Arab 2.pdf

¢Uƒ°üqædG ÜÉàc»°SÉ°SC’G º«∏©qàdG øe á©°SÉqàdG áæ q°ùdG ò«eÓàd

¿ƒØdDƒŸG

¿Éª«≤ŸG

»æWƒdG õcôŸG»LƒZGó«ÑdG

Ió«ªM øH ø°ùM ó≤ØàeáqjOGóYE’G ¢SQGóª∏d

ájƒfÉãdG ógÉ©ŸGh

…hGó© q°ùdG »∏YáqjOGóYE’G ¢SQGóª∏d ∫ qhCG ó≤Øàe


ƒqªY øH øjódG ìÓ°U ∫ qhCG ó≤ØàeáqjOGóYE’G ¢SQGóª∏d


»ëLGôdG ΩÓ°ùdG óÑY ∫ qhCG ó≤ØàeáqjOGóYE’G ¢SQGóª∏d


≈«ëj QÉàıG ∫ qhCG ó≤ØàeáqjOGóYE’G ¢SQGóª∏d


ôØ«ædG õFÉa…ƒfÉãdG º«∏©à∏d ∫ qhCG PÉà°SCG

¿ƒ∏ÑL óªfi áÑJôdG ¥ƒa q∫hCG PÉà°SCG…ƒfÉãdG º«∏©à∏d

QGƒfCGáq«°ùfƒqàdG áqjQƒ¡ª÷G

á«HÎdG IQGRh

§LOl «∞∫Iu‚ ±∫Hu™W ∞KLdØe «∞u©Mw «∞∂Ob«u§w - ¢u≤f C

3

á```eó``≤`ª``dG»°SÉ°SC’G º«∏©àdG øe á©°SÉàdG áæ°ùdG ò«eÓJ ÉfAÉæHCG

øe IOÉØà°S’G ≈∏Y ºμd Ékf rƒY ¿ƒμ«d ¬© r°Vh ‘ Éf ró¡àLG , q¢üædG ìô°T ‘ ójóL q»°SQóe ∞«dCÉJ Gòg

≈∏Y ÉæjCGQ qô≤à°SG óbh .¬d áeƒ°SôŸG Iõq«ªŸG ±GógC’G Æƒ∏H ≈∏Yh ,á°ùªÿG √QhÉëÃ I qOÉŸG èeÉfôH

¬à«ª°ùJ''QGƒfCG…ƒfÉK ¤hC’G ÜÉàμd ¿ƒμjh , ká«cõJh G kOGóàeG áæeÉãdGh á©HÉ°ùdG r»HÉàμd ¿ƒμj ≈àM ''

.iôNCG ≈∏Y ìÉàØfGh á∏MôŸ èjƒàJ á©°SÉàdG rPEG ,áÄ«¡Jh G kó«¡“

:¤EG ¬«ÑæqàdG ó«ØŸG øe iôf ,ÜÉàμdG Gòg ∫Éª©à°SG nô q°ù«of ≈qàMh

¬°Uƒ°üf á«æH GÒNCGh √QhÉfi á«æHh áqeÉY ÜÉàμdG á«æH

QÉªãà°S’G ¤EG AÉ¡àf’Gh ±É°ûμà°S’Gh áÄ«¡àdG øe ¥Ó£f’G ‘ ≈æÑdG √òg ∑Î°ûJ ¿CG ≈∏Y Éæ°UôM óbh

.êÉeOE’Gh

.1 : ÜÉàμdG á«æH:¬FÉæÑd ¢SÉ°SC’G áHÉãÃ »g iÈc ÜGƒHCG ≈∏Y ∞«dCÉàdG Gòg º«≤f ¿CG Éæd ¿ÉÑà°SG ó≤d

-: á«°ü«î°ûJ IóMhQGƒ◊Gh ∞°UƒdGh O rô°ùdG ‘ ºàÑ°ùàcG Ée ºYO É¡°VôZ

- :á«aÉ°ûμà°SG IóMh.êÉé◊G ºq∏©àd ºμàÄ«¡J É¡aóg

-:á°ùªÿG èeÉfÈdG QhÉfiÉæŸÉY πZGƒ°T øe''h ''Iô°UÉ©ŸG äÉ©ªàÛG ‘ ICGôŸG''h ''πª©dG'' »gh

.''π°SGÎdG''`a ''¿ƒæØdG''h ''ô°UÉ©ŸG

- : áq«LÉeOEG á«Ø«dCÉJ IóMhá«JÉ«◊G πFÉ°ùŸGh ájQÉ°†◊G ÉjÉ°†≤dG ‘ êÉé◊G ÚH §HôdG ¤EG ±ó¡J

. ájó≤ædG á«HOC’G πFÉ°ùŸG ‘ êÉé◊G ÚHh

.2:QƒÙG á«æH:»JB’Éc ¿ƒμJ ¿CG ÉæjCÉJQG óbh

- : ‘É°ûμà°SG •É°ûfQƒÙG ÉjÉ°†b ¤EG ±qô©à∏d ºμàÄ«¡J ¤EG ±ó¡j

-: ´hô°ûe AÉæH hCG πμ°ûe qπMá«FÉæÑdG ¬«°†à≤J ÉÃ ÓªY ''ºq∏©à∏d ≈æ©e AÉ£YEG'' ¤EG •É°ûædG Gòg ±ó¡jh

.á«YÉªàL’G

-:¢Uƒ°üædG±GógCÓd É¡à«£¨Jh èeÉfÈ∏d É¡àeAÓe ióe :á«JB’G ¢ù°SC’G ÉgQÉ«àNG ‘ Éæ«YGQ óbh

,GÌfh Gô©°T :É¡YƒæJh,QÉ«àNÓd ÖMQCG ’É› í«àj É‡ áLÉ◊G øY ¢†«Øj ób Oó©H ,Iõ«ªŸGh áeÉ©dG

»£‰ øY πØ¨f ¿CG ¿hO ,ÖdÉ¨dG ƒg êÉé◊Éa ,áHÉàμdG §‰ å«M øeh ,áH qô©eh á«HôY ,áKGóMh Éeób

.á«HOC’G á«YGóHE’G ¢Uƒ°üædGh ájôjô≤àdG ¢Uƒ°üædG ™ªŒ áf qhóe ºμjójCG ÚH ™°†æd ,∞°UƒdGh Oô°ùdG

- :™°SƒàdGQƒÙG ‘ ô¶ædG ∫Éªμà°SG É¡fCÉ°T øe ô°UÉæY I qóY ≈∏Y Ωƒ≤jh Iô°TÉÑe ¢Uƒ°üædG »∏j ƒgh

á°SQÉ‡ ≈∏Y QGóàb’G ójõe ≈∏Y ºμJóYÉ°ùeh ºμjód áq«é¡æŸGh áq«aô©ŸG ¥ÉaB’G ™«°SƒJh ¢ShQóŸG

…ƒØ q°ûdG π°UGƒàdG ‘ äÉÑ°ùàμŸG êÉeOEGh ßØ◊Gh ∞«dCÉàdGh èé◊G øe ºcó«°UQ AÉæZEGh qô◊G •É°ûqædG

.á«∏°ùàdGh íjhôqàdG ÖfÉL ∫ÉØZEG ¿hO ºμJÉÑ°ùàμe º««≤J h »HÉàμdG êÉàfE’Gh

.3 :¢üqædG á«æH≥ah ¢üædG ≈∏Y ∫É¨à°T’G ¿ƒμj ¿CG ÉfÎNG ,ÉØfBG ¬«dEG Éfô°TCG …òdG è¡æŸG ™e ÉeÉé°ùfGh

:»JB’G »°ûªàdG

-:CÉ``q«¡JCG. q¢üædG ⁄ÉY êƒdƒd ôμØdG OÉfR ì rób ¤EG ±ó¡j ‘É°ûμà°SG •É°ûf ƒgh

- :∞dDƒŸG ¤EG ±qô©JCG¤EG ÉHÉàch AGô©°T ÚØdDƒŸG øY Ió«Øe Iô°üàfl IòÑf É¡«a ¿hóŒ ájhGR »gh

.∂dP ÉææμeCG Éªq∏c , q¢üædG ¬æe Éæ«≤à°SG …òdG Qó°üª∏d IQƒ°Uh º¡d IQƒ°U ÖfÉL

-: qó``©à°SCG.¢SQódG AÉæH ‘ á∏YÉØdG áªgÉ°ùª∏d ºcOGóYEG ¤EG ±ó¡j ‹õæe •É°ûf ƒgh

- : ≈æ r©ŸG »æHCGAÉæÑd êÉàæà°S’Gh ¥É£æà°S’Gh ∂«μØàdGh º r¡ØdG ≈∏Y IóYÉ°ùŸG ô°UÉæ©dG qº¡j øcQ ƒgh

.π°üØdG ‘ ¢üædG ≈æ©e

-:»jCGQ …óHCG¢üqædG ‘ ìô£oj É‡ ÉbÓ£fG ,ó≤ædGh ôjó≤àdGh ÒμØàdG ≈∏Y ¿ƒª∏©àŸG É¡qjCG ºμd ÖjQóJ ƒgh

.Éfƒª°†eh Óμ°T ΩÉªàgG õcGôe øe

-: ∞ qXhCGh ôªãà°SCGøe ºμJÉÑ°ùàμe ∞«XƒJ ¤EG Úªq∏©àŸG ÉæJÉæHh ÉfAÉæHCG ,ºcƒYóf øcôdG Gòg ‘h

. q…ƒØ°ûdG π°UGƒàdGh »HÉàμdG êÉàfE’G ‘ Iô°üàfl øjQÉ“ RÉ‚EG ‘ q¢üædG

-:ó````«Øà°SCGIQÉàfl n±QÉ©e øe ,AGõYC’G ÉæJòeÓJ ºμ«dEG Éæàqjóg Ω qó≤f ¿CG ¬«a ÉfÎNG …òdG øcôdG ƒgh

.OG qõdG AÉæZEG π«Ñ°S ≈∏Y ,ô qcòJh ìô°ûJ hCG áeƒ∏©e π qªμJ hCG Ékeƒ¡Øe í q°VƒJ É¡qfCG Q qó≤f á°ùÑà≤e

-:»à¨d ó q¡©JCG .¬«æ¨J hCG Ö°ùàμŸG ï q°SôJ òaGƒf hCG áqjƒ¨d äÉØbh øcôdG πª°ûjh

Éªc .áLÉ◊G Qób äÉ°ü qî°ûeh äÉWÉ£Nh Ωƒ°SQh AGô©°ûdGh ÜÉàμ∏d Qƒ°üH QƒÙG á«∏r– øY πØ¨f ⁄h

,±QÉ©ŸG »bÓJh á«ª«∏©àdG OGƒŸG ôaÉ°†J IôμØH AÉëjE’G ¤EG áÄ«¡àdG ≈∏Y õ«ØëàdG øjQÉ“ ‘ Éæ°UôM

¢Uƒ°üædG qó°Th ,á«FÉ°üME’G áeƒ∏©ŸÉH É¡ªYOh ,É¡bÉ«°S ‘ áaô©ŸG πjõæJ áª«≤H iôNCG øjQÉ“ ‘h

.¢Uƒ°üædG ìô°T I qOÉe ‘ ºμªq∏©J ≈æ r©Ã Qƒ©°ûdG ≈∏Y ºμæ«©oj É‡ ,ºcôrμah ºμfGóLh ¤EG

Éæ©°ùj ’h- ΩÉàÿG ‘-ÉæJ nónM »àdG ójóéàdG áé¡eh ,ÉædòH …òdG ó¡÷G IôªãH áfÉ©à°S’G πeCÉf r¿CG q’EG

á¶MÓe πμH ÚÑqMôeh ,≥«aƒàdG ºμ«°S qQóŸh ìÉéædG ,ÉæJòeÓJ ,ºμd ÚLGQ ,ÜÉàμdG Gòg IOÉe ∞«dCÉJ ‘

øe ,RÉ‚E’G π«Ñ°S øe ÉkÑfÉL Éæd AÉ°VCG øe qπc ôμ°ûf ¿CG ≈°ùæf ’h .ójƒéàdG ójõe ≈∏Y óYÉ°ùj ìGÎbG hCG

Gòg QGƒWCG É©HÉJ ørjò∏dG p ør«n∏ p°VÉ nØdG p ør« nª p«q«≤ŸG π«ª÷G ¿Éaô©H t¢üîfh ,AÓeRh ,ÖfÉLCGh Ú«°ùfƒJ AGÈN

.≥«aƒ`àdG q»`dh ¬∏dGh .qø¶dG ø°ùM óæY ¿ƒμf ¿CG ≈°ùYh .…ƒHÎdG πª©dG

¿ƒ```ØdDƒŸG

4

»°SÉ°SCG á©°SÉà∏d á«Hô©dG ÜÉàc á£jôN

áeó≤ŸG

áeÉY êÉé◊G ºq∏©àd á«aÉ°ûμà°SG ájó«¡“ IóMh

QhÉÙG

: …ƒfÉãdG èeGÈd áÄ«¡Jh ∞«dCÉJ IóMhá«HOC’G πFÉ°ùŸG ‘ êÉé◊G

¢Uƒ°üædG á«æH

¿Gƒæ©dGQó°üŸG - ∞dDƒŸG

ó¡eCGh CÉ«¡JCG @

»°SÉ°SCG áæeÉãdGh á©HÉ°ùdG øe Ö°ùàμª∏d êÓYh ºYOh ¢ü«î°ûJ IóMh(QGƒ◊Gh ∞°UƒdGh Oô°ùdG ‘)

QƒÙG

±É°ûμà°SG

´hô°ûe hCG πμ°ûe

¢Uƒ°üædG

qôM •É°ûf

èé◊G ‘ ™°SƒJ

∞«dCÉJ

»æjƒμJ º««≤J

äÉXƒØfi

á«LÉeOEG á£°ûfCG

»JGP º««≤J

á«∏°ùJ

¢üædG

...............................................................

ìô°ûdG

..............................

»LƒZGó«ÑdG RÉ¡÷G

á«dõæe á£°ûfCG ó©à°SCG @

º¡a - π«∏– - ÚÑJ ≈æ©ŸG »æHCG @

¢üædG Ëƒ≤J

ÉééM/Éé¡æe/≈æ©e/≈æÑe»jCGQ …óHCG @

á«LÉeOEG á£°ûfCG∞°üdG ‘

∞XhCG ôªãà°SCG @∞°üdG êQÉN

á«é¡æeh á«aô©e óFGƒa ó«Øà°SCG @

ájƒ¨d óFGƒa »à¨d ó q¡©JCG@

5

QGƒ◊Gh ∞°UƒdGh Oô°ùdG ‘ äÉÑ°ùàμª∏d ºYO IóMh

6

1Oô°ùdG - ''π«ØdGh lIÈæ≤dG'' :óæ°ùdG

√OQƒe OÒd ¬JOÉY ≈∏Y Ωƒj äGP ôªa .¬«dEG OOÎj Üô°ûe π«Ø∏d ¿Éch ;π«ØdG ≥jôW ≈∏Y É¡«a â°VÉHh ká«MOCG lIÈæb äòîJG

.√ÒZ øe ’ π«ØdG øe É¡dÉf …òdG ¿CG âª∏Y ,ÉgAÉ°S Ée äô¶f Éª∏a .É¡NGôa πàbh É¡°†«H º°ûgh ;IÈæ≤dG ¢ûY ÅWƒa

Gòg â∏©aCG ?∑QGƒL ‘ ÉfCGh ,»NGôa â∏àbh »°†«H âª°ûg ⁄ ∂∏ŸG É¡jCG :âdÉb ºK ;ká«cÉH ¬°SCGQ ≈∏Y â©bƒa äQÉ£a

É¡«dEG âμ°ûa .Ò£dG áYÉªL ¤EG âaô°üfGh ¬àcÎa .∂dP ≈∏Y »æ∏ªM …òdG ƒg :∫Éb .ÊCÉ°ûd kGQÉ≤àMGh …ôeC’ ∂æe kGQÉ¨°üà°SG

»©e ¿ô°üJ ¿CG øμæe ÖMCG :¿ÉHô¨dGh ≥YÉ≤©∏d âdÉ≤a ?Qƒ«£dG øëfh ¬æe ≠∏Ñf ¿CG ≈°ùY Éeh É¡d ø∏≤a .π«ØdG øe É¡dÉf Ée

≈àM ¬«æ«Y ¿ô≤æj ødõj ⁄h ,π«ØdG ¤EG ÍgPh ,∂dP ¤EG É¡æÑLCÉa .iôNCG ká∏«M ∂dP ó©H ¬d ∫ÉàMCG ÊEÉa ;¬«æ«Y ¿CÉ≤Øàa ¬«dEG

ôjóZ ¤EG äAÉL ,¬æe ∂dP âª∏Y Éª∏a .¬©°Vƒe øe ¬ª≤∏j Ée ’EG ¬Hô°ûeh ¬ª©£e ≥jôW ¤EG …óà¡j ’ »≤Hh .Éª¡H ÍgP

.π«ØdG øe É¡dÉf Ée É¡«dEG âμ°ûa ,Òãc ÓÉØ°V ¬«a

ø≤≤æàa ,¬æe máÑjôb mIógh ¤EG »©e ¿ô°üJ ¿CG øμæe ÖMCG :âdÉb .¬æe ≠∏Ñf øjCGh ?π«ØdG º¶Y ‘ øëf Éæà∏«M Ée :ÓÉØ°†dG âdÉb

π«ØdG ™ª°ùa ,ájhÉ¡dG ‘ ø©ªàLGh ;∂dP ¤EG É¡æÑLCÉa .É¡«a …ƒ¡«a AÉŸG ‘ ∂°ûj ⁄ øμJGƒ°UCG ™ª°S GPEG ¬fEÉa .øéé°†Jh ,É¡«a

É¡jCG :âdÉbh ;¬°SCGQ ≈∏Y ±ôaôJ IÈæ≤dG äAÉLh .É¡«a º£JQÉa ,IógƒdG ‘ ™bh ≈àM πÑbCÉa ,¢û£©dG √ó¡LCG óbh ,ÓÉØ°†dG ≥«≤f

?∂àªg ô¨°Uh ∂àãL º¶Y óæY »àãL ô¨°U ™e »à∏«M º¶pY âjCGQ ∞«c ,…ôeC’ ô≤àÙG ¬Jƒ≤H Î¨ŸG »ZÉ£dG ¢U ÊÉæÑdG ÜÉàμdG QGO ÜÉàμdG áeó≤e ÜÉH -áæeOh á∏«∏c ™Ø≤ŸG øHG19-20(∞«ØW ±qô°üàH )

:á```£°ûfC’G

.1 çGóMCG Oô°S) : q¢üædG ¢Vô©j GPÉe- á«°üî°T º°SQ- ¿Éμe ∞°Uh-(QGƒM π≤f

2(á«ª°SG-á«∏©a) q¢üædG ≈∏Y áÑdÉ¨dG πª÷G ´ƒf Ée .

3:¬«a ÉgOhQh Ö°ùM q¢üædG çGóMCG qºgCG ôcPG .

............................................ @ .......................................... @ √OQƒŸ π«ØdG Qhôe @.........................................................@

.............................................. @.......................................... @ ÓÉØ°†∏d É¡dÉM IÈ≤dG iƒμ°T @ ......................................@

.........................................................................................................@

.4 » q£N) çGóMC’G π≤f ‘ OQÉ°ùdG ¬μ∏°S …òdG Ö«JÎdG Ée-(» q£N ÒZ

.5 ¤EG çGóMC’G ™Ñ£≤J øμÁ3:¬Ñ°SÉæj …òdG ¿Gƒæ©dGh QƒW qπc ÚH º¡°ùH π°U : QGƒWCG

ájGóÑdG ™°Vh : ∫ qhC’G Qƒ`£dGIÈ≤dG ¢†«Ñd π«ØdG º«°û¡J

∫ qƒëàdG ¥É«°S : ÊÉãdG Qƒ£dG π«ØdG øe Iô````Ñ≤dG »qØ°ûJ

ΩÉàÿG ™°Vh :ådÉãdG Qƒ£dG ¢†```````````````«ÑdG ™°Vh

4 áæ«©e á«°üî°ûH ∞jô©àdG -ÊÉμŸGh ÊÉeõdG øjQÉWE’G øY äGQÉ°TEG) ?äÉeƒ∏©e øe ájGóÑdG ™°Vh Ωqób GPÉe --RGôHEG

á°ü≤dG äÉ«°üî°T ÚH äÉbÓ©dG- ¢†eÉZ ™°Vh ∞°Uh-(»æWÉH QGƒM ∫ÓN øe á«°üî°ûdG ´hô°ûe ¢VôY

6? ìOÉ≤dG çó◊G øq«Y -

7.™°VƒdG ËRCÉJ ‘ âªgÉ°S »àdG çGóMC’G Ée -

8?qπ◊G ƒëf çGóMC’G âLQóJ ∞«c -

9?IóYÉ°ùeh á∏bô©e ¤EG äÉ«°üî°ûdG ∞æ°U -

10∂àHÉLEG π∏Y (?áμë°†e ?ájƒ°SCÉe ?Ió«©°S) ájÉμ◊G ájÉ¡f âfÉc ∞«c -

11 -…Oô°ùdG ¢üædG äÉeƒ≤eh Oô°ùdG ∞jô©J É¡æqª°†J IõLƒe á°UÓN øHG

7

2∞°UƒdG -''¢ùª°ûdG ÜhôZ'' :óæ°ùdG

IqóàªŸG á«eGÎŸG Öë q°ùdG øe lónÑod ÊÉ≤dG Ö¡à∏ŸG É¡°Uôb ¥qõnªoJ ,…pOnQ nhnRqÓdG AÉª q°ùdG ¢VôY ‘ π«°UC’G ¢ùª°T äô≤¡≤JÉe qπμH á©LGÎe ,ô¡ q¶dG áL qƒàŸG »HGhqôdGh ∫ÓqàdGh ,ábQqõdG á∏FÉ◊G ºª≤dG ƒëf ÉgQGóëfG ‘ áYô°ùe ,p ¢Tƒ≤æŸG ø£≤dÉc

p ∫ƒ¡ t°ùdG ≈∏Y kInô p°ûàæe pÜÉn© u°ûdGh p êÉépØdG nør«H kIônã©Ñe râdGR Ée »qàdG AGôØ q°üdG É¡àq©°TCG áÑMÉ°S m®Gƒ o°Th ábÉW øe É¡jód...p ™peG nƒ s°üdGh ,pÜÉnÑp≤dGh ,p¿PBÉŸÉH káª°üà©e äGQÉªY ‹ÉYCÉH ká≤q∏©àe pOÉngpƒdG h

,¢üqHôJ ‘ ,QòM ‘ ,mAÉØN ‘ …ô r°ùJ , n¢üoHrôob p πÑLh pQÉæŸG πÑL ÚH p è«∏nÿG p ≥«°†e øe oAÉªr∏X oáμ«ª°S l•ƒo«oN râ∏q∏°ùJh≈qàM ká«fÉK sô“ ⁄h ,É¡àeÉàb øe ºMÉa m§r«nîpH o≥oaoC’G sOƒ r°SG ≈qàM âeAÓJh âé°SÉæJh äôKÉμJ ¿CG ,äÉ¡«æg ó©H âãÑd Ée

...oQÉnîoÑdG ô°ûàæj Éªc áæcÉ q°ùdG IÒëÑdG √É«e áëØ°U ≈∏Y âfGQh ,âæãfGh ,AÉª q°ùdG ÜÉMQ ‘ äQÉah , qƒ÷G ‘ râ°ùqØæJáq«°ù«FqôdG ´QGƒ q°ûdG ‘ áª«¶©dG QÉé°TC’G ¥GQhCG âØŒQGh ,π«∏qdG Qƒ«W áëæLCG É¡d â≤qØ°U ,áæjóŸG ≈∏Y láqjóf oºFÉ n°ùnf râqÑng nh

...áæjóŸG oäGQÉq«°S É¡H πØ– ⁄h ,AÉ°†«ÑdG IÒ¨ q°üdG ôNGƒÑdGh øØ q°ùdG äÉjGQ É¡d â°û©JQGh iÈμdGÉeh ?oór©H o¢ùrª q°ûdG rÖpénàr– r⁄ nhCG .É¡«∏Y äÉª∏ q¶dG ∞MR øe ºZqôdÉH ¿ƒμdG øY É¡FÓ‚G ‘ ≈fGƒàJ ,≈∏°ùc áq©°TC’G âdGR ÉemAr»°ûH ,ΩÉª¨dÉH ,É¡ÁOCÉrH ,pAÉª q°ùdG p±GôWCÉH o≥q∏©àJ râMnônH Éeh ,nìGhqôdG ≈HCÉJ É¡qfCÉc pá©«æŸG äÉ©ØJôŸG ∂FÉ°ûH oåsÑ°ûàJ râqμØrfG

...oô p°†nàrënJ É¡àbÉW râ n°ùreCGh É¡oJQGôM räÎah ,oOÉnμnj hCG ,É¡nf rƒd s¢†«HG róbh ...iqóëàJ πH ™fÉªoJ É¡qfCÉc ,ΩÉª¨dG øeOó©dG ¢ü°üb áq∏› ''ô£e Éj É«≤°S'' ÊóŸG øjqódG qõY3

:á```£°ûfC’G1 áæjóe) ? q¢üædG ‘ ∞°UƒdG ´ƒ°Vƒe Ée -- q»©«ÑW ó¡°ûe-( ájôb -q»©«ÑW ô°üæY2 ™```°ùq``àe - ≥q«``````°V ) :±ƒ°UƒŸG á©«ÑW OóM --( í`````àØæe - ≥∏¨`````æe3 ¬©bƒeh ∞°UGƒdG ≈∏Y ádGódG øFGô≤dG êôîà°SG -4Ó«°üØJ q¢üædG ‘ äÉaƒ°UƒŸG OóM -5: áÑ°SÉæŸG áfÉÿG ‘ (*) áeÓ©dG ™°V ? q¢üædG ‘ ∞°UGƒdG ÉgóªàYG »àdG áª¶fC’G Ée -

:ÒÑ``μdG ¤EG Ò¨°üdG øe - : Ò¨°üdG ¤EG ÒÑμdG øe -:êQÉÿG ¤EG πNGqódG øe -: πNGqódG ¤EG êQÉÿG øe -

:qΩÉ©dG ¤EG q¢UÉ`````ÿG øe -: q¢UÉÿG ¤EG ΩÉ©dG øe -6:¬àæq«Y ΩÉ¶f qπc øY q¢üædG øe ’Éãe Ωqób -

......................................................................................................................................................................................... -........................................................................................................................................................................................ -

.......................................................................................................................................................................................... -7 πª÷G) ? ∞°UƒdG ‘ áeóîà°ùŸG Ö«dÉ°SC’G Ée -- Ö«cGÎdG-(...äÉ≤à°ûŸG - ∫É©aC’G8?(¢SGƒ◊G) ∞°UƒdG äGƒæb OóY -9 ájÒKCÉJ) ∞°UƒdG áØ«Xh ¢ü∏îà°SG -- á«YÉÑ£fG ájÒÑ©J- á«≤«KƒJ á«∏«é°ùJ-(... á«aôNR

10:á«°üî°ûdG º°SQ äÉeƒ≤e »JB’G øe ¢ü∏îà°SG -p¬pJnôrØnL pán© n°ùd o¬oÑ n°ù–h kÉ©sHnôoe ¿Éch ,p ∫ƒ q£dG o•pôØoe ¬qfCG »Yqójh pô n°üp≤dG n•pôØoe ÜÉgƒdG óÑY oøH oóªMCG ¿Éc1pá°VÉØà°SGh

ná nWÉÑ q°ùdG »pYqój ∂dP ‘ ƒgh ,p ™HÉ°UC’G nÒ°üb p±GôWC’G nóp©nL ¿Éch ,nGQ qhóoe p¬Jô°UÉN2p¬LƒdG o≥«ànY o¬qfCGh ,nábÉ°TqôdGh3o¢üªNCGp ø£ÑdG4pOÉnÑdG oπjƒW ¬qfCG »pYsój p¬bÉ°S º¶Y pô°üb ™e ƒgh ,pòîØdG p º¶Y nÒ°üb pô¡ s¶dG nπjƒW n¿Éch ,p º¶©dG tΩÉJ páeÉ≤dG o∫óà©oe5

OÉªp©dG o™«aQ,6páeÉ≤dG t…OÉY7nΩOÉ≤àe uø u°ùdG nÒÑc ¿Éch ,p º∏©dG ‘ ná© q°ùdGh ,p º°ù p÷G ‘ ná n£ r°ùnÑdG »£YoCG óbh ,páeÉ¡dG oº«¶Y...OÓ«ŸG oåjóM pÜÉÑ q°ûdG o∫óà©e o¬qfCG »Yqój ƒgh ,pOÓ«ŸG

GôªZ p ´Éª q°ùdG nπ«∏b ¿Éch ¬JhÉÑZ pQrób ≈∏Y É¡æY páfÉHEÓd o¬oØt∏nμJh ,É¡H ¬∏¡L pQrób ≈∏Y p º∏©dG p±Éæ°UC’ √DhÉYuOG n¿Éch,8ÓØZ Éq«Øë°Uh,9 ...É¡«fÉ©e oº¡Øj ’h pÖàμdG AÉª°SCG tóo©nj ,môμa øY o≥£æj ’ôjhóàdGh ™«HÎdG ádÉ°SQ ßMÉ÷G

@ÜÉgƒdG óÑY øH oóªMCG ≈aƒàŸG) ≥KGƒdG »°SÉÑ©dG áØ«∏ÿG øeR øjhGhódG ÜÉàc øe :232(`g1 .¬£°Sh :A»°ûdG IôØL2 É¡àeÉ≤à°SG :áeÉ≤dG áWÉÑ°S3A»°T qπc øe QÉ«ÿG :≥«à©dG4 √ôeÉ°V :ø£ÑdG ¢üªNCG5øjòîØdG πjƒW :OÉÑdG πjƒW6 áeÉ≤dG πjƒW :OÉª©dG ™«aQQ7 ∫ƒ£dG øY ájÉæc ,ΩÓ°ùdG ¬«∏Y Oƒg »ÑædG Ωƒb OÉY ¤EG áÑ°ùf :q…OÉY-8 πgÉ÷G :ôª¨dG πLôdG-9q»Øë°üdG -

.√qô°T ±Éîoj ’h √ÒN ≈Lôj ’ øe : ∫ÉLôdG øe πØ¨dG :πØ¨dG

88

3QGƒ◊G - ''íjôdGh GófQ'' :óæ°ùdG

:É¡pJnôjóoªpd âdÉbh päGÒ¨ s°üdG päÉæÑ∏d má n°SQróne ¤EG kánμpÑnJrôoe oíjuôdG pân∏nNnO

.p∂pà n°SQóe ‘ kIò«ª∏pJ nÒ p°UCG r¿CG tÖpMoCG ,oá n°ùpfBG Éj -

.n∂pdnòpH oínª r°ùnJ ’ pá°SQóªrdG oánªp¶rfnCG :mQÉb nƒpH oIôjóoŸG râdÉb -

: É¡ràndnCÉ°S nh GnórfnQ É¡oª°SG lIÒ¨°U lâræpH É¡rànØnbhCÉna ,ná°SQóªrdG nQpOÉ¨oJ r¿CG ränQsônbh oíjuôdG ränAÉà r°SpG

? pá°SQóªrdG ¤EG »Ñ p°ùnàrænJ r¿CG pärônàrNG GnPÉªpd -

? nánHÉnàpμrdG nºs∏n©nJnCG r¿CG oójQoCG :oíjuôdG pâdÉb -

? páHÉàpμdG ¤EG p∂oànLÉM Énªna ,líjQ pâfCG : GnórfnQ râdÉb -

.pQÉ¡rfC’G nh pQÉëpÑrdG p¬rL nh ≈∏Y »ª r°SnG nÖoàcnCG r¿CG oójQoCG :oíjuôdG pâdÉb -

.p∂nànªu∏n©oe o¿ƒocnCÉ n°Sh »Jnò«ªr∏pJ nÚpëpÑ r°üoà n°S r¿nPpEG :kánMpôna râdÉb nh GnórfnQ ränô n°ûrÑnà r°SpG -

.≈ndhoC’G É¡nJnò«pªr∏pJ n¢ùrænJ rºn∏a GnórfnQ ÉseCG .É¡nànªu∏n©oe oór©nH Énª«pa rân« p°ùnf É¡sæpμnd nh ,É¡nª r°SG oÖoàrμnJ n∞r«nc oíjuôdG pânªs∏n©nJ nh

”ÉM OÉªY.O - ( á«Hô©dG á¨∏dG) ÜÉàc øYÓ≤f ôeÉK ÉsjpôncnR

:á```£°ûfC’G

.1 ÉKGóMCG) :¢üædG π≤æj GPÉe- ’GƒMCG-?(’GƒbCG

.2?á∏ª©à°ùŸG §«≤æàdG äÉeÓY »gÉe ? q¢üædG ‘ áHÉàμdG §‰ ≈∏Y ádGódG øFGô≤dG Ée

.3?QGƒ◊G ´ƒ°Vƒe Ée

.4.áØ°U Éª¡æe IóMGh πμd óæ°SCG ? q¢üædG ‘ Éª¡æ«H â©ªL »àdG ábÓ©dG ´ƒf Ée ? Éª¡«Yƒf Éë°Vƒe QGƒ◊G ‘ôW ÚY

.5?∂dP ád’O Éeh ?ÉÑ«JôJh Éqªc Éª¡æ«H äÉÑWÉıG âYRƒJ ∞«c

.6 »æWÉH) ?QGƒ◊G á©«ÑW OqóM - ( »LQÉN

.7.äÉé¡∏dG ´GƒfCG É¡æe ¢ü∏îà°SGh ,QGƒ◊G ‘ IOQGƒdG ájƒ¨∏dG ∫ÉªYC’G êôîà°SG

.8?QGƒ◊G ¤EG áÑ°ùædÉH ájOô°ùdG πª÷G áØ«Xh Ée

êÉé◊G ºq∏©àd ájó«¡“ á«aÉ°ûμà°SG IóMh

9

) •É°ûf1∞°ûμà°SCG : (

?êÉé◊GáMhôWC’G

?¢†MódG

IQhÒ°S

êÉé◊G?áé◊G

?´ÉæbE’G

10

) •É°ûf2êÉé◊G ±qô©J : (

''πª©dGh IOÉ©°ùdG'' :óæ°ùdG

'' Éæd ∫ƒ≤J ÉeóæYr»ne‘ nIOÉ©°ùdG ¿Gh ,IOÉ©°ùdG »g pájô°ûÑdG pIÉ«◊G nájÉZ q¿EG ''

ÉjCGQ É¡ojCGQ ¿Éc GPEG ÉÃ É¡oÑ°SÉëf ’h ,qÓc .pâÑ°UCG hCG päCÉ£NCG É¡d ∫ƒ≤f ’ ,πª©dG

¬˘dƒ˘≤˘J É˘e π˘c ¤EG »˘¨˘°üf π˘H .¿hÒã˘μ˘dG ¬˘˘«˘˘dEG É˘˘¡˘˘≤˘˘Ñ˘˘°S ó˘˘b ¿É˘˘c GPEG hCG Gó˘˘jó˘˘L

’h .¬«ÄJôJ Ée áë°üH Éæ©æ≤J âfÉc GPEG Ée iÔd ÉægÉÑàfG ÉgÒ©of ...ΩGÎMÉH

...áqé◊ÉH q’EG n´ÉæbEG

…òdG'' ƒg πª©dÉa .¬JGP óëH òNoCG GPEG líLGQh lπ«ªénd πª©dG ‘ ''»e'' ¬dƒ≤J Ée ¿EG

h ,âbƒdG CÓÁh ,Ö∏≤dG íàØjh ,π≤©dG ÒæjƒÑëj¢ùØædG ì uhôojh ,Gòjòd Éª©W nIÉ«◊G

∞WGƒ©dG ±pô°ünjh ,á£NÉ°ùdG ´ÉÑ£dG »°Vôojh ,áªLGƒdGáH pRÓàoŸGòaÉæe ‘

ÚH ¥ôa ’h ...É¡H Pƒ∏j øe ≈∏Yh IóMGƒdG ICGôŸG ≈∏Y IóFÉ©dG áæ°ùM êQÉflh

‘ ™«H hCG ∫õæe ÒHóJh õjô£Jh áWÉ«Nh uøah º∏Y øe πª©dG p ´ƒf¿RÉıG...

‘ º«¶©dG πLôdG øe á«ªgCG πbCÉH QGòbC’Gh QÉÑ¨dG ÚH ´QGƒ°ûdG ∞¶æe ¢ù«dh

''.áq«fÉ°ùfEÓdh ¬àqeC’ É©Øf qπbCG ƒg ’h QÉÑcE’Gh π«∏¡àdG ÚH √ô°üb

ÉæJÉ«M ≈∏Y ¬≤«Ñ£J ‘ »g áHƒ©°üdG ¿CG ÒZ ,lπ«ªL l∫ƒ≤d p ∫ƒ≤dG Gòg nπãe q¿EG

n∞«¶æJ q¿CG ∞«c iôf ’ áÑ«£ÿG …CGôd ÉfQÉÑàYG qπc ™ªa ,É¡aô©f Éªc áq«eƒ«dG

,áªLGƒdG ¢ùØædG ìhôjh ,Gòjòd Éª©W IÉ«◊G ƒÑëjh Ö∏≤dG íàØjh π≤©dG Òæoj'' Óãe ájòMC’G ní°ùe hCG ´QGƒ°ûdG

.ïdG ''...IóFÉ©dG áæ°ùM êQÉflh òaÉæe ‘ áeRÓàŸG ∞WGƒ©dG ±ô°üjh

,ÚªZôoe ,Ú∏eÉ©dG øμd .É¡jCGQ ‘ '' q»e'' ≥aGƒf ¿CG Éæ«∏Y π o¡°ùd Iô£ØdÉH ¬«dEG π«Á Ée πª©j ¿CG Éæe qπμd ¿Éc ƒdh

ΩÉ¶ædGh IôgÉ≤dG áLÉ◊G √ÈŒ πªY ‘ IOÉ©°ùdG óéj ¿CG ¿É°ùfE’ ∞«μa ,øsjÒfl ,Ú∏eÉ©dG p±É©°VCG o±É©°VCG

?¬«dEG ¬æe π«e hCG áÑZQ ÉÁCG ¿hO ¬à°SQÉ‡ ≈∏Y »°SÉ≤dG »YÉªàL’G

,á∏°ù∏°S ‘ äÉ≤∏ëc ¢†©ÑH É¡°†©H §HGÎe áKÓãdGh êÉàæà°SÉa ìô°ûa áeó≤e o´ÉæbE’G ¬H ≈Lôoj …òdG ÜÉ£ÿG q¿EG

øe áé«àædG Éæ«dEG âeób É¡æμd ,IOÉ©°ùdG ¤EG ó«MƒdG π«Ñ°ùdG ƒg πª©dG ¿CÉH Éæ©æ≤J ¿CG äAÉ°T ,É¡HÉ£N ‘ ''»e''h

ÉHÉ≤f É¡«∏Y âdó°S ¿EGh ∂dòd .ÉgGƒ°S ¿hO áé«àædG ∂∏J ¤EG Éæ∏°Uƒj Ée á≤MÓàŸG èé◊G øe ÉæeÉeCG §°ùÑJ ¿CG ÒZ

∞«ch'' :É¡ªgCG á∏Ä°SCG ¬°SCGQ ‘h É°û£Y ÇQÉ≤dG hCG ™eÉ°ùdG Ö∏b ‘ ∑ÎJ ÉgGôf Ö«cGÎdGh ®ÉØdC’G ÜòY øe Ó«ªL

''?πª©dÉH IOÉ©°ùdG ≈∏Y π°üëf ¿CG Éæd

∫ÉHô¨dG áª«©f π«FÉî«e- πaƒf á°ù°SDƒe IÉ«◊G ájÉZ π°üa- ¢U205

:á∏Ä°SC’G

:»∏j ÉªY ÖLCG qºK ,çÓK hCG ÚJôe ,(¥QRC’G ¿ƒ∏dÉH áHƒàμŸG) IÒNC’G Iô≤ØdG ∂dP ó©H CGôbG qºK ÚJqôe hCG Iôqe ÓeÉc ¢üædG CGôbG

.1?ÖJÉμdG ô¶f ‘ ∂dP ÜÉÑ°SCG Éªa â∏°ûa É¡qæμdh ,Égô¶f á¡LƒH Ú©eÉ°ùdG ´ÉæbEG áÑ«£ÿG âeGQ

.2∂dP í°VhCG .É¡HÉ£N AÉæH ‘ É¡à≤jôW ≈∏Y É°†jCG ÉgòNBG πH IOÉjR »e AGQBG ó«æØàH ÖJÉμdG ∞àμj ⁄

.3''êÉàæà°SÉa ìô°ûa áeó≤e'' øe ÖJÉμdG ó°ü≤e á q°UÉN Éë°Vƒe êÉé◊G äÉë∏£°üe q¢üædG øe êôîà°SG

.4?êÉé◊G ±qô©J ¿CG q¢üædG øe ÉbÓ£fG ∫hÉM

.5?øjôNBÓd É©æ≤e ÉHÉ£N »æÑf ¿CG øμÁ ∞«c

:''»```e''á˘˘˘Ñ˘˘˘jOCG IOÉ˘˘˘jR »˘˘˘e »˘˘˘˘g

Iô˘˘°UÉ˘˘˘æ˘˘˘dG ‘ äó˘˘˘dh á˘˘˘«˘˘˘fÉ˘˘˘æ˘˘˘Ñ˘˘˘d

ΩCGh ÊÉ˘˘˘˘˘æ˘˘˘˘˘Ñ˘˘˘˘˘d ÜC’ Ú£˘˘˘˘˘°ù∏˘˘˘˘˘˘Ø˘˘˘˘˘˘H

ÚH â°TÉY á«æ«£°ù∏a1886h1941,

á˘˘aÉ˘˘≤˘˘ã˘˘H äRÉ˘˘à˘˘eG .ô˘˘°üÃ âeÉ˘˘˘bCG

âªgÉ°Sh á«HôZh á«HôY áLhOõe

ÉgQGO äòîJGh á«HOC’G á°†¡ædG ‘

É˘Mƒ˘à˘Ø˘e É˘«˘Yƒ˘Ñ˘˘°SCG É˘˘«˘˘HOCG É˘˘°ù∏›

á˘˘˘ã˘˘˘MÉ˘˘˘H :É˘˘˘gQÉ˘˘˘KBG ø˘˘˘e .AÉ˘˘˘HOCÓ˘˘˘˘d

äGQÉ°TEGh äÉª∏c ,ájOÉÑdG

:íLGQ@:(ì,ê,Q) øe á¡Ñ°ûe áØ°U

áØμdG âëLQ ∫ƒ≤f ,Ö∏Zh ™ØJQG

.â∏Y …CG ¿Gõ«ŸG ‘

:Éª©W IÉ«◊G ƒÑëj@:(h,Ü,ì) øe

¤EG ió©àj ´QÉ°†e π©a ƒgh íæe

.Údƒ©Øe

:áHRÓàŸG@(Ü,R,∫)øe πYÉa º°SEG

ó˘˘˘«˘˘˘˘Ø˘˘˘˘J á˘˘˘˘¨˘˘˘˘«˘˘˘˘°üdGh ÜQÉ˘˘˘˘°†J …CG

.ácQÉ°ûŸG

1111

) •É°ûf3á«LÉé◊G á«©°VƒdG : (

á«fhÎμd’Gh á«FÉHô¡μdG äÉfƒμŸG øe Òãμ∏d èàæe ó∏H ¢ùfƒJ q¿CG º∏©J πg'' …qóëàdG øe A»°ûH Iqôe ∂≤jó°U ∂dCÉ°S

''?É°†jCG É¡d Qqó°üe h á«μ«fÉμ«ŸGh

''!»æe ôî°ùJ ød ,ÖjPÉcC’Gh äÉgÎdG √òg ¥qó°UCG ’ ÉfCG ,∂dòH ∑ÈNCG …òdG ≥ªMC’G øe'' :AGõ¡à°SÉH ¬àÑLCÉa

™fÉ°üŸG OóY øY ΩÉbQCG øe ¬àæª°†J ÉÃ ¬eÓc âÑãJ »ÑæLCG âfÎfG ™bƒe øe É¡Lôîà°SG á°SGQO ≈∏Y ∂©∏WCÉa

‘ èeóàd É¡≤jôW óŒ å«M áeqó≤àe ∫hO ¤EG Qqó°üJ äÉfƒμe øe ¬éàæJ Éeh á«YÉæ°üdGh á«LƒdƒæμàdG äÉ°ù°SDƒŸGh

äGôFÉ£dGh äGQÉ«°ùdG

.¬d QGòàY’Gh √ô¶f á¡LƒH ´Éæàb’G øe GqóH óŒ º∏a

1?É¡H ∑Gqó– »àdG ∂≤jó°U ô¶f á¡Lh Ée -

2? É¡H äCGõ¡à°SGh É¡à°†aQ nºpd -

3?√ô¶f á¡LƒH ∂YÉæbEG ¤EG ∂≤jó°U ≈©°S nºpHh ∞«c -

4Égó©Hh ∂YÉæbEG ¬àdhÉfi πÑb ≥jó°üdG ô¶f á¡Lh øe ∂Øbƒe ÚH ¿QÉb -

5.»LÉé◊G ÜÉ£ÿG á«æH á«©°VƒdG √òg øe ¢ü∏îà°SG -

?GPÉÃ

√ô¶f á¡LƒH

? ∞«cá≤«Kh ∂«∏Y ¢VôY

ÉééM øª°†àJ

¬eÓc áë°U âÑãJ

?áé«àædG

´Éæàb’G

?GPÉŸá¡Lh ≈æÑààd

√ô¶f

≈©°S¤EG ∂≤jó°U: ∂YÉæbEG

1212

) •É°ûf4á«LÉé◊G äÉë∏£°üŸG : (

1-:êÉé◊G.π«dódG ó«ØJ á¨∏dG ‘ áé◊G :á¨d êÉé◊G @

:äÉØjô©àdG ÜÉàc ‘ ÊÉLô÷G ∫ƒ≤j''óMGh π«dódGh áé◊G :π«bh ,iƒYqódG áqë°U ≈∏Y ¬H q∫oO Ée áé◊G'' :Üô©dG ¿É°ùd ‘ Qƒ¶æe øHG ∫ƒ≤j…òdG ¬LƒdG áséo◊G …ôgRnC’G ∫Ébh º°üÿG ¬H n™pahoO Ée áséo◊G π«bh o¿ÉgrôoÑdG :oáséo◊Gh''

náséo◊G ¬YRÉf kÉLÉépMh kásLÉëoe ¬sLÉMh .º o°UÉîsàdG têÉësàdGh .l∫pónL …nCG lêÉérëpe πLQh .áeƒ°üÿG óæY oônØ s¶dG ¬H ¿ƒμj''lêÉépMh lènéoM páséo◊G ™ªLh áséoM √òîJG pA»°ûdÉH sènàrMGh .¬pàséoM ≈∏Y ¬Ñ∏Z kÉqénM ¬téoënj ¬sénMh

á¡Lh ¬ª°SÉ≤j /√ôWÉ°ûj pÖ nWÉıG π©L ¤EG oÖpWÉıG /qêÉÙG ¬«a »eôj ÜÉ£N §‰ ƒg êÉé◊G :ÉMÓ£°UG êÉé◊G @OÉªàYÉH ¿ÉYPE’Gh ΩÓ°ùà°S’G ¤EG ¬©aOh ¬à«μÑJh ¬eÉëaEG ‹ÉàdÉHh ¬°†MOh ¬jCGQ ó«æØJ hCG ¬Øbƒe πjó©J ¤EG hCG ,√ô¶fÉe ‘ §ÑJôJ (π≤©dG âÑWÉN ¿EG) á«YÉæbEG hCG /h (¿GóLƒdG âÑWÉN ¿EG) ájÒKCÉJ áØ«Xh äGP èé◊G øe áYƒæàe áeƒ¶æe

.ájƒ¨d Ö«dÉ°SCGh á«≤£æe §HGhôH É¡æ«H:»JCÉj Ée ,äÉØjô©àdG √òg øe èàæà°ùf ¿CG ÉææμÁh

.1´ƒ°Vƒe q¿CG …CG ,É¡«∏Y ≥ØàŸG á«¡jóÑdG ≥FÉ≤◊G ∫É› ¢ù«dh ±ÓàN’Gh ∫ÉªàM’G ∫É› ƒg êÉé◊G ∫É› q¿CG .øjôNB’G ´ÉæbE’ áqé◊G áeÉbEG qêÉÙG ≈∏Y ¢VôØj Ée ƒg h πqÑ≤àŸG iód ∂«μ°ûJ h ∂°T ™°Vƒe ¿ƒμj Ée ÉÑdÉZ êÉé◊G

.2ÉÑ«JôJ áÑJôeh Éæ°ùM GQÉ«àNG IQÉàfl èé◊G øe ÒÑc Oó©H Égó«æØJ hCG áMhôWCG äÉÑKEG ≈∏Y Ωƒ≤j êÉé◊G q¿CG»≤∏àŸG ‘ ÉgôKCG ∑Îàd Éªμëoe

2- :áMhôWC’G: É¡qfCÉH áeÉY áMhôWC’G õ«ªàJh .ÉÑdÉZ ±ÓN qπfi áq«°†b ‘ ô¶f á¡Lh hCG …CGQ :IOqô› Iôμa.1(Iôª°†e ) »ØàîJ óbh (É¡H ìqô°üe) ô¡¶J ób.2 ájGóÑdG ‘) q¢üædG øe ™°Vƒe q…CG ‘ OôJ ób- ¢üædG ÉjÉæK ‘-(¬àjÉ¡f ‘.3(...áàÑãe iôNCG h á°VƒMóe IóMGh) áMhôWCG øe ÌcCG ¢üædG øqª°†àj ób.4êÉé◊G IQhÒ°S áé«àf áàÑãŸG ¤EG »¡àæjh á°VƒMóŸG øe êÉÙG ≥∏£æj ób

3IQhÒ°S - :êÉé◊Gèé◊G øª°†àJh ,√ô¶f á¡Lh áë°U ≈∏Y π«dódG áeÉbEG ‘ êÉÙG √ÉNƒàj …òdG »°ûªàdG »æ©Jh .á«≤£æe §HGhQh ájƒ¨d äGô°TDƒe øe É¡æ«H Éeh á∏ãeC’Gh

4- :áqé◊G:IójóY ´GƒfCG »gh .IOqô›h áeÉY ÖdÉ¨dG ‘ »gh ,É¡°†Mój hCG áMhôWC’G âÑãj ¿ÉgôHh π«dO.1 AGô≤à°SG :á«≤£æe á«∏≤Y èéM-.¢SÉ«b - •ÉÑæà°SG.2 ∫GƒbCG) ájOÉ°üàbG hCG á«HOCG hCG á«ª∏Y hCG á«aô©e hCG á«æjO á£∏°S øe Ióªà°ùe èéM-(...ógGƒ°T.3 çGóMCG - ™FÉbh :á«îjQÉJ èéM-...ïjQGƒJ.4 ™FÉbh :á«©bGh èéM- äGógÉ°ûe-..á«°üî°T ÜQÉŒ.5 ...á«fÉ«H Ωƒ°SQh ∫hGóL -ájOÉ°üàbG äÉ«FÉ°üMEGh ΩÉbQCG :á«ªbQ èéM

5- :∫ÉãŸGhCG í°Vƒj ¿CG qêÉëª∏d øμÁ) .¢Sƒ°ùfi ¢Sƒª∏e ôeCÉH ≥q∏©àj Ée ÉÑdÉZ ¬qfC’ ,É¡ë«°VƒJh áé◊G ≥«bóàd »JCÉj (É¡ë q°Vƒj ∫Éãe ¿hO áé◊ÉH »Øàμj óbh ÌcCG hCG ∫ÉãÃ ¬àéM ≥bój

6 -:êÉé◊G á«é«JGÎ°SEGá«æH) ∂dP πª°ûjh ¬à«μÑJh º°üÿG ΩÉëaEG ‘hCG ôNB’G ´ÉæbEG ‘ êÉÙG ÉgÉNƒàj »àdG á≤jô£dG.(Ö«dÉ°SC’Gh §HGhôdGh äGô°TDƒŸG ,É¡àaÉãch É¡Ñ«JôJh èé◊G ´GƒfCG ,¬JÉfƒμe Ö«JôJh ¢üædG

7 - :êÉé◊G áØ«Xh≥≤ëàJh .ÒKCÉàdG áØ«Xhh ´ÉæbE’G áØ«Xh :¿Éà«°ù«FQ ¿ÉàØ«Xh ¢†MOh ºYO ƒg ÉÃ êÉéë∏d.¬fGóLh áÑWÉîÃ hCG Ö nWÉıG π≤Y áÑWÉîÃ ÉqeEG ¿ÉàØ«XƒdG

»ë«°VƒJ ∫Éãe

êÉàæà°S’G á∏ãeC’G /∫ÉãŸG áé◊G áMhôWC’G

∂«μ°ûàdG øY ∞μdG Öéj ,¿PEG

IOÉ«≤dG ‘ ICGôŸG äGQób ‘

É¡≤jôW ‘ π«bGô©dG ™°Vh øYh

QódG Iôé°T ,áeÉª«dG AÉbQR

...…ófÉZ GôjófCG ,GôJÉHƒ«∏c

ôNõj ô°UÉ©ŸGh Ëó≤dG ïjQÉàdG

AÉ°ùf ìÉ‚ óqcDƒJ »àdG ™FÉbƒdÉH

ø¡Hƒ©°T IOÉ«b ‘ äGÒ¡°T

πLôdG øY ICGôŸG qπ≤J ’

¿hDƒ°T IQGOEG ‘ IAÉØc

¢SÉqædG

13

ájƒ¨∏dG äGô°TDƒŸG

á«≤£æŸG §HGhôdGh

13

) •É°ûf5»LÉé◊G ¢üædG áWÉ£N : (

oÖpWÉnîoŸGhCG êÉéë∏d πqÑ≤àe Oô›

á°VƒMóŸG áMhôWC’G ÖMÉ°U

oÖpWÉnîoŸG têÉnëoŸGhCG É¡JÉÑKEG ójôj áMhôWCG ÖMÉ°U

É¡°†MO ¤EG ≈©°ùj áMhôWCG Ωqó≤j

êÉé◊G ÉaôW

á∏HÉ≤ŸG áMhôWC’Gá«æª°V - É¡H ìqô°üe

áàÑãŸG áMhôWC’G

á«æª°V - É¡H ìqô°üeá«LÉé◊G á«æÑdG

áé``````«àædG

êÉé◊G ∞FÉXh... ´ÉæbE’G - ÒKCÉàdG

hCG ´Éæàb’Gh º«∏°ùàdG ≈∏Y ôNB’G πªM)

(¬à«μÑJh ¬eÉëaEG

êÉé◊G IQhÒ°S (á∏ãeC’G - èé◊G - QÉμaC’G)

èé◊G

á«∏≤fá«∏≤Y

á«≤£æe

á«©bGh

áq«FÉ°üMEGá«îjQÉJ

ÜQÉŒ

á«°üî°T

á«ª∏Y

»ØædG

(...¢ù«d - ød -’ -⁄)

ó«cƒàdG

(...ÉªqfEG - ób -q¿CG -q¿EG)

π«∏©àdG) - ≈qàM -»c -`d

AÉØdG(...

Ò°ùØàdG≈æ©e -q¿CG ∂dP -rPEG)

(...∂dP

∑GQóà°S’G-q¿CG ÒZ -qøμd-røμd)

q¿CG ó«H-(...q¿CG q’EG

πHÉ≤àdG‘ -πHÉ≤ŸÉH -Éªæ«H)

q¿CG ÚM-¢ùμ©dG ≈∏Y

(...∂dP øe

êÉàæà°S’G-∂dP ≈∏Y AÉæH -¿PEG)

-∫ƒ≤dG IƒØ°U á°UÓN

(Gòμgh

ÈÿGh AÉ°ûfE’G ΩÉ¡Øà°S’G)--Öé©àdG

(...»LÎdG - »æªàdG

º°ù≤dG :ÈÿG äGóqcDƒe)

(...á q°UÉN

¿É«ÑdG Ö«dÉ°SCG

¬«Ñ°ûàdG)-(... - RÉÛG

•ô°ûdG

Ö«dÉ°SC’G

∫hC’G QƒÙG

π``ª``©``dG

ÚÑJCG±GógC’G

.1 øq«ÑJπª©dG áª«b,™ªàÛGh OôØdG IÉ«M ‘

.2øq«ÑJádÉ£ÑdG QÉ£NCG ,™ªàÛGh OôØdG ≈∏Y

.3 ∑GQOEGá«æ¡ŸG ¥ÓNC’GhìÉéædG •hô°T ,πª©dG ‘

.4 ∑GQOEG¬«aÎdG áq« qªgCG ,πª©∏d ábÉ£dG ójóŒh

.5 ¤EG ±qô©àdGIójóL ø¡ehIOóéàe.

iƒàÙG ÚÑJCGáY qƒæàe ¢Uƒ°üf

.1IôMh áqjOƒªY áqjô©°T

.2»LÉé◊G ™HÉ q£dG É¡«∏Y Ö∏¨j áqjÌf

πª©dG : ∫ qhC’G Qƒ`ÙG

15

∞°ûμà°SCG

?πª©dG?ádÉ£ÑdG

Òª°†dG?»æ¡ŸG

âbh?ÆGôØdG

?¬«aÎdGø¡e

?IójóL


16

§Ñ°Vh ´hô°ûª∏d §«£îàdG áª¡e PÉà°SC’G ºμd ∑ôJh ,m¥ nôpa ¤EG ºμª«°ù≤J q” ,á©dÉ£ŸG IOÉe ‘ ´hô°ûe RÉ‚E’

q¿CG ¤EG ,PÉà°SC’G ºμ¡qÑf óbh .≥jôØdG AÉ°†YCG ≈∏Y ΩÉ¡ŸG ™jRƒJh »æeõdG ¬›ÉfôHCÉaÉμj ød ¬FÉ°†YCG πeÉμH ≥jôØdG

.ádÉ q©a áªgÉ°ùe - É«YÉªLh ÉqjOôa - πª©dG ‘ ƒ°†Y qπc ºgÉ°ùj ⁄ Ée ,É≤∏£e

ºμ°VÎYÉaπμ°ûe: ‘ πã“IQÉKEGh âbƒdG áYÉ°VEG ¤EG óª©j ¿Éc Ée GÒãc πH ,…OôØdG ¬∏ªY RÉ‚EG øY ¢ùYÉ≤àdG ¬Øμj ⁄ ºμd É≤«aQ q¿CG

.´hô°ûŸG ‘ Ω qó≤à∏d ºà©ªàLG Éª∏c Ö¨°ûdG

? qπ◊G Éªa

?¢ùYÉ≤àdGh πcGƒàdG ∑ôJh πª©dG ‘ •Gôîf’ÉH ºμ∏«eR ´ÉæbEG ºμæμÁ ∞«ch

: á«JB’G πMGôŸG Gƒ©ÑqàJ ,π◊G ¤EG ∫ƒ°Uƒ∏d

.1¬à©«ÑW πã“h πμ°ûŸG º¡a

.2∫ƒ∏◊G øe á∏ªL ¢VGÎaG

.3É¡ÑjôŒ

.4É¡©‚CG QÉ«àNG

.5 á£°ûfCG ™«ªL øe Ö°ùàμŸG ∞«XƒJ''πª©dG Qƒfi'' .á«dõæŸGh á« qØ°üdG ,á«YÉª÷Gh ájOôØdG ,

.6Éq«YÉªLh ÉqjOôa »JG qòdG »°ûªqàdG º««≤J

: á¶MÓeOQGƒe á≤MÓdG á£°ûfC’G qπc øe Ghòîqàj ¿CG ≈∏Y ,QƒÙG ájGóH ‘ Úªq∏©àŸG ≈∏Y πμ°ûŸG o¢V nô r©oj

™LÉædG qπ◊G ¤EG ∫ƒ°Uƒ∏d ájQhô°V

πμ°ûe qπM ‘ oºgÉ°SCG


17

»pæ r©j nπª©dG q¿EGnπ«μ r°ûJqπc ‘h , oó©H rónLƒoj r⁄ Ée É¡æe n≥n∏` rîoj r¿CGh ,É¡n∏jƒ–h pI qOÉŸG

p πª©dÉÑa .p¿É°ùfE’G pOƒLh røe GAõL oπªëj p êÉàfEG sπc s¿CG »æYCG ,p¿É°ùfE’G oOƒLh o™Ñ£æj m êÉàfEG

.páa ró`` t°üdG pIô£«°S røeh ,pá©«Ñ£dG pIô£«°S røe o¿É°ùfE’G nQ qô–

nIQób É°†jCG rπH ,oÖ°ùëa päÉLÉ◊G o™Ñ°ûj Ée nêÉàfEG r…CG ,r§≤a nêÉàfE’G »pæ©j ’ nπª©dG s¿EG

nπ nªY oó u°ùnéoJ nI nó n°†æŸG s¿EG .o¬`oépàæj Ée uπc ≈∏Y o™Ñ£æj p¿É°ùfE’G oOƒLƒa .p ≥∏ÿG ≈∏Y p¿É°ùfE’G

n∂r∏pJ o¬o∏ uã nªoJ m π nª nY ¤EG n∫ sƒ`nënJ pQÉ``nésædG Gòg pOƒoL oh røpe GA rõL s¿EG . pQÉnésædG ¤EG pánÑ r°ùuædÉH m Ω rƒ`nj

¤EG páÑ°ùædÉH oôeC’G Gòμg nh .… pOƒ oL oh oQ uô`nÑoe Gòg ,» p∏ nª` nY G nò ng :G vƒ` og rõne É¡neÉeCG o∞ p≤j ,oI nó n°†`ræ pŸG

√ò¡d G kôjôrÑJh mäG nƒnæ n°S pI só©d G kó«°ùrénJ »æ©nJ ,o√G nó`nj É¡rà°S nônZ »qàdG p¿ƒoà`rj sõdG oIôé°ûa ,p ìqÓØdG

øe oOƒoL oƒdG Gòg tπ n¶j p¬`pfh oO øeh ,G kQ uÈoeh ≈kæ` r©e p¿É°ùfE’G nOƒoLh » p£ r© oj oπª©dÉa .päGƒæ s°ùdG

rº o¡fCG ôr«Z , pOƒoLƒdG n¢SÉ°ùrMEG n¿h oó p≤Øj ¿ƒo∏ nª©j n’ øj qòdG oAÉjôKC’Éa . mQ uÈoe ¿hO øeh ≈æ r©ne p¿h oO

,º og nOƒoLh GhQ uÈoj r¿CG p¿h oO øe º¡nàbh n¿ƒ∏oà≤«a , mA r»°T ‘ º¡ n nàbh Gƒo∏oà≤j r¿CG s’EG n¿ƒ o©« p£à°ùnj ’

.nâ rbƒdG oπà≤j Éª«a p¥GôrZE’ÉH p¬n« p°SÉæJ n¿ƒodhÉëoj ,rº o¡nÑ«°ünf pAG nƒÿÉH oQƒ o© t°ûdG o¿ƒoμn«a

tôoÁ o¬ rc oÎj r⁄h nΩƒ«dG n∂dP nQ sôH ¬fCG ,''m πªY'' p Ω rƒj uπ oc nó©H oô o© r°ûj n¿É°ùfE’G s¿EGG kQ ró ngób o¬`qfCG ,

oΩ nó n©dG p¬«∏Y i nƒ r≤nj rød mò pÄnæ« pM o¬n∏ nªY s¿EG .É°V uôdGh páMG qôdÉH oô©°û«a ,¬neƒj rπoà≤j r⁄h n¬neƒj n¢TÉY

rânJBG ≈àM É¡ nYQR »qàdG pIôé q°ûdG ‘ GOƒoLƒe ÉîpeÉ°T tπ n¶«°S .oäƒŸG o√ nô` n¡≤j rødhÉ¡n∏ ocoCG‘h ,

mRÉ‚EG uπc ‘ -p¬pJ rƒe nºrZQ -GOƒoLƒe tπ¶«°S ,o√ nóq«°T …òqdG pAÉæÑdG ‘h ,É¡ n©næ°U »qàdG pIó°†æŸG

Gòg ≈æ r©neh .p Ωó n©∏d káehÉ≤e , n»pfÉ nØdG oóu∏îj nπª©dG s¿EG . mRÉ‚EG p º¶YCG ¤EG mRÉ‚EG uπbCG røpe ,¬H ΩÉb

.kI qòdh kájGƒpg oπª©dG nípÑ°üj r¿CG

nΩÉeCG ,Éæ`pdÉªYCG nΩÉeCG mI qò∏H oô o© r°ûf oøëfh ,o¬d l≥«≤–h p¿É°ùfE’G pOƒLƒd lá°SQÉ‡ nπª©dG s¿EG

øe n∫Gƒ u£dG päÉYÉ°ùdG oπª©j o¿É°ùfE’G tπ¶j ób rPEG ,¬d nQÉÑàYG ’ t» pª r°ù÷G oÖ n©sàdG rπH ,Éæ pLÉàfEG

nÖ©sàdG ≈ n°ùræf Éæo∏©Œ ,ÉæpdÉ nªYCG nΩÉeCG É n¡ oØ` p≤nf m πteCÉJ ná¶◊ s¿EG .p¥Ég rQE’Gh p πn∏ŸÉH mQƒ o© o°T p¿h oO

.É kªr∏oM p¬`H Énæ r≤ s≤M rPEG ,p¬pàdBÉ°V nºrZQ u»pfÉ°ùfE’G Éf pOƒLƒH oô nîØf Éæo∏©Œh ,n¥Ég rQE’Gh¢SƒHOƒH ÖLQ .O

á«Hô©dG áaÉ≤ãdG á∏›

Oó©dG8/9- É«Ñ«d1988

1OƒLƒe ÉfCG ¿PEG ,πªYCG ÉfCG -

CÉ```````«¡JCG¬JÉLÉM á«Ñ∏J øe ¬àæμe á∏FÉW IhôK ¬«HCG øY çQh πLQ IÉ«M ¿ƒμJ ∞«c Gƒ∏«îJ

ó¡L ∫òH hCG πªY hCG AÉæY ¿hO? √OƒLh ≥≤ëj πg ? ≈æ©e ¬JÉ«◊ óéj πg ? Gó«©°S ¿ƒμj πg

:πsμ°Tójõe

.πs©a ¿Rh ≈∏Y

Qò÷G øe

.(∫,∑,¢T): IOÉŸG πsμ°T

π©L -ÉgQ qƒ°U .Óμ°T É¡d

:GkQróngQó°üe(Q ,O ,`g) øe:oA»°ûdG Qnó`gÖgP .πo`£H

:GQóg A»°ûdG¿hO ,ÓWÉH

.IóFÉa

:πcoC’Gøe

:(∫,∑,A)Qò÷G

¥RôdG -ôªãdG

.™°SGƒdG

: qó©à°SCG

: ¢SƒHOƒH ÖLQáæ°S òæe á«Ñ«∏dG á©eÉ÷ÉH áØ°ù∏a PÉà°SCG .ô°UÉ©e »Ñ«d ôμØe

.1978á°SÉFQh »ª∏©dG åëÑ∏d ¢ùfƒj QÉb á©eÉL IQGOEG πãe ∞FÉXƒdG ójóY ó∏≤J

.É¡«a á«°ùfôØdG º°ùb

.2? âbƒdG πà≤oj ∞«ch »æ©J GPÉªa , q¢üædG ‘ äôJGƒJ IQÉÑY ''âbƒdG πàb''

.3.á«fÉ°ùfE’G áÑJôŸG RhÉéàj ΩÉ≤e ¤EG πeÉ©dG ™aôj πª©dG ¿CG ó«ØJ »àdG ®ÉØdC’G êôîà°SG

.1? §≤a ''äÉLÉ◊G ™Ñ°ûj Ée êÉàfEG''πª©dG ±óg ¿CÉH πFÉ≤dG …CGôdG ¢†MO ¤EG ÖJÉμdG ≈©°S GPÉŸ

.2.ÖJÉμdG áMhôWCG äÉÑKEG ‘ É¡àØ«Xh øq«Hh ó«cCÉàdG äGhOCGh »ØædG äGhOCG ¢üMCG

.3? …ôjô≤àdG ¢ùØædG ‘ ºgÉ°ùJ πgh ?∂dP ô°ùØJ ºÑa q¢üædG ‘ á«ª°S’G πª÷G äO qó©J

.4. q¢üædG ‘ ¿Gƒæ©dG äÉ«q∏Œ ™ÑàJ

.1?¿É°ùfE’G áq«fÉ°ùfEG åjó◊G ô°ü©dG ‘ πª©dG ΩÉ¶f ≥≤ëj ióe q…CG ¤EG

.2?∂jCGQ Ö°ùM ∂dP ≥ q≤– »àdG •hô°ûdG »gÉªa I qòdh ájGƒg íÑ°üj ¿CG øμÁ πª©dG ¿CG ÖJÉμdG iôj

.1: ∞°üdG ‘ .∂JÉ«M ‘ ¬°SQÉ“ ƒd OƒJ ´ÉàeE’Gh IOÉaE’G ∂d ≥ q≤ëj πªY øY RÉéjEÉH ∑AÓeR çóM

.2: ∞°üdG êQÉNÉªq∏c Ωõ©dGh •É°ûædG É¡æe º¡∏à°ùJh ∂Ñàμe É¡H åKDƒJ ,∂d GQÉ©°T ÉgòîàJ áØ– ™æ°UG

.πª©dG øY IQƒKCÉe ºμëH hCG áqjô©°T äÉ«HCÉH É¡© q°UQ ºK πª©dG â∏∏e

18

.1: »JB’G ∫hó÷G ‘ IOó©àŸG πª©dG äGÒKCÉJ ∫ qõf

™ªàÛG ‘ π≤©dG ‘ Qƒ©°ûdG ‘ ó°ù÷G ‘ IOÉŸG ‘ á©«Ñ£dG ‘

πª©dG ÒKCÉJ

»HÉéjE’G

πª©dG ÒKCÉJ

»Ñ∏°ùdG

ÖJÉμdG ¤EG ±ô©JCG

: ≈æ©ŸG »æHCG

: »jCGQ …óHCG

: ∞ qXhCGh ôªãà°SCG

19

: ¬H »æ©fh( ´É«°†dG hCG ÜÓà°S’G hCG) ÜGÎZ’G ¤EG OƒLƒdG ≥≤ëj ’ …òdG πª©dG … qODƒj

á«æjódG hCG á«˘YÉ˘ª˘à˘L’G hCG á˘jOÉ˘°üà˘b’G ÜÉ˘Ñ˘°SC’G ÒKCÉ˘à˘H »˘JGò˘dG ¬˘dÓ˘≤˘à˘°SGh ¬˘à˘jô˘M ¿É˘°ùfE’G ¿Gó˘≤˘a

.ájOÉŸG AÉ«°TCÓd GóÑY hCG √Ò¨d Éμ∏pe íÑ°üjh

¢U -»Ø°ù∏ØdG ºé©ŸG ) ÉÑ«∏°U π«ªL765.ê -(

: I qOÉŸG πqμ°T : É¡ªgCG øe IójóY ¿É©e ¿RƒdG Gò¡dh π q©a ¿Rh ≈∏Y á∏ª÷G √òg π©a OQh

.1 : á«∏©÷G.äGòdG ≈∏Y OÉªàY’G ∫ÉØWC’G âªq∏Y

.2 : á¨dÉÑŸG.ÉHQEG ÉHQEG ábQƒdG âb qõe

.3 : IQÉÑY QÉ°üàNG.ÈcCG ¬∏dG h ¬∏dG ’EG ¬dEG ’ : GƒdÉb …CG GhôqÑc h ¿ƒq∏°üŸG πq∏g

.4: ¿ÉμŸG ‘ √ÉŒ’G.á≤«≤◊G øY ÉãëH GƒH qôZh øeC’G ∫ÉLQ ¥ qô°T

: ó«Øà°SCG

: »à¨d ó¡©JCG


20

:ó°ûfCGπ©aøe Oô› »KÓK.(O,¢T,¿) Qò÷G

:A»°ûdG ó°ûf∫CÉ°Sh ¬Ñ∏W

.¬æY

:™∏£°†jπ©a≈∏Y ójõe »KÓK

π©àØj ¿RhAÉW AÉàdG âÑ∏b)OÉ°†dG ¢ùfÉéàd

.(º«îØàdG ‘:ôeC’ÉH ™∏£°VG

¬«∏Y …ƒb.¬H ¢†¡fh

(´,∫,¢V) Qò÷G

:ÜQCÉeQó°üe¿Rh ≈∏Y »ª«eøe ≥à°ûe,π©Øne

: (Ü,Q,A)Qò÷Gá«¨ÑdG -áLÉ◊G

.á«æeC’Gh : ô°†æjπ©a

≈∏Y ójõe »KÓKøe,πu©Øj ¿Rh

.(Q,¢V,¿)Qò÷G: IÉ«◊G ô°†f

äGP É¡∏©L-áé¡Hh ≥fhQ

.É¡ª©fh É¡æ°ùM

‹ƒM røe pIÉ«◊G náæ«fCÉª oWh ,»pæ rgP nAÉØ°Uh ,»àqë°U o∂ p∏eCG oâæ oc rƒd{:o∫ƒ≤j CG nôeG oâ©ª°S

z!ìÉéqædG päÉjBÉH ká∏aÉM káëØ°U ‹ nÖàcCGh ,m ΩÉ°ù pL m ∫ÉªYCÉH nΩƒ obCG r¿CG oâ©£nà°S’

:n∫ƒ o≤j r¿CG p¬pÑ pMÉ°üH G kôjóL n¿Éch , l¢Sƒμ©e l≥` p£ræe o¬`sfCG ‹ GóÑa ,p ∫ƒ≤dG Gòg ‘ oô`uμaCG oâãÑd

Ée oπª©dG Gòg »pæn¨∏HC’ p¬«∏Y oπ`pÑ rbCGh ¬H oøpeDhCG lπªY ‹ ¿Éc rƒdó o°û`rfnCGpáë q°üdG pQƒ oaƒe røe o√

røe oIórH tõdG n»g , lá q°UÉN lIÈN nÖjƒ r°üqàdG Gòg s»∏Y ≈n∏reCG ró≤d .pIÉ«◊G páæ«frCÉª oWh p øg qòdG pAÉØ°Uh

. pô oª o©dG páH pôŒ

røe nA rôŸG » pªëj …òqdG p ´Éa qódG t§N ƒg ,¬H n∞¨ s°ûdGh ,Ée m πª©H n¿ÉÁE’G s¿CG Gó p≤à©oe oâëÑ°UCG

Ö°ùch pRƒØdG nôYÉ°ûe p ¢ùØqædG ≈∏Y o¢†«Øoj …òqdG o´ƒÑæ«dG ƒgh ,pÖt«` n¡àdGh p ≥n∏ n≤dGh p ¢SrCÉ«dG p√ pQÉnμne

kÓªY É¡«a ¬d ¿CG oó p≤à©j øe pIÉ«◊G øY oøoÑéj n∞«c .pIÉ«◊Go™ p∏`£ r°†jkIôªK É¡«a ¬d q¿CGh ,¬H

? m Ω rƒj nó©H kÉeƒj É¡ oaÉ£b nÚëj ¿CG oÖ p≤nJôj

»`pf oO qó¡àj pICÉWƒdG oπ«≤K ƒg GPEGh ,»æ oª` ng rój o¢VôŸG GPEÉa ,™pHÉ q°ùdG n»`peÉY oRÉàLCG oâæc

øe o¢ù pÄ`r«à°SCG oOÉcCG ÉfCGh ,pÜÉÑ°ûdG nô°üY oâ¨∏H ≈qàM ,» pæ nØ©°†à°SGh »Ñ`pfÉL n¿nÓnà r°SG óbh

øe m ´ƒf ¤EG o¥É°ùfCG »æJ róLh pIÎØdG √òg ‘ »uæμd h .pá«°VÉ≤dG pájÉ¡ædG sƒfO t¢ùMCGh ,pIÉ«◊G

¬æe n≠o∏HCG ¿CÉH »°ùØf râ n≤q∏©J ,oÜOC’G ƒg ∂dP ,¬u∏c »pfÉ«μH n¿B’G ¬d oøjOCG p πª©dGÉkHQCÉen»peQCGh ,

nÚà` q°ùdG oπ pªrμà°SCG GòfCG É¡a,»àÑë o°U øY sπîàj ⁄ n¢VôŸG q¿CG øe p ºZ qôdG ≈∏Yh .m±óg ¤EG ¬«a

rπH , pQÉ«¡f’Gh páÁõ¡dG nøpe ÊÉªM …òqdG p πª©dG ∂dP p π°†ØH ,o¥ nR rQoCG Éq«M oârd pR Éeh ,…ô oª oY øe

h , ná≤ãdG »°ùØf ≈∏Y oÆ pô rØojh ,p πeC’ÉH »Ñ∏b oôª©j n¿Éc oô q°†æjoô¶fCÉa ,pIÉ«◊G n¬Lh s»`næ«Y nΩÉeCG

.p±ÉØîà°S’Gh páfÉ¡à°S’G nI nô r¶pf p ¢VôŸG ¤EG

,oΩÉqjC’G h ‹É«∏dG É¡æY o¢† qîªàJ »àdG nçGóMC’G n¬ pLGhCG r¿CG É°†jCG oâ©£à°SG √ nóMh p πª©dÉH

n»` p≤doCG r¿CG q’EG , mô r°ûY mäGƒæ°S oòæe ,…ó«Mh pó r≤ØH »pànÑμf ‘ lAGõY ‹ røoμj r⁄ ¬qfCG ≈ n°ùfCG oâ r°ù∏a

øe ¬H ÊÉªM Ée p πª©∏d oóªMCG ,páæÙG √òg pIQ rƒa øe oâLôN h ...»∏ªY pQÉª pZ ‘ »°ùØæH

.p¿Gó≤ØdG pIô°ùMh p¿õ◊G páYƒd

n¬Ñ°TCG Ée .p øj qódG pôFÉ©°T øe √ qóàYCGh ,√ oó≤àYCG ÉfCÉa ,pIOÉÑ©dG øe Éfƒd …óæY oπª©dG GóZ ó≤d

pôFÉ¨°Uh É«f qódG p¬paGƒJ øY l™ taôJh , pOƒoLƒdG p º«ª°U ‘ lπteCÉJ ’EG oIÓ q°üdG Éªa !IÓ q°üdÉH nπª©dG

2∫ qhC’G … uhóY oâeõg ∞«c -

CÉ```````«¡JCG....äÉgÉ©dGh ÖFÉ°üŸGh ¢VGôeC’G

? ∫ƒªÿGh πcGƒàdGh Oƒ©≤∏dh ΩÓ°ùà°SÓd ™aGO »gCG

? OÉ¡àL’Gh πª©∏d õaGƒM »g ΩCG

21

:±hõ©dGógõdGA»°ûdG ‘

±Gô°üf’GhQó°üe ,¬æY

Qò÷G øe.( ±,R,´)

h p ≥FÉ≤◊G p¥ÉªYCG ‘ l¥Gô¨à°SG ’EG oπª©dG Éeh .p ¢û«©dG l±hõY‘ ÉfCG .p ÆGôØdGh págÉØqàdG øY

s¿nCÉ nc h , s»∏ nY o¬∏dG o¬nÑnàc Ée … uOnDhoCGh ,p¬∏d »u∏ n°UoCG ÊCÉH t¢ù pMoCG ¬«dEG o¬qLƒJCG …òqdG »∏ªY ≈∏Y ‹ÉÑbEG

.p¿Gƒ°V tôdGh pájÉY uôdÉH »`pæ tØoënJh ,…ó r¡L o∑ pQÉÑJh ,»`pH o™aóJ p¬∏dG nójQƒª«J Oƒªfi

iôNCG ä’É≤eh ¿É°ùfE’G »ÑædG

¢U ¢U101-104

.1.á«°üî°T áHôŒ ≈∏Y ¢ù°SCÉàj êÉé◊G ¿CG ócDƒJ »àdG ájƒ¨∏dG äGô°TDƒŸG êôîà°SG

.2? OôØŸG º∏μàŸG Òª°V É¡H ™∏£°VG »àdG ájƒëædG ∞FÉXƒdG ´ƒæJ ä’’O Ée

.3.¬«a êÉé◊G IQhÒ°Sh q¢üædG AÉæH ‘ …óYÉ°üàdG êQóàdG áØ«Xh π∏M

.4.ÖJÉμdG ¤EG áÑ°ùædÉH πª©dG πFÉ°†ah IOÉÑ©dG óFGƒa ÚH ¿QÉb

: Qƒª«J OƒªfiójóY âÑ‚CG Iô°SCG ‘ IôgÉ≤dÉH ódh …ô°üe ÖjOCG

á˘°ûFÉ˘Yh Qƒ˘ª˘«˘J ó˘ªfih Qƒ˘ª˘«˘J ó˘ª˘˘MCG π˘˘ã˘˘e AÉ˘˘HOC’GôKCÉJ .ájQƒª«˘à˘dG

ΩÉY πc ,…hGôdG ∫Éb ,á©ªL ï«°ûdG : ¬JÉØdDƒe øe .á«©bGƒdG á°SQóŸÉH

... IójóL É«fO ,ÒîH ºàfCGh

.1?∫hC’G ÖJÉμdG hóY ƒg Ée

.2.áq«LÉé◊G ¬à«æH ≥ah q¢üædG º q°ùb

.3? √ô¶f á¡Lh ÖJÉμdG É¡H º qYO »àdG èé◊G ´GƒfCG Ée

.4 (...â©£à°S’.... âæcƒd) »Wô°T Ö«côJ øe ¢üædG ¥Ó£fG á«ªgCG RôHCG

.5?∂dP ád’O Ée .OôØŸG º∏μàŸG Òª°V ¤EG Ióæ°ùŸG ∫É©aC’G p ¢üMCG


: qó©à°SCG


.1áHôŒ º«ª©J Qò©àj ¬qfCG iôJ ’CG ?áq«Yƒ°VƒŸG øe ÉgóMh á«°üî°ûdG ÜQÉéàdG ¤EG OÉæà°S’G π∏≤j ’CG

? á«°üî°ûdG ÖJÉμdG.2? QÉ«àN’G Gòg ‘ ∂jCGQ Ée .íéæa IÉ«◊G ‘ ájÉZh ÓªY ÜOC’G ÖJÉμdG QÉàNG

: »jCGQ …óHCG

22

.1: ∞°üdG ‘.¬«∏Y QÉ°üàf’G ‘ ∂à£N Éë q°Vƒe ∂«dEG áÑ°ùædÉH ∫hC’G hó©dG øY IõLƒe Iô≤a ‘ çó–

.2: ∞°üdG êQÉNióe Iôcòe ‘ πé°Sh ,´ƒÑ°SCG ióe ≈∏Y ∂JÉÑLGhh ∂dÉªYCG ¬«a Oó– äÉbhCG ∫hóL sóYCG

.¬H ∂eGõàdG

¿EG'' : ¬dƒb (¢U) ∫ƒ°SôdG øY AGô©°ûdG äGQhÉfih AÉHOC’G äGô°VÉfi ¬HÉàc ‘ ÊÉ¡Ø°UC’G ÖZGôdG ihQ

''É¡°Sô¨«∏a É¡°Sô¨j ≈àM Ωƒ≤j ’CG ´É£à°SG ¿EÉa ,á∏«°ùa ºcóMCG ój ‘h áYÉ°ùdG âeÉb

''äGhOC’G øe É¡eÉ≤e Ωƒ≤j Ée hCG'' øμd ''á¶Ø∏H ≥HÉ°S ΩÓc øe óqdƒàŸG ºgƒàdG ™aQ'' ∑GQóà°S’G ¢U) á«HOC’G h ájƒ¨∏dG äÉë∏£°üŸG ¢SƒeÉb33(

ÊÉî«°T »eh ácôH ΩÉ°ùH h Üƒ≤©j π«eEG : ∞«dCÉJ

¿B’G ¬d øjOCG πª©dG øe ´ƒf ¤EG ¥É°ùfCG »æJóLh IÎØdG √òg ‘ »æμd h IÉ«◊G øe ¢ùÄ«à°SCG OÉcCG :∫Éãe

. ¬∏c ÊÉ«μH

røμdh , røμd , søμdh , søμd , s¿CG ó«H , s¿CG ÒZ , s¿CG ’EG : ∑GQóà°S’G ±hôM


: ó«Øà°SCG

: »à¨d ó¡©JCG


23

pIOGQE’G øY n¿ƒK qóëàj o¢SÉædGh løeR ≈°†ep πª©dGhpôμØdGh páØWÉ©dG øYh ,p¿Éàdƒ°üØe p¿ÉJQ rób Éª¡qfCÉc

n¿ƒb qôØj Ée pôNBG ¤EG ,p¿Éà°†«≤f p¿Éànμn∏e Éª¡qfCÉc p ™bGƒdG p º¡ah p ∫É«ÿG øYh ,p¿É«bÓàj ’ p¿ÉÄ«°T Éª¡qfCÉc

lCÉ£N nádÉfi ’ ¬ o©Ñàj p ≥FÉ≤◊G pôjƒ°üJ ‘ lCÉ£N Gògh ,p¿ÉgPC’G p ¢üFÉ°üNh p ™FÉÑ£dG päÉμ∏e nÚH n¿ƒ∏HÉ≤jh

.p ìÓ°UE’Gh p êÓ©dG pôjƒ°üJ ‘

h oIOGQE’G â°ù«d oπª©dGpájÉ¡f nóæY Éªg oóMCG oCGóÑj p Ú≤MÓàe p Ú q£N p ™FÉÑ£dGh päÉμ∏ŸG øe Éªg oÒZ ’h

øY ¿GQ oó°ünj p ¢ùØqædG pI qƒb røe p¿Gô¡¶e Éª og ÉªsfEGh ,móMGh m¿Éμe ‘ p¿É©ªàéj ’ p øjõq«ëàe p Úª°ùL hCG , pôNB’G

IQó≤dÉH äCÓàeG IOGQE’G ≈∏Y IQó≤dÉH ¢ùØqædG äCÓàeG GPEÉa .p ⁄É©ŸGh pOhó◊ÉH oπ°üØæj ’h oCG qõéàj ’ m Ú©ne

äCÉq«¡J róbh ¬∏ªY ‘ π°TÉØdG π°ûØj ødh ,IóMGh IQƒ°U ‘h óMGh âbh ‘ πª©dG ≈∏Yp πª©∏dq’EG ¬oHÉÑ°SCG

.pIOGQE’G o¢übÉf ¬qfC’

lΩGƒbCG h É¡nfƒ¨∏Ñj º¡æe m Ωƒb o∫ÉH Ée ?lπ«∏b ’EG º¡æe É¡o¨∏Ñj ’ h nIOÉ« q°ùdG n¿ƒoÑ∏£j rºgh p ¢SÉqædG ¤EG nâjCGQCG

n¿hO oøe qõdG » nNGôJ ¿EGh lóq«°S ƒ¡a Ég nÒZ rO pôj ⁄h Ég nOGQCG ¬qfC’ ,n≠∏H røe É¡o¨∏Ñj ÉªsfEG ?ÚÄ°SÉN É¡æY ¿ƒ∏μæj

.pIOÉ« q°ùdÉH ¬d pQGôbE’G

É¡ o©Ñàj ’ h n™ªàŒ ¿CG pIOGQE’G nPÉ©e hlπªY o™Ñàj ’ hnπª©dG .lìÉ‚

.lπ«∏b p ∫É«ÿGh » rYƒdG h u¢ù◊G øe Éf nOGR q¿C’ ? oójôf ’ GPÉŸ h ! oójôf ’ ÉæqfC’ ?oπª©f ’ GPÉŸ

.p ør«à∏°üØæe p ÒZ pIOGQE’G h pácô◊ÉH ÉgrCÓ rªnJ p ∫É«ÿG h p » rYƒdG h u¢ù◊ÉH n¢ùØqædG rCÓe pG

s¿C’ CG ?p•É°ûqædGh pácô◊G p π°†a ‘ nå pMÉÑŸGh n∫ƒ o°üØdG nCGôb o¬ q nfnCÉpd CG ?oCGó¡j ’ GPÉŸ p êQG qódG p πØ q£dG ¤EG rô o¶fGh

pIOGQEG øe o¿É©Ñ°T , q¢ù◊G øe o¿É©Ñ°T ¬qfC’ o§ n°ûæjh o∑ qôëàj ¬sæμd h !qÓc ?√GôrZCG G kóMCG hCG √ nôeCG G kóMCGp πª©dG…òqdG

GPEGh , pOƒc tôdG ≈∏Y rÈ°üf r⁄ Éæ r°ù n°ùMCG GPEG .nÜÉéà°SG ÉŸ p•É°ûqædGh pácô◊G ¤EG √ÉYO n∂dP oÒZ lÖÑ°S rƒdh o√Gƒ¡j

h pácô◊G oÒZ ÉæneÉeCG GPÉªa nOƒc qôdG Éæ°†Øfp πª©dG .? p ìnÓ``` nØdGh pô nØ n¶dG oÒZ ÉæneÉeCG GPÉeh ?pácôë∏d kÉHÉÑ°SCG oó o°ûrænf ÉæodÉH Ée h ?oπq«îàf h t¢ù pëf n∞«c nQÉëf r¿CG ÉæH ≈ndhCG h ,oπª©f n∞«c oQÉnëf ÉæodÉH Éªa

h p πª©dG¤EG p ¢SÉ°ùME’G nó©H oêÉàëf ÉªqfCÉc h ?m±Éc oÒZ √ nóMh Gòg ÉªqfCÉc p ¢SÉ°ùME’ÉH Éæ n°SƒØf nCÓ rªnf r¿CG nÒZ

? mójõe OÉ≤©dG Oƒªfi ¢SÉÑY

¢U ''∂fƒdCÉ°ùj''204 -207

3IOGQEG πª©dG -

CÉ```````«¡JCG:‘ ∫Éμ°TE’G iôJ πg ,π¨°ûdG ¥ƒ°S πeCÉàJ ÚM

.1πª©dG ¢Uôa ¢übÉæJ

.2ø¡ŸG ¢†©H »WÉ©J øY ¢VGôYE’G ‘ hCG

.3? ¥ƒ°ùdG ™bGh ™e ¢†©ÑdG ∞q«μJ ΩóY ‘ hCG

24

OÉ l≤©dG Oƒªfi ¢SÉÑY)1889 -1964ôaGh ,…ô°üe ÖjOCGh ôμØe (

.QGƒ◊Gh ∫ó÷Gh ,π«∏ëàdGh åëÑdÉH ¬JÉHÉàc äRÉàeG .GÌfh Gô©°T êÉàfE’G

⁄ á«eÉ°üY ICÉ°ûf OÉ≤©dG CÉ°ûf .ó≤ædGh ´ÉªàL’Gh ïjQÉàdGh ÜOC’ÉH ºàgG

¬d .¬°ùØf ≈∏Y Góªà©e É¡∏ªcCÉa ¢SQGóŸG ‘ ¬à°SGQO πªμj4øjhGhO

.Ò°ùdGh ºLGÎdG Öàc óbh ,ó≤ædGh á°SÉ«°ùdG ‘ IójóY ä’É≤eh ájô©°T

.1 ó°ûæf ,ÚÄ°SÉN ,øjõ«ëàe :ìô°TG

.2 á«LÉé◊G ¢üædG á«æH ≥ah q¢üædG ™£b

.3 ÖJÉμdG ÉgóªàYG »àdG ájÒÑ©àdG Ö«dÉ°SC’G ´ƒæJ ó°UQG

.4(.....á«©bGh - á«YÉªàLG - á«°ùØf) É¡J’É› ¤EG áØXƒŸG èé◊G ™LQCG

.1ÖJÉμdG ΩÉbCG ? ∂dP πéà°SG πª©dGh IOGQE’G á«FÉæK ≈∏Y ¬LÉéM

.2ªYC’G O qó©J ôKCG øq«ÑJ .É°†MO h ÉªYO á«LÉé◊G IQhÒ°ùdG AÉæH ‘ ájƒ¨∏dG ∫É

.3 .? ∂dP øe IOƒ°ü≤ŸG ájÉ¨dG Éæ«Ñe ∂dP ≈∏Y q∫óà°SG IOÉ«°ùdGh IOGQE’G ÚH ÖJÉμdG ¿ôb

.4? ÖJÉμ∏d ™°ShCG ÓZÉ°T ∂dÉæg q¿CG ΩCG Iôμa ¢VôY Oô› óæY ∞≤j Ée ¢üædG ‘ óŒ πg

.1∂àHÉLEG πq∏Y ? É«aÉc ∂dP óŒ π¡a ,» q°ù◊G h ÊGóLƒdG ÚdÉÛG ‘ πª©dG ¤EG ™aG qódG ,ÖJÉμdG ô°üM

.2 ? IOGQE’ÉH πª©dG ó««≤J Iôμa ∂©æ≤J qóM q…CG ¤EG

.1: ∞°üdG ‘‘ ™°SƒJ ''π«∏≤dG ’EG º¡æe É¡¨∏Ñj ’h IOÉ«°ùdG ¿ƒÑ∏£j ºgh ¢SÉædG âjCGQCG'' ÖJÉμdG ∫ƒ≤j

Iô≤a ôjôëàH …CGôdG Gòg

.2: ∞°üdG êQÉN≥«≤– ‘ IOGQE’Gh Ωõ©dG CGóÑe ¢S qôμJ ,Ωƒ¶æŸG hCG QƒãæŸG ó«L øe äGQÉàfl ™ªLG

.∫ÉeB’G Oƒ°ûæe h ∫ÉªYC’G π«Ñf


: qó©à°SCG


: »jCGQ …óHCG


25

:¢üædG ‘ ΩÉ¡Øà°S’G ΩGóîà°SG ôJGƒJ

¤EG áaÉ°VEG - ΩÉ¡Øà°SÓdá«∏°UC’G ¬àd’O QÉÑîà°S’G ≈∏Yºc)∫ƒ¡› øY hCG (? áYÉ°ùdGΩƒ∏©Ã ÒcòàdG

- (? ±Éc ∫Ée øe âÑ∏W Ée ∂ëæeCG ⁄CG)¬«a πª©à°ùj …òdG ¥É«°ùdG øe É¡Ñ°ùàμj IójóY ä’’O:∂dP øe ,

.1: AÉ£Ñà°S’G∫ƒ≤j ≈àM) ¬∏é©ààa rô¶àæJh ¢ùØædG ¬H ≥∏©àJ ÉeóæY ÉÄ«£H A»°ûdG QÉÑàYG ƒgh

ájB’G ,Iô≤ÑdG IQƒ°S) (?¬∏dG ô°üf ≈àe : ¬©e GƒæeBG øjòdGh ∫ƒ°SôdG214 : »bƒ°T óªMCG ∫ƒb ¬æeh (

? ÉeÓY iÈμdG áé°†dG …ògh ? É```e’EG oº``μæ«H ∞``∏ÿG Ω’EG

. º¡æ«H ±ÓÿG ∑ôJ h ¬æWh »æH ÚH ¥ÉØJ’G ∫ƒ°üM Å£Ñà°ùj ƒ¡a

.2: Öé©àdGájB’G ,Iô≤ÑdG IQƒ°S) ''?ºcÉ«MCÉa ÉJGƒeCG ºàæc h ¬∏dÉH ¿hôØμJ ∞«c''28(

.3 : Ò≤ëàdG¬d º∏μàŸG áaô©e ™e ¬æY ∫hDƒ°ùŸG ádBÉ°V ≈∏Y ád’ódG ΩÉ¡Øà°S’ÉH OGôj ÉeóæY ∂dPh

IQƒ°S) ''?’ƒ°SQ ¬∏dG å©H …òdG GògCG :GDhõg q’EG ∂fhòîqàj r¿EG ∑hCGQ GPEGh'' Úcô°ûŸG ¿É°ùd ≈∏Y ¤É©J ¬dƒ≤c

ájB’G ,¿ÉbôØdG41(

.4 : ôeC’G rôpcGPh s∞c …CG ''?∂°ShQO ôcGòJh Ö©∏dG øY q∞μJ πg'' ¬æH’ ÜC’G ∫ƒ≤c

ájB’G ,IóFÉŸG IQƒ°S) ''?¿ƒ¡àæe ºàfCG π¡a'' ¤É©J ¬dƒbh91Gƒ¡àfG …CG (

.5AGõ¡à°S’G hCG ájôî°ùdG hCG ºμ¡àdG: ≈ª∏°S »HCG øH ÒgR ôYÉ°ûdG ∫ƒb ¬æeh

? AÉ`°ùf ΩCG ø``°üM ∫BG lΩƒbCG …QOCG ∫É``NEG â°ùdh …QOCG Éeh

IQhô°†dÉH ¢VÎØj ÜÉ£N ¬ q fCÉH â°Sƒc’ ¿GôJôH óæY êÉé◊G ±qô©oj

ôNB’G ™æ≤j »μd èéëH áeƒYóe áMhôWCG øª°†àJ ∫GƒbC’G øe á∏ªL ≈∏Y óMGh qπc óªà©j ÌcCG hCG ÚaôW

: ÉWhô°T ∂dòd É≤ah á«LÉé◊G áq«∏ª©dG •Î°ûJh √ô¶f á¡LƒH

.1 qπbC’G ≈∏Y Úà∏HÉ≤àe ÚàMhôWCG ΩÉ«b

.2áMhôWC’ qÍàeh πÑ≤àe πHÉ≤e Ö£bh É¡æY ™aGójh áMhôWCG ≈æÑàj Ö£b :Ú∏HÉ≤àe ÚÑ£b ΩÉ«b

á°†bÉæe

.3 ô¶ædG äÉ¡Lh Qƒ∏ÑàJh ∞bGƒŸG É¡≤ah ∫ƒëàJ áq«LÉéM IQhÒ°S ΩÉ«b

á«∏©a ácQÉ°ûe Úaô£dG ácQÉ°ûe IQhô°†dÉH ¢VÎØJ ’ √òg áq«LÉé◊G IQhÒ°ùdG q¿CG á¶MÓŸG QóŒh

ÊÉãdG Ö£≤dG qõØà°ùJ áMhôWCÉH ¬àcQÉ°ûe ô°üà≤Jh âª°üdG ÊÉãdG ±ô£dG Ωõà∏j ¿CG øμª«a QGƒ◊G ‘

.Ö°ùëa

BERTRAND LACOSTE

: ó«Øà°SCG

: »à¨d ó¡©JCG


26

: ôØbAÉe’ ,¢VQC’G øe AÓÿG ƒg ôØ≤dG ,(Q,±,¥) QòL øe

.äÉÑf ’h ¬«a

AGóØdG:∫Ée øe Ωqó≤oj Ée ƒg AGóØdG ,(…,O,±)QòL øe∫ÉŸÉH á«ë°†àdG ƒgh ,áæ«gQ hCG Ò°SCG ¢ü«∏îàd √ÒZh

.Óãe QÉª©à°S’G øe øWƒdÉc õjõY ¢ü«∏îàd ¢ùØædGh: GóLh áÑÙG óLƒdG ,(O,ê,h ) øe- ΩÉ«¡dGh Ö◊G

: Ö°Tƒ°ûYGøe πYƒ©aGG ¿Rh ≈∏Y ô°UÉæY áKÓãH ójõe

¬o`Ñ°ûY ôo`ãc : ¿ÉμŸG Ö°Tƒ°ûYGh (Ü,¢T,´) QòL

: »æ°S .á©aQ GP QÉ°U n»pæ n°S π©ah ,(…,¿,¢S ) øe

: Ö«˘˘˘°üNÖ˘˘ p°üî˘˘j Ön`°üN π˘˘˘©˘˘˘a ø˘˘˘eh ,(Ü,¢U,ñ) ø˘˘˘e

ƒ¡a ÒÿGh Ö°û©dG ¬«a Ìc : ¿ÉμŸG Ön`°üîj Ö p°üNh

lÖ«°üN lÖp`°üN-.ÒÿG Òãc

.1...áqÑÙG QhòH É¡«a nâ r¶≤jCG ¢VQC’G n»eÉM ÉjCG

.2...AÉ£©dG nÚæM É¡«a nä qôéa

.3... ’ƒ o¡ o°S rânfnÓa

.4... ÚjÓnŸG tó oªnJ

.5... kÉeõ nY nó pYGƒ s°ùdG Éqæpe o´Qõj , p ∫ ró n©dG øe É n°†r«a uÖn◊ÉH

.6...™pfÉ n°ünŸG nâ r© na nQ ,äGõ pé r©oŸG n™fÉ n°U ÉnjCG

.7 nä rô qª nYnôØb.... …QÉnë s°üdG

.8... nQÉnë`` p ÑdG nä rô n¡ nb

.9 , G kQƒ o°ùoL nâré n°ù n f.10 Ú pM pOÉnμdG Éæpà n≤ ra pQ oπaGƒb tô oªnJ É¡«∏Y.11 , Égô`` o Ñ©J h.12 ™pfÉ n°ünŸG ,∫ƒ o≤o◊G ,´ƒ oª` o÷G nÖ``«ÑM Éj.13 , nπr«`` s∏dG Gƒ o¡nLGh øe päGÒ`` p°ùne tπ` oc.14H Gƒ```oæneBG røneAG nó```` pØdÉ ,.15...AÉ``` n≤nÑdG sô p°S p ¢VQC’G nÖ`` pgGh ÉjCG.16 o∂ë r°†nJ o¢VQC’G ,n∂` pJÉë r°ù pŸG kórL nh ,.17 , ≈ q q f nó```nànJ É¡``` nY oQ rPCG oíà rØJh.18... AÉ¡`pà r°TG uπμH É¡«dEG ƒ` ofôJh.19 ,ôrμpÑdG ÉæoàHôJ o¥Éà r°ûJ n∂ p°SrCÉØd.20 ,pÖpcÉ°ùŸG tπ` oc.21... AÉ≤q∏dG Ω rƒ```«d Gô r°ûH tœôJ.22 ∑ó pYÉ°ùdnÖ n°T rƒ n°û rYG , Ékà```rÑnf oÜô``tàdG.23...QGô°†NG ¿ƒ°ü¨dG ƒ°ùμJ ºYGôH.24...OónéqàdG ™«H qôdG π°üa ôFÉ n°ûH.25...ÉÑ r°û` oYh ,G kô rgR.26 mçÉ©ÑfG nôéahq»æ°S... AÉ``` n « u°†dG.27 lø◊ o…É````` q ædG ∂∏néræ pŸlÖ« p°üN.28 , Ö© q°ûdG øe.29 ,OÉ°ü◊G ¢Sô o©d n≠« p°U p∞« q°üdG p º°Sƒe ‘.30,pó` pYG nƒ`` s°ùdG pó r¡oéH ,oäÓeÉ©dG √ oO uO nô`oJ

4 ¢VQC’G óq«°S -(ÜQÉ≤àŸG á∏«©ØJ)

CÉ```````«¡JCG) ‘É°U qôdG ±hô©e »bGô©dG ôYÉ°ûdG »à«H ™e πYÉØàdÉH1877-1945 .(

∫Éª rYC’G áé«àf q’EG ¢ùr«d @@@ ∫GƒreCG øe OÓÑdG ‘ Ée qπc

∫Éª©∏d oπ°†ØdÉa ¢û«Y á q«YÉªàL’G ÉæJÉ«M ‘ rÖ£j q¿EG

27

: ídÉ°U øH ÊGó«ŸG ΩÉY ódh1929ójô÷ÉH ¬£Øf áMGh ‘ OGó¨H á©eÉL - ÜGOB’G á«∏c ‘ êôîJh »°ùfƒàdG1960øe .

ø˘e ¬˘à˘°SÉ˘FQ π˘˘ª–h ,Ú«˘˘°ùfƒ˘˘à˘˘dG ÜÉ˘˘à˘˘μ˘˘dG OÉ–G »˘˘°ù°SDƒ˘˘e Èª°ùjO1991 ‘ ¬JÉah π«Ñb ¤EG21 á«∏jƒL2006¬`æjhGhO ,

»eCG •ô``b - :ájô``©°ûdG 1959 ≥jô£dGh π«∏dG-1972∫GõdR - Ö«HCG πJ ‘1974 ¢SÉªN äGôcòe øe-1977äƒ°üdG -

ódÉÿG1981 ΩÉMõdG-1985 á©æbC’G-1988.: »JB’G ™bƒŸG GhQhR äÉeƒ∏©ŸG øe ójõŸ

http://www.poetasdelmundo.com/verInfo_arabe.asp?ID=1674

.1¬«a äOQh …òdG ¥É«°ùdG ™e Ö°SÉæàj ÉÃ ºLÉ©ŸG óMCG ‘ É¡Mô°TG ºK ÉgQhòL ¤EG á«JB’G äÉª∏μdG róYCGâÑ∏L -Gô°ûH -AÉØ q°üdG -ôFÉ°ûH - ¢SCÉa - IÉë°ùe : ¢üædG ‘

.2»HÉ°û∏d ''IÉ«◊G IOGQEG'' Ió«°ü≤H ¢üædG ¿QÉb ºK ,''ødƒ©a'' ´É≤jE’G IóMh ≈≤«°Sƒe ÉØXƒe Ió«°ü≤dG pCGôbG.á«Ø≤àdG ΩÉ¶fh áëØ°üdG AÉ°†a ‘ ΩÓμdG ™jRƒJh äÓ«©ØàdG OóY å«M øe

.3 øe) ô£°SC’G IAGôb ró pYCG35¤EG40Ió«°ü≤dG äõ«e áq«YÉ≤jEG á«°UÉN áaô©e ’hÉfi IójóY äGôe (É«≤«°Sƒe

.4‘ Úªé©ŸG óMCG áÑ∏Z/áæª«g ád’O ¢UÓîà°S’ »YÉæ°üdG πª©dGh »YGQõdG πª©dG r»ªé©e rêôîà°SG(¢ùfƒàH øjô°û©dG ¿ô≤dG äÉæ«©Ñ°S) ¢üædG AÉ°ûfEG øeR Aƒ°V

.31,p¥É``` na uôdG tπ oc

.32.. pAÉ nØ` s°üdG ‹É«d ‘ ÉæMGôaCÉH

.33... G kô r°û`` pH oô``` rg sõdG oº p°ùà``rÑj ∂ qØμd

.34 , p ÚJÉjõdG qπc o¿É°üZCG o≥ qØ n°üoJ

.35p Ωh oôoμdG tπc ,o∂ë°†J oìôØJ

.36...râ``` qd nónJ rânfG nOh

.37... ÚLGô©dG qπc ,∂ qØc pá°ùª∏d

.38 ...râ``` qd nónJ rânfG nO

.39 , o± pô`````` r©nJh

.40 oójó n°T nπ``« pî qædG s¿CG o± pô`````` r©nfpAÉHE’G...

.41...AÉ n ````≤nÑdG sô```` p°S p ¢V rQC’G nÖpgG nh ÉnjCG

.42 ,pÜ rôtà∏d ní`r∏ pŸG ,n¥ nô n©dG ,nΩ qódG nâ`` rÑ ng nh

.43... Éke rƒ````` nj o¢SrCÉn«dG n∑ qó n°T Ée

.44 G kô r°ù`oj ô r°ù```` o©dG nøpe nârÑn∏nL¢SÉqªN äGôcòe - ídÉ°U øH ÊGó«ŸG

¢ùfƒJ ™jRƒàdGh ô°ûæ∏d - ¬q∏dG óÑY øH ËôμdG óÑY1975

: AÉHE’G»p`HCÉjh ≈HCÉj ≈nHCG π©ah,(…,Ü,A) QòL øe Qó°üe

,ÉjÉfódG øY ™aÎe …CG : l»p`HCG ƒ¡a ¬gôc ,¬°Vôj ⁄ : »°ûdG

.q∫òdÉH ≈°Vôj ’

ôYÉ°ûdG ¤EG ±ô©JCG

: qó©à°SCG

28

.™ªàÛG ÉjÉ°†b á÷É©Ã Ωõà∏ŸG ÜOC’ÉH É¡àbÓY Aƒ°V ‘ ,Ió«°ü≤dG ‘ ôYÉ°ûdG äGP Qƒ°†M ióe ºq«b

.1 : ∞°üdG ‘RÉ‚EG πÑb ∫õæŸG ‘ ÉjOôa ò«ª∏J πc OGó©à°SG á« qªgCG ∫ƒM ÉjƒØ°T ∂FÓeR ™e QhÉ– .º°ù≤dG ‘ É«YÉªL ¢SQódG

.2: ∞°üdG êQÉNQô– ¿CG ∂d π¡a .™ªàÛG π«Ñ°S ‘ ∫Éª©dG äÉ«ë°†J øe AÓYE’ÉH Ió«°ü≤dG â∏ qØμJ? IQƒ°üdG πªàμàd (πeÉ©dG √ÉŒ ™ªàÛG äÉÑLGh) ™ªàÛG ≈∏Y ∫Éª©dG ¥ƒ≤M É¡«a RÈJ Iô≤pa

ÚàjB’G ô£ q°ùdG Gòg ‘ ôYÉ°ûdG ø qª°V ''Gô°ùj ô°ù©dG øe âÑ∏L''5 h6ìô q°ûdG IQƒ°S øe≈∏Y Gô°ùj ô°ù©dG ó©H q¿EG »JB’G πãŸG Éª¡æe ≥à°TG ør«à n q∏dG ( ? Gô°ùj ô°ù©dG ™e q¿EG ?Gô°ùj ô°ù©dG ™e q¿EÉa )

ƒg ôNBG πnãne ≈æ©e∞°Sƒj π°†ØdG »HCG Ió«°üb ™∏£e Qó°U ƒgh ''»LôØæJ áeRCG …óà°TG''h ''êôØdG q’EG Ió°ûdG ó©H Ée''

ä) …ƒëædG øHÉH ±hô©ŸG ,…QRƒàdG513ä) ≈LQõÿG ∞°Sƒj øH ¬∏dG óÑY É¡°VQÉY »àdG (`g782(`g: É¡©∏£e Ió«°ü≤Hp ê nô nØdG iƒ°S ô°ù©dG ó©H Ée »`LôØæJ oá``eRCG … qó``````à°TG

''´QR'' π©ØdG ÚH áª¡ÑŸG ábÓ©dG í q°Vh ''ÉeõY'' õ««ªàH á∏ª÷G â¡àfG ''ÉeõY óYGƒ°ùdG Éæe ´Qõj'',IóMGƒdG á∏ª÷G ô°UÉæY øe øjô°üæY ÚH ábÓ©dG í°Vƒj …òdG õ««ªàdG ≈ª°ùj .''óYGƒ°ùdG'' ¬H ∫ƒ©ØŸGhÉeóæY á∏ª÷G ô°UÉæY øe ô°üæY ‘ É°VƒªZh ÉeÉ¡HEG í°Vƒj …òdG äGòdG õ««“ ¢ùμY ≈∏Y áÑ°ùf õ««“q’GO Éª°SG hCG ( áMÉ°ùe hCG äÉaÉ°ùe hCG π«c hCG ¿Rh) : QGó≤e ≈∏Y q’GO Éª°SG hCG Oó©dG AÉª°SCG øe Éª°SG ¿ƒμj

.(... ô°üÑdG qóe - I qQòdG ) : QGó≤e ¬Ñ°T ≈∏Y.∂LÉàfEG øe πªéH É¡cÉM ºK ,áÑ°ùf õ««“ øª°†àJ iôNCG á∏ªL ¢üædG øe êôîà°SG

.1 ''ÉjCG'' AGóædG IGOCG ád’O Éæ«Ñe Ö nWÉıG rO uóM .á≤MÓàe äÉÑWÉfl øY IQÉÑY Ió«°ü≤dG

.2Ö«cGÎdGh IôJGƒàŸG á«aô°üdG ≠«°üdGh ‘Gƒ≤dGh äGƒ°UC’G ∫ÓN øe Ió«°ü≤dG ‘ QGôμàdG QhO ¢SQOG .ÉjCG ''ájô©°ûdG áeRÓdG QGôμJ á°UÉNh á«ªé©e äGóMh IOÉYEGh á∏KÉªàŸG ájƒëædG

.3πeÉ©dG ¤EG Ióæ°ùe ∫É©aCG : ∫É©aC’G øe ¿ÉYƒf ¢üædG ‘§«fi ¤EG Ióæ°ùe ∫É©aCGh (...äôéa ,â¶≤jCG).πeÉ©dG IQƒ°U π«μ°ûJ ‘ É©e ÉªgÉ°S ∞«c Éæ«Ñe ÚYƒædG ¢üMCG (...¥Éà°ûJ ,∂ë°†J) πeÉ©dG

.4.§«ÙGh ™ªàÛGh OôØdG ≈∏Y √óFGƒah πª©dG QÉªK ¬«a ¢ü∏îà°ùJ ’hóL øHG

.5 ¢SQOG) ô£°SC’G ‘ IOQGƒdG Qƒ°üdG2-5-9-16É°ü∏îà°ùe ¢üædG ≈∏Y á«dÉªL AÉØ°VEG ‘ ÉgQhO GRÈe () øjô£°ùdG ‘ IOQGƒdG Qƒ q°üdG á°SGQO πªcCG ºK .ô©°ûdG ¢üFÉ°üN øe á«°UÉN33-35.(∫õæŸG ‘) (


: »jCGQ …óHCG


: ó«Øà°SCG

: »à¨d ó¡©JCG


29

.nπpeÉ n©dG p ¢SÉqædG nø`pe tÖ pM oCG

røeh pÜô o qàdG nøe o´móàÑ«a √ pôμØH oπ¨à°ûj … pòqdG tÖ pMoCGp º`jpó n°SkIójóL ká∏«ªL kás«M GQ nƒ o°U ¬pdÉn«N

. ká©paÉf

É¡pÑfÉL ¤EG o¢S pô¨«a kIóMGh m ìÉ qØJ nIôé°T ¬«HCG øY É¡nK pQh má≤jóM ‘ oóéj … pòqdG ∑GP tÖ pMoCG

…Î°ûj … pòqdG ∑GPh. ká«fÉK kIôé°TkáeôcÉ¡o∏ qdójh É¡«∏Y o∞£©«a pÖæ©dG øe G kQÉ£æb oôªãJ

.ørjQÉ£æb n»£©àd

kIQÉã«b hCG p ∫ÉØWCÓd Gó¡e É¡æe o™æ°ü«a ná∏ nª¡oŸG náaÉ÷G nÜÉ°ûNC’G o∫hÉæàj … pòqdG nπ`oL sôdG tÖ pMoCG

.p ΩÉ¨fC’ÉH ≈n∏rÑoM

.nπcÉ«¡dGh n∫RÉæŸGh nπ«KÉªàdG pQƒî°üdG øe º«≤oj … pòqdG nπ`oL sôdG tÖ pMoCGh

.nπpeÉ n©dG p ¢SÉqædG nø`pe tÖ pMoCG

. pô£©∏d hCG pârj qõ∏d hCG pôªî∏d má«fBG ¤EG nÚ£dG o∫ qƒëj … pòqdG ∑GP tÖ pMoCG

pôjô◊G øeh káqÑL p±ƒ t°üdG øeh kÉ°ü«ªb p ø£≤dG øe o∑ƒoëj … pòqdG tÖ pMoCGhG kÒa rôpH.

.¬peO øe kI nô£b É¡©e n∫õfCG q’EG ¬pfGóæ°S ≈∏Y ¬nàbô£e n∫õfCG Ée … pòqdG nOG qó◊G tÖ pMoCG

.¬r«æ«Y pQƒf øe máμÑà°ûe m∑Ó°SCÉH nÜGƒKC’G o§«înj … pòqdG n•É«ÿG tÖ pMoCGh

.¬àÁõY øe ÉÄ«°T ¬©e nøaO ’EG G kQÉª°ùe t¥ój ’ … pòqdG nQÉéædG tÖ pMoCGh

øe É¡«∏Y ÉÃ º¡ ngƒLh tÖ pMoCG.p ¢VQC’G pô°UÉæ©H ná°Sƒª¨ŸG º¡ n©HÉ°UCG tÖ pMoCG. pA’Dƒg n™«ªL tÖ pMoCGpAÉª« p°S.pó`t∏nésàdGh pôrÑ s°üdG

º¡nJÉ«M tÖ pMoCGná n© n°û© n°ûoŸG. pOÉ¡àL’G pôgGƒéH

nπgÉæŸG √ oOQƒjh pAGô°†ÿG p êhôŸG ¤EG m ìÉÑ°U sπc ¬ n©«£b oOƒ≤j … pòqdG »YGô∏d wÖM »Ñ∏b ‘h

oå«M pIÒ¶◊G ¤EG ¬H oOƒ©j oAÉ°ùŸG »JCÉj Ée nóæYh ¬pdƒ£H nQÉ¡qædG ¬pàHÉqÑ°ûH p¬«LÉæojh ná«aÉ q°üdG

. oáæ«fCÉª£dG h oáMG qôdG

;nπpeÉ n©dG p ¢SÉqædG nø`pe tÖ pMoCG

o∑ƒëjh o∫õ¨j o¬`sfnCÉpd ¬tÑ pMoCG.¬ n°ùØf oΩôëjh Éæ oª©£oj o¬`sfnCÉpd ¬tÑ pMoCGh .Éæn«dÉ«dh ÉæneÉjCG h oóëj o¬`sfnCÉpd

n∫RÉæŸG »æÑj o¬`sfnCÉpd ¬tÑ pMoCG .páÁó≤dG º¡ p°ùHÓe ‘ √ oO’hCGh ¬oàLhR Éæ«nH nIójó÷G nÜGƒKC’G n¢ùÑ∏æd

‘ pájô◊Gh p ∫Ó≤à°S’G nIô¶f tÖ pMoCGh nIƒ∏◊G ¬nàeÉ°ùàHG tÖ pMoCG.nIÒ≤◊G nñGƒcC’G oøμ°ùjh ná«dÉ©dG

.¬r«æ«Y


5πeÉ©dG ¢SÉqædG øe tÖMCG -

CÉ```````«¡JCG…òdG ÜÉàμdG ≈àM ,ádBG hCG áØ– hCG ÉHƒKhCG ÉeÉ©W ,ójôJ Ée òN,âÄ°T å«M øc

? ™fÉ°U ój ¬°ù°ù“ ⁄ hCG πeÉY ó¡L √AGQh øμj ⁄ ∂dP øe ÉÄ«°T óŒ πg .∂jój ÚH

: Ëó°ùdGøe

(Ω ,O ,¢S)

hCG ÜÉÑ°†dG

¬æe ≥«bôdG

: áeôcøe

OôØe ( Ω ,Q ,∑)

É¡JôªK Ωhôc

..Öæ©dG

: ÒaôpÑdGè«°ùf

¿Éc ÊGƒLQCG

.≈eGó≤dG ¬jóJôj

: AÉª«°ùdGøe

(Ω,h ,¢S) Qò÷G

áeÓ©dG

: á©°û©°ûŸG

º°SG á¨«°U

øe ∫ƒ©Øe

Qò÷G

,´,¢T)»YÉHôdG

™°û©°T (´,¢T

¬Lõe :ÜGô°ûdG

30

:¿GÈL π«∏N ¿GÈL)1883 -1931ôLÉgh ¿ÉæÑ∏H …uô°ûH ‘ ¿GÈL ódh :(

áæ°S1895º°Sôj ¿GÈL ¿Éc .á«μjôeC’G IóëàŸG äÉj’ƒdG ¤EG ¬Jô°SCG ™e

á˘ë˘æ˘LC’G - IOô˘ª˘àŸG ìGhQC’G - êhôŸG ¢ùFGô˘˘Y :¬˘˘JÉ˘˘Ø˘˘dDƒ˘˘e ø˘˘e .Öà˘˘μ˘˘jh

Újôé¡ŸG AÉHOC’G øe áYÉªL ™e ¢ù q°SCG . »ÑædG - ∞°UGƒ©dG - Iô°ùμàŸG

.''á«ª∏≤dG á£HGôdG''

.1? nπeÉ©dG ¬qÑM ôjÈàd ¿GÈL É¡H π°SƒJ »àdG Ö«dÉ°SC’G »g Ée

.2: (º¡∏ªY IôªK ,Égƒ∏ª©à°SG »àdG OGƒŸG ,ÖJÉμdG ºgôcP øj pòqdG ∫Éª©dG ±Éæ°UCG) ‹ÉàdG ∫hó÷G q”CG

.3: …CGôdG Gò¡d IójDƒŸG äGQÉÑ©dG êôîà°SG .Ú«∏«Ø o£dG øe ¬Øbƒe πHÉ≤j ∫Éª©dG øe ÖJÉμdG ∞bƒe

Ú«∏«Ø£dG øe ÖJÉμdG ∞bƒe ∫Éª©dG øe ÖJÉμdG ∞bƒe

ìÓØdG ∫Éª©dG

Ö°ûÿG OGƒŸG

ÊGhC’G áé«àædG

.‹ÉYC’G nƒëf Éæ ogƒLh n™ØJÎd ¬ n≤oæY … pƒ∏jh Éf oQƒ¡X nº«≤à°ùàd √ nô¡X »æëj …pòqdG Gòg tÖ pMoCG


‘h ?p íH uôdG øY ≈kæ p pH o¬`sfnCÉpd nπª©dG ≈HCÉj øe ‘h ?√pó°ùL ‘ m ∫ƒªÿ nπª©dG √ nôμj øe ‘ o∫ƒbCG ÊÉ°ùY GPÉeh

nøj pòqdG ‘ o∫ƒbCG ÊÉ°ùY GPÉe?pÜGôqàdG päGRhôØÃ ¬rjój nç qƒ∏oj r¿CG øe o±ô°TCG ¬fCG Éª ugƒàe nπª©dG oô≤àëj øe

GPÉe ?ºg pOÉ¡àLG pÜ sh oP røe É k°SCÉc rhCG ºg pOÉ¡L põÑN røe É kØ«ZQ É¡«∏Y n¿ƒ©°†j ’h pOƒLƒdG pIóFÉe ¤EG n¿ƒ°ù∏réj

‘ ¬ odƒbCG É‡ sπbCG hCG nÌcCG pA’Dƒg ‘ n∫ƒbCG ¿CG o™«£à°SCG ’ ?¿ƒYQõj ’ oå«M øe ¿hó°üëj nøj pòqdG ‘ o∫ƒbCG

’ .» pYÉ q°ùdG p¿Gƒ«◊G pAÉeOh p πeÉ©dG pâÑædG IÒ p°üY øe É¡JÉ«M tó pªnà°ùJ »àdG pá«∏«Ø q£dG päGô°û◊Gh päÉÑqædG

.É n¡ p°S rô oY nán∏r«d p ¢Shô©dG n»r∏nM n¥ nô n°S x¢üd ‘ ¬odƒbCG É‡ sπbCG hCG nÌcCG pA’Dƒg ‘ n∫ƒbCG ¿CG o™«£à°SCGáYƒªÛG êQÉN ¢Uƒ°üf-¿GÈL π«∏N ¿GÈL

-¢U ¢U102 -104


: qó©à°SCG

31

.1. ´É≤jE’Gh ád’ódG r»njƒà°ùe ≈∏Y ¢üædG ‘ QGôμàdG áØ«Xh ¢SQOG

.2.∂dP ó©H É¡àª«bh πeÉ©dG ój É¡dƒ– ¿CG πÑb á«dhC’G OGƒŸG áª«b ÚH ¿QÉb

.3 ? É¡J’’O Éeh Ú∏WÉ©∏d ¿GÈL É¡ª°SQ »àdG Qƒ°üdG Ée

.4? ô©°ûdG á¨d ¤EG ÜôbCG ¢üædG á¨d π©éj …pòqdG Ée

.1? …QÉ°†◊G »bôdG qô°S πª©dG Èà©f ¿CG øμÁ ióe …CG ¤EG

.2? ËôμdG AÉ£©dG Gòg ≈∏Y ¬ÄaÉμf ∞«μa .√ôªY ,¬àë°U ,√ó°ùL:¬JÉ«M ™ªàÛG íæÁ πeÉ©dG

.1: ∞°üdG ‘á°†fi á«LÉéM Iô≤a πμ°T ‘ ¢üædG ¢üÿ

.2: ∞˘˘°üdG êQÉ˘˘Nø˘j pò qdG ∫É˘ª˘©˘dG É˘¡˘«˘dEG êÉ˘à˘ë˘j »˘à˘dG ä’B’G AÉ˘ª˘°SCG ¬˘«˘a ™˘ªŒ GÒ¨˘°U É˘ª˘é˘©˘˘e só˘˘ pYCG.¿GÈL ºgôcP

? √ó°ùL ‘ ∫ƒªÿ πª©dG √ôμj øe ‘ ∫ƒbCG ÊÉ°ùY GPÉehπªY πª©J »àdG á«∏©ØdG ï°SGƒædG øe »gh , ÈÿG ´ƒbh pAÉLQ ≈∏Y q∫óJ »gh : AÉLôdG ∫É©aCG øe : ≈°ùY

É¡JGƒNCGh ¿Éc

:¬àaÉ≤Kh Ö©°T IôcGP ÒaôH ''áª∏c'' ïjQÉJ ¿õàîj''IPÉ«dE’G'' ¬àªë∏e ‘ ''¢ShÒeƒg'' ¿Éfƒ«dG ôYÉ°T ∫ƒ≤j á«fÉfƒ«dÉH ≥£æJ Óãe ''ÒaôH'' áª∏c

: ''ñÉehQòfCG'' ÉØ°UGhÒaôH ÜƒK è°ùæJ ô`````````````` ```````````°ü≤dG ‹ÉYCG ‘ âfÉch

.≈æ©ŸG ¢ùØf ó«ØJh á«fÉehôdG ‘ áª∏μdG âëÑ°UCG…õ«∏μf’G ≥£ædGh á«°ùfôØdG á¨«°üdG

.á°ûªbCGh ájõeôb ÉZÉÑ°UCG ÒaÈdG º¡©e ôLÉg (≥«æ«ØdG OÓH øe ¿GÈLh) ¿ƒ«≤«æ«ØdG ôLÉg Éªã«M‘ ÉÁób âaôY áaó°U øe êôîà°ùJ âfÉc ájõeôb IOÉÃ ≠Ñ°üJ »àdG á«°ùfƒàdG ''á«°TÉ°ûdG'' ≈°ùæf ’h

. á«≤«æ«ØdG πMGƒ°ùdGπ¡æŸG ºé©e - •É«N ∞°Sƒ«d á«æØdGh á«ª∏©dG äÉë∏£°üŸG ºé©e -¢ShÒeƒ¡d IPÉ«dE’G : ™LGôŸG)

(...»Yƒ°ù«dG á∏îf π«FÉaôd á«Hô©dG á¨∏dG ÖFGôZ -¢ùjQOEG ∞°Sƒ«d

''porfira''

''purpura''

''pourpre''''purple''


: »jCGQ …óHCG


: ó«Øà°SCG

: »à¨d ó¡©JCG


32

: ÚMOÉμdG(ì,O,∑) øe πYÉa º°SG ìOÉc √OôØe ™ªL

.º¡Jƒb º¡d Ö°ùc : ¬dÉ«©d ìóch

GÈJ :¿Éc Ée .IÈJ √OôØe ™ªL (Q,Ü,ä) QòL øe

πÑb ΩÉÿG ÖgòdG ) ,¬fó©e ÜGôJ ‘ ÖgòdG øe

(∂FÉÑ°S ¤EG ¬∏jƒ–h ¬©«æ°üJ

: Üó÷G¿ÉμŸG ÜnóL π©ah (Ü,O,ê) øe Qó°üe

ÜóL ƒ¡a ¬°VQCG â°ùÑ«a ô£ŸG ¬æY ™£≤fG : ÜoóLh

.Ö°üÿG : Üó÷Gh . oÜóLCGh

: ΩÉ°S¬eõdCG .¬Y qƒL : ´ƒ÷G ¬eÉ°S (Ω,h,¢S)QòL øe

.áYÉÛG

: ìô°üdG,∫ÉY AÉæH πc ìô°üdG(ì,Q,¢U) QòL øe

. Óãe ºîØdG ô°ü≤dÉc

.1»qænZ oCG »JÉ n°SrCÉne oôoÑμJ ÉeóæY

.2 »pbÉ`` n a pôdÚ` pM pOÉ```` nμdG

.3uÖo◊Gh p¥ rƒ s°ûdG päÉ«æZCG

.4.Ú````pænM n¿É◊CGh

.5∫É```nÑ p÷G ‘ Qƒ°ù``òæd

.6∫É``` nëoe n∞dCG Gƒ o©æ°U

.7,∫É````````nëoeh

.8G kô````ré na ná nªr∏```` t¶dG Gƒ``` od sƒnM

.9 pAGô rª s°ùdG páj rô≤dG nÜGôoJhG kô```````rÑpJ.

.10mAÉ``````ne ô```` rÄpH rø nY Gƒòã````nënH

.11∫É``````` ne uôdG päÉ``` q« nW nør«H

.12∫’oR oAÉnŸG GPEÉa

.13 GPEGhoÜ ró````n÷G rº`` nc … qòdGnΩÉ°S

.14∫G nõ``` ogh É kYƒoL nÖ r© s°ûdG Gòg

.15.∫G nR nh nΩ rƒ`n«dG ≈ nØ```nà rNG

.16AG nô` rª s°ùdG Énæ``````pànj rô nb ¤EG n¿B’G ô`` o¶rf oG

.17ø``«pJh ÚpJÉ```nj nR nh π«```` pînf äÉnMGh

.18∫É``` n£nà r°SG o´ rQ qõdG É¡H h

.19.øjô pXÉ``````````` n qæ∏d kájBG

.20¿É```ne nR røpe ÉkHG nô nN rânfÉ nc »``ùàdG o¢V rQnC’G p√ pò ng

.21¿Énæ``` pL nΩ rƒ```n«dG ä nQÉ n°U

.22ô`né q°ûdG n´h oòoL Énæ```rj qònZ p•É nØ````` r°ù oØdÉH oørëf

.23ÜÉ`` n°† p¡dG … pò ng »``pa ´ rQ qõdG n¥h oô oYh

.24ø```````« pM pOÉnμdG pAÉ``````` na nƒpH

.25Úp∏nj ’ ´G nQ pP nh

.26 iônæpdnì rô n°UpOnÓ` p ÑdG

.27.ÜÉ```` në s°ùdG ƒo∏ r©nj É kîpeÉ n°TÊÉÑ©°ûdG ⁄É°S

á«ªéæe äÉ«æZCG

6 øWƒdG Éæ«∏YCG óYÉ°ùdÉH øëf -CÉ```````«¡JCG

IOGQE’G ¤EG ôeC’G êÉàëj ΩCG áÑZôdG Oô› ™jQÉ°ûŸG ò«ØæJh ∫ÉªYC’G RÉ‚E’ »ØμJ CG

? É°†jCG äÉÑãdGh áÁõ©dGh

33

ÊÉÑ©°ûdG ⁄É°SÜƒæ÷G øe …ƒ∏àª`dG áæjóÃ ôYÉ°ûdG ódh

ó¡©ŸÉH ¢SQO .•ÉØ°ùØdG êÉàfEÉH áahô©ŸG »°ùfƒàdG »Hô¨dG

∞Xƒe .á«∏«μ°ûJ ¿ƒæa :¢UÉ°üàNG á∏«ª÷G ¿ƒæØ∏d ≈∏YC’G

: ¿Éàjô©°T ¿ÉàYƒª› ¬d äQó°U .''á°üØb •ÉØ°ùa ácô°ûH''

-¿GõMCG -ô°ûæ∏d á«°ùfƒàdG QGódG1976-¬«ªéæe äÉ«æZCG ,

-QGódG ¢ùØf1977‘ áq«©«é°ûàdG ádhódG IõFÉL ≈∏Y π q°ü– ,

áæ°S ô©°ûdG1978,¬d¿ƒæØdGh º°SôdÉH äÉeÉªàgG

http://chaabani.Jeeran.com/watan.htm.

