklerini artırmalarına yönelik süreci tanımlar. Bu sürec sistematik ve devam edebilen nitelikte olmalıdır. Critical reflection Involves exploring reasons and approaches and the underlying concepts/assumptions. The exploration is based upon an evaluation of the context and takes account of social, personal and historical influences upon the professional setting. European Credit Transfer System (ECTS) ECTS ileri ve yüksek öğretimde kredi transferi için belirlenmiş bir Avrupa sistemidir. ECTS , akademik tanınma geliştirmek ya da diğer ülkelerde elde edilen çalışmalardan kredi transfer etmek için AB içinde geliştirilmiştir. Sistem aynı zamanda, bir ülke içindeki kredi aktarımı için kullanılabilir. ECTS puan sistemi zaman içinde ölçülen iş yükünü tahmin etmek için de kullanılabilir. Evaluation Bakım kalitesinin değerlendirilmesi ve gözden geçirilmesi amacıyla geliştirilmesi gereken alanları tespit etmek. Evidence-based practice Kanıta dayalı uygulama


Fitness to practise Staj seviyesinin o seviye için gerekli olan beklentilere uygunluğu.. Higher Education Institute (AWARDING INSTITUTION (HEI) ) Lisans seviyesinde eğitim veren bir kurum. Independent practitioner Bağımsız uygulayıcıi Inter-professional Meslekler arası Farklı disiplinlerden gelen iki veya daha çok profesyoneln entegre bir şekilde birlikte çalışması. Learning theories Öğrenme kuramları Lifelong learning Yaşam boyu öğrenme Sürekli mesleki gelişim için sürekli öğrenme ve gelişim süreci. Multidisciplinary İşbirliği içinde çalışan bir veya daha fazla disiplin Nutrigenomics Hastalık riskini arttıran bazı genlerle gıdaların nasıl bir ilişkisi olduğunu araştıran alan. Non-discriminatory practice Ayrımcı olmayan bir uygulama.. Bireyler belirli kuruluş ve ekipler tarafından (hasta, bakıcı, iş arkadaşları veya öğrenciler dahil) yaş, renk, inanç, ceza mahkumiyeti, kültür, özürlülük, etnik ya da ulusal köken, cinsiyet, medeni durumu, tıbbi durumu, ruh sağlığı, milliyet, fiziksel görünüm, siyasi inanç, ırk, din,cinsel kimlik, cinsel yönelim ya da toplumsal sınıf gibi farklılıklardan ötürü ayrıma uğrayamaz ve profesyonel anlamda benzer koşullarda tedavi olur . Practical placement /Clinical education placements Eğitimin belirli bir süresinin teorik öğrenimleri uygulamaya çevirmek için sahada işbaşında sağlanmasidır. Practice Placement teacher Staj öğretmeni, staj ortamı ve öğrencilerin değerlendirilmesinden sorumludur. Problem solving Problem çözme Alıştırmalar ile öğrencilerin mevcut bilgilerini incelemek ve onların soru ya da soruna çözüm üretebilme yeteneklerini ve böylece profesyonel yaklaşım geliştirerek kavramsal ve metodolojik becerilerini derinleştirmek için uygun süreç ve desteğin sağlanması gerekir. Professional autonomy Mesleki özerklik..


Kendi mesleki bilgi ve uzmanlığa dayalı hasta yönetimine ilişkin kararlar alma. Reflective practice / reflection on action Uygulamaya yansıtma /Eyleme Çevirme Bir meslektaşı ile tartışırken sık sık bu durum üzerinden düşünme ve eylem odaklı ve değişime açık olma. Reflection in action Being aware of what you are doing. Knowing and doing at the same time Karşı taraftakinin ne yaptığını farkında olmak. Aynı anda bilmek ve yapmak. Resource Bir kişi ya da kuruluşun içinde ihtiyaç olunduğunda gerekli desteği (para, zaman, ekipman, personel, uzman bilgisi) sağlayan varlık. Self-directed learning Öğrenci tarafından başlatılan Bağımsız öğrenme Tool Aracı alet veya yöntem User Diyetetik hizmeti alan herkes (hastalar, müşteriler, kamu, gıda sanayi, catering) Work-based placement or learning environment Iş başında (sahada) öğrenme ortamı - Staj


Ek 1 Taslak Standartlara ilişkin Yapılan Anket Sonuçları

1-18 numaralı standartlara yönelik olarak öğrencilere uygulanmıştır.

Question

Please chose and tick

Yes No Don‟t know

Total

Staj programına ilişkin Ulusal Standartlarımız var

18 11 2 31

Yüksek öğretim kurumumuzun staj programına ilşkin kendi standartları var

24 5 1 30

Ek B staj düzenlemelerine ilişkin yararlı bir kontrol listesi sunar

29 1 2 32

Önerilen pek çok standart vardır 4 26 2 32

Standartlar çok karmaşık ve ben onları anlayamıyorum

2 29 1 32

Standartlar öğrencilerin ihtiyacı olan her alanı kapsamaktadır

27 3 2 32

Staj öğretmenlerinin niteliklerine ilişkin de benzer standartlar olmalıdır

26 2 3 31

Standartların bir örneğini görmek isterim

23 6 2 31

Bu standartların Avrupa çapında kullanılıyor olması ve EFAD tarafından kabul edilmesi iyi olurdu**

12

Önerilen standartlar Avrupa Benchmark a sunulacak **

11

Katılımcılar: HEIs = 20; NDAs = 12

Ülke Sayısı= 18 artı İsrail

** Bu sorular anketin ilk gönderimi ile alınmış ve ikincisi alınmamıştır.

Avrupa Dietetik Staj Programı Uygulama Standartları · eğitim (staj) için Avrupa Benchmark...

Documents

Transcript of Avrupa Dietetik Staj Programı Uygulama Standartları · eğitim (staj) için Avrupa Benchmark...