ARI VE CİHAZLARI - egitim.club§ları... · R •Acil Servislerde Kullanılan Sarf Malzemeleri ve...

15
İÇİNDEKİLER • Acil Servislerde Kullanılan Sarf Malzemeleri ve Aletler • Genel Kurallar ve Özellikler Acil Servis Kısımlarına Göre Gerekli Donatım ve Cihazlar • Genel Muayene Alanları Resusitasyon Odası • Ortepedi, Göz, Kulak Burun Boğaz, Kadın Doğum, Diğer Özel Muayene ve Girişim Odaları İçin Gerekli Malzemeler Acil Servis Bekleme Odaları İçin Gerekli Malzemeler • Acil Servisin Bütünü İçin Gerekli Malzemeler HEDEFLER •Bu üniteyi çalıştıktan sonra; • Acil servis donatı ve cihazları için genel kuralları ve koşulları öğrenebilecek, • İdeal bir acil servis ortamında gerekli olan optimal donatım ve cihaz ihtiyacını belirleyebilecek , •Bir acil serviste olması gereken minimal donatım ve cihaz ihtiyacıyla ilgili çıkartım yapabileceksiniz. ACİL SERVİS DONATIMLARI VE CİHAZLARI ACİL SERVİS ARAÇLARI EĞİTİMİ Prof. Dr. Zeynep ÇAKIR ÜNİTE 2

Transcript of ARI VE CİHAZLARI - egitim.club§ları... · R •Acil Servislerde Kullanılan Sarf Malzemeleri ve...

Page 1: ARI VE CİHAZLARI - egitim.club§ları... · R •Acil Servislerde Kullanılan Sarf Malzemeleri ve Aletler •Genel Kurallar ve Özellikler •Acil Servis Kısımlarına Göre Gerekli

İÇİN

DEK

İLER

• Acil Servislerde Kullanılan Sarf Malzemeleri ve Aletler

• Genel Kurallar ve Özellikler

• Acil Servis Kısımlarına Göre Gerekli Donatım ve Cihazlar

• Genel Muayene Alanları

• Resusitasyon Odası

• Ortepedi, Göz, Kulak Burun Boğaz, Kadın Doğum, Diğer Özel Muayene ve Girişim Odaları İçin Gerekli Malzemeler

• Acil Servis Bekleme Odaları İçin Gerekli Malzemeler

• Acil Servisin Bütünü İçin Gerekli Malzemeler

HED

EFLE

R

•Bu üniteyi çalıştıktan sonra;

•Acil servis donatı ve cihazları için genel kuralları ve koşulları öğrenebilecek,

• İdeal bir acil servis ortamında gerekli olan optimal donatım ve cihaz ihtiyacını belirleyebilecek ,

•Bir acil serviste olması gereken minimal donatım ve cihaz ihtiyacıyla ilgili çıkartım yapabileceksiniz.

ACİL SERVİS DONATIMLARI VE CİHAZLARI

ACİL SERVİS ARAÇLARI EĞİTİMİ

Prof. Dr. Zeynep ÇAKIR

ÜNİTE

2

Page 2: ARI VE CİHAZLARI - egitim.club§ları... · R •Acil Servislerde Kullanılan Sarf Malzemeleri ve Aletler •Genel Kurallar ve Özellikler •Acil Servis Kısımlarına Göre Gerekli

Acil Servis Donatımları ve Cihazları

Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 2

GİRİŞ

Acil servisler, hastanelerin kolay ulaşılabilen, ambulansların yanaşması ve

hasta indirmesi için uygun bir alanı bulunan, acil tıbbi yardıma ihtiyaç duyan tüm

hastalara bu hizmeti veren birimlerdir. Acil servislerde çoğunlukla kalp krizi, beyin

kanaması, yanık ve yaralanmalar gibi hemen tıbbi bakım gerektiren rahatsızlıklara

başlangıç müdahaleleri yapılırken; yine ani gelişen bilinç değişikliği, ağrı, bulantı,

kusma, baş dönmesi vb. belirtilerle ilgilenilerek bu hastalara tanı ve tedavi hizmeti

sağlanır. Aynı zamanda acil klinikleri, hastanenin tamamının sağladığı hizmetlerin

önemli bir kısmını akşam ve gece saatlerinde, hafta sonlarında, bayram tatili ve

diğer tatil günlerinde 24 saat boyunca tek başına sunmaktadır. Acil servisler

hastanelerin aynalarıdır. Hastanelerde gerçekleşen tüm hasta karşılama, tanılama,

yatış, operasyon, yoğun bakım, taburculuk kısacası tüm tanı ve tedavi süreçleri acil

servislerde bulunmaktadır. Ayrıca acil servisler 24 saat boyunca çalışmaları

nedeniyle kesintisiz olarak hastaneye başvuran tüm hastalara gereken tüm tıbbi

ve sosyal hizmetleri verebilecek düzeyde yapılanmış olmalıdır.

Acil servisler hem tepeden tırnağa tüm insan organizmasını ilgilendiren

sorunlarla ilgilenmeleri hem de bu sorunlara acil çözümler bulmak zorunda

olmaları nedenleriyle de hastanelerin en özel ve önemli kısımlarındandır. Gerek

fiziksel koşullar gerekse araç, gereç ve ekipman yönünden de hastanelerin diğer

bölümlerine göre daha özel ve önemlidir.

