Asiyanotik konjenital kalp hastaliklar dr. fatih ayik
Transcript of Asiyanotik konjenital kalp hastaliklar dr. fatih ayik
![Page 1: Asiyanotik konjenital kalp hastaliklar dr. fatih ayik](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022012400/55a723a81a28abfb178b46f5/html5/thumbnails/1.jpg)
Asiyanotik
Konjenital
Kalp HastalıklarıDoç. Dr. Mehmet Fatih AYIK
Çocuk Kalp Damar Cerrahisi Bilimdalı
Kalp Damar Cerrahisi Anabilimdalı
![Page 2: Asiyanotik konjenital kalp hastaliklar dr. fatih ayik](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022012400/55a723a81a28abfb178b46f5/html5/thumbnails/2.jpg)
Asiyanotik Konjenital Kalp
Hastalıkları
Epidemiyoloji
Prevelans: % 0,5-0,8 (canlı doğumda)
%68’i asiyanotik
Etyoloji: İdyopatik, multifaktöriyel, genetik,
çevresel, maternal ???
Cinsiyet Dağılımı: ASD, VSD, PDA, PS
bayanlarda daha sık
Sol taraflı lezyonlar erkeklerde daha sık
![Page 3: Asiyanotik konjenital kalp hastaliklar dr. fatih ayik](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022012400/55a723a81a28abfb178b46f5/html5/thumbnails/3.jpg)
Asiyanotik Konjenital Kalp
Hastalıkları
Tekrarlama Riski ??
1 konjenital kalp hastalıklı çocuk sonrası
%2-4
2 konjenital kalp hastalıklı çocuk sonrası
%6-12
Konjenital kalp hastalıklı anne
%6-12
Konjenital kalp hastalıklı baba
%2-4
![Page 4: Asiyanotik konjenital kalp hastaliklar dr. fatih ayik](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022012400/55a723a81a28abfb178b46f5/html5/thumbnails/4.jpg)
Asiyanotik Konjenital Kalp
Hastalıkları
Şant ilişkili
Ventriküler septal
defekt (VSD)
Atriyal septal
defekt (ASD)
Patent duktus
arteriyozus
Darlık ilişkili
Pulmoner
stenoz(PS)
Aort Koarktasyonu
(AK)
Aort Stenozu (AS)
![Page 5: Asiyanotik konjenital kalp hastaliklar dr. fatih ayik](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022012400/55a723a81a28abfb178b46f5/html5/thumbnails/5.jpg)
PVR
SVR
PVR
SVR
İntrauterin
Doğum
sonrası
![Page 6: Asiyanotik konjenital kalp hastaliklar dr. fatih ayik](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022012400/55a723a81a28abfb178b46f5/html5/thumbnails/6.jpg)
Normal durumda
8 Wood U/m²>>>>2ay >>>>2 Wood U/m²
L-R şant varlığında
pulmoner arter yatağının gelişimi bozulur.
Pulmoner vasküler hastalıkla beraber
seyreden kalp lezyonlarında girişim, PA
basıncı sistemik arter basıncının yarısının
üstüne çıkmadan yapılmalıdır.
![Page 7: Asiyanotik konjenital kalp hastaliklar dr. fatih ayik](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022012400/55a723a81a28abfb178b46f5/html5/thumbnails/7.jpg)
Çanakkale TKDCD Okul 2014
Pulmoner vaskuler hastalık gelişimi
• Pulmoner kan akımının artmasına,
• Pulmoner venöz basıncın yükselmesine,
• Polisitemiye,
• Sistemik hipoksiye ve asidoza,
• Bronşiyal sirkülasyonun durumuna
Pulmoner damar endotelinin zedelenmesi
ekstrasellüler matriks yapısı değişimi
hipertrofi gelişir,
düz kas hücreleri proliferasyonu
konnektif doku protein sentezi artar.