.1-á«Ñ«cÎdG äGóMƒdG Ö°ùM á«fÉãdGh ,IóM ≈∏Y ô£°S πch ,Gô£°S Gô£°S ¤hC’G : Úà≤jô£H ¢üædG CGôbG

.ôKC’G å«M øe ÚJAGô≤dG ÚH ¿QÉb ºK á«d’ódG.2∫Éfi -»JÉ°SCÉe :¢üædG ‘ ¬«a äOQh …òdG ¥É«°ùdG Ö°ùM É¡Mô°TG ºK ÉgQhòL ¤EG á«JB’G äÉª∏μdG óYCG

.ÉflÉ°T - ájBG - ∫’R -

.3øe áq∏«¶ŸG h ∞jOôdGh ¢ùFGô©dG ΩCGh …ƒ∏àŸG ≥WÉæe ¤EG ±qô©à∏d ‘Gô¨L ¢ù∏WCÉH hCG ÜÉàμH ø©à°SG

.¢üædG Ö°ùM ºgóYGƒ°ùH ¿ƒMOÉμdG ¬©æ°U Ée á«ªgCG ∑Qóàd ¢ùjQÉ°†àdGh ñÉæŸG å«M

.4.ájô©°ûdG ô£°SC’G Ö°ùM É¡©jRƒJ á«Ø«ch ¢üædG ‘ ( á∏«©ØàdG ) ´É≤jE’G IóMh O qóM

.5.¢üæ∏d ôNBG ÉfGƒæY ìÎbG

.1.∂dP í°Vh .ábQÉN ∫ÉªYCG øe ¿ƒMOÉμdG ¬bÉaQ √õ‚CG ÉÃ ôYÉ°ûdG ≈æ¨J

.2? ájRÉ› ΩCG á«≤«≤M »gCG ÚH ºK Égô°UÉæY ∂qμa .á£«°ùH ájô©°T IQƒ°U ¢ùeÉÿG ô£°ùdG ‘

.3.√QÉªKh πª©dG ÚH ábÓ©dG Éæq«Ñe πª©dÉH π°üqàŸG ºé©ŸG Ió«°ü≤dG øe êôîà°SG

.4≈q∏– Éeh ∫ƒëàdG Gòg ÚH ábÓ©dG Ée .¬«∏Y ádGódG øFGô≤dGh ÚMOÉμdG §«fi ‘ ∫ƒëàdG ôgÉ¶e øq«nÑJ

.áÁõYh IOGQEG øe ¿ƒMOÉμdG ¬H

.5.á«æWƒdGh πª©dG ‘ ¢UÓNE’G ÚH ábÓ©dG ¬æàeh ¢üædG ¿GƒæY øe ¢ü∏îà°SG

ôYÉ°ûdG ¤EG ±ô©JCG

: qó©à°SCG


34

.1π«ª÷G qOQh øWƒdÉH ÈdG ájhGR øe ∂dP ºq«b :¬£«fi ‘ ∫ƒëàdG RGôHEGh ¬eƒb ó«é“ ‘ ôYÉ°ûdG •ôaCG?∫ƒ≤dG ‘ AGô©°ûdG øqæØJ ájhGR øe ºK ¬d

.2? õjÉªàdG Gòg ¢üædG ≥≤ëj qóM q…CG ¤EÉa ,¬«a ájô©°ûdG Qƒ°üdG IôaƒH IOÉY ÌædG øY ô©°ûdG õq«ªàj

øY π≤j ’ Éª«a Ió«°ü≤dG ôoãf oG10.¬H Ωó≤àdGh .§«ÙG ôjƒ£J ‘ ¬«a ¢UÓNE’Gh πª©dG ôKCG Éë°Vƒe ô£°SCG

¬fÉcQCG qπc âaòoM ¬«Ñ°ûJ »g IQÉ©à°S’Gh IQÉ©à°SG áZÓÑdG ‘ ≈Yój …RÉ› ÒÑ©J Gòg : ∫ÉÑ÷G ‘ Q mƒ°ùæd: ÒeCG ìóe ‘ »ÑæàŸG ∫ƒb ∂dP ∫Éãeh ,(¬H ¬Ñ°ûŸG hCG ,¬Ñ°ûŸG) AÉæãà°SÉH

ÉHÉë q°ùdG »©e q¿EG »æY ∂«dEG â∏≤a Éæ∏Øb óbh ÜÉë q°ùdG ‹ ¢Vô©J

: Ú«æ©e ‘ ÜÉë q°ùdG áª∏c ôYÉ°ûdG πª©à°SG ó≤a... ô£ª∏d á∏eÉ◊G áª«¨dG ƒgh ÜÉë q°ù∏d »≤«≤◊G ≈æ©ŸG ƒg h Qó°üdG ‘ ∫hC’G @

@…CG »≤«≤M ÒZ ≈æ©ŸG Gògh ¥RôdGh Òî∏d GQó°üe ÜÉë°ùdG ¬Ñ°ûj AÉ£©e Ëôc ¿É°ùfEG ,õé©dG ‘ ÊÉãdGh¬Lhh IGOC’Gh ¬Ñ°ûŸG ±òM ó≤a √OƒLh ¬eôc ‘ ÜÉë q°ùdÉc GÒeCG »©e q¿EG'' Ö«cÎdG π°UCGh .…RÉ› ƒg

¬Ñ°ûdG ¬Lh ¬H ¬Ñ°ûŸG ¬«Ñ°ûàdG IGOCG ¬Ñ°ûŸG

.....¬H ¬Ñ°ûŸG »≤Hh ¬Ñ°ûdG¿É«ÑdG º∏Y ÜÉH ,áë°VGƒdG áZÓÑdG : Qó°üŸG

áHÎdG ó«ª°ùJ É¡ qªgCG IójóY äÉeGóîà°SG É¡d . á«Ñ q°SôJ Qƒî°U øe êôîà°ùJ ájƒ°†Y IOÉe •ÉØ°ùØdG¢ùfƒJ Èà©Jh .Ωƒ«æ«eƒdC’Gh Ωƒ«°ùdÉμdGh ähRC’G h QƒØ°ùØdÉc äÉÑædG ƒªæd ájQhô°†dG OGƒŸÉH Égójhõàd•ÉØ°ùØdG »éàæe ÈcCG øe …ƒ∏àŸGh ∞jOôdGh ¢ùFGô©dG ΩCG h á∏«¶ŸG ‘ õμJôJ »àdG •ÉØ°ùØdG ºLÉæe π°†ØH

.⁄É©dG ‘

•ÉØ°ùØdG IAÉÑg äÉfƒμe •ÉØ°ùØdG øe á∏àc ójô÷G á≤£æe §«fi

: »jCGQ …óHCG


: ó«Øà°SCG

: »à¨d ó¡©JCG

O P OH

O

OH


35

: á∏«°üaøeá∏«°üØdG (∫,¢U,±)

:¿Gƒ«◊G hCG äÉÑædG ‘äÉØ°U É¡d ¢SÉæLCG

ácÎ°ûe : ∞fCÉJ ⁄øe : ∞fCÉJ

øe ∞pfCG (± ¿ A)™aôJh ¬gôc ôeC’G

…CG áØfC’G ¬æeh ¬æY¢ùØædG IõY

: ó«©°üdG‘ á≤£æe»HƒæL ÚH ô°üeä’Ó°Th IôgÉ≤dG

É¡dƒW ¿Gƒ°SCG900º∏cÉ¡JÉ¶aÉfi øe

Ωƒ«ØdG •ƒ«°SCG...Iõ«÷G

: oπnªn◊G≈∏Y ™ªéj: ∫ÉªMCGh ¿ÓªM

hCG Ò¨°üdG ±hôÿG™«°VôdG

: ≈æ°SC’Gá¨«°U(… ¿ ¢S) øe π«°†ØJ

QÉ°U …CG ≈æ°ùj n»pæ n°Sá©aQ GP

oøëf : … pQÉ nª pM n∫Éblá∏«°üas≥°TCG Éf oQƒ o¡ oX râ na nô` nY ró≤d , uó÷Gh uóμdÉH ä nô n ¡nà r°TG ób

h ,p ∫ÉªYC’Gr∞ nfrCÉJ r⁄ π rªnM øeu¢ù nNnCGÉeh ,n∫ÉªrMC’G n¢† naQ Éæ«a mô r¡ nX røpe Ée ...p ∫ÉªrMC’G

...p¬ pª n°S nO pás∏bh p∞n∏ n©dG pIAGOQ røe hCG ,p¬pJÉYÉ°S p ∫ƒ oWh p π nª n©dG pIôrãc røe nôse nòJ Énænæ«H móMGh røe

nøe ºμpdÉãeC’ kIh ró ob n¿ƒμæd ,Éq«M Ébƒ∏fl rä nQ uƒ o°U ób oôrÑ q°üdGh oΩ rõ©dGh ó∏÷G ’EG oøëf Ée

≈∏Y ≈qàM ºμnæo« rYCG Gƒoënà rØJ r¿CG ¿h oójôoJ ’h n¿h oô p°üÑoJ ’ º oμqæ`μdh ...ÚaôràoŸG ≈ndÉ n°ùoμdG

oô¶æj rºoμ oØ sXƒoe ...o¬nà nª≤d s≥ pëà°ù«d n¥ô r©nj r¿CG oójôj ºμ«a móMGh øe Ée ...!pá∏KÉŸG ºμpàÑ«N

,oêÉàrfE’G p¬«pæ©j ’h oá«pbôqàdGh oÖqJôŸG ¬ qª¡jh ,p πª©dG ‘ rCGóÑj ÉsŸh p±Gô°üf’G páYÉ°S ¤EG

'' ¤EG nπ≤of GPEÉapó« p© s°üdGp Ò¨H päÉfÉëàre’G Gh oRÉnàrénj r¿CG n¿h oójôoj rºoμ o HsÓ oWh ...nêÉeh nêÉg ''

rº o¡d oíàØJh ,nπ¡÷G rº p¡«a » q£n¨oJ kIOÉ¡°T n¿ƒoÑ∏£j rπH ,¬pJGP ‘ oº∏©dG º¡«æ©j ’h ,m ¢S rQO

,p πª n©dG p ¢UÉ≤fEGh pôrLC’G pIOÉjR ‘ n¿h oôuμØoj ºμodÉ qª oYh ...päÉLQ sódG º¡H oó©°üJh nø`pFGõnÿG

º o¡qfCG º¡æY nô n°ûræoj r¿CG º¡«æ©j ºcDhÉ°SDhQh ''p¿ƒH qõdG'' p ídÉ°üÃ ’h p¿É≤JE’ÉH ¿ƒ tªà¡j ’h

nínÑ r°UCG ºμoHÉÑ n°Th , l¢Vƒ¡f hCG w»≤«≤M lΩÉ«b ∂dP nó©H º o¡ qª¡nj ’h ,GòμpH Gƒ o°† n¡nfh GòμH GƒoeÉb

rπH ,Éª¡«∏Y oπ o°üëj n∞«c ¬«æ©j ’h ,''lIÉàah lIQÉq«°S'' : ør«à nª p∏ nc ‘ o¢ü sî∏àj ≈∏YC’G n¬o∏nãne

ºμ«a nøjÒãnμdG nQÉ©°T q¿EG ... mOÉ¡ pL ’h mó r¡L pôr«Z øe Éª¡H nô nØ r¶j r¿CG ,¬ oaó ngh ,¬ p∏neCG tπ oc

...!'' lOƒ©b oøëfh ká q°†ah kÉÑgP nô p£ rªoJ r¿CG É¡r«∏Y oÖéj nAÉª q°ùdG s¿EG'' : ƒg nΩƒ«dG º∏◊Gt»Ñg qòdG

nº«¶©dG n¢ùaÉæqàdG ¿ƒ o¡LGƒJ m ìÓ°S u…CÉH... mOƒ o¡r› Ò¨H oAGôKE’Gh oAGônãdG ƒg n¿B’G p ™«ªé∏d

p ºræo¨dGh ≈f rOC’G pó¡÷G'' pEGórÑªpHCG ? p¥GRQC’G ≈∏Y nójó°ûdG n´Gô q°üdGh p êÉàfE’G ≈∏Y»næ r°SnC’G''

...! ? ºμÑ« p°ûne ¤EG ºμpHÉnÑ n°T øe ºμ«a tπμdG ¬≤æàYG …òdG

...! vÓnM É¡d … pQ rOCG ’ lán∏ pμ r°ûoe n∂r∏J ,É k≤M-

... l§« p°ùH É¡t∏M-

...? nƒ og Éne-

Ò¨H nIhôK ’h m¥ nô nY p Ò¨H náª≤d ’h ,p πªY p Ò¨H náMGQ ’'' : »à∏«°üa nCGóÑe Gƒ≤æà©J r¿CG-

...!''m êÉà``rfEG

... ! ? Ò pªn◊G nCG nórÑne o≥pænà r©nf -

...? n’ nºpdh -º«μ◊G ≥«aƒJ

ìÉØμdGh …QÉªM ,AÉ°ùædG ÜõMh …QÉªM

• ähÒH- ÊÉæÑ∏dG ÜÉàμdG QGO1-1973¢U ¢U ,61-62

7ÉÑgP ô£“ ’ AÉª q°ùdG -CÉ```````«¡JCG

AGÌdG π q°†ØJ CG ≥jôW øY''πª©dGh qóμdG''

ΩCG≥jôW øY? ''qß◊G áHô°V''

36

.1.∑óéæe OÉªàYÉH ( q¢ùNCG) ìô°TG

.2 .√QÉàîJ QÉ«©e ≥ah q¢üædG ™ q£b

.3 .πcGƒàdGh πª©dG »ªé©e ¢üædG øe êôîà°SG

.4? ∂dP øe ¢ü∏îà°ùJ GPÉe .QÉª◊G ¿É°ùd ≈∏Y ¢üædG ‘ ΩÓμdG OQÉ°ùdG ¥É°S

.5? QÉª◊G ¿É°ùd ≈∏Y ™ª÷G ÖWÉıG Òª°V ôJGƒJ ád’O Ée

.1¥ƒ≤◊ÉH áÑdÉ£ŸG ÚH πHÉ≤qàdGh á¡L øe ,Òª◊Gh ¿É°ùfE’G »à∏«°üa ÚH πHÉ≤àdG ≈∏Y q¢üædG º«boCG

∂dP ó°UQG .äÉÑLGƒdÉH ΩÉ«≤dG øY ¢ùYÉ≤àdGh

.2.IóMGƒdG IôμØ∏d …ÒÑ©àdG øjƒ∏àdG ≈∏Y Ωƒ≤J áq«LÉéM á«é«JGÎ°SEG QÉª◊G ¿É°ùd ≈∏Y ÖJÉμdG óªàYG

∂dP p πrénà r°SG

.3? É©e ÉªgÓc ΩCG ´ÉæbE’G ΩCG ÒKCÉàdG ? ¢üædG ‘ êÉé◊G áØ«Xh Ée

.4? tºμdG å«M øe ørjQhÉëàŸG ÚH äÉÑWÉıG ™jRƒJ ‘ ähÉØàdG ád’O Ée

.1 .∂jCGQ π∏Y?¬à«Yƒ°Vƒe øe QÉª◊G ÜÉ£N ‘ º«ª©àdGh ¥ÓWE’G oπu∏ n≤oj πg

.2? á«HÎdGh áªμë∏d É©Ñæe QÉª◊G PÉîJG ‘ ∂jCG QÉe

.3? ¬JÉÑLGƒH ΩÉ«≤dG øY ¬°ùYÉ≤J qπX ‘ ¬bƒ≤ëH ÖdÉ£j ¿CG ¿É°ùfEÓd øμÁ’ GPÉŸ

ÖJÉμdG ¤EG ±ô©JCGº«μ◊G ≥«aƒJ)1898-1987ôjõZ q…ô°üe ôμØeh ÖjOCG (

™ªàÛÉH ∂àMG á«Mô°ùŸG ájGhôdGh á°ü≤dG Öàc .êÉàfE’G

‘ á°UÉNh ¬dÉªYCG ‘ ∂dP ™Ñ£fGh √ÉjÉ°†bh ¬∏cÉ°ûÃh

É˘˘°üY ‹ ∫É˘˘b …QÉ˘˘ª˘˘M'' ''±É˘˘jQC’G ‘ ÖFÉ˘˘f äÉ˘˘˘«˘˘˘eƒ˘˘˘j''

''º«μ◊G

? áqjQÉ«àNG ádÉ£Hh áqjQÉÑLEG ádÉ£H ∑Éæg πg

? á©qæ≤e ádÉ£Hh á«≤«≤M ádÉ£H ∑Éæg πg

: qó©à°SCG


: »jCGQ …óHCG

37

.1 : ∞°üdG ‘ .¿É°ùfE’G øY QÉª◊G ΩÉμMCG É¡«a ¢†MóJ Iô≤a Q qôM

.2: ∞°üdG êQÉN ''êÉàfEG Ò¨H IhôK ’h ¥ôY Ò¨H áª≤d ’h πªY Ò¨H áMGQ ’''

É¡©°V qºK Ö°ü≤dG øe º∏≤H hCG Üƒ°SÉ◊ÉH á≤«fC’G á«Hô©dG •ƒ£ÿG óMCÉH áªμ◊G √òg áHÉàc ‘ ó¡àLG

...∂JGƒ£N qπc ‘ É°SGÈf ∂d ¿ƒμàd ∂àaôZ ‘ É¡≤∏Yh QÉWEG ‘

øjódG ÜÉ¡°ûd ''±ô¶à°ùe øa qπc ‘ ±ô£à°ùŸG'' ÜÉàc ‘ OQh QƒKCÉe ∫ƒb ''ÉÑgP ô£“ ’ AÉª°ùdG q¿EG''

ä) »¡«°ûHC’G850º¡∏dG ∫ƒ≤jh ¥RôdG Ö∏W øY ºcóMCG q¿ó©≤j ’ ¬æY ¬∏dG »°VQ ÜÉ£ÿG øH ôªY ∫Éb ''(`g

ÜÉÑdG) ''á°†a ’h ÉÑgP ô£“ ’ AÉª°ùdG ¿CG'' ºàª∏Y ó≤a ,»æbRQG55 ¢U -49-ähÒH IÉ«◊G áÑàμe QGO -

1994

äÉbôjƒa á≤«≤◊G ‘ É¡æ«H øμdh äÉaOGÎe É¡qfCÉc q¢üædG ‘ äOQh äGOôØe çÓK : È q°üdGh Ωõ©dGh ón∏÷G

: á«dÉàdG ä’Éª©à°S’G ¬àÑãJ Éªc

.É¡æ«H äÉ≤jQƒa ΩÉ«b øe qóHÓa ®ÉØdC’G ÚH ΩÉJ ±OGôJ øY á«Hô©dG ‘ åjóë∏d ∫É› Óa ¿PEG

¬°Vôe ≈∏Y È°U

È°üH ¬°Vôe πª–

πqªëàdG = È°üdÉa

Ωõ©H πªY

I qó°Th äÉÑãH πªY

äÉÑãdG = Ωõ©dÉa

ôeC’G ≈∏Y ó∏L

¬«∏Y …ƒb =

I qƒ≤dG = ó∏÷Éa


: ó«Øà°SCG

: »à¨d ó¡©JCG


38

: •ÓÑdGøeÜô°V (•,∫,Ü)

IQÉé◊G øe¢VQC’G ¬H ¢TôØJ

øe •ÓÑdGhÉ¡¡Lh ¢VQC’G

.Ö∏ q°üdG: IPÉqØføe á¨dÉÑe á¨«°UáëFGqôdG ( P,±,¿)»àdG »g IPÉqØædG

±ƒfC’G ¥ÎîJáYô°ùH

: OÉbhá¨«°U

øe á¨dÉÑe

øe ƒgh (O,¥,h)

QÉqædG óbƒj

É¡∏©°ûjh

oâ∏b »uæμdh , káMGQ n∂«£©f , kòNCÉJ Ée n∞ r©°V n∂«£©f : »pd n∫Éb .G kÒãc n∫hÉM ,p ΩÉ qª◊G oÖMÉ°U » p©e n∫ nhÉM

≈sàM ,p ¢VQC’G n¥ƒa n¢û«YCG r¿CG oójQCG , nQÉé°TC’Gh n¢ùª q°ûdG i nQCG r¿CG oójQCG ,p ¢VQC’G nâ– nIÉ«◊G o≥«WoCG ró oYCG r⁄ »qfEG ¬d

.póHC’G ¤EGh kIóMGh kI qôe É¡à– ¤EG râdõf qâe GPEG

Éªn∏ãe p¿GQ sôμàj oádÉ£ÑdGh oπ nª n©dG ,m¿Éμe uπc ‘ oâãëH m π nª nY røY oåëHCG p ørjô¡°T oâr∏n∏X ,nΩÉ qª◊G oâcôJ Gòμgh

.≈ n¡≤e ‘ ¬oJóLh ≈qàM..... GÒãc oâ∏ q£©Jh ....GÒãc oâ∏ pª nY . oQÉ¡qædGh oπ«q∏dG oQ sôμàj

,râfÉc Éªn∏ãe káÄ«∏e ¢ShoDƒμdG o™LôJh o¢SÉqædG … pƒ`nJôj Ée nóæY . pQÉ¡qædGh p π«q∏dG n∫G nƒ nW pAÉŸG náq«æ«°U oπ pªMCG oâæc

: o∫ƒ≤j n¿Éc ,»æ od põdõj kÉJƒ°U » p¡rLh ‘ oñ oô°üj ,≈ n¡≤ŸG oÖMÉ°U mÜÉj pP ƒoHCG n¿Éc

»pf oójôJ rπg ? nQÉqædG º¡d oπ pªë«°S røe ? G kQÉf n¿ƒÑo∏£j nøFÉH qõdG o™ª°ùJ n’CG ,GónHCG nºq∏©àJ rødh , kGQÉªM ≈ n≤Ñà°S -páq«æ«°U n∫óH nIôªé pŸG nπªMC’ lÖgGP ÉfCGh ,pä’hÉ q£dÉH , q»°SGôμdÉH oΩó£°UCG m√ƒoà©e nπãeh ? » p°ùØæH É¡∏ pªMCG r¿CG

: ká«fÉK kI qôe p ºq∏©ŸG näƒ°U n™ª°SCG ≈àM ,kIQÉJ kIQÉJ :»Ñ© nc ≈∏Y t∞odCG tπXCGh . pAÉŸG

8! ádÉ£ÑdG »æà≤gQCG ! πnªn©dG »æ≤gQCG -CÉ```````«¡JCG

? á©qæ≤e ádÉ£Hh áq«≤«≤M ádÉ£H ∑Éæg πg ? áqjQÉ«àNG ádÉ£Hh áqjQÉÑLEG ádÉ£H ∑Éæg πg

ør«∏ nª n©dG ørjòg ‘ » u¶M n¿Éc . pAÉæÑ∏d kÓeÉY sºK ,m¿É qgO nóæY É k©pfÉ°U oâr∏ pª nY páæjóŸG ‘

ÉfCGh oârÑ©J .pIÒÑμdG páæjóŸG ‘ oâ r©oL .ÉeÉqjCG oπ s£©JCGh Éeƒj oπ nª rYCG .p¿ô oØdG ‘ » q¶M nπãe

‘ É¡oàjCGQ »àdG nAG nô rØ s°üdG nán«pgG nônμdG søμdh .i nô rNoCG kI qôe pájô≤dG ¤EG nOƒYCG r¿CG oäôqμa ... oQhOCG

oå«M n≥rHG{ :‹ o∫ƒ≤J ,»æoÑ`ufDƒoJ láNô°U »pbÉªYCG ‘ rä shOh .máYô°ùH »ærJ qó°U É¡ p∏gCG √ƒLh

.z nôNBG π nª nY røY råëHG ,nâfCG

π nª n©e ‘ kÓeÉY oâëÑ°UCG ≈àM oâãëHhp•ÓÑ∏d.p ìÉÑ q°üdG n∫G nƒ nW nÖdGƒ≤dG tÖ°UCG oâæc .

rø ocCG ⁄ .pIó«©ÑdG pQÉé°TC’G ¤EG oô¶fCG ÉfCGh n∞«Z qôdG oπcBG oâæc ...oíjÎ°SCG pAGó¨dG oâbh n¿ÉM GPEÉa

náYhQ só°TCG Ée . pQÉé°TC’G ∂∏J øe mIôé°T nâ– sπ p¶à°SCG ¿CG i nƒ°S pâbƒdG p∂dP ‘ É kÄ«°T ≈sæ“CG

káëFGQ É¡d q¿EG .r§≤a sπ¶dG oπª– ’ É¡qfEG ,p∞« q°üdG päGÒ¡X ‘ pQÉé°TC’GkI nPÉ qØf.nÖ∏≤dG h oõ¨J ,

:π nª n©ŸG pÖMÉ°U päƒ°U ≈∏Y p Ò°ü≤dG p º∏◊G ∂dP øe o≥«aCGh

. o¢SÉ«dEG Éj , nôNBG π nª nY øY ¢ûqàa ,pó¨dG oòæe -

oâëÑ°UCG ó≤d .¬oJóLh ≈qàM π nª nY øY ká∏jƒW ÉeÉqjCG oåëHCG âr∏∏XhnOÉ qbho∫ põfCG oâæc .m ΩÉ qªM

øμj ⁄ óbƒŸG ‘ Ö£◊G »≤doCG ∫G nƒ u£dG päÉYÉ°ùdG tπXCGh nº«ë÷G o¬pÑ°ûj …òqdG pƒrÑ≤dG ¤EG

¬Ñ°ûJ É¡fEG ? ¥Îëj ƒgh Ö£◊G áëFGQ nâªª°T πg Ö£◊G ¥ôMnCG »æfCG iƒ°S »æŸDƒj

nπ nª n©j ¿CG óH’ o¿É°ùfE’G ¢û«©j ¿CG πLCG øe øμdh ºqdCÉJCG âæc q»M A»°T náëFGQ õÑÿG náëFGQ

kG qhóY o¢ùª q°ûdG râëÑ°UCG , pô°üÑdG n∞«©°V Ég nó©H oâLôN .máæ°S øe nÌcCG p ΩÉ qª◊G ‘ oâ°ûY

ƒgh p ¢ûª°ûŸGh p ìÉØqàdG nô nªK nQCG ⁄ .kIóMGh nAGô°†N kIôé°T ,É¡u∏c páqæ°ùdG n∂∏J n∫ÓN nQCG r⁄ .‹

oÜÉÑdG nípà oa Ée GPEÉa .m∞ tbƒJ n¿hO nÖ n£n◊G » p≤doCG pôé◊G n∂dP ‘ kÉ©HÉb oâæc . tôªëjh ƒ ogõj

. pQÉ¡qædG oègh »æ∏oà≤j r¿CG n±ƒN q»ær«Y oâ r≤∏rZCG

39

:∞«æe ¿ÉªMôdG óÑY) ÊOQCG »FGhQ1933-2004QÉé°TC’G'' √QÉKBG qºgCG øe(¥ô°T''h ''á∏jƒ£dG äÉaÉ°ùŸG ¥ÉÑ°S''h ''ô°ù÷G ÉæcôJ ÚM''h ''¥hRôe ∫É«àZGh

.Éq«Øæe äÉe ''OGƒ°ùdG ¢VQCG''h ''í∏ŸG ¿óe''h ''Éæg ¿B’G''h ''§°SƒàŸG

.1.(áæ¡e) (π nª nY) / (™ÑqædG ¢SCGQ) (ègh) Éq«bÉ«°S ìô°TGh ºé©ŸG ¤EG ó oY

.2.É¡ qªgCG ≥ah ¢üqædG º°ùb ∫ÉªYC’G ójóY øY ¢üqædG ç qó–

.3ÖÑ°S ôcP ™e ∫ÉªYC’G √òg ÖjƒÑàd ’hóL ¢ü q°üN ,¬æY ™£≤æj ¿Éc Ó nª nY OQÉ q°ùdG ¢SQÉÁ I qôe qπc ‘ ? èàæà°ùJ GPÉe ? I qôe qπc ‘ ´É£≤f’G

.4 .…CG qôdG Gòg º qYój Ée ¢üqædG øe êôîà°SG É q bÉ°T ¬fƒμH π nª n©dG I qôe qπc ‘ OQÉ q°ùdG πq∏Y

.1,ΩÉ qªM ‘ GOÉ qbhh ,äÉWÓÑdG ÖdGƒb qÖ°U ‘ ÓeÉYh GRÉqÑNh AÉæH πeÉYh ¿É qgO ™fÉ°U OQÉ q°ùdG π nª nY ?∂dP ™Lôj Ω’EGh ?∫ÉªYC’G ‘ Öq∏≤àdG Gòg q∫ój ΩÓY ,...≈¡≤e ‘ ’OÉfh

.2 .…hó«dG π nª n©dG äÉª°S ¢üædG øe ¢ü∏îà°SG

.3? IójóY ø¡e ÚH Öq∏≤àdG øe ™ªàÛG ∞bƒe ¢üædG øe øq«ÑJ

.4∂dP ™qÑàJ .πWÉY ƒgh ¬àq«°ùØf OQÉ°ùdG º°SQ

.1 ? á«©°VƒdG Ú°ùëàd Ó«Ñ°Sh ádÉ£ÑdG øe ¢üq∏îà∏d Éª«∏°S qÓM ôNBGh π nª nY ÚH Öq∏≤àdG ‘ iôJ πg

.2 ? ∑Î°ûe Ö«Y ƒg ΩCG ôqLDƒŸG ‘ ΩCG π£ÑdG ‘ Ö«©dG πg

.3∫ÉªYC’G qπc qó©J GPÉŸ πH ? á©«°Vh Égô¨°U ≈∏Y π£ÑdG ÉgÉWÉ©J »àdG ∫ÉªYC’G qó©f ¿CG øμÁ ’ GPÉŸ .™ªàéª∏d áeóN Ω qó≤J áØjô°T É¡«∏Y ±QÉ©àŸG

oä rQ pô o£ r°VG »pæsæμdh G kÒãc »pfÉYCG oâæc? GƒoHô°ûj r»c p ™ÑqædG p ¢SCGQ ¤EG GƒoÑgòj r¿CG p øFÉH qõdG nøpe oójôJ rπg ?AÉŸGh -mÜÉjP ƒoHCG n¿Éc ,máæ°S nó©H ¬«a oΩÉfCG G kÒ¨°U ÉfÉμe ‹ oô uaƒjh »æ oª©£oj ¿Éc ≈¡≤ŸG ‘ nπ nª n©dG s¿C’ pAÉ≤Ñ∏dmáª∏μH r√ sƒØJCG ⁄ røμdh rπ pªàMCG ⁄ ,»pæªà n°T mÖÑ°S n¿hOh ,¬«dEG oô¶fCG ÊBGQ r¿CG n±OÉ°U oºà°ûjh oñô°üj ÉÑ p°VÉZ

.≈¡≤ŸG nQ pOÉZCG r¿CG oäQ qôb : G kÒ£N G kôeCG oä rQ qôbh »HÉ«K oâ©ªL ,É¡«a oΩÉfCG oâæc »àdG pájhG qõdG ¤EG oâÑgP ,mIóMGh

... nôNBG Ó nª nY nCG nóHCG n¿CG » p°ùØf nÚHh »æ«H oäQ qôb¥hRôe ∫É«àZGh QÉé°TC’G - ∞«æe ¿ÉªMqôdG óÑY

¢U Iô°TÉ©dG á©Ñ£dG ,ô°ûædGh äÉ°SGQó∏d áq«Hô©dG á°ù q°SDƒŸG72 - 67


: qó©à°SCG


: »jCGQ …óHCG

40

.1: ∞°üdG ‘(ádÉ£ÑdG »æà≤gQCG) (π nª n©dG »æ≤gQCG) `d ÌcCG hCG èéM çÓK Ω qóbh OQÉ q°ùdG ¿É°ùd ≈∏Y çqó– .¢üqædG ‘ OQh Ée Ö°ùM

.2: ∞°üdG êQÉNº¡jójCÉH òNC’Gh π nª n©dG øY Ú∏WÉ©dG π«¨°ûàH qºà¡J ™bGƒe øY äÉfÎfC’G ‘ åëHG .IO qóéàe hCG IójóL ∫ÉªYCG ™e êÉeófÓd

ÚH ábÓ©dG q¿CG …CG Ió qªéàe IQÉÑY á≤«≤◊G ‘ »gh (»Ñ©c ≈∏Y q∞dCG qπXCGh) á∏ªL ¢üqædG ‘ äOQh :∫ƒ≤dG ¬©e ™æàÁ ƒëf ≈∏Y πjƒëà∏d á∏HÉb ÒZ É¡JÉf qƒμe

¬Ñ©c q∞dCG qπXCG »Ñ©c q∞∏j qπX hCG

q»Ñ©c q∞dCG qπXCG hCG : π«Ñb øe áq«Hô©dG ‘ IójóY Ió qªéàŸG äGQÉÑ©dGh

(äÉe=) ¬Ñëf ójR ≈°†b (±ÉN=) ¬°üFGôa äó©JQG

(Ö°†Z = ) ¬∏LGôe â∏Z

øe ≥à°ûe Qó°üe π°UC’G ‘ ,≥∏£ŸG ∫ƒ©ØŸGh ≥∏£e ∫ƒ©Øe ™°Vƒe ‘ ''GóHCG'' á¶Ød äOQh : GóHCG º∏©àJ ødΩƒ≤J ób äGQÉÑY á«Hô©dG ‘ øμdh .(Gó«L Éª¡a ∫GDƒ°ùdG âª¡a) á∏ª÷G π©a ¬æe ≥à°TG …òdG Qò÷G ¢ùØfäGôe OóY ¿É«H hCG ¬Yƒf ¿É«H hCG çó◊G ´ƒbh ó«cƒJ ‘ ≥∏£ŸG ∫ƒ©ØŸG QhO …qODƒJh ≥à°ûŸG Qó°üŸG ΩÉ≤e

(...q§b - ÉJÉàH - I qôe - ÉbÓWEG - É q≤M) ¬Yƒbh:OQÉ°ùdG É¡«∏Y ∫hGóJ »àdG ø¡ŸG ¢†©H øe äÉæq«Y √òg

∫OÉ```f RÉ``qÑN!!!∫É q£````H


: ó«Øà°SCG

: »à¨d ó¡©JCG

...πq«îJG ? ó©H GPÉe qºK AÉ``` qæH ¿É qgO


41

nâ– t§b oâ∏ªY Ée''pIôreEG≈∏Y räOQh É¡qfCG sóH’ lIQÉÑY ''! Gòg røe nº¶YCG môjóoe

áª∏μH §Ñ°†dÉH ó n°ü r≤oj …òqdG Ée øμdh .päÉbhC’G nøpe mâbh ‘ Éqæe m Òãc p√ÉØ°T

o±sô°üàj ∞«c ...? u…OÉ©dG pôjóŸGh põu«ªàŸG pôjóŸG ÚH oπ p°üØj …òdG Éeh ? ''ôjóŸG''

?p π©ØdÉH ¿hõu«ªàŸG ¿h oôjóŸG

káq«°UÉN ∑Éæg q¿CG ... môjóe n∞dCG nÚfÉªK pƒëf p í°ùÃ ¬oJCGóH mårëH røe ‹ nøs«ÑJ

¿ƒ oØ p°ûàμj º¡sfCG n» rgh ,nøjôjóŸG páq«≤H øY nÚYóÑŸG øjôjóŸG x≥ëH oπ°üØJ kIóMGh

ÉeoO qôØàjpIójôØdG pá« u°UÉÿG n∂∏J øe n¿hó«Øoj qºK røeh ,º¡«Ø vXƒe øe móMGh πc ¬H

''ÉeGO'' » pÑ pY’ º¡nfƒc n¿ rh só n©nànj ’ n¿ƒtjOÉ©dG n¿hôjóŸGh .p ¢üî q°ûdG n∂dP pIQGOEG ‘

nQÉérMCG s¿CG ƒ og Éæ og o¥ pQÉØdGh .p „ nô r£ u°ûdG » pÑY’ ¿h oõu«ªàŸG ¿h oôjóŸG o¬pÑ°ûj Éªnæ«H

,i nôNoCÉH mI nóMGh u…CG oπjó©J oø pμ rªojh ,É¡ p°ùØf pá≤jô s£dÉH o∑ sôëàJh lá p∏KÉ nªnàoe ''ÉneG sódG''pá≤jô s£dÉH o∑ sôënànJ É¡qæμ˘dh ,päÉ˘c tô˘ë˘qà˘dG p ≥˘«˘°ùæ˘Jh m§˘«˘£˘î˘J ¤EG oêÉ˘à– ,p ™˘rÑ˘ s£˘dÉ˘Hh

,má nØ p∏nà`ofl má≤jô£H o∑ qôënàj mônénM sπc s¿EÉa p „ô£ q°ûdG páÑ©od ‘ ÉqeCG .… pRGƒqàdÉHh É¡ p°ùØf

pôjóŸG oQhO »pJrCÉj Énæ ogh , mônéM uπ oc ná n¡rLph r± pô©J r⁄ r¿EG nÖ©q∏dG n™«£à°ùnJ rødhp ´QÉÑdG

pƒrësædG ≈∏Y (p¬« pØ sXƒoe) o¬nJ nQÉné pM o∑ uôëojh má≤pFÉa mIQÉ¡Ã páÑ©t∏dG p•ƒ«îH o∂ p°ùªoj …òdG

, náÑjôn¨dG ≈sàMh ,nIójô nØdG päG nQ oó o≤dG oø uª`nãoj h oºn∏©nj nƒ¡ na ,p èpFÉàqædG nπ°†aCG o≥ u≤qëoj …òdG

™e má∏peÉμàoe m Ωƒoé og pá q£ oN ‘ º¡ péreO ≈n∏Y oπª©j n∞«c G kóu«L o± pô©jh p¬«Ø sXƒŸ

n¿ƒ ocQóoj º o¡a ,n¿ƒYQÉÑdG oIOÉ≤dG ¬o∏©Øj Ée o¢ùrμY ,ƒg p§rÑ q°†dÉH G nògh ,º¡pFÓe oR pás«≤H

rº o¡oà sª¡ oª na ,o¬ræpe ¿h oó«Øojh º¡pHƒ o©°T i nód ÉqeÉY ÉgÉéuJG oônÑnà` r©oj Ée p∞ ngôoŸG º¡ u°ùëpH

oπsãªààa p¥ pPÉ◊G pôjóŸG oáª¡oe ÉseCGh ...nπ°†aCG m πnÑ≤à°ùoe nƒrënf rº¡pHƒ o© o°T pó«H oò rNnC’G n»pg

oíéæj ’h , mRÉ‚EG ≈ndEG ,nÉe m ¢üî°T iód pá q°UÉÿG pánÑpgƒŸG p πjƒ– ≈∏Y nπª©j r¿CG ‘

ió˘d I nOƒ˘LƒŸG n¥h oô˘ oØ˘dG Gƒ oæ˘q«˘˘Ñ˘˘à˘˘j ¿CG Gƒ˘˘ oYÉ˘˘£˘˘à˘˘°SG G nPEG s’EG º˘˘¡˘˘∏˘˘ nª˘˘Y ‘ n¿h oô˘˘jóŸG

‘ …qóëqàdG n´RÉf nøjô pªãà°ùe máq«HÉéjEG mIQƒ°üH n¥hô oØdG n∂∏J Gƒ oØ uXƒoj r¿CGh ,º¡« pØ nXƒoe

pôjóŸG ≈∏Yh ...pá q°UÉÿG p¬pà≤jô£H n¥ qƒ nØnànj r»μd ,º¡æe xπ ocp¬HÉqædGÉ kª«∏Y n¿ƒμj r¿CG ,

. mQhO tπc É¡oÑ∏£àj »àdG páØ p∏àıG päGQÉ¡ŸÉHΩÉ¡¨æμ«H ¢SƒcQÉe

? ´óÑe âfCG πg QGqóH »æ°ùM ø°ùM Öjô©J

´ áq«ª∏©dG áaÉ≤qãdG á∏›137-2006

9´óÑŸG ôjóŸG -

CÉ```````«¡JCG...m ≥jôa oÒ«°ùJ hCG ,má°ù°SDƒe oIQGOEG hCG ,máYƒª› oIOÉ«b πg

? o™«`ª÷G ¬«∏Y oQó≤j ôeCG

: IôeEGôeCG (,Q,Ω,G) øe

º¡«∏Y QÉ°U : IQÉeEG º¡«∏Y

.IOÉ«≤dG IôeE’Gh GÒeCG

:OôØJ≈∏Y (O,Q,± ) øe

ôeC’ÉH OôØJ ,π©ØJ ¿Rh

áØ°üdG ¬æeh õ«“h ¢üàNG

π°UC’G ‘h Iójôah ójôa

ÉgÒZh á°†a øe Ö◊G

ÖgòdG äÉÑM ÚH π°üØj

IójôØdGh ,ó≤©dG ‘ DƒdDƒ∏dGh

.á°ù«ØædG Iôgƒ÷G

: ´QÉH´ôH (´,Q,Ü) øe

ôeCG ‘ √AGô¶f ¥Éa ,ÉYhôH

áYGÈdGh ™jôHh ´QÉH ƒ¡a

.π°†ØdG ∫Éªc

: ¬HÉædG¬Ñfh (√,Ü,¿) øe

¬Ñfh ,ô¡à°TGh ±ô°T ,ágÉÑf

.¬d ø£a É¡Ñf ôeCÓd

42

á```∏éÃ ájõ«∏≤fC’ÉH ¬dÉ``≤e ô``°ûf : ΩÉ``¡¨æμ«H ¢SƒcQÉe

¢SQÉe ‘2005 â∏ª°T á°SGQO ôKEG80GôØf â∏ª°T á≤ª©e iôNCG á°SGQOh ôjóe ∞dCG

.ÚbƒØàŸG øjôjóŸG øe Ó«∏b

Haward Business Review

.1? Úà¶Ø∏dG øe πc ≈æ©e Éeh ,´óÑŸGh ôjóŸG : øe πμd á«aô°üdG á¨«°üdG Ée

.2? õ qcôJ ΩÓY qºK ¢ü∏îJ A»°T …CG ¤EGh íààaG GPÉÃ ?ÊÉ©ŸGh ÊÉÑŸG å«M øe q¢üædG Gòg ≈æÑfG ∞«c

.3.ÉgOQhCG »àdG èé◊G ‘ É«∏e ô¶fG ? áMhôWC’G ÖfGƒL í«°VƒJ ‘ ¢üædG ‘ çóëàŸG óªàYG ΩÓY

.1.á¡Ñ°ûŸG äÉØ°üdG ∂dP ‘ ó°UQG ,¬Lh πμd Iõ«ªŸG äÉª°ùdG êôîà°SG , q¢üædG ‘ ¿É¡Lhh ¢üî°T

.2á«Yƒf óæY á°UÉN ∞qbƒJ ? ôjóŸG á«°üî°T »¡Lh º°SQ ‘ ∞dDƒŸG ¬©ÑJG …òdG Üƒ∏°SC’G ¢üFÉ°üN Ée

.áeƒ°SôŸG Qƒ°üdGh á∏ª©à°ùŸG äGhOC’Gh πª÷G

.3.¥PÉ◊G ôjóŸGh ´QÉÑdG óFÉ≤dG ÚH ÖJÉμdG Égó≤Y »àdG áfQÉ≤ŸG áé«àf ∫hóL ‘ ¢ü∏îà°SG

øeh ’ qhCG áÑgƒŸG ÖMÉ°U øe ∂dP Ö∏£àj GPÉe ? Éæq«g Éa qô°üJ √GôJ πg ,RÉ‚EG ¤EG á°UÉÿG áÑgƒŸG πjƒ–

? ±ô°ûŸG hCG ¬«∏Y ºFÉ≤dG

.1: ∞°üdG ‘ z.......................`d πªY ≥jôa ¢ù«FQ âæc ƒd{ : É©°Sƒàe ‹ÉàdG Ö«cÎdG πªcCG

.2: ∞°üdG êQÉNπª©dGh ´GóHE’G øjOÉ«e ‘ ó«ØJ äGQÉ¡ŸG øe áYƒª› ºK ÖgGƒŸG øe áYƒª› OóY

.iô¨°üdG ∂àNCG hCG ô¨°UC’G ∑ÉNCG É¡H ç qóMh êÉàfE’Gh


: qó©à°SCG


: »jCGQ …óHCG


43

: É¡°ùØf á≤jô£dÉH ''ÉeGódG'' QÉéMCG ∑ôëàJ

Óc - áqeÉY - ™«ªL - ÚY - ¢ùØf) π«Ñb øe ®ÉØdCÉH ¿ƒμj …ƒæ©ŸG ó«cƒàdGh .…ƒæ©e ó«cƒJ ,É¡°ùØf

º¡ p àqeÉY p¿GÒ÷G ¤EG âæ°ùMCGh º¡ n s∏c nΩƒ≤dG äóYÉ°S : (Éà∏c -

(∫ƒbCG q≥◊G q≥◊G) GôgÉX Éª°SG ¿Éc AGƒ°S ¬¶Ø∏H ó qcDƒŸG IOÉYEÉH ¿ƒμ«a »¶Ø∏dG ó«cƒàdG ÉqeCG

.( nâfCG näõa ) GÒª°V hCG

ê/ »æ«jÓ¨dG ≈Ø£°üe / á«Hô©dG ¢ShQódG ™eÉL : Qó°üŸG3 ¢U232•1980 14ähÒH Gó«°U/

: »à¨d ó¡©JCG

¿CG øμÁ'' : »æa RÉ‚EG ¤EG ÖgGƒŸG πjƒëàd áMÉàe á°Uôa »eƒª©dG ´É£≤dG ¿GƒYCG IóFÉØd ´óÑŸG á°üNQ

á°üNQ á«eƒª©dG äBÉ°ûæŸGh äÉ°ù°SDƒŸG ¿GƒYCGh á«∏ÙG äÉYÉª÷Gh ádhódG ¿GƒYCG øe ÚYóÑª∏d íæ“

π°üØdG -'' .¬∏°UGƒJh »YGóHEG êÉàfEG OƒLh IQƒ°U ‘ ÉgójóŒ øμÁ ô¡°TCG áà°S ÉgÉ°übCG IóŸ ´óÑe2-

á«°ùfƒàdG ájQƒ¡ªé∏d »ª°SôdG óFGôdG22/12/2006`Y102 ¢U Oó`.5084

: ó«Øà°SCG


44

: ôHôHÌcCGÓH ΩÓμdG

ìÉ°U h á©ØæeÖ°†Z ‘

: q…ô°Søe(…,Q,¢S)

IGô°S ê .…ô q°ùdG¿CÉ°ûdG ÖMÉ°U

ádõæŸGh

‘ ≈n¨Wh ,oΩ sódG » p¡Lh ‘ nQÉãa ''âbƒdG nás«≤H l∫ƒ¨°ûe r∂pÑdG s¿EG'' : √ oÒJôμ°S n∫Éb , mò pÄ`næ« pM

É nªsH oQ ! r∂pÑdG …póq«°S Éj : más«ënJ ’h mQGòàYG pôr«Z røpe o¬d oâ∏bh nÜÉÑdG p¬«∏Y oâªëàbÉa oÖ°†¨dG » p°SCGQ

,É¡«∏Y oônLDƒoJ h É¡d o¢ù∏Œ »àdG p ∫ÉªYC’G nøpe m πª©d nΩƒ«dG ∑ nQGR …òdG nó«MƒdG nôFGõdG ÉnfCG oâæcpÜsÓW ¤EG nÖ«éà°ùàd ,mI sôe nó©H kI qôe »pæÑoé– r¿CG pÖ p°üæŸG páfÉeCÉH p ≥pFsÓdG nøpe røoμj rº∏a

h n•É°ûà°SG róbh s»`pa ∂ÑdG n≥∏ rªëa ,páHGô≤dGh pábGó q°üdG iphP røe päÉ nWÉ n°S nƒdGh päÉ nYÉ nØ s°ûdGônHônH

l¿Óa ÉfCG'' : ¬d oâ∏≤a ''?p ∫ƒ oN tódÉH n∂d ¿ pPCG røneh nâfCG røne'' :nìÉ°Uhwi pô n°SlIhôKh ,pó∏ÑdG pIGô n°S røpe

p ¢û«©dG p π«Ñ°S ‘ oâHô°Vh , uô◊G p πª©∏d oâªq∏©J qºK ,p Ωó©dG pó¡e ‘ oärCÉ°ûf ,páseC’G päGhôK røe

,pá∏peÉ©dG pô°SoC’G nøpe päÉÄŸ É kb nõJôoe oí pLÉsædG » p∏ªY níÑ°UCG ≈àM ,m ≥ oaoCG ¤EG m ≥ oaoCG røpe p ËôμdG

oÒÑμdG nâfCG ÉqeCG .máÑJQh m¬«æL n∞dCG nÚ°ùªN GP pádƒ o¡oμdG pÜÉÑ°T ‘ o∫GRCG ’ ÉfCGh oâëÑ°UCGh

oπ°ùμdGh oõé©dG n∑ nôq¨°Uh ,pI qóŸG u» p°† oÃ É nª o¡nàcQOCG p¿Gò∏dG oÖsJ nôoŸGh oÖ p°üæŸG n∑ôsÑc ! oÒ¨°üdG

.p πª©dG pIQGOEG »pa ∑É nØ°ûc p¿Gòq∏dG

.pÖ°†¨dG nøpe o¢† pØàæjh pß«¨dG nøpe oô péreõj ,n∫phÉ≤ŸG n¢Spóæ¡ŸG »≤jó°U mIQGRh pAÉæa ‘ p ør«eƒj oòæe oâ« p≤d

: ¬ pØàc ≈∏Y oâuHQCG ÉfCGh o¬d oâ∏≤a ? ∂H GPÉe ! sô s°ûdG o¬∏dG n∑ÉØc

: pôtKCÉsàdG nøpe oê qó¡àjh p§ rî t°ùdÉH oôséØàj mäƒ°üH n∫É≤a

....r∂pH r¿Óa Gòg ?p¿ƒfÉ≤dG oó«ÑY ,rº ogh oøëf rΩCG ,nÚØ qXƒŸG oó«ÑY oørënf nCG i pQOCG Ée ,»NCG Éj ,p¬∏dGh -

.máqeÉY mádCÉ°ùe ‘ náYÉ q°ùdG o√ oó p°übCG …òdG oπoL sôdG o¬sfEG ? ∂H ¿Óa -

.pópb rƒ nŸG ≈∏Y pQ ró p≤dG n¿G nQ nƒ na u»°SôoμdG ≈∏Y oQƒ oØj ¬oàcôJ ró≤d .nΩƒ«dG ¬pFÉ≤d ‘ nÒN n’ !n∫É©J n∫É©J -

?n∂dP n¿Éc nºpdh -

≈ n°†e ¬ p°UÉ°üà rNG ‘ oπ oNój kÓªY »pd s¿EÉa p¬«°ShoDhôe n∫ÉªgEG h p¬pJQGOEG nπn∏N p¬r«dEG nƒμ°TC’ p¬r«∏Y n¿ rPE’G oârÑ∏W

n’h m¿ pPBG nôr«Z p¬pÑàμe røpe nêôN sºK káYÉ°S p√p ÒJôμ°S nóæY »pæn∏ nªgCÉa ,p¿Éeƒj √ pRÉ‚E’ » pØμj ¿Éch ,p¿Éàæ°S ¬«∏Y

n™e ¬nfPEG oârÑ∏W h nô nNBG Éeƒj ¬«dEG oä róY qºK ,p√ uô°S oºpJÉc »H tø o¶nj Ée pAƒ°S øe n¿ÓéN oâ raô°ürfÉa . mQ pònà r©oe

,…pó©H nAÉL røne » p∏Ñb nπNO ºK ,GƒLôNh Gƒ∏Nóa ,oÖjô≤dGh oÖMÉ°üdGh oÖFÉædG ,nâª∏Y É nªc º¡«a h ,nÚpÑpdÉ s£dG

.p πª©dG pÜÉë°UCG øe p¿ÓoLQh nÉfCG ’EG pQÉ¶àf’G p±ô°T ‘ n≥rÑj r⁄ ≈sàM

10o¥ÓNC’G oπª©dG ÉªqfEG -

CÉ```````«¡JCG:»bƒ°T óªMCG ∫ƒ≤j

GƒÑgP º¡bÓNCG âÑgP oºg ¿EÉa @@@ â«≤HÉe ¥ÓNC’G ·C’G ÉªqfEGh

?πª©dG øcÉeCG ‘ ¥ÓNC’G ≈q∏éàJ ∞«μa ,É≤∏£e ¥ÓNCÓd ó«é“ â«ÑdG Gòg ‘

45

n∂nÑ p°üræne r´ nóa q»æpe âfCG nøjCG n± pô©J r¿CG nâ rÄ°T GPEÉa .oπFGR l´Éàeh w∂Øæoe l¢V nô nY …óu«°S Éj páØ«XƒdG n¿É£∏ o°S s¿EG

≈∏Y o™aôoj Énæ`tjCG h ,p ΩGóbC’ÉH oCÉWƒoj Énæ`tjCG i nônJ mò pÄeƒj h ,p ¢SÉqædG páªMRh É«f tódG pIôªZ ‘ ≈` p©ne rπ oN rO oGh nÚ°ü◊G

!p ¢ShDhôdG

∫Ébh ,É k©«ªL rân∏ n°ür∏ n°üa p ¢SGôLC’G pQGQRCG ≈∏Y √pó«H i nƒ rgnCÉa pßr«n¨dG nøpe o¥ qõªàj oOÉμj nπL qôdG oâjCGQ Énæ ogh''

lΩ pRÉM lπLQ s’EG É¡«∏Y oôpÑ r°üj ’ p¿G nƒ n¡dG nøpe m ∫ÉM ≈∏Y »pfƒoL nô rNnCÉa .''Énæ og røpe ....G nòg GƒoL pô rNCG'' ¬pJÉ© o°Sh p¬pHÉséo◊

.n≥ªMCG m∞ sXƒe nΩÉeCG

rº o¡dÉM nÚØXƒŸG nÌcCG s¿EÉa » p≤jó°U Éj n∂r«∏Y r¿ uƒ ng : pâr«ÑdG ¤EG Énæ p≤jôW ‘ ≈nærj nƒ o¡dG » p°û‰ oørëfh o¬d oâ∏≤a

n∂ n©e p∞ qX nƒoŸG G nòg p ∫Éëc p ¢SÉqædG n™e ádÉ°SôdG »Mh øe -äÉjõdG ø°ùM óªMCG

: •-ähÒH-áaÉ≤ãdG QGO10/1985 ¢U ,153-155 è°S2

.1? ∫hDƒ°ùŸG ∞XƒŸG ≈∏Y êÉéàM’G πeÉY Úaô£dG ∫É©aCG Oô°S ΩóN ∞«c

.2?¬bÓNCGh ¬cƒ∏°S ‘ ∞XƒŸG ≈∏Y OQÉ°ùdG òNBÉe Ée

.3? ÚØXƒŸG øe º¶YC’G OGƒ°ùdG ≈∏Y ∫ÉªgE’ÉH ºμ◊G º«ª©J ‘ ¬≤jó°Uh OQÉ°ùdG ¥ÉØJG Q qÈJ Õ

.4Ö°ùM ∞XƒŸGh ∫hÉ≤ŸG ¢Sóæ¡ŸG ÚH á«YÉªàL’G áª«≤dG ‘ á∏°VÉØŸG ¢ù«°SCÉJ ‘ πª©dG QhO πéà°SG

. q¢üædG ‘ AÉLÉe

.5? ÚØXƒŸG qπL øY á«Ñ∏°ùdG IQƒ°üdG Ëó≤J ‘ QGƒ◊Gh Oô°ùdG º«î°†J ºgÉ°S ∞«c

:äÉjõdG ø°ùM óªMCG)1885-1973¥ƒ≤◊G ¢SQO .…ô°üe ÖjOCG (

áæ°S ‘ ádÉ°SôdG á∏› ¢ù°SCG .¢ùjQÉÑH1933‘ Gƒ°†Y ¿Éch

¬Ø«dBÉJ øe .≥°ûeOh OGó¨Hh IôgÉ≤dÉH á«ª∏©dGh ájƒ¨∏dG ™eÉÛG

‘ ''ádÉ°SôdG »Mh''4 ÜOC’G ïjQÉJ''h AGõLCG''»Hô©dG

.1.â∏°ü∏°U - Ωó©dG - êó¡J : ìô°TG

.2øq«H.êÉé◊Gh Oô°ùdG ÚH ¢üædG ´ qRƒJ

.3? πª©dÉH ∫ÓNE’ÉH ÚØXƒŸG ÖdÉZ ≈∏Y »bÓWE’G ºμ◊G äGQÈe Ée

.4 .∂dP πéà°SG .É«éjQóJ ∞XƒŸGh (≥jó°üdG) øWGƒŸG ÚH ábÓ©dG äôJƒJ


: qó©à°SCG


46

.1? Éq«Yƒ°Vƒe ≥jó°üdG ∞bƒe ∂d hóÑj qóM …CG ¤EG

.2∂©bGh øe á∏ãeCÉH ∂dP ≈∏Y q∫óà°SG ? iôNCG äÉYÉ£b ‘ ∫ÉªY ≈∏Y ÚØXƒª∏d ÖJÉμdG OÉ≤àfG Öë°ùæj πg

? ¢û«©ŸG

.1: ∞°üdG ‘¥ÓNCÉH ≈q∏ëàjh ÚæWGƒŸG èFGƒM AÉ°†b ¤EG QOÉÑj É«dÉãe ÉØXƒe É¡«a Qƒ°üJ Iô≤a Q qôM

á©«aQ á«æ¡e.2: ∞°üdG êQÉN.º¡©e AÉaô◊G πeÉ©J Aƒ°S ƒμ°ûJ Ú«aô◊G øe áæq«©```d ÉHGƒéà°SG õ‚CG

É°üî°T Oôj ⁄ ƒ¡a É¡æ«©H IQƒ°U ¢VôY ¿EG ÖJÉμdG ¿CÉH AGô≤dG ™æ≤J ¿CG Ò°ù©dG øe{ : Ú°ùM ¬W ∫ƒ≤j

ºK ,ÉaôW º¡æe óMGh πc ¥ÓNCG øe òNCÉj ,øjÒãc ¢UÉî°TCG øe √òg ¬JQƒ°U ¿ qƒc ób ¿ƒμj ¬∏©d h ,¬æ«©H

øe ƒ∏îJ ’ É¡æμd h ,Öé©J ’ hCG Öé©J ób IQƒ°U É¡æe Å°ûæ«a ¢†©H ¤EG É¡°†©H ±GôWC’G √òg ∞«°†j

.zºgQhô°T øe GƒØîj h ºgQƒeCG øe Gƒë∏°üj ¿CG ≈∏Y ¢SÉædG πª– ¿CG É¡q∏©dh ,á¶Yƒeh IÈY

.1 : ß«¨dG øe ¥õªàj OÉμj πLôdG âjCGQÉ°†jCG ¬∏LC’ ∫ƒ©ØŸG øq«Ñj óbh ,¥õªàdG Üôb ƒgh çó◊G ´ƒbh ÖÑ°S øq«H ¬∏LC’ ∫ƒ©Øe : ß«¨dG øe

.¬àLÉM AÉ°†b ‘ Dƒμ∏àdG ÖÑ°S ±ô©«d ôjóŸG ≈∏Y ¢Sóæ¡ŸG πNO :çó◊G ´ƒbh øe ájÉ¨dG

.2 ≈næ r j nƒ o¡dG »°û‰ øëfh ¬d â∏≤a

åfDƒe) ≈nfƒ o¡dG á``ª∏μd Ò¨`°üJ á¨«°U - á`«°ûŸG ‘ QÉ`bƒdGh Ú∏dGh ≥`````aôdGh IODƒàdG »```gh - : ≈næ r j nƒ o¡dG

. ∫ÉM á∏ª÷G ‘ »gh ,(¿ƒgC’G

: »jCGQ …óHCG


: ó«Øà°SCG

: »à¨d ó¡©JCG


47

.pá«FÉHô¡μdG p ¢TÉª o≤dG u¢üb pádBG nΩÉeCG p ÒÑμdG p πª©ŸG páYÉb ‘ ká°ùdÉL oáæeBG râfÉc

m ¢ü«ª≤d lá≤«bO l∫Éμ°TCG p¬«∏Y râª°S oQ rób p êQÉÿG nøpe mO pQGh m ¢TÉªb oäÉ naÉ nØpd É¡eÉeCG o™ n°VƒoJ

É¡«a o∑ uônëoàa ,mósMƒenIôØ q°ûdGoÖ©qàdGh É¡pà qª p¡oe røe oÆ nôØJ nÚMh .n•ƒ£ÿG ká©Ñqàe nI qOÉ◊Gpá«≤H ≈∏Y É¡ oY qRƒJ h máHôY ‘ É¡ o©°†àa n™ n£ p≤dG iôNCG lá∏peÉY oò oNCÉJ ÉgÉq«ëoe ≈n∏Y lº p°ùnJ rôoe

,… pƒμJ lá©HGQh nQGQRC’G oÖ qc nôoJ láãdÉKh nΩÉªcC’G ∂∏Jh , nQGó q°üdG o§«înJ √òg .päÓ«e qõdG

‘ n™ n°Vƒoj r¿CG nπrÑb m¥h oóæ o°U ‘ nõpgÉ÷G n¢ü«ª≤dG o∞ u°UôJ lá°S pOÉ°S h ,oÖpbGôoJ lá°ùpeÉNh

. ká«ÑæLCG ká©∏°S pOÓÑdG ¤EG nOƒ©j rhCG má«LQÉN m¥Gƒ°SCG ‘ n´ÉÑo«d pAÉæ«ŸG nôrÑY nπ n°Sôojh káæ pMÉ°T

pRÉ‚E’G ‘ páYô t°ùdG pójõe røY ÉãrëH p±ƒØ t°üdG nÚH päÓeÉ©dG pá°ù«FQ oäÓt≤æJ rä nôoã nc

Ée nò uØnæof r¿CG sóoH ’h ,p¥Gƒ°SC’G ™e mOƒYhh mäÉeGõàrdÉH n¿ƒ£pÑJôoe ÉæsfEG''ró q¡©Jn™e p¬H Énf

p ™æ°üŸG ‘ oánæpeBG râfÉc .''!lIójó°T ,nø rª∏ r©nJ É nªc , oáªMGõoŸÉa ,ÉqæY GƒoH nô¡j ’ ≈sàM pAÉa nôo◊G

É n¡rJ nóq«bh ,m ≥u«°V m¿Éμe ‘ rä nô p°ûoM .É¡æe oâ p∏ rØo«a ¬H n∂ p°ù rªoJ r¿CG oójôoJ ,p øe sõdG nAGQh oå n¡∏J

‘ oQ sôμ`nànJ mäÉcôëH É n¡©e oΩƒ o≤Jh É n¡ÑpbGôoJh É n¡o∏u¨°ûoJ râfÉc .G kó««≤J oáªî s°†dG oádB’GmáHÉJQ,

É¡r«næ«©H oIÉàØdG É¡pÑMÉ°üoàa p ΩÉeC’G ≈ndEG p∞∏ÿG nøpe oádB’G o∑ôëàJ .m Ω rƒnj qπ`c päG sôŸG n±’BG

‘ oQh oónJ .É n¡n∏rãpe ƒo∏©àa ,ƒo∏©J ,É n¡©e oπ«ªàa pQÉ°ù«dG ¤EG oπ«“ .É ngpó°ùL p πeÉμHh É¡rj nó«Hh

nøpe lá n≤n∏nM räô q°ùμJ ,rπ©ØJ r⁄ r¿EGh .¬d nájÉ¡f ’ m¥ÉnÑ p°S »pa É n¡ o≤ pMÓoàa päÉgÉéqJ’G uπ oc

.oºnM rônJ ’ »àdG pá«ªsæ¡n÷G pán∏ p°ùr∏ q°ùdG

.....nAÉæërf’G h n±ƒbƒdG h nõjRC’G h nIQGô◊G h nÖ p©àoŸG nπª©dG ∂dP É¡pJÓ«peR n™e rä nO sƒ©J ró≤d

.pIÒÑμdG páYÉ≤dG ≈∏Y p¿É nªu«îj p¥Éæà rN’G h pôtJƒàdÉH t¢ù pëoJ râfÉc É¡sæμd pôpgÉ q¶dG ‘ Évj pOÉY oÒ°ùj oπª©dG ¿Éc

søμd .máHG qòL p¿GƒrdC’G pá«pgGR má n°ü pª rbCG ¤EG má∏pgòoe máYô o°ùH É n¡nærd qƒM h p ¢TÉª o≤dG p ¢SÉ«cCG ≈∏Y oäÓpeÉ©dG râsÑμfGh

Ée n¿ÉYô o°S nh .páMG qôdG nøpe m π« p∏ n≤pd ÉkÑn∏ nW É n¡ p¡rLh ≈n∏Y É n¡r« sØc râ n©°Vƒa ,p ™jô s°ùdG p π nª n©dG nøpe rânÑ p©nJ päÉn«nà nØdG i nórMEG

!''É n¡pÑ«pc rônàpd p∂nà n© r£pb oô p¶àrfCG »ufEG'' :É n¡pàn∏n«eR oä rƒ°U n™ØJQG

11 á«`ªæ¡÷G á`∏°ù`∏°ùdG -

CÉ```````«¡JCG

IQƒ°üdG ™e πYÉØJCG

É¡JAGôb ∫hÉMCGh

IôØ q°ûdG :QòL øe

ôØ°T ê (Q,±,¢T)-

äGôØ°Th QÉØ°Th-

.OÉ◊G Úμ°ùdG

™WÉ≤dG OÉ◊G ÖfÉ÷G

.¢ü≤dG ádBG øe

: óq¡©J»KÓK π°üa

(O,√,´) øe ójõe-

≈æàYG :A»°ûdG ó¡©J

.¬ë∏°UCGh √ó≤ØJ h ¬H

: áHÉJôdGøeQó°üe

l∫ój(Ü ,ä ,Q) QòL

ΩGhódG áØ°U ≈∏Y

IÒJh ≈∏Y äÉÑãdGh

.IóMGh

48

: áæ«éY …hGQƒH áæ°S á°Sƒ°ùH ódh ,»°ùfƒJ ÖjOCG1951‘ √ƒLh ....¬JÉØdDƒe øe ''ôjƒ°üàdG ´ƒæ‡''h áæjóŸG

.1.äÉaÉØq∏dG ,QGQRC’G ,ΩÉªcC’G ,QGó q°üdG : ìô°TG

.2.∂dP øq«H ,∞bƒeh á«°†b q¢üædG ‘

.3.π°ù∏°ùàŸG πª©dG ™bGh ∞°Uh ‘ ÖJÉμdG ê qQóJ ôgÉ¶e ÚH

.4…ó°ùL ¤EG É¡Øqæ°U ºK äÓeÉ©dG ≈∏Y ¥ÉgQE’Gh Ö©àdG ∞°ûμJ »àdG ±É°UhC’G ¢üædG øe êôîà°SG

.»°ùØfh

.1Ó©dG ™qÑàJ .πª©dG º«°ù≤J ΩÉ¶f ≈∏Y ádG qódG äÉe

.2¥ÉgQEG øe äÓeÉ©dG ¬«fÉ©J Ée ôjƒ°üàd áqjÒÑ©J πFÉ°Sh øe ÖJÉμdG ¬Ø qXh Ée ¢üædG øe ¢ü∏îà°SG

.»YÉæbE’Gh …ÒKCÉàdG ÉgQhO Éæ«Ñe

.3 ?∂dP ≈∏Y ádG qódG øFGô≤dG Éeh πeÉ©dG iód §¨°†dÉH Qƒ©°ûdG »còoJ »àdG πeGƒ©dG Ée

.4.™æ°üŸG Gòg ‘ ∫Éª©dG ÜGÎZG ≈∏Y q∫ój Ée q¢üædG øe êôîà°SG

.5 .?pÖJÉμdG n∞bƒe ∂dP i qòZ ∞«c .ádB’Gh ¿É°ùfE’G ÚH ábÓ©∏d ¬Lh ¢üædG ‘

.1?êÉàfE’G øe §ªqædG Gòg øe ÖJÉμdG ∞bƒe ºYO ‘ …Oô°ùdG ¢üædG AÉæH ºgÉ°S óM …CG ¤EG

.2OhOôŸGh êÉàfE’G äÉ«°†à≤e Aƒ°V ≈∏Y ™fÉ°üŸG √òg ‘ π°ù∏°ùàŸG πª©dG øe ÖJÉμdG ∞bƒe Ω qƒb

.π«¨°ûàdG ∫Éμ°TCG øe πμ°ûdG Gò¡d »YÉªàL’Gh …OÉ°üàb’G

p ¢TÉ nª o≤dG ≈n∏ nY oÒ p°ùnj n¿Éc .É n¡neÉneCG n≥s∏ n©oŸG nÒÑnμdG s»pFÉnH nô r¡nμdG s¢ü n≤ pŸG rân« p°ùnf h nôrenC’G n™ p∏ r£nà r°ùnàd oánæpeBG rânà nØnàdG

,p ¢TÉ nª o≤dG ≈∏Y á n£ pZÉ s°†dG páæeB’G pá n£ p°ùnÑræoŸG ≈næ rªo«dG u∞nμdG p√ÉŒG ‘ oI sOÉn◊G oI nô rØ s°ûdG râ nc sônënJh .....n≥ nØsJG É nªc

....má nY rô o°ùpH É n¡rànH nòné na É ngpónj ≈∏Y pI nô rØ s°ûdG páne ró n°üpH oánæpeBG râ s°ùnMCG . pô n°ünÑdG p ínŸ ‘ É n¡rà nªgGOháæ«éY …hGQƒH

¢U ''ôjƒ°üàdG ´ƒæ‡''67

ô°ûædGh áYÉÑ£∏d ¿Gó«©°S á°ù°SDƒe1982


: qó©à°SCG


: »jCGQ …óHCG

49

.±ÉæÄà°S’G hGh ,∞£©dG hGh ,á«©ŸG hGh ,∫É◊G hGh ÚH ¢SÉÑàdG ‘ º∏©àŸG ™≤j Ée GÒãc

øe ÆôØJ ÚMh : ''∞«c'' ∫GDƒ°ùdG ìô£H ±ô©Jh ∫É◊G ™°Vƒe òîàj É«aôM ÉÑ qcôe Qó°üàJ :∫É◊G hGh

?É¡àª¡e øe ÆôØJ ∞«c -.... ÉgÉ«fi ≈∏Y º°ùJôe Ö©àdGh É¡àª¡e

''™e''Ü É¡°†jƒ©J øμÁ h É«aôM ÉÑcôe Qó°üàJ : á«©ŸG hGh

Ωƒ∏©dG áæjóe ¤EG »FÉbó°UCG øe ká```∏Kh äôaÉ°Smá∏K ™e = áq∏oKh Ωƒ∏©dG áæjóe ¤EG »FÉbó°UCG øe má∏K ™e äôaÉ°S

:±ƒ£©ŸGh ¬«∏Y ±ƒ£©ŸG §°Sƒààa á∏ª÷G ¢ùØf ‘ øq«fƒμe ÚH §HôJ : ∞£©dG hGh

(IóMGh á∏ªL) Ωƒj πc äGôŸG ±’BG áHÉJQ ‘ QôμàJ äÉcôëH É¡©e Ωƒ≤Jh É¡ÑbGôJh É¡∏q¨°ûJ âfÉc

: É«Ñ«côJ Úà∏≤à°ùe Éª¡æe π©éj Ó°üa Úà∏ª÷G ÚH π°üØJ : ±ÉæÄà°S’G hGh

.áHG qòL ¿GƒdC’G á«gGR á°üªbCG ¤EG á∏gòe áYô°ùH É¡æd qƒMh ¢TÉª≤dG ¢SÉ«cCG ≈∏Y äÓeÉ©dG âqÑμfG

OQGhOG ¤EG Ö°ùæj …OÉ°üàbG Ögòe hCG áYõf ájQƒ∏jÉàdG : ájQƒ∏jÉàdG áØ°ù∏ØdGh π°ù∏°ùàŸG πª©dG

) Qƒ∏jÉJ1832-1917êÉàfE’G IOÉjõH ’EG ≥≤ëàJ ’ OÉ°üàb’G ‘ ájOhOôŸG ¿CG ≈∏Y áØ°ù∏ØdG √òg Ωƒ≤Jh (

≈∏Y ºFÉ≤dG π°ù∏°ùàŸG πª©dG ¿ƒμj áªK øeh .øμ‡ âbh ´ô°SCG ‘h ,∞«dÉμàdGh Oƒ¡÷G øe øμÁ Ée πbCÉH

øe IÒÑc áYô°ùH ájô¶ædG √òg âdƒ– óbh .ájOÉ°üàb’G ±GógC’G ≥«≤ëàd ‹ÉãŸG êPƒªædG á«dB’G ΩÉ¶f

.á«fÉHÉ«dGh á«μjôeC’G äGQÉ«°ùdG êÉàfEG ™fÉ°üe ‘ »∏ªY è¡æe ¤EG áØ°ù∏a

.π°ù∏°ùàŸG πª©dG ΩÉ¶æd Qƒ°üe ÒN ''ø∏HÉ°T ‹QÉ°T'' ôNÉ°ùdG …ó«eƒμdG ∫ÉªYCG Èà©J

?ΩÉ¶ædG Gòg øY ∂JOÉaCG GPÉe ? É¡°†©H äógÉ°T πg

.1: ∞°üdG ‘(Ég) ¬àdÉM r™HÉJh q‘nô pM •É°ûf á°SQÉ‡ Oó°üH á∏eÉY hCG ÓeÉY É¡«a Q qƒ°üàJ Iô≤a QôM

.πª©dG ∑GP RÉ‚EG AÉæKCG ájó°ù÷Gh á«°ùØædG

.2: ∞°üdG êQÉNâfÎf’G áμÑ°ûH Éæ«©à°ùe äÉ«Ñ∏°ùdGh äÉ«HÉéjE’G : π°ù∏°ùàŸG πª©dG øY ÉØ∏e ¿ qƒc

Le taylorisme


: ó«Øà°SCG

: »à¨d ó¡©JCG


50

! s»næoH r…nCG

»àqdG pá n°T rQ nƒdG ‘ nçóM …òdG nº`pdrDƒoŸG nç pOÉn◊G ∂pdP É¡«a q»∏Y t¢ü o≤nJ »àqdG n∂oàndÉ n°S pQ »pæràn∏ n°U nh

nh .É¡«a oπ nª r©nJoâ rª`sdnCÉJ Ée só n°ûndpóudƒoŸG n±É≤jEG o∫phÉëoj n¿Éc … qòdG u»pFÉHô¡μdG p πpeÉ©dG n∂dP pIÉaƒd

n∂ oØ r°U nh »pænŸBG Ée só n°ûndh .p ¢V rQC’G ≈∏Y É k©jô°U n™ nbh sºoK ,p¬ pª r°ù pL ‘ oAÉnH nô r¡nμdG rä nô n°ù na u»pFÉHô¡μdG

G nòg ºμr«∏Y sô oªnj s’CG »pFÉnL nQh ..p πª©dG ‘ rºoμpcÉ nª p¡rfG nAÉnærKCG rânK nónM »àqdG pá nª«pdC’G páK pOÉ◊G √ pò¡d

...p ¢SÉsædG nøpe rºμnd rƒnM rø nªpd nh ,rºoμnd mI nó« pØoe mI nôrÑ pYh ,m ™paÉf m ¢S rQóH ¬ræe GƒoL oô rîJ r¿CG ôr«Z røpe oç pOÉn◊G

! s»næoH r…nCG

- o¬oJÉ na nh nh ,pä’B’Gh pI nõ p¡LC’G n∂∏J ‘ n¿ƒo∏ª©j nøjòdG p ÚjÓŸG p ∫É sª o©dG oónMnCG ƒg πeÉ©dG GògpÖ pYÉnànŸGh ç pQG nƒnμdGh pÖpFÉ n°ünŸG n∂r∏J ≈∏Y t∫ oóJ - pánK pOÉn◊G √ pòg ‘ p ∫hoDƒ r°ùnŸG p ø nY pô n¶sædG p±ô°üH

.pI nQ uônμnàoŸG pás∏ pª oª`dG pánÑ n©ràoŸG pán« p°SÉ n≤dG rº p¡pdÉ nª rYnCÉpH p ΩÉn« p≤dG pAG sônL røpe rº og oô n°SoCGh o∫É qª©dG É¡«bnÓoj »àqdGpçGóMC’G √òg p πrãpe ‘ rân∏«pb »àqdG p π nªo÷Gh päÉ nª p∏nμdG n∂r∏J nó« pYoCG r¿CG p∞pb rƒnŸG G nò ng ‘ oój pQoCG oâ r°ùdh

¤EG G kó¡L sπbCGh kIƒ°ùb sπbCG k’ÉªYCG ¬d nÅq«¡of r¿CGh p πpeÉ©dG náeÓ°S nøª°†f r¿nCG Éær«∏Y oÖéj ¬qfnCG røpep ∫É sª o©dG pá nÄpa nôr«Z i nô rNoCG ká nÄa nÖ pWÉNoCG r¿CG ,n¿B’G oójQCG »pæsæ pμndh .p∞pb rƒnŸG Gòg p πrãpe ‘ nπ«pb Ée pôNBG

‘ oRƒ oØnJ »àqdGh ,o∫É sª o©dG É¡ p∏LCG øe oπª©j »àqdG náÄØdG nÖ pWÉNCG r¿CG oójQCG ,p ™pfÉ°üŸG p ∫ÉLQh

r¿CG oójQCG ! ! p¬pJÉ«Mh ¬pHÉ°üYCGh p πpeÉ n©dG páMGQ røpe É n¡oæ nªnK n™pa oO »àqdG pI nõ p¡rLnC’G p√ pò¡H pánjÉ n¡uædG

nº∏©j r¿CG p¬«∏Y s¿ pEG o¬d o∫ƒbCG r¿CG oójQCG ,Ékfƒ oØ«∏J oΩóîà r°ùj røe qπch kIQÉq«°S oÖcôj røe sπ oc nÖ pWÉNCG

,n¿hÒãc l∫É sª oY É n¡pà nYÉnæ p°U nAÉnærKCG nÜ sò n©nJ rób ¬nJ nQÉs«°S s¿CÉH p ¢SÉ°ùME’G sπ oc s¢ù pëojh p º∏©dG nΩÉ“

»àqdG pIQƒ t°üdG √ò¡H ¬d nê pô rNoCG ≈qàM n¿hójóY l´Éqæ o°U ,p¬ p∏ nª nY nâ rbh ,n∂n∏g rób Gòg ¬nfƒØ«∏J s¿ pEG h

...É ngGôj

! s»næoH r…nCG

mQGô°VCG røe p ™pfÉ°üŸGh pä’BÓd ÉÃ päÉbhC’G p ¢†©H ‘ w… pƒb lQƒ©°T n¢†©ÑdG nÜÉnàrfG ó n≤nd

oó p°ù rØoJh ,p√Ò pμ rØnJ p¥É£f røe o≥u« n°†oJh ,o¬nàj uôoM nπpeÉ n©dG oó p≤ rØoJ É n¡nfCG G rhnCGôa ...p ™ªàÛG ≈∏Y mIÒãc

o¬sfnCÉnμ na .p¬pàdBG røpe GkA rõoL o¬n∏ n©rénJh o¬nà«pfÉ n°ùrfEGl¢S rôpJÉne G rhnCG nQ Éne n¿É nYô o°S rø pμndh ,É¡«a lOƒ oª nY hCG

¤EG É¡nLGô rNEG s¿CG G rhnCGQh , pô°ûÑdG pá°†¡fh páq«fÉ°ùfE’G p Ω tó≤J ‘ oó pYÉ°ùoJ mI nõ¡rLCG røe oä’B’G ¬ pLô rîoJ

.má n≤ n°ûneh mÖ n©nJ røpe ¿ƒd oòrÑnj Éeh mäÉ« pë r°†Jh mOƒ o¡réne røpe o∫É qª o©dG o¬oe uó≤oj Éne … pRG nƒoj ró nb p ¢SÉsædG …ódh ¤EG - ÚeCG óªMCG

¢U , ¢ùfƒJ - ô°ûæ∏d ¢SGô°S QGO76-75

12πeÉ©dG ºMÔd -

CÉ```````«¡JCG....ΩÉfi ÓH ºq∏©e ÓH OG qóM ÓH RÉqÑN ÓH AÉqæH ÓH :∫É qªY ÓH IÉ«◊G πq«îàæd

??? ¿ƒμà°S ∞«μa

: ! »æH …CGAGóf

ƒgh Öjô≤∏d

»MhQ Üôb

å«M ¢SÉ°SC’ÉH

Üô≤dG »Øàæj

ºμëH ‘Gô¨÷G

áaÉ°ùŸG

: âŸCÉJ Ée qó°ûd

,»ŸCÉJ ó°TCG Ée

ÉŸCG âŸCÉJ

.Gójó°T

: ¢SôJøe

‘ (¢S,Q,ä)

áëØ°U π°UC’G

P’ƒØdG øe

ájÉbƒ∏d πª–

∞«°ùdG øe

√ƒëfh

Éæg Oƒ°ü≤ŸGh

.IGOCG ,¢Uôb

51

: ÚeCG óªMCG áæ°S ódh …ô°üe ÖjOCG1886 áæ°S ‘ƒJh.1954¢TÉY

¢†«a :¬JÉØdDƒe øe ,º∏©dGh ÒÿG ƒëf áeC’G AÉæHCG ¬Lƒj ¬JÉ«M

¤EG âÑ∏W{ :∫ƒ≤j å«M ''…ódh ¤EG'' ÜÉàch AGõLCG Iô°ûY ‘ ôWÉÿG

áæ°S ôNBG ‘ ''∫Ó¡dG'' á∏›1949ä’É≤e á∏°ù∏°S É¡d ÖàcCG ¿CG

ΩÉY ∫ÓN ô°ûæJ ''…ódh ¤EG ádÉ°SQ'' ¿Gƒæ©H1950»àæKG É¡oàª“CÉa

¿Éc ¿CG ±OÉ°Uh .…ódh ¤EG »HQÉŒ èFÉàfh »ëFÉ°üf É¡«a â¡Lh ádÉ≤e Iô°ûY

zÉ¡àHÉàc óæY ¬Jô°†ëà°SÉa GÎ∏≤fCG ‘ ¬ª«∏©J qºàj øHEG ‹.

.1 .»æŸBG ,áª«dC’G ,âŸCÉJ ,⁄DƒŸG :á«dÉàdG ®ÉØdCÓd á«aô°üdG ≠«°üdG OóM

.2? ''…RGƒj ób'' ÖJÉμdG ∫ƒb ‘ (´QÉ°†ŸG á¨«°U + ób) ó«ØJ GPÉe

.3 .™£≤e πc ¿ƒª°†e GRÈe ÉgOóM ?¬æHEG ¤EG ÚeCG óªMCG ádÉ°SQ É¡«∏Y πªà°ûJ »àqdG ™WÉ≤ŸG »g Ée

.4? q¢üædG ‘ ÉgôJGƒJ øe èàæà°ùJ GPÉe ,¬æe Üô≤J hCG πª©dG π≤M ¤EG »ªàæJ »àqdG äGOôØŸG ™ªLG

.5≠«°U ≈∏Y ádGódG äGQÉÑ©dG êôîà°SG ?º¡d ÖJÉμdG áÑWÉfl º°ùàJ Õh ?¢üædG Gòg ‘ ¿ƒÑWÉıG ºg øe

.É¡°†©H ôJGƒJ ßM’h ÜÉ£ÿG

.1.ÖJÉμdG ∞bƒe øY ÒÑ©àdG ‘ ÚJƒ°üdG ôKCG ™ÑàJ ?π≤©dG äƒ°U ΩCG áØWÉ©dG äƒ°U , q¢üædG ‘ Ö∏¨j Éª¡jCG

.2? ´ÉaódG Gòg áé¡d ∂d hóÑJ ∞«ch πeÉ©dG ≥M øY ´ÉaódG ‘ ÚeCG óªMCG É¡«dEG óæà°SG »àqdG ''èé◊G'' Ée

.∂dP ≈∏Y ó¡°ûà°SG

.3? ¢†©ÑdG ¿É°ùd ≈∏Y ¢üædG ôNBG ‘ ÖJÉμdG ≈¡àfG á≤«≤M …CG ¤EG

?∂àHÉLEG πq∏Y .ôμØdÉH ∫Éª©dG πFÉ°†Ød GQÉμfEGh ÓgÉŒ óYÉ°ùdÉH ∫Éª©dG πFÉ°†ØH ÖJÉμdG ¬jƒæJ ‘ óŒ πg


: qó©à°SCG


: »jCGQ …óHCG

52

.1 : ∞°üdG ‘QôM ? ¿É°ùfE’G á«fÉ°ùfEG ,É≤M ,ádB’G ó°ùØJ πgh ôNB’ÉH ÉªgóMCG ábÓY Ée ,ádB’Gh ¿É°ùfE’G .∂dP ‘ Iô≤a

.2 : ∞°üdG êQÉN.¬H πªYCGh Gòg ôcòJCG ,Ö°†æj ’ Ú©e º¡àHôŒh ,≈æØj ’ õæc AÉæHCÓd AÉHB’G áë«°üf

(...Gh- É«g- ÉjCG- Éj- …CG- CG) :''ƒYOCG'' ≈æ©e ó«Øj ±ôëH ∫ÉÑbE’G Ö∏W ƒg π°UC’G ‘ AGóædGh AGóf :»æoH …CG

: ¥É« q°ùdG øe OÉØnà°ùoJ iôNCG m¿É©e ¤EG »∏°UC’G √Éæ©e øY AGóædG êôîj ób øμdh

ÉeÓe â«≤qJG ’h â«“QG ÉqŸ @@@ í°UÉæd â©ª°S Ée ∂ëjh ,oÖ∏b Éj : ôLõdG

! ∂ÑÑ°ùH Éfó≤a GõjõY ºc ,oÜôM ÉjCG : ™LƒàdGh ô q°ùëàdG

.∞îJ ’h ºq∏μJ ,oΩƒ∏¶e Éj :Éª∏X ƒμ°ûj ∑AÉL øŸ ∂dƒ≤c :AGôZE’G

? á«æ¡ŸG áë°üdGh áeÓ°ùdG áq«ªgCG∫Éª©dG º¶©e ¿C’ ,¢SÉædG IÉ«M ‘ »°ù«FQ QhO πª©∏d

¿É˘μ˘e ‘ Ωƒ˘j qπ˘c äÉ˘YÉ˘°S ÊÉ˘ª˘K π˘bC’G ≈˘∏˘˘Y ¿ƒ˘˘°†˘˘ rª˘˘oj

™æ°üŸG ΩCG ÖàμŸG ΩCG áYQõŸG ‘ ∂dP ¿ÉcCG AGƒ°S ,πª©dG

áfƒeCÉe πª©dG äÉÄ«H ¿ƒμJ ¿CG »¨Ñæj ¬fEÉa ,∂dòd ...ïdG

»Øa ; ∫Éª©dG øe ÒãμdG ∫ÉM ƒg ¢ù«d ∂dP øμd ,á«ë°Uh

øe kGÒãc ⁄É©dG AÉëfCG ™«ªL ‘ ∫Éª©dG ¬LGƒj ,Ωƒj πc

;è˘«˘é˘°†dG ;äGRÉ˘¨˘dG ;IÈZC’G : π˘˘ã˘˘e ,á˘˘«˘˘ë˘˘°üdG ô˘˘WÉıG

........Iójó°ûdG IQGô◊G äÉLQO ; RGõàg’G


: ó«Øà°SCG

: »à¨d ó¡©JCG

ÖLGh πeÉ©dG ÚeCÉJ


53

: ¢SBÉe√OôØe ™ªLQò```L ø`e IÉ``°SCÉ``e

» p°SoCG π©ah (… ,¢S ,A)¢SBG ƒ¡a ¿põM :k≈°SCGá©LÉØdG :IÉ°SCÉŸGhπª– áKOÉM πch

Ö«°üJh ≈°SC’G ≈∏Y¿õ◊ÉH

: oÖ n°üvædGøe Qó°üeπ©ah (Ü,¢U,¿) QòL

É«YCGh Ö©J : Ö p°üf. AÉæ©dG: oÖ n°üvædGh

: oArÖp©dGQòL øe

oπrª p◊Gh π≤pãdG (CG,Ü,´).AÉÑYCG ≈∏Y ™ªéj

: AÉæ©dGQòL øeÖ°üædG (…,¿,´)

Ö©àdGh: ôé q°†dGQòL øe

π©ah (Q,ê,¢V).ΩqÈJh ≥p∏b :ôpé°V

:pá n°Spƒ∏n¡oŸGÖqÑ°ùJ »àdGQòL øe n¢ùr`∏n¡dG

π©a øeh (¢S,∫,`g)¬°ùp∏¡j o¢VôŸG ¬°ùn`∏g

¬∏≤©H ÖgP : É°ùr`∏g

n¢ùp∏ogh …ò¡j òNCÉa.¬∏≤Y nÖp∏ o°S : πLôdG

øe ¿Éjò¡dG : o¢ùr`∏n¡dGh¿õ◊G hCG ¢VôŸG Ió°T

.™∏¡dGh ±ƒÿG hCG: áYqódGQòL øe

áæ«μ°ùdG (´,O,h)¢†ØNh áMGôdGh

óZôdG ¢û«©dGh ¢û«©dG

røpe náq« pYÉæ u°üdG nI nQ rƒqãdG nÖnMÉ°U Ée nºrZQ¢SBÉnepó« p© n°U ≈∏Yh pOôØdG pó« p© n°U ≈∏Y máq«pfÉ n°ù`rfEGná q«˘ pª˘r∏˘ p©˘dG nI nQÉ˘ n°†n◊G s¿CG ‘ p¿É˘æ˘KG o∞˘ p∏˘nà˘î˘j ’ ¬˘˘qfCG q’EG ,p ™˘˘ª˘˘àÛG ø˘˘e mIÒÑ˘˘c mäÉ˘˘YÉ˘˘£˘˘b

h pó¡o÷G nøpe nÒãnμdG p¿É n°ùrfE’G ≈∏Y rä nô qah , náq«LƒodƒoæμqàdGÖ n°üsædGu»ª°ù÷G p π nª n©dG p øe k’ nóÑa . p

nº n¶©oe oπªëàJ oádB’G räQÉ°U ,máLÉM páqjCG pAÉ°†b p π«Ñ°S ‘ ,»pæ°†oŸGpArÖ p©dGÉªc ,p πª©dG ‘p ºr∏©dG oπNóJ i qOCG pó r¡÷G p Òaƒàd páaÉ°VE’ÉHh ... p ∫É°üqJ’Gh p ∫É≤àf’G nπ«Ñ°S o¬d râ∏ q¡ n°S,o¬o∏ª nY ¿Éc Éª r¡ne , oó pénj o¿É°ùfE’G níÑ p°UCÉa... G kÒÑc G kÒa rƒJ pâbƒdG p Òpa rƒJ ≈ndEG Én«LƒodƒæμqàdGh» pænH røpe mI nô pKÉnμnàoe mOGóYC’ ÉkMÉàoe p ÆGôØdG oâ rbh níÑ r°UCG Gòμgh .¬«a o¬d nπ nªY n’ Ékà rbh p¬rjód s¿CG

.G vó pL m π«∏ nb mOó nY ≈n∏Y GQƒ o°ü r≤ne ¿Éc r¿CG nó r©nH pô n°ûnÑdG,m ÆGôa oâbh º¡d oìÉàoj øjòdG √ pOG nô raCG oO nó nY ¿É nc ,Éke uó`` n≤``nàoe o™ nªnàréoŸG n¿Éc É nª`s∏ oc nh

nìÉJÒpd p¿É n°ù rfE’G ná∏u«îoe nO nh nG nQ É kªr∏oMh Év«`pfÉ°ù`rfEG ÉkÑn∏ r£ne n¿Éc Gòg s¿CG nºrZ nQh . nÌ rcnCG G kójGõàeh p πª©dG nøpepAÉæ©dGn¢†©H rhCG G kô r¡°Th p¬ pYƒÑ°SoCG røpe p ør«neƒj rhCG Ékeƒjh ¬`peƒj øe kIÎa pÖ n©sàdGh

pI nó q≤ n©oŸG päÓpμ r°ûoŸG øe mO nó©H n¿É°ùfE’G o¬pHÉéoj p ÆGôØdG nâbh s¿CG nø n q«nÑ`nJ ró≤a ,p¬pànæ n°S røe mô r¡°T .G kQ qƒ n°üàoe ¿Éc És‡ m ÒãμH nÌcCG p√ƒoL oƒdG pI nO qó n©nàoeh »g päÓpμ r°ûoŸG √òg røpe má∏` pμ°ûoe n∫ qhCG sπ©dhoôné s°†dGm¿É°ùfEG u…nCG oQG nô p£ r°VÉa .oπn∏ŸGh

mäÓμ°ûe oÖqÑ°ùj oôné s°†dGh ... kGô mé n°V o¬o∏©éj m π nª nY n¿hO p¬peƒj øe p ÆGôØdG päÉYÉ°S pAÉ°†≤d

oπq∏ëàj oô pé q°†dÉa .lIÒ£N lá«°ùØf läÉ°SÉμ©fG o¬dh ...p ™ªàÛGh pOôØdG pó«©°U ≈∏Y kIOó©àe

oÖpbÉ n©oj mIójóY mäÉbÉ nªnM pÜÉμJ rQG ¤EG oπq∏ëqàdG Gòg o¬ o© naój óbh p¬`pbÓNCGh p¬ pª`n«pb øe Éq«éjQóJÒpbÉ˘ n≤˘ n©˘dG p¿G nó r« ne ‘ oÜ pQÉ˘é˘sà˘dGh ,pá˘s«` pbnÓ˘ rNnC’G oÒZ oäÉ˘a tô˘°ü˘qà˘dG É˘eh .o¿ƒ˘fÉ˘≤˘dG É˘¡˘«˘∏˘Y

h pá`F uó`¡oŸGh pá˘ n£``˘ u°û˘˘næoŸGpá n°S pƒ∏ n¡oŸG,p ™ nªnàré oª∏˘d nÚ°†``˘paG qô˘dG päÉ˘Yƒ`˘ oª› ¤EG oΩÉ˘ nª˘ p°†˘rf’Gh

røY p ør« nª pLÉqædG p πn∏ŸGh pôé q°†∏d lá«©«ÑWh lán« pªrànM oè`pFÉàf q’EG ,p¬` pªn«pbh p¬`pJGOÉYh √pó«dÉ≤Jh.i nô rNoCG mÜÉnÑ r°SCG ¤EG páaÉ n°VE’ÉH ,pá nY sódGh p ÆG nô nØdG pâ rbh pIôrã nc

¤EG ÉgG qó©àj rπH ,É¡pJ nQƒ o£ oN ºrZQ pI nôpgÉ q¶dG p√òg ≈n∏Y p πn∏nŸGh pôné q°†dG oônKnCG oô p°ünà r≤j n’ nh¤EG n¿É°ùfE’G oπ p°Uƒoj ÓjƒW sóàreG GPEG p ÆGôØdGh pôné q°†dÉH oQƒ o© q°ûdÉa ... má nª u£nëoe máq«°ùØf mQÉKBG

o≥ p ˘ q≤˘në˘oj n’ o¬ sfCG pQÉ˘nÑ˘à˘YÉ˘H p¬˘ p°ù˘ rØ˘nf pô˘ n¶˘nf ‘ o√ oQ ró˘ nb o¢ü˘ o≤ ræ`˘nj nh pIÉ˘n«◊G i nh ró˘L ø˘Y p ∫oDhÉ˘°ù˘˘qà˘˘dGnI nôgÉ s¶dG √òg oó‚h ...pIÉ«◊G p ¢ûpeÉg ≈∏Y kÓ nª¡oe kÉ qª nc o¢û«©j o¬`sfCGh p¬pJG nQ oó obh p¬pJÉnfÉμreEGpÖÑ°ùH p π nª©dG p øY Gƒ oØ` qbƒJ qºoK mÖ n©nJh uóéH n¿ƒo∏ª©j GƒofÉc nøjòdG ‘ o¿ƒμJ Ée ní°VhCGpâbh ‘ m πªY øe p¬H ¿ƒoeƒ≤j Ée Gh oóéj ⁄h , nôNBG mÖpÑ n°ùH hCG pó oYÉ≤qàdG uø p°S ¤EG rº¡pdƒ o°U ohr¿EG pQƒ©°ûdG Gòg nπãe s¿CG ‘ ¿ÉæKG o∞∏àîj ’h .É¡ n s∏` oc º¡neÉjCG CÓÁ nQÉ°U …òdG º p¡ pZGôaáØ«æY m π©a nOhOQh kIOó©àe mä’Éμ°TEG o¬d nÖqÑ°Sh p πNG qódG øe o¬ nª q£M p¿É°ùfE’G ‘ nóqdƒJ

13?á∏μ°ûe ΩCG πM : ÆGôØdG âbh -CÉ```````«¡JCGÉeóæY øμdh.á°SGQ qódG ÖfÉL ¤EG áMGô∏d âbh ¢ü«°üîJ IQhô°V ¤EG ∑ódGh ∑ó°TQCG

É‡ Üƒ°SÉ◊G ™e Ö©∏dGh ΩÓaC’G IógÉ°ûŸ §≤a âbƒdG Gòg ¢ü°üîJ Éq«éjQóJ âëÑ°UCG ∂qfCG ßM’

q∫ój Ée ∂«HCG ∑ƒ∏°S ‘ óŒ πg ∂dP øe ∂©æe ‘ O qOÎj ⁄ , ∑ô°üH ∞©°VCGh ∂bÉgQEG ∞YÉ°V

? πμ°ûŸG Gòg πM ≈∏Y ¬JóYÉ°ùe øμÁ ∞«ch ?IÒ◊G √òg ô°S Éeh ? ¬JÒM ≈∏Y

54

ÒgROƒªfi:»eôμdG áæ°S ≥°ûeóH ódh »æ«£°ù∏a ôμØeh ÖJÉc .1922êôîJøeá˘æ˘°S ähÒH ‘ á˘«˘μ˘jô˘eC’G á˘©˘eÉ÷G .1946Y π˘˘°üMhº˘∏˘Y ‘ Òà˘˘°ùLÉŸG ≈˘˘∏

áæ°S ¿óæd ‘ É«LƒdƒæμàdGh º∏©∏d ájQƒWGÈeE’G á«ÁOÉcC’G øe AÉ«MC’G.1948º˘∏˘©˘dG'' ,''ø˘jô˘°û©˘dGh …OÉ◊G ¿ô˘≤˘dG ‘ ⁄É˘©˘dG IQƒ˘°U ⁄É˘˘©˘˘e'' :¬˘˘JÉ˘˘Ø˘˘dDƒ˘˘e ø˘˘e

âjƒμdG - áaô©ŸG ⁄ÉY - ,''ô°UÉ©ŸG ¿É°ùfE’G äÓμ°ûeh 1978ƒæH'' ,''¿É°ùfE’G.âjƒμdG-áaô©ŸG ⁄ÉY -áªLôJ

.1¬«a äOQh …òdG ¥É«°ùdG ™e Ö°SÉæàj ÉÃ ºLÉ©ŸG óMCG ‘ É¡Mô°TG ºK ÉgQhòL ¤EG á«JB’G äÉª∏μdG róYCGÒbÉ≤©dG - π∏ŸG - ìÉàe - »æ°†ŸG : ¢üædG ‘

.2.É¡fƒª°†e Ö°SÉæj ÉfGƒæY IóMGh πc ¤EG óæ°SCG ºK ÉgOhóM øq«Yh äGóMh çÓK ¤EG q¢üqædG r™ q£b

.3.ÆGôØdGh Ö©qàdG p » nªé©e rêôîà°SG

.1∂©bGh øe á∏ãeCG Éª¡æe IóMGh qπμd rO qóYh ÉªgôcPG .ÚJôªK »LƒdƒæμàdGh »ª∏©dG Ωó≤à∏d q¿CG ÖJÉμdG ó qcCG.∂£«fih

.2.ÉgÒZ ôcP ‘ ó¡àLG ºK ÆGôØdG âbh πcÉ°ûe øe ÖJÉμdG √ôcP Ée êôîà°SG

.3∫ÓN øe ìÎbG ºK .ä’É› ¤EG É¡Øæ°U .ÆGôØdG âbh π¨°ûd Ió«ØŸG ∫ÉªYC’G øe nêPÉ‰ t¢üædG nìÎbG. ÉgÒZ ∂Jô°SCG OGôaCGh ∂FÉbó°UCG ÜQÉŒh ∂HQÉŒ

.4.Éª¡æq«Y .¿ÉàjOÉ°üàbG ¿ÉJóFÉa ÆGôØdG âbƒd

.5.¬Mô°T ó©H ,ôNBG ÉfGƒæY ¢üæ∏d ìÎbG

.ÉkfÉ«MCG

oäÉ£o∏ t°ùdGh ,päÉeƒμo◊G o¢†©H râ¡qÑæJ r¿CG ’ rƒd xOÉM m πμ°ûH p ÆGôØdG oá∏μ°ûe nôéØæJ r¿CG p øμªŸG øe n¿Échp ¢SÉqædG pIQÉjR ™e â∏ n©nLh .páqeÉ©dG päÉÑàμŸGh p ¢VQÉ©ŸGh p∞ pMÉàŸG øe nójó©dG äCÉ°ûfCÉa ,∂dP ¤EG , oádhDƒ°ùŸGpArπŸ lä’hÉfi oô n¡¶J ränCGóHh .páæ q°ùdG pQGóe ≈∏Y mIO qó©àe máæq«©e mçÉëHCG ‘ päÉ°SGQ qódGh päGô n°VÉëoŸG ,É¡d

rhCG ¬nà`«H o¿É°ùfE’G n≠Ñ°üj r¿nCÉc ,É¡H ΩÉ«≤∏d u¢üàıG p πeÉ©dG nΩGó≤à°SG »Yóà°ùJ âfÉc m ∫ÉªYCÉH p ΩÉ«≤dÉH p ÆGôØdG√òg ¿ƒoæ¡àÁ rø n q‡ mIóYÉ°ùe n¿h oO ¬pà«H pçÉKCG øe É k Ä«°T n™næ°üj hCG p¬pdõæe päGhOCGh ¬pJQÉq«°S páfÉ«°üH nΩƒ o≤jpáeRqÓdG pá«∏«°üØ qàdG päGOÉ°TQE’G ™e pá«°SÉ°SC’G päGhOC’G oËó≤J É¡oà qª¡oe lIO uó©àe läÉYÉæ°U räCÉ°ûfh .n∫ÉªYC’G‘ n¿h oó pénj p ¢SÉsædG øe G kOóY s¿CG Éªc .p¬ pZGôa äÉbhCG ‘ ,o√ nóMh p πª©dÉH ,p ¢ü u°ü nînàoŸG p ÒZ p¿É°ùfE’G p ΩÉ«≤d.G vóL lπ«∏b , s»Ñ°ùædG pA’Dƒg nOóY q¿CG ÒZ ...»≤« p°SƒoŸG hCG p º r°S qôdG hCG páHÉàμdGh pIAGô≤∏d ká°Uôa p ÆGôØdG päÉbhCGp¬«a ƒòμ°ûj …òdG pâ rbƒdG ‘ ,º¡d p ìÉàoŸG pâ` rb nƒdG páq∏b øe p¿É«MC’G øe m Òãc ‘ n¿ƒòμ r°ûj ,A’Dƒg s¿CG oÖjô¨dGhpâbh ná∏μ r°ûoe oô p© r°ûnà r°ùnj n’ … qòdG s¿CG s∂ n°T n’h .o¬nfƒo∏n¨ r°ûnj n∞r«c ¿h oQ rónj ’ …òdG p ÆGôØdG pâbh pIÌc øe ¢SÉqædG oá«ÑdÉZ

.p¬ p q¶M ≈∏Y nôNB’G oó o°ùëj ør«æK’G øe qÓ oc s¿CG øe p ºZ qôdÉH ,É¡æe ƒòμ` r°ûj …òdG øe É k q¶M oó©°SCG p ÆGôØdG»eôμdG Oƒªfi ÒgR

ô°UÉ©ŸG ¿É°ùfE’G äÓμ°ûeh º∏©dG


: qó©à°SCG


55

.1ºμZGôa âbh ¬fhõéæJ ∑Î°ûe ´hô°ûe ‘ GhôμØàd º°ù≤dG ‘ ∂bÉaQ øe áYƒª› ¤EG qº°†fG : ∞°üdG ‘ .IOÉaE’Gh á©àŸG âbƒdG äGP ‘ ºμd ≥≤ëj

.2¬«a CGôbGh ''º¡dÉMôJh º¡q∏ pM ‘ hóÑdG ™e'' »bhRôŸG óªfi ÜÉàc ¤EG ∂ZGôa âbh ‘ óY : ∞°üdG êQÉN™FÉbh ¿ qhO ºK Iôe øe ÌcCG ∂FÓeR ™e É¡FGOCÉH ºb ,áÑ©d É¡æe ÎNG ºK .hóÑdG ÜÉ©dCÉH ≥∏©àŸG nπ°üØdG

.∂WÉ°ûf ójóŒ ‘ ÉgQhOh ∂°ùØf ‘ áÑ©∏dG ôKCG ¬«a RÈJ Ò°üb ¢üf ‘ ∂dP

IOÉŸG) ¿É°ùfE’G ¥ƒ≤◊ »ŸÉ©dG ¿ÓYE’G ‘ ¬«∏Y ¢Uƒ°üæe p ÆGôØdG pâbh t≥M24‹hódG ó¡©dG ‘h (: á«°SÉ«°ùdGh á«fóŸG ¥ƒ≤◊ÉH ¢UÉÿG

IOÉŸG24 áeÉ©dG á«©ª÷G QGôb ÖLƒÃ óªoàYG …òdG ¿É°ùfE’G ¥ƒ`≤◊ »ŸÉ`©dG ¿Ó``YE’G øe217∞dCG-O)3 ‘ ñQDƒŸG (10 Èª°ùjO/∫hC’G ¿ƒfÉc1948

‘h πª©dG äÉYÉ°ùd ∫ƒ≤©e ójó– ‘ Éª«°S’h ,ÆGôØdG äÉbhCG ‘h ,áMGôdG ‘ ≥◊G ¢üî°T πμd{z.ôLCÉH ájQhO äÓ£Y

: Arπeh AÖY @áª∏μdG ôNBG ‘ É¡fC’ ô£ q°ùdG ≈∏Y Éª¡«a Iõª¡dG âª°SQ óbh ,¢üædG ‘ ÉJOQh ¿Éàª∏c.ô£°ùdG ƒg ¿ƒμ°ùdG Ö°SÉæj Éeh ¿ƒμ°S É¡∏Ñb Éeh

É¡qfEG …CG ,É¡∏Ñb …òdG ±ô◊G ácôM Ö°SÉæj ±ôM ≈∏Y º°SôJ É¡qfEÉa ,áª∏μdG ±hôM ôNBG Iõª¡dG âfÉc GPEG: ÖàμJ

''DƒWÉÑàdG'' Éeƒª°†e É¡∏Ñb Ée ¿Éc GPEG ,hGƒdG ≈∏Y''ÇQÉb'' GQƒ°ùμe É¡∏Ñb Ée ¿Éc GPEG ,AÉ«dG »°Sôc ≈∏Y

''CGôb'' ÉMƒàØe É¡∏Ñb Ée ¿Éc GPEG ,∞dC’G ≈∏Y''Aƒ°V - A¢ûf - AÉª°S'' ÉæcÉ°S É¡∏Ñb Ée ¿Éc GPEG ,(ô£ q°ùdG ≈∏Y)»°Sôc ¿hO

øY qπ≤j ’ É qªY ,ºLÉ©ŸG óMCG ‘hCG »°SQóŸG ÜÉàμdG ¢Uƒ°üf ‘ åëHG10Iõª¡H »¡àæJ äÉª∏c .•É°ûædG ójóŒ ‘ ¬«aÎdG QhO ∫ƒM Ió«Øe πªL êÉàfEG ‘ É¡Ø«Xƒàd ,ô£°ùdG ≈∏Y É¡«a º°SôJ

:GÒÑc GÒaƒJ pâbƒdG ÒaƒJ ¤EG É«LƒdƒæμàdGh º∏©dG oπNóJ i qOCG @

±É°†ŸG ió q©J ¬qfC’ ô qah π©ØdG ΩÉ≤e ΩÉb Qó°üÃ AhóÑe …OÉæ°SEG ¬Ñ°T Öcôe : GÒÑc GÒaƒJ pâbƒdG ÒaƒJ¬«dEG ±É°†ŸÉH Éæ«ØàcG ƒ∏a .GÒÑc GÒaƒJ ≥∏£ŸG ∫ƒ©ØŸG ¤EG (¬H ∫ƒ©Øe π°UC’G ‘ ƒgh : âbƒdG) ¬«dEG

.…OÉæ°SE’G ¬Ñ°T ÖcôŸG ≈ØàfGh .Qó°üŸG πªY π o£Ñd

Éæ«©à°ùe ∂dP ‘ ∂jCGQ póHCG .âbƒdG ¢ùØf ‘ qπMh á∏μ°ûe ÆGôØdG âbh q¿CG ≈∏Y ¬àMhôWCG ÖJÉμdG ≈ænH.ÆGôØdGh Ö©àdG p »ªé©Ã

: »jCGQ …óHCG


: ó«Øà°SCG

: »à¨d ó¡©JCG


56

:¢ûeÉgøe

ƒgh (¢T,Ω,`g)

qÖfÉ÷Gh á«°TÉ◊G

Ö∏ o°U ÒZ ‘

´ƒ°VƒŸG

(õcôŸG ?¢ûeÉ¡dG)

:¿ƒ©qμ°ùàjøe

™qμ°ùJ ( ´,∑,¢S)

ó°ü≤e ¿hO ≈°ûe

á¡Lh hCG Oófi

áeƒ∏©e

páYÉ n£pà r°SG » pØa ,oπÑb øe É¡qÑëoj n¿Éc nAÉ«°TCG pá«gGôc ≈∏Yh ,oπÑb røe É n¡ ob sh nònàj røoμnj r⁄ nAÉ«°TCG

¤EGh ,Év« pë p°U º¡©Øæj Ée ¤EG rº p¡ pZGôa näÉbhCG Gƒ oª u°ù n≤oj r¿CG -º¡oJOGQEG rânjƒb GPEG- p ¢SÉqædG pÖ∏rZCG

.Év« p∏ r≤ nY rº o¡ o© nØrænj ÉepäqÓÛGh pá˘Ø˘«˘ØnÿG p ¢ü˘ n°ü˘ p≤˘dG nIAGô˘˘b s¿CG n¿h oó˘˘ p≤˘˘à˘˘©˘˘j p ¢SÉ˘ qæ˘˘dG ná˘˘qeÉ˘˘Y s¿CG ,p∞˘˘°SC’G nø˘˘eh

,páq«∏≤©dG º¡pJ sòd ‘ É¡H ¿ƒ oØàμjh ,ÉkeÉ¡àdG É¡nfƒª¡nà∏j º¡a ,º¡pdƒ o≤Y pAGò¨d lá«aÉc pá°ü«NqôdG

oπ©éj pIOGQE’G pI qƒbh p È q°üdG øe lπ«∏bh põFGô¨∏d É k¡uÑæoe rhCG ,p π≤©∏d G kQ qófl s’EG râ°ùr«d n» rg nh

.pIó«ØŸG pIAGô≤dGh páj qó÷G pá°SGQ qó∏d kÉ p◊É°U nºq∏©àŸG

oáqeC’G GPEGh , oáne nônàÙG ¬oàq«°üî°T ¬dh ,pI qƒ≤dG » pMGƒf øe lá«MÉf o¬d oôNBG l¿É°ùfEG nƒg GPEÉa

Éª«a mO rô na uπc ≈n∏Y oó pªnà r©nJ ,p¿ƒoæ oØdGh p± pQÉ©ŸGh p º∏©dG p ´hôa ≈sà°T ‘ É n¡pFÉæHCÉH lás«æZ

wπc oó«Øà°ùjh ,º¡oãjóM ≈ nbônj º¡°ùdÉ› ‘ , o¢SÉqædG GPEGh ,pIÉ«◊G »MGƒf øe ¬«a n¢ü q°üîJ

,râ©˘°ù˘qJG o∫ƒ˘≤˘©˘dGh ,râ˘ n≤˘JQG oá˘aÉ˘≤ qã˘dG GPEGh ,p¬˘ p°ü˘ t°üî˘J pÜh oô˘ o°Vh p¬˘paQÉ˘©˘e p ´ƒ˘f ‘ xπ˘ oc rø˘ pe

.râ nª n°S oIÉ«◊Gh

n∑GP rPEGh ,º n¡Jó p©ne n¿h tòn¨oj É nª nc rº n¡dƒ o≤ oY Gh tòn¨oj r¿CG ÉkÑLGh º¡«∏Y s¿CG o¢SÉsædG oô o©°ûj ∑GP rPEG

14IÉ«◊G ƒg âbƒdG -CÉ```````«¡JCG

: »JB’G QGƒ◊G Éª¡æ«H QGóa ¿É≤jó°U ≈≤àdG

?m πeÉc m Ωƒj p πªY ó©H AÉ°ùŸG Gòg oπ©Øà°S GPÉe :∫ qhC’G?∫ÉªYCG øe ∂jód GPÉe âfCGh ,A»°T ’ :ÊÉãdG

ôcòoj πªY ’ :∫ qhC’G?∂jCGQ Éªa .pâbƒdG p πà≤d ≈¡≤ŸG ¤EG rÖgòæd :ÊÉãdG

ÚH l™FÉ°V É¡«a oâbƒdGh pAÉ°ùŸGh p ìÉÑ q°üdG ‘ ¢SÉædÉH láªMOõe , oájófC’Gh »gÉ≤ŸG

.ÉkZ pQÉa ÉkãjóM mç qónënàoeh ''má n°û«°T'' pÜQÉ°Th .. mO rôf pÖY’

G vóL É¡ o t∏ oc oIÉ«◊G n¿ƒμJ r¿CGh π nª n©rdÉH o¬t∏` oc nCÉn∏ rªoj r¿CG p øe qõdG ≈∏Y pá¶aÉnëoŸG nøe oójQCG oâ r°ùd

ká«ZÉW p ÆGôØdG oäÉbhCG n¿ƒμJ q’CG oójQCG ÉªsfEG .É¡«a n∂ pë n°V ’ ká n°ùpHÉY n¿ƒμnJ r¿CGh ,É¡«a n∫õg ’

≈∏Y p π nª n©rdG oäÉbhCGh ,pIÉ«◊G oº«ª°U »g p ÆGôØdG oäÉbhCG n¿ƒμJ q’CGh ,p π nª n©rdG päÉbhCG ≈∏Yp°ûeÉgpäÉbhCÉc p π≤©dG p ºμo◊ ká© p°VÉN p ÆGôØdG oäÉbhCG n¿ƒμJ r¿CG -∂dP røe nÌcCG- oójQCG rπH :É¡

ÉqeEG ,∂dòc májÉ¨d p ÆGôØdG näÉbhCG n± pô°üf r¿CG oÖé«a ,májÉ¨d oπª©f π nª n©rdG ‘ ÉæqfEÉa ,π nª n©rdG

.páq«HOC’G hCG páq«ª∏©dG päÉ©dÉ£ŸÉc máq«°ùØf mI qò∏d ÉqeEGh ,páq«°VÉj qôdG pÜÉ©dC’Éc máq«ë°U mIóFÉØd

,oIÉ«◊G nƒg nâbƒdG s¿C’ , káYhô°ûe kájÉZ râ n°ùr«∏a ,pâbƒdG oπàb n»pg oájÉ¨dG n¿ƒμJ r¿CG ÉqeCG

¿ƒ∏ª©j ’ m¥Qh rhCG mO rôf ‘ ná∏jƒ q£dG º¡nJÉ nbhCG n¿ƒ oa pô°üj nøjòdÉa ,pIÉ«ër∏d lπàb pâ rbƒdG oπà≤a

ø˘jò˘dG ∂dò˘ch ,oπ˘≤˘©˘dG É˘ n¡˘«˘°† nJô˘j má˘jÉ˘¨˘˘dn¿ƒ o©sμ n°ùnànj,päÉ˘bô˘ t£˘dGh pá˘jó˘fC’Gh »˘˘pgÉ˘˘≤ŸG ‘

.rº p¡pFG nó rYCG røpe wh oó nY ¬sfCÉc pâbƒdG nπàb s’EG n¿ƒoÑo∏£j ’p¬uÑM päÉYƒ°Vƒe nôq«¨j r¿CG o™«£à°ùj n¿É°ùfE’G s¿CÉH oOÉ≤àY’G ,pá∏μ°ûŸG p√ pò n¡pd p ênÓ p©dG oìÉnà rØpe

≈∏Y ¬ nbhP n¿ uô nªoj r¿CG o™«£à r°ùn« na ,oAÉ°ûj É nªc o¬ nb rh nP nôu«¨j r¿CG o™«£à°ùjh ,oAÉ°ûj Éªc p¬pg rô och

57

:ÚeCG óªMCG.''πeÉ©dG ºMÔd'' ¢üf ‘ ÖJÉμdÉH ∞jô©qàdG ô¶fG

.1 º°ùb qπμd G qóM É©°VGh ''AGh qódG ∞°Uh''h ''AG qódG ¢ü«î°ûJ'' Ö°ùëH q¢üædG º q°ùb

.2¬«a äOQh …òdG ¥É«°ùdG Ö°SÉæj ÉÃ ºLÉ©ŸGóMCG ‘ É¡Mô°TG ºK ÉgQòL ¤EG ''á°ü«NqôdG'' áª∏c óYCG ''á°ü«NôdG äÓÛG''

.3¬«aôqàdG áq«°†b ¥É«°S ‘ ¢üædÉH ¿Gƒæ©dG ábÓY ÚH

.4q¢üædG ‘ ''âbƒdG πàb'' nôgÉ¶e rÖ q≤©J

l∞ s≤nãoe l¢VôY q’EG É¡d vòn∏nj ’ náØ≤ãŸG n∫ƒ≤©dG s¿C’ , pAÉæ¨dGh Éªæ« q°ùdG pQh oO ‘ oƒ¡s∏dG » p≤Jôj

.n∞ s≤nãoŸG n¥h qòdG oºpFÓj

nârÑ°ù nc rπgh ''? n∂ pZG nô na pâ rb nh »pa nâr∏ pª nY G nPÉe'' :n∂ n°ù rØnf nπpFÉ n°ùoJ r¿CG É kªFGO n∑ nQÉ n© p°T rπ©LG

lIOhófi lájÉZ n∂d râfÉμa ,n∂ p∏ r≤Y p ºrμo◊ ∂ pZGôa oâbh n™°†N rπgh ?kÉª∏Y hCG k’Ée hCG káqë°U

p øe qõdG øe lπ«∏≤a ,níéæJ ≈qàM r∫phÉëa s’EGh ,nârënénf ró≤a ∂dòc ¿Éc r¿EG ? n∂næne nR É¡«a nâ ra nô n°U

≈nbQCGh , oQ qƒ°üàJ És‡ nΩƒbCG É n¡o∏©éjh pIÉ«◊G i nôréne oôu«n¨oj rób ,m øq«©oe mA»°ûd m Ωƒj sπc o¢ü s°ü nîoj

hCG , u»pdÉŸG É¡ pLÉàfEG ‘ kAGƒ°S , n¢û«©J r¿CG » p Ñæj Ée nô o°û oY o¢û«©J ,n¿B’G náseC’G s¿EG .oπq«înànJ És‡

. lQ ró ng É¡pJÉ«M »pbÉHh pás«ë q°üdG É¡pàdÉM rhCG páq«∏≤©dG É¡pàaÉ≤K ê -ôWÉÿG ¢†«a ,ÚeCG óªMCG3 -

-• -ájô°üŸG á°†¡ædG áÑàμe7

: IôgÉ≤dG1983


: qó©à°SCG

.1 .∂dP øq«H p πμ°ûŸG Gò¡d ’ƒ∏M ìÎbG ºK πμ°ûŸG oÖJÉμdG ¢ü qî°T

.2q¢üædG ∫ÓN øe ∂dP í q°Vh IOÉØà°S’Gh ¬«aÎ∏d ká∏«°Sh á©dÉ£ŸG ÖJÉμdG ìôW

.3Gòg ‘ ™ q°SƒJ ,áYƒªÛGh OôØdG ≈∏Y IóFÉØdGh á©ØæŸÉH Oƒ©j ¿ÉKh póéoe oÒZ lóMGh ¿É¡«aôJ o¬«aÎdG.èéM øe ÖJÉμdG √OQhCG Ée Góªà©e ≈æ©ŸG

.1ójóŒ ‘ ºgÉ°ùj Ée É¡æe ôcPG ? iôNCG ¿hO πFÉ°Sh ‘ ¬«aÎdG ô°üM ‘ ô q°üb ÖJÉμdG q¿CG iôJ ’CG .πª©∏d OôØdG äÉbÉW

.2.∂àHÉLEG π∏Y? ó«Øe ÒZ äÉ©dÉ£ŸG ¢†©H QÉÑàYG ‘ ¬jCGQ ÖJÉμdG ôWÉ°ûJ πg


: »jCGQ …óHCG

58

Qƒ£àdG π°†ØH øμdh ....¥QƒdG Ö©dh äÉHhô°ûŸG ¢†©H Ëó≤J ≈∏Y ,¢üædG áHÉàc øeR ,≈¡≤ŸG QhO ô°üàbG(....âfÎf’G »gÉ≤eh á«aÉ≤ãdG »gÉ≤ŸGh „ô£°ûdG »gÉ≤e) »gÉ≤ŸG øe IójóL ´GƒfCG äô¡X

Q qôM qºK ,¢üædG ‘ É¡ª°SQ »à∏d IôjÉ¨e IQƒ°U »gÉ≤ª∏d ∞°ûàμ«d IÉ«◊G ¤EG OÉY óbh ,ÚeCG óªMCG π«îJ.Iójó÷G IQƒ°üdG √òg øY ¬fÉ°ùd ≈∏Y Iô≤a


√ògh »gÉ≤ŸG ‘ OÔdG Ö©d πãe á°SGQódG øY º¡∏¨°ûJ ÜÉ©dCG ‘ º¡JÉbhCG ¿ƒ°†≤j øjòdG ÖJÉμdG Ω’'':Ωƒ«dG ÜÉÑ°ûdG É¡«∏Y πÑ≤j »àdG ÜÉ©dC’G øe ¢†©H

≈∏Y IQÉé◊G É¡H π≤æJh q§ÿG ≈∏Y óªà©J øjôgRh IQÉéMh ¥hóæ°U äGP π°UC’G á«°SQÉa áÑ©d : OÔdG .ádhÉ£dG áÑ©∏H É°†jCG ±ô©Jh ¿GôgõdG ¬H »JCÉj Ée Ö°ùM

»¡àæJh á«HôM ácô©Ã »MƒJ ∫Éμ°TC’G IO qó©àe ™£bh äÉ©Hôe ¤EG áª q°ù≤e á©bQ äGP áÑ©d : „ô£°ûdG. ±hQÉÑ°SÉc h ±ƒHQÉc Ú«ŸÉ©dG É¡«ÑY’ ô¡°TCG øe ∂∏ŸG •ƒ≤°ùH

ÉahôM πª– ™£b ∫Éª©à°SÉH áª qbôeh áf qƒ∏e áμÑ°T ≈∏Y º q¶æJ äÉª∏c øjƒμJ ‘ πqãªàJ áÑ©d : πHGôμ°ùdGáª∏μdG ád’O Ò°ùØJ øY GhõéY Éªq∏c ºé©ŸÉH ¿ƒÑYÓdG óéæà°ùjh

OÔdG áÑ©d

πHGôμ°ùdG áÑ©d

„ô£°ûdG áÑ©d

: ó«Øà°SCG

¿Gô`````gõdG

ôNBG ¿É°ùfEG ƒg GPEÉa É¡FÉæHCÉH áq«æZ áqeC’G GPEGh

º¡ãjóM ≈bôj º¡°ùdÉ› ‘ ¢SÉqædG GPEGh.âª°S IÉ«◊Gh â©°ùqJG ∫ƒ≤©dGh â≤JQG áaÉ≤ãdG GPEGh

,ÜGƒL ¤EG êÉàëj ’h πeÉY ÒZ ±ôM »gh ,á«FÉéØdG GPEÉ``````H ,á≤HÉ°ùdG ¢üædG πªL øe á∏ªL πc äCGóHCGóàÑe Égó©H º°S’G ¿ƒμjh ,á«ª°S’G πª÷G ≈∏Y ∫ƒNódÉH q¢üàîJh ,±hô©ŸG •ô°ûdG º°SG â°ù«d »¡a

ájB’G ¬W IQƒ°S - ≈©°ùJ láq«M »g GPEÉa ,ÉgÉ≤dCÉa @20 ≈°Sƒe »ÑædG É°üY ≈∏Y Ég Òª°†dG Oƒ©j : ÉgÉ≤dCÉa :.l∫RÉf oô£ŸG GPEÉa âLôN @

: »à¨d ó¡©JCG


59

:OÉ«JQGOÉJQG ∫É≤j .(O,…,Q) øe Qó°üeóq≤ØJh ¬«dEG πNO ¿ÉμŸGh ,¬Ñ∏W A»°ûdG

.¬«a Ée :±É°ûμà°S’G:(±,¢T,∑) øe Qó°üe

.¬fÉÑà°SG :π«Ñ°ùdG ∞°ûμà°SG ,∞°ûμdG Ö∏W :Ωóîà°ùŸG:(Ω,O,ñ) øe πYÉa º°SEG.πª©à°ùŸG

:á«æ≤àdG áÑMÉ°üŸGIóYÉ°ùŸGh á≤aGôŸG.ádBÓd ∫Éª©à°S’G ø°ùM ≈∏Y

oπuãªojoOÉ«JQGrhCG pá≤pFÉØdG p§HGh qôdG páq«dBG p ΩGóîà°SÉH ,äÉfÎfC’G p ⁄GƒY

‘ páq«£ÿG p ≥FGô£dG ™e kIÒÑc ká©«£b ,pánÑ q©°ûàŸGp±É°ûμà r°S’Gká q°UÉN ,

ÚH pábÓ©dG pá©«ÑW ¤EG pô¶qædÉHp Ωpóîà°ùŸGs¿EÉa ,∂dP ™eh .p πpeÉ◊Gh

r»˘nà n«˘ p∏˘ª˘Y ‘ äÉ˘fÎfC’Gh u»˘ p∏˘pFÉ˘©˘dG pAÉ˘˘°†Ø˘˘dG nÚH pá˘˘bÓ˘˘©˘˘dG nQÉ˘˘°üà˘˘NG

.G kó«≤©J nÌcCG môeC’ Ékë«£°ùJ oπ`uã` nªoj ''ô≤qædGh páqdG qódG p¬«LƒJ''

aoá«æ≤qàdG oáÑMÉ°üŸÉpäÉ«LƒdƒæμàdG p πªY p±É°ûàcG ‘ oáqjô°ûÑdGh

.¬pfCÉ°T øe oπ«∏≤àdG oøμÁ ’ ÉsjQƒfi G kQÉªãà°SG ≈ n≤ÑJ ,É¡∏qã“h pIójó÷G

s¿CG n∂dP . u»∏FÉ©dG pAÉ°†ØdG ‘ páneóîà°ùŸG páq«JÉeƒ∏©ŸG páª¶fC’G páfÉ«°üH o≥s∏©àj pánÑMÉ°üŸG p√òg øe lÖpfÉné na

É¡˘¡˘LGƒ˘j » qà˘dG päÉ˘Hƒ˘©˘ q°üdG ø˘e p Òã˘μ˘∏˘d G kQó˘°üe n¿B’G uó˘M ¤EG oπ˘uμ˘ n°û oJ râdGRÉ˘e pá˘«˘à˘«˘Ñ˘dG pÖ«˘°SGƒ◊G ná˘fÉ˘«˘°U

xΩÉY mAÉ°†a nøª°V ,äÉfÎfC’G n⁄ÉY ¤EG oêƒdƒdG oπqãÁ ,äÉ«LƒdƒæμqàdÉH pó¡©dG »pãjóM óræ p©a .n¿ƒepóîà°ùŸGpó«≤©qàdÉH oº p°ùqàJ »àdG p ΩGóîà°S’G √ƒLh ¤EG pô¶qædÉH p•ÉÑME’ÉH káª©Øe káHôŒ ,päÉfÎfC’G »pgÉ≤e póMCG hCG x»ªbQ

nôeC’G s¿EÉa ,máª p¶àræoe mánfÉn« p°U päÉs« p∏ nª n©pd o™ n°† rîJ päGAÉ°†ØdG p√ pòg ‘ oI nô ua nƒnàoŸG oás«pJÉneƒo∏ r©nŸG oáª p¶fC’G âfÉc G nPEÉa

o¢ù pμ©ræj Ée ƒgh ,É¡pànfÉn« p°U pádhÉëoe ‘ G kÒÑc Ékà rbh n¿ƒoepó rînà r°ùoŸG » u°† n≤oj oå«M u»∏pFÉ©dG pAÉ°†ØdG ‘ o∞ p∏àîj

.É¡peG nó rîà r°SG øpe ÒØæqàdG ¤EG … qODƒjh ,É¡pFGOCG páq«∏YÉa ≈∏Y ÉkÑr∏ n°S

G kQOÉf oáæ¡ŸG √òg . u» p∏FÉ©dG pAÉ°†ØdG ‘ p¬«epóîà r°ùoe iód ká sbÉ°T káæ¡e oπqãªoJ âdGRÉe pÜƒ°SÉ◊G náfÉ« p°U q¿EG

p ÒãμdG p±ÓN ≈∏Y oá«LƒdƒæμàdG oáÑMÉ°üŸÉa ...páq«JÉeƒ∏©ŸG páYÉnæ°U ≈∏Y nÚªFÉ≤dG nøe Égó q≤©J oôjó≤J s” Ée

qó°ùd áLÉ◊G óæY Ω nóîà°ùoJ »àdG áq«aô¶dG p ≥MGƒq∏dG øe É¡sfCG ≈∏Y É¡«dEG oô¶qædG tºàjÉe kIOÉY iôNC’G p ∫ƒ≤◊G øe

.s‘ô¶dG n¥É◊E’G m ÒãμH oRhÉéàJ ,páÑMÉ°üŸG √ò¡d nájõcôŸG ná«ªgC’G q¿CG oπ°UÉ◊Gh á∏ªàÙG äGƒéØdG ¢†©H

»¡a É«LƒdƒæμqàdGh p Ωó pîà°ùoŸG nør«H pá«∏Ñ≤à°ùŸG pábÓ©dG pás«∏YÉa ‘ É k≤nÑ°ùoe ÉvjQh oô n°V É nWô°T oπqãªoJ É¡qfCG ∂dP

...mIóq«L má≤jô£H Ég oQÉªãà°SG s” Ée GPEG ,p Ωpóîà°ùŸG p ∫ƒ°† oØd lõ uØëoe

røe n≥ q≤ëàj r¿CG oøμÁ , u»∏FÉ©dG pAÉ°†ØdG ‘ ,pÜƒ°SÉ◊G páfÉ«°üd máqjQhô°V máq«aô©e mI qó oY ≈∏Y n∫ƒ°üo◊G s¿EG

.páq«YÉª÷G pÜ pQÉ` néqàdGh päGÈÿG p ∫ oOÉÑàd máq«∏ªY mäÉq«dBG pOÉéjEG p ∫ÓNíHGQ ¥OÉ°üdG

∫É°üJ’G Ωƒ∏©d á«°ùfƒàdG á∏ÛG

15áq«LƒdƒæμàdG áÑMÉ°üŸG áæ¡e -

CÉ```````«¡JCGÉ«JGP É¡MÓ°UEG ¤EG IQOÉÑŸGh q¢üàıG »æØdG AÉYóà°SG ÚH : á«dõæŸG ä’B’G oπ q£©J

:íHGQ ¥OÉ°üdG.ä’É°üJÓd ≥HÉ°S ôjRh ,á«≤«Ñ£àdG É«∏©dG ¢SQGóŸG èjôNó¡©e ÉgQó°üj ájƒæ°S ∞°üf á«ª∏Y á∏› :∫É°üJ’G Ωƒ∏©d á«°ùfƒàdG á∏ÛG @

¢ùfƒàH QÉÑNC’G Ωƒ∏Yh áaÉë°üdG


60

.1.ºLÉ©ŸG ¤EG ´ƒLôdÉH É«LƒdƒæμàdGh á«æ≤àdG ÚH ¥ôØdG OóM

.2πHÉ≤ŸG OGôjEG ‘ øjôNB’ÉH ø©à˘°SGh äÉ˘eƒ˘∏˘©ŸG á˘«˘Lƒ˘dƒ˘æ˘μ˘à˘H ≥˘∏˘©˘à˘J »˘à˘dG äÉ˘ë˘∏˘£˘°üŸG êô˘î˘à˘°SG.∫hóL ‘ É¡©°V .É¡d »ÑæLC’G

.3hCG Úà≤jô£dG ÚH á∏°üdG â©f Õ ?Éªg Ée .áeƒ∏©ŸG π«°ü– ‘ Úà≤jôW ÚH áfQÉ≤e ÖJÉμdG ó≤©j?Úà∏«°SƒdG

.4¤EG êƒdƒdG ¿CÉ°ûH Ég qôbCG »àdG äÉ¶MÓŸG »gÉe .''á«æ≤àdG áÑMÉ°üŸG'' øY åjó◊G ‘ ÖJÉμdG qídCG ΩÓY?äÉfÎfC’G ⁄ÉY

.1? É¡JÉÑKE’ ÖJÉμdG ÉgOQhCG »àdG èé◊G Ée , q¢üædG äQ qó°üJ »àdG áMhôWC’G πqeCÉJ

.2á°UÉN ô¶fG) »LÉé◊G ¬HÉ£N áZÉ«°U ‘ ∞dDƒŸG É¡H ¿É©à°SG »àdG nájƒ¨∏dG päGô°TDƒŸG êôîà°SG.(ÉgóªàYG »àdG πª÷G á©«ÑW

.3ÖJÉμdG IƒYóH ∂dP ábÓY Éeh ?»∏FÉ©dG AÉ°†ØdG ‘ á«æ≤àdG áÑMÉ°üŸG ≈∏Y ¬ãjóM ÖJÉμdG õ qcQ GPÉŸ? á«LƒdƒæμàdG áÑMÉ°üŸG »g IójóL áæ¡e Qƒ¡X ¤EG

.4? á«æ≤àdG áÑMÉ°üŸG â©f GPÉÃ ? ¬HÉ£N ‘ ÖJÉμdG ≈¡àfG Ω’EG

.1 .IÒ°ùY »∏FÉ©dG AÉ°†ØdG ‘ É¡eóîà°ùeh äÉfÎfC’G ÚH ábÓ©dG á©«ÑW ÖJÉμdG iôj.áq«∏FÉ©dG ∂àHôŒ ¤EG OÉæà°S’ÉH ∂jCGQ π∏Y? …CGôdG ¬≤aGƒJ πg

.2? IÒ°ùj É¡∏©L ¤EG π«Ñ°ùdG ∞«c ? á qbÉ°T áæ¡e πã“ »∏FÉ©dG AÉ°†ØdG ‘ Üƒ°SÉ◊G áfÉ«°U âdGR ÉeCG

.1:∞°üdG ‘áÑMÉ°üŸG É¡æe IójóL ø¡e óaGhQ ¤EG êÉà– É¡æμdh á∏«Ñf ájÉZ á«ªbôdG áaÉ≤ãdG ô°ûf.áæ¡ŸG √òg ÉjGõe øY ∂bÉaQ ¢†©H çqóM .ájô°ûÑdGh á«æ≤àdG

.2 :∞°üdG êQÉNáLÉ◊G ≈°†à≤Ã ∂©ªà› ‘ äô¡X IójóL ø¡e øY ∂JòJÉ°SCG ¢†©H hCG ∂jódGh ∫CÉ°SG.Qƒ£àdGh

á«ªbôdG äÉ°ShÒØdÉH áHÉ°UE’G øY èàæj Ée ∫É£YC’G √òg ô£NCG øμdh IójóY ∫É£YCG ¤EG Ö«°SGƒ◊G ¢Vô©àJ

¢UGôbC’G ≥jôW øY hCG âfÎf’G ÈY ÉeEG »°üî°ûdG Üƒ°SÉ◊G ¤EG Üô°ùàj Ò¨°U »ªbQ èeÉfôH øY IQÉÑY ¢ShÒØdGh

»FõL ∞∏J ‘ ÖÑ°ùà«a ,∂àÑZQ ó°V πª©dG CGóÑ«d ∂æe á∏ØZ ‘ ``dG hCG `dG ¢UGôbCG hCG áfôŸG

á«ªbôdG äÉ°ShÒØdG º¶©e h..... Ö∏°üdG ¢Uô≤dG ÖjôîJ ¤EG ôeC’G ió©àj óbh á«°üî°ûdG äÉ«£©ŸGh äÉfÉ«Ñ∏d ≈∏c hCG

¬`fC’ ¢ShÒØdÉH » qª°Sh ,iô`NCG Ö«°SGƒM ¤EG ¬æeh Üƒ`°SÉ◊G πNGO QÉ°ûàf’Gh ôKÉμàdGh »JGòdG ñÉ°ùæà°S’G ≈∏Y IQOÉb

.../...

Les Virus

Disquette 31/2CD DVD

: qó©à°SCG


: »jCGQ …óHCG


: ó«Øà°SCG

61

¬JQób øY ∂«gÉf ,ÚHÉ°üŸÉH ∂àØdGh ™jô°ùdG ∫É≤àf’Gh ódGƒàdGh ôKÉμàdG ≈∏Y IQó≤dG å«M øe »©«Ñ£dG ¢ShÒØdG ¬Ñ°ûj

. ¿GójódG ´ƒf á°UÉNh »LQÉÿG ô¡¶ŸG Ò«¨Jh áZhGôŸGh IQhÉæŸGh »ØîàdG ≈∏Y á∏FÉ¡dG

¢ù«°SGƒ÷G ó°ü≤fh É¡æe ô£NCG ƒg Ée ∑Éæg q¿EG πH Ö«°SGƒ◊ÉH ¥óÙG ó«MƒdG ô£ÿG »g ó©J ⁄ Ωƒ«dG äÉ°ShÒØdG q¿CG ÒZ

á```°UÉÿG ¿É``ªàF’G á`bÉ£H º``bQ hCG á```«dÉŸG ∂JÉHÉ°ùM hCG ájô°ùdG á«°üî°ûdG ∂JÉfÉ«H ≈∏Y ¢ù°ùéàdÉH Ωƒ≤J »àdG

qô``°ùdG hCG QhôŸG äÉ``ª˘˘˘˘˘˘˘˘˘˘˘˘˘∏`c ≈`à``M hCG ∂``H.....â```fÎf’É˘H •É``Ñ˘JQÓ˘∏`d É`¡˘˘eó`î˘˘à˘˘°ùJ »``à˘˘dG

. IOGhôW ¿É`°üMh CG ¿ƒLhÎdÉH ≈``Yój Ée á``«ªbôdG á``°ù°Sƒ÷G äÉ``Ø∏e ô``£NCGh

Ú`°ü– ø````«`©àj ,É``fÉ«MCG …ƒ``æ©eh …OÉ`è Qô``°V øe ¬`ÑÑ°ùJ Éeh ¢ù«°SGƒ÷Gh äÉ°ShÒØdG ô£N øe ájÉbƒ∏d

. ¢ù°ùéàdG äGOÉ°†eh äÉ`°ShÒØdG äGOÉ`°†Ã Ö`«°SGƒ`◊G

les vers

spyware

Trojan

Anti-virus Anti-spyware

Cheval de Troie

(Logins + Mots de passe)

:ΩÉ°ùbCG áKÓK ¤EG á«Hô©dG ‘ πª©à°ùŸG ΩÓμdG º°ù≤æj

.1.π«°UCG »HôY QòL øe q≥à°ToG ßØd qπc ƒg : t≥nà r°ûoŸG hCG t»mHnôn©dG

.2ÉÃ ,äGƒ°UC’G ‘ ∫GóHE’G hCG / h IOÉjõdG hCG / h ±ò◊ÉH ¬«a äqÒä ,É¡àæ°ùdnCÉH Üô©dG ¬àY qƒW ßØd qπc ƒg : oÜsôn©oŸG

Üô©dG ¬H √ƒØàJ ¿CG »ªéYC’G º°S’G Öjô©J{ : ¬dƒ≤H …ôgƒ÷G QÉ°TCG Gòg ¤EGh ∫Éª©à°S’Gh ÒÑ©àdG ‘ É¡æ«fGƒb ≥aGƒj

±hô◊G ¿ƒ≤ër∏oj Éªc º¡eÓc AÉæÑH √ƒ≤◊CG √ƒHô©j ¿CG GhOGQCG ÉŸ{ : ¬jƒÑ«°S ∫Ébh ,]ÜôY : ìÉë°üdG[ zÉ¡LÉ¡æe ≈∏Y

ÜÉàμdG[ {á«Hô©dG ±hô◊ÉH4 :304].√ƒ∏eÉYh ¬ªμM ¬d Gƒ∏©éa q≥à°ûŸG/»Hô©dG á∏eÉ©e Üqôn©oŸG Üô©dG â∏eÉY óbh

Üô©dG ¿É°ùd :Qƒ¶æe øHG[ Üsô©e º°SG ƒgh Óãe ,(p ΩÉéq∏dG) øe Gƒ≤à°TG ó≤a,¬æe º¡bÉ≤à°TG ¬æe Gƒ≤à°TÉa ,¬à∏eÉ©e

60/16].¬«a Gƒaô°üJ ºK ,ºné∏oe ¢SnônØdG :GƒdÉ≤a ,kÉØ°Uh ∂dòc ¬æe Gƒ≤à°TGh ,¢SnônØdG o¿Óa º÷CG : GƒdÉ≤a ,kÓ©a .(º÷)

.¬æY ¬©£bh ,ΩÓμdG øe ¬©æe GPEG ,kÉfÓa l¿Óa nº÷CG : GƒdÉ≤a ,kÉjRÉ› k’Éª©à°SG √ƒ∏ª©à°SÉa ,kÉ«d’O

.3hCG á«æÑdG hCG äƒ°üdG ‘ nôs«ë ’h ,»Hô©dÉc á«Hô©dG ‘ π°UCG ¬d ¿ƒμj ¿CG ¿hO á«Hô©dG á¨∏dG ‘ πNO Ée qπc : oπ«pNsódG

.(...∫ƒHGÈdGh ¿ƒØ∏àdGh ¿ƒjõØ∏J) ∂dP øe .¬à¨d ‘ É¡«∏Y ¿Éc »`àdG ¬JQƒ°üH á«Hô©dG ¤EG π≤æj πH ,Üsô©ŸÉc Éª¡«∏c

ÉgRhÉŒ ób ôeC’G ¿Éc ¿EGh - ≈©°ùJ (OGó¨H - ≥°ûeO - IôgÉ≤dG) á¨∏d äÉ©ª› á«Hô©dG ¿Gó∏ÑdG ¢†©H ‘ óLƒJ øμdh

:π«NódG π©L ¤EG - áãjó◊G äÉéàæŸG IQGõ¨d ÉfÉ«MCG

1?áLqÓãdGh ,IôFÉ£dGh ,IQÉ«°ùdGh ,∞JÉ¡dGh ,áYGPE’G : ¥É≤à°T’G ≥jôW øY çóMCG Ée ∫Éãe Éq≤à°ûe Éq«HôY -

2.(RÉØ∏J = ∫É©Øpe) ádB’G º°SG ¿Rh ¬d Gƒ∏©LÉe ∂dP øe ÉHqô©e -

±ô°üàH Qó°üŸGhttp://www:acatap.htmlplanet.comm

äÉf qƒμe AÉª°SCG áHÉàμH »JB’G ∫hó÷G ôªY : øjô“

¬JÉ≤ë∏eh Üƒ°SÉ◊G

≥ë∏ŸG hCG ¿ƒμŸG º°SG ºbôdG

1

2

3

4

5

6

7 : »à¨d ó¡©JCG

62


qôM •É°ûf

ôM •É°ûf 1πª©dG :

AGOCG - ™WÉ≤e hCG ™£≤e ßØM - ógGƒ°T ÜÉîàfG ¢ü«î∏J - á©dÉ£e - ™ØJôe äƒ°üH IAGôb - áàeÉ°U IAGôb)

.…PÉà°SCG øe ¬«LƒàH ,ÊGôbCG á«©Ã hCG …OôØÃ É¡«æHCG á∏Ä°SCGh á£°ûfCÉH áfÉ©à°S’ÉH ¢üqædG π«∏– »Mô°ùe

.πª©dG øY ÉæK qóM äÉg : ¬d ∫Ébh ìÓa ¬«dEG AÉL ºK...: ÓFÉb ÜÉLCÉa

.ÉgÒ°S ‘ ¢VQC’G n¢ù nØnfh n¢VQC’G Gh oQÉéoJ »μd ¿ƒ∏¨à°ûJ ºμfEGAÉ°†a ‘ ∫ÓLh áª¶©H IôFÉ°ùdG ,IÉ«◊G Öcƒe ‘ Ò°ùj ’ lºFÉgh ,p ¢VQC’G p ∫ƒ°üa røY lÖjôZ n∫ƒ°ùμdG q¿C’

.»gÉæàŸG ÒZ ¤EG ájÉ¡fÓdG.IódÉN ≈≤«°Sƒe ¤EG ∫ƒëààa ΩÉqjC’G IÉLÉæe ∂Ñ∏b ‘ è∏àîJ QÉeõe iƒ°S âfCG Éªa â∏¨à°TG GPEÉa

? má≤Øàe ΩÉ¨fCÉH kÉ©e ºqfÎj É¡dƒM Ée ™«ªLh ,AÉ qª°U AÉ°SôN áÑ°üb ¿ƒμj r¿CG qOƒj ºμæe røneh. láÑ«°üeh láÑμf nπ¨°ûdGh ; láæ©d πª©dG q¿CG rºoJôpÑN CG ÉŸÉW ób

∂dP OÓ«e óæY ºμd ¢ü q°üN GAõL ,pó«©ÑdG ¢VQC’G º∏M øe GAõL ¿ƒ≤ q≤– πª©dÉH ºμqfEG ºμd ∫ƒbCÉa ÉfCG ÉqeCG.p º∏◊G

.pIÉ«◊G áÑÙ á≤«≤◊ÉH ºμHƒ∏b ¿ƒëàØJ ™aÉædG πª©dG ≈∏Y ºàÑXGh GPEÉa.ÉgQGô°SCG ó©HCG øe ¬«fóJh ,É¡bÉªYCG IÉ«◊G ¬d íàØJ ™aÉædG πª©dÉH IÉ«◊G qÖMCG øe q¿C’

»æqfEÉa ,ºμgÉÑL ≈∏Y áHƒàμe áæ©d ó°ù÷G áeÉYOh ,áHBÉc IO’ƒdG ¿ƒY rónJ Ω’B’G ‘ ºàfCGh ºàæc GPEG øμdhºμ«©°S iƒ°S ÉgQÉKBG øe ºμgÉÑL π°ù¨jh áHBÉμdG √òg nƒëÁ r¿CG ™«£à°ùj A»°T øe Ée ¬qfEG ºμd ∫ƒbCG q≥◊G

.ºcOÉ¡LhºcOhóL ºμ∏Ñb ¬dÉb Ée ¿h oO qO nôoJ ºμà≤°ûe ó¡Y ‘ ºàMôa ,áª∏X IÉ«◊G q¿EG ∫ƒ≤dG ºcOhóL øY ºàKQh óbh

.¿ƒéYõŸG.ácô◊G É¡≤aGôJ ⁄ GPEG áμdÉM áª∏X á≤«≤◊ÉH ¿ƒμJ IÉ«◊G q¿EG ºμd ∫ƒbCG ≥◊Éa

.áaô©ŸG É¡≤aGôJ ⁄ ¿EG É¡«a ácôH ’ AÉ«ªY ¿ƒμJ ácô◊Ghºμ°ùØfCG ¿ƒ£HôJ ÉªqfEÉa áÑëÃ ºà∏¨à°TG GPEG ºμqfC’ ,áÑÙÉH ¿Î≤J ⁄ r¿EG áª«≤°S áª«≤Y ¿ƒμJ áaô©ŸGh

.¬HôH ºμæe óMGh πc §ÑJôjh , ¢†©ÑH É¡°†©H? áÑÙÉH ¿hô≤ŸG πª©dG ƒg Éeh

...n∂pÑ∏b è«°ùf røpe máHƒë°ùe m•ƒ«îH nAGOôdG n∑ƒ– r¿CG ƒg∂°UÓNEGh ∂fÉæM ™∏≤e øe áYƒ£≤e IQÉéëH â«ÑdG n»æÑJ r¿CG ƒg

...∂MhQ øe áª°ùf ∂dÉªYCG øe πªY qπc ‘ ™°†J r¿CG ƒg.á∏eÉμdG áÑëª∏d IôgÉ¶dG IQƒ°üdG ƒg πª©dG q¿EG πLCG

ábó°U ¢ùªà∏J ¢ù∏Œh ∂∏ªY ∑ÎJ q¿CG ∂H QóLC’Éa ,’ƒ∏e Gôé°†àe âæch áÑëÃ π¨à°ûJ ¿CG Qó≤J ⁄ GPEÉa.áæ«fCÉªWh ìôØH Ú∏¨à°ûŸG á∏ª©dG øe

¿GÈLá∏eÉμdG ∫ÉªYC’G / »ÑædG ,¿GÈL π«∏N ,¢U ÜGOB’G áÑàμe á©ÑW175 -176

63


ôM •É°ûf 4á°ù°SDƒe å©Ñd π«gCÉJh ¢üHôJ : OóY ôeCG2990áæ°ùd2006 ‘ ñQDƒe13 Èªaƒf2006

á°ù°SDƒe å©Ñd π«gCÉJh OGóYEG ¢üHôJ çGóMEÉH ≥∏©àjOóY á«°ùfƒàdG ájQƒ¡ªé∏d »ª°SôdG óFGôdG)92 ïjQÉàH17 Èªaƒf2006(

ÜÉÑ°û∏d »æ¡ŸG êÉeOE’Gh π«¨°ûàdG IQGRh ™bƒe : Qó°üŸG

http://www.info-emploi.tn/ar/document.asp?ID0=84&ID=84&P_ID=0&Grp_ID=92

64


èé◊G ‘ ™ q°SƒJCG.1 ájB’G áHƒàdG IQƒ°S ‘ ¤É©J ¬∏dG ∫Éb 105''¿ƒæeDƒŸGh ¬dƒ°SQh ºμ∏ªY ¬∏dG iÒ°ùa Gƒ∏ªYG πbh''

.2 ''ábó°U ¬H ¬d ¿Éc ’EG áª«¡H hCG ¿É°ùfEG hCG ÒW ¬æe πcCÉ«a kÉ°SôZ ¢Sô¨j hCG kÉYQR ´Qõj º∏°ùe øe Ée'' ¬∏dG ∫ƒ°SQ : ∫Ébh

.3.''√ój πªY øe πcCÉj ¿CG øe kGÒN §b kÉeÉ©W óMCG πcCG Ée'' : ∫Ébh

.4.''GóZ äƒ“ ∂fCÉc ∂JôNB’ πªYGh GóHCG ¢û«©J ∂qfCÉc ∑É«fód πªYG'' : QƒKCÉe ∫ƒb

.5.''πª©dG º¡©æeh ∫ó÷G º¡ëæe GAƒ°S Ωƒ≤H ¬∏dG OGQCG GPEG'' : »YGRhC’G ΩÉeE’G ∫Ébh

.6ÜOC’Gh ÒÑμdG ÜOC’G ÜÉàc øe , ''É¡æe ÆGôØdÉH q’EG ∫ÉªYC’G IÌc øe áMGQ ’ q¿CG ‘'' π°üa ‘ ™Ø≤ŸG øH ¬∏dG óÑY ∫Ébh

,ÉgQGó°UEG ‘ q’EG áMGQ ’ ¬fEÉa .É¡æe ¿ÉZhqôdÉH É¡à©aGóe ‘ ìhôdG ¢ùªà∏J Óa ∫ÉªYC’G ∂«∏Y âªcGôJ GPEG'' :Ò¨°üdG

.''∂«∏Y É¡ªcGôj …òdG ƒg ôé°†dGh ,∂æY É¡oØp```qØîj …òdG ƒg É¡«∏Y È°üdG q¿EG h

.7∞∏à©j ⁄ ±Îëj ⁄ øeh .¢†HGQ ó°SCG øe ÒN ∞FÉW Ö∏ch ,ΩDƒ°T π°ùμdGh ,áμ∏g ÊGƒàdGh ,ácôH ácô◊G : º«μM ∫Ébh

.8.''πª©dG ™e q’EG ∫ƒ≤dG ‘ ÒN ’''h ''πª©dG ø°ùM ôª©dG ácôH'' :π«b ÉÁóbh

.9.''ábÉØdG èàæJ ÊGƒàdGh õé©dG øe'' :: π«bh

.10: ≈°ù«Y »ÑædG ΩCG AGQò©dG Ëôe Ió«°ùdG á°ü≤H πª©dG IQhô°†d èàëj ôYÉ°T ∫Ébh

¬````````∏c ôeC’G ‘ øªMqôdG ≈∏Y πqcƒJÖ∏£dG øY Éeƒj õé©dG ‘ ÍZôJ ’h

º```jô``ª`d ∫É```b ¬````∏dG q¿CG ô``J º`````dCGÖWôdG §bÉ`°ùj ´ò```÷G ∂`«dEG …õ``gh

Iõ``g Ò`Z øe ¬`«```æŒ ¿CG AÉ`°T ƒ`∏aÖ``Ñ°S ¬``d ¥RQ qπc øμ```````dh ¬``àæL

.11 •É°ûædG ójóŒ ‘ √QhOh ¬«aÎdG á«ªgC’ êÉéàM’G ‘ ‘É°UôdG ±hô©e ôYÉ°ûdG ∫Ébh

É```gqóéa ¢SƒØædG ∫õ`````g øe ó````H ’ΩÉ`ª``é`à°SG É``¡MGõe ¢†``©Hh Ö``©J

á``©jƒ°S ¬rdÉa π`≤©dG â`∏¨°T GPEÉ```````aΩÉ````ªL í```«``∏£dG π```≤©∏d ƒ``¡∏dÉa

.12''IÉ«◊G qÖd πª©dG q¿C’ πª©dG qÖëf Éæ∏©éj äƒŸG øe ±ƒÿG q¿EG'' :QÉfhQ ∫ƒL ∫Éb

.13ÉÃ Qqó≤J’ á«≤«≤◊G AôŸG áª«bh , êÉàfE’G ‘ IOÉ©°ùdG q¿EG ...AÉ≤°ûdG I qƒg ‘ ádÉfi ’ §bÉ°S πª©dG øY ¢ùYÉ≤àŸG q¿EG''

OóY - åMÉÑŸG á∏› - Ú∏e ó«°TôdG óªfi .''√Gój ¬à©æ°U ÉÃ øμdh ,∂∏Á ¬qfCG Ö°ùëj hCG ∂∏Á25 πjôaCG -1946 ¢U -3.14É¡àª«b AÉ«°TC’G Ö°ùàμJ ¿É≤JE’ÉH ¬qfCG ∂dP ,Gó«L πª©dG ¿ƒμj ¿CG É°†jCG Üƒ∏£ŸG ÉªqfEG ,Üƒ∏£ŸG ƒg √óMh πª©dG ¢ù«d''

∫ƒ°üa - áÑjóMƒH ÜÉgƒdG óÑY ''∫Ó◊G Ö°ùμdG øe ¬ÑMÉ°U øμÁ √óMh ø≤àŸG πª©dGh .¬aô°Th ¬∏Ñf πª©dG »°ùàμjh

ô°ûæ∏d á«°ùfƒàdG QGódG - øjódGh ™ªàÛG øY1992 ¢U -.184.15¤EG GôμÑe á°SÉFô∏d √ódGh ÜÉîàfG IGóZ ógƒ°T IóëàŸG äÉj’ƒdG ájQƒ¡ªL AÉ°SDhQ AÉæHCG óMCG q¿CG QÉÑNC’G ÖMÉ°U ihQ''

,áeC’G ¢ù«FQ ∑ƒHCG GóZ óbh πª©dG øY ™£≤æJh ,∂d Gó«Y Ωƒ«dG Gòg øe π©Œ ¿CG ∂«∏Y ¿Éc : ¬d π«≤a ,¬JOÉY ≈∏Y ¬∏ªY

¢U ÉædÉ©aCGh ÉædGƒbCG - »∏Y Oôc óªfi .''»∏Ñ≤à°ùŸ π¨à°TG πeÉY Éæg ÉfCGh »HCG ¢ù«FôdG :∫É≤a72ÖàμdG AÉ«MEG QGO • -

.IôgÉ≤dÉH á«Hô©dG

.16 ¢U - »ÑædG - ¿GÈL π«∏N ¿GÈL ''Éª≤∏Y õÑîJ âfCG ÉªqfEÉa ∂∏ªY ‘ Iòd óŒ ’ âfCGh GõÑN äõÑN âfCG GPEG ∂qfEG''.97

.17É¡«a »àdG á≤JƒÑdG ¬qfEG ,¿É°ùfE’Gh ¿É°ùfE’G ÚHh äÉæFÉμdGh ¿É°ùfE’G ÚH ≈≤HC’Gh iƒbC’G á∏°üdG ƒg ¥ÓÿG πª©dG q¿EG''

¢U - ¢ûbQC’G äGôcòe - áª«©f π«FÉî«e'' ¿É°ùfEG qπc ‘ ¢SÉqædG πc ô¡°üæj.180.18 áæ°ùd á«dhódG πª©dG áª¶æe ôjô≤J ôcP,2003 ¤EG π°Uh ⁄É©dG ‘ ádÉ£ÑdG áÑ°ùf §°Sƒàe ¿CG2^6áÑ°ùædG â¨∏H Éªæ«H , %

¬°ùØf ΩÉ©dG ‘ »Hô©dG ⁄É©dG ‘2^12 ∫ó©Ã Éjƒæ°S ójGõàJh .%3OÓÑdG ‘ Ú∏WÉ©dG OóY π°üj ¿CÉH ôjô≤àdG CÉÑæJh .%

ΩÉY á«Hô©dG2010 ¤EG25,á«Hô©dG äÉ©ªàÛG ¬LGƒJ »àdG äÉjóëàdG ÈcCG øe á«°†≤dG √òg π©éj Éeh .πWÉY ¿ƒ«∏e

¿CG ƒg60 .øjô°û©dGh á°ùeÉÿG ø°S ¿hO ºg É¡fÉμ°S øe ÉÑjô≤J %

http://www.ealwan.com/

65


∞«dCÉàdG : ’ qhCG: ¤EG - É¡Yƒf Ö°ùM - ¢Uƒ°üqædG ∞qæ°U

: Éq«fÉK: É¡«a ΩÉªàg’G QGóe Ö°ùM - ¢Uƒ°üqædG ∞qæ°U

: ÉãdÉK: É¡à«æH Ö°ùM á«LÉé◊G ¢Uƒ°üqædG õq«e

: É©HGQ: É¡«∏Y âeÉb »àdG áMhôWC’G ´ƒf Ö°ùM á«jÉé◊G ¢Uƒ°üqædG ∞qæ°U

: É°ùeÉN: ∫hó÷G ‘ ÚÑe ƒg Ée Ö°ùM ’Éãe »LÉéM …ƒ¨d ô°TDƒe πμd Üô°VG

êÉàæà°S’G πHÉ≤àdG ∑GQóà°S’G áé«àædG ÖÑ°ùdG

¢üædG ∫ÉãŸG ¢üædG ∫ÉãŸG ¢üædG ∫ÉãŸG ¢üædG ∫ÉãŸG ¢üædG ∫ÉãŸG

ÚàMhôWC’G ¢Uƒ°üf á°VƒMóŸG áMhôWC’G ¢Uƒ°üf áeƒYóŸG áMhôWC’G ¢Uƒ°üf

á°Uƒ≤æe á«KÓK á«LÉéM á«æH ≈∏Y äôaƒJ ¢Uƒ°üf á«KÓK á«LÉéM á«æH ≈∏Y äôaƒJ ¢Uƒ°üf

ÖFÉ¨dG øcôdG ¢üædG

IójóL ø¡eIOóéàeh

¬«aÎdG ìÉéædG •hô°Tπª©dG ‘

πª©dG ¥ÓNCG ádÉ£ÑdG πª©dG

ájÌf ¢Uƒ°üf ájô©°T ¢Uƒ°üf

á«LÉéM ÉØ°Uh øª°†àJ ájOô°S ôM ¢T …OƒªY ¢T

66


.1.ádÉ£ÑdGh πª©dG »ªé©e ™ªLG

.2 ™aÉæŸGh QÉ°†ŸG å«M øe ádÉ£ÑdÉH πª©dG ¿QÉb

.3? πª©dG ‘ ìÉéædG •hô°T Ée

.4.ôcòJ ⁄ »àdG ø¡ŸG OóY ?¢Uƒ°üædG ‘ ÉgôcP OQh »àdG ∫ÉªYC’Gh ø¡ŸG Ée

.5? ÖJÉμdG äÉMhôWCÉH ∂YÉæbEG øY Iô°UÉb É¡«a èé◊G ∂d äóH »àdG ¢Uƒ°üædG Ée

.6? É¡Yƒf Ée ∂àHÉLEG π∏Y ? QƒÙG ¢Uƒ°üf ‘ IOQGƒdG èé◊G ÚH ,iƒbC’G áé◊G Ée

.7.∂àHÉLEG π∏Y ?ÒKCÉàdG ΩCG ´ÉæbE’G QƒÙG ¢Uƒ°üf ≈∏Y ÖdÉ¨dG Ée

.8.á«°üî°ûdG ∂HQÉŒ øe hCG ∂JÉ©dÉ£e øe èéM çÓãH ''èé◊G ‘ ™°SƒJ'' ÜÉH ôKCG

: É°SOÉ°S

67

»æjƒμJ º««≤J .1ædG §HQG: ÜGƒ°U ƒg ÉÃ CÉ£N áªFÉ≤dG ‘ OQh Ée ¢VƒY ºK ,¬«a ΩÉªàg’G QGóeh ¬ÑJÉμH ¢ü

.2«a õ«e: É¡«a äOQh »àdG ¢Uƒ°üædG Ö°ùM áeƒYóŸG äÉMhôWC’G øe á°VƒMóŸG äÉMhôWC’G »∏j Éª

.3: ¬æe òNG …òdG ¢üædÉH ™£≤ŸG §HQ ó©H ,»∏j Éª«a ∫ÉãŸG øe áé◊G õ«e

.4 á«ÑjôŒh á«≤£æe ¤EG èé◊G ∞æ°U

¢üædG á«ÑjôŒ á«≤£æe áé◊G

.¬éàæoj Ée πc ≈∏Y ™Ñ£æj ¿É°ùfE’G OƒLƒa

∫hÉ≤ŸG ¢Sóæ¡ŸG ÉfÓa »≤jó°U á«fÓØdG IQGRƒdG AÉæa ‘ Úeƒj òæe â«≤d''

¬∏dG ∑ÉØc :¬Øàc ≈∏Y âqHQCG ÉfCGh ¬d â∏≤a .Ö°†¨dG øe ¢†Øàæj h ß«¨dG øe ô›õj

''?∂H GPÉe !ô°ûdG

IóMGh á«°UÉN ∑Éæg ¿CG ...ôjóe ∞dCG ÚfÉªK ƒëf í°ùÃ ¬JCGóH åëH øe ‹ ÚÑJ

.øjôjóŸG á«≤H øY ÚYóÑŸG øjôjóŸG ≥ëH π°üØJ

¢üædG ∫Éãe áéM ™£≤ŸG

√ƒLƒdG IOó©àeh Ió≤©ŸG äÓμ°ûŸG øe Oó©H ¿É°ùfE’G ¬HÉéj ÆGôØdG âbh ¿CG ÚÑJ ó≤a''

.''GQƒ°üàe ¿Éc É‡ ÒãμH ÌcCG

.''π∏ŸGh ôé°†dG »g äÓμ°ûŸG √òg øe á∏μ°ûe ∫ qhCG qπ©dh''

¿hO øe OƒLƒdG Gòg π¶j ¬fhO øeh ,GQÈeh ≈æ©e ¿É°ùfE’G OƒLh »£©j πª©dÉa''.''QÈe ¿hO øeh ≈æ©e

ΩÉªàg’G QGóe ¢üædG ÖJÉμdG

OôØdG IÉ«M ‘ πª©dG áª«b ´óÑŸG ôjóŸG ®ƒØfi Ö«‚

ádÉ£ÑdG QÉ£NCG OƒLƒe ÉfCG ¿PEG πªYCG ÉfCG ÚeCG óªMCG

ÆGôØdG âbh øWƒdG Éæ«∏YCG óYÉ q°ùdÉH øëf OÉ≤©dG ¢SÉÑY

πª©dG ¥ÓNCG IÉ«◊G ƒg âbƒdG ΩÉ¡¨æμ«H ¢SƒcQÉe

™ªàÛG IÉ«M ‘ πª©dG áª«b IOGQEG πª©dG ¢SƒHOƒH ÖLQ

¢üædG á°VƒMóe áeƒYóe áMhôWC’G

øe IÉ«◊G áæ«fCÉªWh ,»ægP AÉØ°Uh ,»àë°U ∂∏eCG âæc ƒd :∫ƒ≤j CGôeG â©ª°S! ìÉéædG äÉjBÉH á∏aÉM áëØ°U ‹ ÖàcCGh ,ΩÉ°ùL ∫ÉªYCÉH ΩƒbCG ¿CG â©£à°S’ ‹ƒM

IOÉ©°ùdG »g ájô°ûÑdG IÉ«◊G ájÉZ ¿EG

CGóÑj Ú≤MÓàe Ú£N ™FÉÑ£dGh äÉμ∏ŸG øe ÉªgÒZ ’h πª©dGh IOGQE’G â°ù«dÉ‰EGh ,óMGh ¿Éμe ‘ ¿É©ªàéj ’ øjõ«ëàe Úª°ùL hCG ,ôNB’G ájÉ¡f óæY ÉªgóMCGOhó◊ÉH π°üØæj ’h CGõéàj ’ Ú©e øY ¿GQó°üj ¢ùØædG Iƒb øe ¿Gô¡¶e Éªg

.⁄É©ŸGh


68


.5Iôμa πμd ôcPGáMhô°ûŸG ¢Uƒ°üædG øe ,É¡ªYóJ áéM

.7.........................) ™ªàÛG ‘ ¿É°ùfE’G áfÉμe ójó–h πª©dG ÚH §HôdG ≈∏Y ¢SÉædG ´ÉªLEG ‘ ∂jCGQ Ée..........................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

iôNCG π`«Ñ°ùH ø`eDƒJ πg (.......................................................................................................................(...........................................................................) Ég rôcPoBG(................) ? áfÉμŸG √òg âëæd

.8? ádÉ£ÑdG »æà≤gQCG πª©dG »æ≤gQCG ¢üf øe É¡H êôîJ »àdG áé«àædG Ée

...................................................................................................................................................................)

