AUKCJA SZTUKI WSPÓŁCZESnEJ...2014/10/21 · AUKCJA SZTUKI WSpółCZeSneJ 21 pAŹDZIeRnIKA 2014...

335ASW

032

AUKCJA SZTUKI WSPÓŁCZESnEJWARSZAWA 21 pAŹDZIeRnIKA 2014

DeSA

Un

ICU

MA

UKC

JA SZ

TU

KI WSpó

łCZ

eSneJ W

AR

SZA

WA

21 pAŹ

DZ

IeRn

IKA

2014

Cen

a 29

zł (

z 5%

VAT

)

DOM AUKCYJNY DESA UNICUM ul. Marszałkowska 34-50, 00-554 Warszawa

WWW.DESA.PL

Rafał Olbiński Krajobrazy energii 2014Bez energii nie ma życia, a wszystko co żyje - jak słusznie zauważył Arthur Schopenhauer - walczy z grawitacją. W cyklu obrazów “Krajobrazy energii”, poprzez poetyckie metafory starałem się pokazać magię i piękno naszego zmagania z materią i prawami fi zyki.

OGŁOSZENIE.indd 1 13-12-04 15:20

mak

sym

alny

rozm

iar p

liku

AUKCJA SZTUKI WSpółCZeSneJ

21 pAŹDZIeRnIKA 2014 (WToReK) GoDZ. 19

WYSTAWA OBIEKTÓW11 – 21 pAŹDZIeRnIKA 2014

ponIeDZIAłeK – pIĄTeK W GoDZInACH oD 11 Do 19

SoBoTA W GoDZInACH oD 11 Do 16

MIEJSCE AUKCJI I WYSTAWYDoM AUKCYJnY DeSA UnICUM

UL. MARSZAłKo WSKA 34–50

WARSZAWA

IndEKS

Anuszkiewicz Richard 17

Beksiński Zdzisław 28

Blum Kwiatkowski Jürgen Gerard 34

Czapla Marian 49

Dobkowski Jan 39, 40

Dominik Tadeusz 1, 2

Dwurnik edward 42

Fałat Antoni 57

Fangor Wojciech 5

Fijałkowski Stanisław 3, 4

Geppert eugeniusz 54

Gieraga Andrzej 63

Gierowski Stefan 8

Hiller Karol 7

Kaczmarski Janusz 50

Kałucki Jerzy 33

Kantor Tadeusz 46

Kierzkowski Bronisław 70

Kobzdej Aleksander 25, 26

Kowalski Andrzej S. 43

Krygier Stefan 60

Krzysztofiak Hilary 38

Kujawski Jerzy 21

Kuwayama Tadasuke 15

Kwiatkowski Blum Gerard Jürgen 34

Lebenstein Jan 20

Lenica Alfred 10

Leszczyńska-Kluza Danuta 69

Maciejewski Zbysław Marek 48

Marczyński Adam 30

Markowski eugeniusz 61

Maśluszczak Franciszek 68

Maziarska Jadwiga 22

Młodożeniec Stanisław 45, 64

nitka Zdzisław 58

nowosielski Jerzy 11, 12, 13

obremba-Wajda Gabriela 59

olbiński Rafał 56

olejniczak Andrzej Jakub 19

orbitowski Janusz 31

pawlak Włodzimierz 47

potworowski piotr 51

Robakowski Józef 37

Rodziński Stanisław 55

Rosenstein erna 9

Rudowicz Teresa 29

Sienicki Jacek 52

Sobel Judyta 53

Sosnowski Kajetan 35

Stajuda Jerzy 41

Stańczak Julian 16

Starowieyski Franciszek 27

Stażewski Henryk 18

Sztabiński Grzegorz 44

Szwacz Bogusław 66

Tadasky 15

Tarasewicz Leon 32

Tarasin Jan 6

Tchórzewski Jerzy 24

Tomaszewski Albin 67

Tymoszewski Zbigniew 62

Urbanowicz Andrzej 71

Waniek Henryk 72

Wejchert Aleksandra 36

Winiarski Ryszard 14

Wiśniewski Mieczysław 65

Ziemski Rajmund 23

DOM AUKCYJNY I GALERIA Marszałkowska 34-50, 00-554 Warszawatel. 22 584 95 34, [email protected]. 11-19, sob. 11-16

DZIAŁ PRZYJĘĆ I ROZLICZEŃMarszałkowska 34-50, 00-554 Warszawatel. 22 584 95 30, [email protected]. 11-19, sob. 11-16kasa: pon.-pt. 11-17

SALON WYSTAWOWY MARCHAND pl. Konstytucji 2, 00-552 Warszawatel. 22 621 66 69, [email protected]. 11-19, sob. 11-16

GALERIA BIŻUTERII nowy Świat 48, 00-363 Warszawatel. 22 826 44 66, [email protected]. 11-19, sob. 11-16wyceny: wt. 11-15, czw. 15-19

OKŁADKA FRONT poz. 16 Julian Stańczak, “Filtration (Orange)”, 1977 r. • II OKŁADKA – STRONA 1 poz. 11 Jerzy nowosielski, Czarny akt w oknie, 1985 r.STRONA 2 poz. 6 Jan Tarasin “W hołdzie P. Breuglowi”, 1987 r. • STRONA 4 poz. 1 Tadeusz Dominik, “pejzaż”, 1995 r.

OKŁADKA IV poz. 36 Aleksandra Wejchert, Bez tytułuAukcja Sztuki Współczesnej • 978-83-64871-05-4 • Kod aukcji 335ASW032 • Nakład 2 500 egzemplarzy • Recenzja naukowa dr Zuzanna Grębecka

Koncepcja grafi czna Monika Wojnarowska • Opracowanie grafi czne Andrzej Chojnacki • Zdjęcia Marcin Koniak i Aleksandra BrzozowskaRys. arch. wg. B. Garliński, Architektura polska 1950-1951, Warszawa 1953, s. 70

SALon WYSTAWoWYMARCHAnD

DZIAł pRZYJĘćDoM AUKCYJnY I GALeRIA

pRZeDSTAWICIeLSTWA:

nOWY JORK125 Maiden Lane, Suite#509Manhattan, new York nY 10038tel. 00 1 630 432 0348offi [email protected]

KSIĘGOWOŚĆ

Małgorzata Kulma, Główna Księgowa tel. 22 584 95 20, [email protected]

Emilia Kuczewska, Księgowa tel. 22 584 95 21, [email protected]

Urszula Przepiórka, Rozliczeniatel. 22 584 95 23, [email protected]

DZIAŁ PRAWNY I HR

Krystian Owczarek, Radca Prawny tel. 22 584 95 29, [email protected]

Agnieszka Jakuć-Rodziewicz, Specjalista ds. HRtel. 22 584 95 29, [email protected]

DZIAŁ IT

Piotr Gołębiowski, Koordynator Projektów ITtel. 502 994 225, [email protected]

Adam Skrzypczak, [email protected]

DZIAŁ MARKETINGU

Maria Windorbska, Dyrektor Działu Marketingutel. 22 584 95 25, [email protected]

Katarzyna Grajkowska, Manager ds. Marketingutel. 795 122 709, [email protected]

Anna dubrawska, Specjalista ds. Sprzedaży i Sponsoringutel. 502 994 177, [email protected]

Magdalena Kobylińska, Koordynator ds. Produkcjitel. 602 801 649, [email protected]

PUBLIC RELATIONS FineArt Communications

Magdalena Żuk tel. 608 362 996, mzuk@fi neart-com.pl

Maria Peliwotel. 784 090 531, mpeliwo@fi neart-com.pl

DZIAŁ TECHNICZNY

Kacper Tomaszkiewicz, Kierownik tel. 795 122 708, [email protected]

Rafał Tyzenhauz, Specjalista

Maksymilian Kroc, Specjalista

KATARZYNA REGUŁA Asystentka Zarządu tel. 22 584 95 25, 795 121 557 fax 22 584 95 [email protected]

JULIUSZ WINDORBSKIPrezes Zarządutel. 22 584 95 [email protected]

JAN KOSZUTSKICzłonek Zarządu tel. 22 584 95 [email protected]

DeSA UNICUM Sp. z o.o. • ul. Marszałkowska 34-50, 00-554 Warszawa, tel. 22 584 95 25, fax 22 584 95 26, e-mail: [email protected]: 525-00-04-496 • reGON: 012669260 • Spółka zarejestrowana w Sądzie rejonowym dla m. st. Warszawy XII Wydział Gospodarczy

KRS 0000090241 o kapitale zakładowym: 7 728 100 zł.

KONTA BANKOWE

Bank pKo Bp SA, SWIFT BpKopLpWPLn: pL 88 1020 1042 0000 8102 0271 6405EURO: pL 64 1020 1042 0000 8902 0271 6348USd: pL 18 1020 1042 0000 8202 0271 6355

DZIAł pRZYJĘć

JOANNA BORKOWSKAKierownik Dział[email protected] 584 95 39

ARTUR [email protected] 584 95 30

DZIAł SZTUKI MłoDeJ I nAJnoWSZeJ

JOANNA TARNAWSKADyrektor Dział[email protected] 584 95 38

MAREK [email protected]

MAŁGORZATA [email protected] 22 584 95 39

DZIAł SZTUKI DAWneJ

IZA RUSINIAKDyrektor Dział[email protected] 584 95 38

MAŁGORZATA SŁOMSKASpecjalista [email protected] 584 95 39

KAROLINA ŁUŹ[email protected] 584 95 39

DZIAł SZTUKI WSpółCZeSneJ

BIURo pRZYJĘć

MAŁGORZATA LEMANEKDyrektor [email protected] 584 95 31

MILENA [email protected] 584 95 30

ELŻBIETA KOPEĆ[email protected] 584 95 30

MARCIN [email protected] 22 584 95 31

ALEKSANDRA [email protected] 22 584 95 31

STUDIo FoToGRAFICZne

AGATA SZKUPDyrektor Działu Sprzedaż[email protected] 584 95 33

MAŁGORZATA [email protected] 584 95 41

MAJA [email protected] 584 95 41

DZIAł SpRZeDAŻY

KooRDYnAToRZY AUKCJI

KAROLINA ŁOPUSIŃSKAKierownik Galerii Marszał[email protected] 584 95 34

ALEKSANDRA ŁUKASZEWSKAP.O. Kierownika Galerii Marszał[email protected] 584 95 35

NATALIA MARKOWSKADoradca [email protected] 22 584 95 36

ROMAN KACZKOWSKIDoradca [email protected] 584 95 36

ALEKSANDRA ŁUKASZEWSKAKoordynator sprzedaży [email protected] 584 95 35

MICHAŁ BOLKAP. O. Kierownika Salonu Wystawowego [email protected] 621 66 69

ADRIANA ZAWADZKADoradca [email protected] 22 621 66 69

IZA RUSINIAKRedakcja [email protected] 584 95 38

JAN [email protected] 584 95 41

1

TADeUSZ DoMInIK (1928 - 2014) “Pejzaż”, 1995 r.

olej/płótno, 77 x 91 cmsygnowany p.d.: 'Dominik'opisany na odwrociu: 'DoMInIK 1995 | oL. pł. peJZAŻ | 77 x 91'

cena wywoławcza: 19 000 złestymacja: 25 000 - 28 000

poCHoDZenIe: - Dom Aukcyjny polswiss Art, Warszawa, 27.09.2001- kolekcja prywatna

W budowaniu obrazu przyrody artysta używał własnego, niepowtarzalnego kodu znaków plastycznych. Dominik był zawsze malarzem przyrody. Jej bogactwo kształtów i kolorów przekładał na abstrakcyjne formy. plamy barwne i smugi kojarzą się z drzewami, drogami, płynącymi strumieniami, ogrodami. Od początku artystycznych poszukiwań niezwykle istotnym i konsekwentnie stosowanym

elementem w pracach Dominika był kolor. W prezentowanym obrazie można dostrzec jego magiczny, zróżnicowany charakter. Kolor zestawiony intuicyjnie jest podstawowym nośnikiem ekspresji. Autor tworzy za jego pomocą świat przepo-jony życiem, pełen witalności i ciągłej przemiany. Styl Dominika pozostał jednym z najbardziej charakterystycznych zjawisk w polskim malarstwie powojennym.

“Świat Dominika to ogniste słoneczne koła, kwiaty, patyki w płocie, dzbany, bochny chleba, trawa”ZBIGnIeW HeRBeRT

2

TADeUSZ DoMInIK (1928 - 2014) “Pejzaż - Alaska”, 1994 r.

olej/płótno, 81 x 97 cmsygnowany p.d.: 'Dominik'opisany na odwrociu: 'DoMInIK 1994 | oIL on CAnVAS 81 x 97 | LAnDSCApe (ALASKA)'

cena wywoławcza: 20 000 zł estymacja: 25 000 - 28 000

poCHoDZenIe: - Dom Aukcyjny Agra-Art, Warszawa, 7.12.2008- kolekcja prywatna

W 1953 ukończył warszawską ASP, na której od 1965 prowadził pracownię malarstwa. profesor ASp, wielokrotnie dziekan Wydziału Malarstwa. Studiował u J. Cybisa rozwijając zainteresowanie koloryzmem. Do końca lat 50. tworzył drzeworyty. W połowie lat 50. zaczął malować obrazy abstrakcyjne, zbliżone do informel. Do lat 70. maluje ekspresyjnie i spontanicznie. Późniejsze obrazy mają bardziej wyraźną, „kontrolowaną” formę. Niezmienną inspiracją była dla artysty natura, jej kolorystyka i bogactwo form. W następnych latach równolegle z ma-larstwem, uprawiał tkanie gobelinów, zajmował się też ceramiką a od niedawna

tworzył grafikę komputerową. W 1956 reprezentował polskie malarstwo na Biennale w Wenecji. W 1973 otrzymał nagrodę im. Jana Cybisa. W 1979 otrzymał tytuł profesora. Tadeusz Dominik był jednym z najbardziej oryginalnych twórców współczesnego malarstwa polskiego i wybitnym kolorystą. Na prze-łomie grudnia 2008 i stycznia 2009, w 80. rocznicę urodzin artysty, Warszawska Królikarnia (oddział Muzeum narodowego w Warszawie) zaprezentowała monograficzną wystawę „Tadeusz Dominik: Za oknem jest ogród...”, na której pokazano ponad 140 prac z różnych okresów twórczości artysty.

„Moje malarstwo jest w całości efektem otwarcia na naturę, jest inspirowane naturą. Nie ilustruję natury, ale swoimi obrazami otwieram drogę widzowi do jej własnego przeżywania”

TADeUSZ DoMInIK

3

STAnISłAW FIJAłKoWSKI (ur. 1922) “11 X 70”, 1970 r.

olej/płótno, 60,5 x 73 cmsygnowany i datowany na odwrociu: 'wrzesień 1970 FIJAŁKOWSK11X70 41/70'


poCHoDZenIe:- Dom Aukcyjny Rempex, Warszawa 17.06.2009- kolekcja prywatna

„Coraz śmielej starałem się dochodzić do formy nie narzucającej jednej interpretacji, lecz pozostawia-jącej widzowi pełną swobodę sięgania do jego własnego świata nieuświadomionych lub przygłuszo-nych prawdziwych treści jego osobowości. Starałem się i staram się nadal stworzyć formę, która jest tylko początkiem kreowania przez widza dzieła, za każdym razem w innej postaci...”

STAnISłAW FIJAłKoWSKI

4

STAnISłAW FIJAłKoWSKI (ur. 1922) “Trudy na autostradzie dla niebieskiego posłańca”, 1991 r.

olej/płótno, 100,5 x 81,5 cmsygnowany i opisany na odwrociu, na blejtramie: “S. Fijałkowski - 1991 | Trudy na autostradzie dla | niebieskiego posłańca', na dolnej listwie: '279', na płótnie pieczątka wywozowa


poCHoDZenIe: - Dom Aukcyjny Agra Art, Warszawa, 20.11.2005- kolekcja prywatna

WYSTAWIAnY:- łódź, Muzeum Sztuki w łodzi, 18.VI - 25.VIII.1996- Bytom, Centrum Sztuki, Galeria Kronika, 13.IX - 30.X.1996

LITeRATURA:- Droga. Stanisław Fijałkowski, katalog wystawy, wyd. Muzeum Sztuki w łodzi (18.VI - 25.VIII.1996), Centrum Sztuki, Bytom, Galeria Kronika (13.IX - 30.X.1996), Łódź 1996, poz. kat. 6, il. barwna s. 14

prezentowana praca pochodzi z jednego z najsłynniejszych cykli artysty; „Autostrady”. Stanisław Fijałkowski studiował w latach 1946–1951 w łódzkiej PWSSP. W początkowym okresie twórczości nawiązywał do do-świadczeń impresjonizmu, w końcu lat 50. przeżył fascynację informelem. Przemiany, jakie zachodzą w jego malarstwie, skupiają się głównie na stop-niowym odchodzeniu od formy wprost, zbyt dosłownej. Tworzył prace, które wykorzystują sugestie „przedmiotowe” i odnoszą się np. do iko-

nografii chrześcijańskiej, cykle kompozycji abstrakcyjnych (np. „Wąwozy”, „Wariacje na temat liczby cztery”, „Studia talmudyczne”) czy sięgających do własnych przeżyć autora („Autostrady”). Artysta reprezentował Polskę na Biennale w Sao paulo (1969) i na Biennale w Wenecji (1972). W roku 1977 wyróżniono go Nagrodą Krytyki Artystycznej im. Cypriana Kamila Norwida, a w 1990 r. uhonorowany został prestiżową Nagrodą im. Jana Cybisa.

5

WoJCIeCH FAnGoR (ur. 1922)“M15”, 1970 r.

olej/płótno, 242,5 x 121 cm (lub 121 x 242,5 cm)sygnowany, datowany i opisany na odwrociu: 'FAnGoR | M15 | 1970 | 95 1/2 x 47 1/2” 'oraz papierowa nalepka z Galerie Chalette z nowego Jorku z opisem pracy


poCHoDZenIe:- Galerie Chalette, nowy Jork, 1970- kolekcja prywatna, Milwankee, Wisconsin, Stany Zjednoczone- kolekcja prywatna

WYSTAWIAnY:- Galerie Chalette, nowy Jork, 7.II – 1.IV.1970

Lata 1969-1970 były niezwykle ważną epoką w amerykańskim życiu Woj-ciecha Fangora. od 25 stycznia do 1 marca 1969 roku trwała indywidualna wystawa artysty w nowojorskiej Galerie Chalette. Ta wystawa stała się pre-tekstem do licznych artykułów i tekstów krytycznych o twórczości malarza.

Pisał o nim m.in. krytyk „The Art Gallery” Jay Jacobs: „jest to malarstwo jakiego nigdy wcześniej nie widziałem. W istocie jego obrazy nie wyglądają nawet tak jak zostały namalowane; stale bowiem przybierają kształty, wymiary i koloryt, które nie mają nic wspólnego z ich fizyczną postacią. Jego zbliżająca się wystawa, która otwarta będzie w połowie miesiąca w Galerie Chalette, zapowiada się jako gwóźdź programu”. Rok 1970 przyniósł nie tylko kolejną prezentację prac w Galerie Chalette, lecz także indywidualny pokaz 37 obrazów w The Solomon R. Guggenheim Museum w nowym Jorku oraz udział w prestiżowej wystawie Selections from The Guggenheim Museum Collection 1900 – 1970, gdzie Fangor reprezento-wany był 1 obrazem. W roku 1970 został wydobyty z materii prezentowany na aukcji obraz „M15” („M” oznacza miejsce powstania obrazu, w tym wypadku było to miasto Madison). Jest to jedyny i niepowtarzalny obraz przestrzeni, zapisywanej przez

artystę na kolejnych płótnach. przestrzeń w obrazach Fangora to jednocześnie podmiot i przedmiot dzieła. Cechą wspólną obrazów z końca lat 60. I począt-ku lat 70. XX wieku są nieuchwytne dla oka, jakby rozmyte przejścia kolory-styczne, płynne granice między przenikającymi się kolorami. Jest w „M15” owa wyróżniająca obrazy Fangora „bezkrawędziowość” powodująca zacieranie się barw i atakowanie oczu widza pulsującą falą doznań, niemal bolesnych.Fangor pisał podsumowując te lata: „do roku 1969 można powiedzieć, że byłem w jakimś stopniu związany ze środowiskiem artystycznym w New Jersey i w Nowym Jorku. Potem nastąpiły duże zmiany wśród kuratorów i dy-rektorów muzeów. nowi, młodzi byli zafascynowani pop-artem. Wytworzyła się amerykańska szkoła sztuki, nie lubiąca sztuki europejskiej, bo za dużo jej zawdzięczała. powstał gigantyzm, minimalizm, konceptualizm itp. A ja uciekłem na wieś.” W 1969 roku państwo Fangorowie kupili dom w Summit, nowy Jork, w którym mieszkali w latach 1969 – 1989.

„Fangor jest unikalny. W każdym razie unikalny jeżeli chodzi o moje doświadczenie, a to jako malarz, którego obrazy, jeżeli nie były oglądane w oryginale można powiedzieć, że nie były oglądane w ogóle. [...] Malowane są z taką subtelnością i w sposób tak skomplikowanie pracochłonny, a ostateczny efekt jest tak uzależniony od poszczególnych elementów składowych”

JoHn CAnADAY, FAnGoR’S RoMAnTIC op, “ART In AMeRICA”, 1970

„Fangor więcej osiągnął niż inni od czasu Kazimierza Malewicza i Władysława Strzemiń-skiego, wykorzystując wszystko to, co przed nim przygotowało malarstwo. Wojciech Fan-gor przekroczył granicę dzieła zdefiniowanego wówczas jako „obraz” nie naruszając w niczym jego materialnej, fizycznej struktury, nie dewa-stując płótna ani ramy, nie rezygnując z żadnego z odwiecznych zagadnień malarstwa; ustawił je w nowym świetle.”

STeFAn SZYDłoWSKI, WoJCIeCH FAnGoR. pRZeSTRZeń JAKo GRA, KATALoG WYSTAWY,

MUZeUM nARoDoWe W KRAKoWIe, KRAKóW 2012, S. 117

Fot. Czesław Czapliński „Portret Wojciecha Fangora”, 1988 r.

6

JAn TARASIn (1926 - 2009) “W hołdzie P. Breuglowi”, 1987 r.

olej/płótno, 150 x 118 cmsygnowany i datowany p.d.: 'Jan Tarasin 87'sygnowany, datowany i opisany na odwrociu: 'JAn TARASIn 87 | W HołDZIe p. BReUGLoWI' oraz papierowa nalepka z Centralnego Biura Wystaw Artystycznych Zachęta z naklejonym numerem '48'


WYSTAWIAnY:- Galeria Centrum Sztuki Studio, Warszawa, styczeń – luty1988

LITeRATURA:- Bogusław Borch-Wiśniewski, Alfabet wyobraźni, “Stolica” nr 11, 13.03.1988 (il.)- Jan Tarasin - malarstwo, rysunek, katalog wystawy, [oprac.] Zbigniew Taranien-ko, Centrum Sztuki “Studio”, Warszawa 1988, s. 5

W prezentowanej pracy interesujące jest przenikanie się dwóch porządków: realnego pejzażu widzianego „po Brueglowsku” z góry i świata abstrak-cyjnych znaków-symboli, typowego dla artysty. W latach 80. przedmioty Tarasina stały się masywniejsze, bogatsze, bardziej rozbudowane. Wokół nich pojawiły się jaśniejsze w kolorze aury. Jana Tarasina zawsze interesował świat przedmiotów. Zaczął od realistycznego zapisu przedmiotów, które reduko-wał, upraszczał, aż powstał cały system znaków abstrakcyjnych i zbliżonych do abstrakcyjnych. Są to znaki-przedmioty, znaki-symbole, ślady kształtów wziętych z bezpośredniej, otaczającej nas rzeczywistości, przypominające litery nieistniejącego alfabetu. W przestrzeni obrazów Tarasina rozgrywają

się skomplikowane i wielowątkowe akcje. Przedmioty i ludzie, a raczej znaki przedmiotów i ludzi, uproszczone i skondensowane, doprowadzone do plamy barwnej, grupują się i rozpraszają zgodnie z wewnętrzną logiką kompozycji. Zasadą malarstwa Tarasina jest budowa układów z przedmio-tów, szukanie reguł rządzących tymi układami i rozbijanie ich. Cząstki te, znaki-przedmioty występują na jego płótnach w pewnych porządkach, na ogół w poziomych ciągach o mniejszym lub większym zagęszczeniu. Czasami warstwy nakładają się na siebie lub przenikają się ze sobą. Jak w tym obrazie, który budowany jest na wzajemnym przenikaniu się realistycznego „tła” i odrealnionych, fruwających symboli.

„Źródeł sztuki Tarasina upatrywać trzeba w dialogu artysty z rzeczywistością potoczną i kosmosem, z przyrodą i sztuką, a przede wszystkim w matematyce i filozofii [...] jego twórczość nie jest ograni-czona rygorystycznie zakładanym programem czy przyjętym wzorcem formalnym. pozostaje na tyle swobodna i otwarta, by - obok jej właściwego, osobliwego i niepowtarzalnego rodzaju - pojawiło się w niej to, co aktualnie twórcę zafrapowało [...] fragment dostępnej oczom rzeczywistości, albo też echa obrazów ulubionych jego malarzy, jak p. Bruegel albo Mu k'i. Czego wszakże nie wolno zanie-dbać w tej wypowiedzi o malowanych i rysowanych traktatach Tarasina na temat uniwersum i nie najważniejszego w nim miejsca człowieka - to podkreślenia, iż rzadko który z wykładów filozoficznych artystów bywa, jak ten, urzekający urodą”.

BOżeNA KOWALSKA, „PrOJeKT” 1989, Nr 2 (reCeNZJA Z OKAZJI WySTAWy W 1989 W KArLOWyCh VArACh)

7

KARoL HILLeR (1891 - 1939) Kompozycja heliograficzna (XXVII), 1938 r.

heliografika/papier fotograficzny, 40 x 29,7 cmsygnowana i datowana śr.d.: '38/K.H.' (na negatywie)


LITeRATURA:- Karol Hiller 1891-1939, nowe widzenie: malarstwo, heliografika, rysunek, grafika, [red. kat.] Marcin Bauer, Jacek ojrzyński, Muzeum Sztuki w łodzi, łódź 2002, s. 158 (reprodukcja nr 95), s. 280 (katalog) poz. kat. III. 37.

Późna heliografika hillera sugeruje katastroficzną wizję świata opanowanego przez wytryskujące z fal morskich kłębowisko żmij. Powstała tuż przed wojną praca zdaje się być dowodem głęboko przeżywanej klęski człowieczeństwa. Oferowana praca, jak większość pozostałych heliografik hillera, jest repre-zentowana w zbiorach Muzeum Sztuki w łodzi. oczywiście egzemplarz ze zbiorów MSł był wielokrotnie wystawiany. Karol Hiller uczęszczał w latach 1903-1910 do Rękodzielniczo-przemysłowej Szkoły w łodzi. W okresie 1910-1912 studiował chemię w Wyższej Szkole Technicznej w Darmstadcie. naukę kontynuował w latach 1912-1916 na Wy-dziale Inżyniersko-Budowlanym Instytutu politechnicznego w Warszawie. W

1916 został powołany do wojska i znalazł się w Kijowie, gdzie rozpoczął studia artystyczne w ASp pod kierunkiem Michała Bojczuka, malarza bizantynisty. Lata rewolucji Październikowej przeżył w Kijowie, angażując się politycznie. W 1921 powrócił na stałe do Łodzi, gdzie rozpoczął aktywną działalność artystyczną, pedagogiczną, publicystyczną i społeczną. Był współzałożycielem Zrzeszenia Artystów Plastyków (1931), członkiem ugrupowania Start i Związ-ku Zawodowego Polskich Artystów Plastyków (od 1933). W 1928 hiller wziął udział w Salonie Modernistów w Warszawie; w latach 1930-1937 uczestniczył w wystawach Instytutu propagandy Sztuki w łodzi i Warszawie. otwarcie występował przeciw hitleryzmowi, za co został rozstrzelany w 1939.

„Najpełniejszym wyrazem fascynacji hillera formą i samą materią artystyczną są jego czarno-białe „Kompozycje heliograficzne”, których nazwa pochodzi od greckiego słowa helios – imienia boga Słońca, źródła światła i życia – można ją rozumieć jako „malowanie światłem”. [...] Dążąc do stworze-nia „nowego rodzaju techniki graficznej”, w wyniku prób prowadzonych w latach 1928-1930, trady-cyjną płytę graficzną hiller zastąpił przezroczystą kliszą celuloidową o właściwościach fotograficznego negatywu. I wbrew regułom, powierzchnię kliszy utożsamił z malarskim podłożem. Malował na nich kompozycje abstrakcyjne i figuratywne, używając najczęściej białej tempery. Farbę rozprowadzał przy pomocy tradycyjnych narzędzi oraz palców, waty, skrawków tkanin.”