ACİL SERVİSLERDE KULLANILAN SARF MALZEMELERİ VE ALETLER

Tıbbi uygulamalarda kullanılacak malzemelerin kaliteli ve hijyenik olması

önem arz eder. Tıbbın birçok sahasında kullanılan malzemenin bozuk çıkması

durumunda yenisi ile değiştirecek şans ve zaman bulunur. Ancak acil sağlık

hizmetlerindeki uygulamalarda sağlık çalışanının kullandığı malzemenin bozuk

olması durumunda değiştirmek için zaman kaybetmesi sorunlara yol açabilir. Bu

sebeple acil sağlık hizmetlerinde kullanılacak malzemelerin kaliteli olması, sürekli

hazır bulundurulması önemlidir.

Genel Kurallar ve Özellikler:

Acil servislerde karşılaşılabilecek her türden hastanın ihtiyaçlarına yönelik,

acil ve ivedi durumlarda hemen kullanıma uygun, kullanımı zorlaştıracak

ya da ertelenmesine sebep olabilecek handikapları olmayan yüksek kaliteli

malzeme seçilmelidir.

Günden güne değişen ihtiyaçlar, ilerleyen ve gelişen teknoloji

çerçevesinde acil servis sarf malzemesi ve araç gereç ihtiyacı kontrol

edilmeli ve güncellenmelidir.

Söz konusu donatı ve cihazlar acil servis içerisinde veya ihtiyaç halinde

hemen temin edilebilecek başka bir alanda mevcut durumda olmalıdır.

Acil Servis, gerek fiziksel

koşullar gerekse araç,

gereç ve ekipman

yönünden hastanelerin

diğer bölümlerine göre

özellik arz ederler.

Page 3: ARI VE CİHAZLARI - egitim.club§ları... · R •Acil Servislerde Kullanılan Sarf Malzemeleri ve Aletler •Genel Kurallar ve Özellikler •Acil Servis Kısımlarına Göre Gerekli

Acil Servis Donatımları ve Cihazları

Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 3

Acil bir durumda fazladan malzeme temin edilebilecek stok sayısı acil

servis ya da hastane deposunda mevcut olmalıdır.

Gerek günlük rutin durumda gerekli olacak sarf malzemesi (flaster, sargı

bezi, enjektör vb.) gerekse bazı özel şartlarda gerekli olabilecek sarf

malzemeleri (rutin kullanılmayan ebatlarda intravenöz katater, çift lümenli

katater, üç lümenli katater, glikometre kitleri …vb.) tedavi arabalarında

yeterli miktarda olmalı ve/veya acil depolarında stokta bulundurulmalıdır.

Acil ve ivedi durumlar için gerekli olan tüm malzemelerin her ihtiyaç

duyulduğunda tam çalışır durumda olması gerekir. Bu nedenle söz konusu

gereçlerin düzenli olarak kontrolleri ve bakımları yapılmalı, eksiklikler

giderilmeli ve kayıtlar tutulmalıdır.

ACİL SERVİS KISIMLARINA GÖRE GEREKLİ DONATIM VE CİHAZLAR

Genel Muayene Alanları;

Alanın kullanım amacı, özellikleri ve fiziki koşullarına uygun muayene

masaları ve sedyeler bulunmalıdır. Örneğin genel durumu bozuk veya ağır

hastaların takip edildiği bölümdeki sedyeler yüksek manevra kabiliyetine

sahip, Trendelenburg, Fowler gibi muhtelif pozisyonların verilebildiği,

serum askılığı, taşınabilir oksijen tüpü için uygun bölmesi olan

sedyelerden seçilmelidir. Ayaktan ve daha hafif hastaların bakıldığı

bölümde standart muayene masaları ya da fonksiyonel olmayan sedyeler

de kullanılabilir.

Ortam uygun şekilde aydınlatılmış olup, hasta başı girişimler için yeter

sayıda ayaklı veya taşınabilir lamba olmasına özen gösterilmelidir.

Mümkünse hasta takibi yapılan tüm sedye ve yatakların başında mümkün

değilse kritik ve ağır hastaların takip edildiği yatak başlarında monitörler

bulunmalı, bu monitörler hastaların vital fonksiyonlarını, oksijen

satürasyonlarını, kalp ritimlerini, solunum periyotlarını takip edebilme

yetisinde olmalıdır.

Monitörlerle kan basıncı ölçülebilse ve yeter sayıda monitör olsa bile

ayrıca manuel kan basıncı ölçümü için tansiyon aletleri ve stetoskoplar

bulundurulmalıdır.

Oksijen tedavisi için gerekli yatak başı merkezi sistem oksijen donanımları,

taşınabilir oksijen tüpleri, nazal kanül, basit yüz maskesi, geri dönüşümsüz

oksijen maskesi, kısmi geri dönüşümlü oksijen maskesi, venturi maske gibi

oksijen tedavisi aparatları bulundurulması gereken malzemeler

arasındadır.

Merkezi sisteme bağlı aspirasyon mekanizması, taşınabilir aspiratörler,

çeşitli boylarda ve esneklikte (rijit, semirijit) aspirasyon kanülleri

aspirasyon ihtiyacı olan hastalarda kullanmak üzere bulundurulmalıdır.

Acil ve ivedi durumlar için gerekli olan tüm

malzemelerin her ihtiyaç duyulduğunda tam çalışır

durumda olmaları gerekir.