.....................................................................................................................................................................

(..................................................................................................................

.9 ‘ ''ÉÑgP ô£“ ’ AÉª°ùdG'' ¢üf ¢üÿ4ÒZ ’ ô£°SCG

...................................................................................................................................................................)

.....................................................................................................................................................................

.....................................................................................................................................................................

(...............................................................................................................................................................

.6ó pL oh ¿EG CÉ£ÿG Ü qƒ°U qºK ’ hCG º©æH ÖLCG

Öjƒ°üàdG + ’ º©f ∫GDƒ°ùdG

áqjOƒªY Ió«°üb ''¢VQC’G óq«°S''

»LÉéM (ádÉ£ÑdG »æà≤gQCG ... πª©dG »æ≤gQCG) ¢üf

…QGƒM ¢üf á«ªæ¡÷G á∏°ù∏°ùdG

¢üædG áé◊G IôμØdG

IOÉÑY πª©dG

IóMGh ‹ ¥ôJ ⁄h IÒãc ø¡e ‘ âÑ∏≤J

OƒLƒdG ‘ ≥◊G ¬d ¿É°ùfEG ¬fG …CG OôØdG πª©j ¿CG

69


¢Vhô©dGh äÉXƒØÙG

1∫Éqª©dG É¡qjCG -@»bƒ°T óªMC’

1É```HÉ°ùpàc pG nh kG qó`` n `c nôª o©````````````````````````dG Gƒ````æanCG o∫É qª o©dG É¡tjnCG

’ƒn∏ na n¢VQnC’G Ghô oªY pG nhÉ````HÉÑnj â n `°ùenCG º o μo«© n°S

ºòμ«nd pEG kÉ``ë°üof ‹ s¿ pEGÉ```````HÉà pY nh º``òàf pPnCG ¿ pEGmOhó`òL ø` pe ºoàfnCG nøjnCGÉ````HGôoàdG Gò n ````g Ghó s ∏ nN

5≈qànM ná`` n©æ n°üdG Gƒæ n≤JnCGÉ``HÉ°üpàZ pG ó∏oÿG Ghò` nNnCG

nó```æ` pY p ø```` p≤`à oª∏pd s¿ pEGÉ``HGƒ``nK p ¢SÉ``ædG nh p¬``n∏dG

É````HÉænL º``òμ© naô``nj nh o¬`````````````````````n∏dG oº``òμÑpÑëoj Gƒ```æ p≤JnCG

É```HÓ pW nh kGOÉ``````«pJQ pG p π````````````````````````ënædÉ nc n¿hOÉ¨dG É¡tjnCG

R pô``∏pd p Ò n£dG pQƒμoH ‘É```````HÉ```````g nP nh É``` kÄ«éne

10É````HÉ°ù pM pô````g nó∏pd oπ n©```````````````````````énj øne oπpbÉ©dG Éªsf pEGmÖ``«°ûne nΩƒ``nj Ghô ocPÉ naÉ`HÉÑ n°ûdG n¿ƒμ``Ñ n J p¬```«a

É``` vª``` s `¡nd uø p `°ù∏pd s¿ pEGÉ`````HGò n `Y nh ƒ``∏©nJ nÚM

º` o μpdÉe ø`pe Gƒ`∏ n©LÉ naÉHÉ°üpf p∞© n°†dG nh pÖ« n°û∏pd

ÉHÉf oº≤ o°ùdG Ée GP pEG AGó``````````````````````dG pá`së n°üdG ‘ Ghô ocPGh

15 m Ωƒ n«pd n∫ÉŸG Gƒ© nªLGh.É`HÉ°üpàZ pG n¿ƒ n≤∏nJ p¬«a

2ìqÓØdG -@∫Óg ôμH óªÙ

1≈`` sæ`` n ©` oª`dG t»```` p≤` s°û`dG oì pOÉ``` nμ``dG É````¡` o qjCGÉ```````qæ``Y nÖ`` pYÉ`à`ª`dGh nó````¡òé`dG oπ p ``ª`ë`J

≈``©``°ù`Jh Qƒ`````μòÑ`dG »`à nÒ` q£`dG o≥Ñ`°ù`JÉ``````qfCÉ`ª`WG ∂``æè oÖ`∏` n≤`dGh AÉ```°VQ »`à

≈`næØJ ¢SÉ``qæ∏d nâ``fCGh É```©``````jOh ¢ûr«````©dG páª≤d øe p±É```````` nØ``````nμdÉH É`````````©fÉ```````````````````````` nb

≈````≤`∏`Jh QÉ``¡ qæ`dÉ`H ¢SrDƒ`òÑ``dG ∂`````` t¶``MÉ`` qæ`L oπ``````« q∏`dG É```ª s∏` oc pô`````g qó`dG ná`ª`∏`X

5ΩÉ`« p f ≈ nbô nZ o¢SÉ`` sæ`dGh ƒ`òë`°ü`J â``æ`cÉ`f rƒ` nY Ö`````` o∏`£`J qº```````` o K É`` qÑ``M Q oò````Ñ``J

AÉ``æ`` pZ »```````bGƒ` n°ù`dG á`````````sfCG Ó``````YÉ``LÉ````æ`rë`d ¢VQCÓ``d ¢ShoDƒ```Ø``dG IÉ```μ``°Th

7AÉ```````à`°T ∑Gƒ````````` ob ø``è oOô`Ñ``dG oò` oNCÉ``jÉ```æ`Ñ oZh É`ë` rØ`d p∞``r«` q°ü`dG »`à » pbÓ oJh

¢U/ »°SÉ°SCG áæeÉãdG èeÉfôH) πeôdG ôëH á©LGôeh ßØ◊G ≈∏Y ò«eÓàdG ÖjQóàd ∫Éª©dG É¡jCG ¢üf ∞Xƒj @40 (¢U/ »°SÉ°SCG á©°SÉàdG èeÉfôH) ∞«ØÿG ôëH á°SGQOh ßØ◊G ≈∏Y ò«eÓàdG ÖjQóàd ìÓØdG ¢üfh40(

70


.1øjôNBGh Ú∏WÉY ÜÉÑ°T ™e á«Øë°U @á∏HÉ≤e hCG áaÉ°VEG Úª∏©àŸG øe áYƒª› õéæJ

.AÓeõdG ΩÉeCG É¡°Vô©H Ωƒ≤J ºK ''ádÉ£ÑdGh πª©dG'' ∫ƒM ¿ƒ∏ª©j

.2ΩÉeCG @¬°Vô©H Ωƒ≤J ºK ¬«aÎdG á«ªgCGh á«æ¡ŸG ¥ÓNC’G ∫ƒM @ÉØ∏e iôNCG áYƒª› õéæJh

.AÓeõdG

.3 .¢VôY ná≤jôWh i kƒàfi Ú∏ª©dG ‘ ÚàYƒªÛG @á°ûbÉæÃ iôNCG áYƒª› πØμàJh

@ºàjh »HÉàμdG êÉàfE’G ≈∏Y ÖjQóàdG ¢ü°üM øª°V ÉgójƒŒ hCG ¢Vhô©dGh äÉØ∏ŸGh äÓHÉ≤ŸG ôjô– ≈∏Y Úª∏©àŸG QGóbEG ºàj

√Qó°üe ¿Éc Ée ,πª©dG Qƒfi øe äÉÑ°ùàμŸG πc êÉeOEG ≈∏Y ójó°ûdG ¢Uô◊G ™e ,…ƒØ°ûdG π°UGƒàdG ¢ü°üM ‘ ÉgQÉªãà°SG

.á«JGòdG ÜQÉéàdGh »JGòdG º∏©àdG hCG º°ù≤dG ‘ »YÉª÷G πª©dG

@»°SÉ°SCG á©°SÉà∏d á«ª°SôdG èeGÈdG) ¢Vô©dG äÉ«æ≤J øe ¢TÉ≤ædGh ∞∏e iƒàfi Ëó≤Jh QGƒ◊G äÉ«æ≤J øe áaÉ°VE’Gh á∏HÉ≤ŸG

¢U40-39(

¬àÑ°ùàcG ÉÃ É¡°†MOCG hCG É¡ªYOCG ºK ÌcCG hCG IóMGh á«JB’G äÉMhôWC’Gh QÉμaC’G ÚH øe ÒîJCG

øY qπ≤j’ Éª«a ,áÑ°SÉæe èéM øe20.ádhÉfi πμd Gô£°S

.1:»``HÉ°ûdG º°SÉ≤dG ƒHCG ∫ƒ≤j

r√Én«n◊G o√ rô p¶nàrænJ ⁄ nΩÉf røªa pIÉn«n◊G p π«Ñ°S ‘ rô p°Sh r¢†¡fG ’CG

.2q¢üe ≈∏Y iò¨àjh ¢SÉædG ≈∏Y ádÉY ¢û«©j AÉeódG ¢UÉ q°üe πãªc ™ªàÛG ‘ ∫É q£ÑdG πãe

.º¡JGƒbCG

.3,πª©dGh »©°ùdG øe ÒN ΩƒædG q¿EG

.4,√É÷Gh ∫ÉŸGh Ö°ùμdG »g Ió«MƒdG πª©dG ájÉZ q¿EG

.5»gÉ≤ŸG É¡ª°SG ïdÉ°ùe ‘ ¬ëHPh ¬∏àb øe qóH Óa âbƒdG ƒg ¿É°ùfEÓd qódC’G qhó©dG q¿EG

.6 ¬Jôahh êÉàfE’G πH ¿É≤JE’G hCG IOƒ÷G â°ù«d πª©dG øe ÉæàjÉZ

.7.áfhôŸGh QGƒ◊G ’ I qó°ûdGh áeGô°üdG ƒg ¬dÉªY ™e πª©dG qÜQ ¬μ∏°ùj π«Ñ°S π°†aCG q¿EG

ÉqjƒØ°T »JÉÑ°ùàμe èeOCG

Éq«HÉàc »JÉÑ°ùàμe èeOCG

71

πª©dG : ∫ qhC’G Qƒ`ÙG@πª©dG Qƒfi øe Ö°ùàμª∏d »JGP º««≤J

ìÉàØŸG

äÉLQqódGÒjÉ©ŸG º««≤àdG ä’É›

5 4 3 2 1

¬aGógCG Aƒ°V ‘ πª©dG Qƒfi ‘ É¡°SQOCÉ°S »àdG πFÉ°ùª∏d »JGQƒ°üJ â£Ñ°V

¬JÉjƒàfih

πª©dG áª«b

: ∫ƒM IójóL ±QÉ©e âÑ°ùàcG

ádÉ£ÑdG QÉ£NCG

á«æ¡ŸG ¥ÓNC’G

πª©dG ‘ ìÉéædG •hô°T

πª©∏d ábÉ£dG ójóŒh ¬«aÎdG

.êÉé◊G

Iójó÷G ±QÉ©ŸG ∂∏ªàd »JÉÑ°ùàμe âØXh

IójóL ±QÉ©e øe ¬àÑ°ùàcG Ée Aƒ°V ‘ »JGQƒ°üJ âdqóY

¬LQÉNh º°ù≤dG ‘ äÉHƒ©°üdG π«dòJ ‘ »àHôŒ äôªãà°SG

,É¡«a ájƒ¨∏dG ∫ÉªYC’G AGOCGh ¢Uƒ°üædG IAGôb) ≈∏Y »JQób äQƒW

‹ÉªYCG RÉ‚EG ‘ áãjó◊G É«LƒdƒæμàdG âØXh

É¡LQÉNh á°SQóŸG ‘ ‹ÉªYCG RÉ‚EG ‘ áÑ°ùàμŸG äGQÉ¡ŸG ∞«XƒJ ΩõàYCG

º∏©àdG (ó©H -AÉæKCG - πÑb) »JÉÑLGh âjOCG

QÉμaCG øe ìô£j Éª«a »jCGQ AGóHEG ≈∏Y âHCGO

.Iójó÷G ±QÉ©ŸG AÉæH ‘ É«HÉéjEG âªgÉ°S

»bÉaQ ™e âfhÉ©J

»bÉaQh …PÉà°SCG ™e Góq«L â∏°UGƒJ

ójóL º∏©J πc ôKEG »ØbGƒe âdóY

5 4 3 2 1

G qóL á«dÉY á«dÉY á£ q°Sƒàe áØ«©°V G qóL áØ«©°V

±QÉ

©ŸG

äGQÉ¡

ŸG

äÉc

ƒ∏°ù

dGh

∞bG

ƒŸG

72


: Éq«≤aCG1 (O ¥ h ) ¿Éμe º°SG -

2 A»°ûdG §°Sh -

3q¢üædG ‘ OQÉ q°ùdG ÉgÉWÉ©J »àdG ∫ÉªYC’G ¤hCG -

4 ÉeÉqjCG π q©ØJCG -

5 ( ∫ Ω ´) øe ôeC’G -

6 ¢ùæé∏d á«aÉædG -

7á«FÉH ∞dC’G ±hô◊G øe ô°ûY ™°SÉàdGh ådÉãdG -

: ÉqjOƒªY1 (O ¥ h) øe á¨dÉÑe á¨«°U -

2q¢üædG ‘ OQÉ q°ùdG √ÉWÉ©J πªY ÊÉK -

3 OQÉ q°ùdG â≤gQCG -

4 ¬Jô°SC’ πª©dG ó©H á∏FÉ©dG qÜQ √ô qaƒj -

5( πªY) IÌ©H óæY ¬«∏Y π q°üëàJ -

6 O qô“ ¬àeôcCG âfCG GPEG -

≈q∏°ùJCG

(1)(6)

(2)(2)

(3)

(4)

(3)

(4)

(5)

(5)(6)

(6)

(7)

Iô°UÉ©ŸG äÉ©ªàÛG ‘ ICGôŸGÊÉqãdG QƒÙG

±GógCG øq«ÑJCGQƒÙG.1 oøt«nÑnJICGôŸG ádõæe Iô°UÉ©ŸG äÉ©ªàÛG ‘É¡q«HôZh É¡q«bô°T,

.2 o∑GQOEGÉ¡ªYOh ICGôŸG Ö°SÉμe áfÉ«°U •hô°T,

.3 oPÉîJpGICGôŸG ∫Ó¨à°SG øe q…ó≤f ∞bƒe .QÉ¡°TE’Gh ΩÓYE’G ‘

øq«ÑJCGiƒàÙGáYƒæàe ¢Uƒ°üf

.1IôMh ájOƒªY ,ájô©°T

.2»LÉé◊G ™HÉ£dG É¡«∏Y Ö∏¨j ájÌf

74

Iô°UÉ©ŸG äÉ©ªàÛG ‘ ICGôŸG : ÊÉqãdG Qƒ`ÙG

∞°ûμà°SCG

πªYICGôŸG

ájôMICGôŸG

IGhÉ°ùŸG?ácGô°ûdGh

ICGôŸGπFÉ°ShhΩÓYE’G

Ö°SÉμeICGôŸG

â«ÑdG ÚHπª©dGh


75

: ´hô°ûŸG QGóe É¡JÉÑ°ùàμe áfÉ«°U á«Ø«ch ™bGƒdGh ¿ƒfÉ≤dG ÚH Iô°UÉ©ŸG äÉ©ªàÛG ‘ ICGôŸG

(ΩÓYE’G πFÉ°Sh ‘ ICGôŸG ™bGh πª°ûj)

:ô¶àæŸG èàæŸG

.1(...»≤FÉKh ¢Vô©e hCG á«ªbQ á≤«Kh hCG á«£FÉM á∏› hCG Öq«àc hCG ájƒ£e ) :ájôM πμH √QÉàîf

.2:»JB’Éc ¬H qƒÑfh ¬ª q¶æf

¬ª q°ù≤f @(...äÉëØ°U =á«ªbôdG á≤«KƒdG / ’ƒ°üa=ÜÉàμdG / áëæLCG=¢Vô©ŸG)¢ùfƒJ ‘ ICGôŸG :¿ÉμŸG Ö°ùM-.á«Hô¨dG äÉ©ªàÛG ‘ ICGôŸG - á«bô°ûdG äÉ©ªàÛG ‘ ICGôŸG

,Ékeƒ°SQ ,G kQƒ°U , ká«FÉ°üMEG n∫hGóL ,mäGOÉ¡°T ,É k°Uƒ°üf ,mäÉæq«Y ,n™FÉbh (...π°üa -ìÉæL) qπc ø qª°†f @

.É¡JÉÑ°ùàμe áfÉ«°U á«Ø«ch ,™bGƒdGh ¿ƒfÉ≤dG ÚH Iô°UÉ©ŸG äÉ©ªàÛG ‘ ICGôŸÉH ≥q∏©àJ

äÉ« q°ûªàdG

.1.≥jôa ‘ oº¶àæf

.2.ÉæªFÓj …òdG »FÉ¡ædG èàæŸG πμ°T QÉàîf

.3,á«eÓYE’G ,Iô°UÉ©ŸG äÉ©ªàÛG ‘ ICGôŸG ¢Uƒ°üf) :ÉæYhô°ûe RÉ‚E’ ájQhô°†dG OQGƒŸG oO uóëf

(...É¡H áfÉ©à°S’G ºà«°S »àdG äÉª¶æŸGh äÉ°ù°SDƒŸGh ¢UÉî°TC’G ,á«ÑàμŸG ™LGôŸG ,âfÎfE’G

.4á«dÉμ°TEG ójó–) É¡æe πμd ájQhô°†dG á«æeõdG IóŸGh RÉ‚E’G πMGôe ∞∏àı § q£îfh Éæ∏ªY oº u¶æf

(...¬ª««≤J ¢ù«jÉ≤eh ¬aGógCG Æƒ°U - á«°ù«FôdG ´hô°ûŸG

.5.Éææ«H πª©dG º°SÉ≤àf

.6 § q£ıG ≥ah ÉæYhô°ûe õéæf

.7RÉ‚E’G πMGôe á©HÉàŸ ΩÉ¶àfÉH »≤à∏f

.8Éq«eÉàNh É«∏Môe Éæ∏ªY ºq«≤f

.9 .á≤F’h áHGòL á≤jô£H ÉæFÓeR ≈∏Y Éæ∏ªY ¢Vô©f

:á¶MÓe¤EG áaÉ°VEG) á≤MÓdG á£°ûfC’G qπc øe Ghòîqàj ¿CG ≈∏Y ,QƒÙG ájGóH ‘ Úªq∏©àŸG ≈∏Y ´hô°ûŸG o¢Vnô©oj

.™LÉfh »∏ªY èàæe AÉæH ¤EG ∫ƒ°Uƒ∏d ájQhô°V OQGƒe (iôNC’G á«JGòdG ºgOQGƒe

´hô°ûe RÉ‚EG ‘ oºgÉ°SCG

76

:äÉeôμŸGøe Qó°üe áeôμe ê

( Ω ,Q ,∑ ) :Qò÷G :≥FÓÿG Qò÷G øe á≤«∏N ê

≥˘∏˘î˘j »˘à˘dG á˘©˘«˘Ñ˘£˘˘dG (¥ ,∫ ,ñ).¿É°ùfE’G É¡H

:Ö«HQódh (Ü ,Ü ,Q) Qò÷G øe. ≥HÉ°S êhR øe áLhõdG

: ÚæeDƒŸG ΩCG»ÑædG áLhR á°ûFÉY (º©∏°U) óªfi

:äGôØdGø˘˘e ,Gó˘˘˘L Üò˘˘˘©˘˘˘dG AÉŸG ( ä ,Q ,± ) Qò÷G

:áYô°T¬˘˘∏˘˘dG ´ô˘˘°T É˘˘e á˘˘©˘˘jô˘˘˘°Tøe ΩÉμMC’Gh °ùdG øe √OÉÑ©d

( ´ ,Q,¢T ) Qò÷G:äÉ«fÉ¨dGICGôŸG - á˘˘˘˘«˘˘˘˘fÉ˘˘˘˘˘Z ê

ø˘Y É˘¡˘dÉ˘ª˘Lh É˘¡˘æ˘°ùë˘H á˘«˘æ˘˘¨˘˘dG ( … ,¿ ,Æ ) Qò÷G øe áæjqõdG

: É°û`ëØdGÉfqõdG - AÉ°ûëØdG É¡∏°UCG- ÜƒfòdG øe ¬ëÑb óà°ûj Ée -

( ¢T ,ì ,± )Qò÷G øe: º°ûdG™ØJôŸG πÑ÷G ,º°TCG ™ªL

( Ω ,Ω ,¢T ) ,Qò÷G øe ,ïeÉ°ûdG: ó˘«˘¨˘dGá˘æ˘«˘˘∏˘˘dG ICGôŸG AGó˘˘«˘˘Z ê

≈æ©Ã º°SG ó«¨dGh ,ó«¨dG áæ«ÑdG (O ,… ,Æ) Qò÷G øe .áeƒ©ædG

: ÉeóbQò÷G øe : Ëó≤dG øeõdG (Ω , O , ¥)

: GhOCGh Qò÷G øe »KÓK π©a

: âæÑdG GOCGh óÄj ,OCGh (O ,A ,h)

ó«Fh »¡a ,áq«M ÜGÎdG ‘ É¡æaO

.IOhAƒeh Ió«Fhh

@äÉ``Ñ˘æ˘dÉ˘c â oÑ˘æ˘˘J o¥Ó``NC’G »˘˘g

@»````` qHôŸG É˘gó˘ q¡˘˘©˘˘J GPEG Ωƒ````` o ≤˘˘J

∏˘˘˘˘d nQCG ⁄h≥FÓ`````î@xπ`````në˘ne rø˘e

@âeÉ````°ùJ lá˘˘°SQó˘˘e qΩC’G oø˘˘ r°†ë˘˘a

¢ù«˘˘dhoÖ`````````«HQ@ÉjGõŸG pá«˘dÉ˘Y

@G kô```«N AÉ```````æHC’ÉH tø¶f n∞«μa

CGÚ````æ˘˘eDƒŸG sΩoCG@ƒoμ````` r°û nf p∂«˘dEG

@É k ``æj pO päGOÉ``````©˘dG p∑ nó˘©˘H É˘nf rò˘ nî˘nJ

@ô```°ùN π˘«˘Ñ˘°S ø˘¡˘H Gƒ˘μ˘˘∏˘˘°S ó˘˘≤˘˘a

:Gƒ˘dÉ˘bháYô°T@»˘°†≤˘J ΩÓ``°SE’G

@A»˘°T º˘∏˘©˘dG ≈`æ˘©˘˘e ¿EG : Gƒ˘˘dÉ˘˘bh

@É°ùØ˘f t∞˘YCG äÓ˘gÉ˘é```dG :Gƒ˘dÉ˘bh

@ÉHòc ΩÓ°SE’G ≈∏``Y Gƒ```Hòc ó≤d

@É°Vôa ΩÓ``°SE’G ‘ º```∏©dG ¢ù«dCG

¿É``°ù m◊G ‘ nô`f ⁄CGó«¨dG @kÓÑ nb

Ωƒ˘˘˘≤˘˘˘dG AÉ`°ùf âfÉ```c ó˘˘˘˘bhÉeób@

@ÉkfƒY AGó````YC’G ≈```∏Y º¡d øμj

@âbGPh äô°SCG ø```è ø¡æe ºch

@É˘æ˘à˘Ø˘à˘dG ƒ˘˘d ô```°V Ωƒ`«˘˘dG GPÉ˘˘ª˘˘a

@Éfô°Sh i kó``g è¡æH GhQÉ°S º¡a

@É˘ kaÉ˘Ø˘Y É``¡˘d IÉ˘à˘Ø˘˘dG π˘˘¡˘˘L iô˘˘f

@Ωô÷ ’ π````````FÓ``◊G ô˘˘≤`à˘˘˘ë˘˘˘fh

@Gô˘¡˘b â`````«˘Ñ˘dG ô`©˘b ø````¡˘eõ˘∏˘fh

ø````Ä˘˘dGhOCGh@ÉfÈb ó˘≤˘a äÉ`æ˘Ñ˘dG

@‹É```©ŸG Ö``∏W øY ø`gÉ`æ`Ñ`éM

1- l¢Vôa pICGôŸG oº«∏©J(ôaGƒdG ôëH)

CÉ```````«¡JCG?? á«ª∏Y áª«∏°S á«HôJ ∫É«L’G á«HôJ øe ø¡¶Mh ??? º«∏©qàdG øe äGóq÷G ßM


pAÉ``````````Ã râ˘˘n«˘˘ p≤˘˘ o°S GPEG@päÉè oôrμŸG

äGô pªrã oe pá˘∏˘«˘°†Ø˘dG p¥É``````°S ≈˘∏˘Y@

äÉ¡``````````` qeC’G ø r°†ë˘c É`¡˘Hò˘¡˘j@

äÉæ`````````ÑdG hCG Ú``````æÑdG á«HÎH@

äÉØ q°üdG pá∏˘aÉ˘°S pÖ``````«˘HQ p π rã˘ pª˘c@

äÓgÉ÷G ø r°†```````ëH GhoCÉ n°ûf G nPEG@

äÉæ````èDƒŸG π r¡éH É˘æ````˘nà˘Ñ˘«˘°ü˘oe@päÉ nª p∏ r°ùoŸG n¿ƒ``ª∏°ùŸG ≈``````≤°TCÉa@

IÉ«◊G πÑ°S øY ø``````````gh tó°Uh@

(»JGƒq∏dG) ≈∏Y (ø`jòqdG) π«°†ØàH@

Qh oó```°U ¬H ≥``````«°†J@äÉ«fÉ¨dG

øY@É```°ûëØdGäÉª`````` q∏©àŸG øe

∫hõJ@qº````````°ûdGä’õ```````dõe ¬æe

äÉ````æÑdG ≈∏Yh ¬````````FÉæHCG ≈∏Y@

äGô````````YÉ°T äÉ````````ÑJÉc ¢ùfGhCG@

IGõ¨dG ™e Ühô````◊G ¤EG ø`M oôj@

äÉ«eGódG ìhô````÷G ¿ó````ª°†jh@

IGó©dG ô```°SCG ‘ ¿ƒ```````¡dG ÜGòY@

äÉØàdG ¢†```````©H É`````æaÓ°SCG ¤EG@

äÉà°ûdGh ¥ô````Ø``àdG êÉ````````¡æÃ@

IÉàØ∏d ø```°üM π`````````¡÷G ¿CÉc@

IGPC’G ´Gƒ````````fCG ø````````¡˘˘˘jPDƒ`æ˘˘˘˘a@

äÉ`````æ¡dG øe ¬`«a ø``````¡Ñ°ù–h@

äÉ˘ªŸG π`Ñ˘b É`````æ˘FÉ˘˘°ùf ™`«˘˘ª˘˘L@

äÉ``μ``à``¡e ø```¡∏`¡`éH ø``°û``©a @

1

5

10

15

20

25

¿GƒjódG ,‘É°UqôdG ±hô©e

- ähÒH IOƒ©dG QGO1981

77

.1 ? m ºnμ pëH ¬Jó«°üb ôYÉ°ûdG π¡à°SG ⁄

2. .á°VƒMóŸG áMhôWC’Gh áàÑãŸG áMhôWC’G ÚH ,¢üædG ‘ õ«qe

3.? ¢üædG ‘ Ióªà©ŸG èé◊G á©«ÑW Ée

4.? ÚæeDƒŸG ΩCG á°ûFÉY ¤EG ¬Jó«°üb ‘ CÉé∏j ¿CG ôYÉ°ûdG QÉàNG ⁄

.1 ? ôYÉ°ûdG ô¶f ‘ ICGôŸG º«∏©J ΩóY ÇhÉ°ùe Ée

2. .Ió«°ü≤dG ‘ êÉé◊ÉH É¡àbÓY ‘ ´QÉ°†ŸGh »°VÉŸG ÚH áMhGôŸG á« qªgCG øq«H

3. ? êÉé◊G ‘ áØXƒŸG ájÒÑ©àdGh ájƒ¨∏dG äGô q°TDƒŸG Ée

4. ? Ωƒ°üÿG á¡LGƒe ‘ ''ÖFÉ¨dG Òª°V'' ôYÉ°ûdG óªàYG ⁄

5.? ¬°ùØf Ωƒ°üÿG èéM Qó°üe øe ¬ééM ôYÉ°ûdG AÉ≤à°SG ihóL Ée

.1 ? Égô°UÉY »àdG á«îjQÉ q àdG IÎØdÉH ICGôŸG ™°Vh øe ôYÉ°ûdG ∞bGƒe π«∏©J øμÁ πg

2.? êÉéë∏d ô©°ûdG ´É°†NEG ‘ ‘É°UôdG ≥ qah óM …CG ¤EG

.1 :∞°üdG ‘.Ió«°ü≤dG √òg ‘ IOQGƒdG á«LÉé◊G äÉ«HC’G ÌfG

.2:∞°üdG êQÉNøY á∏eÉμdG ¬dÉªYCG ‘ hCG ¬æjhGhO ‘ åëHG ,ICGôŸG ÉjÉ°†≤d √QÉ°üàfÉH ‘É°UôdG ô¡à°TG

.¢Vô¨dG ‘ iôNCG óFÉ°üb

: qó©à°SCG



: »jCGQ …óHCG

‘É°UôdG ±hô©e)1875 -1945º«∏©àdG ‘ πªY ,ô°UÉ©e »bGôY ôYÉ°T (Ω

áehÉ≤eh ™ªàÛG ìÓ°UE’ √ô©°T ¢S qôc .áÄjô÷G ¬ØbGƒÃ ô¡à°TG áaÉë°üdGh

.´ƒ÷Gh ô≤ØdG


78

: ó«Øà°SCG

: »à¨d ó¡©JCG

: ÚæeDƒŸG ΩCGøe .¬æY ¬∏dG »°VQ ôμH ≈HCG ¬≤jó°U âæHh (¢U) ËôμdG ∫ƒ°SôdG áLhR ,á°ûFÉY »g''

â¨Ñæa ,ËôμdG ∫ƒ°SôdÉH ’É°ü q JG Úª∏°ùŸG ó°TCG øe âfÉc ó≤a ,Úª∏°ùŸGh Üô©dG ¤EG áÑÑÙG äÉ«°üî°ûdG

á«æjódG πFÉ°ùŸG ‘ Ö°†æj ’ Éæ«©e ∫ƒ°SôdG IÉah ó©H âfÉch QÉÑNC’Gh åjó◊Gh ¬≤ØdGh ¿BGô≤dG Ωƒ∏Y ‘

‘ IÒÑc ádõæe â q ∏àMGh äÓμ°ûe øe º¡d ¢Vô©j Ée ‘ Úª∏°ùŸG áeÉYh áHÉë°üdG QÉÑc É¡«dEG ™Lôj

.ïjQÉàdG

IQhô°†∏d hCG …ô©°ûdG ∞«Øîà∏d AÉàdGh ∞dC’G âaòM ÉfòîqJG É¡∏°UCG :ÉfòîJ ÉkæjO äGOÉ©dG ∑ó©H ÉfòîJ

.ájô©°ûdG

AÉ°ùædG øYh øjòdG ∫ƒ°UƒŸG º°S’ÉH ''∫ÉLôdG'' øY ájÉæμ∏d ÒÑ©à∏d ∫GõàNG (»JGƒ∏dG) ≈∏Y (øjòdG) π«°†ØàH

''»JGƒ q ∏dG'' ∫ƒ°UƒŸG º°S’ÉH.

@êÉë∏H »°ùfƒàdG ióg á«∏«μ°ûàdG áfÉæØ∏d@ ICGôª∏d áª°ûàÙG Iô¶ædG

79

: ƒë°üj»KÓK π©a

¢übÉædG øe Oô›

.(h ,ì ,¢U) …hGƒdG

ºFÉædG Éë°U

ß≤«à°SG

: AÉ°ùn◊G: É°ù◊Gh

≥«bQ ΩÉ©W .¥ôŸG

≥«bódG øe ™æ°üj

≥à°ûe º°SG ,AÉŸGh

: Qò÷G øe

(h ,¢S ,ì)

:¢ùjQÉàe ádBG º°SGøe

(¢S ,Q ,ä ) : Qò÷G

: ¢SGÎe : OôØŸG

øe ¬H Îà°ùj Ée

.§FÉ◊Éc hó©dG

: äÉgƒa: ágƒa ê

πc øe ágƒØdG

. ¬dhCGh ¬ªa A»°T

(`g , h , ±) : Qò÷G

: ¿É÷ƒ°U:èdƒ°Uh

É¡∏ªëj É°üY

õeôJ ,∂∏ŸG

: ™ª÷G ,¬à£∏°ùd

.á÷Gƒ°Uh èdGƒ°U

(ê ∫ ¢U ) : Qò÷G

ÉÄ«°T n±ôYCG ¿CG πÑbh »àKƒfCG nâÑæJ ¿CG πÑb ,G qóL GôqμÑe »àKƒfCG ÚHh »æ«H o´Gô°üdG CGóH

nß nØrdoCG ¿CG πÑb ,»æjƒàëj ¿Éc ∞jƒŒ …CG ±ôYCG ¿CG πÑb πH ,»∏°UCGh »°ùæLh »°ùØf øY

.™°SGƒdG ⁄É©dG Gòg ¤EG

.»eCG øe ™ª°SCG Éªc lâæH »æfCG âbƒdG ∂dP ‘ ¬ oaôYCG oâæc Ée tπc

... »NCG nπrãpe â°ùd ,G kóndh â°ùd »æfCG ƒg ,móMGh ≈æ©e iƒ°S …ô¶f ‘ âræH áª∏μd øμj ⁄h

‘ »eCG ¬£°û“h ∫ƒ£jh ∫ƒ o£j …ô r©°T ÉfCGh ¬ o£ o°ûrÁ ’ G qôoM ¬ ocÎj h o√ô r©°T t¢ü≤nj »NCG

.áWô°TCÉH ¬ naGôWCG o¢ùÑ–h ôFÉØ°V ‘ √óq«≤Jh ÚJôe Ωƒ«dG

»NCGƒoë r°üj.É°†jCG √ôjô°Sh …ôjô°S ÖqJQCG ¿CG n»∏Y ÉfCGh ƒg Éªc √ nôjô°S ∑Îjh ¬eƒf øe

»NCG’EG êôNCG ’ ÉfCGh âbh q…CG ‘ oOƒ©jh »HCG hCG »ueoCG øe ¿ rPEG ÓH nÖ©∏«d ´QÉ°ûdG ¤EG êôîj

? ¿PEÉH

oÜ nô°ûjh áYô°ùH oπcCÉjh »à©£b øe nÈcCG ºë∏dG øe ká©£b òNCÉj »NCGnAÉ°ùn◊Gäƒ°üH

.ÉÄ«°T ¬d ∫ƒ≤J ’ »eCGh ´ƒª°ùe

πcCÓd »à«¡°T n» pØ rNCG ¿CG s»∏Y... »JÉæμ°Sh »JÉcôM nÖbGQCG ¿CG s»∏Y ,lâræH ÉfCÉa ... ÉfCG ÉeCG

oáØjõŸG oácô©ŸG ∂∏J ,ICGôŸGh πLôdG oácô©e .ä rƒ n°U ÓH AÉ°ù◊G oÜô°TCGh A§ÑH oπ ocBÉa

øeh ICGôŸG ΩÉeCG É¡«a πLôdG ∞≤jh Ég nóMh πLôdG ΩÉeCG É¡«a ICGôŸG ∞≤J ,áÑ«é n©dG

¬˘˘FGQho¢ùjQÉàeÜÉ˘≤˘MC’Gh ï˘jQÉ˘à˘dG ø˘e lOhó˘°Sh ¿É˘jOC’Gh ÚfGƒ˘≤˘dGh ó˘˘«˘˘dÉ`≤˘˘à˘˘dG ø˘˘e

IOÉM kIOhó‡ káæ°ùdCG ¿ƒ∏ªëj ∫ÉØWC’Gh AÉ``°ùædGh ∫ÉLôdG øe l±ƒØ°Uh ,∫É«LC’Gh

c káMƒàØe Éfƒ«Y ¿ƒH uƒ n°üjh ,±ƒ«°ùdG ¿Éæ p°ùcäÉg rƒØá©°SGh ÉgGƒaCG ¿ƒëàØjh ¥OÉæÑdG

.á°TÉ°TôdG ™aGóŸÉc

≈∏Y √ó«H ¢†Ñ≤j ,ºndÉ©dG ¤EG √ô¡¶H Góæà°ùe ICGôŸG ΩÉeCG πLôdG ∞≤jp¿É÷ƒ°U,pIÉ«◊G

n¥ÓNC’Gh náeGôμdGh n±ô°ûdG ∂∏Á ,πÑ≤à°ùŸGh nô°VÉ◊Gh »°VÉŸG ∂∏Á

»àdG nIÒ¨°üdG náØ£ædG ∂∏J ∂∏Á πH ,É«fódGh nøj uódG ∂∏Á ,AÉ°ùædG ™e ¬cQÉ©e náª°ShCGh

hCG ¬ naô°Th ¬ nª°SG É¡oëæÁ ,±Î©j ’ hCG É¡H ±Î©j ,∑Gô©dG nÖ p≤Y ICGôŸG pAÉ°ûMCG »pa oâoÑræJ

.ΩGóYE’ÉH É¡«∏Y ºμëj hCG IÉ«◊ÉH É¡«∏Y oºμëj ,ínæÁ ’

É˘¡˘nà˘eGô˘ch É˘¡˘ nª˘°S oGh É˘¡˘ naô˘°Th É˘¡ nà˘jô˘M oº ndÉ˘©˘dG É˘¡˘Ñ˘∏˘°S ó˘bh π˘Lô˘dG ΩÉ˘eCG oICGôŸG ∞˘≤˘Jh

É¡©æ°üJ »àdG nIÒ¨°üdG nIôªãdG ∂∏J É¡Ñ∏°S πH ,É«fódGh nøjódG É¡Ñ∏°S ,É¡nJOGQEGh É¡nà©«ÑWh

.É¡pÑ∏bh É¡ p∏≤Y päGQPh ÉgÉjÓNh É¡FÉeóH É¡bÉªYCG ‘ ¢U ,áÑ«ÑW äGôcòe ,…hGó©°ùdG ∫Gƒf .O80 -81

ähÒH-ÜGOB’G QGO1988

2 -ó°ù÷G á«ë°V

CÉ```````«¡JCG.É¡æe á∏ãeCG ôcPG ? ºμà«H ‘ ≈ãfC’Gh ôcòdG ÚH õ««ªàdG ôgÉ¶e ¢†©H ßMÓJ πg


80

:…hGó©°ùdG ∫Gƒf áæ°S äódh .ájô°üe IôμØeh áÑJÉch áÑ«ÑW.1930É¡dÉªYCG øe

ºbQ á≤°ûdG ,»JÉ«M »bGQhCG ,áÑ«ÑW äGôcòe112

.1 ? ¢üædG ‘ áÑJÉμdG É¡Mô£J »àdG á«°†≤dG Ée

.2 .ÉHƒ∏°SCGh Éªé©e É¡æe Óc õ«Á Ée RôHCGh É¡æ«ÑJ : πMGôe çÓK êÉé◊G ™ÑJG

.3ÉgOóM .áaÉ≤ãdGh ™ªàÛG øe ±GôWCG Ió©d iôNCG ‘ á«æª°Vh ™°VGƒe ‘ áë°VGh áfGOEG ¢üædG ‘

.ICGôŸG ¤EG IAÉ°SE’G ‘ É¡àªgÉ°ùe á≤jôW ∞°ûcGh

.4 ? (»àKƒfCG ÚHh »æ«H ´Gô°üdG) áÑJÉμdG ∫ƒb ≈æ©e Ée

.5 .(´Gô°üdG) ºé©e ¤EG »ªàæJ »àdG äÉª∏μdG êôîà°SG

.1ìÓ°S ¤EG ≈ãfC’Gh ôcòdG ÚH á«©«Ñ£dG ¥QGƒØdG πjƒ– ‘ ™ªàÛG •QƒJ ºYój Ée ¢üædG øe êôîà°SG

.É¡©ªbh ICGôŸG OÉ¡£°V’

.2 ? á«YÉªàLG ájƒHôJ ΩCG á«©«ÑW πeGƒY ¤EG CG :ICGôŸG OÉ¡£°VG áÑJÉμdG ™LôJ Ω’EG

.3 ? ¬«Yhh ÇQÉ≤dG ∫É«N ‘ πLô∏d áÑJÉμdG É¡àª°SQ »àdG IQƒ°üdG Ée

.4Éfô°SCG ‘ ájõ««ªàdG äÉ°SQÉªŸG √òg QGôªà°SG ócDƒj Ée É¡àdƒØW äÉjôcòd áÑJÉμdG ´ÉLÎ°SG ‘ óŒ πg

? á«Hô©dG

.1‘ ÉgQhóH ICGôŸG ºgÉ°ùJ ’CG øμdh .∞«M øe ICGôŸG ¬«fÉ©J Ée á«dhDƒ°ùe πLôdG πª– áÑJÉμdG ¿CG hóÑj

(¢üædG ‘ ΩC’G IQƒ°U ∞Xh) ? √ƒμ°ûJ …òdG ™°VƒdG

.2øμÁ π¡a ,á«HÎdGh äGOÉ©dGh ó«dÉ≤àdGh óFÉ≤©dGh ïjQÉàdG áé«àf ƒg ™ªàÛG ‘ ICGôŸG ™°Vh ¿Éc GPEG

? §≤a πLôdG áÑ°SÉëÃ ¬æe ¢ü∏îàdG


: qó©à°SCG


: »jCGQ …óHCG

81

.1:∞°üdG ‘‘ º«∏©àdGh ájƒHÎdG äÉ°ù°SDƒŸG áªgÉ°ùe ióe É¡«a ÚÑJ ô£°SCG Iô°ûY øe Iô≤a QôM

. ICGôŸG ±É°üfEG

2.:∞°üdG êQÉN≈∏Y ™bGƒŸG ¢†©H ¤EG IOƒ©dÉH áeó≤àŸG äÉ©ªàÛG ‘ ICGôŸG OÉ¡£°VG øY ÉØ∏e óYCG

.''èé◊G ‘ ™ q°SƒJ'' ¤EG OÉæà°S’ÉH hCG äÉfÎfC’G áμÑ°T

OƒLh øeh á«∏°SÉæàdG AÉ°†YCÓd ¢UÉÿG πμ°ûdG øe »JCÉJ ’ ICGôŸGh πLôdG ÚH IOƒLƒŸG äÉaÓàN’G ¿EG''

OGƒÃ ¬∏c º°ù÷G í«≤∏J øeh É¡JGP áé°ùfC’G øjƒμJ øe CÉ°ûæJ É¡fEG .º«∏©àdG á≤jôW øe hCG πª◊Gh ºMôdG

ÉjÓN øe á«∏N qπμa .πLôdG øY GÒÑc ÉaÓàNG ∞∏àîJ ICGôŸG ¿CG á≤«≤◊Gh .¢†«ÑŸG ÉgRôØj á«FÉ«ª«c

.''É¡°ùæL ™HÉW πª– É¡ª°ùL

.¢U /∫ƒ¡ÛG ∂dP ¿É°ùfE’G : πjQÉc ¢ù«°ùμdCG QƒàcódG108.

øμdh π≤©dG ∞©°Vh ô¶ædG ô°übh ô©°ûdGh Úæ«©dG ¿ƒ∏c »KGQh π°UCG äGP »g áæ«©e äÉØ°U ¿CG í«ë°U''

''º°ù÷Gh π≤©dG ≈∏Y áÄ«ÑdG ÒKCÉJ ≈∏Y ∞bƒàJ iôNCG äÉØ°U

.¢U / ≥HÉ°ùdG ™LôŸG289

.1»àKƒfCG âÑæJ ¿CG πÑb »àKƒfCG ÚH h »æ«H ´Gô°üdG CGóH

äÉ`````Ñf

2.…ôjô°S Ö`JQCG ¿CG .................................... q»∏Y

Ö«``JôJ

3.»à«¡°T »Ø`NCG ¿CG .................................... q»∏Y

AÉ``ØNEG

-.πÑ≤à°ùŸG ¿Éeõ∏d ¬°ü∏îj h √ó©H ´QÉ°†ŸG π©ØdG Ö°üæj ,‘ôM ∫ƒ°Uƒe : ¿CG

- .IOôØe Qó°üe ¤EG ¬∏jƒ– øμÁ ‘ô◊G ∫ƒ°UƒŸÉH Öcôe = Üƒ°üæe ´QÉ°†e π©a + ¿CG


: ó«Øà°SCG

: »à¨d ó¡©JCG

82

:íjóŸGøe

…CG : ¬Móe

¬«∏Y ≈æKCG

OóYh

.¬æ°SÉfi

:Í°ùàfG

øªª°†fG

øcÎ°TGh

:´ƒæÿGøe

…CG (´ ,¿ ,ñ)

´ƒ°†ÿG

É°VôdGh

áfÉ¡ŸÉH

p ™ªàÛG ‘ pICGôŸG Qhód ≥«bO ójó– ¤EG , q»pH nô n©dG Énæ p©ªà› ‘ ,n¿B’G ≈qàM rπ s°Uƒàf rºnd

nQÉ©°TCG É¡«a oCGô≤fh ,ÉkàNCGh káLhRh ÉveCG ,pICGôŸG øY o™ª°ùf .QhódG Gòg πÑ≤à°ùehíjóŸG√ò¡d

. p πL qôdG ™e p ¢û«©ŸG ™bGƒdG ‘ nhÉ°ùàj r⁄ n¿B’G ≈qàM É¡d s»YÉªàL’G nQh sódG søμdh QGhOC’G

ná∏μ r°ûŸG s¿C’ ,r§≤a p ™jô°ûsàdG n¢ü r≤of n¢ùr«d nΩƒ«dG u»pHô©dG p ™ªàÛG ‘ ná«Hô©dG nICGôŸG ¥ƒ©j Ée ...

Énæ ogh , lás«YÉ nªàrLG läÉnÑ n≤ nY o¬neÉeCG râdGRÉe n≥«Ñ r£sàdG s¿EÉa ,p ™jô°ûqàdG pOƒLh ‘ ≈qàM ¬sfCG n»g sº ngnC’G

.oI nQƒ o£oÿG oø oªrμnJ

‘ mIOƒLƒe oÒZ nás«pHô©dG nICGôŸG s¿EG o∫ rƒ n≤dG oø pμ rªoj i nô rNoCG ¤EG más«HôY mádhO røe p±Óà rN’G n™ªa

»Øa páq«eƒμ◊G ÒZ päÉYÉ£≤dG ‘ hCG u»eƒoμo◊G p ´É£≤dG ‘ kAGƒ°S p πYÉØdG u»YÉªàL’G p πμ«¡dG

oá«fÉæÑq∏dG oá«eÉÙG ,r∫ põ« p re rQƒd räóL nh ,Év«Ñ°ùf láÁób pICGôŸG oáªgÉ°ùe oå«M n¿ÉæÑd p πãe mó∏H

¤EG päÉnÑ p°ùnàræoŸG nOóY s¿CG ,GÒNCG É¡rJô°ûnf má°SGQO ‘ u…ƒ°ùqædG u»∏gC’G p πª©dG ‘ oá£ p°TÉqædGh

) páFÉŸÉH kán«pfÉªK oRhÉéàj ’ É¡pJÌc ≈∏Y pás«fÉæÑt∏dG pás«°SÉn« u°ùdG pÜGõMC’G8 pOóY øe (%nÚpÑ°ùàæoŸG

,oäG nQGô≤dG oò nîsàoJ oår«M pÜG nõMnCÓd Én«r∏ o©dG päÉ nÄr«¡dG ‘ Ég oOƒoL oh oQ oórænj nICG rôŸG s¿CG Éªc ,p ∫ÉL qôdG øe

‘ o∞s∏nμoàa ,t‘É≤qãdGh t»YÉªàL’G o¥Én« u°ùdG o¬ o°Vô rØnj lOGóàeG nƒg pÜGõMC’G p√òg ‘ É¡n∏ªY s¿CGh

¤EG nørÑ n°ùnàrfG sø o¡ræpe G kÒÑc kGOóY s¿CGh ,pásj pQÉnJ pôrμ u°ùdG p ∫ÉªYCÉHh máq«YÉªàLG mQƒeCÉH p¿É«MC’G p º¶©oe

ná s°UÉÿG ÉnjÉ n°† n≤dG sønÑnànJ ⁄ nÜGõMC’G √òg s¿CG Éªc ,É¡«a sø p¡ pLGh rRCG pOƒL oh pÖÑ°ùH pÜGõMC’G √ pòg

nøe ní u°T oQ Ée pIÌc ≈∏Y pIQGRƒdG u» p°S rôoμpd sø¡æe mIóMGh násjCG rí u°TôoJ r⁄h , mô p°TÉnÑoe m πμ°ûH pICGôŸÉH

É n¡r«dEG sø o¡oeÉ nª p°†rfG o™ pLÒa páq«dÉ sª o©dG päÉHÉ≤qædG ‘ oäÉª p¶àæŸG oäÓeÉ©dG oAÉ°ùqædG ÉseCG .∫ÉLqôdG

oá«fÉæÑt∏dG oá°SGQ uódG râ∏ q°UƒJh . t»∏FÉ©dG o™°VƒdGh ,tø p°ùdGh ,p πª©dG o´ƒf É n¡æe mI nójpó nY nπpeG nƒ nY ≈ndEG

.pás«°SÉn« u°ùdG pÜGõMC’G pádÉM ‘ oç oóëj És‡ máÑjôb nèFÉàf ≈ndEG ,pás«pæ n¡ pŸG päÉHÉ≤qædG p ´É£b ‘

røY G nPÉe , G kÒNCG ká nªpgÉ n°ùoe oICGôŸG p¬«a rân∏ nN nO x»HôY m¿ÉŸôH ‘ nÚdhDƒ°ùŸG pQÉÑc nóMCG oâdCÉ°S ró≤d

n±hô t¶dG s¿C’ G vóL lOhófi Ég oQhO nICGôŸG s¿CG :É kb pOÉ°U ¬oÑ°ùMCGh nÜÉLCÉa ?¿ÉŸÈdG nπNGO ÉgQ rhO

,páq«Hô©dG pICGôŸÉH pá q°UÉÿG ÉjÉ°†≤dG ióMEG »g n∂r∏Jh .∂dP røe nÌcCÉH É¡d oíª°ùJ ’ náq«YÉªàL’G

nòNCG Éª r¡e ,tÊƒofÉ n≤dG o±GÎY’G ≈ n≤Ñj Ég pQhópH x»YÉªàLG m±GÎYG ≈∏Y oó r©H rπ o°ü– r⁄ r¿EG É¡sfC’

røe kAGƒ°S pás«Hô©dG pICGôŸG nQ tƒ n£nJ É¡æe iôf »qàdG pô¶ædG oájhGR ânfÉc kÉqjCGh .ÉkàrëH Ék«∏rμ n°T ,m ≠n« p°U røe

w» uª nc nƒg nQ tƒ£sàdG Gòg s¿CG oß pMÓof n±ƒ°S ÉæqfEÉa ,uÊóŸG p ™ªàÛG hCG u»°SÉ« q°ùdG p ™ªàÛG pQƒ o¶æe

‘ râcQÉ°T »àdG oásjô°†◊G oá«Hô©dG oICGôŸÉa .másjôgƒL más«Yƒf mäG nôt«n¨nJ ¤EG oó r©nH uOnDƒoj r⁄ , l… pô¡¶e

É`v«YÉ`ªàLGh É`v«aÉ≤K Ég pQ tô`nënJ ¤EG p π`ª©dG ¤EG É`¡oLhôN uODƒj r⁄ p ™`jô r°ûqàdG pIƒ`≤H p π`ª`©dG p ∫É›

3 - ΩÉghC’G ÜÉé pMh á«Hô©dG ICGôŸG

CÉ```````«¡JCG? ¥Qh ≈∏Y GôrÑ pM ≈≤Ñàd ΩCG n≥qÑ n£oàpd nCG :o™pFG nô q°ûdG tø n°ùoJh oÚfGƒ≤dG ´ qô n°û`oJ nºpd


83

:»ë«eôdG óªfi ΩÉY ódh ,ô°UÉ©e »àjƒc ôμØeh ÖJÉc,1942º∏©d kGPÉà°SCG πªY

º∏Y ‘ ÉHÉàc øjô°ûY øY ójõj Ée ô°ûf äÉæ«©Ñ°ùdG ‘ âjƒμdG á©eÉéH ´ÉªàL’G

) ''»Hô©dG á∏›'' ôjô– ¢SCGQ Iô°UÉ©ŸG Üô©dG ÉjÉ°†bh »°SÉ«°ùdG ´ÉªàL’G1982-

1999(

.1 .∂dP ≥ah ¢üædG ™ q£b ,êÉàæà°SGh ∫Éãeh ∞bƒe ¢üædG ‘

2. .êÉé◊G ‘ ÉgôJGƒJ ád’O ÚHh É©«ªL É¡Lôîà°SG :»ØædG Ö«dÉ°SCG ¢üædG ‘ äôJGƒJ

.3 ?¬àMhôWCG Ée ?á«Hô©dG ICGôŸG ™bGƒd √ó≤f AGQh øe ÖJÉμdG ƒYój nΩ’EG

.4.á«Hô©dGh á«fÉæÑ∏dG ICGôŸG ¥ƒ≤M øY ´Éaó∏d É¡JÉ«M â°S qôc »àdG ''∫õ«¨e Qƒd'' áYóÑª∏`d ∞jô©J øY åëHG

.1 ?»Hô©dG ™ªàÛG ‘ ICGôŸÉH â≤°üàdG »àdG IQƒ°üdG Ée

.2ÖJÉμdG »≤∏oj øe ≈∏Y ? É¡≤«Ñ£J ΩGó©fG ‘ ΩCG äÉ©jô°ûàdG ÜÉ«Z ‘CG : oá«≤«≤◊G pICGôŸG oá∏μ°ûe oø oªμJ øjCG

?∂dP á«dhDƒ°ùe

.3 .√QÉ«àNG ágÉLh Éë°Vƒe ∫ÉãŸG ¢SQOG ,(¿ÉæÑd) ¬∏«∏–h ¬£°ùH ‘ ÖæWCG ∫ÉãÃ ¬Øbƒe ÖJÉμdG º qYO

.4.¬ØbGƒe ‘ ÖJÉμdG áeGô°U å«M øe ¬à“ÉNh ¢üædG áeó≤e ÚH ¿QÉb

p πpHÉ≤e ‘ p πoL sô∏d pIô£« q°ùdG oáaÉ≤K »g oI nópFÉ s°ùdG oáaÉ≤ãdG o∫GõJ nÓa , pQÉ°ü◊G pá«∏≤Y øe É¡ pLhô oNhp ´ƒoæoÿG

‘ É¡pàj uôMh É n¡ u≤nM p ΩGóîà°SG røY ≈àM ` râ nªs∏©J É nª¡e ` pás«YÉªàL’G päÉ≤Ñ q£dG p ¢†©H ‘ lIõ pLÉY »¡a ,pICGôª∏d

.kI nO pô nØræoe É ng pôØ°S ≈n∏Y pIQó≤dG øY n∂«pgÉf ,É¡ p∏ªY p ´ rƒf hCG É¡pJÉ«M p∂jô°T pQÉ«àNG»ë«eôdG óªfi

(±qô°üàH)á«Hô©dG ICGôŸG ∫ÉM øY ΩÉghC’G ÜÉéM ™aQ

Oó©dG -»Hô©dG á∏›467:1/10/1997

∫õ«¨e Qƒf áq«fÉæÑ∏dG á£°TÉædG


: qó©à°SCG


84

.1:∞°üdG ‘ .∫Éãeh áqéëH áeƒYóe áMhôWCG øª°†àJ √QÉàîJ ´ƒ°Vƒe ‘ á«LÉéM Iô≤a QôM

.2 :∞°üdG êQÉNôjôëàd ΩÓY’G πFÉ°Sh ‘ ¬«∏Y â©∏WG ÉÃh á«YÉªàL’G OGƒŸG ‘ â°SQO ÉÃ ø©à°SG

.iôNC’G á«Hô©dG QÉ£bC’G ¢†©H ‘ ICGôŸG áfÉμe ∫ƒM Iô≤a

ÊóŸG ™ªàÛG äÉ°ù°SDƒe hCG á«∏gC’G äÉ«©ª÷G»MÉæe ™«ªL ‘ á«Yƒ£àdG äÉ«©ª÷Gh äÉª¶æŸG »g

á«æ˘¡ŸG äGOÉ–’Gh á˘«˘°SÉ˘«˘°ùdG ÜGõ˘MC’É˘c) á˘«˘aÉ˘≤˘ã˘dGh á˘«˘YÉ˘ª˘à˘L’Gh á˘jOÉ˘°üà˘b’Gh á˘«˘°SÉ˘«˘°ùdG IÉ˘«◊G

‘ πª©J) á«eƒμ◊G ÒZ (.... Úbƒ©ŸGh áÄ«ÑdG äÉ«©ªLh á«aÉë°üdG äÉ°ù°SDƒŸGh á«dÉª©dG äÉHÉ≤ædGh

äÉ«©ª÷G â£ÑJQG É«îjQÉJh (óYGƒbh ÚfGƒbh º¶æH Ió«≤e É¡æμdh ádhódG á£∏°S øY »Ñ°ùf ∫Ó≤à°SG

.ô≤ØdG á¡LGƒÃ ⁄É©dG ∫hO Ö∏ZCG ‘ ,á«Yƒ£àdG äÉª¶æŸG hCG ,á«∏gC’G

:,ájôgƒL á«Yƒf äGÒ¨J ¤EG oó©H qODƒj ⁄,n∞«°VCG ƒ∏a ,áaÉ°VE’G øY ´ƒ£≤e ¬qfC’ qº°†dG ≈∏Y »æH ±ôX

øY káYƒ£≤e '' oó©H'' o∫Éª©à°SG oÌμjh (...á∏jƒ£dG Oƒ≤©dG √òg uπc nó©H qODƒj ⁄) ∫ƒ≤f ¿CÉc ÉHƒLh nÖ p°üoæd

( oó©H ÉeCG) ∞«fÉ°üàdGh áÁó≤dG ÖàμdG äÉeó≤eh ,πFÉ°SôdG áLÉÑjO ‘ páaÉ°VE’G

±É°†ŸG √ó©H øe ±òM º¡Ñe º°SG πch (ó©Hh πÑb) ¿Éaô¶dG ,áaÉ°VE’G øY áYƒ£≤ŸG á«æÑŸG AÉª°SC’G øe

¬æeh ,äÉ¡÷G AÉª°SCG h ∫hCGh Ò¨c É¶Ød ¬«dEGoó©H øeh oπÑb øe ôeC’G ¬∏dÉ¡fC’ áª°V ≈∏Y p¿Éaô¶dG »æHh

.øÃ ¿GQhô› ÉeEGh á«aô¶dG ≈∏Y ¿ÉHƒ°üæe ÉeEG Éª¡a Éª¡HGôYEG ácôM â°ù«d

,ó©Hh ,πÑb :áaÉ°VE’G øY áYƒ£≤ŸG ±hô¶dG øe ´ƒª°ùŸG ¿CG º∏YG{ (…PÉHGÎ°SC’G øjódG »°VQ ∫Éb)

øjƒæJ Rƒéjh :π«b ,ƒ∏Y øeh ,πY øeh ,∫hCGh ,¿hOh ,πØ°SCGh ,∞∏Nh ,AGQhh ,ΩGóbh ,ΩÉeCGh ,¥ƒah ,â–h

iOÉæŸG ‘ π«b Éªc ,ÓÑbh πÑb ∂àÄL :ƒëf ,áHƒ°üæeh áYƒaôe ,ô©°ûdG IQhô°†d áeƒª°†ŸG ±hô¶dG √òg

z...Gòg øe :ÓÑb âæch :¬dƒbh ,Gó©H GƒHô°T Éªa :¬dƒb ¿ƒμj ¿CG Rƒé«a ,Gô£e Éjh ô£e Éj :Ωƒª°†ŸG.

.1? ¬àMhôWCG ºYód ó«Mh ∫Éãe ≈∏Y √QÉ°üàbG ‘ É q≤fi ÖJÉμdG hóÑj qóM q…CG ¤EG

.2 .¬ØbGƒŸ ¬ª«ª©J ‘ ÖJÉμdG ´ô°ùJ á«°ùfƒàdG áHôéàdG øe ÉbÓ£fG ÚH

: »jCGQ …óHCG


: ó«Øà°SCG

: »à¨d ó¡©JCG

85

:»bƒ≤◊Gøe

(¥ ¥ ì)

¤EG áÑ°ùf

.¥ƒ≤◊G

:äÉ¡«gº°SG

¢VÉe πr©a

óo©H ≈æ©Ã

.oôeC’G

:Iƒ¡°Uøe

(… `g ¢U)

Iƒ¡°üdGh

êô°ùdG ™°Vƒe

ô¡X øe

¢SôØdG

Iƒ¡°Uh

ÒÑ©J á£∏°ùdG

oÅpeƒj …RÉ›

ÜƒcQ ¤EG

Éª∏ãe á£∏°ùdG

.¢SôØdG ÖcôJ

ÌcCG ÉædoDhÉØJ OGRh p πoL qôdG ≈∏Y Gôμ pM É≤HÉ°S âfÉc kI qóY nÖ p°UÉæne pICGôŸG AÓàYÉH GÒãc ÉædnAÉØJ‘ oáq«Hô¨dG oICGôŸG ¬à≤ q≤˘M …ò˘qdG p ìÉ˘é˘qæ˘dGh oá˘q«˘Hô˘¨˘dG oäÉ˘©˘ª˘à˘éoŸG É˘¡˘à˘aô˘Y » qà˘dG äGÒ«˘¨˘à˘dÉ˘H

...páq«°SÉ«°ùdG põcGôŸGh päÉHÉîàf’G p ºs∏ t°ùdG páªb ≈∏Y áq«Hô¨dG pICGôŸG p ™tHônàpH ÌcCG ÉædoDhÉØJ OGRhu»bƒ≤◊GøY ´Éa qódG ‘ ÊÉØqàdGh ...

ÇOÉÑŸG qπμH o™tÑ°ûàdGh oáq«fÉ°ùfE’G oáeGôμdG o√ oOƒ o°ùnJ q»bƒ≤M qƒL p ≥r∏N pádhÉfih ¿É°ùfE’G ¥ƒ≤M...á°SÉ«°ùdG É¡«a ÉÃ ...ä’ÉÛG qπc »pa πoL qôdG É n¡«NCG ™e oICGôŸG ihÉ°ùà`J ‹ÉàdÉHh ...áq«bƒ≤◊G

røμdäÉ¡«g näÉ¡«g !!!...áq«Hô©dG »°VGQC’G ≈∏Y oáÑ©°üdG oádOÉ©ŸG √òg n≥ s≤nëàJ ¿CG ...nRhÉéàJ ¿CG pICGôª∏d oøμÁ ’h o√ nóMh p πL qôdG u≥M øe á nYÉ q°ùdG pOhó◊ o∫Gõj ’ ∫nÉÛG G nòg q¿EG¿ƒfÉ≤dG øY âLôNh páYÉ q£dG É n°üY râ s≤°T q’EGh oπL qôdG É ngÉjEG É¡nëæe »àqdG ,AGôª◊G n•ƒ£ÿG

.¬«∏Y ±QÉ©àŸG¬nàdÉg nó n≤ na ’EGh ør«àÁôμdG ¬jój ÚH kIQƒ°üfi ≈≤ÑJ ¿CG GóHCGh ÉªFGO Öéj oáq«°SÉ«°ùdG oQƒeC’Éa»àdG äÉ©ªàÛG nOƒªY qó©oJ »àdG oQƒeC’G √òg ,...á«°SÉ«°ùdG QƒeC’G ΩÉeR ≈∏Y ¬nJô£«°Sh ¬nà£∏°Sh

...É°†jCG áq«°ùØædGh áqjOÉ°üàb’Gh áq«YÉªàL’G päÉaB’G øe m ∫ÉN m ™ªà› ƒëf nΩ qó≤àdG »¨ÑJíÑ°UCG ’EGh É¡H É¡d p ìƒª°ùŸG p•ƒ£ÿG RhÉéàH ICGôª∏d t»°SÉ«°ùdG oπL qôdG íª°ùj ’ ¿CG Öéj º©fÉe ¿ÉYô°S …òdG ¢Vô©dG Gòg ... q»°SÉ«°ùdG ¢Tô©dG pá q°üæe øY ¬ëjõoj ób l¢Sô°T l¢ùaÉæe ¬d¢VQCG ≈∏Y Égò qØæjh á«≤«≤◊G èeGÈdG Ωó≤jh π p à°ûj røne oQÉªK ô¡¶Jh oá≤«≤◊G ¬«a ∞°ûμæJ

.á£∏°ùdG äGƒ¡°U ¬pFÓàYG pO qôéÃ p¥GQhC’G ≈∏Y GÈM É¡FÉ≤H ∫óH ...™bGƒdG∫ÉÛÉH É¡«∏Y πîÑjh πLôdG Ég oóq«≤j GPÉª∏a ä’ÉÛG πc ‘ nø n°ù◊G nAÓÑdG â∏HCG nICGôŸG q¿EG

.áeƒ°SôŸG nAGôª◊G n•ƒ£ÿG RhÉéàJ ’ káeƒ∏©e káÑ°ùf É¡d Oóëjh »°SÉ«°ùdG™bGƒdG p ¢VQCG ≈∏Y nádÉfi ’ ≥Ñ£à°S ká«≤«≤M ’ƒ∏M É¡pFÉ£YEGh p ÒÑμdG É¡ pMÉ‚ røpe o±ƒÿG ƒgCG∫GõJ ’ »àdG oá°†jôŸG oáqjô°üæ©dG oáYõædG ∂∏J »g ΩCG ? .¬∏ªcCÉH Ö©°ûdG ná≤K É¡pÑ°ùc ‹ÉàdÉHhná«°SÉ«°ùdG ICGôŸG nácQÉ°ûe oπ©Œh ...∫ƒ≤©dG ¢†©H ‘ áYÉ°ùdG pOhó◊ ìOÉa πμ°ûH o¢û u°û n©oJ

oíª°ùjh ..á«Hô©dG ∫hódGh ...äÉfÉŸÈdG oøjõnj QƒμjO nOô› ,oπLôdG É n¡od uƒ nîoj »àdG náª°ûàÙGπc øe láZQÉah ...oAÉLôY É¡æμd lIGhÉ°ùe º©f ...kIGhÉ°ùeh ...É kª t¡ØJh É«Yh ∑Éæg q¿EG ∫ƒ≤dÉH

...IGhÉ°ùª∏d á«°SÉ°SC’G ô°UÉæ©dGpAÉ£©dG ≈∏Y lIQOÉb É¡fCG É¡oLhRh Ég oó«ØMh ÉgƒHCGh Égƒ oNCGh ICGôŸG oøHG o±Î©jh o±ô©nj ≈àªapäÉ«Hô©dG ÉfnAÉ°ùf oÜô©dG ÉæodÉLQ o∞ p°üræo«°S ≈àeh ...¬nàbÉW ¥ƒØJ ÉªqHQ mábÉ£Hh ,A»°T πc ‘p øgqGôdG Éæàbƒd ∫GõJ ’ »àdG oIôqéëàŸG oäÉq«∏≤©dG Ò¨àJ ≈àeh ???...Öéj Éªc ø¡fƒoeÎëjh

???...±OÉ¡dG ø¡WÉ°ûf øe tó–h ÉæpFÉ°ùf nìƒªW ≥æîJ…QóÑdG IÉ«M

ICGôŸG IGhÉ°ùe çÉëHCGh äÉ°SGQód »eó≤àdG õcôŸG25/6/2007

4 -? oá«Hô©dG oICGôŸG ∞°üæoà°S ≈àe

CÉ```````«¡JCG?IGhÉ°ùe ábÓY ΩCG ¥ qƒØJ ábÓY : áq«Hô©dG ICGôŸGh áq«Hô¨dG ICGôŸG


http://www.hespress.com

86

:…QóÑdG IÉ«MÉ¡J’É≤e πc ‘ â©aGO Iô°UÉ©e á«Hô¨e á«Øë°Uh áÑJÉc

äÉeOÉN ¥ƒ≤M'' .''á«fÉ°ùfEG IQhô°V âæÑdG º«∏©J'' É¡ªgCG øe ICGôŸG øY

'' !!?... º∏¶dG •É«°Sh ô¡≤dG ábô£e ÚH äƒ«ÑdG

.1 ? q¢üædG ájGóH ‘ á«Hô¨dG ICGôŸG øY åjó◊G áq«ªgCG Ée

.2 ? √OƒLƒdh πLô∏d Gójó¡J »°SÉ«°ùdG ¿Gó«ŸG ¤EG ICGôŸG ∫ƒNO Èà©j ∞«c

.3 :‹ÉàdG ∫hó÷G ‘ á«Hô©dG ICGôŸG É¡àdÉW »àdG äÉÑ°ùàμŸG ∫ qõf

.1 .¢û«©ŸG ™bGƒdG øe á∏ãeCG Ωób ? ¢üædG ájGóH ‘ É¡dDhÉØJ áÑJÉμdG âæH ΩÓY øq«H

.2 .(áæ°ûÿG É¡«a ÉÃ øjOÉ«ŸG πc ‘ É¡MÉ‚ ICGôŸG âàÑKCG) áÑJÉμdG ∫ƒb ≈∏Y ’Éãe äÉg

.3 ?AÉLôY á«Hô©dG ∫hódG ¢†©H ‘ áªFÉ≤dG IGhÉ°ùŸG áÑJÉμdG äÈàYG GPÉŸ

.4 ???...Öéj Éªc ø¡fƒoeÎëjh päÉ«Hô©dG ÉfnAÉ°ùf oÜô©dG ÉæodÉLQ o∞ p°üræo«°S ≈àe :áÑJÉμdG ∫GDƒ°S øY ÖLCG

.1 ?iôNCG ÉHÉÑ°SCG iôJ πg ? πLôdG ‘ ICGôŸG á«©°Vh ÊóJ ÖÑ°S ô°üëf ¿CG »æéàdG øe ¢ù«dCG

.2á«©°VƒdG √òg äRhÉŒ iôNC’G ∫hódG ¢†©H øμdh á«Hô©dG ∫hódG ¢†©H ≈∏Y ¢üædG Gòg ≥Ñ£æj ób

.ÚØæ°üdG øjPÉg ¤EG É¡fGó∏H ∞æ°Uh »Hô©dG ⁄É©dG á£jôN òN .á«fóàŸG

.1 : ∞°üdG ‘.á«ª∏©dGh á«YÉªàL’Gh á«aÉ≤ãdGh á«°SÉ«°ùdG :øjOÉ«ŸG ‘ ø¡ª‚ C’CÓJ AÉ°ùæd AÉª°SCG Ω qób

.2:∞˘°üdG êQÉ˘N‘ ø˘Yó˘HCG »˘JGƒ˘∏˘dG AÉ˘°ùæ˘∏˘d Qƒ˘°U ø˘Y â«˘fÎfC’G ‘ åë˘HG ≥˘HÉ˘ q°ùdG •É˘°ûæ˘˘∏˘˘d GOGó˘˘à˘˘eG

.ICGôŸG QƒÙ ºμà°SGQO á∏«W ∂FÓeR ™e ¿hÉ©àdÉH º°ù≤dG ‘ É¡≤«∏©J ≈∏Y πªYGh qø¡°UÉ°üàNG

»°SÉ«°ùdG ó«© q°üdG ≈∏Y

»YÉªàL’G ó«© q°üdG ≈∏Y


: qó©à°SCG


: »jCGQ …óHCG


87

.º¡JÉ¡eCG ¤EG GƒÑ°ùàfGh IóYÉ≤dG √òg øY Ghò°T AÉª¶©dG ¢†©H øμd ¬«HCG Ö≤d øH’G òNCÉj Ée IOÉY

¬H ô¡à°TG …òdG ΩC’G á∏FÉY º°SG ≈≤«≤◊G º°S’G

ÒÑ°ùμ°T ¿hOCG ΩÉ«∏jh

ÚJƒ«f ±Éμ°ùjCG ¥Éë°SEG

ñÉH äôgôe’ ¿ÉgƒL

ø£æ°TGh êQƒL ∫ƒH êQƒL

ƒ°SÉμ«H õjhQ ƒ∏HG

¬JƒL ¿ƒa QƒàμJ ¿ÉgƒL

äôHÉfƒH ƒæ«dƒeGQ ¿ƒ«∏HÉf

øaƒ¡à«H ¿Éa ¢û«JôØ«c èæjOƒd

äQGRƒe ¢TôH ¢ShOÉcG êÉéØdhO

ødƒμæ«d ¢ùμfÉg ΩÉgGôHEG

øjhQGO OhƒLOh õdQÉ°T

õæμjO hQÉH õdQÉ°ûJ

¢ùcQÉe êQƒÑ°SôH ∫QÉc

¿ƒ°ùjOG äƒ«∏jG ÉØdG ¢SÉeƒJ

ójhôa ¿ƒfÉKÉf ófƒªé«°S

ƒ°T ¤QƒL OQÉfôH êQƒL

øjÉà°ûæjG ñƒc äÈdCG

ø∏HÉ°ûJ π«g ¤QÉ°ûJ

¬H Ω+Éa + `a øe áf qƒμàe á«∏©a á∏ªL :áYÉ q£dG É°üY â q≤°T

hCG É¡FGõLCG ‘ ±ô°üàdG ≈˘∏˘Y IQó˘≤˘dG Ωó˘Y ó˘ qª˘é˘à˘dÉ˘H Oƒ˘°ü≤ŸGh É˘¡˘JÉ˘fƒ˘μ˘e ‘ Ió˘ª˘é˘à˘e á˘∏˘ª˘L É˘¡˘æ˘μ˘dh

(q∫òdÉH áYÉ£dG ÉædóHCG) ∫òdG É°üY â≤°T - :∫ƒ≤dG øμÁ Óa É¡Øjô°üJ

(äô°ùμH â q≤°T ÉædóHCG) áYÉ£dG É°üY äô°ùc -

(äó≤ØH â q≤°T ÉædóHCG) áYÉ£dG É°üY äó≤a -

(â«ÑH É°üY ÉædóHCG) áYÉ£dG â«H â≤°T -

''ICGôŸG qó°V ICGôŸG'' ÒJÉμjQÉc

: ó«Øà°SCG

: »à¨d ó¡©JCG

88

:êÓÑfG(ê,∫ ,Ü) øe Qó°üe

¥ô°TCG :è∏ÑfGh íÑ°üdG nèn∏nH

.AÉ°VCGh

:inô t°ùdG(… ,Q ,¢S) øe Qó°üe

ÉfÉjô°Sh iô o°S πLôdG iô°S

.Ó«d QÉ°S :...ájô°Sh

:oôpØ£JôpØ£j ônØW (Q ,± ,•) øe

,´ÉØJQG ‘ ÖKh :GQƒoØ oWh GôrØW

.´ÉØJQG ‘ áÑKƒdG :IôrØ£qdGh

:äÉÑFÉædG™ªL (Ü ,h ,¿) øe

.ádRÉædG áÑ«°üŸG áÑFÉf √OôØe

:Ö°ùÑ°ùdG: Ö°SÉÑ°S ≈∏Y ™ªéj

Ió«©ÑdG ¢VQC’G ,IRÉØŸG

ájƒà°ùŸG

: sâ°TCG¥sôa

@ oô n©`` r°û``òj ’ oôé`ØdGh , pôré```ØdG ™e

@oÜhò``j lQGô`ªMG É¡r«````nànæLph ≈∏Y

nπ``rÑb ?nø``jCG ¤EGêÓÑfG@ìÉÑ n `°üdG

@inó q°üdG ™ rLôc rä qôe..ø`````rjCG ¤EG

røpeh ...n≥jô``` q£dG ≈ n q£ nînJmá` n `Y rƒd@

@ΩÉ˘« pÿG ¥ƒ˘ o≤`˘ o°T ‘ É``¡˘d :nπ˘˘«˘˘≤˘˘a

@º˘¡˘oeÉ``````°ùLCG O rô n ``Ñ˘dG ‘ oÜ sò˘˘ n©˘ oJ

@lø`````` pW rƒne º¡```````d ¿É˘c... oò˘«˘eÓ˘J

páNô°U ≈∏Y GƒbÉ``àCGpäÉÑFÉ s ``ædG@

@¿ƒ```àô©j’ oå«M ¤EG ...GƒbÉ```àCG

o¿É˘e sõ˘˘dG Gò˘˘g nAÉ`````°T ró˘˘≤˘˘dtâ p°ûoŸG@

@päÉpKQÉ``` n μdG pá nØ r°üY ‘ .. oò«eÓJ

@ΩÉ« pÿG ‘ ..Éæ``g..G rƒ nbÓnJ r¿CG ¤EG

@pIÉà nØdG ¢Sh oQ oO røe Gƒ oª``````` p∏Y ó≤a

@¢ShQ tódG » p≤∏oJ n» rgh ,º¡d o∫ƒ≤J

@Gƒ`````˘ o°SCÉ`` r «˘J ’...»```` pMh oQ nAÉ˘qÑ˘MCG

@ pA» p°V nƒdG pIÉ«◊G ôé`Øc Gƒ` o fƒ och

@Gƒo∏ nª rYÉa ,rº``òμd lóZ :…QÉ`` n ```¨ p°U

@ lá˘©```````˘ rª˘ n°T É˘fCG ..»˘ pMhQ nAÉ````˘qÑ˘MCG

n¿h oó````````` p°ûræoj É```¡odÉ```Ø rWCGh o∫ƒ`≤J@

5 -áÄL’ áªq∏©e(ÜQÉ≤àŸG ôëH)

CÉ```````«¡JCG?∫ÓàM’G øeR á«æWƒdG øY áægÈdG πÑ°S


oôoÑ`` r©nJ É˘¡˘oà``````` rÑ˘ nbGQ ,ô ré```Ø˘dG ™˘e@

oôë`````æoJ ikDhQ ,É˘¡```˘r«˘à˘∏˘ r≤˘oe »`àh@

Gò``g nø`` rjCG ¤EG@inô t `°ùdG? oô pμÑoŸG

?.. oô``é`````````` r°ûoe ..lπ````Ñ``L √ oO uO nôoj@

≈` n `°SnC’G o´ƒ`````˘˘ oe oO , oOÉ˘˘˘˘μ˘˘˘˘J@oô pØ r£nJ

Gh oô``` n ````qμH É¡˘∏``` p rLnCG ø˘e , oò˘«˘eÓ˘J@

oô˘˘ o£`````` r ```≤˘˘J m ΩO ø˘˘e º˘˘¡` o èGó˘˘bCGh@

ô˘î```` r Ø˘nj ..º`¡ pFÉ˘HBÉ˘H ... lõ````````jõ˘˘Y@

oQò``````````ræ`ŸG oQ nó``` n≤dG É¡``` o©````` p qL nôoj@

oº` o¡``` tª o°†j@oÖ n°ù````` r Ñ s°ùdGôØ``` o p r≤oŸG

Gh oô˘ n¡``≤˘oj ¿CGh ,Gh oQÉ˘nã`` n à˘˘ r°ù o `j ¿CÉ˘˘H@

Gh oô p Ñ˘rLoCG º˘¡˘fÉ```WhCG ô``` ré˘g ≈˘∏˘Y@

oÈ````````cC’G o± nó`` n ``¡˘dG oº˘ o¡````˘˘ tª`°†j@

Gh oôpÑ` r °üj r¿CGh ..Gƒ o qd pò````j ’ r¿CÉH@

oô o¶````````ræ nJ É˘g nƒ``````ë˘f º˘¡˘æ`` o«˘YCGh@

oônμræoŸG n⁄É``````` n ``©dG nπ``````ª n°T rƒdh@

oôu«`````sædG oπ` n ``èC’G o¬`````` oÑ`````YGó``` oj@

Gh oô n°ü````ræoJ rºoμ` p `fÉW rhCG ÒN ≈∏Y@

oô˘ n¡``` r `°ü oJ É˘¡` n qæ˘μ˘dh ..oA»`` p `°†```˘ oJ@

Gh oQ sô``` n `c É``¡``` n ``dƒb räQ qô````c r¿EGh@

1

5

10

15

20

ó«°TQ º°TÉg ¿hQÉg

á∏eÉμdG ájô©°ûdG áYƒªÛG

- ähÒH IOƒ©dG QGO1981

89

:ó«°TQ º°TÉg ¿hQÉg)1927¿ƒàjõdG IQÉM ó«dGƒe øe ô°UÉ©e »æ«£°ù∏a ôYÉ°T (....-

ΩÉY IõZ ‘,1927 ,IôgÉ≤dG AÉHô¨dG ™e) :ájô©°ûdG ¬dÉªYCG øe1954IOƒY - Ω

,äƒ«H AÉHô¨dG1956 ,âjƒμdG Ö°†¨dG áæ«Ø°S -Ω1968 ¿ƒ«FGóa - Ω1970äÉ«eƒj -

,¢ùfƒJ ¿õ◊Gh Oƒª°üdG1983 ,¢ùfƒJ IQÉé◊G IQƒK .Ω1991(.Ω

.1 .áYƒd - ≈°SC’G - á∏≤ŸG - áæLƒdG :¬«a äOQh …òdG ¥É«°ùdG Ö°ùM á«JB’G äÉª∏μdG ìô°TG

.2.∂dP ≥ah Ió«°ü≤dG ™ q£b ,ôFÉª°V áKÓK h äGƒ°UCG áKÓK Ió«°ü≤dG ‘

.3 .á∏«©ØàdG ¢ùØf ≈∏Y óFÉ°ü≤dG øe iôNCG áYƒª› ôcP oG .Ió«°ü≤dG ‘ (á∏«©ØàdG) ¿RƒdG IóMh O qóM

.4) Úà«ÑdG CGôbG10h13I qôeh ,Úà«ÑdG …õéY ‘ IOQGƒdG oº o¡ tª`°†j áª∏c ‘ IÒNC’G º«ŸG qº°†H I qôe (

? ¿RƒdG oå«M øe tí°UCG Éª¡qjCG .rº o¡ tª`°†j É¡æ«μ°ùàH

.5.ÅL’ Ö©°T ¤EG »æ«£°ù∏ØdG Ö©°ûdG ∫ƒ– ÜÉÑ°SCG øY ïjQÉàdG Öàc ‘ åëHG

.1 á°Sƒª∏e ™FÉbƒH ∂jCGQ óqjCG ? ∫ÓàM’G áehÉ≤e ‘ á«æ«£°ù∏ØdG ICGôŸG QhO Ió«°ü≤dG ¢ùμ©J qóM q…CG ¤EG

(â«fÎf’G áμÑ°T ≈∏Y á«JB’G á∏°UƒdÉH É≤M’ Ú©à°ùJ ¿CG øμÁ)

''ìƒª£dGh ™bGƒdG ÚH á«æ«£°ù∏ØdG ICGôŸG'' ¿Gƒæ©H »WÉ©dG óÑY ìÓ°U ÖJÉμ∏d áªq«b á°SGQO óŒ å«M

.1 .á∏°VÉæŸG ICGôŸG ∫É°üN ºgCG áª∏©ŸG ∞°Uƒd ÊÉeõdG QÉWE’G øe ¢ü∏îà°SG

.2 ?∫hC’G ™£≤ŸG ‘ ΩÉ¡Øà°S’G ád’O Ée

.3ICGôŸG ™˘bGh ø˘Y ∞˘°ûμ˘dG ‘ É˘gQhO É˘æ˘«˘Ñ˘e ÊÉ˘ã˘dG â«˘Ñ˘˘dG õ˘˘é˘˘Y ‘ IOQGƒ˘˘dG á˘˘jô˘˘©˘˘°ûdG IQƒ˘˘°üdG π˘˘∏˘˘M

.á«æ«£°ù∏ØdG

.4 .äÉà°ûdG äÉª«fl ‘ Ú«æ«£°ù∏ØdG ICGôŸGh πØ£dG IÉfÉ©e ó qcDƒj Ée ¢üædG øe êôîà°SG

.5 .∫õYC’G É¡Ñ©°T øY º« q°†dG ™aQ ‘ á«æ«£°ù∏ØdG ICGôŸG ºgÉ°ùJ ∞«c ¢üqædG øe øq«H

http://www.amajordan.org/aman_studies/wmview.php?ArtID=1249


: qó©à°SCG


: »jCGQ …óHCG

90

.1 :∞°üdG ‘ øe äÉ«HC’G Ìf oG6 ¤EG13 øe Iô≤a ‘5 ô£°SCG

.2:∞°üdG êQÉNOhòdGh É¡æWh øY ´ÉaódG ‘ ICGôŸG áªgÉ°ùe óq∏îJ ájô©°ûdG äÉ«HC’G øe áØFÉW ™ªLG

.¬æY

á«æ«£°ù∏ØdG äÉª«ıG qºgCÉH áëF’

¬H äÉª«ıG ô¡°TCG ó∏ÑdG/¿ÉμŸG Q ´

ÚæL@ ΩôμdƒW áWÓH@ á°û«gódG@ Éjóæ∏b@ …ô©eC’G@ ¿É£∏°ùdG ÚY@ IóFÉY@ á«Hô¨dG áØ°†dG 1

íaQ@ í∏ÑdG ôjO@ …RÉ¨ŸG@ ¢ùfƒj ¿ÉN@ èjÈdG@ äGÒ°üædG@ É«dÉÑL@ IõZ ´É£b 2

äGóMƒdG@ Ú°ù◊G@ óHQEG@ AÉbQõdG@ ¿OQC’G 3

ÉfÉeôL@ ÉYQO@ ¢üªM@ ï«°ûdG ¿ÉN@ ÉjQƒ°S 4

OQÉÑdG ô¡f@ ÎYõdG πJ@ Ó«JÉ°Th GÈ°U@ ájó«°TôdG@ Iƒ∏◊G ÚY@ áæLGÈdG êôH@

…hGóÑdG@¿ÉæÑd 5

.1qπfi ‘ ¬∏ªcCÉH ÖcôŸG ¿C’ ,ÉHƒ°üæe ¬«a ±É°†ŸG OQh áaÉ°VE’ÉH Öcôe :…QÉ`` n ```¨ p°U + »MhQ nAÉqÑMCG

…QÉ`` n ```¨ p°U Éj + »MhQ nAÉqÑMCG Éj ÚÑ«cÎdG π°UCG ,IQ qó≤e áahòfi AGóædG IGOCG iOÉæe Ö°üf

.2 .…ô©°ûdG ¿RƒdG IQhô°†d øjAÉàdG ióMEG ±òëH ,áª∏μdG âØØN ,≈ n q£ nînànJ É¡∏°UCG :≈ n q£ nînJ

.…ô©°ûdG ¿RƒdG º«≤à°ù«d ¿ƒμ°ùdG á qª°†dG â°V sƒ nY ,rº o¡ tª`°†j É¡∏°UCG :oº o¡ tª°†j

≈∏Y ÉXÉØM ...ÉÑ«côJh Éaô°Uh Gƒëfh Éªé©e óYGƒ≤dG øe nQ qôëàdG kÉfÉ«MCG AGô©°û∏d pá¨∏dG oAÉª∏Y RÉLCG ó≤a

.''ájô©°ûdG IQhô°†dÉ`''`````H óYGƒ≤∏d RhÉŒ πc oπq∏©jh ,…ô©°ûdG ¿RƒdG áeÉ≤à°SG

™ªLG3.ájô©°ûdG IQhô°†∏d óYGƒ≤dG øY êhôN É¡«a ájô©°T äÉ«HCG


: ó«Øà°SCG

: »à¨d ó¡©JCG

91

,''pá˘≤˘jô˘£˘dG √ò˘¡˘H nêhõ˘JCG q’CG oäQô˘b É˘eó˘æ˘Y ,…ô˘ª˘Y ø˘e pá˘°SOÉ˘˘°ùdG ‘ oâæ˘˘c'' : É˘˘ª˘˘«˘˘°Tƒ˘˘cƒ˘˘a Ió˘˘«˘˘°ùdG râdÉ˘˘b

nº∏©JCG r¿CG ≈∏Y É≤aGƒo«d ÉfÉc Ée »eCGh »HCG qøμdh .»∏Ñ≤à°ùe n»pærHCGh ,»à°SGQO nπ pª rcoCG ¿CG oäQôb'' :räOô£à°SGh

ÉfÉch .ºg nórMh nQƒcòdG nIƒNE’G t¢üîj ‹É©dG º«∏©àdÉa ∂dòH ‹ áLÉM ’ ¬fCG Éª¡jCGQ ¿Éc rPEG ,É«dÉY Éª«∏©J

»H êGhõ∏d lóMCG nΩó≤àj rø∏a »ª«∏©J oâ∏ªcCG r¿EG »æfCG ¿GQƒ°üàj .É¡ràÑ∏Z óbh ,Ó«∏b Éª«°Tƒcƒa râØbƒJ

âfÉc ,»∏NGO ‘ ,øμdh ná©«£ŸG nâæÑdG ÉªFGO oâæc ,t§ nb »àÑZQ øY ø∏YCG ⁄ ,Gòμg'' : râaÉ°VCGh oäÉjôcòdG

.''GóHCG ºXÉ©àJ pÜhô¡dG ‘ áÑZôdG

t≥°ûJ Éª«°Tƒcƒa râYô n°Th ,¬∏MGôe uπμH É k©«ªL çÉfE’G º«∏©J oCGóÑe qô p boCG ,øjô°û©dG p¿ô≤dG päÉæ«°ùªN ‘

.ƒ«cƒW pá©eÉL ‘ É n¡ n≤jôW

≈∏Y -oêGhõdG øμj ⁄h ÓØW ¬æe râÑérfCGh ,á°SGQódG ‘ ΩÉ©H É n¡ o≤pÑ r°ùj ,á°Sóæ¡dG á«∏c ‘ ÉkÑdÉW râLhõJ

,á«∏FÉY äÉ°VhÉØeh má«ÑZ äÓHÉ≤eh äGQÉjRh ,áÑWÉN ∫ÓN øe ÉkÑsJôoe - ¿ÉeõdG ∂dP ‘ ±ƒdCÉŸG ÒZ

ÒÑ©J n≥ ra nh ¬qfCG ó©H Éª«a í°†qJG øμdh ,É¡pà«dÓ≤à°SG p ΩGÎMÉH nó nY nh …òdG É¡nLhR Éª«°Tƒcƒa räQÉàNG É‰EGh

nAÉÑYC’G søμdh , IÒ¨°U m êÉàfEG pácô°T ‘ πª©dÉH Éª«°Tƒcƒa â≤ëàdGh .''GóL É«fÉHÉj'' ¿Éc ,Éª«°Tƒcƒa

∫ÓN øe ’EG ,GóL ÉÑjôZ ∂dP røμj ⁄ ÉÃQh ,»∏FÉ©dG o™°VƒdG p º n°ùrëoj r⁄h .räóYÉ°üJ Ée ¿ÉYô°S ná«dõæŸG

: kÓFÉb ¬Ñàμe ¤EG »LhR QÉ°TCG .‹ É°UÉN ÉÑàμe oójQCG oâæc »æfCG t≥◊G'' :Éª«°Tƒcƒa âdÉb .ÖàrμŸG pádCÉ°ùe

É¡ nªndÉY rân÷h .''¢UÉÿG »ŸÉY oójQCG oâæc ,¢UÉÿG »Ñàμe oójQCG oâæc »qæμdh .Énæoμr∏pe ¬qfEG ,Gòg »epó rîà°SG

‘ â≤ q ∏ oW :ÚKÓãdGh nájOÉ◊G qø°S ‘ s¢UÉÿG1962òæe ró o©nJ ⁄h .¿ÉeõdG ∂dP çhó◊G oQOÉf ôNBG lôreCG ∂dPh

ó©H É¡pæHG pájDhôH É¡d rí nª r°ùoj rº∏a É«dÉZ É¡pà«dÓ≤à°SG nøªK Éª«°Tƒcƒa râ©aO .É¡ p≤«∏W äÉμ∏à‡ øe ,pâ rbƒdG ∂dP

É¡jôXÉf øY ÜÉZ ób É¡oæHG ¿Éch ,øjô°û©dG ¿ô≤dG äÉ«æ«fÉªK ôNGhCG ‘ É¡oLhR äÉe ¿CG nó©H ’EG p¥Ó£dG

.á«fÉK É«≤àdG ÉeóæY ká∏°UGƒàe ÉkeÉY nÚKÓK

øe nÌcCG QÉ«àNÓd l¢U nô oa sø o¡d rä nô saƒJ ¿ÉHÉ«dG ‘ AnÉ°ùædG s¿CG hóÑj ¿Éc ,Éª«°Tƒ ocƒa ƒoμ«°û«e oâ∏HÉb ÉeóæY

»Øa .É¡d râë«JCG »àdG ¢UnôØdG1986ób qƒªædG n™jô°S oOÉ°üàb’G ¿Éc .¢UôØdG pDƒ oaÉμJ n¿ƒfÉb o¿ÉŸÈdG sô nbnCG ,

‘ É¡oHÉ°ù pM CGô≤oj Iƒb AÉ°ùædG íÑ°UCGh AÉ°†«ÑdG päÉbÉ«dG …h nP p∞FÉXh πr¨ o°ûd AÉ°ùædG ΩÉeCG nÈcG k’É› nìÉJCG

¿Éc óbh ,á«°SÉb káYóN ’EG røμJ ⁄ øjô°û©dG ¿ô≤dG päÉæ«fÉªK ¿CG oΩÉjC’G pâàÑKCG røμdh .á«∏NGódG á°SÉ«°ùdG

ø¡ nØ«XƒJ oΩhÉ≤J oäÉcô°ûdG âYô°T ºK .…OÉ°üàb’G OƒcôdG pIÎa ‘ ø¡æY oAÉæ¨à°S’G CGóH øe n∫hCG oAÉ°ùædG

⁄ n¿ƒfÉ≤dG s¿CG ájGóÑdG òæe mónMCG áæ£a ≈∏Y näƒ oØ«d ¿Éc Éeh ÉÄ«°T ¢UôØdG pDƒ oaÉμJ o¿ƒfÉb póréoj ⁄h .á∏ª÷ÉH

‘h .πª©∏d mó°Tôoe nO qô› ¿Éc É‰EGh ,á«FGõL mOƒæH t…CG ¬H røμJ1990nør∏ n°û na »JÓdG päÉéjôÿG oáÑ°ùf râ∏°Uh

¤EG m πªY …CÉH p¥Éëàd’G ‘60¬rà n© naO …òdG nÒÑμdG nø nªãdG oÖ∏£àJ pICGôŸG oá«dÓ≤à°SG âdGR Ée n∂pdòHh áFÉŸG ‘

.Éª«°Tƒcƒa

6 -á«fÉHÉ«dG ICGôŸG

CÉ```````«¡JCG!?»YÉªàL’G »bôdGh …OÉ°üàb’G - »ª∏©dG Ωó q≤àdG ÚH ábÓ©dG


92

:å«ª°S ∂jôJÉH øe ÌcCG πªY20∞ë°üdG øe ójó©∏d É«Øë°U Ó°SGôeh GQôfi ÉeÉY

.IQƒ¡°ûŸG á«ŸÉ©dG

.1 .∂dP ≥ah ¢üædG ™ q£b .π≤æj Ée ≈∏Y »°üî°ûdG ≥«∏©àdGh Oô°ùdG ÚH ÖJÉμdG ìhGQ

.2 .êÉé◊G ‘ ÉgQhOh ¬JGhOCGh ∑GQóà°S’G Üƒ∏°SCG ™ÑàJ

.3™bGhh á«LƒdƒæμàdGh ájOÉ°üàb’G ¿ÉHÉ«dG IQƒ°U ÚH ábQÉØŸG ‘ á«°†≤dG É«æª°V ÖJÉμdG ô°üM

.∂dP í°VhCG .¬«a ICGôŸG

.1ÚeÉ¶ædGh Iô°SC’G) ÊÉHÉ«dG Ö©°ûdG äÉfƒμe ∞∏àfl áfGOE’ qºK øeh êÉéë∏d Oô°ùdG ÖJÉμdG ∞Xh

? ∂dP ∞«c (…OÉ°üàb’Gh »°SÉ«°ùdG

.2 z''GóL É«fÉHÉj'' ¿Éc (Éª«°Tƒcƒa êhR) ¬qfCG ó©H Éª«a í°†JG øμdh{ :»JB’G ÖJÉμdG ∫ƒb ìô°TG

.3πLCG øe É¡dÉ°†f ‘ ¿ÉHÉ«dG AÉ°ùf ôFÉ°S øY ÉgO qôØJh Éª«°Tƒcƒa IPGòa ócDƒj Ée ¢üædG øe êôîà°SG

.πLôdG á≤HQ øe ¥Éà©f’G h QôëàdG

.4Ée ?¿ÉHÉ«dG ‘ πLôdGh ICGôŸG ÚH IGhÉ°ùŸG EGóÑe ≥«≤– ≈∏Y Ó©a ¢UôØdG DƒaÉμJ ¿ƒfÉb óYÉ°S πg

?∂dP ÜÉÑ°SCG

.5.∂dP ≈∏Y ádGódG øFGô≤dG êôîà°SG .É¡°ùØf ICGôª∏d ÉgQƒ£Jh ICGôŸG áfÉμe ™LGôJ á«dhDƒ°ùe ÖJÉμdG πªëj

.6? q¢üædG ‘ ´ÉæbE’Gh ÒKCÉàdG ÚH ÖJÉμdG ájÉZ âMhGôJ ∞«c ÚH

ø¡fEÉa ∂dP n≥ q≤– ¿EGh.ø¡ p°ù oØfCG p Ò«¨àd øpgOƒ¡éH ’EG äÉ«fÉHÉ«dG pAÉ°ùædG o∫GƒMCG nÒ¨àJ rød ¬fÉa Gòμgh

.¤hC’G Iôª∏d á«fÉHÉj kájƒ°ùf kácôM sø p¡àcôM páZÉ«°U øe sønμªà«°SIójóL ájDhQ : ¿ÉHÉ«dG å«ª°S ∂jôJÉH

¿GôgR ó©°S : áªLôJ

»ØN øcQ ‘ IOÉ©°ùdG : ¢ùeÉÿG π°üØdG

Oó©dG ''áaô©ŸG ⁄ÉY'' á∏›.268 πjôaCG2001(±ô°üàH)


: qó©à°SCG


93

.1 ?qø¡d GõeQh ÉLPƒ‰ ¿ƒμJ ¿CG ∫óH ¿ÉHÉ«dG AÉ°ùf qπc øY IPÉ°T Éª«°Tƒcƒa ôjƒ°üJ ‘ ÖJÉμdG ≥ qah qóM q…CG ¤EG

.2™bGƒd √ó≤f ∫ÓN øe á«fÉHÉ«dG áHôéàdG ≈∏Y ÓeÉëàe É«JGP - É«HôZ √QÉÑàYÉÑ - ÖJÉμdG ∂d hóÑj πg

.∂dP ≈∏Y áqdGódG øFGô≤dG Ée ?™bGƒdG Gò¡d Éq«Yƒ°Vƒe ÓbÉf ∂d GóH hCG ¿ÉHÉ«dG ‘ ICGôŸG

Ò«¨àd øgOƒ¡éH ’EG äÉ«fÉHÉ«dG AÉ°ùædG ∫GƒMCG Ò¨àJ ød ¬fÉa Gòμgh{ :»JB’G ÖJÉμdG ∫ƒb ‘ ™°SƒJ

zø¡°ùØfCGhCGzø¡°ùØfCG øe π«ædG ‘ äÉcQÉ°ûe AÉ°ùædG âfÉc Ée ÉÑdÉ¨a{ : ¬dƒb ‘.

''... ¥Ó£dG ó©H É¡æHG ájDhôH É¡d íª°ùj º∏a É«dÉZ É¡à«dÓ≤à°SG øªK Éª«°Tƒcƒa â©aO''

áq«fƒfÉ≤dG ¢Uƒ°üædG ∫ÓN øe ¢ùfƒJ ‘ á≤∏£ŸG ™°Vhh á«fÉHÉ«dG á≤∏£ŸG ™°Vh ÚH ¿QÉ≤æ∏a

ôeCG ∂dPhoôNBG :oôNBG É¡qfC’ øjƒæàdG øe áYƒæ‡ »¡a IóMGh áª°†H â©aQ áª∏cáØ°U ¿Rh ≈∏Yoπ©aCG.

¥Ó£dG ó©H ¢ùfƒJ ‘ ∫ÉØWC’G áfÉ°†M ‘

π°üØdG q¢üæj67¤EG áfÉ°†◊G rä nó p¡ oY ,mäƒÃ êGhõdG º°üØfG GPEG'' ¬qfCG ≈∏Y á«°üî°ûdG ∫GƒMC’G á∏› øe

º°üØfG GPEGh .ΩC’G ¤EG É«dBG óæ°ùJ áfÉ°†◊G ¿EÉa ,ÜC’G ‘ƒJ GPEG ,‹ÉàdÉHh .''øjƒHC’G øe Éq«M »≤H øe

óæY »°VÉ≤dG ≈∏Yh .ÉªgÒZ ¤EG hCG ÉªgóMCG ¤EG áfÉ°†◊G äó¡Y ,IÉ«◊G ó«≤H ¿ÉLhõdG ¿Éch êGhõdG

äÉ«MÓ°üH É¡«dEG áfÉ°†◊G OÉæ°SEG IQƒ°U ‘ qΩC’G ™qàªàJh .¿ƒ°†ÙG áë∏°üe »YGôj ¿CG ∂dP ‘ qâÑdG

.á«dÉŸG ¬JÉHÉ°ùM ‘ ±qô°üàdGh ¬à°SGQOh ¿ƒ°†ÙG ôØ°ùH ≥q∏©àj Éª«a áj’ƒdG

OóY ¿ƒfÉ≤dG2 áæ°ùd1962 ‘ ñQDƒŸG24 …Ée1962¿ƒ°†ÙG QÉ°†MEG ΩóY áÁôL çGóMEÉH ≥∏©àŸG

ô°†ëj ’ ôNCG ¢üî°T πc hCG ΩC’G hCG ÜC’G ¿EÉa áfÉ°†◊ÉH xäÉnH hCG »àbh ºμM IQƒ°U ‘'' ¬qfCG ≈∏Y q¢üf

¿ƒ°†ÙG ∂dP ±É£àNG Iƒb hCG á∏«M ¿hóH ƒdh óª©àj hCG √QÉ°†MEG Ö∏W ‘ ≥◊G ¬d øŸ ¿ƒ°†ÙG

…òdG ¿ÉμŸG øe hCG º¡àfÉ°†M ‘ ƒg øe …ójCG øe ¬°SÓàNG hCG ¬aÉ£àNG ¤ƒàj øe ∞∏μj hCG ¬°SÓàNGh

ÚàFÉe ¤EG GQÉæjO øjô°ûYh á©HQCG øe á«£îHh ΩÉY ¤EG ô¡°TCG áKÓK øe øé°ùdÉH ÖbÉ©j ,¬H √ƒ©°Vh

.''§≤a ÚàHƒ≤©dG ióMEÉH hCG GQÉæjO Ú©HQCGh

:Qó°üŸGhttp://wrcati.cawtar.org/index.php?a=d&faq=30

: »jCGQ …óHCG


: ó«Øà°SCG

: »à¨d ó¡©JCG

94

: Ú°üdGÉ«°SBG IQÉb ‘ ™≤J

⁄É˘˘˘˘˘˘˘˘©˘˘˘˘˘˘˘˘˘dG ‘ ¤hC’G »˘˘˘˘˘˘˘˘˘g

QÉ«∏e øe ÌcCG) É«aGôZƒÁO

¬˘«˘a á˘ã˘dÉ˘˘ã˘˘dG »˘˘gh (ø˘˘cÉ˘˘°S

‹Gƒ˘M) á˘MÉ˘˘°ùe10ÚjÓe

º∏c.2Úμ˘˘˘H É˘˘˘¡˘˘˘à˘˘˘ª˘˘˘°UÉ˘˘˘˘Y (

ø˘˘e ÌcCG .¿É˘˘«˘˘dG É˘˘¡˘˘˘à˘˘˘∏˘˘˘ª˘˘˘Y

‘ ¢û«˘©˘˘j É˘˘¡˘˘fÉ˘˘μ˘˘°S ∞˘˘°üf

É˘¡˘à˘˘°SÉ˘˘«˘˘°ùH âaô˘˘Y .∞˘˘jô˘˘dG

ø˘˘˘˘˘˘˘e qó◊G ‘ á˘˘˘˘˘˘˘˘eQÉ˘˘˘˘˘˘˘˘°üdG

.äGO’ƒdG

:≠fƒJ ¬°ùJhÉe

)1893-1976»˘°ù°SDƒ˘˘e ó˘˘MCG (

»˘˘æ˘˘«˘˘°üdG »˘˘Yƒ˘˘«˘˘°ûdG Üõ◊G

Úq°üdG ájQƒ¡ªL ΩÉ«b ø∏YCG.

á˘æ˘°S á˘«˘Ñ˘©˘°ûdG.1949É¡°SCGQ

) Ú˘˘˘˘˘˘˘H1954-1959iOÉ˘˘˘˘˘˘˘f (

) á˘«˘aÉ˘≤˘ã˘˘dG IQƒ˘˘ã˘˘dÉ˘˘H1966.(

á˘˘˘˘˘jô˘˘˘˘˘˘¶˘˘˘˘˘˘f ÖMÉ˘˘˘˘˘˘°U ƒ˘˘˘˘˘˘gh

º˘g ¿ƒ˘MÓ˘Ø˘dG) á˘«˘YÉ˘˘ª˘˘à˘˘LG

ó˘bh (á˘jQƒ˘˘ã˘˘dG Iƒ˘˘≤˘˘dG OÉ˘˘ª˘˘Y

,IójóY ájôμa äÉØdDƒe ∞q∏N

ô˘˘˘ª˘˘˘MC’G ÜÉ˘˘˘à˘˘˘μ˘˘˘dG'' É˘˘˘¡˘˘˘æ˘˘˘˘e

¬à˘°SÉ˘«˘°S â°Vqô˘©˘J .''Ò¨˘°üdG

.¬JÉah ó©H OÉ≤àfÓd

‘ äÉ«æ«°üdG AÉ°ùædG ¤EG ≠fƒJ »°ùJhÉe Égóæ°SnCG »àdG ''…hÉª q°ùdG ô r£°ûdG'' náØ°U q¿EGpó o©nJ ⁄ AÉ°ùædGh ∫ÉLôdG ÚH IGhÉ°ùŸGh á«cGÎ°T’G ó«é“ ‘ √É≤dCG …òdG ¬pHÉ£N

π r°†Ø˘H ,nΩƒ˘«˘dG nø˘©˘à˘ª˘à˘j äÉ˘«˘æ˘«˘°üdG nAÉ˘°ùæ˘dG q¿CG É˘fQGô˘bEG ™˘ª˘a ,m º˘ rgh iƒ˘ p°S nΩƒ˘«˘dG

øjOÉ«e ‘ ,o∫ÉL qôdG É¡H ™qàªàj »àdG É¡ p°ù rØf p¥ƒ≤◊ÉH ,p ÚfGƒ≤dGh päÉ©jô°ûàdG

á«°üî°ûdG ájô◊G ä’É› ‘h ,áq«μ∏ŸGh π¨ q°ûdGh á«HôqàdGh ,áaÉ≤qãdGh á°SÉ« q°ùdG

GQƒ£J r≥≤ëoJ ⁄ päÉ«∏≤©dG q¿EÉa ,á«∏FÉ©dG IÉ«◊Gh êGhõdG ó«©°U ≈∏Yh ,áë°üdGh

QÉª°†e »Øa ...á˘«˘©˘jô˘°ûà˘dG o¢Uƒ˘°üæ˘dG ¬˘H oó˘ p©˘J É˘ª˘Y G kó˘«˘©˘H o™˘bGƒ˘dG »˘≤˘Hh ,ô˘cò oj

äGQGOE’G ‘ É˘«˘∏˘©˘dG Ö°UÉ˘æŸG ¤EG o∫ƒ˘°Uƒ˘dG AÉ˘°ùæ˘˘∏˘˘d oìÉ˘˘à˘˘oj ø˘˘¡ŸGh ∞˘˘FÉ˘˘Xƒ˘˘dG

kIó°T OGOõj …òdG ó«dÉ≤àdG §r¨°V π©ØH ¬fCG ÒZ ,…õcôŸG Üõ◊Gh äÉ°ù°SDƒŸGh

ÉÑdÉZ ,¬dÉØWCÉHh ¬H »æà©j røne ∫õæŸG ‘ ¬d nóéj ¿CG ‘ pÖZGôdG êhõdG §¨°Vh

É¡¡LGƒJ áHƒ©°U …CG óæYh .É¡«∏Y ¢Vô©oJ »àdG ná«bÎdG oá∏eÉ©dG oICGôŸG o¢† oa rôJ Ée

øgoQƒLCG o¢† sØ˘î oà˘a ,päÉ˘©˘Ñ˘à˘dG oπ˘ª˘ë˘à˘j rø˘e IQGó˘°U ‘ AÉ˘°ùæ˘dG o¿ƒ˘μ˘J , oá˘°ù°SDƒŸG

ø°V qô©àjh ,É¡JGP pIAÉØμdGh ¬ p°ùØf p πª©dG nπHÉ≤e ∫ÉLôdG QƒLCG øY ,kÓ°UCG oá«fóàŸG

oô°üà≤j ’h .ádÉ≤à°S’G ≈∏Y qøgQÉÑLEGh ø¡Ñ«pgôJ p πrLCG røe ∞ræ©dG øe m¿GƒdC’

Ée GÒãc πH ,oÖ r°ùëa »pæ n¡ pŸG p ∫ÉÛG ≈∏Y äÉ«æ«°üdG AÉ°ùædG ≈∏Y o§q∏°ùŸG o∞æ©dG

oóLƒoj ’ ΩGOÉe ,iƒμ q°ûdG ≈∏Y nâª q°üdG ø∏ q°†Øj qøgh qøgô n°SoCG ‘ qø¡«∏Y i nónà©oj

t¢üæJ »àdG pá°UÉÿG äÓjó©àdG ¢†©H pAÉæãà°SÉÑa .∞ræ©dG øe ø¡«ªëj l¿ƒfÉb

ΩÉ¶ædG nÖr∏ o°U nA»°T Óa ,RhÉŒ q…C’ n¢V qô©àJ ¿CG oÖéj ’ náLhõàŸG nICGôŸG q¿CG ≈∏Y

‘ ø r°ûY AGƒ°S ,Iƒ°ùædG A’Dƒg ≈∏Yh ...∫ÉÛG Gòg ‘ ,É v≤M lí°VGh »FÉ°†≤dG

ø¡æe mô p«Ñc Oó©H … qODƒj É kª∏bCÉJ p•ƒ¨°†dG √òg ™e oº∏bCÉàdG ,∞jôdG ‘ ΩCG áæjóŸG

.Év«eƒj máFÉª n°ùªN o≠∏ÑJ PEG , láYõØe ∫ÉÛG Gòg ‘ oΩÉbQC’Gh .É k°SrCÉnj QÉëàf’G ¤EG

''»ªqæ¡÷G pô£°ûdG'' p π rªnM oÖ pLGh ƒg ,lπFÉg lArÖ pY päÉ«æ«°üdG pAÉ°ùædG πpgÉc ≈∏©a

''∂r∏pe É¡t∏c oAÉª°ùdG Éªæ«H ,á«fÉ°ùfE’G p ÒZ ±Ó°SC’G pó«dÉ≤Jh pIOÉ≤dG øe p ¢VhôØŸG

.qø¡d¿Gƒæ©H »°ùfôa ∫É≤e øY Üqô©e

ÊhÎμdE’G ™bƒe ‘

ÚØdDƒŸG Öjô©J

7 -á```«æ« q°üdG ICGôŸG

CÉ```````«¡JCG¢ùªoÿ á«Yƒ°Vƒe IQƒ°U ÉæëæÁ á«æ«°üdG ICGôŸG ¤EG ô¶ædGh ⁄É©dG ¢ùª oN = Ú°üdG

? ⁄É©dG AÉ°ùf


La Femme en Chine [09-2001]

www.fraternet.com

Mao TsÔ Tong

95

.1 .±OGôe øY É¡d åëHCGh áq«∏≤Y áª∏c ìô°TG

.2 .ä’É› Ö°ùM É¡H qƒHh á«æ«°üdG ICGôŸG á«©°Vh ∞°Uƒd áØXƒŸG äÉª∏μdG êôîà°SG

.3 ?¥ƒ≤◊G √ò¡d ∞«æ°üJ áªK πgh ''¿É°ùfE’G ¥ƒ≤M'' IQÉÑY ¬«æ©J Ée øq«Ñààd ™LGôŸG ¢†©H ¤EG óY

.4?äQó°U ≈àe ,ICGôŸG ™°VƒH ≈æ©J »àdG á«°ùfƒàdG á«fƒfÉ≤dG á∏ÛG ,á«°üî°ûdG ∫GƒMC’G á∏› ô°†ëà°SG

?á«°ùfƒàdG ICGôª∏d âeób GPÉeh

q¢üædG ≈∏Y OÉªàY’ÉH ∂Øbƒe π∏Y ? á«Hô©dG ICGôŸG á«©°Vh h á«æ«°üdG ICGôŸG á«©°Vh ÚH É¡HÉ°ûJ iôJ ’CG

.√ÒZh

.1¿Gó≤ah ¥ƒ≤◊ÉH ™à“ øe Égõ«Á Ée RôHCG ≈∏Y ∞bh ¢üædG ‘ âª°SQ Éªc á«æ«°üdG ICGôŸG IQƒ°U ÚÑJ

.É¡d

.2ÚàØ°üdG øe Oƒ°ü≤ŸG Éªa ''»ªæ¡÷G ô£°ûdG'' áØ°üH ºààNGh ''…hÉª°ùdG ô£°ûdG'' áØ°üH ¢üædG ÇóoH

? ¥É«°ùdG Ö°ùM á«æ«°üdG ICGôª∏d ÚJóæ°ùŸG

.3√òg ôgÉ¶e πéà°SG .á«Ñ©°ûdG Ú°üdG ‘ ICGôŸG Éª¡«∏Y ¿ƒμJ Ú©°Vh ÚH ábQÉØe ¬Ñ°T ≈∏Y ¢üædG »æH

. q¢üædG øe ∂dP ≈∏Y q∫óà°SGh ábQÉØŸG

.4¢üFÉ°üN øq«ÑJ ,á«∏FÉY áKQÉc ‘ ÖÑ°ùàJ ¿CG øμÁ ºFÉ≤dG ™°VƒdG áØdÉfl ¿CG ¤EG ¢üædG ‘ Ò°TCG

áØdÉfl ÖÑ°ùH á«∏FÉ©dG áKQÉμdG ¿ƒμJ ¿CG ≈°ùY GPÉe Q qƒ°üJh Ú°üdG ‘ ICGôŸG ¬«∏Y …òdG ºFÉ≤dG ™°VƒdG

.™°VƒdG Gòg

.1 :∞°üdG ‘≈∏Y èà– á«æ«°U ICGôeG ¿É°ùd ≈∏Y Oôj QÉμaCG øe ¬«a AÉL Ée π©LGh ,¢üædG áHÉàc óYCG

.ÉgOÓH ‘ ™bGƒdGh ™jô°ûàdG ÚH ábQÉØŸG

.2:∞°üdG êQÉNhCG q¢üædG ‘ AÉL Ée ºYój á«æ«°üdG ICGôŸG ™bGh ≈∏Y É¡H q∫óà°ùJ äÉ«FÉ°üMEG ™ªLG

.¬°†Mój

: qó©à°SCG


: »jCGQ …óHCG


Ú°üdGá¨∏dG ¿Ég á«eƒb á¨d Èà©J Gòd ¿Ég á«eƒb øe É¡fÉμ°S Ö∏ZCG øμdh á«eƒb Ú°ùªNh â°S äGP ádhO

πμ°T ≈∏Y á«HÉàc RƒeQ øY IQÉÑY »gh ™WÉ≤e øe ¿ƒμàJ πH É¡d ±hôM’ á¨∏dG √òg s¿CG Öjô¨dGh á«ª°SôdG

ƒëf ≠∏Ñj GóL ÒÑc ÉgOóYh Úª«dG ¤EG QÉ°ù«dG øe CGô≤Jh ÖàμJ ™Hôe1500.ÉªFGO πª©à°ùJ áª∏c

: ó«Øà°SCG

96

: á«æ«°üdG ICGôŸG -OôØe'' ≈∏Y ™ªéj π¡a .AÉ°ùf'' ≈∏Y hCG ''ICGôeGÒª©àH rº obh É¡æY ºé©ŸG ‘ rånërH pG ¿PEG ?''

: ‹ÉàdG ∫hó÷G ‘ äÉZGôØdG

Oô```ØŸG ™ª÷G º°SG

.............. AÉ````°ùqædG

.............. ΩÉª◊G

.............. π```HE’G

.............. º``næ¨dG

: »à¨d ó¡©JCG

97

: IóÑ©°ùeº°SG

øe ∫ƒ©Øe

¬∏©L óÑ©à°SG

É¡∏©L hCG GóÑY

: ¬H ôKCÉà°SG

.¬°ùØf ¬H s¢ünN

: ≈£©à°SG∫CÉ°S

AÉ£©dG

‘ ∫òÑoJ »àdG áª«¶©dG Oƒ¡÷G ‘h ''ICGôŸG nájôM'' ¬nfƒ oY rónj Ée ‘ »pjrCGQ Êƒ oªàdCÉ°S ƒd ¿B’Gh

nICGôŸGh wôoM nπLôdG q¿CG ƒg Gòg oº rgƒdGh ,º rgh ≈∏Y õμJôJ É¡fCG ºμoàrÑLC’ É¡∏«Ñ°SIóÑ r©à°ùoe,

.¬àjOƒÑ©d óÑYh ¬≤«aQ áj qôëH qôoM ,ôNB’ÉH Góq«≤e ΩGO Ée …ô¶f ‘ ÉªgÓch

.¬∏°SÓ°ùH róq«≤oj ⁄ r¿EGh ,¬o∏rãpe lÚé°ùd ¬fEG ?¬æ«é°S øe káj qôM nÌcCG øré°ùdG n¢SQÉM ¿ƒÑ n°ù– nhCG

⁄ r¿EGh Gô n°üH p¬ p≤«aQ ô n°üH øe qóªà°ù«d ¬qfEG ?≈ªYCG qπ¶jh Gô p°ürÑoe ≥aGQ ≈ kªYCG s¿CG ¿ƒÑ n°ù– rΩCG

.Qƒf ¬«àbónM ‘ øμj

’ sô◊G q¿C’ ,É¡àj qôëH ¬àÑdÉ£e ¤EG oICGôŸG pâLÉàMG ÉŸ G qôoM oπL qôdG ¿Éc ƒdoôKCÉà°ùjpáj qôëH

.É¡«dEG pôr«¨dG o… róg ’EG πZÉ°T øe ¬d ≈≤Ñj ’ pájô◊G ¤EG i nóàgG …òdGh ónMCG

nÜQÉ≤Y ’EG É¡«a ”rónLh ÉŸ ¬nà n°†Ñb ºàrëàa ƒ∏a ¬à°†Ñb ‘ √ÒZ náj qôM q¿CG » pY qónj …òdG ÉeCG

»àdG ]ájô◊G[ »g oÜQÉ≤©dG ∂∏J hCG . áqjOƒÑ©dGÉ¡«£©à r°ùJ?πLôdG q∞ nc øe Ég tõnàrÑnJ hCG

¬fEG ºμd oâ∏b …òdG pô p°ürÑoŸG p¿ÉÁE’G o≥jôW »g Égs’EG ¢ù«d lIóMGƒa ]ájô◊G[ ≥jôW ÉeCG ...

øe Gh tóYCG øjòdG q’EG É¡nμo∏ r°ùj ¿CG o™«£à°ùj ’ l≥jôW É¡qæμd ,≥£ræŸG h π r©ØdG nOhóM iqó©ànj

’ÉLQ râë∏°UCG q’EG ¢VQC’G ≈∏Y lá◊É°U lICGôeG päô¡X Éªa (...) IÉ«ë∏d kIôgÉW nøcÉ°ùe º¡Hƒ∏b

≈∏Y oájô°ûÑdG âeGO Éeh ,mäGÒãc kIƒ°ùf ô s¡W ’EG AÉª°ùdG â– lôgÉW lπLQ ≈°ûe ’h ,øjÒãc

Ég nóYÉ°Sh nÖrMôdG É¡næ r°†Mh n¢VÉq«ØdG É¡njóKh náÑ°üÿG É¡ nª pMQ oICGôŸG ≈≤Ñà°ùa ¢VQC’G √òg

.¿ƒoæn◊G áª«©f π«FÉî«e

¢U ,OÉ©ŸG OGR124-126

8 - á``jô◊G ≥jôW

CÉ```````«¡JCG∞≤J øjCG ,√ÒμØJ á≤jôWh ¿É°ùfE’G øWÉH ¢ùμ©J »g ΩCG ô¡¶e O qô› ájô◊G πg

?Égó≤Øf ÚM ájô◊G Ö∏£f nºpd ?ICGôŸG ájôM


:áª«©f π«FÉî«e) ÊÉæÑd ÖjOCG1889-1988OGhQ RôHCG øe óbÉf ôYÉ°T ,ôμØe (

•) ∫ÉHô¨˘dG :á˘«˘Hô˘©˘dÉ˘H ¬˘JÉ˘Ø˘dDƒ˘e ø˘e .á˘ã˘jó◊G á˘«˘HOC’G á˘°†¡˘æ˘dG1 -1923(

•) ójó÷G ∫ÉHô¨dGh4-1988(¬Ñàc øeh .á«JGP IÒ°S ƒgh ''¿ƒ©Ñ°S''h

.á«Hô©dG ¤EG ¬°ùØæH ¬∏≤f ¤ƒJ óbh ''OGOôe'' :ájõ«∏μfE’ÉH


98

.1:»∏j Ée ìô°TG ''ºμàÑLC’ ...ÊƒªàdCÉ°S ƒd'' @

''.πLôdG ∞c øe ÉgõàÑJ'' @

''.ô°üÑŸG ¿ÉÁE’G ≥jôW'' @

.2 .¬JGOôØe ™ªLGh ájô◊G ºé©e ó°UQG

.3á«YÉªàLGh ájôμa ácôM ≈∏Y ¬°üf ájGóH ‘ ÖJÉμdG π«ëj πg ÚdÓg ÚH ''ICGôŸG ájôM'' IQÉÑY â©°Vh GPÉŸ

?ájô◊G √òg »g Ée á«Hô©dG OÓÑdG ‘ äô¡X áæ«©e

.4 ?¬«ÑWÉfl ™æ≤j ¿CG ójôj Õ ,áª«©f ÜÉ£N ‘ ßMÓJ GPÉe

.5.É¡°†©H ó°UQG ? ÉgóªàYG »àdG Ö«dÉ°SC’Gh äGhOC’G »gÉe

.1 ?É¡«∏Y ádGódG á«¶Ø∏dG øFGô≤dG Ée ?Ωƒ≤J A»°T …CG ≈∏Y É¡H ™æ≤j ¿CG ≈©°ùjh ÖJÉμdG É¡£°ùÑj »àdG ájQƒÙG IôμØdG ™ÑàJ

.2 .É¡Øqæ°Uh ¬ééM πeCÉJ ? ÉgÉæH ΩÓY ,á«LÉé◊G áª«©f á£N ‘ ô¶fG

.3.É¡∏ª©à°SG »àdG πª÷G ´GƒfCG ™ÑàJ ?™ªàÛG ìÓ°U ‘ ÉªgQhOh πLôdGh ICGôŸG øe πc ¤EG áª«©f ô¶æj ∞«c

.1ÖJÉμdG É¡H AÉL »àdG á∏ãeC’G ‘ ∂jCGQ óHCGh ,ôeC’G Gòg ‘ ôqμa ,¬«a ™«°ûJ ºFÓe §«fih øWÉHh ôgÉX ájôë∏d

(≈ªYC’G IQƒ°Uh ¿Éqé°ùdG IQƒ°U) ádCÉ°ùŸG √ò¡d Éë«°VƒJ

.2?ájô◊ÉH ¿É°ùfE’G ™qà“ •hô°T Éeh ? A»°T …CÉH ¿ÉÁE’G ''ô°üÑŸG ¿ÉÁE’G ... ájô◊G ≥jôW ÉeCG'' : áª«©f ∫ƒb πqÑ≤J πg

.1iôNCG ógGƒ°T ¬«dEG ∞«°VCGh ?GQGôMCG º¡JÉ¡eCG º¡Jódh óbh ¢SÉædG ”óÑ©à°SG ≈àe : ÜÉ£ÿG øH ôªY ∫ƒb ôcòJCG

.≈ãfCGh GôcP ¿É°ùfE’G ájôM óqé“ »JÉ©dÉ£e øe

.2ájôM øY ¬ãjóM øe ¬JòNCG …òdG OGõdG Qƒ£°S ‘ ™ªéà°SCG ''OÉ©ŸG OGR'' ¢üædG ¬æe òNCG …òdG ¬HÉàc áª«©f ≈ qª°S

.πLôdGh ICGôŸG

¢VÉ«ØdG É¡jóKh áÑ°üÿG É¡ªMQ ICGôŸG ≈≤Ñà°ùa ¢VQC’G √òg ≈∏Y ájô°ûÑdG âeGOÉeh'' : É¡¶ØMCGh ádƒ≤dG √òg ÖàcCG

''. ¿ƒæ◊G ÉgóYÉ°Sh É¡æ°†Mh

: ±...ÉqeCG.ó«cƒJh π«°üØJh •ô°T ±ôM ÉqeCG ≈ª°ùJh •ô°ûdG ÜGƒL ‘ AÉØdÉH ÉHƒLh ÉqeCG IGOC’G ¬«a ¿Î≤J »Wô°T Ö«côJ

: qó©à°SCG


: »jCGQ …óHCG


: ó«Øà°SCG

: »à¨d ó¡©JCG

99

:´qôb¿Rh ≈∏Y »KÓK π©a

¬©LhCG : πLôdG ´ôb .πq©a

.ÜÉà©dGh Ωƒ∏dÉH

( ´ ,Q ,¥ ) Qò÷G

:IQƒ°ûÑ£dGh Qƒ°ûÑ£dGê

ájÒL AÉ°†«H IOÉe ,Ò°TÉÑW

IQƒÑ°ùdG ≈∏Y É¡H Öàμj

: ƒjOƒà°SE’G,ƒjóà°SC’G hCG

êGôNEG hCG ôjƒ°üàdG πfi

(á∏«NO áª∏c) ,ΩÓaC’G

: º°†b±GôWCÉH ô°ùc

Oô› »KÓK π©a ,¿Éæ°SC’G

(Ω ,¢V ,¥ ) Qò÷G øe

: ß◊ô¶f : ÉfÉ¶◊h É¶◊

.¬«ÑæL óMCG øe ¬æ«Y ôpNDƒoÃ

( ® ,ì ,∫ ) Qò÷G

.1.QGó÷G ≈∏Y kIôFGO Qƒ°ûÑ£dÉH ‹ º°SQ

.2É¡∏NGO » pØpb :‹ ∫Ébh

.3káHQÉg oâ≤∏£fÉa

.4ôëÑdG ´QGƒ°T ¤EG

.5»H ≥ p◊ ÉkÑ°VÉZ

.6h »¡Lh ‘ ¥õbR ÉÑ°VÉZ»pæ nY nô nb

.7IOÉL ná«°†≤dG s¿EG : ∫Ébh

.8zô°TÉÑe såÑdG{ q¿EGh

.9 ¤EG ¬©e nOƒYCG ¿CG Ö péjhƒjOƒà°SC’G

.10 IôFGO §°Sh n∞pbC’Ò°TÉÑ£dG

.11Aƒ°†dG pIôFGO â–h

.12ká∏àÑeh káæ«μ°ùe

.13»FÉà°T ∫ƒ°ùàªc

.14:¬d n∫ƒbCG ¿CG oâdhÉM

.15 ..I qOÉL É°†jCG ÉfCG »æfEG

.16,GóHCG GóHCG ,»æqæμdh

.17»æoæoé r°ùj ¬ ncôJCG rød

.18Ò°TÉÑ£dÉH máeƒ°Sôe mIôFGO nπNGO

.19... Ée m ìô°ùe ...Ée m ¢VQCG ... Ée QGó pL ≈∏Y

.20.»pæoæoé°ùj ¬ ncôJCG ød

.21Iô r¡ t°ûdG p º r°SoÉH ’h uÖo◊G º r°SoÉH ’h ¬ pª r°SoÉH ’

.22.óMCG º°SÉH ’h

.23h »pÑr∏ nb rò oN ,m√BG¬ rª p°† rbG.áMÉØoàc

.24...á≤∏ oe mIôFGO πNGO »qænæoé r°ùJ ’ øμdh

.25 ÉfCG Égoßn◊CGmÖ rY oôpHh ¤hC’G Iô pª∏d

.26n∂ pª r°SG øpe n∫hC’G n± rô◊G q¿CG

.27.IôpFGO øe lAõL ƒg

.28‹ rƒnM É¡ nª r°SQ r™HÉàoJ Óa

.29. Iôjóà°ùe oáYÉ°ùdG

9 - ôëÑdG ICGôeG

CÉ```````«¡JCGíÑ°üJ òFóæYh .É¡«∏Y Iô£«°ùdGh É¡μ∏“h ÉgAGƒàMG Ωhôj ób ¬æμdh ICGôŸG πLôdG Öëj

ßaÉ– ∞«μa É¡àjôM »¨∏Jh É¡à«°üî°T QOÉ°üJ π°SÓ°S É¡«dEG É¡jó¡j »àdG óFÓ≤dGh •GôbC’Gh QhÉ°SC’G

? ¬à«H πLôdG ¬H åKDƒj ÉÄ«°T ¿ƒμJ ’h É¡à«fÉ°ùfEGh ''É¡àKƒfCG'' ≈∏Y ICGôŸG


.30.øe qõdG nπe nQ qøμd

.31QGô°SC’G øe iQÉë°U

.32á«°Sóæ¡dG ∫Éμ°TC’G øe oô nî r°ùnJ

.33.IôFGódG o√ nôcCG ÉfCGh

.34.åq∏ãŸG h n™HôŸG √ô rcCGh

.35´Ó r°VC’G … pRGƒàe h p π«£à°ùŸG só°V IôgÉ¶e ‘ oêôNCÉ°Sh

.36...øré q°ùdÉc l≥n∏r¨oe ƒg Ée qπch

.37.É¡oÑ pMCG oácôëàŸG oá£≤ædG Ég nórMh

.38¿ÉjRGƒàŸG p¿É£ÿG ÉeCG

.39AÉ≤d Éªnfh oO póHC’G ¤EG Éª¡°† rcôpd ÊõoM p¿GÒã«a

.40. Éª¡«ah ...Éª¡æ«H lA»°T n∫óÑàj ¿CG ¿hOh

.41.∂æe oÜ nôgCG ôrëÑdG ÅWÉ°T ¤EG

.42kIó«Mh o∞bCGh

.43áj uôo◊G IQƒ°ûÑ£Hh

.44á≤∏¨oe ôr«Z kIôFGO oº o°SQCG

.45≥oaoC’Gh pôrëÑdG p√ÉŒÉH É¡r«aôW røe káMƒàØe

.46É¡∏NGO oõØbCGh

.47ôëÑdG ¤EG É¡æe o¢†cQCGh

.48 ...ôëÑdG ...ôëÑdG ...ôëÑdG ¢U ¿GƒjódG ,¿É qª°ùdG IOÉZ53

100

:¿Éª°ùdG óªMCG IOÉZ áæ°S ≥°ûeO ‘ äódh ájQƒ°S áÑjOCG.1942 ‹GƒM âØdCG27,ähÒH ¢ù«HGƒc : É¡æe ôcòf ,ádÉ≤ŸGh IÒ°ü≤dG á°ü≤dGh ô©°ûdGh ájGhôdG ‘ ÉHÉàc

ó°ù÷G ,ójQƒdG ¤EG ójQƒdG øe Ö◊G ,Ö◊G ∂«∏Y âæ∏YCG ,…Qób ∑Éæ«Y ,QÉ«∏ŸG á∏«d

... ôØ°S áÑ«≤M

.1 .ä’’Oh ¿É©e øe ¬«dEG õeôJ Ée ÚH ºK É¡ª°SQG h á«°Sóæg äÉë∏£°üe øe ¢üædÉH OQh Ée êôîà°SG

.2Ú∏HÉ≤àe ÚjOGh ‘ ÖFÉ¨dG Òª°V ¤EG Ióæ°ùŸG ∫É©aC’Gh º∏μàŸG Òª°V ¤EG Ióæ°ùŸG ∫É©aC’G ™°V

.¥QGƒa øe Éª¡æ«H ¬¶MÓJ Ée ôcPGh

.3 .ôFÉª°†dG ™jRƒJ ≈∏Y OÉªàY’ÉH Ió«°ü≤dG QGƒWCG ÚÑJ

.4.¢üædG Gòg ‘ (ôëH) á¶Ød ∂«dEG É¡H »MƒJ »àdG ÊÉ©ŸG ¢†©H ôcPG


: qó©à°SCG

101

.1 ?É«æa ∂dP øY ÒÑ©àdG ‘ â≤ qah óM …CG ¤EÉa ,¬«∏Y OôªàdGh πLôdG §∏°ùJ ¢†aQ ¤EG IôYÉ°ûdG â¡àfG

.2?¬d É¡ÑMh πLôdG §∏°ùàd É¡°†aQ ÚH ICGôŸG ≥aƒJ ¿CG øμÁ πg

.1 :∞°üdG ‘ .ºμà«H ‘ ¬àNC’ ñC’G á∏eÉ©e á≤jôW øY É¡«a çóëàJ Iô≤a QôM

.2:∞°üdG êQÉN.ICGôŸG ájôM ¤EG º¡æe πc Iô¶f ¬dÓN øe ÚÑJ õFÉé©dGh ñƒ«°ûdG ¢†©Ñd ÉHGƒéà°SG ôLCG

.1 .á«gƒdC’Gh øeõdG ¤EGh QGôªà°SÉH Qƒ£àJ »àdG IÉ«◊G ¤EG õeôJ : IôFGódG

.2 .ΩÉ¶ædGh á©«Ñ£dGh ºndÉ©∏d Êƒc õeQ : ™HôŸG

.3.¿É°ùfE’G ‘ ≈ª°SC’G AÉcòdGh Ö◊Gh IOGQE’G õeQ : å∏ãŸG

.1 .´ƒæàdG ∂dP ád’O Éæq«Ñe ÚYƒqædG ÚH õ«e .¥Ó¨f’ÉH »MƒJ iôNCGh ìÉàØf’ÉH »MƒJ äÉª∏c Ió«°ü≤dG âæª°†J

.2 ? ÓÑ≤à°ùeh Gô°VÉM É¡«∏Y ¬à£∏°Sh πLôdG ájÉ°Uƒd ICGôŸG ¢†aQ øY IôYÉ°ûdG äÈY ∞«c

.3 .''áMÉØàc ¬ª°†bGh »Ñ∏b òN'' IôYÉ°ûdG ∫ƒb ‘ IOQGƒdG ájô©°ûdG IQƒ°üdG π∏M

.4 ? IôYÉ°ûdG ¿õM ¿GÒãj GPÉŸh ¿ÉjRGƒàŸG ¿É£ÿG õeôj Ω’EG

.5? GPÉŸh áª∏μàŸG iód ºgCG Éª¡jCG .ájô◊Gh Ö◊G : ¿Éàª«b ¢üædG ‘

Nadia Julien (Dictionnaire des symboles) p.71/p66./p.408

.1 â≤∏£fGáHQÉg.