ZenoBIA KARnICKA, 2004

8

STeFAn GIeRoWSKI (ur. 1925) “Obraz CCLXII”, 1971 r.

olej/płótno, 92 x 64 cmsygnowany i opisany na odwrociu: 'Obraz CCLXII,| S Gierowski |1971 | Warszawa' oraz nalepka z napisem 'BeZ TYT GIeRoWSKI'


poCHoDZenIe: - Dom Aukcyjny Agra-Art, Warszawa, 24.04.2005- kolekcja prywatna

pod koniec lat 50. Gierowski zaprzestaje nadawania obrazom literackich tytułów i od tej pory konsekwentnie oznacza je rzymską numeracją. Obraz nr I powstał w 1957 roku. W tym samym roku krytyk sztuki Aleksander Wojciechowski określa jego sztukę mianem „abstrakcji autonomicznej”, co wydaje się najtrafniej charakteryzować całą twórczość artysty. Położenie nacisku na sam fenomen obrazu wskazuje jednoznacznie, że artysta rozpo-czął poszukiwania nowej formuły obrazu malarskiego, pozbawionego przez twórcę wszystkich innych treści, poza tymi jakie niesie działanie koloru. Malarz zaczyna tworzyć kompozycje abstrakcyjne, w których czynnik inte-lektualny, przejawiający się w klarownej konstrukcji obrazu, zdominowany

został przez emocje. Artysta studiował w ASp w Krakowie w pracowniach Zbigniewa pronaszki i Karola Frycza. Równolegle studiował historię sztuki na Uniwersytecie Jagiellońskim pod kierunkiem Wojsława Mole. W 1949 za-mieszkał w Warszawie. W latach 1956-61 współpracował z Galerią Krzywe Koło prowadzoną przez Mariana Bogusza. Od roku 1962 do 1996 prowadził działalność dydaktyczną na warszawskiej AS P, gdzie w latach 1975-81 pełnił funkcję dziekana Wydziału Malarstwa, a w 1983 r. został wybrany na rekto-ra-elekta. Władze stanu wojennego stanowczo odrzuciły tę kandydaturę. W latach 80. związany z kręgiem „kultury niezależnej”. W 1980 otrzymał nagrodę im. Jana Cybisa.

W latach 70. Gierowski porządkuje kompozycje płótna prawie wyłącznie gradacjami barwnymi, początkowo stosując pointylizm, a później przeciwstawiając sobie duże płaszczyzny o odmiennych tonacjach. Tendencja ta rozwinie się w latach 80., kiedy na pierwsze miejsce wysunie się emocjonalne oddziaływanie koloru.

9

eRnA RoSenSTeIn (1913 - 2004) “Rozdarty księżyc”, 1987 r.

olej/płótno, 73 x 65 cmsygnowany p.d.: 'e. Rosenstein' i datowany l.d.: '1987'na blejtramie ołówkiem tytuł autorski i data: 'RoZDARTY KSIĘŻYC 1987'


poCHoDZenIe:- Dom Aukcyjny Rempex, Warszawa, 23.04.2003- kolekcja prywatna

W twórczości artystki stale powtarzają się motywy księżycowej nocy, noża (rysowanego, bądź będącego częścią asamblażu), rozcinania skóry, wdarcia się w głąb ciała. Interpretowane bywają one jako nawracający dramatyczny motyw śmierci rodziców. Twarze obojga (choć częściej matki) stanowią niemal jedyny nieabstrakcyjny element rysunków. Tytuły nadawane niektó-rym przedmiotom i obrazom („rocznica”, „Świecił księżyc”) też zdają się nawiązywać do tragedii.

Kształciła się w ASp w Wiedniu (w latach 1932-1934) i w Krakowie (1933-1936), którą ukończyła pod kierunkiem W. Weissa. W 1942 roku uciekła z

lwowskiego getta. W czasie studiów sympatyzowała ze środowiskiem Grupy Krakowskiej, brała udział w organizowaniu się awangardy artystycznej po II wojnie światowej. oprócz malarstwa sztalugowego zajmowała się kolażem i twórczością poetycką. Artystka wypracowała indywidualną symbolikę, swobodnie kojarząc formy abstrakcyjne ze światem rzeczywistych kształtów. Jej prace wystawiane były między innymi na Wystawie Sztuki nowoczesnej w Krakowie (1948 i 49) i w Warszawie (1957 i 59), wystawie „Dziewięciu” (1955). eksponowała również w Galeriach: Krzysztofory i Krzywe Koło.

W 1977 roku otrzymała nagrodę Krytyki Artystycznej im. C. K. norwida, a w roku 1966 nagrodę im. J. Cybisa za całokształt twórczości. W zeszłym roku, w setną rocznicę urodzin artystki Fundacja Art Stations zaprezentowała monograficzną wystawę artystki w Starym Browarze w Poznaniu („erna Rosenstein. organizm” 18.05–01.09. 2013). W tym roku wydana została przez Fundację Galerii Foksal monografia „erna rosenstein. Mogę powtarzać tylko nieświadomie” autorstwa Beaty Piwowarskiej i Doroty Jareckiej, książka powstała w wyniku pracy krytyczek nad wystawą w Fundacji Galerii Foksal w 2011 roku (13.05–02.07.2011), będąca zarazem pierwszym tak szerokim opracowaniem nietuzinkowej sztuki artystki.

„Milczę okrutniej i dłużej,niż był twój krzyk o pomocnocą.”

erNA rOSeNSTeIN „PrZyJDŹ”, 1979

10

ALFReD LenICA (1899 - 1977)Kompozycja, 1968 r.

olej/płótno, 43 x 50 cmsygnowany p.d.: 'Lenica'opisany i datowany na odwrociu: 'A. Lenica | Warszawa - Sztokholm | 1968'


WYSTAWIAnY:- Wystawa sztuki polskiej, Sztokholm, 1968

Artysta przeprowadził się do Warszawy gdy dobiegał sześćdziesięciu lat. Mimo to warszawski okres jego twórczości był niezwykle płodny: indywidualna prezentacja prac artysty w 1958 roku w „Zachęcie” zapoczątkowała całą serię wystaw w innych miastach w Polsce i za granicą. Lenica wiele podróżował; na zaproszenie onZ-u przebywał na przełomie 1959/60 roku w Genewie, gdzie w siedzibie tej organizacji wykonał malowidło ścienne „Trzy żywioły” (woda, ogień i miłość). W 1962 roku artysta otrzymał Grand Prix na 1. Festiwalu polskiego Malarstwa Współczesnego w Szczecinie. Utrzymywał stały kontakt z rodzimą awangardą artystyczną, wystawiał z Grupą Krakowską, brał udział w większości plenerów w osiekach koło Koszalina, uczestniczył w sympozjum „Sztuka w zmieniającym się świecie” w 1966 roku w Puławach. W latach 20. studiował na Uniwersytecie poznańskim oraz w poznańskim konserwatorium muzycznym. Uczył się prywatnie rysunku i malarstwa w pracowniach A. Hannytkiewicza i J. Kubowicza. W latach 30. grube, obwiedzione konturem formy figuratywne na jego obrazach wskazują na

zainteresowanie dziedzictwem kubizmu. później pojawia się również wpływ surrealizmu, który obecny będzie w twórczości Lenicy przez cały okres okupacji (artysta spędził go w Krakowie). po wojnie wrócił do poznania i stał się w 1947 współzałożycielem awangardowej grupy 4F+R (farba, forma, fantastyka, faktura + realizm). W 1949 spod jego pędzla wyszedł pierwszy polski obraz taszystowski („Farby w ruchu”). W okresie socrealizmu funk-cjonował w oficjalnym nurcie sztuki. Wtedy, a także później pracował jako organizator życia artystycznego, pełnił kierownicze funkcje w ZpAp. W latach 50. przeniósł się do Warszawy. od połowy lat 40. utrzymywał stałe kontakty z członkami Grupy Krakowskiej, której członkiem stał się w 1965. W drugiej połowie lat 50. powrócił do eksperymentów spod znaku Informel. Malował lakierami stosując technikę drippingu. Inklinacje do surrealizmu wpłynęły na stworzenie około 1958 indywidualnego stylu, którego znakiem firmowym były wirujące, często obwiedzione konturem formy tworzone podobną do dekalkomanii metodą. Obijane plamy barwne eksponowały poruszoną, „przecieraną” fakturę farby.

11

JeRZY noWoSIeLSKI (1923 - 2011) Czarny akt w oknie, 1985 r.

olej/płótno, 100 x 120 cmna odwrociu dedykacja: 'Kochanemu panu Rajmundowi Jerzy nowosielski'


poCHoDZenIe:- Galeria Fibak, Warszawa, 2008- kolekcja prywatna

nowosielski jest jednym z najbardziej znanych i rozpoznawalnych polskich artystów XX wieku. Prace artysty są od wielu lat poszukiwane przez kolekcjonerów, zdobią liczne kolekcje prywatne i muzealne. W 1947 r. ukończył Wydział Malarstwa ASp w Krakowie. W roku 1957 był członkiem--założycielem Stowarzyszenia Artystycznego Grupa Krakowska (II Grupa Krakowska). W latach 1957-1962 wykładał w Wyższej Szkole Sztuk pla-stycznych w łodzi. W latach 1976–1993 profesor na macierzystej uczelni. odznaczony Krzyżem Wielkim orderu odrodzenia polski. otrzymał też tytuł doktora honoris causa Uniwersytetu Jagiellońskiego. Brał udział w wielu wystawach w kraju i za granicą, swe prace pokazywał m.in. na Biennale w Wenecji (1956), Biennale w Sao paulo (1959), czy w Museum of Modern Art w nowym Jorku (1961). Jest jednym z najwybitniejszych

twórców polichromii w obiektach sakralnych (np. w kościele w podwar-szawskiej Wesołej). Twórczość Jerzego Nowosielskiego oscyluje na granicy między tradycją Wschodu a Zachodu, figurą a abstrakcją, malarstwem ikonowym a tradycją awangardową XX wieku. Początkowo malował głównie abstrakcje. Refleksja nad malarstwem ikonowym zaowocowała syntetycznie ujętymi figurami i martwymi naturami. pod koniec lat 50. powrócił do abstrakcji, ale nadal malował figuratywne obrazy, prymity-wizujące w formie, pełne hieratycznych kształtów o mocnym konturze i kolorze ograniczonym do kilku odcieni, co doprowadziło go do serii niemal monochromatycznych, opartych głównie na czerni aktów. W całym malarstwie nowosielskiego afirmacji sztuki nowoczesnej towarzyszy głębokie przeżycie i zrozumienie teologii ikony.

„Chciałbym, aby to było cielesne, aby to było ciało subtelne ze wszystkimi właściwościami ciała realne-go. Cała sprawa polega na tym, aby jak najwięcej elementów rzeczywistości biologicznej wprowadzić na wyższe piętra świadomości. Ale to jest bardzo trudne. Bardzo rzadko się udaje. Z chwilą bowiem, gdy swoje malowidło zanadto obciążę elementami pewnych uwarunkowań biologicznych, przestaje ono być ikoną. I odwrotnie, przez zbytnie wysublimowanie postaci powstaje symbol. A tu chodzi o to, aby ta „winda” jadąca na wyższe piętra świadomości mogła jak najwięcej udźwignąć.”

JeRZY noWoSIeLSKI, CYT. ZA: ZBIGnIeW poDGóRZeC, WoKół IKonY. RoZMoWY Z JeRZYM noWoSIeLSKIM, WARSZAWA 1985, s. 76.

12

JeRZY noWoSIeLSKI (1923 - 2011) Pejzaż ze Zwierzyńca, 1967 r.

olej/płótno, 60 x 80 cmsygnowany i datowany na odwrociu: 'JeRZY noWoSIeLSKI | 1967'


poCHoDZenIe:- Dom Aukcyjny Rempex, Warszawa, 27.08.2003- kolekcja prywatna

W 1940 r. rozpoczął studia w krakowskiej Kunstgewerbeschule. Od 1944 r. członek polskiej Akademii Umiejętności. Członek Grupy Młodych plastyków i Grupy Krakowskiej. W latach 1976-1992 był profesorem ASp w Krakowie. Malarz, rysownik, scenograf, twórca kompozycji figuralnych, martwych natur, aktów, pejzaży i obrazów sakralnych, w których łączył elementy nowoczesne z wpływami sztuki bizantyjskiej. Jego niepowtarzalny styl charakteryzuje się stosowaniem płaskiego układu barwnych plam obwiedzionych czystą linią

konturu i syntetyzującym widzeniem codzienności. Jest autorem licznych poli-chromii w kościołach (m. in. w kościoła św. Ducha w nowych Tychach, kościoła w Wesołej k. Warszawy, cerkwi w Lourdes we Francji) oraz ikonostasów (m.in. w cerkwi Zaśnięcia Matki Bożej w Krakowie). Prace artysty znajdują się w licznych zbiorach muzealnych w polsce i w kolekcjach prywatnych (USA, Kana-da, Francja, niemcy). W 1993 r. został laureatem nagrody Wielkiej Fundacji Kultury za wybitne osiągnięcia w dziedzinie kultury.

“[...] pełna synteza spraw duchowych z rzeczywistością empiryczną dokonuje się właśnie w postaci kobiety [...]. Jeżeli malarza interesuje problem cielesności, jakiś sposób łączenia spraw duchowych ze światem bytów fizycznych, to zupełnie naturalne jest, że zaczyna się interesować wyglądem kobiety.”

JeRZY noWoSIeLSKI

13

JeRZY noWoSIeLSKI (1923 - 2011) Akty we wnętrzu, 1968 r.

olej/płótno, 38 x 53,5 cmsygnowany i datowany na odwrociu: 'J. noWoSIeLSKI 1968'na odwrociu częściowo zachowana papierowa nalepka: 'JeRZY noWoSIeLSKI - | LAUReATeM nAGRoDY | ..CYBISA'


14

RYSZARD WInIARSKI (1936 - 2006) Bez tytułu, 1968 r.

olej/płótno, 60 x 60 cmsygnowany i datowany na odwrociu na blejtramie: 'Winiarski 1968'


poCHoDZenIe:- Dom Aukcyjny Agra-Art, Warszawa, 19.06.2005- kolekcja prywatna

W 1965 r. powstały pierwsze obrazy z serii „Próby wizualnej prezentacji rozkładów statystycznych”, gdzie użył jako podstawowej jednostki struktury czarny i biały kwadrat, a ich układ wynikał z przypadku. prezentowana prace jest bardzo wczesnym przykładem obrazu z tej serii. W 1966 r. otrzymał nagrodę na Sympozjum Artystów i naukowców w puławach. W latach 1967-77 tworzył scenografie m. in. w Teatrze polskim w Warszawie. od 1976 r.

rozpoczął działalność w „Salonach Gry”, do których wprowadzał przypadko-wych uczestników. po 1980 r. powstały formy przestrzenne – tzw. geometria w stanie napięcia. Ważniejsze realizacje przestrzenne to: Goriucken 1976 r., projekt dla Hamburga z 1980 r., udział w Kunststrasse Rhon w 1986 r. Miał ok. 50 wystaw indywidualnych; ważniejsze wystawy zbiorowe to: Biennale w Sao paulo (1969 r.), Biennale Konstruktywizmu w norymberdze (1969 i 1971 r.).

Dążąc do maksymalnego uproszczenia środków artystycznego wyrazu, Winiarski posługiwał się po-czątkowo tylko czernią i bielą (odpowiednikami matematycznych zer i jedynek) oraz kwadratem jako stałym modułem budującym kompozycje, których zapis powstawał w wyniku zastosowania przypad-ku w procesie tworzenia pracy (rzut kostką do gry, losowanie, wybór przypadkowych liczb). Zgodnie z koncepcją artysty jego prace były wynikiem połączonych ze sobą czynników przypadku i zaprogra-mowania. program przewidywał np. wybór wielkości kwadratu, wybór koloru lub narożnika obrazu, od którego zaczynała się rozwijać kompozycja. O ostatecznym wyborze elementów decydował jednak przypadek, czyli rzut kostką lub monetą. Pod jego ręką przypadek nabierał cech logiczności.

15

TADASKY (ur. 1935)TADASUKe KUWAYAMA “D-156” (Vertical Red, Orange, Yellow)

akryl/płótno, 177 x 139 cmsygnowany i opisany na odwrociu: '# D-156 | 1967 | Tadasky (Tadasuke Kuwayama)' papierowa nalepka z opisem pracy 'TADASKY - TADASUKe KUWAYAMA (b. 1935) | D-156 1967 | 70 x 55 inches | oil on canvas | Signed verso: # D-156 / 1967 / Tadasky / | Tadasuke Kuwayama...'


Artysta pochodzenia japońskiego związany z nowojorską sceną artystycz-ną od początku lat sześćdziesiątych, jego sztuka sytuowana jest w nurcie op-art. pierwsza indywidualna wystawa Tadasky’ego odbyła się w Kootz Gallery w nowym Jorku w 1965 roku, w tym samym roku prace artysty zaprezentowane zostały na przełomowej dla op-artu ekspozycji „The Responsive eye” w Museum of Modern Art, które zakupiło dwa obrazy do swojej kolekcji. Sztuka Kuwayamy stanowi syntezę japońskiej tradycji hołubiącej harmonię wynikającą z symetrii figur geometrycznych, inspiracji artysty sztuką abstrakcyjną spod znaku Bauhausu i fascynacji nowojorskim środowiskiem artystycznym początku lat sześćdziesiątych, zaczynającym wówczas eksperymenty z iluzją optyczną. Charakterystyczne dla Tadasky’e-go są płótna wypełnione barwnymi, koncentrycznymi kręgami. Prezento-wana praca stanowi dość rzadki przykład eksperymentu artysty z formami wertykalnymi, większość tego rodzaju płócien powstała we wczesnej fazie twórczości Kuwayamy – głównie przed rokiem 1970. Sam artysta przyznaje, że choć nieczęsto, ale z przyjemnością powraca do motywu linii prostych doszukując się w nich tej samej siły symetrii, którą posiadają koła. Podobnie jak w przypadku płócien koncentrycznych, artysta używa tradycyjnych japońskich pędzli, nakładając bardzo niewielką warstwę farby - pozbawiona faktury powierzchnia obrazu jest czysta i lśniąca. Wszystkie linie wykreśla odręcznie, nie wykonując przy tym żadnych poprzedzających pracę szkiców koncepcyjnych. Zapełnianie płótna liniami i kolorem traktuje Tadasky jako formę kontemplacji. Pulsujące, żywe barwy sprawiają, że powierzchnia ob-razu zdaje się wibrować, wywołując tym samym efekt trójwymiarowości tak charakterystyczny dla obrazów op-artowych. Sam artysta zapytany o przy-należność do tego ruchu odpowiada, że optyczne tricki nigdy nie były tym, co w malarstwie interesowało go najbardziej – najwyższe wartości stanowią dla niego czystość, prostota i piękno. Szczególny spokój emanujący z płócien Kuwayamy świadczy o tym, że z żelazną konsekwencją, którą w dużej mierze zawdzięcza rodzimej kulturze, doprowadził swą sztukę do perfekcji.

„Używam raczej numerów niż literackich ty-tułów ponieważ moje obrazy nie mają odwo-ływać się do niczego, poza nimi samymi. Tu nie ma filozofii czy teorii, żadnej religii czy ideologii. Ludzie mogą patrzeć na moje dzieła na wiele różnych sposobów... patrzenie na mój obraz jest dla mnie jak wejście do tradycyjnej kaplicz-ki szintoistycznej. Są one jednakowo proste i symetryczne, dlatego ich wyraz jest tak mocny. Nie jestem wierzący, ale niektórzy nazwaliby to doświadczenie mistycznym.”

TADASKY

16

JULIAn STAńCZAK (ur. 1928) “Filtration (Orange)”, 1977 r.

akryl/płótno, 96 x 96 cmsygnowany i datowany na odwrociu na blejtramie: 'JULIAn STAńCZAK “FILTRATIon” (oRAnGe) 77' oraz na płótnie: 'Julian Stanczak C'


LITeRATURA:- Marta Smolińska, Julian Stańczak, op art i dynamika percepcji, Warszawa 2014, s. 205 (il.)- porównaj: Julian Stańczak, Decades of light, [teksty] Rudolf Arnheim, Harry Rand, Robert J. Bertholf, Buffalo, new York 1990, s. 149

W latach 70. i 80. Stańczak upraszcza swoje prace, skupiając się m.in. na tworzeniu scentralizowanych kwadratów z idealnie dopasowanymi kolorami tworzącymi rozświetlone centrum. Obrazy tego typu zbudowane są na dynamizowanej kolorem siatce. Świetnym przykładem tego typu obrazu jest „Filtration (Orange)” z 1977 roku, który pulsuje żółcieniami przechodzącymi w pomarańcz.

Artysta polskiego pochodzenia, jeden z prekursorów i czołowych przedsta-wicieli Op-artu. Uważa się nawet, że termin „Op-art” pochodzi od tytułu jego pierwszej indywidualnej wystawy w Nowym Jorku „Optical Paintings” w Martha Jackson Gallery (1964). Sam artysta odnosił się zawsze do tego ter-minu z rezerwą, uważając to określenie za zbytnie uproszczenie jego założeń

artystycznych, w których istotną rolę odgrywało zawsze studiowanie natury i relacji kolorystycznych występujących w obserwowanej rzeczywistości. Studiował w Cleveland Art Institute oraz na Uniwersytecie Yale, gdzie jego mistrzem był jeden największych klasyków abstrakcji geometrycznej XX w., Joseph Albers. Karierą Stańczaka w latach 60. zajęła się prestiżowa galeria Mar-thy Jackson, niedługo potem w europie zaczęła promować go najważniejsza dla tego kierunku paryska galeria Denise rene. W 1965 artysta wziął udział w nowojorskiej wystawie “Responsive eye” w MoMA, która usankcjonowała op-art, jako ważny i modny kierunek sztuki w USA i na świecie. ostatnio zaobserwować można renesans zainteresowania twórczością artysty. W tym roku malarz znalazł się na 6 pozycji listy „15 Najgorętszych nazwisk rynku sztuki” ogłoszonej przez Bloomberg-Artnet.

„Pulsują więc formy i długości fal, emitowane przez poszczególne kolory. Znajdując się przed obra-zem, odbiorca całym ciałem wkracza w aurę energii, pulsującej rytmem kosmosu i wystawia się na jej oddziaływanie.”

MARTA SMoLIńSKA

SIATKA„Stańczak, wychodząc naprzeciw skłonności oka ludzkiego do poszu-kiwania porządku, bardzo często bazą dla swoich kompozycji czyni regularne tła. Działają one niczym systemy, w których każdy element ma swoje przewidywalne miejsce. Tworzą je układy linii pionowych lub ukośnych, rozmieszczonych w rytmicznych odstępach, bądź siatki o różnym stopniu gęstości jak chociażby w obrazie Reliefed z lat 1973-74. Zdaniem Stańczaka stosowanie takich właśnie rozwiązań wizualnych przyczynia się do uzyskania efektu spójności i totalności poszczególnych dzieł. Ich powtarzalność z kolei uzmysławia odbiorcy czas. Jest także echem związku człowieka z naturą i cyklicznością zachowań: oddechem, biciem serca, chodzeniem, mówieniem itp. rozpoznając powtarzalne rytmy w obrazie, doznajemy ukojenia, ponieważ są one dla nas czymś absolutnie naturalnym i dającym nam poczucie bezpieczeństwa. Gdy jakiś rytm podlega zaburzeniu, natychmiast próbujemy przywrócić porządek i usunąć drażniące zakłócenie – to właśnie wówczas zaczyna się percepcyjna gimnastyka, a struktura obrazu staje się dynamiczna i optycznie niestabilna. Powtarzalne układy, oparte na bazie siatek, są

jednocześnie dośrodkowe i odśrodkowe, co powoduje, że kompozycja wchodzi w pełną napięcia relację z granicami formatu. Czasem zdaje się go rozsadzać, ponieważ widz może wirtualnie kontynuować wzór poza krawędzie obrazu, lub – przeciwnie – spajać silnie w całość, kiedy odbiorca koncentruje się na centrum wizualnej akcji. Stańczak, traktujący formy jako pojemniki na kolor, niezwykle często multiplikuje owe kontenery właśnie w formę siatki. Wyraźnie jest świadomy jej potencjału i schizofrenicznej, dośrodkowo-odśrodkowej natury. Struktura tego rodzaju narzuca barwie systemowość i porządkuje całą kompozycję jak w Continual overlay z roku 1979. […]

Siatka – jak pisze z kolei amerykańska historyczka i krytyczka sztuki rosalind e. Krauss – jest emblematyczną strukturą modernizmu i jawi się jako manifestacja wrogości malarstwa modernistycznego do anegdoty. nic dziwnego więc, że tak często pojawia się także w malarstwie Stań-czaka, tę niechęć deklaruje, poszukując abstrakcji i zacierając w obrazach ślady własnej biografii. Krauss podkreśla, że żadna z form estetyki sztuki

„Nie wybrałem mojej formy wizualnej; ta forma wybrała mnie, ponieważ uwolniła mnie od burz-liwych aspektów mojego życia osobistego”.

JULIAn STAńCZAK

„Początkowo geometria wydawała mi się brutalna. […] Stopniowo w czystej i klarownej przestrzeni znalazłem to, czego szukałem: mogłem dawać moim kolorom element emocjo-nalny bez bezpośrednich odniesień do natury. nawet obecnie, w moich aktualnych pracach, wciąż jestem rozdarty pomiędzy emocją a Naturą – płynnością a geometrią. Kiedy ludzie pytają mnie 'Co malujesz?', mogę odpowiadać 'Zachody słońca!'. Przez ponad sześćdziesiąt lat próbuję analizować samego siebie i moje obrazy, w których brzmi echo świata, który mnie otacza. Lecz odkąd dojrzałem, przestałem martwić się o to, co właściwie maluję. Teraz po pro-stu maluję!”.

JULIAn STAńCZAK, Z WYWIADU JULII KARABenICK, 2011

Julian Stańczak w swojej pracowni, Cleveland, 1965

„Potrafię spędzać dni, mieszając kolory, by odpowiadały specyficznej wizji, która powstała w moim umyśle. Proces ten może obejmować kilka barw, ale może dotyczyć także stu lub więcej osobnych mieszanek. Samo to zabiera wiele dni, które spędzam skoncentrowany na efekcie, który mam nadzieję uzyskać”.

JULIAn STAńCZAK

nowoczesnej nie utrzymywała się tak długo jak właśnie siatka. W dorob-ku Stańczaka powraca ona nieprzerwanie, także w ostatnich pracach, takich jak Succession, która powstawała w latach 1980-2013. Artysta musiał więc zarzucić pomysł na tę kompozycję i ponownie odkryć ją po upływie prawie ćwierćwiecza. Krauss stwierdza jednak, że w pewnym momencie siatka okazała się w dziejach sztuki jałowym gruntem. Forteca, w której artyści tak skutecznie chronili się przed anegdotą, nieoczeki-wanie zamieniła się w getto i więzienie. Stała się modelem antyrozwo-jowym i antyhistorycznym, uniemożliwiającym progres i „zamrażającym” artystyczną inwencję.

Kiedy patrzymy na malarstwo Stańczaka, pojawia się pytanie, czy teza ta jest na pewno celna? Twórca stosuje siatkę w sposób nieco odmienny niż ten opisywany przez Krauss, ponieważ wciąż inspiruje się naturą i zjawiskami życia, które go na co dzień otacza. natomiast według amerykańskiej badaczki stosowanie tego powtarzalnego wzoru jest wyraźnym, jednoznacznym sygnałem sztuki, która odwraca się od natury i programowo manifestuje swoją autonomię od rzeczywistości. Stańczak zdaje się więc łączyć dwa przeciwstawne bieguny: na symbol autonomii nakłada reminiscencje zjawisk fizycznych i atmosferycznych, pór roku, spacerów po lesie… Uruchamia kolor i światło, by „oswoić” siatkę dla swoich pomysłów. Nie wydaje się więc pozostawać w getcie, lecz raczej oddychać swobodnie w swoim własnym artystycznym świecie. Odwoła-nia do natury umożliwiają mu bowiem każdorazowe świeże spojrzenie i podejście do zagadnienia z nowej perspektywy. Znawcy jego dorobku porównują motyw siatki także do konstrukcji witrażu, gdzie każdy kawałek jest otoczony ołowianą ramką. Mistrz Stańczaka, Josef Albers, jeszcze w czasach gdy był wykładowcą Bauhausu w Weimarze, studiował zagadnienie przezroczystości. prowadził specjalny warsztat obróbki szkła, malował na szkle transparentnym i piaskowanym. Być może takie obrazy jak Succession, w których żółte światło przenika przez niebieską kratownicę tła, są dalekim echem mistyki witraży wraz z ich ołowianym szkieletem? Gdy tak właśnie spojrzymy na tę kompozycję, siatka jeszcze bardziej zyskuje na wieloznaczności i prezentuje się jako motyw, który – mimo swej powtarzalności i przewidywalności – nie musi stać się nudny. Wiele zależy także od skojarzeń odbiorcy, które przyniesie on ze sobą, stając twarzą w twarz z obrazem.