Page 4: ARI VE CİHAZLARI - egitim.club§ları... · R •Acil Servislerde Kullanılan Sarf Malzemeleri ve Aletler •Genel Kurallar ve Özellikler •Acil Servis Kısımlarına Göre Gerekli

Acil Servis Donatımları ve Cihazları

Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 4

Resim 2.1: Acil serviste genel muayene alanları ve resüsitasyon

odası için gerekli hasta başı apirayon cihazı ve aspirasyon kanülü

Her ebatda oral ve nazal airway (ağız ve burun uygulamalı hava yolu

kanülleri, Guedel tüpü) mutlaka olması gereken malzemeler arasındadır.

Otoskop ve oftalmoskoplar, duvara monte veya taşınabilir modelleriyle

mevcut olmalıdır.

İlgili kısımda çalışan personel sayısına göre yeter sayıda sandalye ve

tabure bulunmalıdır.

Tetkik isteme, ilaç çekme, hasta grafilerini izleme, konsültasyon istemi ve

cevaplanması gibi amaçlarla kullanmak üzere bilgisayarlar ve yazılımları

hemşire ve doktor desklerinde mevcut olmalıdır.

Negatoskop ve sarı ışık kaynakları, merkezi sistem ile hasta grafilerinin

incelenemediği durumlar için (böyle bir sistem mevcut olmayabilir veya

sistemde olmayan hasta grafilerini incelemek gerekli olabilir) gerekli olan

malzemelerdendir.

Hasta başı kan glukozu tayin(glukometre) cihazı tüm muayene alanlarında

bulunmalıdır.

Resim 2.2: Acil serviste genel muayene alanları ve resüsitasyon

odası için gerekli hasta başı glukometre cihazı

Soğuk zincir uygulaması gerektiren aşılar, oda ısısında özelliğini kaybeden

ilaçlar ve malzemeler için buzdolabı bulunmalıdır.

Page 5: ARI VE CİHAZLARI - egitim.club§ları... · R •Acil Servislerde Kullanılan Sarf Malzemeleri ve Aletler •Genel Kurallar ve Özellikler •Acil Servis Kısımlarına Göre Gerekli

Acil Servis Donatımları ve Cihazları

Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 5

Bulaşıcı hastalıklara karşı bariyer önlemler (önlük, eldiven, maske, gözlük

v.s) mutlaka bulunması gereken malzemelerdendir.

El temizliği için el dezenfektanı, lavabo, sabun, havlu gibi gereçler

olmalıdır.

Evsel ve tıbbi atıklar için ayrı ayrı çöp kovaları ve kesici aletleri atmak için

ayrı, delinmeyen kutular gereklidir.

RESUSİTASYON ODASI

Resusitasyon odası, kalbi duran ya da solunumu devam etmeyen hastalara

müdahalenin yapıldığı alanlardır. Bu odada bulunan malzemelerin kaliteli olması

önemlidir. Ayrıca periyodik olarak, mesela nöbet devir teslimlerinde cihazların tam

ve çalışır durumda olduğu test edilmelidir. Eğer düzgün çalışmayan bir cihaz tespit

edilirse hemen o anda sorunun çözülmesi gerekir. Ayrıca eğer mümkünse hayati

öneme haiz malzemelerin yedeği de odada el altında bulundurulabilir.

Genel muayene odaları için gerekli araç, gereç ve malzemeler resüsitasyon

odası için de geçerlidir.

Taşınabilir veya duvara monte radyografi cihazları bulundurulmalıdır.

Negataskop ve sarı ışık kaynağı olmalıdır.

İleri hava yolu sağlamak için gerekli malzemeler resüsitasyon odasının

olmazsa olmazıdır ve her zaman tam set olarak kolay ulaşılabilir bir alanda

bulundurulmalıdır. Bu sette bulunması gereken malzemeler;

Her ebatta oral ve nazal airway (ağız ve burun uygulamalı hava yolu

kanülleri, Guedel tüpü),

Merkezi sisteme bağlı, duvar montajlı aspirasyon sistemi ve

aspirasyon için gerekli kataterler,

Taşınabilir aspiratörler,

Laringoskop seti/setleri: Laringoskop sapları ile düz ve eğri

laringoskop kaşıklarından her yaş için uygun boyutlar (çalışır

durumda olduğu düzenli kontrol edilmelidir.),

Fiberoptik laringoskop (eğer mümkünse),

Her ölçüde endotrakeal tüp,

Yenidoğan, çocuk ve yetişkin ölçülerinde balon-valf-maskeler,

Krikotirotomi ve trakeostomi (cerrahi havayolu) malzemeleri,

End-Tidal CO2 ölçüm cihazı ya da monitörlerde bu fonksiyonun

bulunması.

Solunum sistemi ile ilgili resüsitasyon odasında bulunması gereken

malzemeler;

Kanın oksijenlenmesini ölçen cihazlar (pulse oksimetre) monitörlere

dâhil ve ya ayrıca olabilir,

Solunum hızını ölçme cihazları (peak flow metre),

Su altı (kapalı) göğüs drenajı için malzemeler,

Göğüs tüpü takılması için gerekli araçlar,

Acil torakotomi (göğüs kafesinin acil şartlarda cerrahi olarak

açılması için gerekli malzemeler,

Resüsitasyon odasında bulunan malzemelerin

kaliteli olması önemlidir. Ayrıca periyodik olarak

cihazların tam ve çalışır durumda olduğu test

edilmelidir.

Resüsitasyon

odasında, End-Tidal CO2 ölçüm cihazı

bulunmalıdır.