![Page 8: Asiyanotik konjenital kalp hastaliklar dr. fatih ayik](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022012400/55a723a81a28abfb178b46f5/html5/thumbnails/8.jpg)
Ventriküler Septal Defekt
En sık rastlanan
konjenital kalp
hastalığı
En sık
perimembranöz
(75) ve
muskuler
![Page 9: Asiyanotik konjenital kalp hastaliklar dr. fatih ayik](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022012400/55a723a81a28abfb178b46f5/html5/thumbnails/9.jpg)
Ventriküler Septal Defekt
Klinik
Semptomlar sol-sağ
şantın derecesiyle
ilgilidir
VSD büyüklüğü
PVR değeri
Qp/Qs
Konjestif kalp
yetmezliği
Takipne
Dispne
Beslenme güçlüğü
Kilo almada gerilik
Taşıkardi
Terleme
![Page 10: Asiyanotik konjenital kalp hastaliklar dr. fatih ayik](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022012400/55a723a81a28abfb178b46f5/html5/thumbnails/10.jpg)
Ventriküler Septal Defekt
Ameliyat Zamanlaması
Qp/Qs 1,5 üzerinde
İlerleyen pulmoner hipertansiyon
Medikal tedaviye yanıtsız KKY
Aort kapak yetmezliği başlaması
Enfektif endokardit öyküsü
![Page 11: Asiyanotik konjenital kalp hastaliklar dr. fatih ayik](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022012400/55a723a81a28abfb178b46f5/html5/thumbnails/11.jpg)
Ventriküler Septal Defekt
Tedavi Seçenekleri
İzlem (spontan kapanma)
Cerrahi kapatma
Pulmoner Banding
Transkateterik kapatma
Hibrit (perventriküler kapatma)
![Page 12: Asiyanotik konjenital kalp hastaliklar dr. fatih ayik](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022012400/55a723a81a28abfb178b46f5/html5/thumbnails/12.jpg)
Ventriküler Septal Defekt
Pulmoner Banding Endikasyonları
Çok hasta infant(sepsis vb.)
Ek non kardiyak ciddi genetik malformasyon
Heparin KE
Çoklu muskuler VSD (isviçre peyniri septum)
![Page 13: Asiyanotik konjenital kalp hastaliklar dr. fatih ayik](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022012400/55a723a81a28abfb178b46f5/html5/thumbnails/13.jpg)
Ventriküler Septal Defekt Perimembranöz VSD
İleti sistemi VSD’nin
postero-inferior
bölgesindedir.
Cerrahi yaklaşım RA yoluyla
Anterosuperior bölümdeki triangle (aort annulusu –
triküspid annulusu –
parietoinfundibuler fold)
ulaşımı zor olan kısımdır ve
rezidüel defektler en sık buradan kaynaklanır.
Membranöz septum; triküspit
kapağın septal lifletinin altında
bulunan fibröz bir yapıdır.
![Page 14: Asiyanotik konjenital kalp hastaliklar dr. fatih ayik](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022012400/55a723a81a28abfb178b46f5/html5/thumbnails/14.jpg)
Ventriküler Septal Defekt
ve
İletim
Medial papiller (Lancisi) kas klavuz olabilir
![Page 15: Asiyanotik konjenital kalp hastaliklar dr. fatih ayik](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022012400/55a723a81a28abfb178b46f5/html5/thumbnails/15.jpg)
Atriyal Septal Defekt Sekundum tip (en sık)
Primum tip
Sinus Venozus tip
High venozum ASD
Low Venozum ASD
Koroner sinüs defekt
![Page 16: Asiyanotik konjenital kalp hastaliklar dr. fatih ayik](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022012400/55a723a81a28abfb178b46f5/html5/thumbnails/16.jpg)
Atriyal Septal Defekt
Sekundum Tip
Genellikle asemptomatiktir
Hayatın 3. dekatında semptomlar başlar
Çocukluk çağında rutin taramalarda tanı
konur
Qp/Qs 1,5 üzerindeyse ameliyat önerilir
Tanı zamanında veya 3-5 yaş ameliyat
zamanlaması için uygundur
![Page 17: Asiyanotik konjenital kalp hastaliklar dr. fatih ayik](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022012400/55a723a81a28abfb178b46f5/html5/thumbnails/17.jpg)
Atriyal Septal Defekt
Sekundum Tip
Kapatma Yöntemleri
Transkateterik
Cerrahi
![Page 18: Asiyanotik konjenital kalp hastaliklar dr. fatih ayik](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022012400/55a723a81a28abfb178b46f5/html5/thumbnails/18.jpg)
Atriyal Septal Defekt
Sekundum Tip
![Page 19: Asiyanotik konjenital kalp hastaliklar dr. fatih ayik](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022012400/55a723a81a28abfb178b46f5/html5/thumbnails/19.jpg)
Atriyal Septal Defekt
Sekundum Tip
![Page 20: Asiyanotik konjenital kalp hastaliklar dr. fatih ayik](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022012400/55a723a81a28abfb178b46f5/html5/thumbnails/20.jpg)
Atriyal Septal Defekt
Primum Tip
Genellikle parsiyel tip endokardiyal yastık
defektinin bir komponentidir
Mitral kleft eşlik eder
Down Sendromu (trizomi 21)
Daha erken dönemde 1-3 yaş civarında
ameliyat önerilir
![Page 21: Asiyanotik konjenital kalp hastaliklar dr. fatih ayik](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022012400/55a723a81a28abfb178b46f5/html5/thumbnails/21.jpg)
Atriyal Septal Defekt
Primum Tip
Tedavi seçeneği cerrahi kapatmadır
Mitral kleft onarımı
Sekoner olarak defektin onarımı
(PTFE yama veya otolog perikard)
![Page 22: Asiyanotik konjenital kalp hastaliklar dr. fatih ayik](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022012400/55a723a81a28abfb178b46f5/html5/thumbnails/22.jpg)
Atriyal Septal Defekt
Primum Tip
![Page 23: Asiyanotik konjenital kalp hastaliklar dr. fatih ayik](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022012400/55a723a81a28abfb178b46f5/html5/thumbnails/23.jpg)
Atriyal Septal Defekt
Primum Tip
![Page 24: Asiyanotik konjenital kalp hastaliklar dr. fatih ayik](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022012400/55a723a81a28abfb178b46f5/html5/thumbnails/24.jpg)
Atriyal Septal Defekt
Sinüs Venozus Tip
High Venozum Tip
Parsiyel Anormal
Pulmoner Venöz
Dönüş (en sık sağ
üst pulmoner ven)
Low Venozum Tip
Scimitar
Sendromu?