Historia sztuki opisuje siatkę również jako matrycę, która pozwala sztu-ce odwoływać się do form bytu. Dzięki jej strukturze holenderski twórca awangardy międzywojennej Piet Mondrian, reprezentujący tzw. metafi-zyczne skrzydło awangardy, dążył w swoim malarstwie do odzwiercie-dlenia natury uniwersum. Stańczak w wywiadach nierzadko wspomina tego artystę i bardzo go ceni. Zauważa, że bazuje on na pozornie prostej interakcji pionów i poziomów, by przekazać miriady naszych życiowych doświadczeń. Rezygnuje z linii ukośnych i organicznych łuków, a mimo to jest w stanie wyrazić tak wiele. Katalog wystawy retrospektywnej Stańczaka z 1998 roku jest z kolei opatrzony mottem wyjętym z tek-stów Mondriana podkreślającym wagę jedności obrazu, który w trakcie kontemplacji ujawnia jakości uniwersalne i metafizyczne, oraz mówiącym o całkowitym oczyszczeniu sztuki z ekspresji. Tylko takie decyzje powo-dują, że malarstwo jest w stanie w rozmiarze mikrokosmosu objawić skalę makrokosmosu i charakter bytu. Stańczak bez wątpienia nie dąży do absolutnej eliminacji ekspresji, co widać chociażby w sięganiu po linię falistą, pulsujące formy organiczne i dynamiczne ukosy. Z pewnością za jego postawą artystyczną kryje się pragnienie oddania czegoś więcej niż tylko gry kolorów i form, choćby nie wiadomo jak intrygującej samej w sobie. Jego zdaniem sztuka powinna korelować z ludzką duchowością. „Chcę dotykać realnej prawdy”– mocno akcentuje w wywiadzie z Julią Karabenick. przytacza także anegdotę, jak podczas indywidualnej wysta-wy w Butler Institute of American Art jeden z odbiorców powiedział mu, że w obliczu jego malarstwa czuje się tak uduchowiony, jakby był w kościele. Stańczak puentuje to cytatem z Mondriana: „Ten, kto posiadł sztukę, posiadł nawet i religię. Temu zaś, kto nie posiadł sztuki, pozwólmy być religijnym”. Artysta ma nadzieję, że wobec jego malarstwa, tak często bazującego na motywie siatki, każdy z odbiorców dozna stanu nirwany i na swój sposób dotknie realnej prawdy ludzkich doświadczeń.”

MARTA SMoLIńSKA, JULIAn STAńCZAK, op ART I DYnAMIKA peRCepCJI, WARSZAWA 2014, S. 139-144

17

RICHARD AnUSZKIeWICZ (ur. 1930) “RECTILINEAR”, 1967 r.

akryl/płótno, 163 x 163 cmsygnowany i opisany na odwrociu: '© 1967 | 166 | RICHARD AnUSZKIeWICZ | 1967' w lewym dolnym rogu papierowa nalepka z opisem pracy: '”ReCTILIneAR” | Anuszkiewicz '68' oraz papierowa nalepka wystawowa z Sidney Janis Gallery z nowego Jorku


WYSTAWIAnY:- Anuszkiewicz, Sidney Janis Gallery, Nowy Jork, 2 – 25.X.1967

Amerykański malarz i grafik, jeden z głównych przedstawicieli op-artu. Stu-diował w Cleveland Institute of Art w ohio w latach 1948-1953. Był uczniem Josefa Albersa, z którym dzielił fascynację formami i ich związkiem z kolorem. Ukończył także wydział Sztuki i Architektury na Uniwersytecie w Yale. W 1957 roku przeprowadził się do nowego Jorku, gdzie szybko zdobył uzna-nie krytyki, a jego prace zostały włączone do kolekcji Museum of Modern Art oraz Witney Museum of American Art. Anuszkiewicz wziął udział w zbiorowej

wystawie o historycznym znaczeniu zorganizowanej w 1965 roku „The re-sonsive eye” w MoMA, która ugruntowała jego pozycję jako mistrza op-artu. Za swoją twórczość zdobył wiele nagród oraz był wystawiany w muzeach na całym świecie. Jego prace znajdują się w kolekcjach prywatnych i publicznych jak m.in. Corcoran Gallery of Art w Waszyngtonie, The Fogg Museum na Harvard University w Cambridge, Whitney Museum of American Art oraz Museum of Modern Art w nowym Jorku.

18

HenRYK STAŻeWSKI (1894 - 1988) Bez tytułu, 1970 r.

akryl/płyta, 33 x 33 cmsygnowany i datowany na odwrociu: '1970 | H. Stażewski'na odwrociu nalepka galeryjna z Galerie Schlégl w Zürychu z opisem pracy


WYSTAWIAnY:- Galerie Schlégl, Zürych

W latach 1913–1919 studiował w Szkole Sztuk pięknych w Warszawie. We wczesnym okresie twórczości malował martwe natury. W 1923 roku uczestniczył w Wystawie Nowej Sztuki w Wilnie, inicjującej polski ruch kon-struktywistyczny. Był jednym z założycieli awangardowego ugrupowania Blok Kubistów, Suprematystów i Konstruktywistów (1924-26) oraz, kontynuujących

jego założenia programowe, grup Praesens (1926-29) i „a.r.” (1929-36). Był ważną postacią światowej awangardy, członkiem międzynarodowych ugrupowań Cercle et Carre (od 1930 r.) oraz „Abstraction – Creation” (od 1931). Uczestniczył w wystawach na całym świecie: Centre George pompidou - paryż, Royal Academy – Londyn, MoMA – nowy Jork i w wielu innych.

„Malarstwo bez względu na to czy jest bezczasowe, czy też zawiera ruch – czas, musi stworzyć sys-tem ujednolicenia formy, pozbawionej kontrastów, które roztapiają się w skoncentrowanym przeży-ciu, jakie daje siła wzroku i imaginacji. System używania form sprowadzanych do jednego mianownika przerodził się w strefizmie w śledzenie i wyczucie zmian malarskim okiem i tworzenie systemu stop-niowego przechodzenia form od jednej do drugiej jako ciągłości bezustannych przeobrażeń. również barwa jako podnieta działająca na zmysły powoduje spoistość przez ciągłość niewielkich zmian stop-niowego przechodzenia barw od zimnych do ciepłych i odwrotnie, zgodnie z zasadą rozszczepienia barw widma, zamiast przeskoków kontrastowych kolorów.”

heNryK STAżeWSKI, „UNIZM – STreFIZM”, 1975

19

AnDRZeJ JAKUB oLeJnICZAK (ur. 1948) “Struktura przestrzenna I”, 2010 r.

relief, technika mieszana/płyta, 61 x 61 x 7 cmsygnowany i datowany p.d.: 'AJo '10'


Twórca od wielu lat prowadzi w nowym Jorku własne studio projektowe envisioning Business, Inc., specjalizujące się w opracowywaniu identyfikacji wi-zualnej, systemów opakowań i publikacji korporacyjnych. Zajmuje się również działalnością artystyczną w dziedzinie projektowania wnętrz i przedmiotów, malarstwa, fotografii, rzeźby i generative art.

20

JAn LeBenSTeIn (1930 - 1999) Porwanie Europy“Enlevenement II”, 1963 r.

olej/płótno, 80 x 128 cmsygnowany i datowany l.d.: 'Lebenstein 63'opisany na odwrociu: 'J.Lebenstein | enlevenement II | novembre 1963' i l.d. okrągła pieczątka


poCHoDZenIe:- Galeria program, Warszawa, 2004- kolekcja prywatna

europa była córką króla fenickiego, Agenora, władcy miasta Sydon. europa uważna była za najpiękniejszą kobietę swoich czasów. Często spędzała czas nad morzem, bawiąc się i tańcząc ze swymi towarzyszkami. Zeus zachwycony urodą dziewczyny, aby ją zdobyć, użył podstępu. Zamienił się w pięknego byka i pojawił na brzegu morza. oczarowana europa usiadła na jego grzbiecie, a Byk

– Zeus porwał ją dzięki pomocy swojego brata, Posejdona, który wygładził morza dla uciekającego Zeusa. Mit o porwaniu europy od najdawniejszych czasów przedstawiany był w sztuka plastycznych. Piękną europę porywaną przez dorodnego byka malowali m.in. Rembrandt, peter paul Rubens, paolo Veronese, w późniejszych czasach Gustave Moreau czy Jerzy nowosielski.

„Lebenstein jest dla mnie malarzem ledwie uchwytnej wieloznaczności świata, w którym żyjemy” GUSTAW HeRLInG-GRUDZIńSKI

„Natchnienie dla wyobraźni artysty stanowiły głównie wielkie teksty kultury. Uważał, że droga do nowoczesności wiedzie poprzez przetwarzanie tradycji. Fascynowały go, jak sam mówił, podziemia Luwru, gdzie oglądał relikty archaicznych cywilizacji: sumeryjskiej, babilońskiej. Inspirowały go starożytne mitologie (m.in. asyryjska, babilońska, egipska, grecka), a także Biblia. pod wpływem tych impulsów konsekwentnie kształtował sztukę odzwierciedla-jącą apokaliptyczną wizję świata. Centralne miejsce zajmowała w niej jego własna „lekcja zoologii” - wersja mitu o pochodzeniu i animalistycznej naturze człowieka (Leçon de Zoologie, 1972 r.). podkreślał zwłaszcza biologiczno-fizjo-logiczne uwarunkowanie ludzkiej zmysłowości.”

MAłGoRZATA KIToWSKA-łYSIAK, 2001, CULTURe.pL

Jan Lebenstein, jeden z najważniejszych polskich artystów tworzących na emi-gracji, urodził się w 1930 roku w Brześciu nad Bugiem, zmarł w 1999 roku w Krakowie, w czasie aranżowania swojej wystawy indywidualnej w krakowskim Międzynarodowym Centrum Kultury. W 1956 roku Lebenstein związany był z niezależnym Teatrem na Tarczyńskiej, prowadzonym we własnym warszaw-

skim mieszkaniu przez poetę Mirona Białoszewskiego. „Figury osiowe” zostały docenione przez krytykę francuską i Jan Lebenstein otrzymał Grand Prix na 1 Międzynarodowym Biennale Malarstwa Młodych w paryżu w 1959 roku. W roku 1960 zamieszkał we francuskiej stolicy na stałe. W jego twórczości kompozycje inspirowane mitologią grecką i rzymską pojawiają się w latach 1967–1975. Grecki mit o porwaniu europy przedstawiony tutaj został w ujęciu niemal klasycznym, gdzie głównymi bohaterami są Zeus – Byk i piękna kobieta. Zwierzę–bóg o szalonych oczach i mocnym ciele pokrytym gęstym futrem mieści się w galerii bestii, nierealnych zwierząt pełnych wściekłości i atawistycznych popędów. Mitologiczna opowieść o porwaniu europy fascyno-wała artystę, dla którego pogranicze natury człowieka i zwierzęcia stanowiło istotny temat twórczości. W wielu pracach, zwłaszcza z późniejszego okresu, o ile kobiety mają kształty człowiecze, o tyle mężczyźni są spotworniali, przypo-minają ni to legendarne bestie, ni to odhumanizowane stwory będące esencją biologii ludzkiej. „Porwanie europy”, namalowane przez Jana Lebensteina w 1963 roku, jest dziełem skończonym i dopracowanym. Zwarta kompozycja, oszczędna kolorystyka każe myśleć o tym obrazie jako jednym z najlepszych płócien tego artysty powstałych w 1 połowie lat 60. XX wieku.

„Bestiarium” Lebensteina stanowią obrazy olejne powstające od 1963 do 1965 roku. Niepodzielnie królują w nich zwierzęta. Bohaterami wcześniej-szych cyklów tzw. figur hieratycznych, figur kreślonych i figur osiowych są prze-tworzone postacie ludzkie, będące jednak równocześnie, jak pisze Joanna Pola-kówna, ,,preparatami protozoomorficznymi” o naturze ,,owadziej i groźnej”. Malarz mówił jednak: ,,Nie ma czystej biologii, jest zawsze związana z psychiką”. Prace z cyklu „Bestiarium” zostały po raz pierwszy pokazane na dwóch wystawach indywidualnych we Włoszech: w Galleria profili w Mediolanie (do 23 X 1963), w Galleria l’Obelisco w rzymie (5-23 XI 1963); następnie w 1964 r. w Amsterdamie w Galeii d’endt, w Brukseli w palais des Beaux-Arts, w Antibes w Musee Grimaldi, w 1964 r. zostają wystawione w cyklu „Peintures abominables” w Galerie Lacloche w Paryżu. Później obrazy te są wielokrotnie wystawiane i zestawiane z innymi pracami malarza w różnych konfiguracjach.

„Wierny sobie, reprezentujący zupełnie odrębny styl w malarstwie, w krótkim czasie zdobył międzynarodową sławę – wyjaśnia Magdalena Szafkowska, kuratorka wystawy. renomę przyniosły mu obrazy monochromatyczne, zatopione w ciemnych brązach, mitotwórcze. Bardziej kolorowe były jego wizje malowane gwaszem. Jego fantasmagorie były generowane dwiema apokalipsami. Tą przeżytą w 1939 roku i tą według św. Jana. Malując je, stał się w sposób niezamierzony epigonem Dürera i Boscha”.

JAn LeBenSTeIn oBRAZY I GWASZe Z KoLeKCJI MUZeUM nARoDoWeGo We WRoCłAWIU. 2 KWIeTnIA - 10 SIeRpnIA 2014, MAGDALenA SZAFKoWSKA, KURAToR WYSTAWY

„Jaś nie umarł na alkohol, na nikotynę ani na żad-ną z chorób, które znaleźli w nim lekarze. Umarł na koncentrację i na konsekwencję”

SłAWoMIR MRoŻeK, 1999

Jan Lebenstein ©Agencja Gazeta

21

JeRZY KUJAWSKI (1921 - 1998) ”Incantation“ (”Zaklęcie“), 1960 r.

olej/płótno, 310 x 130 cmsygnowany i datowany p.d.: 'KUJAWSKI 1960'na odwrociu papierowa nalepka z Agence Maritime DeLAMARe & Cie w paryżu


poCHoDZenIe:- Galerie Karl Flinker, paryż- kolekcja prywatna, paryż

WYSTAWIAnY:- Galerie Karl Flinker, Paryż, 18.X. – 5.XI.1960

LITeRATURA:Jerzy Kujawski, Maranatha, katalog wystawy, Muzeum narodowe w poznaniu, grudzień 2005 – luty 2006, [red.] Andrzej Turowski, poznań 2005, s. 215, tam-że: zdjęcia, dokumenty i cytowane teksty publikowane na kolejnych stronach

Wysiedlony w trakcie wojny z Wielkopolski mieszkał na zmianę w Warszawie i Krakowie. Studiował na krakowskiej ASp. po wojnie zamieszkał w paryżu. Nawiązał kontakty z paryską awangardą a przede wszystkim André Bretonem. W 1947 wystawiał na słynnej, międzynarodowej, wystawie surrealizmu w Galerii Maeght w Paryżu. Od końca 1949 roku, aż po drugą połowę lat 50., Kujawski był twórcą abstrakcji gestu i malował obrazy, w których podważał za-sady kompozycji figuralnej, kładąc nacisk na przypadek, automatyzm, swobodny

układ kształtów i kolorów, niekontrolowaną ekspresję. W 1957 miał w Polsce pierwszą wystawę indywidualną w Krzywe Koło w Warszawie, na której pokazał całą serię obrazów informel. Początek lat 60. w sztuce Kujawskiego to zainteresowanie przede wszystkim malarstwem materii. W drugiej połowie lat 60. porzucił abstrakcję i ponownie nawiązał do figuralnej wyobraźni, ale przefiltrowanej przez ikonosferę świata mediów. Inspirował się współczesnym otoczeniem i kliszami zaczerpniętymi z kultury masowej.

„Cechą charakterystyczną obrazów Kujawskiego jest ich nieschematyczność. Mimo że stanowią one rezultat działań zautomatyzowanych i w jakiejś mierze przypadkowych, nie ma w nich nic z improwi-zacji i dlatego nie ma też powtórzeń. Każde cienkie jak włos włókno i każda drobina farby jest tu od-dzielona, wyodrębniona, zindywidualizowana. [...] Kujawski przenika w niepowtarzalną, samoistną treść bytu, który sam tworzy, bada i określa [...]. W wyniku takiego postanowienia skala każdego z obrazów rośnie w nieskończoność, nabiera rozmiarów iście kosmicznych. I dlatego z obrazu Kujawskiego nie ma wyjścia, podobnie jak nie ma wyjścia z wszechświata”.

MIeCZYSłAW poRĘBSKI

„Skąd bierze się to, że Jerzy Kujawski jest dziś jednym z najbardziej wiary-godnych młodych malarzy, jeśli nie stąd, że potrafił sprostać dwóm na pozór sprzecznym wymaganiom: obserwacji i ekspresji? Nic bardziej bezpośrednie-go, spontanicznego, subiektywnego niż gra form na jego płótnach. Zdawałoby się, że jest to pismo nieświadomości, spalające etap słów, aby osiąść pod postacią, wiei-kich, drżących w gorączce znaków. A przecież nic bar-dziej porównywalnego z danymi postrzegalnego świata, z nieuniknionym obliczem tego, co jest. Spękane, pogruchotane płyty, łupkowe i solne ziemie, wyschnięte plaże, ogień rozpalający na horyzoncie inne ognie, mgły, brutalne wymiany energii w tyglu przestworzy – to raz jeszcze tajemna prawda człowieka, który wykracza naprzeciw siebie w rzeczy, wciągające go w swoje światło, objawiają-ce tożsamość duszy i ich materialnych dali. Trzeba będzie któregoś dnia, mimo rozkładu tego wieku, znów wynaleźć obecność w życiu, a w sztuce wielki realizm, oddając nam w posiadanie przedmiot zarazem intymny i obrzędowy. A wtedy Jerzy Kujawski, pracujący z tak namiętną i wstydliwą powagą, z tak śmiałą i chmurną ścisłością, z taką skromnością i z taką durną, uznany będzie za prymitywa prawdy doskonałej. Umiejmyż już teraz docenić goi ujrzeć, w jego domu niewdzięcznym i wspaniałym, narażonym i przeszywanym przez najzimniejsze wichry.”

YVeS BonneFoY, Ze WSTĘpU Do KATALoGU WYSTAWY W GALeRIe KARL FLInKeR, 1960 [TłUM. AnnA łUCZKoWSKA]

18 czerwca 1960 Jerzy Kujawski podpisał kontrakt z paryską galerią Karla Flinkera w Paryżu (34 rue du Bac) na wyłączną sprzedaż całej przeszłej i przyszłej twórczości. „...postanowiono co następuje: 1. Pan Kujawski powierza Galerii Karl Flinker wyłączną sprzedaż swojej całej przeszłej, obecnej i przyszłej twórczości. oznacza to, że pan Kujawski niczego nie sprzedaje ani osobom prywatnym, ani pośrednikom, bez udziału Galerii Karl Flinker. oznacza to również, ze pan Kujawski nikomu nie może darować żadnego swojego dzieła...”. System przeliczeń zabezpieczał artystę finansowo, zmuszając jednocześnie do intensywnej pracy. Nic zatem dziw-nego, że w następnych dwóch latach, produkcja artysty znacznie wzrosła. Wynikiem kontraktu była pierwsza duża wystawa „Kujawski. Peintures, gouaches“, która odbyła się w galerii Karla Flinkera między 18 października a 5 listopada 1960 roku. Wydany z tej okazji katalog zawierał krótki wstęp

Jerzy Kujawski, 1964 Kontrakt z galerią Karla Flinkera, 1960

Wystawa Jerzego Kujawskiego w Galerie Flinker, 1960

Yves'a Bonnefoy oraz kilka reprodukcji. Wszystkie obrazy olejne i gwasze pokazane na wystawie pochodziły z 1960 roku: „Llosions“, 195 x 97 cm; „Collision des róels“, 195 x 97 cm; „Tremblement de ciel“, 92 x 73 cm; „Dans le courant“, 116 x 89 cm; „Paysage sulfurique“, 146 x 89 cm; „Fougue II“, 162 x 89 cm; „Tiers espace“, 126 x 73 cm; „Grand silence“, 146 x 89 cm; „Tour de feu“, 190 x 58 cm; „Tourbillon“, 111 x 60 cm; „en--chevb-ement“, 111 x 60 cm; „Composition rouge“, 30 x 42 cm; „rapach“, 32 x 64 cm; „racines“, 32 x 64 cm; „Lacustre“, 73 x 126 cm; „Incantation“,

310 x 130 cm; oraz z 1956 roku „Inconnu – nulle part“, 92 x 73 cm. Ponadto, pokazana była seria gwaszy (dekalkomanie). Większość prac z wystawy sprzedano. Andrzej Turowski tak analizował ten okres twórczości Kujawskiego w katalogu monograficznej wystawy artysty z 2005 roku: „W kompozycjach Kujawskiego z końca lat 50. formy były stosunkowo równomiernie rozkładane na całej powierzchni. Kształty, nieprzypomina-jące żadnych konkretnych przedmiotów, sprawiały wrażenie naturalnej materii. Wydobywały się z magmy, pod nią się ukrywały, one ją tworzyły. […] Zasadnicza innowacja, którą dało się zaobserwować od 1960 roku, polegała na dramatyzacji kompozycji uzyskanej nieznaną dotąd ekspre-sją form. Miejsce przelewającego się ruchu mas zajęły rozbłyski materii, świetliste wybuchy nabrzmiałej farby. Większą rolę zaczęła odgrywać przestrzeń uzyskana przez wyodrębnienie i nasycenie tła. Czasem, szcze-gólnie w późniejszych pracach, przestrzeń była gwałtownie skracana, a tło, pokrywające się wówczas z powierzchnią, nadawało głębię samej materii. W pierwszym wypadku rozgwiazdy wybuchów przypominających feerie iskier rozrzuconych w ciemności rozpalały nieoznaczoną pustkę, w drugim, przebijały gęstą farbę, aby tryskającą siłą rozlewać się na zagęszczonej po-wierzchni. W obu wypadkach tworzyły skupiska światła i koloru promie-niujące aż do wygaszenia swego ognia w dalekiej ciszy przestrzeni lub w nieruchomości zastygłej lawy. W niektórych obrazach, robiących wrażenie jakby teleskopowego ściągnięcia z odległego kosmosu lub mikroskopowe-go zbliżenia sięgającego w głąb budowy, gwiazda barw i światła zajmowała całą powierzchnię kompozycji i ukazywała strukturę materii przesyconą grą drobinek kruszcu i pyłu kolorów. Wprowadzenie w początkach lat 60. nowego, horyzontalnie wydłużonego rozmiaru obrazu, było znaczącym odstępstwem od znanego zwyczaju. niektóre z ówczesnych obrazów wręcz zaskakiwały proporcjami, gdy relacje wysokości do długości przekraczały jeden do pięciu. Czasem miało się wrażenie kompozycji jakby pociętej w pasy i rozłożonej linearnie. Oglądanie obrazu wymagało przemieszczania się przed płótnem, którego długość nie pozwalała objąć całości, nawet przyzwyczajonym do panoramicznego oglądu wzrokiem. Artyście nie o panoramę chodziło. Typowe dla Kujawskiego formy, a wśród nich wspomniane wyżej rozbłyski światła, przelewające się i zastygające masy, krystaliczne warstwy kolorów, pojawiały się jak nuty na pięciolinii.

[…] Pierwszą wystawą, na której Kujawski pokazał prace z lat 1959-1961 była ekspozycja w paryskiej galerii Karla Flinkera jesienią 1960 roku, drugą – w Kunsthalle w Darmstadcie. na pierwszej wisiało 17 olejnych płócien i cała seria gwaszy na papierze. na drugiej – 25 olejów i ponad 40 gwaszy. Wszystkie miały tytuły, które w sposób poetycki dotykały niezwykłości świata, ukrytej w metaforze tajemnicy, dziwności wydarzenia. oczyma wyobraźni widział Kujawski w swoich kompozycjach kolizję realności, trzęsienie nieba, trzecią przestrzeń, siarczany pejzaż, wielką ciszę, wieżę ognia, nieznanego przychodzące-go znikąd, a także procesy zamknięte w pojęciach wyłaniania się, za-wirowania, zaplątania, zaklęcia79. Kujawski tytułował większość prac, nie tylko te z lat 60. Jednak samych tytułów nie zapisywał na płótnach. nadawał je post factum, zazwyczaj w momencie wybierania obrazów na wystawę, a źródłem tytułu były pojawiające się w danym momencie poetyckie skojarzenia artysty. oczywiście, odnosiły się do atmosfery konkretnej kompozycji, niemniej, trudno byłoby je traktować jako precyzyjnie określony temat. Sytuacja była podobna jak z muzyką. I tutaj Kujawskiemu chodziło o wieloznaczeniową przestrzeń plastyczną, w której tak jak dźwięk funkcjonuje słowo, a wraz z nim – metafora literacka.” Współpraca z galerią Karla Flinckera nie trwałą długo. W 1963 roku pojawiły się istotne nieporozumienia z marszandem w sprawie rozliczeń, a w sztuce – zmiany zainteresowań. Kujawski zaczął się zwracać ku figuracji, kontynuując jednak obrazy wypełnione materią.

Galeria Flinker w Paryżu, lata 60. XX w.

Zaproszenie na wernisaż wystawy w Galerie Flinker, 1960

22

JADWIGA MAZIARSKA (1913 - 2003) “Tory stawania się w ciszy światła”, 1950 r.

olej/płótno, 117 x 86 cmsygnowany i opisany na odwrociu: 'Maziarska Jadwiga | Kraków, ul. Sobieskiego 1 m. 5 | tytuł: Tory stawania się | w ciszy światła | 1950 r. 86 x 117'


przez rok studiowała prawo na Uniwersytecie Stefana Batorego w Wilnie. W 1933 r. rozpoczęła studia artystyczne w prywatnej Szkole Malarskiej A. Terleckiego w Krakowie. Kontynuowała je w latach 1934-39 w krakowskiej ASp u W. Jarockiego, S. Filipkiewicza i I. pieńkowskiego. od 1945 roku była członkiem Grupy Młodych plastyków, a od 1957 r. - reaktywowanej wówczas Grupy Krakowskiej. Brała udział w trzech Wystawach Sztuki nowoczesnej (Kraków 1948-49, Warszawa 1957 i 1959). Decydujące dla twórczości artystki miały okazać się problemy struktury dzieła sztuki. Najpierw eksperymento-wała z nakładaniem na płótno grubych warstw pigmentu. W 1947 r. wykonała pierwszą aplikację - pracę z różnobarwnych fragmentów tkanin o nieregu-larnych kształtach. W kompozycjach strukturalnych nie skupiała się tylko na

stronie formalnej i technologicznej, ale nadawała im też aluzyjne tytuły. Sugero-wały one chęć połączenia się poprzez sztukę z uniwesum ludzkich wyobrażeń, przeczuć i tęsknot. Później pojawiła się ciekawa seria obrazów wykonanych techniką łączenia farby olejnej ze stearyną. Kompozycje stearynowe ekspono-wały nie tylko fakturę ale również rytm, który dynamizował ale i harmonizo-wał powierzchnię płótna. W latach 70. zaprzestała ich tworzenia skupiając się na malowaniu bardziej zdecydowanych, jednolitych fakturowo i ograniczo-nych kolorystycznie (niekiedy tylko do czerni i bieli) kompozycji. Kolejną metamorfozę przeszła w latach 90., kiedy jej malarstwo opanowała dziecięca niemal radość zestawiania jaskrawych kolorów. W 1991 r. w krakowskiej galerii Krzysztofory miała miejsce jej retrospektywna wystawa monograficzna.

„Artysta nie powinien powielać wzorów ze świata zewnętrznego, lecz raczej odkrywać nowe struk-tury, śledzić je jak wtajemniczony i poprzez swoje w nich uczestnictwo przedłużać ich istnienie w obiektywnym świecie przedmiotów sztuki.”

JADWIGA MAZIARSKA, W RoZMoWIe Ze ZBIGnIeWeM TARAnIenKĄ, 1988

23

RAJMUnD ZIeMSKI (1930 - 2005) “Pejzaż 32/62”, 1962 r.

olej/płótno, 124 x 44,5 cmsygnowany i datowany p.d.: 'Ziemski 62'opisany na odrociu: 'RAJMUnD ZIeMSKI | peJZAŻ 35/62 | 128 x 45 | 1962'


poCHoDZenIe: - kolekcja Gigi Guggenheim- kolekcja prywatna, polska

Artysta z upodobaniem zestawiał partie malowane gładko z liszajowatymi, chropowatymi naroślami farby kładzionej grubo i rozlewanej cienkimi struż-kami, co dawało efekt gęstej pajęczej sieci zasnuwającej przestrzeń obrazu. obrazy stawały się przez to krajobrazami wewnętrznymi, odbiciem marzeń, snów, indywidualnych emocji, czasem niepokojów. Uniwersalne, magiczne zna-czenie zyskiwały wtedy jedynie, gdy autor powiększał ich rozmiary, akcentował hieratyczność - upodobał sobie pionowy prostokąt, gdzie strzelistość całości często podkreślał wertykalny “kręgosłup”, forma “szkieletowa” (niedwu-

znacznie kojarząca się z obrazem Pollocka Katedra, 1960; Pejzaż 45/61; Pejzaż 60/64). Rajmund Ziemski ukończył studia w Akademii Sztuk pięknych w War-szawie w 1955 r. w pracowni Artura Nacht-Samborskiego i przez kilkadziesiąt lat był profesorem tej uczelni. Debiutował na „poodwilżowej” wystawie w „Arsenale” w 1955 r. Na przełomie lat 50. I 60. współpracował z Galerią Klubu Krzywego Koła. W 1979 r. otrzymał Nagrodę im. J. Cybisa. Jego obrazy znajdują się w Muzeum narodowym w Warszawie, Krakowie i poznaniu oraz wielu kolekcjach w kraju i zagranicą.