ÉÑ°VÉZ .»H ≥◊

á∏àÑeh áæ«μ°ùe... ¬d ∫ƒbCG ¿CG âdhÉM

¤hC’G Iôª∏d ß◊CG... ÖYôHh

.1.’ÉM Iô£°ùŸG äÉª∏μdG Üô©J

.2 (á∏°†a) äÉªªàŸG øe »gh . ÉÑdÉZ ¬H ∫ƒ©ØŸG hCG πYÉØdG ICÉ«g ÚÑJ ájƒëf áØ«Xh ∫É◊G

.3(ÒNCÉàdGh Ëó≤àdG Rƒéj) âHÉK ÒZ á∏ª÷G ‘ ∫É◊G ™bƒe

.4.ÉjOÉæ°SEG ÉÑcôe hCG É«FõL ÉÑ«côJ hCG IOôØe ∫É◊G ¿ƒμJ ¿CG øμÁ


: »jCGQ …óHCG


: ó«Øà°SCG

: »à¨d ó¡©JCG

102

: í°†æjøe

(ì.¢V.¿)

ÉÃ AÉfE’G í°†f

í°TQ …CG ¬«a

ÜOC’G í°†fh

…CG »°SBÉŸÉH

.»°SBÉŸÉH í°TQ

:äÉ°UôîJøe

…CG (¢U.Q.ñ)

ÜòμdG

.¿Ó£ÑdGh

páæeÉμdG p±GógC’G øY åëÑJ äÉHÉLEG ±É°ûàc’ mádhÉfi ‘ »ægP ¤EG OQGƒàJ lIÒãc lá∏Ä°SCG

,mäÉ£o∏ o°S øe o¬o∏nÑ≤J ’ Éeh QGhOCG øe ¬«a oÖZôJ ’ Ée ICGôŸG AÉ£YE’ á«ZÉ£dG pá°SÉª◊G AGQh

‘ ¬æe râfÉY …òdG n¿Éeô◊G q¿CG uÊÉ°ùfE’G ÉgÒª°†H ∑QóoJ »àdG á∏bÉ©dG ICGôŸG ∂∏J Éª«°S ’

nIQó≤dG ¬ o°ùØf oπL qôdG ó p≤Øj ÉeóæY q’EG oçóëj røoμnj ⁄ Qƒ°ü©dG qπc ‘ ≈qàM hCG Qƒ°ü©dG p ¢† r©H

ICGôŸG ™e πNój ¿Éc ÚMh ,p∞∏îàdG ∂dP ná«ë°V ¬ o°ùØf ƒg oíÑ°üjh ∞q∏îàdG á¡LGƒe ≈∏Y

oΩƒ≤j káªFGO kácô©e ¢VQC’G ≈∏Y ¿É°ùfE’G oïjQÉJ ¿Éc ó≤d .ÜÉ«¨dGh ÜGò©dG áμ∏‡ ‘ Ékμjô°T

∫ÉëH øμÁ ’h ,ô°ûÑdG n¢TƒMhh äÉHÉ¨dG n¢TƒMh É¡«a ¿ÉcQÉ©j oICGôŸGh oπL qôdG :¿ÉæK’G É¡H

Ωƒ≤j mádhÉfi t…CGh .AÉ°ü rbEGh ¿ÉeôM øe ICGôª∏d çóM Ée nQ rRph oπLôdG nπ qªëàj r¿CG ∫GƒMC’G øe

‘ hCG äÉbhC’G øe âbh ‘ oAÉ°ùqædG ¬d râ°Vô©J Ée ∫Ó¨à°S’ oICGôŸG É¡H oΩƒ≤J hCG oπL qôdG É¡H

øe ¢ùμ©dG πH ,ICGôª∏d QÉ°üàfG t…CG ¬æY oÖqJÎj ’h l¿Góoe o∫Ó¨à°SG ƒg Qƒ°ü©dG øe ô°üY …CG

¬rà≤≤M Éq‡ nÒãμdG má°ùcÉ©oe á«∏ªY ‘ ¬©e oICGôŸG ô°ùînJ m πjƒW m ∫Éé p°ùd ÜÉÑdG íà na ÉÃQ ∂dP

.πÑ≤à°ùŸG ‘ ¬≤ q≤ëoJ ±ƒ°S Éeh

ÒμØàdGh ,»°VÉŸG óæY ±ƒbƒdG øe É¡ o©næ“ É¡oà«fÉ°ùfEGh ,≈ãfCG ¿ƒμJ ¿CG πÑb l¿É°ùfEG nICGôŸG q¿EG

.'' káàeÉ°Uh kIôHÉ°Uh kIó«Mh oICGôŸG É¡«a râ©Ñb ,ÜGò©dGh QÉ°ü◊G øe Qƒgód'' ΩÉ≤àf’G ‘

É¡fCGh √ÉÑàfÓd GÒãoe qÉ«HOCG GQƒ°†oM IÒNC’G áfhB’G ‘ â≤≤M ób náq«Hô©dG nICGôŸG q¿CG »Øμnjh

'' ÉjƒãfCG ÉHOCG oÖàμJ räQÉ°U É¡fCG »æ©j ’ Gògh ,πLqô∏d i kó°U ¬ÑàμJ Ée ‘ ró o©nJ ⁄í°†æj

ºr∏©dG øY åjó◊G ¤EG ≈ n©°ùJ nICGôŸG ¿CG'' hCG ''áqjó°ù÷G ¿GõMC’Gh áqjƒ°ùqædG ™LGƒØdGh »°SBÉŸÉH

πNój Éeh ,äÉLÉàæà°S’Gh iDhôdG ‘ nO qó©àdGh nõjÉªàdG πªàëj nºr∏©dG q¿CÉch ''≈ãfC’G äƒ°üH

røpe ∫ÉÛG Gòg ‘mäÉ°U qô nînJOÉéjEGh ¬pJÌ©Hh qÊÉ°ùfE’G ó¡÷G º«°ù≤J ≈∏Y kIógÉL πª©J

.¬ª«£–h ∑Î°ûŸG ó¡÷G Gòg ∫É°ûaEG ¤EG áj qODƒŸG äÉaÓàN’G hCG äÉaÓÿG øe ´ƒf

n¿ƒμJ ¿CG qº¡ŸG ÉªqfEGh ,kIRQÉH káqjOÉ«°S n™bGƒe páægG qôdG ÉæJÉ«M ‘ oICGôŸG sπà– ¿CG qº¡ŸG ¢ù«d

äCGóH qπbC’G ≈∏Y hCG áq«Hô©dG oäÉ©ªàÛG Égó¡°ûJ »àdG Q qƒ£àdGh Ò«¨àdG áq«∏ªY øe GAõL

ICGôª∏d oójôJ âdGRÉe »àdG »g äÉ©ªàÛG √òg OGôaCG øe ká∏«∏b ká∏b q¿CG …ôjó≤J ‘h ,Ég oó¡°ûJ

.''Ëô◊G'' ná∏Môe É«– r¿CGídÉ≤ŸG õjõ©dG óÑY

¢U - âjƒμdG á∏›41 Oó©dG254

11 -º∏©dGh ´GóHE’G áqjƒrãfoCG øY

CÉ```````«¡JCGÉeÉ≤àfG É¡«NGh É¡æHGh É¡«HGh É¡LhR ≈∏Y πLqôdG ≈∏Y ÉHôM ø∏©oJ ¿CG ICGôª∏d øμÁ πg

? q¢üædG Gòg ÉjÉæK ‘ ¬d ÉHGƒL ó‚ ób ∫GDƒ°S OÉÑ©à°S’G Qƒ°ü©d


103

:ídÉ≤ŸG õjõ©dG óÑYøª«dÉH øjô°û©dG ¿ô≤dG øe äÉæ«KÓãdG ôNGhCG ‘ ódh

¬d ¿EÉa á«HOC’G ¬JÉØdDƒe ÖfÉL ¤EG AÉ©æ°U á©eÉL ¢ù«FQ Ö°üæe ¿B’G π¨°ûj

äÓÛGh á˘«˘æ˘ª˘«˘dG á˘«˘Yƒ˘Ñ˘°SC’Gh á˘«˘eƒ˘«˘dG ∞˘ë˘°üdG ‘ äÉ˘HÉ˘à˘μ˘dG ø˘e Òã˘μ˘dG

.á«Hô©dG

.1 .∫Éé p°Sh ,ÜGÎZG »àª∏c ìô°TGh ºé©ŸG ¤EG ró oY

.2øq«H .áé«àæH ºàN GÒNCGh èéëH ÉeƒYóe ¬jCGQ Ωób ºK (á°VƒMóe áMhôWCG) ÉØdÉfl ÉjCGQ ÖJÉμdG Ω qób

.º°ùb πc OhóM

.3 .¬LQÉN øe hCG ¢üædG øe áHÉLEG øY É¡d åëHGh ∫hóL ‘ É¡Lôîà°SG :á∏Ä°SC’G øe áYƒª› ÖJÉμdG ìôW

.1áeOÉ≤dG Qƒ°ü©dG ¿CGh ICGôŸG Ò≤– Qƒ°üY âfÉc â°Vô≤fG »àdG Qƒ°ü©dG q¿CG ∫ÉLôdG ¢†©H iôj GPÉŸ

? ∫ÉLôdG Ò≤– Qƒ°üY ¿ƒμà°S

.2 ? ¬eƒ°üN áMhôWCG ¢†Mód ÖJÉμdG É¡eób »àdG èé◊G »g Ée

.3iôNCG á¡L øeh É°UÉN ÉŸÉY ICGôª∏d OôØj ¿CG á¡L øe ¢†aQ ÉeóæY ¬°ùØf ™e ÖJÉμdG ¢†bÉæJ πg

.∂dP ‘ ∂JGóæà°ùe Ω qób ? …ƒãfCG ÜOCG øY çó–

.4 .¢üædG πeÉc ÉjÉæK ‘ ∂dP ™ÑàJ …ƒãfCG ⁄ÉYh ,…ôcP ⁄ÉY ¤EG ÊÉ°ùfE’G ⁄É©dG º«°ù≤àd É°†aGQ ÖJÉμdG GóH

.1?''ΩÉ≤àf’G ‘ ÒμØàdGh »°VÉŸG óæY ±ƒbƒdG øe É¡©æ“ ICGôŸG á«fÉ°ùfEG ¿EG'' ¬dƒb ‘ ÖJÉμdG ≥aGƒJ πg

?á≤∏àfl áeRCG RhÉŒh ´ÓbEÓd ádhÉfi ∂dP ‘ iôJ ’CG

.2? É«æŒ …ƒãfCG ÜOCGh …ô ncP ÜOCG ¤EG ÜOC’G øjôμØŸG ¢†©H º«°ù≤J ‘ iôJ ’CG

.1:∞°üdG ‘¿ƒμJ ¿CG º¡ŸG É‰EGh IRQÉH ájOÉ«°S ™bGƒe áægGôdG ÉæJÉ«M ‘ ICGôŸG πà– ¿CG º¡ŸG ¢ù«d

øjóªà°ùe ÚdÉãe ∫ÓN øe ∂dP ÚH á«Hô©dG äÉ©ªàÛG Égó¡°ûJ »àdG Qƒ£àdGh Ò«¨àdG á«∏ªY øe GAõL

.™bGƒdG øe

.2:∞°üdG êQÉN .ø¡JÉØdDƒe ¢†©H ôcPGh äÉ«HôY äGôYÉ°T hCG äÉÑjOCG Iô°û©d AÉª°SCG ™«ªéàH ºb


: qó©à°SCG


: »jCGQ …óHCG


104

:ICGôŸG ‘ π«b Ée πªLCG

ÒÑ°ùμ°T ''πLôdG Iƒb º£ëàJ ...ICGôŸG »μÑJ ÉeóæY'' -

.''áØ°UÉ©∏d ô°ùμæj ’ ¬æμdh º«°ùædG ΩÉeCG »æëæj ºYÉædG Ö°û©dG πãe ICGôŸG'' -

.''ÉgO’hC’ É¡à«HÎH πH É¡JO’ƒH ÉeCG ICGôŸG ¿ƒμJ ’'' -

.''áeƒeC’G ±ô°T ÉgÉØμd A»°T πc øe ICGôŸG ÉfOôL ƒd'' -

:™é q°ùdG

áμ∏‡ ‘ÜÉ«¨dGh ÜGò©dGhCG Úà∏°UÉØdG ≥aGƒJ ¬fCG ¿ƒ«ZÓÑdG ¬aô©jh ™é°S ΩÉb Úà¶Ø∏dG ÚJÉg ÚH :

Ée ¬æ°ùMCGh ÌædG ™é°ùdG øWƒeh ô©°ûdG ‘ á«aÉ≤dÉc ÌædG ‘ á∏°UÉØdGh ÒNC’G ±ô◊G ‘ π°UGƒØdG

á«©jóÑdG äÉæ q°ùÙG øe ƒg .(Ohó‡ qπXh Oƒ°†æe í∏Wh mOƒ°†fl Qó°S ‘) ¤É©J ¬dƒ≤c ¬JGô≤a ähÉ°ùJ

. ÜÉÑdC’G ôë°ùJ ájôYÉ°T É¡∏©Œh ∂àZÉ«°U O qƒéàd ∑ôjQÉ– ‘ ÉfÉ«MCG É¡«∏Y óªà©J ¿CG øμÁ »àdG

: ó«Øà°SCG

: »à¨d ó¡©JCG

105

.»≤jó°U røoc

.»≤jó°U øcAÉbó°UCG Éæ«p≤nH ƒd π«ªL ºc

..≥jó°U u∞c ¤EG kÉfÉ«MCG êÉà– ICGôeG nπc ¿EG..¬o©ª°ùJ Ö«W ΩÓch

äÉª∏c øe râ©æ o°U A±O páª«N ¤EGhäÓÑob øe máØ°UÉY ¤EG ’

.?»≤jó°U Éj GPÉª∏aIÒ¨°üdG »FÉ«°TCÉH ºà¡J â°ùd

..?AÉ°ùædG »°Vôoj ÉÃ tºà¡J â°ùd ...GPÉŸh@@@@

.»≤jó°U øc

.»≤jó°U øc..∂©e Ö r°û©dG ≈∏Y » p°ûeCG r¿C’ kÉfÉ«MCG êÉàMCG »æfEG

..∂©e ôr©°ûdG øe kÉfGƒjO nCGôbCG r¿C’ ÉfÉ«MCG êÉàMCG ÉfCGh..∂n©ª°SCG ¿CG Êó©°ùoj - ICGôeÉc - ÉfCGh

..?»∏μ°ûH ºà¡J - t»bô°ûdG É¡jCG -GPÉª∏a..»æ«©H nπëμdG ô°üÑJ GPÉŸh

.?»∏r≤Y ô°üÑJ ’h.QGƒ◊G pAÉe ¤EG ¢VQC’Éc êÉàMCG »æfEG

.? QGƒ p°ùdG ’EG »ª°ü©e ‘ iôJ ’ GPÉª∏a.?QÉjô¡°T ÉjÉ≤H øe lA»°T ∂«a GPÉŸh

@@@@.»≤jó°U øc.»≤jó°U øc

ádƒLô∏d l¢UÉ≤àfG ôeC’G ‘ ¢ù«dmQ rhóH ≈°Vôj ’ s»bô°ûdG nπLôdG ¿CG ÒZ

..ádƒ£ÑdG QGhOCG ÒZ.?kÉLPÉ°S kÉ£∏N nAÉ«°TC’G §∏îJ GPÉª∏a

..≥«°û©dG âfCG Éeh n≥°û©dG »YqóJ GPÉŸh..m »cP äƒ°U ¤EG êÉà– ¢VQC’G ‘ mICGôeG sπc q¿EG

.≥«ªYh..ÜÉàc hCG ƒfÉ«H Qró°U ≈∏Y ΩƒædG ¤EGh

..‘É≤ãdG nó©ÑdG πª¡J GPÉª∏a.?ÜÉ«ãdG π«°UÉØàH ≈æ©oJh

12 -»≤jó°U øc

CÉ```````«¡JCG.»eh qôdG IóLÉe áfÉæ qØ∏d ''»≤jó°U øc'' á«æZC’ π«é°ùJ ¤EG ø©ªàH ™ªà°SCG



106

:ìÉÑ°üdG OÉ©°S ó«dGƒe øe .âjƒμdG øe áqjOÉ°üàbG áãMÉHh IôYÉ°T.1942øe É¡d Qó°U

IôgÉ≤dG ) á«æeCG : ájô©°ûdG äÉYƒªÛG1971 OGó¨H) ICGôeG â«aÉàa (1986(

.1 .áÑ°SÉæŸG ô£°SC’G ΩÉbQCG ôcòH ôjô≤àdGh ,ΩÉ¡Øà°S’Gh ,ôeC’G Ö«dÉ°SCG ∫hóL ‘ ∞qæ°U

.2 .Ió«°ü≤dG ≈∏Y áq«YÉ≤jEG áq«ª¨f AÉØ°VEG ‘ ''»≤jó°U øc'' áeRÓ q dG QGôμJ QhO ÚH

.3qºμdG - á∏«©ØàdG) IôgÉ q¶dG √òg º°ùŒ »àdG áq«YÉ≤jE’G äÉ«£©ŸG ¢†©H ôcPG qô◊G ô©°ûdG øe Ió«°ü≤dG

.(...ïdG QGôμ q àdGh ójOô q àdG ,‘Gƒ≤dG - »Jƒ q°üdG

.1 .''ó°ù÷G ICGôŸG'' ºé©e πHÉ≤e ''π≤©dG ICGôŸG'' ºé©e ÚjOGh ‘ ó°UQG

.2 ?ábGó q°üdG ≈∏Y ICGôŸGh πLôdG ÚH ábÓ©dG AÉæÑfG IQhô°V ≈∏Y IôYÉ q°ûdG â◊CG ⁄

.3ádG qódG øFGô≤dG êôîà°SG.ICGôŸG iód ICGôŸG IQƒ°Uh ,πLôdG iód ICGôŸG IQƒ°U ÚH ÓHÉ≤J IôYÉ°ûdG âeÉbCG

.∂dP ≈∏Y

.4? Ió«°ü≤dG ∫ÓN øe ≈∏éàJ Éªc ICGôŸG ¤EG ''»bô q°ûdG'' Iô¶f õq«ªàJ Õ

@@@@

.»≤jó°U røc

.»≤jó°U øoc

ΩÓ°S AÉæ«Ÿ kGóL láLÉàfi ÉfCÉa

ΩGô¨dG QÉÑNCGh ,≥ r°û©dG ¢ü°üb øe láÑ©àe ÉfCGh

…òdG ô°ü©dG ∂dP øe láÑ©àe ÉfCGh

.ΩÉNQ n∫Éã“ ICGôŸG Èà©nj

... ÊÉ≤∏J ÚM º∏μàa

,≈°ùænj »bô°ûdG oπLôdG GPÉŸ

.?ΩÓμdG n∞°üf ,nICGôŸG ≈≤∏j ÚM

iƒ°S É¡«a iôj ’ GPÉŸhá©£b..iƒ∏M

..ΩÉªnM π«dÉZRh

..?ÉgQÉé°TCG øe nìÉØàdG ∞£≤j GPÉŸh

..ΩÉæj ºK

.¿óæd ,≈ãfC’G âfÉc AóÑdG ‘ ,ìÉÑ°üdG OÉ©°S

: qó©à°SCG


107

? ÉØ°üæe ¬àq«bô°T ÚHh πLôdG iód ICGôª∏d »Ñ∏°ùdG Qƒ°üàdG ÚH IôYÉ°ûdG §HQ hóÑj óM …CG ¤EG

.ICGôª∏d »Ñ∏` q°ùdG Qƒ°ü q àdG ¢ùØf á«Hô¨dG äÉ©ªàÛG ‘ ó‚ ’CG

: QÉjô¡°TáLQóæŸG á«dÉ«ÿG á«Ñ©°ûdG äÉjÉμ◊ÉH IôNGõdG á∏«dh á∏«d ∞dCG ÜÉàc π£H ,á«aGôN á«°üî°T

…òdG πà≤jh É¡∏à≤«a ¬àLhR áfÉ«N ∞°ûàμj QÉjô¡°T ∂∏ŸG ¿CG É¡à°UÓN ájQÉWEG á°üb ¥É«°S ‘ É¡∏c

πX óbh .ôéØdG ÆhõH ™e É¡∏à≤j ºK ICGôeG á∏«d πc êhõàj ¿CG Qô≤jh É©«ªL AÉ°ùædG ≈∏Y º≤æjh ,¬©e ¬àfÉN

¬∏ª– »μd á∏«d πc á«aGôÿG äÉjÉμ◊G ¬d …hôJ äòNCÉa ,√ôjRh áæHG ,OGRô¡°T øe êhõJ ≈àM ¬HCGO Gòg

á∏«∏dG ‘ É¡dCÉ°ùj ƒg ¿Éμa ìÉÑŸG ΩÓμdG øY âàμ°S ìÉÑ°üdG É¡cQOCG Éª∏c âfÉch .áq«M É¡FÉ≤Ñà°SG ≈∏Y

.ÉgÉ≤Ñà°SGh É¡«dEG ∫Ée ÉgóæY ,∞dC’G á∏«∏dG ΩÉ“ ¤EG åjó◊G ΩÉ“ øY á«dÉàdG

AÉ°ùædG Öjò©àH P qò∏àj …òdG §∏°ùàŸG ∞«æ©dG πLô∏d GõeQ ô°UÉ©ŸGh åjó◊G ÜOC’G ‘ QÉjô¡°T íÑ°UCG

ájOƒÑY øe É¡°ùæL äÉæH ôjôëàd π°VÉæJ »àdG IOôªàŸG ICGôª∏d GõeQ OGRô¡°T âëÑ°UCGh ø¡H ∂àØdGh

.QÉjô¡°T

:? AÉbó°UCG Éæ«≤H ƒd π«ªL ºc

OóY ºc :…CG ''¬«∏Y nâræYCG ÉjÒN ÉYhô°ûe ºc'' :ƒëf ,¬æ««©J OGôj OóY øY É¡H º¡Øà°ùj ΩÉ¡Øà°SG IGOCG :ºc

ád’O øY äCÉfIó«°ü≤dG øe ô£°ùdG Gòg ‘ É¡fCG ’EG É¡«a âªgÉ°Sh É¡«∏Y nâræ nYCG »àdG áqjÒÿG äÉYhô°ûŸG

.¿É°ùëà°S’Gh Öé©àdG ≈∏Y π«ëj ≈æ©e ó«Øàd ΩÉ¡Øà°S’G

.1:∞°üdG ‘RGôHEG ‘h ÉgOÉ©HCGh É¡«fÉ©e á«∏Œ ‘ Ió«°ü≤dG Úë∏J ΩÉ¡°SEG ióe ‘ ∂FÓeR ™e QhÉ–

É¡YÉ≤jEG á«dÉªL

.2:∞°üdG êQÉN.»JCÉj Ée ∫hóL ‘ GOófi IÉ q ``æ¨e óFÉ°üb çÓK øY åëHG

( I ) »æ¨ŸG ( I ) ôYÉ°ûdG Ió«°ü≤dG Q /´

1

2

3

: »jCGQ …óHCG


: »à¨d ó¡©JCG

: ó«Øà°SCG

108

ádòàÑeº°SG (∫ P Ü )

,∫òàHG øe ∫ƒ©Øe

.A»°ûdG ∫òàHG

: ÜƒãdGh,¬æ¡àeG

πª©à°ùe ∫òàÑe ΩÓc

.¬H êƒ¡∏e

: IQhÒ°U(Q … ¢U)

π≤àfG : QÉ°U Qó°üe

∫ÉM ¤EG ∫ÉM øe

iôNCG

: √É÷GádõæŸG

Qó≤dGh

øe íÑ°UCG É¡bƒ≤ëHh É¡H o¢†¡æJ mäÉ©jô°ûJ øe á«°ùfƒàdG ICGôª∏d ≥≤– É qªY nåjó◊G s¿EG

h oóÑJ »àdG AÉ«°TC’GkádòàÑe™ªàÛG ‘ ICGôŸG áfÉμe ôjƒ£J ¿CG nÒZ ,¢†©ÑdG p¿ƒo« oY ‘

l´hô˘˘°ûe ƒ˘˘glIQhÒ°UhäÉ«cƒ∏ q°ùdGh äÉ«˘∏˘≤˘©˘dG :ø˘jô˘eCG ƒ˘ë˘f ¬˘qLƒ˘à˘J ióŸG oá˘∏˘jƒ˘W

qøμd ,™ªàÛG ‘ ÉgQhOh ICGôŸG páfÉμe pQ qƒ£J ‘ lÒÑc lΩ qó≤J ≥ s≤– ó≤d (..).ÉgÒ«¨àd

øe ÉkMOQ Öq∏£àj ,ÚfGƒ≤dG Q qƒ£àJ ¿CG ó©H ,™ªàÛG Ò«¨J q¿C’ ÓjƒW ∫Gõe ÜQ qódG

¢VQCG ≈∏Y π r©a ¤EG É n¡d qƒëoJh päÉ©jô°ûàdG oOGôaC’Gh oäÉ°ù q°SDƒŸG nÖYƒà°ùJ ≈àM ,øeõdG

á«dhDƒ°ùŸG ¤EG ôjôëqàdG øe râ∏≤àfG nΩƒ«dG pá«°ùfƒàdG pICGôŸG náq«°†b ¿CG oøq«Ñàjh (...) ™bGƒdG

,á«dÉÑdG ó«dÉ≤àdG Oƒ«b øe n¿Q qô– AÉ°ùædG sπc q¿CG »æ©j ’ Gògh ,ä’ÉÛG ójóY ‘

‘ IO qóéàe äÉ«dhDƒ°ùÃ läÉq«æ r©ne OGôWÉH ø¡oà©bQ o™°ùqàJ qø¡æe läÉÄa ∑Éæg ÉªqfEGh

,á˘HQÉ˘°†àŸGh oIOó˘©˘àŸG oº˘«˘≤˘dG ¬˘«˘a §˘∏˘à˘î˘J Qƒ˘˘ q£˘˘à˘˘e §˘˘«fi ‘ á˘˘«˘˘HÎdÉ˘˘c ä’É›

á«∏ÙG á«ªæàdG iƒà°ùe ‘ hCG Iô°SC’G iƒà°ùe ‘ AGƒ°S pájOÉ°üàb’G á«dhDƒ°ùŸGh

ICGôŸG ΩÉeCG oÜÉÑdG íà oa róbh ,á«°SÉ«°ùdG á«dhDƒ°ùŸG ∂dòch ,á«æWƒdG ≈àMh ájƒ¡÷Gh

¬rà≤≤M Éeh pICGôª∏d n≥≤– Ée q¿EG (... ) ájQƒà°SódGh á«°SÉ«°ùdG πcÉ«¡dG ‘ ácQÉ°ûª∏d

Ég nOƒLh räRôHCGh IóY kájOÉ°üàbGh ká«Ø«Xh mä’É› râªëàbG (...): lÒÑc lA»°ûnd É¡°ùØæd

’h ,åjóM É¡ o°†©Hh …ó«∏≤J É¡ o°†©H ,≈qà°T mäÉ«dhDƒ°ùe oπªëàJ »gh páeÉ©dG IÉ«◊G ‘

É kÄ«£H o¿ƒμj ÉfÉ«MCG »YÉªàL’G Qƒ£àdG n≥°ùf q¿CG ∂dP ká∏jƒW É¡eÉeCG o≥jô£dG ∫GõJ

...»©jô°ûàdG QÉWE’G Ò«¨àH káfQÉ≤e

QhódG á≤JƒH øe É¡oLôîj ¬qfC’ ICGôŸG ôjô– o¢SÉ°SCG ƒg náeÉ©dG nIÉ«◊G pICGôŸG nêƒdh q¿EG

É kgÉL ’h GÒah k’Ée oÖ∏éj ’h (...) ™ªàÛG êÉàfEG IOÉYEG ≈∏Y oô°üà≤j …òdG …ó«∏≤àdG

Ò«°ùqàdG pQGhOCGh írHQ hCG ôrLCG nπHÉ≤e êÉàfE’G QGhOCG p±ÓîH (...) káæ¡e Èà©oj ’h Ébƒeôe

É¡≤jôW øY øμÁ n∂pdÉ°ùe oá©HQCG óLƒoJh ,»YÉªàLG lôjó≤Jh PƒØfh lôLCG É n¡oÑnë r°üj »àdG

o•É°ûædGh »JÉ«©ª÷G o•É°ûædGh ™jQÉ°ûŸG oå r©Hh oπ¨°ûdG »g (...) áeÉ©dG pIÉ«◊G o∫ƒNO

...»°SÉ«°ùdGπZõdG ¢VÉjQ :IQƒàcódG

Oó©dG á«aÉ≤ãdG IÉ«◊G á∏›175( ICGôŸÉH ¢UÉN OóY)

ÈªàÑ°S2006¢U øe7¢U ¤EG9±ô°üàH

13 -á«dhDƒ°ùŸGh ôjôëàdG ÚH ICGôŸG

CÉ```````«¡JCG?ójóL ™°Vh ≥∏ÿ ΩCG ºFÉb ™°Vh ájƒ°ùàd πg äÉ©ªàÛG ‘ ÚfGƒ≤dG ™°VƒJ GPÉŸ¿ƒfÉ≤dG ™°Vh »Øμj πg ?™ªàÛG ¿hDƒ°T ÒHóJh äÉÑLGƒdG ¿É«Hh ¥ƒ≤◊G ßØM É¡ØFÉXh øe ¢ù«dCG

?øWƒdGh ™ªàÛGh OôØdG ôeCG º«≤à°ù«d


109

πZõdG ¢VÉjQ .OΩƒ∏Yh ´ÉªàL’G º∏Y ‘ á°üàfl Iõ«ªàe á«©eÉL á«°ùfƒJ IPÉà°SCG

äÉ«dhDƒ°ùe IóY â∏ª–h á«°ùfôØdGh á«Hô©dÉH äÉØdDƒŸG ójóY äô°ûf ±qô°üàdG

.á«°SÉ«°Sh á«aÉ≤K

.1 .øeõdG øe ìOQ IQÉÑY ìô°TG

.2 ? »gÉe áªq∏°ùe hCG á«°SÉ°SCG ádƒ≤e øe ¢üædG ≥∏£fG

.3 ?É¡∏HÉ≤J »àdG IQÉÑ©dG »gÉe ?¢üædG ‘ ''áeÉ©dG IÉ«◊ÉH'' Oƒ°ü≤ŸG Ée

.4ÊÉãdG ‘h Ö°SÉμª∏d ÚªãJ ∫hC’G ‘ ?Éªg Ée ÚØbƒÃ á«°ùfƒàdG ICGôŸG Qƒ£J øY áÑJÉμdG åjóM º°ùJG

?∂dP ô¡¶j øjCG ¬æe IOGõà°SG

.1 áÑJÉμdG Ö°ùM á«°ùfƒàdG ICGôŸG á«°†b ¬«dEG â∏°Uh …òdG êô©æŸG óæY ∞b‘ -Gòg ≈∏éàj A»°T …CG

.IójDƒe á∏ãeCG êôîà°SG ? êô©æŸG

.2⁄É©e ÚÑJ §HôdG Gòg Ò°ùØJ âdhÉM πgh ? ™ªàÛG ‘ ICGôŸG áfÉμe ôjƒ£J ´hô°ûe áÑJÉμdG â£HQ Õ

? ¢üædG ∫ÓN øe ∂dP

.3.∂dP ≈∏Y ’Éãe ôcPG ?ƒgÉe ¢SÉ°SCG ¬d áÑJÉμdG ô¶f ‘ ICGôŸG ôjô–

.1Gòg É¡≤aGƒJ πg ióŸG á∏jƒW IQhÒ°Uh ´hô°ûe ƒg ™ªàÛG ‘ ICGôŸG áfÉμe ôjƒ£J ¿CG áÑJÉμdG ä qôbCG

? GPÉŸh ? QGôbE’G

.2É¡àeób »àdG èé◊G πg .''ICGôŸG ôjô– ¢SÉ°SCG ƒg áqeÉ©dG IÉ«◊G ICGôŸG êƒdh ¿EG'' :áÑJÉμdG ∫ƒb ¢ûbÉf

?∞«c ? á©æ≤e

.1:q∞°üdG ‘IÉ«◊G ‘ ÉgOƒLh äRôHCGh I qóY ájOÉ°üàbGh á«Ø«Xh ä’É› á«°ùfƒàdG ICGôŸG âªëàbG

øjOÉ«ŸG √òg ‘ ICGôŸG É¡à∏°Uh »àdG Ö°ùædG OÉéjE’ â«fÎf’G ¤EG ´ƒLôdG ∫hÉM .áeÉ©dG

.2: q∞°üdG êQÉNGòg ‘ ∑AÉbó°UCG QhÉM ICGôŸGh πLôdG ÚH ácGô°ûdG ™°Vh øY QÉ£bC’G ójóY ‘ çóëàf

.Iô°üàfl áZÉ«°U ‘ ¬∏≤fGh ´ƒ°VƒŸG


: qó©à°SCG


: »jCGQ …óHCG


110

áq«°üî°ûdG ∫GƒMC’G áq∏› øe

¬ÑMÉ°U ≈∏Y ÚLhõdG øe πμd Öéj Ée ‘

π°üØdG23¥É◊EG Öæéàjh ¬Jô°ûY ø°ùëjh ±hô©ŸÉH ôNB’G πeÉ©j ¿CG ÚLhõdG øe óMGh πc ≈∏Y -

.¬H Qô°†dG

.IOÉ©dGh ±ô©dG ¬«°†à≤j ÉªÑ°ùM á«LhõdG äÉÑLGƒdÉH ¿ÉLhõdG Ωƒ≤jh

ôØ°ùdGh º«∏©àdG ∂dP ‘ ÉÃ º¡fhDƒ°T ∞jô°üJh AÉæHC’G á«HôJ ø°ùMh Iô°SC’G ¿hDƒ°T Ò«°ùJ ≈∏Y ¿ÉfhÉ©àjh

.á«dÉŸG äÓeÉ©ŸGh

¥É£f ‘ º¡dÉMh ¬dÉM Qób ≈∏Y AÉæHC’Gh áLhõdG ≈∏Y ≥Øæj ¿CG á∏FÉ©dG ¢ù«FQ ¬àØ°üH êhõdG ≈∏Yh

.∫Ée É¡d ¿Éc ¿EG Iô°SC’G ≈∏Y ¥ÉØfE’G ‘ ºgÉ°ùJ ¿CG áLhõdG ≈∏Yh á≤ØædG ä’ƒª°ûe

π°üØdG24 .É¡H á°UÉÿG ¬àLhR ∫GƒeCG ≈∏Y êhõ∏d áj’h ’ -á«°üî°ûdG ∫GƒMC’G á∏›

ÉgÒ«¨àd äÉ«cƒ∏°ùdGh äÉ«∏≤©dG :''øjôeCG ƒëf ¬LƒàJ ióŸG á∏jƒW IQhÒ°Uh ´hô°ûe ƒg'' q¢üædG ‘ AÉL

≈æãŸG áªK øμd Ú¡HÉ°ûàe ÚæFÉc ≈∏Y ád’ó∏d π°UC’G ‘ ™°Vh á«Hô©dG ‘ ≈æãŸGh ≈æãe ''øjôeCG'' (..)

: Ú¡HÉ°ûàe ÒZ ÚæFÉc ≈∏Y ∫GódG

¿É÷Gh ¢ùf’G : ¿Ó≤ãdG -

.Ω’EGh ÜC’G : ¿GódGƒdG -

.IôNB’Gh É«fódG : ¿GQGódG -

.áªà©dGh Üô¨ŸG : ¿GAÉ°û©dG -

.¿É°ù∏dGh Ö∏≤dG : ¿Gô¨°UC’G -

.¿GôØYõdGh ÖgòdG : ¿GôØ°UC’G -

: ó«Øà°SCG

: »à¨d ó¡©JCG

111

’ ,ä’ÉÛG øe Òãc ‘ πLqôdG ™e IÉ«◊G IÒ°ùe ‘ É¡pbÓ£fGh ICGôŸG ôjôr– ¤EG IƒY qódG øe mOƒ≤ oY ó©nH

Éjh - ∫ÉLqôdG øe m•É‰CÉH ,¢SqÉædG ≈∏Y pá nYGòoŸG ÖàoμdGh ,IQƒ°ûænŸG äGQhÉÙGh äÉ°ûbÉæoŸG nôrÑY »≤à∏f ∫Gõf

…hGô©°T iógh ÚeCG º°SÉb ≈∏Y nÜ rô◊G oø∏©oJh ,ICGôŸG pôjô– nCGóÑne ºLÉ¡oJ - ! É°†jCG AÉ°ùqædG øe ,áHGô¨∏d

.ICGôŸG ôjô– IÉY oO øe Éªgp ÒZh

oIQƒ°ü≤eh oïÑ£ŸG å«M oâ«ÑdG ƒgh ºgô¶f ‘ »©«Ñ£dG É¡fÉμe ¤EG pICGôŸG pIOƒY nÜƒL oh oO oóo÷G IÉY tódG iôj

ICGôŸG ≈∏Y lIQƒ°ü≤e º¡nà«HôJ q¿CÉch ,O’hC’G pá«HôJ ≈∏Y n± pô r°ûoJ ¿CG Öéj nICGôŸG q¿CG A’Dƒg oáqéoMh ! Ëô◊G

.ICGôŸGh πLqôdG ÚH kácÎ°ûoe ká«dhDƒ°ùe â°ù«dh ,§≤a

- »æ©j Gògh ,ÜÉÑ°ûdG ádÉ£H ÜÉÑ°SCG øe lÖÑ°S á∏eÉ©dG nICGôŸG q¿CG É°†jCG º¡oàqéoMh-Ékæ rª p°VÉeóæY nº«∏©qàdG q¿nCGpä’É› â≤∏ZCÉa ,É¡°UÉ°üàNG pä’É› É¡∏ª©H ¢VƒîJh ,É¡nJOÉ¡°T πª– É¡∏©L ,¬næjOÉ«e oICGôŸG pâªëàbG

p πpeÉ◊G uÜÉ°ûdG qπëne qπo– ’ ≈àM ICGôŸG p º«∏©J pä’É› nO qóëof ¿CG Éæ«∏Y ∂dòd É k©nÑnJh ,ÜÉÑ°ûdG √ƒLh ‘ πª©dG

.¬pJGP ¢ü q°üîqà∏d

™e Ö°SÉæàJ nègÉæÃ É¡°ü«°üîJh ,äÉæÑ∏d máqæ«©e n¢SQGóe ójó– ¤EG â«ÑdG ¤EG ICGôŸG pIOƒY oQÉ°üfCG ƒYój

å«ëH ...? ÜGOB’G ≈àM πH ...? äÉ«°VÉj qôdGh ,AÉjõ«ØdGh ,AÉ«ª«μdÉc áq«ª∏©dG É¡JÉ°ü q°üîàH π©Øà°S GPÉªa ,É¡pà©«ÑW

..!IójóL oAÉ°ùæN ÜGOB’G AGQh øe n¿ƒμj ødh ..! áq«HôY …Qƒc ΩGóe äÉæÑ∏d Ωƒ∏©dG √òg AGQh øe Éæjód n¿ƒμj ød

oäGQÉ¡eh ,q‹õæŸG ÖjQóàdG oä’É› É¡qfCG rºn∏YÉa äÉæÑ∏d É¡fƒMÎ≤j »àdG ègÉæŸG ´ƒf øY nâdAÉ°ùJ GPEG ÉeCG

.o¬oJ nó p©ne ..πLôdG Ör∏b ¤EG ≥jôW nÜôbCG q¿CG QÉÑàYÉH ïÑ£dG oøah õjô£àdGh ácÉ«◊G

äÉ©eÉ÷Gh ¢SQGóŸG ‘ º∏©dG Ön∏£d â«ÑdG øe râLôN ÉeóæY nICGôŸG q¿CG q‹õæŸG ÒHóàdG IÉY oO èéoM øeh

,ICGôŸG n¥ÓNCG oßØ– Ëô◊G nÒ°UÉ≤eh ''á«æ«dÈdG'' n¿GQó÷G q¿CÉch ÜÉÑ q°ûdG n¥ÓNCG räó°ùaCGh ,É¡ obÓNCG räó°ùa

..! ÜÉÑ°ûdGh

ø r°üM ∂dP πc ,ádƒ¡μdGh á≤gGôŸG ÈYh pádƒØ£dG òæe ôNB’G ¢ùæ÷G oá¡LGƒeh ,oI nÒpænà r°ùoŸG oáaÉ≤ãdGh oº∏©dG

áqjô£ØdG áq«bÓNC’G º«≤dG √òg âªYO GPEG ∂dÉH Éªa ,áÁƒb áª«∏°S äÉq«bÓNCÉH nÜÉ q°ûdGh áHÉ q°ûdG íq∏°ùoj Ú p°ünM

.?á°ùdÉHC’Gh ÚWÉ«°ûdG øe ±ƒÿG øYh ,IPƒ©°ûdG øY mIó«©H ºn«≤H áq«cƒ∏°ùdG

ÚfGƒb øe räQ qô–h nAÉ°†ØdG pä nõnZ nICGôŸG q¿CG º¡aƒ¡c ‘ A’Dƒg ™ª°S ÉneCG ? º o≤ rª o≤dG ô°üY ¤EG oOƒ©f ∞«c

!? áq«HPÉ÷G

øe ..AÉ°†ØdG ‘ ¿hRhC’G á≤ÑW Üƒ≤oK p ºrëndh Qõ«q∏dGh pI sQ nòdG ô r°üY ‘ ICGôŸG OÉ¡£°VG ÖfGƒL øe lÖfÉnL Gòg

.! ¢VQC’G

15 -? Égó¡£°†fh É¡qÑëf ∞«c ICGôŸGCÉ```````«¡JCG¬àÑ°ùàcG Éeh ™ªàÛG πNGO ÉgOƒLh ¢Vôa ‘ •Gƒ°TCG øe ICGôŸG ¬à©£b Éq‡ ºZ qôdÉH

AGQƒdG ¤EG ÉHòL QÉ«àdG ó°V ∞jòéà∏d ≈©°ùj ∫GRÉe º¡°†©H q¿EÉa á«°SÉ«°Sh á«YÉªàLG ¥ƒ≤M øe

? A’Dƒg ÖJÉμdG èLÉë«°S ∞«μa


112

:¿Éª«∏°S ≈Ø˘£˘°üe¬JÉ˘HÉ˘à˘μ˘H ±ô˘Y ô˘°UÉ˘©˘e …ô˘°üe ‘É˘ë˘°Uh ÖJÉ˘c

π¨°ûj áfÉ¡ŸGh ∫òdGh áfÉμà°SÓd á°†aGôdGh ICGôŸG ÉjÉ°†≤d Iô°UÉæŸG

ájô°üŸG ''´ƒÑ°SC’G'' IójôéH º°ùb ¢ù«FQ ¿B’G

.1 ?¿Gƒæ©dG ‘ Öqé©àdG ád’O Ée

2. .±ôW πc áMhôWCG êGôîà°SG ∫hÉM ''ÖJÉμdG'' ÊÉãdG ±ô£dG πqãeh ''Oó÷G IÉYódG'' ∫hC’G ±ô£dG πqãe

.3 .´ƒf qπμd IóMGh êôîà°SGh ÖJÉμdG É¡∏ª©à°SG »àdG èé◊G ´GƒfCG ÚÑJ

4.¤EG É¡©LôJh É¡fCÉ°T øe »∏©J á∏ãeCG øY åëÑJ ¿CG ∂d π¡a ICGôª∏d AGóY ∞°ûμJ ’ÉãeCG ÖJÉμdG OQhCG

? á«≤«≤◊G É¡àfÉμe

.1 .?º¡jCGQ πãªàj º«ah ''Oó÷G IÉY qódG''`H ÖJÉμdG ó°ü≤j øe

.2:∫hó÷G Òª©J º“CG

.3.ICGôŸG OÉ¡£°V’ âYqô°T ∞«c øq«Hh q¢üædG ‘ IOQGƒdG Üƒ©°ûdG ∫ÉãeCG ¤EG ó oY

Ωƒ‚ ÓH Éfƒc ! í∏e hCG AÉe ÓH GôëH ,ICGôeG ÓH É kªndÉY Gh oQ qƒ°üJ ?±ƒ¡oμdG ¤EG É¡ obƒ o°ùf πH nICGôŸG oó«©f ∞«c

! ¢Sƒª°T ’h

läÉjGhQ , oóHÉ©e ,ÒWÉ°SCG ,ºMÓe ..ICGôeG πLCG øe ,â qc oO o∂dÉ‡h ,âqæ o°T oÜhôM ,ICGôeG πLCG øe râ£ p≤°SoCG l¢ThôY

.ICGôeG ΩÉ¡dEÉH Gòg tπc ,¿Ée qõdG ºa ‘ ≈æØJ ’ lQÉ©°TCG

.iôNCG I qôe É¡æré°S ¤pEG pIƒYódÉH , oó r©H ICGôŸG oó¡£°†f ,Gòg ™eh(±qô°üàH) »Hô©dG á∏› ,¿Éª«∏°S ≈Ø£°üe

- Oó©dG423 …ôØ«a -1994

ÖJÉμdG OhOQ Oó÷G IÉYódG AGQBG

AÉæHC’G á«HÎd É¡à«H ¤EG ICGôŸG IOƒY IQhô°V

AÉ«ª«μdÉc á«ª∏©˘dG É˘¡˘JÉ˘°ü°üî˘à˘H π˘©˘Ø˘à˘°S GPÉ˘e ? äÉ«°VÉjôdGh AÉjõ«ØdGh

.πª©dGh º∏©à∏d âLôN ÉeóæY ICGôŸG ¥ÓNCG OÉ°ùa


: qó©à°SCG


113

.1 ?Ö°SÉμe øe á«°ùfƒàdG ICGôŸG ¬«∏Y â∏°ü– Ée Aƒ°V ‘ ÖJÉμdG ∞bƒe Ω qƒb

2.? ¥ƒ≤◊G ójóY É¡HÉ°ùcEGh ICGôŸG ôjô– ‘ ΩÓ°SE’G ºgÉ°S ∞«c ∂jCGQ Ö°ùM

.1:∞°üdG ‘∞jQÉ°üŸÉH Iô°SC’G πgÉc π≤KCG ób πª©∏d ICGôŸG ìhôN ¿CG É¡«a âÑãJ ÖJÉμ∏d áéM Ω qób

.äÉØ≤ædGh

2.:∞°üdG êQÉNÖJÉμdG ¬dÉb Éq‡ ó qcCÉJ ''ôcòe ..äƒŸGh ,åfDƒe IÉ«◊G ,åfDƒe ¢VQC’G ,åfDƒe ¢ùª°ûdG''

.É¡°ùæL ≈∏Y áqdGódG øFGô≤dG ô q£°Sh πªL ‘ äGOôØŸG √òg ∫Éª©à°SÉH

:¿hRhC’G á≤ÑW @

…CG πãe É¡∏ãe á≤Ñ£dG √ògh .á«°VQC’G IôμdÉH §«ëj …òdG iƒ÷G ±Ó¨dG øe AõL ≈g ¿hRhC’G á≤ÑW -

»àdG ¿É°ùfE’G äÉMƒªW ΩÉeCG øμdh .á«FÉ«ª«μdG OGƒª∏d »që q°üdG ¿RGƒàdG ≈∏Y É¡à«∏YÉa óªà©J »©«ÑW A r»°T

¿hRhC’G á≤ÑW ÒeóJh πH ±ÓJEG ≈∏Y óYÉ°ùJ IOÉe á«FÉ«ª«μdG OGƒŸG √òg øe π©L QÉeódG óM ¤EG π°üJ

.á«Ä«H QÉKBG øe á≤Ñ£dG √òg ¥õ“ ¬Øq∏îj ÉŸ Gô¶f ¬«a ÖjQ’ äBG ¿ƒμdG QÉeO ¿CG AÉª∏©dG âÑKG óbh

åqfDƒojh ô qcòoj Ée ∑Éæg øμdh øFGôb ÈY ∫Éª©à°S’G ∂dP âÑãjh ô qcòoeh åqfDƒoe ¤EG áq«Hô©dG ‘ AÉª°SC’G ∞qæ°üoJ

ÉgÒZh ... ôªÿGh ≥oæ o©dGh ´É q°üdGh ìÓ q°ùdGh ´GQ qòdGh ¿É°ùq∏dGh ¥ƒ q°ùdGh ≥jô£dGh π«Ñ q°ùdGh Úqμ°ùdGh ƒd qódÉc

: »jCGQ …óHCG


: ó«Øà°SCG

: »à¨d ó¡©JCG

114

:§«ªæqàdGQó°üe

»KÓãdG Qò÷G øe

(• ,Ω ,¿ )

ójõŸG π©ØdGh

§q‰

¬«cQÉH,∂«eGÒ°S,

â«fGôL:

á∏«NO äÉª∏c

çÓãH ≥∏©àJ

AÉæH OGƒe

‘ πª©à°ùJ

¿GQó÷G á«£¨J

,äÉ«°VQC’Gh

≈∏Y »gh

:‹GƒàdG

.1: ¬«cQÉH

á«Ñ°ûN á«°VQCG

.2 :∂«eGÒ°S

±õN

.3 :â«fGôL

øe ´ƒf

áÑ∏°üdG Qƒî°üdG

ÉÑdÉZ á«fÉcÈdG

ΩÉNôdÉH á¡«Ñ°T

):±hOGQƒe

á«°ùæ÷G Iõjô¨dG

¿ÓYEÓd ∑ôëªc

ƒLQCG'' á∏›

''»àcÉaG »àæe

,ƒμ°Sƒe1997,

Oó©dG22(

oËó≤J sºàa :pá«°Sh tôdG p ΩÓYE’G p πFÉ°Sh ‘ pAÉ°ùqædG p§«ªæJ oá«∏ªY âªbÉØJ ,päÉæ«©°ùàdG páÑ≤M ‘p¬Lh ≈∏Y Ékë°VGh ∂dP n¿Éch ,kIÒãe káYÉ°†H hCG p ∫ÉØWC’G ÚH hCG p ïÑ£ŸG ‘ ÉqeEG pICGôŸG

∞«ch , ká∏«ªL o¿ƒμJ n∞«c ,pICGôŸG p º«∏©àd pá°ü q°üıG páq«FÉ°ùqædG äqÓÛG ‘ ,p ¢Uƒ°üÿG

¬d nΩ uó≤oJ r¿CGh ,p πL qô∏d ká«u∏°ùoe n¿ƒμJ r¿CG É¡pJÉ«M o±óg o¿ƒμj n∞«ch ,kIÒãe kájô¨oe ká«e oO o¿ƒμJ

¬nfÉ°üª ob nπ p°ù¨J r¿CGh ,¬jód u» p°ùØqædG p§¨ q°†dG øe n∞ qØîoJ r¿CGh ,pIòs∏dGh p ´Éàªà°S’G øe mQ rób nÈcCG

’ Éªæ«H.u∞μdG pIAGôbh p º«éæàdG oËó≤J tºàj ,máq«aÉ≤K mäÉaÉ°VEG p πμ°T ≈∏Yh (...)m í«ë°U m πμ°ûHpá∏eÉ©dG pICGôª∏d n¢ùr«d pájƒHôqàdG p íFÉ°üædG Ëó≤àd l¿Éμe ,É«FõoL rƒdh ,päÓÛG √òg ‘ oónLƒojpI nôpFG nO øY kÓ«∏b rƒdh nAÉ°ùqædG nó©rÑoj r¿CG ¬æ pμ rªoj …òdG oQ rh qódG ƒgh ,uΩC’G pICGôª∏d É k°†jCG ÉªsfEGh ,r§≤apáª pYÉsædG páªîØdG Ég pQƒ o°üH päqÓÛG √ pòg páØ∏ZCG øe »pJCÉ«a oÈcC’G oô£ÿG ÉqeCG .p πL qôdG páeóN

. mIQÉKEGh mAGôZEG ‘ nør∏jÉªàjh ¿ rô p°ùnj ∞«c ø¡ oªq∏©oJh ,päÉ≤pgGôŸG päÉ«àØdG oÜ pòŒ »qàdG

.mIÒãe n∞bGƒe rhCG mRƒeQ p ΩGóîà°SÉH páYÉ°†ÑdG øY o¿ÓYE’G tºàj Ée G kÒãμa päÉfÓYE’G ‘ ÉqeCG

) páFÉŸÉH nÚ©°ùJ ‘h90Éæg oó°übCG ’ ÉfCGh .pICGôŸG oó°ùL ƒg ''oº© t£dG'' o¿ƒμj pä’É◊G øe (%päÉfÓYE’G páeóN ‘ pICGôª∏d páq«©«Ñ£dG páKƒfC’G oΩGóîà°SG É¡«a tºàj »àdG pä’É◊G ÉbÓWEG

p πFÉ°Sh ‘ pá©pFÉ q°ûdG pä’É◊Gh p∞pbGƒŸG røY oç qó–CG »æqæμdh ,p π«ªéàdG päGhOCÉH pá q°UÉÿG

hCG u‹õæŸG pçÉKC’G hCG pIQÉq« q°ùdG hCG ôJƒ«ÑªμdG rhCG pAÉæÑdG uOGƒe øY o¿ÓYE’G tºàj nÚM p ΩÓYE’GpäÉgƒjÉe päÉjóJôŸG päÓ«ª÷G päÉ˘«˘à˘Ø˘dG ø˘e má˘«˘Ø˘∏˘N ≈˘∏˘Y iô˘NC’G pá˘«˘YÉ˘æ˘ q°üdG p ™˘FÉ˘°†Ñ˘dG

iôf r¿CG É kbÓWEG oøμÁ ’ …òdG pâbƒdG ‘ ,mIÒãe m ´É°VhCG ‘h ÉeÉ“ päÉjQÉ©dG hCG »æ«μÑdG

. pAÉæÑdG uOGƒeh päGQÉ« q°ùdG øY páq«fÓYE’G uOGƒŸG ‘ ÉjQÉY És«dÉLQ G kó n°ùL p¬«a

oÜG qò÷G t»FÉ°ùædG oó°ù÷Éa : pánæ n°ùrænéoŸG päÉfÓYE’G pádÉM ‘ oπª©J G qóL lá£«°ùH lá«dBG ∑Éægh

G nòg p ÒKCÉàH …Î°ûŸG oΩƒ≤j nÚëa ,É¡æY o¿ÓYE’G tºàj »àdG páYÉ°†ÑdG ≈∏Y ná«HPÉ÷G ,»Ø r°†oj

n¿Éc rƒd Éªc p ø pWÉÑdG p¬ p«Yh ‘ ƒ¡a ''â«fGôL'' ≈àM hCG ''∂«eGÒ°S'' hCG ''¬«cQÉH'' pAGô°ûH ¿ÓYE’G

oóMCG nΩÉb rób h .p¿ÓYE’G ‘ É¡«∏Y pIOƒLƒŸG É¡pJQƒ°üH ná∏«ª÷G nICGôŸG n∂∏J ∂ p∏àÁ hCG …Î°ûj

nπ©L s¿EG{ :ÓFÉb , pQÉ¡°TEÓd É kc qônëoe páq«°ùæ÷G pIõjô¨dG QÉÑàYBÉH mô p°TÉÑe mƒëf ≈∏Yh @Ú«Øë°üdG

r§≤a p ≥aC’G oOhófi o¢üî°ûdGh , x»Yƒ o°Vƒe m πμ°ûH móMCG s…CG tô o°†nj ’ lôrenCG ...G kÒãeh Éjô¨e p¿ÓYpE’G

x» p£ nªnf môjƒ°üJ s…CG s¿CG kÓpgÉéàe ,zÉ v£ëæe kÓpaÉ°S É kª«eP É kÄ«°T ¬«a iôj r¿CG ¬oæ pμªoj …òdG ƒgpá«bÉØJG'' ``H q¢UÉÿG IóëqàŸG p ·C’G pQGôb ‘ √ oójó– sºnJ É¡ p°ùræL p ´ƒf ≈∏Y oóªà©j pICGôª∏d

p ´ƒ qædG p ¢SÉ°SCG ≈∏Y w…ô°üæY lõ`««“ ¬qfCÉH ''pICGôŸG só°V põ««ªqàdG p ∫Éμ°TCG p ™«ªL ≈n∏Y pAÉ°†≤dG

oø` sª°†àj …ò`dG n¿Ó`YE’G s¿CG »`æ©j ∂dPh . u»`°ù`æq÷G

16 -»°ShôdG ΩÓYE’G ‘ ICGôŸG

CÉ```````«¡JCG(ΩÓYE’G πFÉ°Sh ‘ ICGôŸG) ¢SQódG ájÉ¡f ‘ IOƒLƒŸG IQƒ°üdG πqeCÉJCG


parquet

céramique

granit

115

Éæ«fhQÉa É÷hCG IQƒ°ù«ahÈdG

.á«°ShôdG Ωƒ∏©dG á«ÁOÉcCG ƒ°†Y

.1

.2 .IQÉKE’Gh ∫Éª÷G ºé©e êôîà°SG

.3 . q¢üædG ‘ Ióªà©ŸG èé◊G ∞qæ°U

.4?¢üædG ‘ êÉé◊G ∫BÉe Ée

.1.∂dP í°VhCG .á«°ShôdG ájƒ°ùædG äÓÛG ‘ AÉ°ùædG §«ªæJ ä’É› áÑJÉμdG äOóY

.2.É¡fiÓe êôîà°SG .ICGôª∏d á«£‰ IQƒ°U π«μ°ûJ ¤EG ΩÓYE’G πFÉ°Sh »eôJ

.3 ?AÉaô◊G ó«°üd Éª©W äÉfÓYE’G ‘ ICGôŸG πã“ ∞«c

.4.∂dP í°VhCG .ΩÓYE’G πFÉ°Sh ‘ ICGôª∏d á«£ªædG IQƒ°ü∏d ÉjQÉŒ - ÉjOÉ°üàbGh É«°ùØf GÒ°ùØJ áÑJÉμdG âe qób

.5?∂dP ‘ áÑJÉμdG èéM Ée ?¿É°ùfE’G ¥ƒ≤M ≈∏Y AGóàY’Gh ICGôŸG IQƒ°U §«ªæJ ÚH ábÓ©dG Ée

.1 ?ÉgÒZ ¿hO ä’ÉÛG ¢†©H ‘ ΩCG É≤∏£e äÉfÓYE’G ‘ ICGôŸG áÑJÉμdG ¢†aôJ CG

.2 ?GPÉŸ ? ICGôŸG ¿hóH äÉfÓYEG Qƒ°üJ øμÁ πg

.3(áq«Hô©dGh áq«°ùfƒàdG ΩÓYE’G πFÉ°Sh) ?á«eƒ«dG ÉæJÉ«M ‘ ikó°U ¢üædG ‘ OQh ÉŸ óŒ πg

nÒjÉ©ŸG o∞pdÉîj søgOÉ°ùLC’h pAÉ°ùqæ∏d s»°ùæ÷G nπμ q°ûdG oΩpóîà°ùj …òdG hCG p ∫ÉL qôdGh pAÉ°ùqæ∏d Év« p£n‰ G kôjƒ°üJ

.pIG nhÉ n°ùoŸG páq«∏ª©d náq«©jô°ûqàdGÆÉqÑ°üdG ±ô°TCG .O:áªLôJ ,Éæ«fhQÉa É÷hCGΩÓYE’G πFÉ°Sh ‘ ICGôª∏d »£ªædG πμ°ûdGh áª∏μdG ájôM

Oó©dG ''á«ŸÉ©dG áaÉ≤ãdG'' á∏›97 Èª°ùjO1999

Olga Yurievna Voronina

kájQÉ¡°TEG kI qOÉe ICGôŸG IQƒ°U êôîà°SG káq«eÓYEG kI qOÉe ICGôŸG IQƒ°U êôîà°SG

: áÑJÉμdG ¤EG ±qô©JCG


: qó©à°SCG

: »jCGQ …óHCG

116

.1 :∞°üdG ‘.GQÉ©°T ’ á≤«≤M Ú°ùæ÷G ÚH IGhÉ°ùŸG π©éH É¡YÉæbE’ ∞ë°üdG ióME’ ádÉ°SQ QôM.2:∞°üdG êQÉN‘ Ú°ùæ÷G ÚH IGhÉ°ùŸG CGóÑe ΩÎ– á«£FÉM á∏› ôjô– ‘ ∂FÉbó°UCG ™e ºgÉ°S

.É¡JÉfÓYEGh É¡JÉjƒàfi

™«bƒà∏d É¡à°VôYh áeÉ©dG á«©ª÷G É¡JóªàYG ICGôŸG ó°V õ««ªàdG ∫Éμ°TCG ™«ªL ≈∏Y AÉ°†≤dG á«bÉØJG ÉgQGô≤H ΩÉª°†f’Gh ≥jó°üàdGh34/180 ‘ ñQDƒŸG18 Èª°ùjO/∫hC’G ¿ƒfÉc1979 : PÉØædG AóH ïjQÉJ3

ÈªàÑ°S/∫ƒ∏jCG,1981 IOÉŸG ΩÉμMC’ É≤ÑW27.

∫hC’G Aõ÷GIOÉŸG1ºàj ó««≤J hCG OÉ©Ñà°SG hCG ábôØJ …CG ''ICGôŸG ó°V õ««ªàdG'' í∏£°üe ≈æ©j á«bÉØJ’G √òg ¢VGôZC’ :

äÉjô◊Gh ¿É°ùfE’G ¥ƒ≤ëH ICGôª∏d ±GÎY’G •ÉÑMEG hCG ÚgƒJ ¬°VGôZCG ... øe ¿ƒμjh ¢ùæ÷G ¢SÉ°SCG ≈∏YhCG ,ôNBG ¿Gó«e …CG ‘ hCG á«fóŸGh áq«aÉ≤ãdGh áq«YÉªàL’Gh áqjOÉ°üàb’Gh á«°SÉ«°ùdG øjOÉ«ŸG ‘ áq«°SÉ°SC’G¢SÉ°SCG ≈∏Yh á«LhõdG É¡àdÉM øY ô¶ædG ±ô°üH ,É¡d É¡à°SQÉ‡ hCG ¥ƒ≤◊G √ò¡H É¡©à“ •ÉÑMEG hCG ÚgƒJ

.πLôdG ÚHh É¡æ«H IGhÉ°ùŸGIOÉŸG6™«ªL áëaÉμŸ ,É¡æe »©jô°ûàdG ∂dP ‘ ÉÃ ,áÑ°SÉæŸG ÒHGóàdG ™«ªL ±GôWC’G ∫hódG òîàJ :

.ICGôŸG AÉ¨H ∫Ó¨à°SGh ICGôŸÉH QÉŒ’G ∫Éμ°TCG

á«JB’G §HGhôdG ≈∏Y OƒLƒe ICGôŸG ó°V õ««ªàdG ∫Éμ°TCG ™«ªL ≈∏Y AÉ°†≤dG á«bÉØJ’ πeÉμdG ¢üædG

âHCG ΩCG äAÉ°T Ö«cÎdG π°UCG :âHCG ΩCG äAÉ°T CG hCG , âHCG ΩCG äAÉ°T AGƒ°S''AÉ°T'' ∫ qhC’G π©ØdG ÚH áÑJÉμdG óæY n¥ôa ’ …CG ,pájƒ°ùàdG øY nôqÑ©ŸG nΩÉ¡Øà°S’G t…ƒ¨∏dG oπª©dG Gòg ó«Øj

.''≈HCG'' ÊÉãdG π©ØdGh

http://hrw.org/arabic/un-files/text/cedaw.htmlhttp://www1.umn.edu/humanrts/arab/b021.htmlhttp://arabinsan.jeeran.com.htm


: ó«Øà°SCG

: »à¨d ó¡©JCG

117

:'èØdGøe

(ê,ê,±)

qèØdG ≥jô£dG

hCG ™°SGƒdG ƒg

´qó°üàŸG

¬H ó°ü≤jh

πμ°ûdG Éæ¡g

ô°TÉÑŸG

.´qó°üàŸG

:qâÑæoeøe

âÑfG (ä,ä,Ü)

,™£≤fG A»°ûdG

ÓH ¿Éch

ÓH ,QhòL

.AÉªàfG

:áæLÉŸGøe

áØ°U (¿,ê,Ω)

øe á¡Ñ°ûe

øLÉŸGh ø›

qπb Ée ƒg

.√DhÉ«M

: q¢†–øe

(¢V,¢V,ì)

≈∏Y ¬ q°†M

¬ãM …CG ôeC’G

.¬«∏Y

,A»°T ‘ ¢û«©ŸG ™bGƒdÉH §ÑJôj ’ á«Hô©dG ICGôª∏d GÒãe ÉkLPƒ‰ oáq«FÉ°†ØdG oäGƒæ≤dG Ω qó n≤oJ

.á≤∏£æŸGh nIQ qôëàŸG ,≥°SÉæàŸG ó°ù÷G näGP ,á≤«fC’G ná∏«ª÷G nICGôŸG É¡Ø r°UƒH oΩ só≤oJ å«M

øe ÊÉ©oJ »àdG oáq«Hô©dG oICGôŸG ¬°ûjÉ©J …òdG »∏©ØdG ™bGƒdG øY pá∏°üdG tâÑæoe lêPƒ‰ ƒgh

å«M ,ôNBG ÖfÉL øe áq«JÉ«◊G ±hô q¶dG Iƒ°ùb røeh ,mÖfÉL øe á«YÉªàL’G ±hô q¶dG Iƒ°ù nb

.áMOÉμdG á∏eÉ©dG ICGôª∏d hCG áMqÓØdG ICGôª∏d ÉkL nPƒ‰ oá«Hô©dG oá«FÉ°†ØdG oäGƒæ≤dG nΩ qó≤oJ r¿CG oQ oórænj

ºàj å«M ,pIô n°ûnÑdG pAGôª°S á«Hô©dG ICGôª∏d ÉLPƒ‰ á«Hô©dG oá«FÉ°†ØdG oäGƒæ≤dG nΩ qó≤J ¿CG Q oórænjh

ƒgh .AÉbQõdG hCG AGô°†ÿG ¿ƒ« o©dG päGP AGô≤°ûdG AÉ°†«ÑdG ICGôŸG IQƒ°U ‘ p ∫Éª÷G oÒWCÉJ

oá«Hô¨dG ∫Éª÷G oô oWoCG ¬rJO qóM Ée Q ró≤H ,É¡oJGP oá«Hô©dG oáq«FÉ°†ØdG oäGƒæ≤dG o√O uóëoJ ⁄ lêPƒ‰

≈æÑàJh .≈ãfCÓd »ªndÉ©dG ∫Éªé∏d É«©Lôe G kQÉWEG AÉ°†«ÑdG nIô°ûÑdG O qó– »àdG ,√ oóYGƒbh

äÓ°ù∏°ùŸG ÈY AGƒ°S ,¬d ê uhôoJh ∫Éªé∏d n¢†«HC’G nêPƒªqædG Gòg oáq«Hô©dG oáq«FÉ°†ØdG oäGƒæ≤dG

É¡H ≥MÓJh É¡ãÑJ »àdG äÉfÓYE’G ÈY GÒNCG hCG ,Ö«∏c ƒjó«ØdGh ÊÉZC’G ôrÑY hCG ,p ΩÓaC’Gh

.ÖgP ÉªæjCGh ¿Éc ÉªæjCG q»Hô©dG nópgÉ n°ûoŸG

,É¡H á q°UÉÿG äÉfÓYE’G ™e ICGôª∏d ÉgÒWCÉJh pIQÉKE’G o¢VhôY oπeÉμàJ ,¥É«°ùdG Gòg ‘h

πμ°ûHh ,™«ª÷G É¡n∏Ñ≤nj »μd É¡H ≈q∏ëàJ ¿CG Öéj »àdG ∫Éª÷G nÖfGƒL É¡d O qóëoJ »àdGh

É¡ª p«©æJh Iô°ûnÑdG p í«àØJ ''äÉÁôc'' ≈∏Y äÉfÓYE’G oº¶©oe õ qcÎJ Éæg øe . oQƒcòdG q¢UÉN

áq«eƒ«dG äÉfÓYE’G áaÉ≤K øe Éªî°V G kõq«M Ég oó°ùLh ICGôŸG o¬Lh tπàëj å«M ,É¡ p°†««ÑJh

oº¶©ªa , qó◊G Gòg óæY oádCÉ°ùŸG o∞ p≤J ’h .á«Hô©dG oáq«FÉ°†ØdG oäGƒæ≤dG √òg É¡°Vô©J »àdG

äGójó÷G päÉ«qæ¨ŸG hCG päÓãªŸG øe qøg ,Ée má©∏ p°S øY n¿ÓYE’G øre qó≤oj »JqÓdG äÉ«àØdG

.ñQÉ q°üdG ∫Éª÷ÉH ¿ rõq«ªàj »JÓdG ,ø q°ùdG äGÒ¨°U

êÉàfEG øe ºî q°†dG qºμdG Gòg ‘ ,áq«Hô©dG áq«FÉ°†ØdG äGƒæ≤dÉH á q°UÉÿG pIQÉKE’G oá qªb ≈s∏nénàJ

≈àM ¬©e Ö©°üj πμ°ûH ,Éjƒæ°S äÉ«æZC’G øe ±’B’G päÉÄe oìô£j …òdG ,Ö«∏c ƒjó«ØdG

π°üJ Ö«∏c ƒjó«ØdG ™e .ø¡dÉμ°TCGh º¡dÉμ°TCG ô qcòJh äÉHô£ŸGh ÚHô£ŸG AÉª°SCG áaô©e

.ábƒÑ°ùe ÒZ äÉjƒà°ùe ¤EG á«Hô©dG áq«FÉ°†ØdG äGƒæ≤dÉH á q°UÉÿG IQÉKE’G oádÉM

oäGƒæ≤dG É¡ o≤∏£oJ »àdG I nQÉKE’G √ò¡d á«Ñ∏°ùdG ÖfGƒ÷G øe ójó©dG ∑Éæg ¿nCG ¬«a s∂°T ’ Éq‡h

øe kádÉM º¡jód ≥∏£oJh p ∫ÉØWC’G ‘ äGƒæ≤dG √òg oIógÉ°ûoe ôuKDƒJ ’ qhCÉa , oá«Hô©dG oáq«FÉ°†ØdG

‘ º¡o∏N oójh áq«°ùæ÷G º¡ØWGƒY Òãoj É‡ ,¬fhógÉ°ûj Ée ¤EG ±qô©àdG ‘ páÑZôdGh p ™t∏£qàdG

.¿GhC’G πÑb mIójóL nºndGƒY

á«æH ≈∏Y ÒÑc πμ°ûH QÉ¡f nπ«d oáq«Hô©dG oáq«FÉ°†ØdG oäGƒæ≤dG É¡tãÑJ »àdG áqjQÉKE’G oI qOÉŸG ôuKDƒJh

17 -á«FÉ°†ØdG äGƒæ≤dG ‘ ICGôŸG ó°ùL

CÉ```````«¡JCG.á«Hô¨dG-á«°ShôdG ΩÓYE’G πFÉ°Sh ‘ ICGôŸG IQƒ°U oô°†ëà°SCG


ICGôŸG pó n°ùL áfÉ«°U ≈∏Y oºFÉ≤dG o…ó«∏≤àdG ¬ªodÉY Éª¡odhCG ÚnªndÉY ÚH ìhGôoj t»Hô©dÉa .áq«Hô©dG º« p≤dG

Q qôëàdG ≈∏Y t¢†– »àdG páæLÉŸG äGƒY qódG ≈∏Y ºFÉ≤dG á«FÉ°†ØdG äGƒæ≤dG ⁄ÉY ƒg ôNB’Gh ,¬àjÉªMh

q»Hô©dG øWGƒŸG óé«d ,º«≤dG oá«æpH o√ qƒ°ûàJ ÊÉãdGh ∫hC’G ⁄É©dG ÚH Éeh .É¡JÓØfGh õFGô¨dG ¥ÓWEGh q…ó°ù÷G

É kYƒaóe ÉeEGh ,á«FÉ°†ØdG oäGƒæ≤dG √òg ¬«∏Y q¢†– …òdG qÊGƒ¡°ûdG ⁄É©dG ‘ ¢SÉª¨fÓd É kYƒaóe ÉeEG ¬ n°ùØf

.ó«dÉ≤àdGh äGOÉ©dGh º« p≤dG ≈∏Y ®ÉØë∏d pá«YGódG páq«æjódG páq«dƒ°UC’G päGƒYódG πNGO p•Gôîf’G ¤EG

º«¶©dG óÑY ¿Éª«∏°S ídÉ°U .O

AÉKÓãdG26 Èª°ùjO2006

118

:º«¶©dG óÑY ¿Éª«∏°S ídÉ°Uá«Hô©dG ÜGOB’Gh á¨∏dG PÉà°SCG ô°UÉ©e …ô°üe ÖJÉc

äÉjQhOh äÓ› ‘ á«©eÉ÷G äÉHÉàμdGh ä’É≤ŸG ójóY ¬d ¢ùª°T ÚY á©eÉéH

.áªqμfi

.1 .(áé«àf - êÉéM IQhÒ°S - áMhôWCG) »LÉé◊G q¢üædG á«æH QÉ«©e Ö°ùM ¢üædG º q°ùb

.2á«©bGh áéM) ¢üædG ‘ IQƒcòŸG IQƒ°üdG πãÃ ICGôŸG Ω qó≤J á«Hô©dG á«FÉ°†ØdG äGƒæ≤dG øe nêPÉ‰ ôcPG

(ºYóJ

.3‘ ∫É q©ØdG ÉgQhóH oó« p°ûoJh áeÎÙG É¡àfÉμe ICGôª∏d ó«©J á«HôY á«FÉ°†a äGƒæb ‘ èeGÈd êPÉ‰ ôcPG

(¢†MóJ á«©bGh áéM) ™ªàÛG

.4.ÉgOQhCG »àdG èé◊G ‘ É«∏e ô¶fG ,?áMhôWC’G ÖfGƒL í«°VƒJ ‘ ¢üædG ‘ çqóëàŸG óªàYG nΩÓY

.1á«FÉ°†ØdG äGƒæ≤dG ‘ ICGôŸG IQƒ°Uh ¢û«©ŸG ™bGƒdG ‘ ICGôŸG IQƒ°U q¿CG ≈∏Y ÖJÉμdG q∫óà°SG ∞«c

?¿ÉJóYÉÑàe á«Hô©dG

.4 .É¡ qªgCG êôîà°SG á«©bGƒdG èé◊G øe ¢üædG ‘ çóëàŸG ∞qãc

.5 ? á≤jô£dG √ò¡H ICGôŸG ó°ùL Ëó≤J ‘ á«Hô©dG á«FÉ°†ØdG äGƒæ≤dG »eôJ Ω’EG

http://www.diwanalarab.com


: qó©à°SCG


119

.1:∞°üdG ‘á«°ùfƒàdG ICGôª∏d á©°UÉf IQƒ°U ¬«a Ω qó≤J É›ÉfôH èàæJ ¿CG ÉjõØ∏J Ééàæe ∂àØ°üH ∂æe Ö∏ oW

ô£°SCG á©°†H ‘ ICGôŸG √òg øY çó– .øjOÉ«ŸG øe ¿Gó«e ‘

.2 :∞°üdG êQÉNπμ°ûH êƒàæŸG ¢ùØæd QÉ¡°TEG Q qƒ°üJ ≈∏Y πªYGh Ée êƒàæŸ ''áæLÉe'' ájQÉ¡°TEG á£≤d òN

..∂à∏FÉY OGôaCG ™e ¬JógÉ°ûe øe πéîJ ’ ∂∏©éjh ÉæJGOÉYh Éæ°ù«eGƒæd ™°†îj ,Üò¡e

äGRÉ‚E’ÉH kÉ«ŸÉY πØàëj ¬«ah ΩÉY πc øe QGPBG/¢SQÉe ô¡°T øe øeÉãdG Ωƒ«dG ƒg ICGôª∏d »ŸÉ©dG Ωƒ«dG

ø∏°üëj AÉ°ùædG ÉHƒch É«°ShQh Ú°üdÉc ∫hódG ¢†©H ‘h .AÉ°ùæ∏d ájOÉ°üàb’Gh á«°SÉ«°ùdGh á«YÉªàL’G

»FÉ°ùædG OÉ–Ód ô“Dƒe ∫hCG ó≤Y ôKG ≈∏Y AÉL áÑ°SÉæŸG √ò¡H ∫ÉØàM’G .Ωƒ«dG Gòg ‘ IRÉLEG ≈∏Y

ΩÉY ¢ùjQÉH ‘ ó≤Y …òdGh »ŸÉ©dG »WGô≤ÁódG1945ºZQ »ŸÉ©dG ICGôŸG Ωƒ«H »ŸÉY ∫ÉØàMG ∫hCG ¿Éch ,

âKóM »àdG á«FÉ°ùædG äÉHGô°VE’G ¢†©H ôKEG ≈∏Y ¿Éc ICGôª∏d »ŸÉ©dG Ωƒ«dG ¿G íLôj ÚãMÉÑdG ¢†©H ¿CG

.á«μjôeC’G IóëàŸG äÉj’ƒdG ‘

áæ°S áeÉ©dG á«©ª÷G äóªàYG ºK1967¥ƒ≤M DƒaÉμàH …OÉæj ICGôŸG ó°V õ««ªàdG ≈∏Y AÉ°†≤dG ¿É°ûH ÉfÓYEG

äÉÑLGhh Ébƒ≤M øjƒHCÓd ¿CG ócDƒjh ,á«μ∏ŸG ‘ É¡≤M ∂dP ‘ ÉÃ ,¿ƒfÉ≤dG ΩÉeCG πLôdG ™e ICGôŸG

.∫ÉØWC’ÉH á∏°üqàŸG QƒeC’G ‘ áÄaÉμàe

:áæLÉeº°SGh á¡Ñ°ûŸG áØ°üdG ÚH ≥jôØàdGh º∏©àŸG ΩÉeCGôeC’G §∏àîj Ée IOÉY πYÉØdG º°SÉH á¡Ñ°ûe áØ°U

áKÓK √ƒLh ≈∏Y Ωƒ≤j ¬fCG PEG í°VGh ¥ôØdGh πYÉØdG

.1 .IO qóéàe áØ°U ≈∏Y ¬àd’Oh áàHÉK áØ°U ≈∏Y É¡àd’O :∫hC’G

.2 ≥∏£e IOÉY ¬KhóMh ¿ÉeõH §ÑJôe É¡KhóM :ÊÉãdG

.3.πYÉØdG º°SÉc …ó©àŸG øe ÆÉ°üJ ’h ΩRÓdG π©ØdG øe ÆÉ°üJ :ådÉãdG

? ICGôŸG ó°ù÷ É¡àëf ‘ á«Hô©dG äGƒæ≤dG É¡H Ω qób »àdG º«ª©àdG áYõf ≈∏Y ÖJÉμdG ≥aGƒJ πg :Ö«©dG iôJ CG

? ICGôŸG IQƒ°üd ágƒ°ûŸG èeGÈdG √òg ∂∏¡à°ùj …òdG ógÉ°ûoŸG ‘ - ? áë°VÉØdG á≤jô£dG √ò¡H Égó°ùL Ωó≤J »àdG É¡°ùØf ICGôŸG ‘ ΩCG -

? äGƒæ≤dG √òg ÜÉë°UCG ‘ ΩCG - ? É¡æY äƒμ°ùdG Öéj »àdG äÉeôÙG øe ó°ù÷G øe π©Œ »àdG á«Hô©dG ÉæàaÉ≤K ‘ ΩCG -

: »jCGQ …óHCG


: ó«Øà°SCG

: »à¨d ó¡©JCG

qôM •É°ûf

120


ôM •É°ûf 1É«ŸÉY áÑîàæŸG á«HÉ«ædG ¢ùdÉÛG ‘ ICGôŸG Qƒ°†M Ö°ùf :

AGOCG - ™WÉ≤e hCG ™£≤e ßØM - ógGƒ°T ÜÉîàfG ¢ü«î∏J - á©dÉ£e - ™ØJôe äƒ°üH IAGôb - áàeÉ°U IAGôb)

(...…PÉà°SCG øe ¬«LƒàH ,ÊGôbCG á«©Ã hCG …OôØÃ É¡«æHCG á∏Ä°SCGh á£°ûfCÉH áfÉ©à°S’ÉH ¢üqædG π«∏– »Mô°ùe

äÉ«FÉ°üMEG30 Èªaƒf2007 @

: á¶MÓe@.√ÓYCG QƒcòŸG ™bƒŸG øe ÉjQhO á≤«KƒdÉH IOQGƒdG ΩÉbQC’G Ú«– øμÁ

http://www.ipu.org/french/home.htm

á«HhQhC’G äÉfÉŸÈdG

96843 ÜGƒædG á∏ªL

21042 ∫ÉLôdG OóY

7425 AÉ°ùædG OóY

2^17% ICGôŸG Qƒ°†M áÑ°ùf

ÜGƒædG ¢ùdÉ›





ñƒ«°ûdG ¢ùdÉ›





∑Î°ûŸG ñƒ«°ûdG ¢ùdÉ› ÜGƒædG ¢ùdÉ›

41^6% - 8^41 % ÉHhQhCG ∫Éª°T ∫hO

19 .9% 17^5% 5^ 20% ∫Éª°ûdG ∫hO É¡«a ÉÃ ÉHhQhCG ∫hO

18^2% 17^5% 5^ 18 % (∫Éª°ûdG ∫hO GóY Ée) ÉHhQhCG ∫hO

19^2% 17^3% 5^19% ÉμjôeCG

17^5% 7^ 20% 0^ 17% (AGôë°üdG ÜƒæL) É«≤jôaEG ∫hO

16^5% 16^5% 5^ 16% É«°SBG ∫hO

9^4% 0^ 0% 6^ 9% …OÉ¡dG §«ÙG ≈∏Y á∏£ŸG ádhódG

9^1% 3^ 7% 6^ 9% á«Hô©dG ∫hódG

121


!á∏eÉ©dG á«Hô¨dG ICGôŸG ™bGh : ÊÉãdG •É°ûædG

√Éª°SCG Ée º«£ëàd É«aÉc Gó¡L ∫òÑJ ’ ÉHhQhCG ‘ äÉcô°ûdG ¿CG á«HQhC’G á«°VƒØŸG øY QOÉ°U ôjô≤J ø∏YCG

.É«∏©dG ájQGOE’G ∞FÉXƒdG AÉ°ùædG ó∏≤J ¿hO ∫ƒëj …òdG ''»ªgƒdG õLÉ◊G''

πª©dG Iƒb ‘ ICGôŸG ácQÉ°ûe ¿EG'' á«YÉªàL’G ¿hDƒ°û∏d á«HhQhC’G á°VƒØŸG ''ƒdƒH ƒàfÉeÉjO ÉfCG'' âdÉbh

¤ƒàJ ICGôŸG Éªæ«Ña ..áë°VGh IQƒ°üH Ú°ùæ÷G ÚH ähÉØàdG ô¡¶j ∫ÉªYC’Gh IQÉéàdG ⁄ÉY ¿EGh A§ÑH ójõJ

ÚH20h30‘ É¡Ñ«°üf ¿EÉa ÉHQhCG ‘ ΩÉ©dG ´É£≤dG ‘ ájQGOE’Gh á«ª°SôdG É«∏©dG ∞FÉXƒdG øe áFÉŸG ‘

‘ áFÉŸG ‘ áKÓKh ,É°ùfôa ‘ áFÉŸG ‘ ÚæKG øY ójõj ’ á°UÉÿG äÉcô°ûdG ‘ É«∏©dG ∞FÉXƒdG

h É````«fÉŸCG3^6‘ á°ùªN óæY ∑ƒæÑdG ‘ É«∏©dG ∞FÉXƒdG ‘ É¡Ñ«°üf ≈≤Ñjh ,É«fÉ£jôH ‘ áFÉŸG ‘

.''áFÉŸG

IÒ°ûe ,á≤Ñ°ùŸG º«gÉØŸGh áaƒdCÉŸG •É‰C’G É¡àª°SCG ÉŸ á«ë°V ∫GõJ ’ ICGôŸG ¿CG ƒdƒH ƒàfÉeÉjO äócCGh

.πª©dG ‘ ICGôŸG Qhód êPÉ‰ ¤EG QÉ≤àa’G ÖÑ°ùH ÚfÉ©j äGÒãc ¿CG ¤EG

∞FÉXh ‘ á q°UÉNh ∫ÉLqôdG äÉÑqJôeh AÉ°ùædG äÉÑqJôe ÚH ähÉØJ OƒLh QGôªà°SG ≈∏Y á«°VƒØŸG äõcQh

áÑ°ùæH πbCG QƒLCG ≈∏Y AÉ°ùædG π°ü– å«M ;IQGOE’G16 øe πbCG q¿CG å«Mh ,∫ÉLôdG QƒLCG øe áFÉŸG ‘25ôeCG ∑ƒ∏°ùdG Ò«¨Jh »YƒdG áLQO ™aQ ¿CG äócCG h .á°UÉÿG ø¡JÉYhô°ûe IQGOEÉH øª≤j AÉ°ùædG øe áFÉŸG ‘

ƒëf IÒÑc á∏≤f Ö∏£àj ∫ÉªYC’Gh IQÉéàdG ⁄ÉY ‘ á°UÉîHh Ú°ùæ÷G ÚH IGhÉ°ùe ≥«≤– ¿CGh ,…ƒ«M

.á£∏°ùdG º°SÉ≤J

ICGôŸG ΩÉeCG ∫ÉÛG íàØH ∑ƒ∏°ùdG Ò«¨J ≈∏Y πª©J ¿CG Öéj á«°ùæ÷G IOó©àe äÉcô°ûdG ¿CG âë°VhCGh

É¡JÉ«M ‘ Ωó≤àdG ICGôª∏d í«àJ áfhôe ÌcCG πª©dG ‘ äÉÑ«JôJ ÒaƒJh ,É«∏©dG IQGOE’G ∞FÉXh ¤EG »bÎ∏d

.á«æ¡ŸG™bƒe :Qó°üŸGhttp://www.Lahaonline.com

122

.1É¡fEÉa AÉ°ùædG á«HÎH ‹ øe ¥É`ØNE’G ∂`dP á`∏Y ±ô`````°ûdG ‘

.2 É`¡JOó``YCG GPEG á````°SQóe ΩC’G¥Gô`````YC’G Ö```«W É``Ñ`©°T äOó`YCG

.3 á`∏«°†ØdG ≈∏Y äÉ``æÑdG GƒHQ ¥ÉKh ÒN ø¡d ÚØbƒŸG ‘ É¡fEG(º«gGôHEG ßaÉM)

.4ádƒLôdG øe ÉHô°V É¡à∏eÉ©e ‘ áfƒ°ûÿGh ICGôŸG ≈∏Y Iƒ°ù≤dG Èà©j á∏¡÷G ¢†©H ¿CG ¬d ∞°SDƒj É‡h

ÚH ¬H ±ô©j ¿CG ≈°ûîj ∞©°†dG øe ÉHô°V É¡J qOƒe ≈∏Y ∫ÉÑbE’Gh É¡àØWÓe Èà©jh ,áeÉ¡°ûdGh

...¬Ø©°V Î°S ¬H ∫hÉëj á«°üî°ûdG á∏î∏ÿ ô¡¶eh º¡ØdG Aƒ°S øe ∂dP ¿CG ∂°T ’h ...∫ÉLôdG

‹ƒ◊G q»¡ÑdG • Iô°UÉ©ŸG ICGôŸG ÉjÉ°†bh ΩÓ°SE’G4 ¢U º∏≤dG QGO67

.5»àdG EÉÑ°S áμ∏e ¢ù«≤∏Hh ,ô°üe ∂∏e çôJ ¿CG äOGQCG »àdG qQódG Iôé°T ∫ÉãeCG øe AÉ°ùæH A»∏e ïjQÉàdG

,ΩhôdG ájQƒWGÈeEG ô¡b ‘ á©eÉW É¡°Tƒ«L äó°ûM ôeóJ áμ∏e É«HƒfR ,º«μ◊G ¿Éª«∏°S ºëØJ ¿CG äOGQCG

ájQƒWGÈeÓd ¢SÉ°SC’G ôéM â©°Vhh áæ°S Ú©HQCGh É°ùªN GÎ∏‚G âªμM øeÉãdG …Ôg áæHG âHGõ«dEG

ôëÑdG ¤EG É«°ShQ OhóëH â∏°Uhh á«æ«£æ£°ù≤dG º°V ‘ â©ªW ,É«°ShQ Iô°ü«b øjôJÉc ,á«fÉ£jÈdG

Òàdƒa π°SGôJ âfÉch ,∫ÉLôdG øe ËôëH Égô°üb ‘ ßØà– âfÉch ,É«fGôchCG ∫ÓàMÉH Oƒ°SC’G

øe IQGRƒdG á°SÉFQ ’h Üõ◊G áeÉYR çôJ ⁄ ô°ûJÉJ âjôLQÉe ,ÉeÉY ÚKÓKh á©HQCG âªμMh hôjójOh

á«°SÉ«°ùdG áμæ◊ÉH ⁄É©dG ïjQÉJ äÒZh ºμ◊G »°Sôc É¡©eh å«g OQGhOG øe IOÉ«≤dG âYõàfG πH É¡«HCG

.áª«μ°ûdG Iƒbh…ójó◊G óªfi »Hô©dG á∏› -472 :01/03/1998

.6 »Hô©dG øWƒdGh ô°üe ôjô–h ICGôŸG ôjô– ÚH π°üaCG ’ ÉfCG…hGó©°ùdG ∫Gƒf

.7.qºYCGh ºgCG ôNBG A»°T ¤EG πNóe »g É‰EGh É¡JGP óM ‘ ájÉZ â°ù«d ICGôŸG ôjô– ¤EG IƒYódG ¿EG ™ªàÛG á°†¡f

¿É°†eQ øH êôa

.8¤EG IƒYódG É¡«∏Y QhóJ »àdG çÓãdG ájQƒÙG º«≤dG »g ∂∏J äGòdG ≈∏Y á¶aÉÙG ,IGhÉ°ùŸG ,á«ªæàdG

ICGôŸG ôjô–‘ô°ûdG ó«ÛG óÑY

.9É¡FOÉÑe IôªK ¿Éc »MÉ‚ q¿C’ ,áª¶©dG øe ¬H äõa Éeh ,QÉîØdG øe ¬JõM Ée qπμH »eC’ øjóe »æfEG

.á«eÉ°ùdG É¡HGOBGh ,áÁƒ≤dGäQÉHÉfƒH ¿ƒ«dƒHÉf

.10 ! »æà©æ°U »qeCG¿ƒ°ùjOEG ¢ù«dhCG

.11 .»qeCG äÎN’ á qØc ‘ »qeCGh ,á qØc ‘ ⁄É©dG ¿Éc ƒdƒ°ShQ ∑ÉL ¿ÉL

.12¢ùØædG áª¶Y »g Ée É¡fƒªq∏©J ICGôŸÉH ºμ«∏©a π°VÉaCG ÉeÉ¶Y ’ÉLQ ”OQCG GPEÉa ICGôŸG ™æ°U øe πLôdG

.á∏«°†ØdG »g Éeh

.13 ∫ƒ≤jÚeCG º°SÉbá∏«°SƒdG »g á«HÎdG q¿C’ π¡÷G É¡fƒ°üj ’h ICGôŸG ¿ƒ°üJ ¥ÓNC’Gh π≤©dG á«HôJ q¿EG''

.''¬«∏Y á¶aÉÙG ¥ôWh ±ô°ûdG áª«b øaô©j AÉ°ùf áqeC’G ‘ ¿ƒμj ¿C’ ≈ª¶©dG

) èé◊G ‘ ™°SƒJCG1(


123

èé◊G ‘ ™°SƒJCG)2(


á«Hô¨dG äÉ©ªàÛG ‘ ICGôŸG ™bGh øe ÖfGƒL ∞°ûμJ ΩÉbQCGh ≥FÉ≤M

:É¡bƒ≤◊ áæeÉ°†dG ÚfGƒ≤dGh äÉ©jô°ûàdG Qƒ£J ºZQ

1: ™bƒe øe (

:É«fÉ£jôH ‘ ICGôŸG

-25.ø¡FÉcô°T hCG ø¡LGhRCG πÑb øe Üô°†∏d ø°Vô©àj AÉ°ùædG øe %

á«fÉ£jÈdG áWô°ûdG ≈≤∏àJ -100ø¨∏Ñj ’ ø¡æe ÒãμdG ¿CÉH Ékª∏Y ,äÉμjô°T hCG äÉLhR ≈∏Y AGóàYG ihÉμ°T ≠∏Ñàd Ékjƒæ°S áŸÉμe ∞dCG

.äGôŸG äGô°ûY ø¡«∏Y äGAGóàY’G QGôμJ ó©H ’EG áWô°ûdG

:É«fÉÑ°SEG ‘ ICGôŸG

øe ÌcCG É«fÉÑ°SCG ‘ áWô°ûdG â∏é°S -500 .Ωƒj πc IóMGh πàb ádÉM øe ÌcCGh óMGh ΩÉY ‘ ICGôŸG ≈∏Y …ó°ùL AGóàYG ÆÓH ∞dCG

.¬©e ¢û«©J …òdG πLôdG ój ≈∏Y ¥ô£dG ™°ûHCÉH ÌcCG hCG ICGôeG πàb ¤EG Ò°ûoj É«fÉÑ°SCG ‘ Ωƒj πc óMGh ÆÓH øY π≤j ’ Ée ∑Éæg -

:ÉμjôeCG ‘ ICGôŸG

πc ÚH øe IóMGh ICGôeG ¿CG á°SGQO âæq«H -4…ó°ù÷G AGóàYÓd ¢Vô©àdG øY ø¨q∏Ñj ,á∏FÉ©dG Ö«ÑW πÑb øe á«ë°üdG ájÉæ©dG Í∏£j AÉ°ùf

.ø¡FÉcô°T πÑb øe

2 (: ™bƒe øe

çó– »àdG IÒ£ÿG äGRhÉéàdG ¤EG ..''áàà°ûe ∫ƒ≤Yh IQƒ°ùμe OÉ°ùLCG'' :``H ¬àfƒæY …òdG …ƒæ°ùdG Égôjô≤J ‘ á«dhódG ƒØ©dG áª¶æe äQÉ°TCG

ø¡FÉ°SDhQ hCG øgô°SCG OGôaCG πÑb øe Üô°†dGh ÜÉ°üàZ’Gh Öjò©à∏d É«eƒj ø°Vô©àj AÉ°ùædG ÚjÓªa ⁄É©dG ¿Gó∏H øe Òãc ‘ ICGôŸG ≥ëH

‘ Éjƒæ°S ÜÉ°üàZÓd ø°Vô©àj ∞dCG áFÉª©Ñ°Sh á«fÉK Iô°ûY ¢ùªN πc Üô°†∏d ¢Vô©àJ ICGôeG ∑Éæg ¿CG ¤EG É°†jCG äQÉ°TCGh .πª©dG ‘

.…ó°ùLh »°ùæL AGóàY’ ¢Vô©àJ äGó«°S ¢ùªN πc øe IóMGh ¿CG ‹hódG ∂æÑdG øY áª¶æŸG π≤æJh .§≤a IóëàŸG äÉj’ƒdG

:áq«bô°ûdGh á«Hô¨dG äÉ©ªàÛG ‘ ICGôŸG ™bGh øe ÖfGƒL ∞°ûμJ ΩÉbQCGh ≥FÉ≤M

Oó©dG ( ¿ÉªY áæ£∏°S ‘ Qó°üJ á«aÉ≤K áq«∏°üa á∏›) ihõf á∏› øe52 ôHƒàcCG -.2007

:»∏j Ée ''»Hƒ≤©«dG IÒª°S á«fÉª©dG á«∏«μ°ûàdG áfÉæØ∏d'' ''ô°UÉ©ŸG qøØdG ‘ ICGôŸG'' ¿Gƒæ©H ∫É≤e ‘ OQh

É¡æe ¢Vô©à°SCG OÉ¡£°VG øe ICGôŸG ¬«fÉ©J Ée ∫ƒM âfÎf’G ™bGƒe ‘ iôNCGh äÓÛGh ∞ë°üdG ‘ áØ∏àfl øjhÉæY Ωƒj πc Éfó°ûJ

:»JB’G

ø¡FÉbó°UCG øe hCG ø¡LGhRCG øe ÉeEG AÉ°ùædG ¬¡LGƒJ …òdG ∞æ©dG ¿CG á«μjôeC’G IóëàŸG äÉj’ƒdÉH πJÉ«°S áæjóe ‘ ¿ƒãMÉH ∞°ûàcG @

É¡°û«©J áæeõe ádÉM ƒg44.πbC’G ≈∏Y äÉ«μjôeC’G øe %

Iô°SC’G QÉWEG ‘ ∞æ©dG ¿CÉH ÉeƒªY áWô°ûdG ±Î©J ’h Iô°SC’G ¥É£f πNGO …ó°ù÷G ∞æ©∏d ø°Vô©àj πbC’G ≈∏Y É«fÉÑdCG AÉ°ùf å∏K @

.‹õæŸG ∞æ©dÉH á≤∏©àŸG äGAÉYO’G ‘ ≥≤– ’ ºK øeh ,á«FÉæL ádCÉ°ùe

@2^33. ø¡Jƒ«H ‘ ∞æ©dÉH ójó¡àdGh Üô°†∏d ø°Vô©J ób ¿ÉHÉ«dG ‘ äÉLhõàŸG AÉ°ùædG øe áFÉŸÉH %

@52. áLôM ájOÉ°üàbG ÉYÉ°VhCG ÚfÉ©j ájOƒ©°ùdG ‘ äÉ≤∏£ŸG øe %

@ áÑ°ùæH ø¡LGhRCG øe ∞æ©dGh Üô°†∏d ¢Vô©àJ áÄa ÌcCG øg äƒ«ÑdG äÉHQ ¿CG ∞°ûμJ á«æjôëH á°SGQO62.%

) øe ™ØJQG êGhõdG ôªY ¿CG å«M äÉ«æª«dG äÉ«àØdG óæY ôμÑŸG êGhõdG áÑ°ùf ´ÉØJQG @10-24 ) ¤EG áæ°S (14 -70.áæ°S (

@13 ‘ ICGôeG ∞dCG16.…ó°ù÷Gh »¶Ø∏dG ∞æ©∏d ø°Vô©J ájôFGõL áj’h

ƒëf øY ∞°ûμj ¿OQC’G ‘ äÉØæ©ŸG AÉ°ùæ∏d ¿ÉeCG õcôe @239Úàæ°ùdG ∫ÓN OÉ–’G ø©LGQ »JGƒ∏dG äÉØæ©ŸG AÉ°ùædG øe ádÉM

¤EG â∏°Uh »àdGh äÉLhõàŸG AÉ°ùæ∏d ÈcC’G áÑ°ùædG.Úà«°VÉŸG46 äÉ≤∏£ŸGh %8% äÓ°üØæŸGh %6% äÉHRÉ©dGh35êhõdG ¢ü«NôJ •Î°ûJ »àdG ÚfGƒ≤dG ¢Uƒ°üÿÉH Gòg πª°ûjh É«fƒfÉb ∫ÉLôdG ºtμëàd nAÉ°ùædG ™°†îoJ oÚfGƒ≤dG âdGRÉe IójóY ¿Gó∏H ‘h

áÑbÉ©e ¿hO ø¡dÉ«àZG øμÁ Éªc IQÉŒ ¿Gó∏ÑdG ¢†©H ‘ AÉ°ùædG èjhõJ ∫GR Éeh ...¬àLhR IôLCG ‘ ±ô°üàdG πLô∏d áë«àe ,ICGôŸG πª©d

.êhõdG ''±ô°T'' `H ¢ùŸG ÖÑ°ùH

www.khayma.com

http://www.ksa99

124

o∞udnDhoCG : ’ qhCG: ¤EG - É¡Yƒf Ö°ùM - ¢Uƒ°üqædG ∞qæ°U


: ÉãdÉK: É¡à«æH Ö°ùM áq«LÉé◊G ¢Uƒ°üqædG õq«e

: É©HGQ: É¡«∏Y âeÉb »àdG áMhôWC’G ´ƒf Ö°ùM áq«LÉé◊G ¢Uƒ°üqædG ∞qæ°U

: É°ùeÉN: √ÉfOCG ∫hó÷G ‘ ÚÑe ƒg Ée Ö°ùM ’Éãe »LÉéM …ƒ¨d ô°TDƒe πμd Üô°VG

•ô°ûdG …QÉμf’G ΩÉ¡Øà°S’G ∑GQóà°S’G »ØædG π«∏©àdG


ÚàMhôWC’G ¢Uƒ°üf á°VƒMóŸG áMhôWC’G ¢Uƒ°üf áàÑãŸG áMhôWC’G ¢Uƒ°üf

á°Uƒ≤æe á«KÓK á«LÉéM á«æH ≈∏Y äôaƒJ ¢Uƒ°üfá«KÓK á«LÉéM á«æH ≈∏Y äôaƒJ ¢Uƒ°üf


™bGƒdG ÚH ICGôŸG

¥ÉaB’Gh

Üô¨dG ÚH ICGôŸG

¥ô°ûdGh

ÚH ICGôŸG

ácGô°ûdGh IGhÉ°ùŸG

äÉÑ°ùàμe áfÉ«°U

ICGôŸG

‘ ICGôŸG IQƒ°U

ΩÓYE’G πFÉ°Sh

πNGO ICGôŸG πªY

¬LQÉNh â«ÑdG




: É°SOÉ°S

.1 ? ICGôŸG IóFÉØd É¡ªqYófh É¡«∏Y ßaÉëf ¿CG Öéj »àdG äÉÑ°ùàμŸG »gÉe

.2 ? ICGôŸÉH ¬°Vƒ¡f ‘ »bô°ûdG ™ªàÛG É¡cQój ⁄ »àdG ¢üFÉ≤ædG »gÉe

.3 ?É¡Yƒf Ée ! ∂àHÉLEG π∏Y ?QƒÙG ¢Uƒ°üf ‘ IOQGƒdG èé◊G ÚH iƒbC’G áé◊G Ée

.4 ?Gòμg É¡ª°SQ ‘ ÖqÑ°ùàŸG øeh ? QÉ¡°TE’Gh ΩÓYE’G ‘ ICGôŸG ≈∏Y áÑdÉ¨dG IQƒ°üdG »gÉe

.5 ?∂àHÉLEG π∏Y ? ÒKCÉàdG ΩCG ´Éæb’G QƒÙG ¢Uƒ°üf ≈∏Y ÖdÉ¨dG Ée

.6.¢SQódG ‘ PÉà°SC’G ¬H ºcqóeCG Éq‡ hCG á«°üî°ûdG ∂HQÉŒ øe hCG ∂JÉ©dÉ£e øe èéM çÓãH èé◊G ‘ ™°SƒàdG ÜÉH ôrKCG

125

oºs« nboCG


.1ædG §HQG: ÜGƒ°U ƒg ÉÃ CÉ£N áªFÉ≤dG ‘ OQh Ée ¢VƒY ºK ,¬«a ΩÉªàg’G QGóeh ¬ÑJÉμH ¢ü


áq«Hô©dG ICGôŸG ádõæe áq«°ShôdG ΩÓYE’G πFÉ°Sh ‘ ICGôŸG »ë«eôdG óªfi

ΩÓYE’G πFÉ°Sh ‘ ICGôŸG áq«Hô©dG ICGôŸG ∫ÉM ÉæjQhQÉa É≤dhCG

á∏°VÉæŸG ICGôŸG ôëÑdG ICGôeG ó«°TQ º°TÉg ¿hQÉg

áj qô◊Gh ICGôŸG áÄL’ áªq∏©e ¿É qª°ùdG IOÉZ

ICGôŸG º∏X …hGó©°ùdG ∫Gƒf

ICGôŸG ∞«≤ãJ ó°ù÷G áq«ë°V

»°SÉ«°ùdG πª©dGh ICGôŸG É¡qÑëf ∞«c ICGôŸG …QóÑdG IÉ«M

ICGôŸG ôjô– ?á«Hô©dG ICGôŸG ∞°üæà°S ≈àe ¿Éª«∏°S ≈Ø£°üe

πLôdGh ICGôŸG ádõæe á«FÉ°†ØdG äGƒæ≤dG ‘ ICGôŸG ó°ùL ídÉ≤ŸG õjõ©dGóÑY

ICGôŸG IQƒ°U ¬jƒ°ûJ º∏©dGh ´GóHE’G ájƒãfCG øY º«¶©dGóÑY ¿Éª«∏°S ídÉ°U

»bô°ûdG πLôdGh ICGôŸG áq«æ«°üdG ICGôŸG ìÉÑ°üdG OÉ©°S

ICGôŸG ájôM »≤jó°U øc áª«©f π«FÉî«e

á«æ«°üdG ICGôŸG ™°Vh ájô◊G ≥jôW ÊhÎμdG ™bƒe

á«dhDƒ°ùŸGh ôjôëàdG ÚH ICGôŸG

áeÉ©dG IÉ«◊Gh ICGôŸG πZõdG ¢VÉjQ


¢üædG á°VƒMóe áàÑãe áMhôWC’G

.ióŸG á∏jƒW IQhÒ°Uh ´hô°ûe ƒg ™ªàÛG ‘ ICGôŸG áfÉμe ôjƒ£J q¿EG

»©«Ñ£dG É¡fÉμe ¤EG ICGôŸG IOƒY ÜƒLh Oó÷G IÉYódG iôj

ΩÓ˘YE’G π˘FÉ˘°Sh ‘ AÉ˘°ùæ˘dG §˘«˘ª˘æ˘J á˘«˘∏˘ª˘Y âª˘bÉ˘Ø˘J @äÉ˘æ˘«˘©˘°ùà˘dG á˘Ñ˘≤˘M ‘ -

±ó¡c ÉeEGh ∫ÉØWC’G ÚH hCG ïÑ£ŸG á¡LGh ‘ ÉeEG ICGôŸG Ëó≤J ºàa :á«°ShôdG

.»°ùæL

126


.3: ¬æe òNCG …òdG ¢üædÉH ™£≤ŸG §HQ ó©H ,»∏j Éª«a ∫ÉãŸG øe áé◊G õ«e


¿CG pICGôª∏d oøμÁ ’h o√ nóMh p πL qôdG u≥M øe á nYÉ q°ùdG pOhó◊ o∫Gõj ’ ∫nÉÛG G nòg q¿EGpáYÉ q£dG É n°üY râ s≤°T q’EGh oπL qôdG É ngÉjEG É¡nëæe »àqdG ,AGôª◊G n•ƒ£ÿG nRhÉéàJ

.¬«∏Y ±QÉ©àŸG ¿ƒfÉ≤dG øY âLôNh

‘ IRQÉ˘H Ö°UÉ˘æ˘e ¤EG ∫ƒ˘°Uƒ˘dG AÉ˘°ùæ˘∏˘d GÒã˘c ìÉ˘à˘˘j á˘˘æ˘˘¡ŸG QÉ˘˘ª˘˘°†e »˘˘Ø˘˘a

‘ ,É¡H GPÉe ... øgGóME’ á°UôØdG ìÉàJ ÚM ¬fCG ÒZ äÉ°ù°SDƒŸGh äGQGOE’G

.á«YÉªàL’G á«bÎdG ¢†aôJ ä’É◊G Ö∏ZCG

»àdÉH ∂dÉH Éªa áæ°ûÿG É¡«a ÉÃ øjOÉ«ŸG πc ‘ É¡MÉ‚ ICGôŸG âàÑKCG ó≤dh

.¿Éæ◊Gh áªμ◊Gh áfGRôdGh π≤©dG Ö∏£àJ



á°UÉÿG IÉ«ë∏d πH »æ¡ŸG ∫ÉÛG ≈∏Y qø¡«∏Y §∏°ùŸG ∞æ©dG ô°üà≤j ’h

.¬f rO qƒ©J …òdG AGóàY’G øe É¡∏ªM

§ÑJôj ’ áq«Hô©dG ICGôª∏d GÒãe ÉLPƒ‰ á«FÉ°†ØdG äGƒæ≤dG √òg Ω qó≤Jh

.A»°T ‘ ¢û«©ŸG ™bGƒdÉH

∂jô°T ôNB’G É¡Ø°üf ≈∏Y nAGƒ©°T ÉkHôM ø∏©J ¿CG ... πÑ≤J ICGôeG ∑Éæg πgh

!?IÉ«◊G



≈ãrfCG ¿ƒμJ ¿CG πÑb ¿É°ùfEG ICGôŸG q¿EG

≈∏Y ...á«FÉ°†ØdG äGƒæ≤dG É¡qãÑJ »àdG ájQÉKE’G IOÉŸG ôqKDƒJ

áq«Hô©dG º«≤dG á«æH

É¡àj qôëH ¬àÑdÉ£e ¤EG ICGôŸG âLÉàMG ÉŸ G qôM πLôdG ¿Éc ƒd

127


.6’ hCG º©æH ÖLCG

.7ÚHh É¡æ«H ácGô°T á«°†b âë°VCG πH ICGôŸG ôjô– á«°†b ó©J ⁄ á«°†≤dG q¿EG πFÉ≤dG …CGôdG ‘ ∂jCGQ Ée?πLôdG

..........................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................

.8?áÄL’ áªq∏©e Ió«°üb øe É¡°ü∏îà°ùJ »àdG IÈ©dG Ée..........................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................

.9¢üqÿô£°SCG á°ùªN ‘ ''? Égó¡£°†fh É¡qÑëf ∞«c ICGôŸG'' ¢üf..........................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................

’ º©f ∫GDƒ°ùdG

áæ°S ¢ùfƒJ ‘ áq«°üî°ûdG ∫GƒMC’G á∏› äQó°U1956 ?

áæ°S ¢ùfƒJ ‘ áq«°üî°ûdG ∫GƒMC’G á∏› äQó°U1957 ?

Ωƒj ICGôª∏d »æWƒdG Ωƒ«dÉH ¢ùfƒJ πØà–25 ? á«∏jƒL

Ωƒj ICGôª∏d »æWƒdG Ωƒ«dÉH ¢ùfƒJ πØà–13 ?ähCG

128

oßØMCG


1 -:»Mô°ùe/…QGƒM ¢üf∂n≤ p£æe oº n¡aCG oâ r°ùd

:Ió«Ø◊G. pQƒqædGh º∏ p©dG oó¡Y »pJ qóL Éj Éf oó¡Y

:I qó÷GpIÉ«◊G p¿hDƒ°T røe o±ô©f ’ mänÓpgÉnL Ésæ oc ?G nQƒcòe É kÄ«°T o¬æe qøoJ róaCG rπ¡a ,º∏ p©dÉH nÚgÉÑoJ

≈∏Y u»©«Ñ q£dG Éf pQhóH É¡«a Éæª obh .päƒ«ÑdG √ò¡d Éæ n°ù oØrfCG Éæ r°S qôμa ,ÉæpJƒ«H o¿GQóoL ¬ tª o°†J Éq‡ nÌcCG

oA»°ùj ’h l±ÓN Ég nƒØ°U oôuμ n©oj ’ ,kIó«©°S ká nF pOÉg mäÉqæL rä nón¨a ,É¡ s≤M ÉænJƒ«H Énær« qa nh .m¬rLh p ø°ùMCG

.l¥É≤°T É¡pJóMh ¤EG

:Ió«Ø◊Gsøμdh ,páq«à«ÑdG ÉæpJÉ«M røe GA rõL râ n©£nàbG ób náq«∏ª©dGh náq«ª∏©dG ÉænJÉ«M q¿CG oô pμfCG oâ°ùd

pô n°ü rbCG ‘ ÉæpJƒ«H pÖdÉ£e pAÉah røe ÉææqμªoJ m Ω rõMh máYô°Sh m ΩÉ¶f øe É¡ræY √Énæªq∏©J Éeh Éænà naÉ≤K

q¿CG p ÚM ‘ ,√póq«°ùd oóÑ©dG É¡«a o™°†îj »qàdG páμ∏ªŸG nAhóg ká nF pOÉg søμoJƒ«H râfÉc .m ´É£nà r°ùoe mâ rbh

.á©ØæŸGh áeóÿG p ∫OÉÑJh ,páq«∏≤©dG p¿RGƒJh iƒ o≤dG pDƒ oaÉμJ ≈∏Y oΩƒ≤J É¡pÑî°üH náq«Lh qõdG ÉænJOÉ©°S

:I qó÷GoøperDƒoj øe n∑ƒ∏°S É¡dÉ« pM o μo∏°ùnjh zÂÉg qâ°S{ ¬JÉ«M áμjô°T » uª°ùoj ÉæeÉqjCG êh qõdG ¿ÉcpáfÉ¡nŸG røe É¡r«∏Y n≥Ø°TCG .p ™ nªnàréoŸG uô°T røe Ég pQ ró pN ‘ É n¡ n¶ pØnë na É¡neÎMGh É¡ n°S sób ..∂dòc É¡qfCÉH

søoà°ùaÉf søoμqfCG ÚM ‘ ,p¥GõJQ’Gh pÜÉ°ùàc’G pÖLGƒH É¡nfhO nΩÉbh p πª©dG p¿Gó«e øY Égnó©HCÉa

,qøoμ«∏Y p¥ÉØ˘fE’G ø˘Y º˘ o¡˘njpó˘rjCG Gƒ oμ˘ n°ù˘reCGh sø˘oμ˘nd º˘¡ oeGÎMG sπ˘≤˘a . u»˘©˘«˘Ñ˘ q£˘dG º˘¡ pÑ˘«˘°üf ‘ n∫É˘L qô˘dG

,pá∏ pMÉ≤dG qøoμpFGôë°üH ná n≤nfƒoŸG ÉænàqæL »pfR ...p πª©dGh p ì rókμdG p¿Gó«e ‘ É kbôY nørÑsÑ n°ünànJ qøcƒ ocôJh

! pá°SQóŸGh º∏ p©dG póFGƒØH » pªoμrMG qºK

:Ió«Ø◊Gób ná°SQóŸG s¿EG , ká≤«≤M .mI qòd s…CG kI qòd ,má q≤°ûne øe É¡«a óHÉμof Éeh pá∏MÉ≤dG ÉæpFGôë°üpd q¿EG

,Ék«dÉZ Ékæ nªnK ∂dP p πHÉ≤e ‘ Éf ròNCG Éæsæμd ,páY qódGh páMG qôdG nIÉ«M Énære pôoëa ,p ì róμdGh p πª©dÉH ÉæràbôZCG

láLÉM ÉæH ró o©J ⁄h , u…OÉ°üàb’G ÉæpdÓ≤à°SÉH Éæ r©nà rªnà r°SÉa ÉærÑ p©Jh Éæ∏ pª nY .Éf pOƒoL oƒH Éæ o°SÉ°ùMEG ƒg

.Éær«∏Y n¥ÉØfE’Gh ÉænàdÉYEG Éæ p∏gCG øY o™aôj …òqdG p πoL sôdG pQÉ¶àfG ‘ pô oª o©dG pAÉ°†b ¤EG

:I qó÷G.p ΩÉqjC’G nøe p Ωƒj ‘ ¬ nª¡aCG rødh ,∂ n≤ p£æe oº n¡aCG oâ r°ùdÜÉàc øY Ó≤f/ó«© q°ùdG áæ«eCG

''á«HOC’G ¢Uƒ°üædG ‘ ¢ùfDƒŸG''

¢U - á«ÑjôŒ Iô°ûf - »LƒZGó«ÑdG »eƒ≤dG õcôŸG235

129


2 -:…ô©°T ¢üfÉe πLQ ¤EG ádÉ°SQ

ÊÉÑb QGõfá«dÉÑe ’ ICGôeG äÉ«eƒj

õjõ©dG …óu«°SÉj

AÉ≤ªM mICGôeG oÜÉ£N Gòg

? AÉ≤ªM lICGôeG »∏Ñb n∂«dEG âÑàc πg

(...)

rè pYõæJ ’

…Qƒ£ o°S øe .. nõjõ©dG …óq«°SÉj

èYõæJ ’

.. pQƒ o°ü oY øe nOhó r°ùŸG nº o≤ rª o≤dG oäô°ùc GPEG

…Òª°V øY p ¢UÉ n°U qôdG n”ÉN oâYõf GPEG

oârHôg ÉfCG GPEG

.. pQƒ°ü≤dG ‘ p Ëô◊G pá«ÑbCG øe

.. »Jƒe ≈∏Y ,oä rO sô“ GPEG

.. … pQhòL ≈∏Y ,…p Èb ≈∏Y

... ÒÑμdG p ï∏°ùŸGh

…óq«°SÉj kIQò©e

p ∫ÉLôdG páμ∏‡ ≈∏Y oâdhÉ£J GPEG

p ∫ÉLôdG oÜOCG - kÉ©ÑW - oÒÑμdG oÜOC’Éa

kÉªFGO ¿Éc tÖ◊Gh

.. p ∫ÉLôdG pá s°üM øe

ÉfOÓH ‘ pAÉ°ùædG oáj qôoM , láaGôN

májôoM røe n¢ù«∏a

.. p ∫ÉnL qôdG ásjôoM i nƒ p°S ,i nôNCG

.. …ó«°SÉj

:-»pdÉHoCG rø∏a - »uæ nY √ oójôJÉe sπc π ob

zAÉ¡∏H . láfƒæ› . lás«ÑZ . lás«ë£°S{... »pdÉHCG ró oYCG rº∏a

..É n¡peƒ oª og røY oÖoàμJ øe s¿C’

rAÉ≤ªM kICGôeG ≈Y róoJ p ∫ÉL uôdG p ≥£æe ‘

.... rAÉ≤ªM lICGôeG »ufEG ÜÉ£ pÿG p ∫ qhCG ‘ rπbCG ⁄CG

130


.1 Úª∏©àŸG øe áYƒª› õéæJÉØ∏eΩƒ≤J ºK ''á«æWƒdGh á«dh tódG äÉ©jô°ûàdGh ÚfGƒ≤dG ‘ ICGôŸG'' ∫ƒM @

°Vô©H .º°ù≤dG ‘ @¬

.2 iôNCG áYƒª› õéæJhäÓHÉ≤e) ™e á«Øë°U @1) ï«°T(2) RƒéY(3) πLQ(4) ICGôeG(5) ÜÉ°T(5∫ƒM IÉàa(

πª©dG ‘-á°SQóŸG ‘-Iô°SC’G ‘ :»∏©ØdG ICGôŸG ™bGh''- .º°ù≤dG ‘ É¡°Vô©H Ωƒ≤J ºK ''´QÉ°ûdG ‘

.3 iôNCG áYƒª› πØμàJhá°ûbÉæÃ .¢VôY ná≤jôWh i kƒàfi Ú∏ª©dG ‘ ÚàYƒªÛG @


äÉ©ªàÛG ‘ ICGôŸG Qƒfi øe äÉÑ°ùàμŸG πc êÉeOEG ≈∏Y ójó°ûdG ¢Uô◊G ™e ,…ƒØ°ûdG π°UGƒàdG ¢ü°üM ‘ ÉgQÉªãà°SG

.á«JGòdG ÜQÉéàdGh »JGòdG º∏©àdG hCG º°ù≤dG ‘ »YÉª÷G πª©dG √Qó°üe ¿Éc Ée ,Iô°UÉ©ŸG


¢U ¢U39-40(

@êÉë∏H »°ùfƒàdG ióg á«∏«μ°ûàdG áfÉæØ∏d @ájô◊G º∏M

èéM øe ¬àÑ°ùàcG ÉÃ É¡°†MOCG hCG É¡ªYOCG ºK ÌcCG hCG IóMGh á«JB’G äÉMhôWC’Gh QÉμaC’G ÚH øe ÒîJCG

øY qπ≤j’ Éª«a ,áÑ°SÉæe20.ádhÉfi πμd Gô£°S

.1.πLôdG OÉ©°SE’ q’EG ≥∏îJ ⁄ ICGôŸG

.2.¬LQÉN πª©dG øe É¡©æeh â«ÑdG ¤EG ICGôŸG IOÉYEÉH q’EG ádÉ£ÑdG á∏μ°ûe qπM øμÁ ’

.3.øWƒdG ôjô–h ICGôŸG ôjô– ÚH π°üa ’

.4á∏«°SƒdG »g á«HÎdG q¿C’ π¡÷G É¡fƒ°üj ’h ICGôŸG ¿ƒ°üJ ¥ÓNC’Gh π≤©dG á«HôJ ¿EG'' :ÚeCG º°SÉb ∫ƒ≤j

.''¬«∏Y á¶aÉÙG ¥ôWh ±ô°ûdG áª«b øaô©j AÉ°ùf áqeC’G ‘ ¿ƒμj ¿C’ ≈ª¶©dG

.5Éª∏ãe ¥Gƒ°SC’ÉH iÎ°ûJh ´ÉÑJ ó©J ⁄ É¡qfC’ I qôM Ωƒ«dG âëÑ°UCG ICGôŸG q¿EG ¿ƒdƒ≤J'' : ÚeCG º°SÉb ∫ƒ≤j

Égôμa OÉ«b ICGôŸG ∂∏“ ¿CG »g á«≤«≤◊G áqjô◊G q¿C’ ÅWÉN áqjôë∏d ºμª¡a q¿EG ºμd ∫ƒbCG ÉfCGh ÉÁób π°üëj

.''ÉeÉJ Éμ∏e É¡∏ªYh É¡JOGQEGh



131

Év«JGP »JÉÑ n°ùnàrμoe oºu« nboCG


ìÉàØŸG


5 4 3 2 1

äÉ©ªàÛG ‘ ICGôŸG Qƒfi ‘ É¡°SQOCÉ°S »àdG πFÉ°ùª∏d »JGQƒ°üJ â£Ñ°V

.¬JÉjƒàfih ¬aGógCG Aƒ°V ‘ Iô°UÉ©ŸG

.1Iô°UÉ©ŸG äÉ©ªàÛG ‘ ICGôŸG ádõæe

±QÉ©e âÑ°ùàcG

: ∫ƒM IójóL

.2á«YÉªàL’Gh ájOÉ°üàb’G IÉ«◊G ‘ É¡àªgÉ°ùe ióe

.3.á«°SÉ«°ùdGh á«aÉ≤ãdG IÉ«◊G ‘ É¡àªgÉ°ùe ióe

.4É¡JÉÑ°ùàμe áfÉ«°U ‘ É¡MÉ‚ ióe

.5QÉ¡°T’Gh ΩÓY’G ‘ ICGôª∏d á«Ñ∏°ùdG IQƒ°üdG

.6QÉ¡°T’Gh ΩÓY’G ‘ ICGôª∏d á«HÉéj’G IQƒ°üdG




∞«æ°üJ ,É¡«a ájƒ¨∏dG ∫ÉªYC’G AGOCGh ¢Uƒ°üædG IAGôb) ≈∏Y »JQób äQƒW

(ÉjƒØ°T É¡°VôYh É«HÉàc …QÉμaCG øY ÒÑ©àdGh »JÉÑ°ùàμe êÉeOEG ,èé◊G









5 4 3 2 1


±QÉ

©ŸG

äGQÉ¡

ŸG

äÉc

ƒ∏°ù

dGh

∞bG

ƒŸG

132

oôpÑnàYCGh ≈q∏°ùJCG


.äÉLhõdG O qó©J øe ô qØæJ »àdG QOGƒædG øe ¬H ¢SCÉH’ OóY ÉæKGôJ ‘h ,Ëó≤dG òæe øé¡à°ùe äÉLhõdG O qó©J ¯

:∂dP øe

1( ≈aƒàŸG) :‹É≤dG »∏Y »HC’ ''‹ÉeC’G'' ÜÉàc ‘ OQh Ée967(Ω

:∫ƒ≤j CÉ°ûfCÉa ,Ωóæa ÚJCGôeG »HGôYCG êhõJ{ :∫Éb , q»©ª°UC’G ç qóM

p ør«àæKG oêhR ¬H ≈≤°ûj ÉÃ ...»`∏¡L p•ô`Ød ;p Ú`àæ`KG oâ`Lhõ`J

ør«àé©f p Ωô``cCG nÚH oº`` s©nfCG ... kÉ`ahô`N É`ª` o¡æ«H oÒ`°UCG oâ```∏`≤a

ør«nànÑ rF pP påÑ`NCG nÚ`rH o∫ nhG nónJ ... » p°ùªoJh » pë°†oJ máé©æc oäô°üap Ú`J sô s°†dG ÚH tô t°†dG ∑Gòc ... xô`°V sπ`c á`°û«©ŸG ‘ ≈`≤dCGh...

p ø` rjó«dG nAƒo∏‡ päGôr«ÿG nøpe ...kÉ`Áôc ≈ n ≤ÑJ r¿CG nârÑ`ÑMCG r¿EÉa...

zÚ∏ØëéndG p ¢VG nô pY ‘ kÉHô°†a ...¬©£à°ùJ ⁄ ¿EÉa ,kÉH nõ nY r¢û p© na

2( áæ°S :≈aƒàŸG) »HB’G Ú°ù◊G oøH Qƒ°üæe ôjRƒ∏d :''QódG ôrãnf'' ÜÉàc ‘ OQh Ée422(`g

@ ,máqHÉ°Th mRƒéY ÚJCGôeÉH πLQ êhõJ

kábÉW ¬à«◊ ‘ äCGQ Éªq∏c oáHÉ°ûdG â∏©éa1 ,É¡àØàf nAÉ°†«H

,É¡àØàf nAGOƒ°S kábÉW äCGQ Éªq∏c oRƒé©dGh

.™∏°UCG OôeCG √Gôq«°U ≈àM ∂dòc ¬H ’GR Éªa

≈àM ¬àLhR ≥q∏£j πLôdG ¿Éμa ,ÜÉÑ°SC’G ¬ØJC’ ΩÈj ≥WÉæŸG ¢†©H ‘ ∫Gõj Éeh ÉÁób ¥Ó£dG ¿Éc ¯

: Ö©∏j ƒgh

1øe (:≈aƒàŸG) ‹ƒ°üdG ≈«ëj øH óªfi ôμH »HC’ AGô©°ûdG QÉÑNCG ÜÉàc335 (`g

:Éeƒj ¬d ∫Éb løHG p ø°ù◊G øH óªÙ n¿Éc ∫Éb

, kGô©°T â∏b ób ÊEG

,¬«fó°ûfCG :∫Éb

?kÉeÓZ hCG kájQÉL ‹ Ö¡JCG äóLCG ¿EÉa :∫Éb

ÉØY ób kÉfõM øé«g ... ÉØq«W QÉjódG ¿EG :√ó°ûfCÉa .∂d Éª¡©ªLCG :∫Éb

ÉØ≤dÉc »°SCGQ ø∏©Lh ... »JhÉ≤°ûd »ææ«μHCG

.∂∏ãe rânÑnérfCG rPEG kÉKÓK ≥dÉW »æe ∂eCG øμdh ,kÉeÓZ ’h kájQÉL πgCÉà°ùJ Ée ¬∏dGh ,»æH Éj :∫É≤a

2( áæ°S :≈aƒàŸG) »HB’G Ú°ù◊G p øH Qƒ°üæe ôjRƒ∏d : ''QódG ôrãnf'' ÜÉàc øe422(`g

π≤«d :Éæ∏b ºK ,Éæeƒj ÉæHô°ûa ÉKÉ¡«W ≈ª°ùJ ájôb ‘ AGô©°ûdG øe ôØf áKÓK Éæ©ªàLG :∫Éb :º¡°†©H ≈μM

ìó≤dG ÉæããàMG ÉŸ :ÊÉãdG ∫É≤a ,ÉKÉ¡«W ‘ ¢û«©dG òjòd Éæ∏f :â∏≤a Éæeƒj ∞°Uh ‘ ô©°T â«H óMGh πc

.¬«∏Y ∂ë°†f øëfh ¬JCGôeG ≈∏Y »μÑj ó©b ºK ÉKÓK ≥dÉW ¬JCGôeG :∫É≤a ådÉãdG ≈∏Y œQÉa ÉKÉãàMG

Qó°üe :¢VGnôpY :Ú∏Øë÷G p¢VGnôpY

¢û«÷G n¢VÎYG :πØë÷G ¢VQÉY

Oƒ˘°ü≤ŸG ≈˘æ˘©ŸGh ,¬˘d ¢Vqô˘˘©˘˘Jh

»˘˘˘c qhó˘˘˘©˘˘˘dG ¢û«÷ ¢Vqô˘˘˘©˘˘ nJ ƒ˘˘˘g

.níjÎ°ùa ó¡°ûà°ùJ

1Iô©°T :ábÉW :

ådÉãdG Qƒ`ÙG

ô°UÉ©ŸG ÉæŸÉY πZGƒ°T øe

ógÉ°ûdG á∏› øe º°SôdG41 »ØfÉL -1989

±GógCG øq«ÑJCGQƒÙG.1 ¢†©H øq«ÑJäÉaB’Gh QÉ£NC’G .áqeÉY ¿É°ùfE’Gh á q°UÉN qÜÉ°ûdG O qó¡oJ »àdG

2. ¢†©H ∑GQOEGQÉ£NC’Gh πcÉ°ûŸG.áqjô°ûÑdG É¡æe ÊÉ©J »àdG

3. ∑GQOEGøeÉ°†qàdGh ¢ûjÉ©àdG ¤EG áLÉ◊GôWÉıG √òg á¡HÉéo Ÿ ô°ûÑdG ÚH

øq«ÑJCGiƒàÙG.1øeäÉaB’Gh QÉ£NC’G,QÉª≤dG ,∞æ©dG ,äGQ qóıG ,ÚNóàdG : OôØdÉH á≤∏©àŸG

...ìƒæ÷G ,»YÉªàL’G ¥ÉØædG

2. øeQÉ£NC’Gh πcÉ°ûŸG É¡«fÉ©J »àdGá«fÉ°ùfE’G,ô≤ØdG ,∞æ©dG ,Ühô◊G :

πFÉ°Sh ∫Éª©à°SG Aƒ°S ,á«©«Ñ£dG çQGƒμdG ,á«°ü©à°ùŸG ¢VGôeC’G ,äÉYÉÛG

.áãjó◊G ∫É°üJ’G

ô°UÉ©ŸG ÉæŸÉY πZGƒ°T øe : ådÉãdG Qƒ`ÙG

134

∞°ûμà°SCG

?ÚNóàdG

?ô≤ØdG?∞æ©dG

äÉ«FÉ°†ØdG

?Üô◊G

?øeÉ°†àdG


135

: ´hô°ûŸG QÉ£NC’ÉH á«YƒàdG ¬aóg ,áj qôM qπμH √QÉàîf ÉYhô°ûe º°ù≤dG øe ≥jôa ™e ¿hÉ©àdÉH õ‚CG

.É¡à¡HÉÛ ∫ƒ∏M ìGÎbGh á«fÉ°ùfE’G É¡«fÉ©J »àdG πcÉ°ûŸGh äÉaB’Gh

: äÉ« q°ûªàdG

.1≥jôa ‘ oº¶àæf

.2.ÉæªFÓj …òdG ´hô°ûŸG oQÉàîf

.3,á«eÓYE’G ,Iô°UÉ©ŸG äÉ©ªàÛG ‘ ICGôŸG ¢Uƒ°üf) : ÉæYhô°ûe RÉ‚E’ ájQhô°†dG OQGƒŸG oO uóëf

(...É¡H áfÉ©à°S’G ºà«°S »àdG äÉª¶æŸGh äÉ°ù°SDƒŸGh ¢UÉî°TC’G ,á«ÑàμŸG ™LGôŸG ,âfÎfE’G


(...¬ª««≤J ¢ù«jÉ≤eh ¬aGógCG Æƒ°U- á«°ù«FôdG ´hô°ûŸG


.6.§ q£ıG ≥ah ÉæYhô°ûe õéæf

.7.RÉ‚E’G πMGôe á©HÉàŸ ΩÉ¶àfÉH »≤à∏f

.8.Éq«eÉàNh É«∏Môe Éæ∏ªY ºq«≤f

.9 .á≤F’ áHG qòL á≤jô£H ÉæFÓeR ≈∏Y Éæ∏ªY ¢Vô©f

(...»≤FÉKh ¢Vô©e ,•ƒ¨°†e ¢Uôb ,Öq«àc ,…QÉ¡°TEG ≥°ü∏e ,ájƒ£e) :ô¶àæŸG èàæŸG

:»JB’Éc ,¬H qƒÑfh ¬ª q¶æf

: Ö°ùM (...äÉëØ°U = ¢Uô≤dGh ájƒ£ŸG / ’ƒ°üa = ÜÉàμdG / áëæLCG = ¢Vô©ŸG) ¬ª q°ù≤f @

1(.OôØdÉH á≤∏©àŸG äÉaB’G h QÉ£NC’G

2(.á«fÉ°ùfE’G É¡«fÉ©J »àdG QÉ£NC’Gh πcÉ°ûŸG

,Ékeƒ°SQ ,G kQƒ°U , ká«FÉ°üMEG n∫hGóL ,mäGOÉ¡°T ,É k°Uƒ°üf ,mäÉæ«Y ,n™FÉbh (...π°üa - ìÉæL) qπc ø qª°†f @

.É¡à¡HÉÛ ’ƒ∏M ìÎ≤Jh á«fÉ°ùfE’G É¡«fÉ©J »àdG πcÉ°ûŸGh äÉaB’Gh QÉ£NC’ÉH á«YƒàdG ‘ º¡°ùJ

: á¶MÓeá£°ûfC’G qπc øe Ghòîqàj ¿CG ≈∏Y ,QƒÙG ájGóH ‘ Úªq∏©àŸG ≈∏Y ™jQÉ°ûŸG o¢V nô r©oJ

.íLÉf ´hô°ûe AÉæH ¤EG ∫ƒ°Uƒ∏d ájQhô°V OQGƒe (iôNC’G á«JGòdG ºgOQGƒe ¤EG áaÉ°VEG) á≤MÓdG



136

oΩƒ¡Øe Ò°ûoj§¨°†dGmáHÉéà°SG ¤EG n… qODƒj r¿CG p¬fCÉ°T røe A»°T qπc ¤EG ,¬«fÉ©e § n°ùHCG ‘ ,

á«eƒ«dG pAÉÑYC’Éc p êQÉÿG øe p•ƒ¨°†dG oQOÉ°üe n¿ƒμJ r¿CG oøμÁh .Iôªà°ùe mI qOÉM á«dÉ©ØfG

.¢VGôeC’ÉH áHÉ°UE’Éc á«∏NGO májƒ°†Y nπeGƒY ÖÑ°ùH hCG ,»Ä«ÑdG pç qƒ∏àdGh ,πª©dG •ƒ¨°Vh

,á«°Vôe n±hÉflh mÜÉÄàcGh ≥∏b øe oá«°ùØædGh á«dÉ©Øf’G o•ƒ¨°†dG ∂dP ≈∏Y á∏ãeC’G nøeh

øe oá«YÉªàL’G o•ƒ¨°†dGh ,p¥Ó£dGh p ∫É°üØf’Gh pä’OÉÛG IÌc røe oájô°SC’G o•ƒ¨°†dGh

p π˘ª˘©˘dG o•ƒ˘¨˘°Vh ,äÓ˘Ø◊G hCG Q ohGõ˘à˘dG ‘ p±Gô˘°SE’Gh pá˘dõ˘˘©˘˘dGh É˘˘¡˘ pà˘ q∏˘˘b hCG päGAÉ˘˘≤˘˘∏˘˘dG IÌc

c oá«FÉ«ª«μdG o•ƒ¨°†dGh p Ò«¨àdGh p ∫É≤àf’GhÚjÉØμdÉhÚJƒμ«ædGøe oájƒ°†©dG o•ƒ¨°†dGh ,

ΩÉ¶ædG p ∫ÓàNGh pá«°VÉjôdG ÜÉ©dC’G ≥jôW øY º r°ù÷G pOÉ¡LEG ‘ p±Gô°SE’Gh Ω rƒædG äÉHƒ©°U

...»FGò¨dG

»àdG ∂∏J »g q»°ù rØædG ÜGô£°V’Gh pôqJƒàdÉH kÉWÉÑJQG ÉgônãcCGh p•ƒ¨°†dG nCGƒ°SCG q¿CG nøq«ÑJ óbh

q»YÉªàL’G nºYódGh ,päÓ q°üdGh ná«fGóLƒdG nIófÉ°ùŸG ó≤àØj …òdGh p ∫õ©æŸG OôØ∏d oç oórënJ

hCG pAÉbó°UC’G øe máYƒª› ¤EG nAÉªàf’Gh ,páYÉª÷G ™e nIÉ«◊G q¿EG ,iôNCG IQÉÑ©H .nIQRGDƒŸGh

»àdG pá«°ù«FôdG QOÉ°üŸG øe ¿GÈà©oJ páª¶æŸG pájô°SC’Gh pá«YÉªàL’G päÉbÓ©dG øe máμÑ°T ¤EG

•ƒ¨°†dG páehÉ≤e ≈∏Y Éæ∏ª–h ,É°VôdGh ìÉØμdGh áë°üdG ¤EG Éæ r¡LƒJh ≈æ r©e IÉ«ë∏d π©Œ

p π qªëàdGh pánehÉ≤ŸG ≈∏Y nQóbCG ¿ƒμJ ÉÃQ É¡oLhR ≈ qaƒàoj »àdG oáLhõdÉa Gò¡dh .É¡ p∏ qª–h

nπgC’G ,¬dƒM røne óéj ÉeóæY ’DhÉØJ nÌcCGh pAÉØ°ûdG ≈∏Y nQ nóbCG ¿ƒμj o¢†jôŸGh ,QÉ«¡f’G ΩóYh

πpeGƒY øe GÒÑc GAõL ¿CG p±hô©ŸG øeh .™«é°ûàdGh º rYódÉH ¬fh qóÁ ,nAÉbó°UC’Gh ÜQÉbC’Gh

.ófÉ°ùjh l™é°ûj m ÅaGO èdÉ©oe OƒLh ‘ ø oªμj q»°ùØædG êÓ©dG ‘ ìÉéædGº«gGôHEG QÉà°ùdG óÑY .O

ÜÉÄàc’G

Èªaƒf áaô©ŸG ⁄ÉY á∏°ù∏°S1998

1 -»°ùØædG §¨°†dG

CÉ`````` q«¡JCG?∂dP ÜÉÑ°SCG Ée ?äÉfÉëàe’G IÎa ‘ ¿hô©°ûJ GPÉÃ

: §¨°†dG

ádÉM (•.Æ.¢V)