![Page 25: Asiyanotik konjenital kalp hastaliklar dr. fatih ayik](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022012400/55a723a81a28abfb178b46f5/html5/thumbnails/25.jpg)
Atriyal Septal Defekt
Sinüs Venozus Tip
High Venozum ASD + PAPVD
![Page 26: Asiyanotik konjenital kalp hastaliklar dr. fatih ayik](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022012400/55a723a81a28abfb178b46f5/html5/thumbnails/26.jpg)
Atriyal Septal Defekt
Sinüs Venozus Tip
High Venozum ASD + PAPVD
Cerrahi Teknik
İntaatriyal baffle re-routing
Transkaval çift veya tek yama
Warden Prosedürü
![Page 27: Asiyanotik konjenital kalp hastaliklar dr. fatih ayik](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022012400/55a723a81a28abfb178b46f5/html5/thumbnails/27.jpg)
Atriyal Septal Defekt
Sinüs Venozus Tip
High Venozum ASD + PAPVD
Transkaval Tek / Çift Yama
![Page 28: Asiyanotik konjenital kalp hastaliklar dr. fatih ayik](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022012400/55a723a81a28abfb178b46f5/html5/thumbnails/28.jpg)
Atriyal Septal Defekt
Sinüs Venozus Tip
High Venozum ASD + PAPVD
İntraatriyal baffle
re-reouting
![Page 29: Asiyanotik konjenital kalp hastaliklar dr. fatih ayik](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022012400/55a723a81a28abfb178b46f5/html5/thumbnails/29.jpg)
Atriyal Septal Defekt
Sinüs Venozus Tip
High Venozum ASD + PAPVD
Warden Prosedürü
![Page 30: Asiyanotik konjenital kalp hastaliklar dr. fatih ayik](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022012400/55a723a81a28abfb178b46f5/html5/thumbnails/30.jpg)
Endokardiyal Yastık Defekti
Embriyonik hayatta
endokardiyal
yastıkçıkların
gelişim
kusurlarından
kaynaklanır
![Page 31: Asiyanotik konjenital kalp hastaliklar dr. fatih ayik](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022012400/55a723a81a28abfb178b46f5/html5/thumbnails/31.jpg)
Endokardiyal Yastık Defekti
Parsiyel – Komplet Form
![Page 32: Asiyanotik konjenital kalp hastaliklar dr. fatih ayik](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022012400/55a723a81a28abfb178b46f5/html5/thumbnails/32.jpg)
Endokardiyal Yastık Defekti
Rastelli Sınıflaması
Tip A : Overriding veya stradling yok (en
sık)
Tip B: Stradling + (en nadir)
Tip C : Overriding + (ek anomali sık(TOF,
unbalanced ventriküller))
Kordal bağlantılar ve süperiyor bridging
lifletin morfolojisine göre karar verilir
![Page 33: Asiyanotik konjenital kalp hastaliklar dr. fatih ayik](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022012400/55a723a81a28abfb178b46f5/html5/thumbnails/33.jpg)
• Rastelli A, (% 50-70). Septal krest üstündeki superior ortak
liflet; sağ ve sol kısmından çıkan kordaların septumun uygun
kısmına yapışmasıyla ikiye ayrılır. VSD genellikle küçüktür.