„Są to pejzaże kościste, z których słońce wyssało dobroduszną, życiodajną glebę, karmiącą zwykle zieleń i owoce. pejzaże pozbawione ostentacyjnego piękna krajobrazu [...]. Mały skrawek własnej żarliwości i niepokoju - wydłużony prostokąt, w którym pomarszczona, wyschła, poszarpana materia kondensuje się w dramatyczną formę, o ciężarze gatunkowym mierzonym pasją i uporem [...]”.

JeRZY oLKIeWICZ

24

JeRZY TCHóRZeWSKI (1928 - 1999) Bez tytułu, 1958 r.

olej/płótno, 95 x 65 cmsygnowany i datowany l.d.: 'J.Tchórzewski 58.9'


poCHoDZenIe:- kolekcja syna artysty- Galeria Art neW media, Warszawa, 2007- kolekcja prywatna

WYSTAWIAnY:- ”Fragment większej całości. Tchórzewski, Magner, Gostyński, Jurkiewicz”, Galeria Art neW media, Warszawa, 24.V - 16.VI.2007

LITeRATURA:- Fragment większej całości: Tchórzewski, Magner, Gostyński, Jurkiewicz, katalog wystawy, [wstęp] Krzysztof Tchórzewski, Galeria Art neW media, Warszawa 2007, s. 19 (reprodukcja)

Malarstwo Jerzego Tchórzewskiego jest przykładem „abstrakcji gorącej”, która eksponuje żywiołowy, biologiczny element procesu twórczego. Sam artysta pisał w 1962 roku: „Sądzę, że rolą malarza jest wywoływać życie, przemieniać bierną materię plastyczną w pulsujący życiem organizm. Jest w tym coś z pier-wotnego procesu rozniecania ognia, kiedy z dwu zimnych, martwych polan drzewa tryskała iskra, powstawał żywioł. Człowiek, który ten żywioł wywoły-wał, był początkowo sam wobec rzeczy martwych. Miał tylko w sobie energię i potrzebę. Konieczność wywołania innej energii. Gdy ta wytrysła, stawał wobec czegoś, co odtąd żyło własnym, odrębnym intensywnym życiem.” Artysta studiował w krakowskiej ASP. Związany był z Grupą Krakowską. Debiutował w

1948 r. na I Wystawie Sztuki nowoczesnej w Krakowie. Wystawiał też razem z międzynarodową grupą Phases. Wziął udział w wystawie w warszawskim Arsenale “przeciw wojnie, przeciw faszyzmowi” w 1955, gdzie zdobył nagro-dę. pracował jako pedagog w ASp do czasu przejścia na emeryturę w 1998 r. W 1986 otrzymał niezależną Nagrodę im. Jana Cybisa. Malarstwo artysty bliskie surrealizmowi od wczesnej młodości - fantastyczne stwory i postacie w wyimaginowanych pejzażach - ewoluowało w kierunku abstrakcji. od lat 70. podejmował tematykę religijną. Oprócz sztuk plastycznych Tchórzewski zajmował się poezją. Zbiór wierszy z lat 1988-1996, pt. „Wieczny początek gwałtownej chwili” ukazał się pośmiertnie w roku 2003.

„W moim artystycznym credo pewno znalazłyby się słowa: „Wierzę w sztuk pięknych obcowanie”, czyli parafraza wyznania wiary w świętych obcowanie z teologicznego Credo. I chyba każdy artysta, zapytany czy w to wierzy, odpowiedziałby twierdząco. Niestety, w Polsce w tym przypadku ogromna większość „respondentów” należałaby do kategorii wierzących, ale niepraktykujących. Tak, bo nasze sztuki piękne i ich „fani” niezbyt interesują się sobą wzajemnie.”

JerZy TChórZeWSKI, MALArSTWO, GALerIA OTWArTA X-XI.1998

25

ALeKSAnDeR KoBZDeJ (1920 - 1972) “Spalony”, 1959 r.

olej, technika własna/płótno, 148 x 60 cmsygnowany i datowany p.d.: 'Kobzdej | 1959'sygnowany, datowany i opisany na odwrociu: 'Aleksander Kobzdej | 60 x 148 | 1959' | “Spalony” | 1959'


poCHoDZenIe:- kolekcja prywatna, Francja

pod koniec lat 50. malarz odbył podróże po europie Zachodniej. Wtedy też w jego twórczości nastąpiły zasadnicze, wręcz rewolucyjne przeobrażenia. Porzucił sztukę przedstawiającą i zaczął malować metaforyczne kompozycje, utrzymane w dramatycznym czy nawet eschatologicznym nastroju, a zarazem zadziwiające kolorystycznym smakiem (cykl „Idole”, 1958-59; tryptyk „Na śmierć człowieka”, 1964). Ta droga zawiodła go do sztuki informel. Stopniowo w coraz większym stopniu poświęcał się badaniu struktury obrazu. podkreślał materialny status i rangę samej farby, różnicował fakturę kompozycji i ekspo-nował niuanse kolorystyczne. Mistrzowskim przykładem takich działań, należą-cych już do obszaru malarstwa materii, jest seria prac z lat 60. zatytułowanych

„Szczeliny”. Łączą one w sobie cechy kompozycji płaszczyznowej i reliefowej: stanowią całości rozgrywające się na płaszczyźnie, a zarazem przekraczające jej ograniczenia. efekt ten osiągnął artysta, nakładając farbę bardzo grubymi warstwami, a ponadto wprowadzając do kompozycji materiały niemalarskie. Były to drobne elementy różnorodnego pochodzenia (drobiny metalowe, drewniane, z tworzyw sztucznych), jakby wyłaniające się spomiędzy dwóch pasm zamalowanego płótna. Malarz reprezentował polskę na Biennale w Wenecji (1954) oraz na Biennale w Sao paulo (1959). Informacje o jego twórczości zawiera m.in. katalog towarzyszący wystawie prac zorganizowanej w 20-lecie śmierci przez Muzeum ASp w Warszawie (1992).

26

ALeKSAnDeR KoBZDeJ (1920 - 1972) “Połknięte światło”, 1960 r.

olej/płótno, 129 x 89 cmsygnowany i datowany na odwrociu: 'Aleksander Kobzdej | 1960' oraz tytuł autorski na blejtramie: 'połknięte światło'


poCHoDZenIe:- polski Dom Aukcyjny Sztuka, Kraków-Warszawa, 2002- kolekcja prywatna- Dom Aukcyjny Rempex, Warszawa, 27.08.2008- kolekcja prywatna

LITeRATURA:- Aleksander Kobzdej. Zmagania z materią, [red.] Józef Grabski, wyd. IrSA, Kraków-Warszawa 2002, s. 197 (reprodukcja).

Studiował malarstwo pod kierunkiem W. Lama, po wojnie studiował w kra-kowskiej ASP pod kierunkiem e. eibischa. Początkowo uprawiał malarstwo w duchu postimpresjonistycznym, pod koniec lat 40. zwrócił się ku malar-stwu realistycznemu. W okresie socrealizmu stał się artystą nr 1 oficjalnie zadekretowanej przez władze komunistyczne sztuki. Autor arcydzieła socre-alizmu „Podaj cegłę”. Z socrealizmem zerwał w 1955 r. Od 1951 był pedago-giem warszawskiej ASP, z którą związany był do śmierci. Odszedł od malar-

stwa przedstawieniowego, zaczął tworzyć w duchu informelu. Pracował nad strukturą i fakturą obrazu - stworzył cykl „Szczeliny” rozpoczęty w 1966 r. Rozwinięciem tego cyklu stały się tworzone od 1969 r. obiekty malarskie zwane „hors cadre” (bez ram), wchodzące bez jakichkolwiek ograniczeń w relacje z otaczającą przestrzenią. Tworzył też obiekty przestrzenne, oraz obiekty malarsko-rzeźbiarskie. Zajmował się także scenografią, plakatem i ilustracją książkową.

27

FRAnCISZeK STARoWIeYSKI (1930 - 2009)Dyptyk, 1692 r. (1992 r.)

pastel, węgiel, technika mieszana/płótno, 250 x 200 cm (x2), 250 x 400 cm (całość)sygnowany i datowany na lewym panelu u dołu: ‘F.Starowieyski | 1692 G’


Wyjątkowo oryginalną formą artystyczną uprawianą przez Franciszka Staro-wieyskiego były „teatry rysowania”. Zrealizował ich ponad 20 na całym świecie. Łączył w nich obydwie sztuki w jeden, „spektakl sztuk wszelakich”, zjawisko medialne, w których taką samą wartością artystyczną jest sam akt tworzenia, jego elementy widowiskowe i - dzięki erudycji autora - literackie, jak i samo dzieło w tradycyjnym słowa tego znaczeniu. pierwszy Teatr rysowania zaistniał w 1980 roku podczas pleneru w Świdwinie. Starowieyski zainspirował się wówczas XIX-wiecznym obrazem Gustave’a Courbeta „Pracownia malarza”, na którym artysta maluje obraz w towarzystwie nagiej modelki i zgromadzo-nej publiczności. Choć każdy spektakl był inny, obowiązywały określone zasady, do których należało rozpoczynanie kompozycji od wykreślenia jej centralnego punktu, czyli koła bez użycia cyrkla, praca z modelkami, rozmowy z publiczno-ścią. Za każdym razem artysta ustawiał trzy blejtramy na planie kwadratu, a na olbrzymich płótnach pojawiały się skłębione ciała ludzkie i zwierzęce, fantasma-

gorie przypominające barokową deformację. Sam Starowieyski twierdził, że podczas tych seansów najważniejsze dla niego jest aranżowanie nastroju, który tworzy wybrana publiczność przebywająca z twórcą podczas powstawania płócien i dopingująca go do pracy. Franciszek Starowieyski pochodził z rodziny szlacheckiej, pieczętującej się herbem Biberstein. Studia artystyczne ukończył na ASp w Krakowie i w War-szawie. Popularność zyskał w latach 60. serią plakatów teatralnych i filmowych. Zajmował się malarstwem, plakatem, grafika użytkową, scenografią teatralną i telewizyjną. Jego malarstwo cechuje fascynacja ciałem kobiecym o „rubensow-skich” kształtach, zmysłowością oraz refleksja nad przemijaniem i śmiercią. W obrazach Starowieyskiego świat realny łączy się z tworami „niepohamowanej” wyobraźni, a jego twórczość ostentacyjnie nawiązująca do starych XVII-wiecz-nych mistrzów, przesycona jest groteską oraz humorem.

„Wiąże się z tym współistnienie w pracach Beksińskiego dwóch jeszcze innych dążności na pozór elementarnie sprzecznych. Upraszczając można by powiedzieć, że jest to współistnienie bardzo rady-kalnego nowatorstwa z głęboko zakorzenionym tradycjonalizmem.”

JAnUSZ BoGUCKI, 1970

28

ZDZISłAW BeKSIńSKI (1929 - 2005) Bez tytułu, 1973 r.

olej/płyta pilśniowa, 120,5 x 97 cmsygnowany i datowany na odwrociu: 'BeKSIńSKI 1973'


pierwszym poważnym sukcesem wystawienniczym była dla Beksińskiego wystawa jego trzydziestu kilku obrazów o tematyce czysto fantastycznej, zorganizowana w 1964 roku w Warszawie przez krytyka Janusza Boguc-kiego. o ile awangardowa krytyka odwróciła się wówczas od Beksińskiego raz na zawsze, uważając go za renegata, o tyle publiczność dobrze przyjęła wystawę. Sprzedał na niej wszystkie wystawione obrazy. W 1977 roku przeprowadził się do Warszawy, ciesząc się coraz większym uznaniem publiczności i spotykając się z coraz bardziej zaciętą krytyką dawnych sprzymierzeńców. W tym też roku powstał pierwszy film o Beksińskim, opóźniony przez przeprowadzkę artysty, pt. „Fotoplastykon” (produkcji Wytwórni Filmów Oświatowych, reż. Piotr Andrejew). Twórczość ma-larską Beksińskiego z lat 70. należy uznać za jedno z najoryginalniejszych, najsamodzielniejszych zjawisk w powojennej sztuce polskiej. Był jednym z nielicznych artystów, który świadomie porzucił dziedzictwo awangardo-we poszukując syntezy różnych stylistyk, co można łączyć z zapowiedzią przełomu postmodernistycznego, jaki nastąpił w sztuce światowej w latach 60. i 70. a w polskiej w latach 90.

Zdzisław Beksiński w 1985 r., fot. piotr Dmochowski

„Jasno widzę raczej WYRAZ tego, co ma być namalowane, niż sprecy-zowany kształt materialny. Muszę się tego kształtu dopiero doszukać w obrazie, przerabiając go wielokrotnie. W konsekwencji czasami maluje mi się nie to, co pierwotnie chciałem, gdyż nagle w bezwładzie kompozycyj-nym »pola bitwy« zobaczę niby w plamach Rorschacha coś innego, co staje się na tyle pasjonujące, że pierwotną wizję odsuwa na czas później-szy, do innego obrazu. poza tym niektóre tematy maluję wielokrotnie, ciągle uważając, że to jest nie to. Czasami pierwotna wersja jest po prostu za mała, bywa, że nie jestem zdecydowany co do niektórych szczegółów i maluję dwie lub trzy wersje zbliżone, lecz różniące się szczegółami; niekiedy te wersje dzieli od siebie okres kilku lat, w międzyczasie matuję rzeczy całkiem inne. W ten sposób wielokrotnie maluję, malowałem i będę malował: morze, planety i zjawiska na niebie, niewidzące lub utkwio-ne w przestrzeni oczy, światło, drzwi, drogę... to wszystko, co niezależnie od symboliki, jaką ex post można dopisać, tkwi we mnie i domaga się uzewnętrznienia”.

ZDZISłAW BeKSIńSKI, CYT. ZA: oDnALeŹć W SeRCU I poD poWIeKAMI,

Ze ZDZISłAWeM BeKSIńSKIM RoZMAWIAł HenRYK BRZoZoWSKI, „TyGODNIK POWSZeChNy”, 1977, Nr 25

„Mówi się, że człowiek szuka prawdy, ale od wielu lat wydaje mi się, że człowiek wcale nie szuka prawdy, lecz tylko mówi nieustannie na ten temat. prawdę to my wszyscy doskonale znamy, ale nie możemy jej przyjąć, bo ona jest nie do przyjęcia. My szukamy w rozpaczliwy sposób kłamstw, które by prawdę nieco rozwodniły, nieco stonowały lub też w ogóle zasłoniły, tak aby ukazywała się nam jedy-nie w godzinie śmierci. Sztuka jest jednym z tych pięknych kłamstw i chyba nie jest niczym więcej.”

ZDZISłAW BeKSIńSKI, W rOZMOWIe JANA CZOPIKA „SFOTOGrAFOWAć SeN”, „TyGODNIK KULTUrALNy” 1978, Nr 35

Artysta studiował na politechnice Krakowskiej. W latach 50. tworzył prace o charakterze surrealistyczno-ekspresjonistycznym. na przełomie lat 50. i 60. odwoływał się do poezji Reinera Marii Rilkego i treści egzystencjalnych. około 1960 roku wykonywał prace graficzne o ekspresjonistyczno-turpistycznej formie oraz rzeźby z gipsu i metalu. Od końca lat 60. do początku 70. w jego twórczości pojawiały się motywy religii Dalekiego Wschodu. od połowy lat 70. Beksiński zajmował się prawie wyłącznie malarstwem olejnym. W 1977 r. opuścił Sanok i przeniósł się na stałe do Warszawy. Wystawiał we Francji, niemczech i niemal wszystkich ważnych ośrodkach w polsce. W 1999 r. Muzeum historyczne przygotowało na zamku w Sanoku największą retro-spektywną wystawę artysty. Muzeum historyczne w Sanoku posiada również najbogatszą kolekcję dzieł artysty. W kolażach, które tworzył przed śmiercią, wykorzystywał chętnie techniki komputerowe. od 2006 roku stała ekspozycja 50 obrazów i cykl rysunków Beksińskiego prezentowane są Galerii Miejskiej w Częstochowie. Wielką popularnością wśród publiczności cieszyła się mo-nograficzna wystawa Zdzisława Beksińskiego, prezentowana w galerii ZpAp w Warszawie na Mazowieckiej od 7 listopada do 4 grudnia 2011.

29

TeReSA RUDoWICZ (1928 - 1994) Abstrakcja informel, 1958 r.

olej, monotypia/papier naklejony na płótno, 50 x 64 cmsygnowany i datowany czarną kredką na odwrociu, na nalepce p.d.: 'Teresa Rudowicz | Kraków. 1958 r. '


poCHoDZenIe:- Dom Aukcyjny Agra Art., Warszawa, 04.04.2004- kolekcja prywatna

Studia rozpoczęła w latach 1948-50 w gdańskiej pWSSp, a kontynuowała pod kierunkiem Zbigniewa pronaszki w Akademii krakowskiej w okresie 1950-54. należała do grona współzałożycieli i członków reaktywowanej po drugiej wojnie światowej Grupy Krakowskiej. najwcześniejsze prace Rudowicz to inspirowane surrealizmem akwarele i fotomontaże (1953). Dalsza jej twórczość utrzymana była w charakterze malarstwa abstrakcyjnego niekiedy metaforycznego. Na przełomie lat 50. i 60. zaczęła tworzyć kolaże, w których

z malarskim spoiwem łączyła drobne nieartystyczne „przedmioty gotowe”. po raz pierwszy indywidualnie pokazała swoje prace w krakowskim Domu Plastyków w roku 1958. Potem wielokrotnie wystawiała za granicą - zazwyczaj razem z Marianem Warzechą. Dalsza jej twórczość utrzymana była w charak-terze malarstwa abstrakcyjnego (erozja materii I, 1956), niekiedy aluzyjnego, metaforycznego, chociaż niekiedy w kompozycjach pojawiały się też dalekie echa postaci ludzkich (seria ofelie).

„Taszyzm operuje wieloma nowymi materiałami właściwymi naszej epoce. Na przykład lakiery szybkoschnące, różne masy plastyczne... Nie ma ograniczeń w stosowaniu materiałów. Można two-rzyć kompozycje taszystowskie nawet tynkiem. Można malować bardzo cienko - można też szukać konstrukcji fakturalnych uzyskiwanych przez nawarstwienie materiału. rzeczywistość obrazu taszy-stowskiego jest bardzo różna i nie podlega żadnej z dotychczas przyjętych poetyk malarskich. Artysta prowokuje proces techniczny powstawania nowej materii obrazu”.

TeReSA RUDoWICZ

30

ADAM MARCZYńSKI (1908 - 1985)Relief, przed 1980 r.

akryl, collage, relief/tektura, 25 x 25 cmsygnowany l.d.: 'Marczyński'na odwrociu nalepka z numerem katalogowymna odwrociu dedykacja odautorska z 1980 roku, sygnatura, opisana pieczęć wywozowa oraz pieczęć Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków


Prezentowana praca jest interesującym przykładem minimalistycznego reliefu powstałego pod koniec lat 70, gdy artysta eksperymentował z kompozycjami z uchylnymi klapkami kasetonów. Prace te ocierały się o sztukę kinetyczną. Mały kolaż wydaje się powrotem do tradycji sztuki awangardowej. Artysta w latach 1929-36 studiował w krakowskiej ASP. W latach 30. związał się z Grupą Krakowską, uczestniczył również w jej reaktywowaniu w 1957. Jego udział w pracach Stowarzyszenia związany był z niekiedy ostrym konfliktem z T. Kantorem oraz jego najbliższym „otoczeniem”. Wydaje się, że Adam Mar-czyński - obok M. Jaremy - był najwybitniejszym malarzem Grupy. od 1945 aż do emerytury pracował na ASp, gdzie prowadził pracownię malarstwa. od

1950 był jej profesorem. obok malarstwa uprawiał rysunek, grafikę (monoty-pie) oraz scenografię. Jest autorem cenionych polichromii kościelnych (nowy Wiśnicz, Katedra w Tarnowie, Ratułów, Brzesko, Sokołów Małopolski). Był autorem ilustracji książkowych - “Niebieskie kartki” A. rudnickiego, “Porwanie w Tiutiurlistanie” W. Żukrowskiego, “pamiętniki” paska, “niespokojne godziny” I. Jurgielewiczowej i in. Jest uznawany za jednego z najważniejszych przedsta-wicieli polskiej awangardy. We wczesnych pracach Marczyńskiego widoczne są wpływy kubizmu i koloryzmu. po wojnie tworzył liryczne kompozycje inspi-rowane sztuką Paula Klee i Joana Miro. W latach 70. wykonywał kompozycje z niewielkich kasetonów o uchylnych, ruchomych ścianach.

31

JAnUSZ oRBIToWSKI (ur. 1940) Kompozycja 19/06, 2006 r.

technika własna/płótno, 70 x 50 cmsygnowany, datowany i opisany na odwrociu: 'Janusz orbitowski 2006 | 19/06 | 70x50 cm'


Ukończył Wydział Malarstwa i Grafiki na ASp w Krakowie. od 1968 wystawia swoje prace, miedzy innymi w Nowym Jorku. Większość jego obrazów zbudowana jest z rombów i prostokątów. Pod koniec lat 60., artysta nadał swym geometrycznym konstrukcjom - trójwymiarowość; naklejane na powierzchnie tworzą reliefy. Studiował w krakowskiej Akademii Sztuk pięknych na Wydziale Malarstwa i Grafiki w pracowni A. Marczyńskiego. Dyplom z wyróżnieniem otrzymał w 1967 r. Jest profesorem zwyczajnym macierzystej uczelni. Miał dwadzieścia wystaw

indywidualnych w kraju i za granicą; uczestniczył w ponad stu wystawach zbiorowych reprezentujących nurt abstrakcji geometrycznej. Głównym obiektem zainteresowań J. Orbitowskiego są: przestrzeń, światło, ruch i ich wzajemne relacje. od 1970 r. istotnym środkiem wyrazu jest dla malarza relief. Obrazy J. Orbitowskiego znajdują się w zbiorach Muzeum narodowego w Krakowie, Warszawie, Gdańsku, Wrocławiu, Muzeum Sztuki w łodzi oraz wielu kolekcjach prywatnych w polsce, Francji, Szwecji. niemczech i Stanach Zjednoczonych.

32

Leon TARASeWICZ (ur. 1957) Bez tytułu, 1993 r.

olej/płótno, 50,2 x 50,2 cmsygnowany i datowany na odwrociu: 'L.Tarasewicz. 1993'


Malarstwo Leona Tarasewicza jest ważną pozycją na scenie polskiej sztuki współczesnej - stanowi punkt odniesienia zarówno w obrębie aktualnych poszukiwań artystycznych, jak również wpisując się w ciąg rozwoju rodzi-mej sztuki. Artysta prowadzi Pracownię Gościnną na Wydziale Malarstwa Akademii Sztuk pięknych w Warszawie. Reprezentował polskę na 49. Biennale Sztuki Współczesnej w Wenecji w 2001 roku. Mieszka i tworzy w rodzinnej wsi Waliły na białostocczyźnie. Studiował w warszawskiej ASp. Dyplom uzyskał w 1984 r. w pracowni prof. T. Dominika. Zadebiuto-wał w warszawskiej galerii Foksal w 1984 r. Współpraca z galerią Foksal umożliwiła artyście zaprezentowanie swoich prac europejskiemu odbiorcy. Począwszy od wystawy indywidualnej w Galleria del Cavallino w Wenecji

trwa zainteresowanie twórczością artysty marszandów i kolekcjonerów z europy i USA. Już w 1988 r. prace Tarasewicza prezentowane były na w ramach weneckiego Biennale na wystawie Aperto`88. Laureat wielu nagród, między innymi „Jana Cybisa”, „Nagrody Nowosielskich”. Wczesne obrazy artysty przypominały pejzaże, z których eliminował stopniowo „zbędne” elementy, proponując bardzo osobistą wersję natury. W pracach z ostatnich lat przełamuje formalne ograniczenia malarstwa do przestrzeni rozpiętego na ramie płótna. Często korzysta z możliwości wyjścia poza ramy blejtramu. Maluje przestrzeń ścian, kolumn, podłóg. Jak sam mówi „...malarstwo od swego zarania w neolicie powstawało na ścianach, posadzkach czy sufitach.”

„Moim marzeniem jest, by obrazy przejęły kontrolę nad odbiorcą w taki sposób, by jego otoczenie przestawało istnieć, wtedy obraz, nieograniczony żadnymi ramami, mógłby się bez przeszkód rozra-stać, wciągając odbiorcę.”

Leon TARASeWICZ

33

JeRZY KAłUCKI (ur. 1931) “Przebiegi XXIV”, 2012 r.

akryl/płótno, 160 x 110 cmsygnowany i opisany na blejtramie: 'Jerzy Kałucki 2012' oraz tytuł autorski na odwrociu: 'PrZeBIeGI XXIV'


LITeRATURA:Jerzy Kałucki, przebiegi, katalog wystawy, [tekst] Julita Deluga, Galeria Starmach, Kraków 2013, s. 53

WYSTAWIAnY:- Jerzy Kałucki, przebiegi, Galeria Starmach, Kraków, 5.III. - 30.IV.2013

Cykl „Przebiegi” tworzył artysta w latach 2010-212. Kałucki od lat 70. pro-wadził poszukiwania zbieżne z konceptualizmem, tworząc z użyciem różnych materiałów obiekty i instalacje oparte na wyliczeniach matematycznych i geometrycznych studiach nad przestrzenią. Sprawom tym artysta poświęcał też prace teoretyczne i teksty, zamieszczane w katalogach i czasopismach artystycznych. W latach 1951-57 studiował na ASp w Krakowie malarstwo i scenografię pod kierunkiem Z. Radnickiego i A. Stopki. od 1981 prowadził pracownię malarstwa na poznańskiej pWSSp. Jest autorem licznych sceno-

grafii teatralnych i telewizyjnych. W 1959 zaczął wystawiać swe prace malar-skie. od 1976 jest członkiem reaktywowanej Grupy Krakowskiej. Wystawiał również w krakowskiej Galerii Krzysztofory: np. „Pokaz obrazu odcinka luku o promieniu r=1970 cm”. oprócz malarstwa i scenografii uprawia rysunek, grafikę, zajmuje się działaniami przestrzennymi - instalacjami. Jerzego Kałuckiego często określa się, jako „filozoficznego konstruktywistę”, a sam chętnie powołuje się na kontynuatora malarstwa zapoczątkowanego przez K. Malewicza.

34

GeRARD JüRGen BLUM KWIATKoWSKI (ur. 1930)Obiekt zamknięty, 1996 r.

akryl/płyta, 27 x 27 cm (x4)sygnowany na odwrociu każdej pracy flamastrem: 'JüBlum'układ 4 prac o wymiarach każdej 27 x 27 cm


Był współzałożycielem i kierownikiem Klubu Młodej Inteligencji „Czerwona oberża” (1956-1961), następnie inicjatorem i kierownikiem Laboratorium Sztuki Galerii eL w latach 1961-74 w elblągu. Inicjator i kurator pięciu edycji Biennale Form Przestrzennych w latach 1965-1973, będących przeglądami i sympozjami sztuki poszukującej (neokonstruktywizm, konceptualizm, kino rozszerzone, performance). W 1974 roku wyjechał na stałe do niemiec. W Niemczech realizował ideę „stacjonizmu” w sztuce, zakładając w różnych

miejscach tzw. stacje sztuki (w klasztorze Cornberg, zamku Rittersheim, w Hünfeld, Fuldzie, Bad Hersfeld, Kleinsassen i innych). od 1975 roku prowadzi Wolną Akademię Sztuki w hünfeld, a w 1990 roku otwiera Museum of Modern Art - z kolekcją o profilu międzynarodowym, skupiającą prace twórców o rodowodzie konstruktywistycznym. W 1993 roku założył Muzeum Artystów „Forum Sztuki Konkretnej” w erfurcie oraz nieistniejące już Muzeum Sztuki Reduktywnej w Świeradowie Zdroju. Stworzył pojęcie sztuki inteligibilnej.

35

KAJeTAn SoSnoWSKI (1913 - 1987)“15-15”, 1963-65 r.

olej/płótno, 51 x 43 cmsygnowany, datowany i opisany na odwrociu: 'KAJeTAn | SoSnoWSKI | obraz olej | “15-15” | Warszawa | 1963-65 '


W późniejszym okresie artysta całkowicie odrzucił wartości emocjonal-ne i skupił się na materialnych cechach kompozycji, podkreślając przede wszystkim proces redukcji barwy (obrazy białe, 1958). Jednocześnie tworzył eksperymentalne obrazy utrzymane w mgławicowej, świetlistej kolorystyce (portrety biblijne, erotyki, 1957-58). Ujawniona wówczas fascynacja naturą światła stała się podstawą stworzenia przez artystę kon-cepcji ascetycznych „obrazów pustych”, w których niemal jednobarwna

płaszczyzna (zamalowana metodą rozprowadzania farby dłonią po płótnie, bez użycia dodatkowych narzędzi) promieniowała własnym blaskiem (1961-65). Dalsze zainteresowanie rozwojem nauk ścisłych (światem „awizualnym” - jak mówił sam artysta), studia nad zjawiskami barwnymi, przestrzennymi i świetlnymi zaowocowały kolejnymi pracami, często łączonymi w serie, jak Poliptyki (1965) i Obrazy chemiczne - Metalepseis (1972-82).