á°VQÉY á«°ùØf

á∏°UGƒàe hCG

∫óJ ’ Iójó°T

.áæ«fCÉªW ≈∏Y

: ÚjÉØμdGIOÉe

‘ óLƒJ á¡Ñæe

Iƒ¡≤dG áàÑf

…É°ûdGh

ÚJƒμ«ædG:

á¡Ñæe IOÉe

áàÑf ‘ óLƒJ

QÉKBG É¡d ≠ÑqàdG

ÚM áª«Nh

.GÒãc ∂∏¡à°ùJ

: º«gGôHEG QÉà°ùdG óÑY»°ùØædG êÓ©dGh »Ñ£dG ¢ùØædG º∏Y ‘ ¢üàfl

á«°ùØædG áë°üdÉH ≈æ©J á«ŸÉY á«ª∏Y äÉ«©ªL ‘ ƒ°†Yh »cƒ∏°ùdGh

.''πØ£∏d »cƒ∏°ùdG êÓ©dG''h ''åjó◊G »°ùØædG êÓ©dG'': ¬JÉØdDƒe øe


Stress

137

.1. ºLÉ©ŸG ‘ ÜÉÄàcG áª∏ch áª∏c ≈æ©e øY åëHG

.2?≈¡àfG Ω’EGh õ qcQ ΩÓYh ?CGóH GPÉÃ ,»°ùØædG §¨°†dG ´ƒ°Vƒe oÖJÉμdG n∫ nhÉæJ nºpd

.3 ? ''ÅaGO èpdÉ©oe'' IQÉÑY øe âª¡a GPÉe

.1∞qæ°U..É¡HÉÑ°SCG Ö°ùM §¨ q°†dG ôgÉ¶e

2.?»°ùØædG §¨°†dG øe AÉØ°ûdG ≈∏Y óYÉ°ùJ »àdG πeGƒ©dG Ée

.1AGódG Gòg øe É«aÉ°T Éª°ùr∏H iôJ πg : »°ùØædG §¨°†∏d ôgÉ¶eh ÜÉÑ°SCG øe ÖJÉμdG ¬°VôY Ée ∫ÓN øe

?ƒgÉe ?ô°UÉ©ŸG ¿É°ùfE’G áë°U ôîæj …òdG

2.? ÉgQGô°VCG øe » qbƒàdGh É¡Ñæéàd ∑ô¶f ‘ π«Ñ°ùdG Ée :AGhõf’G hCG ádõ©dG ádÉM

.1 : q∞°üdG ‘rO uó nY : á«ë°U áμYƒH ¬àHÉ°UEG ‘ ≈à°T πeGƒY ÖÑ°ùàJ ób ,êGõŸG ôqμ©àd á°VôY ¿É°ùfEG πc

.ΩÓ°ùH áeRC’G RhÉŒ πLCG øe AGƒ°ùdG ≈∏Y ¬÷É©oj øeh ¢†jôŸG øe Üƒ∏£ŸG Qƒ£°S ‘

2.: q∞°üdG êQÉNá∏› hCG áØ«ë°U ‘ ádÉ≤e hCG ÉjõØ∏J hCG É«YGPEG ÉãjóM hCG Iô°VÉfi â©HÉJ ∂fCG Q qƒ°üJ

.RÉéjEÉH äCGôb hCG â©ª°S Ée ∂jódGh ¤EG π≤fyG ,¢üædG ‘ ìô°T …òdG ´ƒ°VƒŸG ‘

»JGôcòe ¢ûqæc ≈∏Y ¿ qhOCG :¬¡Lh ‘ ÉMƒàØe ÉªFGO πeC’G ÜÉH ∑Îjh OGõdÉH √ qóÁ øeDƒŸG ìÓ°S ∫DhÉØàdG

:π«Ñb øe ≈æ©ŸG Gòg ‘ ’ÉãeCGh Éªnμ pM

-...πeC’G oáë°ùa ’ƒd n¢û«©dG n≥«°VCG Ée

-.ójóL øe ∂r«eób ≈∏Y ±ƒbƒdG ∫hÉ– nâeOÉe nâ∏°ûa ∂qfCG ∂fõëj ’

- .áÄ«°†e má©ª°T nAƒ°V »Øîoj ¿CG ™«£à°ùj ’ É«fódG ‘ …òdG ΩÓ¶dG qπc

-.IQòH Iôé°ûdG o∫ qhCG

-.ΩÓ¶dG ø©r∏J ¿CG øe lÒN ká©ª°T nA»°†J ¿CG

: qó©à°SCG


: »jCGQ …óHCG


: ó«Øà°SCG

138

á∏cGDƒŸGh á°ûjÉ©ŸG πãe á«Hô©dG ‘ IÒãc »gh ácQÉ°ûŸG ó«ØJ »àdG πYÉa á¨«°U øe IQRGDƒŸGh IófÉ°ùŸG

¿CG øμÁh .áqeÉ©dG ÜGOB’ÉH É¡H ºFÉ≤dG ≈q∏– ≈àe ¥ÓNC’G Ωôc ≈∏Y q∫óJ »gh .á°ùdÉÛGh áKOÉÙGh

áëaÉμŸGh áÑMÉ°üŸGh á≤aGôŸGh IôjÉ°ùŸG : ácQÉ°ûŸG πrãe ó«ØJ »àdG QOÉ°üŸG øe iôNCG áªFÉb ∞«°†f

.áªMGõŸGh á°ùaÉæŸGh ádRÉæŸGh

??Éq«°ùØf É£ °V : â∏b πg

: »à¨d ó¡©JCG


139

:¬aƒL: ±ƒ÷G

oø£ÑdGá¶Ød : oÚJƒμ«qædG @IOÉe »æ©J á∏«NO- É¡jƒà– áeÉ°S

IQÉé«°ùdG:l±ÉYoR- QòL øe

±ÉYR qº°S (±,´,R.Ék©jô°S oπà≤j …CG

:¿ÉerOpE’GøeOCG

o¬ne nhGO : A»°ûdG:p¿É nWnô s°ùdG¢Vôe

nêÓY’ â«‡ ∑ÉqàaGPEG ¬æe nAÉØ°T ’h ¬d

∫GRÉe .πëØà°SG¢Vƒª¨dG ¬Øæàμj¬Ñ°T ∑Éæg øμdh¬qfCG ≈∏Y ´ÉªLEG

¿ƒæL øY IQÉÑYÉjÓN øe á«∏N

É©aO É¡©aój º°ù÷G¿hO ôKÉμqàdG ¤EG

∫ qƒëàJ å«ëH ∞bƒJIôKÉμàŸG ÉjÓÿG

Ée n¿ÉYô°S mΩnQ nh ¤EG ¬ÑMÉ°üH o∂pàØj

:ánéu«n¡oeπYÉa º°SG(ê ,… ,√)Qò÷G øeQÉKCG : nèq«g π©ØdGh

:p¿ƒHôμdG pó«°ùcCG o∫ shCGâ«‡ πJÉb qΩÉ°S RÉZ

»FÉ«ª«μdG √õeQ: oQÉn≤dGAGOƒ°S IqOÉe

øØ°ùdG É¡H ≈∏£J.(âaõdG É¡qfEG ∫É≤j)

¤EG oπ pN róoj o¬sfEÉ na ,kIQÉé«°S oAôŸG oø uNóoj mI qône uπ oc ‘p¬paƒLpáqeÉ s°ùdG päGRÉ¨dG nøpe káHÉë°S É¡ tªgCG ,más«FÉ«ª«c mI sOÉe páFnÉ nªKÓK uπbC’G ≈n∏Y oπ nª°ûJ »àdGoÚJƒμ«qædG wº o°S ƒgh ,l±ÉY oR

√ pòg røe p ør«eGôé«q∏e ¤EG ΩGôé«u∏pe p∞ r°üf røe …ƒnà– mIQÉé«°S tπ och .n¿Ée rO pE’G oÖuÑ°ùj)» pØrμnj »àdG pI sOÉŸG70mánÑ uÑ°ùoe sOGƒe ¤EG káaÉ n°V pEG , pQÉëàfÓd É¡æe kÉeGôé«q∏e n¿ƒ o©Ñ°S (

sOGƒeh p¿É nW nô s°ù∏dmánéu« n¡oemäGRÉZh páu«pFG nƒ n¡dG päÉnÑr« n°ü o≤dGh páqjƒ nF uôdG päG nôr«© o°ûdG n∞∏J oÖuÑ°ùoJ.uΩÉ°ùdG p¿ƒHôμdG pó«°ùcCG p ∫ shCG nπãe

»àdG pÜG nó rgCÓd kÉà sbnDƒoe kÓn∏ n°T oÖuÑ°ùoj o¬qfEÉa ,p ør«àF uôdG ¤EG pôpFÉé s°ùdG o¿ÉN oO oπ oN rónj ÉeóæYhøe pÜÉ©t∏dGh nÉjÒàrμÑdGh p ñÉ°ShC’G p ™æÃ p π°UC’G ‘ oΩƒ o≤J »àdG nás«FGƒ¡dG n∂pdÉ°ùŸG oø u£ÑoJ

oÖuÑ°ùoj Éªc .pásjƒn«◊G p∞pFÉX nƒdG √ pò¡H p ΩÉ«≤dG nøe n∂pdòH É¡ o©æÁ oø`« pN rósàdG h ,p ør«àF qôdG p ∫ƒNO n∞tãnμnJ oÚ pN rósàdGpQÉ n≤dGn∂pdÉ°ùŸG oø u£Ñoàa pá` nF uôdG nπ pNGO o™ sªéàJ ,máμ«ª°S má n≤nÑ nW p πμ°T ≈∏Y

) o√ oQG nó r≤pe Ée oèoà`ræjh . nás«FGƒ¡dG170pAG qôL øe Évjƒæ°S pQÉ n≤dG øe kÉeGôZ n¿ƒ o©Ñ°Sh láFÉe () p Ú pN róJ25 nRÉZ t¢üàÁ nΩ sóqdG s¿nC’h .p Ωƒ«dG ‘ kIQÉé«°S nøjô°ûYh m ¢ùªN (pó«°ùcCG p ∫ shCG¿ƒHôμdGp Úé«°ùcC’G oáÑ°ùf n¢ü o≤æJ r¿CG u»¡jónÑdG nø pªa ,p Úé«°ùpcoCÓd ¬ p°UÉ n°üpàreG øe n´ nô r°SCG p p ΩO ‘p øpe róoŸG) pQGó≤Ã ,p ø`« pN rósàdG ≈∏Y8oÖxÑ°ùoj Gògh ,pÜƒ∏£ŸG øY páFÉŸÉH má«fÉªK (%

nÚæ pNóoŸG o¢V uô©oj Ée Gògh ,p Úé«°ùcoC’ÉH p º°ù p÷G pánj pòr¨nJ ná∏°UGƒoe n™«£à r°ù«pd pÖr∏≤r∏d G kOÉ n¡rL pEG,pásjƒne qódG pán«Y rhC’G p ≥««°†J ‘ p ÚJƒμ«ædG oºcGôJ oÖsÑ°ùàjh .pÖr∏≤dG p ¢VGôeC’ ºgÒZ øe nÌcCG

n∫GRCG róbh .p Ω sódG ‘ pôsμ t°ùdG iƒà°ùe o™ pØJôjh pÖ∏≤dG o¢†Ñf oOGOõjh ,p Ω sóqdG o§¨°V o™ØJÒa oÖqÑ°ùj Ée pOƒLh ‘ x∂°T sπc , t»Ñ£dG oåëÑdGn¿ÉWô q°ùdGp ºZ sôdG ≈∏Yh. pôFÉé s°ùdG p¿É nN oO ‘

) ójõj nø uNóoŸG s¿CG røe70p ÒZ røY páF uôdG p¿ÉWô°ùd p¬ p°V tô©J ‘ páFÉŸG ‘ nÚ©Ñ°S (%p ºØdG o¿ÉWô°S ∑Éæ o¡a ,r§≤a páF uôdG ≈∏Y G kQƒ o°ü≤e n¢ù«d ,p ÚNóqàdG nô£N s¿EÉa ,p ø uNóoŸG

oÖsÑ°ùàj rób pIójóY m ¢VGôeCG røY n∂«gÉf ...pánfÉãŸGh pIó©ŸGh pA… pônŸGh pI nôoéræo◊Gh p ør«àØ s°ûdGhm ´ƒfh nô°ûY r» nærKE’G páMô≤c Ég oô r°üM oÖ o©°üj p º°ù÷G øe mIójóY mAGõLCG ‘ É¡«a oÚNóàdG

røpe mäG nƒnæ n°S nô r°û nY πÑb n¿ƒoæ qNóŸG äƒÁ ,p§ u°SƒàoŸG ‘h .p ÚNóqàdG ≈ nªY ≈ qª°ùoj ≈ nª©dG øe¬ oc pQÉ°ûoj røe ¤EG o√G qó©àj rπH ,√ nóMh p ø uNóŸG ≈∏Y p ø`« pN rósàdG tô°T oô°üà≤j ’h .nÚæ qNó oŸG pôr«nZ¬pFÉæHCG ¤EG o√G qó©àj É nªc ,p π≤qædG p πFÉ°Shh p πª©dG p øcÉeCGh p øcÉ°ùŸÉc ná≤∏¨ŸG päGAÉ°†ØdGká˘°Vô˘Y p π˘eGƒ◊G päÉ˘æ˘ uNóoŸG pAÉ˘°ù uæ˘dG oá˘sæ˘ pLCG o¿ƒ˘μ˘J É˘e kÉ˘Ñ˘dÉ˘˘¨˘˘a , oó˘˘©˘˘H Gh oó˘˘ndƒ˘˘oj r⁄ nø˘˘jò˘˘dGóæY ÉfRh s∞NCG n¿ƒfƒμj sø o¡ndÉØWCG s¿CG Éªc ,sø¡jód pIO’ƒdG pô r°ù oY øY n∂«gÉf .päÉg oƒ°ûqà∏d

...päÉæ qNóŸG p ÒZ p ∫ÉØWCG øe pIO’ƒdG

2 -oA» p£nÑdG oQÉnëpàrf’G

CÉ```````«¡JCG¬«dEG õeôJ Ée øq«ÑJCGh IQƒ°üdG qπqeCÉJnCG

CO

140

.1? ÉÄ«£H GQÉëàfG ÚNóàdG áÑJÉμdG äÈàYG ⁄

.2∂dP í q°Vh .Ò°ùØàdG ≈∏Y q¢üædG ‘ êÉé p◊G ΩÉb

.3? èé◊G øe á«YƒædG √ò¡H ∫’óà°S’G á«ªgCG Éæq«Ñe I qƒbh ÉYƒf ¢üædG ‘ èéo◊G ∞qæ°U

:Qó q°üdG áéjóNájô£≤dG'' áMhódG á∏éÃ á«ª∏©dG ¿hDƒ°ûdG IQôfi

''Qhó°üdG øY É¡ØbƒJ πÑb

.1 .≈æ©ŸG ‘ êqQóàdG QÉ«©e Ö°ùM ™WÉ≤e áKÓK ¤EG q¢üædG ™ q£b

.2.ácÉàa ¢VGôeCG øe ¿ qƒμe πμH §ÑJôj Éeh ôFÉé°ùdG ¿ÉNO äÉfƒμe ¢üædG øe O qóM

.3.áμ∏¡àdGh ô£ÿG ºé©e q¢üædG øe êôîà°SG

p πoãoŸG o¢†©H pájOÉÑdG n⁄ÉY ‘ Énædh ,o¬ræY p ´Ób pE’ÉH s’EG pAG qódG Gò¡d nêÓY q’CG ,m ø uNóoe sπc nº p¡∏oj r¿CG o¬∏dG ≈ n°ùYhpIQÉé« q°ùdG pÖn∏W ≈ndEG nø uNóŸG o™aój o¬qfC’ ,''p¬rL nƒdG nOQÉH'' nø`« pN rósàdG n¿ƒ tª°ùoj kIOÉY ohóÑdÉa ,p ø`« pN rósàdG só°V É«∏ o©dGG

..o±ô©j’ rø sªpe l™FÉL ƒg h ÉkeÉ©W nÖo∏£nj r¿CG » pënà°ùnj Éªæ«H ,o±ô©j’ røneh o±pô©j rø sªpe É¡r«dEG páLÉ◊G nÚMQó q°üdG áéjóN

ÚNóqàdG : áqë q°üdG AGóYCG øe : Oó©dG ,ájô£≤dG áMhódG á∏›43

èé◊G áª«b øe - ∂jCGQ Ö°ùM - ∂dP oπq∏≤j ’CG. x»bÓNCG x»æjO m ¢ù nØf …P ÜÉ£îH q¢üædG áØdDƒŸG âªàN-»bÓNC’G-»æjódG ôaÉ°†J oÖq∏£àj ôeC’G s¿CG ΩCG ,ÚNóàdG øY ´ÓbE’ÉH ÚæNóŸG ´ÉæbEG ‘ á«ª∏©dG á«Ñ£dG

.∂FÓeR ™e ∂dP ‘ QhÉ– ?¢Vô¨dG ≥«≤ëàd »ª∏©dGh

.1: q∞°üdG ‘.¬æY ™∏≤«d ÚNóàdG ≈∏Y Éæeóe É¡H …ô¨J íFÉ°üf çÓK Q qôM

.2: ∞°üdG êQÉN.ôFÉé°ùdG øe ÚæNóŸG ô qØæJ ájQÉ¡°TEG áMƒd ,∂bÉaQ ™e ¿hÉ©àdÉH ,º qª°U


: qó©à°SCG


: »jCGQ …óHCG


141

: …Ò°ùØàdG ÜÉ£ÿGáª¡Ñe IôgÉX (Éeƒ¡Øe ,ÉÄ«°T) (ô q°ùØJ ,ìô°ûJ) ,(á∏ãeCG ,äÉfQÉ≤e ,äÉØjô©J ,äÉë«°VƒJ ,äÉeƒ∏©e) Ω qó≤j:ôª°†e hCG íjô°U ∫GDƒ°S øY áHÉLEG ,í«°VƒàdG øe Gójõe êÉà– É¡qæμdh áë°VGh »g hCG Ió q≤©e á°†eÉZ

: ∂dP ∫ÉãeäÉ°ShÒØdG.1≈∏Y áÑ«é©dG É¡JQó≤H õ«ªàJ áb qódG á«dÉY ôgÉÛÉH q’EG iôoJ ’ á≤«bO ájô¡› äÉæFÉc äÉ°ShÒØdG

á£«ÙG ±hô¶dG ™e º∏bCÉàdGh »LQÉÿG Égô¡¶e Ò«¨Jh áZhGôŸGh IQhÉæŸGh q»ØîàdGh ™jô°ùdG ôKÉμàdG .áÑ©°üdG(?äÉ°ShÒØdG Ée :∫GDƒ°ùdG øY áHÉLEG)

.2.¿É°ùfEGh ¿Gƒ«Mh äÉÑf øe á«◊G äÉæFÉμdG ™«ª÷ ÉfÉ«MCG á∏JÉb ácÉàa ¢VGôeCG ‘ äÉ°ShÒØdG ÖÑ°ùàJh(? äÉ°ShÒØdG IQƒ£N ióe Ée : ∫GDƒ°ùdG øY áHÉLEG)

.3êÓ©dG ≈≤Ñjh ,IôeóŸG ÉgQÉKBG øe π«∏≤à∏d ájhOCG óLƒJ øμdh äÉ°ShÒØ∏d IOÉ°†e ájhOCG óLƒJ ’h .ájÉbƒdG ƒg É¡d ™‚C’G(? äÉ°ShÒØdG ΩhÉ≤f Õ /∞«c :∫GDƒ°ùdG øY áHÉLEG)

: ná≤∏¨ŸG päGAÉ°†ØdG o¬ oc pQÉ°ûoj røe ¤EG o√G qó©àj rπH ,√ nóMh p ø uNóŸG ≈∏Y p ø`« pN rósàdG tô°T oô°üà≤j ’h @≥ qbóJ áàÑãe á«fÉK á∏ªéH É¡£HQh ,á«ØæŸG á≤HÉ°ùdG á∏ª÷G ôjô≤J ¥É« q°ùdG Gòg ‘ OÉaCG ±ÉæÄà°SG ±ôM : rπH

.ÉgÉæ©e:¿É©e áKÓK IGOC’G √ò¡dh

.¿ÉWô°ùdÉH nÖ«°UoCG πH p ø qNóŸG oáqë°U râØ©°V = ¤hC’G á∏ª÷G øY ÜGô°VE’G @.o¬æY oâ©∏bCG πH ,p ÚNóàdG øe rπq∏bCG ⁄ = á«ØæŸG ¤hC’G á∏ª÷G ôjô≤J @

.o¬©Ø°U πH ¬«∏Y ∫hÉ£J = ¤hC’G á∏ª÷G ó«cCÉJ @

(Le discours explicatif)

: ó«Øà°SCG

: »à¨d ó¡©JCG


142

róbh ,É¡paÉæ°UCG p ™«ªL ≈∏Y oQƒ¡°ûŸG ¬ofÉ qcO …ƒàëj ,m ∫ÓZh m¬cGƒa oôLÉJ ≈Ø£°üe

É¡ p°ùpdÉ› pójhõàd nøjôgÉ q°ùdG oäÉYÉªL ¬«dEG oêÉàënJ Ée G kÒãch .m π«ªL m¥hòH ¬«a rânÑuJ oQ

É n¡H oº∏©j n¿Éc Éªa ,pIÒ¨ q°üdG p ¢ù«WGô≤dG oIQÉŒ ÉqeCG .p π«q∏dG päÉYÉ°S p∞∏àîoe ‘ pÖjÉWC’ÉH

,¬pæpFÉHR sπoL q¿CG , pAÉbó°UC’G påjOÉMCG p ¢†©H pAGQh øe »pæo¨o∏Ñj ¿Éch pá q°UÉÿG oá q°UÉN q’EG

…òdG nƒgº ogGƒ¡nà°SG pájphÉ ng ¤EG º og sôLhp¿ÉeOE’G.

,p¥ÓNC’G ‘ m Ωôch ,p ¢ûr«©dG nøe má n© n°S ‘ oÚμ°ùŸG n¿Éc .módÉÿ nç nónM Éne kÓ r©a Gògh

oQ qƒ°üJCG rø ocnCG r⁄ .pÜGò©dG pá∏°ù∏°S oájGóH râfÉch ,» nØ£°üe p¬«a n±ôY …òdG oΩƒ«dG nAÉL ≈qàM

¬H nπ p°üJ r¿CG Ékeƒjoá n© n°†dGh p¥É nb qõdG ‘ »paÉ n≤«à°SG ≈ndEG»pdGDƒ o°S≈ n°Vôj É k≤HÉ°S p¬H …pó¡Yh

nπoL sôdG s¿CG ,pá q°ü≤dG ‘ o∞ p°SDƒoj Ée tó°TCGh .n¿Éc x…C’ o√ nój sóoÁ r¿CG n¿hO mAÉ°ûY nÓH nâ«ÑŸG

p Òª©J'' ¤EG º¡ræY n± nô°üfG ób ¬qfCGh √ pô oª oY røe páæpeÉqãdG ‘ º og oÈcCG , mAÉæHCG oáKÓK o¬dh lê uh nõnàoe

. ''¬ p°SCGQ

p¿Éne rOE’G pán∏°UGƒÃ h¬oà sªpg râ nØ o© n°VkÓ«∏b ÉkërHQ p¬«∏Y tQój røμj r⁄ …òdG p πª©dG ‘ o nQÉ°üa m íLÉf m πÑ≤à°ùÃ oô u°ûÑJ ¬ obÉaBG râfÉc …òdGhoπ ocGƒsàdG ¬«a ká©«ÑWoáfGóà°S’Ghká≤jôW

.pá n°ù p©sàdG p¬pJ nô r°SCG pÖpdÉ£e øe É¡H o¢üq∏îàj

sÉŸh√nô¡X o¿ƒojtódG âª°übÉkæ«M ∂dP oπ©Øj n¿Éch . ká©£b ká©£b p¬pd põæe nçÉKCG o™«Ñj nÖ∏≤fG ,

√ pO’hCG nAÉ£Z nòNCG r¿CG ≈ndEG oôeC’G p¬H n≠∏H ≈sàM ,É n¡æY kán«ØN ÉkfÉ«MCGh ,¬pàLhR øe inCGôe ≈∏Y

,o√É¡àæe páLhõdÉH oÈ q°üdG n≠∏H p Ωƒ«dG n∂dP ‘ .p¬pJCGôeG u» p∏oM o¢†©H o¬©eh p¥ƒ t°ùdG ¤EG

räòNCGh pÜÉ«qãdG øe É¡rjód n» p≤nH Ée rä sô n°U sºoK ,É n¡ p∏ rgCG ¤EG É ngG nò oNCÉ«d É n¡d p ørjƒNCG râYóà°SÉa

n∫õæŸG o¬d râcôJh.Ég nO’hCGG kô rØb.¢U- ¢VQC’G ≈∏Y ∫ÓX ,ºgGôHG óMGƒdG óÑY114-115

™jRƒà∏d á«°ùfƒàdG ácô°ûdG1973 Ü ¥ Ω á«fÉK á«fÉãdG áæ°ù∏d ¢Uƒ°üædG ÜÉàc øY1989

3 -pI nÒ p s°üdG p ¢ù« pWG nô n≤dG oI nQÉnŒ

CÉ```````«¡JCG? ΩÓYE’G πFÉ°Shh Éªæ«°ùdG ∫ÓN øe äGQ qóıG

: ºogGƒ¡nà°SG

ºgqôLh º¡dÉªà°SG

: p¿ÉneOE’GøeOCG

≈àM o¬ne nhGO : A»°ûdG

≈∏Y GQOÉb ó©j ⁄

.¬æe ¢ü∏îàdG

: oán© n°†dGáYÉ°Vh

-áfÉμŸGh ¢ùØædG

.QÉ¨°üdG

: »pdGDƒ o°S∫ÉŸG Ö∏W

√DhGóéà°SGh

: o¬oàsªpg rânØo© n°V…CG

¬oànÁpõnY

: oπocGƒsàdGOÉªàY’G

Ò¨dG ≈∏Y

: oáfGóà°S’G

.øjGóàdGh ¢VGÎb’G

o¿ƒojtódG âª°üb

:p√nô¡X

.¬∏gÉch √ô¡X â∏≤KCG

: GkôrØbÉZQÉa É«dÉN

.çÉKC’G øe

: ºgGôHG óMGƒdG óÑY áæ°S ódh »°ùfƒJ »©eÉLh ÖjOCGh ÖJÉc.1933øe

ziô°ùc OÓH ‘{ z¢VQC’G ≈∏Y ∫ÓX{ : ¬JÉØqdDƒe


143

.1.áq«Kó◊G ¬à«æH ≥ah ¢üædG ™ q£b

.2oπ ocGƒsàdG - ¬ p°SCGQ p Òª©J : ìô°TG

.3? º°S’G Gòg ÖJÉμdG É¡«∏Y ≥∏WCG nºpd ? q¢üædG ‘ IÒ¨°üdG ¢ù«WGô≤dG IQÉéàH Oƒ°ü≤ŸG Ée

.4.¿ÉeOE’G nºé©e q¢üædG øe êôîà°SG

.1.¬H ’ƒ©Øeh ÓYÉa äGQóıÉH á«°üî°T πc ábÓY øq«Hh ¢üædG ‘ äÉ«°üî°ûdG ∞qæ°U

.2?ájhÉ¡dÉH ¿ÉeOE’G ¬Ñ°ûj GPÉŸ

.3. q¢üædG øe ∂dP í°Vh.É«éjQóJ äGQóıG ájhÉg ‘ •ƒ≤°ùdG çóëj

.4áÄ«°ùdG äGQóıG QÉKBG É¡æe ¢ü∏îà°SGh ∫ qƒëàdG ≈∏Y ¬«a ádGódG øFGô≤dGh ¢üædG ‘ ∫GƒMC’G ó o°U rQyG.pás«ªn« p≤dGh á«cƒ∏°ùdGh á«°ùØædG

.1 .∂àHÉLEG π∏Y ?âbƒdG ¢ùØf ‘ á«ë°Vh º¡qàe Éª¡r«∏c q¿CG iôJ ’CG øμdh .ÉqjôgÉX láq«ë°Vh l¿Góoe ¢üædG ‘

.2?ôNB’G ¢†©ÑdG ƒéæjh äGQóıG øKGôH ÚH ¢SÉædG ¢†©H ™≤j GPÉŸ

.1¢ü∏îà°SG : ∞°üdG ‘.áKQÉc äGQóıG QÉÑàYG ó qcDƒJ áéM qπbC’G ≈∏Y q¢üædG øe

.2: q∞°üdG êQÉN...á«©bGhh á«FÉ°üMEG èéëH √ôKCGh »LÉéM q¢üf ¤EG …Oô°S q¢üf øe q¢üædG ∫ qƒM

: qó©à°SCG


: »jCGQ …óHCG


áYô÷G IOÉjõd √QGô£°VGh .Ée IOÉe ∫hÉæJ ‘ ájô¡≤dG áÑZôdÉH øeóŸG Qƒ©°T ¬fCÉH ¿ÉeOE’G ±ô©j : ¿ÉeOE’G

∫ÓbE’G ádhÉfi hCG IOÉŸG √ò¡d ¬dhÉæJ ¿hóHh .Üƒ∏£ŸG ¢Vô¨dG IOÉŸG …ODƒJ »μd ,QGôªà°SÉH ádhÉæàŸG

™e πYÉØàdGh »YÉªàL’G ∞«μàdG ≈∏Y IQó≤dG ¿Gó≤a ¤EG áaÉ°VEG ,á«°ùØf hCG ájó°ùL Ω’BG øe ÊÉ©j ¬fEÉa É¡æe

.⁄É©dGh ¢SÉædG øY k’õ©æe ,¬à∏FÉY ™e á«dÉ°üJ’G ¬àjƒ«M kGóbÉa ,¬JGP ≈∏Y …ƒ£æ«a ,ÉeÉ“ §«ÙGø°ùM ∞«fO »∏Y

:AÉKÓãdG10/10/2006 -10:.30http://www.alnazaha.net/? q=ar

: ó«Øà°SCG

: mAÉ°ûY nÓH nâ«ÑŸG ≈ n°Vôj - m π«ªL m¥hòH ¬«a rânÑuJ oQ

ô÷ÉH Öcôe ∫ÉM : m π«ªL m¥hòH @

ô÷ÉH Öcôe ∫ÉM : mAÉ°ûY nÓH @

.ô÷ÉH ÉÑcôe É°†jCG Oôj ób øμdh ,Üƒ°üæe ≥à°ûe π°UC’G ‘ ∫É◊G

: »à¨d ó¡©JCG


144

: oQÉ˘nª˘p≤˘dGø˘e Qó˘˘°üe

π©ØdGh (Q,Ω,¥) Qò÷G

tπc :QÉªp≤dGh oôpªr≤j nônªb

¿CG ¬˘«˘a o•nô nà˘ r°û˘˘oj mÖ©˘˘d

ø˘˘˘e ÖdÉ˘˘˘¨˘˘˘dG nò˘˘˘˘oNCÉ˘˘˘˘j

AGƒ˘°S É˘Ä˘«˘°T Üƒ˘∏˘˘¨ŸG

√ÒZ hCG ¥QƒdÉH ¿ÉcCG

: Énjrôpà r°ùpg¢Vôe

Ò£N »Ñ°üY

: áqμnaájó≤ædG ™£≤dG

iô¨°üdG

: äÉàæ°Sâæ°S ™ªL

óMCG ƒg âæ°ùdGh

Q’hódG AGõLCG

»μjôeC’G

: ƒoæjpRÉnc,á∏«NO áª∏c

Ö©d ¿Éμe »æ©Jh

.QÉª≤dG

: ¿ƒ«∏H∞dCG) QÉ«∏e

äÉj’ƒdG ‘ (¿ƒ«∏e

.áq«μjôeC’G IóëqàŸG

päÉæ«cÉe nør«H o∫ tƒnésàdGpQÉ nª p≤dGp ¢SÉqædG p√ƒoLh ≈∏Y päGÒÑ©qàdG náÑbGôoe søμdh , lá©àe»peÉeCG rº ogGQCG nøjòdG sπc s¿EG ,oÖ©∏j lóMGh máæ«cÉe uπc nΩÉeCG ! ká©àe oÌcCG nƒ og ,É¡neÉeCG

,más«Ñ°ü©H n¿ƒoÑ©∏jÉnj rôpà r°ù p¡HnøjòqdG nøpe móMGh n∞∏N o∞bCG »pæsfEG .lπ«ãe o¬d n¢ù«d m êÉeófÉH ,p ør«fPC’Gh nπ≤©dGh n¬L rƒndGh p ør«æ«©dGh p ørjón«dG - p¬«a mA r»°T sπc s¿EG..»pfGôj n’ o¬sæμdh n¿ƒoÑ©∏j

ró˘≤˘d.. pá˘æ˘«˘cÉŸG pá˘©˘HÉ˘àŸ kÉ˘eÉ“ lá˘Zô˘Ø˘à˘e .. pIQƒ˘¶˘æŸG p ÒZh pIQƒ˘˘¶˘˘æŸG u¢SGƒ◊G sπ˘˘chkáYÉ°S rºc p§rÑ s°†dÉH … pQój ’ o¬sf pEG ,m ¢ùªN ,m ™HQCG ,mçÓK ,p ør«àYÉ°S oòræe oÖ©∏j o¬`sfnCG oâ rØ°ûàcG≈ndEG oÖ ng ròj , oá« u°† pØdG pOƒ o≤tædG o™ n£pb o¬æe » p¡àæJ mI sôe uπc ‘ o¬sf pEG.oÖ©∏j nƒgh p¬«∏Y rä qôe

≈∏Y nπ o°üëj r»μd ÉændƒM pIô°ûàæŸG pá∏ª o©dG p Ò«¨J pÖpJÉnμnemáqμ na≈∏Y pIÉàØ∏d » p£ r©oj o¬sf pEG

o¢SnCÉr«j Ée nóæYh.. ''¬qμa'' Öo∏£jh ... m ≠∏Ñe s…CG hCG ,nøjô°ûY hCG ,mäGQn’h oO nI nô n°ûY pÖàμŸGÉ¡rà naòb »àdG pOƒ o≤tædG nä rƒ°U GQƒa o§ p≤à∏J o¬nf oPoCG s¿ pEÉa .. p±Gô°üf’ÉH tº o¡njh º¡æe oó pMG nƒdGÉ¡nà n¶n◊.p¬pàæ«cÉe ¤EG G kQƒa oπoL sôdG oOƒ©j É¡nà n¶n◊ .¬pÑfÉéH nôNBG m πoLôd i nôNCG láæ«cÉe,máæ«cÉe p π oc n¥ rƒa ná n≤s∏©oŸG ánàpasÓdG s¿EG. m πpKÉ nªoe mÖ n°ùrμne ‘ kÓeCG..mójóL røe nÖ©q∏dG o∞fCÉà°ùjhCG .. mQn’h oO r»nà nFÉe oÖ p°ùμJ mäÉnàræ p°S ná°ùªN r™°V :o¬ n°SCGQ oπ oN rónj …òqdG p πeC’G nºéM ¬d oO uóëoJ

nIô°ûY r™°V :∂ t¶nMh nâfCG .. ká°ùªN hCG .. káFÉemäÉàæ°Sn™oHQ r™°V ,Qn’h oO páFÉªKÓK rÖ p°ùμJ

rÖ˘ p°ùμ˘J É˘¡˘s∏˘c ∑ nOƒ˘≤˘f r™˘°V .má˘FÉ˘ª˘°ùª˘N rÖ˘ p°ùμ˘J GQn’h oO r™˘°V ,má˘FÉ˘ª˘˘©˘˘HQCG oÖ°ùμ˘˘J mQn’h oO‘ n¿ƒoÑ p°ùμj nøjòqdG rº og nøFÉHõdG pA’Dƒg v¿CG rƒnd .lπ«ëà°ùe , nÌcCG oÖ p°ùμj nónMnCG ’ p ™rÑ s£dÉH. nÌcCG

Gòg n¿Éc ÉŸ ...pájÉ¡uædGƒoæjRÉμdG,pIQÉéàdG √òg nQGôªà°SG q¿EG .oøμÁ ’ .¬nHGƒHCG níàa rób

oÖMÉ°U √ nóMh nƒg oÖ p°ùμj …òqdG s¿CG o√Éæ©e ,m Ωƒj sπc √ nQÉgORGh pQÉ nª p≤dG Gòg nQGôªà°SGkI sôe É¡oÑMÉ°U oô n°ùîj oå«ëH Év« pªr∏ pY lá nª sª n°üoe √òg pQÉ nª p≤dG päÉæ«cÉe sπ oc s¿ pEG ...ƒoæjRÉμdG

nÚ°ùªÿG ‘ lóMGh l∫ÉªàMG .nâfCG É¡«a oô n°ù rînJ mI qôe n¿ƒ«∏H nÚ°ùªN uπc nπpHÉ≤e ..kIó pMGhÉkfƒ«∏HÉ¡oÑ©∏J »àqdG páÑ©t∏dG ≈n∏Y r§≤a ∂ ogÉÑàfG oõ scÎj oå«ëH lº sª°üoe Éæg mA r»°T sπc s¿EG ...

ÉgÉæ©e ,Éæg ÉeÉ“ ,n∂pÑ«L røe ÉkeÉ“ oOƒ o≤tædG â n¡nàfG GPEG s’EG n¬pÑæàJ rød n∂sf pEG .∂neÉeCG..ÉkeÉ“ É k°ù p∏Øe Énæ og røe n∂nfƒoL pô rîoj n∞«c : ó pMGh l±óg ¬d ∂ndƒM mA r»°T sπc s¿EG ...ÉeÉ“

.máne pOÉb máæ°ùd hCG mô r¡°ûd Ékæjpóne ÉÃoQh

rân« p≤doCG hCG láK pQÉc n¿B’G rânKóM rƒn∏a ,má n°ûpg róoe máLQóH lô pMÉ°Sh wi pƒ nb Éæg n¢ù«WÉæ¨ŸG s¿EGußn◊G p øY .. p πeC’G øY ..p ¢ù«WÉæ¨ŸG øY p¬r«æ«Y nó p©rÑj rød G kónMnCG s¿ pEÉa ..l∫GõdR nç nóM hCG lá∏Ñæb

.n∂ræY nó©àHG o¬æe nârHÎbG É nªs∏ oc .. pÜGô s°ùdÉc h oóÑj …òqdG¢VƒY Oƒªfi

±ô°üàH - á«eGôZ áMÉ«°S ¢U47 -68 • /3 ähÒH1973

4¿hôeÉ≤ŸG -

CÉ`````` q«¡JCG? ¿É``````````````````````````````````````````eOE’G Ée

145

ôNÉ°S …ô°üe ÖJÉch »Øë°U : ¢VƒY Oƒªfi

.1√ôjƒ°üJ ∞qdDƒŸG ΩGQ Ée Aƒ°V ‘ ∂dP ád’O Ée ,É°†©H É¡°†©ÑH ¢üædG πªL º¶©e â£ÑJQG ∞«c ÚH?¬cƒ∏°Sh ôeÉ≤ŸG á«°ùØf øe

.2 .¬fÉcQCG øq«Hh q¢üædG øe IÒNC’G á∏ª÷G ‘ ¬«Ñ°ûàdG π∏M

.3. ôNBG ÉfGƒæY ¢üæ∏d ìÎbG

.1.»°Vôe ¿ÉeOEG QÉª≤dG q¿CG ≈∏Y nádG qódG nøFGô≤dG ,¬pcƒ∏°Sh pôeÉ≤ŸG pá«°ùØæd ÖJÉμdG π«∏– øe êôîà°SG

.2 .É«°ùØfh É«YÉªàLGh ÉjOÉ°üàbG ¬«∏Y ¿ÉeOE’Gh QÉª≤∏d á«Ñ∏°ùdG QÉKB’G O qóY

.3.∂àHÉLEG π∏Y .? QÉª≤dG …OGƒæd ΩCG ôeÉ≤ª∏d ,á«dhDƒ°ùŸG ÖJÉμdG π qªëj øŸ

.4? ¬YÉæbEG ΩCG ÇQÉ≤dG ‘ ÒKCÉàdG :QÉª≤dG …OGƒæd ¬Ø°Uh øe ÖJÉμdG ájÉZ Ée

.1 ?⁄ ?¬æY áÄ°TÉædG IQƒ°üdGh ¬«Ñ°ûàdG ∂ÑéYCG πg .ÜGô q°ùdÉH ¢üædG á“ÉN ‘ QÉª≤dG ÖJÉμdG ¬qÑ°T

.2∂àHÉLEG π∏Y ?QÉª≤dG øe ∑ÒØæJ ‘ ÖJÉμdG í‚ πg


: qó©à°SCG


: »jCGQ …óHCG

: ∞ qXhCGh ôªãà°SCG.1: ∞°üdG ‘nâæeOCGÉ«FÉ¡f ∂dP øe â°üq∏îJ qºK (...á«fhÎμdE’G ÜÉ©dC’G ,Ωób Iôc) Ée májGƒg ná°SQÉ‡

.¬æe ∂°üq∏îJ πMGôe º¡«dEG π≤fGh ∂fÉeOEG ∂FÓeõd ∞°U :.2: ∞°üdG êQÉN¬æe ¢ü∏îàdG ¥ôWh ¢VQGƒ©dGh ÜÉÑ°SC’G : ¿ÉeOE’G ∫ƒM AÉÑWC’G óMCG ™e á∏HÉ≤e ôrLCG

.á°SQóŸÉH á«£FÉ◊G á∏ÛG ‘ Égô°ûfG qºK

146

: ¿ÉàØ«Xh êÉéë∏d.1.É°SÉ°SCG á«≤£æe èéëH ôNB’G π≤Y áÑWÉfl ¤EG qêÉëoŸG ≈©°ùj ÉeóæY : ´ÉæbE’G áØ«Xh

.2.√ôYÉ°ûeh ¬°ù«°SÉMCGh ôNB’G ¿GóLh áÑWÉfl ¤EG qêÉëoŸG ≈©°ùj ÉeóæY : ÒKCÉàdG áØ«Xh

’: nÌcCG oÖ p°ùμj nónMnCG: ¢ùæé∏d á«aÉædG ’á«aÉædG ’ ≈ qª°ùJh .É«æÑe ÉHƒLh ¿ƒμj …òdG É¡ª°SyÉH õ«ªàJ É¡qæμdh q¿EG äGƒNCG øe

πª©j ‘ôM ï°SÉf »gh ,É≤∏£e É«Øf Égó©H ™bGƒdG º°S’G ¢ùæL øY ÈÿG »Øf ≈∏Y q∫óJ É¡fC’ ¢ùæé∏d

»ØædG ó«cCÉàd É¡fC’ É¡∏ªY â∏ªY Éq‰EGh ,¬∏dG øe oºMQCG nóMCG ’ ƒëf ÈÿG ™aôJh º°S’G Ö°üæàa q¿EG πªY

øe , •hô°T ''q¿EG'' πªY É¡dÉªYEG ‘ •Î°ûjh .¬«a á¨dÉÑŸGh äÉÑKE’G ó«cCÉàd ''q¿EG'' q¿CG Éªc ,¬«a á¨dÉÑŸGh

) : É¡æ«H1) ÚJôμf ÉgÈNh É¡ª°SG ¿ƒμj ¿CG (2ÉgÈN ¿Éc ƒdh π°UÉa É¡ª°SG ÚHh É¡æ«H π°üØj ’ ¿CG (

)3.''OGR ÓH äôaÉ°S'' GQhô› Égó©H Ée ¿Éch â∏ªgCG π°üM ¿EÉa ôL ±ôM É¡«∏Y πNój ’ ¿CG (

ê/ »æ«jÓ¨dG ≈Ø£°üe / á«Hô©dG ¢ShQódG ™eÉL: Qó°üŸG2¢U333•1980 14ähÒH Gó«°U/

: ó«Øà°SCG

: »à¨d ó¡©JCG


147

n´pó oN ró≤doá≤WÉæŸG¬qfCÉH √ƒ oa qô©a ,m ÒμØJh m π≤Y øe p¿É°ùfE’G ‘ o™ª∏j …òdG p ≥jÈdÉH

´pó oNh .l≥WÉf l¿Gƒ«Mƒ o£°SQCGwÊóe l¿Gƒ«M ¬fEG ∫É≤a ,p ´ÉªàLÓd p¿É°ùfE’G uÖM pô¡¶Ã

¤EG ≥ p∏ oN r¿CG pEGóÑne øe ¬©Ñ£H lÜ pQÉëoe l¿Gƒ«M ¬qfEG : GƒdÉ≤d É©«ªL Gƒ oØ°üfCG ƒdh .¬©Ñ£H

(...)mÜhôM oá∏°ù∏°S ¬ oîjQÉJh ¿B’G

‘ kAGƒ n°S , u…ôé◊G ô°ü©dG øe p ¢VQC’G p ´É≤H p∞∏àfl ‘ ¿ƒqjôKC’G ¬ oØ°ûμà°ùj Ée r™qÑàJ

¢Sƒ∏é∏d nóYÉ≤e GƒØu∏îj ⁄ ºg ró pénJ ,äGQÉ¨ŸGh ±ƒ¡μdG ¿Éqμ°Sh ,¿ÉjOƒdG ¿Éqμ°S ∂dP

káqjôéM nÚcÉμ°S GƒØq∏N É‰EG ,áFOÉ¡dG áYOGƒdG IÉ«◊G ≈∏Y q∫ój ÉYƒf ’h Ωƒqæ∏d kI sô p°SCG ’h

.p πJÉ≤ŸG páHÉ°UE’ ÉeÉ¡°Sh ,p¿ƒ£oÑdG u≥°ûd

G kOGó©à°SGh ,pÜô◊G nΩÉjCG ÉkHôM ,Év«HôM É kîjQÉJ s’EG iôJ rπ¡a ,p ·C’G nïjQÉJ rCGôbGh

Ó«é°ùJh ,ÜGôî∏d ÉØ°Uhh ,≈∏à≤∏d kAÉ°üMEGh ¢Tƒ«é∏d kAÉ°üMEGh ,p º∏ u°ùdG nΩÉjCG pÜôë∏d

´GƒfC’π«μæsàdG .

,pá©«Ñ£dG p ÚfGƒb øe ÉkfƒfÉb hCG IÉ«◊G uOGƒe øe IOÉe o¿É°ùfE’G ∞°ûμà°SG Éªq∏c

¬æe nòîsJÉa iCGQ Ée n∫ qhCG nôé◊G iCGQ : ¬ pª°ùL p º«°û¡Jh ¬«NCG p ¢SCGQ p º«£– ‘ É¡neóîà°SG

n™˘aGó˘e GÒNCGh ,É˘fÉ˘æ˘ p°Sh É˘ kaƒ˘«˘°S ¬˘æ˘e π˘ª˘©˘a nó˘jó◊G n∞˘°ûμ˘˘à˘˘°SGh ,É˘ keÉ˘˘¡˘˘ p°Sh É˘˘æ˘˘«˘ qμ˘˘ p°S

äô¡Xh ,¬pJÉ°UG qƒZh ¬n∏«WÉ°SCG É¡«∏Y ≈æÑa pAÉŸG nÚfGƒb n±ôYh ,mäÉHÉHOh mäÉë qØ n°üoeh

É¡∏©°TCÉa âjõdG p ™HÉæe ≈∏Y ∞bhh ,¬pJGQÉ«Wh √ nó«WÉæe É n¡«∏Y nCÉ°ûfCÉa pAGƒ¡dG oÚfGƒb ¬d

: Gòμgh ,¬pFGóYCG ≈∏Y G kQÉf

ÉeÉ¡ p°S pIÉæ≤dG ‘ oAôŸG Ö qcQ kIÉ`æ`b o¿É`e qõdG nâ`ÑfCG É`ªq∏c

kÓ«N √hDƒ∏eh „ô£°ûdG GƒÑ©∏a ,n∫Éà≤dG Gƒ∏qãeh ,p ∫Éà≤dÉH GƒÑ©d GƒoÑ©∏j ¿CG GhOGQCG Éne rƒnd

GƒoÑ©dh ,''äÉe'' ''¢ûc'' ÉªFGO Qh sódG oAÉ¡àfG ¿Éch ,mádhO nAGQRhh É kYÓbh G kOƒæLh , ká∏«ah

n∫ÉØWC’G Gƒof qôeh , uó p÷G p ≥jôW øY É¡æe nÌcCG pQ nó n≤dG p ≥jôW øY náÑn∏¨dG ¿ƒo∏qãÁ Gƒq∏¶a , nO rôsædG

º¡d GƒeÉbCGh ,ør«˘°û«˘L º˘gƒ˘ª˘ q¶˘fh ,ø pjô˘μ˘°ù©˘oe º˘gƒ˘ª˘ q°ù≤˘a ,Iô˘oμ˘dG pÖ©˘d ≈˘∏˘Y n¿É˘sÑ˘ t°ûdGh

uÖM ‘ ¿É°ùfE’G nIõjôZ ,pÜÉ©dC’G p ÌcCG ‘ Gƒt∏¨à°SG Gòμgh .GƒodÉ°Uh É¡«a GƒodÉL nøjOÉ«e

.Ég só°ùne qó°ùJ É¡∏ãe lIõjôZ ¬d røoμJ ⁄ PEG ,p∞æ©dG uÖMh áÑ∏¨dG uÖMh pÜô◊GÚeCG óªMCG

ôWÉÿG ¢†«a ê2 ¢U64-69

5 -¬©Ñ£H ∞«æY ¿É°ùfE’G

CÉ```````«¡JCG? ∫ƒ∏◊Gh ÜÉÑ°SC’G :á°SQóŸG ‘ ∞æ©dG

: á˘˘˘˘≤˘˘˘˘WÉ˘˘˘˘æŸGøe

π˘˘˘˘˘˘˘gCG º˘˘˘˘˘˘˘˘g (¥,•,¿)

ƒ˘g ≥˘£˘æŸGh ≥˘£˘˘æŸG

ø˘˘˘˘Y åë˘˘˘˘˘Ñ˘˘˘˘˘j º˘˘˘˘˘∏˘˘˘˘˘Y

á˘˘˘eÉ˘˘˘˘©˘˘˘˘dG ó˘˘˘˘YGƒ˘˘˘˘≤˘˘˘˘dG

í˘˘«˘˘ë˘˘°üdG Òμ˘˘Ø˘˘à˘˘˘∏˘˘˘d

¢†©˘˘˘Ñ˘˘˘˘dG ¬˘˘˘˘«˘˘˘˘ª˘˘˘˘°ùjh

ÒμØà˘dG ¿ƒ˘fÉ˘b ô˘NB’G

º˘˘˘∏˘˘˘˘Y hCG í˘˘˘˘«˘˘˘˘ë˘˘˘˘°üdG

.¿Gõ«ŸG

: ƒ£°SQCG±ƒ°ù∏«a

) ÊÉfƒj384-Ω ¥

322™°VGh ƒgh (Ω ¥

IGOCÉc ≥£æŸG º∏Y

∫’óà°S’Gh áægÈ∏d

¬«dEG Ö°ùæjh

»°SÉ«≤dG ∫’óà°S’G

áé«àf êÉàæà°SG ƒgh

πc) Úàeó≤e øe

•Gô≤°S/¿Éa ¿É°ùfEG

.( ¿Éa •Gô≤°S/¿É°ùfEG

:π«μæàdG(∫ ∑ ¿) øe

´Oôj ÉÃ ¬ÑbÉY

148

.1 .''¬©Ñ£H ∞«æY ¿É°ùfE’G'' ádƒ≤e ºYój Ée qπc ¿É°ùfE’G Ö©d øY åjó◊G øe êôîà°SG

.2∞qæ°U : Üƒ∏£ŸG Ö°ùM q¢üædG ‘ IOQGƒdG èé◊G

.3.¿É°ùfE’G ‘ ∞æ©dG áYõf π q°UCÉJ ≈∏Y ¬àd’O øq«Hh q¢üædG ‘ OQGƒdG q…ô©°ûdG â«ÑdG ô q°ùa

q¢üædG øe áLôîà°ùŸG áé◊G áqé◊G ´ƒf

á«dƒb áéM

á«©bGh áéM

á«îjQÉJ áéM

¢SÉ«≤dG áéM

.1 ?É¡d ó q¡e ∞«ch ÖJÉμdG áMhôWCG Ée

.2.∞æ©dG ºé©e q¢üædG øe êôîà°SG

.3 ?∂dP øe èàæà°ùJ GPÉe ?∞æ©dG ¤EG ¿É°ùfE’G π«e ≈∏Y ÖJÉμdG É¡H q∫óà°SG »àdG ä’ÉÛG ™ÑàJ

.4º«£– ‘ É¡eóîà°SG á©«Ñ£dG ÚfGƒb øe ÉfƒfÉb hCG IÉ«◊G OGƒe øe IOÉe ¿É°ùfE’G ∞°ûμà°SG Éªq∏c''É¡Ø«XƒJh ¿É°ùfE’G äÉØ°ûàμe Qƒ£J ¬«∏Y âÑãJ »æeR ºq∏°S º°SôH ∂dP í q°Vh ''¬ª°ùL º«°û¡Jh ¬«NCG ¢SCGQ

.∞æ©dGh πà≤∏d

.1ΩÓ°S : áÄ«°†e •É≤f ïjQÉàdG Gòg ‘ ¢ù«dCG .∞æ©dG á°SQÉ‡ ïjQÉJ ƒg ájô°ûÑdG ïjQÉJ q¿CG ÖJÉμdG ó≤à©j ∂jCGQ óHCG ? I qƒNCGh øeÉ°†J h ¿hÉ©Jh øeCGh

.2πeGƒ©H É°†jCG ∞æ©dG Ò°ùØJ øμÁ ’CG .»©«Ñ£dG Iõjô¨dG πeÉY ≈∏Y ∞æ©dG Ò°ùØJ ‘ ÖJÉμdG ô°üàbG? (...áq«YÉªàLG - á«°SÉ«°S - ájOÉ°üàbG) iôNCG


º˘˘MÔd'' ¢üf ‘ ÖJÉ˘˘μ˘˘dÉ˘˘H ∞˘˘jô˘˘˘©˘˘ qà˘˘˘dG ô˘˘˘¶˘˘˘fG

πª©dG Qƒfi ‘ ''πeÉ©dG

: qó©à°SCG


: »jCGQ …óHCG

149

.1 : ∞°üdG ‘øe ¿Éμe qπc ‘ Ühô◊G ¿ƒYQõj øjòdG ''äƒŸG ´Éqæ°U'' :øY OQÉ°ùdG ¤EG ádÉ°SQ ¬qLh .ºgQÉeO äÉLƒàæeh º¡àë∏°SCG ≥jƒ°ùJ ájÉ¨d ⁄É©dG

.2: ∞°üdG êQÉNäQGO »àdG hCG É«dÉM ÜôM É¡H QhóJ »àdG ≥WÉæŸG ≈∏Y IôFGO ™°Vh ⁄É©dG á£jôN òN

? èàæà°ùà°S GPÉe ,á«°VÉŸG á∏«∏≤dG äGƒæ°ùdG ‘ É¡H

.∫ƒ¡éª∏d »æÑe π©a : n´pó oN : ... ƒ o£°SQCG ´pó oNh ... oá≤WÉæŸG n´pó oN ró≤d @ .º°üÿG ≈∏Y ±ÉØàd’Gh áZhGôŸGh á«ª©àdG Ö«dÉ°SCG qºgCG øe êÉé◊G ‘ ''∫ƒ¡éª∏d »æÑŸG'' á¨«°U Èà©J

= á∏eÉc á≤«≤◊G ∂∏àÁ óMCG ’:''π«ØdGh ¿É«ª©dG'' πãe ¬°ùØf ‘ É¡∏qã“h É¡ q°ùéa ,¬æe áMQÉéH º¡æe óMGh qπc òNCGh ,π«a ¤EG Gƒ≤∏£fG ¿É«ª©dG øe áKÓK ¿CG ≈μëj

.1.Iôé°ûdG ´òéc hCG ájQÉ°ùdÉc ôjóà°ùe πjƒW π«ØdG q¿CG ,ºFGƒ≤dG q¢ùL …òdG ÈNCÉa

.2.á©ØJôŸG á«HGôdGh á«dÉ©dG áÑ°†¡dG ¬Ñ°ûj π«ØdG q¿CG ,ô¡¶dG ¢ùŸ …òdG ÈNCG h

.3.’Éª°Th Éæ«Á ∑ qôëàj §°ùÑæe ≥«bO áMhôŸÉc π«ØdG q¿CG ,¬fPCG ¢ùŸ …òdG ÈNCG h,π«ØdG á≤∏N øe ¬fÉØ°üj Éª«a π¡÷G Éª¡«∏Y »Yqójh ¬r«ÑMÉ°U Üqòμj òNCGh ¬jCGôH º¡æe óMGh πc ∂ q°ù“ h

.GhôLÉ°ûJh GƒYRÉæJh º¡æ«H ±ÓÿG qóàMÉa:!!âbƒdG ¢ùØf ‘ GhDƒ£NCGh É©«ªL GƒHÉ°UCG ób º¡qfEG ? ÜGƒ°U ≈∏Y º¡æe øeh EÉ£N ≈∏Y º¡æe øªa

(GƒHÉ°UCG ób Gòg ‘h) π«ØdG AÉ°†YCG øe ¬æ«©H ƒ°†Y ≈∏Y Ó©a ≥Ñ£æj IóM ≈∏Y ∞°Uh qπc q¿C’ GƒHÉ°UCGGAõL ∂∏àeG ób IóM ≈∏Y óMGh πc q¿CG »æ©j Gògh ,(GhDƒ£NCG ób Gòg ‘h) π«ØdG ´ƒª› ≈∏Y ≥Ñ£æj ’ ¬qæμdh

.á∏eÉc á≤«≤◊G ∂∏àÁ ⁄ ¬qæμdh á≤«≤◊G øe ∫Éb øe ¥ó°Uh ¬Lh øe ÌcCG á≤«≤ë∏∏a'ÜGƒ°üdG πªàëj CÉ£N …ÒZ Ögòeh CÉ£ÿG πªàëj ÜGƒ°U »Ñgòe'''


: ó«Øà°SCG

: »à¨d ó¡©JCG


150

n∂nd n∫É nb røne nh ?nâ r≤ p∏ oN o√ nóMh pƒ r¡s∏dG G nò n¡pdnCG .»pgÉ≤ŸG »pdÉ«nd »pa »pgÉ s°ùdG É n¡tjnCG ''rΩ rƒsædG sí n°U''

sóoH n’ É k°Vh oô oa p ø nW nƒr∏pd nh , ká s≤nënà r°ùoe Ékfƒoj oO n∂r«n∏ nY pás«pfÉ n°ùrf pEÓd s¿nCG oπ n¡rénJnCG ? r§≤a lƒ¡d nIÉn«r◊G s¿ pEG

? mAÉ na nh røpe É n¡nd

rÖ ngp ørj nO ? u¢UÉnÿG p ørj sódG nøpe oÜ oô r¡nJ n∞r«nμ na ,sΩÉ n©dG nørj sódG G nò ng nπ ocrCÉnàpd n∂ n°SnÓ ra pEG nâræn∏ rYnCG n∂sfnCG

røpe sπ nbCG nÓ na n∂jph nP r™ nØrænJ rºnd G nP pEG nh .kÓoL nQ o¬oærHG nÒ p°ün«pd só nc nh nó ngÉnL mÜnCG p ørj nO nh ,n∂r«n∏ nY rä nô p¡ n°S xΩoCG

. rº¡r«n∏ nY kádÉY sπ n¶nJ n’ r¿nCG

rƒdh? n∂pJ nó rb nQ røpe n∑Énæ r¶ n≤rjCG G nP pEG oΩnÓof rπ n¡ na ,oì pOÉnμdG tOÉn÷G s’ pEG É n¡ o°üpænà r≤nj n’ lI nójô nW oπnÑ r≤nà r°ùoŸG

n∂oà rbh o¿ƒoμj n’ GPÉª∏a .p π pª©dG p øY i nƒr∏ n°S Éæd n¿Éμnd ,kÓ n°ùYh ÉkænÑnd Énær«∏Y tQ oónJ m ¢V rQnCG »pa Ésæ oc

? n∂uH nôpd láYÉ°Sh n∂d láYÉ°S :p πnãnŸG p ∫ rƒb sónM ≈∏Y É kª s°ù n≤oe

røe oIÉ«◊G p¬H ºoμràÑnM É sªpe lás«≤H ºoμ«ah oírÑ t°üdG rºoμ nc pQ róoj r¿CG o∫CÉ°SCG n¬∏dGh ,ºoμd π«s∏dG ,º©f

ÉæpHÉÑ°T nør«H røμdh ,s∞NnCG oáÑ«°üoŸG ânfÉμd máYÉ°S pQƒ°†ëH o™næ r≤nf Ésæc rƒdh ...m Ω rõYh m•É°ûf

,I nƒ¡ n≤dG ¤EG G vƒnJ oÒ°ùjh máæjR ≈ n¡rHCÉH oR oÈj ,nß≤r«à r°SG ≈àeh ,QÉ¡sædG oΩÉæjh nπ«s∏dG oô n¡ r°ùj l≥jôa

.nAÉ°ùŸG oô p¶àæj G kôpeÉ≤oe kÉÑY’ √ pQÉ¡nf nás«≤H o± pô°üj ∑Éæ ogh

uƒL ‘ oínÑ°ùj oå«M pQh tódG n∂r∏J ¤EG o´ô r°ùojh p∞ r¡nμdG p π rgCG náne rƒnf o¬nÑoà oc oº«pæoj p ºr∏©dG oÖpdÉWh

páëaÉ°üe ¤EG tø pënJ p¬pà naôoZ ‘ ¬oeÓ rbCG . m ºn¨nf uπc ™e o¬oÑ∏b oÒ p£njh ,p ∫É«ÿGp ¢Sô q£dG¬oHÉæLh ,

º¡sæ pμdh pÖoàoμdG nAÓZ n¿ƒoμ°ûj nÜsÓ o£dG oâ© pª°S Ée .p ¢ùrfoC’G pá«ÑX nAGQh pôrμ pØdG oO pQÉ°T , pô n¶sædG o¬FÉJ

.É¡ræY ¿ƒodnCÉ°ùj ’ Gƒ n°ùrenCG º¡sfC’ rπH lá°ü« pNQ nÖoàoμdG s¿nC’ ¢ù«d .É nªæ« u°ùdG nô r© p°S nAÓZ ¿ƒoμ°ûj

pA’oDƒ ng p¬LƒH nâ rØ nbh G nPEGhQ pOÉ s°ùdG nøjëpeÉ÷GnìÉ°U ,o¬ nY rOQh o√ôrLR n∂ p°ù rØnæd nâ r°ü qN nQh ,nÚ

∂pë r°üof päÉjBÉH n…G nƒ p°S r∞ përJnCÉ na ,n∂ p¶ rYh røY w»pæZh , ló«°TQ l≠dÉH ÉfCG ,…óu«°S Éj wôM ÉfCG :∂H

.pás«pÑ ng sòdG

Gò¡pdh ,mó«°TQ oô`r«Z -p¬∏dGh- n∂sæ pμndh ,nâr∏b Éªc l≠pdÉH nâfCG , wôoM nârfCG ,…õjõY Éj rº n©f

.'' wôoM ÉfCG'' páª∏μH n∂ nªa oCÓ“ ºK ,m π nªné`pH ôpHÉn¨dG p øe sõdG ‘ âfÉc »àqdG nánë«°üsædG o¢† oaôJ

nârfCÉa ,n∑ tóLh ∑ƒoHCG o¬ n© nªnL Ée nO uónÑoJ ¿CG ÉsenCGh .nâr«æL É sªpe o≥ pØræoJh oº s©nænànJ nâræ oc G nPEG wôoM nârfCG

tƒoæoM É n¡pJnCÉ rªnM ≈ndEG n∑ sônL »pàqdG pÜÉÑ s°ûdG päG nh nõnæpd lóÑY ,n∂pdƒ«oeh n∂pJG nƒ n¡ n°ûd lóÑY ,mórÑ nY t…nCG lórÑY

.p¿ƒoæo÷G Gòg rø nY ,n∑G nP rPEG ™ p∏ r≤oà na .∑pó«H n∂ nc rƒ n°T o™n∏ r≤nJ n∑É nc nônàd ,É nØ n°ürfnCG rƒdh .n∂«HnCG o∞ r£ nYh n∂ueoCG

√ pòg ∂«a râ n© nªnàrLG É nªnd ,n∑G nƒnHCG p¬H n∂ n©sàne …òsdG oô r°ùo«dGh ,É¡«a nârfCG »àsdG oádÉ£ÑdG √ pòg ’ƒ∏a

... o¿ƒoéoŸGh oôμ t°ùdGh oQÉ nª p≤dG : oÖpjÉ n©nŸG

¢U ,ègÉæeh πÑ°S ,OƒÑY ¿hQÉe250 ähÒH1980

6 -¬FÉàdG ÜÉÑ°ûdGCÉ```````«¡JCG

ºμ«dEG áÑ°ùædÉH ÜÉÑ°ûdG IÎa »æ©J GPÉe

...?åÑ©dG ?∞æ©dG ?O qôªàdG ?QÉà¡à°S’G ?Iƒ≤dG ?ájƒ«◊G ?•É°ûædG ?¢SÉª◊G ?áeÉ≤à°S’G

: Ög¢VôaG

: ¢Sô£dGÜÉàμdG

ÎaódGh

: QOÉ°SQòL øe

π©ah (Q,O,¢S)

¿Éc :πLôdG Qpó°S

.™æ°üj ÉÃ ‹ÉÑj’

: íeÉLíªL øe

ÖcQ GPEG:oπLôdG

¤EG ´ô°SCGh √Gƒg

øμÁ º∏a A»°ûdG

¬æY √qOQ

151

OƒÑY ¿hQÉe) :1886 -1962.ÊÉæÑd óbÉfh ÖjOCGh ôμØe (

ó˘≤˘fh ìô˘°ùeh ¢ü°üb ø˘e á˘HÉ˘à˘μ˘dG ¿ƒ˘˘æ˘˘a ™˘˘«˘˘ª˘˘L ‘ ∞˘˘qdCG

,¿GÒ°SC’G : ¬JÉØdDƒe øe ...á«YÉªàLGh á«îjQÉJ äÉ°SGQOh

...≈∏«d ¿ƒæ› ,Üô©dG ÜOCG ,™HGhR ,ÉÑ q°üdG QÉcòJ

.1.InCÉ rªnM@ päG nh nõnf @ :ìô°TG

.2É©e ¢üædG ‘ ÉªgOhQh π∏Yh Éª¡Lôîà°SG ¿Éà∏HÉ≤àe ¿ÉJQƒ°U ¢üædG ‘ øjódGƒ∏d

.3láYÉ°Sh n∂d láYÉ°S : p πnãnŸG p ∫ rƒb sónM ≈∏Y É kª s°ù n≤oe n∂oà rbh o¿ƒoμj n’ GPÉª∏a'' »JB’G ÖJÉμdG ∫ƒb øe ¢ü∏îà°SG

''?n∂uH nôpd

.¢ùØædG øY ¬«aÎdG øe ¬Øbƒe á≤«≤M ''s∞NnCG oáÑ«°üoŸG ânfÉμd máYÉ°S pQƒ°†ëH o™næ r≤nf Éqæc rƒdh '' : É°†jCG ¬dƒbh

.4.ÜÉÑ°ûdG ¢†©H áeRCG nôgƒL ¬æe ¢ü∏îà°SGh ´É«°†dGh QÉà¡à°S’G ºé©e êôîà°SG

.1? Ωƒ«dG ÜÉÑ°T ¢†©H ÖJÉμdG òNGDƒj ΩÓY

.2 ºgó≤f ‘ ÖJÉμdG èéMh ºgQÉà¡à°SG ‘ ÜÉÑ°ûdG èéM ¢üædG øe ¢ü∏îà°SG

.3.∂dP ÚH ,ájôë∏d ¢UÉN º¡a ÜÉÑ°û∏d

.4 äGô°TDƒeh káMÉ°ùe Éª¡æ«H rõq«e :»¡«LƒàdG …OÉ°TQE’G ÜÉ£ÿGh »LÉé◊G ÜÉ£ÿG πNGóJ.

.1?QÉ£NCG øe É¡d ÉÃ ÜÉÑ°ûdG Ò°üÑJ ‘ ÖJÉμdG ≥ ua oh πg ,AGôZEGh ôë°S IÉ«◊G øJÉØŸ .2 ? âfCG ÉgQƒ°üàJ ∞«ch ? ÖJÉμdG ¬∏≤f Éªc ájôë∏d ÜÉÑ°ûdG Qƒ°üJ ‘ ∂jCGQ Ée


: qó©à°SCG


: »jCGQ …óHCG

.1: ∞°üdG ‘ÉæJÉ«M »MGƒf ™«ªL ‘ É«LƒdƒæμàdG ∫ÉNOEG ‘ Ωƒ«dG ÜÉÑ°ûdG π°†a É¡«a ÚÑJ Iô≤a QôM

.2: q∞°üdG êQÉNÉ«dOÉÑJ GQGƒM ¿ƒμ«d ''É¡ræY ¿ƒodnCÉ°ùj ’ Gƒ n°ùrenCG'' ¬dƒb ¤EG ¢üædG ájGóH øe ™£≤ŸG ∫ qƒM

.ÜÉÑ°ûdG øe á∏Kh ÖJÉμdG ÚH


152

: mó«°TQ oô r«Z -p¬∏dGh- n∂sæ pμndh @

äÉfƒμe øe Úfƒμe ÚH á©bGh á∏≤à°ùe á∏ªL qπc »g á«°VGÎY’G á∏ª÷Gh ,á«°VGÎYG º°ùb á∏ªL : p¬∏dGh

.É¡«a ájƒëf áØ«Xh É¡d ¿ƒμJ ¿CG ¿hO ,á≤HÉ°S á∏ªL

:»¡«LƒàdG ÜÉ£ÿG

.ÉfÉ«MCG ï«HƒàdGh ™jô≤qàdGh Ωƒq∏dG ¤EG √G qó©àj ób ,OÉ°TQE’Gh í°üædG ¬«LƒJ ≈∏Y Ωƒ≤j …òdG ÜÉ£ÿG ƒg

: ∂dP ∫Éãeh .»¡ædGh ôeC’G ≠«°U ΩGóîà°SG ¬«a Ìμjh

oºoμpH n» p≤ n°T r¿ pEG ,oAÉª s°ùdG o¬ràs∏ nXnCG røne ≈ n≤ r°TnCG rºoμsf pEG nh p¬pJ’ÉnM ≈n∏ nY oínÑ rbnCG nπ r¡n÷G nh ,p¬pJsÓ pY n≈n∏Y oø n°ùrMnCG ºr∏ p©dG s¿ pEG nh ’nCG{

nºr∏ p©dG Gƒoæuj nR ...,m ΩÉ n©rfnCG o™pJG nQ nh ,m ΩÉ©nf oπpeÉg n¿ƒ obÉnÑdG nh ,≈ n© r°ùnj lºu∏ n©nàoe nh ,≈ nY rônj lºpdÉ nY :p¿nÓoL nQ o¢SÉsædG nh ... ,oAÉª∏ o©dG

z.Q nónμdG GƒY nO nh nƒ rØ s°üdG Gh oò oN nh , pƒ rØ n©rdÉpH nI nQ ró o≤dG Gh oôoμ r°TG nh ,p π nª n©dÉpH

ÊGòª¡dG ¿ÉeõdG ™jóÑd á«¶YƒdG áeÉ≤ŸG øe

(Discours injonctif)

: ó«Øà°SCG

: »à¨d ó¡©JCG


153

: IQÉYódG

OÉ°ùØdGh åÑÿG

≥°ùØdGh

¢VGôeC’G

: ájQÉ°ùdG

¢VGôeC’G

É°SÉ°SCG ájó©ŸG

Gõfƒ∏ØfC’Éc

π°ùdGh óeôdGh

¢VGôeC’Gh

É«°ùæL ádƒ≤æŸG

¢ù∏Ø°ùdÉc

...Gó«°ùdGh

´É°ùuJGh É¡ª tî°†J ‘ lIÒãc oπeGƒY âª¡°SCG , lá«©ªà› lIôgÉX p ´ pQG nƒ s°ûdG ∫É nØ rWCG nIôgÉX q¿EG

øe oÚjÓe n∑Éæ¡a , pô≤ØdGh pádÉ£ÑdG oáÑ°ùf o´ÉØJQGh º«∏©àdG øY o´É£≤f’G É¡ uªgCG øe ,É¡à©bQpäÉLÉM p ´ÉÑ°TEG øY ÉeÉ“ kIõLÉY ô°SC’G n¢†©H π©L Éq‡ , pô≤ØdG u§N â– ¿ƒ°û«©j Üô©dG

p ´ÉÑ°TE’ nπjóÑdG ihCÉŸG o´ pQÉ s°ûdG ¿Éμa ,pá«°SÉ°SC’G pá«aÉ≤qãdGh ás«°ùØqædGh pás«ª°ù÷G É¡pdÉØWCG

OÉ°UôŸÉH ∞≤J päÉHÉ°ü©dG s¿C’ ,º¡«∏Y lÒÑc lô£N G nòg ‘h , pAÉ≤ÑdG πLCG øe º¡JÉLÉM

∂dP ‘ ÉÃ p ºFGô÷G pÜÉμJQGh pOô°ûsàdG ¤EG º¡H o™aóJh º¡ oØ s≤∏nànà na ,p ∫É nØ rWC’G pA’Dƒ¡doIQÉY qódG.

h á«ë q°üdG pôWÉıG øe m Òãμd º¡°V tô©J ¤EG káaÉ°VEG p ¢VGôeC’GpájQÉ°ùdGoáHÉ°UE’G ∂dP ‘ ÉÃ ,

.çÉfE’G iód u»Yô q°ûdG p ÒZ π rª◊G oä’ÉMh ,pá«∏°SÉæàdG p ¢VGôeC’Gh ,pá«°ùØqædG p ¢VGôeC’ÉH

ºg nOÉ°ùLCGh º¡ ngƒLh » q£¨oJ kIÒãc ÉHhófh ÉMhôL iôj p ∫É nØ rWC’G A’Dƒg ¤EG oôXÉædGh

iôj øe ¤EG πq«îojh .´QGƒ°ûdG ‘ É¡d ¿ƒ°Vô©àj »àdG pá«°SÉ≤dG p±hô¶dG AG qôL øe É¡t∏ch

º¡Jô£°VG ,nIƒb ’h º¡d n∫ƒM ’ oAÉØ© o°V pá≤«≤◊G ‘ º¡æμd ,¿ƒ oaôëæe º¡fCG n∫É nØ rWC’G pA’Dƒg

. ÚeôÛG øe pQÉÑμ∏d ká∏¡°S ká°ùjôa GƒëÑ°üj ¿CG ¤EG á«°SÉ≤dG o±hô¶dG

p øWGƒŸGh p øWƒdG nøeCG oOó¡J káJƒbƒe nπHÉæb πÑ≤à°ùŸG ‘ ¿ƒfƒμ«°S p ´ pQG nƒ s°ûdG n∫É nØ rWCG ¿EG

,¢†©H ∫ƒM º¡°†©H ¿ƒ qØà∏j º¡∏©éà°S ™ªàÛG äÉÄa ™«ªL øe º n¡dƒM ø qªY º¡oàdõ©a

,äGQóıG IQÉéàd äÉHÉ°üY øjƒμàH Gƒoeƒ≤«d óMGh ¿ƒfÉbh ,óMGh QÉ©°T â– ¿ƒ©ªàéjh

êÉà– IQhó¡e ábÉW øY lIQÉÑY º¡a ∫É nØ rWC’G A’Dƒg øY nπØ¨f q’CG É©«ªL Éæ«∏Yh .ábô q°ù∏dh

º¡ahôXh º¡YÉ°VhCGh º¡JÓμ°ûe ná°SGQOh º¡nàjÉYQ q¿CGh ,º«∏°ùdG n¬«LƒàdG É¡¡qLƒoj øne ¤EG

QGô≤à°S’Gh ,øeC’G ≈∏Y á«Ñ∏°S èFÉàf øe IôgÉ¶dG √ò¡d ÉŸ , lá«fÉ°ùfEGh lá«ªàM lIQhô°V

ó‚ ¿CG Öéj IôgÉX p ´ pQG nƒ s°ûdG ∫É nØ rWCGh .™ªàÛG πNGO »YÉªàL’Gh …OÉ°üàb’Gh »°SÉ«°ùdG

∞æc ‘ GƒdGR Ée º¡a ,IôμÑŸG ádƒØ£dG á∏Môe ‘ ºg øjòdG ∫É nØ rWC’G É°Uƒ°üN ,qÓM É¡d

øe º¡Lôîà°S É¡fƒ°û«©j »àdG nIÉ°SCÉŸG q¿C’ ,ÓjƒW Éàbh ’ÉØWCG Gƒt∏ n¶j ød º¡æμdh ,ádƒØ£dG

A’Dƒg nóYÉ°ùf ¿CG Éæ«∏Yh ,º¡°ùØfCG ájÉªM ≈∏Y øjQOÉb ÒZ º¡fCG Éªc .GôμÑe º¡àdƒØW

»àdG É«fódG √òg ‘ ºgóMh Gƒ°ù«d º¡fCÉH ºgQÉ©°TEGh ¢ùÑ∏ŸGh ΩÉ©£dG Ëó≤àH ,∫É nØ rWC’G

,AÓHh AÉ≤°T øe ¬«a ºg Ée ≈∏Y º¡æ«©oJh , náeÉ°ùàH’G º¡«dEG ó«©J ób á«fÉM Iô¶æa ,º¡àª∏X

.º¡oMÓ°UEG nÖ©°üjh ,º¡oeÓMCG näƒ“h ,GhÈμj ¿CG πÑb ∂dPhQÉ£©dG Oƒªfi óªfi

(±qô°üàH) ''π°ü«ØdG'' á∏›

Oó©dG.370 :…Ée -πjôaCG.2007

7 -? øjCG ¤EG : p ´ pQG nƒ s°ûdG ∫ÉØWCGCÉ```````«¡JCG

?...±ôëfGh Oô°ûJh ,á°SQóŸG øY ™£≤fG øe ¿ƒaô©J πg

? ¬dÉM íÑ°UCG ∞«ch ∂dP ÜÉÑ°SCG Ée

154

: QÉ£©dG Oƒªfi óªfi»YÉªàL’G ∫ÉÛG ‘ ,…ô°üe åMÉHh ÖJÉc

.1 ? q¢üædG Ö°ùM ∫É nØ rWC’G Oô q°ûJ IôgÉX ¬«a ∫ qõæàJ …òdG §«ÙG ƒg Ée

.2.¬ q°üf ÖJÉμdG ≈æH ∞«c í q°Vh

.3. p ´ pQG nƒ s°ûdG ∫É nØ rWCG IôgÉX á÷É©e ‘ q¢üqædG ‘ ∞°UƒdG QhO ÚqÑJ

.1 ∂dP í°Vh .IójóY πeGƒ©H ∫É nØ rWC’G Oô°ûJ IôgÉX ÖJÉμdG §HQ

.2Iô°SC’Gh πØ£dG iƒà°ùe ≈∏Y èFÉàf øe IôgÉ¶dG √òg øY ÖqJÎj ¿CG øμÁ Ée ¢üqædG øe êôîà°SG

.™ªàÛGh

.3?IôgÉ¶dG √ò¡d …ó°üqàdG ná«dhDƒ°ùe oÖJÉμdG oπpcƒoj øŸ

.4.¢üædG ‘ »MÓ°UE’G ÜOC’G päÉe qƒ≤e p πréà°SG

.1 ''p ´ pQG nƒ s°ûdG ∫É nØ rWCG'' IôgÉX ô£îH ¬YÉæbEGh ÇQÉ≤dG ‘ ÒKCÉàdG ‘ ÖJÉμdG ≥ qah qóM q…CG ¤EG?

.1 : ∞°üdG ‘¬YƒLh ¬JÉfÉ©e ∞°ûμJh p ´ pQG nƒ s°ûdG ∫É nØ rWCG øe πØW áq«°üî°T ¬«a ¢ü qª≤àJ ,Gõ«Lh É°üf Q qôM

qÊGóLƒdGh q»ØWÉ©dG

.2õ‚CG : ∞°üdG êQÉNÚëfÉ÷G ∫É nØ rWC’G ájÉYQ ‘ á q°üàıG äÉ°ù q°SDƒŸG øY ÉãëH ∂FÓeR ™e ¿hÉ©qàdÉH

.á«°ùfƒàdG OÓÑdG ‘ áÄ°TÉqædG ÒWCÉJ ≈∏Y áªFÉ≤dG áq«YÉªàL’G ™jQÉ°ûŸGh


: qó©à°SCG


: »jCGQ …óHCG


155

: ? ''¢S h ¢S'' ∫ÉØWC’G iô````b å©H Iôμa1⁄É©dG ‘ (

'' ó`«`°ù`dG Ö`£`dG á`«`∏`μ`H …hÉ`°ù`ª` q f Ö`dÉ`£`d äô`£`N ,Iô`°TÉ`Ñè á`«`fÉ`ã`dG á q «`ª`dÉ`©`dG Üô`ë`dG ô`KEG¿Éèô`g

rô n æ`«`ª` nL,äGhÉHõ`Y hCG πèGQCG AÉ`°ù`æ`H º`¡`bÉ`ë`dEG Iô`μà ,≈èÉ`à`«`dG ∫É`Ø`WC’G ô`«`°ü`ª`H Gô`KCÉ`àè ¿É`c ó`bh ''≈èÉ`à`«`dG ∫É`Ñ`≤`à`°SG øè Iƒ`°ù`æ`dG A’Dƒ`g ø`μ`ª`J äƒ`«`H AÉ`æ`Ñ`d á`«`dÉè ≠`dÉ`Ñè ¢Vô`¨`dG Gò`¡`d ™`ª`éà

.ÉèÉ`ª`J qø`¡`FÉ`æ`HCG π`ãè º`¡`à`«`Hô`Jh É`KÉ`fEGh GQƒ`cP

á`æ`°S ‘h1949á`jô`b ∫ qhCG äCÉ`°û`f É`°ù`ª`æ`dG »à ''â`°ùèEG'' »à ó`jó`ë`à`dÉ`Hh ''∫hô`«`à`dG'' á`≤`£`æ`ª`Hh

Ωƒ`«`dGh ,º`dÉ`©`dG ô`Ñ`Y iô`NCG iô`b É`Ä`«`°ûà É`Ä`«`°T ¿ qƒ`μ`à`J äCGó`H Ú◊G ∂dP òæèh ,º`dÉ`©`dG ‘ ∫É`Ø`WCG

º`dÉ`©`dG ‘ á q «èƒ`μ`ë`dG ô`«`Z äÉ`ª`¶`æ`ª`dG qº`gCG øè qó©` o J ∫É`Ø`WC’G iô`≤`d á`«`dhó`dG á q «`dGQó`«`Ø`dG ¿EÉà

. ø`«èhô`ë`ª`dG ∫É`Ø`WC’G á`jÉ`Yô`H ™`∏`£`°†`J »`à`dG

á`æ`°S â`∏`Ø`à`MG »àdG á`«`dGQó`«`Ø`dG √ò`g1999 ƒ`ë`f º`°†`J ø`«`°ù`ª`î`dG É`gOÓ`«è ó`«`©`H131á`«`©`ª`L

≈∏`Y ±ô`°û`J á`«`æ`Wh420 øè ô`ã`cCGh ∫É`Ø`WCG á`jô`b1100,ÜÉ`Ñ`°û`∏`d äÉ`à`«`Ñ`ª`c : á`«`Yôà á`°ù`°SDƒè

: ?...á`«` q Ñ`W õ`cGôèh ø`jƒ`μ`J õ`cGôèh ,äÉ`Ø`°Uƒ`à`°ùèh ,¢SQGóèh ,∫É`Ø`WCÓ`d ¢VÉ`jQh

2(:¢ù`fƒ`J ‘

á`æ`°S ∂`dPh á`fÉ`«`∏`°Sh äô`ª`≤`H ∫É`Ø`WCÓ`d ¿É`à`jô`b qâ`°ù`°SCÉ`J ó`≤à ,¢ù`fƒ`J ‘h,1984á`jô`b É qeCG

ô`Hƒ`à`cCG ‘ É`¡`æ`«`°Tó`J º`J ó`≤à ,¢Sô`ë`ª`dG á`æ`jóè »à á`©`bGƒ`dGh á`ã`dÉ`ã`dG ∫É`Ø`WC’G.2001ø`«`H Ghó`Lh ø`jò`dG ø`«èhô`ë`ª`dG øè π`Ø`W á`FÉ`ª`KÓ`K øè ô`ã`cCG â`˘∏˘`˘Ñ˘`˘≤˘`˘à˘`˘°SG É˘`˘¡˘`˘°ù˘`˘«˘`˘°SCÉ˘`˘J ò˘`˘æ˘`˘eh

.á`∏`FÉ`©`dG A±Oh IÉ`«`ë`dG á`Môà É`¡`fGQó`L

- á`jô`b π`c ÜÉ`©`«`à`°SG á`bÉ`W ≠`∏`Ñ`J80∫É`Ø`WC’G ≈Yô`J »`gh ,∫RÉ`æè Iô`°û`Y ≈∏`Y ø`«`YRƒè Ó`Ø`W

.º`¡`°ù`Ø`fCÉ`H Gƒ`∏`≤`à`°ù`jh Ghô`Ñ`μ`j ≈à`M-.IQhÉ`éª`dG äÓFÉ`©`dG ∂`dò`c É¡` qeDƒ`J ¿CG ø`μ`ª`jh ,á£`°û`fC’G ´ƒ`æ`àè OÉfh ∫ÉØ`WCG á°VhQ ájô`b πμd-∫É`Ø`WC’G á`jÉ`YQ ø`°ù`M ≈∏`Y äÉ`¡èC’G ó`YÉ`°ù`j …ƒ`Hô`J ≥`jôà á`jô`b π`c ô`«`°S ≈∏`Y ±ô`°û`j

.º`¡`∏`Ñ`≤`à`°ùè OGó`YEGh º`¡`JGP AÉ`æ`H ‘ ìÉ`é`æ`∏d: Qó°üŸG

ó«Øjh π n© rØne ¿Rh ≈∏Y ''¢ùnÑr∏ne'' q≥à°ûŸG OQh : z¢ùÑ∏ŸGh ΩÉ©£dG Ëó≤àH ,∫É nØ rWC’G A’Dƒg óYÉ°ùf ¿CG Éæ«∏Yh{

Gòg π«ëj ¿CG øμÁ å«M ≥à°ûŸG ≈æ©e RGôHE’ ¥É«°ùdG øe qóH’h »ª«ŸG Qó°üŸG ≈æ©e ¥É«°ùdG Gòg ‘

(∞``£©ŸG ¢SÉ`Ñd ¿ÉeR …CG) AÉà°ûdG π°üa ‘ ∞£©ŸG ¢ùÑ∏e : Éædƒb ‘ ¿ÉeõdG º`°SG ≈æ©e ≈∏Y ≥`à°ûŸG

.(IPƒÿG ¢SÉÑd ¿Éμe …CG) ºéæŸG ‘ IPƒÿG ¢ùÑ∏e Éædƒb ‘ ¿ÉμŸG º°SG ≈∏Y π«ëj ¿CG øμÁh

http://www.rake,;com/sos/index;htm

: ó«Øà°SCG

: »à¨d ó¡©JCG

(SOS)


156

lQÉKBG ¬pæ«ÑL ≈∏Yh oíÑ°üo«a ΩƒqãdG øe É°Uƒ°ü oa ¬æ«ÑL ≈∏Y Ö p°ü©j r¿CG ΩÉf GPEG OÉàYG º¡ n°†©H q¿CG ≈μëoj

.... pOƒé q°ùdG ônKCG øe o¢SÉqædG É¡tæ¶j

oâ∏©ah ,p íÑ t°üdG pIÓ°U nó©H nΩƒ«dG oâLôN ∫ƒ≤j : ¢ùªnÿG päGƒ∏ q°üdÉH pâ«bƒàdG ¤EG oπ«Á røne ¢SÉqædG nøpeh

,pÜô¨ŸG pInÓ n°U nπrÑb pâ«ÑdG ¤EG oä ró oYh ,ô°ü©dG pIÓ°U øe lêQÉN ÉfCGh kÉfÓa oâ« p≤nd h , pô¡¶dG pIÓ°U nó©H Gòc

nøpe o¬qfCÉH nΩƒ«dG n∂dP ¬H nπ°üqJG røe sπc nô uc nòoj r¿CG oójôj o¬qfCÉch h oóÑ«a . pAÉ°û©dG pIÓ°U nó©H oâ rªæa kÉÑ©àoe oâæch

...pIÓ q°üdG ≈∏Y nÚ¶aÉëoŸG

É kb pônà rîoe póé°ùŸG ¤EG n´ nô°SCG sºK m¥Éb oR pÜôbCG ¤EG nâ∏ØfG n¿ uPnDƒ oª`dG n™ pª n°S GPEÉa ,póé°ùŸG n∞∏N ¬oà«H o¿ƒμj røneh

. iôr¨ t°üdG Éæpfóoe øe m Òãc ‘ G kQGôe Gòg oâjCGQ .p¬pæ«cÉcOh p¬«gÉ≤Ã s»°ù«FôdG n´QÉ q°ûdG

QÉ n£ raE’Gh p∑É n°ùreE’G øY o¬oãjóM nôoã nch ''?rÜƒ∏¨e s’EGh rÖdÉZ'' ¬oà«– râëÑ°UCG o¿É°†eQ AÉL GPEG røne h

n¿ƒoeƒ o°ünj n’ rº o¡sfnCG - rº o¡ræ nY o¬d o∫É≤oj rhCG - nƒ og rº o¡tæ o¶nj nøjòqdÉH ¬oeÉªàgG sóà°TGh p íjhGôsàdG pIÓ°Uh pQƒoë s°ùdGh

.nÚªpFÉ s°üdG nøe o¬sfCG ‘ lóMCG t∂ o°ûnj n’ oå«ëH p ≥o∏oÿG nAƒ°Sh pI só◊G n¢†©H o∞s∏nμnànj róbh .¿É n°†ne nQ

,pá«°VÉŸG páæ q°ùdÉH ÉgÉsjEG kÓHÉ≤e Ég pQG nó≤pe røY h É¡ræY p ∫GDƒ o°ùdG øe oôpãμoj ,pIÉc sõdG pAÉàjEG oó«YGƒe rânH oô nb GPEG røneh

. kánÑjôoe h oóÑJ má≤jô£H n∂dP oπ©Øj . ká∏peÉ nc É n¡pFGOCG p ΩóY røe p ê tôësàdG sπc ÉkL uôëàoepá«∏FÉ©dG päÉÑ°SÉæŸG sπc p¬qéM p ΩÉ©H oñ uQDƒoj nπ©Lh , s…OÓ«ŸGh s…ôé¡dG nïjQÉàdG nπªgCG sèM GPEG røneh

.pÜòμdG nøe oÜ oô r≤nj pá¨dÉÑoŸG øe É kYƒf oºq∏©àjh ,páq«ŸÉ©dGh páq«∏ÙG pçOGƒ◊Gh

º¡oæpcÉeCG rä nõ péoM nøjòdG nøe É¡nHÉë°UCG s¿CG oó p≤àYCG n’h pôFÉÑμdG nøpe tó©oJ p∑ƒ∏ t°ùdG nøe n¿GƒdC’G √òg s¿CG qøXCG ’

káëFGQ É n¡ræe tºà°TCG »uæμdh mádÉ¡éH nAƒ°ùdG n¿ƒ∏ª©j nøjòs∏d lº«MQ lQƒØZ ¬∏dG s¿C’ , pQÉsædG nøe πØ r°SC’G p∑Q sódG ‘

.... p ΩƒqãdG øe kájƒb

…ÒªÿG ôgÉ£dG QƒàcódG

¢U ™ªàÛG IBGôe56-58

¢ùfƒJ / ™°SÉàdG ÜÉàμdG å©ÑdG ÜÉàc á∏°ù∏°S1956

8ÚÑ÷G ≈∏Y Ω rƒãdG -CÉ```````«¡JCG

? á«YÉªàL’G IÉ«◊G ‘ ¥ÉØqædGh AÉj qôdG ôgÉ¶e

157

: …ÒªÿG ôgÉ£dG áæ°S ¢ùfƒJ áæjóÃ ódh »°ùfƒJ ÖjOCG1899 áæ°S É¡H ‘ƒJh1973¬JÉØdDƒe qºgCG øe .

.''™ªàÛG IBGôe''h ''¿hó∏N øHG óæY á«Ñ°ü©dG Ωƒ¡Øe''h ''ô°UÉ©ŸG »Hô©dG ÜOC’G AÉªYR''

.1.p ê tôësàdG - p íjhGôsàdG IÓ°U - ∑É n°ùreE’G - ¥ pônà rîoe - ¥Éb oR : ìô°TG

.2.∂dP ≥ah ¢üædG ™ q£b .É¡«∏Y ≥q∏Y ºK äGOÉÑ©dG Ö°ùM AÉjôdG ôgÉ¶e ÖJÉμdG O qóY

.3? ''ΩƒqãdG øe áqjƒb áëFGQ qºà°TCG »qæμdh'' IÒNC’G ÖJÉμdG á∏ªéH Oƒ°ü≤ŸG Ée

.4.ÉgôJGƒJ ád’O øq«Hh É¡Lôîà°SG ,(GPEG)`H IAhóÑŸG Ö«cGÎdG q¢üædG ‘ äôJGƒJ

.1.âfÎbG GPÉÃ øq«Hh ,É¡∏q∏M I qPÉ°T áq«cƒ∏°S ôgÉ¶e ÖJÉμdG ∞°Uh

.2 ? q¢üædG ‘ ≥aÉæŸG ∑ƒ∏°ùd »°ùØædG ¢SÉ°SC’G Ée

.3 ? ∂dP ‘ ÉgóªàYG »àdG Ö«dÉ°SC’G Éªa .øjôgÉ¶àŸGh ÚFGôoŸÉH Ò¡°ûàdG ∞°UƒdG øe ÖJÉμdG ó°üb

.4 ? ∂dP ≈∏Y ádGódG øFGô≤dG Ée ? ÉgôcP »àdG äÉÄØ∏d qPÉ°ûdG »bÉØædG ∑ƒ∏°ùdG øe ÖJÉμdG ∞bƒe Ée

.5?∂dP ‘ áaGô q£dG ¬Lh Ée .¬H ºà oNh ΩƒãdÉH q¢üædG ÇóoH

.1»£¨Jh ájõØ∏àdG äGƒæ≤dG GhDƒ∏e øjòdG øjPƒ©°ûŸGh ÚaG qô©dG áÄa rô qcòJ ? ™bGƒdÉH ábÓY ¢üæ∏d πg

? º¡HQBÉe AÉ°†≤d ¿hôqà°ùàj GPÉÃ óFGô÷G º¡JÉfÓYEG

.2? GPÉŸh ? ájô°ûÑdG êPÉªædG √ò¡H Ò¡°ûàdG ‘ ÖJÉμdG ™e ≥ØàJ πg

.1 : q∞°üdG ‘á«ë°V É¡«a ºàæc ≥jó°U hCG Öjô≤d hCG ∂d â∏°üM á«©bGh áKOÉM É¡«a Oô°ùJ Iô≤a Q qôM

... iƒ≤àdGh ´QƒdÉH √ôgÉ¶àH ºμYóN ∫ÉLO hCG ±G qô©d

.2: q∞°üdG êQÉNøe ôØæJ »àdG ºμ◊Gh QÉ©°TC’Gh ájƒÑædG åjOÉMC’Gh á«fBGô≤dG äÉjB’G øe áØFÉW ™ªLG

.AÉj qôdGh ¥ÉØædGh ôgÉ¶àdG


: qó©à°SCG


: »jCGQ …óHCG


158

: Ωƒ`` qãdGá«FGòZ óFGƒa ,Iô qØæŸG ¬àëFGQ ºZQ Ωƒã∏d á≤«≤◊G ‘ øμdh .Iô qØæe IQƒ°U ‘ ΩƒãdG ÖJÉμdG Ω qób

‹õædG »Ñ°ü≤dG AÉ°û¨dG ÜÉ¡àdGh øeõŸG äÉÑ°ü≤dG ÜÉ¡àdG êÓY ‘ ∫É©a QhO Ωƒã∏∏a á qªL á«ë°Uh

¢ùØæàdG RÉ¡L ≥jôW øY ''∂«dQÉ¨dG'' âjR øe IÒÑc áÑ°ùf ìô£d áé«àf ∂dPh Gõfƒ∏ØfC’Gh QôμàŸG ΩÉcõdGh

ÉjÒàμH Èà©Jh .. ÉgRôØJ »àdG Ωƒª°ùdG áehÉ≤eh ÉjÒàμÑdG πàb ‘ ∫É©a QhO É°†jCG ¬dh ,ΩƒãdG ∫hÉæJ óæY

»Øa áã«ÑÿG ΩGQhC’G ∫É› ¤EG ΩƒãdG óFGƒa óà“h ΩƒãdG ‘ OƒLƒe …ƒ«M OÉ°†Ÿ Ió°ûH á°SÉ°ùM π°ùdG

∞°üædG ¤EG á«fÉWô°ùdG ΩGQhC’G ºéM π«∏≤J ¤EG …ODƒJ »àdG (π«dÉjO) º°SÉH ±ô©J IOÉe èàæj ¬æëW ádÉM

¿ÉWô°ù∏d áÑÑ°ùŸG OGƒŸG ¥É°üàdG ∞bƒJ ¤EG …ODƒJ iôNCG OGƒe ¤EG áaÉ°VE’ÉH Gòg ..É¡H âæ≤M Ée GPEG

.…óãdG ÉjÓîH

á°SGQO äÉ°SGQódG √òg øeh .ΩódG ‘ ∫hÎ°ùdƒμdG áÑ°ùf ¢†ØN ‘ ΩƒãdG á«ªgCG á≤Kƒe äÉ°SGQO âàÑKG

IóŸ ΩƒãdG ΩGóîà°SG ¿CG äócCG á«fÉŸCG12 ¤EG ΩódG ‘ ∫hÎ°ùdƒμdG áÑ°ùf ¢†Øÿ …ODƒj ÉYƒÑ°SCG12%

¤EG á«KÓãdG ¿ƒgódGh17√QhO âÑK ó≤a ,§≤a Gòg ≈∏Y äÉ°SGQódG É¡JócCG »àdG ΩƒãdG óFGƒa ô°üà≤J ⁄h .%

IOÉjR ≈∏Y óYÉ°ùj ¬fCG øY Ó°†a ,ΩódG §¨°V øY œÉædG πª◊G ºª°ùJ çhóM ä’ÉªàMG π«∏≤J ‘ ∫É©ØdG

.ó«dGƒŸG ¿GRhCG

Gòg oâjCGQ @G kQGôe : G kQGôeÉ¡JÉØYÉ°†e hCG I qôe áª∏c ÜƒæJ ¿CG Rƒéj PEG ,Oó©dG ¿É«Ñd ≥∏£e ∫ƒ©Øe : (I qôe ™ªL)

,á∏ª÷G π©a øe ≥à°ûŸG Qó°üŸG øY (äG qôe - ÚJ qôe - I qôe)

ÉkL uôëàoe @p ê tôësàdG sπc : ká∏peÉ nc É n¡pFGOCG p ΩóY røe p ê tôësàdG sπcQó°üŸG ¤EG áaÉ°†e qπc) ‘É°VEG Öcôe :

.≥∏£e ∫ƒ©Øe (≥à°ûŸG

: ó«Øà°SCG

: »à¨d ó¡©JCG


159

:sè n°Vøe

qè°V (ê,ê,¢V)

:oπoLsôdG qè°†j

¬aƒÿ ìÉ°U

A»°T øe

r¿EG ! »NCGsè n°Vr¬pdÉªYCÉH w»pH rônZ pÜô◊G nó©H

r¬pdÉ£HCG n¢û r£nH nº s¶ nYh GƒJÉe røne nô rc pP n¢S só nbhÉnfG nO rø nªpH râª°ûJ ’h GhOÉ°S øŸ rêõ¡J Óa

m ΩGO m ™ p°TÉN mÖ∏≤H »∏ãe kÉàeÉ°U r™cQyG πHÉfÉJƒe sßnM »μÑæd

@@@

r¬pfÉWhC’ w…óæoL pÜô◊G nó©H nOÉY r¿EG ! »NCG

r¬pfqÓ oN p¿É°†MCG ‘ n∑ƒ¡æŸG o¬ nª°ùL ≈≤dCGhÉnfqÓN p¿ÉWhCÓd nä ró oY Ée GPEG rÖ∏£J Óaº¡«LÉæf kÉnÑrë n°U Éæd r∑Îj ⁄ n´ƒ÷G s¿C’

ÉfÉnJ rƒne ìÉnÑ r°TCG iƒ°S@@@

r´ nQõj hCG oìqÓ nØdG o¬ n°VQCG çôëj nOÉY r¿EG ! »NCG

r™ na ró pŸG o√ só ng kÉ nNƒ oc pôré n¡dG p ∫ƒ oW nó©H »æÑjhÉfG nhrCÉne t∫ qòdG só ng nh Éæ«pbG nƒ n°S râ sØnL ó≤a

Éæ« p°VGQCG ‘ kÉ n°S rônZ oAGóYC’G Éæd r∑Îj ⁄hÉfÉnJ rƒne ±Én«rLCG iƒ°S

@@@É sªnJ Éne oørënf o√rCÉ n°ûnf ⁄ ƒd Ée sºnJ ób ! »NCGÉ sª nY Éne oørënf Énf rO nQnCG ƒdh oAÓÑdG sº nY óbhÉnfG nƒrμ n°ûpd » p r°üoJ ’ Ò¨dG ¿ rPoCÉa rÜóæJ Óa

∫ nƒ r© pŸGh p ¢û raôdÉH kÉbóæN rôØëæd »æ©ÑqJG πHÉnfÉnJ rƒne ¬«a …QGƒf

@@@

oQÉnL ’h lπ rgnCG ’h lø nW nh ’ ? oøëf røne ! »NCG

oQÉ n©dGh o… rõ pÿG ÉnfG nO pQ Énæ rª ob GPEG ,Énæ rªpf GPEGÉnfÉnJ rƒ nªpH râ sª nN Éªc É«fódG ÉæH râ sª nN ó≤dô nNBG kÉbóæN ôØëæd »æ©ÑJGh n¢û ra qôdG päÉ¡a

ÉnfÉn«nMnCG ¬«a … pQG nƒofáª«©f π«FÉî«e

¢U ¢U ¿ƒØ÷G ¢ùªg ¿GƒjO12-13 • πaƒf á°ù°SDƒe6 ähÒH2004

9 -»````````NCGCÉ```````«¡JCG

? oQòJ ’h »≤ÑJ ’ É¡qfCG ΩCG , ¢SÉæLC’Gh Üƒ©°ûdG ÚH Üô◊G õq«“ πg

.1.Éª¡æe qπc º«b GRÈe ∂dP í°Vh ,OqÓLh á«ë°V ÚH πHÉ≤J Ió«°ü≤dG ‘

.2 ™WÉ≤ŸG ‘ •ô°ûdG Ö«côJ ôJGƒJ ¢SQO oG1h2h3

.3Éj qOÉeh É«°ùØf ™ªàÛGh OôØdG ‘ IôqeóŸG Üô◊G QÉKBG rÜ qƒH

.4'' oQÉ n©dGh o… rõ pÿG ÉnfG nO pQ Énæ rª ob GPEG ,Énæ rªpf GPEG'' »JB’G â«ÑdG ‘ IOQGƒdG ájô©°ûdG IQƒ°üdG π∏M

.5 ™WÉ≤ŸG ôYÉ°ûdG ºàN1 -4 ™£≤ŸG ºàNh ÉfÉJƒe áª∏μH5? ∂dP øe º¡ØJ GPÉe ÉfÉ«MCÉH ÒNC’Gh

160

: áª`«©`f π`«`FÉî«e)1889 -1988(OGhQ RôHCG øe ÊÉæÑd óbÉfh ÖjOCGh ôμØe) ''∫ÉHô¨dG'' : á«Hô©dÉH ¬JÉØdDƒe øe .áãjó◊G á«HOC’G á°†¡ædG1923∫ÉHô¨dG''h (

) ''ójó÷G1988.á«JGP IÒ°S ƒgh ''¿ƒ©Ñ°S''h (

.1¬«a äOQh …òdG ¥É«°ùdG ™e Ö°SÉæàj ÉÃ ºLÉ©ŸG óMCG ‘ É¡Mô°TG ºK ÉgQhòL ¤EG á«JB’G äÉª∏μdG óYCG. oQÉ n©dG ,ÉnfG nO pQ ,∫ nƒ r© pŸGh ,p ¢û raôdG ,ÉbóæN ,É sª nY ,ìÉnÑ r°TCG ,n∑ƒ¡æŸG ,™°TÉN ,râª°ûJ , n¢û r£nH , n¢S só nb : ¢üædG ‘

.2.É¡àd’O øq«Hh (Gójó– »¡ædGh ôeC’G) AÉ°ûfE’G Ö«dÉ°SCG êôîà°SG

.3?¬d ÉNCG ôYÉ°ûdG √ÈàYG ⁄ ?¢üqædG ‘ oÖ nWÉnıG øe

.4 ™£≤e πc øe ÒNC’Gh ∫hC’G â«ÑdG ‘ ÉgôJGƒJ OóY ÚH qºK Ió«°ü≤dG ‘ ¿RƒdGh ´É≤jE’G IóMh O qóM

.5Ió«°ü≤dG ´É≤jEG ‘ ™jƒæàdG Gòg ôKCG GRÈe ∂dP í q°Vh ≥«bO ΩÉ¶f ≥ah ájhQC’Gh ‘Gƒ≤dG ÖJÉμdG ´ qƒf

.1?Éª¡æ«H …ƒ°ùj √GôJ ΩCG ? OÓ÷Gh á«ë°†dG ÚH õ««ªàdG ‘ ôYÉ°ûdG ≥ah qóM q…CG ¤EG

.2? ΩDhÉ°ûàdÉH Ió«°ü≤∏d ¬≤∏Z ‘ ôYÉ°ûdG ≥aGƒJ πg

: q∞°üdG ‘.Üô◊G äÉØ∏fl ≈∏Y Gõcôe ∂ª°SQ É¡«a π∏– Iô≤a QôM ºK Ió«°ü≤dG øe ådÉãdG ™£≤ŸG º°SQG : q∞°üdG êQÉN‘ ÚàeÉª◊G ÚH ¿QÉb

Úà«dÉàdG ÚJQƒ°üdG


: qó©à°SCG


: »jCGQ …óHCG


) ¤hC’G á«ŸÉ©dG Üô◊G ‘ áª«©f π«FÉî«e ácQÉ°ûe1914 -1918()¤hC’G á«ŸÉ©dG Üô◊G ‘ á«∏©ØdG ¬àcQÉ°ûe øe ''»NCG'' Ió«°üb ôYÉ°ûdG º¡∏à°SG1914 -1918óbh ,»μjôeC’G ¢û«÷G øª°V (

Üô◊G ‘ ¬JÉ«eƒj ióMEG ∂«dEGh .''¿ƒ©Ñ°S'' á«JGòdG ¬JÒ°S øe á«fÉãdG á∏MôŸG ‘ áÑYôŸG áŸDƒŸG áHôéàdG √òg ™FÉbh Oô°S{∫hC’G øjô°ûJ øe øjô°û©dGh ¢SOÉ°ùdG ô°üYÚØbGh - ójóL º◊h ójóL ΩóH á¡Ñ÷G OGóeE’ ó«©H øe ÚeOÉ≤dG øëf - Éæc

(...) äÉHÉ¨dG øe áHÉZ §°Sh á∏jƒW ±ƒØ°U ‘ÒÑμdG πÑ£°SE’G ¿Éc ,IQƒé¡e ,IÒ¨°U áYQõe ,ô¡¶dG óæY ,Éæ¨∏H óbh .QÉædG •ƒ£N ¤EG Éæ≤jôW ‘ Éæc áYÉ°S øjô°ûY ó©HπÑ£°SE’G øe Üô≤dÉH á©°SGh áë°ùa ‘ áMGÎ°S’ÉH ôeGhC’G äQó°üa AGó¨dG âbh ¿Éch .¬Ø≤°Sh ¬fGQóéH ÉªFÉb ∫Gõj ’ É¡«a´ƒ÷G º¡æe òNCG óbh ,Oƒæ÷G ìGôa .áë°ùØdG ∂∏J §°Sƒàe ‘ ∞bƒJ ób π≤æàŸG ïÑ£ŸG ¿Éch ,∑Éæg AGò¨dG ∫hÉæàjh¬Ñ«°üf º¡æe óMGh òNCÉj ¿EG Éªa .º¡jójCG ‘ º¡YÉ°üb h ,á∏jƒW ±ƒØ°U ‘ ¬eÉeCG ¿ƒØ≤«a ïÑ£ŸG ≈∏Y ¿hóaGƒàj ,Ö©qàdGháYÉ£à°SG ‘h ,ÉæcÉ°S ,É«aÉ°U Éæ«dGƒM qƒ÷G ¿Éc ó≤d. ¬Jó©e è«é°V âμ°ù«°S ¬fCG ¥ó°üj ’ ƒgh ¢VQC’G ≈∏Y ¢ù∏éj ≈àM

. Gó«©H ìô r°ùj ¿CG ô¶ædGô°üÑf ÉæH GPEGh ÉæeGóbCG â– ¢VQC’G ¬d äõqàgG πFÉg QÉéØfG áà¨H i qhO ≈àM πcCÉj CGóÑjh ¬YÉ°üb CÓÁ qÉæe π«∏≤dG OÉc Ée…ƒ¡j Éªc …ƒr¡jh Ì©Ñàj ºK AÉ°†ØdG ‘ IÒãc GQÉàeCG ™ØJôj ¿ÉNqódGh ÜGÎdG øe Éªî°V GOƒªY Îe áFÉªKÓK ó©H ≈∏Y…òdGh ≠°†ŸG øY ∞bƒJ ≠°†Á ¿Éc …òdÉa Ö«gQ âª°U ™«ª÷G ≈∏Y ¿GQ ∫Éë∏dh .IÒÑμdG IQGƒØdG øe ôjõ¨dG AÉŸGïÑ£ŸG øe ¬Ñ«°üf òNCÉ«d √QhO Ö≤Jôj ¿Éc …òdGh √ój äóªL á©°ü≤dG ‘ AÉ°ù◊G ¢†©H øY ¢ûàØJ √ój ‘ á≤©∏ŸG âfÉc

. ÜGÎdGh ¿ÉNódG OƒªY iƒgh ™ØJQG å«M ¤EG πH ïÑ£ŸG ¤EG ¿É¡éàJ ’ √Éæ«Yh äÉH.áMhôe πμ°T ‘ Éæe ÜÎ≤J ¿ÉNódGh ÜGÎdG IóªYCG äòNCGh ôNBGh ,ôNBGh ,ôNBG QÉéØf’G Ö≤Yh

áØMGõdG πHÉæ≤dG áªMQ â– ¬«a Éeh ïÑ£ŸG ÚcQÉJ QGôØdÉH GhP’ ,øØ÷G áaQ πãe ‘ ,º¡æμdh .´É«L ∑Éæg ¿Éc ó≤d.äƒŸG øe ÒN ´ƒ÷G .¿hQój ’ å«M øe

êƒÁ ÒÑμdG πÑ£°SE’G .∑Qó°U øe ¢ùnØædG Üô¡j ’ ¿CG ƒg ,º¡ŸG ,º¡ŸGh .äƒŸG ¬Lh øe Üô¡j ´ƒ÷G ≈àM - ´ƒ÷Gh≈∏Y OÉH ÖYqôdG h ,»æfCG Ö«é©dGh .áYQõŸG ‘ á«≤ÑàŸG á∏«∏≤dG äƒ«ÑdG ∂dòch .ÉfCG º¡à∏ªL ‘h ,äƒŸG øe ÚHQÉ¡dÉHäÉcôM øe ‹GƒM √ó¡°TCG ÉÃ ≈q∏°ùJCG âMQ πH »Ñ∏b ‘ ¢VÉÑ≤fG …CG q¢ùMCG âæc Ée ,ábƒæıG º¡JGƒ°UCG ‘h ™«ª÷G √ƒLh

.äÉ°ùªg øe ¬©ª°SCG Éeh §FÉ◊G øY ó©àHG -

É°VQCG ìô£fG - ÉjÉ¶°ûdG øe Éæ«ªëj ób É¡Ñ°ûîa áª°û¡ŸG áHô©dG √òg â– ÅÑàîf ∫É©J -

ÉfAGóZ ÉfƒeôM ó≤d (¿ÉŸC’G) ''¢TƒÑdG'' ≈∏Y ¬∏dG áæ©d - ? ÚÑfÉ÷G ÜhôëH ÉæfCÉ°T Ée .''´OÉØ°†dG'' ≈∏Yh -

ôKC’G ≈∏Yh .Éæ«∏Y â£Ñg É¡à∏N á∏gh ∫hC’h Éæe Üô≤dÉH â«H ≈∏Y á∏Ñæb â£Ñg ó≤d .¬«a øÃ πÑ£°SE’G œQG áà¨Hh -.øjôNBG âMôLh OƒæL á°ùªNh Ú£HÉ°V â∏àb á∏Ñæ≤dG ¿CG áYÉ°TEG äô°S

.Üô◊G »g √òg -... Üô◊G âfÉc ’ -

Éæ«Mh .Éæ«M ÜÎ≤J πHÉæ≤dGh áYÉ°S â°†e ™«ª÷G ¢ShDhQ ¥ƒa ±ôaôj äƒŸG ¬qfEG ,Ö«gQ ¿ƒμ°S πÑ£°SE’G ‘ OÉ°Sh.á«eÉeC’G •ƒ£ÿG ¤EG Éæ≤jôW ‘ ∫Gõf ’ ÉæqfEG . Ò q°ùdG ±ÉæÄà°SÉH ôeGhC’G äQó°üa .Ahóg IÎa âfÉc ºK ,ó©àÑJ

z.ôμæŸG ÉgÒØ°U ’EG ™ª°ùf Óa Éæ°ShDhQ ¥ƒa øe ôjÉ£àJ πHÉæ≤dGh , áaƒ°ûμe ¢VQCG ‘ Éæ«°ûe

161

: rÖ∏£J Óa ...nOÉY r¿EG + : rêõ¡J Óa ...sè n°V r¿EG @ »¡f : »Ñ∏W AÉ°ûfEG ÜGƒ÷G π©a s¿C’ AÉØdÉH ÜGƒ÷G Éª¡«a §ÑJQG , •ô°T ÉÑ«côJ

ÜGƒ÷G ¿ƒμj ÉeóæY AÉØdÉH ¬HGƒLh •ô°ûdG ÚH §HqôdG ¿ƒμjÉ«ª°SG ÉjÈN''q»cP âfCÉa ,∫GDƒ°ùdG øY âÑLCG r¿EG'' hCGÉ`«````````Ñ∏W ''âÄ°T Ée π©aÉa ,íà°ùJ ⁄ GPEG ''

: ó«Øà°SCG

: »à¨d ó¡©JCG

01 -oáŸƒ©dGh oô r≤ nØdG


162

:oáŸƒ©dGí∏£°üe

»æ©jh çóëà°ùe

⁄É©dG ∫hO êÉeófG

‘ É¡Hƒ©°Th

á£HGÎe áeƒ¶æe

á∏NGóàe á∏eÉμàe

ÉjQÉ°†Mh ÉjOÉ°üàbG

É«ª«bh É«aÉ≤Kh

Éq«eÓYEGh

:oÒ°ûÑqàdGøe Qó°üe

¬MôaCG …CG :√ô q°ûH

qQÉ°S çóM hCG ôeCÉH

™≤«°S hCG Ó©a ™bh

ÓÑ≤à°ùe

:nÚp©nbróoŸGøjòdG

Ék©pbróoe Gkô≤a ¿ƒfÉ©j

q’òoe Gójó°T …CG

.Éæ«¡e

: o¢†pgÉæJ¢VQÉ©J

.¢†aôJh

:nºnªpg√OôØe ™ªL

q…ƒ≤dG Ωõ©dG :áqªg :Ójóæe ¿ƒ°ù∏f∫ qhCG

ájQƒ¡ª÷ ¢ù«FQ

ó©H É«≤jôaEG ÜƒæL

ΩGO πjƒW ∫É°†f

ΩÉ¶f qó°V GOƒ≤Y

.…ô°üæ©dG õ«ŸG

øe É«dÉM Èà©j

‘ Ú£°TÉædG ÈcCG

áëaÉμe ∫É›

¢ü≤f ¢Vôe

-Ö°ùàμŸG áYÉæŸG

.Gó«°ùdG

âe uó ob Ée G kÒãcoáŸƒ©dG,p ⁄É©dG ‘ pô≤ØdGh p∞∏îqàdG ÉnjÉ°†≤d Évjôë°S o¿ƒμj oOÉμj vÓM

s” Ée p π°†ØH n∂dPhoÒ°ûÑqàdGn¿Ésà°T røμd .p ™«ªé∏d pá«ªæàdG p ≥«≤–h uƒªædG pÖ°ùf p ™aQ øe ¬H

s’EG ,páŸƒ©dG nøe róØà°ùj rº∏a .∂dP n¢ùμY oó ucDƒoJ pôjQÉ≤sàdG o™«ªéa ,p ™bGƒdGh pQÉ© u°ûdG ÚH Ée

.kÓ©a É¡ræe Gh oOÉØà°SG É«peÉf G kón∏H nô n°ûY r»nærKG Énær«æãà°SG GPEG oAÉ«æZC’G

t»∏ pNG qódG oèpJÉsædG n¢ü∏≤J ,p ´ oQÉ°ùsàdG ‘ páŸƒ©dG o≥°ùf nòNCG oå«M ,päÉæ«©°ùqàdG pájGóH oòæªa

rPEG p ºndÉ©dG ‘ pAGô≤ØdG oOóY nójGõJh ,pIÒ≤ØdGh pás«æ¨dG p¿Gó∏oÑdG nør«H oI sƒ o¡dG râ©°ùsJGh , t» pŸÉ©dGpäÉj’ƒdG πãe p¿Gó∏ÑdG ≈nærZCG ‘ ≈sàM º og oOóY nójGõJ róbh . pô°ûÑdG nøe p ørjQÉ«∏ŸG n¥Éa

áæ°S É¡«a pAGô≤ØdG oOóY n™ØJQG ó≤a p ™jRƒqàdG pAƒ°S náé«àf pá«μqjôeC’G IóëqàŸG2001øe

9^32 ¤EG Ò≤a ¿ƒ«∏e6^34 IOÉjõH …CG7^1 .mIóMGh máæ°S ‘ Ò≤a ¿ƒ«∏e

G nPEG pásjô°ûÑdG pá«ªæsàdG o≥«≤– kIQhô°V ¬æY tôéæj ’ uƒªqædG n≥«≤– s¿CG oÜQÉéqàdG râæq«H óbh

xƒ oªof náÑ°ùf päÉæ«fÉªsãdG ‘ râ≤ q≤M rób oájô°ûÑdÉa .]pIhôqã∏d[ É«Ñ°ùf l∫OÉY l™jRƒJ o¬rÑnë r°ünj r⁄

pAG nô n≤ oØdG pOóY nIOÉjR r™æÁ r⁄ n∂dP søμd káeÎfi xΩÉYnÚp© nb róoŸGkIOÉjR pIÎØdG p ¢ùØf ‘

(...) .mójóL m Ò≤a p¿ƒ«∏e páFÉÃ räQ uó ob

mäÉcôM nQƒ¡X oQ uÈj Ée Gòg sπ©dho¢†pgÉæJmáŸƒY p πLCG øe oπª©Jh ná«°ûMƒdG náŸƒ©dG

oá«eÉ q°ùdG oá n°V sƒ nØoŸG ø°ùæHhQ … pQÉe É¡ràØ°Uh Éªc xÊÉ°ùfEG m¬Lh päGP máŸƒY hCG má∏jóH

n¢ù«d pás«°†≤dG oôgƒéa ,G kQÉ«N râ°ù«dh w»©«ÑW lQÉ°ùe náŸƒ©dG s¿C’ ,É k≤HÉ°S p¿É°ùfE’G p¥ƒ≤◊

É nªqfEGh m π«ëà°ùe oÒZ lôeCG nƒgh ,p ™«ª÷G p ídÉ°üd É n¡ nØ uX nƒof r¿CG É nªsfEGh Ég só°V rhCG É n¡©e n¿ƒμf r¿CG

. pô≤ØdG páehÉ≤Ÿ pá n©LÉqædG p ∫ƒ∏◊G ‘ p ÒμØqàdG ¤EG ÉnfƒYój

p ≥∏£æe øe pábó q°üdG nπãe kás«fÉ°ùfEG k’ƒ∏M p Ëó≤dG oòæe oóªà©J pô≤ØdG oá÷É©e râfÉcpÜhô◊G pä’ÉM ‘ Év«pd nh oO G kó©H räòîJG »qàdG pás«fÉ°ùfE’G päÉfÉYE’G rhCG p øoeÉ°†sàdG hCG p∞£©dG

p º«gÉØŸG pRhÉéàH n∂dPh p¿É°ùfE’G p¥ƒ≤ëH pô≤ØdG o§HQ nƒg Év«Ñ°ùf nójó÷G s¿CG s’EG .pçQGƒμdGh

pRhÉéàH r…CG ,p¿É°ùfE’G p¥ƒ≤◊ É kcÉ¡àfG rô≤ØdG pQÉÑàYG ¤EG pQó≤dGh pá©«Ñ£dÉH pá£ÑJôŸG

.páq«YÉªàL’Gh pásjOÉ°üàb’G pánjhG sõdG nøe rΩCG pá«æj qódG pánjhG sõdG røe É¡«dEG nô p¶ofnCG kAGƒ°S ,pás«ªà◊G

xó– ƒgh .p Ωƒ«dG p ºndÉY ‘ nÈcC’G s»bÓNC’G n… qóëàdG nΩƒ«dG oÈà©oj oô≤ØdG níÑ°UCG Gòμgh

oåëà°ùjnº nªpgøe pá`q«eƒμ◊G p Ò`Z päÉª¶æŸG nAÉ°†YCGh p ∫Éª`YC’G n⁄ÉYh nÚ`Ø q≤ãŸGh ΩÉμ◊G

É˘njÉ˘°†≤˘H nÚ˘ qª˘à˘¡ŸG nÚæ˘WGƒŸG pô˘FÉ˘°S rø˘Y kÓ˘°†a m¿É˘°ùfEG p¥ƒ˘≤˘M päÉ˘ª˘˘ q¶˘˘æ˘˘eh mäÉ˘˘HÉ˘˘≤˘˘f

s¿EGh . pô`≤ØdG ≈`∏Y mAÉ`°†b n¿hO má`eGóà°ùe má`«ªæJ øY oå`jó◊G oø pμÁ n’ o¬`sfCG ∂dP .p ™ªàÛG

CÉ```````«¡JCG? áŸƒ`````````````````````©dG

163

:¢TƒμÑdG Ö«£dG .O

.äÉ«fÉ°ù∏dG ‘ ¢ü°üîàe »°ùfƒJ »ÁOÉcCGh »©eÉL

.¢ùfƒJ √ qô≤eh ,¿É°ùfE’G ¥ƒ≤◊ »Hô©dG ó¡©ŸG É«dÉM ¢SCGôj

.1 .¿Gƒæ©dÉH Éæ«©à°ùe Ú©£≤e ¤EG q¢üædG ™ q£b

.2. êÉé◊G ‘ É¡à«ªgCG ÚHh ÉJÉÑKEGh É«Øf ó«cƒàdG Ö«dÉ°SCG ™ÑàJ

.3.I qƒbh ÉYƒf ¢üædG ‘ èé◊G ∞qæ°U

.1 .É¡rë q°V nh .á nb nQÉØoe áŸƒ©dG èFÉàf â≤∏N

.2?ÖJÉμdG ô¶f ‘ ô≤Ø∏d á«≤«≤◊G ÜÉÑ°SC’G Ée

.3?áŸƒ©∏d á°†gÉæŸG êÉéàM’G äÉcôM ÖJÉμdG Q qôH Õ

.4?ô≤ØdG á∏°†©Ÿ áæμªŸG ∫ƒ∏◊G Ée

.5?¿É°ùfE’G ¥ƒ≤M áeƒ¶æÃ ô≤ØdG §HQ á«ªgCG Ée

.6.∂dP ìô°TG .¬pbƒ≤M p ™«ª÷ É kcÉ¡àfG oπãÁ ÉªqfEGh p¿É°ùfE’G p¥ƒ≤M øe móMGƒd É kcÉ¡àfG ô≤ØdG oπqãÁ ’

É kcÉ¡àfG oπãÁ ÉªqfEGh p¿É°ùfE’G p¥ƒ≤M øe móMGƒd É kcÉ¡àfG oπqãÁ ’ o¬sfCG n»g pô≤ØdG ná« q°UÉN

É kcÉ¡àfG √ pQÉÑàYÉH pô≤ØdG øY ká s°UÉN p ÒNC’G pó≤©dG ‘ oåjó◊G nCGóH n∂dòd ,¬pbƒ≤M p ™«ª÷

nÖgP óbh .p¿É°ùfE’G p¥ƒ≤◊ kÓeÉ°TÓjóæe ¿ƒ°ù∏f pá sªb ‘ n∂dP røe nó©HCGrøcÉ¡æHƒcnÚM

oájô°ûÑdG râ¨dCG É nªch .''pájOƒÑ©∏d nåjó◊G n¬LƒdG'' p√ pQÉÑàYÉH Ék¨«∏H É kØ°Uh nô≤ØdG n∞°Uh

pô≤ØdG pAÉ˘¨˘dEÉ˘H ,nΩƒ˘«˘dG lá˘nÑ˘ndÉ˘£˘e n»˘¡˘a ,É˘¡˘rà˘e qô˘Lh nô˘°ûY n™˘°SÉ qà˘dG p¿ô˘≤˘dG n∫Ó˘N ná˘jOƒ˘Ñ˘©˘dG

.páqjOƒÑ©dG nøpe mIójóL m ∫Éμ°TCG ‘ oÖsÑ°ùàj o¬sfC’ p¬ÁôŒh

¢TƒμÑdG Ö«£dG .O±qô°üàH ''@¿É°ùfE’G ¥ƒ≤Mh ô≤ØdG'' Iô°VÉfi øe

:røcÉ¡æHƒcáª°UÉY .∑QÉ‰qódG

@√òg â«≤dCGIQhO ‘ Iô°VÉÙG

á©HGôdG …hÉàÑæY/Iô°ûY2004â«ª°S

IQhódG √ògÉÁôμJ ''…hÉàÑæY''QƒàcódG ΩƒMôª∏d

ƒgh …hÉàÑæY Qòæe§°TÉfh ¿ƒfÉb πLQ∫É› ‘ »æ«£°ù∏a

¥ƒ≤M øY ´ÉaódG.¿É°ùfE’G

http://www.aihr.org.tn/arabic/MenbarDH/pauvret%C3%A9Taieb.htm


: qó©à°SCG


164

.1?…CGôdG √ôWÉ°ûJ π¡a .ô≤Ø∏d (øeÉ°†àdGh ábó°üdG) á«fÉ°ùfE’G ∫ƒ∏◊G RhÉŒ ¤EG É«æª°V ÖJÉμdG ƒYój

.2?áŸƒ©∏d ¢Sô°ûdG ¬LƒdG πX ‘ É«∏ªYh É«©bGh qÓM ô≤ØdG ËôŒ πãÁ qóM q…CG ¤EG

.1: q∞°üdG ‘. ô£°SCG á°ùªN ‘ q¢üædG ¢üqÿ

.2: q∞°üdG êQÉN-áÁô÷G-ìƒæ÷G-´ƒ÷G) çQGƒc øe ô≤ØdG øY èàæj Ée ¬«a ÚÑJ ÉãëH õ‚CG.(...QÉª≤dG-¿ÉeOE’G

... @GPEG....kÓ©a É¡ræe Gh oOÉØà°SG É«peÉf G kón∏H nô n°ûY r»nærKG Énær«æãà°SG ... @G nPEG.]pIhôqã∏d[ É«Ñ°ùf l∫OÉY l™jRƒJ o¬rÑnë r°ünj r⁄

GPEG. á«fÉeõdG á«aô¶dG ≈∏Y ∫ój •ô°T º°SG ƒg ::É¡æe ôcòf ,áØjôW ä’Éª©à°SG º°S’G Gòg ‘ Üô©∏dh

GPEG,É¡«dEG n´ róoj ⁄h áª«dh √QGƒL ‘ ¿CG º∏YÉa ,''≈≤HCGh ÒN ¬∏dG óæY Ée'' : ∫ƒ≤j ƒgh ,IGó¨dÉH êôîj πLôdG âjCGQGPEGh ,πÑ≤J ⁄ º¡JOÉ¡°T ¿CG º∏YÉa ,Éæª∏Y ÉÃ ’EG Éfó¡°T Ée ¿ƒdƒ≤j ºgh ¢VÉb óæY øe ¿ƒLôîj Éeƒb âjCGQ GPEGh

.»æZ áLÉM ‘ ¬fCG º∏YÉa ∫hô¡jh hó©j GÒ≤a âjCGQhGPEG.™Ø o°U ¬fCG º∏YÉa º¡jójCG ¥ƒa ¬∏dG ój : ∫ƒ≤j ƒgh ‹GƒdG óæY øe ÉLQÉN ÓLQ âjCGQ

:¿É°ùfE’G ¥ƒ≤ëH ô≤ØdG §HQ¤EG ∫ƒ°Uƒ∏d ájQhô°V á«°SÉ°SCG á∏Môe ,¿É°ùfE’G ¥ƒ≤ëH ô≤ØdG §HQ πãÁá«ªæàdG ‘ ≥◊G ¿ÓYEG Qhó°üH äÉæ«fÉªãdG òæe É«éjQóJ §HôdG Gòg CGóH óbh .ájOƒÑ©dG âe qôL Éªc ¬ÁôŒ

áæ°S1986 øe √QhòL óªà°ùj …òdGIOÉŸG25¿É°ùfE’G ¥ƒ≤◊ »ŸÉ©dG ¿ÓYE’G øe)1948(¢üæJ »àdG¬Jô°SC’h ¬d á«gÉaôdGh áë°üdG ≈∏Y á¶aÉëª∏d ±Éc á°û«©ŸG øe iƒà°ùe ‘ ≥◊G ¢üî°T πμd'' ¿CG ≈∏Y≥◊G ¬dh ,áeRÓdG á«YÉªàL’G äÉeóÿG ∂dòch á«Ñ£dG ájÉæ©dGh øμ°ùŸGh ¢ùÑ∏ŸGh ájò¨àdG ∂dP øª°†àjhπFÉ°Sh ¿Gó≤a øe ∂dP ÒZh áNƒî«°ûdGh πqeÎdGh õé©dGh ¢VôŸGh ádÉ£ÑdG ä’ÉM ‘ ¬à°û«©e ÚeCÉJ ‘

.''¬JOGQEG øY áLQÉN ±hô¶d áé«àf ¢û«©dG''¿É°ùfE’G ¥ƒ≤Mh ô≤ØdG'' Iô°VÉfi øe ¢TƒμÑdG Ö«£dG .O

: »jCGQ …óHCG


: ó«Øà°SCG

: »à¨d ó¡©JCG

165


:nAGôpe n’∫GóL’

:IQóædGáq∏≤dG

:IôraƒdG.IÌμdG

:G nƒo«jEG:

, áq«μjôeCG áj’h

∫Éª°T ‘

,§°SƒdG »bô°T

…O É¡àª°UÉY

.¿Gƒe

:á«æ«JqÓdG ÉnμjôeCG

.áq«Hƒæ÷G ÉμjôeCG

:nÚpanôràoŸG

øjQƒ°ù«ŸG

¿ƒ°û«©j øjòdG

ñòHh ±ôJ ‘

.º«©fh

lá≤«≤M √ògh pájò sàdG pAƒ°S røe n¿ƒfÉ©oj røq‡ rhCG nÚ©pFÉ÷G oÚ`jÓe p ºndÉ©dG ‘ oóLƒojn’ nAGôpe láé«àf ¬qfCÉH p ´ƒo÷G n¢ü«î r°ûJ søμdh ,É¡«apIQóoæd≈∏Y pá©«Ñ q£∏d lΩƒd ƒg ,p ¢VQC’Gh pAGò¨dG

™e ÉkÑdÉZ oóLƒj o´ƒ÷Éa . pô°ûÑdG p ™æ°U røe »g mäÓμ°ûepIô raƒdGn’ ¬qfCG pIôμØd n¢SÉ°SCG n’h

røe É kªFGO »pfÉ©J É¡sæμdh m±Éc m πμ°ûH lIOƒLƒe oOQGƒŸÉa .n™«ª÷G » pØμj Éne pAGò¨dG nøe oóLƒoj .pás«∏bC’G nQ nó nb ná nª rîtàdGh pás«Ñ∏ZC’G nQ nó nb n´ƒ÷G oπ©éj És‡ p ΩGóîà°S’G pAƒ°S røe rhCG p ΩGóîà°S’G pás∏b

pá©eÉéH oAÉª∏Y Ég sóYCG má°SGQód É k≤rÑ£aG nƒo«jEG iƒ°S o´ nQ rõoj ’ o¬qfEÉa ,G kô qNDƒe44nøe áFÉŸG ‘h Én«≤jôaEG ‘h .p ºndÉ©dG ‘ pá nYG nQ uõ∏d páëpdÉ s°üdG » p°VGQC’Gá«æ«JqÓdG ÉnμjôeCGsπ nbnCG iƒ°S o´ nQ rõoj ’ ,

røe25páq«LÉàfE’G pábÉ s£dG pôjô– nΩÉeCG oäÉÑ≤©dGh .É¡oà nYG nQ pR ø pμªoj »qàdG » p°VGQC’G nøe páFÉŸÉH»qàdG p¿Gó∏ÑdG p º n¶ r©oe » pØ`a .É k°SÉ°SCG kás«YÉªqàLG rπH , kás«©«ÑW ,pä’É◊G p º n¶©oe ‘ râ°ù«d p ¢VQCÓd

øY lá°SGQO rä nô n¡ rXCG róbh .p ¢VQC’G p º n¶ r©oe ≈n∏Y p∑sÓoŸG oQÉÑc oô p£«°ùj , o¢SÉqædG É¡«a o´ƒéj38,G kó∏H røY kÓ«∏b oójõj Ée s¿CG3 pƒëf ≈n∏Y n¿hô£«°ùj p ¢VQC’G p∑qÓe røe páFÉŸÉH79uπc røe páFÉŸÉH

røs‡ nójó©dG s¿CG ,n∂dP røe oÌcC’Gh .nÚYpQG nõoŸG pQÉn¨°U røe kás«LÉàfEG tπbCG º¡qæμd ,páYhQõŸG p ¢VQC’G,nÚ©pFÉn÷G pájò¨àd É kªpFGO G kQ nó°üe n¿ƒμàd É n¡nfh oRƒoënj n’ ,p ¢VQC’G nøe kIÒÑc mäÉs«ªc n¿h oRƒoëj

.má nYG nQ pR n¿hO kIÒÑc mäÉnMÉ°ùe n¿ƒ oc oôrànj Éne G kÒãc n∂dòd ,páq«YÉªàL’G páfÉμŸG p πLCG øe ÉªqfEGhmI nómjG nõnàoe mI nQƒ o°üpH É n¡oeGóîà°SG oAÉ n°ùoj Éne G kÒãc , nánépJÉsædG nIhôsãdG s¿ pEÉa ,∂dP ¤EG páaÉ°VE’ÉH

p ´ÉÑ°TEG ¤EG pAGô≤Ø∏d pá«°SÉ°SC’G pAGò¨dG päÉLÉ«àMG pá«Ñ∏J røe É ng pQÉ n°ùne p πjƒëàHnÚpa nôràoŸGnºZôa .

nøe n¿ƒμ∏Á ’ GƒoeGOÉe º¡sfEÉa , pAGò¨dG ¤EG má s°SÉe máLÉëH o¿ƒμJ rób ,Éne mó∏H p¿Éμ°S náq«ÑdÉZ s¿CG≈ndEG o∫ sƒëàà°S päGQÉªãà°S’G s¿ pEÉa É¡pcÓ¡à°SGh páq«FGò¨dG päÉnéàæŸG pAÉæàb’ » pØμj Ée pOƒ≤tædG

o™°ùqàJ sºK røeh ,pás«L pQÉÿG p¥Gƒ r°SC’Gh pás«∏ÙG Én«r∏ o©dG päÉ n≤nÑ s£dG r…CG p ™ ra sódG ≈n∏Y nøjQ pOÉ≤dG páeóNÉnμjôeCG » pØa .páq«°SÉ°SC’G pás«FGò¨dG p π«°UÉÙG o∫ÉªgEG … pôéj É nªæ«H , pás«pa nôsàdG p π«°UÉnënŸG oá n© rbQ

pájò qàdG » pÄu«°S p ∫ÉØWC’G oáÑ°ùf o≠∏ÑJ oå«M ,≈ n£°SƒdG80o∞°üf o¢ü s°ü nîoj ,ÉkÑdÉZ páFÉŸÉH

rhCG pá na nôràoŸG pánÑîtædG päÉLÉM pán«pÑr∏nàpd nπ«°UÉfi p êÉàfE’ É¡o∏°†aCG É kªFGOh ,páq«YGQõdG » p°VGQC’G .päÉ nYÉnénŸG p êhCG ‘ ≈sàM G nòg oçóënjh .pÖ© s°û∏d u» p°SÉ°SC’G pAGò¨dG p êÉàfEG røe k’óH pôjó°üsà∏d

o± nõrænà r°ùoj nÚMh ,p ΩGóîà°S’G pás∏≤d oá∏pFÉ¡dG oás«LÉàfE’G p ¢VQC’G oábÉW o™°†îJ nÚëa ,Gòμg nhÉkÑÑ°S pIQótædG oQÉÑàYG oøμÁ nÓ na ,kÓ°UnCG pájò¨qàdG …póu«nL p ΩÉ©WE’ mI nópjGõàe mIQƒ°üH É n¡oLÉnàpf

.lº rg nƒ na oI nQ rótædG ÉsenCG , w»≤«≤M o´ƒ÷Éa ,p ´ƒé∏dõædƒc ∞jRƒLh Qƒe ¢ù«°ùfGôa

¿É°ùM óªMCG áªLôJ(IQóædG áaGôN) ´ƒ÷G áYÉæ°U

πjôaCG:âjƒμdG/ áaô©ŸG ⁄ÉY1983

11 -láqjô°ûH láYÉæ°U o´ƒ÷GCÉ```````«¡JCG

? GPÉŸ ? ™FÉL âfCGh ¢SQóJ ¿CG ™«£à°ùJ πg ? ÖÑ°ùdG Ée ? Éeƒj ´ƒ÷ÉH äô©°T πg

lowa

: ¿ÉØdDƒŸG)1 (:Qƒe ¢ù«°ùfGôaèFGôdG É¡HÉàμH äô¡à°TG .ájò¨àdGh ´ƒ÷G ÉjÉ°†b ‘ á«fÉ£jôH áãMÉH.''Ò¨°U Öcƒμd AGòZ''

)2 (: õædƒc ∞jRƒLô¡°TCG .äÉ«°ùæ÷G IO qó©àe äÉcô°ûdG ‘ ¢ü°üîàe ÊÉ£jôH åMÉH.''äÉ«°ùæ÷G IOó©àe ácô°ûdG I qƒb'' ¬Ñàc

.1 .≈æ©eh ÉÑ«côJ ¿Gƒæ©dG π∏M

.2.ÚÑJÉμdG ô¶f á¡Lh í«°VƒJ ‘ É¡à«ªgCG ÚHh π«°†ØàdGh ô°ü◊Gh ∑GQóà°S’G Ö«dÉ°SCG ™ÑàJ

.3? q¢üædG ‘ áØXƒŸG èé◊G á©«ÑW Ée

.1.Éª¡æq«Y .áàÑãeh á°VƒMóe ¿ÉàMhôWCG q¢üædG ‘

.2?''pIô raƒdG ™e ÉkÑdÉZ oóLƒj o´ƒ÷Éa'' ÚÑJÉμdG ∫ƒ≤H Oƒ°ü≤ŸG Ée

.3.ájô°ûH áYÉæ°U ´ƒ÷G q¿CG ó qcDƒj Ée q¢üædG øe êôîà°SG

.4.É¡æq«ÑJ .´ƒ÷G á∏°†©Ÿ á«æª°V ∫ƒ∏M q¢üædG ‘

.1.∂àHÉLEG π∏Y ?∂dP ‘ ∂jCGQ Éªa ´ƒ÷G Ò°ùØJ ‘ á«©«Ñ£dG íFGƒ÷Gh ±ÉØ÷G πeÉY ¿ÉØdDƒŸG πªgCG

.1‘: q∞°üdG.´ƒ÷G á∏μ°ûŸ á«©«Ñ£dGh ájô°ûÑdG πeGƒ©dG ÚH É¡«a ¿RGƒJ Iô≤a Q qôM.2: q∞°üdG êQÉNÒ°ùØJ ∫hÉMh ⁄É©dG ‘ ÉgÒZ øe ÌcCG ´ƒ÷G øe ÊÉ©J »àdG ≥WÉæŸG øY ÉãëH õ‚CG

.∂dP

166

Oó©dG - ógÉ°ûdG á∏› øe ¿Éª°SôdG47 ähCG -1989


: qó©à°SCG


: »jCGQ …óHCG


167

IóëàŸG ·C’G ôjQÉ≤J ‘ ´ƒ÷G

Ωƒj AGò¨∏d »ŸÉ©dG Ωƒ«dÉH É¡dÉØàMG ¢Vô©e ‘16 ôHƒàcCG2007âØ°ûc ,''AGò¨dG ‘ ≥◊G'' QÉ©°T ¬d ÒàNG óbh ,Ω

¬JócCG Ée ºZQh ¢VQC’G ≈∏Y ≈YƒL OƒLh ΩóY πØμJ »àdG É«Lƒdƒæμà∏d ô°ûÑdG ∑ÓàeG ºZQ ¬qfCG IóëàŸG ·C’G ôjQÉ≤J

´ƒ÷G áëHòe q¿EÉa ,¬fÉμ°S OóY ∞©°V ΩÉ©WE’ AGò¨dG øe á«aÉc äÉ«ªc èàæj ÉæÑcƒc ¿CG øe áYGQõdGh ájòZC’G áª¶æe

:Ωƒ«dG ⁄ÉY ‘ áæ°S ó©H áæ°S ºbÉØàJ

⁄É©dG ‘ ≈Yƒ÷G OóY ≠∏H @845 .¢üî°T ¿ƒ«∏e

Ωƒj πc äƒÁ @6 πc πØW ∫ó©Ã ´ƒ÷G øe πØW ±’BG5!¿GƒK

.kÉ«eƒj óMGh Q’hO øe πbCG ¿ƒÑ°ùμj PEG »ŸÉ©dG ô≤ØdG §N â– ⁄É©dG ∫ƒM ¢üî°T ¿ƒ«∏H @

.ábÉYE’G hCG ôμÑŸG äƒŸG øe ä’ÉM çÓK øe kGóMGh ÖÑ°ùj AGò¨dG ¢ü≤f @

øe ójõJh AGò¨dG êÉàfEG ≈∏Y ôKDƒJ »àdG ôgGƒ¶dG á°SGQO ≈∏Y ∞∏ŸG Gòg øY ∫hDƒ°ùŸG ¢UÉÿG »‡C’G Qô≤ŸG åM óbh