Page 6: ARI VE CİHAZLARI - egitim.club§ları... · R •Acil Servislerde Kullanılan Sarf Malzemeleri ve Aletler •Genel Kurallar ve Özellikler •Acil Servis Kısımlarına Göre Gerekli

Acil Servis Donatımları ve Cihazları

Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 6

Yapay solunum cihazları (ventilatörler).

Dolaşımın resüsitasyonu için gerekli malzemeler;

Yeterli sayıda monitör,

EKG cihazı (12 derivasyonlu),

Resim 2.3: Acil servisde genel muayene alanları ve resüsitasyon odası

için gerekli 12 derivasyonlu EKG cihazı

Çocukluk çağı için uygun kaşıkları ve harici pedleride olan

defibrilatörler,

Geçici harici kalp pilleri (eksternal pace maker),

Toplardamar içi kalp pilleri (transvenöz pacemaker),

Kalp masajı için ihtiyaç duyulabilecek sırt tahtası,

Kemik içi (inter osseoz) sıvı nakli için gerekli cihaz, iğneler ve setler,

Merkezi toplardamar (CV) kataterleri ve katater yerleştirmek için

lazım olan malzemeler,

Merkezi toplardamar basıncını (santral venöz basınç=SVB) ölçmek

için gerekli monitör aparatıdır.

Travmatik acil durumlarda ve diğer bazı acil durumlarda gerçekleştirilecek

resüsitasyon için gerekli malzemeler;

Travma tahtaları,

Hem çocukluk yaş gurubu hem de erişkin yaş gurubu için farklı

ölçülerde boyunluklar (servikal kollar),

Tanı için periton içi yıkama (periton lavajı) seti,

Mide yıkama (gastrik lavaj) malzemeleri,

İdrar sondası ve torbaları (tüm boylarda),

Hem çocukluk çağı hem de yetişkinler için uygun lomber ponksiyon

setleri,

Acil jinekolojik durumlar ve acil doğum için gerekli malzemeler,

(değişik boylarda spekulumlar, vakum cihazı vs.),

Yenidoğan resüsitasyonu ve hipotermik (vücut ısısının düşmesi)

durumlar için radyan ısıtıcılar,

Hipotermi termometreleri,

Hasta ısıtma ve soğutma için gerekli malzemeler (battaniye, harici

ped vs.),

Resüsitasyon odasında, travmatik acil durumlar için travma tahtaları ve

servikal boyunluklar bulundurulmalıdır.

Page 7: ARI VE CİHAZLARI - egitim.club§ları... · R •Acil Servislerde Kullanılan Sarf Malzemeleri ve Aletler •Genel Kurallar ve Özellikler •Acil Servis Kısımlarına Göre Gerekli

Acil Servis Donatımları ve Cihazları

Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 7

Damarsal renkli ultrason (vasküler dopler ultrasonografi),

Ototransfüzyon (kan nakil) cihazı,

Sütur (dikiş) için gerekli malzemeler (Her cins ve ölçüde sütur iğne

ve ipleri, düz makas, eğri makas, penset, bistüri ve sapı vs.),

Küçük cerrahi girişimler için gerekli malzemelerdir. (makas, cerrahi

makas, portegü, bistüri ve sapı, dişli ve düz penset vs.)

ORTEPEDİ, GÖZ, KULAK BURUN BOĞAZ, KADIN DOĞUM, DİĞER ÖZEL MUAYENE VE GİRİŞİM ODALARI

Acil servisler tüm insan organizmasını ilgilendiren sağlık sorunlarıyla uğraşan

hastane bölümleridir. Bu yüzden, acil servis hekimleri göz hastalıklarından kulak

burun boğaza, kadın doğumdan ortopediye birçok alanla ilgili hastayı muayene

etmek durumunda kalır. Ya da ilgili bölümdeki doktorlar için acilde hasta

muayenesi ve konsültasyon yapmak ihtiyacı oluşabilir. Eğer mümkünse bu

muayene kısımları ayrı odalar şeklinde olmalıdır. İlgili alana ait, muayene ve acil

girişim için gerekli olabilecek bütün cihazlar bu alanlarda bulunmalıdır.

Bu muayene odaları için gerekli malzemeler ise;

Genel muayene odaları için gerekli malzemelerin tamamı,

Atelleme ve alçı için gerekli malzemeler (alçı, sargı bezi vs.),

El parmak atelleri,

Çekme, germe (traksiyon) ve sabitleme (fiksasyon) aletleri,

Alçı kesmek için uygun keski,

Göz içi tansiyon ölçme (tanometri) cihazı,

Biyomikroskop,

Kobalt mavisi ışık kaynağı (göz muayenesi yapılabilmesi için),

Gözden yabancı cismin çıkarılması için gerekli aletler,

Kulak, burun, boğaz muayenesi için gerekli tepe lambası,

Fraizer (ağız içi) aspiratör kanülleri,

Burun kanamasını durdurmak için gerekli malzemeler,

Buşon temizliği için gerekli malzemeler,

Doğum ve jinekolojik muayeneye uygun masa,

Doğum ve jinekolojik muayene için ışık kaynağı,

Her boyda vajinal spekulum,

Cinsel saldırı durumlarında örnek toplamak için gerekli kitler,

Fetal renkli ultrasonografi cihazıdır.

Kayıt Birimi

Hasta kayıtlarının yapıldığı alandır. Ayaktan başvuran hastalar, öncelikle bu

birime başvururlar. Sedye ile giriş sağlayan hastaların ise kayıtları ilk muayeneden

sonraya kalabilmektedir.