36

ALeKSAnDRA WeJCHeRT (1921 - 1995)Bez tytułu

technika własna/płyta, 91 x 91 cmna odwrociu dwie papierowe nalepki 'no 13' i 'no.26'


Malarka i grafik. W 1949 r. ukończyła studia na Wydziale Architektury politechniki Warszawskiej. następnie w latach 1952-1956 studiowała na Wydziale Grafiki warszawskiej ASp pod kierunkiem Leona Michalskiego. Poza grafiką warsztatową i użytkową zajmowała się także malarstwem sztalugowym oraz tworzyła mozaiki i malowane reliefy z drewna, betonu,

stali. Wystawiała indywidualnie w Rzymie (1959), Dublinie (1966 i 1969) oraz paryżu (1968). Brała udział w wielu wystawach zbiorowych polsce i zagranicą (Londyn, Dublin). Jej prace znajdują się w zbiorach muzeów w paryżu, Rzymie i Dublinie oraz w kolekcjach prywatnych w Irlandii, Włoszech, Francji i USA.

„Dostrzegam dwa uzupełniające się nurty w tej twórczości. Jeden, bardziej delikatny, bardziej kobie-cy - jeśli ktoś woli - wyraża się w krzywiznach, pastelowych barwach, głównie błękitach. Drugi jest bardziej szorstki, bardziej kanciasty. Wydaje mi się, że artystka osiąga doskonałość, tam gdzie narzuca sobie najbardziej surowe ograniczenia, w szczególności w swoich białych reliefach. Wizja Aleksandry Wejchert jest czysta, jej sposób postrzegania sztuki bezkompromisowy. Nie próbuje ani uwodzić oka, ani podążać za światem.”

CYRIL BARReTT, CYT. ZA: WSTĘp Do KATALoGU WYSTAWY W GALeRIe LAMBeRT, pARYŻ 1968

37

JóZeF RoBAKoWSKI (ur. 1939)Z cyklu “Kąty energetyczne”, 1975/2003 r.

akryl, technika mieszana/płótno, 60 x 60 cmsygnowany i opisany na odwrociu: 'J. Robakowski | z cyklu:| “KĄTY eneRGe-TyCZNe” | 1975-2003' oraz czerwona pieczątka 'GALerIA WyMIANy'


Artysta, historyk sztuki, autor filmów, cykli fotograficznych, zapisów video, rysunków, instalacji, obiektów, projektów konceptualnych oraz inicjator wielu ważnych zdarzeń i multimedialnych akcji artystycznych. Studiował na Wydziale Sztuk pięknych UMK w Toruniu historię sztuki i muzealnictwo oraz na Wydziale operatorskim pWSFTviT w łodzi, gdzie w latach 1970-1981 był wykładowcą i kierownikiem Zakładu Fotografii

i Reklamy Wizualnej. W 1995 r. powrócił do pracy na tej uczelni. Współ-założyciel grup artystycznych, podejmujących eksperymentalne działania, m.in.: oKo (1960), STKF pĘTLA (1960-1966), ZeRo-61 (1961-1969), KRĄG (1965-1967) oraz powołanego w 1970 roku w łodzi zespołu pn.: Warsztat Formy Filmowej i Telewizyjnej Grupy Twórczej Stacja ł (1991-1992).

38

HILARY KRZYSZToFIAK (1926 - 1979) Anatomia Venus, 1970 r.

technika własna/tektura, 100 x 70 cmsygnowany i datowany p.d.: 'Hilary 70'


LITeRATURA:Hilary (Hilary Krzysztofiak) 1926-1979, malarstwo i rysunek, katalog wystawy, [oprac.] Hanna Kotkowska-Bareja, elżbieta Zawistowska, Muzeum narodowe w Warszawie 1997, s. 283, poz. 96

praca pochodzi już z emigracyjnego etapu twórczości artysty, kiedy do głosu doszły inne poszukiwania artystyczne i jaśniejsza paleta. Hilary (bo artysta bardziej znany jest ppod swoim imieniem, niż pod nazwiskiem), studiował w warszawskiej ASp. Był członkiem awangardowej Grupy St-53, redaktorem graficznym m.in. pism „Po prostu” i „ruchu Muzycznego”. Uczestniczył w ważnych wydarzeniach artystycznych m.in. w Arsenale, I Plenerze w Osiekach, Biennale Form Przestrzennych w elblągu, wystawach Galerii Krzywego Koła i Salonu Współczesności, odgrywając istotną rolę w kształtowaniu nowoczesnej sztuki polskiej w latach pięćdziesiątych i sześćdziesiątych. Projektował też scenografię do wielu sztuk m.in. Ionesco i Mrożka, z którym się przyjaźnił. W końcu lat 60., mimo osiągniętej pozycji, po jednej ze swoich wystaw, nie wrócił do kraju - zdecydował się

na emigrację nie znajdując dostatecznej przestrzeni wolności dla siebie i swej sztuki. Twórczość kontynuował w Niemczech, a potem w Stanach Zjednoczonych. po jego wyjeździe pracownia artysty w Warszawie została zaplombowana, potem obrazy wyrzucono na śmietnik, a pracami na papierze dekarze palili pod kotłami ze smołą podczas remontu dachu nad kinem „Wisła”. W 1976 r. otrzymał nagrodę Fundacji im. A. Jurzykowskiego w Nowym Jorku. Był osobą znaną w polskich środowiskach emigracyj-nych, m.in. w kręgu paryskiej „Kultury”. Pisali o nim J. Czapski, S. Mrożek, W. odojewski. W kraju cenzura pRL skazała go na nieistnienie. Jego twórczość przypomniała dopiero wystawa monograficzna w marcu 1997 roku w warszawskiej Zachęcie. Wystawa ta następnie gościła w Muzeum Śląskim w Katowicach i w Galerii Bunkier Sztuki w Krakowie.

39

JAn DoBKoWSKI (ur. 1942) “Mroczny sen”

akryl/płótno, 127 x 120 cmsygnowany, datowany i opisany na odwrociu: 'Jan Dobkowski | “Mroczny sen” 1974 r.| acryl | 120 cm 127 cm'


Był współzałożycielem (wraz z Jerzym Jurrym Zielińskim) grupy „Neo--Neo” (1967-1970). W roku 1968 Dobkowski wziął udział w wystawie „Secesja-Secesja?” w Galerii Współczesnej w Warszawie, która wywołała wielkie zainteresowanie w mediach i wśród krytyków. po sukcesie na tej wystawie jego obrazy znalazły się na prestiżowej prezentacji „Polskie malarstwo współczesne. Źródła i poszukiwania w paryżu”. Wkrótce też Guggenheim Museum w nowym Jorku zakupiło do swoich zbiorów jego płótno „Podwójna dziewczyna” (1968), pierwszy czerwono-zielony obraz Dobkowskiego. Cały cykl obrazów w takiej kolorystyce powstał rok później, namalowany w ujednoliconym formacie 200 x 150 cm. na zielonych tłach

pojawiały się w różnych sytuacjach czerwone sylwety męskich i kobiecych postaci, te ostatnie najczęściej o bujnych kształtach, karykaturalnie rozro-śniętych. Kobiety o wielu piersiach, kobiety o formach jabłek czy gruszek miały w sobie potężny ładunek erotyzmu i zmysłowości. niektóre formy na obrazach Dobkowskiego przemieniały się płynnie w inne, pierś kobieca stawała się dorodnym jabłkiem, serce plemnikiem, a kręgosłup i żebra or-ganiczną, wiotką strukturą. Zieleń sugerowała naturę, żywiołową witalność, życie. obrazy te stały się punktem wyjścia do wielu działań przestrzennych i następnych serii obrazów. Równolegle w latach 70 powstawały w podobnej konwencji obrazy w innych gamach kolorystycznych.

40

JAn DoBKoWSKI (ur. 1942) “Nokturn III”, 1998 r.

akryl/płótno, 100 x 120 cmsygnowany, datowany i opisany na odwrociu: 'Jan Dobkowski | “nonKTURn III” 1998 RoK | ACRYL | 100 x 120'


Praca należy do rozpoczętego w 1998 roku cyklu „Nokturny”. Podobnie jak w innych cyklach z lat 90. XX w. („Dźwięki”, „Karnawał w rio”) arty-sta wykorzystał możliwości techniczne farby akrylowej malując srebrną i złotą farbą finezyjne linie na czarnym tle (farby złote i srebrne mogą być jedynie akrylowe, w tradycyjnej technice olejnej tych kolorów nie ma). Skłonność do kompozycji nokturnowych pojawiła się u artysty już w latach 80., wówczas jednak tworzył je używając tła granatowego i malując na nim linie wielobarwne. Linearyzm artysty wyraża się z jednej strony w formach przedstawiających i figuratywnych, najczęściej o erotycznym charakterze, z drugiej strony w formach abstrakcyjnych. Z tą drugą

możliwością mamy do czynienia w opisywanej pracy. Jan Dobkowski w latach 1962-1968 odbył studia w ASp w Warszawie na Wydziale Malar-stwa w pracowniach prof. Juliusza Studnickiego i prof. Jana Cybisa. Był współzałożycielem (wraz z Jerzym Jurrym Zielińskim) grupy „Neo-Neo” (1967-1970). Ilustrator wierszy Guillaume’a Apollinaire’a „Zwierzyniec albo świta orfeusza” (1963). W okresie stanu wojennego uczestniczył w akcjach kultury niezależnej. W 1972 roku był stypendystą Fundacji Ko-ściuszkowskiej w nowym Jorku. Laureat nagród, m.in.: nagrody Krytyki im. Cypriana Kamila norwida (1978); nagrody im. Jana Cybisa (1994) za całokształt twórczości.

„W linearyzmie żyję. Wokół siebie widzę wielką sieć, w niej tkwię. To, co rzeczywiste – poprzez fakt, że złożone jest z linii – staje się abstrakcyjne. Linia jest najważniejsza. Linia to myśl.”

JAn DoBKoWSKI

41

JeRZY STAJUDA (1936 - 1992)Kompozycja

olej/płótno, 65 x 92 cmna odwrocie numery inwentarzowe Muzeum ASp w Warszawie


Jerzy Stajuda to bez wątpienia jedna z najciekawszych osobowości artystycz-nych. Malarz, rysownik, wykładowca akademicki, także krytyk artystyczny i muzyk. Jego mieszkanie przy ulicy Wiejskiej było jednym z najważniejszych salonów artystycznych powojennej Warszawy. Waldemar Baraniewski pisał o jego twórczości: „Dzieło Stajudy było na tyle niesynchroniczne wobec czasu, w którym powstawało, że nie dawało i nie daje się wpisać w jakiś fragment hi-storii malarstwa, trudno też wywieść je z tej historii. Niepowtarzalna stylistyka Stajudy malarza kształtowała się powoli gdzieś na początku lat 70. i osiągnęła apogeum w latach 80. Jego prace powstawały “od ręki”, jakby poza kontrolą świadomości. Napierająca wizja znajdowała ujście w czymś na kształt pół-świadomego zapisu. potem przychodził moment selekcji, wyboru i akceptacji. I nie malarstwo było tu głównym polem doświadczeń, ale przede wszystkim

rysunek i akwarela. Akwarele Stajudy są czymś zupełnie wyjątkowym w sztuce europejskiej. Nie potrafię znaleźć dla nich porównania. Może Paul Klee, o którym Stajuda napisał małą książeczkę. Lub tragicznie osobny Wols - legenda powojennego Paryża - płacący swoimi rysunkami za alkohol w paryskich knajpach. Ale i to porównanie jest zwodnicze, bo u Stajudy nie ma destrukcji i katastrofy formy, którą zawarł Wols.” (Gazeta Wyborcza, 21.03.2012 r.)

42

eDWARD DWURnIK (UR. 1943)“Zduny”, 1989 r.

olej/płótno, 210 x 150 cmsygnowany i datowany p.d.: '1989 | ZDUnY | DWURnIK'opisany na odwrociu: '1989 e. DWUrNIK | ZDUNy | Nr : IX - 372 - 1309'


LITeRATURA:- Dwurnik. Spis prac malarskich, [red.] pola Dwurnik, Warszawa, Zachęta 2001 (wydane jako dodatek do katalogu wystawy „edward Dwurnik. Malarstwo. Próba retrospektywy’ 08.09.-07.10.2001), Cykl IX poz. 372

Malarz studiował na wydziale malarstwa ASp w Warszawie, dyplom zdobył w pracowni prof. eugeniusza eibischa w 1970 r. W latach 90. tworzył kontynu-ację „Podróży Autostopem” czyli „Błękitne miasta”, „Diagonalne”, „Błękitne” i “Wyliczanka”. Obecnie zajmuje się również sztuką abstrakcyjną. W 1981 r.

otrzymał nagrodę im. Cypriana Kamila Norwida, w 1983 Nagrodę Kulturalną Solidarności oraz nagrodę Coutts and Co International private Banking w Zurychu. Brał udział w Documenta 7 w Kassel w 1982 r., nouvelle Biennale de Paris w 1985 r. i w XIX Biennale Sztuki w Sao Paulo w 1987 r.

Praca jest interesującym przykładem tego, jak kontynuowany od 1966 roku cykl „Podróże Auto-stopem” przybrał w latach 80. ciężką, mroczną, niebieskawą tonację. Malarstwo Dwurnika stało się wówczas ekspresyjne i dramatyczne. Co interesujące, w latach 90. nastąpi kontynuacja tego cyklu w „Błękitnych miastach”, w intensywniejszej, jaskrawo błękitnej kolorystyce.

43

AnDRZeJ S. KoWALSKI (1930 - 2004)Bez tytułu (Dyptyk), 1983 r.

olej/płyta pilśniowa, 101 x 49 cmsygnowany i datowany p.d.: 'A.S. Kowalski 83'na odwrociu pismem odręcznym: 'rDM15' i pieczątka 'rosmarin's'


LITeRATURA:– Andrzej S. Kowalski, red. Jan Trzupek, Katowice 2013, s. 166 (widok wystawy), s. 167 (spis prac eksponowanych na wystawie) WYSTAWIAnY:- Galeria Sztuki Współczesnej BWA, Katowice, 5.IV. - 5.V.2013

Prezentowana prace jest rozwinięciem problemów, rozwiązywanych w pio-nowych kompozycjach artysty w latach 60. W latach 80. Andrzej S. Kowalski częściej wprowadzał do pionowej kompozycji poziomy podział, przez który obraz stawał się dyptykiem. Artysta był malarzem, grafikiem, pisarzem, eseistą, publicystą i pedagogiem. Profesor filii krakowskiej ASP w Katowicach. W 1955 r. ukończył Wydział Malarstwa krakowskiej ASP, uzyskując dyplomy: malarza u Adama Marczyńskiego i grafika u Ludwika Gardowskiego. Członek Grupy Krakowskiej, grupy Zagłębie i Arkat. Aktywny uczestnik opozycji antykomu-nistycznej. Jego twórczość obejmuje malarstwo sztalugowe, ścienne, mozaikę, rysunek i grafikę. W jego twórczości malarskiej i graficznej od końca lat 50.

przenikają się organiczne, swobodne formy plam o charakterystycznej tonacji barwnej (brązów i żółcieni oraz oliwkowych zieleni i szarości), komponowane z konsekwentnym porządkiem geometrii. Intuicyjne rozstrzygnięcia malarza dopełniane są wyraźnym pierwiastkiem racjonalnym. Z czasem w swoje kom-pozycje zaczął wprowadzać motywy geometryczne bądź figuralne. W latach 80. był silnie związany z ruchem kultury niezależnej. Wystawiał swoje prace w kraju i za granicą. Prace artysty znajdują się w zbiorach m.in. Galerii Sztuki Współczesnej BWA w Katowicach, Muzeum Śląskiego w Katowicach, Muzeum Historii Katowic, Muzeum Archidiecezjalnego w Katowicach, Muzeum Górno-śląskiego w Bytomiu oraz licznych kolekcjach prywatnych.

„Obrazy młodego Polaka Kowalskiego, komponowane z zasady wzdłuż osi pionowej, ukazują malarza rasowego, obdarzonego umiejętnością przyrządzania niezwykłych barw, stwarzania ciepłej a zara-zem subtelnej atmosfery i odznaczającego się przy tym ujmującą powściągliwością… To malarstwo wysmakowane, lecz dyskretne, spodoba się na pewno tym, którzy cenią umiar i lubią wyszukane a niepretensjonalne współbrzmienia kolorystyczne…”

MICHeL CoURToIS

44

GRZeGoRZ SZTABIńSKI (ur. 1946)Drzewa, 1984 r.

olej/płótno, 81 x 60 cmsygnowany i datowany p.d.: 'G.SZTABInSKI 84'

cena wywoławcza: 2 000 zł estymacja: 4 000 – 6 000

Artysta jest równocześnie filozofem i teoretykiem sztuki. Autor wielu tekstów z zakresu estetyki i historii sztuki. Studiował równolegle w pWSSp w łodzi i filozofię na Uniwersytecie łódzkim. obecnie profesor zwyczajny w Uniwersytecie łódzkim (kierownik Katedry Historii Sztuki i Katedry es-tetyki) oraz ASp w łodzi (kierownik Zakładu Teorii Historii Sztuki, prowadzi pracownię podstaw Kompozycji). prace swe dzieli na cykle: pejzaże logiczne, Obiekty, Symbolizacje, Autocytaty, Cięcia, Między – rzeczy. Towarzyszą im

komentarze teoretyczne. Zorganizował 56 wystaw indywidualnych w polsce i za granicą. Uczestniczył w wielu wystawach zbiorowych m. in.: 1977 – Cle-veland U. K. Third International Drawing Biennale, Middlesbrough (nagroda), 1986 – 40 ans de l’UneSCo, paris, 1991 – nowe przestrzenie fotografii, Wrocław, 1999 – The one Dimension, Harnosand, 2000 – Mondiale echo’s, Amersfoort, 2002 – W kręgu geometrii, orońsko, 2003 - Między - rzeczy, orońsko.

45

STAnISłAW MłoDoŻenIeC (ur. 1953)Bez tytułu, 1998 r.

olej/płótno, 21 x 25,5 cmsygnowany p.d.: 'SM'


Ukończył warszawską ASP, gdzie studiował w pracowniach M. Byliny i J. Sie-nickiego. W 1983 zamieszkał w Stanach Zjednoczonych. Co kilka lat wysta-wia w polsce. Inspiracje artystyczne czerpał z twórczości wielkich artystów awangardowych i sztuki naiwnej. Maluje typy ludzkie, miejskie pejzaże ekspresyjnie zdeformowane, dużo szkiców i rysunków jest codziennym zapisem - komentarzem rzeczywistości. projektuje też plakaty.

46

TADeUSZ KAnToR (1915 - 1990)Bez tytułu

technika mieszana, collage, olej/papier, 30,5 x 26,5 cmsygnowany l.d.: 't. Kantor'


prezentowana praca jest przykładem wykonanego w kolażu studium kompozycji informelowej. Tadeusz Kantor był spośród artystów polskich najczujniej wsłuchującym się w puls życia artystycznego na zachodzie europy i w Stanach. Wierzył w postęp w sztuce i ciągle poszukiwał nowych, nie zużytych jeszcze form. Dlatego każdy jego wyjazd za granicę łączył się z importem nowych, zachodnich kierunków i tendencji. pierwszy raz wyjechał do paryża tuż po wojnie, w 1947. W maju 1955 wyjeżdża tam ponownie. Poznaje wtedy twórczość Wolsa, Foutriera, Mathieu i Pollocka. Po powrocie zaczyna tworzyć zupełnie inne obrazy, abstrakcje należące do propagowane-go przez francuskiego krytyka Michela Tapie nurtu malarstwa akcji. podobnie

jak inni malarze gestu tytułuje je początkowo „Kompozycjami” a potem po prostu „Peinture” –„ Obraz”. Okres swojej działalności z lat 1956-63 on sam nazwał francuskim terminem Informel. Wolał to określenie wyłaniającej się “bezforemności” malarstwa materii, niż bardziej popularny w polsce termin taszyzm (od „la tache” - plama). Określenie taszyzm wydawało się zbyt trywialnie i pejoratywnie sprowadzać sprawę do bryzgania i plamienia. Infor-melowe obrazy Kantora po raz pierwszy pokazano w Warszawie w grudniu 1956 w salonie „Po prostu”. Od roku 1957 Kantor ponownie wystawiał swoje obrazy za granicą: Monachium, Paryż, Dueseldorf, Kassel, Warszawa, nowy Jork, Goeteborg.

RZUT W pRZYSZłoŚć

Więc jak się wielkie poematy pisze?Nie kometami szastając po niebieAni wprzęgając pegazowe źrebięW rydwan, by mącić planetarną ciszę.

Lecz bijąc w skryte pod żeber klawiszeSerce swe dłonią, jak cepem po glebie,Z myślą o wiecznym i codziennym chlebie,Który nasyci swoich i przybysze.

Bić pięścią w własną pierś, jak w dzwon spiżowy,Aby nabrzmiała straszliwymi słowy:Ucisk, niewola, tyrania, więzienie!

Aż buchnie z bladych ust pieśń, jak krwi rzeka,Niby chorągwie, co krzyczy w przestrzenie:Wolność człowieka i miłość człowieka!

L. STAFF “MARTWA poGoDA”, 1946

47

WłoDZIMIeRZ pAWLAK (ur. 1957)“Partytura do baletu Sokrates”, 2004 r.

olej/płótno, 55 x 100,5 cmopisany na odwrociu: 'WłoDZIMIeRZ pAWLAK | pARTYTURA DO BALeTU SOKrATeS | XXXXI | 55 X 100,5 | 2004'


Kolejne cykle malarskie Włodzimierza Pawlaka są często rozważaniami o historii sztuki i kultury. punktem szczytowym i kluczowym tej historii jest epopeja europejskiej i światowej awangardy XX w. Artysta wolnym słuchaczem, a potem studentem w pracowni Rajmunda Ziemskiego na Warszawskiej ASp. Jeszcze jako student w 1982 r. został członkiem Gruppy. Był uczestnikiem niemal wszystkich jej wystaw i akcji, współredaktorem pisma „Oj dobrze już”, w którym zamieszczał wiersze, manifesty, teksty

odczytów. Wspólnie z Gruppą uczestniczył w niezależnym ruchu arty-stycznym lat 80. W tym okresie dał się poznać jako artysta wrażliwy na uwikłania społeczne i polityczne czasu stanu wojennego. Radykalnej zmiany formy dokonał w cyklu „Tablice dydaktyczne” (1987-1988). Płaszczyzny obrazów zapełniają graficzne siatki ideogramów, wykresów, map, znaków symbolizujących wiedzę i kulturę. Porównywano je do negatywu zaryso-wanej tablicy szkolnej.

48

ZBYSłAW MAReK MACIeJeWSKI (1946 - 1999)Dziewczynka

olej/płótno, 50 x 50 cmsygnowany l.d.: 'ZbMaciejewski'


Artysta czuł się spadkobiercą malarstwa okresu Młodej Polski i twórczo rozwijał wątki sztuki tego okresu. Dyplom uzyskał w krakowskiej ASP w pracowni W. Taranczewskiego w 1969 roku. Był profesorem na macierzystej uczelni i w europejskiej Akademii Sztuk w Warszawie. Około 1980 zaczął często malować w plenerze. Odbywał podróże na północ i południe europy.

Zmagał się z problemem ukazania odmiennego od rodzimego światła. Jego płótna wypełniają kwieciste ogrody, gęstwiny roślin i krzewów lub uporządko-wane parki. Malował także portrety, martwe natury oraz obrazy o tematyce religijnej i mitologicznej. W 1998 został laureatem (drugim z kolei) nagrody im. Witolda Wojtkiewicza, przyznawanej przez krakowski oddział ZpAp.

49

MARIAn CZApLA (ur. 1946) “Różowe anturium”, 1998 r.

akryl/płótno, 61 x 50 cmsygnowany p.g.: 'czapla'na odworciu opisany: 'Marian Czapla | Różowe Anturium | akryl - 1998 | ŚWIDeR 61 x 50 cm | DeDYKUJĘ DRoGIeJ | łUCJI GRYGoLAJTYS | 28 III '98 mczapla'


Studiował w warszawskiej ASp, dyplom uzyskał w pracowni prof. Stefana Gierowskiego w 1972. Studiował także grafikę w pracowni prof. Haliny Chrostowskiej. Uprawia malarstwo ekspresyjne, tematycznie poświęcone ludzkiemu cierpieniu, odwołujące się do przeżyć religijnych . Współzałożyciel grupy „Sympleks S 4”. Wzorując się na swoim profesorze Stefanie Gie-rowskim, klasyku polskiej abstrakcji geometrycznej, rozpoczął od abstrakcji, ale „ciepłej”, z metaforycznymi tytułami. Od samego początku przeważnie

tworzy cyklami - abstrakcje tworzone w latach siedemdziesiątych ujął w cykle „Człowiek w przestrzeni”, „Misterium figury czteroramiennej”, „romantyczny”. Miał dziesiątki wystaw indywidualnych i zbiorowych w kraju i zagranicą. Prace w zbiorach muzealnych i kolekcjach prywatnych w kraju oraz Włoszech, Francji, Finlandii, Anglii, Szwajcarii i USA. od 1972 jest pra-cownikiem dydaktycznym macierzystej uczelni. obecnie profesor, prowadzi pracownię malarstwa w ASp.

50

JAnUSZ KACZMARSKI (1931 - 2009)“Oglądanie albumu”, 1996 r.

olej/płótno, 70 x 55 cmsygnowany i opisany na odwrociu: 'JAnUSZ | KACZMARSKI | 1996 | oL. PŁóTNO | 70 X 55 | “OGLĄDANIe ALBUMU”'


WYSTAWIAnY:- Muzeum Polskie, rapperswil, 1.IX. - 6.X.2007- Pałac Narodów ONZ, Genewa, 15-27.X.2007

LITeRATURA:- Janusz Kaczmarski obrazy i rysunki, katalog wystawy, [pod red.] Katarzyny Kasprzak-Stamm, Wrocław 2008, s. 58 (il.)

przedstawiciel nurtu realistycznego w powojennej sztuce polskiej. Studiował malarstwo w ASp w Warszawie (1949-1950), następnie w ASp w Leningradzie (1950-1951). Dyplom uzyskał w Kijowskim Instytucie Sztuk pięknych w 1956, w pracowni prof. Aleksieja Szowkunienki. W latach 1964-1970 pisał recenzje dla „Przeglądu Artystycznego”, a w latach 1972-1973 redagował „Polish Art review” - kwartalnik poświęcony sztuce polskiej. Wystawiał z grupą malarzy „Powiśle”, następnie w latach 1962-1976 z Grupą Malarzy realistów. W latach 1981-1987 bojkotował oficjalną kulturę, wystawiając jedynie w Muzeum Archi-diecezji Warszawskiej i za granicą. Od 1977 wykładowca malarstwa w wyższych uczelniach artystycznych w Dreźnie, Wrocławiu, Toruniu i olsztynie.

51

pIoTR poTWoRoWSKI (1898 - 1962)Pejzaż z Kornwalii, lata 50. XX w.

olej/płótno, 56 x 70 cmsygnowany na odwrociu: 'p. poTWoRoWSKI'


Artysta od czasu wojny mieszkał w Wielkiej Brytanii. Dopiero w 1956 zdecydował się na wystawę w polsce. przez dwa lata szykował nowe prace. W 1958 obrazy pokazane zostały w Muzeum narodowym w poznaniu. Polska wyzwala w nim nowe siły twórcze. Choć planował powrót do Anglii, pozostaje w polsce.Studiował w krakowskiej ASp pod kierunkiem J. pankiewicza. Wraz ze swoim mistrzem i grupą tworzącą Komitet Paryski w 1924 r. wyjechał do Paryża. Do kraju wrócił w 1933 r. W czasie wojny przedostał się do Szwecji, a stąd

w 1943 r. do Anglii, gdzie miał swoją pierwszą wystawę indywidualną w 1946 r. w londyńskiej Redfern Gallery. W czasie pobytu w Wielkiej Brytanii - do 1958 r. - prowadził działalność dydaktyczną i artystyczną. Po powrocie do polski otrzymał profesurę w pWSSp w Gdańsku i poznaniu. Zajmował się głównie malarstwem, później zwrócił się stopniowo od malarstwa przedsta-wieniowego do abstrakcji, zachowując istotę polskiego koloryzmu. Twórczość powojenna artysty uznawana jest za jedną z najwybitniejszych w polskim dorobku artystycznym.