![Page 34: Asiyanotik konjenital kalp hastaliklar dr. fatih ayik](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022012400/55a723a81a28abfb178b46f5/html5/thumbnails/34.jpg)
• Rastelli B, (%3) Nadirdir. Hemen daima ventriküller
dengesizdir. Straddling kordalar çoğunlukla RV dominansı
vardır ve mitral kapak komponentinden RV’e doğru uzanır.
![Page 35: Asiyanotik konjenital kalp hastaliklar dr. fatih ayik](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022012400/55a723a81a28abfb178b46f5/html5/thumbnails/35.jpg)
• Rastelli C, (%25-30). Superior ortak liflet bölünmemiştir ve
orta kısmıyla septum arasında bağlantı yoktur. İnterventriküler
septuma kordal tutunumu olmadığı için serbestçe salınır.
![Page 36: Asiyanotik konjenital kalp hastaliklar dr. fatih ayik](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022012400/55a723a81a28abfb178b46f5/html5/thumbnails/36.jpg)
Endokardiyal Yastık Defekti
Ameliyat Zamanlaması
3-6 ay arası
Kalp yetmezliği derecesi ??
Kapak yetmezlikleri dereceleri ??
Pulmoner Hipertansiyon ??
Ek kardiyak anomali ??
Ek kardiyak dışı anomaliler ??
PHT
1 yaşında %30
3-5 yaşında %90
![Page 37: Asiyanotik konjenital kalp hastaliklar dr. fatih ayik](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022012400/55a723a81a28abfb178b46f5/html5/thumbnails/37.jpg)
Endokardiyal Yastık Defekti
Ameliyat Teknikleri
Tek Yama Tekniği
Mod Tek Yama Tekniği
Çift Yama Tekniği
![Page 38: Asiyanotik konjenital kalp hastaliklar dr. fatih ayik](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022012400/55a723a81a28abfb178b46f5/html5/thumbnails/38.jpg)
Endokardiyal Yastık Defekti
Ameliyat Teknikleri
Tek Yama Mod Tek Yama
![Page 39: Asiyanotik konjenital kalp hastaliklar dr. fatih ayik](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022012400/55a723a81a28abfb178b46f5/html5/thumbnails/39.jpg)
Endokardiyal Yastık Defekti
Ameliyat Teknikleri
Çift Yama
![Page 40: Asiyanotik konjenital kalp hastaliklar dr. fatih ayik](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022012400/55a723a81a28abfb178b46f5/html5/thumbnails/40.jpg)
Patent Duktus Arteriyozus
Fetal sirkülasyonda
önemli !!!
Pulmoner arter ile
aorta arasında
bulunur
Akciğerlerden
kanın uzaklaşmasını
sağlar
![Page 41: Asiyanotik konjenital kalp hastaliklar dr. fatih ayik](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022012400/55a723a81a28abfb178b46f5/html5/thumbnails/41.jpg)
Patent Duktus Arteriyozus
Küçük Defekt
Asemptomatik
klinik
Büyük Defekt
Geniş nabız basıncı
Devamlı üfürüm
KKY
NEC
Pulmoner
Hipertansiyon
Eisenmenger !!!
![Page 42: Asiyanotik konjenital kalp hastaliklar dr. fatih ayik](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022012400/55a723a81a28abfb178b46f5/html5/thumbnails/42.jpg)
Patent Duktus Arteriyozus
TEDAVİ
Sıvı kısıtlaması
Diüretikler
Prostoglandin inhibitörleri (indometazin)
Cerrahi Kapatma
Transkateter oklüzyon (coil veya device)
< 8 mm duktuslarda başarısı %85
![Page 43: Asiyanotik konjenital kalp hastaliklar dr. fatih ayik](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022012400/55a723a81a28abfb178b46f5/html5/thumbnails/43.jpg)
Patent Duktus Arteriyozus
Cerrahi Tedavi
Basit Klipleme
Çift Ligasyon
Divizyon
Pulmoner Arteriyotomi
(KPBP altında Yama ile Kapatma)
Komplikasyonlar
• rekürren laringeal sinir hasarı
• frenik sinir hasarı
• şilotoraks
• kanama
![Page 44: Asiyanotik konjenital kalp hastaliklar dr. fatih ayik](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022012400/55a723a81a28abfb178b46f5/html5/thumbnails/44.jpg)
Patent Duktus Arteriyozus
Cerrahi Tedavi