Bu alanda gerekli malzemeler;

Triyaj birimine yakın (birleşik) olmalıdır.

Genel muayene

alanları için gerekli bütün malzemeler,

özel muayene odalarında da

bulundurulmalıdır.

Page 8: ARI VE CİHAZLARI - egitim.club§ları... · R •Acil Servislerde Kullanılan Sarf Malzemeleri ve Aletler •Genel Kurallar ve Özellikler •Acil Servis Kısımlarına Göre Gerekli

Acil Servis Donatımları ve Cihazları

Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 8

Hastanın kayıt işlemleri sırasında hastanın mahremiyetinin (bilgilerin

gizliliği) sağlanabileceği bir ortam olmalıdır.

Bekleme salonuna geçişi olmamalıdır.

Geniş haberleşme (telefon vs.) olanaklarına sahip olmalıdır.

Kayıt için gerekli bilgisayar, kırtasiye malzemesi bulunmalıdır.

Ambulansla gelen hastalar için ikinci bir kayıt alanı bulunmalıdır.

Acil Servis Triyaj Ünitesi

Acil servis triyaj ünitesinde sağlık memuru, hemşire, paramedik ve/veya

doktorlar tarafından hasta triyajı yapılması gerekir. Triyaj, hasta muayene ve

müdahale önceliklerinin belirlenmesi işlemi olup tüm acil servis personeli bu işlem

için periyodik olarak eğitim almalıdır. Acil servis triyaj ünitesi sayesinde hastalar

acil serviste hastalıkları ve genel durumlarına en uygun bölüme alınmaktadır.

Triyaj ünitesinde gerekli olan tıbbi veya tıbbi olmayan malzemeler;

Bilgisayar(lar),

Kırtasiye malzemeleri,

Panik butonu (ya da güvenlik biriminin yanında konuşlanmış olması),

Hasta taşınması için gereken sedyeler ve tekerlekli sandalyeler,

Resüsitasyon odasına kadar hastayı resüsite etmeye yarayan ilk aletler

(ambu, entübasyon takımı vb.),

Tansiyon aleti,

Ateş ölçer,

Hızlı etkili oral antihipertansifdir.

ACİL SERVİS BEKLEME ODALARI

Acil servise ayaktan başvuran hastalar, acil servisteki hasta yoğunluğuna

göre değişebilen zaman diliminde beklemek durumunda kalabilir. Yine acil servise

başvuran hastaların yakınları da hastalarının işlemleri bitene kadar beklemek

durumundadır. Bu bekleme işlemi için acil servisin dışında bir bölüm oluşturulmuş

olmalıdır. Bu bekleme kısımları acil servis dışında yer almakla beraber acil servise

bitişik bir alanda yer almalıdır. Öyle ki hasta ya da yakını gerektiğinde acil servise

davet edilebilsin. Yine bu kısım kayıt ve triyaj üniteleriyle de komşu olmalıdır.

Gerekli malzemeler;

Bekleme koltukları: Mümkünse birkaç bölüme ayrılmış alan içinde

birbirine bakan gruplar oluşturan dörtlü ya da altılı bekleme koltukları

bulundurulmalıdır.

Televizyon,

Tuvalet,

Kartlı ve kredikartlı telefonlar,

Yiyecek, içecek otomatları,

Şartlar uygunsa bir çocuk oyun alanı,

Acil servis triyaj

ünitesinde, hasta taşınması için gerekli

malzemeler bulundurulmalıdır.

Page 9: ARI VE CİHAZLARI - egitim.club§ları... · R •Acil Servislerde Kullanılan Sarf Malzemeleri ve Aletler •Genel Kurallar ve Özellikler •Acil Servis Kısımlarına Göre Gerekli

Acil Servis Donatımları ve Cihazları

Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 9

Çeşitli tıbbi acil tıbbi durumlar, hastane ve acil servis kuralları, güncel

sağlık konuları gibi bekleyenlerin ilgisini çekebilecek broşürler, süreli

yayınlar vs.,

Hekim-hasta yakını görüşmesi için özel bölme ya da odalardır.

Dekontaminasyon ve Arındırma Odası

Belli başlı bazı kimyasal ya da biyolojik etkenlere bulaşmış hastalar acil

servise alınmadan önce bu maruziyetlerden haricen dekontamine edilerek acil

servis içine alınmalıdır. Aksi halde bu hastalar vücut yüzeyinde taşıdıkları etkenle

hem kendileri etkileşimde kalmayı sürdürecek hem de acil servis çalışanlarını ve

diğer hastaları etkileme riski doğuracaklardır. Söz gelimi organik fosforlu tarım

ilaçları ve böcek zehirleriyle zehirlenmiş hastalar bu zehri deri yoluyla yayma

riskine sahiptirler. Bu şekilde toplu zehirlenme olaylarını bildiren tıbbi yayınlar

mevcuttur. Yine nükleer, biyolojik ya da kimyasal bazı maruziyetlerde acil servise

alınmadan tamamen arındırılmış olmalıdır. Bu kısımda acil servisin dışına ya da

hemen girişine konuşlandırılmış olmalıdır.

Gerekli malzemeler ise;

Sıcak su seçeneği de bulunan su tesisatı,

Su gideri,

Sabun, fırça vs.,

Arındırma işlemini yapacak kişi için eldiven, maske, gözlük gibi bariyerler

bulunmalıdır.