„Chodzi o to, ażeby dojść z malarstwem swoim do ściany - nic więcej. Do ściany świata. Samo to, co się maluje, nie ma prawie znaczenia - o to tylko chodzi, żeby jak najdalej to malarstwo zanieść. Płótno musi być umieszczone jak najdalej, na samym horyzoncie, na krańcu pojmowania. Są to mury świa-ta, na których wystarczy pracować jak robotnik, dotykać ich powierzchni, dziury łatać, nierówności gładzić; sam fakt, że jest to płótno tak szalenie daleko i że do niego udało się dojść - stworzy obraz wstrząsający. Zawsze ustawiam moją deskę, czy moje płócienko, na końcu, na granicy tak dalekiej, jak tylko moje pojmowanie sięga. na granicy świata.”

pIoTR poTWoRoWSKI, Z noTATeK W SZKICoWnIKACH, CYT. ZA: ZDZISłAW KĘpIńSKI, pIoTR poTWoRoWSKI, WARSZAWA 1978

52

JACeK SIenICKI (1928 - 2000)Pejzaż, 1971 r.

olej/płótno, 100 x 70 cmdatowany (w warstwie farby) p.g.: '8 VII 1971'sygnowany i datowany na odwrociu: 'Sienicki Jacek 71.'


Studiował w warszawskiej ASp pod kierunkiem A. nachta-Samborskiego. przez wiele lat był jego asystentem a następnie profesorem macierzystej uczelni. Debiutował na wystawie „Przeciw wojnie, przeciw faszyzmowi” w warszawskim Arsenale w 1955. Laureat nagrody Krytyki Artystycznej im. C. K. norwida w 1975 r., niezależnej nagrody im. J. Cybisa w 1983 r. oraz nowojorskiej nagrody Fundacji A. Jurzykowskiego w 1993 r.

Artysta uprawiał malarstwo w ograniczonej palecie barw, analizując szarości i przygaszone kolory. Dą-żył do maksymalnej syntezy przekazu. Tematy czerpał z natury: pojedyncza roślina, pejzaż i najbliższego otoczenia - np. wnętrze pracowni, mieszkania. Używając oszczędnie środków malarskich, tworzył obrazy o ogromnym bogactwie materii.

53

JUDYTA SoBeL (1924 - 2012)Pejzaż, lata 60. XX w.

olej/płótno, 91,5 x 76 cmsygnowany p.d.: 'J.SoBeL'


Studia artystyczne odbywała w pWSSp w łodzi pod okiem W. Strzemińskiego i S.Wegnera. Dyplom uzyskała w 1950 r. Już na w 1948 r. wzięła udział w I Wystawie Sztuki nowoczesnej w Krakowie. niedługo potem wyjechała na stypendium do Izraela, po czym zamieszkała na stałe w Nowym Jorku. Swoją twórczość prezentowała m.in. w Łodzi, Wrocławiu, Krakowie, Paryżu, Tel Avivie, haifie i Nowym Jorku. W 1956 r. otrzymała pierwszą nagrodę podczas wy-

stawy w Gallery Saks w paryżu. Malarstwo z pogranicza figuracji i deformacji bogate jest w kolor i ukazuje prawdziwie ekspresjonistyczne poszukiwania artystki. Zauważalna jest w tych płótnach wielka i subtelna wrażliwość na otaczającą codzienność. Twórczość Sobel jest bardzo wysoko oceniana przez krytyków i historyków sztuki. Obrazy Judyty Sobel znajdują się w wielu kolek-cjach prywatnych i muzealnych na całym świecie.

prezentowany pejzaż charakterystyczny jest dla ekspresjonistycznych poszukiwań artystki, które zdo-minowały jej twórczość od początku lat 60.

54

eUGenIUSZ GeppeRT (1890 - 1979)Dwóch jeźdźców, 1974 r.

olej/płótno, 89 x 116 cmsygnowany p.d.: 'eugeniusz Geppert 1974'


poCHoDZenIe:- polski Dom Aukcyjny Sztuka, Warszawa, 07.11.2004- kolekcja prywatna

praca z powojennego, wrocławskiego okresu twórczości artysty. Malarz studiował w krakowskiej ASp. W latach 20. dzięki dwuletniemu stypendium przebywał w paryżu, gdzie prezentował swoje prace na Salonie Jesiennym (w latach 1925, 1927 i 1928). po wojnie zamieszkał we Wrocławiu, gdzie wy-kładał w PWSSP. W 1962 r. założył Grupę Wrocławską. W swoim malarstwie, inspirowanym tematyką polskiej batalistyki, przedstawiał portrety konne,

wyścigi, polowania i tematy nawiązujące do malarstwa Piotra Michałowskiego i Kossaków. Dużą część prac poświęcił widokom Wrocławia. Od końca lat 50. malarstwo artysty zbliżyło się do odrealnionych obrazów świata wizji artysty. Malował także subtelne akty i martwe natury. Jego znaczenie dla ukonsty-tuowania się tego środowiska artystycznego było tak wielkie, że dziś imię eugeniusza Gepperta nosi wrocławska ASp.

55

STAnISłAW RoDZIńSKI (ur. 1940)“Krajobraz z Iwkowej”, 1981 r.

olej/płótno, 49,5 x 60 cmsygnowany i datowany na odwrociu: 'Stanisław Rodziński | Krajobraz z Iwkowej | 1981'


na ukształtowanie się i poważny ton malarstwa Rodzińskiego niemały wpływ wywarła sztuka i osobowość Józefa Czapskiego, z którym artysta kontaktował się osobiście. Skupiona ekspresja, nasycona, choć rozgrywana zazwyczaj w wąskiej gamie kolorystyka, wyraźne masy i plany malarskie to cechy, które charakteryzują malarstwo rodzińskiego ostatnich dekad. W 1963 ukończył krakowską ASP w pracowni e. Krchy. Jest profesorem ASp w Krakowie. W latach 80. działał i wystawiał w ruchu kultury niezależnej.

Maluje obrazy olejne, akwarele, gwasze, pastele; zajmuje się tematyką religijną, przede wszystkim pasyjną. Zajmuje się również krytyką sztuki, publikuje w „Tygodniku Powszechnym”, a w 1999 r. wyszła jego książka „Sztuka na co dzień i od święta”. Wykonuje również prace rzeźbiarskie: cykl „Pieta”. W 1985 r. był laureatem nagrody Archidiecezji Warszawskiej, w 1988 r. nowojorskiej Fundacji im. A. Jurzykowskiego, w 1995 r. jego prace wystawiane były w Galerii Kordegarda w Warszawie.

56

RAFAł oLBIńSKI (ur. 1943)Zimowy parasol

olej, akryl/płótno, 71 x 56 cmsygnowany p.d.: 'oLBInSKI'


W 1969 r. ukończył studia na Wydziale Architektury politechniki War-szawskiej. W 1981 r. wyemigrował do Stanów Zjednoczonych. od 1985 r. wykłada na wpływowej Szkole Sztuk pięknych w nowym Jorku. Jego plakaty i ilustracje ukazują się regularnie na łamach czasopism Newsweek, Time, Business Week, New york Times, New yorker. Jest twórcą licznych plakatów dla amerykańskich oper (new York City opera, Utah opera, pacific opera San Francisco, philadelphia opera). W 2002 r. udanie zadebiutował w roli twórcy scenografii operowej do przedstawienia Don Giovanniego w Filadelfii. W roku 2003 został Honorowym obywatelem

swojego rodzinnego miasta - Kielc. Rafał olbiński otrzymał za swoje ilustracje, plakaty i obrazy ponad 100 nagród. W 1994 r. zdobył w paryżu międzynarodowego Oskara za Najbardziej Znaczący, Niezapomniany Pla-kat Świata prix Savignac. W 1995 r. jego projekt został wybrany na plakat „Nowy Jork stolicą świata” przez jury pod przewodnictwem burmistrza rudolfa Giulianiego. Obrazy Olbińskiego znajdują się w największych kolekcjach sztuki współczesnej (Biblioteka Kongresu, Carnegie Foundation, Republic new York Corporation), a także w wielu prywatnych zbiorach w USA, Japonii, niemczech, Szwajcarii, Australii.

57

AnTonI FAłAT (ur. 1942)Cyklista, 1989 r.

olej/płótno, 54 x 59 cmsygnowany i datowany p.d.: 'ant. 7.X.89'


W 1969 uzyskał dyplom warszawskiej ASp, w pracowni A. Kobzdeja. Rok później zakładał warszawska grupę „Aut”, której programem były: „polski styl, polska figuracja, polska egzotyka”. W 1992 został rektorem prywatnej europejskiej Akademii Sztuk w Warszawie. Antoni Fałat często wykorzystuje

fotografie rodzinne, które służą mu jako wzory do swych obrazów, w których również dominuje „fotograficzna” kolorystyka (czarny, biały, szary) czasem wzbogacona zielenią, bądź ultramaryna. Duża cześć jego prac związana jest te-matycznie z polska rzeczywistością: cykl „Portrety Polskie”, „Polska Faraonów”.

„Sztuka Antoniego Fałata jest świadectwem zmęczenia historią, która gromadząc tragiczne zdarzenia, nie może ich ani unieść, ani wyrzucić poza obręb swojego doświadczenia. Jednocześnie ta historia to nie jakaś abstrakcyjna, z ducha heglowska idea, tylko myślący i wrażliwi ludzie.”

MACIeJ MAZUReK, 2014

58

ZDZISłAW nITKA (ur. 1962)“Głowa - znaki”, 2004 r.

olej/płótno, 140 x 120 cmsygnowany i datowany p.d.: 'Z.nitka '04'na odwrociu opisany: 'Z.nitka | 2004 | “GłoWA ZnAKI”' na blejtramie trzy pieczątki autorskie 'Z.'


Sztuka Niki programowo nawiązuje do ekspresjonizmu niemieckiego z po-czątków XX w. Artysta studiował w latach 1982-87 we wrocławskiej PWSSP, gdzie uzyskał dyplom z malarstwa w pracowni J. Hałasa. Brał udział w wystawie „ekspresja lat 80-tych“ w Sopocie (1986). Zajmuje się malarstwem, rysunkiem i grafiką. W 1997 otworzył - wspólnie z żoną - prywatne Muzeum ekspresjo-nistów w Obornikach Śląskich. Obecnie pracownik ASP we Wrocławiu.

59

GABRIeLA oBReMBA-WAJDA (1927 - 1997)“Figura”, 1958 r.

olej/płótno, 76 x 60 cmsygnowany l.d.: 'GABRIeLA | oBReMBA'opisany i datowany na odwrociu: 'GABRIeLA oBReMBA | FIGURA | oL. 76 x 60 | 1958 r.'


Początkowo artystka skupiała się na postaci kobiecej, której oryginalna inter-pretacja ukazywała stany emocjonalne i osamotnienie jej modelek przedstawia-nych w pustych, nieprzyjaznych wnętrzach. Z czasem swoje zainteresowania skierowała w stronę makrokosmosu i form abstrakcyjnych, wyobcowanych z realnej rzeczywistości, starała się rozwiązać zagadkę bytu człowieka. Struktura przestrzenna jej kompozycji zbudowana jest z form geometrycznych, wzajemnie się przenikających i nasyconych zharmonizowanym kolorem. W latach 1946-1950 studiowała w krakowskiej ASp w pracowni prof. Hanny Rudzkiej-Cybiso-wej, a następnie kontynuowała studia i w 1952 roku uzyskała dyplom w ASp w Warszawie. Wystawiała na słynnej wystawie w warszawskim Arsenale (1955) i za granicą w Indiach, Berlinie i Wenecji. Pierwsza duża wystawa indywidualna artystki odbyła się w Salonie nowej Kultury w Warszawie w roku 1958.

60

STeFAn KRYGIeR (1923 - 1997)Z cyklu “Egipt”, 1963 r.

olej/płótno, 42 x 19 cmsygnowany i datowany p.d.: 'S. Krygier | 63'


W twórczości Stefana Krygiera odnaleźć można zjawiska niespodziewane i zaskakujące. Jedno z nich to trwała fascynacja sztuką historyczną, zwłaszcza starożytnego egiptu. W jego grafikach i malarstwie początku lat 60. odnaleźć zaczerpnięte z niej motywy, jak znaki hieroglificzne. najczęściej pojawia się motyw tancerki egipskiej w pozie wykonywania mostku. Zauroczenie Krygiera egiptem było tak duże, ze w 1965 r. artysta odbył tam podróż, by, jak to określił „skon-frontować wyobrażenie o sztuce egiptu z rzeczywistością”. Ciekawe, że obrazy sprzed i po podróży w istocie niewiele się różnią. Pozostają stonowane, prawie że monochromatyczne, utrzymane w harmoniach ugrów. po połowie lat 60. prace artysty nabierają charakteru kompozycji o ściśle geometrycznych podziałach. Artysta studiował w pWSSp w łodzi u W. Strzemińskiego i S. Wegnera. W 1947 r. opublikował wspólnie z W. Strzemińskim artykuł „Widzenie

gotyku”. W latach 40. należał do Klubu Młodych Artystów i naukowców w Warszawie w ramach, którego brał udział w wystawach w Salonie „Po prostu”, „Zachęcie”, Klubie Literatów. W czasie studiów zorganizo-wał klub pod patronatem YMCA w łodzi, a w 1953 roku współdziałał z grupą „St–53” w Katowicach. Od 1957 do 1997 roku prowadził zajęcia z kompozycji, grafiki warsztatowej i projektowej w łódzkiej pWSSp. W roku 1990 został profesorem. Od 1975, kontynuując pracę w PWSSP, stworzył pracownię rzeźby i kompozycji w Instytucie Architektury i Urbanistyki Politechniki Łódzkiej. Obrazy z okresu studiów nawiązują do kubizmu i solaryzmu Strzemińskiego. Obrazy z lat 50. inspirowane są sztuką egiptu i Grecji. Artysta tworzył również prace taszystowskie. Lata 60. to malarstwo materii, rzeźba w drewnie i grafika.

„Tworze cykl obrazów i płaskorzeźb inspirowanych wrażeniami z Doliny Królów w Luksorze Obrazy z mocno modelowaną fakturą zwielokrotnionych elementów w sferze światła i mroku.”

STeFAn KRYGIeR

61

eUGenIUSZ MARKoWSKI (1912 - 2007)“Wigilia u Jana i Heleny”, koniec lat 60. XX w.

olej/płótno, 81 x 130 cmsygnowany l.g.: 'e. Markowski'


należał do nurtu nowej figuracji. Bohaterem jego obrazów jest człowiek poddany ciśnieniu negatywnych emocji, zdeformowany człowiek - potwo-rek, na poły śmieszny, na poły tragiczny. Bogata faktura obrazów a także ich groteskowy wyraz zbliżają jego sztukę do poetyki art brut i twórczości J. Dubuffeta. Pomimo tego obecne jest u Markowskiego dążenie do pod-skórnej harmonii, widoczne są odwołania do antyku i renesansu. W 1938 r. uzyskał dyplom warszawskiej ASp w pracowni prof. T. pruszkowskiego. przez wiele lat pracował jako dziennikarz i dyplomata, m.in. w Kanadzie i

we Włoszech. Właśnie w Italii miał możliwość zapoznania się zarówno z twórczością klasyków renesansu jak i włoskich futurystów. Tam też związał się z grupą Libera Associazione Arti Figurative, z którą wielokrotnie wysta-wiał swoje prace. Do kraju powrócił w 1955 r. od 1969 r. był pedagogiem macierzystej uczelni. W 1963 r. artysta brał udział w Biennale w Sao paulo. Jest laureatem nagrody Krytyki Artystycznej im. C. K. norwida z 1984 r. oraz ustanowionej w poznaniu nagrody Kolekcjonerów im. dr L. Siudy z 1998 r.

przedstawiona scena stanowi groteskowy zapis wydarzeń ze spotkania wigilijnego, które odbyło się w warszawskim mieszkaniu Heleny i Jana Cybisów. poza Markowskim gościem na przyjęciu był rów-nież, wymieniony w autorskim opisie obrazu, Artur nacht Samborski.

62

ZBIGnIeW TYMoSZeWSKI (1924 - 1963)Bez tytułu

olej/płótno, 54,3 x 45,5 cmna odwrociu papierowa naklejka wystawowa z lat 80. XX w.


W 1952 uzyskał dyplom u J. Cybisa w ASP w Warszawie. Początkowo malował realistyczne obrazy bliskie koloryzmowi (pejzaż z Suffczyna (ok. 1948). W 2. poł. lat 50., zafascynowany sztuką informel, zaczął tworzyć inspirowane naturą kompozycje abstrakcyjne, odznaczające się nasyconą kolorystyką oraz grubo modelowaną fakturą (Pejzaż błękitny, 1961). W ostatnich latach życia malował pełne dramatycznej ekspresji obrazy figuratywne (Koń, 1962, Mięso, 1963). od roku 1955 był nauczycielem malarstwa i rysunku w państwowym

Liceum Techniki Teatralnej w Warszawie. W 1958 r. w Warszawie, w salach wystawowych dawnego IpS odbyła się jedyna za życia Tymoszewskiego indywidualna wystawa jego prac. W 1959 r. uczestniczył w III Wystawie Sztuki nowoczesnej w Warszawie i w Wystawie Malarstwa nowoczesnego w Jugo-sławii. W 1963 r. w Galerii Sztuki ZpAp odbyła się pośmiertna wystawa dzieł Tymoszewskiego z lat 1960-1963. W 30-lecie śmierci artysty zorganizowano w warszawskiej Zachęcie retrospektywną wystawę jego twórczości.

„Ostatnie lata twórczości w przeważającej mierze abstrakcyjne są przesycone głębokim dramaty-zmem. Był to też okres bez reszty poświęcony malowaniu. Może w przeczuciu przedwczesnej śmierci śpieszył się aby zostawić po sobie dzieło skończone. Skończone? Dopóki się tworzy końca nie widać. Ten wzorowo przyzwoity młody jeszcze artysta mógł zostawić nam jeszcze wiele wspaniałych dzieł, ale jakiś osobisty dramat był zapewne zbyt bolesny, nie do zniesienia i postawił tą ostatnią kropkę.”

TADeUSZ DOMINIK, „MóJ PrZyJACIeL ZBySZeK” [W:] ZBIGnIeW TYMoSZeWSKI. MALARSTWo I RYSUneK, KATALoG WYSTAWY oFICYnA MALARSKA, WARSZAWA 2006

63

AnDRZeJ GIeRAGA (ur. 1934)“Italla VIII”, 1987 r.

technika mieszana , collage, olej, relief/płyta, 125 x 150 cmsygnowany, datowany i opisany na odwrociu: 'AnDRZeJ | GIeRAGA | 1987' oraz 'ITALLA VIII'


Dla jego twórczości najbardziej charakterystyczne są geometryczne kompozycje. Jest autorem cyklu „Czerń i Biel”, „Uskrzydlenia”, a także cyklu obrazów, oznaczonych cyframi rzymskimi, których numeracja doszła do CC . Studiował w państwowej Wyższej Szkole Sztuk plastycznych w łodzi w latach 1965-1970. Dyplom z wyróżnieniem otrzymał w 1971 r. w pracowni ma-larstwa prof. Romana Modzelewskiego, a z projektowania u prof. Antoniego

Starczewskiego i prof. Anieli Bogusławskiej. W latach 1987-1990 prorektor ds. nauczania łódzkiej pWSS p. profesor, od 1990 r. nadzwyczajny, od 1992 r. zwyczajny. od 1994 r. profesor w politechnice Radomskiej, w Katedrze (obec-nie Wydziale) Sztuki. Andrzej Gieraga należy do tej grupy twórców, którzy w świecie chaosu i niepokojów, posługując się językiem geometrii, poprzez dzieła, tworzy wokół siebie ład i harmonię.

64

STAnISłAW MłoDoŻenIeC (ur. 1953)Numbian Tribute Bearer, 1997 r.

olej/płótno, 28 x 23 cmsygnowany i datowany l.d.: 'SM 19 X 97'opisany i datowany na odwrociu: 'STAnISłAW MłoDoŻenIeC | nUMBIAn TRIBUTe BeAReR | 1997 oLeJ/płóTno'


65

MIeCZYSłAW WIŚnIeWSKI (ur. 1929)Układ LV/145, 2006 r.

technika własna/płótno, 48,50 x 44,50 cmsygnowany, datowany i opisany na odwrociu na blejtramie: 'Mieczysław Wiśniewski | “UKłAD LV/145” - 2006 - 42,5 x 44,5'


Od ponad 20 lat artysta tworzy kolejne cykle „Układów sferycznych”, w których przestrzeń malarska jest kreowana światłem i prawami geometrii oraz uwarunkowana sposobem poruszania się odbiorcy w trakcie oglądania ekspozycji. To przynosi „samoistne” powstawanie szczególnych, studyjnych efektów optycznych i kolorystycznych. Konstrukcje takich „układów” stają

się czynnikami porządkującymi formę plastyczną oraz stanowią źródło odpowiednich emocji i przeżyć osób zwiedzających ekspozycje obrazów artysty. Twórca studiował na Wydziale Sztuk pięknych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, dyplom 1954. obecnie jest profesorem macierzystej uczelni.

66

BoGUSłAW SZWACZ (1912 - 2009)Z cyklu “Laura” - “Kompozycja 5”, 1958/1997 r.

olej/płótno, 85 x 70 cmsygnowany u dołu (wtórnie): 'Szwacz | 1997'opisany na odwrociu: 'z cyklu “LAURA” | “Kompozycja 5” | (70x85) | SZWACZ | WARSZAWA | ... | 1958'


W latach 1924-1930 uczył się w Liceum Krzemienieckim. W 1939 r. ukończył krakowską ASP, której został wykładowcą po wojnie. Od 1946 r. wykładał w krakowskiej ASp, a od 1948 r. w warszawskiej ASp. W drugiej połowie lat 40. wystawiał z Grupą Młodych Plastyków. W 1947 r. wyjechał do Paryża. W Paryżu przystąpił do grupy „Le Surréalisme révolutionnaire”. W 1948 r. wrócił do Warszawy. Związał się z Klubem Młodych Artystów i Naukowców. Jego prace prezentowane były na I Wystawie Sztuki nowoczesnej (1948/49). Uczestniczył w niemal wszystkich oficjalnych wystawach okresu socrealizmu.

przystał do koncepcji tzw. Ars-Horme (Sztuki poruszania Wyobraźni), orygi-nalnej i jednej z nielicznych ogólnych teorii sztuki zaistniałych współcześnie w polsce. od 1956 r. tworzył teorię Ars-Horme. Jej założenia ogłosił w manifeście artystycznym na plenerze w osiekach w 1977 r. Działał aktywnie w środowi-skach awangardowych; wystawiał m.in.: na II i III Wystawie Sztuki nowoczesnej w Warszawie (1957 i 1959), w Galerii Krzywe Koło w Warszawie (1962 i 1963), na I Biennale Form Przestrzennych w elblągu (1965) oraz podczas Sympozjów „Złotego Grona” w Zielonej Górze (1973 i 1976).

67

ALBIn ToMASZeWSKI (1906 - 1993)Kompozycja abstrakcyjna, 1952 r.

olej/płyta, 170 x 89 cmsygnowany i datowany p.d.: 'Albin Tomaszewski 52'


69

DAnUTA LeSZCZYńSKA-KLUZA (ur. 1926)“Tylko chłód”, 1992 r.

olej/płótno, 128 x 101 cmsygnowany i datowany p.d.: 'D.L. KLUZA 1992'opisany na odwrociu: '”TYLKo CHłóD...” | D. LeSZCZYńSKA - KLUZA | 1992 - II | poLoGne' oraz na blejtramie: ' “TYLKo CHłóD...” KRAKóW | DAnUTA LeSZCZYńSKA - KLUZA 1992 - II'


LITeRATURA:- Danuta Leszczyńska-Kluza, malarstwo i grafika, katalog wystawy, Muzeum narodowe w Krakowie, kwiecień - maj 2005, [red.] Agnieszka Fryz-Więcek, Kraków 2005, s. 55 (il. barwna), s. 155 (spis prac)

WYSTAWIAnY:- Muzeum narodowe w Krakowie, IV-V.2005

Krytycy podkreślają często upodobanie artystki do eksperymentów i poszu-kiwanie nowatorskich form wyrazu, co objawia się rezygnacją z klasycznego, prostokątnego formatu prac, łączeniem niejednorodnych znaków plastycz-nych i korzystaniem, przy zachowaniu własnej indywidualności, z wielu dys-cyplin sztuki. po ukończeniu, w 1952 r. Wydziału Malarstwa ASp w Krakowie rozpoczęła twórczość artystyczną w dziedzinie malarstwa, rysunku i grafiki. Uczestnicząc w wielu wystawach w kraju i zagranicą uzyskała kilka nagród,

w tym srebrny medal i dyplom członka Akademii Tomasso Campanella w rzymie. Twórczość Danuty Leszczyńskiej-Kluzy obejmuje m.in. cykle obrazów „Pustelnia” (1959-61), „Ogrody” (1963- 70), „Zdarzenia” (1971), „Uniwersum” (1975-83), cykle akwafort, tekę gwaszy „życiorys”, grafiki z jedwabiem, grafiki z fotografią i inne. Prace artystki posiadają muzea w kraju i zagranicą m.in. w Sztokholmie, Nowym Jorku, Waszyngtonie, Tel-Awiwie, Tokio, edynburgu.

70

BRonISłAW KIeRZKoWSKI (1924 - 1993)“KF56”, 1973 r.

collage, gwasz/tektura, 100 x 70 cmna odwrociu napis odręczny kredką: 'Kierzkowski | 1979 | KF56'


Studiował w latach 1946–47 w pWSSp w łodzi pod kierunkiem Władysła-wa Strzemińskiego. Kontynuował studia w Gdańsku, a następnie w ASp w Warszawie pod kierunkiem eugeniusza eibischa (1951–55). Dyplom uzyskał w 1956 roku. Uczył w niej w latach 1962–63, a następnie na Wydziale Sztuk pięknych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu oraz na UMCS w Lublinie (1963–78). od 1978 roku ponownie na Wydziale Malarstwa ASp w Warszawie. W 1987 otrzymał tytuł profesora. W latach 60. był związany z Galerią Krzywe Koło w Warszawie, w której wielokrotnie wystawiał.

Brał też udział w ważnych wystawach zbiorowych, jak III Wystawa Sztuki Nowoczesnej, Warszawa 1959; I Biennale Młodych, Paryż 1959; „The Art of Assamblage” i „Painting and Sculpture”, Museum of Modern Art, Nowy Jork 1961. w 1988 przeszedł na emeryturę. W pierwszym okresie twórczości malował syntetyczne pejzaże, tworzył też kolaże, w których najwcześniej przekroczył granicę abstrakcji. po eksperymentach z malarstwem informel i malarstwem materii, od ok. 1957 tworzył najbardziej dlań charakterystyczne reliefy w gipsie.

71

AnDRZeJ URBAnoWICZ (1938 - 2011)Kompozycja, 2004 r.

olej/płótno, 85 x 60 cmsygnowany i datowany na odwrociu: 'AnDRZeJ URBAnoWICZ | 2004'


Studiował w ASp w Krakowie i Katowicach, dyplom otrzymał w 1962 roku. Był w latach 1967-1968 członkiem grupy artystycznej Arkat i w 1967 współzało-życielem grupy artystycznej onerion. W okresie 1967-1970 prowadził galerie i organizował spotkania teoretyczne. W latach 1978-1991 przebywał w Stanach

Zjednoczonych, dokąd wyjechał na stypendium Fundacji Kościuszkowskiej. W 1991 artysta brał udział w wystawie „Jesteśmy” w warszawskiej Zachęcie, zaś w 1992 roku odbyła się wystawa retrospektywna jego prac w BWA w Katowicach. Zajmował się malarstwem, rysunkiem, grafiką, scenografią, instalacją.

72

HenRYK WAnIeK (ur. 1942)Dyptyk: “Dusznik” i “Abendburg”, 1986 r.

olej/płyta pilśniowa, 60 x 70 cm (x2)sygnowany i opisany na odwrociu: '966 HenRYK WAnIeK | FeB. 1986 | ABenDBURG' oraz '967 HenRYK WAnIeK | MAR 1986 | DUSZnIK'


Waniek komponuje swoje symetryczne i koncentryczne obrazy z trady-cyjnych symboli magii: okien, kielichów, drabin, diabłów, tęczy, spadających gwiazd. Te obrazy łączą jak mapa geograficzne uwarunkowania i ludzkie sfery zainteresowań, zaś jego eseje są ubranymi w słowa mapami duchowych przestrzeni. W roku 1964 rozpoczął studia na ASP w Krakowie, Wydział Grafiki w Katowicach. W latach 1965-1966 był hospitantem na Wydziale Hi-storii Sztuki Uniwersytetu Jagiellońskiego. W tym okresie zaangażowany był również w działalność założonego przez studentów ASP DKF „Kino-oko”,

którego prezesem został w roku 1966. Na studiach związał się z malarzami o orientacji fantastyczno-magicznej, Barbarą i henrykiem “Fantazosem” Ziembickimi. Przystąpił także do utworzonej w 1967 grupy Oneiron zwanej też Ligą Spostrzeżeń Duchowych. Członkowie tej grupy zwrócili się ku magii i alchemii, a także filozofii i religii Dalekiego Wschodu. Artyści próbowali pe-netrować i artystycznie wykorzystywać tzw. odmienne stany świadomości. Mistyczne zainteresowania pozostały charakterystyczne dla Wańka, zarówno w jego twórczości plastycznej, jak i literackiej.