![Page 45: Asiyanotik konjenital kalp hastaliklar dr. fatih ayik](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022012400/55a723a81a28abfb178b46f5/html5/thumbnails/45.jpg)
Patent Duktus Arteriyozus
Cerrahi Tedavi
Median Sternotomi
KPBP
Pulmoner
Arteriyotomi
Yama ile kapatma
![Page 46: Asiyanotik konjenital kalp hastaliklar dr. fatih ayik](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022012400/55a723a81a28abfb178b46f5/html5/thumbnails/46.jpg)
Aort Koarktasyonu
Aortanın darlığı anlamına gelir
Klasik olarak ikiye ayrılır
İnfantil Form (preduktal)
Adult Form (postduktal)
Biküspid aortik kapak birlikteliği sık görülür
![Page 47: Asiyanotik konjenital kalp hastaliklar dr. fatih ayik](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022012400/55a723a81a28abfb178b46f5/html5/thumbnails/47.jpg)
Aort Koarktasyonu
İnfantil Form Erişkin Form
![Page 48: Asiyanotik konjenital kalp hastaliklar dr. fatih ayik](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022012400/55a723a81a28abfb178b46f5/html5/thumbnails/48.jpg)
Aort Koarktasyonu
İnfantil Form
Darlık sol subklaviyan
arter ile duktus
arasındadır
PDA genellikle açıktır
Distal perfüzyon PDA
yoluyla sağ ventrikül
tarafından sağlanır
Erişkin Form
Darlık ligamentum
arteriyozum hizasında
veya hemen altındadır
PDA kapanmıştır
Distal perfüzyonu
yaygın kollateral
dolaşım sağlar
![Page 49: Asiyanotik konjenital kalp hastaliklar dr. fatih ayik](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022012400/55a723a81a28abfb178b46f5/html5/thumbnails/49.jpg)
Aort Koarktasyonu
İnfantil Form
Hayatın erken döneminde tanı alır
PDA kapanması dolaşım kollapsınaneden olur
KKY bulguları klinik tabloya hakimdir
Femoral nabız zayıflığı FM de şüphelendirir
Erişkin Form Hayatın erken
dönemlerinde asemptomatik
Üst ekstremitelerdehipertansiyon, zayıf distal nabızlar FM de şüphelendirir
Alt ekstremitekladikasyosu
İTA ve interkostal arter genişlemesine bağlı ‘kostal çentiklenme’
![Page 50: Asiyanotik konjenital kalp hastaliklar dr. fatih ayik](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022012400/55a723a81a28abfb178b46f5/html5/thumbnails/50.jpg)
Aort Koarktasyonu
Medikal Tedavi
PGE1 infüzyonu
Dopamin
Mekanik
ventilasyon
Destek tedavisi
Girişimsel Tedaviler
Transkateter balon
aortoplasti /stent
Cerrahi
![Page 51: Asiyanotik konjenital kalp hastaliklar dr. fatih ayik](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022012400/55a723a81a28abfb178b46f5/html5/thumbnails/51.jpg)
Aort Koarktasyonu
Cerrahi Tedavi
Rezeksiyon, uç uca
anastamoz
Extended
rezeksiyon, uç uca
anastamoz
Aortopatchplasti
Rezeksiyon, tüp
greft interpozisyonu
Subklaviyan
patchplasti
Reverse
subklaviyan
patchplasti
Tüp greft
ekstraanatomik
bypass
![Page 52: Asiyanotik konjenital kalp hastaliklar dr. fatih ayik](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022012400/55a723a81a28abfb178b46f5/html5/thumbnails/52.jpg)
Aort Koarktasyonu
Ekstended Rezeksiyon, Uç-uca
Anastamoz
Hasta Pozisyonu Diseksiyon
![Page 53: Asiyanotik konjenital kalp hastaliklar dr. fatih ayik](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022012400/55a723a81a28abfb178b46f5/html5/thumbnails/53.jpg)
Aort Koarktasyonu
Ekstended Rezeksiyon, Uç-uca
Anastamoz
Rezeksiyon Onarım Sonrası
![Page 54: Asiyanotik konjenital kalp hastaliklar dr. fatih ayik](https://reader030.fdocuments.net/reader030/viewer/2022012400/55a723a81a28abfb178b46f5/html5/thumbnails/54.jpg)
Ballon anjiyoplasti• GD kritik, cerrahiye verilemeyen YD
• Re-koarktasyonlarda
Komplikasyonlar
şilotoraks,
parapleji (< %1)
frenik/rekürren laringeal sinir hasarı
Post-koarktasyon sendromu (ileus, abdominal ağrı, mezenterik
vaskülit ve visseral enfarktüs)
Postoperatif kan basıncı kontrolü önemli