İzolasyon (Tecrit) Odası

Özellikle hızla bulaşma riskine sahip, kuduz, Kırım Kongo Kanamalı Ateşi,

menenjit, kuş gribi, domuz gribi hastalıklar acil servisteki muayene, tetkik, gözlem

ve tedavi sürecinde ayrı odalarda tutulmalıdır. Şart olmamakla birlikte, izolasyon

oda veya odaları da acil servis girişine yakın olmalıdır. Çünkü bulaşlı hastaların

klinik içinden geçirilmesi bulaş riski oluşturabilir. Odalar minimum 15 metrekare

büyüklükte ve tek kişilik olmalıdır. Elle açıp kapama enfeksiyon riski taşıdığı için

odalar otomatik kapıya sahip olmalıdır. Odaların direkt yoğun bakım ünitesine

açılan kapısı bulunmamalıdır. İzolasyon odası girişinde veya içinde el yıkama

sistemi mevcut olmalıdır.

Bu alan için gerekli malzemeler;

Genel muayene alanları için gerekli malzemelerin tümü

Temel resüsitasyon malzemeleri; hava yolu seti, defibrilatör, monitör gibi

Bariyer malzemeler; eldiven, gözlük, üst düzey korumalı maskeler, önlük,

terlik vs.

El dezenfeksiyonu ve el yıkama için gerekli malzemelerdir.

Hemşire Çalışma Alanı/Deski

Merkezi bir yerde olmalıdır. Mümkün olduğunca çok hasta bakım birimine

hakim olabilmelidir.

Dekontaminasyon odasında sıcak su

seçeneği de bulunan su tesisatı ve sabun, fırça

gibi malzemeler olmalıdır.

Page 10: ARI VE CİHAZLARI - egitim.club§ları... · R •Acil Servislerde Kullanılan Sarf Malzemeleri ve Aletler •Genel Kurallar ve Özellikler •Acil Servis Kısımlarına Göre Gerekli

Acil Servis Donatımları ve Cihazları

Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 10

Hasta dosyaları için merkezi bir alan oluşturulmalı

Tüm monitörlerin izlenebildiği bir merkezi monitör olmalıdır.

Triaj ve resüsitasyon birimlerine telefon bağlantısı olmalıdır.

İki seviyeli deskler, personelin her iki tarafta da çalışabilmesi açısından

idealdir.

Acil Tıp Hekimleri Çalışma Alanı;

Daima merkezi bir alanda yer almalıdır.

Hastalar tarafından görülmeyecek şekilde olmalıdır.

Temel kitaplar ve eğitim materyalleri için mutlaka bir bölüm (kütüphane)

olmalıdır.

Haberleşme merkezinin yanında olmalıdır

ACİL SERVİSİN BÜTÜNÜ İÇİN GEREKLİ MALZEMELER

Hasta ve çalışan güvenliği için gerekli malzemeler: El tipi ve ya sabit metal

detektörler, saldırgan hastaları bağlamak için gerekli deri ve yumuşak

kelepçeler,

Acil girişini, genel alanları (koridorlar, bekleme alanları gibi) ve muayene

alanlarının hasta mahremiyetini ihlal etmeyecek kısımlarını (doktor deski,

hemşire deski vb.) görüntüleyen ve kaydeden kamera sistemleri,

Hasta kayıtlarının doğru tutulması için gerekli malzemeler,

Bazı acil mikroskobik analizler için mikroskop,

Bebekler, çocuk ve erişkinler için uygun terazi,

Mezura,

Ambulans ağına ve özel durumlarda tüm acil sisteme bağlanmak için

uygun iletişim sistemi (telsiz gibi),

Hasta mahremiyetini sağlamak için sedye ve/veya hasta yataklarını ayıran,

gerektiğinde kapalı alan oluşturan paravan ve/veya perdeler,

Uygun vasıflarda yangın söndürücüler acil servislerin tüm alanlarında

bulunması gereken bir malzemedir.

Yukarıda sözü edilen alet ve malzemelerin bir kısmı acil servislerin olmazsa

olmazı iken bir kısmı da bulunması halinde acil servis hekim ve yardımcı

personelinin işini kolaylaştırmaya, hasta bakım kalitesini artırmaya yarayan araç,

gereç ve malzemelerdir. Optimal çalışma koşulları sağlar.

Genel kural ve özellikler başlığı altında da belirttiğimiz gibi, bu malzemelerin

ister asgari koşulları sağlasın, isterse optimal koşullar için gerekli malzemeler olsun

acil serviste bulunması kadar ihtiyaç halinde hemen ulaşılabilir ve kullanılabilir

olması da çok önemlidir. Mesela acil sıvı ihtiyacı bulunan ve uygun damar yolu

sağlanamayan bir hasta için gerekli olduğu anda inter osseoz (kemik içi) sıvı

nakline imkân veren malzemelere ulaşılamaz veya çalıştırılamazsa bu aletin acil

demirbaşında bulunması önemsiz hale gelecektir.

Hemşire çalışma alanında, tüm

monitörlerin izlenebildiği bir merkezi monitör

olmalıdır.

Acil servis için gerekli

donatıların acil serviste bulunması kadar ihtiyaç

halinde hemen ulaşılabilir ve

kullanılabilir olması da çok önemlidir.