„Uchodzę za malarza magii, magii opisywania świata. Magia przedstawia świat symbolami.” HenRYK WAnIeK

pRZeWoDnIK DLA KLIenTA

I. pRZeD AUKCJĄ

1. Cena wywoławcza

Cena wywoławcza zamieszczona w katalogu pod opisem obiektu jest kwotą, od której rozpoczynamy

licytację. Obiekty licytowane są w górę, tzn. licytacja może zakończyć się na kwocie wyższej niż cena

wywoławcza lub równej tej kwocie.

2. opłata aukcyjna

Do kwoty wylicytowanej doliczamy opłatę aukcyjną. Stanowi ona część końcowej ceny obiektu

i naliczana jest degresywnie w zależności od kwoty wylicytowanej: do 100 000 złotych (włącznie)

– w wysokości 18%, a powyżej 100 000 złotych – w wysokości 15%. Opłata aukcyjna obowiązuje

również w sprzedaży poaukcyjnej, w przypadku kiedy obiekt nie został sprzedany w ramach aukcji.

Kwota wylicytowana wraz z opłatą aukcyjną zawiera podatek od towarów i usług VAT. na zakupione

obiekty wystawiamy faktury VAT marża. Wystawiamy je na wyraźne życzenie klienta, najpóźniej siedem

dni od daty zapłaty.

3. estymacja

podana w katalogu estymacja jest szacunkową wartością obiektu i ma charakter wskazówki dla zain-

teresowanego nim klienta. W celu uzyskania dodatkowych informacji odnośnie estymacji, rekomendu-

jemy kontakt z naszymi doradcami. Licytacja zakończona w przedziale estymacji lub powyżej górnej

granicy estymacji jest transakcją ostateczną. estymacje nie uwzględniają opłaty aukcyjnej ani żadnych

opłat dodatkowych.

4. estymacje w walutach innych niż polski złoty

Transakcje aukcyjne zawierane są w polskich złotych, jednakże estymacje w katalogu aukcyjnym mogą

być podawane w euro lub dolarach amerykańskich. Kurs walut w dniu aukcji może się różnić od tego

w dniu druku katalogu, informacja ta ma więc charakter orientacyjny.

5. Cena gwarancyjna

Jest to najniższa kwota, za którą możemy sprzedać obiekt bez dodatkowej zgody sprzedającego. Za-

warta jest pomiędzy ceną wywoławczą a dolną granicą estymacji. Jej wysokość jest informacją poufną.

Poszczególne obiekty mogą, jednak nie muszą posiadać ceny gwarancyjnej. Jeżeli w drodze licytacji cena

gwarancyjna nie zostanie osiągnięta, zakończenie licytacji skutkuje zawarciem transakcji warunkowej.

Fakt ten zostaje ogłoszony przez aukcjonera po uderzeniu młotkiem.

6. Transakcja warunkowa

Zostaje zawarta w momencie kiedy licytacja nie osiągnęła poziomu ceny gwarancyjnej. Transakcja wa-

runkowa traktowana jest jako wiążąca oferta nabycia obiektu po cenie wylicytowanej. Zobowiązujemy

się do negocjacji ceny z komitentem, jednak nie gwarantujemy możliwości zakupu po cenie wylicyto-

wanej. Jeżeli w toku negocjacji klient zdecyduje się podnieść ofertę do poziomu ceny gwarancyjnej lub

zaakceptujemy wylicytowaną kwotę, umowa sprzedaży dochodzi do skutku. Jeżeli negocjacje nie przy-

niosą pozytywnego efektu w okresie pięciu dni roboczych liczonych od dnia aukcji, obiekt uznajemy

za niesprzedany. W okresie tym zastrzegamy sobie prawo do przyjmowania po aukcji ofert równych

cenie gwarancyjnej na obiekty wylicytowane warunkowo. W przypadku otrzymania takiej oferty od

innego oferenta informujemy o tym fakcie klienta, który wylicytował obiekt warunkowo. W takim przy-

padku klient ma prawo do podniesienia swojej oferty do ceny gwarancyjnej i wtedy przysługuje mu

prawo pierwszeństwa nabycia obiektu. W przeciwnym wypadku transakcja warunkowa nie dochodzi

do skutku, a obiekt może zostać sprzedany innemu oferentowi.

7. obiekty katalogowe

Zapewniamy fachową wycenę oraz rzetelny opis katalogowy powierzonego nam do sprzedaży obiek-

tu. Wykonywane są one w najlepszej wierze z wykorzystaniem doświadczenia i fachowej wiedzy

naszych pracowników oraz współpracujących z nami ekspertów. Mimo uwagi poświęcanej każdemu

z obiektów w procesie opracowywania, dokumentacji pochodzenia, historii wystaw, bibliografii, przed-

stawione informacje mogą nie być wyczerpujące, a w niektórych przypadkach pewne fakty odnoszące

się do kolejnych właścicieli, ekspozycji oraz publikacji w ramach których obiekt był prezentowany mogą

być celowo nieujawnione.

8. Stan obiektu

Opisy katalogowe nie prezentują pełnego stanu zachowania obiektów. Brak takiej informacji nie jest

równoznaczny z tym, że obiekt jest wolny od wad i uszkodzeń. Wskazane jest zatem, aby zaintereso-

wani zakupem konkretnego obiektu dokonali jego dokładnych oględzin na wystawie przedaukcyjnej

oraz przeprowadzili konsultacje z profesjonalnym konserwatorem, którego na wyraźną prośbę mo-

żemy rekomendować. Na specjalne życzenie klienta możemy dostarczyć szczegółowy raport stanu

zachowania obiektu. Przygotowując taki raport nasi pracownicy oceniają stan obiektu biorąc pod uwa-

gę jego szacunkową wartość oraz charakter aukcji, w ramach której jest on wystawiony na sprzedaż.

Mimo że oceny przedmiotów pod tym względem prowadzone są rzetelnie, należy pamiętać, że nasi

pracownicy nie są zawodowymi konserwatorami. Jeśli obiekt sprzedawany jest w ramie, nie ponosimy

odpowiedzialności za jej stan. W przypadku obiektów nieoprawionych chętnie polecimy profesjonalną

pracownię opraw.

9. Wystawa obiektów aukcyjnych

Wystawy przedaukcyjne są bezpłatnie dostępne dla oglądających. W trakcie ich trwania zachęcamy do

kontaktu z naszymi ekspertami, którzy chętnie odpowiedzą na wszystkie pytania i przekażą szczegóło-

we informacje o poszczególnych obiektach.

10. Legenda

Poniższa legenda wyjaśnia symbole, które mogą Państwo znaleźć w niniejszym katalogu:

- obiekty bez ceny gwarancyjnej

∆ - obiekty, do których doliczamy opłatę wynikającą z tzw. droit de suite tj. prawa twórcy i jego spadko-

bierców do otrzymywania wynagrodzenia z tytułu dokonanych zawodowo odsprzedaży oryginalnych

egzemplarzy dzieł. powyższa opłata jest obliczana według poniższych stawek:

1) 5 % kwoty wylicytowanej, jeżeli ta część jest zawarta w przedziale do równowartości 50.000

euro, oraz

2) 3 % kwoty wylicytowanej, jeżeli ta część jest zawarta w przedziale od równowartości 50.000,01

euro do równowartości 200.000 euro, oraz

3) 1 % kwoty wylicytowanej, jeżeli ta część jest zawarta w przedziale od równowartości 200.000,01

euro do równowartości 350.000 euro, oraz

4) 0,5 % kwoty wylicytowanej, jeżeli ta część jest zawarta w przedziale od równowartości

350.000,01 euro do równowartości 500.000 euro, oraz

5) 0,25 % kwoty wylicytowanej, jeżeli ta część jest zawarta w przedziale przekraczającym równo-

wartość 500.000 euro - jednak nie wyższego niż równowartość 12.500 euro.

W polsce droit de suite reguluje art. 19-195 ustawy o prawach autorskich i pokrewnych z dnia 4 lutego

1994 r. z późniejszymi zmianami, zgodnie z obowiązującą w Unii europejskiej dyrektywą 2001/84/We

parlamentu europejskiego i Rady z dnia 27 września 2001 r. w sprawie prawa autora do wynagrodze-

nia z tytułu odsprzedaży oryginalnego egzemplarza dzieła sztuki.

– obiekty sprowadzane z państw spoza Unii europejskiej, do których ceny doliczamy podatek gra-

niczny w wysokości 8% kwoty wylicytowanej

- przedmioty wytworzone w całości lub zawierające elementy wytworzone z roślin lub zwierząt

określanych jako chronione lub zagrożone

◊ - obiekty z pozwoleniem na wywóz

11. prenumerata katalogów

W sprawie prenumeraty katalogów prosimy o kontakt pod numerem telefonu: 22 584 95 32 lub

drogą mailową na adres: [email protected]. Na naszej stronie dostępny jest formularz zamówienia

prenumeraty http://www.desa.pl/assets/files/formularze/prenumerata.pdf. Katalogi dostępne są rów-

nież na naszej stronie internetowej www.desa.pl. Zachęcamy do pobierania darmowych katalogów

w formacie pdf.

II. AUKCJA

Udział w licytacji można wziąć osobiście, po uprzednim złożeniu zlecenia licytacji telefonicznej lub

zlecenia licytacji z limitem.

1. przebieg aukcji

Aukcję prowadzi aukcjoner, który wyczytuje obiekty i kolejne postąpienia, wskazuje licytujących, ogłasza

zakończenie licytacji oraz wskazuje zwycięzcę. Zakończenie licytacji obiektu następuje w momencie

uderzenia młotkiem przez aukcjonera. Jest to równoznaczne z zawarciem umowy sprzedaży mię-

dzy domem aukcyjnym a licytującym, który zaoferował najwyższą kwotę. W razie zaistnienia sporu

w trakcie licytacji, aukcjoner rozstrzyga spór albo ponownie przeprowadza licytację danego obiektu.

Zastrzegamy sobie prawo do utrwalania przebiegu aukcji przy pomocy urządzeń rejestrujących obraz

i dźwięk. Zastrzegamy sobie prawo do licytowania jedynie wcześniej zgłoszonych przez uczestników

aukcji obiektów. W takiej sytuacji numery obiektów są przed aukcją zgłaszane obsłudze domu aukcyj-

nego. Aukcjoner ma prawo do dowolnego rozdzielania lub łączenia obiektów oraz do ich wycofania

Udział klienta w aukcji regulują WARUnKI SPRZEdAŻY AUKCYJnEJ, WARUnKI POTWIERdZEnIA AUTEnTYCZnOŚCI oraz niniejszy PRZEWOdnIK dLA KLIEnTA.

Zachęcamy do zapoznania się z trzyczęściowym regulaminem, który ma na celu przedstawienie stosunku prawnego pomiędzy domem Aukcyjnym dESA Unicum,

a kupującym w ramach aukcji. dESA Unicum pełni rolę pośrednika handlowego pomiędzy komitentami wstawiającymi obiekty na aukcję a kupującymi. Warunki mogą być przez

dESA Unicum odwołane lub zmienione poprzez aneksy dostępne na sali aukcyjnej lub poprzez obwieszczenie aukcjonera.

Dom Aukcyjny Desa Unicumul. Marszałkowska 34-50, Warszawatel. 22 584 95 34, www.desa.pl

Aukcja Młodej Sztuki14 października 2014 r., godz. 19Wystawa obiektów: 7 – 14 październikaSalon Wystawowy MARCHAND, Pl. Konstytucji 2, Warszawa

Klaudia Świątczak-Pjanka, Guanajuato, 2014 r.

z licytacji bez podania przyczyn. opisy zawarte w katalogu aukcji mogą być uzupełnione lub zmienione

przez aukcjonera lub osobę przez niego wskazaną przed rozpoczęciem licytacji. Aukcja jest prowadzo-

na w języku polskim, jednak na specjalne życzenie uczestnika aukcji niektóre spośród licytacji mogą

być równolegle prowadzone w języku angielskim i niemieckim. Prośby takie po winny być składane

najpóźniej na godzinę przed aukcją wraz z informacją, których obiektów dotyczą. Licytacja odbywa się

w tempie 60–100 obiektów na godzinę.

2. Licytacja osobista

W celu licytacji osobistej należy wypełnić formularz udziału w aukcji i odebrać tabliczkę z numerem.

Nowi klienci powinni zarejestrować się przynajmniej 24 godziny przed rozpoczęciem aukcji, by dać nam

czas na przetworzenie danych. W celu ich weryfikacji możemy poprosić o dokument potwierdzający

tożsamość osoby rejestrowanej (dowód osobisty, paszport, prawo jazdy). Dane osobowe klientów są

informacjami poufnymi i pozostają do wyłącznej wiadomości DeSA Unicum i spółek powiązanych, które

mogą przetwarzać dane osobowe uczestników aukcji w zakresie niezbędnym do realizacji zleceń licytacji.

Klientom, którzy posiadają nieuregulowane należności z tytułu zakupów na wcześniejszych aukcjach mo-

żemy odmówić udziału w kolejnej. prosimy o pilnowanie lizaka aukcyjnego. W przypadku jego zgubienia

prosimy o natychmiastowe poinformowanie o tym naszej obsługi. Po zakończeniu aukcji należy zwrócić

tabliczkę z numerem w punkcie rejestracji, a w przypadku zakupu należy odebrać potwierdzenie za-

wartych transakcji.

3. Licytacja telefoniczna

Jeżeli nie mogą Państwo uczestniczyć w aukcji osobiście, istnieje możliwość licytacji przez telefon za po-

średnictwem jednego z naszych pracowników. Klienci zainteresowani taką usługą powinni przesłać wypeł-

niony formularz zlecenia najpóźniej 24 godziny przed rozpoczęciem aukcji. nie ponosimy odpowiedzial-

ności za realizację zleceń dostarczonych później. Formularz zlecenia dostępny jest na ostatnich stronach

katalogu, w siedzibie naszego domu aukcyjnego oraz na naszej stronie internetowej. Formularz należy

przesłać faksem, pocztą, mailem lub dostarczyć osobiście. Wraz z formularzem prosimy o przesłanie

fotokopii dokumentu tożsamości w celu weryfikacji danych. Nasz pracownik połączy się z klientem przed

rozpoczęciem licytacji wybranych obiektów. nie ponosimy jednak odpowiedzialności za brak możliwości

wzięcia udziału w licytacji telefonicznej w przypadku problemów z uzyskaniem połączenia z podanym

przez klienta numerem telefonu. Dlatego rekomendujemy wskazanie maksymalnej kwoty (bez opłaty

aukcyjnej), do której będziemy mogli licytować w państwa imieniu. Zastrzegamy prawo do nagrywania

i archiwizowania rozmów telefonicznych, o których mowa powyżej. opisana usługa jest darmowa i poufna.

4. Licytacja w imieniu klienta

Drugą opcją dla klientów, którzy nie mogą osobiście uczestniczyć w aukcji, jest złożenie zlecenia licytacji z

limitem. Klienci zainteresowani taką usługą również powinni przesłać wypełniony formularz najpóźniej 24

godziny przed rozpoczęciem aukcji. Obowiązuje ten sam formularz co w przypadku licytacji telefonicznej.

Zawarte w formularzu kwoty nie powinny uwzględniać opłaty aukcyjnej i opłat dodatkowych, powinny

być wyrażone w polskich złotych oraz zgodne z tabelą postąpień przedstawioną w dalszej części prze-

wodnika. Jeżeli podana kwota nie jest zgodna z kwotami w tabeli postąpień zostanie ona obniżona. Nasi

pracownicy dołożą wszelkich starań, aby klient zakupił wybrany obiekt w możliwie jak najniższej cenie,

nie niższej jednak niż cena gwarancyjna. Jeśli limit jest niższy niż cena gwarancyjna wówczas dochodzi do

transakcji warunkowej. W przypadku dwóch lub większej ilości zleceń z takim samym limitem decyduje

kolejność zgłoszeń. Opisana usługa jest darmowa i poufna.

5. Tabela postąpień

Licytacja rozpoczyna się od ceny wywoławczej. Aukcjoner kolejne postąpienia podaje według tabeli po-

stąpień. W zależności od przebiegu aukcji, może on wedle własnego uznania zdecydować o innej wyso-

kości postąpienia.

III. po AUKCJI

1. Płatność

Kupujący zobowiązany jest do zapłaty należności za wylicytowane obiekty w terminie 10 dni od dnia

aukcji. przekroczenie wyznaczonego terminu grozi naliczeniem odsetek ustawowych za okres opóź-

nienia w zapłacie. Akceptujemy płatność w gotówce, kartami płatniczymi (MasterCard, VISA) oraz

przelewem bankowym na konto:

Bank pKo Bp SA 88 1020 1042 0000 8102 0271 6405, SWIFT BpKopLpW

W tytule prosimy wpisać nazwę aukcji, datę aukcji oraz numer obiektu.

2. Płatność w walutach innych niż polski złoty

Wszystkie transakcje zawierane są w polskich złotych. na specjalne życzenie, po wcześniejszym uzgod-

nieniu dopuszczamy wpłaty w euro, dolarach amerykańskich lub funtach brytyjskich. Wartość transakcji

opłacanej w innej walucie niż polski złoty będzie powiększona o opłatę manipulacyjną w wysokości 1%.

przeliczenia dokonujemy po dziennym kursie kupna waluty Banku pKo Bp.

3. Odstąpienie od umowy

W razie opóźnienia nabywcy w zapłacie możemy odstąpić od umowy z nabywcą po bezskutecznym

upływie terminu dodatkowego wyznaczonego na zapłatę.

4. Reklamacje

Wszelkie możliwe reklamacje rozpatrywane są zgodnie z przepisami prawa polskiego. Reklamację

z tytułu niezgodności towaru z umową można zgłosić w ciągu jednego roku od wydania obiektu. Wo-

bec osób nie będącymi bezpośrednimi nabywcami na aukcji nie ponosimy odpowiedzialności za ukryte

wady fizyczne oraz wady prawne zakupionych obiektów.

5. odbiór zakupionego obiektu

Przy odbiorze zakupionych obiektów wymagamy okazania dokumentu potwierdzającego tożsa-

mość. Obiekty mogą zostać wydane nabywcy lub osobie posiadającej pisemne upoważnienie. Może

to nastąpić tylko w momencie pełnej płatności i uregulowania wszystkich zobowiązań wynikających

z wcześniejszych zakupów. Zakupione obiekty na aukcji powinny być odebrane w ciągu 30 dni od aukcji.

W przeciwnym razie mogą one zostać odesłane do magazynu zewnętrznego, a klient obciążony kosz-

tami transportu oraz magazynowania. Wielkość opłat będzie uzależniona od operatora magazynu oraz

rodzaju i wielkości obiektu. Tym samym ponosimy odpowiedzialność za utratę lub uszkodzenie obiek-

tu jedynie przez okres 30 dni od aukcji.

6. Transport i przesyłka

Zapewniamy podstawowe opakowanie zakupionych obiektów umożliwiające odbiór osobisty. Na

wyraźne życzenie klienta możemy pomóc w kontakcie z wyspecjalizowaną firmą zajmującą się pako-

waniem i wysyłką dzieł sztuki.

7. pozwolenie na eksport

przed wzięciem udziału w aukcji potencjalnym licytującym radzimy, aby zorientowali się czy w razie

potrzeby wywozu obiektu za granicę Polski nie są wymagane dodatkowe pozwolenia. Przypomi-

namy, że reguluje to ustawa z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami

(Dz. U. nr 162 poz. 1568, z późn. zm.), zgodnie z którą wywóz określonych obiektów poza granice

kraju wymaga zgody odpowiednich władz; w szczególności dotyczy to obrazów starszych niż 50 lat

o wartości powyżej 40 000 złotych. Nabywca jest zobowiązany do przestrzegania przepisów w tym

zakresie, a niemożliwość uzyskania odpowiednich dokumentów lub opóźnienie w ich uzyskaniu, nie

uzasadnia odstąpienia od sprzedaży ani opóźnienia w uiszczeniu pełnej ceny nabycia za obiekt. na

wyraźne życzenie klienta możemy pomóc w kontakcie z wyspecjalizowaną firmą zajmującą sprawa-

mi formalnymi związanymi z eksportem dzieł sztuki.

8. Zagrożone gatunki

Przedmioty zawierające lub zrobione z materiału roślinnego lub zwierzęcego m.in. koralowiec,

skóra krokodyla, kość słoniowa, kość wieloryba, róg nosorożca, skorupa żółwia niezależnie od

wieku, procentu zawartości, mogą wymagać dodatkowych pozwoleń lub certyfikatów przed

wywozem. Prosimy pamiętać, że uzyskanie dokumentów umożliwiających eksport nie jest rów-

noznaczne z możliwością importu do innego państwa. Nabywca jest zobowiązany do przestrze-

gania przepisów w tym zakresie, a niemożliwość uzyskania odpowiednich dokumentów lub

opóźnienie w ich uzyskaniu, nie uzasadnia odstąpienia od sprzedaży ani opóźnienia w uiszczeniu

pełnej ceny nabycia za obiekt. obiekty tego typu zostały oznaczone dla państwa wygody symbolem

„ ” opisanym w legendzie. nie ponosimy jednak odpowiedzialności za błędy lub uchybienia w ozna-

czeniu przedmiotów zawierających elementy wytworzone z chronionych lub regulowanych prawem

gatunków roślin i zwierząt.

cena postąpienie

0 – 2 000 100

2 000 – 3 000 200

3 000 – 5 000 200/500/800 (np. 3 200, 3 500, 3 800)

5 000 – 10 000 500

10 000 – 20 000 1 000

20 000 – 30 000 2 000

30 000 – 50 000 2000/5000/8000 (np. 32 000, 35 000, 38 000)

50 000 – 100 000 5 000

100 000 – 300 000 10 000

300 000 – 500 000 20 000

powyżej 500 000 do uznania aukcjonera

WARUnKI SpRZeDAŻY AUKCYJneJ

1. WpRoWADZenIe

Każdy obiekt zaprezentowany w katalogu aukcyjnym przeznaczony jest do sprzedaży na warunkach

określonych:

a) w WARUnKACH SpRZeDAŻY AUKCYJneJ i WARUnKACH poTWIeRDZenIA AUTen-

TYCZnoŚCI,

b) w innych informacjach podanych w pozostałych częściach katalogu aukcyjnego, szczególności

w pRZeWoDnIKU DLA KLIenTA,

c) w dodatkach do katalogu aukcyjnego lub innych materiałach udostępnionych przez DeSA Unicum

na sali aukcyjnej, w każdym przypadku zmiana warunków może nastąpić poprzez stosowny aneks bądź

ogłoszenie podane do wiadomości przez aukcjonera przed rozpoczęciem aukcji.

Poprzez licytację na aukcji, niezależnie czy osobistą, czy za pośrednictwem przedstawiciela, czy też na

podstawie złożonego zlecenia licytacji telefonicznej lub z limitem, licytujący i kupujący wyrażają zgodę

na brzmienie niniejszych WARUnKóW SpRZeDAŻY AUKCYJneJ ze zmianami i uzupełnieniami oraz

WARUnKóW poTWIeRDZenIA AUTenTYCZnoŚCI.

2. DeSA UnICUM JAKo poŚReDnIK HAnDLoWY

DeSA Unicum występuje jako zastępca pośredni działający w imieniu własnym, lecz na rachunek ko-

mitenta uprawnionego do rozporządzenia obiektem, chyba że inaczej zastrzeżono w katalogu, jego

zmianach lub w ogłoszeniach podanych do wiadomości przed aukcją.

3. LICYToWAnIe nA AUKCJI

1) DeSA Unicum może według swojego uznania odmówić dopuszczenia niektórych osób do udziału

w aukcji lub sprzedaży poaukcyjnej. Wszyscy licytujący muszą zarejestrować się przed aukcją, dostarczyć

wymagane informacje przewidziane w formularzu rejestracji, okazać dokument potwierdzający tożsa-

mość oraz odebrać tabliczkę z numerem licytacyjnym.

2) Dla wygody licytujących, którzy nie mogą uczestniczyć w aukcji osobiście, DeSA Unicum może zre-

alizować pisemne zlecenie licytacji. W takim przypadku nieobecni licytujący powinni wypełnić formularz

„zlecenie licytacji”, który można znaleźć w katalogu, na stronie internetowej DeSA Unicum lub otrzymać

w siedzibie DeSA Unicum. Kwoty wskazane przez licytującego w zleceniu licytacji nie powinny zawierać

opłaty aukcyjnej i opłat dodatkowych, powinny być wyrażone w polskich złotych oraz zgodne z tabelą

postąpień. Jeżeli podana kwota nie jest zgodna z kwotami w tabeli postąpień zostanie ona obniżona. Au-

kcjoner nie akceptuje zlecenia licytacji, w którym nie ma wskazanej maksymalnej kwoty, do której DeSA

Unicum może zrealizować zlecenie. DeSA Unicum dołoży starań aby klient zakupił wybrany obiekt

w możliwie jak najniższej cenie, nie niższej jednak niż cena gwarancyjna. Jeśli limit podany przez licytują-

cego jest niższy niż cena gwarancyjna, a stanowi jednocześnie najwyższą ofertę, wówczas dochodzi do

transakcji warunkowej. W przypadku dwóch lub większej ilości zleceń z takim samym limitem decyduje

kolejność zgłoszeń. Wszystkie zlecenia licytacji wraz z fotokopią dokumentu tożsamości umożliwiającym

weryfikacje danych osobowych powinny być przesłane (pocztą, faxem bądź e-mailem) albo dostarczone

osobiście do siedziby DeSA Unicum przynajmniej 24 godziny przed rozpoczęciem aukcji. Dostarczone

później zlecenia mogą nie być zrealizowane.

3) Od osób zainteresowanych licytacją przez telefon wymaga się zgłoszenia chęci licytacji telefonicznej

poprzez wypełnienie formularza „zlecenie licytacji”, dostępnego w katalogu, na stronie internetowej

DeSA Unicum lub w siedzibie DeSA Unicum. Wszystkie zlecenia licytacji powinny być przesłane (pocztą,

faxem, mailem) lub dostarczone osobiście do siedziby Desa Unicum przynajmniej na 24 godziny przed

rozpoczęciem aukcji. Wymaga się również przesłania fotokopii dokumentu tożsamości w celu weryfika-

cji danych osobowych. Dostarczone później zlecenia mogą nie być zrealizowane. Licytacja telefoniczna

może być nagrywana, złożenie zlecenia jest równoznaczne z wyrażeniem zgody na nagrywanie rozmowy

telefonicznej. na wypadek trudności z połączeniem telefonicznym licytujący może określić na zleceniu

limit do którego pracownik domu aukcyjnego będzie licytować pomimo braku połączenia. Jeśli żaden li-

mit nie jest określony na zleceniu, pracownik domu aukcyjnego uznaje w takim wypadku, że klient oferuje

przynajmniej cenę wywoławczą.

4) podczas licytacji, zarówno osobistej, telefonicznej, jak i za pośrednictwem pracownika DeSA Unicum,

licytujący bierze osobistą odpowiedzialność za zapłatę za wylicytowane obiekty, co opisane jest dokładniej

w paragrafie 3 punkcie 5 poniżej, chyba że przed rozpoczęciem aukcji zostało wyraźnie uzgodnione na

piśmie z DeSA Unicum, że oferent jest pełnomocnikiem zidentyfikowanej osoby trzeciej akceptowalnej

przez DeSA Unicum.

5) Usługa licytacji na podstawie zlecenia licytacji nie podlega żadnej opłacie. DeSA Unicum zobowiązuje

się dochować należytej staranności w realizacji zleceń, jednak nie ponosi odpowiedzialności za niezreali-

zowanie takich ofert, chyba że wina za brak realizacji zlecenia leży wyłącznie po stronie DeSA Unicum.

4. pRZeBIeG AUKCJI

1) o ile nie zastrzeżono inaczej poprzez symbol, każdy obiekt oferowany jest z zastrzeżeniem ceny

gwarancyjnej, która jest poufną minimalną ceną sprzedaży uzgodnioną między DeSA Unicum i komi-

tentem. Cena gwarancyjna nie może przekroczyć dolnej granicy estymacji.

2) Aukcjoner może w każdym momencie aukcji wycofać którykolwiek obiekt, ponownie zaoferować

przedmiot do sprzedaży (również bezpośrednio po uderzeniu młotkiem), w razie zaistnienia błędu

bądź sporu co do wyniku licytacji. W powyższym przypadku aukcjoner może podjąć wszelkie działania,

które uzna za stosowne i racjonalne. Jeżeli jakikolwiek spór co do wyniku licytacji powstanie po aukcji,

wynik sprzedaży w ramach aukcji uznaje się za ostateczny.