ΩGóîà°SGh áë∏°ùŸG äÉYGõædGh ôë°üàdGh AGò¨dG áª¶fCG ‘ äÉ«°ùæ÷G IOó©àe äÉcô°ûdG ºqμ– :ÉgRôHCGh ,AÉØ©°†dG IÉfÉ©e

.OƒbƒdG êÉàfEG ‘ π«°UÉÙG

¢û«©dG áª≤d øY ÚãMÉÑdG ÈŒ »àdG á«Yô°ûdG ÒZ Iôé¡dG ä’hÉfi ‘ ó°ùéàJ IÉ°SCÉŸG √òg q¿CG'' ‹hódG ôjô≤àdG iôjh

ÚHQÉ¡dG ¢ü°üb øe ójó©dG ôjô≤àdG ó°UQh ,''Üô¨dG ¤EG Iôé¡dG ¢Vô¨H QÉëÑdG ‘ äƒŸG ÜQGƒb ÜƒcQ ¤EG ¥RôdG OQƒeh

!!'',¬Ø°Uh Ö°ùM ,´ƒ÷G øe

πª°T ''¿Éª°ùjh ¢ùjQhO'' `d ''´ƒ÷G ô°TDƒe'' øY ôNBG ôjô≤J ∞°ûc óbh119)É«≤jôaEGh É«°SBG ÜƒæL ,ádhO3øe ójó©dG ¿CG ,(

´ƒ÷G áë∏°ùŸG äÉYÉª÷G Ωóîà°ùJh ,á«∏gC’G Ühô◊Gh áØ«æ©dG äÉYGõædG øe ÊÉ©J ´ƒ÷G ä’ó©e É¡H ™ØJôJ »àdG ∫hódG

.áKÉZE’G äGóYÉ°ùe ≈∏Y AÓ«à°S’Gh π«°UÉÙG ÒeóJh AGò¨dG äGOGóeEG ™£≤H ,kÉMÓ°S

ájò¨àdG Aƒ°S øe ¿É«fÉ©J ⁄É©dG ‘ Úà≤£æe ÌcCG iÈμdG AGôë°üdG »HƒæL É«≤jôaEGh É«°SBG ÜƒæL ¿EG : ôjô≤àdG ∫Ébh

.Ωƒ«dG áYÉÛGh

øe qƒà∏d âLôN ÉeEG ∫hO »gh ,iÈμdG AGôë°üdG ÜƒæL É«≤jôaEG øe ''´ƒ÷G ô°TDƒe'' ≈∏Y ¤hC’G ¢ùªÿG ∫hódG äAÉLh

,É«Hƒ«KEGh ,á«WGô≤ÁódG ƒ¨fƒμdG ájQƒ¡ªLh ,ÉjÎjQEGh ,…ófhQƒH :»gh ,äÉYGõædG äÓjh ÊÉ©J âdGRÉe hCG á∏jƒW ÜhôM

¤EG ô°TDƒŸG CÉ÷ å«M ,¿ƒ«dGÒ°Sh3,∫ÉØWC’G óæY äÉ«aƒdG ä’ó©eh ,∫ÉØWC’G ájò¨J Aƒ°S :»g á°SGQódG √òg ‘ ÒjÉ©e

.AGò¨dG øe á«aÉμdG á«ªμdG ¤EG ∫ƒ°UƒdG øY ¿hõé©j øjòdG ∂ÄdhC’ á∏ªàÙG áÑ°ùædGh

ΩÉY ∫ƒ∏ëH ∞°üædG ¤EG ⁄É©dG ‘ ´ƒ÷G ¢ü«∏≤àH á«ØdC’G ±óg ≥«≤– ¿EG :∫Éb ôjô≤àdG øμdh2015Ö∏£à«°S Ω

¤EG π°üJ á«aÉ°VEG äGQÉªãà°SG19h ,á«YGQR äÉYhô°ûe ‘ ≥ØæJ Q’hO QÉ«∏e5áKÉZE’G äGóYÉ°ùe õjõ©àd äGQÉ«∏e

.á∏LÉ©dG á«fÉ°ùfE’G

:Qó°üŸGhttp://alrabita.maktoobblog.com

: ó«Øà°SCG

168

@,Gòμg nh:...p ¢VQC’G oábÉW o™°†îJ nÚëa

Gòμg nh ó«ØJ §HQ IGOCGêÉàæà°S’G :IGOC’G √òghÉ¡qfC’ ,»LÉé◊G q¢üædG ‘ ,á qª¡ŸG ájƒ¨∏dG äGô°TDƒŸG øe

.É¡«dEG ¬∏°Uƒj ¿CG têÉÙG ójôj »àdG áé«àædG ´Éª°S ¤EG πqÑ≤àŸG oÅu«¡J

áYÉ›h ô≤a

: »à¨d ó¡©JCG

169


: RójE’GÖjô©J

á«ª°ùà∏d »Jƒ°U

ájõ«∏μf’G

¿Gó≤a ¢VôŸ

áYÉæŸG

: Gó« q°ùdGÖjô©J

á«ª°ùà∏d »Jƒ°U

Gò¡d á«°ùfôØdG

¢VôŸG

p±ÉØ÷Éc á«≤jôaE’G IQÉ≤dG ‘ ô≤ØdG ÜÉÑ°SCG ¤EG o±É°†oj nôNBG ÖnÑ°S øY oAÉª∏©dG ç qóëàj

o¢Vôe ƒg á«∏gC’G Ühô◊GhRójE’G hCGGó« u°ùdG¿Éμ°S øe mIÒÑc mOGóYCG ≈∏Y »°†≤j ’ …òdG

oOÉ°üàb’Éa .É°†jCG á«©«Ñ£dG ÉgOQGƒe ≈∏Y »°†≤j É‰EGh oÖ°ùëa AGôë°üdG nÜƒæL É«≤jôaG

…ô°ûÑdG ó¡÷G ≈∏Y áªFÉb láØq∏îàe láYGQR »gh áYGQõdG ≈∏Y óªà©j IQÉ≤dG √ò¡d t»°SÉ°SC’G

ná∏eÉ©dG iƒ o≤dG oO qó¡oj RójE’G n¢Vôe s¿EÉa Gòd .áe qó≤àŸG É«LƒdƒæμàdGh ä’B’G øe mIóYÉ°ùe ¿hO

»°VGQC’G øe lIÒÑc läÉMÉ°ùe âëÑ°UCG óbh .É¡æe IÒÑc mOGóYCG pä rƒeh pQGƒoÿGh p∞ r© o°†dÉH

.É¡H Ú∏eÉ©dG øe É«éjQóJ ƒo∏ rîJ á«YGQõdG

Gòg É¡«a ô°ûàæj »àdG á«≤jôaE’G p ∫hódG ióMEG »gh ''…h’Ée'' ‘ ¿ƒoãMÉÑdG n∞°ûà rcG

‹GƒM ΩÉY qπc ‘ oõ q¡Œ É¡qfCG ,¢VôŸG100É¡ndƒ≤oM q¿CGh ,RójE’G øe ≈JƒŸG p ø ra nópd m ø nØ nc p∞dCG

Gƒo∏≤æj ¿CG ¿hO mIÌμH ¿ƒJƒÁ ¿hôgÉŸG o∫Éª©dÉa .É¡àYGQR ≈∏Y pIQó≤dG p ΩóYh pQGƒÑdÉH lIOó¡e

IQóbh mIÈN ¿h oOh ,máH sQ nóoe nôr«nZ ÚYQGõŸG øe l∫É«LCG ≈≤ÑJh .Iójó÷G ∫É«LCÓd º¡pJGÈN

ÒeóàH OƒbƒdG ‘ É¡eGóîà°S’ IÌμH äÉHÉ¨dG QÉé°TCG o™£b O qó¡jh .áYGQõdG á°SQÉ‡ ≈∏Y

≈ n°V rô nª na .…hGóàdG ‘ ‹ÉgC’G É¡«∏Y óªà©j »àdG áÑq«£dG pÜÉ°ûYC’Gh päÉJÉÑædG øe ÒãμdG

º¡FGód Ghóéj rød RójE’G ¢VôŸ pIRQÉÑdG ¢VGôYC’G oóMCG ƒgh ,∫ÉãŸG π«Ñ°S ≈∏Y ,p ∫É¡°SE’GpájhÉg ¤EG ô°SC’G øe ójó©H »°SÉ°SC’G πpFÉ©dG oäƒe ™aójh .Öjô≤dG πÑ≤à°ùŸG ‘ Év«©«ÑW kAGhO

»àdG o™jQÉ°ûŸG ±ó¡nJ ∂dP πrLCG øe .äGô°û◊G p πcCG nÒZ ¬eÉeCG óéj ’ º¡ n°†©H q¿EG ≈qàM ,ô r≤ØdG

.ô≤Ø∏d káHQÉfih áÄ«ÑdG ≈∏Y É kXÉØM ¢VôŸG áehÉ≤e ¤EG ¿B’G É«≤jôaG Égó¡°ûJ

…ƒ«°SBG l¢Vôe ƒgh ,»Hô©dG ⁄É©dG ≈∏Y ¿ƒ≤aóàj ób √ƒo∏eÉMh w»≤jôaG l¢Vôe RójE’Gh

O qó¡j lÒ£N whó nY RójE’G ¿EG …CG è«∏ÿG ∫hóH á∏°üdG á≤«Kh É«°SBG ¿Gó∏H øe ójó©dG ‘ ô°ûàæj

‘ lä’hÉfi ∑Éægh ( ...) ''É kØ p∏rμoe'' RójE’G oêÓY ∫GR Éeh ( ...) »Hô©dG øWƒdG n¿Éμ°S nIÉ«M

oÖ°SÉæJ øª˘ã˘dG á˘°ü«˘NQ má˘jhOCG p êÉ˘à˘fE’ »˘ª˘∏˘©˘dG pQÉ˘°ü p◊G p¥GÎN’ É˘«˘≤˘jô˘aG Üƒ˘æ˘Lh ó˘æ˘¡˘dG

.É°†jCG É¡H l¥pórëoe nô£ÿG q¿CG n∑QóJh É¡nKÉëHCG nCGóÑJ ¿CG á«Hô©dG ∫hódG øe πneCÉf øëfh .nAGô≤ØdG

»ª∏©dG »Hô©dG á∏› øY ÈªàÑ°S2007 ¢U3

12 -AGhO ÓH AGOCÉ```````«¡JCG

¬«a ø q©“CG Gó«°ùdG AGO áëaÉμŸ »ŸÉ©dG QÉ©°ûdG ƒg Gòg

¬J’’O ‘ åëHCGh Gó«L

(AIDS)

(SIDA)

:»ª∏©dG »Hô©dGáaÉ≤ãdG èjhôJ ¤EG ±ó¡j áq«àjƒμdG »Hô©dG á∏éÃ …QhO Ò¨°U ≥ë∏e

.Qƒ°Uh Ωƒ°SôH IÓfi äÉYGÎNGh ôgGƒX øY á£ q°ùÑe äÉ«£©e ø qª°†àjh á«ª∏©dG

.1 .É¡«a …h’ÉŸG ™bƒe øq«ÑJh É«≤jôaG áWQÉN ‘ ô¶fG

2. .¬°VGôYCGh ¬HÉÑ°SCGh áYÉæŸG ¿Gó≤a ¢Vôe øY äÉeƒ∏©e ™ªLGh á«©«Ñ£dG Ωƒ∏©dG ¢ShQO ¤EG ó oY

.3™ªLG) .¢VôŸG Gòg áehÉ≤Ã ≈æ r©J »àdG áq«°ùfƒàdG á«©ª÷Gh Gó« q°ù∏d »ŸÉ©dG Ωƒ«dG øY Èîà°SG

.(äÉ«£©e

.1? q¢üædG ¬d rƒM Qhój …òdG »°SÉ°SC’G QƒÙG Ée

2..IógÉ°T á∏ãeCG ∞£àbGh áYÉæŸG ¿Gó≤a ¢Vôe QÉKBG øq«ÑJ »àdG ¢üædG ‘ øWGƒŸG ÚY

.3? ¬à“ÉN ‘ q¢üædG í∏j ΩÓY

.1: q∞°üdG ‘Gò¡d IôqeóŸG QÉKB’G øY RÉéjEÉH ∑AÓeR çóMh Gó«°ùdG áehÉ≤e á«©ªL ¢ù«FQ QhO ¢ü qª≤J

.¢VôŸG

2.: q∞°üdG êQÉN.⁄É©dG ‘ Gó«°ùdG QÉ°ûàfG øY äÉ«FÉ°üMEG âfÎf’G øe êôîà°SG

.1? ∞«c ? √Gƒàfih ≥HÉ£àj ¢üædG ¿GƒæY ¿CG iôJ πg

2.O qó¡j ƒg ΩCG qó◊G Gòg óæY ∞≤j √GôJ πg ,»≤jôaE’G OÉ°üàb’G áeÓ°S ‘ »Ñ∏°ùdG RójE’G ôKCG ¢üædG RÈj

? ⁄É©dG ‘ OÉ°üàb’G

.3? ¢üædG Ö°ùM Gó« q°ùdG ≈∏Y Ö∏¨àdG ‘ áHƒ©°üdG øªμJ øjCG

.4? AÉHƒdG AGódG Gòg äÓjh ∞«Øîàd ¿PEG π«Ñ°ùdG Ée

170

(SIDA)

™LôŸG ¤EG ±ô©JCG

: qó©à°SCG


: »jCGQ …óHCG


171

''Aƒ°S OGOõj ôeC’G'' : (Gó«°ùdG) Rój’G ¢ShÒa QÉ°ûàfGøe øjôeC’G ÊÉ©J âdGR Ée AGôë°üdG ÜƒæL É«≤jôaCG ¿Gó∏H ¿CG RójE’G áHQÉÙ IóëàŸG ·C’G èeÉfÈd ôjô≤J OÉaCG

: (RójE’G) Ö°ùàμŸG áYÉæŸG ¢ü≤f ¢ShÒa@ ΩÉY »ŸÉ©dG ó«©°üdG ≈∏Y äÉ«aƒdG ´ÉHQCG áKÓK É«≤jôaCG ‘ RójE’G øY áªLÉædG äÉ«aƒdG OóY ≠∏H ó≤a,2006

.AGôª°ùdG IQÉ≤dG ‘ ¢ShÒØdG ¿ƒ∏ªëj øe Éã∏K ¢û«©j Éªc@ øe Üô≤j Ée ¿EG RójE’G áHQÉÙ IóëàŸG ·C’G èeÉfôH ∫ƒ≤jh5^39ÖÑ°ùŸG ¢ShÒØdÉH ¿ƒHÉ°üe ¢üî°T ¿ƒ«∏e

‘ ¬LhCG ≠∏H ´ÉØJQ’G ¿CG ’EG ,⁄É©dG AÉëfCG ∞∏àfl ‘ ¢ShÒØdG ¿ƒ∏ªëj øjòdG ¢UÉî°TC’G OóY ™ØJQGh .RójÓd .á«bô°ûdG ÉHhQhCGh ≈£°SƒdG É«°SBGh É«°SBG »bô°T ≥WÉæe

.á«fóàe hCG Iô≤à°ùe âfÉc ¿CG ó©H ¢ShÒØdÉH áHÉ°UE’G Ö°ùf IOƒY GóæZhCÉc ¿Gó∏ÑdG ¢†©H äó¡°Th øe Üô≤j Ée ¿EG ⁄É©dG ∫ƒM AÉHƒ∏d áæjÉ©e ≈∏Y AÉæH õ‚CG …òdG ôjô≤àdG ∫ƒ≤jh3^4â∏é°S IójóL ádÉM ¿ƒ«∏e

,…QÉ÷G ΩÉ©dG ∫ÓN8^2 ÚH Ée ¿ƒ¨dÉÑdG ¢UÉî°TC’G πμ°ûjh .AGôë°üdG ÜƒæL É«≤jôaCG ‘ É¡æe ¿ƒ«∏e15h24 ÉeÉY40 .ÚHÉ°üŸG øe %

@ ΩÉY ‘ ‘ƒJh2006 :9^2 .RójE’ÉH á£ÑJôe ¢VGôeCÉH ¢üî°T ¿ƒ«∏e : ôjô≤àdG ∫ƒ≤jh

@ .äGQÉ«àN’G ∂∏J ‘ ôKDƒJ »àdG πeGƒ©dG ≈∏Yh ¿ÉÑ°ûdG ∑ƒ∏°S ≈∏Y ÒÑc ÖfÉL ‘ ∞bƒàj RójE’G QÉ°ùe ¿EG ¬àÑ°ùf â¨∏H ´ÉØJQG πé°S ,≈£°SƒdG É«°SCGh á«bô°ûdG ÉHhQhCG ‘ @70 ΩÉY Iójó÷G äÉHÉ°UE’G OóY ‘ %2006

ΩÉ©H áfQÉ≤e2004)270 πHÉ≤e ádÉM ∞dCG160 .(ádÉM ∞dCG áÑ°ùæH Iójó÷G ä’É◊G OóY ™ØJQG É«°SBG »bô°T ÜƒæL ‘h @15 »eÉY ÚH %2004h.2006

ÜƒæL É«≤jôaCG ‘h .≈°†e âbh …CG øe ÌcCG ⁄É©dG ÈY áHÉ°UEÓd á°VôY øëÑ°UCG AÉ°ùædG ¿CG ôjô≤àdG ∞°ûμj Éªc @ ∑Éæg ,AGôë°üdG14 πc πHÉ≤e ¢ShÒØ∏d á∏eÉM ICGôeG10 .∫ÉLQ

É«≤jôaCG ÜƒæLh ≥«ÑeRƒŸG ‘ ÒÑc πμ°ûH ô°ûàæj ∫GR Ée Rój’G ¿EG RójE’G áHQÉÙ IóëàŸG ·C’G èeÉfôH ∫ƒ≤jh @ .ófÓjRGƒ°Sh

AÉ©HQC’G22 Èªaƒf2006http://www.bbcarabic.com

: (∫ … ´)h (∫ h ´) Qò÷G π≤M ‘ ™ q°SƒàdG

: á˘dÉ˘«˘Y oπ˘Lô˘dG ,á˘dÉ˘«˘Yh k’ rƒ˘ nY ∫ƒ˘©˘˘j ∫É˘˘Y

ΩÉbh ¬∏Ø˘c º˘«˘à˘«˘dG ∫É˘Y ,º˘¡˘ n°TÉ˘©˘e º˘gÉ˘Ø˘c

ƒ˘¡˘a ô˘≤˘à˘aG ¬˘dÉ˘«˘Y oπ˘Lô˘dG ∫É˘Yh ¬˘˘°TÉ˘˘©Ã

Öp∏oZ …CG √ oôrÑ°U π«Y ¬æeh ∫ÉY lπFÉY

''≈˘ næ˘ rZCÉ˘˘a kÓ˘˘FÉ˘˘Y ∑ó˘˘Lhh'' : ¤É˘˘©˘˘˘J ∫É˘˘˘bh

.ábÉØdGh ô≤ØdG »g ádÉ©dGh

: ó«Øà°SCG

: »à¨d ó¡©JCG

172


:râ©p∏g.nńõL : É©n∏ng o™n∏¡j n™p∏ng

:äôYâHÉ°UCGh âq∏M

:¢V sƒ≤J.Ωqó¡J

:»pfÉ¨nŸG:≈æë √OôØe ™ªL

.ôeÉ©dG â«ÑdG

:AÉØY.QÉKóf’Gh ∫GhõdG

:n´ƒHQøWƒdG :™HQ √OôØe ™ªL

. ∫õæŸGh øWƒŸG

:áÑμqædGáÑ«°üŸG

:âæNnCGn∫Ée oôrgsódG ¬«∏Y ≈nærNnCG

.¬μ∏gnCGh ¬«∏Y

:l¿ÉJ rƒnŸGo¿ÉJƒoŸG oäƒŸG ƒgh

ÒãμdG oäƒŸG p¿Ó r£oÑdG ¿RƒH

´ƒbƒdG

123456789

10111213141516171819

râ n© p∏ ngp¿É˘HÉ˘«˘dG ‘ p Ωƒ˘≤˘dG oÜƒ˘∏˘b

ä nô nYâ°V sƒ˘˘≤˘˘à˘˘a l∫R’R nOÓ˘˘Ñ˘˘dG

É˘¡˘HGô˘N ¢ù«˘≤˘j É˘¡˘H sº˘ndnCG ø˘e rπ˘˘°S

≈∏ nY o¿ƒ«©dG »μÑnJAÉØYYƒHQÉ¡

nh AÉ˘˘≤˘˘ q°û∏˘˘d É˘˘˘jmáÑμføÃ râdõ˘˘˘˘f

É n¡ n¶r«nZ oá©«Ñ n£dG É¡H tÖ o°ünJ räòNnCG

âëÑ°UnCG ≈sàM n¢VQC’G nQÉKnCG GPÉe

É¡pFÉ≤°ûd Éj p¿ÉHÉ«dG ‘ n¿Éc ró nb

ó˘b AGOƒ˘°S má˘Ñ˘μ˘˘f rø˘ pe É˘˘¡˘˘H rô˘ pÑ˘˘ rcnCG

ká˘˘˘à˘˘˘¨˘˘˘H â˘˘˘nfÉ˘˘˘c nh ¤hC’G oá˘˘˘sLô˘˘˘˘dG

⁄ º˘˘K Gƒ˘˘JÉ˘˘e º˘˘K Gƒ˘˘JÉ˘˘e nh Gƒ˘˘JÉ˘˘e

¬˘˘˘°ùØ˘˘˘f ‘ ¬˘˘˘ sfEÉ˘˘˘˘a oQÉ˘˘˘˘°ùÿG É˘˘˘ senCG

º o¡ofƒ nc º¡«∏Y »Ø n°SnCG øe pƒ£nj ºnd

»˘ pHnCG ø˘ pe º˘˘gƒ˘ oHnCG lô˘˘°ûH É˘˘æ˘˘t∏˘˘c rπ˘˘H

¬˘fÉ˘Kó˘˘M ‘ oô˘˘g qó˘˘dG n∂jô˘˘oj ó˘˘ n≤˘ nd nh

É˘¡˘fGhó˘Y ø˘˘e o¿É˘˘°ùfE’G º˘˘n∏˘˘ r°ù˘˘nj ’

É˘¡˘ n∏˘˘gnCG º˘˘pdÉ˘˘°ù˘ oJ ’ ná˘˘©˘˘«˘˘Ñ˘˘ n£˘˘dG s¿EG

kÉ˘KQGƒ˘c ø˘©˘Ñ˘qà˘˘j ç pQGƒ˘˘μ˘˘dG »˘˘JnCÉ˘˘J

¿G nô```` nª` n≤dG É`¡`` tjnCG Éj É``````ª```òàjnCGQnCG

p¿GÒ˘ qæ˘˘∏˘˘d nh ≈˘˘¨˘˘W nÚM pô˘˘ë˘˘˘Ñ˘˘˘∏˘˘˘d

nh l∫RÉ˘˘˘æ˘˘˘e sø˘˘˘ p¡˘˘ pH É˘˘˘˘ n¡˘˘˘˘«˘˘˘˘a»pfÉ¨nep¿Gô˘˘ª˘˘©˘˘dG ø˘˘e É˘˘¡˘˘«˘˘a iô˘˘nj GPÉ˘˘ep¿É``«˘à˘Ø˘dG nh päÉ``«`à˘Ø˘dG p ´QÉ``°üe nhp¿É sμ˘ o°S ø˘˘e p ¢VQC’G ∂∏˘˘à˘˘H Gƒ˘˘dõ˘ nfp¿É˘˘°ùfE’G ≈˘˘∏˘˘ nY ká``˘˘ n≤˘ pfÉ˘˘M oQƒ˘˘ã˘ nJ nhp¿Ghó˘˘©˘˘dÉ˘˘H p¿É˘˘˘°ùfE’G ¤EG ƒ``˘˘˘ofô˘˘ nJp¿ÉÑ°ù◊Gh uø n¶dG ‘ røoμnj rºnd Ée

âæNnCGp¿Gó˘˘dƒ˘˘˘dGh AÉ˘˘˘HB’G ≈˘˘˘∏˘˘˘ nYp¿Gƒ˘˘˘K p ™˘˘˘°†Ñ˘˘˘˘H º˘˘˘˘gp ÌcCÉ˘˘˘˘H ä nOhnCG

øe » p°UÉ n≤dG iƒ°S rºn∏ r°ùnjp¿ÉnJƒŸGp¿É˘˘«˘˘Ñ˘˘J rø˘˘eh m∞˘˘°Uh ø˘˘e tπ˘˘˘nLnC’p¿É```KhC’G nIOÉ`````Ñ˘˘Y Ú```KQGƒ˘˘˘à˘˘˘e

ÊGƒ˘˘NEG º˘˘¡˘˘t∏˘˘ oc nh ´ƒ˘˘˘L tô˘˘˘dG nó˘˘˘æ˘˘˘Yp¿É£˘∏˘ o°S ø˘e ¬````«˘a á˘©˘«˘Ñ˘ s£˘∏˘d É˘ep¿É°ùf pEÓd p π```````j nƒdG tπc oπ``````j nƒdÉap¿É˘˘˘˘˘e nR uπ˘˘˘˘˘μ˘˘˘˘˘H hnCG m ¢VQnCG uπ˘˘˘˘˘˘c ‘

¿Gƒ`«n◊G nh ¿É``°ùfE’É˘˘˘˘˘˘˘˘H tº``∏`à˘˘˘˘˘˘˘˘ap¿É``HÉ«dG pá`Ñ`μ`æc äÉ`K pOÉ``◊G ‘

13 - ¿ÉHÉ«dG ∫GõdR(πeÉμdG ôëH)

CÉ```````«¡JCG??á«©«Ñ£dG çQGƒμdG çhóM ‘ ™∏°V ¿É°ùfEÓd πg

…hÉgõdG »bó°U π«ªL

¿GƒjódG

:…hÉgõdG »bó°U π«ªL1863 -1936¬JÉahh √ódƒe »bGôY ,ôYÉ°T Ω

+) ôjõ¨dG …ô©°ûdG ¬LÉàfEÉH õ«“ .OGó¨ÑH10¬LÉàfEG øe (â«H ±’BG

.á«°SQÉØdG øY kGÌfh kGô©°T É¡ªLôJ (ΩÉ«ÿG äÉ«YÉHQ) (…hÉgõdG ¿GƒjO)


.1 : ìô°TG QÉ°ùÿG@ ç pQGƒμdG@ á≤fÉM@ ƒofônJ@

.2?OÉaCG GPÉeh ?™°SÉàdG â«ÑdG ‘ máÑμf røpe É¡H rôpÑ rcnCG ¬dƒb ‘ πª©à°ùŸG Üƒ∏°SC’G Ée

.3.ΩÉ¡Øà°S’Gh ó«cƒàdG Ö«dÉ°SCGh QÉe qódGh ÜGôÿG ºé©e êôîà°SG

.4 .Ió«°ü≤dG ôëH O qóM

.1.∂dP í°Vh .áKQÉc øe ÌcCG ¤EG ÊÉãdGh ∫hC’G Úà«ÑdG ‘ ôYÉ°ûdG QÉ°TCG

.2? ájô°ûHh ájOÉe ¤EG É¡Øqæ°Uh QÉeódGh ÜGôÿG ôgÉ¶e êôîà°SG

.3?∂dP ∞«c áqeÉY áq«©«Ñ£dG çQGƒμdG øY åjóM ¤EG ¿ÉHÉ«dG ∫GõdR ôYÉ°ûdG RhÉŒ

.4?ÚHƒμæŸG ™e ôYÉ°ûdG ∞WÉ©J ó qcDƒj …òdG Ée

.5 ? øj qódGh ó≤à©ŸÉH ¿hÉ©àdGh øeÉ°†àdG §HQ É©WÉb É°†aQ ôYÉ°ûdG ¢†aôj GPÉŸ

.1âq∏Œ Éªc ∫Gõdõ∏d á“É≤dG IQƒ°üdG √òg øe ∞«ØîàdG ‘ »ª∏©dG º¡e qó≤àH ¿ƒ«fÉHÉ«dG í‚ qóM q…CG ¤EG?Ió«°ü≤dG ‘

2. ?çQGƒμdG á¡LGƒe ‘ »æjódG Ö q°ü©àdG ôYÉ°ûdG òÑf ‘ ∂jCGQ Ée

.1:q∞°üdG ‘çQGƒc øe É¡æY èàæj Éeh á«NÉæŸG ä’ƒëàdG ‘ ¿É°ùfE’G QhO É¡«a ÚÑJ Iô≤a Q qôM.á«©«ÑW

2. :q∞°üdG êQÉNÉ¡H ±ô©J IõLƒe Iô≤ØH IQƒ°U qπc ≈∏Y ≥q∏Yh á«©«Ñ£dG çQGƒμ∏d áYƒæàe GQƒ°U ™ªLG .É¡éFÉàfh É¡HÉÑ°SCG : áKQÉμdG

)1 : É«ŸÉY ∫R’õdG ºî°VCG (- áfƒÑ°ûd ∫GõdR1755∫G ÚH Ée ¬«a πàb60 ¤EG100ôe ≈∏Y GÒeóJ ∫R’õdG ó°TCG øe ¿Éch áª°ùf ∞dCG

.ïjQÉàdG- ƒμ°ù«°ùfGôa ¿É°S ∫GõdR1906∫G ÜQÉ≤j Ée ¬«a πàb3 ‹GƒM √ôFÉ°ùN â¨∏Hh ¢üî°T ±’B’G400

.É«fQƒØ«dÉc âHô°V »àdG ∫R’õdG ó°TCG øe ¿Éch Q’hO ¿ƒ«∏e- óæ¡dG ÜôZ äGôLƒZ ∫GõdR26 ôjÉæj2001 .- ‹GƒM πàb å«M ¿GôjEG ‘ Õ ∫GõdR40 .¬«a ¢üî°T ∞dCG- …óæ¡dG §«ÙG ∫GõdR26 Èª°ùjO2004πMGƒ°S âHô°V å«M »eÉfƒ°ùJ áLƒe ô¡°TCG ¬Ñ≤YCG …òdG

Gòg ÈàYG óbh ÉgÒZh ∫Éeƒ°üdG ,óæ¡dG ,ófÓjÉJ ,Éμæ∏jÒ°S ,É«°ù«fhófG É¡æe ∫hódG øe ójó©dGÜQÉ˘≤˘j É˘e ¬˘«˘a π˘à˘b ¥Ó˘WE’G ≈˘∏˘Y ¢VQC’G âHô˘°V »˘à˘dG á˘«˘©˘«˘Ñ˘£˘dG çQGƒ˘μ˘˘dG CGƒ˘˘°SCG ó˘˘MCG ∫Gõ˘˘dõ˘˘dG

∫G.250000- Òª°ûc ∫GõdR2005 ‹GƒM ¬«a πàb79 .¢üî°T ∞dCG- (¢SGOôeƒH) ôFGõ÷G ∫GõdR

Iô◊G áYƒ°SƒŸG ,Éjó«Ñ«μjh øe173

: qó©à°SCG


: »jCGQ …óHCG


: ó«Øà°SCG

174

)2:''Ó©a ⁄É©dG Ò¨j'' …QGô◊G ¢SÉÑàM’G (

:¿CG äÉeƒμ◊G ÚH Ée ≥«°ùæàdÉH ¢UÉÿG »NÉæŸG Ò¨àdG ióàæe ôjô≤J ó≤à©j.1 .¬àÄ«Hh ⁄É©dG á©«ÑW ≈∏Y áªî°V äGÒKCÉJ π©ØdÉH ∑Îj »NÉæŸG Ò¨àdG.2 QGó≤Ã ÖcƒμdG IQGôM äÉLQO ´ÉØJQG5^1 ΩÉY äÉjƒà°ùe øY ájƒFÉe áLQO1990å∏K ƒëf π©é«°S

±ô©j Ée ¤EG ¢VQC’G IQGôM ´ÉØJQG iõ©jh .¢VGô≤f’G ô£ÿ á°Vô©e á«JÉÑædGh á«fGƒ«◊G ´GƒfC’G.ÖcƒμdG AGƒLCG ‘ á∏«≤ãdG ∫hódG äÉYÉæ°U É¡ãÑJ »àdG ,¿ƒHôμdG ó«°ùcCG ÊÉK πãe ,áÄ«aódG äGRÉ¨H

.3øe ÌcCG¤EG ¢SÉ°SC’ÉH ∂dP ™Lôjh ,√É«ŸG ¢ü≤æd ô£NCG πμ°ûH á°VôY ¿ƒfƒμ«°S ¢üî°T QÉ«∏e¿ƒμj ÉÃQh .áHò©dG √É«ª∏d »©«ÑW ¿Gõîc πª©J »àdG ájó«∏÷G äÉMÉ°ùŸGh á«∏Ñ÷G êƒ∏ãdG ¿ÉHhPá«∏Ñ÷G π°SÓ°ùdÉa .ájô°ûÑdG äÉ©ªàÛG ¤EG áÑ°ùædÉH IQƒ£N ÌcC’G á∏μ°ûŸG áHò©dG √É«ŸG ¢übÉæJPEG ,√É«ª∏d á«©«ÑW ¿RÉfl Èà©J ,ÖdC’Gh õjófC’Gh »chQ ∫ÉÑLh Éj’Éª¡dG ∫ÉÑL πãe ,⁄É©dG ‘ ≈ª¶©dGiôNCG ÉYÉ≤H óªàd ∞«°üdG ‘ É«éjQóJ ¿ÉHhòdG ‘ CGóÑJ ºK ,AÉà°ûdG êƒ∏Kh QÉ£eC’G √É«e É¡H ™ªéàJ‘ ¢ûªμæJ á«é∏ãdG QÉ¡fC’G ¿CG ¤EG Ò°ûJ á«∏ªY ádOCG áªK ¿CG ÒZ .QÉ¡fCGh ∫hGóL IQƒ°U ‘ áHò©dG √É«ŸÉH

¿CÉH áãjóM á°SGQO âæ¡μJ Éª«a ,á«∏Ñ÷G π°SÓ°ùdG áaÉc75,¿ô≤dG Gòg ájÉ¡æH »Øàîà°S ÖdC’G êƒ∏K øe %Éªæ«Hh iôNCG á«MÉf øeh .á£«ÙG »°VGQC’G …ò¨J »àdG QÉ¡fC’G √É«e Ö«°SÉæe ∫AÉ°†àà°S ‹ÉàdÉHh.∞«°üdG ‘ ±ÉØ÷G º°SGƒe GOGOõJ Éªæ«H ,ÉYƒ«°T ÌcCG ∞jôÿGh ™«HôdG äÉfÉ°†«a íÑ°üà°S ,è∏ãdG »Øàîj

.4Éªc.√É«ŸÉH ôª¨∏d á°VôY ÌcCG πMGƒ°ùdG øe áÑjôb hCG á«∏MÉ°S á°ù«FQ ¿óe ¿ƒμJ ¿CG ôjô≤àdG ™bƒàj

,É«≤jôaCG ó¡°ûJ ¿CG ™bƒàŸG øªa ,⁄É©dG AÉëfCG Ö∏ZCG ‘ »YGQõdG œÉædG ¢VÉØîfÉH ø¡μàdG Gòg ¿CÉ°T øeh

.á«fGƒ«◊G äGhÌdGh á«FGò¨dG π«°UÉÙG ºéM ‘ É°VÉØîfG É«°SBGh ,á«Hƒæ÷G ÉμjôeCG ≥WÉæe Ö∏ZCGh

™°ùàj PEG ,ájƒÄe áLQO ƒëæH ÖcƒμdG ‘ IQGô◊G äÉLQO ´ÉØJQÉH ⁄É©dG ´É≤H ¢†©H ó«Øà°ùJ Éªæ«Hh

äÉLQO ´ÉØJQG …ODƒj ±ƒ°ùa ,á«dÉª°ûdG ÉμjôeCGh É«°ShQ ∫Éª°Th Góæ∏jRƒ«f ‘ ≥WÉæÃ áYGQõdG ¥É£f

.⁄É©dG AÉëfCG áaÉc ‘ »YGQõdG œÉædG Qô°†J ¤EG ∂dP øe ÌcCG IQGô◊G

¢ù«ªÿG05-04- 2007http://www.bbcarabic.com

: GƒJÉe ºK GƒJÉe nh GƒJÉe @ .äG qôe çÓK GƒJÉe π©Ød ôYÉ°ûdG GQGôμJ øe CÉ°ûf »¶Ød ó«cƒJ Qó°üdG Gòg ‘

á£°TÉf ÚcGÈd áYƒæàe Qƒ°U

: »à¨d ó¡©JCG

175


:¬Jƒ∏°SQòL øe

( h ,∫ ,¢S)

á«∏°ùqàdG

: iCÉæÃQòL øe

iCÉæŸG (… ,A ,¿)

øe ¿Éμe º°SG

¿ÉμŸG :iCÉæj iCÉf

ó«©ÑdG

:ΩÉ°üØf’GQó°üe

QòL øe ójõe

(Ω ,¢U ,±)

∫É°üØf’G

:¢ù«HGƒμdGê

QòL øe ¢SƒHÉc

Ée ( ¢S ,Ü ,∑ )

¿É°ùfEÓd π°üëj

¬éYõj ¬eƒf ‘

¬≤æîj ¬fCÉch

…òdG âbƒdG ¿Éc .Ωƒ«dG ÉædÉØWCG √ógÉ°ûj Éªc ¿ƒjõØ∏àdG ógÉ°ûf ,∫ÉØWCG øëfh ,øμf ⁄

¿CG ó©H Ωƒ«dG ‘ ÚàYÉ°ùdG hCG áYÉ q°ùdG ≈£îàj ’h ,GO qófi ¬eÉeCG ¢Sƒ∏÷ÉH Éæd íª°ùj

ÉædƒM ≥∏ëàJ É¡©ªLCÉH oá∏FÉ©dG âfÉc ,¢ù∏‚ Éæc ÚMh .á«°SQóŸG ÉæJÉÑLGh õéæf

.ájô°SCG á«YÉªL á©àe ¢û«©Jh ôeÉ°ùàJh

,º¡°ùØ˘fCÉ˘H OGô˘Ø˘f’G ná˘©˘à˘e ¿ƒ˘aô˘©˘j »˘°VÉŸG ‘ ¿ƒ˘≤˘gGôŸGh ∫É˘Ø˘WC’G ¿É˘c É˘ª˘æ˘«˘Hh

≥Ñ°S ÒHÉ©J hCG ,äÈY ÉKGóMCGh GQÉμaCG ¿ƒ∏eCÉà«a ,º¡eÉjCG ‘ º¡H qôe ÉÃ ô¶ædG ¿hó«©«a

o∫ÉØWCÉa .º¡JôcGòH ô pØoM á°SQóŸG ‘ qôe Gó¡°ûe hCG ,QÉ¡ædG AÉæKCG Égƒ∏ª©à°SG ¿CG º¡FÉHB’

á≤aôH hCG RÉ¡÷G ΩÉeCG kGó«Mh Ωƒ«dG πØ£dG ¢ù∏éj .Iô°SC’G ≈YóJ Iõ«cQ ÓH ¿ƒ°û«©j Ωƒ«dG

¿ƒ°û«©j πgC’Éa QGô≤à°S’Gh áØdC’Gh áÑÙG äGP ¢û«©J É¡ o°ùØf oá∏FÉ©dG ró o©J ⁄h ,¬≤«≤°T

óéj ób ,Óãe ,ÜC’Éa .¢†©ÑdG º¡°†©H øY ºgó©ÑJ ÉYÉ°VhCGh äÉeRCG¬Jƒ∏°SêQÉN

¢†©H tΩC’G πÑ≤à°ùJ óbh .¬JójôL IAGô≤d …hõæj hCG ,∫ÉªYC’G ¢†©Ñd ±ô°üæj hCG ,∫õæŸG

QÉ¡ædG ∫GƒW káMƒàØe oá°TÉ°ûdG »≤ÑJ Ée GÒãch ...‹õæe ôeCG ‘ ∂ª¡æJ hCG É¡JÉ≤jó°U

¬ŸGƒY πªëj m ¢ûgóoeh ,π u≤æ˘à˘e ,∑ô˘ë˘à˘e ⁄É˘©˘H ¿hô˘¡˘Ñ˘æ˘e É˘¡˘eÉ˘eCG ¿ƒ˘°ùdÉ˘L o∫É˘Ø˘WC’Gh

.á∏≤æàŸGh á©jô°ùdG ¬dƒ∏Mh ¬∏cÉ°ûeh

AÉ«°TC’ÉH ¬« rYh ≈∏Y ká«æÑe ká∏≤à°ùe ká«°üî°T πØ£dG ¿ qƒμj ∞«c : ìhô£ŸG ∫GDƒ°ùdGh

º˘¡˘fCG ¿hô˘©˘°ûj ,™˘bGƒ˘dG Gò˘g ø˘ª˘˘°V ,∫É˘˘Ø˘˘WC’É˘˘a ? ¬˘˘H §˘˘«– »˘˘à˘˘dGiCÉæÃ,º¡°ùØ˘fCG ø˘Y

ádÉM ¤EG Qƒ©°ûdG Gòg º¡H …ODƒj , lQGôb º¡d ¢ù«d ,¿ƒoÑn∏à°ùoehΩÉ°üØf’G≈àëa äGòdG øY

.á°UÉÿG äGQOÉÑŸG ™æ°üd π«–h πeCÉJ ádÉM ‘ º¡cÎJ ’ É¡«dEG ¿hDƒé∏j ÚM º¡HÉ©dCG

oá°SQóŸÉa ,á°SQóŸG øY iCÉæÃ ¿ƒμj ’ ¿CG Öéj IõØ∏qàdG nRÉ¡L q¿CG ÚHôª∏d ÚÑJ ó≤dh

ø©“ ¿CGh ,¢ùeC’ÉH äógƒ°T »àdG èeGÈdG ¢†©H ìô£J ¿CG Öéj ,É¡«°S qQóoe ¢UÉî°TCÉH

É¡fCG ¤EG áë uª∏e ,èeGÈdG ¢†©H ágÉØJ ¤EG áÄ°TÉædG ká¡Ñqæoe ô¡¶Jh ,É¡°†©H ‘ Ó«∏–

Gƒqë∏j ¿CG Ú°SQóqŸG ≈∏Y ∂dòc .¢Sƒ°ùÙG ™bGƒdG ⁄ÉY ‘ â°ù«dh lIOQƒà°ùeh lájQÉŒ

´ƒ°Vƒe ¤EG ∫ƒëàJ å«ëH ‹ÉàdG Ωƒ«dG ‘ É¡°†©H oá°ûbÉæe øμÁh ,Ióq«÷G èeGÈdG ≈∏Y

.á°TÉ°ûdG ≈∏Y äAÉL Éªc IQô≤e â°ù«dh ,¢TÉ≤æ∏d

‘ ,√ôªY øe á°SOÉ q°ùdG ‘ ∫GRÉe ƒgh ,πØ£dG ™bƒoJ »àdG ™«°VGƒŸG o¢†©H óLƒoJ Éªc

Ú`ÑJ ó`≤dh .√ôªY πãe ‘ ∫ÉØWCÓd É°ü q°üîoe èeÉfÈdG øμj ⁄ GPEG ójó°T »°ùØf ∑ÉÑJQG

14 -IõØ∏àdGh πØ£dGCÉ```````«¡JCG

∫ÉØWC’G ‘ É˘gQÉ˘KBGÉ˘e ?äÉ˘jQhô˘°†dG ø˘e ΩCG äÉ˘«˘dÉ˘ª˘μ˘dG ø˘e äÉ˘«˘FÉ˘°†Ø˘dGh Iõ˘Ø˘∏˘à˘dG

?á q°UÉN ÜÉÑ°ûdGh

.1 ? ¢üqædG É¡÷É©j »àdG IôgÉ q¶dG Ée

.2 .É¡H OôØæŸG πØ£dG ≈∏Y IõØ∏à∏d á«°ùØædG QÉKB’G q¢üædG ‘ ™ÑàJ

.3.πØ q£dG ≈∏Y IõØ∏àdG ô£N ∫ƒM ¬àMhôWCÉH ´ÉæbE’G ‘ ÖJÉμdG á£N ÚÑJ

.1AGREG Oƒ≤ØŸG Iô°SC’G QhO Éeh ? á« q°†≤dG πjõæJ ‘ πØ q£∏d øgG qôdG q…ô°SC’G ™°VƒdG øe ¥Ó£f’G áª«b Ée

? ∫ÉØWC’G øe êPƒªqædG Gòg

.2 ? IÒ¨ q°üdG á°TÉ q°ûdG ≈∏Y ¬fÉeOEG ‘ πØ q£dG É¡«fÉ©j »àdG ¢üFÉ≤qædG πãªàJ º«a

.3êôîà°SG á«fGóLƒdGh áqjôμØdG áq«°üî q°ûdG AÉæH ∫É› ‘ Ωƒ«dG πØWh ¢ùeC’G πØW ÚH oÖJÉμdG n¿QÉb

É¡éFÉàfh É¡dBÉe RôHCGh ,áfQÉ≤ŸG √òg ô°UÉæY

.4 ? RÉ¡÷G Gòg øe πØ q£dG ájÉªM ‘ á°SQóŸG ≥JÉY ≈∏Y IÉ≤∏ŸG á«dhDƒ°ùŸG Ée

.5.ÉgO qóM .áfRGƒàe πØ q£dG á«°üî°T AÉæÑd É°ù o°SoCG ÖJÉμdG ìÎbG

176

nº¶©e q¿CG ¢ùØædG AÉÑW’C¢ù«HGƒμdG, º¡bGóMCG ‘ iDhQ §≤°ùJ »àdG Qƒ q°üdG ‘ »JCÉJ ∫ÉØWC’G É¡∏ªëj »àdG

qø¶j óbh . ™∏¡jh ÖÄàμ«a ¬Jô°SCG OGôaCG óMCG Ö«°üj πØ£dG ¬∏«îàj ób á°TÉ q°ûdG ≈∏Y √Gôj …òdG ∞æ©dG ¿CGh

∫É«N √Gôj Ée ¿CG ∑Qój ’ πØ q£dÉa .ΩÉæj »c É¡«dEG Oƒ©j ÚM áª∏¶ŸG ¬àaôZ ‘ √ô¶àæj n∞æ©dGh n±ƒÿG

á«∏ª÷G á≤«≤◊G ÉgGÒa Qƒ°üdG √ò¡H √ôKCÉJ ‘ ≠dÉÑj óbh á«∏°ùà∏d äóL oh á«Ñ«côJ áYÉæ°U »g Qƒ°üdG ¿CGh

iôjh º¡à°SGô°ûH AÉjƒbCG ΩÓaC’G ∫É£HCG iôjh IÒãe çGóMCG ÓHh IOQÉH ¬JÉ«M iôjh áfƒ∏ŸGh á q©°ûŸGh

≈∏YC’G πãŸG ƒg ÜC’G ¿CG Iôμa ≈∏Y ºFÉ≤dG »°ùØqædG ¬fRGƒJ ó≤Øjh á«HPÉL ÓHh ÉÑë°ùæe ÉØ«©°V √ódGh

.πØ£∏d RÉÑeƒc ¿É«à°ùjôc

⁄É©dG º¡a ¤EG πØ£dG ≥jôW Oó©dG ógÉ°ûdG á∏› Öjô©J48 ähCG1989 ¢U ¢U71-72

RÉÑeƒc ¿É«à°ùjôc

áæ°S ódh ô°UÉ©e »°ùfôa ΩÉ q°SQh ÖJÉc1954Christian Combaz


: qó©à°SCG


177

.1 ? ’ qƒ¡e É¨dÉÑe √óŒ hCG Éq«Yƒ°Vƒe Éq«©bGh ¢üqædG ‘ ÖJÉμdG hóÑj πg

.2? áq«fGóLƒdGh á«ægòdG πØ q£dG äÉbÉW ≈ qªæj ób Ée É¡Y qƒæJh ájõØ∏qàdG OGƒŸG áaÉãc ‘ iôJ ’CG

.1: q∞°üdG ‘‘ ,¿RGƒàe πØ£d IOƒ°ûæŸG äÉØ°UGƒŸGh á«Ñ∏ q°ùdG πØ q£dG äÉØ°UGƒe ÚH ∫hóL ‘ õq«e

.¬æY πjóÑdGh »Ñ∏°ùdG ô°üæ©dG ÚH Ö°SÉæ q `àdG É«YGôe q¢üædG ¥É£f

.2: q∞°üdG êQÉNá∏¨à°ûŸG áqjƒHÎdG á«fÉ°ùØ q `ædG äÉ°SGQ qódG ¢†©H øY á«ªbQ hCG áHƒàμe äqÓ› ‘ åëHG

.πØ q£∏d IQOÉÑŸG á∏ q `≤à°ùŸG á«°üî°ûdG øjƒμàH

ΩÉY OÒH »Lƒd ¿ƒL ´ÎNG1926 ΩÉYh ,§«°ùH »μ«fÉμ«e RÉØ∏J RÉ¡L ∫hCG1928‘h .¿ƒ∏ŸG RÉØ∏àdG

ΩÉ©dG ‘h .∑Qƒjƒ«f ¤EG ¿óæd øe §«ÙG ÈY RÉØ∏à∏d åH á«∏ªY ∫hCG â“ ΩÉ©dG ¢ùØf1931ójôØfÉe Ωób

.OƒKÉμdG á©°TCG áfGƒ£°SG ¢SÉ°SCG ≈∏Y »FÉHô¡c RÉØ∏J ∫ qhCG ¬æjOQG ¿ƒa

¿ƒjõØ∏àdG ógÉ°ûf @Éªc. q¢üædG ‘ ''Éªc'' ΩGóîà°SG ôJGƒJ:Ωƒ«dG ÉædÉØWCG √ógÉ°ûj: øe ¿ƒμàJ §HQ IGOCG : Éªc

: ±ÉμdGá«dƒ°UƒehCG ájQó°üŸG Éeh , qôL ±ôM

º¡∏ªY πªYG …CG :∑DhÉHBG πªY Éªc πªYG

.º¡∏ª©c πªYG


: ó«Øà°SCG

: »à¨d ó¡©JCG

: »jCGQ …óHCG

178


:QÉªãà°S’G

øe (Q.Ω.ç)

‘ ¬dÉe ôªãà°SG

: ´hô°ûe áeÉbEG

.√õéæ«d ¬d qƒe

:IQÉKE’G(Q.ç.CG)

ôYÉ°ûŸG áZóZO

.õFGô¨dG ¬«ÑæJh

nIQGó°U tπàëj nΩƒ«dG íÑ°UCG nOÉ°üàb’G q¿CG ‘ q∂°ûdG hCG ±ÓàNÓd l∫É› ∂dÉæg ró o©nj r⁄

»LƒdƒæμàdG oΩó≤àdGh oåjó◊G oºr∏©dG Égô sah »àdG nábQÉÿGh ná©°SGƒdG päÉfÉμeE’G q¿CGh ΩÉªàg’G

±GógCG áeóÿ läÉ«dBG ¢SÉ°SC’ÉH »g oôgÉÑdGQÉªãà°S’Gp∑Ó¡à°S’G ná n£r∏°S s¿EÉa sºK røeh .íHôdGh

qπc ¤EG É ng pPÉ nØnfh põ pLGƒ◊Gh pOhó◊G qπμd É¡pbGÎNÉH ,IQƒ q°üdG pánæ nªr« ng røe Ég nPƒØof qóªà°ùJ

p í o£ r°SCG ≈∏Y äÉ«FGƒ¡˘dG oó˘¡˘°ûeh ,G kQƒ˘ o°U oô˘ p£˘ rª˘oJ oAÉ˘ª˘°ùdG .äÉ˘aÉ˘≤˘ã˘dGh päÉ˘«˘æ˘gò˘dGh päÉ˘«˘∏˘≤˘©˘dG

Gò˘¡˘d ø˘jô˘°û©˘dGh …OÉ◊G p¿ô˘≤˘dG p¿É˘°ùfEG nΩÓ˘°ùà˘°SG o¢ùμ˘©˘j º˘ndÉ˘©˘dG pAÉ˘LQCG uπ˘c ‘ äÉ˘jÉ˘æ˘˘Ñ˘˘dG

.¬æe náq«Yƒ q£dG ¬nJ nOGõà°SGh pQÉ n£re pE’G

oÈà r©oJhoIQÉKE’GpópgÉ°ûoŸG pÜ rò÷ oájQÉéàdG oäGƒæ≤dG É¡o∏ª©à r°ùnJ »àdG ná«°SÉ°SC’G ná∏«°SƒdG

oøμªoj láYÉæ°U pá«eÓYE’G päÉMÉ°ùŸG √òg nAGQh ≈ qØ nîàJh .nèeGôH øe ¬oe qó≤J Ée pá©HÉàŸ p√ qó n°Th

ôrÑY Úμ∏¡à°ùŸG nøe m øμ rªoe mQób p ÈcCG pÜÉ£ r≤pà r°SG ¤EG ±ó¡J päÉÑZôdG náYÉæ°U É¡n« qª°ùof r¿CG

.QÉ¡°TE’Gm±GógCG päGP má©°SGh má«cÓ¡à°SG máaÉ≤K p ≥r∏ nN ¤EG päÉÑZôdG páYÉæ°Uh pIQÉKE’G t»FÉæK ≈ n© r°ùnjh

ká«FGô°T kIQób πqãÁ íÑ°UCG …òdG nÜÉÑ°ûdG p ¢SÉ n°SC’ÉpH o±ó¡à°ùJ »gh .¤hCG máLQóH májQÉŒ

p ¢†©H oπ«∏– pó«ØŸG øe o¿ƒμ«°S Gòd .Égp ÒZ røe nÌcCG pôtKCÉàdGh p π«μ°ûà∏d ká∏HÉb káÄah ká sª p¡oe

.»FÉæãdG Gòg p¬LhCG

≈∏Y õ qcôJ »àdG pÜÉ©dC’Gh p ΩÓaC’Gh äÉYƒæŸGh ájQÉÑNE’G èeGÈdG ‘ oIQÉKE’G ≈s∏éàJmá«°SÉ«°Sh má«æjOh má«bÓNCG øe pá£∏ t°ùdG p ∫Éμ°TCG sπc ióëàJ »àdG pá«MÉHE’G hCG páØ«æ©dG ógÉ°ûnŸG

AÉ«°TC’G nÌcCG p¿É«©∏d o∞°ûμJh ,páª«ª◊Gh pá q°UÉÿG pIÉ«◊G nõ pLGƒM ¥ÎîJ É¡fEG ...Égp ÒZh

.É¶ qØ–h kájô°S

ôrÑY ¢SÉædG øe m øμ‡ OóY p ÈcCG ¤EG pPÉØqædG ƒëf oájQÉéàdG oá«FÉ°†ØdG oäGƒæ≤dG ≈©°ùJh

øe ºndÉY AÉæH ≈∏Y É n¡JQó≤d ∂dPh ,n√ÉÑàf’G É¡«dEG tó°ûJ »àdG pIQÉKE’Gh pá«∏°ùàdGh p ì nôŸG p èpeGôH

‘ ¬H n≥q∏ëàd p »eƒ«dG ¬ p©bGh øY p¿É n°ùfE’ÉH ¤É©àJ »g ,‹ÉàdÉHh ,Iò∏dGh ìGô°ûf’Gh á©àŸG

.¬Ñ« pWh ¢û«©dG óZôH p ºr∏◊G p ⁄ÉY

p ÌcCG ≈∏Y mõ«côJ ™e x»≤«≤M m∞«æY i kƒàëÃ oáfƒë°ûŸG oQƒ°üdG èeGÈdG √ò ng ¤EG o±É n°†oJ

.pás«cGQOE’G páeó s°üdG pçGóMEG ≈∏Y kIQóbh k’ rƒg pópgÉ°ûŸG…ójõdG »éæŸG

(á°SGQO)ΩÓYE’G ™ªà› ‘ ÜÉÑ°ûdG oáaÉ≤K

Oó©dG ôμØdG ⁄ÉY á∏›1 -35 ÈªàÑ°S2006 ¢U208-209

15 -IQƒ°üdG ™ªà›CÉ```````«¡JCG

?á«FÉ°†ØdG äGƒæ≤dG ‘ QÉ¡°TE’Gh ∞æ©dG

:…ójõdG »éæŸG,áaÉ≤ãdGh ÜÉÑ°ûdG ÉjÉ°†b ‘ á«ÁOÉcC’G ¬KƒëÑH ±hô©e ,ô°UÉ©e »°ùfƒJ ÖJÉc

.''ájô◊G'' IójôL IQGOEGh ''á«aÉ≤ãdG IÉ«◊G'' á∏› ≈∏Y ±Gô°TE’G É¡æe á«aÉ≤K äÉ«dhDƒ°ùe IóY ≈qdƒJ

.1.™bGƒdÉH ¬àbÓY ÚHh ¬∏∏M ¤hC’G Iô≤ØdG ‘ OQh …RÉ› ÒÑ©J ''G kQƒ°U ô£“ AÉª q°ùdG''

.2. q¢üqædG ‘ äOQh Éªc §∏ q°ùdG ´GƒfCG ¬æe ¢ü∏îà°SGh PƒØqædGh á£∏°ùdG ºé©e êôîà°SG

.1äQóëfG »àdG á«YôØdG QÉμaC’G ∫hóL ‘ ™°V ''IQƒ°üdG áæª«g øe ÉgPƒØf qóªà°ùJ ∑Ó¡à°S’G á£∏°S q¿EG''

.ájQƒÙG IôμØdG √òg øe

2..¬Øbƒe É¡H ÖJÉμdG º qYO »àdG á∏ãeC’Gh èé◊G ´GƒfCG ∞æ°U

3.¢üædG øe êôîà°SG ?ájQÉéàdG äGƒæ≤dG Égóªà©J »àdG IQÉKE’G øe ÖJÉμdG Ö°ùM »°SÉ°SC’G ¢Vô¨dG Ée

.∂dP ≈∏Y ∫ój Ée

4.?≈q∏éàJ A»°T q…CG ‘ ,á qª¡e á«FGô°T IQób ÜÉÑ°û∏d íÑ°UCG

.1 ? Gó«Øe o∑Ó¡à°S’G ¿ƒμj ≈àe ? É«Ñ∏°S GôeCG ÉªFGO ∑Ó¡à°S’G ≈∏Y tå◊G Ènà©oj πg

.2á«YƒJ ‘ hCG É¡©æe ‘ π◊G π¡a .Éæª°V É¡æjój πH ájQÉéàdG á«FÉ°†ØdG äGƒæ≤dG øe ÖJÉμdG Qòëj

.∂àHÉLEG π∏Y ? ºgó«°TôJh ¢SÉædG

179


: qó©à°SCG


: »jCGQ …óHCG

.1 .áØ«æ©dG hCG IÒãŸG èeGÈdG IógÉ°ûe ≈∏Y øeóe ∑ƒ∏°S É¡«a ∞°üJ Iô≤a QôM

.2IÒ¨°U Iôcòe ‘ ¬e qóbh áæ¡ŸG óYGƒb øª°†àj ∂∏ª©d ±ô°T ¥Éã«e ´hô°ûe ∂bÉaQ ™e ¿hÉ©àdÉH qóYCG

.IÉæ≤dG ÖMÉ°üd

.3‘ ógÉ°ûŸG Gòg ∑ƒ∏°S ∞°U hCG ôNÉ°S ÖdÉb ‘ ÖJÉμdG ÉgôcP »àdG èeGÈ∏d »Ñ∏°S mópgÉ°ûoe º°SQ ∫hÉM

.Iô≤a


180

ÒÑ©J »gh ...IQÉ°†◊Gh áaÉ≤ãdGh ôμØdG π≤æj »eÓYEG êÉàfEG A»°T πc πÑb »g IQƒ°üdG ¿CG ÉàHÉK íÑ°UCG''

''»LƒdƒæμàdGh …ôμØdG ´GóHE’G å«M øe á∏eÉμàe IQƒ£àe á«ægP á«∏ªY ƒg IQƒ°üdÉH ÒÑ©àdGhÊÉæãŸG É°VQ

''áHƒàμŸG áaÉë°üdG ‘ IQƒ°üdG'' ∫É≤e

Oó©dG ∫É°üJ’G Ωƒ∏©d á«°ùfƒàdG á∏ÛG26-1994

.™aÉf å«Z ∫ƒ≤æa »HÉéjE’G ≈æ©ª∏d å«Z áª∏c ¢†qëªàJ Éªæ«H »Ñ∏°S ôNBGh »HÉéjEG ≈æ©e ô£e áª∏μd

: ¢ù«ØædG ºé©e ‘ AÉL

.QÉ£eCG ¬©ªLh ¬æe Öμ°ùæŸG ÜÉë°ùdG AÉe ''ô£ŸG''

øjQ nòæŸG oô£e AÉ°ùa Gô£e º¡«∏Y Éfô£eCGh : ¤É©J ∫Éb AGô©°ûdG IQƒ°S)173(.

π«qé°S øe mIQÉéM º¡«∏Y Éfô£eCGh : qπLh qõY ∫Éb ôé◊G IQƒ°S)74(.

.ô£e ¬HÉ°UCG Qƒ£‡ ¿Éμeh ôWÉe …CG Ò£e Ωƒjh ,ô£e hP …CG ôWÉeh ô£‡ Ωƒjh ô£eCGh ô£e

.¢SÉædG çÉ¨j ¬H q¿C’ ™aÉædG ÒãμdG ÒÿÉH ¢UÉÿG ô£ŸG ƒg π«b - çÉZ øe Qó°üe ƒgh ô£ŸG : å«¨dG

: ó«Øà°SCG

: »à¨d ó¡©JCG

181


: π o°UGƒJøe

ó«Øjh (∫ ¢Uh)

‘ ∑GÎ°T’G

…CG á∏°üdG

ábÓ©dG

π°UGƒàdGh

.á©«£≤dG ¢†«≤f

:íªLíªL

øY ÉàY : o¢SôØdG

¬ÑMÉ°U ôeCG

ƒ¡a ¬Ñ∏Z ≈àM

íªLh ,íeÉL

ÖcQ oπLôdG

øμÁ Óa √Gƒg

âëªLh √tOQ

âcôJ áæ«Ø°ùdG

rº∏a Égó°üb

É¡ r£Ñ°†j

.¿ƒMÓŸG

:kÓoeÉ–∫ÉM

πªM ó«Øj

≈∏Y ¢ùrØædG

ΩóYh º∏¶dG

±É°üfE’G

pádõ o©dG ƒëf oÒ°ùnf kájôb íÑ°UCG …òdG ⁄É©dG ‘ áqjô°ü©dG IÉ«◊G ‘ ÉæqfEG Ég Ωƒ«dGh (...)

’ ¿GQó÷G ¤EG Úà pØnàr∏oe nIõ¡LC’G oô p°TÉ©ofh ,IóMpƒdGhπ°UGƒàf,á«LƒdƒæμJ lánd rõ oY √ògh ,

nAÉbó°UCG ’h äÉbGó°U ’h , ká∏«ªL káq«ª«ªM káqjô°SoCG äÉ°ù∏L Óa ,Éæ ob qôØoJh ,Ésæe Éf nO’hCG o∞ p£ rînJ

áqjô°ü©dG oIÉ«◊G »g Égh (...)nÜQÉbCG ’h n¿GÒL ’hoí nªrénJ»g Égh ,ÉæJOGQEG ¿hO ÉæH

oô°üY ƒg É ngh ,má©«£bh móYÉÑJ ‘ É¡ n°ùØf räóLƒa ,nπ o°UGƒàdGh nÜQÉ≤àdG päOGQCG á«fÉ°ùfE’G

º˘¡ qfCG º˘¡˘ n°ù˘ oØ˘fCG ¿ƒ˘ oª˘pgƒ ojh päÉ˘°TÉ˘ q°ûdG ™˘e ¿ƒ˘°û«˘©˘j É˘¡˘ofÉ qμ˘ o°S , ká˘jô˘b º˘ndÉ˘©˘dG nπ˘©˘L Iõ˘¡˘LC’G

oπFÉ°Sh n∫ qƒëàJ r¿CG ƒg √É°û rîf Ée ô£NCG q¿EG (...).¿ƒoàpeÉ°U oAÉHôoZ ºgh ÉgôrÑY ¿ƒ∏°UGƒàj

G kQÉμrfEG h É¡d É k°UÉ≤æà°SG ’ ∂dP o∫ƒbCG .má©«£bh m π«¡Œ p πFÉ°Sh ¤EG áãjó◊G p ∫É°üqJ’Gh páaô©ŸG

oQ pòræoj xóM ¤EG É¡dÉª©à°SG ¿ƒÄ«°ùoj º¡æe nÒãμdG hCG nÜÉÑ q°ûdGh Ú≤gGôŸG q¿C’ rπH ,É¡∏FÉ°†Ødmáª≤f ¤EG oπFÉ°SƒdG √òg ∫ qƒëàJ π¡a .º¡jód »YƒdG ∞©°Vh áHÉb qôdG ÜÉ«Z ÖÑ°ùH ,ô£ÿÉH

∂dP ∫ƒbCG ’ ?áªMqôdG ƒg É¡ oa nóg Éªæ«HkÓoeÉ–áqéM ≈∏Y oõμJôj ’ …òdG ΩÉ¡qJ’G ÜÉH øe hCG

∫ƒM ¢VôY nOGóYEG hCG áeƒ∏©e øY nåëÑdG »JòeÓJ øe oÖ∏WCG ÉeóæY »æqfCG oâ¶M’ ó≤a ,π«dOh

øe πr«°ùH »ænfƒoJCÉj ºgóLCG ΩÓYC’G hCG AÉª∏©dG hCG AÉHOC’G óMC’ káªLôJ hCG Ée ´ƒ°Vƒe

íÑ°UCG áaô©ŸG π«°ü– q¿C’ ájGóÑdG ‘ oìôaCÉa ¢Uƒ°üqædGh ¥GQhC’G øe m ¢SGócCGh päÉeƒ∏©ŸG

πneCG áÑ«îH oâÑ°UCG Ée ¿ÉYô°S »æqæμdh ,IQÉqÑ÷G ,áaô©ŸG á£«°Sh ,äÉfÎfC’G π°†ØH kÓ r¡°S

¿CG n¿hO náHƒ∏£ŸG päÉeƒ∏©ŸG ∂∏J ¿ƒÑë°ùj º¡qfCG oâ rØ°ûàcG »æqfC’ ∂dPh ,IÒÑc áeó°Uh

.É¡JAGôb AÉæY º¡ n°ù oØfCG Gƒ oØu∏μoj

π r¡L á∏«°Sh ¤EG n∫ qƒëàJ ’ ≈qàM áaô©ŸG §FÉ°Sh ™e »YGƒdG πoeÉ©àdG øe r¿PEG sóH Óa

.á©«£bh ád rõYh áq«eCGh …ôLÉŸG á∏«ªLájô◊G Iójô÷ ‘É≤ãdG ≥ë∏ŸG

¿GOó©dG957h959(±ô°üàH)

16 -Iõ¡LC’G øeR

CÉ```````«¡JCG

? áª≤f ΩCG áª©f »gCG ,ô°ü©dG äÉKóëà°ùe

.1.Iõ¡LC’G ô°üY IQÉÑY ìô°TG

.2?∂dP ≈∏Y ádGódG øFGô≤dG Ée ? q¢üædG ¬«a ∫õæàj …òdG ÊÉeõdG QÉWE’G Ée

.3á©«ÑW ¤EG ô¶ædÉH √Q qÈj Ée QGôμà∏d πg .∫hóL ‘ É¡ r© n°Vh q¢üædG ‘ äQ qôμJ »àdG ®ÉØdC’G ó°UQG

.(∫É≤e) q¢üædG

.4.á«LÉé◊G á«æÑdG QÉ«©e ≥ah ¢üædG ™£b

.1 ?É¡°Vô r©nJ »àdG á∏μ°ûŸG oºéM Éeh ? q¢üædG ‘ áÑJÉμdG É¡÷É©J »àdG á«°†≤dG Ée

.2 .É¡«∏Y ádGódG áæjô≤dG ôcPGh ,É¡ë q°Vh .ábQÉØe á«fÉ°ùfE’G ¢û«©J

.3 ?¢ü«î°ûàdG ∂dP á«ªgCG Éeh ?ÉæJÉ«M ‘ Iõ¡LC’G ΩGóîà°SG ™bGh áÑJÉμdG â°üî°T ∞«c

4. .ÇQÉ≤dG ´ÉæbEG ‘ ÉgQhO øq«Hh É¡∏∏M .á«JGP áHôŒ ¤EG áÑJÉμdG äóæà°SG

.5.á q°UÉN …ƒHÎdGh …ô°SC’G ÚdÉÛG ‘ ,áãjó◊G Iõ¡LC’G äÉ«Ñ∏°S ∫hóL ‘ ¢üqÿ

.1 ? GPÉŸh ? ''á«LƒdƒæμJ ád rõ oY'' oIQÉÑY n∂rànÑéYCG πg

.2hóÑj qóM q…CG ¤EÉa .áaô©ŸG §FÉ°Sh ™e »YGƒdG πeÉ©àdG ¤EG IƒYódÉH ¢üædG ájÉ¡f ‘ áÑJÉμdG âØàcG

? É¡÷É©J »àdG á∏μ°ûŸG IQƒ£N ¤EG ô¶ædÉH Éq«∏ªYh É©LÉf qπ◊G Gòg

. iôNCG ’ƒ∏M ìÎbG

.1: ∞°üdG ‘ .∂à°SGQO ‘ Üƒ°SÉë∏d ™LÉædG ó«ØŸG ∂eGóîà°SG øY ∑AÓeR çqóM

2.: ∞°üdG êQÉNÜƒ°SÉ◊G ≈∏Y ¿ÉeOE’G ôWÉfl ∫ƒM áYƒæàe ≥FÉKh ∂FÓeR ™e ¿hÉ©àdÉH ™ªLG

.¬«∏Y ¿ƒ∏¨à°ûJ …òdG QƒÙG ´hô°ûe øe GAõL É¡∏©LGh

182

: qó©à°SCG


: »jCGQ …óHCG


…ôLÉŸG á∏«ªL ó«dGƒe øe á«°ùfƒJ IôYÉ°Th á«HôY á¨d IPÉà°SCG26/4/1951∞dC’G ó©H á«fÉãdG á∏«∏dG ‘ OGó¨H@ (ô©°T) ''AÉ°ùædG ¿GƒjO'' É¡LÉàfEG øe ¿GhÒ≤dÉH

.Úq«°ùfƒqàdG ÜÉqàμdG OÉëqJG á°SÉFQ âqdƒJ .(ä’É≤e) ''AÉ°ùædGh ¿óŸG'' @(ájGhQ)


á«LƒdƒæμàdG Iõ¡LC’G ≈∏Y ¿ÉeOE’G ‘ ¿ÉjCGQ: ∫hC’G …CGôdG

GƒëÑ°UCG ób ¢SÉædG ¿CG øe AGÈÿG ±hÉfl áãjó◊G á«LƒdƒæμàdG Iõ¡LC’G ΩGóîà°S’ ójGõàŸG ƒªædG QÉKCGπãe »g É¡«∏Y ¿ÉeOE’G ¢VGôYCGh .É¡eGóîà°SG á≤jôWh IÒ¨°üdG á«fhÎμ«dE’G Iõ¡LC’ÉH Ú∏≤ãe hCG Úæeóe’óH ,»LƒdƒæμàdG √RÉ¡L ΩGóîà°SG ‘ ÓjƒW Éàbh ¢üî°ûdG »°†≤j å«M ,iôNC’G ¿ÉeOE’G ∫Éμ°TCG ¢VGôYCGióe ≈∏Y Gôªà°ùe ’É°üJG ôa qƒJ á«fhÎμdE’G πFÉ°SôdGh ádÉ≤ædG ∞JGƒ¡dÉa .''¬Jô°SCG ™e hCG á«∏°ùàdG ‘ ¬FÉ°†b øeäÉ°SÉμ©fG •ôØŸG ΩGóîà°S’G Gò¡d ¿CG AGÈÿG ó≤à©jh .πª©dG ÜÉHQCGh ÚØXƒŸG ÚH áYÉ°S øjô°ûYh ™HQCGá«∏c ‘ Qƒ°ù«ahôH ,»°SOÉHÉcÉcCG ióf iôJ PEG .…OÉ©dG ¢üî°ûdG iód QGô≤dG PÉîJG á«∏ªY ≈∏Y ≈àM á«Ñ∏°SQGô≤dG PÉîJG äÉ«∏ªY ‘ π∏N çóëj .π≤©dG ‘ π∏N CGô£j ÉeóæY ¬qfCG áq«fÉ£jÈdG ¿ƒàÑeÉ¡KQƒf ‘ IQÉéàdG,¢TGôØdG ¤EG ≈àM ∂©e É¡∏≤æJ »àdG ,ádÉ≤ædG Iõ¡LC’G ≈∏Y ¿ÉeOEG ¬fEG'' : ∫ƒ≤J »°SOÉHÉcÉcCG âaÉ°VCGh .''É°†jCG

.''AÉ°ûY áHOCÉe ¤EGh ,Éªæ«°ùdG ¤EGh ,ìô°ùŸG ¤EGhIõ`¡˘˘LC’G ô``“Dƒ˘˘e ø`ª`°V ,∞`«˘˘æ˘˘«˘˘L ‘ ó`≤`Y ´É`ª˘˘à˘˘LG ‘ á˘˘«˘˘°†≤˘˘dG √ò˘˘˘g á˘˘˘«˘˘˘ª˘˘˘gCG ¤EG IQÉ˘˘˘°TE’G â“ ó˘˘˘bh

) á`«LƒdƒæμàdG07 .(ƒg ''»LƒdƒæμàdG Qƒ£àdG AGôL äÉeƒ∏©ŸÉH ∫É≤KE’G'' ¿CG É°†jCG AGÈÿG É¡«dEG π°UƒJ »àdG èFÉàædG ÚH øeh

.Éª¡Ñe ìôŸGh πª©dG ÚH §ÿG íÑ°üj å«ëH ,ºFGO ∫É°üJG ‘ AÉ≤Ñ∏d ¿ƒæeóŸG ¬©aój …òdG øªãdG:ÊÉãdG …CGôdG

π«∏– ≈∏Y π≤©dG IQób Rõ©j ¿CG ¬fCÉ°T øe ™°SGh πμ°ûH ∫É°üJ’G πFÉ°Sh QÉ°ûàfG ¿CG ¿hó≤à©j øjôNBG øμdh .äÉeƒ∏©ŸG

á≤«≤◊G ‘ ƒg äÉ¡÷G ∞∏àfl øe äÉeƒ∏©ŸÉH AôŸG ´ÉÑ°TEG ¿CÉH ô¡¶J »àdG ádOC’G ¢†©H óLƒJ ,™bGƒdG ‘h .¬d ó«Øe

Ö°ùM äÉeƒ∏©ŸÉH ∫É≤KE’G πªàëf ¿CG ÉææμÁ ¬fCG ó≤àYCG'' :¿GRƒd á©eÉL øe ,â°SÉe OGôa Qƒ°ù«ahÈdG ∫ƒ≤j PEG .''É¡¡LGƒj »àdG äÉjóëàdG ™e º∏bCÉàdG ≈∏Y π≤©dG IQó≤H Ú¡à°ùf ÉæfCG ∂dòc ó≤àYCG »ææμd ,∞bƒŸG

É‡ ,á«cGQOE’G º¡JGQÉ¡e õjõ©J á≤«≤◊G ‘ ¿ƒ©«£à°ùj ¢SÉædG ¿CG âàÑKCG äÉ°SGQO äôL'' :∫ƒ≤j â°SÉe ±OQCGh.''óMGh ¿BG ‘ IOó©àe ΩÉ¡e AGOCGh .óMGh âbh ‘ IÒÑc ΩÉéMCÉH äÉeƒ∏©e ÜÉ©«à°SG ≈∏Y ºgóYÉ°ùj

ÚæKE’G05 ¢SQÉe04:10 2007

183

LIFT

LIFT

www.bbcarabic.com

nI oõ¡LC’G ô°TÉ©f @ÚàpØà∏e ,¿GQó÷G ¤EG’π°UGƒnànf:áq«Ø«μdG : ÚJô q£°ùŸG ÚJQÉÑ©dG ‘ ∫É◊G ád’O

ÉæH íªŒ @¿hOÉæJOGQEG:.ºrZQ : Iô£°ùŸG IQÉÑ©dG ‘ ∫É◊G ád’O

.áé«àædG : Iô£°ùŸG IQÉÑ©dG ‘ ∫É◊G ád’O : á©«£bh ó oYÉÑJ ‘ É¡ n°ù rØf äóLh @

: á«dÉàdG á∏ãeC’G ‘ í°†qàj …òdÉc iôNCG ÊÉ©e ∫É◊G ó«Øjh @

nÅWÉ°ûdG oâr¨∏nH -oπr«∏dG sønL ró nbh n¿ÉeõdG ∫É◊G ó«Øj :

óFÉ≤dG Ωób -√ oOƒoæoL ¬d pƒMh.á«fÉμŸG á«aô¶dG ∫É◊G ó«Øj :

»HCG ¤EG oâÑàc -¬àdÉM øY √ôpÑ rîà°SCG.¢Vô¨dG ó«Øj :

: ó«Øà°SCG

: »à¨d ó¡©JCG

184


:ÜÉ£ÿG øH ôªYAÉØ∏ÿG ÊÉK ƒg

âfÉc ¬dró©H ±pôoY øjó°TGqôdG

øe ¬àaÓN634 ¤EG644øe …CG Ω

13 ¤EG23.`g

: røpe nQnó n°U±ô°üfGh ™LQ

: É“Éb nOƒ°SCG ÉeÉYÜÉàc ‘ AÉL

,óLÉe ôØ©÷ ''¿É°ùfE’G q»ÑædG óªfi''

áªμ◊G â«H1991 ¢U197äqôeh

‘ IÒÑc áæfi ÜÉ£ÿG øH ôª©H

ΩÉ˘˘˘©˘˘˘H ±ô˘˘˘oY …ò˘˘˘dG §˘˘˘rë˘˘˘≤˘˘˘dG ΩÉ˘˘˘˘Y

,Iô˘°ûY á˘æ˘eÉ˘ã˘dG á˘æ˘°ùdG ‘ IOÉ˘eô˘˘dG

n´ƒL √nóMh nπªàëj ¿CG OGQCG ¬qfCÉμa

…òdG Qó≤dÉH q’EG nπcCÉj ’h ¢SÉqædG qπc

ó˘nLh ƒ˘dh ,√Ò¨˘d É˘kMÉ˘˘à˘˘oe √Q qƒ˘˘°üà˘˘j

.π©Ød πrcC’G øY ´É£≤f’G ¤EG É≤jôW

¢SÉædG qó°TCG ¬àq«YQ ÚH ôªY ¢TÉYh

¿Éch ,Q rƒ÷G øe ¬°ùØf ≈∏Y Éka rƒnN

,π˘˘WÉ˘˘Ñ˘˘dÉ˘˘H Ó˘˘«˘˘î˘˘H .q≥◊É˘˘H GkOGƒ˘˘˘L

.±ô¶dG nÖq«W ±rô£dG ∞«ØY

: ¬Y rhQ ‘ ≈≤rdCG.âÑKCG ,sôbCG

: ¢üqfiôs¡W ,≈q≤f

: ôp£H. pƒrgqõdGh pìnônŸG ‘ ÓZ

: ôKDƒj.oπ q°†nØj q¢üîj

øμj ⁄ÜÉ q£ÿG oøH oôªY ÚM Q qó≤oj ,¬∏dG ¬ªMQ ,Q nó°U Úª∏°ùŸÉHøe

(...) πÑ≤à°ùj ¬qfCG Iôé¡∏d Iô°ûY ÊÉªK áæ°S qèn◊GÉ“Éb nOƒ°SCG ÉeÉYoøënàªoj

Gòg øe º¡d í«JoCG Ée ‘h ,º¡bÓNCGh º¡dGƒeCGh º¡°ùØfCG ‘ ,¬H ¿ƒª∏°ùŸG

ádõæŸG ¤EG ¬H ≈b rônjh ÉkfÉ°ùfEG n¿É°ùfE’G π©éj …òdG RÉàªŸG ËôμdG Qƒ©°ûdG

øeÉ°†àdGh ∞˘dBÉ˘à˘dGh ∞˘WÉ˘©˘à˘dG oQƒ˘©˘°T ƒ˘gh ,á˘eGô˘μ˘dG ∫RÉ˘æ˘e ø˘e É˘«˘∏˘©˘dG

…òdG ,»YÉªàL’Gp ´ rh nQ ‘ »≤r∏ojøe lƒ°†Y ¬qfCG ¬oàdõæe røoμJ Éª r¡e O rô na qπc

ób nÖr«n¨dG q¿CG oQ uó≤oj oô nª oY røoμj ⁄ .É¡FÉ≤°ûH ≈≤°ûjh É¡JOÉ©°ùH ó©°ùnj áYÉªL

á«°SÉ≤dG náæÙG √òg ,Üô©dG OÓH πgCG øe ,Úª∏°ùª∏dh ¬d ôª r°VCGn¢üuë nªoj

É kª«≤e nAÉ°VQ’h Ó°üqàe É kª«©f â°ù«d nIÉ«◊G q¿CG É¡H º o¡ oªq∏ n©ojh ,º¡nHƒ∏b É¡H

o¿ÉÁE’G s¢ùne …òdG øeDƒoŸG nπ«Ñ°S q¿CGh ,¢SDƒÑdGh º«©ædG øe êGõpe »g ÉªqfEGh

’h ,≈ær¨à°SG GPEG ≈¨£j q’CG ƒg É v≤nM ¬nÑr∏bnô p£rÑnj q’CGh ,nº p©nf GPEGnôpKrDƒoj¬ n°ù rØf

√óæY És‡ n¢SÉædG »£©oj Éq‰EGh ,¢SÉædG ¿hO øe oÒÿG ¬d í«JoCG r¿EG ÒÿÉH

l≥jôa ¬H ™pàªà r°ùn«d ¢ù rª°ûdG nA rƒ°V rô o°ûrænj rºnd o¬∏dÉa ¬FÉª r©nf ‘ √ƒcQÉ°ûj ≈qàM

¢SÉædG øe láØFÉW ¬ n°ù qØæààpd nº«°ùqædG π p°S rôoj r⁄ ¬∏dGh .≥jôa ¿hO ¢SÉædG øe

É˘¡˘æ˘e nÜô˘ r°û˘nà pd n™˘«˘HÉ˘æ˘«˘dG rô ué˘Ø oj rº ndh nQÉ˘¡ rfC’G ô˘ré˘oj ⁄ o¬˘∏˘dGh ,má˘ nØ˘FÉ˘˘W ¿hO

p ê pôîoj ⁄ ∂dòc o¬∏dGh .iôNCG läÉYÉªL É¡«dEG nCÉª¶Jh p ¢SÉqædG øe läÉYÉªL

.¿hôNBG n´ƒéjh lΩ rƒ nb ¬æe n™Ñ°ûn«d ¢VQC’G øe näÉÑædG

º o¡Xƒ¶M oähÉØàJ ,É k©«ªL o¢SÉædG É¡H n™àªà°ù«d ¬nàª©f o¬∏dG n≠Ñ°SCG É‰EGh

,º¡æe mónMCG ≈∏Y o¿Éeô◊G n¢V nô rØoj ¿CG »¨Ñæj ’ røμdh ,´Éàªà°S’G Gòg øe

.¬«æWGƒe ÚH o¬àdõæe røoμJh o¬ o°ü rî°T røoμj Éª¡eø``«°ùM ¬``W

''¢VQC’G ‘ ¿ƒHqò©ŸG''

¢U ájô°ü©dG áÑàμŸG äGQƒ°ûæe185-187

17 -øeÉ°†àdGCÉ```````«¡JCG

∑ô qcòj GPÉÃ8?? áæ°S qπc øe Èª°ùjO

Ú°ùM ¬W)1889 -1973(ôgRC’ÉH ¢SQO ,Ó rØW √ô n°üH ó n≤a …ô°üe ÖjOCG

ÜÉàc : É¡æe IójóY äÉØdDƒe ¬d É°ùfôØH ¿ƒHQƒ°ùdGh ájô°üŸG á©eÉ÷Gh

ø˘eh ''ó˘≤˘fh ΩÉ˘°üN''h ,''¿Gƒ˘dCG''h ,''AÉ˘©˘HQC’G åjó˘M''h ,¬˘FGõ˘LCÉ˘˘H ''ΩÉ˘˘jC’G''

.''¿GhôμdG AÉY oO''h ''∑ƒ°ûdG áqæL''h ''¢VQC’G ‘ ¿ƒH qò©ŸG'' á«FGhôdG ¬dÉªYCG

.1√òg QGƒL ¤EG âÑKCGh ºé©ŸG ‘ IOQGƒdGh ¢üædG ‘ IOQGƒdG º p©nf π r©a äÉ q≤à°ûe ∫hóL ‘ r™ªLG

.É¡∏HÉ≤j Ée äÉ≤à°ûŸG

.2? ¢üædG Ö°ùM á«°SÉ≤dG áæÙG øe oOÉØà°ùŸG o¢S rQódG Ée

.3? ¢SÉædG øe ≈ŒôŸG ∑ƒ∏°ùdG äÉÑKE’ Ú°ùM ¬W ÉgOQhCG »àdG èé◊G ≈q∏éàJ q¢üædG øe ™£≤e …CG ‘

?Ég qóªà°SG sºpeh

.1ôgÉ¶e øe G kô¡¶e ¢SÉædG ÚH ''»YÉªàL’G øeÉ°†àdGh ∞dBÉàdGh ∞WÉ©àdG'' QÉÑàYG ‘ nÖJÉμdG ≥aGƒJ πg

Gòg ôKCG øe nógGƒ°ûH ∂nàHÉLEG ºYO ? GPÉŸh ? áeGôμdG ∫RÉæe øe É«∏©dG ádõæŸG ¤EG ¿É°ùfE’G AÉ≤JQG

.™ªàÛG IÉ«M ‘ ∑ƒ∏°ùdGh Qƒ©°ûdG

.2øe ,iôoJ ,IÈ©dG Ée ? ÊÉ°ùfE’G ™bGƒdG øe káÑjôb ádƒ≤dG √òg iôJ πg ¢SrDƒÑdGh º«©qædG øe lêGõe oIÉ«◊G

?á«©«Ñ£dG ásæ o°ùdG √òg

.3oáæμ‡ »g πg ,IƒYódG √òg øe ∂ oØbƒe Ée ,''røoμj Éª¡e mónMCG ≈∏Y o¿Éeô◊G n¢Vô rØoj ¿CG » nÑræj ’''

?≈àne ?≥«≤ëàdG

.1? q¢üædG Ö°ùM º¡bÓrNCGh º¡dGƒeCGh º¡°ùØfCG ‘ ¿ƒª∏°ùŸG ¬H øëàÁ …òdG Oƒ°SC’G ΩÉ©dÉH Oƒ°ü≤ŸG Ée

? ¬∏q∏Y Õh

.2 ?ÉfÉ°ùfEG ¿É°ùfE’G π©éj ¬fCÉH ¬à n©fh ÖJÉμdG √ qó› …òdG Qƒ©°ûdG ƒgÉe

.3 ?Üô©dG OÓH nπgCG É¡H nô u°üÑoj ¿CG ÜÉ£ÿG øH ôªY OGQCG »àdG IÉ«◊G o¢üFÉ°üN Ée

.4.¢üædG øe ÒNC’G Aõ÷G πqeCÉJ ? Ú°ùM ¬W É¡«∏Y øgôH ∞«ch ? ôªY É¡«dEG ó°Tôj »àdG øeDƒŸG π«Ñ°S »gÉe

185


: qó©à°SCG


: »jCGQ …óHCG

186

.1É£HQ »∏FÉ©dG hCG »°SQóŸG §«ÙG ‘ QRBÉàdGh øeÉ°†àdG ôgÉ¶e øY ¢SQ qódG AÉæKCG Gõ«Lh É k°V rôY Ω qób

.πÑ≤à°ùŸGh ô°VÉ◊ÉH ¢üædG Èÿ

.2.É¡°†©H ≥q∏Yh ≥«°TQ »HôY q§îH É¡ÑàcGh ¿hÉ©àdGh øeÉ°†àdG ≈∏Y qå– äÉjBG hCG ∫ÉãeCG øY åëHG

-¬«∏Y ≥Øàe åjóM- ''¬°ùØæd Öëj Ée ¬«NC’ Öëj ≈àM ºcóMCG øeDƒj ’''

-ÊGÈ£dG - ''º¡æe ¢ù«∏a Úª∏°ùŸG ôeCÉH qºà¡j ⁄ øe''

-¬«∏Y ≥Øàe åjóM - ''¬∏dG ¬ªMôj ’ ¢SÉædG ºMôj ’ øe''

-…òeÎdG -''¬dòîj ’h ,¬Hòμj ’h ,¬fƒîj ’ ,º∏°ùŸG ƒNCG º∏°ùŸG''

-ó©°S øHG - ''¬«NCÉH Òãc AôŸG ¿EG''

ôé¡j ¿CG º∏°ùŸ qπëj ’h ,ÉfGƒNEG ¬∏dG OÉÑY Gƒfƒch ,Gƒ©WÉ≤J ’h GhôHGóJ ’h ,Ghó°SÉ– ’h Gƒ°†ZÉÑJ ’''

-¬«∏Y ≥Øàe ''çÓK ¥ƒa √ÉNCG

-¬«∏Y ≥Øàe -''¬à«YQ øY ∫hDƒ°ùe ºμ∏ch ´GQ ºμ∏c''

:GƒdÉb ,¢SCÉØH ¬©°Vƒe ºgóMCG Ö≤æa ,™°Vƒe º¡æe πLQ πμd QÉ°üa ,Gƒª°ùàbÉa áæ«Ø°S ‘ GƒÑcQ kÉeƒb ¿EG'' -

''Gƒμ∏gh ∂∏g √ƒcôJ ¿EGh ,Gƒ‚h É‚ √ój ≈∏Y GhòNCG ¿EÉa ,AÉ°TCG Ée ¬H ™æ°UCG ÊÉμe ƒg :∫Éb ..!?™æ°üJ Ée

…QÉîÑdG -

ôFÉ°S ¬d ≈YGóJ ƒ°†Y ¬æe ≈μà°TG GPEG ,óMGƒdG ó°ù÷G πãªc º¡ªMGôJh º¡ØWÉ©Jh ºgOGƒJ ‘ ÚæeDƒŸG πãe''

¬«∏Y ≥Øàe - ''≈ª◊Gh ô¡°ùdÉH ó°ù÷G

.Ω rõ÷G oáeÓY o¿ƒμ°ùdGh rºn∏H ¿Éc øe ´QÉ°†ŸG ΩõoL : ...ôªY røoμnj rºnd

.•ô°ûdÉH ¿Éc øe ´QÉ°†ŸG ΩõL : ¬oàdõæe røoμJ Éª¡e

.rº∏H ô°ûf øe ´QÉ°†ŸG ΩõoL : ¢ùª°ûdG nAƒ°V rô o°ûrænj r⁄

.π°UƒdG náé«àf π p°Sôoj ‘ Ωõ÷G Iô°ùμdG âHÉf : nº«°ùqædG p π p°Sôj ⁄

.áq∏©dG ±ôM ±òM Ωõ÷G oáeÓYh ΩõoL iônL ¢übÉædG π©ØdG øe ´QÉ°†ŸG : QÉ¡fC’G pôréoj ⁄

.π°UƒdG áé«àf ¿ƒμ°ùdG øY Iô°ùμdG âHÉfh Ωhõ› ójõŸG π©ØdG øe ´QÉ°†ŸG : ™«HÉæ«dG ôqéØj ⁄

.É«°VÉe ¬Ñr∏bh ´QÉ°†ŸG » rØæd Ω rõL ±rôM : r⁄


: ó«Øà°SCG

: »à¨d ó¡©JCG

187


ná nc nQÉ n°ûoe ...É k©pHÉ nW »peÉnenCG »pàsdG ™pHG nƒ s£dG p√ pò ng røpe nò oNrCÉn«pd r§ n≤ na G kó pMG nh É kª ng rQO rºoμræpe wπ oc nô p°†rëoj r¿nCG ój pQoCG ,G kónZ''

...i nô rNoCG nøpcÉnenCG røpe i nô rNoCG nºpgG nQ nOh ...n∂∏«pe nR p º ng rQ pO nh n∂ pª ng rQ pO p π r°† nØpH o¬sfnCÉpd ...p π t°ùdG pAG nO pánë naÉnμoe »pa o¬ræpe

o¬sfnCG nh ?G vó pL lÒ p£ nN l¢V nône p π t°ùdG n¢V nône s¿nCG n¿ƒ oªn∏ r©nJnCG ...p π t°ùdÉpH ÉnfÉ n°V rône p¬pH i nhG nónànj ô p«ã nc p ∫Éne ™ rªnL røpe oøsμ nªnànæ n°S

''...pä rƒnŸÉpH Énf oO uó n¡oj o¬sf pEG ? m º« p∏ n°S m í« pë n°U ≈nd pEG m ¢†j pône røpe oπ p≤nàrænj

p ΩÉsjnCG røpe nô nNBG m Ω rƒnj pAÉ n°† p≤rfÉpH ÉkfG nòj pEG t¿ pônJ p ¢S nôn÷G oäÉ sb nO rânfÉ nc ≈sànM päÉ nª p∏nμdG n∂n∏pJ røpe o√É na oÆ pô rØoj oºu∏ n©oŸG nOÉ nc Éne

.pá n°SG nQ uódG

@@@ ...p π t°ùdG pAG nO pánë naÉnμoe »pa n∑ pQÉ n°ûoæpd ...r§ n≤ na G kó pMG nh É kª ng rQ pO G kónZ nô p°†rëof r¿nCG oºu∏ n©oŸG Ésæpe nÖn∏ nW -

o¬sf pEG .n∂ndÉnãrenCG kÖ pWÉ nîoj n’ ....n∂oÑ pWÉ nîoj n’ o¬sf pEG ...oAÉ n°ûnj Éne o∫ƒ o≤nj nºu∏ n©oŸG r∑ oôrJG n∂nd o∫ƒ obnCG É kªpFG nO ...nâræpæoL n∂sfnCG h oórÑnj -

o¬ræpe lá nc nQÉ n°ûoe ... É kª ng rQ pO n∂ p£ r©oj o¬rÑo∏ rWG ...o¬ræpe m º ng rQ pO ≈nd pEG lêÉnàrëoe »uf pEG ... lÒ p≤ na »uf pEG ... lÒ p≤ na n∂sf pEG ...n∑ nôr«nZ oÖ mWÉ nîoj

.o¬rÑo∏ rWG ... … pô r≤ na pánë naÉnμoe »pa

o¬sf pEG ... m í« pë n°U ≈nd pEG m ¢†j pône røpe oπ p≤nàrænj l¢V nône k¬sf pEG ...p ¢V nônŸG G nò n¡pH mánæ n°S røpe nônã rcnCG oòræoe lá n°†j pône »ueoCG ...»pHnCG -

.pä rƒnŸÉpH Énf oO uó n¡oj

n’nCG ... lÒ p≤ na »uf pEG ... mA r» n°T s…CG pánë naÉnμoe »pa n∑ pQÉ n°ToCG r¿nCG oój pQoCG n’ ÉnfnCG ... G nònμ ng »pænK uónëoJ r¿nCG pQG nònM ,G kQG nôpe n∂nd oâr∏ ob -

? G nò ng rºn∏ r©nJ

É n¡ n©ne ≈ nØ r°ûo« n°S nh p ¢V nônŸG G nò ng røpe »ueoCG ≈ nØ r°ûoà n°S i nô rNoCG nøpcÉnenCG røpe i nô rNoCG nºpgG nQ nO nh » pª ng rQpópH rø pμnd nh ... n∂pd nP oºn∏ rYnCG -

.»pHnCG ... n¿h oô nNBG

... Ékμrf nôpa rƒnd nh n∂« p£ rYoCG rønd »uf pEG ... rø pÄ nª rWG -

...p ¢V nônŸG G nò n¡pH ánæ n°S røpe nônã rcnCG oòræoe lá n°†j pône »ueoCG ... ≈ nØ r°ûoà n°S ... n∑ƒoL rQnCG ... »pHnCG -

....É kÄr« n°T n∂n« p£ rYoCG rønd ...n∂« pØrμnj -

@@@pánM pQÉnÑdG n∫ shnCG nh nánM pQÉnÑdG o¬oà rªnZ rQnCG »uf pEG ... q» p°S nQ rónŸG p¬pHÉnàpc ´Én« p°†H ,nºu∏ n©oŸG …póu« n°S ,n∂ oÄuÑnfoCG oâ rÄ pL ...Öj pônZ ƒoHnCG ÉnfnCG -

.Ékæ nªnK o¬ræ nY ná n°S nQ rónŸG n¢V uƒ nYoCG r¿nCG »pfÉnμre pEG »pa n¢ùr«nd nh ...o¬ræpe n´É n°V nÜÉnà pμdG s¿nCG ≈ nY sOG o¬sæ pμnd nh ná n≤« p≤n◊G n∫ƒ o≤nj r¿nCG

.n∫É n©nJ ...lÖj pônZ ...lÖj pônZ :oºu∏ n©oŸG

. lô p°VÉnM :lÖj pônZ

? n∂oHÉnàpc nørjnCG :oºu∏ n©oŸG

.…póu« n°S Énj »uæpe n´É n°V :lÖj pônZ

18r´ sônÑnànæd -CÉ```````«¡JCG

?IO qó©àe ä’É›h ∫Éμ°TCG ´ qÈà∏d

: óªMCG ∑QÉLäÓÛG ójóY ‘ Öàc ô°UÉ©e »Hô¨e ‘Éë°Uh ÖjOCG

.á«JhÒÑdG ÜGOB’G á∏éÃ á q°UÉNh áªsμëoŸG äÉjQhódGh

188

? n´É n°V n∞r« nc :oºu∏ n©oŸG

.... :lÖj pônZ

? n∂ræpe n´É n°V n∞r« nc rºs∏nμnJ :oºu∏ n©oŸG

... :lÖj pônZ

. nô nNBG ÉkHÉnàpc n∂« p£ rYoCÉ n°S ...r∞ nînJ n’ nh ná n≤« p≤n◊G rπ ob :oºu∏ n©oŸG

...p π t°ùdG pAG nO pánë naÉnμoe »pa nºpgÉ n°SoCÉpd o¬oà r©pH :lÖj pônZ

! p∂rÑnJ n’ :ºq∏©ŸG

...p º« p¶ n©dG u» p∏ n©dG p¬∏dÉpH s’ pEG nI sƒ ob n’ nh n∫ rƒnM n’ :ÜC’GóªMCG ∑QÉL

á«JhÒÑdG ÜGOB’G á∏›

á«∏jƒL1936 ¢U/42

.1 qπ°ùdG AGód ∞jô©J øY äÉYƒ°SƒŸG ióMEG ‘ åëHG

2. ÊÉμŸG QÉWE’G QÉ«©e Ö°ùM äGóMh ¤EG ¢üædG º°ùb

3.?¬àHGôZ πqãªàJ º«Øa ÖjôZ π£ÑdG ≈Yóoj

.1.?∑ô¶f ‘ ¬àjÉZ Q qÈj ¬∏©a Ée πg ?qπ°ùdG AGO áëaÉμe ‘ ºgÉ°ùj »μd ÖjôZ π©a Ée

.1 ?óMGh ºgQóH qπ°ùdG AGO áëaÉμe ‘ ºgÉ°ùj ¿CG OôØ∏d ≈æ°ùàj ∞«c

2. ?ºq∏©ŸG Ö∏W AGREG π©ØdG IOQ ‘ áYƒªÛG ''ÖjôZ'' ∞dÉN GPÉŸ

3. . q¢üædG ∫ÓN øe ∂dP øq«H √òNCG ≈∏Y øH’G QGô°UEGh ºgQódG ™aO ΩóY ≈∏Y Ü’G QGô°UEG ÚH πHÉ≤J ΩÉb

4.? ''p º« p¶ n©dG u» p∏ n©dG p¬∏dÉpH s’ pEG nI sƒ ob n’ nh n∫ rƒnM n’'' ¢üædG ájÉ¡f ‘ ÜC’G ∫ƒb ô q°ùØJ Õ


: qó©à°SCG


: »jCGQ …óHCG

189

.1: ∞°üdG πNGO¤EG ºcPÉà°SG É¡«a ºcƒYój á°Uôa ∫hCG ‘ ∫ÉŸG øe π«∏≤H ƒdh ºgÉ°S h ÖjôZ πãe øc

.∂æWh AÉæHCG ™e øeÉ°†àdG

.2: ∞°üdG êQÉNÉ¡æe IóMGh »°ùfƒàdG ôªMC’G ∫Ó¡dG á«©ªLh ∂æWh ‘ ájÒÿG äÉ«©ª÷G ójóY ∑Éæg

.á«©ª÷G √òg É¡eó≤J »àdG á«fÉ°ùfE’Gh ájÒÿG ∫ÉªYC’G ¢†©H ôcPyG :

? n∂oHÉnàpc nørjnCG : oºu∏ n©oŸG @

…póu« n°S Énj »uæpe n´É n°V : lÖj pônZ @

:Úà∏ªL IQhÉÙG √òg âæª°†J

.1.ΩÉ¡Øà°SG πμ°T ‘ äAÉL ¤hC’G á∏ª÷G

.2.ΩÉ¡Øà°S’G øY ÉHGƒL âfÉc á«fÉãdG á∏ª÷Gh

Énj »uæpe n´É n°V »pHÉnàpc »g π°UC’G ‘ ¬à∏ªéa ,QGôμà∏d É©aO ¬àHÉLEG ∫õàNG ób ÉÑjôZ q¿CG â¶M’ ∂q∏©dh

.ÈÿG ≈∏Y ≈≤HCGh CGóàÑŸG ±òM ób ∂dòH ¿ƒμ«a ,…póu« n°S

É«fÉK º∏μàŸG áMÉ°üa ¿É«Ñdh ’hCG QGôμàdG Öæéàd ≠∏HCG á«Hô©dG ‘ ∫GõàN’G ¿CG IÉëædG ∑QOCG óbh

π°UGƒj ∫Gõj Ée ƒ¡a .⁄É©dG AÉëfG ™«ªL ‘ ¢üî°T Êƒ«∏e Éjƒæ°S πà≤j ‹É◊G ¬∏μ°T ‘ qπ°ùdG ¢Vôe q¿EG

Üô£jh ,ábÉØdGh ô≤ØdG ≈∏Y ´ôYÎjh ¢û«©j qπ°ùdÉa .≥HÉ°ùdG »JÉ«aƒ°ùdG OÉ–’G ∫hOh É«≤jôaG ‘ √ƒ‰

Gòg ≈∏Y »°†≤f ≈àM ô≤ØdG áëaÉμŸ øeÉ°†àdG øe óH’ Gòd á«YÉªàL’G äÉbQÉØŸGh äÉHGô£°V’G ≈∏Y

.Ò£ÿG AGódG


: ó«Øà°SCG

: »à¨d ó¡©JCG

: ∫hC’G •É°ûædG ¢Vôeh ´ƒLh ô≤a øe äÉÄØdG ¢†©H ¬«fÉ©J Ée ∑QOC’ Úà∏HÉ≤àe ÚJQƒ°U qπc ÚH ¿ôbCG

190


»àj qôM πeÉμH ÉWÉ°ûf o¢SQÉeCG

øeÉ°†àdG ‘ É¡q∏Mh áaBG áYÉÛG

191


øe ìô£j Ée Qó≤H á∏FÉg á«YÉªLh á«°üî°T ™aÉæe øe πªëj Ée Qó≤H ™jô q°ùdG äÉeƒ∏©ŸG ≥jôW q¿EG

.É¡∏gÉŒ øμÁ’ ôWÉflh äÉjó–

¿ÉeOE’Gh Ö«°SGƒë∏d •ôØŸG ΩGóîà°S’G øY áªLÉf á«që°U πcÉ°ûe øe Éahô©e íÑ°UCG Ée ¤EG áaÉ°VEÉa

πFÉ°Sh øe ¬àMÉJCG ÉÃ á«°Uƒ°üÿG q≥◊ É«≤«≤M Gójó¡J πqã“ âëÑ°UCG á«dÉ©dG á«ªbôdG á«æ≤àdG q¿EÉa ,É¡«∏Y

‘ É¡dÓ¨à°SGh É¡à÷É©eh á«°üî q°ûdG º¡JÉfÉ«H ábô°Sh º¡«∏Y ¢ù q°ùéqàdGh OGôaC’G ≈∏Y áHÉbô∏d áeó≤àe

º¶f ¥GÎNG ≈∏Y IQó≤dG πX ‘ GÒ°ùj ≈ë°VCG ,»YÉæ q°üdG hCG »æeC’G AGƒ°S ,¢ù q°ùéqàdÉa ,ÉÑdÉZ áÄ«fO ¢VGôZCG

øe π˘«˘æ˘dG í˘Ñ˘°UCGh ,á˘«˘æ˘≤˘à˘dG ≈˘∏˘Y OÉ˘ª˘à˘Y’G ô˘°üY ‘ ≥˘FÉ˘Kƒ˘dGh QGô˘°SCÓ˘d ¿RÉfl qó˘©˘J »˘à˘dG äÉ˘eƒ˘∏˘©ŸG

.ƒjó«ØdG ΩÓaCGh Qƒ°üdG Ö«côJh á«fhÎμdE’G πFÉ°SôdG ≥«Ø∏J ÈY Ó¡°S º¡«dEG IAÉ°SE’Gh ¢UÉî°TC’G

Úeôéª∏d á∏YÉah á£«°ùH πFÉ°Sh øe ¬Jôah ÉÃ IójóL á«eôL äÉcƒ∏°S á«ªbôdG á«æ≤àdG â≤∏N Éªc

åÑ©dG ¤EG áaÉ°VEÉa ,‹ÉŸG ∫ÉÛG ‘ á°UÉNh »≤«≤◊G ⁄É©dG ‘ É¡HÉμJQG Ö©°üj ¿Éc ∫É©aCG ÜÉμJQ’

≥∏£J äÉYÉ°TEG OôéÃ ÉgÒZ AÓYEGh äÉ°ù°SDƒe Ωóg øμªŸG øe íÑ°UCG É¡àbô°Sh πH á«μæÑdG äÉHÉ°ù◊ÉH

‘ á«æ≤àdG ≈∏Y OÉªàY’G iôLh .äÉéàæŸG êGhQ ácôM hCG º¡°SC’G ∫hGóJ ácôM ‘ ôKDƒàa âfÎf’G ≈∏Y

QGô≤à°SÉH ¢SÉ°ùŸGh äÓª©dG ∞«jõJ á£°ûfCG ‘h ,ÉgQÉ£NCG áØYÉ°†eh äGQóıG äÉ≤Ø°U ΩÉ“EG Ò°ù«J

.á«æWƒdG äÓª©dGh ó≤qædG

»àdG OGƒŸGh ,á«MÉHE’G OGƒŸÉc ,áYhô°ûe ÒZh á«fƒfÉb ÒZ OGƒe èjhôJ äÉeƒ∏©ŸG á«æ≤J âMÉJCG Éªc

IójóL áë∏°SCG áªK ,∂dP πc øe ºgC’Gh ,äÉ«∏bC’G ¥ƒ≤M ≈∏Y AGóàYGh ÏØ∏d IQÉKEGh OÉ≤MCG ≈∏Y …ƒ£æJ

äÉeƒ∏©ŸG ÜhôM É¡fEG ,á«eGO ∑QÉ©e Ö°ùc ÉÃQh ájƒæ©ŸG ìhôdG Ωó¡d IójóL πFÉ°Shh ,á«fƒμdG Ühôë∏d

.∫hO ó°V ∫hO É¡æ°ûJ »àdG

,É°†jCG ¬æμd h IÉ«ë∏d Ò°ù«Jh ,∫GóL ÓH ´GóHEG ¬fG ,ÉjOQh Gó¡°ûe ÉªFGO øμj ⁄ äÉeƒ∏©ŸG á«æ≤J ⁄ÉY ¿EG

É¡Ø«XƒJh á«æ≤àdG ™e »WÉ©à∏d áªμfi á«æWh äÉ«é«JGÎ°SG Íf ⁄ Ée çQGƒc ¤EG ∫ƒëàJ ób IÉfÉ©e

.É¡JÉjó– á¡LGƒehÜôY ¢ùfƒj

ôJƒ«ÑªμdG ¿ƒfÉb

,á«Hô©dG ±QÉ°üŸG OÉ–G äGQƒ°ûæe.2001

: ÊÉãdG •É°ûædGÜƒ°SÉ◊G ºFGôL

192


øeÉ°†àdGh ¿hÉ©àdG- i nƒ r≤sàdG nh uôpÑrdG ≈n∏ nY Gƒof nhÉ n©nJ nh øe ájB’G øe AõL)01(IóFÉŸG IQƒ°S

'' É k°† r©nH o¬ o°† r©nH tó o°ûnj p¿Én«ræoÑrdÉ nc p øperDƒ oªr∏pd oøperDƒ oªrdG'' -(º∏°ùe √GhQ)

‘ ¢SÉædG É‰EG -çQGƒμdG ΩÉMQCG É¡Hƒ£N øe º¡æ«H lπgCG¿Gô£e π«∏N

¢SÉædG π©éj ƒd -¿hÉ©àdG ¿Gôª©dG IOÉ©°ùH Gƒ©qàªàd º¡HCGO‘É°UôdG

: ∞æ©dG ¬∏dG ¿EG'' -≥«aQ Öëj≥aôdG ''∞æ©dG ≈∏Y »£©j ’ Ée ¬«∏Y »£©jh∂dÉe øH ¢ùfCG øY

∞æ©dG øe ÒN Ú∏dG ¿nCG n»eƒ n≤pd »àÑë°U nh ´ÉÑ£dG »°SQO øe âª∏©J -…hÉgõdG »bó°U π«ªL

≥n«dnCG oΩQÉμŸG nh oπ nªLnCG oº∏◊É na ¬ nØ« n°S ô p°ùc pG nh ∞æ o©dG Ò¨H ºoμM pÉa -…È°U π«YÉª°SG

¿CÉH É«≤jôaCG ÜƒæL áWô°ûd áãjóM äÉ«FÉ°üMEG Ò°ûJ -21” º¡«∏Y AGóàYG hCG ∫ÉØWC’ ÜÉ°üàZG ádÉM ∞dCG

øe §≤a IóMGh ¿EÉa ,äGôjó≤à∏d É≤ahh .ô¡°TCG á©°ùJ ø°S ≈àM QÉ¨°U ∫ÉØWCG ó°V âÑμJQG ,É¡æY ÆÓHE’G

πc36.É¡æY ÆÓHE’G ºàj ÜÉ°üàZG ádÉM

º∏°ùdGh Üô◊G »pa Gƒo∏ oN rOG GƒoænenBG nøj pòsdG É n¡tjnCG Énj -p ºr∏ s°ùdG ká saÉ nc(Iô≤ÑdG IQƒ°S øe )

GƒoënænL r¿ pEG nh'' -p ºr∏ s°ù∏pd ''É n¡nd rínærLÉ na ájB’G øe AõL)61 (∫ÉØfC’G IQƒ°S øe

.É¡«a äƒŸGh Üô◊G ¢VƒN º¡«∏Y øe ºg QÉ¨°üdG øμdh ,Üô◊G QGôb kÉªFGO QÉÑμdG òîàj -ôaƒg äôHôg

ñhQÉ°U É¡«a ≥∏£æj Iôe πc ‘ ,á«HôM áæ«Ø°S ≥∏£æJ Iôe πc ‘ ,á«bóæH É¡«a ™æ°üJ Iôe πc ‘ -

øeh ∫ÉØWC’G ∫ÉeBG øeh AÉª∏©dG ∫ƒ≤Y øeh ,≈Yƒ÷G ΩÉ©W øe âKóM Ée ábô°S ¿CG ¢ùMCG »æfEÉa ¬Lƒe

É‰CÉc ⁄É©dG Gòg ‘ ¢SÉædG ¿EG ..§≤a ∫ÉŸG ≥Øæj ’ Ühô◊G ≈MQ ÚH ⁄É©dG Gòg ¿EG ..øjOô°ûŸG á«£ZCG

.QÉf øe Ö«∏°U ≈∏Y GƒÑ∏°U»μjôeC’G ¢ù«FôdG QhÉ¡fõjBG âjhO

- ájô°ûÑ∏d kGóM Ühô◊G ™°†J ¿CG πÑb Ühôë∏d kGóM ™°†J ¿CG ájô°ûÑdG ≈∏Y Öéj(…ófÉZ)

»YÉªàL’G ¥ÉØædG o¥G qòo◊G É¡FGO p π°†© oªpH É«©j káq«é°S pÜƒ© t°ûdG øe n¥ÉØqædG iQCGh -Ωôfi óªMCG

(...äGQóıG /ÚNóàdG /QÉª≤dG/ ôªÿG) ¿ÉeOE’G ''Úpæ p°ùrë oªrdG tÖ pëoj n¬s∏dG s¿ pEG Gƒoæ p°ùrMnCG nh pánμo∏ r¡sàdG ≈nd pEG rºoμjpórjnCÉpH Gƒ o≤r∏oJ ’ nh'' - ájB’G øe AõL)195(Iô≤ÑdG IQƒ°S øe

p ènéo◊G »pa o™ s°S nƒnJnCG

193

: áYÉÛGh ô≤ØdG áaBG ¿CG á«ŸÉ©dG áë°üdG áª¶æe Qó≤J40 øe πbCG πØW ¿ƒ«∏e15,∫ÉªgE’Gh á∏eÉ©ŸG Aƒ°S ¿ƒfÉ©j áæ°S

á«YÉªàLGh á«ë°U ájÉYQ ¤EG ¿ƒLÉàëjh

:ΩÉbQCG ‘ á«©«Ñ£dG çQGƒμdG áaBG πà≤e -300 `H QGô°VCGh ¢üî°T ∞dCG100.äÉfÉ°†«ah Ò°UÉYCGh ∫R’Rh »eÉfƒ°ùJ á∏°ù∏°S ‘ Q’hO QÉ«∏e

(øjÓfhG â°ùjG ∫ó«e)

áæ°S äó¡°T -2005¤EG äOCG äÉfÉ°†«ah Ò°UÉYCGh ∫R’Rh »eÉfƒ°ùJ É¡à∏∏îJ á«©«ÑW çQGƒc á∏°ù∏°S

øe ÌcCG πà≤e300 ‹GƒM É¡æY áŒÉædG QGô°VC’G ºéM ≠∏Hh ¢üî°T ∞dCG100.Q’hO QÉ«∏e

‘ -29 ähCG2005,…ôëÑdG óŸG §N â– á«æÑŸG á«∏MÉ°ùdG õæ«dQhGƒ«f áæjóe ÉæjôJÉc QÉ°üYEG Üô°V

∞∏Nh áØ°UÉ©dG á¡LGƒe ‘ Gó«Øe GõLÉM πμ°ûJ ¿CG øμÁ ¿Éc »àdG É¡JÉ©≤æà°ùe ¿hôªãà°ùŸG ôeO óbh

¤EG ÚfÉªK ÚH ÉÃ Qó≤J GQGô°VEGh IóëàŸG äÉj’ƒdG ‘ ≈∏à≤dG ±’CG ÉæjôJÉc QÉ°üYEG200.Q’hO QÉ«∏e

√òg OóY ≠∏H PG ,áæ°ùdG √òg á«FGƒà°S’G ∞°UGƒ©dG º°Sƒe ‘ Ò°UÉYC’G OóY ‘ »°SÉ«b ºbQ πé°Sh

∞°UGƒ©dG26 É¡æ«H14É¡æe áKÓK Iƒb â¨∏H PG ,É¡Jóeh É¡Jƒb ‘ É«°SÉ«b ÉªbQ â∏é°S Éªc .GQÉ°üYEG

.iƒ°ü≤dG Iƒ≤dG »gh ¿ƒ°ùÑª°S ÒaÉ°S ¢SÉ«≤e ≈∏Y äÉLQO ¢ùªN

(á«ŸÉ©dG áë°üdG áª¶æe)

194

ô°UÉ©ŸG ÉæŸÉY πZGƒ°T øe : ådÉãdG Qƒ`ÙG∞«dCÉàdG

: ’ qhCG: ¤EG - É¡Yƒf Ö°ùM - ¢Uƒ°üqædG ∞qæ°U

: Éq«fÉK: É¡«a ΩÉªàg’G QGóe Ö°ùM ¢Uƒ°üqædG ∞qæ°U

: ÉãdÉK: É¡à«æH Ö°ùM á``q«LÉé◊G ¢Uƒ°üqædG õq«e

: É©HGQ: É¡«∏Y ΩÉb »àdG áMhôWC’G ´ƒf Ö°ùM á«LÉé◊G ¢Uƒ°üqædG ∞qæ°U

: É°ùeÉNÜô°VG:¢Uƒ°üf øe â°SQO É‡ ’Éãe á«LÉé◊G á«∏ª©dG ≥aGôJ ájÒÑ©J á¨«°U πμd

ó«cCÉàdG QGôμàdG ÇQÉ≤dG ∑Gô°TEG ¥ƒKƒdG ≠«°U ΩÉ¡Øà°S’G


ÚàMhôWC’G ¢Uƒ°üf á°VƒMóŸG áMhôWC’G ¢Uƒ°üf ¬àÑãŸG áMhôWC’G ¢Uƒ°üf

á°Uƒ≤æe á«KÓK á«LÉéM á«æH ≈∏Y äôaƒJ ¢Uƒ°üf á«KÓK á«LÉéM á«æH ≈∏Y äôaƒJ ¢Uƒ°üf


ÚH øeÉ°†àdG πÑ°Sô°ûÑdG

áæμªŸG ∫ƒ∏◊GÉ¡JQƒ£N øe qóë∏d

ÊÉ©J »àdG πcÉ°ûŸGá«fÉ°ùfE’G É¡æe

IO qó¡ŸG QÉ£NC’G¿É°ùfÓd

IO qó¡ŸG äÉaB’GÜÉÑ°û∏d



195


.1.?GPÉŸh ?√ÒZ øe ÌcCG ¬©e â∏YÉØJ …òdG q¢üædG ƒgÉe

.2.∞«c øq«Hh É¡°†©H ôcPG ?¿É°ùf’G É¡«a ÖÑ°ùJ ób á«©«Ñ£dG çQGƒμdG ¢†©H q¿CG iôJ πg

.3ÚH óMGƒdG øWƒdG AÉæHCG ÚH IóMGƒdG áæjóŸG OGôaCG ÚH óMGƒdG »◊G OGôaCG ÚH : äÉjƒà°ùe øeÉ°†àdG

.iƒà°ùe qπμd ÚdÉãe hCG ∫ÉãÃ âjG ô°ûÑdG

.4äÉaB’G »g Éeh ? ¢Uƒ°üædG ‘ ÉgôcP OQh »àdGh ájô°ûÑdG Oó¡J »àdG ôWÉıGh äÉaB’G »gÉe

ôWÉıGh.? ÉgôcP qºàj ⁄ »àdG

.5? ÖJÉμdG äÉMhôWCÉH ∂YÉæbEG øY Iô°UÉb É¡«a èé◊G ∂d äóH »àdG ¢Uƒ°üædG Ée

.6 ? ∂àHÉLEG π∏Y ? É¡Yƒf Ée ,?iƒbC’G áé◊G Ée QƒÙG ¢Uƒ°üf ‘ IOQGƒdG èé◊G ÚH øe

.7.∂àHÉLEG πq∏Y ?ÒKCÉàdG ΩCG ´ÉæbE’G QƒÙG ¢Uƒ°üf ≈∏Y ÖdÉ¨dG Ée

.8.á«°üî°ûdG ∂HQÉŒ øe hCG ∂JÉ©dÉ£e øe èéM çÓãH ''èé◊G ‘ ™°SƒJ'' ÜÉH p ørZCG

.9? ΩÓ°ùdG ºYóJ »àdG πeGƒ©dG ºgCG »gÉe

ídÉ°üŸG ∫OÉÑJ -ºMGÎdGh ∞WÉ©àdG -

íq∏°ùàdG ƒëf ¥ÉÑ°ùdG -IGhÉ°ùŸGh ádGó©dG -

ºgÉØàdGh QGƒ◊G -OÉ«◊Gh ádõ©dG -

øeÉ°†àdGh ¿hÉ©àdG -AÉNE’Gh íeÉ°ùàdG -

AÉjƒbCÓd ñƒ°VôdG -OGóÑà°S’Gh áæª«¡dG -

: É°SOÉ°S

196


oº s«`` nboCG

.1ædG §HQG: ¬«a ΩÉªàg’G QGóeh ¬ÑJÉμH ¢ü

.2 É¡«a äOQh »àdG ¢Uƒ°üædG Ö°ùM áeƒYóŸG äÉMhôWC’G øe á°VƒMóŸG äÉMhôWC’G »∏j Éª«a õ«e


øeÉ°†àdG áª«b »`````````NCG Qó q°üdG áéjóN

Üô◊G ∫GƒgCG r´sônÑnànæd áª«©f π«FÉî«e

ÚNóàdG ôWÉfl ?øjCG ¤EG :p ´pQG nƒ s°ûdG ∫ÉnØ rWCG RÉÑeƒc ¿Éà°ùjôc

ΩÓYE’G πFÉ°Sh ôWÉfl oA»p£nÑdG oQÉnëpàrf’G QÉ£©dG Oƒªfi óªfi

Oqô°ûàdG áaBG IõØ∏àdG h πØ£dG óªMCG ∑QÉL

¢üædG á°VƒMóe áeƒYóe áMhôWCG

¬©Ñ£H ∞«æY ¿É°ùf’G

⁄É©dG ‘ ô≤ØdGh ∞∏îàdG ÉjÉ°†≤d q…ôë°S qπM áŸƒ©dG

áqjô°ûH áYÉæ°U ´ƒ÷G

.3: »∏jÉª«a É¡YGƒfCG ¤EG èé◊G ∞qæ°U

Qó°üŸG q¢üædG á``qé◊G ´ƒf ™£≤ŸG

)»pØrμnj »àdG pIsOÉŸG √pòg røe p ør«eGôé«q∏e ¤EG ΩGôé«u∏pe p∞ r°üf røe …ƒnà– mIQÉé«°S tπoch70(

pQÉëàfÓd É¡æe kÉeGôé«q∏e n¿ƒo©Ñ°S

...AÉª q°ùdG øe kICÉéa o§bÉ°ùàJ päGQn’hoO ’h nádƒ¡°S ’h náaó°U ’h sßnM ’

nΩÉjCG pÜôë∏d GkOGó©à°SGh ,pÜô◊G nΩÉjCG ÉkHôM ,Év«HôM ÉkîjQÉJ s’EG iôJ rπ¡a ,p ·C’G nïjQÉJ rCGôbGh

.π«μæsàdG ´GƒfC’ Ó«é°ùJh ,ÜGôî∏d ÉØ°Uhh ,≈∏à≤∏d kAÉ°üMEGh ¢Tƒ«é∏d kAÉ°üMEGh ,p º∏ u°ùdG

197


.4ôcPG:É¡d ÉªYO ¿ƒμJ ¿C’ í∏°üJ äÉMhôWCG øe É¡ªFÓj Ée ∫hó÷G ‘ äOQh áéM qπμd

.5áMhô°ûŸG ¢Uƒ°üædG øe, É¡ªYóJ áéM áMhôWCG πμd ôcPG


ó©H øY QÉª©à°SÓd »°ù«FôdG ÖÑ°ùdG »g ΩÓY’G πFÉ°Sh ¿CG iôJ πg....................................................................................................................................) ∂dP ∞«c (.................)..........................................................................................................................................................................

(....................................................

.7dG Ée?''´ qÈàæd'' ¢üf øe É¡H êôîJ »àdG IÈ©.........................................................................................................................................................................)...................... .............................................................................................................................................................................................................................................ô£°SC’G á©°†H ‘ ''A»£ÑdG QÉëàf’G'' ¢üf ¢üÿ

áMhôWC’G áé◊G

,IQƒ q°üdG pánænªr«ng røe ÉgnPƒØof qóªà°ùJ p∑Ó¡à°S’G ná n£r∏°S s¿EÉa sºK røehpäÉ«ægòdGh päÉ«∏≤©dG qπc ¤EG ÉngpPÉnØnfh põpLGƒ◊Gh pOhó◊G qπμd É¡pbGÎNÉH

ní˘ o£˘ r°SCG ≈˘∏˘Y äÉ˘«˘FGƒ˘¡˘dG oó˘¡˘°ûeh ,GkQƒ˘ o°U oô˘p£˘rª˘˘oJ oAÉ˘˘ª˘˘°ùdG .äÉ˘˘aÉ˘˘≤˘˘ã˘˘dGh…OÉ◊G p¿ô≤dG p¿É°ùfEG nΩÓ°ùà°SG o¢ùμ©j ºndÉ©dG pAÉLQCG uπc ‘ äÉjÉæÑdG

.¬æe ná«Yƒ£dG ¬pJnOGõà°SGh QÉ£eE’G Gò¡d øjô°û©dGh

.... GôNDƒe Gƒ«jCG á©eÉéH AÉª∏Y ÉgqóYCG á°SGQód É≤ÑW

ô°ü©dG øe ¢VQC’G ´É≤H ∞∏àfl ‘ ¿ƒqjôKC’G ¬Ø°ûμà°ùj Ée r™qÑàJ ºK,äGQÉ¨ŸGh ±ƒ¡μdG ¿Éμ°Sh ,¿ÉjOƒdG ¿Éμ°S ∂dP ‘ AGƒ n°S ,q…ôé◊G≈∏Y q∫ój ÉYƒf ’h Ωƒqæ∏d kIsô p°SCG ’h ¢Sƒ∏é∏d nóYÉ≤e GƒØq∏îj ⁄ ºgróŒ,p¿ƒ£oÑdG u≥°ûd káqjôéM nÚcÉμ°S GƒØq∏N É‰EG ,áFOÉ¡dG áYOGƒdG IÉ«◊G

.p πJÉ≤ŸG páHÉ°UE’ ÉeÉ¡°Sh

¢üædG áé◊G áMhôWC’G

.ÖgGƒŸG oπoà≤J (äÉ«FÉ°†a) áãjó◊G Iõ¡LC’G

ÜÉÑ°ûdG ≈∏Y QÉ£NC’G óqdƒj ÆGôØdG

A»£H QÉëàfG ÚNóàdG

’ º©f IôμØdG

¬«∏Y á«°ùØædG •ƒ¨°†dG äOGORG É«LƒdƒæμàdGh IQÉ°†◊G ™e ¿É°ùfE’G ÌcCG πeÉ©J Éª∏c

¬Ñ‚CG Ée ¬jó«H πà≤jh √ÉæH Ée ôeój ºK Öéæjh ó«°ûjh »æÑj ÉŸÉW ¿ƒæ› ¿É°ùfE’G

πeÉ°ûdG QÉeódG áë∏°SCG ƒëf ΩƒªÙG ¥ÉÑ°ùdGh í∏°ùàdG ’EG É¡«∏Y Éªa Ühô◊G øe »ªà– ¿CG ádhO äOGQCG ƒd

™«ª÷G É¡HÉ¡«d

198


’ƒ``gPh kIhÉ˘˘˘˘≤``°T º˘˘˘˘cÉ````````````````Ø˘˘˘˘c ¢VQC’G á`ª˘˘˘˘∏˘˘˘˘X »à n¿hQOÉ`˘˘˘˘˘ q°ùdG É``¡˘˘˘˘ qjCG

Ó˘˘˘jƒ`W Qƒ`Ñ˘˘˘≤˘˘˘dG ≈˘˘˘˘∏`Y Gƒ`Mƒ````````````fh º`c É`Jƒ˘˘˘˘e AÓ``°TCG nÚeOÉ``f Gƒ˘˘˘˘∏˘˘˘˘ª``MGp Úª`°SÉ˘«˘dGh pQÉ` q æ˘μ˘dG ô``˘ rg nõ˘H É``g É˘«``````````````jÉ˘≤˘H Gƒ`˘ qØ˘d ô˘£˘˘©˘˘dÉ``H É``gƒ˘˘î˘˘ qª˘˘°V

p ø˘˘˘jõ`M tπ`c È`≤˘˘˘dG »à CÉ`æ˘˘˘¡˘˘˘«`````````d p º```∏`˘˘˘ q°ùdG IOƒ`°ûfCÉ˘˘˘H É`¡˘˘˘dƒ˘˘˘M Gƒ``Ø˘˘˘à˘˘˘˘gGh

p ΩÉ``°ùà˘˘H’Gh AÉ```Ø˘˘ q°üdG ¿ƒ``````````````ë˘˘o∏˘˘H Gh oó`˘˘ r°û«˘˘d QÉ`¨˘˘ q°üdG á`«˘˘Ñ˘˘ q°üdG Gƒ˘˘©˘˘˘ª``LG

p ΩÓ``°ùdG ∫É``ª˘˘˘L Ghô˘˘˘˘©``°ûà˘˘˘˘°ù``````«˘˘˘˘d pÜô`◊G á`˘˘˘˘qé˘˘˘˘°V øè ø`«˘˘˘˘à˘˘˘˘q«ŸG Ghò`≤˘˘˘˘fCG

?oAÉ˘˘eó˘˘dG º`«˘˘˘a ?o∫É`à˘˘˘≤˘˘˘dG º``````````````«˘˘˘a ?oAÉ`«``MC’G É`¡˘˘˘jCG É`j ´Gô`°üdG Gò`g º`«˘˘˘a

?oAGó`˘˘ p©˘˘dG Gò`g nº`«˘˘ah É`jÉ˘˘ë˘˘°V pô``````````````˘˘ rª˘˘ o©˘˘dG Iô`˘˘ rg nR »à o¿É˘˘˘qÑ`˘˘˘ o°ûdG ìGQ nº`«˘˘˘a

?ÊÉ`Ø˘˘˘dG AGÌ`dG á`ª˘˘˘«˘˘˘b Éèh !pÖ````````````````∏˘˘˘˘≤˘˘˘˘dG nÖ˘˘˘˘né˘˘˘˘ nY É˘˘˘˘j ? pAGÌ`dG tÖ`M ƒ`˘˘˘˘ rgCG

?p¿É`Ø˘˘˘˘˘˘cC’G ná`°ûMh p ∫É`ŸÉ˘˘˘˘˘˘H oäGƒ``````````````èC’G ™˘˘˘˘˘˘aó`j π`¡˘˘˘˘˘˘a lá`∏˘˘˘˘˘˘MQ mó`Z »à

!? pQÉ`˘˘ ne só˘˘˘dGh iPC’Gh päƒ`ª˘˘˘∏˘˘˘d ¿ƒ``μ``````````dG Gò˘˘˘g ¥É`°S ¿PEG …ò`dG Éè É`˘˘˘kÑ˘˘˘˘é˘˘˘˘Y

? QÉ`æ˘˘dG oè`˘˘ rgh p¬``«˘˘æ˘˘«˘˘Y ≈````````````˘˘˘sÑ˘˘˘ n°üà˘˘˘j xô`Z o´É`ª˘˘˘WCG nÜƒ˘˘˘©`˘˘˘ o°ûdG hó`– º`«˘˘˘a

!p ∫Ó`˘˘ s°†∏˘˘nd É`j p ΩÉ`ghnCÓ˘ nd É```````````````j !p®É`Ø``dC’G á˘˘jô˘˘ rî`˘˘˘ o°ùd É`j ? pô`˘˘˘ r°ü˘˘ sæ˘˘˘dG oIƒ`°ûfp ∫É`«ÿGh i nô`˘˘nμ˘˘dG øè Gƒ`˘ tÑ˘˘gh É`˘˘ kª````````` `˘˘˘ rgh ƒ˘˘˘ª˘˘˘μ˘˘˘Ñ``°ùM n¿ƒ``ª˘˘˘gGƒ˘˘˘dG É``¡˘˘˘jCG

É˘˘˘˘˘jÉ˘˘˘˘˘æŸG pÜÓ˘˘˘˘˘Z ø`Y oÜô`◊G pä nô`˘˘˘˘˘ nØ` `````````````°SCG ó`b oÜ sô`ıG o⁄É``©˘˘˘˘˘˘dG É``¡˘˘˘˘˘˘qjCG

É`jÉ˘ë˘˘°†dG ∂`∏˘˘à˘˘d É`à˘˘ª˘˘MQ É````````````````j pô`˘˘ r°ü``æ˘˘dÉ`H É`¡˘˘d oQƒ`Ñ˘˘≤˘˘dG p√ò`g räó˘˘¡``°TpäGƒèC’Gh ΩÉ`à˘˘˘˘˘˘jC’G Ò`Z pÜô``ë````````````dG π˘˘˘˘˘˘Ñ˘˘˘˘˘˘b ¿É˘˘˘˘˘˘c É`ª˘˘˘˘˘˘˘c m¥É`H A»`°T π`cpIÉ˘˘˘˘˘«◊G ±É`Ø˘˘˘˘˘°V ≈˘˘˘˘˘∏`Y »`°ûÁ pIô````````````````˘˘˘˘˘ r«`n◊Gh á`HBÉ˘˘˘˘˘˘μ˘˘˘˘˘˘dG øè qπ`X Ò``Z

p π˘˘˘«˘˘˘ª`÷G p ìGô`ŸGh ô`˘˘˘ r°û˘˘˘pÑ˘˘˘dG nIQƒ````````````````°U Gƒ˘˘˘fÉ`c ¢ùeC’É`H oΩÉ``à˘˘˘jC’G A’Dƒ``g

∫ƒ`°ù©ŸG p√ pƒ`˘˘˘˘˘ rØ˘˘˘˘˘ n°U Ò`Z G rh nQ nO É``````````è É`˘˘˘˘˘ k°û«˘˘˘˘˘˘Y ¿ƒ`°†≤˘˘˘˘˘˘j AÉ`HB’G qπ`X â`–

oQÉ`fh lπ`à˘˘˘˘b o¿ƒ`μ˘˘˘˘˘dGh lÜô`M oQGó````````````````bC’G GPEÉà º˘˘˘˘˘¡˘˘˘˘˘ª˘˘˘˘˘∏`M ø`è Gƒ˘˘˘˘˘bÉ`àCGh

? oQÉ˘˘eó˘˘˘dG º`«˘˘˘ah ?≈`˘˘˘ n¶˘˘˘s∏˘˘˘dG ΩÓ`Y É`«` ```````fó˘˘˘dG ‹CÉ`°ùJ ’ ∫É`Ø˘˘˘WC’G n¿ƒ`«˘˘˘Y É`j

É`fÉ˘˘˘˘˘˘c ’ º˘˘˘˘˘˘g oó`› ¿É`c ’ o∫ƒ``¡```````dG Gò˘˘˘˘˘˘g p∞˘˘˘˘˘ qjõ`ŸG pó`ÛG π˘˘˘˘˘˘˘«˘˘˘˘˘˘˘Ñ`°S »à

É`fÉ˘˘˘NO pÖ`«˘˘˘¡˘˘˘∏˘˘˘dG »à ƒ˘˘˘∏`◊G ⁄É`©```````dG OÉ˘˘˘Y √ qƒ`ªŸG pô`˘˘˘ r°ü˘˘ sæ˘˘˘dG π˘˘˘«˘˘˘Ñ`°S »à

oßØMCG

áμFÓŸG ∑RÉf áq«bGô©dG IôYÉ°û∏d

.1

.2

.3

.4

.5

.6

.7

.8

.9.10.11.12.13.14.15.16.17.18.19.20.21.22.23.24

ΩÓ q°ùdG IOƒ°ûfCG(∞«ØÿG ôëH)

199


.1 Éqæe áYƒª› õéæJ@á∏HÉ≤e hCG) ™e á«Øë°U@áaÉ°†à°SGÚNóàdG ≈∏Y Éæeóe ¿Éc (π¡c hCG) ÜÉ°T (`d .º°ù≤dG ‘ É¡°Vô©H Ωƒ≤Jh ¬æY ™∏bCG qºK

.2 iôNCG áYƒª› õéæJh@ÉØ∏eΩƒ≤J ºK çQGƒμdGh äÉaB’Gh QÉ£NC’G áehÉ≤e ‘ øeÉ°†àdG áq«ªgCG ∫ƒMH°Vô©¬@ .AÓeõdG ΩÉeCG

.3`H iôNCG áYƒª› πØμàJh°ûbÉæªá@.m ¢VôY ná≤jôWh i kƒàfi Ú∏ª©dG ‘ ÚàYƒªÛG


,ô°UÉ©ŸG ÉæŸÉY πZGƒ°T Qƒfi øe äÉÑ°ùàμŸG πc êÉeOEG ≈∏Y ójó°ûdG ¢Uô◊G ™e ,…ƒØ°ûdG π°UGƒàdG ¢ü°üM ‘ ÉgQÉªãà°SG

.á«JGòdG ÜQÉéàdGh »JGòdG º∏©àdG hCG º°ù≤dG ‘ »YÉª÷G πª©dG ÉgQó°üe ¿Éc Ée


¢U40-39(

.1QÉ£NC’G ≈∏Y Öq∏¨àdG ‘ øeÉ°†àdGh QRBÉàdGh ¿hÉ©àdG QhO RôHC’ á«JB’G ájô©°ûdG äÉ«HC’G óMCG ‘ ™ q°SƒJCG...πcÉ°ûŸGh

Ωô¡dGh πØ£dG ¬«a øeÉ°†J Ö©°T ¬àjBG ∫É«LCÓd óÛG ó∏îj(»Ñ«°ûdG OGƒL)

OGôaC’G ¿hÉ©J π°†ØH ’EG áYÉªL ¿ÉeõdG ¤EG øÄª£J ’(∞°TÉμdG óªMCG)

É¡fÉqμ o°S øe ÜÉÑ°SC’G π°UGƒàoe ¿ ohÉ©nJ OÓÑdG ¿GôªY ¢SÉ°SCGh(‘É°UôdG)

.2ÚH ¬Øq∏N Éeh ájô°ûÑdÉH ¬∏©a ÉÃ ≈gÉÑàj Éª¡æe óMGh πch ,¿’OÉéàj nÜô◊Gh n´ƒ÷G ,I qôe oâ∏q«îJ ...¢SBÉe øe É¡Hƒ©°TQGƒM øe Éª¡æ«H QGO Ée Gògh

.3É¡eÓc ∫ƒ°ù©eh IPÉØqædG É¡àëFGQh ÜGò÷G É¡∏μ°ûH »æjƒr¨oJ äOÉμa ,IQÉé«°S ∂°ùeCG Éeƒj »°ùØf oäóLhøe âæqμ“ ,ÚNóàdG QÉ£NCG øY ¬àaôY Ée π°†ØH »æμd h ...πcÉ°ûŸG qπM ≈∏Y ájôë q°ùdG É¡JQób øY

.É¡ qîa øe IÉéædGh ,É¡ééM ¢†MOIQÉé«°ùdG ÚHh »æ«H »LÉé◊G QGƒ◊G Gòg ºμ«dEG π≤fCG ¿CG qÖMCGh.