Page 11: ARI VE CİHAZLARI - egitim.club§ları... · R •Acil Servislerde Kullanılan Sarf Malzemeleri ve Aletler •Genel Kurallar ve Özellikler •Acil Servis Kısımlarına Göre Gerekli

Acil Servis Donatımları ve Cihazları

Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 11

Öze

t

•Acil servisler hem tepeden tırnağa tüm insan organizmasını ilgilendiren sorunlarla ilgilenmeleri hem de bu sorunlara acil çözümler bulmak zorunda olmaları nedenleriyle de hastanelerin en özel ve önemli kısımlarındandır. Gerek fiziksel koşullar, gerekse araç, gereç ve ekipman yönünden de hastanelerin diğer bölümlerine göre daha özel ve önemlidir. Acil servislerde karşılaşılabilecek her türden hastanın ihtiyaçlarına yönelik, acil ve ivedi durumlarda hemen kullanıma uygun, kullanımı zorlaştıracak ya da ertelenmesine sebep olabilecek handikapları olmayan yüksek kaliteli malzeme seçilmelidir. Bu alet ve malzemelerin bir kısmı acil servislerin olmazsa olmazı iken bir kısmı da bulunması halinde acil servis hekim ve yardımcı personelinin işini kolaylaştırmaya, hasta bakım kalitesini artırmaya yarayan araç, gereç ve malzemelerdir. Optimal çalışma koşulları sağlar. İster asgari koşulları sağlasın, isterse optimal koşullar için gerekli malzemeler olsun acil serviste bulunması kadar ihtiyaç halinde hemen ulaşılabilir ve kullanılabilir olması da çok önemlidir.

Page 12: ARI VE CİHAZLARI - egitim.club§ları... · R •Acil Servislerde Kullanılan Sarf Malzemeleri ve Aletler •Genel Kurallar ve Özellikler •Acil Servis Kısımlarına Göre Gerekli

Acil Servis Donatımları ve Cihazları

Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 12

DEĞERLENDİRME SORULARI

1. Aşağıdakilerden hangisi acil servislerde kullanılacak donatı ve cihazların genel

özelliklerinden değildir?

a) Acil servislerde karşılaşılabilecek her türden hastanın ihtiyaçlarına yönelik,

acil ve ivedi durumlarda hemen kullanıma uygun, kullanımı zorlaştıracak

ya da ertelenmesine sebep olabilecek handikapları olmayan

malzemelerdir.

b) Yüksek kaliteli, markalı ve muadillerinden pahalıdır.

c) Donatı ve cihazlar acil servis içerisinde veya ihtiyaç hâlinde hemen temin

edilebileceği başka bir alanda mevcut durumda olmalıdır.

d) Günden güne değişen ihtiyaçlar, ilerleyen ve gelişen teknoloji

çerçevesinde acil servis sarf malzemesi ve araç gereç ihtiyacı kontrol

edilmeli ve güncellenmelidir.

e) Hem günlük rutin durumda gerekli olabilecek hem de bazı özel şartlarda

gerekli olabilecek sarf malzemeleri tedavi arabalarında yeterli miktarda

ve/veya acil depolarında stokta bulundurulmalıdır.

2. Aşağıdakilerden hangisi acil serviste kullanılan bir malzeme ya da donatı

değildir?

a) Laringoskop seti/setleri

b) Yeni doğan, çocuk ve yetişkin ölçülerinde balon-valf-maskeler

c) Hipotermi termometreleri

d) Glukometre

e) Burr Hole Plakları

3. Acil servis donatı/malzemeleri ile kullanıldığı alanların yapıldığı aşağıdaki

eşleşmelerin hangisi yanlıştır?

a) Acil girişini, genel alanları (koridorlar, bekleme alanları gibi) ve muayene

alanlarının hasta mahremiyetini ihlal etmeyecek kısımlarını (doktor deski,

hemşire deski vb.) görüntüleyen ve kaydeden kamera sistemleri- Acil

servisin geneli

b) Bariyer malzemeler; eldiven, gözlük, üst düzey korumalı maskeler, önlük,

terlik vs.-İzolasyon (tecrit) odası

c) Çeşitli tıbbi acil tıbbi durumlar, hastane ve acil servis kuralları, güncel

sağlık konuları gibi bekleyenlerin ilgisini çekebilecek broşürler, süreli

yayınlar..vs.-Bekleme odası

d) Her ölçüde vajinal spekulum - Resüsitasyon odası

e) Alçı kesmek için uygun keski - Ortopedi odası

Page 13: ARI VE CİHAZLARI - egitim.club§ları... · R •Acil Servislerde Kullanılan Sarf Malzemeleri ve Aletler •Genel Kurallar ve Özellikler •Acil Servis Kısımlarına Göre Gerekli

Acil Servis Donatımları ve Cihazları

Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 13

4. Aşağıdakilerden hangisi acil serviste resüsitasyon odasında olması gereken bir

malzeme/donatıdır?

a) Bazı acil mikroskobik analizler için mikroskop

b) Acil doğum ve jinekolojik muayeneye uygun masa ve ışık kaynağı

c) Travma tahtası

d) Çekme, germe (traksiyon) ve sabitleme (fiksasyon) aletleri

e) Sıcak su seçeneği de bulunan su tesisatı

5. Aşağıdakilerden hangisi acil serviste dekontaminasyon ve arındırma odasında

bulunmaz?

a) Sıcak su seçeneği de bulunan su tesisatı

b) Su gideri

c) Sabun, fırça vs.

d) Arındırma işlemini yapacak kişi için eldiven, maske, gözlük gibi bariyerler

e) Buşon temizliği için gerekli malzemeler

6. Acil servisin bütünü göz önüne alındığında aşağıdakilerden hangisine ihtiyaç

duyulmaz?