3) Aukcjoner rozpoczyna licytację i decyduje o wysokości kolejnych postąpień. W celu osiągnięcia

ceny gwarancyjnej obiektu aukcjoner i pracownicy DeSA Unicum mogą składać w toku licytacji oferty

w imieniu komitenta bez wskazania, że czyni to w imieniu komitenta, bądź to przez składanie następu-

jących po sobie ofert licytacyjnych bądź też oferty w odpowiedzi na oferty, składane przez innych ofe-

rentów. Jeżeli nie ma żadnych ofert na dany obiekt, aukcjoner może uznać przedmiot za niesprzedany.

4) Ceny na aukcji podawane są w polskich złotych i w tej walucie powinna być dokonana płatność.

W odpowiedzi na potrzeby klientów zagranicznych estymacje w katalogu aukcyjnym mogą być po-

dawane także w euro, funtach brytyjskich i dolarach amerykańskich odzwierciedlając w przybliżeniu

cenę przy obecnym kursie waluty. Stosownie do tego, estymacje podawane w euro, funtach brytyjskich

i dolarach amerykańskich mają charakter wyłącznie orientacyjny.

5) Licytujący, który zaoferował najwyższą kwotę zaakceptowaną przez aukcjonera jest zwycięzcą licyta-

cji. Uderzenie młotkiem przez aukcjonera przez oznacza akceptację najwyższej oferty i zawarcie umo-

wy sprzedaży między DeSA Unicum a kupującym. ryzyko i odpowiedzialność za obiekt przechodzący

na własność kupującego opisane zostały w paragrafie 6 poniżej.

6) Każda poaukcyjna sprzedaż obiektów oferowanych na aukcji podlega również WARUnKoM

SpRZeDAŻY AUKCYJneJ oraz WARUnKoM poTWIeRDZenIA AUTenTYCZnoŚCI.

5. CenA nABYCIA I opłATA AUKCYJnA

1) Do kwoty wylicytowanej doliczana jest opłata aukcyjna oraz opłaty dodatkowe wynikające z ozna-

czeń katalogowych obiektu. Opłata aukcyjna stanowi część końcowej ceny obiektu i naliczana jest

degresywnie w zależności od kwoty wylicytowanej: do kwoty 100 000 złotych (włącznie) w wyso-

kości 18%, powyżej kwoty 100 000 złotych w wysokości 15%. Opłata aukcyjna obowiązuje również

w sprzedaży poaukcyjnej.

2) Jeśli nie uzgodniono inaczej, kupujący jest zobowiązany uiścić należność w terminie 10 dni od daty

aukcji, niezależnie od uzyskania pozwolenia na eksport czy innych pozwoleń. Opłaty mają być uiszczo-

ne w polskich złotych gotówką, kartą lub przelewem bankowym:

a) DeSA Unicum akceptuje płatność kartami płatniczymi MasterCard, VISA

b) DeSA Unicum akceptuje płatność przelewem bankowym na konto

Bank pKo Bp SA 88 1020 1042 0000 8102 0271 6405, SWIFT BpKopLpW

W tytule przelewu proszę podać nazwę aukcji, datę aukcji oraz numer obiektu

3) Własność zakupionego obiektu nie przejdzie na kupującego dopóki DeSA Unicum nie otrzyma

pełnej ceny nabycia za obiekt, w tym opłaty aukcyjnej. DeSA Unicum nie jest zobowiązana do prze-

kazania obiektu kupującemu do chwili przeniesienia własności obiektu na kupującego. Wcześniejsze

przekazanie obiektu kupującemu nie jest równoznaczne z przeniesieniem prawa własności obiektu na

kupującego ani zwolnieniem z obowiązku zapłaty przez niego ceny nabycia.

6. oDBIóR ZAKUpU

1) odbiór wylicytowanych obiektów jest możliwy po dokonaniu wpłaty pełnej ceny nabycia oraz uregu-

lowaniu innych płatności wobec DeSA Unicum i spółek powiązanych. Jak tylko nabywca spełni wszystkie

wymagania powinien skontaktować się ze swoim doradcą klienta DeSA Unicum lub z działem sprzedaży

pod numerem tel. 22 584 95 32 aby umówić się na odbiór obiektu.

2) Kupujący powinien odebrać zakupiony obiekt w terminie 30 dni od daty aukcji. po tym terminie DeSA

Unicum przesyła wszystkie wylicytowane obiekty do magazynu zewnętrznego, a kupujący obciążony

zostanie kosztami transportu oraz magazynowania. Wielkość opłat będzie uzależniona od operatora

magazynu oraz rodzaju i wielkości obiektu. Zaakceptowanie niniejszego regulaminu równoznaczne jest

z zaakceptowaniem regulaminu spółki magazynowej. Po upływie 30 dni od daty aukcji na kupującego prze-

chodzi ryzyko utraty i uszkodzenia nieodebranego obiektu, a także ciężary związane z takim obiektem,

w tym koszty jego ubezpieczenia. DeSA Unicum odpowiada względem kupującego za szkody z tytułu

straty lub uszkodzenia obiektu, jednak jedynie do wysokości ceny nabycia obiektu.

3) Dla wygody kupującego DeSA Unicum nieodpłatnie zapewnia podstawowe opakowanie obiek-

WARUnKI SPRZEdAŻY AUKCYJnEJ i WARUnKI POTWIERdZEnIA AUTEnTYCZnOŚCI przedstawione poniżej określają prawa i obowiązki licytujących i kupujących

z jednej strony, oraz domu Aukcyjnego dESA Unicum i komitentów z drugiej. Wszyscy potencjalni kupujący na aukcji powinni dokładnie przeczytać WARUnKI SPRZEdAŻY

AUKCYJnEJ i WARUnKI POTWIERdZEnIA AUTEnTYCZnOŚCI zanim przystąpią do licytacji.

Aukcja Fotografiiz kolekcji Grace Radziwiłł28 października 2014 r., godz. 19Wystawa obiektów: 18 - 28 października

Albert Watson, Kate Moss

Dom Aukcyjny Desa Unicum

tel. 22 584 95 34, www.desa.pl

AUKACJA FOTOGRAFII.indd 1 05.10.2014 17:42

WARUnKI poTWIeRDZenIA AUTenTYCZnoŚCI

tu umożliwiające jego odbiór osobisty. Na wyraźne życzenie kupującego DeSA Unicum może pomóc

w kontakcie z wyspecjalizowaną firmą zajmującą się pakowaniem i wysyłką dzieł sztuki. Każde takie zle-

cenie odbywa się na odpowiedzialność klienta, DeSA Unicum nie bierze odpowiedzialności za niepra-

widłowe wykonanie usług przez przewoźników bądź inne osoby trzecie. Jeżeli klient sam wybierze firmę

transportową, jej przedstawiciel powinien skontaktować się z DeSA Unicum telefonicznie przynajmniej

na 24 godziny przed planowanym odbiorem obiektu na numer telefonu: 22 584 95 32.

4) DeSA Unicum będzie wymagała okazania dowodu osobistego przed przekazaniem obiektu nabywcy

bądź jego przedstawicielowi, który dodatkowo powinien posiadać pisemne upoważnienie od nabywcy.

7. BRAK płATnoŚCI

Bez uszczerbku dla innych praw sprzedający, w przypadku gdy nabywca nie uiści pełnej ceny nabycia za

obiekt w terminie 10 dni od daty aukcji, DeSA Unicum może zastosować jeden lub kilka z poniższych

środków prawnych:

a) przechować obiekt w siedzibie DeSA Unicum lub w innym miejscu na ryzyko i koszt klienta;

b) odstąpić od sprzedaży obiektu zatrzymując dotychczasowe opłaty na poczet pokrycia szkód;

c) odrzucić zlecenia nabywcy w przyszłości lub zrealizować takie zlecenie pod warunkiem

uiszczenia kaucji;

d) naliczać odsetki ustawowe w wysokości 12% w skali roku od dnia wymagalności płatności do

dnia zapłaty pełnej ceny nabycia;

e) odsprzedać obiekt na aukcji lub prywatnie z estymacjami i ceną minimalną ustaloną przez DeSA

Unicum. Jeśli obiekt na drugiej aukcji sprzeda się za kwotę niższą niż cena nabycia, na której kupujący

wylicytował obiekt, nabywca pozostający w zwłoce będzie zobowiązany do pokrycia różnicy wraz

z kosztami przeprowadzenia dodatkowej aukcji;

f) wszcząć postepowanie sądowe przeciwko kupującemu w celu odzyskania zaległości;

g) potrącić należności nabywcy względem Desa Unicum z wierzytelności wobec tego nabywcy wy-

nikających z innych transakcji;

h) podjąć wszelkie inne działania odpowiednie do zaistniałych okoliczności.

8. DAne oSoBoWe KLIenTA

W związku ze świadczonymi usługami oraz wymogami prawnymi związanymi z przeprowadzeniem

aukcji, DeSA Unicum może wymagać od klientów podania danych osobowych lub w niektórych

przypadkach (np. w celu sprawdzenia wypłacalności, poświadczenia tożsamości klienta, lub w celu

uniknięcia fałszerstwa) pozyskać dane o kliencie od osób trzecich. DeSA Unicum może również

wykorzystać dane osobowe dostarczone przez klienta w celach marketingowych dostarczając ma-

teriały o produktach, usługach bądź wydarzeniach organizowanych przez DeSA Unicum oraz spółki

powiązane. Zgadzając się na WArUNKI SPrZeDAży AUKCyJNeJ i podając dane osobowe, klienci

zgadzają się, że DeSA Unicum i spółki powiązane mogą wykorzystać te dane dla ww. celów. Jeśli

klient chciałby uzyskać więcej informacji o polityce prywatności, skorygować swoje dane lub zrezy-

gnować z dalszej korespondencji marketingowej, prosimy o kontakt pod numerem (22) 584 95 32.

9. oGRAnICZenIe oDpoWIeDZIALnoŚCI

1) DeSA Unicum wyłącza wszelkie gwarancje inne niż WArUNKI POTWIerDZeNIA AUTeN-

TYCZnoŚCI w najszerszym zakresie dopuszczonym prawem.

2) Z zastrzeżeniem punktu 5 w paragrafie 9 całkowita odpowiedzialność DeSA Unicum będzie

ograniczona wyłącznie do ceny nabycia zapłaconej przez kupującego.

3) DeSA Unicum nie jest odpowiedzialna za pomyłki, słowne czy na piśmie, w informacjach poda-

nych klientom oraz nie ponosi odpowiedzialności wobec żadnego licytującego za błędy w trakcie

prowadzonej aukcji lub popełnione w innym zakresie związanym ze sprzedażą obiektu.

4) Z zastrzeżeniem punktu 5 w paragrafie 9, DeSA Unicum nie bierze odpowiedzialności wobec ku-

pującego za szkody przewyższające cenę nabycia, o której mowa w punkcie 1 paragrafie 9 powyżej,

niezależnie czy taka szkoda jest charakteryzowana jako bezpośrednie, pośrednie, szczególne, przy-

padkowe czy następcze. DeSA Unicum nie jest zobowiązana do zapłaty odsetek od ceny zakupu.

5) Żaden przepis w niniejszych WARUnKACH SpRZeDAŻY AUKCYJneJ nie wyklucza lub ogra-

nicza odpowiedzialności DeSA Unicum wobec kupującego, wynikających z jakiegokolwiek oszustwa

bądź świadomego wprowadzenia w błąd, lub z winy umyślnej.

10. pRAWA AUToRSKIe

1) Sprzedający nie przekazują wraz z obiektem prawa autorskiego ani prawa do reprodukowania

obiektu.

2) Prawa autorskie do wszystkich zdjęć, ilustracji i tekstów związanych z obiektem, sporządzonych

przez lub dla DeSA Unicum, włączając zawartość tego katalogu, stanowią własność DeSA Unicum.

Nie mogą być one wykorzystane przez kupującego ani inne osoby bez uprzedniej zgody pisemnej

DeSA Unicum.

11. poSTAnoWIenIA oGóLne

1) niniejsze WARUnIKI SpRZeDAŻY AUKCYJneJ wraz późniejszymi zmianami i uzupełnieniami, o

których mowa w paragrafie 1 powyżej, oraz WARUnIKI poTWIeRDZenIA AUTenTYCZnoŚCI,

wyczerpują całość praw i obowiązków pomiędzy stronami w odniesieniu do sprzedaży obiektu.

2) Wszelkie zawiadomienia powinny być kierowane na piśmie na adres DeSA Unicum. Powiadomie-

nia kierowane do klientów będą przesyłane na adres podany w ostatnim piśmie do DeSA Unicum.

3) Jeśli jakiekolwiek z postanowień WARUnKóW SpRZeDAŻY AUKCYJneJ okazałoby się nie-

ważne, bezskuteczne, lub niemożliwe do zastosowania, pozostałe postanowienia będą nadal obo-

wiązywać. Brak działania lub opóźnienie w wykonywania praw wynikających z WARUnKóW

SpRZeDAŻY AUKCYJneJ nie oznacza zrzeczenia praw lub zwolnienia z obowiązków ani nie uchyla

obowiązywalności całości bądź części z postanowień WARUnKóW SpRZeDAŻY AUKCYJneJ.

12. pRAWo oBoWIĄZUJĄCe

prawa i obowiązki stron wynikające z niniejszych WARUnKóW SpRZeDAŻY AUKCYJneJ oraz WA-

RUnIKóW poTWIeRDZenIA AUTenTYCZnoŚCI, przebieg aukcji i jakiekolwiek sprawy związane

z powyższymi postanowieniami podlegają prawu polskiemu. DeSA Unicum w szczególności zwraca

uwagę na przepisy:

1) ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz. U. nr 162 poz. 1568,

z późn. zm.) – wywóz określonych obiektów poza granice kraju wymaga zgody odpowiednich władz,

2) ustawy z dnia 21 listopada 1996 r. o muzeach (Dz. U. z 1997 r. nr 5, poz. 24, z późn. zm.) – muzea

rejestrowane mają prawo pierwokupu zabytków bezpośrednio na aukcji za kwotę wylicytowaną po-

większoną o opłatę aukcyjną,

3) ustawy z dnia 16 listopada 2000 r. o przeciwdziałaniu wprowadzaniu do obrotu finansowego

wartości majątkowych pochodzących z nielegalnych lub nieujawnionych źródeł oraz o przeciwdzia-

łaniu finansowaniu terroryzmu (Dz. U. z 2000r. nr 116, poz. 1216 z późn. zm.) – Dom Aukcyjny jest

zobowiązany do zbierania danych osobowych nabywców dokonujących transakcji w kwocie powy-

żej 15 tysięcy euro.

Przez autentyczność obiektu rozumiemy właściwe podanie autorstwa obiektu i prawidłowe jego dato-

wanie. DeSA Unicum udziela gwarancji autentyczności obiektów zaprezentowanych w tym katalogu na

okres 5 lat od daty sprzedaży przez DeSA Unicum, z poniższymi zastrzeżeniami:

1) Desa UnICUM udziela gwarancji autentyczności obiektu jedynie bezpośredniemu nabywcy obiektu

(konsumetowi). powyższa gwarancja nie obejmuje:

a) kolejnych właścicieli obiektu, włączając w to osoby, które nabyły od bezpośredniego nabywcy obiekt

odpłatnie, w drodze darowizny lub dziedziczenia;

b) obiektu, co do którego trwa spór o autorstwo;

c) obiektu, którego autorstwo jest jedynie domniemane, co w katalogu i na certyfikacie oznaczone jest

następującymi zapisami: brak dat życia po imieniu i nazwisku artysty, nazwisko artysty poprzedzone

jedynie inicjałem imienia, znak zapytania w nawiasie lub bez nawiasu („?” lub „(?)”) po nazwisku artysty

przed lub po imieniu i nazwisku artysty określenia: „przypisywany/e/a”, „Attributed” lub skrót „Attrib.”;

d) obiektu powstałego w bliżej lub szerzej rozumianym kręgu oddziaływania stylu danego artysty, co

w katalogu i na certyfikacie oznaczone jest użyciem przed lub po imieniu i nazwisku artysty jednego

z następujących określeń: „krąg”, „szkoła” bądź „naśladowca”;

e) obiektu, którego określenie autorstwa było zgodne z ogólnie przyjętą opinią specjalistów, uczonych

i innych ekspertów;

f) obiektu, w przypadku którego podana w katalogu roczna data powstania, różni się od faktycznej

o mniej niż 15 lat;

g) obiektu, w przypadku którego w datowaniu pojawiło się prawidłowe określenie stulecia, natomiast

nieprawidłowe określenie części tego stulecia (połowy lub ćwierci);

h) obiektów z XX w., XIX w. i starszych, w przypadku których faktycznie stwierdzone datowanie różni

się w stosunku do podanego w katalogu „na korzyść” obiektu, tj. obiekt okazał się starszy niż było to

podane w opisie;

i) obiektu, którego opis i datowanie zostały uznane za niedokładne przy użyciu metod naukowych,

lub testów, które nie były ogólnie przyjęte w czasie wydawania tego katalogu bądź w tamtym czasie były

uznawane za nadmiernie kosztowne lub niewykonalne albo według wszelkiego prawdopodobieństwa

mogłyby spowodować uszkodzenia lub utratę wartości obiektu.

Aukcja Biżuterii23 października 2014 r., godz. 19Wystawa obiektów: 13 – 23 października



Zegarek art déco, l. 20.–30. XX w.

Pierścionek z onyksem, art déco, l. 20.–30. XX w.

Pierścionek z diamentami, art déco, l. 30. XX w.

Aukcja Biżuterii23 października 2014 r., godz. 19Wystawa obiektów: 13 – 23 października



Zegarek art déco, l. 20.–30. XX w.

Pierścionek z onyksem, art déco, l. 20.–30. XX w.

Pierścionek z diamentami, art déco, l. 30. XX w.

AUKACJA BIZUTERII.indd 1 05.10.2014 17:43

Kalendarium Aukcji 2014

2110

Sztuka Współczesna obiekty przyjmujemy do 12 września

2310

Biżuteriaobiekty przyjmujemy do 19 września

1311

Komiks i Ilustracjaobiekty przyjmujemy do 11 października

1410

Młoda Sztukaobiekty przyjmujemy do 29 sierpnia

0910

Sztuka Dawnaobiekty przyjmujemy do 29 sierpnia

0611

nowa Sztukaobiekty przyjmujemy do 3 października

2810

Fotografiaobiekty przyjmujemy do 10 września

1112

0212

1812

1811

Artoutletobiekty przyjmujemy do 18 października

Sztuka Współczesnaobiekty przyjmujemy do 7 listopada

Sztuka Dawnaobiekty przyjmujemy do 31 październik

2711

Młoda Sztukaobiekty przyjmujemy do 24 października

1612

Biżuteriaobiekty przyjmujemy do 14 listopada

Biuro przyjęć obiektów DeSA Unicum ul. Marszałkowska 34-50, 00-554 Warszawatel. +48 22 584 95 30 email: [email protected]

Godziny otwarcia: poniedziałek - piątek 11-19, sobota 11-16

Wyceny biżuterii odbywają się w Galerii Bizuterii ul. nowy Świat 48, 00-363 Warszawatel. +48 22 826 44 66email: [email protected]

Wyceny: wtorek 11-15, czwartek 15 -19

2511

prace na papierzeobiekty przyjmujemy do 22 października

Młoda Sztukaobiekty przyjmujemy do 10 listopada

www.desa.pl | 62

Jak sprzedać obiekt na aukcji w DESIE Unicum?

Sprzedawanie obrazów za pośrednictwem DESY Unicum

jest proste. Wstępną wycenę otrzymasz bezpłatnie,

nawet nie wychodząc z domu.

Obiekty przyjmowane są w depozyt na dokument Pokwitowania Tymczasowego

Poczekaj na odpowiedź. Komisja wstępnie oceni obiekty na podstawie otrzymanych zdjęć.

Po uzgodnieniu warunków sprzedaży, przygotujemy Umowę Komisową. Zaprosimy Cię do podpisania w naszym biurze lub wyślemy do podpisu pocztą albo skan drogą e-mailową.

Nasz pracownik przedstawi Ci ocenę komisji

Nasz pracownik skontaktuje się z Tobą i poprosi o dostarczenie obiektu, który uznamy za interesujący

Poprosimy o dostarczenie obiektu osobiście lub pomożemy zorganizować transport

Wstępna wycena zostaniezweryfikowana

Jeśli posiadasz obraz lub inny przedmiot kolekcjonerski skontaktuj się z nami

…lub wysyłając zdjęcia i opisy tradycyjnym listem

…osobiście,przynosząc obiektdo Działu Przyjęć

…e-mailem, wysyłając zdjęcie (do 2 MB) i opisna adres: [email protected]

Nie wszystkie obiekty mogą być włączone do oferty aukcyjnej,

niektóre przeznaczamy do sprzedaży w naszych

galeriach. Obiekty galeryjne prezentowane są również

na naszej stronie internetowej.

DESA Unicum. Innowacyjny lider rynku sztuki w Polsce | 65

Dlaczego warto sprzedać w DESIE Unicum?

WYSTAWA: Przed aukcją obiekty prezentowane są przez minimum 10 dni w galerii w centrum Warszawy. Skuteczny zespół sprzedażowy pracuje wówczas bezpośrednio z naszymi klientami.

GOTÓWKA: Odbiór gotówki należy ustalić z kasjerką telefonicznie pod nr 22 584 95 23.

AUKCJA: Twój przedmiot wystawiony zostanie na aukcję, która odbędzie się w naszej siedzibie. Klienci licytować mogą na żywo, za pośrednictwem internetu oraz przy pomocy naszych pracowników przez telefony i zlecenia stałe.

OPRACOWANIE: Obiekt zostanie profesjonalnie zbadany, sfotografowany i opisany do katalogu aukcyjnego.

KATALOG: Trafia do kilku tysięcy naszych klientów w Polsce i za granicą, umieszczany jest na naszej stronie www.desa.pl i w serwisach specjalizujących się w informowaniu o aukcjach w Polsce i na świecie (Artinfo.pl, Artprice.com, Liveauctioneers.com, Askart.com) oraz dostępny jest w salonach Empik.

PRZELEW: Najlepiej podać numer konta bankowego na umowie komisowej podczas jej podpisywania.

PŁATNOŚCI: Zazwyczaj wypłata następuje po 3 tygodniach od aukcji.

Zlecenie licytacji z limitem lub licytacja telefoniczna to proste sposoby wzięcia udziału w aukcji, które nie skutkuje żadnymi dodatkowymi kosztami dla Nabywcy.

Zlecenie licytacji z limitem Zlecenie telefoniczne

Zlecenie musi być dostarczone (osobiście, pocztą, faksem lub e-mailem) do siedziby Domu Aukcyjnego nie później niż 24 godziny przed rozpoczęciem licytacji.

Prosimy czytelnie wypełnić formularz, by uniknąć ewentualnych pomyłek

ZLECENIE LICYTACJI

Aukcja Sztuki Współczesnej • 335ASW032 • 21 października 2014 r.

Ja niżej podpisany/-a oświadczam, że:1) zapoznałem/-am się i akceptuję WARUNKI SPRZEDAŻY AUKCYJNEJ I WARUNKI AUTENTYCZNOŚCI Domu Aukcyjnego DESA Unicum opublikowane w katalogu aukcyjnym2) zobowiązuję się do zrealizowania zawartych transakcji zgodnie z niniejszymi WARUNKAMI, w szczególności do zapłacenia wylicytowanej kwoty powiększonej o opłatę aukcyjną w terminie 10 dni od daty aukcji3) wszelkie dane zawarte w niniejszym formularzu są prawdziwe i zgodne z moją najlepszą wiedzą. W przypadku zatajenia lub podania nieprawdziwych danych DESA Unicum nie ponosi odpowiedzialności4) wyrażam zgodę na przetwarzanie moich danych osobowych w celach koniecznych do realizacji niniejszego zlecenia, zgodnie z ustawą z 29.08.1997 r. o ochronie danych osobowych, przez Desa Unicum oraz podmioty powiązane z Desa Unicum w rozumieniu Kodeksu spółek handlowych5) wyrażam zgodę nie wyrażam zgody na przetwarzanie moich danych osobowych w celach marketingowych oraz na przesyłanie katalogów wydawanych przez DESA Unicum a także przesyłanie drogą elektroniczną informacji handlowych, zgodnie z ustawą z 29.08.1997 r. o ochronie danych osobowych, przez DESA Unicum oraz podmioty powiązane z DESA Unicum w rozumieniu Kodeksu spółek handlowych6) zostałem poinformowany, że administratorem moich danych osobowych jest DESA Unicum Sp. z o.o. oraz że przysługuje mi prawo wglądu do treści swoich danych oraz prawo do ich poprawienia7) dane osobowe podane w niniejszym formularzu nie będą nikomu udostępniane, z wyjątkiem wypadków obowiązkowego udzielania informacji określonych w przepisach ustaw.

Przed przyjęciem zlecenia licytacji, pracownik Domu Aukcyjnego ma prawo prosić o podanie pełnych danych osobowych oraz o dokument potwierdzający tożsamość osoby rejestrowanej (dowód osobisty, paszport, prawo jazdy; w przypadku zleceń przesyłanych emailem, pocztą lub faksem: w formie kserokopii lub skanu tego dokumentu).

Imię Nazwisko

Dowód osobisty seria i numer NIP (dla firm)

Adres: Ulica Nr domu Nr mieszkania

Miasto Kod pocztowy

Adres e-mail

Telefon / FAX

Nr kat. Autor, tytułMaksymalna oferowana kwota

(bez opłaty aukcyjnej) lub licytacja telefoniczna

Należność za zakupiony obiekt

Wpłacę na konto bankowe Bank PKO BP SA

88 1020 1042 0000 8102 0271 6405

Wpłacę w kasie firmy (pn.-pt. w godz. 11–19)

FakturaProszę o przekazanie informacji o zawartych transakcjach:

telefonicznie faksem

listownie e-mailem

Proszę o wystawienie faktury VAT bez podpisu odbiorcy

data i podpis klienta składającego zlecenie data i podpis pracownika DESA Unicum

DESA UNICUM Sp. z o.o. Dom Aukcyjny, ul. Marszałkowska 34-50, 00-554 Warszawa , tel. 22 584 95 25, fax 22 584 95 26 e-mail: [email protected], NIP: 525-00-04-496, REGON: 012669260 Spółka zarejestrowana w Sądzie Rejonowym dla m. st. Warszawy XII Wydział Gospodarczy KRS 0000090241, o kapitale zakładowym: 7 728 100 zł.

Zlecenie licytacji z limitemPodanie przez Klienta limitu licytacji jest informacja ściśle poufna. Dom Aukcyjny będzie reprezentował w licytacji Nabywcę do podanej kwoty, gwarantując jednocześnie nabycie obiektu za najniższą możliwą kwotę. Dom Aukcyjny nie przyjmuje zleceń bez górnego limitu. W przypadku zaistnienia kilku zleceń w tej samej wysokości, Dom Aukcyjny będzie reprezentował Klienta, którego zlecenie zostało złożone najwcześniej. Zgadzam się na jedno postąpienie w górę w przypadku wystąpienia innego zlecenia o tej samej wysokości:

Tak Nie

Zlecenie telefoniczne W przypadku zlecenia licytacji telefonicznej prosimy o podanie numeru telefonu aktualnego w czasie aukcji. Pracownicy Domu Aukcyjnego połączą się z Państwem chwilę przed rozpoczęciem licytacji wybranych obiektów. Dom Aukcyjny nie ponosi odpowiedzialności za nieumożliwienie wzięcia działu w przypadku problemów z uzyskaniem połączenia z podanym numerem.

Numer telefonu do licytacji

tel. 22 584 95 32, fax 22 584 95 26

e-mail: [email protected]

Dom Aukcyjny Desa Unicumul. Marszałkowska 34-50, Warszawatel. 22 584 95 34, www.desa.pl

Aukcja Nowej Sztuki6 listopada 2014 r., godz. 19Wystawa obiektów: 16 października – 6 listopadaSalon Wystawowy MARCHAND, Pl. Konstytucji 2, Warszawa

Wilhelm Sasnal, Bez tytułu, 2001 r.

Rafał Olbiński Krajobrazy energii 2014Bez energii nie ma życia, a wszystko co żyje - jak słusznie zauważył Arthur Schopenhauer - walczy z grawitacją. W cyklu obrazów “Krajobrazy energii”, poprzez poetyckie metafory starałem się pokazać magię i piękno naszego zmagania z materią i prawami fi zyki.

OGŁOSZENIE.indd 1 13-12-04 15:20

335ASW

032

AUKCJA SZTUKI WSPÓŁCZESnEJWARSZAWA 21 pAŹDZIeRnIKA 2014

DeSA

Un

ICU

MA

UKC

JA SZ

TU

KI WSpó

łCZ

eSneJ W

AR

SZA

WA

21 pAŹ

DZ

IeRn

IKA

2014

Cen

a 29

zł (

z 5%

VAT

)

DOM AUKCYJNY DESA UNICUM ul. Marszałkowska 34-50, 00-554 Warszawa

WWW.DESA.PL

AUKCJA SZTUKI WSPÓŁCZESnEJ...2014/10/21 · AUKCJA SZTUKI WSpółCZeSneJ 21 pAŹDZIeRnIKA 2014...

Documents

Transcript of AUKCJA SZTUKI WSPÓŁCZESnEJ...2014/10/21 · AUKCJA SZTUKI WSpółCZeSneJ 21 pAŹDZIeRnIKA 2014...