ÚNóàdG óFGƒa

áNƒî«°ûdÉH ÜÉ°üj ’ øNóŸG

.. ¬HÉÑ°T ‘ äƒÁ ¬fC’

OóL AÉbó°UCG ≈∏Y ÉªFGO ±ô©àj

..ójóL Ö«ÑW óæY Ωƒj πc ¬fC’

¬à«H ¤EG ¢Uƒ°ü∏dG πNój’

.. π«∏dG ∫GƒW π©°ùj ¬fC’

GÒãc AÉHôbC’Gh ¢SÉædG √Qhõj ’

.. IRõ≤eh á¡jôc ¬àëFGQ ¬fC’

200


@É«JGP ô°UÉ©ŸG ÉæŸÉY πZGƒ°T Qƒfi øe »JÉÑ°ùμe ºq«bCG

ìÉàØŸG


5 4 3 2 1

É˘æŸÉ˘Y π˘ZGƒ˘°T ø˘e Qƒfi ‘ É˘¡˘°SQOCÉ˘°S »˘à˘dG π˘FÉ˘°ùª˘∏˘d »˘JGQƒ˘˘°üJ â£˘˘Ñ˘˘°V

¬JÉjƒàfih ¬aGógCG Aƒ°V ‘ ô°UÉ©ŸG

.1ÜÉÑ°û∏d IOó¡ŸG äÉaB’Gh ôWÉıG ÚÑJ

IójóL ±QÉ©e âÑ°ùàcG

: ∫ƒM

.2ÜÉÑ°û∏d IOó¡ŸG äÉaB’Gh ôWÉıG ÚÑJ

.3ájô°ûÑdG É¡æe ÊÉ©J »àdG πcÉ°ûŸG ∑GQOEG

.4äÉaB’Gh ôWÉıG ÚH ¥ôØdG ÚÑJ

.5á¡HÉÛ ô°ûÑdG ÚH øeÉ°†àdG πÑ°S ∑GQOEG

äÉaB’Gh ôWÉıG √òg

.6.êÉé◊G














5 4 3 2 ìÉàØŸG1


±QÉ

©ŸG

äGQÉ¡

ŸG

äÉc

ƒ∏°ù

dGh

∞bG

ƒŸG

201


:Éjó«eƒμdG ¤EG ÉfÉ«MCG Oƒ≤J ¢SBÉe øe É¡«a Ée πμH Üô◊G

1 ΩÉY ‘ ájQÉ¨∏ÑdG á«fÉfƒ«dG Üô◊G q¿CG º∏©J π¡a -1925óMCG ‘h ,¿Éfƒ«dG Oƒæ÷G óMC’ Éμ∏e ¿Éc óbh Ö∏c É¡ÑÑ°S ¿Éc

ÊÉfƒ«dG …óæ÷G ≈∏Y QÉædG ¥ÓWEG ” ™Ñ£dÉHh ...¬JOÉ©à°S’ ¬ÑMÉ°U ¬©ÑJh ájQÉ¨∏ÑdG Ohó◊G ¤EG Ö∏μdG π∏°ùJ ΩÉjC’G

.Éª¡æ«H ÜôM ΩÉ«bh ÉjQÉ¨∏H ¤EG á«fÉfƒ«dG äGƒ≤dG ∫ƒNO ‘ ÖÑ°ùJ É‡ ÚjQÉ¨∏ÑdG Ohó◊G ¢SGôM óMCG πÑb øe

2iôNCG á°UGƒZ äƒ°U ÉgóFÉb ™ª°S ÉgÒ°S AÉæKCG É¡fCG á«ŸÉ©dG Üô◊G ‘ äÉ°UGƒ¨dG ióMEG øY ∫hDƒ°ùe Qó°üe ôcP ó≤a -

Ò°S Ò«¨àH óFÉ≤dG ΩÉ≤a ''º¡«∏Y ¢ù°ùéàdG ójôJ ájOÉ©e ádhO ™ÑàJ É¡fCG Ghó≤àYG'' GÒãc ¬©e øeh ±Éîa áÑjôb

É¡àjƒg ójó– qºà«d »°VQC’G äGQÉÑîà°S’G õcôÃ π°üJÉa ÖgP ÉªæjCG ¬©Ñàj á°UGƒ¨dG äƒ°U ¿CG ßM’ øμdh á°UGƒ¨dG

.É¡à«°ùæL ¤EG ±ô©àdGh

ó∏≤jhÉ¡©Ñàj ÚØdO iƒ°S øμJ ⁄... π°UC’G á«fGƒ«M âfÉc iôNC’G á°UGƒ¨dG q¿C’ ? ¿ƒμë°†j ºgh º¡H CÉLÉØJ ¬æμdh

.É¡Jƒ°U

≈q∏°ùJCG

(1)(1)

(6)

(6)

(2)

(2)

(3)(3)

(4)

(4)

(5)

(5)

:ÉjOƒªY

1¿hÉ©àdG -

2I qƒb ..... ‘ -

3∫Éf øe Qó°üe -

4QÉeódGh ÜGôî∏d Qó°üe -

5Ühô◊G É¡≤∏îJ -

6Ú«fóŸG ≈∏Y äGôFÉ£dG ¬H Ωƒ≤J -

7Ühô◊G ¬Øq∏îJ -

:É«≤aCG

1 É«dÉ£jEG ‘ ÌμJ »àdG á«©«Ñ£dG çQGƒμdG øe -

2 ΩÓYE’G πFÉ°Sh ‘ óªà©J êƒàæŸG èjhÎd á∏«°Sh -

3 lQRBÉJ -

4 QÉª©ŸGh ¿É«æÑdG q∑óJ áKQÉc -

5 (´QÉH) øe ójõe Qó°üe -

6 Ühô◊G ÉjÉë°†d Ωqó≤J »àdG äÉfƒ©ŸG øe -

7 º∏°ùdG øeR ¿É°û«÷G É¡H Ωƒ≤j -

(7)

(7)

™HG qô`dG QƒÙG

¿ƒ````æØdG

±GógCG øq«ÑJCGQƒÙG

.1 ‘ øØdG QhO øq«ÑJ¬MhôH ƒª q°ùdGh OôØdG Öjò¡J ,

2. ¤EG ±qô©àdGá∏«ª÷G ¿ƒæØdG,É¡æe vÓc õ«Á Éeh

.3∑GQOEG ‘ QhO øe á∏«ª÷G ¿ƒæØ∏d ÉeäÉaÉ≤qãdG íbÓJh Üƒ©°ûdG ÚH Öjô≤qàdG ,

.4.¿ƒæØdG ∫É› ‘ á«Ñ∏ q°ùdG ôgGƒ¶dG ¢†©H øe q…ó≤f ∞bƒe AÉæH

¿ƒæØdG: iƒàÙG øq«ÑJCG á∏«ª÷G

≈≤«°SƒŸG ÜOC’G

¢übôdG ìô°ùŸG

Éªæ°ùdG á«∏«μ°ûàdG ¿ƒæØdG

¿ƒ``æ``Ø``dG : ™HGôdG Qƒ`ÙG

203

∞°ûμà°SCG

?qøØdG

¿ƒæØdG

øØdG

IÉ«◊Gh

?∫Éª÷G

øØdG

™bGƒdGh

øØdG

áLÉ◊Gh


204

: ´hô°ûŸGhCG/h á«°ùfƒàdG) á∏«ª÷G ¿ƒæØdG øY √QÉàîf ÉYhô°ûe º°ù≤dG øe ≥jôa ™e ¿hÉ©àdÉH õ‚CG

...Üƒ©°ûdG ÚH Öjô≤qàdGh ¬MhôH ƒª q°ùdGh OôØdG Öjò¡J ‘ ÉgQhOh .(á«ŸÉ©dG hCG/h á«Hô©dG

: äÉ«°ûªàdG

.1.≥jôa ‘ oº¶àæf

.2.ÉæªFÓoj …òdG ´hô°ûŸG oQÉàîf

.3 : ÉæYhô°ûe RÉ‚E’ ájQhô°†dG OQGƒŸG oO uóëf™LGôŸG ,âfÎfE’G ,á«eÓYE’G ,¿ƒæØdG Qƒfi ¢Uƒ°üf)

(...É¡H áfÉ©à°S’G ºà«°S »àdG äÉª¶æŸGh äÉ°ù°SDƒŸGh ¢UÉî°TC’G ,á«ÑàμŸG


(...¬ª««≤J ¢ù«jÉ≤eh ¬aGógCG Æƒ°U- á«°ù«FôdG ´hô°ûŸG


.6. § q£ıG ≥ah ÉæYhô°ûe õéæf

.7. RÉ‚E’G πMGôe á©HÉàŸ ΩÉ¶àfÉH »≤à∏f

.8. Éq«eÉàNh É«∏Môe Éæ∏ªY ºq«≤f

.9 .á≤F’h áHG qòL á≤jô£H ÉæFÓeR ≈∏Y Éæ∏ªY ¢Vô©f

:ô¶àæŸG èàæŸG (...»≤FÉKh ¢Vô©e ,•ƒ¨°†e ¢Uôb ,Öq«àc ,…QÉ¡°TEG ≥°ü∏e ,ájƒ£e)¿ƒæØdG øY

:»JB’Éc ,¬H qƒÑfh ¬ª q¶æf (á«ŸÉ©dG hCG/h á«Hô©dG hCG/h á«°ùfƒàdG) á∏«ª÷G

.1 Ö°ùM (...äÉëØ°U =¢Uô≤dGh ájƒ£ŸG / k’ƒ°üa=ÜÉàμdG / áëæLCG=¢Vô©ŸG) ¬ª q°ù≤f ´GƒfCG.¿ƒæØdG

.2.É«æah É«îjQÉJ √Qƒ£J πMGôe ¢ùμ©Jh Oƒ°ü≤ŸG qøØdG πqã“ êPÉ‰ π°üa hCG ìÉæL πc ø qª°†f

.3.ìÉæ÷G πNóe ‘ ¬≤q∏©fh ,á«qæah á«îjQÉJ äÉ«£©e ø qª°†àj Oƒ°ü≤ŸG øØdG øY GõLƒe É°ü qî∏e Q qôëf

.4.¬∏ªfih √RÉ‚EG ïjQÉJh ôKC’G ÖMÉ°U øY äÉ«£©e øª°†àJ Iô°üàfl Iô≤a ‘ »æa ôKCG qπc ±qô©f

á¶MÓe :¤EG áaÉ°VEG) á≤MÓdG á£°ûfC’G qπc øe Ghòîqàj ¿CG ≈∏Y ,QƒÙG ájGóH ‘ Úªq∏©àŸG ≈∏Y ™jQÉ°ûŸG o¢Vnôr©oJ

.QƒÙG ájÉ¡f ‘ ºq«≤jh ¢Vô©j ,íLÉf ´hô°ûe AÉæH ¤EG ∫ƒ°Uƒ∏d ájQhô°V OQGƒe (iôNC’G á«JGòdG ºgOQGƒe



QƒàcódG »≤jó°U ÖpéY»æ«°ù◊G ≈°Sƒe ¿É°ùMEG»HÉéYEG mI sône p ∫ shC’ »qæpe n™ pª°S rPEG

p¿ƒ«Y ∫ÉªéHmI nóu« n°S ‘ ÊGƒ rNEG ¢†©H Êó n≤fh .»æªq∏©J râfÉc @∞«dCÉàdG áæ÷r¿CG @

É¡«a nônã rcCG páÄ«H ‘ Gòg nπrãpe nô oc rPnCGoAÉ©n∏ oÿG≈qàM ∫É```ª÷G pQ nƒ o°Uh p ∫Éª÷G pô rc pP røe

Î¡à°SG oÜÉÑ q°ûdGGƒ o°ùª¨fGh ‘ GƒWôaCGh ,ƒ¡q∏dG ‘∂qà¡qàdG...»°†≤j ÖLGƒdÉa{ :GƒdÉb .

, qóM óæY GƒØ≤j ⁄ ∫Éª÷G ¤EG Gƒ¡ŒG GPEG ,º¡qfEÉa ,ÉæfÉ°ùd ≈∏Y ∫Éª÷G ôcP n»JCÉj ’ r¿CG

hº¡aôLq¿CÉch ,¬d lºr∏Xh ∫Éªé∏d ôjó≤J oAƒ°S Gòg q¿CG iQCGh ,zº¡ nbô¨j ≈qàM oQÉ«qàdG

(...) m írÑ ob røpe oô oØrænj ’h m ∫ÉªéH o¢ùnfrCÉj n’ G kônénM o¿É°ùfE’G n¿ƒμj r¿CG ná∏«°†ØdG

,p√ôjó r≤J p ø r°ùoM røpe ’ p ∫Éª÷G pôjó r≤J pAƒ°S øe oCÉ n°ûrænJ É¡s∏ oc p ºndÉ©dG nQh oô o°T s¿nCG »pjCGQ ‘h

’ ,p ∫Éª÷G ¤EG ô n¶f pô n°üpb røpe ∂dP º ogÉJCG ÉªsfEG pƒ r¡q∏dG ‘ n¿ƒ oW pô rØojh ¿hôpà r¡nà r°ùnj øjòdGh

só o©nf r¿CG EÉ£ÿG øeh ,p¬pcGQ rOEG ‘ xƒ oª o°S røpe ’ ¬ pª r¡a ‘ •É£ëfG øeh ,p¬«a mô n¶nf pá n© n°S røpepäÉYÉ°S p ™nàoe røpe ká n©ràoe √ só o©nf r¿nCGh ,É¡pJÉjQhô°V øe ¬sfEÉa ,IÉ«◊G äÉ«dÉªc øe n∫Éª÷G

øe m ´GƒfCG ≈∏Y √ nô p°ü r≤nf ¿CG pô¶ædG ô°üpb øeh ,ÉæJÉ«M CÓÁ r¿CG sóH’ ¬fEÉa ,p ÆGôØdGh p π n°ùnμdG

≈ nØàrμoj r¿CG røe o≥ª rYCG ƒ¡a , pôpgÉ¶ŸG øe m•É‰CG ≈∏Yh p ∫Éμ°TC’G øe mÜhô°V ≈∏Yh áæj qõdG

.p í£ q°ùdÉH ¬«a

É¡fEG ?p ∫Éª÷ÉH ÉfQƒ©°T Éf ró n≤ah ,n∫Éª÷G päó≤a GPEG É«fódG Ée- r¿ nPEG-nIÉ«◊G w≥ëà°ùJ ’

oó r°ü nb nê põoe É¡«a mA»°T sπ oc s¿nCG q’EG nAÉ≤ÑdG t≥ pëà°ùJ É¡o∏©éjh É¡oe uƒ n≤oj Éªa , ká nYÉ°S É¡«a

∫É nªnL É¡«a ºμdh{ : ]¤É©J ∫ƒ≤j[ p π«ªéqàdG pó r°ü n≤pH ¬ræpe p ™ rØædGlnÚ pMh ¿ƒëjôoJ ÚM

n¿ƒoM nô r°ùnJ}6| q’EG ¬«¨dÉnH GƒofƒμJ rºnd mó∏H ¤EG ºoμdÉ≤KCG oπ pªr–hp ¢ù oØfC’G u≥ p°ûpHrºoμsH nQ q¿EG ,

lº˘˘«˘˘MQ l±hDhô˘˘d}7|’É˘e o≥ o∏˘ rî˘njh , ká˘æ˘jRh É˘gƒ˘Ñ˘c rô˘nà˘˘d nÒª◊Gh n∫É˘˘¨˘˘Ñ˘˘dGh nπ˘˘r«ÿGh

n¿ƒ oªn∏ r©nJ}8| @zIQƒ°S[ äÉjB’G πëqædG6-7-8]

âfÉc Éªc n¿B’G p¿É°ùfE’G nøpcÉ°ùe oäGQÉ¨ŸGh o±ƒ o¡μdG rân«≤nÑd ¬H oQƒ©°ûdGh o∫Éª÷G ’ƒ∏a

∫Éª÷G ’ƒdh (...)ÚJÉ°ùÑdGh ≥FGó◊G âfÉc Ée o∫Éª÷G ’ƒdh p ∫ shC’G ¿É°ùfE’G nøcÉ°ùe

¿É°ùfE’G ¿Éc Éeh πH ...≈≤«°Sƒe ’h n¢û r≤f ’h nôjƒ r°üJ ’h nÜ nOCG Óa ,xø na tπc ≈ nØnà rN’

...∂∏¡à°ùjh èàæjh πª©j ,kIÒ≤M kádBG q’EG

,p ≥r∏ÿGh p ´GÎN’Gh ,p ºr∏ p©dGh p øjódGh ,pIQÉ°†◊Gh páq«f nóŸG ‘ pá«fÉ°ùfE’G nΩ tó≤J q¿EGoøjpónj

G kórjh oQ p ∫Éª÷ÉH p¿É°ùfE’G oQƒ©°T ¬sÑæJ ró≤d ... nôNBG mA»°T u…CG røpe nônãpcnCG p ∫Éª÷ÉH pQƒ© q°û∏d

n¬rL nhh ,¬æe ô nØnæ na ,Ékë«Ñb p ºr∏ t¶dG n¬ pLh iCGôa G kórj nh oQÉ kª«e nP u¥ uôdGÉe pQ ró n≤H ,¬æe sRnCÉ nª r°TÉa ,

nπ nªrénà r°SG π`«`Ñ`°S ‘ oá`«`ë°†àdG ¬`«`∏`Y râ`fÉ`¡`a nIGhÉ`°ùoŸGh nAÉ`NE’Gh ná`j qô`◊Gh n∫ ró n©dG

1 -o∫Éª÷G ’ƒd

CÉ```````«¡JCG? Éª¡©e πYÉØàf ∞«c ? í«Ñ≤dGh π«ª÷G ÚH ¥ôØdG Ée

≈°Sƒe ¿É°ùMEGøe º¡Øj :»æ«°ù◊G

≥jó°U ¬qfCG q¢üædG‘ ¬∏«eRh ÖJÉμdG

πª©dG Inóu« n°Sáqª∏©e ó°ü≤j

OOÎj ¿Éc ájõ«∏‚Gá¨∏dG ºq∏©àd É¡à«H πY

.¬àdƒØW ‘ ájõ«∏‚’G:∞«dCÉàdG áæ÷áæ÷

áªLÎdGh ∞«dCÉàdGπª©j ÖJÉμdG ¿Éc å«M

.∑GòfBG :oAÉ©n∏ÿG√OôØe ,™ªL

OÉ≤fG :™o∏N øe :™«∏N…òdG ƒg :™«∏ÿGh √Gƒ¡d

,»gÉf ’h ¬d ôeBG ’AÉ°ûj Ée π©Øj

: ∂qà¡qàdGøe Qó°üe

l∂uàn¡nàoe πLQh ∂qà¡J¿nCG ‹ÉÑoj ’ ∂pàr¡nà r°ùoeh

ní n°†Øojh √oôrà p°S n∂nàr¡oj.¬oJQƒY ∞ n°ûrμoJh √ôeCG

:p¢ùoØfC’G u≥ p°ûpHáq≤°ûÃ …CG.AÉæYh ó¡Lh

: ( p`d) øjónj: (¿.….O) øepπ r°†ØdÉH ¬d tôp≤oj

:t¥qôdGOÉÑ©à°S’G

oÖ∏°S:áqjOƒÑ©dGh,¬àqjqôM ¿É°ùfE’G

É©«H ¬«a ±qô°üqàdGh...áÑgh AGô°Th

: o¬n∏nªréà°SG(∫ Ω ê)kÓ«ªnL √nónLh

: ¬ŸΩÉ¡Øà°SG IGOCG

nºpd É¡∏°UCG IQ qƒfi GPÉŸh

205

.1É kª«eP@ º¡aôL@ Gƒ°ùª¨fG@ Î¡à°SG@ ¢üædG ‘ ¬«a äOQh …òdG ¥É« q°ùdG Ö°ùM á«JB’G äÉª∏μdG ìô°TG

.2 .á«KÓãdG á«LÉé◊G á«æÑdG QÉ«©e ≥ah ¢üædG ™ q£b

.3? q¢üædG ‘ êÉéë∏d áMOÉ≤dG á«LÉé◊G á«©°VƒdG Ée

.4. q¢üædG ‘ êÉé◊G ±GôWCG O qóM

.5¬d Ö°SÉæŸG êÉé◊G ±ô£H IóMGh πc óæ°SCGh Éª¡æq«H áàÑãeh á°VƒMóe :¿ÉàMhôWCG q¢üædG ‘

.6? q¢üædG ‘ ''’ƒd'' …ƒ¨q∏dG ô°TDƒŸG QGôμJ á«ªgCG Ée

206

.1? q¢üædG IO’h øeõHh ÖJÉμdG áÄ«ÑH Éæàaô©e Aƒ°V ‘ ÊBGô≤dG ógÉ°ûdG á«ªgCG Ée

.2.∫Éª÷G øe ¬ØbƒŸ ójó°ûdG ÖJÉμdG ¢ù qª– ó qcDƒj Ée q¢üædG øe êôîà°SG

.3.∂dP í q°Vh .áq«MhôdGh ájOÉŸG ájô°ûÑdG äGõéæe ™«ªLh ∫Éª÷G ôjó≤J ÚH Iƒ q≤H ÖJÉμdG §HQ

.4∫Éª÷G ’ƒdh{ :»JB’G ÖJÉμdG ∫ƒb øe ÉbÓ£fG á∏«ª÷G ¿ƒæØdG ICÉ°ûfh ∫Éª÷G ôjó≤J ÚH ábÓ©dG í°Vh

z≈≤«°Sƒe ’h n¢û r≤f ’h nôjƒ r°üJ ’h nÜ nOCG Óa ,xø na tπc ≈ nØnà rN’

.1. êÉé◊G ‘ ÖJÉμdG á£N ºq«b

.2.∂àHÉLEG π∏Y ? …CGôdG √ôWÉ°ûJ π¡a .∫Éª÷G ôjó≤àH ô°†ëàdGh ¿óªàdG ôgÉ¶e πc ÖJÉμdG §HQ

: ÚeCG óªMCG.πª©dG Qƒfi ‘ ''πeÉ©dG ºMÔd'' ¢üf ‘ ÖJÉμdÉH ∞jô©qàdG ô¶fG

,É¡Ø¶æj ƒ¡a ,∫Éª÷ÉH Qƒ©°ûdG ƒg ,á q£ëæe áqeCGh á«bGQ áqeCG ÚH o¥ôØdGh ...É¡dÉªL

ƒgh ,É¡«a ∫ó©dG ≥ q≤ëoj …òdG ƒgh ,É¡∏≤Y » qbôoj ƒgh ,É¡fóe º q¶æj ƒgh ,É¡f qó nªoj ƒgh

nQƒ o© t°ûdG »pærënæreÉ na ,É¡JÉeƒμMh ÉgOGôaCG ÚHh ,ÉgOGôaCG ÚH nábÓ©dG ø q°ùëoj …òdG

. mA r» n°T sπ oc rΩ nôMoCG ¬ p«pære pôrMG nh , mA r» n°T sπ oc »pærënæ rªnJ p ∫É nªn÷ÉpH

?√Î°ùH »æë°üæJh ,∫Éª÷ÉH …Qƒ©°T q»∏Y ôμæJ - »NCG Éj - n¬rŸ Gòg ó©ÑaCG

Aõ÷G/ôWÉÿG ¢†«a ÚeCG óªMCG5-• -ájô°üŸG á°†¡ædG áÑàμe7 :IôgÉ≤dG1983 ¢U114-119


: qó©à°SCG


: »jCGQ …óHCG

207

: É≤«£à°SC’G/∫Éª÷G º∏Y

.∫Éª÷ÉH ¢SÉ°ùME’G OGôaC’G ‘ ÒãJh »æØdG ÒÑ©àdG ºμ– »àdG á«æØdG º«≤dG ‘ åëÑj º∏Y ƒg

:¿É≤jôa ∫Éª÷G øe º¡Øbƒe ‘ áØ°SÓØdGh

:∫hC’G ≥jôØdG¢ùëj ¿É°ùfE’Gh ,¬°ùØf π«ª÷G A»°ûdG ‘ øFÉc ¬qfCG …CG É«Yƒ°Vƒe GOƒLh ∫Éªé∏d q¿CG iôj

.óLƒj ⁄ hCG ∫Éª÷G Gòg ¥hòàj øe óLh AGƒ°S π«ªL π«ª÷Éa .Ö°ùëa ¬©e πYÉØàjh ¬H

:ÊÉãdG ≥jôØdGq¢ùëj øe äGP ‘ É‰EGh AÉ«°TC’G äGP ‘ ¬d OƒLh Óa ,á«JGP á«°ùØf IôgÉX ∫Éª÷G q¿CG iôj

.ÉæJGhP ƒg ∫Éª÷ÉH Qƒ©°ûdG Qó°üe q¿CG …CG ,¬cQójh É¡dÉªéH …OGó¨ÑdG ΩÉ°üY

∫Éª÷G º∏Y -ájôμa º«gÉØe

?âfCG ∂```````````````jCGQ Éªa

p ∫É nªn÷ÉpH nQƒ o© t°ûdG »pærënæreÉ na''»pærënæ rªnJh , mA r» n°T sπ ocrΩ nôMoCG p¬ p«pære pôrMG n:'' mA r» n°T sπ oc

Ω nôMoCG - »pærënæ rªnJ¤hC’G á∏ª÷G ‘) ≥HÉ°S Ö∏£d ÉHGƒL ™bh Éª¡«∏c q¿C’ ,¿Éehõ› ¿ÉYQÉ°†e ¿Ó©a : r

ábÓ©dG IÉëqædG ô q°ùØjh (rΩ pôrMG ôeC’G π©a ‘ Ö∏ q£dG OQh á«fÉqãdG á∏ª÷G ‘h rínæreG ôeC’G π©a ‘ Ö∏ q£dG OQh

q¿CÉμa ,•ô°ûdG Ö«côJ ≈æ©e á∏ª÷G ø qª°†àH,√ó©H »JCÉj …òdG ´QÉ°†ª∏d Ωõ÷Gh ,»Ñ∏ q£dG AÉ°ûfE’G ÚH

:Éªg ,π°UC’G ‘ Úà∏ª÷G

p ∫É nªn÷ÉpH nQƒ o© t°ûdG »pærënær“ r¿EG''»pærënæ rªnJ r¿EG nh , mA r» n°T sπ ocrΩ nôMoCG p¬ p«pære pôrënJ.'' mA r» n°T sπ oc

(Esthétique)

.1 :q∞°üqdG ‘∫Éª÷G øWGƒe GRÈe ¬fƒ©ª°ùj hCG ¬fhôj Ó«ªL ÉÄ«°T ∂æe IQOÉÑe ‘ ∂FÓeR ≈∏Y ¢VôYG

.∂jCGQ Ö°ùM ¬«ahCG...∂à°SQóe-∂q«M-∂àæjóe ∫ÉªL IõLƒe Iô≤a ‘ ∞°U

.2:q∞°üdG êQÉN∑ó«H π«ªL §îH É¡ÑàcGh √óqé“h ∫Éª÷ÉH ≈qæ¨àJ IQƒKCÉe ’GƒbCGh ájô©°T ÉJÉ«HCG ™ªLG

.Üƒ°SÉ◊ÉH hCG


: ó«Øà°SCG

: »à¨d ó¡©JCG


208

:¬æàμf¬æàcG :(√ ¿ ∑)√nôgƒL n≠∏H : A» q°ûdG

¬nà≤«≤M n∑QOCGh :á«gGRá¡qÑ°ûe áØ°U

πYÉØdG º°SG ¿Rh ≈∏YGkô p°†f ¿Éc (h ,√ ,R)øe

.Ébô°ûe:áØjôW¿Éc (± Q •)

.OÉà©e ÒZ :IPÉqNCGá¨dÉÑe á¨«°U

∂HòŒ (P ñ A) øe .ÉHòL

:á«JÉYá¡qÑ°ûe áØ°UπYÉØdG º°SG ¿Rh ≈∏Y

…CG ( h ,ä ,´) øe .ôqÑŒh qó◊G RhÉŒ

:ÅWGƒeÅWƒe √OôØeøe Ωó≤dG ™°Vƒe

º°SG ƒgh .¢VQC’G( A ,• ,h ) øe ¿Éμe

¢SGO : CÉ£j:ÒÑYóæY ÒÑ©dG º°SG

≥∏£j ¿Éc ÉÁób Üô©dGÖq«£dG øe •ÓNCG ≈∏Y

¿GôØYqõdÉH ™ªŒ‘ ¬H Oƒ°ü≤ŸGh

åjó◊G ∫Éª©à°S’G .áÑq«£dG áëFGqôdG

oAÉnær¨pà r°S’G oø pμ rªoj n’ ÉnæpJÉn«nM »pa nƒ og w» m°SÉ n°SnCG lπpeÉ nY kCG ...? oørëkf qø nØdG ≈nd mEG mánLÉnM »pa nCG

? p ¢ù rØsædG ≈n∏ nY p¬«pa rônà∏d p¬r«nd pEG oCÉnér∏nf w… pƒnfÉnK oôrenCG rΩnCG o¬ræ nY

;o¬n∏u∏nëof nh Év«pæ na kÓ nª nY ÉnæneÉnenCG n¢V pô r©nf r¿nCG oÖ pénj n∂pd nP rø nY pÜG nƒn÷G ≈nd pEG nπ p°ünf r»nμpd...

n¬pænàrμnæpd...!p¬ p© rØnf n≠n∏rÑne n∑ pQ róof nh o¬nà n≤« p≤nM

ká n≤jpónM É n¡«pa Énænd o∞ p°ünj m¿Ésæ na mô pYÉ n°ûpd lI nó« p°ü nb p√ pò n¡ nakán«pgG nRt…nCG o™« p£nà r°ùnj . pO rQ nƒdÉpH

o√ oó pénf Éne i só k©àj k’ É kØ r°U nh ná n≤jpón◊G p√ pò ng Énænd n∞ p°ünj r¿nCG p¿ƒoæ oØdG …ph nP røpe n¢ùr«nd m¿É n°ùrf mEG

oΩ uó n≤oj nƒ r¡ na o¿Ésæ nØdG oô pYÉ n°ûdG ÉsenCG ...Énæ p°Sƒ oØof »pa mônKnCG s…nCG ∑Îj ’ É kØ r°U nh ,p ´ƒo«oÑdG p ºpFG nƒ nb »pa

kI nQƒ˘ o°U É˘˘næ˘ ndká nØj pô nW má˘s«˘ p≤˘«˘ p°Sƒ˘oe »˘pa É næ˘nd É˘ n¡˘ oØ˘ p°ü˘nj .pá˘ n≤˘jpón◊G p√ rò˘ n¡ pdmIPÉ sNnCGÉnænd G kO uó˘ n© oe

Oh oQ oƒdG p ºndÉ nY »pa Énæ n©ne oπ oN rónj nh Énfpón«pH oò oNrCÉnj sºoK q≥n◊G É n¡pdÉ nªnL rø nY Énænd É kØ p°TÉ nc ,É n¡næ p°SÉnënemánæ«pfrCÉ nª oW »pa É n¡nJÉn«nM oCG nórÑnJ lán∏ rØ pW lI nô rg nR p√ pò n¡ na ... ká ng rôoH p¬«pa o¢û« p©nf Énæ oY nónj nh q… pôrë x°ùdG

lónj É n¡rà nY nõnàrfG ró nb lásHÉ n°T lI nô rg nR n∂r∏pJ nh ... mAh oó og nhlán«pJÉ nYp√ pò ng ...p ΩG nóbnC’G p Å pWGƒne »pa É n¡rà n≤rdnCG nh

É n¡nd rƒnM oô o°ûrænJ kánM pô na oº p°ùnàrÑnJnÒpÑ nY,É n¡ p°ù rØnf n∫ rƒnM nánjphG qòdG É n¡ nbG nQ rhnCG o™ nªrénJ n∂r∏pJ nh nπ« pªn÷G É ngpäÉnæpFÉnμdG p√ pò ng nør«nH oÒ p°ùnf ...m¿É na m πpHG nP mÜÉnÑ n°T røpe É n¡nd n» p≤nH É nªpH n®É nØpàrM’G o∫phÉnëoJ

É ng nQh oô o°S É n¡ oc pQÉ n°ûof ,¿ põrëoŸG É n¡ pMGƒof ≈nd pEG nh pánH pô r£oŸG É n¡pJÉ n°ù nª ng ≈nd pEG » p r°üof ,pá nØ« p£s∏dG

...!p¿Ésà nØdG É n¡pdÉ nªnépH É kªpFG nO Úp©qà nªnàoe É n¡nfG nõrMnCG nh

n¿É nc mA r» n°ûpH ,Énæ p°Sƒ oØof pI nQG nô nb »pa o∑ sônënànj pA r» n°ûpH nI nó« p°ü n≤dG p√ pò ng oCG nô r≤nf oørënf nh Énf rô o© n°T ró n≤ndpOh oQ oƒ˘dG p√ pò˘ ng p ∫É˘ nª˘né˘pH oQƒ˘ o©˘ t°ûdG nƒ˘ og oA r»˘ s°ûdG G nò˘ ng .o¬˘ n¶˘ n≤ rjnCG nh oô˘ pYÉ˘ n°ûdG G nò˘ ng o¬˘ n°ùª n∏˘ na É˘˘ kª˘˘pFÉ˘˘nf

...!m ΩÉ n°S x» pMh oQ m•ÉnH pôpH ...mánÑ« pé nY áØdCÉH √ƒëf o¢SÉ n°ùrM pE’G nhpOƒoL oƒdG G nò ng » pMG nƒnf røpe mán« pMÉnf »pa p ∫É nªn÷G p ø nY o¿Ésæ nØdG oô pYÉ s°ûdG Énænd n∞ n°û nc ró n≤nd

nƒrënf pán«peÉ s°ùdG uÖo◊G ná nØ pWÉ nY ÉnæpHƒo∏ ob »pa nß n≤rjnCG nh mQh oô o°S »pa n∫É nªn÷G G nò ng o¥ sh nònànf Énæn∏ n©nL nh

...!pá n©«pÑ s£dG pôpgÉ n¶ne røpe mô n¡ r¶neQƒª«J Oƒªfi

ìô°ùŸGh á°ü≤dG ‘ äÉ°SGQO - ähÒH -ÜGOB’G áÑàμe QGO1980

2 -? ƒg Ée ,tøØdGCÉ```````«¡JCG

? ÉæJÉ«M ‘ áqë∏e áLÉM ΩCG âbƒ∏d á©«°†e : qøØdG

209

: Qƒª«J Oƒªfi.πª©dG Qƒfi øe ?∫hC’G …hóY âeõg ∞«c ¢üf ‘ ÖJÉμdÉH ∞jô©qàdG ô¶fG

.1.∂dP ≥ah q¢üædG º q°ùb : êÉàæà°SGh ∫Éãeh ∫DhÉ°ùJ :≈∏Y q¢üædG »æoH

.2.qøØdG ¢üFÉ°üN ¢†©H ¬æe ¢ü∏îà°SGh ¢SÉ°ùME’Gh áØWÉ©dG ºé©e êôîà°SG

.1¿ƒæØdG ¢†©H ∫ÉM ¬«dEG π°Uh Ée Aƒ°V ‘ çGóMC’G ¬JRhÉŒ ób øØ∏d ÖJÉμdG ∞jô©J q¿CG iôJ ’CG

? (...QƒãæŸG ô©°ûdG - áÑNÉ°üdG ≈≤«°SƒŸG - …ójôéàdG ‹Éjô°ùdG º°SôdG)

.2.∂àHÉLEG πq∏Y ?AGOôL á°ùHÉj É°VQCG Éæd ∞°Uh GPEG ÉfôYÉ°ûe ®É≤jEG ¿ÉqæØdG ™«£à°ùj πg

.1: q∞°üdG ‘ ,OhQƒ`dÉH á«gGR á≤jóM ∞°üJ ¿CÉH ,ÊÉãdG ™£≤ŸG ‘ OQh Ée º q°ùŒ ¿CG ∫hÉM

q…OÉY ¿É°ùfEG ∞°Uh qºKÉ¡d ¿Éæa ∞°Uh .

.2:q∞°üdG êQÉN‘ OQÉ q°ùdG ΩÉμMCG øe âqÑãJ h ¢üædG ‘ IQƒcòŸG ¿ƒæØdG øe øa qπμd êPƒ‰ øY åëHG

.™ªàÛGh OôØdG IÉ«M ‘ øØdG áª«b RGôHEG

.1Iô¶f á©«ÑW ∂dP øe ¢ü∏îà°SGh É¡d …OÉ©dG ¿É°ùfE’G ∞°Uhh á≤jóë∏d ¿ÉqæØdG ∞°Uh ÚH ¥ôØdG í q°Vh

. q¢üædG øe hóÑJ Éªc AÉ«°TC’G ¤EG ∫ qhC’G

.2‘ º°ùJôj Éªc ™bGƒdG ôjƒ°üJ ΩCG ,Ú©dG √GôJ Éªc ™bGƒdG ôjƒ°üJ »gCG :ÖJÉμdG Ö°ùM ¿ÉqæØdG áØ«Xh Ée

?¿GóLƒdG ‘ πªà©jh ¢ùØqædG

.3 .πqÑ≤àŸG ‘ »qæØdG πª©dG ôKCG øq«ÑJ »àdG äGQÉÑ©dG q¢üædG øe êôîà°SG

.4.ÚfÉqæØdGh qøØdG ¤EG ¿É°ùfE’G áLÉM ¬Hô°V …òdG ∫ÉãŸG ≈∏Y ÖJÉμdG ≥«∏©J ∫ÓN øe øq«ÑJ


: qó©à°SCG


: »jCGQ …óHCG


210

: ≈∏Y Éq«æÑe t»LÉé◊G q¢üædG ¿ƒμj á≤«≤◊G ‘h ,ÉHƒ∏°SCG nêÉé◊G q¢üædG qº°V

:´ƒ°VƒŸG.É¡dƒM êÉé◊G Qhó«°S »àdG IOÉŸG OÉ≤ædG ¢†©H √Èà©jh »¡jóH ôeCG ƒgh

á°VƒMóŸG áMhôWC’G hCG qêÉÙG ÉgóæØ«°S »àdG ô¶ædG á¡Lh »gháeƒYóŸG áMhôWC’G≈∏Y πª©«°S »àdG

.É¡ªYO

èé◊G áYƒª›.áMhôWCÓd IóqæØŸG hCG áªYóŸG äGóæ°ùdG »gh

ºYóJ É¡fƒμdh èé◊G iƒà°ùe ¢ùØf ‘ »JCÉJ’ É¡fƒμd èé◊G øY ÉjôgƒL ∞∏àîJ ógGƒ°T »gh á∏ãeC’G

áé◊G:ôcòf É¡æeh É≤«bóJ hCG Éë«°VƒJ hCG GÒ°ùØJ

™LôŸG............á«æjódG hCG á«HOC’G hCG á«ª∏©dG á£∏°ùdG hCG

ógÉ°ûdG.¢û«©ŸG »©bGƒdG π«dódG hCG

ΩÉbQC’G.ájƒFÉŸG Ö°ùædG hCG äÉ«FÉ°üME’Gh

áé«àædG.êÉé◊G Ö≤Y É¡«dEG π°UƒàŸG

: p Å pWGƒne. ÅWh π©a øe ¿Éμe º°SG ƒ¡a ¿Éμe ≈∏Y q¢üædG ‘ q∫O ,π p© rØne ¿Rh ≈∏Y Å pWƒne ™ªL

:É«ª«e GQó°üe hCG ¿ÉeR º°SG ¿ƒμj ¿CG ≥à°ûŸG Gò¡d øμÁ iôNCG äÉbÉ«°S ‘ øμd h

¿ÉeR º°SG : Ühô¨dG ó©H ÖF qòdG o´ nô r°üne -

¿Éμe º°SG : Iôé°ûdG â– ÖF qòdG o´ nô r°üne -

»ª«e Qó°üe : »æŸBG ÖF qòdG o´ nô r°üne -

: ó«Øà°SCG

: »à¨d ó¡©JCG


:lËpƒr≤nJøe Qó°üe

nΩ sƒnb :π©ØdGÉgnôs© n°S:á©∏°ùdG:Qò÷G .É¡næsªnKh

( Ω,h,¥):lánμn∏neáî°SGQ áØ°U

hCG ¢ùØædG ‘¢UÉN »∏≤Y OGó©à°SGáæ«©e ∫ÉªYCG ∫hÉæàd

IQÉ¡eh ¥òëH(∑,∫,Ω)Qò÷G

:oΩ nƒrbnCGøªKCGQò÷G.¢ùØfCGh

(Ω,h,¥):t» p°SÉnfnCG: q» p°ùrfpEG ™ªL

Qò÷G ¿É°ùfEG(¢S,¿,A)

: oê rhC’G. tƒo∏o©rdG(ê,h,A)Qò÷G

: oπpaG nƒsædG:á∏aÉf ™ªLÖ«°üædG ≈∏Y OGRÉe.¢VôØdGhCG ≥◊G hCG

(∫,±,¿)Qò÷G:»pænàr≤nj´QÉ°†e π©a

:(…,¿,¥) Qò÷G øe.∂∏Áh Ö°ùμj

:oó o°ûrænj´QÉ°†e π©a(O,¢T,¿)Qò÷G øe

ójôj,Ö∏£j :AÉnÑngQò÷G .QÉnÑoZ

(h ,Ü ,`g):inôrMCG≥MCG

á¨«°U.QóLCGh

øe π«°†ØJ

(h,Q,ì)Qò÷G

.p ºr∏ p©dG nó r©nH Ég oQ rh nO »pJrCÉnj »pàsdG päÉs«pdÉªnμrdG nøpe ná∏«ªnérdG n¿ƒæØdG s¿CG n™ª r°ùnf r¿CG Éf rO sƒ©nJ

røY n™ p∏ r≤of r¿CG pÖ pLGƒdG nøpehp Ëƒ r≤nJs¿EÉa ,É¡æY pAÉær¨pà r°S’Gh É¡«dEG páLÉ◊G pQGó≤ªpH pÖpdÉ£ nªrdG

∂dPlËƒ r≤nJ p Ò¨H n¢û«©f r¿CG o™«£à°ùnf oøëæa .m í«ë n°U oôr«nZh m ídÉ°U oÒZpánμn∏nep Ò¨pHh pô¶sædGpánμn∏nerºndh ,p∞«Z sôdG p Ò¨pH n¢û«©nf r¿CG o™«£à°ùnf ’ Éæsæ pμndh .n∂n∏ r¡nf r¿CG n¿h oO p ΩÓμdG hCG p ™ rª s°ùdG

s¿EG nh , pô n°ünÑdG nøpe ≈n∏rZCG n∞«Z sôdG s¿EG n∂dP p πLCG røpe lónMnCG rπ o≤njpäÉnμn∏net≥ pënà°ùJ ’ u¢ù p◊G

,pÜÉà pμdG nøpe o¢ü nN rQCG n∞«ZôdG s¿CG n¿hó pLGh ÉsfEGh .oÜGô s°ûdGh oΩÉ© s£dG É¡ t≤ëà°ùj Éªc nI’ÉÑoŸG

nán«r∏ p◊G s¿CGh pAÉ°ù pμdG nøpe ≈∏rZCG n∫Éã rªuàdG s¿CGhoΩ nƒ rbCGpA r» q°ûdG náª«pb s¿CGh pásjQhô s°†dG pán«pfB’G nøpe

.o√Éær∏ s°ünM GPEG p¬r«∏ nY o¿ƒμnf Éne pQGó r≤ pªpH rπH ,o¬ræ nY pAÉær¨pà r°S’Gh p¬«dEG páLÉ◊G pQGó r≤ pªpH o≥s∏©nànJ ’

nôpFÉ n°S nh i nhÉ°ùnànf r¿CG p¬ p∏«°ürënJ ‘ o¬o¨o∏rÑnf Ée ≈ n°ü rbCÉa ,p∞«Z sôdG ≈∏Y Éær∏ s°ünM GPEG oøëæ na

n¿ƒæ oØdG Éær∏ s°ünM GPEG oøëfh .pás«pfGƒ«◊G p∞FÉX nƒdG pánfÉ« p°U nh pó n°ùn÷G p ´ÉÑ°TEG ‘ pAÉ«MC’G

H ’h ,oÖ r°ùnMh nAÉ«MCÉpH oøëf Éª na , ná∏«ª÷Gs» p°SÉnfnCÉ poøëf rπH ,oÖ r°ùnMh mOGôaCÉpH ’h ,oÖ r°ùnMh

t» p°SÉfCGrø˘Y nÒÑ˘© sà˘dG oø˘ p°ù˘rë˘oJ nh É˘¡ nd rƒ˘nM É˘e t¢ù˘ pë˘oJ ,m√ nRÉ˘à˘ rª˘oe má˘seoCG ‘ o¢û«˘©˘f n¿hRÉ˘˘à˘˘ª˘ oe

¤EG Éæ o©a rônj … pòdG ÉeCG ,pIÉ«◊G pÖpJGône røpe ≈f rOC’ÉpH Éæo∏pcƒoJ päÉqjQhô s°†dG s¿EG .É¡ p°SÉ°ùMEG

p ê rhnC’G p¬« uª n°ùof Éne nƒ r¡ na p¿É°ùfE’G päÉ≤ÑW røpenπpaGƒsædGo¬æY »ær¨nà°ùnf Ée nƒ og hCG ,päÉs«dÉªnμdGh

’ …òdG p ΩÉN tôdG o∫Éã rªpJ nƒ og r¿ nPEG o√ oó p≤ rØnf Ée tπ oc n¢ùr«n∏ na , ná∏«ª÷G n¿ƒæ oØdG Éf ró n≤ na GPEGh . o¢û«©nfh

pônàrHC’G p ñƒ o°ù rªnŸG ná n°û« pY n¿ƒ°ûFÉYh ÉæpJÉ«M røpe GkAõoL n¿hópbÉa oøëf πH ,páæjõdG pôr«n¨pd oí∏ r°ünj

o¬sæ pμnd nh ,nI nô ng rƒnérdG i nônj É nª nc nônén◊G i nônj nÒ°ünÑrdG nπoL sôdG s¿EG .o√É«rf oO pÖpfGƒnL rø nY pÜƒérë nªrdG

p πnH p√ pô n¶nf ‘ pOƒ o≤ rØ nªrdÉpH o√ nórM nh oônén◊G n¢ùr«n∏ na ,o¬neÉeCG nƒ rg nh pônénërdG pánjrDh oQ øY nõné nY GPEG

ƒg pá∏«ª÷G p¿ƒæ oØdG oI nóFÉa Ée :o∫CÉ r°ùnj …òsdG oπoL sôdÉ na .p¬r«nær« n©pd inAG nônànj mA r» n°T tπ oc oOƒ o≤ rØ nªrdG

oIóFÉa Éeh ? pQƒ© t°ûdG oIóFÉa Éeh ?p¿ oPoC’G oIóFÉa Éeh ?p ør« n©rdG oIóFÉa Ée o∫CÉ r°ùnj …òsdG p πoL sôdÉc

≈∏Y G kôrLCG p¬«£ r©oj mónMCG ¤EG Ég nó r©nH p¬rj nónj o§ o°ùrÑnj ’h pá n°V rh sôdG ¤EG oô o¶ræn«nd n¿É°ùfE’G s¿EG ?pIÉ«◊Gp ∫Éªn÷G p ø nY oôuÑ n©oj GPÉªpd nh?p ¢SÉ°ùME’G oI nóFÉa Ée o∫CÉ r°ùnj nƒgh n∫Éªn÷G t¢ù pëoj G nPÉ nª p∏ na .o√BG nQ Ée

G nPÉªpdh ?p ÒÑ©sàdG pI nóFÉa rø nY o∫CÉ r°ùnj nƒ rgh»pænà r≤njG nPÉ nªpd o∫nCÉ r°ùnj nƒgh n∫ÉãªuàdG«pænà rbnCGG nPÉ nªpd nh ?p¬

o¬sfEGh t¢ù pëoj o¬sfC’ ∂dP n™næ r°ünj r¿CG »¨nÑrænj o¬sfEG ?p¬«dEG »¨ r°UoCG GPÉªpd o∫CÉ r°ùnj ƒgh nAÉæ p rdG o™ nª r°ùnj

läÉsj pQhô n°V ná∏«ª÷G n¿ƒæ oØdG s¿EG ?pIÉ«n◊G ≈∏ nY G kôrLCG oójôoj i nôoJ Éj rø sª pª na ,Én«rënj o¬sfC’ t¢ù pëoj

rø nªpdoó o°ûrænjn∞r« nc :o∫nCÉ r°ùnj rø nªpd läÉsj pQh oô n°V É¡sfEG nh ,m ¢ûr« nY uπoμpH o™pænà r≤nj ’ nh nπ nª rcC’G n¢ûr« n©dG

rânfÉc r¿EG nh ? oOƒ o°ùnfkAÉnÑ ngh , o¢û« p©nf n∞r« nc :o∫nCÉ r°ùnj røne nóræ pY¬H iôMCG?oäƒ oªnf n∞r« nc :n∫nCÉ r°ùnj r¿CG

.lAG nƒ n°S o¬oJ rƒne nh Gòg o¢ûr« n© na OÉ≤©dG Oƒªfi ¢SÉÑY.¢U ¢U ∂fƒdCÉ°ùj120 `125

3 -? lásj pQhô n°V oán∏«ªnérdG o¿ƒoæ oØrdG π ng

CÉ```````«¡JCGnô ua nƒo«pd p ¢VQC’G nír∏ na nºs∏ n©nànj r¿CG nπrÑ nbh ,o√ nó n°ùnL nôoà r°ùn«pd p•ƒ« oîrdG n∑ rƒnM o¿É°ùfE’G n±ô©nj r¿CG nπÑ nb

? G nPÉªpd .nAÉæ p dGh n¢üb sôdGh nârë`sædGh nº r°S sôdG n¢S nQÉe ,nAÉæpÑdGh n¿ pOÉ©ªrdGh nQÉsædG k∞ p°ûàμnj r¿CG nπrÑ nb nh ,o¬nJƒ ob

211

212

OÉ l≤©dG Oƒªfi ¢SÉÑY

(πª©dG Qƒfi øe ''IOGQEG πª©dG'' ¢üf ô¶f oG )

.1 :päÉs«dÉªnμdG nøpe má∏ãeCG ná°ùªN h päÉjQhô s°†dG nøpe má∏ãeCG ná°ùªN rôcP oG

.2 ? ‹ÉªμdGh …Qhô°†dG nør«nH põ««ªà∏d p¬«dEG p ΩÉμpàrM’G ¤EG oÖJÉμdG ÉfƒY rónj …òdG ¢SÉ«≤ pŸG Ée

.3.''nπªcC’G ¢û«©dG'' OÉ≤©dG p¬« pª n°ùoj Éeh ''¢ûr« n©dG'' nør«nH n¥ rô nØdG m•É≤pf pçÓK »pa røu«nH

.4? »g Éªa .¿ƒæØdG øe p ¢SÉædG p ¢†©H p∞pbƒne ‘ mäÉ°† obÉænJ nI só pY oOÉ s≤©dG o∞°ûμj

.1 .É¡ o°†nM rónj »àdG nI sOÉ°†oŸG nánMhôWC’G h u¢üædG Gòg ‘ oÖpJÉμdG ÉgÉsænÑnànj »àdG nánMhôWoC’G O uónM

.2 ? o¬ nØbƒe É¡H nº sY nO »àdG oènéoërdG Ée

.3 . q¢üædG ‘ êÉé◊G ájƒ≤J ‘ ÉgQhO ÚHh π«°†ØàdG AÉª°SCG êôîà°SG

.4nøpFGô n≤pH n∂nHGƒL róujCG ? kás« pYƒ o°V rƒne ? káÑ p°VÉZ ?kI nô pNÉ n°S ?kI sOÉL :p¬ pLÉné pM ‘ pÖpJÉμdG oáné¡nd n∂nd hóÑJ n∞«c

. u¢üsædG nøpe Ég tó pªnà r°ùnJ

.5∂dP í q°Vh .päƒŸGh xøa p¿hóH pIÉ«◊G ÚH ÖJÉμdG i qƒ°S

.1oø pμªoj rπg ? CÉ£ nN päÉsjQhô s°†dG h päÉs«dÉªμdG nør«nH nán∏°VÉØoŸG s¿CÉpH Éæ pYÉæbEG ‘ oÖJÉμdG n≥ ua oh xónM u…CG ¤EG

? p¿É°ùfE’G pIÉ«M ‘ päÉsj pƒnd rhC’G p ºs∏ o°S oπ ogÉénJ

.2 ? päÉLÉ◊G t¢ùneCG p¬«a oô sa nƒnànJ ’ ,m ¢ùFÉH m Ò≤a m ™ªàéoe ‘ nôpg nOõJ r¿CG pá∏«ª÷G p¿ƒæØ∏pd oø pμÁ rπg

.3oìÓ°UE’G ? oº«∏©àdG ? oº∏©dG : É¡nà n°†¡f oáne uó n≤nàoŸG oÜƒ© t°ûdG É¡«∏Y rânænH »àdG oás«°SÉ°SC’G oºpFÉY sódG »gÉe

? oπ nª n©dG ? t» p°SÉ« u°ùdG

äÉjQhô°†dG

äÉ«dÉªμdG


: qó©à°SCG


: »jCGQ …óHCG

213

.1: ∞ s°üdG πNGO .∂dP ‘ kIô≤a rQ uôM ?á«æØdG QÉKB’G p ¢V rô n©pd m¥Gh pQ ¢ù« p°SCÉJ ‘ ôqμØJ πg Év«pænZ nâræ oc rƒnd

.2: ∞ s°üdG êQÉNnÖ n°ùnM rº o¡nànH pƒrLCG r∞uæ n°U nh É¡nfƒ∏ u°†Øoj »àdG ÉjGó¡dG p ´ rƒnf røY n∂pFÉbpó°UCG røpe kIô°ûY r∫CÉ r°S pG

.äÉ«dÉªμdG / äÉjQhô s°†dG : pQÉ«©pe

q¢üædG ‘ äôJGƒJπ«°†ØàdG ≠«°U:

π«°†ØàdGh:¿ÉYƒf ƒgh .É¡«a ôNB’G ≈∏Y ÉªgóMCG OGRh ,Ée áØ°U ‘ ÉcÎ°TG ÚÄ«°T ÚH áfQÉ≤e'' :

.1 :Üƒ°SÉ◊ÉH º°SôdG ‘ ÚeCG øe ´ô°SCG ≈ nªr∏ n°S ]¬«∏Y π°†Øe + Iôμf π«°†ØJ º°SG + π q°†Øe[áfQÉ≤e π«°†ØJ

.2 :Üƒ°SÉ◊ÉH º°S qôdG ‘ IÉàa ´ô°SCG ≈ nªr∏ n°S @ ]Iôμf º°SG ¤EG ±É°†e Iôμf π«°†ØJ º°SG + π q°†Øe[≥∏£e π«°†ØJ

:Üƒ°SÉ◊ÉH º°SôdG ‘ äÉ«àØdG ´ô°SCG ≈ nªr∏ n°S @ ]áaô©e º°SG ¤EG ±É°†e Iôμf π«°†ØJ º°SG + π q°†Øe[≥∏£e π«°†ØJ

:Üƒ°SÉ◊ÉH º°SôdG ‘ ´ô°SC’G ≈ nªr∏ n°S @ ]áaô©e π«°†ØJ º°SG + π q°†Øe[≥∏£e π«°†ØJ

.áfQÉ≤ŸG π«°†ØJ øe É«LÉéMh É«ZÓH iƒbCG ≥∏£ŸG π«°†ØàdG Èà©jh

:»∏j Ée ºé©e ‘ OQh @

.1:á∏«ª÷G ¿ƒæØdGô¡X ΩÉY É°ùfôa ‘ í∏£°üŸG.1767 .∫Éª÷G π«ã“ É¡Yƒ°Vƒe ¿Éc Ée »g ,á∏«ª÷G ¿ƒæØdGh

âëædGh º°SôdGh ¢übôdGh ≈≤«°SƒŸG : É¡fCG ≈∏Y ´ÉªLEG ¬Ñ°T ∑Éæg øμdh ,@É¡æ««©J ‘ n∞ p∏oàNyG óbh

...Éªæ«°ùdGh ìô°ùŸG áªFÉ≤dG ¤EG ∞«°†j øe ∑Éægh ô©°ûdGh QÉª©ŸGh

2.: ¿ƒæØdG IóMh¿ƒæØdÉa zÉ¡∏°SGôJh ¿ƒæØdG nIóMh{ ¬n« qª°ùf ¿CG øμÁ Ée »Øæj ’ ¿ƒæØdG ÚH õjÉªqàdG ¿EG

¤EG ±ó¡j πªY øØdG ¿EG{ :'' §fÉc'' ÊÉŸC’G ±ƒ°ù∏«ØdG Qô≤j Éªc á«dÉª÷G á©àŸG ¤EG ±ó¡J É¡©«ªL

zá°üdÉÿG á«dÉª÷G á©àŸG.¢ù«d IÉ«◊G ‘ ∫Éª÷G ¿CG ,øØdG ‘ ∫Éª÷Gh IÉ«◊G ‘ ∫Éª÷G ÚH ¥ôØdGh

.¿É°ùfE’G ™æ°U øe ƒ¡a øØdG ‘ ∫Éª÷G ÉeCG ,¿É°ùfE’G ™æ°U øe

Les Beaux-arts

Kant

LAROUSSE

Beaux-arts : Non donné à l'architecture et aux arts plastiques (sculpture, peinture, gravure), auxquels on a parfois joint lamusique, la danse, etc. LAROUSSE,.1991.


: ó«Øà°SCG

: »à¨d ó¡©JCG


214

: p º«pà s°ûdG øe

( Ω ä ¢T)

í«Ñ≤dG

: o≥p∏rØoŸG øe

( ¥ ∫ ±)

≥∏ØoŸG ôYÉ°ûdG

»JCÉj …òdG ƒg

‘ Öé©oj ÉÃ

√ô©°T

:Çô≤à°ùJ øe

™ÑàJ ( A Q ¥)

äÉ«Fõ÷G

¤G ∫ƒ°Uƒ∏d

á«∏c áé«àf

pôjƒ r°üsàdG ná sbOh ,o¬ræ nY p ÒpÑ r©nàdG n¥ ró p°U sø pμnd nh ,Ékë«pÑ nb p¬pà n≤« p≤M »pa o∫ƒ o≤æŸG oA» s°ûdG o¿ƒoμnj ró nb

p¬rL nƒdÉ nc ,kÓ« pªnL o√ nó« p∏ r≤nJ oπ n©rŒ ,o¬ræpe pá n© nØrænŸG n¢SÉ nªpàrdG nh ,p¬«ap º«pà s°ûdGo´pórÑoŸG oQ uƒ n°üoŸG o¬ oª o°S rônj

oô pYÉ s°ûdG o√ oQ uƒ n°üoj p º«pe nòdG p ≥r∏nÿG nh ,p¬pà n°ûj pôpHo≥ p∏ rØoŸGoπpFG nP nQ É n¡ oYƒ o°V rƒne oán« pM nô r°ùnŸG oIÉ¡∏ŸG nh .p¬ pª∏≤H

,p ≥« pª˘©˘dG É˘ n¡˘ p∏˘«˘∏ rë˘nà˘pH p π˘«˘ pªn÷G uø˘ nØ˘dG p ê rhnCG ≈ nd pEG râ˘ n©˘ nØ nJ rQG É˘ n¡ sæ˘ pμ˘nd nh ,p ™˘ nª˘àÛG o¢ü˘pFÉ˘ n≤ nf nh p ¢SÉ sæ˘dG

o∞pbGƒnŸG nh oánf põÙG oôXÉæŸGh oá nªpdDƒŸG oç pOGƒ◊G n∂pdò nc .pán∏«pÑædG É n¡pàjÉZ nh ,p ≥«pb sódG É ng pôjƒ r°üJ nhp√ nôj pƒ r°ünJh ,p ¢ùpFÉnÑdG pá p∏ p«N nód p¿ÉæØdG n¿É n£Ñà°SG sø pμdh .lA r»°T p ∫É nªn÷G nøpe É n¡«pa n¢ùr«nd oI nôuKnDƒoŸG

pQ nƒ t°üdG nh pI nPÉ sØsædG p π nªo÷É˘pH p Ò pKCÉ˘à˘dG ≈ n∏˘Y ná˘ n≤˘«˘ p≤◊G p¬˘nà˘nfÉ˘YEGh ,p ™˘pbGƒ˘dG n∫ƒ˘oã˘e ká˘∏˘KÉ˘e ná˘ n©˘ pLÉ˘ nØ˘dG

uø nØdG nøpe nIÉ n°SrCÉnŸG o™ n°†j nh , pAÉn« r°TC’G p π nªrLnCG røpe É ng nó« p∏ r≤nJ oπ n©rénj ,pánÑ«pg sôdG p ∫nÓ u¶dGh ,pI nPÉ sNnC’G

.pó r≤ p©dG nøpe pá n£ p°SG nƒdG n™ p°V rƒne

s’ pEG ,n∑ pQƒ o© o°T »pa nI sò∏dG o™« p°ûoj n’ nh ,n∂ p°ù rØnf »pa nÜÉéYE’G oÒpãoj n’ nó« p∏ r≤àdG s¿CG i nônJ nâfCÉ na

,p¬ p∏pFÉ n°Sh »pa pá© u°ùdGh ,p¬ p∏ nªY »pa pá nª n¶ n©dÉH s’ pEG o¬odÉ nªnL o≥ n≤ënànj n’ tø nØdG nh ,uø nØdG ≈n∏ nY p√ pOÉ nªpà rYÉH

...≈næ r©ne n’ nh m ≥« p°ùrænJ n’ nh m∞«pdCÉnJ pôr«nZ røpe pá n©«pÑ£dG nä nGƒ r°UnCG nä rós∏ nb G nPEÉa ,p¬pànjÉnZ ‘ pá nªrμ p◊G nh

n∂ræ nY i nh nõrfGh tø nØdG n∑CÉ n£ rNCG ,p Ω rƒn«dG ç pOG nƒnM røpe káqjOÉY káK pOÉnM p¿h oR rƒnŸG p ΩnÓnμdÉpH nä rO nô n°S nh

pôr«nZ røpe pI sOÉnŸÉH nâræ n©nà r°SGh ,p¬paÉsàdÉH nâ r≤q∏©nJ nh ,n™pbG nƒdG nä rô n≤nMh , ná n©«pÑ s£dG nä rôs¨ n°U n∂sfnC’ ,o∫É nªn÷G

nârM oQ n∂sfnCG rƒkd nh ,más∏ pY n’ nh mI nh rônK n’ nh mI sƒ oboÇô≤à°ùJrhnCG ,uø nØdG »pa rhnCG pá n©«pÑ s£dG »pa p ∫É nªn÷G nøpJÉ nØne

nI sƒ o≤dG oø p∏ r©oj Éne pôr«nZ »pa É n¡kJ rónL nh É nªnd ,uø nØdG nh pá n©«pÑ s£dG p±nÓpà rFG røpe p¬«pa oCÉ n°ûrænj … pòdG pônKnC’G »pa

.á nb pônà rØoe rhnCG ká n© pªnàréoe nAÉ nc sòdG nh nI nô ra nƒdG nhäÉjõdG ø°ùM óªMCG ádÉ°SôdG »Mh øe

:•-ähÒH-áaÉ≤ãdG QGO10/1985 ê- ¢U 2

4 -qøØdGh ó«∏≤àdGCÉ```````«¡JCG

õ˘«˘ª˘à˘˘j ¬˘˘fCG hCG ¢SÉ˘ qæ˘˘dG qπ˘˘c É˘˘gGô˘˘j É˘˘ª˘˘c ™˘˘FÉ˘˘bƒ˘˘dG iô˘˘j q…OÉ˘˘Y ¿É˘˘°ùfEG ¿É˘˘æ˘˘Ø˘˘dG π˘˘g

? ójôj Éªc πqμ°ûjh º°Sôj πH »g Éªc AÉ«°TC’G óq∏≤j Óa ¢Uƒ°üfl ôjƒ°üàH

:äÉjõdG ø°ùM óªMCG

.πª©dG Qƒfi øe o¥ÓNC’G oπª©dG ÉªqfEG ¢üf ‘ ÖJÉμdÉH ∞jô©qàdG ô¶fG


215

.1 ôFÉª°†dG Ö°ùM Úª°ùb ¤EG q¢üædG º q°ùb

.2 :‹ÉàdG ∫hó÷G º“CG

.3? ÊÉqãdG ™£≤ŸG ‘ ÖWÉıG Òª°V ¤EG ∫hC’G ™£≤ŸG ‘ ÖFÉ¨dG Òª°V ΩGóîà°SG øe ÖJÉμdG π≤àfG ⁄

.1 ? q¢üqædG ‘ ó«∏≤qàdÉH Oƒ°ü≤ŸÉe

.2 .É¡JÉÑKEG ‘ ¬ééMh ÖJÉμdG áMhôWCG OóM

.3 ?É«æa á∏«ªL IQƒ°U ‘ ™bGƒdG ‘ í«Ñb ƒgÉe π≤æj ¿CG ¿ÉæØdG ™«£à°ùj ∞«c

.4 É¡Øqæ°Uh É¡Lôîà°SG .ÉWhô°T á«qæØdG ∫ÉªYCÓd ÖJÉμdG O qóM

∂dòc ≈≤Ñj ób í«Ñ≤dG q¿CG iôJ ΩCG Ó«ªL í«Ñ≤dG ôjƒ°üJ ≈∏Y áeÉàdG ¿ÉæØdG IQó≤H ¬àYÉæb ÖJÉμdG ôWÉ°ûJ CG

.∂eÓc º qYO ?√Ò«¨J ≈∏Y øØdG IQób âfÉc Éª¡e

.1: q∞°üdG ‘ É`μ«fôb á`Mƒd Góq«`L π qeCÉJ

ÊÉÑ°SE’G ΩÉ°Sô∏d Üô◊G ∫GƒgCG Q qƒ°üJ »àdG IÒ¡°ûdG

ƒ°SÉμH ƒ∏HÉH8118 -1973ó qcCÉJh

πjƒ– ≈∏Y ¿ÉæØdG IQób øe q¢üædG ‘ AÉL Éq‡

.Ó«ªL í«Ñ≤dG

2. : q∞°üdG êQÉN∞«c É¡æe ¢ü∏îà°SGh »HÉ°ûdG º°SÉ≤dG »HCG ¿GƒjO ‘ ,''⁄É©dG IÉ¨W'' ¤EG Ió«°üb CGôbG

.¬àYhQh ôjƒ°üàdG ∫ÉªLh (¬dÉªYCG íÑbh ôª©à°ùŸG áYÉ°ûH) ´ƒ°VƒŸG íÑb ÚH ™ªéj ¿CG ¿ÉæØ∏d øμÁ

.......áŸDƒŸG çOGƒ◊G º«à°ûdG ¬LƒdG

q»Mô°ùŸG ¿ÉæØdG ≥∏ØŸG ôYÉ°ûdG

Guernica

Pablo PICASSO

: qó©à°SCG


: »jCGQ …óHCG


216

.1 : IÉcÉÙGh qøØdG,IÉcÉÙÉH á∏FÉ≤dG ƒ£°SQCG ájô¶f äódh Éæg øe h .á©«Ñ£dGh qøØdG ÚH ºZÉæJ áªK

,™bGƒdG ñÉ°ùæà°SG »æ©J ’ IÉcÉÙG √òg ¿CG ’EG á©«Ñ£∏d IÉcÉfi øY IQÉÑY ƒ£°SQCG óæY ¬©«ªL øØdÉa

AÉª∏Y ∫ƒ≤j Éªch .¢SÉ°ùME’Gh ¿GóLƒdG ¥ó°U É‰EGh ™bGƒ∏d á≤HÉ£ŸG ¥ó°U ¢ù«d »æØdG ¥ó°üdGh

»æØ˘dG ∫É˘ª÷G ø˘μ˘dh π˘«˘ª˘L A»˘°T »˘©˘«˘Ñ˘£˘dG ∫É˘ª÷G{ :∫É˘ª÷G

zA»°û∏d π«ªL ôjƒ°üJ . .2 :»cÉÑdG πØ£dGáMƒd…òdG ÚdƒZGôH ÊÉaƒ«L ‹É£jE’G ¿ÉæØ∏d

á∏°ù∏°S º°SQh É°ùfQƒ∏a ‘ ¢TÉY ¬fG iƒ°S ¬æY ÒãμdG ±ô©f ’

ìhGÎJ ¿ƒ«©dG »˘©˘eGO ∫É˘Ø˘WC’ á˘∏˘«˘ª÷G á˘«˘æ˘Ø˘dG äÉ˘Mƒ˘∏˘dG ø˘e

πØ£dG'' áMƒd πã“h .áæeÉãdGh á«fÉãdG ø°S ÚH Ée ºgQÉªYCG

πØ£dG ICÉ«g ¿CG í°VGƒdG øe .áYƒªÛG äÉMƒd ô¡°TCG ''»cÉÑdG

.á≤Ø°ûdGh ¿õ◊ÉH ôXÉædG ô©°ûJ

Égôjƒ°üJ ºZQ ∫ÉªL øe ƒ∏îJ ’ É¡qfCG ∞«c ÚHh áMƒ∏dG πeCÉJ

.É«cÉH ÉæjõM ÓØW

: p¬ p∏ nªY »pa pá nª n¶ n©dÉH s’ pEG o¬odÉ nªnL o≥ n≤ënànj n’ tø nØdG nh

,(™ªL º°SG) IÉëædG ¬«∏Y ≥∏£j Ée É¡æe ,´GƒfCG á«Hô©dG ‘ ´ƒª÷Gh ™ª÷Gh OôØŸG ≈∏Y q∫óJ áØ°U ∫Éª÷G

:πãe ¬¶Ød øe ¬d óMGh ’h ™ªL ≈∏Y º°S’G q∫ój ÉeóæY...ºæZ - πHEG - á∏«Ñb - ¢û«L - ∫ÉªLOƒ©«a

≈æãj ¬qæμdh ,(¿hôaÉX hnCG ôaÉX ºμ°û«L) πãe √Éæ©Ÿ IÉYGôe kÉ©ªL hnCG ,p¬¶ rØn∏d IÉYGôe kGOôØe Òª°†dG ¬«∏Y

.πFÉÑbh ¿É°û«L π≤«a OôØŸÉc ™ªéjh

: ó«Øà°SCG

: »à¨d ó¡©JCG


217

:º¡dóŸG(Ω √ ∫ O)

qóà°TG …CG º¡dOG

¬eÓX

: ™«≤ q°üdG(´ ¥ ¢U)

.ó«∏÷G ƒg ™«≤°üdG

rº˘n¨˘ nf ≈`˘ n∏˘ rMnCG p π˘˘r«˘ s∏˘˘dG ≈˘ n∏˘˘ nY t¢T oô˘˘nJ

r™`«˘pH sô˘dG nÜÉ˘n«˘ p°ù rfG p¬˘« pa oÜÉ˘˘ n°ù˘˘ræ˘ nj nh

oÖj pò˘˘˘oJ mAr± pO pá˘˘˘˘nL rƒ˘˘˘˘ nª˘˘˘˘ ncr™« p≤ s°üdG

nô```rÑ`` nY pQƒtædG pá`` na nô`` ra nô`` ncrº```n∏`` t¶dG

Üƒ˘˘o∏˘˘ o≤˘˘dG n§˘˘ r°S nh p ø˘ rë˘˘ s∏˘˘˘dG ná˘˘˘ nY pQG nRnCG

Ö« pW uπ` oc røpe oÖ``n« rWnCG p∂`òJ rƒ` n°ünd

rº``n¨sæ˘dG u»`˘ p¡````˘ n°û pH »```` pæ` oZpó˘rZ nó```˘oj

… pô rª oY tô n°†`` rîn« na »` p© rª n°S o≥``pfÉ`` n©oj

… uô p°S o∞``` p°ûrμn«˘ na »`˘ p©˘re nO tπ``˘ n¡ ræ˘nj nh

rº```` nª```` p≤dG oä rƒ```n∏ nY » u fnCG oô`` o©`` r°TnCG nh

pô˘˘ pWÉ```nÿG »˘ pa o¥ pô˘˘˘ r°û˘˘˘o«˘˘˘ narº p¡nd róŸG

r™`jpó˘nH lº`˘˘r∏˘ oM nΩ rƒ˘˘sæ˘˘dG nÆ nó˘ rZ nO É˘˘ nª˘˘ nc

r™j pO nƒdG p ≥``«`pb nôdG pÜÉnÑ n°ûdG rôrë p°ù nc

rº`` p °ù˘ nà˘ rÑ˘ nj rP pEG nQƒ```˘˘tæ˘˘dG oó```˘ oÑ˘˘ rYnCG É˘˘nfnCG

rÜÉ n Ñ s°†dG n∞``r∏ nN pA rƒ` s°†dG nánã pYÉnH nh

rÜG nò` p©dG p¿ƒòët∏dG »pa Éne oÜ nò`` rYnCG nh

rº``` ndnC’G nh ≈```˘ n°V uô˘dG s»`` pa oå``˘ n©˘rÑ˘nj nh

rÜÉnÑ s°ûdG nìh oQ pÖr∏ n≤dG »pa oß``pbƒojh

rÜÉnë s°ùdG nôrÑ nY oº`` rg nƒdG n»pH » p°† rªnj nh

rΩ nô`` n¡dG nOƒ````∏``` oN oâ``````` r°ùnÑ nb »ufnCG nh

) Ωƒ˘ã˘∏˘c qΩCG á˘˘Hô˘˘£ŸG ‘ Ió˘˘«˘˘°ü≤˘˘dG √ò˘˘g â∏˘˘«˘˘b @1898-1975lán«˘uæ˘n¨˘oe »˘gh (

äÉeƒ∏©e óLƒJ) .''»Hô©dG AÉæ¨dG Ióq«°S''h ''¥ô°ûdG Öcƒc''`H âÑ u≤od ,áqjô°üe

( :ÊhÎμdE’G ™bƒŸG ‘ É¡æY áq«aÉ°VEG

5 -mán«uænöe oôrë p°S@

CÉ```````«¡JCGó«ªYh AGô©°ûdG ÒeCG π«Ñb øe äƒ©fh ÜÉ≤dCG ,ÚfÉæØdGh AÉHOC’G ¤EG óæ°ùJ Ée GÒãc

?ÜÉ≤dC’G √òg áª«b Éeh ?∂dP qô°S Ée .¥ô°ûdG Öcƒch ôª°SC’G Ö«dóæ©dGh AÉHOC’G

123456789

10

Oƒª°U øjódG Qƒf25-05-1961øjhGhO

¢U ¢U ÜÉàμ∏d á«Hô©dG QGódG881- 882

www.omkolthoum.com

:Oƒª°U øjódG Qƒf) ÒÑ©dG ‘ á∏MQ øjhGhO ¬d ô°UÉ©e »°ùfƒJ ôYÉ°T1969,(

) á«HôY äÉ«æZCG1980) Qƒf ≈∏Y Qƒf ,(1986) ¿hô≤dG ¢ùª°T ô©°ûdG ,(1999¿GƒdCG ,(

) IójóL2001) ÉHhQhCGh É«≤jôaEG ÊÉZCG ,(2003 ,(


218

.1 . q¢üædG ‘ ´É≤jE’Gh ¿RƒdG IóMh O qóM

.2QÉ«àN’G ‘ ∂°ù«jÉ≤e ÉMQÉ°T ,ÉHôZh Ébô°T ,ÉãjóMh ÉÁób ,Úæ¨ŸGh ÚHô£ŸG ô¡°TCÉH káªFÉb ÖqJQ

.Ö«JôqàdGh.3 .∑GP ≥ah Ió«°ü≤dG º q°ùb ,ôYÉ°ûdG ‘ pÜ nô s£dG oônKnCGh á©«Ñ£dG ‘ pÜ nô s£dG oônKnCG

.4:»JB’G ∫hó÷G ≥ah É¡fÉcQCG í q°Vhh ¬«HÉ°ûàdG êôîà°SG

.1‘ É¡FÉæZ ôKCG øq«Ñààd ,áqjô©°T Qƒ°U øe É¡H ¿ÎbG Éeh áHô£ŸG ¤EG áHƒ°ùæŸG ∫É©aC’G êôîà°SG

(π«∏dG) á©«Ñ£dG’hCG (ôYÉ°ûdG) ¿É°ùfE’G ‘hÉ«fÉK ..2?¢SOÉ°ùdG â«ÑdG ‘ π«°†ØàdG ≠«°U ád’O Ée

.3.É¡YÉ≤jEGh Ió«°ü≤dG ≈≤«°Sƒe ‘ …hôdG ™jƒæJ ôKCG ÚÑJ

.4 ?Éqæa AÉæ¨dG øe π©éj …òdG Ée

.1 :q∞°üdG ‘äÉ«Ñ∏ q°ùdGh äÉ«HÉéjE’G : »YÉ≤jE’G AÉæ¨dGh »Hô q£dG AÉæ¨dG ÚH ¥hôØdG ‘ ∑AÓeRh ¢ûbÉæJ

.2:q∞°üdG êQÉNAÉæ¨dG ‘ ºμq«M ¿Éμ°S ¥GhPCG áaô©Ÿ √ôjô“ ºK ¿É«Ñà°SG AÉæH ≈∏Y ∑AÓeRh ¿hÉ©J

¿É«Ñà°S’G πª°ûj ¿CG π°†aC’G)100Ö°ùædG ójóëàd ñƒ«°T ,∫ƒ¡c ,ÜÉÑ°T ,∫ÉØWCG ,çÉfEGh QƒcP ÚH øcÉ°S

(ádƒ¡°Sh ô°ù«H

™e âfCG πYÉØàJ ∞«c í«°VƒàH ∂àHÉLEG π∏Y ? ¬«a AÉæ¨dGh ≈≤«°SƒŸG ôKCG ¿É«H ‘ É¨dÉÑe ôYÉ°ûdG hóÑj πg

.Üô q£dGh AÉæ¨dG

¬Ñ q°ûdG ¬Lh ¬H ¬qÑ°ûŸG ¬Ñ°ûŸG ¬«Ñ°ûàdG IGOCG ¬«Ñ°ûàdG

ÚqdGh ábôdG á°SÓ°ùdG ™«H qôdG ÜÉ«°ùfG º¨qædG ÜÉ«°ùfG r™«pH sôdG nÜÉn« p°ùrfG p¬«pa oÜÉ n°ùrænj nh 1

2

3

4

5

: qó©à°SCG


: »jCGQ …óHCG


219

»bô°ûdG -»Hô©dG »≤«°SƒŸG º∏°ùdG ƒg :ΩÉ≤ŸG

øj qódG Ö£b É¡∏ª©à°SG ¿CG ó©H …ôég ™°SÉqàdG ¿ô≤dG ∫ÓN áq«Hô©dG ¢Uƒ°üqædG ‘ ''ΩÉ≤e'' á¶Ød äô¡X óbh

.''»≤qædG Q qódG'' ¬HÉàc ‘ áq«°SQÉØdG á¨q∏dÉH …RGÒ q°ûdG

ÚH á«bô°ûdG á«Hô©dG äÉeÉ≤ŸG OóY ìhGÎjh200h300â©ªL h πª¡e É¡ª¶©e (äÉjGhôdG Ö°ùM)

(ì) √Éμ«°S (¢S) :»JÉn«nH (Ü) .ºéY (´) :ófƒ¡f (¿) :ÉÑ°U (¢U) ''ôë°ùH ™æ°U'' áª∏c ‘ á«°ù«FôdG äÉeÉ≤ŸG

.â r°SGQ (Q) RÉéM

RÉμJQ’G páLQO nÖ°ùM É°SÉ°SCG oäÉeÉ≤ŸG ∞qæ°üoJh

.1 áLQO ≈∏Y õμJôJ äÉeÉ≤eâ`°SGôdG â°SGôdG (hO)-.ófhÉ¡ædG

.2 áLQO ≈∏Y õμJôJ äÉeÉ≤e√É``chódG ÉÑ°üdG-RÉé◊G -OôμdG -»JÉ«ÑdG (…Q)

.3 áLQO ≈∏Y õμJôJ äÉeÉ≤e√Éμ«°ùdG √Éμ«°ùdG (»e)

.4 áLQO ≈∏Y õμJôJ äÉeÉ≤eº```é©dG ºé©dG (Éa)

: C

: D

: E

: F

G :pÜƒo∏ o≤dG n§ r°S nh p ørës∏dG ná nY pQG nRC »gh ,AGóf IGOCG É¡JQ qó°üJ ,AGóf á∏ªL''CG:Iõª¡dG''.É q°ùM Öjô≤dG É¡H iOÉæj »àdG

.ÉfGóLhh ÉMhQ …OÉæŸG øe ¬Hôb ≈∏Y ó«cCÉà∏d ,É°†jCG ó«©ÑdG É¡H iOÉæj ób øμdh

: ó«Øà°SCG

: »à¨d ó¡©JCG


220

:o§sHnCÉnJnCG:nAr» s°ûdG n§sHnCÉnJp¬p£pHEG nâ– ¬©°Vh

.(∞àμdG øWÉH)

(•,Ü,A)Qò÷G

:lánbÉnÑndQò÷G .l¥ròpM

(¥,Ü,∫)

:nânØnNÉkJƒoØoN oâoØrînj

Qò÷G .nønμ n°S : äƒ°üdG

(ä,±,ñ)

:lè« p°ûnfoè p°ûrænj nè n°ûnf

Éké« p°ûnfh Éké r°ûnfpAÉnμoÑrdÉpH s¢ünZ :»pcÉnÑdG

.mÜÉnëpàrfpG pôr«nZ røpe

(ê ,¢T,¿) Qò÷Gp¿Én©nerónJ:p¿ÉnbpQ rhnôr¨nJ

»pa p¿Énbnôr¨nJ Énªo¡sfnCÉnc

Qò÷G.Énªp¡p©renO

(¥,Q,Æ)

:oÖ oWrônJoør«n©dG

. o¢ùnÑr«nJ n±ÓpN,inórænJ

(Ü,•,Q) Qò÷G

nô r© s°ûdG pAGQƒrdG ¤EG sO nQ p¬rj nónj Énàr∏ pμpHh ,o¬ n°SCGQ n¢†Øf nh,p ¢VQC’G p øY hOQÉfƒ«pd n¢†¡f káà¨Hh

oâræ oc »àsdG nánéæªμrdG o¬ndphÉfoCG r¿CG s»nd pEG nQÉ°TCGh ,p¬pæ«pÑnL ¤EG n§Ñg rób n¿Éc … pòsdG nπjƒ s£dG

£sHnCÉnJnCGmá sØ pîpH nQÉJhC’G o™ ub nƒoj nìGQ sºoK ,ÉkÑpfÉL nâ«ÑdG n™°V nhh ,má nY rô o°ùpH É¡pàr«nH røpe É¡nL nô rNnCÉa É n¡ oh má nbÉnÑnd.o± põ r©nj nìGQ o¬nd rä nƒnà r°SG Ée nóræ pYh p ør«nàn«pgÉnænàoe

.má nc nônM tπ oc rânJÉeh mä rƒ n°U tπ oc nâ nØ nN ≈sànM pQÉnJ rhnC’G ≈n∏ nY ¬ p°Sƒ n≤pH hO rQÉfƒ«pd sône r¿ pEG Éne nh

»pa rº o¡sfnCÉ nc o¢SÉsædG nh p¬paõ nY »pa ≈ n°†ne nh . nán∏ r© n°S ’h , ná n°ù r£ nY ’h , ná n°T nƒ r°T nh ’h , nánënærënf Ó na

, n¢ù nÑ˘ nY G nPEG n¿ƒ˘ o°ù pÑ˘ r©˘njh , nó˘ nª˘nL G nPEG n¿hó˘ oª˘ré˘nj nh ,n∫É˘ne G nPEG n¿ƒ˘o∏˘«˘ª˘nj ,m º˘«˘ p¶˘ nY mô˘ pMÉ˘ n°S pI nô˘ r°†˘ nM

rânMG nQ kI nôrà na p¬pærënd røpe n≠n∏nH nh .É n¡nënà na nh o¬nfÉØrLCG n≥nÑ rWCG É nªs∏ oc É n¡nfƒoënà rØnj nh rº o¡nfÉØrLCG n¿ƒ o≤pÑ r£ojh

Énæ og oó nYÉ n°ünànJ má nbƒoæ rîne mäG nô na nõpH G nPEG nh ,oìƒoænJ nh ,oå« p nà r°ùnJh ,ƒoμ r°ûnJ nh ,oÖpJÉ n©oJ oánéræ nªnμrdG É n¡«pa

päG nô˘˘ na sõ˘˘dG n™˘˘ne nh , pQh oó˘˘ t°üdG nø˘ pe n∑É˘ næ˘˘˘ og nhlè« p°ûnfs»næ r«˘ nY ≈˘sà nM- s» næ˘r«˘ n©˘pH G nPEG nh .l™˘ u£˘ n≤˘nà˘oe-p¿É nb pQ rh nôr¨nJ Éne … pòsdG ÉnfnCG nh ,Ö qWônJnÖn∏ n≤rf pG p¿nCG n∫É nW Ée nh .m ≥« pª nY m ≥ pMÉ n°S m¿ rõoëpd ’ pEG lø rØnL »pd

É kYG nô p°U sºoK ,ÉkJh oônÑnL nh kánd rƒ n°U sºoK ,Gó« pY nh nh Ékj uónënJ sºoK , kánJÉ nª n°T nh GkA rõ og pánéræ nªnμrdG oπj pƒ nY

kIÓ n°U sºoK , kásj pƒr∏ oY kI nOh oôrZoCG sºoK ,G kôpgÉnH G kô r°ünf sºoK ,É kØ«pæ nYkánæ p© rªoe. pAÉ n°† nØrdG p ºpdÓ n°S »pa G kOƒ o© o°U

…pƒnàr∏nj mAÉ n¡nH n≥oæ oY t¢ù pMoCG p¬ p©pHÉ n°UnCGh p¬pànéræ nª nch h oO rQÉnfƒo« p∏pH p¿Énà n≤pdÉ nY n…Énær« nY nh ,»pH G nP pEG nh

mI nô rg nR p ≥oæ o© nc…ph rònJÉ n¡nd … pôrénj n¿É nc Éne uónM ≈n∏ nY , s»`n∏ nY … pƒ r¡nj p¬ p∏peÉnμpH É ng nó n°ùnL t¢ù pMoCG sºoK ,

s» nYG nQ pP ≈nd pEG É n¡ n°SrCG nQ oóoæ r°SCG nh »pæ r°† pM »pa É n¡ o© nªrLnCÉ na , o¢SÉ n©tædG É n¡oÑ p∏r¨nj nÚ pM É n¡pàndƒ oØ oW p ΩÉsjnCG »pa

. lán∏ rØ pW n» rg nh oπ n© ranCG oâræ oc É nªn∏rãpe

lánÑn∏nL :p ÚpfÉné nªr∏pd Ékàr«nH o¬pÑ r°ûoj Éne ≈nd pEG É¡«pa rø nªpH oá nYÉ≤rdG o∫ sƒnënànà na ,ánéræ nªnμrdG oâoμ r°ùnJ nh

...mán«pfBG oá n© n≤ r© nb nh m ¢SG nô nch m ΩG nó rbnCG o∞rM nR nh lá n°T nƒ r°T nh nh l§n¨nd nh áª«©f π«FÉî«e AÉ````````≤d

πaƒf á°ù°SDƒe

6 -áéæªμdG o±RÉYCÉ```````«¡JCG

Ée É¡æY oº¡Ønj o¬sfCG o¬nd oCÉs« n¡`nà`njh ,n¿É°ùfE’G ≈ n≤« p°SƒŸG oÖ pWÉîoJ ,p§«°Sh n¿hO ,máªLôJ n¿hO

. rôuμ na nh râ p°ürfCG ?iôNCG nán¨od »g rπg ? nÒKCÉsàdG Gòg p ΩÉ¨fCÓpd oπ n©éj …òsdG Éª na .o∫ƒ≤J

:áª«©f π«FÉî«e) ÊÉæÑd ÖjOCG1889 -1988OGhQ RôHCG øe óbÉf ôYÉ°T ,ôμØe (

•) ''∫ÉHô˘¨˘dG'' :á˘«˘Hô˘©˘dÉ˘H ¬˘JÉ˘Ø˘dDƒ˘e ø˘e .á˘ã˘jó◊G á˘«˘HOC’G á˘°†¡˘æ˘dG1 -1923(

¬°ùØæH ¬∏≤f ¤ƒJ óbh ''OGOôe'' :ájõ«∏μfE’ÉH ¬Ñàc øeh .á«JGP IÒ°S ƒgh ''¿ƒ©Ñ°S''h

.AÉ≤d ÜÉàch á«Hô©dG ¤EG


221

.1.ÉkfGƒæ oY É¡æpe má∏Môe uπoμpd rπ n©rL nG h ,o±RÉ©dG É n¡pH sône »àdG nπ pMGô nªrdG O uó` nM

.2:‹GƒŸG ∫hó÷G ‘ É¡nd ná©pHÉsàdG nπ« pYÉØ nªrdGh hOQÉfƒ«d ¤EG nI nónæ r°ù oªrdG n∫É©aC’G p π©LpG

.3:∫É©aC’G Oô°S ‘ á«dÉàdG äGhOC’G É¡rJ nOÉaCG »àdG n»pfÉ© nªrdG ô oc rP oG

.4.√ oQÉnà rînJ mQÉ« r©pe nÖ n°ùnM É¡ rØuæ°U h É¡Lôîà°SG .päGƒ°UC’G p ºé©e ¤EG »ªàæJ kIÒãc mäÉª∏c t¢üsædG oø sª°†àj

.1:Qƒ¡ªo÷G ‘ p√p ÒKCÉJ h p¬pàéæª nc ≈∏Y p±õ©dG ‘ hOQÉfƒ«d náYGôH oó ucDƒj Ée u¢üsædG nøpe rê pô rînà°S pG

.2?≈æ©ŸG Gòg øY oÖpJÉμdG nôsÑY n∞«c . x»nM m øpFÉμpH ká¡«Ñ°T ,IóeÉL ádBG »gh ,áéæªμdG hóÑJ

.3‘ IôμØdG √òg ójDƒj …òdG Ée .n∞æ©dGh ≈°VƒØdG oÖ p∏rénj É n¡oHÉn« pZh ΩÉé°ùf’Gh ΩÉ¶ædG ô°ûæJ ≈≤«°SƒŸG

?¢üædG

∫É©aC’G

π«YÉØŸG

G nP pEG nh G nP pEG É nªs∏ oc sºoK AÉØdG hGƒdG äGhOC’G

ÊÉ©ŸG

áq«°üqædG øFGô≤dG

áéæªμdG ∫Éª©à°SG

Qƒ¡ª÷G ‘ ÒKCÉàdG

.1 ?∑ƒ∏ t°ùdGh p¥h sò∏pd mÖjò¡nJ nπeÉY ≈≤«°SƒŸG ¿ƒμJ ≈àe

.2?páÄjO sôdG ≈≤«°SƒŸGh pI nóu«nérdG ≈≤«°SƒŸG nÚH oõu« nªof n∞«c

.1:∞ q°üdG πNGO.ÜÉÑ s°ûdG iód kIƒ¶nM áÑNÉ s°üdG oás«YÉ≤jE’G ≈≤«°SƒŸG oóŒ

.É¡æe ∂ nØbƒeh pIôgÉ¶dG √òg nÜÉÑ°SCG É¡«a oøu«ÑJ Iô≤a rQ uôM

.2 :∞°üdG êQÉNQƒfCG ,G sƒ s°ûdG »eÉ°S ,»æ«fÉLÉH ∫ƒμ«f) nøj pQƒ¡°ûŸG páéæªμdÉpH nÚaRÉ©dG óMCG øY ÉkãrënH só pYnCG

(...»©∏≤dG É°VQ ,…hÉæØ◊G óªMCG ,»°ùæe

: qó©à°SCG


: »jCGQ …óHCG


222

.1 oánéræ nªnμdG hCG ¿É nªnμdG

¯,p ¢Sƒ≤dÉpH o± nõ r©oJ lás«≤«°Sƒe ládBG

:p ør« n© n£ r≤ne røpe o¿ sƒμnànJ lás« p°S pQÉa láª∏c oáéæªμdGh

(r¿É nª nc)¢S rƒ nb ≈næ r© nªpH

(r√É``` nc)h .p ¢S rƒ n≤dG oäGP oás«≤«°SƒŸG oádB’G: s»u∏oμrdG ≈næ r© nªrdG s¿EÉa Éæg øpe h ,¿Éμe hCG ™°Vƒe :»æ©nJh

¯, nô n°û nY n™HGôdG ¿ô≤dG ‘ ÉHhQhCG ‘ pÜ nô n©dG øY pIPƒNCÉŸG áHÉHôdG pä’BG pQÉ n°ûpàrfG nó©H o¬sfCG nôpc oP pádB’G √òg p ïjQÉJ øYh

oádB’G ∂∏J rân« uª o°S h, nô°ûY n¢ùeÉÿG p¿ô≤dG pôNGhCG ≈sàM É kÄ«°ûa É kÄ«°T É¡od nhÉnænànj oôjƒ£sàdG nò nNnCG(viola), oônJ nƒdG ÉgÉnæ©neh

oáéæªnμrdG oônÑnà r©oJh Ëpó n≤dG áHÉHôdG n∫Éª©à°SG náãjó◊G nádB’G n∂∏J n¿ƒ∏ pª©à°ùj »Hô©dG Üô¨ŸG pOÓpH o¢†©H n∫GRÉe h

Qƒ© t°ûdGh p ¢ù«°SÉMC’G øY ÒÑ©àdG ‘ pä’B’G nánμ p∏neh p∞WGƒ©dG náfÉ£∏ o°S

¯G sƒ s°ûdG »eÉ°S) pÜô©dG nøpeh (»æ«fÉLÉH) t‹É£jE’G o±RÉ©dG páéæªμdG ≈n∏ nY p±õ©dG ‘ nÚu« pªndÉ©dG nøjpódÉÿG øpeh

.(…hÉæØ◊G óªMCGh »°ùæe QƒfCGh π«∏N º©æŸG óÑY

¢U ,Iô°üàıG á«≤«°SƒŸG áYƒ°SƒŸG)27(

hÉnàr∏ pμpHp¬pæ«pÑnL ¤EG n§Ñg rób n¿Éc … pòsdG nπjƒ s£dG nô r© s°ûdG pAGQƒrdG ¤EG sO nQ p¬rj nónj

:É`nàr∏pc/ Ópc

.p ør«nærKG ≈∏Y p¬pàn¨« p°üpH t∫ oónj o¬sfC’ ,≈næ r© nªrdG »pa ≈vænãoe pß rØs∏dG »pa lO nô rØoe lº r°S pG @

:o∫ƒ o≤nà na Òª°V ≈nd pEG o¬oà oaÉ°V pEG ≈sænã oªrdG i nôréoe p¬pFGôrL pEG o•ô n°T @

»pfnAÉnLÓpc oârjnCG nQ nh É nª ogr«n∏pcH oä rQ nône nh É nª p¡Éª¡r«∏cp ∫ rƒ n≤` nc ,lí« p°ü na nƒ rg nh ≈næ r© nªrdG oIÉYGôoeh ,oí n°ü ranC’G nƒ rg nh pß rØs∏pd kIÉYGôoe oá n≤nHÉ£ oªrdG p√ pônÑ nN »pa oRƒoénj @

h lº`j pô nc p ør«n∏oL sôdG ÓpcÓpc np¿É nª`j pô nc p ør«n∏oL sôdG

. uh oó n©rdG p¬rL nh »pa Énà nØ nb nh p ør«nànæjpó nªrdG Énàr∏pc nh uh oó n©rdG p¬rL nh »pa râ nØ nb nh p ør«nànæjpó nªrdG Énàr∏pc nh

¤pEG oÒ pª s°†dG nOƒ o©nj r¿nCG p• rô n°ûpH,pó«pc rƒsà∏pd p¿ÉnfƒoμnJ nh ≈sænã oªrdG nÜG nô rY pEG p¿ÉnH nô r©oJ p Ò pª°V ¤EG Énà nØ« p°VoCG G nP pEG Énàr∏pc nh Ópc @

: ƒrënf mA r» n°T uπ oc »pa nó scnDƒ oªrdG p¿É n©nÑrànJ nh, pó scnDƒ oªrdG p º r°S’G

É nª ogÉnàr∏pc p¿ÉnJ sƒ oY ró nªrdG pânHÉnZ É nª ogÓpc p¿É n≤jpó s°üdG nAÉnL

É nª p¡r«nàr∏pc p ør«nJ nõpFÉ nØrdG ≈n∏ nY oâr«nærKnCG É nª p¡r«n∏pc p ørj nõpFÉ nØrdG oârë naÉ n°U

:p∞pdnC’G ≈n∏ nY mI nQ só n≤oe mäÉ nc nônëpH pQƒ o°ü r≤ nªrdG p º r°S’G nÜG nô rY pEG p¿ÉnH nô r©oJ pôpgÉ s¶dG p º r°S’G ≈nd pEG Énà nØ« p°VoCG G nP pEG

]É n¡n∏ rcoCG rânJBG p ør«nàsænérdG Énàr∏pc[ ∞¡μdG)33( ¢U - (hRƒ÷G ≈Ø£°üe.O+ ±hô©e ∞jÉf.O) ÜGôYE’G ‘ §«°SƒdG ºé©ŸG244.

: ó«Øà°SCG

: »à¨d ó¡©JCG


223

p π«ãªqàdGh p º«ª°üqàdGh pá nc nô◊Gh ≈ n≤«°SƒŸG ™e o¢ü rb qôdG p¬«a o∑p Î°ûj … qòdG u»Mô°ùŸG uøØdG nøe l´ƒf ''r¬«pdÉnÑdG'' ...má q°üb pOô°S rhCG mIôμa p øY p ÒÑ©qà∏d ;pâpeÉ q°üdG

≈sàM ,pIƒ°ù≤dGh p∞æ©dG pá¨dÉH nÚfGƒbh nóYGƒ≤d pájGóÑdG oòæe n™°†îj r¿CG nÖnLh ,p ¢ü rb qôdG oIGOCG nƒ og nº°ù÷G s¿CG ÉªpHh,p ¢ü rb qôdG nøpe o´ƒsædG G nòg nÉ¡r«∏Y oπ pªà°ûj »qàdG pI nó q≤©oŸGh páÑ© s°üdG päÉcô◊G uπoμH p ΩÉ«≤∏d √ oOGóYEGh ¬ o©jƒ r£J nø pμ rªojmI nó pM ≈n∏Y p¬ p∏ªYh p¬pàØ«XƒH nΩƒ o≤j r¿CG ,nÉæ∏ ob Éªc p ¢ü rb qôdG oIGOCG nƒ og … qòdG p º°ù÷G pAGõLCG røe mA rõL sπμd sóoH n’ rPEG‘ É k©e É¡t∏c oá∏ p°üØæŸG oAGõLC’G √òg oπª©J nÚMh .i nôNCG má«MÉf røpe uπoμdG nøe mAõéch ,má«MÉf røe mOGôØfGhinód p ∫Éª÷ÉH n¢SÉ°ùME’G oóudƒoj … qòdG ''p π«ª÷G p º°ù÷G nºZÉæJ'' ≈ sª°ùoj Ée ≈ndEG … uOnDƒoj n∂dP s¿EÉa ,m ºoZÉæJh m ≥ o°SÉnænJpI nQh oô s°†dÉpH oºs∏ n©nànj nƒ og É nªsfEGh ,päÉcô◊G sπ oc oºs∏ n©nànj n’ , ná°üpbG sôdG hCG n¢üpbG qôdG s¿ pEÉ na ,p ∫Én◊G pá©«Ñ£H nh .pópgÉ°û oª`dGo§oHG nônJ »pJrCÉnj É nªæ«H ,p¿É≤JE’G sπc É n¡næ p≤ràoj r¿CG røpe o¬nd sóoH n’h ,ás«°SÉ°SC’G nÚ©HQC’Gh ná©Ñ s°ùdG n´É°VhC’G hCG päÉcô◊G,p∞«æ©dG p¥É q°ûdG pÖjQóqàdÉH másj pQƒ o© o°T n’ má≤jô£H ,m ¢†©H n™e É¡ p°†©H p º°ù÷G pAGõLCG pácôM o≥ oaGƒJh ,äÉcô◊G

. pôn¨ u°üdG oòræoe oá°übG qôdG hCG r¬«pdÉnÑdG o¢übGQ o¬d o™ n°†îj …òdGp π«ãªqàdG hCG p ¢ü rb qôdG ‘ oπsã nªnànJ »àdG pácô◊G ≈n∏Y ,≈ n≤«°SƒoŸG pÖpfÉL n¤EG kÉ°SÉ°SCG oóªà©j r¬«pdÉnÑdG n¿Éc GPEGhpäÉcô◊G oΩpóîà°ùj o¬qfC’ ;''p º°ù÷G ná¨d'' r¬«pdÉnÑdG n¿hÈà©j nøjÒãμdG oπ©éj …qòdG ƒg n∂pdP s¿EÉa ,pâeÉ q°üdG

o´É°VhC’Éa ,pá¨t∏dG ‘ n™°VƒdG ÉkeÉ“ o¬pÑ°ûoj Énæg oôeC’G .nøjógÉ°ûŸG ¤EG pQÉμaC’G p π r≤fh »pfÉ©ŸG pAGOC’ nás«ª°ù÷GpäÉn¨t∏dG nøpe mán¨od u…CG pásjpónérHCG ‘ o∫É◊G nƒ og É nªc ,ÉkeÉ nªnJ r¬«pdÉnÑdG pásjpónérHCG ‘ n±hô◊G o∞udnDƒoJ , oás«°SÉ°SC’Gná˘©˘Ñ˘ s°ùdG n´É˘°VhC’G r…CG (r¬˘« pdÉ˘nÑ˘dG) p º˘°ù÷G pá˘¨˘d n±hô˘M s¿EÉ˘˘a ,É˘˘ k°†jCG pá˘˘¨˘ q∏˘˘dG ‘ o∫É◊G nƒ˘˘ og É˘˘ª˘˘ch .pá˘˘ah oô˘˘©ŸG

qºK päÉª∏μdG n∞udnDƒoJ r»nμpd ;o§nH rôoJ nÚM É ngÉnæ r©ne oÖ p°ùnàrμnJ É nªsfEGh ,É¡pJGP uóM ‘ ≈kæ r©ne u…nCÉpH o™sà nªnànJ ’ ,nÚ©HQC’Ghpá¨q∏dÉH o¬ o¡«pÑ r°ûnJ oøμÁ r¬«pdÉnÑdG n¢übQ s¿EÉa ,≈næ©ŸG Gò¡pH ká¨d oônÑnà©oj áqeÉY o¢ü rb qôdG n¿Éc GPEGh . s¢üqædG qºK nπª÷G

o¬oæ sª n°†àj ÉnŸ ; oÒÑ©àdG Gòg sí°U r¿EG p º s°ùéoŸG pô© q°ûdG nøe l´ƒf o¬qfEG πH , ná«μ«°SÓμdG pô© q°ûdG ná¨d G kójó–h pájô© q°ûdG

rób máqjõeQ m¿É©e røe o¬o∏ pªëj É qªY kÓ°†a ,máq«dÉªL má nbÉ°TQ røe p¬H oõq«ªnànj Éeh ,päÉ nc nôn◊G ‘ m ºoZÉnæJh m¿ oRGƒJ røpe

oπ o≤æJ É¡qfEÉa p ì nô°ùŸG ≈∏Y É n¡pJÉ n°ü nb nôH oΩƒ≤J nÚM r¬«pdÉnÑdG oá°übGôa , u…OÉ©dG p ¢ü rb qôdG ‘ pánLQ qódG p ¢ùØæH oô qaƒàJ ’»pª uª°üoe nQÉμaCG kÉ°†jCGh rπH ,mÜÉqàch nAGô©°T røe u»uæØdG p πª©dG n∂dP nAGQh GƒofÉc nøj qòdG nQÉμaCG nøjópgÉ°ûŸG ¤EGr¿CG pógÉ°ûª∏d sóoH nÓa ,nøjópgÉ°ûoŸGh nÚ°übG sôdG nør«H oπ o°UGƒsàdG rhCG o∫É°üqJ’G sºpànj r»μd ,røμdh .É¡j pò uØæoeh päÉ n°ü nb qôdG

n¢ù«dh ,Év«`pHÉéjEG kÉaôW ¬o∏©éj ,r¬«pdÉnÑdG ná¨d nópgÉ°ûoŸG oº¡ah .r¬«pdÉnÑdG pán¨od pá na pô r©ne røpe mánæs«©oe máLQO ≈∏Y n¿ƒμj≈ s≤n∏nànj r¿nCG ,o√nAÉæKCG pópgÉ°û oªr∏pd oø pμ rªoj …òdG pQGƒ p◊G nøpe m ´ƒf ¤EG ,r¬«pdÉnÑdG o∫ sƒnënànj n∂dòHh . x»`Ñ p∏°S m ê uô nØnàoe nO sônéoe

.n¿ƒt« p≤« p°SƒoŸGh n¿ƒ o°üpbG sôdG p¬«dEG É n¡o∏ p°S rôoj »àdG násj pô n°ünÑdGh nás« p© rª s°ùdG nándÉ n°S uôdG.pás«paÉ n≤sãdG ÉnæpJÉn«nM røpe G kOƒ o≤ rØne G kô o°üræ oY r¬«pdÉnÑdG o∫G nõnj nÓ na ,p ê pQÉnÿG ‘ p ™«a sôdG uø nØdG G nò ng p Ω tó n≤nJ røpe p ºrZ sôdG ≈n∏ nYh

.m ΩÉ nªpà rgG nh mánjÉnæ pY røpe p¬pH lôjpónL nƒ og Éne o¬n« p£ r©of r¿nCÉpH l≥« p∏ nN lôrenCG nƒ rg nh ójR ƒHCG óªMCG .O

Oó©dG ,âjƒμdG áq∏›17

7 -¬«pdÉÑdGCÉ```````«¡JCG

? É¡«dEG ºc qó°ûj …òdG Ée ? ¬«dÉÑdG ¢VhôY ¿ƒ©HÉàJ πg

224

:ó˘jRƒ˘HCG ó˘ª˘˘MCG .O á˘æ˘°S á˘jQó˘˘æ˘˘μ˘˘°SE’G ‘ ó˘˘dh …ô˘˘°üe åMÉ˘˘Hh ÖJÉ˘˘c,1921ó˘q∏˘≤˘J ..(á˘qjô˘°ûÑ˘dG ¢SÉ˘æ˘LC’Gh ¿É˘°ùfE’G º˘∏˘Y) É˘«˘Lƒ˘dƒ˘HhÌfC’G ‘ ¢ü˘˘ q°üî˘˘à˘˘eøe .»ª∏©dG ¬LÉàfEG IQGõ¨H ô¡à°TGh ,IójóY á«HôZh á«HôY á«ÁOÉcCG Ö°UÉæe

:¬JÉØqdDƒe ô¡°TCG IôgÉ≤dG - á«FÉæ÷Gh á«YÉªàL’G çƒëÑ∏d »eƒ≤dG õcôŸG) áaÉ≤ãdGh ™ªàÛGh ¿É°ùfE’G ‘ äÉ°SGQO @1995(

»Hô©dG ÜÉàc) πÑ≤à°ùŸG áYÉæ°Uh áaô©ŸG @2005(

.1 .øμeCG ¿EG º°ù≤dG ¤EG √ô°†MCG qºK â«ÑdG ‘ √ógÉ°T :¬«dÉH ¢Vô©d ƒjó«a ™£≤e só pYCG

2. .⁄É©dG ‘ Ú°übG qôdG ô¡°TCGh r¬«pdÉnÑdG QhO ô¡°TCÉH áªFÉb só pYCG

.3.≈æ©ŸG ‘ êqQóqàdG QÉ«©e ≥ah q¢üqædG ™ q£b

.1 :∞°üdG πNGO»Ñ©°ûdG Éæ°übQ ‘ Ée É¡«a ∞°ûμJ Iô≤a Q qôM

.ájÒÑ©Jh ∫ÉªL øe

2. :∞°üdG êQÉN ‘ ¢üædG ¢üqÿ10ô£°SCG

.∂àHÉLEG π∏Y ?Üô©dG óæY r¬«pdÉnÑdG qøa ¿Gó≤a ≈∏Y √ nô t°ù– ÖJÉμdG ôWÉ°ûJ πg

.1 ?r¬«pdÉnÑdG ÖJÉμdG ±qôY ∞«c

2.?á¨∏dG √òg äÉe qƒ≤e Éªa ,á¨d r¬«pdÉnÑdG ¢übQ ÖJÉμdG ÈàYG

.3q¢üqædG øe ∂dP í q°Vh .ógÉ°ûª∏dh ¢übGô∏d ÚqbÉ°T ÉfGôeh áHQO Öq∏£àj ¢übQ r¬«pdÉnÑdG

.4.qøa r¬«pdÉnÑdG q¿CG ó qcDƒj Ée q¢üædG øe êôîà°SG

.5?r¬«pdÉnÑdG ¢übQ ‘ Gójó– ∫Éª÷G øªμj øjCG


: qó©à°SCG


: »jCGQ …óHCG


225

.1 : ¢übôdG qøa,á«FGóÑdG Üƒ©°ûdG ‘ ¢übôdG á°SGQóH GƒªàgG ø‡ É«LƒdƒHÌfE’G AÉª∏Y øe ÒãμdG ÖgP ó≤dá©«Ñ£dG iƒb IÉcÉfih äÉfGƒ«◊Gh Qƒ«£dG äÉcôM ó«∏≤àd ádhÉëªc - ô¡X Ée ∫hCG ô¡X - ¢übôdG q¿CG ¤EGábÓ©dG øe ´ƒf OÉéjE’ á∏«°Sh ¢üb qôdG øe òîàj ¿Éc »FGóÑdG πLôdG q¿CGh ,áeƒ¡ØŸG ÒZh á«ØÿGÉ¡«∏Y Iô£«°ùdGh É¡«a ºμëàdG øe øμªàj ¿CG πeCG ≈∏Y á°†eÉ¨dG á«LQÉÿG iƒ≤dG ∂∏J ÚHh ¬æ«H (ájôë°ùdG)≥∏N ‘ º¡°ùj ƒ¡a ,á«FGóÑdG äÉaÉ≤ãdG øe É«°SÉ°SCG GAõL ÉªFGO ¢übGôdG ¿Éc ó≤dh .¬◊É°üd ÉgÒî°ùJh....á°übôdG AGOCG ‘ Ö∏ZC’G ‘ É©«ªL ¿ƒcÎ°ûj º¡fC’ Gô¶f óMGƒdG ™ªàÛG AÉ°†YCG ÚH IóMƒdG øe ´ƒføe Òãc ‘ ¢übôdG ó≤a ∂dòHh .á«fÉ°ùfE’G äÉ©ªàÛG IÉ«M Q qƒ£J áé«àf Ò¨J ¿CG åÑ∏j ⁄ ¬∏c Gòg øμdh∫Gõf ’ Éæc ¿EGh , ¬«aÎdG ∫Éμ°TCG øe πμ°T Oô› íÑ°UCGh ,á«æjódGh ájôë°ùdG á«∏°UC’G ¬àØ«Xh äGQÉ°†◊G¿ƒ«LƒdƒHÌfE’G ¬«∏Y ≥∏£j É¡«a ÉeÉg GQhO Ö©∏j ∫Gõj ’ ¢übôdG ¿CG OÓÑdG øe OóY ‘ ¿B’G ≈àM ó‚¢†©H ‘ »YÉ≤jE’G ¢übôdG ¤EG ¿hDƒé∏j øjÒãμdG ¿CG Éªc ... (»°Sƒ≤£dG) hCG (…ôFÉ©°ûdG ∫õ¨dG) º°SGÈà©Jh .É¡FÉØNEG πbC’G ≈∏Y hCG Üƒ«Y øe É¡H Ée ìÓ°UEGh , º¡eÉ°ùLCG ájƒ≤àd á∏«°Sƒc áeó≤àŸG äÉ©ªàÛGÚJôe IóMGƒdG á°übGôdG …ODƒj ’ ¢übGôdÉa .¢übôdG äGõ«‡ ºgCG øe Oƒª÷G ΩóY h ºFGódG Ò¨àdG á«°UÉNhCG ¢û≤ædÉc ¿ƒæØdG øe √ÒZ øY ∞∏àîj ¢üb qôdG ¿Éc Éæg øeh .Ò«¨J …CG ¿hO Üƒ∏°SC’G hCG á≤jô£dG ¢ùØæH

íeÓŸGh ¢üFÉ°üÿG ¢ùØæH ÉªFGO ∫ÉãªàdG hCG áMƒ∏dG hCG IQƒ°üdG ßØà– å«M ,âëædG hCG ôjƒ°üàdG Oó©dG á«àjƒμdG ,âjƒμdG áq∏› ójR ƒHCG óªMCG .O17

.2 QÉ`ÑàYG ''p º°ù÷G ná¨d'' r¬«pdÉnÑdG n¿hÈà©j nøjÒãμdG oπ©éj …qòdG ƒg n∂pdP s¿EÉaá`¨d ¢ü`bôdG‘ ¬`∏Nój :∫É›äÉeÓ©dG º∏Y hCG É«Lƒdƒ«ª°ùdGSémiologie»àdG ,ájƒ¨∏dG ÒZ äÉeÓ©dG á°SGQóH ºà¡j º∏Y ƒgh :

...ºμÑdGh º°üdG á¨dh á«Fƒ°†dG äGQÉ°TE’Gh QhôŸG äÉeÓ©c äÉYƒªÛGh OGôaC’G ÚH π°UGƒàdG ‘ Ωóîà°ùJ

@ÉªsfEGh:á«°SÉ°SC’G Ú©HQC’Gh á©Ñ°ùdG ´É°VhC’G hCG äÉcô◊G IQhô°†dÉH º∏©àj ƒg: ÉªsfEG øe Öcôe ±ôM¿EG : (Ée+ q¿EG) Éeh q¿EG¬∏ªY π£Ñj ¬«∏Y Ée ∫ƒNóH ¬qfCG ÒZ (‘ôM ï°SÉf) π°UC’G ‘ q

.Éî°SÉf ¿ƒμj Óa

≈ qª°ùJ''Ée''¬∏ªY π£ÑJh q‘ô◊G ï°SÉædG ≈∏Y πNóJ »àdG''á qaÉμdG Ée'' .

q¢üædG ‘ AÉL É‡ óqcCÉJh Qƒ°üdG πqeCÉJ

: ó«Øà°SCG

: »à¨d ó¡©JCG

o¬nd oπuμ n°ûoJ »pàsdG nh É¡ oª o°Sônj »pàsdG pAÉ« r°TC’G nh päÉ nYƒ o°V rƒ nªrdG ≈∏ nY nô p£r« n°ùoj r¿CG p¿É°ùfEÓpd oø pμ rªoj ,p º r°S sôdG p ∫Ó pN røpe

røpe o¬næsμne nh É¡r«n∏ nY pI nô n£r« s°ùdG »pa o√ nó nYÉ n°S É sªpe , ná n°S pônà rØ oªrdG päÉfGƒn«nërdG nº n°S nQ Ónãne oËpó n≤rdG o¿É n°ùrfE’Gh .G kôtJ nƒnJ nh É k≤n∏ nb

p ÒÑ©sàdG p ∫Ó pN røpe t»pdÉ© pØrf’G o¢ù«ØræsàdGh oÒÑ©sàdG oônÑnà r©oj nh .pI sƒ o≤rdG nh p¿ÉeC’ÉpH É k°SÉ°ùrMEG o√É£ rYCG nh Ég pô n£ nN p∞«Ø rînJpá«MÉsædG nøpe G kó«Øoe ÉkHƒ∏ r°SCG p ¢ù rØsædG nh p π r≤ n©dG ‘ oQh oónj Ée uπ oc nh É¡pJ’É« nNh É¡pJÉÑnZ nQ nh É¡pJ’É© pØrf nG nh p ¢ù rØsædG p ø nYpásjp ÒÑ r©sàdG pá nØ« pX nƒrdG p√ pò ng ‘ u»peÓnμdG u… pƒn¨t∏dG p ÒÑ©sà∏pd káaÉ°VEG ,pá nY uƒnænàoŸG É¡pdÉμ r°TCÉpH o¿ƒæ oØdG o∑ pônà r°ûnJ nh .pás« p°ùØsædG

p πrãpe É k°ü t°ü nînJ nÌcCG râëÑ°UCGh rä nQ sƒ n£nJ »àsdG pÖ«dÉ°SC’G nøpe láYƒªéne Éærj nónd, u»pdÉn◊G pâ rb nƒrdG ‘ nh .pás« p°ù«ØæsàdG

.≈ n≤« p°SƒŸÉpH p êÓ p©dGh p π«pãªsàdÉpH p êÓ©dGh uø nØdÉpH p êÓ p©dG

É k°†rjCG nh É¡pH o®É nØpàrM’Gh É¡«dEG oô n¶sædG oø pμ rªoj G kQ nƒ o°U nh ’Éμ r°TCG o´pórÑoj o¬sfCÉpH p º°S sôdG p ≥jô nW rø nY oÒÑ r©sàdG oõs« nªnànj nh

.É kª rY nO nh É n¡nd kánj pƒ r≤nJ nh päG sò∏pd É k©«é r°ûnJ »¡nàræ oªrdG t»uæ nØdG oπ nª n©dG o¿ƒoμnj Gònμ ng nh .nøj pô nNB’G ≈∏ nY É¡ o°V rô nYh É n¡od oOÉÑnJ

rø nY lásjp ÒpÑ r©nJ lás«pFÉ≤r∏pJ nh lásj uôoM p¬«ah p ºr∏oërdG nh p ∫É« nîr∏pd lº s¶næoe l∫Éª r©pà r°S nG nƒ og nº r°S sôdG s¿EG n∫ƒ o≤nf r¿CG Énæoæ pμ rªoj nh

oø pμªoj p¬«a nh . pRƒoe tôdG nh p π« pμ r°ûsàdG nh p¿ rƒs∏dG nh pQ nƒ t°üdG p ∫Ó pN røpe É¡pJ’É« nN nh É¡pJÉfÉ©oe nh É¡pe’BG rø nY nh p ¢ù rØsædG päÉf uƒnμoe

hCG É¡pH pá n£pÑnJ rô oªrdG pI nójó s°ûdG pä’É© pØrf’G pÖnÑ n°ùpH mäÉª p∏ nc ‘ É¡æY oåjón◊G oø pμ rªoj ’ nAÉ«°TC’ mIQƒ o°Uh m πrμ n°T oAÉ£YEG

nør«nH w… pQƒ© o°T’ nh w… pQƒ© o°T wô pªnà r°ùoe lQGƒ pM ¬«ah .Énæ p∏ pNGO ‘ oπ nYÉØnànJ »pàsdG ≈ n°V rƒ nØdGh pI nójó©rdG päÉ°† obÉæsàdG pÖnÑ n°ùpH

.Ék« p¡nàræoe o√ nôpÑnà r©njh p¬ p∏ nª nY rø nY ≈ n°V rônj r¿CG ¤EG Órμ n°T o∫ uó n©oj hCG Ékf rƒnd o∞« p°†oj nƒ rg nh É¡ oª o°S rônj … pòsdG p¿Ésæ nØdGh pánMƒs∏dG

.mI nQÉ n¡ nªpH päG nh nOC’G o∫Éª r©pà°SGh oá«∏ r°ù`sàdGh oíjh rôsàdG p¬«ah ,p ≥«ª©dG u» p°ù rØsædG ≈næ r©nŸÉpH pÖ p©s∏dG nøpe l´ rƒnf nƒ og oº r°S sôdGhp¬pf rõoM ≈∏Y nô p£r« n°ùoj r» nc más«pHÉ nÄpà rcG mádÉM »pa oº o°S rônj rº o¡ o°† r©nH nh , mAÉ nØ n°Uh m ìGô p°ûrf pG pádÉM ‘ ƒgh oº o°S rônj rº o¡ o°† r©nHp¬«£ r©ojh p√ pôtJ nƒnJ røpe p∞«Ø rîsàdG ≈∏Y o√ oó pYÉ°ùoj É sªpe , pôtJ nƒsàdGh pô n£nÿGh p ≥n∏ n≤dG pä’ÉM ‘ oº o°S rônj rº o¡ o°† r©nHh ,p¬ p°SCÉj nh

h oP lπ nª nY tø nØdGh .É¡nàpÑrãoj nh o¬nJG nP nó ucnDƒoj r» nc oº o°S rônj rº o¡ o°† r©nHh . pRÉnérfE’Gh pá nY rh sôdÉpH É k°SÉ°ùrMEGh G kQÉ n°üpàrfG nh kAÉ nN rôpà r°SGp¬pJ nQ ró o≤pH ¿oÉsæ nØrdG oõs« nªnànj nh .nÚpa pônàrë oªrdG nÚpfÉsæ nØrdG p ∫ÉnM ‘ É nªs« p°S’ nh p ∫É«nÿGh p ºr∏oërdG p ø nY o∞ p∏nà rînj n∂pd nòpH nƒ rgh ,m± nó ng

n∫ uƒnëoj r¿CG o™« p£nà r°ùnj nƒ rgh .p±phÉ nî nªrdGh päÉnÑnZ sôdG nh päÉnJƒoÑrμ nªrdÉpH oÅ p∏nà rªnJ másj pQƒ o© o°T’ n≥ pWÉnæne ¤EG p ∫ƒNtódG ≈∏ nY

o¬sfCG É nª nc .É n¡odÉ nªpàrMG nh É n¡ oª r¡ na oø pμ rªoj mQ nƒ o°U nh m ∫Éμ r°TCG ¤EG p π tªnësàdG nánÑ r© n°U nh ká n°†peÉnZ nh ká n°†pbÉnænàoeh ká∏n« p≤nK nAÉ« r°TCGpI nô n£r« s°ùdG nh p§rÑ s°†dG nøpe mánL nQ nópH É¡ræ nY nôuÑ n©oj r¿CGh pá nY uƒnænà oªrdG É n¡pJÉnj nô rc pP nh pándƒ oØ t£dG p π pMGône ≈ndEG n™nLGônànj r¿CG o™« p£nà r°ùnj

.o¬nàs« p°ü rî n°Th o¬nJG nP oΩpó rînJ

n»pcÉnëoj r¿CG o¬nd oø pμªoj nh .mI nójónL más«uæ na nh más«pdÉ nªnL mánjrDh oôpH o¬nd rƒnM Éne p ™pbG nh nh u»pJG sòdG p¬ p©pbG nh nêÉàrfEG oó«©oj o¿Ésæ nØrdGh

p ∫É`n« nîrdG »pa nø`j pP pƒ r© n°û oªrdG nh nI nô`në s°ùdG oÜ pQÉ n≤oj o¬o∏ n©rénJ mäÉ` nYG nórHEG nh ’É` nª rYCG n≥∏ rînj r¿CG oø` pμ rªoj nh ,É n¡«pa Éne nh ná n©«Ñ s£dG


226

8 - AÉØ°T º°SôdG »paCÉ```````«¡JCG

CG nórÑnj ,n∂« p°ü r≤oj hCG n∂jƒ r¡nà r°ùnj l¿ rƒnd ,o¬ræpe n∑ oô uØnæoj hCG p¬«dEG n∂oHòrénj Éne m πμ n°T hCG m º r°S nQ ¤EG oô o¶fyG

?kIÉn«``nM uø nØrdG ‘ s¿CG ≈∏ nY Ó«pd nO Gò ng n¢ùr«ndCG . nás«pF rô nªrdG nI nQƒ t°üdG nh nI nô p°UÉnÑdG nør« n©dG oR nhÉénànj ,lâpeÉ n°U lQGƒ pM

227

:ípdÉnŸG ¿É s°ùM náæ°S n≥°ûeóH nópd oh …Qƒ°S ÊÉ°ùØf Ö«ÑW.1955IóY ‘ ƒ°†Y

'' á«°ùØædG ÉæJÉ«M'' ™bƒe ¢ù°SDƒeh ôjóe .á«ª∏Y äÉ«©ªL

.IÉ«◊Gh »°ùØædG Ö£dG ,»YÉªàL’G ±ƒÿG :¬JÉ°SGQO øe

.1 .p º°S qôdÉH É¡LÓY øμÁ »àdG áq«°VôŸGh á«°ùØqædG pä’É◊G u¢üsædG nøpe rêôîà r°S pG

.2 lÜÉ nÄpà rc pG : pá«JB’G päÉª∏μdG p ìô°TG-.l≥n∏ nb - lârÑ nc

.3. pô pMÉ s°ùdGh p¿ÉsæØdG nør«nH p±Ópà rN’Gh p¬oHÉ°ûsàdG n√ƒL oh røu«nH

.1 .Éª¡«∏Y ÖJÉμdG q∫óà°SG ∞«c øq«Hh ,ÉªgO qóM :¿ÉàØ«Xh á q°UÉN º°S qô∏dh áqeÉY qøØ∏d

.2 .∂dP í q°Vh ,¬JGõ«ªÃ IQÉJh ¬ØFÉXƒH IQÉJ º°SôdG ÖJÉμdG ±ôY

.3™ªéj Ée É¡æe ¢ü∏îà°SGh q¢üædG ‘ á« q°UÉÿG √òg ™ÑàJ ''¢Uƒ°üÿGh Ωƒª©dG'' ÚH ÖJÉμdG ìhGQ

.É°†©H É¡°†©H øY Égõ«Á Éeh ¿ƒæØdG

.4? É¡ræpe oº r°S sôdG o¬nH uô≤oj r¿CG oø pμªojh Éke rh nO o¿É°ùfE’G É¡æY oåërÑnj »àdG oºn« p≤rdG Ée

mäÉn«pæreCG'' o≥ u≤nëoj nƒ rg nh .uΩÉ n©rdGás« p°ùnL rônfÉ sªpe , pQ nƒ t°üdG nh pAÉn« r°TC’G p ≥r∏ nN »pa ''

o¬o∏ n©rénjCG sƒnÑnànj,móujnDƒoe nh m ™ué n°ûoe nør«nH oAG nQB’G É¡nd rƒnM oÜ nQÉ n°†nànJ ká s°UÉ nN kánd põræne

nh mópbÉnf nør«nH nhm¬ uØ n°ùoe .ípdÉŸG ¿É s°ùnM

,IÉ«◊Gh »°ùØædG Ö£dG ÜÉàc øe ±ô°üàH PƒNCÉe''

ådÉãdG Aõ÷G1999''±ô°üàH ,∞dDƒª∏d

: ás« p°ùLrônf:¢ùLÔdG IôgR ¤EG áÑ°ùf

.¬°ùØf ¿É°ùfE’G ÖM

:CG sƒnÑnànjQò÷G .ΩÉbCGh ¬H ∫õf :¿ÉμŸG

(A,h,Ü)

: l¬uØ n°ùoeQò÷G øe πYÉa º°SG

.É°ûFÉW ,ÓgÉL ¬∏©L :(`g,±,¢S)

ww.hayatnafs.com

ww.hayatnafs.com

±Ópà rN’G ¬oHÉ°ûsàdG

¿Ésæ nØdG

ôMÉ s°ùdG


: qó©à°SCG


228

.1 ?∂jCGQ Éªa .¬«dEG áLÉ◊ÉH qøØdG ÖJÉμdG §HQ

.2? p¬ p°ùØnf p¿B’G ‘ kAGh nOh kAGO nº r°S sôdG nôpÑnà©nf r¿CG oRƒoénj πg

.1:∞°üdG πNGO»pMƒJ É sª nY IõLƒe Iô≤a ‘ rôuÑ nY

»YÉÑ£f’G ¿ÉæØdG áMƒd n∂«dEG p¬pH

)1846-9261(

.2:∞°üdG êQÉNxπc nI nô¶f p¬pdÓ pN røpe oí p°Vƒà r°ùnJ »pfÉ°ù rØnf mÖ«Ñ nW nh m¿Ésæ nØpd (má∏Ä°SCG pIô°ûY røpe) ÉkHGƒrépà r°SG pôrLCG

.™ªàÛG ‘ ¿ƒæØdG ¤EG Éª o¡æpe

Claude Monet

ìƒ°VƒH ô¡¶j Éªc »≤∏ÿG Ú°üëàdG hCG ôjôëàdG »gh ’CG áeÉg á«HÉéjEG áØ«XƒH Ωƒ≤j É‰EG »æØdG πª©dG

¬à«L ¬∏©a É‡¢ShÉ°SƒdG ∂∏J øe ¬°ùØf Qôëj ≈àM (ôJôa Ω’BG) IQƒ¡°ûŸG ¬àjGhQ Öàc Éªæ«M

:¬dƒ≤H ¬FÉbó°UCG ¢†©H í°üf Éªæ«M √ÉæY Ée Gòg π©dh .QÉëàf’G ¤EG √ƒYóJ âfÉc »àdG IOÉ◊G á«dÉ©Øf’G

Gƒª©æJ ¿CG GƒãÑ∏J ød ,QƒædG ⁄ÉY ¤EG ºμHò©j …òdG Úæ÷G ∂dP ºàLôNCG GPEG ºμfEÉa ,…hòM ¿hò– ºμà«d

.Ahó¡dÉH GhôØ¶J h áæ«μ°ùdÉH Ghô©°ûJh áMGôdÉH ¢U øØdG á∏μ°ûe º«gGôHEG ÉjôcR :QƒàcódG210

oârësædG.''QÉ n°üpà rN’G nøpe l¢ùræ pL nƒ rg nh ,kI nó pMG nh ká nª p∏ nc p ør«nà nª p∏ nc røpe oâërænJ oÜ nô n©rdG'' :¢S pQÉ na øHG ∫Éb : ¢U á¨∏dG ¬≤a ‘ äÉ°SGQO ídÉ°üdG »ëÑ°U :QƒàcódG244

:á∏ãeCG’º°SG +

Gœthe

∫ƒ≤©e’ ôXÉæJ’ ∞æY’ I’ÉÑe’ ájÉ¡f’

: »jCGQ …óHCG


: ó«Øà°SCG

: »à¨d ó¡©JCG


229

n∂dò˘c nh .mÜÉ˘à pc »˘pa É˘ n¡˘ p©˘°Vƒ˘pH pâ˘pHÉ nã˘dG pAÉ˘ nY pƒ˘dG » pa mò˘pF nó˘ r©˘nH nß˘ nØ rë˘oJ r¿nCG oø˘ pμ˘ rª˘oj pAÉ˘nÑ˘ n£oÿG oÖ˘ n£˘˘ oN râ˘˘nfÉ˘˘ nc G nP pEG

nΩ só≤j r¿CG oø pμÁ n’ Éne uø nØdG p¿G nƒrdnCG rø pª na .mÜÉnàpc »pa É n¡ p© r°V nƒpH pâpHÉqãdG pÜ nOnC’G »pa nÖ n°ùrëoJ r¿nCG oø pμÁ oäÉs«Mô°ùŸGpá nY rô t°ùdG tø na n» r¡ na ''Éªæ«°ùdÉc'' pá nc uônëàŸG pQ nƒ t°üdG tø na n∂d nP røpe ,o∑ uônëàoŸG oAÉ nY pƒdG nƒ og pAÉ nYh »pa s’ pEG ¢SÉsædG ≈ndEG

''Éªæ«°ùdG'' »pa nâfCÉ na ...p π t¡ nªnàdG n¤EG ƒ oY rónj Éne uπ oc røpe nQ sôënànJ r¿nCG oÖ pénj n∂d nP p πrLnCG røpe n» rg h . nô n°ünÑdG o∞ p£ rînJ »pàdG

oQh oónJ »pàdG p§j pô s°ûdG oänÓnéY n∂nJƒ oØnJ r¿CG n¿h oO n≥ uØ n°üoàpd ≈nànM rhnCG nÖné r©nàpd rhnCG n¥ sh nònànàpd rhCG nº n¡ rØàd nπ s¡ nªnànJ r¿CG o™« p£nà r°ùnJ n’

pôr«nZ i nô rNoCG mánöd ≈n∏ nY oΩƒ o≤nj o™jô s°ùdG tø nØdG G nòg ... nôsμ nØànj hCG nπseCÉànj r¿oCG oój pôoj røne nQÉ n¶nàfG o™«£nà r°ùnJ n’h p¥ rônÑdG pá nY rô o°ùpH

.pÜƒoàrμnŸG pÜ nOnC’G pánöd

lásj pƒöd lI nQÉÑ pY n∂« pØμnJ o¬sf pEÉ na »pfÉ n©nŸG nøpe ≈kæ r©ne røY nôuÑ n©oJ r¿nCG nârfCG nä rOQnCG G nPEG :m Ω rƒj äG nP w»pÑnærLnCG lê pô rîoe »pd n∫É nbp¬r«n∏Y ''É nªpæ« u°ùdG n¿Ésæ na s¿nCG o≥n◊G nh'' :oäÉs«pF rônŸG É n¡oeG nƒpb más«pFÉ nªpæ« p°S mI nQÉnÑ pY ≈nd pEG oêÉnàrMnCÉ na ÉnfnCG ÉseCG .oäÉ nª p∏μdG É n¡oeG nƒpb

≈ndEG nI nQƒ o¶æŸG ná ncôn◊G oº pL rÎoj nÖj pOnC’G s¿nCG p Ú pM »pa mI nQƒ o¶ræe má ncônM ≈nd pEG mI nôrμpa sπ oc nº pL rônàoj r¿nCG mA r» n°T uπ oc nπrÑ nb

o∫hÉnëjh É n¡ n≤FÉbO oßoMÓ«a pÖjOnC’G nΩÉneCG tôo“ pOG nôanC’G oç pOG nƒnMh p ™ nªàéoŸG oçG nórMnCGh pIÉn«◊G o™FÉ nbƒa ...mI nôμa

É n¡ p≤pFÉb nO »pa oô nNB’G nƒ og É n¡ p¶oMÓ«a É nªpæ«°ùdG p πoL nQ nΩÉneCG tô oªnJ É n¡oJGP n» rgh ...p¥ nQƒdG ¤EG É n¡n∏≤fh É ng nôjƒ°üJ

oπ o≤æj t»pFÉªpæ« u°ùdÉa p ør«n∏oL sôdG p π nªY nør«nH G kÒpÑ nc É kb rôa n∑Énæ og s¿CG nôr«Z ''pá n°TÉ s°ûdG'' ≈ndEG É n¡n∏ r≤f nh É ng nôjƒ r°ünJ o∫phÉëojh

oÒpãoj … pòdG nƒ og ≈næ r©ŸG G nòg ,≈kæ©e oπ o≤æj rπH kI nQƒ°U p¬pF pQÉ n≤d oπ o≤rænj n’ nÖj pOnC’G sø pμdh p π r© pØdÉH kI nQƒ o°U p√pópgÉ n°ûoe nΩÉneCG

s¿nCG p Ú pM ≈n∏ nY »pfÉ n©nŸG p ≥j pôW røY s’EG nI nQƒ t°üdG nπ o≤rænj r¿CG o™« p£à r°ùnj ’ r¿ nPEG oÖj pOnC’Éa ...kI nQƒ o°U pÇ pQÉ n≤dG p ¢SCG nQ »pa

nQ nƒ t°üdG s¿nCG É nª nc ...pÖj pOkC’G oIG nOnCG r¿ nPEG »pfÉ n©nŸÉa ... mô p°TÉÑoe m ≥jô nW røY G kQ nƒ°U nQƒ t°üdG nπ o≤æj r¿nCG o™« p£nà°ùj s»pFÉ nªæ p«°ùdG

É n¡sfnC’ ,pás«pF rônŸG pQƒ t°üdG nøpe ÉkŸÉ nY n≥ nª rYnCG nh É kbÉ£pf n™ n°S rhCG »pfÉ©nŸG rânfÉc ÉsŸ nh ... u»pFÉªpæ« p°ùdG oIG nOCG »pg nán«pF rônŸG

p πuenCÉàoŸG p π r≤ n©dG päÉ n© nØnJ rôoe »pa n™ n≤nj r¿nCG oø pμrÁ Éne sπ oc oπ nª r°ûnJ É nª nc ,i nôoj r¿nCG oø pμªoj n’ Éne nh p Ú n©dÉH i nôoj Éne oπ nª r°ûJp± tƒ n°üàdGh pá nØ n°ùr∏ØdG p§« pëoe »pa oínÑ r°ùnj Éne sπ oc nh ,pá nª p∏ r¶oŸG pI nôpcG sòdG pOÉ©rHCG »pa nh pI nó s≤©oŸG p ¢ù rØqædG pQGƒrZnCG »pah

p êƒod oh ≈n∏ nY nDh oôrénJ r¿nCG n¿h oO pá nbG sônÑdG pQƒ o¶ænŸG pÜ nOnC’G pá n¡LG nh nΩÉnenCG É nªpæ« u°ùdG râ nØb nh n∂pd nò p∏ na ... pO tônénàdGh p Ò pμ rØnàdGh

.p¬pÑj pOG nô n°S nh p√ põ«pdÉ ng nO »pa p πtZ nƒnàdG nh ,p¬pHÉnH º«μ◊G ≥«aƒJ

IôgÉ≤dG ,qøØdGh ÜOC’G :ÜOC’G øa1952

9 -É nªæ« p°ùdGh oÜ nOnC’G

CÉ```````«¡JCG: π q°†ØJ GPÉe

?…õØ∏J m π°ù∏°ùe hCG x»FÉªæ«°S m º∏a ‘ káª q°ù› É¡ n JógÉ°ûe rΩCG má q°üb nIAGôb

230

.1 .Éªæ«°ùdG ºé©e êôîà°SG

.2? q¢üqædG ‘ ‹ƒ≤dG ógÉ q°ûdG IóFÉa Ée

.1 ∂àHÉLEG π∏Y ?¬Øbƒe √ôWÉ°ûJ π¡a .Éªæ«°ùdG ¿hO ÜOC’G ¤EG GRÉëæe q¢üædG á“ÉN ‘ ÖJÉμdG hóÑj

.2''≈kæ©e oπ o≤æj rπH kI nQƒ°U p¬pF pQÉ n≤d oπ o≤rænj n’ nÖj pOnC’G sø pμdh p π r© pØdÉH kI nQƒ o°U p√pópgÉ n°ûoe nΩÉneCG oπ o≤æj t»pFÉªpæ« u°ùdÉa''

?(ájô©°ûdG Qƒ q°üdG ô qcòJ) GQƒ°U ¬æe ô© q°ûdG á°UÉNh ÜOC’G π≤æj ’CG ? ≈æ©e »FÉªæ«°ùdG º∏ØdG π≤æj ’CG

.1:∞°üdG πNGOn¿h oO n≥ uØ n°üoàpd ≈nànM rhnCG nÖné r©nàpd rhnCG n¥ sh nònànàpd rhCG nº n¡ rØàd nπ s¡ nªnànJ r¿CG o™« p£nà r°ùnJ n’ ''Éªæ«°ùdG'' »pa nâfCÉ na

''ôsμ nØànj hCG nπseCÉànj r¿oCG oój pôoj røne nQÉ n¶nàfG o™«£nà r°ùnJ n’h p¥ rônÑdG pá nY rô o°ùpH oQh oónJ »pàdG p§j pô s°ûdG oänÓnéY n∂nJƒ oØnJ r¿CG

QÉWEÉH ∂dP §HQGh .…õØ∏qàdG ó¡°ûŸGh »FÉªæ«°ùdG ó¡°ûŸG á©«ÑW ÚH ÉfQÉ≤e ,ádƒ≤dG √òg ‘ ™ q°SƒJ

(â«ÑdG - Éªæ«°ùdG áYÉb) IógÉ°ûŸG

.2:∞°üdG êQÉN.¢†©ÑdG iód ájGƒg á«fÓYE’G äÉ≤°ü∏ŸG ™«ªŒ Èà©j

áfÉ©à°S’G øμÁ) ∫Ó≤à°S’G òæe á«°ùfƒàdG ΩÓaC’G ô¡°TCG äÉ≤°ü∏Ÿ É°Vô©e º«≤J ¿CG ∂FÓeR ™e ∫hÉM

(âfÎf’G áμÑ°ûHh Éªæ« q°ùdG QhóHh áaÉ≤qãdG IQGRƒH

.1 ?á¨q∏dG √òg äÉe qƒ≤e Éªa ,á¨d Éªæ« q°ùdG ÖJÉμdG ÈàYG

.2.qøØdG Gò¡d É≤«bO ÉØjô©J É¡æe ¢ü∏îà°SGh ,áfQÉ≤ŸG ô°UÉæY êôîà°SG .ÜOC’ÉH ¬àfQÉ≤Ã Éªæ«°ùdG ÖJÉμdG ±qôY

.3 ∂dP í q°Vh .á«FÉªæ«°ùdG ΩÓaC’G IógÉ°ûe ¢Sƒ≤Wh ,á©jô q°ùdG á«FÉªæ« q°ùdG IQƒ q°üdG á©«ÑW ÚH ÖJÉμdG §HQ

.4.∂dP í q°Vh . q»LÉéM ™HÉW øe ƒ∏îj ’ ¬qæμdh ,…Ò°ùØJ q¢üædG

º«μ◊G ≥«aƒJ)1898-1987(á«Mô°ùŸG ájGhôdGh á°ü≤dG Öàc .êÉàfE’G ôjõZ q…ô°üe ôμØeh ÖjOCG

‘ ÖFÉf äÉ«eƒj'' ‘ á°UÉNh ¬dÉªYCG ‘ ∂dP ™Ñ£fGh √ÉjÉ°†bh ¬∏cÉ°ûÃh ™ªàÛÉH ∂àMG

''º«μ◊G É°üY'' ''‹ ∫Éb …QÉªM'' ''±ÉjQC’G


: qó©à°SCG


: »jCGQ …óHCG


:ƒjQÉæ«°ùdG»FÉªæ«°ùdG º∏ØdGh (ájGhôdG - á q°ü≤dG) ÜOC’G ÚH ≈£°SƒdG á∏MôŸG ƒg]º∏a ƒjQÉæ«°S á°üb[

¿ÉeÒg ¢ùjƒd ±qô©jLewis Herman™ªŒ ,π°ù∏°ùJ ‘ áHƒàμe á«∏«°üØJ á«Ø°Uh á£N'' :¬qfCÉH ƒjQÉæ«°ùdG .''»©ª°S »Fôe ™bGh ¤EG É¡∏jƒ– …CG Égò«ØæJ êôıG ≈qdƒàjh IQƒ°üdGh äƒ°üdG π«°UÉØJ ÚH

Úμa hQƒj ÉeCGYorofkin .''¥QƒdG ≈∏Y ÜƒàμŸG º∏«ØdG ƒg'' iôNCG IQÉÑ©H hCG ..''πÑ≤à°ùŸG º∏«a'' :ƒjQÉæ«°ùdG Èà©«ahCG ,ôjƒ°üà∏d á∏HÉb äÉ£≤dh ógÉ°ûe ¤EG É¡àFõéàH á q°ü≤dG áHÉàc IOÉYEG'' ƒg ,≥Ñ°S É‡ ÉbÓ£fG ƒjQÉæ«°ùdÉa»àdG ,á«Jƒ°üdG ` ájô°üÑdG Qƒ°üdG π«°UÉØJ í°Vƒj »HÉàc πμ°T ‘ ,º∏«ØdG á q°ü≤d ,á«FÉªæ«°ùdG áZÉ«°üdG

.''É¡∏°ù∏°ùJh πÑ≤à°ùŸG º∏«a ô¡¶à°S

...»pfÉ n©nŸG p ≥j pôW røY s’EG nI nQƒ t°üdG nπ o≤rænj r¿CG o™« p£à r°ùnj ’ r¿ nPEG oÖj pOnC’Éa..pÖj pOkC’G oIG nOnCG r¿ nPEG »pfÉ n©nŸÉa

É¡qfC’ ,»LÉé◊G q¢üædG ‘ ,á qª¡ŸG ájƒ¨∏dG äGô°TDƒŸG øe IGOC’G √ògh : êÉàæà°S’G ó«ØJ §HQ IGOCG : r¿ nPEG.É¡«dEG ¬∏°Uƒj ¿CG têÉÙG ójôj »àdG áé«àædG ´Éª°S ¤EG πqÑ≤àŸG oÅu«¡J

: ó«Øà°SCG

: »à¨d ó¡©JCG

: QÉμ°ShC’G IõFÉLõFGƒ÷G ™aQCG øe Èà©J á«FÉªæ« q°ùdG ¿ƒæØdG ‘ á«ÁOÉcC’G IõFÉ÷G É°†jCG ≈ qª°ùJháëfÉŸG á¡÷G .⁄É©dG ‘ á«FÉªæ«°S IõFÉL ºgCG ÉgÈà©j ¢†©ÑdGh IóëàŸG äÉj’ƒdG ‘ á«FÉªæ«°ùdGá«ª«∏©J á«ÁOÉcCG â°ù«dh ájôîa á«ÁOÉcCG Èà©J »àdG á«FÉªæ«°ùdG Ωƒ∏©dGh ¿ƒæØdG á«ÁOÉcCG »g IõFÉé∏d

‘ â°ù°SCÉJ h11 …Ée1927 øe ÌcCG á«ÁOÉcC’G √òg º°†Jh É«fQƒØ«dÉc ‘6000¢üàfl ¢üî°T øe ¿ƒμàJ áªî°V âjƒ°üJ áæ÷ º¡æe á«FÉªæ«°ùdG ¿ƒæØdÉH816^5 .Éªæ«°ùdG ‘ ¿ƒ°üàflh á∏ã‡hh πã‡

''QÉμ°ShC’G'' IôcGP ‘ IódÉN ΩÓaCG Iô°ûY.1 :áëæLCG Wings1927.2 :íjôdG ™e ÖgP Gone With the Wind1939.3 :Éμ«HQ Rebecca1940.4 :AGƒM øY A»°T πc All About Eve1950.5 :Qƒg øH Ben Hur1959.6 :Üô©dG ¢ùfQƒd Lawrence of Arabia1962.7 :ÜG qô©dG The Godfather1970.8 :ÚfÉÛG ¢ûY ¥ƒa QÉW óMCG One Flew Over Cuckoo1975.9 :≥∏«a Platoon1986

.10 :íneÉ°ùŸG ÒZ Unforgiven1992 :QÉμ°SC’G IõFÉ÷G ∫ƒW ≠∏Ñj34 ¬fRhh º°S3,85

Iô˘μ˘H ≈˘∏˘Y ∞˘bGh ¢SQÉ˘a π˘μ˘°T ≈˘∏˘Y ƒ˘gh º˘¨˘˘c

Ωƒ«fÉàjÈdG IOÉe øe ´ƒæ°üe ƒgh »ª∏a §jô°T

‘ ≈˘∏˘£˘jh (¢SÉ˘ë˘æ˘dGh ô˘jó˘˘°ü≤˘˘dG ø˘˘e §˘˘«˘˘∏˘˘N)

.ÖgòdG øe á≤Ñ£H ™«æ°üàdG øe IÒNC’G á∏MôŸG

: ó«Øà°SCG

231


232

o±h oô r©nŸG ''hôJÉ«àdG'' nƒ og G nò ng mÖ n©r∏ nªpH n’ nh m ¢ü nb rô nªpH p¬ p© r°V nh p π r°UnCG p ‘ o¿nÉμŸG G nòg n¢ù«d'' :ΩÉ n°ûpg oøH ≈ n°ù« pY n∫É nb

≈ n¡rænj nh p±h oô r©nŸÉpH oôoerCÉnj ,p¥nÓ rNnC’G oø p°SÉnëne nh p πpFÉ n°† nØdG o™nÑræne nh pÖj pOrCÉnàdG nh p∞« p≤rãnàdG oπ r°UnCG o¬sfnCÉpH nÚ p«pH rôn¨dG nóræ pY

. pônμræoŸG p ø nY

ká nª s°ùnéoe pán∏« p°† nØdG nI nQƒ o°U p ¢Sƒ oØtædG »pa o¢S pôr¨n« na , pô n¶sædÉpH oß p©nj G nò ng nh pônÑnÿÉpH oß p©nJ p√ pò ng ,pópFG nôn÷G oΩnCG rƒnJ rº og nóræ pY nƒ rg nh

,pI nô p°VÉn◊G rhnCG pI nôpHÉn¨dG p¿Éne rRnC’G »pa p πpFÉ n°† nØdG p π rgnCG p ïj pQÉnJ røpe nÚ p©peÉ s°ùdG nh nøj pô pXÉsædG ≈n∏ nY o¬ o°V pô r©nj É nªpH pQÉ n°ürHnCÓpdp ∫É n© pØdG nø p°SÉnëne n∂nd oπpã nªo« na . pôr« s°ùdG nh p ¢ü n°ü p≤dG p¿ƒ£oH »pa n» rg nh oônÑnÿG nh oánjG nh uôdG o¬o∏ n© rØnJ n’ Éne p ¢Sƒ oØqædG »pa oπ n© rØnj nh

n∂à n°V nônà rYG r¿ pEG nh pOƒ o°ü r≤nŸG ≈n∏ nY p ∫ƒ o°üo◊G nh pÜƒoZ rônŸÉpH pôØ¶dG nøpe É n¡oÑpbG nƒ nY p¬pH »pJrCÉnJ Éne nh ,p ∫É n°ü pÿG nópeÉnëne nh

»pa o¿ƒoμnj Éne nh ,pá n°ü« p≤qædG ná nYÉ n¶ na oQ uƒ n°üoj nh ,pán∏j pP sôdG ná nYÉné n°T n∂nd oì nô r°ûnj nh ,oÖYÉànŸG n∂ràndÉnf nh oÖYÉ n°ünŸG É n¡ n©ne

o™ pªnàrén«a , ká ng rôoH É n¡ pL nô r¡nÑpH n∂rà nY nó nN nh , ká nYÉ n°S É ng pô n¶ræ nªpH n∂rànÑn∏ nN r¿ pEG nh ,p√h oôrμnŸG nøpe É ng pôKCG »pa nh pAƒ t°ùdG røpe É n¡pànÑpbÉ nY

o¬æY näóYÉ≤J r¿ pEG p ø n°ùn◊G ≈nd pEG n∑ tO oônj nh ,p¬pH nâ rª nª ng r¿ pEG p í«pÑ n≤dG p ø nY n∂ oY nO rônj o√É n°ù nY Éne pI nôrÑ p©dG nh pá n¶ pY rƒnŸG nøpe n∂rj nónd

≈nd pEG n∂ o°ù rØnf oÜ pònérænàa p π r© pØdG ≈nd pEG p ∫ rƒ n≤dG nøpe nh pOƒ o¡ q°ûdG ≈nd pEG pánÑr«n¨dG nøpe n∂nd É n¡oL pô rîoj nh ≈n∏rãoŸG pá n≤j pô s£dG ≈nd pEG n∂jpó r¡nj nh

oô oØrænj nh ,m ºr∏ pM nh môrÑ n°U nh mánMÉné n°S nh mánMÉ nª n°S nh mAÉ na nh nh mánfÉnenCG nh mInAh oôoe nh m Ω nô nc nh máneÉ n¡ n°T nh má nYÉné n°T nøpe pán∏« p°† nØdG p ´G nƒrfnCG

.m ≥ rªoM nh m π r¡nL nh mQ rónZ nh mánfÉn« pN nh m ørÑoL oh mInAÉnf nO røpe oán∏j pP sôdG o¬ o© nªrénJ É sª nY n∂ o©rÑ nW»ë∏jƒŸG óªfi

ΩÉ°ûg øH ≈°ù«Y åjóM

ïjQÉJ ¿hóH - Ö© q°ûdG QGO á©ÑW

10 -oìô°ùŸGCÉ```````«¡JCG

?IOÉØà°S’Gh ∂ë°†dG ÚH äÉ«Mô°ùŸG IógÉ°ûe

:»ë∏jƒŸG óªfi ΩÉY IôgÉ≤dG ‘ ódh1858 ΩÉY ‘ƒJh.1930øe

øª°V OÉ≤qædG ¬©°†jh ''ΩÉ°ûg øH ≈°ù«Y åjóM'' á«HOC’G √QÉKBG RôHCG

ádõY ó©H ¬ØqdCG äÓeCÉJ ÜÉàc ƒgh ''¢ùØædG êÓY''h .áeÉ≤ŸG ¢ùæL

áaô©eh »Hô©dG çGÎdG áaô©e ÚH â©ªL á«eÉ°üY áaÉ≤Kh á∏jƒW

.. É¡HGOBG ≈∏Y ´ÓWGh á«ÑæLCG äÉ¨d


233

.1ÒZh πª©à°ùe'' ¤EG É¡Øqæ°Uh ''π«ãªqàdG h ìô°ùŸG'' ºé©e ¤EG »ªàæJ »àdG äÉª∏μdG q¢üædG øe êôîà°SG

.''(πª¡e)πª©à°ùe

.2qøØHh á°UÉN ΩÉ°ûg øH ≈°ù«Y åjóM ÜÉàμH ∂dP §HQGh ''ÏŸGh óæ q°ùdG'' á«FÉæK ≥ah ¢üædG ™ q£b

.(ó«Øà°SCG øcQ ô¶fG) áeÉY áeÉ≤ŸG

.3Úà∏ªL ¢üædG øe êôîà°SG (Gójó– áq«YÉ≤jEG á«≤«°Sƒe) ?¢üædG õ«“ »àdG á«Hƒ∏°SC’G á« q°UÉÿG Ée

.(ó«Øà°SCG øcQ ô¶fG) ∂dP ¿ÉàÑãJ

.1 (...Éjó«LGÎdG - Éjó«eƒμdG) ìô°ùŸG πFÉ°SQ ´ qƒæJh áq«Mô°ùŸG ÜQÉéàdG AGôK ¢üædG ¢ùμ©j qóM …CG ¤EG

.2äÉ˘«˘Mô˘°ùe ø˘e É˘fÉ˘«˘MCG ¢Vô˘©˘j É˘e Aƒ˘°V ‘ ¬˘e qƒ˘b .ìô˘˘°ùª˘˘∏˘˘d ñQÉ˘˘°U q…ó˘˘«˘˘é“ ÜÉ˘˘£˘˘N q¢üæ˘˘dG ‘

...áq«éjô¡J

.1:∞°üdG ‘ IõLƒe Iô≤a ‘ ∂dP ô q°ùa .''ìô°ùŸG qøa'' ¤EG πμ°ûdG Gòg õeôj

.2: ∞°üdG êQÉNπª©dG Qƒfi øe ''¥ÓNC’G πª©dG É‰EG'' ¢üf hCG ''ÉÑgP ô£“ ’ AÉª°ùdG'' ¢üf ¤EG óY

.ìô°ùŸG áÑ°ûN ≈∏Y πqãªoj ¿CG í∏°üj …QGƒM q¢üf ¤EG /¬d qƒMh

.1:ìô°ùŸG Ωƒ¡Øe á«∏Œ ‘ ÉgQhO ÚHh q¢üædG ‘ É¡©qÑàJ .IójóY ÉbôW ìô°ùŸG ∞jô©àd ÖJÉμdG ≈ qNƒJ

.qÉæah AÉ°†a

.2 .∂dP í q°Vh .áq«qæØdG ¬JÉe qƒ≤Ã ¬dÉ¨°ûfG øe ÌcCG ájƒHôqàdG ìô°ùŸG ádÉ°SôH Ó¨°ûæe ÖJÉμdG hóÑj

.3 .É¡Øqæ°Uh ìô°ùŸG óFGƒa Ü qƒH

.4 .äÉaÉ≤ãdG íbÓJ ‘ ¿ƒæØdG QhO ó qcDƒj Ée q¢üædG øe êôîà°SG

.5.ájÒ°ùØàdG ¬àª«b ÖfÉL ¤EG áqjQÉ°†◊G á«îjQÉàdG q¢üædG áª«b πq∏M

: qó©à°SCG


: »jCGQ …óHCG


234

.1»Mô°ùŸG øØdG ô°UÉæY

.2:áeÉ≤ŸGOhóM ‘ ≈saƒàŸG) ÊGòª¡dG ¿ÉeõdG ™jóH ¬Kóëà°SG ,»HOCG qøa380á°ù∏L /¢ù∏› ‘ ihôJ ájÉμM áeÉ≤ŸGh .(`g √

,IóMGhäÉeÉ≤ŸGh .í∏eh ∞FGôWh QOGƒf øe ƒ∏îJ ’ É¡æμdh( ΩÓμdGh ∫ƒ≤dG ¿ƒæa º«∏©J) É°SÉ°SCG á«ª«∏©J ájƒHôJ á¨Ñ°U É¡d

êPƒªædG'' ‘ Oƒª°U …OÉªM QƒàcódG É¡∏ªéj äGòdG ºFÉb É«HOCG É°ùæL É¡æe π©Œ äÉe qƒ≤e ‘ ∑Î°ûJ ,É¡aÓàNG ≈∏Y

''≈ahC’Gπ£ÑdG-óæ°ùdG-¿Gƒæ©dG[‘ √ôeCG ∞°ûμj Ée ÉÑdÉZ ∫Éàfi qóμe É¡∏£Hh áKOÉ◊Gh á©bGƒdG-¢ù∏› ‘ …hôj …qóμŸG

‘ ≥qfCÉàdG-ÌædGh ô©°ûdG ÚH áLhGõŸG-™é°ùdG - á“ÉÿG]IQÉÑ©dG…OÉªM)¢ùfƒJ-ÉØ≤dGh ¬LƒdG/ Oƒª°U1988(

)2ìô°ùŸG áÑ°ûN (

)4IAÉ°VE’G GOƒªY (

)6áq«Mô°ùŸG ¢ùHÓŸG (

êÉ«cÉŸGh

)8π«ãªàdG (

)10IAÉ°VE’G (

)1»Mô°ùŸG ¢Sƒ≤dG (

)3ôFÉà°ùdG (

)5ÚaRÉ©dG ¿Éμe (

)7q¢üædG (

)9≈≤«°SƒŸG (

h p ¢ü n°üp≤dG p¿ƒ£oH »pa n»rg nh oônÑnÿG nh oánjG nhuôdG o¬o∏n©rØnJ n’ Éne p ¢SƒoØqædG »pa oπn©rØnj nhp Ò u°ùdG:

'' Éàª∏c â¡àfGônÑnÿG''h ''ôr« s°ùdG,áØ«ØN ≈≤«°Sƒeh ÉYÉ≤jEG É¡JAGôb óæY ná∏ª÷G ,∂dP Ö°ùcCÉa ,''AGôdG'' ƒgh ,¬°ùØf ±ô◊ÉH ''

'' ∂dP áZÓÑdG AÉª∏Y »ª°ùjh™é°ùdG ''

™é°ùdGçóëj (ô©°ûdG ‘ …hôdGh á«aÉ≤dG áHÉãÃ ƒgh)á q°UÉN ÌædG ‘ ¿ƒμjh ,ÒNC’G ±ô◊G ‘ πª÷G ôNGhCG πKÉ“ ƒg

Üƒ∏°SC’G ≈ª°ùj πª÷G ÚH ™é°S ∑Éæg øμj ⁄ GPEG ∞∏μàe ÒZ AÉL GPEG ¿PC’G ¬«dEG Üô£Jh ¢ùØædG Òãj kÉ«≤«°Sƒe kÉª¨f

.kÓ°Sôe

:‘ ™é°ùdG Ìμjh

.1:ËôμdG ¿BGô≤dGnMnCG o¬s∏dG nƒog rπbló}1|ª s°üdG o¬s∏dGó n o}2|dƒoj rºnd nh róp∏nj rºndón r}3| lónMnCG o¬nd røoμnj rºnd nh}4|IQƒ°S[

]¢UÓNE’G

.2 :áØjô°ûdG ájƒÑædG åjOÉMC’Gu°ùnj'' :n∫Énb ,nºs∏ n°S nh p¬r«n∏nY o¬s∏dG ≈s∏ n°U u»pÑsædG rønY ,m∂pdÉne p ørH p ¢ùnfnCG rønYhoôu°ùn©oJ Énd nh Ghoô°ûnH nh GhoôuÉnd nh G

uØnæoJhoô ''G]…QÉîÑdG √GhQ[

3 .:äÉeÉ≤ŸGGnór¨nÑpH ÉnfnCGh ,nPGnRnC’G oâr«n¡nà r°TG :n∫Énb m ΩÉ n°ûpg oørH ≈°ùn«pY ÉnænKsónM''O≤nY »r©ne n¢ùp«nd nh ,nló rnf ≈∏nYór≤o¬sdÉnëne oõp¡nàrfnCG oârLrônîna ,m

GnRpEG pór≤n©dÉpH o±uô n£nj nh ,o√nQÉpªpM pór¡n÷ÉpH o¥ƒ o°ùnj x…pOGƒ n°ùpH ÉnfnCG GnPpEÉna ,oñrônμdG »pæs∏nMnCG ≈sànM√nQ°üpH p¬∏dG nh ÉnfrôpØ nX :oâr∏o≤na ,oór« no¬∏dG n∑És«nM nh ,m

jnR ÉnHnCGmó rr∏nÑrbnCG nørjnCG røpe ,ârdnõnf nørjnCG nh ?nnâr«naG nh ≈nàne nh ?âr«nÑdG ≈ndpEG sºo∏ng nh ?nâ ? ...p‘ ≈saƒàŸG)ÊGòª¡dG ¿ÉeõdG ™jóÑd ájOGó¨ÑdG oáeÉn≤nŸG[

OhóM380] (`g √

:áÁó≤dG ÖàμdG äÉeqó≤e©aQCGh ™FÉæ°üdG ±ô°TCG øe áHÉàμdG âfÉc Éª∏a ,ó©Hh...É¡©ØfCGh ™FÉ°†ÑdG íHQCGh .É¡.

fÉ£∏°S ádõæÃ É¡æe »g »àdG AÉ°ûfE’G áHÉàc Éª«°S ’ .ÉgÓZCGh πFÉ°†ØdG ônKBGh .ÉgÓrYCGh ôKBÉŸG π°†aCGhÉ¡É¡æ«Y ¿É°ùfEGh .

fÉ°ùfEG ÚY πHÉ¡.É¡HÉsàoc ¿ƒHuô≤jh É¡HÉë°UCG ¿ƒª u¶©j .É¡«∏Y ’EG äÉª¡ŸG ‘ ∫ uƒ©J ’h .É¡«dEG ’EG ∑ƒ∏ŸG âpØà∏J ’ .