a) Hasta ve çalışan güvenliği için gerekli malzemeler: El tipi veya sabit metal

detektörler, saldırgan hastaları bağlamak için gerekli deri ve yumuşak

kelepçeler

b) Hasta kayıtlarının doğru tutulması için gerekli malzemeler

c) Yapay solunum cihazları (ventilatörler)

d) Ambulans ağına ve özel durumlarda tüm acil sisteme bağlanmak için

uygun iletişim sistemi (telsiz gibi)

e) Hasta mahremiyetini sağlamak için sedye ve/veya hasta yataklarını ayıran,

gerektiğinde kapalı alan oluşturan paravan ve/veya perdeler

7. Acil servis genel muayene alanlarında aşağıdakilerden hangisi bulunmaz?

a) Torakotomi seti

b) Hasta başı ve taşınabilir modelleriyle otoskop ve oftalmoskoplar

c) Tetkik isteme, ilaç çekme, hasta grafilerini izleme, konsültasyon istemi ve

cevaplanması gibi amaçlarla kullanmak üzere bilgisayarlar ve yazılımları

hemşire ve doktor desklerinde mevcut olmalıdır.

d) El temizliği için el dezenfektanı, lavabo, sabun, havlu gibi gereçler

olmalıdır.

e) Evsel ve tıbbi atıklar için ayrı ayrı çöp kovaları ve kesici aletleri atmak için

ayrıca delinmeyen kutular gereklidir.

Page 14: ARI VE CİHAZLARI - egitim.club§ları... · R •Acil Servislerde Kullanılan Sarf Malzemeleri ve Aletler •Genel Kurallar ve Özellikler •Acil Servis Kısımlarına Göre Gerekli

Acil Servis Donatımları ve Cihazları

Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 14

8. Resüsitasyon odasında dolaşım sisteminin resüsitasyonu için ihtiyaç

duyulabilecek malzeme aşağıdakilerden hangisidir?

a) Her ebat da oral ve nazal airway (ağız ve burun uygulamalı hava yolu

kanülleri, Guedel tüpü)

b) Merkezi sisteme bağlı, duvar montajlı aspirasyon sistemi ve aspirasyon için

gerekli kataterler

c) Taşınabilir aspiratörler

d) Toplardamar içi kalp pilleri (transvenöz pacemaker)

e) Laringoskop seti/setleri

9. Aşağıda yer alan eşleştirmelerden hangisi doğrudur?

a) Bebekler, çocuk ve erişkinler için uygun terazi - Acil Servis triyaj ünitesi

b) Hasta kayıtlarının doğru tutulması için gerekli malzemeler - Resüsitasyon

odası

c) Her ebatda oral ve nazal airway - Kadın doğum muayene odası

d) Hasta ısıtma ve soğutma için gerekli malzemeler - Resüsitasyon odası

e) Televizyon - Genel muayene alanları

10. Acil servis genel muayene alanlarında bulunması gereken donatı ve

malzemeler için hangisi söylenemez?

a) Taşınabilir veya duvara monte radyografi cihazları bulundurulmalıdır

b) Alanın kullanım amacı, özellikleri ve fiziki koşullarına uygun muayene

masaları ve sedyeler bulunmalıdır.

c) Ortam uygun şekilde aydınlatılmış olup, hasta başı girişimler için yeter

sayıda ayaklı, taşınabilir lamba olmasına özen gösterilmelidir.

d) Mümkünse hasta takibi yapılan tüm sedye ve yatakların başında mümkün

değilse kritik ve ağır hastaların takip edildiği yatak başlarında monitörler

bulunmalı, bu monitörler hastaların vital fonksiyonlarını, oksijen

satürasyonlarını, kalp ritimlerini, solunum periyotlarını takip edebilme

yetisinde olmalıdır.

e) Monitörlerle kan basıncı ölçülebilse ve yeter sayıda monitör olsa bile

ayrıca manuel kan basıncı ölçümü için tansiyon aletleri ve stetoskoplar

bulundurulmalıdır.

Cevap Anahtarı

1.B, 2.E, 3.D, 4.C, 5.E, 6.C, 7.A, 8.D, 9.D, 10.A

Page 15: ARI VE CİHAZLARI - egitim.club§ları... · R •Acil Servislerde Kullanılan Sarf Malzemeleri ve Aletler •Genel Kurallar ve Özellikler •Acil Servis Kısımlarına Göre Gerekli

Acil Servis Donatımları ve Cihazları

Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 15

YARARLANILAN VE BAŞVURULABİLECEK DİĞER KAYNAKLAR

Joe K, Chu M, Banham N, Maclean A, Pink E et. al. (Australasian College for

Emergency Medicine) Emergency Department Design Guidlines. 2014 (last

revision); 1-77

Acil Sağlık Hizmetleri Yönetmeliği. Resmi gazete: tarih: 11.05.2000. sayısı 24046.

Değişik: RG-15.03.2007-26463

Yataklı Tedavi Kurumları İşletme Yönetmeliği. Resmi Gazete: Tarih: 13.01.1983,

Sayısı: 17927, değişik: RG-05.05.2005-25806

American College of Emergency Physicians: Emergency Care Guıdelines.Ann

Emerg Med 1997;29: 564-571

Heckman JD, Rosenthal RE, Worsing RA. (Jr). McFee A. Emergency care and

transportation of the sick and wounded. American Academy of Orthopaedic

Surgeons. The Book Department. 1987