.ËôμàdGh π«éÑàdÉH ôjóL .Ëó≤àdÉH ≥«∏N kGóHCG É¡Ø«∏ëaOhóM ‘ ≈saƒàŸG) …óæ°û≤∏≤∏d z≈°ûYC’G íÑ°U{ ÜÉàc áeqó≤e øe[821](`g

.4:∫ÉãeC’Gh ºμ◊G .''ÉnØnY ∂n∏ne GqPEGh ,≈nØnc ¿ÉYCG GPEGh ,≈na nh óYh GPEG :tô◊G'' ]ôFÉ°S πãe[

: ó«Øà°SCG

: »à¨d ó¡©JCG


235

: ká≤eÉ°S(¥.Ω.¢S)

™ØJQG á¡Ñ°ûe áØ°U

. ÓYh

: GQÉ°ùëfG(.Q.¢S.ì)

É°üq∏≤J

: π«°üëàdG(∫.¢U.ì)

±QÉ©ŸG Ö°ùc

: •É q£ÿG(•.•.ñ)

ÖJÉc áæ¡Ÿ áØ°U

q§ÿG

≈∏Y á«∏«μ°ûàdG ¿ƒæØdG ºs∏ o°S ‘ ká≤eÉ°S káfÉμe nCG qƒÑàj r¿CG »Hô©dG t§ÿG q≥ëà°SG

r¿CGh ,Ü rôn¨dG ‘ º r°S sôdGh uø nØdG pá≤dÉªY nQÉ¶fCG nâØ∏j r¿CGh ,»ŸÉ©dGh »Hô©dG ørjó«© q°üdGp∞ n°SCÓd , s»Hô©dG n™bGƒdG sø pμdh ,áq«dhódG p ¢VQÉ©ŸG ábhQCG nπ pNGO mQƒ o°†oMh má©HÉàÃ ≈¶ëj

‘h m ΩÉY m¬rL nƒH páq«Hô©dG áq«ægòdG ‘ »Hô©dG u§ÿG á©bôpd G kQÉ°ùëfG ó¡°ûj ,ójó s°ûdG

.¢Uƒ°üÿG p¬rLh ≈∏Y º¡fGóLhh páÄ°TÉædG ∫É« rîpe

,á≤FÉØdG IQÉ¡ŸG ¤EG mIójó°T máLÉëH »g »àdG pánÑ r© q°üdG ¿ƒæØdG øe u§ÿG oáHÉàc tó n©oJ

êÉàëj oôpgÉŸG o•É q£ÿÉa ∂dòdh .pÖjQóàdGh pá°SQÉªŸGh π«°ürëàdGh pá°SGQódGh pánÑpg rƒnŸGhp¿ÉqæØ∏d ¿Éch (...)»qæØdG ¬FGOCG iƒà°ùe Ú°ù–h p¬ s£N pójƒrénàpd Év«eƒj á∏jƒW mäÉYÉ°S ¤EG

,¬JQÉ°†Mh p¬îjQÉJ ôgÉ¶e øe Gô¡¶e p¬ p∏ r©nLh uø nØdG Gòg pôjƒ r£J ‘ wº p¡oe lQ rh nO »Hô©dGp•ƒ£ÿG p¿ rƒnμpH o´pórÑoŸG o¿ÉæØdG p∞nàrμnj rºnd rPEG ,√QÉª r©peh ¬pH nOC’ mõs« nªoe m ™HÉW pRGôHEG ‘ lQ rhOh

´ nórHCGh pQÉ nª r© pŸG ‘ tóàÁ qøØdG Gòg π n©L ÉªqfEGh §≤a ÖoàoμdGh p∞MÉ°üŸG ‘ oÖnàrμoJh oº n°SôoJ

s§nÿG p ΩGó rîpà r°SG oä’É› räO qó©J Éªs∏ och (...) pájQÉª©ŸG áHÉàμdG ‘ ká©FGQ nê pPÉ nªnf ¬«ap±hô◊G ¿ oRGƒJh päÉYÉ≤jE’G p§rÑ°Vh QÉμàH’Gh π« pμ r°ûsàdG ¤EG o•É q£ÿG n™ na nórfG »H nô n©dG

(...) ¿GƒdC’G áaÉ°VEGh

™e uøØdG n¥É°ùqJG o¢ùμ r©J »àdG pçGôqàdG ‘ á«qæ nØdG p ∫Éμ r°TC’G uºgCG røpe t»Hô©dG t§ÿG oônÑà r©ojh

oπ°ü nØræJ ’ káneƒ¶ræe É¡o∏©Œ á naÉ≤ãdG øY …ô°üÑdG ÒÑ©àdG ‘ G kOÉ©HCG o∞°ûrμJh p¿ÉÁE’G

øe ¬qfCG oår«M ôNBG s§ nN q…CG ‘ nóLƒoJ r¿CG oQ oórænj más«dÉªL m ìG nƒnf øY oôuÑ n©oj t»Hô©dG t§ÿGh (...)

áq«eÓ°SE’G pIQÉª©dÉH nôsKnCÉnJh x»ÑærLCG môuKnDƒoe u…nC’ r™ n°† rînj rºnd nƒ¡a kádÉ°UCG p¿ƒoæØdG pônÑ rcCG

.∫RÉæŸGh óLÉ°ùŸG o±QÉNR É¡«∏Y râneÉb »àdG ô°UÉæ©dG uºgCG øe ƒgh .É¡H n§ÑJ rQGh Ö```jôZ ∞°Sƒj

»Hô©dG §ÿG øa

…Ée (á«àjƒμdG) ¿ƒæØdG IójôL2006

11 -π«°UCG qøaCÉ```````«¡JCG

∫Éª÷Gh IOƒ÷Gh ìƒ°VƒdG ÚH q§ÿG

: ÖjôZ ∞°Sƒj.ô°UÉ©e …Oƒ©°S •É£Nh ÖJÉc


236

.1: É¡d Ö°SÉæŸG qøØdGh ÒÑ©àdG IGOCG ¿É«ÑH »JB’G ∫hó÷G πªcCG

.2.∂dP •hô°T ¿É«ÑpJ ‘ ¢üædÉH rø©à°SG ? ¬ s£N nø q°ùëj r¿CG ò«ª∏à∏d øμÁ ∞«c

qøØdG ÒÑ©qàdG IGOCG

º°S qôdG ¿GƒdC’G

»Hô©dG §ÿG .....................

..................... .....................

..................... .....................

.1 ? Éq«∏«μ°ûJ Éqæa q»Hô©dG q§ÿG ™°Vh ÖJÉμdG ¢ü qî°T ∞«c

.2 .∂dP í°VhCG .ábQÉØe »Hô©dG q§ÿG ¢û«©j

.3 Ég rRôHCG ,ÉWhô°T »Hô©dG q§ÿG ¥ò◊ ÖJÉμdG O qóM

.4 ?»Hô©dG §ÿG ôjƒ£J ‘ ÉæaÓ°SCG oOƒ¡L ≈q∏éàJ øjCG

.1páq«Hô©dG áq«ægòdG ‘ »Hô©dG u§ÿG o™°Vh ¬«dEG ∫BG ÉŸ ójó°ûdG ¬Ø°SCG øY ¤hC’G Iô≤ØdG ‘ ÖJÉμdG ÜôYCG

?GPÉŸh ?∞°SC’G ∑GP ¬ ocQÉ°ûJ π¡a .¢Uƒ°üÿG p¬rLh ≈∏Y º¡fGóLhh páÄ°TÉædG ∫É« rîpe ‘h m ΩÉY m¬rL nƒH

.2máqéëH ∂nàHÉLEG º qYO ? ájOÉ©dG áHÉàμdG ‘ »Hô©dG u§ÿG º°SôH ájÉæ©dG …Qhô°†dG øe ¬fCG iôJ πg

.ÌcCG hCG

.1 : ∞°üdG ‘Gòg ¤EG p∂∏r«e ióe G kRÈe »Hô©dG q§ÿG ´GƒfCG øe ÌcCG hCG ÉkLPƒ‰ ∂FÓeR ≈∏Y r¢V pôYG

.∑GP hCG ´ƒædG

.2:∞°üdG êQÉN ''ó«Øà°SCG'' øcQ ‘ ÉgóŒ »àdG á«Hô©dG •ƒ£ÿG êPÉ‰ »cÉ– ¿CG ∫hÉM /CG

:Üƒ°SÉ◊G •ƒ£îH Éæ«©à°ùe Éª¡ÑàcGh §ÿG áYÉæ°U π°†a ‘ Ú«dÉàdG Úà«ÑdG ßØMG /Ü

ô``jô`````ëàdG IOÉLEG ójôj øe Éjôjƒ°üàdGh §ÿG ø°ùM Ωhôjh

ÉbOÉ°U áHÉàμdG ‘ ∂eõY ¿Éc ¿EG Ò°ù«àdG ‘ ∑’ƒe ¤EG ÖZQÉa

: qó©à°SCG


: »jCGQ …óHCG


237

‘h∫É« rîpe:º¡fGóLhh páÄ°TÉædG

( ∫ ,… ,ñ ) Qò÷ ‹’ódG π≤◊G ‘ ≥ qª©JCG

πjÉîJh πs« nNh ¬«dEG πq« oNh πq«îJh ∫ÉN:∫É©aC’G øe óLCÉa

(Q qƒ°üàdG áμ∏e) á∏q«îoe h (Éªæ«°ùdG ) ádÉs« nN h ’É«îpe h ’É« nN :AÉª°SC’G øe óLCGh

á«Hô©dG •ƒ£î∏d êPÉ‰

)1»ã∏qãdG2»î q°ùædG3»°SQÉØdG4ÊÉëjqôdG5»©bqôdG6ÊGƒjqódG7ÊGƒjqódG8q»∏÷G9(‘ƒμdG

:•- ¥ô°ûŸG QGO - ΩÓYC’Gh á¨∏dG ‘ óéæŸG :Qó°üŸG )29- ähÒH -1987(

: ó«Øà°SCG

: »à¨d ó¡©JCG


238

:AÉÑ¡°ûdGáØ°U ( Ü √ ¢T) .Ö¡°TCG ôqcòŸG .á¡qÑ°ûe

:Öo¡°ûj Öo¡°Th Ön¡°ûj Öp¡°TáÑ¡°ûdGh áÑ¡°ûdG ¬fƒd ¿Éc

.OGƒ°S ¬∏q∏îàj ¢VÉ«Háqæ°ù∏d AÉÑ¡°T áæ°S ∫É≤jIô˘°†N ’ »˘˘à˘˘dG á˘˘HóÛG

.ô£e ’h É¡«a: ó¡°U…CG (O √ ¢U) øe

tôM:Ö°SÉÑ q°ùdGÉgOôØe

¢VQC’G »˘˘˘˘˘˘˘gh Ö°ùÑ˘˘˘˘˘˘˘˘°S..IqóàªŸG á©°SGƒdG

:áÑbC’Gƒgh lƒÑb ÉgOôØe≈˘∏˘Y ¿ƒ˘μ˘j …ò˘dG AÉ˘æ˘Ñ˘˘dGAÉ˘æ˘Ñ˘dG É˘Ñ˘b .á˘qÑ˘≤˘dG ICÉ˘«˘˘ghCG ¬˘˘©˘˘aQ :G kƒ˘˘Ñ˘˘b √ƒ˘˘˘Ñ˘˘˘≤˘˘˘j

.áqÑ≤dG ICÉ«g ≈∏Y ¬∏©L :πeREGô≤æj ójóM øe ádBG

.Ö°ûÿG hCG ôé◊G É¡H : OÉ˘˘gƒ˘˘˘dGlIórgh ÉgOô˘Ø˘e

¿É˘˘˘˘˘˘˘μŸG ƒ˘˘˘˘˘˘˘gh ló˘˘˘˘˘˘˘ rghh .¢†ØîæŸG

:OÉ‚C’Gló‚ É˘˘gOô˘˘Ø˘˘eø˘e ß o∏˘Z É˘e ƒ˘g ó˘é˘æ˘˘dGh .™ØJQGh ±ô°TCGh ¢VQC’G

ƒ∏ŒôeC’G ÓL( h ∫ ê ) .¬Ø°ûc …CG AÓL √ƒo∏éj

á¡jóÑdGπ©ØdG qOQ ( √ O Ü) .Ò°ü≤dG âbƒdG ‘ q»còdG

:Iô¡Høe IôFGO (Q √ Ü).Aƒ°†dG áªàYΩÓ¶dG (Ω ä ´)

∞«ØÿG :õjÒH ∑ÉL -¿Éqæa

ôjƒ°üàdÉH ∞∏c »°ùfôa''áæjóe''`H ódh »°ùª°ûdG

áæ°S ¢ùfƒJ1932.

o∫ÉnÑ p÷G p√ pò ng nh ,p πre sôdG nøpe oô rØ t°üdG o¿ÉnÑrãoμdG p√ pò ng nh má nb rQ oRh pAÉ nØ n°U ‘ tónà rªoŸG oôrënÑdG G nò ng

pÖ p°SÉnÑ s°ùdG pó r¡ o°U nh p êh oôoŸG pô r°† oN øpe o§ o°ùoÑdG p√ pò ng nh oAÉnÑ r¡ s°ûdG oAG nO rôn÷Gn∂ o°V rQnCGoQh tódG p√ pò ng nh .

p ¢V rQnC’G p± rƒnL »pa oánJƒoërænŸG o± nôo¨dG nh pô rî s°üdG p ípFÉ nØ n°U røpe '' oQƒ o°ü o≤dG nh'' mQÉ nY mônénM røpe

oÜÉnÑ p≤dG nh o¢SG nƒ rbnC’G nh oán«pÑ rbnC’G p√ pò ng nhn∂ofG nô rª oYrân¨nH nO ró nb mOƒ o°S nh m ¢†«pH nør«nH o√ƒoL oƒdG p√ pò ng nh .

p¿Éne sõdG oπ«pe rR pEG É ng nó« pYÉnŒ n¢û n≤nf nh o¢Sƒ oª t°ûdG É ng nOƒo∏oLn∂oÑ r© n°TÉ n¡ pZÉnÑ r°UnCÉpH oAÉnj rRnC’G p√ pò ng nh .

.n∂oà nYÉnæ p°U m±ƒ o°U nh m∞ n© n°S nh mQÉnf nh m¿ nó r©ne nh mAÉne nh m Ú pW røpe oAÉn« r°TnC’G p√ pò ng nh pá n© p°UÉsædGpán« p°SÉ n≤dG pánæ«s∏dG nh pá saÉn÷G pásj pô s£dG É n¡pà n©«pÑ n£pH oôjphÉ n°ünàdG p√ pò ng n∂r«n∏ nY É n¡ o°V pô r©nJ oOnÓpÑdG É n¡ufEG

.oºo∏rënJ oAG nQ rò nY rhnCG tó pénj lπ r¡ nc nh É n¡pà sªpb »pa o∞ p≤nj lïr« n°T rhnCG pIÉn«n◊G »pa o≥ p∏ n£rænj lπ rØ pW :É n¡ p°SÉnæpH nh

n¿h oQG nƒoj nh nIÉn«n◊G n¿ƒ oY nQ rõnj .p¥ nQ rh sõdG nh p¿É sc oódG nh p π r≤n◊G »pa G kôrënH nh G vônH n¿h tó pμnj rº ogG nônJ

ló pMG nh nh , pQƒoÑ o≤dG rhnCG p πpHÉnæ s°ùdG nør«nH n∑G nP nh p πre sôdG »ma rhnCG pAÉnŸG »pa o¢Uƒo¨nj G nò ng .näG nƒrenC’Gp¬pÑ pMÉ n°üpd …ph rônj oô nNBG kh Ékeƒ oª r°ûne uπ oØdG nøpe o´pórÑoj rhnCG pAÉnæ n¡dG nøpe mäG nô n£ nb o¬njÉ n°T o∞ s°T nônànj

.pÖoéo◊G pÖr«nZ ≈nd pEG pAnÓnÿG »pa G kópbG nQ o™s∏ n£nànj rhnCG nÚpd shnC’G nÒ pWÉ n°SnCG pó pé r°ùnŸG pQG nó pL nârënJ

.oπrÑ nb røpe É ng nônJ rºnd n∂sfnCÉ nc nârfnCG G nP pEÉ na kÓuenCÉnàoe ípenÓnŸG n¤ pEG nh pQ nƒ t°üdG »pa p ºndÉ n©dG ≈nd pEG oô o¶ræJ

.nä rô n°ürHnCÉ na p∞rd pE’G nQÉnÑoZ n∂pà nb nónM rø nY n¢† sØnf ró nb nh kánÑ« pé nY kI nójpónL n∂r«nd pEG É ng oó« p©oj tø nØdG nƒ og

lá n°SÉ s°ùnM nh lás«nM ''õjÒH ∑ÉL'' oør« nY nh pQ uƒ n°üoŸG p ør« nY »pa rπnH pôj pƒ r°ünàdG pándBG »pa tø nØdG n¢ùr«nd nh

.rº o¡nær«nH É n¡«pa n∫ÉnL rº nc .uÖo◊G p ≥ rª oY nh pI nô r°û p©dG p ∫ƒ o£pd É n¡ p∏ rgnCG nh p ¢V rQnC’G p√ pò n¡pH lI nÒpÑ nN , lás«pc nP

n¥G nƒ˘ r°SnC’G nh nó˘ pLÉ˘ n°ùnŸG nh näƒ˘o«˘oÑ˘dG nQG nR nh nOÉ˘né˘rfnC’G nh nOÉ˘ ng pƒ˘dG nh nAG nô˘rë˘ s°üdG nh nπ˘ pMÉ˘ s°ùdG nÜÉ˘né˘ na

o¬nd nƒo∏rénJ r¿nCG ≈ n°ù nY nô p¶nàrænj r¿nCG o± pô r©nj nh kÓj pƒ nW oÖ ob rônj uQ põdG ≈n∏ nY o™Ñ r°U pE’G nh lánMƒoà rØne oør« n©dG nh

G kôpHÉ n°U p ´ƒ o°V rƒnŸG n∫ rƒnM oΩƒoën« na p¿ƒoærμnŸG É ng uô p°ùpH o¢Sƒ oØtædG nìƒoÑnJ nh É ng nôrë p°S oá n©«pÑ n£dG

. pô n°ünÑdG p í rªnd »pa o¬ n°üpænà r≤n« na G kò nNrCÉne o¬ræpe n≥paG nƒoj ≈nànM

r¿nCG »pa pásj pôo◊G n≥n∏ r£oe p ΩÉ s°S nô∏d s¿nCG ≈n∏ nY .m ΩÉ s°S nQ oäÉnM rƒnd É n¡sfnCÉ nc É n¡ pLG nô rN pEG p ∫É nªnépd o√ oQ nƒ o°U nh

»pa pá n¡jpónÑdG oQƒ o°†oM q’ pEG ÉnfQ uƒ n°ü oªpd n¢ùr«nd nh nº r°S sôdG oó« p©oj nh oï n°ù rØnj nh t§ oîn« na o√ nôrenCG nôsH nónànj

.pánÑ p°SÉnæoŸG pá n¶rës∏dGp§rÑ n°V nh pá naÉ n°ùnŸG pôjpó r≤nJ »pa pI nQÉ n¡nŸG tπ oc , nô p°UÉnæ n©dG oÖuJôoj n’ nh nô n¶ræŸG oÖ uc nôoj n’ nƒ r¡ napAÉn« r°TnC’G p ™pbG nh røpe É n¡t∏nà r°ùnj uø nØdG nøpe läÉnjBG o√ oQ nƒ o°U G nP pEG nh pánjDh tôdG u§ nN pójpórënJ nh pánjphG sõdG

n¿h oOÉs« n°üdG nh p¥ nQ rRnC’G pAÉnŸG nøpe m±É sØ n°T mQG nó pé nc É kªpFÉ nb nôrënÑdG nârjnCG nQ nørjnCÉ na . pAÉn«rMnC’G nh

É ng oô uWnDƒoJ pÜÉ n°û rNnC’G nh p ∫ rƒædG nôrÑ nY náné p°SÉsædG nârjnCG nQ ≈nàne nh !? pOÉnJ rhnC’É nc p¬«pa n¿ƒ obƒ o°T rône

≈`n∏ nY pI sƒ o μdG rø pe tπ p£oj oπ r Ø u£dG n∂pd nP nh !?''Òeôa'' päÉ nM rƒnd røpe lá`nM rƒnd pI nQƒ t°üdG »pa É n¡sfnCÉ nc

12 -iôJ n’ Ée n∂jôojCÉ```````«¡JCG

? qøa á«aGôZƒJƒØdG IQƒ°üdG ‘ πg

239

: QÉμH ≥«aƒJô°ûf ,¿ƒHQƒ°ùdG ‘h á«°ùfƒàdG á©eÉ÷G ‘ ¢S qQO åjó◊G ÜOC’G PÉà°SCG ƒg

‘ ÉÑàch »Ñ«ÑM π«eEGh …ó©°ùŸGh »LÉYhódGh »HÉ°ûdG øY ó≤ædG ‘ ä’É≤e IóY

.»°ûjôb ó«°TQh »μŸG ”ÉMh »∏«¡°ùdG Oƒªfi øY º°SôdG

.1 áHÉàμdG §‰ QÉ«©e Ö°ùM q¢üædG º q°ùb

.2 ? q¢üædG øe »Ø°UƒdG ™£≤ŸG ‘ IOQGƒdG äÉaƒ°UƒŸG øq«Y

.3? ¬àYÉæ°Uh ¬Ñ©°Th ¬fGôªYh ¬°VQCG ƒg ÉªqfEG √ógÉ°ûj Ée q¿CÉH ÖWÉıG ∞qdDƒŸG ô qcP GPÉŸ

oQƒ o°†oM q’ pEG Q uƒ n°ü oª∏pd n¢ùr«nd nh nº r°S sôdG ó« p©oj nh ï n°ù rØnj nh q§ oîn« na o√ nôrenCG nôsH nónànj r¿nCG »pa pásj pôo◊G n≥n∏ r£oe p ΩÉ s°S nô∏d s¿nCG ÖJÉμdG iôj

?Üƒ°SÉ◊ÉH º°SôdG äÉ«æ≤J Q qƒ£J Aƒ°V ‘ Ωƒ«dG …CGôdG Gòg º«≤à°ùj π¡a.pánÑ p°SÉnæoŸG pá n¶rës∏dG »pa pá n¡jpónÑdG

.1q¢üædG ‘ AÉL ÉÃ ∂HGƒL º qYO ? ójóL øe ⁄É©dG ∞°ûàμj ¿É°ùfE’G áq«æØdG áq«°ùª°ûdG IQƒ q°üdG π©Œ ∞«c

.õjÒH Qƒ°U ¢†©Ñd ∞°Uh øe

.2 .ôjƒ°üàdGh º°S qôdG »qæa ÚH , q¢üædG ‘ AÉL Ée ¤EG OÉæà°S’ÉH ¿QÉb

.3? Éqæa »Fƒ°†dG ôjƒ°üqàdG íÑ°üj ∞«ch ≈àe

:(¿Éj) Òeôa -ΩÉ q°SQ áæ°S ódh …óædƒg1632

áæ°S »qaƒJh1675º°SQ ..AÉ°ùf ¬JÉMƒd ÖdÉZ ‘

º°SqôdG ‘ ¬àqbO q¿EGh¬æe Ó©L ¬àjôYÉ°Th

ÚeÉ q°SqôdG ÈcCG øe GóMGh .ô°ûY ™HÉ q°ùdG ¿ô≤dG ‘

:(¿hõæeQÉg) âfÈfGQ -áæ°S ódh …óædƒg ΩÉ q°SQ

1606 áæ°S ‘ƒJh1669.''√ƒLƒdG'' º°SQ ‘ ô¡à°TG

äÉMƒq∏dG º°SQ ‘háq«îjQÉàdG

?pó pé r°ùnŸG pQG nó pL ≈n∏ nY lá n≤s∏ n©oe É n¡pb rƒ nW »pa lI nQƒ o°U pI nQƒ t°üdG »pa o¬sfnCÉ nc n¢ùr«ndnCG pInÓ s°üdG pá nYÉ nb

pô p°UÉ nY nh pán«pfB’G p ¢ûpbÉnf nh p¥ÉnÑ rWnC’G p ™pfÉ n°U pQ nƒ o°U »pa p ∫nÓ u¶dG nh pAG nƒ r°VnC’G pánæràpa ≈nd pEG rô o¶rfG rπnHpá nªnà nY »pa oó p≤sànJ p ørj nón«dG nh pándB’G n∫ rƒnM pQƒqædG nøpe lI nô r¡oH :âfÈfGQ p Ωƒ o°S oQ røpe É n¡sfCÉnμ na pârj sõdG

lás« p°ùpfƒoJ lánj rô nb n»pg nCG É n¡pFÉ n°ùpc pô oª oN pOG nƒ n°S nh pAÉ n°†r«nÑdG É n¡pJƒo«oH mI nQÉné pëpH ''¿ÉLƒJ'' nh .p¿ÉnμnŸG

É nª o¡sfnCÉ nc nánÑ r≤ oY p ™peÉnL pQG nó pL nóræ pY pó n© r≤nŸG ≈n∏ nY p¿É n°ùpdÉn÷G nh ? mán« p≤j pôrZ pEG mIÉ n°SrCÉne røpe ló n¡ r°ûne rΩnCG

?...x‹ nRnCG m í rc oQ ≈n∏ nY Úpe nó rbnC’G nøpe

läÉ n¶nënd n»pg . kánÑ« pé nY ká nØ«pdnCG nh kI nójpónL kánÁpó nb n∂nJG nP n∂r«nd pEG o¢ù pμ r©nJ oQ nƒ t°üdG p√ pò ng pIBG rô pŸÉ nc

.''pónHnC’É nc rä nQÉ n°ü na kI nôpHÉ nY rânfÉ nc ró nb nh n∑ pô rg nO røpe râ n°ù p∏oà rNGQÉqμH ≥«aƒJ

-¢ùfƒJ ,õjÒH ∑ÉL1988


: qó©à°SCG


: »jCGQ …óHCG

240

.1:q∞°üdG ‘ á©«Ñ q£dG ∫ÉªéH ô©°ûf Éæà∏©L ∞«c ÚHh Ú«JB’G Ú«°ùª°ûdG ÚJQƒ°üdG πqeCÉJ

.2:q∞°üdG êQÉN±qôYC’ á°SQóŸG AÉæØH á«aGôZƒJƒØdG Qƒ°ü∏d ¢Vô©e áeÉbEG ≈∏Y »FÓeR ™e ¿hÉ©JCG

(.......QÉKBG + äÉHÉZ + QÉëH + AGôë°U) IôMÉ°ùdG ¬≤WÉæÃh »æWƒH

:»FÉªæ«°ùdGh »Fƒ q°†dG ôjƒ°üàdG ‘ äÉ£≤q∏dG ´GƒfCG( :Qó°üŸG )www. absolut- photo.com

á£°Sƒàe á£≤d - á©eÉL á£≤d - -á£≤d áqeÉY

IôqÑμe á£≤d - áH qô≤e á£≤d - áq«μjôeCG á£≤d -

plan-generalplan-ensembleplan-moyen

plan-americainlplan-rapprochegros-plan

tres-gros-plan G qóL IÒÑc á£≤d


: ó«Øà°SCG

241

n¢ùr«nd nhÉnfQ uƒ n°ü oªpd q’ pEGpánÑ p°SÉnæoŸG pá n¶rës∏dG »pa pá n¡jpónÑdG oQƒ o°†oM:

¢ù«d ÈN¢ù«d º°SG

.¬«a GQƒ°üfi OQh ¬qfC’ ¬ª°SG ≈∏Y ï°SÉædG ÈN Ωó≤J

: É¡æe ,ÉHƒLh ï°SÉædG º°SG hCG EGóàÑŸG ≈∏Y ÈÿG É¡«a Ωó≤àj iôNCG ä’ÉM ∑Éægh

.1 : ΩÉ¡Øà°SG º°SG ÈÿG ¿Éc GPEG∞«c? ∂dÉM

.2 : Iôμf CGóàÑŸGh ô÷ÉH ÉÑcôe ÈÿG ¿Éc GPEGπ≤◊G ‘∫É qªY

.3 :Iôμf CGóàÑŸGh ±É°†e ±ôX ≈∏Y Éjƒàfi ÈÿG ¿Éc GPEGIôé°ûdG â–Òah qπX

ó«©°SƒH …ó«°S ''á«dÉ©dG Iƒ¡≤dG''

: »à¨d ó¡©JCG


242

»Jƒd QÉ«H

)1926-1850(

á«ÁOÉcC’G ƒ°†Y

: ¬dÉªYCG øe á«°ùfôØdG

AGôë°üdG

: ƒbƒg Qƒàμ«a

øe »°ùfôa ôYÉ°T

¿ô≤dG19: ¬æjhGhO øe

ÊÉZCGh ∞jôÿG ¥GQhCG

.áªà©dG

:¿ÉjôHƒJÉ°T

ÖJÉc»°ùfôa

¿ô≤dG øe19øe

∂dÉ°ùŸG ΩƒbCG ¬JÉØdDƒe

¢Só≤dG ¤EG ¢ùjQÉH øe

: ¿ƒ«HƒædG¤EG áÑ°ùf

áqjôKC’G áHƒqædG á≤£æe

ÉgQÉKBG øe ô°üÃ

πoÑrª o°S ƒHCG GóÑ©e

±ƒL ‘ ¿ÉJƒëæŸG

. πÑL

:AÉ``°VCGQÉKCG : AÉ°V

¥ô°TCGh

:AÓ°UoCG: π«°UCG . ê

¥OÉ°U

,É¡ofGƒrdnCG ränAÉ°VCG p ¢ù rª q°ûdG øe m ¢ùnÑ nbh pAr± qódG øe mánë rØ∏pH pÜ rôn¨dG ÊÉqæa o¥ rô s°ûdG ÜÉ°UCG

¤EG nπ n≤nàrfG u»b rô s°ûdG pAÉ¡ÑdG øe GkAõL søμdh ,m±ƒdrCÉeh mÖjôZ uπc øY ÉkãrëH .Gƒo∏nM nQ ró≤d

...rº p¡pbÉª rYCG º«ª°U

,Úaqô£àŸG ÚdÉ©àoŸG hCG AÓ≤tãdG ±ƒ« o°†dG n¢† r©H n±É°†à r°SG ób o¥ô q°ûdG ¿Éc GPEGh

n¥ rô s°ûdG Gƒ o≤ p°û nY ,ÚØ p°üræoe pô pYÉ°ûŸG »≤«bQ ÉkeG nôpc Éaƒo« o°V É k°†jCG ±É°†à°SG ób ¬qfEÉa

røpe ¬«∏Y i nƒ n£rfG ÉÃ øjPƒNrCÉe rº p¡JÉ°T rô oa hCG rº¡eÓbCG páYph nQ røpe ¬«∏Y Gƒ o°VÉaCGh ,p¬n∏ rgCGh

ô oc ròf pAÓ n°UoC’G ¥É°û o©dG A’Dƒg p ør«H røeh m ≥j pô nY m ¢VÉeh má«aÉ°U máq«HPÉLh mÜsÓ nN pôrë p°S

nÒ¡ q°ûdG s»°ùfôØdG s»FGhôdGh nÖjOC’G»Jƒd Ò«HQ nƒ°üH º¡FG qô ob nQƒ¡ªoL oAGô© q°ûdG sóneCG ró n≤ndh

AGô©°ûdG pA’oDƒg øeh áq«bô q°ûdG QÉ©°TCÓd º¡JÉ©dÉ£oe øe Ég rƒnM rƒnà°SG p¥ô q°ûdG øY má©jóH

Qƒàμ«aƒ o≤«gh¿ÉjôHƒJÉ°T‘ mánéFGQ m¥ƒ o°ùH ≈¶rënJ p¥ rô q°ûdG oIQƒ°U râs∏X m¿ôb ∫GƒWh .ÉHQhCG

πÑbCÉapáb pô r°ûoŸG päÉMƒ∏dÉH Gƒ o©dhCG øjòdG ÚjRGƒLQƒÑdG øe oAÉ«ÑZC’G É¡«∏Y. pAÉ« q°†dÉH

GôpHhoC’G ∫É› ‘ ≈s∏Œ oå«M ≈ n≤«°SƒŸG ≈∏Y ∂dòc o√ôKCG ¬dÉ«îH p¥ rô°û∏d ¿Éch (...)

o»cÎdG o¥ rhòdG ≈¨£a âjôHhC’G ‘ páq«bô°ûdG ôXÉæŸG ¤EG ká q°SÉe oáLÉ◊G âëÑ°UCG ÚM

d ''…Gô˘ q°ùdG ø˘e ±É˘£˘˘à˘˘NG'' âjô˘˘HhCG ‘ AÉ˘˘jRC’G º˘˘«˘˘ª˘˘°üJ ≈˘˘∏˘˘Y.äQGRƒ oª`ÚM ≈˘∏˘Y

d ''áWÉfôZ øe ójQO'' âjôHhCG âeóîà°SG»àjõ«fhó''á«©bGƒdG ¤EG ÜôbCG áq«bô°T ôXÉæe

¢ùÑàbG Éª∏ãehäQGRƒenácô◊G ¬æ qª°†«d ''≈qæãàj G nóH ÉŸ'' á«°ùdófC’G áë q°TƒŸG ør◊

qóªà°SG Ú©HQC’G ¬à«fƒØª«°S øe áãdÉãdG¢ùfÉ°U ¿É°S »eÉcƒfÉ«ÑdG ƒJô°ûfƒc ¿É◊CG

‘ ¬àæ«Ø°S ‘ É¡H ¿ƒoM nó r°üj GƒfÉc øjòdG Úq«H tƒqædG ÚMqÓŸG ÊÉZCG øe ¢ùeÉÿG

''EÉÑ n°S áμ∏e'' GôHhCG âfÉch ( ...)π«ædG ‘ √Oƒ©°U AÉæKCGƒofƒ÷)1862 (h''¿ƒ°ûª°T

á∏«dOh ''¢ùfÉ°U ¿É°ùd)1877nô pXÉæe päÉMƒd oás«HQhC’G oÒgÉª÷G É¡«a räó¡°T ká n°Uô oa (

Ée ‘ ¥rô q°ûdG AGó°UCÉH á«°ShôdG ≈≤«°SƒŸG Éfô£“h .ìô°ùŸG áÑ n°û nN ≈∏Y áHqÓN áq«bô°T

) ''Ó«eOƒdh ¿Ó°SQ'' πãe âjôHhCG øe ¬ràeób1842päÉ°übôdG øY kÓ r°†a Éμpæ«∏÷ (

»˘μ˘°ùeô˘d ''OGRô˘¡˘°T'' ¬˘«˘dÉ˘Hh »˘μ˘°ùaƒ˘μ˘HÉ˘°ûà pd ''¥ó˘æ˘Ñ˘dG pIQÉ˘ q°ùc'' ¬˘«˘dÉ˘H ‘ pá˘s«˘˘bô˘˘°ûdG

) ±ƒcÉ°SQƒc1888á«∏«μ°ûàdG ¿ƒæØdG ∫É› ‘ IQƒK âfÉμa ¢ùjQÉH ‘ ¢VôY …òdG (

.»qæØdG ¥Gô°ûà°S’G áMÉ°S ‘ Éë°VGh GójóŒhá°TÉμY ähôK QƒàcódG

OóY »Hô©dG ÜÉàc ,áq«HôZ ¿ƒ«Y ‘ ¥ô°ûdG á°SQGO39 áæ°S2000 ¢U107

13 -pÜ rôn¨dG p¿ƒoæ oa ‘ o¥ rô s°ûdGCÉ```````«¡JCG

ôrÑY ¬æe ká n£ r≤nd äógÉ°T hCG ∂FÉbpó r°UCG hCG p∂pJ nô r°SoCG pÖfÉL ¤EG ¬nJ rô n°†nM q‹ nh oO ¿ÉLô r¡ne ‘

0oõnà¡J ∂∏©Lh ∂ nØ nb rƒnà r°SG Ée n¢† r©nH rô oc rPG .más«ÑærLnCG mán«uæa má nb rô pØpd l¢V rô nY ∑ nô n¶nf nâ nØnd pI nõ nØr∏qàdG

(P. Loti)

Le Désert

(V. Hugo)

(Château

Briand)

243

á°TÉμY ähôK.∫ÉªYC’G ójóY ¬dh ¿ƒæØdG ïjQÉàH qºàgG ô°UÉ©e ÒÑc …ô°üe ∞≤ãe

: ¬dGƒbCG øe ¬d Ω qóbh ¿GÈL π«∏N ¿GÈ÷ q»ÑædG ÜÉàc ájõ«∏≤fE’G øe ÜqôY

.''É©«ªL ÜOC’Gh uøØdGh áØ°ù∏ØdGh ºr∏ p©dG QÉ¡fCG ¬«a qÖ°üJ IÉ«M Üƒ∏°SCG áaÉ≤ãdG''

. q¢üædG ¥É«°S Ö°ùM ¢ùÑàbG áª∏c ìô°TG

.1 . í q°TƒŸGh âjôHhC’Gh GôHhC’ÉH ±qô©àd ≈≤«°SƒŸG PÉà°SCÉH ø©à°SG

.2 .∂àHÉLEG π∏Y?Üô¨dG ΩCG ¥ô°ûdG ¢üædG ‘ ôNB’G ¤EG áÑ°ùædÉH »æØdG ΩÉ¡dE’G Qó°üe πãe øe

.3 .¥ô°ûdÉH Üô¨dG íbÓJ øe äOÉØà°SG »àdG ¿ƒæØdG Ée

.1 ?º¡dÉªYCG ‘ ¥ô°ûdG IQÉ°†M ΩÉ¡∏à°SG ¤EG Üô¨dG ÊÉæa ™aO …òdG Ée

.2 .¥ô°ûdG ôë°ùH »Hô¨dG ôKCÉàdG øWGƒe O qóM

.3 ?¬«∏Y É«æa Üô¨dG ìÉàØfG øe ¥ô°ûdG ÉgÉæL »àdG IóFÉØdG Ée

.1ácô◊G ôcòàJ âfCGh ÖLCG ?áØ°üæe Iô¶f ¥ô°ûdG ¤EG ¿hô¶æj Ú«Hô¨dG π©L ‘ qøØdG ºgÉ°S qóM …CG ¤EG

.ájQÉª©à°S’G

.2øeh ¢üædG øe káë q°Vƒe ká∏ãeCG rô ocPG .äÉaÉ≤ãdG ÚH QGƒ◊Gh Üƒ©°ûdG ÚH pÖjô≤àdG ‘ qøØdG ºgÉ°ùj

.¬LQÉN

.1 .Éë°VGh É«∏L ôNB’ÉH ¬ÑMÉ°U ôKCÉJ ¬«a hóÑj É«æa ÓªY ∂FÓeõd ∞°U : π r°üØdG ‘

.2∑QÉ°ûJ hCG á«æa m ¢Vhô oY páeÉbEG ‘ láq«°ùfƒJ l¥ôa o∑QÉ°ûoJ ‘É≤ãdG ∫ oOÉÑàdG ¥É£f ‘ : π°üØdG êQÉN

p ¢SGôc ‘ päÉcQÉ°ûŸG √òg mAGó°UCG n¢† r©H rπ o≤fG .øWƒdG êQÉN mäGô°VÉfi AÉ≤dEG ‘ lá«aÉ≤K läÉã©H

.øμeCG r¿EG Qƒ°üdÉH kIÓfi ∂JÉ©dÉ£e


: qó©à°SCG


: »jCGQ …óHCG


244

:¥Gô°ûà°S’GäÉ¨∏dG á°SGQO ≈∏Y Ú«HôZ ÚfÉæah øjôμØe ∫ÉÑbEG ‘ πqã“ »HôZ »æah …ôμah »HOCG QÉ«J

.á°UÉN á«eÓ°SE’Gh á«Hô©dGh áeÉY á«bô°ûdG äGQÉ°†◊Gh ÜGOB’Gh

:¥ô°ûà°ùŸG.á«bô°ûdG äGQÉ°†◊Gh ÜGOB’Gh äÉ¨∏dÉH ⁄ÉY πc ƒg

: Úbô°ûà°ùŸG ô¡°TCG øe

(»°ùfôa) ,Úgƒc Oƒ∏c (»°ùfôa) ‘ ∑ÒH ∑ÉL (ÊÉŸCG) âNÉ°T ∞jRƒLh

(…óædƒg)óæ∏jQ ¢ùfÉjQOCG (‹É£jEG :»∏jôHÉZ ƒμ°ù«°ùfGôa (»°ùfôa) …OhQÉZ ¬«LhQ

(»°ùfôa) »°SÉ°S …O Î°ùØ∏°S (…õ«∏‚EG) ÖL ¿ƒà∏«eÉg (…õ«∏‚EG) π«°S êQƒL

(‹É£jEG) »∏∏fƒH »Lójƒd (»°ùfôa) Ò°TÓH ¢ù«éjQ (…hÉ°ù‰) ΩhÉÑfhôZ ±Éà°SƒZ

(ÊÉŸCG) âNÉ°T ∞jRƒL

.1 É kØ«°V ¬d qõf : √ nÒZ káaÉ« p°Vh ÉØr«°V ∞«°†j : ±É°V

.2 .√óæY ÉØ«°V ¬dõfCG : ÉkfÓ oa ±É°VCG

.3É¡n∏ rgCG Éª n© r£à r°SG májôb nπ rgCG É«JCG GPEG ≈àM É≤∏£fÉa : ¤É©J ¬odƒb ËôμdG ¿BGô≤dG ‘ nOQh ,¬aÉ°VCG : ¬Øq«°V

...Éª ngƒ oØu«°†oj r¿CG G rƒHnCÉ na ájB’G ∞r¡μdG IQƒ°S)76(

.4 .¬ pØr« n°V øe QÉ°U ∞jÉ°†J

.5 .áaÉ«°†dG ¬dCÉ°S : ±É°†à°SG

: ó«Øà°SCG

: »à¨d ó¡©JCG


245

: nºu∏°ùof(Ω.∫.¢S)

: A»°ûdÉH nºs∏ n°Sp¬pH sônbnCGh ±ÎYG

: ní n°ùnàrcG

GõZ (ì.¢S.∑)

ô°ûàfGh

: êÉŒQGøe

: (ê.ê.Q)

sõàrgGh Üô£°VG

: InôrØWøe

,InõnØb (.Q.±.•)

áLƒe

: äGóæ r°ùoŸG

( ê.¿.¢S)

,πeGƒ◊G

äGóYÉ°ùŸG

räó p¡ n°T Ée n™ne p¿Ée rRnC’G uône ≈∏Y râ∏YÉØJ ró nb máqeÉY má nØ p°üpH n¿ƒoæ oØdG s¿nCÉpH k’ qhCG nºq∏°ùof r¿CG sóH ’pIOÉ©à°SÉH hCG pá£nÑrænà r°ùoŸG pás«æ r≤qàdG päGhOC’G p ∫Éª©à°SÉH kAGƒ°S x»æ r≤Jh x» pªr∏ pY m Ω tó n≤J røpe oäGQÉ°†◊G

πFÉ°SƒdG nìÉ°ùpà rcG ,mäGƒæ n°S p ™ r°†pH oòræoe ,oπqé°ùof oørëfh .pá n©sæ n°üoŸG AÉ«°TC’Gh päG qó p©oŸGh uOGƒŸG

nêÉépJQG oß pMÓf ÉæqfEÉa nÚYpórÑoŸG nøe pójó©dG pOƒª o°U nºrZQh ,p ´GórHE’G pä’É› sπ oc páq«ª rb qôdG

kán∏pFÉg kI nô rØ nW ánãjó◊G É«LƒdƒæμàdG ≈∏Y oìÉà pØrf’G nìÉJCG óbh .mánæu«nH má nØ p°üH páq«∏«μ°ûqàdG p¿ƒæ oØdG

(...) p§FÉ°SƒdG √òg ≈∏Y pOÉªàY’G øe p∞pbGƒŸG p øojÉÑJ nºrZQ ,pán«uæØdG päÉcô◊G nøpe

p ¢ù«°SÉMCG p ™rÑ nW ‘ pô p°UÉ©ŸG pôrμ pØdG ≈∏Y oánæ pªr« n¡oŸG oáq«æ≤àdG oá naÉ≤ãdG pâ rª ngÉ°S ró nbh

n¢† r©nH s¿EG ≈sàM á«æ r≤sàdG p§FÉ°Sƒ∏d º¡eGó rîà°SG »eÉæJ ‘h .º¡pcGQ rOEG p¬«L rƒnJ ‘h nÚYóÑoŸG

Ég oOƒoLh π£Ñjh .páq«LƒdƒæμàdG päGóæ°ùoŸÉH É k≤«Kh É kWÉÑJQG ká£ÑJôoe rânJÉH pá«uæØdG p•É‰C’G

ƒjó«ØdG sø nah s…ô°üÑdG sø nØdG oô oc rònf pá«æØdG päÉcô◊G √òg ÚH øeh .päGhOC’G √òg pô ta nƒnJ p Ω nó n©H

...Ég nÒZh ¬Yhôa p ™«ªéH s» pª rb sôdG søØdGh

uïa ‘ n´póÑoŸG o™pbƒoj ró nb má©jô°S m ∫ƒ∏Mh mäÉfÉμeEG øe á«qæ≤àdG √ oô qaƒoJ ÉÃ o¿Éààa’Éa (....)mOÉ©HCG røpe É¡JÉq«W ‘ ¬o∏ pªr– Éeh É¡JÉeõ∏à°ùeh É¡ p£HGƒ n°†pd G kÒ°SCG oíÑ°üo«a .páq«æ≤qàdG páeƒ¶æŸG

.É¡d mánj uòn¨oeh mI nóud nƒoe máq«dÉªL

oó n¡ r°ûf Ée GÒãc ÉæqfEÉa oá«æ r≤qàdG √ oô q°ùn«oJ Ée ¥É« p°S ‘ ÚfÉqæØdG øe ójó©dG p•GôîfG ºrZQ øμd

oò pîqàJ o∞pbGƒe »gh pás«© rØqædG páqjOhOôŸG p π«Ñ°S ‘ Év«æ r≤J o¬oànéne rônH ™ nbh ÉŸ ká n°†pgÉæe n∞pbGƒe

É¡à n¡rLh πjƒr– nó r°ü nb Égò«˘Ø˘ræ˘J p¥ oô˘ o£˘pHh É˘¡˘ pé˘peGô˘H iƒ˘nà˘rë oÃ pÖ˘ oYÓ˘qà˘dG ø˘e k’É˘μ˘ r°TCG É˘kfÉ˘«˘rMCGpO tónénàpH G kO uóéàe kAÉ°ûfEG o´GóHE’G o¿ƒμj pQƒ¶æŸG Gòg øeh (...) »∏«μ r°ûqàdG pôrμ pØ∏d É¡©jƒ£Jhp±hô˘¶˘dG ø˘eh pá˘s«˘æ˘ r≤˘qà˘dGh pá q«˘dÉ˘ª÷G päÉ˘Ñ˘°ù nà˘rμoŸG pá˘∏˘ rª˘oL ø˘e pá˘ n≤ pã˘nÑ˘ræoŸGh pá˘ª˘FÓŸG á˘∏˘Ä˘°SC’G

.máq«æne nR mánÑ r≤nM uπoμd páq«°Uƒ°üÿG »``fÉ``¡dG øjódG Qƒf ¿GƒL á«aÉ≤ãdG IÉ«◊G á∏›2007

¢U ¢U51 -53-±ô°üàH

14 -á«ªbôdG IQƒqãdGh qøØdG

CÉ```````«¡JCGÜƒ°SÉ◊ÉH É¡ª°SQh ó«dÉH É¡ª°SQ ÚH :ác qôëàŸG oΩƒ°S qôdG

: ÊÉ¡dG øjódG Qƒfpá∏«ª÷G ¿ƒæØdG ‘ q¢üàfl »°ùfƒJ »©eÉL PÉà°SCG

≈qdƒJh ¬°UÉ°üàNG ‘ äÉ°SGQódG nójóY õ‚CGh á«æa n¢VQÉ©e IóY ΩÉbCG

.á∏«ª÷G ¿ƒæØ∏d É«∏©dG ógÉ©ŸG ¢†©H IQGOEG


246

.1 .É«LƒdƒæμàdGh á«æ r≤àdG øe qÓc - á«æ r≤qàdG á«HôqàdG IOÉe ‘ nâ°SQO ÉÃ Éæ«©à°ùe - ±qôY

.2 .ÉgO qóM .áªq∏°ùe ≈∏Y ¬ q°üf ÖJÉμdG »æH

.3∂dP óªàYG ,á∏ãeCÓd Ü rô°Vh m π«∏©Jh m í«°VƒàH IOÉY '' oáªq∏°ùŸG'' o™ nØ r°ûoJ pQÉμaCÓd u»≤£æŸG p ¢Vô©dG ‘

.¢üædG º«°ù≤J ‘ GQÉ«©e

.1 .ÖJÉμdG QÉμaCG í«°VƒJ ‘ Éª¡«àØ«Xh GRÈe Éª¡æWGƒe OóM ,¢ü«°üîJh º«ª©J q¢üædG ‘

.2 ? q¢üædG ‘ AÉL Ée Ö°ùM á«ªbôdG IQƒqãdÉH ¿ƒæØdG ôqKCÉJ ióe Ée

.3?á∏«ª÷G ¿ƒæØdG ‘ á«ªbôdG IQƒqãdG QÉªK ∞«XƒJ ≥dGõe Ée

.RGÎM’G ¤EG ò«ÑrëàdG øe á«qæØdG ∫ÉªYC’G AÉ°ûfEG ‘ ''áq«ªbôdG §FÉ°SƒdG'' pOÉªàYG øe o∞bGƒŸG pâænjÉÑJ

? GPÉŸh ? oπn«reCG nârfnCG ør«ØbƒŸG q…CG ¤EG

.1 :π°üØdG ‘¬«a ∂jCGQ óHCGh ¬∏eCÉJ : Üƒ°SÉ◊ÉH º°SQ »∏j Éª«a

.2 :π°üØdG êQÉN.Ò°üb q¢üf ‘ ∂àHôŒ øY çqó– qºK .Üƒ°SÉ◊ÉH º°SôJ ¿CG Ü qôL

: qó©à°SCG


: »jCGQ …óHCG


247

IOó©àŸG §FÉ°SƒdG(Multi média)nπeÉ°ûdG søØdG π°UC’G ‘ »æ©j .á«JÉeƒ∏©ŸGh ∫É°üJ’G º∏Y ‘ í∏£°üe

.É«LƒdƒæμàdGh º∏©dGh qøØdG øe π¡æj …òdG

.IQƒ°üdGh äƒ°üdGh ¢üædG »g áeƒ∏©ŸG øe Ühô°V áKÓK øe áf qƒμàe áeƒ¶æe »g IOó©àŸG §FÉ°SƒdGh

sóoH ’: sóoH+’ = :

ôenC’G Gò¡d ¢ù«dh ádÉfi ’ …nCG ¬æe sóoH’ :¬dƒb IQÉÑ©dG √òg ‘ »°üØ≤dG Qƒ¶æe øH’ Üô©dG ¿É°ùd ‘ AÉL

q¿ pEG áª∏°S ΩoCG ∫ƒb ¬æeh ¬æe ¥Gôa ’ …nCG »àLÉM AÉ°†b øe Ωƒ«dG sóoH’ ∫ƒ≤J ¥GôØdG tóoÑdGh ,ádÉfi ’ …nCG wóoH

º¡«£YnCGh º¡«a »bôa …nCG Iô“ kI nô rªnJ º¡j uópHnCG ájQÉL Éj âdÉ≤a ÉgƒdnCÉ°S ÚcÉ°ùe

≈∏Y q»æÑe É¡ª°SG : óHh ¢ùæé∏d á«aÉf :’ :»∏j Ée ,''»Hô©dG ƒëædG ‘ ‘GƒdG ºé©ŸG ‘'' OQh É¡HGôYEG ‘h

QhôÛG ¿Éc GPEGh (OÉ¡àL’G øe qóH’) ƒëf ô÷ÉH ÉÑcôe ¿ƒμj Ée ÉÑdÉ¨a ÉgÈN ÉqeCG .Ö°üf qπfi ‘ íàØdG

.Q qó≤j qô÷G ±ôM q¿EÉa (...râ∏YÉØJ ró nb máqeÉY má nØ p°üpH n¿ƒoæ oØdG s¿nCÉpH k’ qhCG nºq∏°ùof r¿CG sóH ’) ƒëf É«dƒ°Uƒe ÉÑcôe

: ó«Øà°SCG

: »à¨d ó¡©JCG


248

á«FGOGódGDadaism

ácô◊G √òg á«ª°ùJ

»g ™bGƒdG ‘

ó≤a áaó°üdG Ió«dh

ôYÉ°ûdG ô°†MCG

¢SGQGRÉJ ¿Éà°ùjôJR

Éq«fÉŸCG Éªé©e

¬ëàa qºK Éq«°ùfôa

¬©Ñ°UCG ™°Vhh

áª∏c ≈∏Y É«FGƒ°ûY

GOGO)dada»àdG (

á¨d ‘ »æ©J

áÑ©∏dG :∫ÉØWC’G

áÄ«g ≈∏Y á«Ñ°ûÿG

qºK øeh ¿É°üM

¬àcôM ≈∏Y ≥∏WCG

GOGO) º°SG áÄ°TÉædG

dadaÉ¡æeh (

á«FGOGódG Dadaism

¿Éà°ùjôJGQGRÉJ

Tristan Tzara:

øe ÖjOCGh ôYÉ°T

ÊÉehQ π°UCG

1963 -1896Òæ«dƒHCGGuillaume

Apollinaire :ódh

ÉehQ ‘1880¢ùjQÉH ‘ ‘ƒJh

1918

s¿CG h oóÑjh .pás«pFG nOG sódG nácôM G nô r°ùjƒ°S ‘ QGRÉJ ¿Éà°ùjôJ n¢ù q°SCG ≈ndhC’G pá«ŸÉ©dG pÜô◊G n∫ÓN

.pÜ rô◊G oºné r©oe É n¡«a nôJGƒJh o¢† obÉnæsàdG p¬pJÉnHÉnàc ‘ n´É n°ûa ,É¡pàs«≤£æe p Ω nó©H o¬ràYGQ nÜô◊G

‘ o∫ƒ≤j . káaOÉ°üe nAÉL Ée s’EG p¬«a nΩÉé°ùfG n’ x»≤£æe p ÒZh , x»pFGƒ°ûY mô©°ûH nêôNhx¢üf[

]¿Gƒæ©H. ''ás«pFG nOG nO kIó«°üb o™æ°üJ n∞«c''

.kI nójôL ròN

.É v°ü≤e ròN

.É¡nÑoàμJ r¿CG oójôJ »qàdG pIó«°ü≤dG n∫ƒW …pRGƒj k’É≤e pIójô÷G √ pòg røe rÎNG

.n∫É n≤ŸG r™£bG

.m ¢ù«c ‘ É n¡s∏ oc É n¡ r©°Vh ,p ∫É≤ŸG n∂dP râ n©næ n°U »qàdG päÉª∏μdG sπc s¢ü ob ,m ΩÉ nªàgÉHh ,ºK

.G kós«L É n¡ s°† oN

…òdG p ΩÉ n¶uædÉH p¥ nQ nƒdG ≈n∏Y É n¡s∏ oc É n¡r∏ o≤rfCG .i nô rNC’G nƒ∏J ,kIóMGh :má°Uƒ°übCG sπc ròN ∂dP nó©H

.n∂neÉneCG oπoã rªnJ n±ƒ°S I nó«°ü n≤dG q¿EG : p ¢ù«μdG nøe p¬«a É n¡nàrL nô rNCG

p ´É nY qôdG o™«£b r¥ sh nònànj r⁄ rƒd ≈sàM ,más«≤£æe más«æ rg pP h oP lπ«°UCG lÖpJÉc - n¿B’G nârfCG É ngh

.n∂nJ nó«°üb

nπãe ,nAÉ«°TC’G oºoμëj ’ o≥£æŸG nΩGOÉe o¬sfEG{ :pÜ rôn◊G ≈n∏Y m π©a uO nQ ‘ n∫ƒ≤j ¿CG ójôj ¬sfCÉμap√ pò¡H nIó«°ü≤dG n™æ°üf r¿CG Énæ u≤M rø pª na ,É¡ p≤jôW ‘ mA r»°T sπc râbôMCG »àdG pÜô◊G √òg

oás«ãÑY É n¡«a oí p°†àJ lá nØ°Uh n»gh zpán«FGƒ°û©dG pá nØ°UƒdG √ò¡H hCG ,páq«≤£æŸG p ÒZ pá«æg qòdG

røe pô© u°ûdG oôjô– nƒg É n¡ oaógh .É¡pàs«≤£æe oΩóYh p ΩÉ n¶uæ∏d É¡ ocÉ¡àfGh É¡oàsjƒ°Vƒah pás«pFG nOG sódG

p πpFÉ°Sh nº«£– râ naó¡à°SG Éªc .päG qòdG ≈∏Y máHÉbQ uπc øe oQôëqàdGh ,p º«∏ q°ùdG u¢ù◊G páHÉbQ

.o¬ræe É¡ p jôØàH pá¨t∏dG p øY ≈næ©ŸG pAÉ°übEG p ∫ÓN øe ,p ÒÑ©àdGh p ∫É°üuJ’G

‘ pá«dÉª÷G ¬ pªn«pbh »°VÉŸG øe mQ tô– oácôM »¡a ,pás«pFG nOG só∏d GOGóàeG ó©à oa ás«dÉnj rô q°ùdG ÉeCG

n∫ÉÛG oíàØj G nògh . pQƒ o© o°TsÓdGh p º∏◊G r»nŸÉY ≈∏Y oAÉμuJ’G É¡pJÉª°S oRôHCGh .uøØdGh pÜOC’G

oΩÉ˘¡˘HE’G É˘¡˘ nØ˘æ˘à˘μ˘j r¿CG só˘H ’ »˘qà˘dG pá˘°Sƒ˘∏˘¡oŸG päÉ˘YGó˘HE’G rhCG pá˘q«˘YGó˘˘HE’G päÉ˘˘°Sƒ˘˘∏˘˘¡˘˘dG nΩÉ˘˘eCG

øe oQó°üJ »¡a ,Ée m ´ƒf øe lOƒ«b É ng tóoënJ ’ »qàdG päÉë£ s°ûdG √òg pÖÑ°ùH o¢Vƒª¨dGh

:Òpæ«pdƒoHnCG o∫ƒ≤j .i kóe pó©HCG ¤EG √ pôjô– ≈∏Y ¿ƒo«dÉjô q°ùdG o¢Uôëj mQƒ©°T’

. pQƒ o© t°ûdG n¥É nª rYCG Énj

15 -á«dÉjô q°ùdGh áq«FGOG qódGCÉ```````«¡JCG

?¬ª¡ØJ πg ?(á q°UÉN º°SôdGh ô©°ûdG) åjó◊G qøØdG ¥hòàJ πg

249

:Oƒ©≤dG ¿ÉªMôdG óÑY .Oáæ°S ódh …Oƒ©°S óbÉfh ÖJÉc.1943ìƒ°VƒdG :¬JÉØdDƒe øe

çqóëàdG ‘ - á«Hô©dG á¨∏dG ‘ …ƒ¨∏dG êGhOR’G - »Hô©dG ô©°ûdG ‘ ¢Vƒª¨dGh

åëÑdGh

.1 èFÉàædGh ÜÉÑ°SC’G : ¤hC’G á«ŸÉ©dG Üô◊G RÉéjEÉH ±ôY

.2 .áØ∏àıG øØdG ä’É› ‘ ájõeôdGh á«FGOG qódG h á«dÉjô q°ùdG ΩÓYCG ô¡°TCG ôcPG

.3.á«Ñ∏°ùdG ád’ódG äGP äÉª∏μdG ¢üædG øe êôîà°SG

.1 ? qøØdG ‘ áãjó◊G äGQÉ«àdG ICÉ°ûæd á«Yƒ°VƒŸG πeGƒ©dG »gÉe

.2 ? ÜOC’Gh øØdG ≈∏Y á«ŸÉ©dG Üô◊G QÉKBG â°ùμ©fG ∞«c

.3 .∂dP í°Vh .ΩÉ¡HE’G ‘ ÉbQÉZ åjó◊G qøØdG íÑ°UCG

.4? ÖJÉμdG Ö°ùM åjó◊G qøØdG äÉ«Ñ∏°S πãªàJ º«a

.1? qøØdG ‘ áãjó◊G äGQÉ«àdG øe ¬Øbƒe ÖJÉμdG ôWÉ°ûJ πg

.2 ? ¢VƒªZ ¿hóH qøØdG Qƒ°üàJ πg

.3.É¡à°SGQóH ∂àHÉLEG ºYOG ?√ô¶f á¡Lh ºYóJ »àdG ájô©°ûdG ógGƒ°ûdG QÉ«àNG ‘ ÖJÉμdG ≥ qah qóM q…CG ¤EG

G kónZ n∂«a oÖ u≤næoæ n°S

máq«M mäÉæFÉc t…CG … pQój røneh

...päÉjhÉ¡dG √ pòg røe oR oôrÑnà n°S

røe p√ pQƒ o°U ‘ ÉnŸ »pdÉnjô q°ùdG pQÉs«sàdG ÉnHCG º¡ o°†©H o√ só n©a ,p¬pJó«°üb pAÉæH ‘ n» rYhsÓdG oó pªà©j n¿Éμa ,ƒoÑeGQ ÉqeCG

o¬rJ qó nYh Év« p∏ oc ¬rJôμfCG rπH p ™bGƒdG nøe oás«dÉnj rô q°ùdG rân∏s∏– G nò¡dh .mÜGô£°VG øe pájô© q°ûdG p¬pÑ«pcG nônJ ‘ Éneh m∂tμ nØnJ

. mônKnCG ≈n∏ nY o¬ræpe » p≤rÑoJ rónμnJ r⁄h o¬ nªpdÉ n©ne râ ng qƒ°ûa ,''p∞rj sõdG sπc É kØFGR''Oƒ©≤dG ¿ÉªMôdG óÑY .O

:¢U ¢U áKGó◊G ô©°T ‘ ΩÉ¡HE’G111-112 ¢SQÉe - âjƒμdG - áaô©ŸG ⁄ÉY á∏°ù∏°S2002


: qó©à°SCG


: »jCGQ …óHCG

250

.1:q∞°üdG ‘∂bÉaQ ™e …CGôdG ∫OÉÑJ ? áé«àædG Ée ¢üædG ‘ OQh Ée ≥ah á«FGOGO Ió«°üb ™æ°üJ ¿CG ÜôL

º°ù≤dG ‘

.2êQÉNq∞°üdG Éª°SQ) á«dÉjô°ùdG á«æØdG ∫ÉªYC’G ¢†©H ™ªLG :-Ée q∂ØJ r¿CG hCG É¡bhòàJ ¿CG ∫hÉMh ,(Gô©°T

ΩÉ¡HEGh ¢VƒªZ øe É¡«a

.3á˘«˘dÉ˘jô˘°ùdG ''ø˘eõ˘dGh Iô˘cGò˘dG'' á˘Mƒ˘d π qeCÉ˘˘J

É¡ª¡∏à°SG »àdG Ió«°ü≤dG CGôbG ºK ,‹GO QhOÉØ∏°ùd

¿CG ´É£à°SG πg ô¶fGh É¡æe ô°†N óªfi ôYÉ°ûdG

?É°VƒªZ ÉgOGR ΩCG áMƒ∏dG QGô°SCG ∂Øj

IôcGòdG QGô°UEG

.¿B’G »°SCGQ ‘ Ée πc äòNCG

.øeõdÉH ÉæfÉÁEG ÉjÉ≤H

.¢ù«©àdG ø°ü¨dG É¡jóéà°ùj

.áHPÉμdG á≤«≤◊G ICGôeG »gÉgh

.ÒNC’G ¬ÑæŸG ´ô≤J

.¿ÉμŸG ô©°û≤j

!? ‹GO Éj ¬∏≤J ⁄ ÉÄ«°T â«≤HCG πghttp://fadhaat.trpod.com/j01.htm

:á«FGOGódG ácô◊G @¿Éà°ùjôJ ôYÉ°ûdG ø∏YCG ÉeóæY ,¤hC’G á«ŸÉ©dG Üô◊G äGƒæ°S ∫ÓN OƒLƒ∏d äô¡X

áæ°S ïjQƒjR ‘ ''á«FGOGódG'' hCG ''GOGO'' IO’h øY GQGõJ1916≠∏Ñàd iôNCG QÉ£bCGh É°ùfôa ¤EG â∏≤àfG ºK

ΩÉ©dG ‘ É¡JhQP,1919≈àM ..A»°T πμd ¢†gÉæŸGh ¢†aGôdG É¡Øbƒe ÖÑ°ùH ,â°TÓJ Ée ¿ÉYô°S øμd

A»°T πc ¿CG iôJ .á«fGhóY ,á«ãÑY ,ájƒ°Vƒa âfÉc .Üô◊G É¡JRôaCG á«eóY ìhQ êÉàf âfÉc ó≤a É¡°ùØf

ó«dÉ≤àdG πc AÉ¨dEG ¤EG GƒYóa ,Ió©°UC’G ∞∏àfl ≈∏Y Ωó¡dG á°SQÉ‡ ¤EG ¿ƒ«FGOGódG Oô“ Gòμg .∞FGR

,π©Ø∏d …hÉ°SCÉŸG ¢SÉ°SC’G ¬fCG º¡d âÑK …òdG ≥£æŸG GƒªLÉg ,á°ù∏μàŸG áÁó≤dG á«æØdGh á«HOC’G ¢SQGóŸGh

á«FGOGódG âfÉc ó≤d .¬dƒM øe QÉ¡æjh ¢V qƒ≤àj ⁄É©dG ∑ôJh »LÉ©dG ¬LôH ¤EG qôa …òdG øØdG É°†jCG GƒªLÉg

ó°V , áaÉ≤ãdGh á¨∏dG ó°V ,á«bÓNC’Gh á«æjódG º«≤dG ó°V ,™ªàÛG ó°V OÉ◊G êÉéàM’G øe ádÉM øY ôqÑ©J

¢T qƒ°ûJh ≈°Vƒah IOÉHEGh ÒeóJ øe Üô◊G ¬àKóMCG Ée ‘ âªgÉ°S »àdG áª¶fC’Gh äÉ«LƒdƒjójC’G πc

,Üô◊G èàæj …òdG ™ªàÛG ¿CÉH âæeBG Üô◊G ¬°û¡æJ ™ªà› AÉ°ûMCG øe â≤ãÑfG »àdG ácô◊G √òg .πeÉc

,∫Éª÷G ’ íÑ≤dG ™ªàÛG »£©J ¿CG .øØdG ó°V ¿ƒμJ ¿CG äOGQCG ∂dòd ..øØdG ≥ëà°ùj ’ ,É¡à«°ûMhh É¡àYÉ°ûÑH

..A»°T πc ôqeóJ GOGO ¿CG âdÉbh


: ó«Øà°SCG

251

:á«dÉjô°ùdG á°SQóŸG @

π≤©dGh Qƒ©°TÓdG) ójhôa á«Lƒdƒμ«°S øe ÉgQƒ°üJ ä qóªà°SGh ,á«FGOGódG ºMQ øe á°SQóŸG √òg âLôN

áæ°S ‘ ácô◊G √òg äô¡Xh .(ΩÓMC’Gh øWÉÑdG1919¿CG É¡FOÉÑe øeh .äÉ«æjô°û©dG ‘ âé°†fh

≈°VƒØdG øe É©HÉf øØdG Èà©J ∂dòd .ΩÓMC’Gh øWÉÑdG π≤©dG h »YhÓdGh Qƒ©°TÓdG ‘ q’EG óLƒJ ’ á≤«≤◊G

¢ùjƒd É°†jCG √OGhQ øeh ,¿ƒàjôH ¬jQófCG »°ùfôØdG ÖJÉμdG »HOC’G ÖgòŸG Gò¡d øjô¶æŸG øeh .¿Éjò¡dGh

ƒàcƒc ¿ÉL ∂dòch Òæ«dƒHCG Ωƒ«ch .¿ƒLGQCG

:á«æØdG ¢SQGóŸGh ÖgGòŸG @

(á«aÉ≤ãdGh á«YÉªàL’Gh ájOÉ°üàb’Gh á«°SÉ«°ùdG ä’ƒëàdG) ô°ü©dG ±hô¶H ´GóHE’Gh qøØdG ôKCÉàj Ée GÒãc

»àdG á«æØdG äGQÉ«àdG ICÉ°ûfh ¿ƒæØdG Qƒ£J ô°ùØj Ée Gògh .á«©«Ñ£dG πeGƒ©dGh ñÉæŸGh áÄ«ÑdG ±hô¶Hh

:‘ - á«dÉjô°ùdGh á«FGOGódG ¤EG áaÉ°VEG - OÉ≤ædG É¡∏ªéj

- á«©bGƒdG - á«≤«£æehôdG - á«μ«°SÓμdG á«YÉÑ£f’Gá«°ûMƒdG - á«Ñ«©μàdG - ájójôéàdG - ájõeôdG -

- - ájOƒLƒdG ájÒKCÉàdG....á«∏Ñ≤à°ùŸG - á«ãÑ©dG -

?RÉéjEÉH É¡H ±qô©J ¿CG ∂d π¡a

: á«FGƒ°û©dG - á«ãÑ©dG - á«FGOG qódG - á«dÉjô q°ùdGá«¡àæe IóMGh á¨«°üH §ÑJôJ ,¢üædG ‘ äôJGƒJ äÉª∏c

»YÉæ q°üdG Qó°üŸG º°SG á¨«°üdG √òg ≈∏Y ≥∏£j ,áWƒHôe AÉJh IO qó°ûe AÉ«H

ás«dÉª°SCGQ /∫Éª°SCGQ -ás«cGÎ°TG /∑GÎ°TG : ƒëf å«fCÉàdG AÉJh IOó°ûe AÉ«H ºàîj º°SG : »YÉæ°üdG Qó°üŸG

.áq«eƒb /Ωƒb -áq«dGõ©fG /∫Gõ©fG -

,»HôZ Ögòe á«dÉª°SCGôdG :Éæ∏b GPEG Óãªa ,á∏ª÷G ¥É«°ùH ,Üƒ°ùæŸG º°S’Gh »YÉæ°üdG Qó°üŸG ÚH ¥ôØfh

∫ÉãŸG ‘h ,»YÉæ°U Qó°üe ∫hC’G ∫ÉãŸG ‘ á«dÉª°SCGôdG áª∏μa ,Éæ«∏Y á∏«NO á«dÉª°SCGôdG ÖgGòŸG Éæ∏bh

.ÉHƒ°ùæe Éª°SG É¡fƒc ∫ÉM ‘ áØ°U É¡Yƒbh â¶M’ ∂∏©dh ,áHƒ°ùæe áª∏c ÊÉãdG

: »à¨d ó¡©JCG


252

¿CG âdhÉM'' :¬dƒ≤H É¡d ó q¡e ,''Ö«∏c ƒjó«ØdG'' IôgÉ¶H ≥q∏©àJ ∫GƒbC’Gh AGQB’G øe áØFÉW ÈL Qƒ°üæe PÉà°SC’G ™ªL≈ª°ùj Ée ó°V º¡°ùØfCG øØdG πgCG äÉNô°U øe ôKÉæàŸG áaÉë°üdG ΩÉcQ øe ∑Éægh Éæg »eÉeCG √óLCG Ée äÉà°T ™ªLCGÒZ äÉNô°üdGh äÉë«°üdG øY kÓ°†a - äÓÛGh ∞ë°üdG ‘ …ÒZ CGô≤j Éªc CGôbCG Ωƒj πch ..Ö«∏c ƒjó«ØdÉHƒjó«ØdG ÊÉZCG øe IQOÉ¡dG áLƒŸG √òg ó°V kÉeQÉY kÉ£ nî n°S äÉÑJÉμdGh ÜÉàμdGh äÉØ≤ãŸGh ÚØ≤ãŸG øe - áHƒàμŸGâ∏©L É‰EGh IQƒ«¨dG ô°SC’Gh IÉYódGh Ú◊É°üdGh AÉª∏©dG ΩÓc π≤f ¤EG óªYCG ⁄ ,k’ƒÑ≤e ó≤ædG ¿ƒμj »μdh ,Ö«∏c

.''ó°TCG ó≤ædGh ,≠∏HCG ÒμædG ¿ƒμ«d ¬°ùØf »æØdG §°SƒdG øe ó≤ædG: ¬©ªL Ée ¢†©H Gògh

Ö«∏c ƒjó«ØdG ‘ AGQBG : ∫hC’G •É°ûædG

Qó°üŸG …CGôdG ÖMÉ°U …CGôdG

OÓÑdG IójôL

10 /11 /1425`g

…Oƒ©°ùdG Üô£ŸG

√óÑY óªfi

ÉgGôf »àdG á≤jô£dÉH ¬dÓ¨à°SG øμdh ,ó«Lh ìôØe A»°T »ª∏©dG Qƒ£àdG q¿EG''

º¡àaÉ≤K ¢ûª¡Jh ÜÉÑ°ûdG AGQBG í£°ùJ É¡fCG ó≤àYCG ,Ö«∏c ƒjó«ØdG ‘ ¿B’G

äGƒæ≤dG ≈∏Y ÚªFÉ≤dG ¿ÉgPCG ÆGôa ƒg ∂dP ‘ ÖÑ°ùdGh .kGÒÑc kÉ°û«ª¡J

.''ΩGõàd’Gh áaÉ≤ãdG øe á«FÉ°†ØdG

áæjóŸG IójôL ≥ë∏e10/11/1425 `g

…ô°üŸG Üô£ŸGôcÉ°T ÊÉg

''É¡dÉªLh É¡≤fhQh É¡≤jôH á«dÉ◊G á«æZC’G äó≤a''

®ÉμY IójôLá«YƒÑ°SC’G

27/12 /1422.`g

»àjƒμdG Üô£ŸGó°ûjhôdG ¬∏dG óÑY

êôîÃ »JCÉj Üô£e qπμa AGOC’Gh øë∏dGh áª∏μdG ≈∏Y Ö«∏c ƒjó«ØdG ≈¨W''’ ¿ƒHô£ŸG A’Dƒg .á©jô°S äÉYÉ≤jEG ≈∏Y ¬Ø∏N ø°übGÎj äÉjQÉY äÉ«àah''.ÒgÉª÷G AÉ«M ¢TóîJh ÊÉ©ŸG øe áZQÉa ¿ÉZCG äÉÑ«∏μdG √òg ¿CG ¿ƒcQój

: ±ƒ£b á∏›25 Èªaƒf2004Ω

á«fÉæÑ∏dG áHô£ŸGOGóM ÉfÉjO

ôYÉ°ûŸ IõØà°ùe »¡a äÉæJÉØdG äÉ°VQÉ©dÉH áÄ«∏ŸG äÉÑ«∏μdG ‹ ¥hôJ ’''''á«bô°ûdG ÉæFOÉÑeh Éæª«b ™e ≥ØàJ ’h ,øjógÉ°ûŸG á«ÑdÉZ

»æa ≥«≤– øe…ô©dG'' ¿Gƒæ©HIôgÉX ... ''Ö«∏c‘ QÉædÉc ô°ûàæJ

®ÉμY IójôL º«°û¡dG ÉgOóY ‘14003

ïjQÉàH16/11/1425`g

…ô°üŸG Üô£ŸGähôK óªfi

''á«aÉ≤ãdG Éæàjƒgh Éfó«dÉ≤Jh Éæª«b ø¡à“ IQÉŒ Ö«∏c ƒjó«ØdG''

ájô°üŸG áHô£ŸG»°VGQ ±ÉØY

º«≤d ¢†jƒ≤J ¬qfEG ..á«bÓNCGh á«æa áª«b …CG øe ƒ∏îj ó°ù÷ÉH AÉæ¨dG''.''»cƒ∏°ùdG ±Gôëf’G ¤EG ÉæHÉÑ°ûH ™aOh ™ªàÛG

…ô°üŸG QÉ≤«°SƒŸGôμH »ª∏M

.''AÉæ¨dG áØ°U øe kÉ«FÉ¡f ƒ∏îj äÉÑ«∏μdG ‘ Ωó≤j Ée q¿EG''

…ô°üŸG QÉ≤«°SƒŸG≈æ¡e ÊÉg

QÉ¶fC’G âØd iƒ°S ¬fƒeó≤j Éª«a A»°T ≈∏Y ¿ƒ°Uôëj ’ äÉÑ«∏μdG »Lôfl q¿EG ''.™ªàÛG º«b øe áª«b …CG É¡«a ¿ƒYGôj ’h á°ü«NQ Ö«dÉ°SCÉH âfÉc ƒdh ≈àM

Iôjõ÷G IójôL16 Èª°ùjO2004Ω

IQƒàcódG»æØ◊G áÑ«JQ™ªÛG ¢ù«FQ

≈≤«°Sƒª∏d »Hô©dGá©eÉ÷ ™HÉàdGá«Hô©dG ∫hódG

É¡©HÉW π©L §∏Nh Úé¡J øe É¡«fÉZCGh á«Hô©dG ≈≤«°SƒŸG ≈∏Y CGôW Ée ¿EG''á«dÉN âJÉÑa ,É¡«∏Y Ö∏¨J õFGô¨dG IQÉKEGh ¢übGôdG ™HÉ£dG π©Lh ájƒg ÓH

.ÒÑ©àdG ¥ó°U øe kÉeÉ“iód »æØdG ¥hòdG ÖjôîJ øY á«dhDƒ°ùŸG πªëàJ á«Hô©dG äÉfƒjõØ∏àdG ¿EG'' (...)IQƒ°U ï«°SôJ ≈∏Y ÉgQGô°UEGh á£HÉg ¿ÉZCG øe ¬°Vô©J ÉÃ øjógÉ°ûŸGÉ¡«∏Y ô£«°ùJ »àdG ÊÉZC’G èeGôH ∫ÓN øe ÚNƒ°ùªŸG AÉæ¨dGh ≈≤«°SƒŸG

''...á©«∏ÿG Ö«∏c ƒjó«ØdG äÉ«æZCG±qô°üàH ÈL óªfi Qƒ°üæe øY

? ∂jCGQ Éªa? ¥ÓNC’ÉH ƒª q°ùdG ≈∏Y πª©Jh ™«aôdG ¥hòdG ΩÎ– Ö«∏c ƒjó«ØdG øe êPÉ‰ óLƒJ ’CG

http://mansjbr.com


253

á«æa ∫ÉªYCG IAGôb : ådÉãdG •É°ûædG

IôNÉa áμjQCG ≈∏Y ™FÉL

É«∏jRGôH - ≈LQƒ«L ƒfhôH - (âëf )¿GnAÉsæÑdG

‹GO QhOÉØ∏°S - (…ójôŒ º°SQ ) ¿É°ùfEG ¢SCGQ1931

πZhôH - (åjóM º°SQ) ¿ƒd qƒ°ùàŸG

QÉfƒZGôa ájQƒfhG ¿ÉL »°ùfôØdG ¿ÉæØ∏d ÉHÉàc Gô≤J ICGôeG


254

.1: êôıGº∏«ØdG ‘ Ú∏eÉ©dG ™«ªL á«dhDƒ°ùe ™≤J ¬≤JÉY ≈∏Yh ,º∏«ØdG øY ∫hC’G ∫hDƒ°ùŸG »æØdG ƒg

.Ú«æah ÚfÉæa øe

.2: èàæŸG.ácô°T hCG , kGóMGh kÉ°üî°T ¿ƒμj óbh ,º∏«ØdG ∫ƒuÁ …òdG ƒg

.3:∞dDƒŸG.º∏«Ø∏d á«°SÉ°SC’G á°ü≤dG ™°VGh ƒg

.4êôıG ™e ¿hÉ©àdÉH á«fGõ«ŸG ™°Vh ¤ƒàjh ,º∏«Ø∏d á«dÉŸG ¿hDƒ°ûdG ≈∏Y ±ô°ûŸG ƒg :êÉàfE’G ôjóe

.Ú°üàıG Ú«æØdGh

.5 :QƒμjódG ¢Sóæ¡e.º∏«Ø∏d áHƒ∏£ŸG ôXÉæŸGh äGQƒμjódG ò«ØæJ áÑbGôeh ,OGóYEGh ,º°SQ øY ∫hDƒ°ùŸG ƒg

.6: ôjƒ°üàdG ôjóeQ qƒ°üŸG πªY ≈∏Y ±Gô°TE’G ¤ƒàj ,∫ÉÛG Gòg ‘ IÒÑc IÈN ¬d RÉà‡ Q uƒ°üe

¢ùØf ‘ ôjƒ°üà∏d kGôjóe Q qƒ°üŸG ¿ƒμj óbh ,IAÉ°VE’G á«Ø«ch ,ôjƒ°üàdG ÉjGhR QÉàîjh ,√óYÉ°ùeh

.âbƒdG

.7:ƒjQÉæ«°ùdG ÖJÉc.É¡∏°ù∏°ùJ Ö«JôJh É¡ª«bôJh ,ógÉ°ûeh ,äÉ£≤d ¤EG á°ü≤dG áªLôJ ¤ƒàj …òdG ƒg

.8 :Q qƒ n°üŸG.º∏«ØdG ôXÉæe •É≤àdGh ,ôjƒ°üàdG ádBG IQGOEÉH ∞s∏μŸG »FÉªæ«°ùdG Q qƒ°üŸG ƒg

.9: Ò°ù«éjQ∫ÓN øe ºgQÉàîjh ,º¡©e óbÉ©àj ¿CG ó©H êôîª∏d ÚjƒfÉãdG Ú∏ãªŸG Ëó≤àH ó¡©àŸG ƒg

.É¡H ¿ƒeƒ≤«°S »àdG QGhOC’G ´ƒfh ,º∏«Ø∏d ÚeRÓdG ¢UÉî°TC’G øY êôıG äÉª«∏©J

.10: ácôMAction.á£≤∏dG ájOCÉJ ‘ GhDhóÑ«d Ú∏ãªª∏d êôıG É¡dƒ≤j »àdG áª∏μdG

.11: ™£bG.á£≤∏dG ôjƒ°üJ ±É≤jE’ êôıG É¡dƒ≤j »àdG áª∏μdG

.12 : â«cÓμdGAõ÷G ¥ô£j ,±GôWC’G óMCG øe á∏ s°üØÃ Úà∏°üàe Ö°ûÿG øe Úà©£b øY IQÉÑY »g

á≤HÉ£e π«¡°ùàd ∂dPh ,á£≤d πc ôjƒ°üJ ájGóH ‘ ôjƒ°üàdG ádBG ΩÉeCG »∏Ø°ùdG Aõ÷G Éª¡æe …ƒ∏©dG

.êÉàfƒŸG ‘ º∏«ØdG Ö«côJ AÉæKCG kÉ©e IQƒ°üdGh äƒ°üdG

.13 : ƒjQÉæ«°ùdG.äÉ£≤∏dGh ógÉ°ûŸG ìô°Th ,º∏«ØdG äÉ«°üî°T QGƒM ¬«a Öàμjh ,¥QƒdG ≈∏Y º∏«ØdG ƒg

.14 : êÉàfƒŸG™ÑW hCG ,í°ùŸG hCG ,êõŸG á≤jô£H É¡«∏J »àdÉH É¡∏°Uhh ,äÉ£≤∏dG Ö«JôJh QÉ«àNG á«∏ªY

¬∏μ°T ¤EG º∏«ØdG π°üj ≈àM ,äGôKDƒeh ,≈≤«°Sƒeh ,QGƒM øe äƒ°üdG Ö«côJh ,É¡°†©H ¥ƒa äÉ£≤∏dG

.»FÉ¡ædG

.15:ôXÉæŸG hCG QƒμjódG.º∏«ØdG ‘ ÌcCG hCG ó¡°ûe ôjƒ°üàd ó©J ôXÉæe

.16 :√ƒJÓÑdGPlateau.ƒjOƒà°SC’G πNGO ¬«a ôjƒ°üàdG …ôéj …òdG Aõ÷G ƒg

.17: á°UÉÿG äGôKDƒŸGäGôKDƒŸÉH ¢UÉÿG º°ù≤dG ‘ √ôjƒ°üJ ó©H º∏«ØdG ≈∏Y óéà°ùJ äGÒKCÉJ …CG »g

.á°UÉÿG

á«FÉªæ«°ùdG äÉë∏£°üŸG : ådÉãdG •É°ûædG


255

.1 .''¬àcôM ¥ƒ©J »àdG Oƒ«≤dG øe ≥«∏W ôM ƒg Ée Qó≤H ,lπ«ªL oA»°ûdÉa :óMGh A»°T ájô◊Gh ∫Éª÷G''.OÉ≤©dG Oƒªfi ¢SÉÑY

.2 ''tøØdG ópL oh ,¿É°ùfE’G ópL oh ¿CG òæe'' Oó©dG - á«Hô©dG áaÉ≤ãdG - Ö«Ñd ¢ù«°ùeQ12 Èª°ùjO -1978

.3 ''¿GóLƒdÉH á≤«≤◊G øY åëH øØdG'' ¢ùØædG º∏Y Aƒ°V ‘ ÉæJÉ«M -»ª¡a á«ª°S.O -1979

.4 ''¿Éjògh ¿ƒæL h ôë°S øØdG''¿ƒWÓaCG

.5 ''ÆGôaEGh AÓàeG qøØdG''ƒ°SÉμ«H

.6 .''Ó«ªL ¿ƒμj Ée Qó≤H ,É«æa ÓªY ¿ƒμj »æØdG πª©dG''πé«g

.7 ''áæ«fCÉª£dG h p ºr∏°ùdÉH Qƒ©°ûdÉH Éæ°SƒØf ‘ ∫Éª÷ÉH ¢SÉ°ùME’G ¿Î≤j''¿’CG

.8 .''¥OÉ°üa øØdG ÉeCG ,≥«bO º∏©dG.´óÑ«a øØdG ÉqeCG ,∞°ûàμj º∏©dG''.¢ûà«aƒμ«H äõY »∏Y

.9 ''É©e GóLh ÉŸ q’EG h,¿ÉØ∏àfl ¿ÉÄ«°T qøØdGh á©«Ñ£dG''ƒé«g Qƒàμ«a

.10 ''oá°ùcÉY ádBG Oqô› ¿ÉqæØdG π©éj ™bGƒ∏d IÉcÉfi qøØdG q¿CÉH ∫ƒ≤dG''Ö«Ñd ¢ù«°ùeQ

.11 ''øjÒãμdG ø¶j Éªc É¡°ùØf á©«Ñ£dG ™e ¢VQÉ©àj ’ ¬qæμdh ,AÉ«°TCÓd »©«Ñ£dG ôjƒ°üqàdG ™e ¢VQÉ©àj OqôÛG qøØdG q¿EG''¿ÉjQO ¿ƒe …ójôéàdG ¿ÉæØdG

.12 ''™bGƒdG AGREGh ôNB’G AGREGh á©«Ñ£dG AGREG Iƒ≤dG ¿É°ùfE’G AÉ£YEG ‘ øªμJ øØ∏d á«°SÉ°SC’G áØ«XƒdG ¿EG''ô°û«a

.13 ''»°ùØæH »°ùØf º°SQC’ ,»°ùØf ±ôYC’ ÖàcCG »æqfEG''ÊÉàfƒe

.14π«é°ùJ ≈∏Y ájô°ûÑdG ìhôdG IQób øY È©j »YGóHEG •É°ûf ƒg πH Ö©dh ƒ¡d nOsô› hCG má∏«M hCG máæjR nOqô› tøØdG ¢ù«d'' ''.»LQÉÿG ⁄É©dG º«ª°U ‘ É¡°ùØf¿’CG

.15êôN ÉŸ ,É¡«∏Y OÉbôdGh á°†«ÑdG ¿É°†àMG qºàj ⁄ ƒ∏a ,á°†«ÑdG øe êôîj …òdG ôFÉ£dG áHÉãÃ »qæØdG ΩÉ¡dE’G q¿EG'' ''ôFÉ q£dGƒé«g Qƒàμ«a

.16IQƒ°U ‘ êQÉÿG ¤EG GòØæe óéj ∂dP q¿EGh ,ÜOC’Gh á°SÉ«°ùdGh ¢SÉædG ,Gòg ÉæŸÉY ‘ ™≤j Ée qπμH π©ØfCG »æqfCÉH q¢ùMCG'' ''»qæa πªY¿ÉHƒ°T

.17 ''‹ ôqμØJ »àdG »g …QÉμaCG ÉªqfEGh ,¥ÓWE’G ≈∏Y ôμaCG ’ »æqfEG''ÚJôe’

.18 ''ÚYóÑŸG ¢SƒØf πNGO áfƒæμŸG Iôgƒ÷G √òg øe ,Qó°üŸG ¢ùØf øe É©«ªL ¿ƒæØdG ™ÑæJ'' Oó©dG »Hô©dG - …óæ÷G óªMCG356 -7/.1988

.19 ''á∏«ª÷G ¿ƒæØ∏d É¡ÑëH ¢SÉ≤j ájôë∏d ·C’G ÖM q¿EG''.OÉ≤©dG Oƒªfi ¢SÉÑY

.20ÚH hCG ÉfpQÉμaCGh Éæ°ù«°SÉMCG ÚH p ≥oaGƒàdG øe ÉkHô n°V o≥q≤–h ,ÉæJ’É©ØfG »u≤æoJh ÉfAGƒgCG oôq¡£J á∏«ª÷G n¿ƒæØdG s¿EG'' ''π«ª÷G nA»°ûdG iôf Éªæ«M á≤«ª©dG IOÉ©°ùdG øe Üô°†H ô©°ûf øëæa ÉæJÉÑLGhh ÉæJÉÑZQ) ¿’CG1868-1951(

.21 .''º¡«fÉZCG ™°VCG »æfCG ÉŸÉW ¢SÉædG ºμëj øe »æª¡j ’''á«æ«°U áªμM

.22 ''oAÉæp¨dG ,¬©LGôJh ¬dÓàNG óæY ¿Gôª©dG øe ™£≤æj Ée ∫ qhCG'' ±) ¿hó∏N øHG33(AÉæ¨dG áYÉæ°U ‘/

.23 ''Ö∏≤dG ¬d ìÉJôHh ¢ùØædG ¬d ƒªæJh ΩódG ¬d ƒØ°ü«a ,¥hô©dG ‘ ΩqódG iô› …ôéj ø°ù◊G äƒ q°üdG q¿CG qÖ£dG πgCG ºYR''ßMÉ÷G

.24π©à°TG ,Égqô°ùjh ,É¡Hô£j Ée â©ª°S GPEÉa ,ÉgQÉf äóªN âfõM GPEG ¢ùØqædG q¿EÉa ,áæ°ù◊G äGƒ°UC’G ™ª°ù«∏a ,¿õM øe'' ''óªN Ée É¡æe¿ƒWÓaCG

.25 ''¥ÓNC’G ø°SÉfi ¬«Øa ,√hhQGh ô© q°ûdG Gƒ¶ØMG''.¬æY ¬∏dG »°VQ ÜÉ£ÿG øHG ôªY

.26 ''.. äƒ°U ÓH ¿ƒd ÓH º©W ÓH ÉfóFÉ°üb''.¢ûjhQO Oƒªfi »æ«£°ù∏ØdG ôYÉ°ûdG

.27 ''ôμØdG ó«°TÉfCÉH ÂÎj ô©°T áªμ◊Gh ..Ö∏≤dG ôë°ùJ áªμM ô©°ûdG''¿GÈL π«∏N ¿GÈL

.28 ''‹Éã“ øY »æ∏°üØJ »àdG IQÉé◊G ∂∏J √ôcCG »æqfEG'' ƒ∏‚CG πμjÉe

.29 ''kÉMƒ°Vh ≥◊G ójõj oø°ù◊G §ÿG''.QƒKCÉe ∫ƒb

èé◊G ‘ ™°SƒJCG

Alain

Alain

Alain


256

:‘ ‘É°U qôdG ±hô©e ∫Éb

AÉæ¨dG qøa

Gô````````Y GPEG AÉ`````````æ`¨˘˘˘˘dÉ˘˘˘˘H ∂```````JÉ˘˘˘˘«˘˘˘˘˘M qÖ q ````WQ

kIƒ```````````°û``f ∂``````d lçpó`````˘˘˘˘˘˘ rënŸ nAÉ``````æ˘˘˘˘˘˘˘¨˘˘˘˘˘˘˘˘dG q¿EG

Gƒ````˘˘˘˘˘˘ oª sgƒ˘˘˘˘˘˘J nø````jò˘˘˘˘˘˘dG ná````````dOÉ`````› r∑ oô``````JGh

º˘¡`````````` p bƒ of ø````è ká````é˘˘¡˘˘e oß`````∏˘˘ZCG nâ`````˘ rfCÉ˘˘a nCG

kIQÉ``````````°†Mh É````` kf tó“ Üƒ``````````© t°ûdG ≈``````` nbQCG

º````````gnAÉ````````æ pZ nâ``` r `© pª n°S r¿ pEG rø`````` ne º``````¡ t£MnCGh

É`````` n ≤``j qô˘˘˘˘˘˘dG p¥ƒ```````∏```◊G ‘ o∞ u ``Ø˘˘˘˘˘˘né˘˘˘˘˘ oj wº`````` ng

É`````≤˘˘jô˘˘M ∑É``°ûM ‘ oÅ```˘˘ pØ˘˘˘£˘˘ oJ p ¢ù```````Ø˘˘˘qæ˘˘˘dG ‘

É``````˘˘ nbƒ```˘˘ o°ù˘˘ oah ká```````YÓ`````N pAÉ`````æ`````¨˘˘dG nê nõ````˘˘ ng

É``````bƒ````˘ tæ˘˘dG pAG nó``` p◊É˘˘˘H Gƒ``````˘˘ tã˘˘˘ë˘˘˘à˘˘˘°SG ró`````````≤˘˘˘a

É```˘˘ n≤`jô˘˘Y p¿ƒ````æ˘˘Ø˘˘dG ‘ º``¡`æ˘˘e ¿É```````c ø````````è

É` n ``≤```«````≤f nâ```````©````ª``°S ó```b p ´ pOÉ`````Ø s°†dG nø`` pª na

ô©°ûdG qøa

èé◊G ‘ ™°SƒJCG

¬`````` oHhô````°V o∫Gõ```````````J ’ wø`````à oô````````©```` q °ûdG

iQƒ``````````∏d ∞```````WGƒ```````©dG nÒ````£``≤`J oó````«`` péojh

≈`` n ≤`````«```````°SƒŸG p ø```` o°ù```` rdnCÉH nQƒ``©``°ûdG ƒ``ò∏``à`J

É``````````` n≤````«```````ÑfnCG º``````````¡`````Hƒ∏≤d ¬```dÉ`````î`````àa

π«ãªàdGh ìô°ùŸG qøa

É```````¡ p∏`°†a oô````¨``°UCG p π````«`````ã``ª``àdG oìQÉ`````°ùeh

lπ```àÉ```````Z n™``````FÉ`bƒ˘˘˘˘˘˘˘˘˘dG É````````¡``«˘˘˘˘˘˘˘˘˘˘a iCGQ GPEGh

»``` p≤ n ``àænJh p ∫É````°üÿG øe nó```«`````ª◊G »````` pª`````æoJ

ó````˘ n¡``˘˘ r°ûÃ p¿É``è sõ˘˘dG pô`````˘˘nÑ``````˘˘ pY ø````è oA»````` pŒh

G kó``` u ¡`````` nªoe Ö``````«````g sôdG √ oô``````¶``````æe o¿ƒ```````μjh

@É≤``«`dP Qƒ````````©` t°ûdG ø``````è @p π```````«∏μdG oπ```````©L

É`````` n≤``«` pØoe o¿ƒ``````μj ¬````` pà``∏``ØZ p Ωƒ```````f ø`````è

É n `≤˘˘˘«˘˘˘∏˘˘˘N pQÉ`````î``Ø˘˘˘˘dÉ˘˘˘˘H ,É``````¡`æ˘˘˘˘e ¿É```````c É`è

É````≤`«˘ª˘Y p ¢Sƒ````Ø˘oæ˘˘dG ‘ É```Yƒ````°û```N »```````˘˘ p≤˘˘∏˘ oj

É````` n≤```````jôW p ìÓ`````` q°üdG ¤EG ¬```````jó```````gÉ`````°ûŸ

ôjƒ°üàdGh º°SôdG qøa

iô`````````j l¿É``` qæa ƒ````¡`````````à oQ qƒ```°ü````````ŸG É```èCGmâ``````èÉ°U mô```````©````````°ûH ¬```````` oà°ûjQ n∂``````````«JCÉJ

É``````¡pJÉ```næ n °ùnM ø``````è pôjƒ```````°üqàdG o™`````FGó````````Hh

É`˘˘˘˘˘˘ n≤`«˘˘˘˘˘˘bO pIÉ`````«`````◊G pQƒ````°U ø`è ¿É````````c É`è

@É`````˘˘ n≤```«˘˘£˘˘æŸG nô``````˘˘ pYÉ```˘˘ q°ûdG o¥ƒ``````˘˘ oØ˘˘j ró` n ``≤`` n dh

@É```` n bƒ` o ª o°S oQƒ```````©`` q ``°ûdG É```` n¡pH nó````«``Ø```à```°ùj r¿CG

@: oπ«∏μdG .o™ n£≤j ’ …qòdG p ìÓ u°ùdG øe @: É≤``«`dP.QÉqàÑdG qOÉ◊G

@: É``n≤«£æŸG .í«°üØdG @: ¥ƒoª o°ùdG´ÉØJQ’G


257

o∞udnDhoCG : ’ qhCG: ¤EG - É¡Yƒf Ö°ùM - ¢Uƒ°üqædG ∞qæ°U


: ÉãdÉK: É¡à«æH Ö°ùM á«LÉé◊G ¢Uƒ°üqædG õq«e

: É©HGQ: É¡«∏Y ΩÉb »àdG áMhôWC’G ´ƒf Ö°ùM á«jÉé◊G ¢Uƒ°üqædG ∞qæ°U

: É°ùeÉN: √ÉfOCG ∫hó÷G ‘ ÚÑe ƒg Ée Ö°ùM ’Éãe »LÉéM …ƒ¨d ô°TDƒe πμd Üô°VG

êÉàæà°S’G πHÉ≤àdG ∑GQóà°S’G áé«àædG ÖÑ°ùdG


ÚàMhôWC’G ¢Uƒ°üf á°VƒMóŸG áMhôWC’G ¢Uƒ°üf áàÑãŸG áMhôWC’G ¢Uƒ°üf

á°Uƒ≤æe á«KÓK á«LÉéM á«æH ≈∏Y äôaƒJ ¢Uƒ°üfá«KÓK á«LÉéM á«æH ≈∏Y äôaƒJ ¢Uƒ°üf


IójóL ø¡eIOóéàeh

¬«aÎdG ìÉéædG •hô°Tπª©dG ‘

πª©dG ¥ÓNCG ádÉ£ÑdG πª©dG




258

.1. ∫Éª÷Gh øØdG r»ªé©e ¤EG »ªàæJ »àdG äÉª∏μdG ™ªLG

.2RÉéjEÉH qøØdG ±qôY

.3 .ÉgO qóY qºK á∏«ª÷G ¿ƒæØdG ±qôY

.4? É¡aÓàNG ≈∏Y ¿ƒæØdG óqMƒj …òdG Ée

.5.ábÓ©dG √òg á©«ÑW É¡æe ¢ü∏îà°SG qºK ™bGƒdÉH qøØdG ábÓY âdhÉæJ »àdG ¢Uƒ°üædG øq«Y

.6.É¡æ«H ôcòJ ⁄ »àdG ¿ƒæØdGh ¢Uƒ°üædG É¡àdhÉæJ »àdG ¿ƒæØdG O qóY

.7. ÖJÉμdG äÉMhôWCÉH ∂YÉæbEG øY Iô°UÉb É¡«a èé◊G ∂d äóH »àdG ¢Uƒ°üædG O qóM

.8.∞©°VC’G ¤EG iƒbC’G øe ¢Uƒ°üædG ‘ IOQGƒdG èé◊G ÖqJQ

.9.´ÉæbE’Gh ÒKCÉàdG ¢SÉ°SCG ≈∏Y QƒÙG ¢Uƒ°üf õq«e

.10.á«°üî°ûdG ∂HQÉŒ øe hCG ∂JÉ©dÉ£e øe èéM çÓãH ''èé◊G ‘ ™°SƒJ'' ÜÉH ôKCG

: É°SOÉ°S


259

oº« nboCG .1ædG §HQG: ÜGƒ°U ƒg ÉÃ CÉ£N áªFÉ≤dG ‘ OQh Ée ¢VƒY ºK ,¬«a ΩÉªàg’G QGóeh ¬ÑJÉμH ¢ü


.3: ¬æe òNG …òdG ¢üædÉH ™£≤ŸG §HQ ó©H ,»∏j Éª«a ∫ÉãŸG øe áé◊G õ«e



nópLÉ n°ùnŸG nh näƒo«oÑdG nQGnR nh nOÉnérfnC’G nh nOÉngpƒdG nh nAGnôrë s°üdG nh nπpMÉ s°ùdG nÜÉnéna rºo¡nær«nH Én¡«pa n∫ÉnL rºnc

kÓjpƒ nW oÖobrônj uQpõdG ≈n∏nY o™Ñ r°UpE’G nh lánMƒoàrØne oør«n©dG nh n¥G nƒ r°SnC’G nh

.¿É°ùf’G øμ°ùe »g äGQÉ¨ŸGh ±ƒ¡μdG â«≤Ñd ¬H Qƒ©°ûdGh ∫Éª÷G ’ ƒ∏a

»pa l™uHnônàoe l¿É£∏ o°S nƒrg nh ,pás« p°ùrØsædG »pfÉn©nŸG ≈n∏Y p ΩÉ°ùLC’G o™pdÉNh ,Qƒ t°üdG oè p°SÉf nƒog o¬sfnC’

n’ Ée uπoc røY n±rô` s£dG t¢†o¨nj nh ,p¬rjnój nør«H oπoãrªnJ mánëpfÉ°S uπoc ≈∏Y nπn∏o◊G o™n∏rînj ,p ¢ùØsædG p ¢TôY

. p¬r«dEG nô n¶sædG tÖpëoj


É¡«a ºμdhl∫ÉnªnL n¿ƒoMnô r°ùnJ nÚpMh ¿ƒëjôoJ ÚM}6|GƒofƒμJ rºnd mó∏H ¤EG ºoμdÉ≤KCG oπpªr–h

lº«MQ l±hDhôd rºoμsHnQ q¿EG ,p ¢ùoØfC’G u≥ p°ûpH q’EG ¬«¨dÉH}7|ÉgƒÑcrônàd nÒª◊Gh n∫É¨ÑdGh nπr«ÿGh

hkáæjR n¿ƒoªn∏r©nJ ’Ée o≥o∏rînjh ,}8|z

nô n°ünÑdG o∞p£rînJ »pàdG pánYrô t°ùdG tøna n»r¡na ''Éªæ«°ùdÉc'' páncuônëàŸG pQ nƒ t°üdG tøna n∂dnP røpe

oô°UÉ©ŸG o±ƒ°ù∏«ØdG …ôjh @¿ÉeójG øjhQEGmIÈN oËó≤Jh pIÉ«◊G oÒ°ùØJ n»g uønØdG ná©«ÑW v¿CG É¡ndƒM mIójóL

¢üædG á°VƒMóe áeƒYóe áé◊G

¤EG Gƒ¡ŒG GPEG ,º¡qfEÉa ,ÉæfÉ°ùd ≈∏Y ∫Éª÷G ôcP n»JCÉj ’ r¿CG ...»°†≤j ÖLGƒdÉa

QÉ«qàdG º¡aôLh ,qóM óæY GƒØ≤j ⁄ ∫Éª÷G

ÉngpQƒoàoah Én¡pdnÓnc p ´É°S ‘ o∫ƒ≤©dG o√Éq≤∏ààa ,oíFGô≤dG ¬H …pò¡J ƒ¨d ôr© u°ûdG

p ºr∏p©dG nór©nH ÉgoQ rhnO »pJrCÉnj »pàsdG päÉs«pdÉªnμrdG nøpe ná∏«ªnérdG n¿ƒæØdG s¿EG


IÉ«◊G ‘ ∫Éª÷G ôjó≤J á«ªgCG ìô°ùŸG ÚeCG óªMCG

ÉæJÉ«M ‘ øØdG á«ªgCG á«æ¨e ôë°S äÉjõdG ø°ùM óªMCG

»Ø«≤ãàdG ìô°ùŸG QhO ájQhô°V á∏«ª÷G ¿ƒæØdG πg Oƒª°U øjódG Qƒf

≈≤«°SƒŸGh äGƒ°UC’G qøØdGh ó«∏≤àdG »ë∏jƒŸG óª›

ÉæJÉ«M ‘ á∏«ª÷G ¿ƒæØdG QhO ∫Éª÷G ’ƒd OÉ≤©dG ¢SÉÑY


260


.7?Éq«JGP É©bGh ΩCG Éq«Yƒ°Vƒe É©bGh qøØdG π≤æj πg...................................................................................................................................................................).....................................................................................................................................................................

(..........................................................................................................................................................

.8?á«ªbôdG IQƒãdGh qøØdG ¢üf øe É¡H êôîJ »àdG áé«àædG Ée

...................................................................................................................................................................)

.....................................................................................................................................................................

(..................................................................................................................

.9 ‘ ''ÚeCG óªMC’ ∫Éª÷G ’ƒd'' ¢üf ¢üÿ4ÒZ ’ ô£°SCG

...................................................................................................................................................................)

.....................................................................................................................................................................

.....................................................................................................................................................................

(.................................................................................................................................................................



pQ uƒ n°üoŸG p ør«nY »pa rπnH pôjpƒ r°ünàdG pándBG »pa tønØdG n¢ùr«nd nh

o¬pænY ≈kæpZ n’ lAr» n°T nôr© u°ûdG s¿nCG ,r¿nPpEG rºn∏rYÉna

... ¬dƒM Ée ™bGhh »JGqòdG ¬©bGh êÉàfG ó«©j ¿ÉæØdGh

’ º©f ∫GDƒ°ùdG

∫Éª÷G ôgÉ¶Ã ≥∏©àdGh á∏jPôdG QÉ°ûàfG ÚH ÚeCG óªMCG §Hôj

Ó«ªL É¡Yƒ°Vƒe ¿Éc GPEG ’EG á∏«ªL ¿ƒμJ ’ á«æØdG ∫ÉªYC’G q¿CG äÉjõdG ø°ùM óªMCG iôj

§≤a á«©Øf ábÓY á«æØdG ∫ÉªYC’ÉH ¿É°ùfE’G ábÓY


261

... oß````` nØrMnCG

1áéæªμdG -

≈```L qó˘˘˘dG ìÉ˘˘˘Ñ˘˘˘°TCGh π˘˘˘˘«˘˘˘˘∏˘˘˘˘dG â°üfCGÉ``°ûM ∂«˘˘a π˘˘g ÜÉ˘˘°ûNC’G á˘˘æ˘˘HG É˘˘˘j

≈˘˘˘˘°ûe ó˘˘˘˘b OGDƒ˘˘˘˘˘a ∂«˘˘˘˘˘a iô˘˘˘˘˘J π˘˘˘˘˘g

ΩÉ````````````````````«˘˘˘˘˘g ∂«˘˘˘˘˘a iô˘˘˘˘˘J π˘˘˘˘˘˘g

ΩÉ```````Ä˘˘˘d ¿Ó˘˘˘˘N ∂fÉ˘˘˘˘N iô˘˘˘˘J π˘˘˘˘g

É`°†≤˘dG q≥˘°T π˘g ÜÉ˘˘°ûNC’G á˘˘æ˘˘HG É˘˘j

≈````°†e ó˘˘b Gó˘˘¡˘˘Y Úμ˘˘˘Ñ˘˘˘J iô˘˘˘J ΩCG

É```````````````HGô˘˘˘˘°T ó``````Lƒ˘˘˘˘dG Gó``Z π˘˘˘˘g

É˘HÉ˘Ñ˘°T Ö«˘°ûdG ‘ Úμ˘Ñ˘˘J iô˘˘J π˘˘g

Úæ◊G Gò˘g π˘˘g ÜÉ˘˘°ûNC’G á˘˘æ˘˘HG É˘˘j

ø````````«˘˘˘˘dCÉ˘˘˘˘°ùJ ∫GDƒ˘˘˘˘°S Gò˘˘˘˘g iô˘˘˘˘J ΩCG

á````````````````````Ñ˘˘˘˘˘˘˘˘˘˘˘˘˘˘jQh ¿É````````ÁEG ÚH

á``````````Ñ˘«˘©˘d ¢û`«˘©˘dG ∂d hó˘˘Ñ˘˘j IQÉ˘˘J

á`````ª˘˘°ùf »````MhQ π˘˘ã˘˘e ∂«˘˘˘a ¢ù«˘˘˘d

á````````````∏˘˘©˘˘˘°T »``Ñ˘˘˘∏˘˘˘≤˘˘˘c Ö∏˘˘˘b ’h ’

»``````````````°SDƒ`Ñ˘˘˘˘˘˘˘˘˘˘˘˘˘˘˘˘c ¢SDƒ```````H ’h ’

≈˘˘˘˘°ù“ ÚM É˘˘˘˘cÓ˘˘˘˘e ≈˘˘˘˘˘°ù“ IOhO

iƒ`````°S âfCG É˘˘˘e ¿É◊C’G á˘˘˘æ˘˘˘˘HG É˘˘˘˘j

''iƒfh â°SQ'' ∞```````dCG …OGDƒ`à ‘

…Qó```````````````°U â`````°ùe’ É```````ª˘ q∏˘˘˘c

ô```ë˘˘˘Ñ˘˘˘c êGƒ˘˘˘eCG ∑Qó˘˘˘˘°U ‘ ¬˘˘˘˘æ˘˘˘˘e

ió``°üdG ∂«˘˘˘˘£˘˘˘˘YCG É˘˘˘˘fCG ‘É˘˘˘˘î˘˘˘˘˘J ’

Gó```````````HCG »``ë˘˘˘°†j »``Ñ˘˘˘˘∏˘˘˘˘b GP ƒ˘˘˘˘g

É``````````````````æ˘˘˘˘˘«˘˘˘˘˘˘fC’G ¬```````æ˘˘˘˘˘˘e …O qOQ

? É````æ«ÑgôJ GPÉ`è Ö`∏`≤dÉH »`FõgGh

ø``````````«˘fC’Gh … qƒ˘˘∏˘˘à˘˘dG Gò˘˘g É˘˘e ∂jh

º``````¨````qædG äG qõ```g â``````– iƒ``` q∏àj

ΩOh Ω’BGh ¥Gƒ````````°TCG ¬````````«˘˘˘˘˘˘˘˘˘˘˘˘˘˘˘˘˘˘˘˘a

ΩÉ`````````````````≤˘˘˘˘˘˘˘˘°S hCG AÉ``````````````≤`°T hCG

ø````````````«æFÉÿG ó```¡Y Ú``````μÑJ Gòdh

ìÉ```jô˘dG É˘¡˘«˘a âã˘˘Ñ˘˘Y É```MhQ ∂æ˘˘Y

''ìGƒ````fh iƒ˘˘μ˘˘˘°Th Ö```«˘˘˘Ñ˘˘˘°ûJ ÚH''

É`````````````HGô``````````````°S π```````°UƒdGh ∂d

ø``````«˘æ˘°ùdGh ‹É˘«˘∏˘dG ≥˘ª˘˘Y ‘ QÉ˘˘Z

ø````````«˘Y q§``b É˘˘¡˘˘JCGQ É˘˘e ´ƒ```````Hô˘˘d

? ø```jCG ? ∞«c : Oƒ``∏Nh IÉ«M øY

á````````Ñ```````jQh ¿É````````ÁEG Ú`````˘`˘`˘`˘`˘`˘H

ø`````«≤j ∂```````°ûdG ∂d hó``````Ñj IQÉJ

á`````«````````°UÉ˘˘b QGó˘˘˘d iCÉ`````ª˘˘˘X Gó˘˘˘HCG

á``````jQÉ`L Ú````Y ∞dCG É``gÉ°ûM ‘

»```````°ù```````Ø˘˘˘˘˘˘æ˘˘˘˘˘˘c ¢ù```````Ø˘˘˘˘˘˘˘f ’h ’

ø``````«Wh AÉ````è ‘ ¬∏dG »``````LÉæJh

ìƒª£dG »Ñ∏b ió°Uh »MhQ äƒ°U

ìƒ````````æ˘J OGƒ`````````YCGh äÉ```é˘æ˘˘ª˘˘ch

iô`````````````é˘j ø```````````ë˘∏˘dG »```é˘˘°ûa

ø``````«μà°ùe GQƒ``Wh GQƒ````W è`````FÉg

º``````````dC’G ≈˘˘≤˘˘Ñ˘˘j »˘˘∏˘˘NGO ‘ É```‰EG

º``````°UC’G ‹ÉÿG ∂`````Ñ∏b øY á``jóa

É`````````````````æ«æM π```````«˘∏˘dG »˘Ä˘∏````èCGh

ø````````````````````«∏©ØJ ƒd G qò```````ÑM ¬«bõe

@¥ô°ûe ÚeC’


262

2 ÖcGƒª`dG -(ô©°T)

uø``` nZ nh n…É````qæ`dG »````æ`p£`YnCG

lAÉ````Ñ` ng o≥```£`qæ``dG É````ª``sfpEG

»∏ãpe nÜÉ``¨``dG näòî`J π`ng

»``bGƒ````` q°ù``dG nâ`````©`sÑ`nà nà``na

»∏ã``pe nô`°ün©dG nâ``°ùn∏nL πng

â`````qdnó````` nJ oó`«`bÉ````æ`` n©``dG nh

Ö``````°ûo©dG nâ`````````°Tnô na π`ng

»`````JCÉn«` n°S Éè »`à kGó` pgGR

lô`````ë`nH p π````« s∏`dG oäƒ`μ`` o°S nh

Ö```````∏``nb p π`«`s∏`dG pQó``` n°ü` pH nh

uø````` nZ nh n…É````qæ`dG »``æ`p£`YnCG

lQƒ````` o£`` o°S o¢SÉ``` qæ``dG É`ª` sfpEG

É˘à˘˘∏`˘˘ob nh oâ`∏`˘˘ob É`è n¢ù````fG nh

É```````à`∏`n©`na É``è »`fó``panCÉ` na

Qƒ`````˘˘ o°ü`˘ o≤`dG n¿hoO k’põ``æ``˘ ne

Qƒ``î``˘˘ t°ü``dG nâ``≤`˘˘q∏`˘˘˘ n°ù``˘˘ nJ nh

Ö````` næ p©`dG päÉ`æ`Ø`nL nø``«` nH

Ö````` ngsò```dG päÉ``` sjnô````````ã nc

É``````°†` nØ```dG nâ````Ø` që``n∏` nJ nh

≈`````°†`ne ó``nb Éè É` k`«`°SÉ`f

∂```©nª`°ù`ne »``à o¬``` oLƒ``ne

∂```©é`°†`ne »`à l≥````paÉ``N

AGhnO nh kAGO n¢ù˘˘`˘˘`˘˘˘`˘˘˘`˘˘˘`˘˘˘`˘˘˘`˘˘˘fpG nh

AÉ```ª``pH ø```` pμ```nd â````nÑ``pà` oc

@¿GÈL π«∏N ¿GÈ÷

4 ? øØdG ΩCG IÉ«◊G -(ìô°ùe)

@º«μ◊G ≥«aƒàd

:¿ƒ«dÉªéHÉª¡jCGh πªLC’G Éª¡qjCG :¢ù«°Sôf Éj ‹ πb ..!?IQƒ q°üdG Éª¡jCGh π°UC’G Éª¡jCG :»°SCGQ ‘ ôeC’G §∏àNG ó≤d ,√CG

..?πÑfC’GqøØdG ΩCG IÉ«◊G

:¢ù«°Sôf..É¡dƒbCG ¿CG øe áYÉ q°ùdG »æà©æe ó≤d ..?∂qæa ‘ q∂°ûJ ∂qfCG ,..∂qfCG ÉNQÉ°U ≥£æj ¿B’G ∂«a A»°T qπc q¿EG ∂d πbCG ⁄CG

..!ºq∏μàj …òdG ¿B’G GP âfCG É¡a

:¿ƒ«dÉªéH ..q∂°TCG »qfEG.. ¢ù«°Sôf Éj πLCG

:¢ù«°Sôf¬æY íjõj GóMCG ´óJ hCG ,¬æe ƒfóJ ¿CG ¿hO ΩÉjCG â°†e ó≤d ..∫ÉãªàdG ájDhQ ÖqæéàJ ∂àjCGQ òæe ∂dP âcQOCG ó≤d

..!?á°ùæμŸG øjCG..Gòμg ¬cÎf ¿CG ∂dP ™e Öéj ’.¬JóYÉb ∫ƒM ÜGÎdG ™qªŒ ó≤d ..ô¶fG ..!QÉà°ùdG

:¿ƒ«dÉªéH..!á°ùæμŸG(¬°ùØf ÖWÉıÉc )

: ¢ù«°Sôf..?¢ùª¡J Õ..? ∑ÉgO GPÉe

: ¿ƒ«dÉªéH..ÖgGP »qfEG(Iqó°ûH ¢†¡æj )

: ¢ù«°Sôf..¿ÉμŸG Gòg á∏«∏dG QOÉ¨J ød..’ (¿ƒ«dÉªé«H á«Mô°ùe øe)

3 á∏«ª÷G ¿ƒæØdG -(ô©°T)

‘É°UôdG ±hô©Ÿ

É`≤«bQh É`ªpYÉf É``°û`«Y nâèoQ r¿EG

É```≤jôW p¿ƒ`æØdG øe p¬«dEG r∂o∏°SÉa

pô©°ûdÉH ká s°†nZ ∂nJÉ«M rπ©LGh

≈≤«°SƒŸGh pôjƒ°üàdGh p π«ãªàdGh

»àdG n»pg ,oIÉ¡à°ûŸG o¿ƒæØdG n∂∏J

É`≤jQh ¿ƒμj ,É¡H pIÉ«◊G oø°üoZ

»∏àªàa n¢SƒØtædG ƒo∏Œ »àdG »gh

É```≤jôHh GkDƒòdrCÓnJ o√ƒ`LƒdG ,É`¡`æe

É`¡``pbÉ°ûeh É`¡`pbGòÃ »`àdG n»rgh

É≤«bQ p ´ÉÑ u£dG øe oß«∏¨dG » p°ùrªoj

É``¡u∏pX ‘ á`sjôW oIÉ`«◊G » p°†rªnJ

É`≤`«fCG o¿ÉeõdGh ,oô°†NCG o¢û«©dGh

Gkó````pYGhQ nIÉ«◊G nπ`©`L …ò`dG s¿EG

É``n`bhoôoH pIÉ◊G øe n¿ƒ`æØdG nπ`©L


263

.1 Éqæe áYƒª› õéæJ@á∏HÉ≤ehCG) ™e á«Øë°U@áaÉ°†à°SG∫ƒM Üô£e hCG ôYÉ°T hCG ΩÉ°SQ (`d

.áq«≤ÑdG ΩÉeCG É¡°Vô©H Ωƒ≤J ºK ''¿ÉæØdG IÉ«M ‘ qøØdG QhO''

.2 iôNCG áYƒª› õéæJh@ÉØ∏e Ωƒ≤J ºK äÉaÉ≤ãdG ÚH πYÉØàdG ‘ qøØdG QhO ∫ƒM@¬°Vô©H

.AÓeõdG ΩÉeCG

.3 iôNCG áYƒª› πØμàJh@á°ûbÉæÃ .m ¢VôY ná≤jôWh i kƒàfi Ú∏ª©dG ‘ ÚàYƒªÛG

@êÉàfE’G ≈∏Y ÖjQóàdG ¢ü°üM øª°V ÉgójƒŒ hCG ¢Vhô©dGh äÉØ∏ŸGh äÓHÉ≤ŸG ôjô– ≈∏Y Úª∏©àŸG QGóbEG ºàj

Qƒfi øe äÉÑ°ùàμŸG πc êÉeOEG ≈∏Y ójó°ûdG ¢Uô◊G ™e ,…ƒØ°ûdG π°UGƒàdG ¢ü°üM ‘ ÉgQÉªãà°SG ºàjh »HÉàμdG

.á«JGòdG ÜQÉéàdGh »JGòdG º∏©àdG hCG º°ù≤dG ‘ »YÉª÷G πª©dG √Qó°üe ¿Éc Ée ,¿ƒæØdG

@¢Vô©dG äÉ«æ≤J øe ¢TÉ≤ædGh ∞∏e iƒàfi Ëó≤Jh QGƒ◊G äÉ«æ≤J øe áaÉ°VE’Gh á∏HÉ≤ŸGá©°SÉà∏d á«ª°SôdG èeGÈdG)

¢U ¢U »°SÉ°SCG39-40(

¬àÑ°ùàcG ÉÃ É¡°†MOCG hCG É¡ªYOCG ºK ÌcCG hCG IóMGh á«JB’G äÉMhôWC’Gh QÉμaC’G ÚH øe ÒîJCG

øY qπ≤j’ Éª«a ,áÑ°SÉæe èéM øe20áMhôWCG hCG Iôμa πμd Gô£°S

.1:‘É°UôdG ±hô©e ∫ƒ≤j

É` nbƒ o°ù oah káYÓN pAÉæ¨dG nê nõ ng @@@ Gƒ``` oª sgƒJ nøjòdG nádOÉ› r∑ oôJGh

Ébƒ tædG pAG nó p◊ÉH Gƒtãëà°SG ró≤a @@@ º¡`bƒof øe káé¡e oß∏ZCG nârfCÉa nCG

.2.äGQÉ°†◊Gh ·C’G óq∏îJ qøØdÉH

.3.äGhÌ∏d O qóÑeh âbƒ∏d á©«°†e øØdG

.4.áYƒ«ŸGh á∏jPôdG QÉ°ûàfG øY ádhDƒ°ùŸG »g ¿ƒæØdG

.5.…QÉ°†◊G hõ¨∏d á∏«°Sh ô£NCG øØdG

.6.™jô°ùdG …OÉŸG Ö°ùμdG »g qøØdG øe ájÉ¨dG




264

@É«JGP qøØdG Qƒfi øe »pJÉÑ°ùàμe oºq«bCG

ìÉàØŸG

äÉLQqódGÒjÉ©ŸG

ä’É›

º««≤àdG5 4 3 2 1

¬aGógCG Aƒ°V ‘ πª©dG Qƒfi ‘ É¡°SQOCÉ°S »àdG πFÉ°ùª∏d »JGQƒ°üJ â£Ñ°V

¬JÉjƒàfih

.1øØdG ∫Éª÷G

: ∫ƒM IójóL ±QÉ©e âÑ°ùàcG

.2 Égõ«Á Éeh á∏«ª÷G ¿ƒæØdG

.3¥hòdG Öjò¡J ‘ ¿ƒæØdG QhO

.4Üƒ©°ûdG ÚH Öjô≤àdG ‘ ¿ƒæØdG QhO

.5¿ƒæØdG ∫É› ‘ á«Ñ∏°ùdG ôgÉ¶ŸG

.6Ò°ùØàdGh êÉé◊G














5 4 3 2 1


±QÉ

©ŸG

äGQÉ¡

ŸG

äÉc

ƒ∏°ù

dGh

∞bG

ƒŸG


265

AÉHOC’Gh AGô©°ûdG QOGƒf

.1ºÑa .Éª¡æe kGÒN ¬∏dG ¬°VƒY ’EG (¬«æ«Y)øeDƒe r»nànÁôc ¬∏dG ÖgPCG Ée : OôH øH QÉ°ûÑd º¡°†©H ∫Éb

.∂∏ãe AÓ≤ãdG ájDhQ Ωó©H :∫Éb ?∂°VƒY

.2âª≤a .»©e n»°û“ r¿CG ójQCGh , láLÉM ∂«dEG ‹ :âdÉ≤a ,…QGO ÜÉH ≈∏Y ÉfCGh ICGôeG »æàJCG : ßMÉ÷G ∫Éb

âJCG É¡qfEG :∫É≤a ,É¡dƒb øY ≠FÉ q°üdG âdCÉ°ùa .âaô°üfGh ,Gòg πãe : ¬d âdÉbh ,≠FÉ°U ¤EG âJCG ¿CG ¤EG É¡©e

,¬JQƒ°U ¢û≤fC’ ;¿É£«°ûdG âjCGQ Ée : É¡d â∏≤a ,m¿É£«°T IQƒ°U ”ÉN ≈∏Y É¡d n¢û o≤fCG r¿CG »ædCÉ°ùJ q‹EG

.â©ª°S Ée âdÉbh ,n∂H âJCÉa

.3±ô°üfG óbh ¬Jô°†ëa ádhódG ∞«°S ¢ù∏› ô°†MCG âæc : ∫Éb »Ñ∏◊G Qƒ°üæe øH »∏Y ø°ù◊G »HCG øY

: ó°ûfCGh πLQ πNóa √ƒÄæ¡«d AGô©°ûdG πNóa ,¬H ôØX ¬d hóY hõZ øe

É≤t∏ n°ùnJ rº p¡r«∏ nY mQƒsæ p°ù nc nâræ och ...m§FÉM n∞∏N Gƒ o°S nƒ r°S nh mQCÉØc GƒofÉch

∂d Ée :∫É≤a √OôH ôeCÉa ¬FÉμÑH ádhódG ∞«°S ÈNCÉa ,»μÑj ÜÉÑdG ≈∏Y ΩÉ≤a ,¬LGôNEÉH ádhódG ∞«°S ôeCÉa

,â«μÑa »°ùØf âdP ¿Gƒ¡dÉH »æ∏HÉbh »∏eCG ÜÉN Éª∏a ¬«∏Y QóbCG Ée πμH Éf’ƒe äó°üb :∫É≤a ?»μÑJ

áFÉe ¢ùªN :∫Éb ?nâr∏penCG ºμa !º¶ædG ∂dP ¬d ¿ƒμj ÌædG Gòg πãe ¬d ¿ƒμj øe ∂∏jh :ádhódG ∞«°S ¬d ∫É≤a

.ºgQO ∞dCÉH ¬d ôeCÉa ºgQO

.4áLÉLódG âdÉe π«∏b ó©Hh . Iôªfi ¬LÉLO ¬bƒa kGójôK ¿ÓcCÉj ‘É°UqôdGh …hÉg qõdG ¿GôYÉ°ûdG ¢ù∏L

Ωó¡àa ¬à– ¢ûÑædG Ìc : ‘É°UôdG ∫É≤a .Ωó≤àa ¬∏gCG ÒÿG ±ôY : ∫É≤a …hÉgõdG á«MÉf

(áq«ªbôdG IQƒ°üdG øa) áØjôW Qƒ°U

≈q∏°ùJCG

±GógCGQƒÙG.1 .Ú∏°SGÎŸG øe ±Éæ°UCGh πFÉ°SôdG øe ´GƒfCG ¤EG ±qô©àdG

.2 .∞bÉãàdGh π°UGƒàdG ‘ πFÉ°SôdG QhO øq«ÑJ

.3πFÉ°SqôdG ‘ ádhÉæàŸG äÉYƒ°VƒŸG ‘ …CG qôdG AGóHEG

iƒàÙGáãjóMh áÁób áY qƒæàe πFÉ°SQ

¢ùeÉÿG QƒÙG

π```°SGôqàdG

π°SGôqàdG : ¢ùeÉÿG Qƒ`ÙG

267

∞°ûμà°SCG

?çÉÑdG?πqÑ≤àŸG

?π°SGÎdG ?ádÉ°SôdG

ójÈdG

ÊhÎμd’G?Sms

Mms?


268

πμ°ûe qπM ‘ oºgÉ°SCG

ÉæLÉàfEÉH ∞jô©à∏d á«aÉ≤K IôgÉ¶J áeÉbEG ‘ ÉæÑZQ á°SQóŸG ‘ »HOC’G ´GóHE’Gh á©dÉ£ŸG …OÉf AÉ°†YCG øëf

∂dP Ö∏£f ¿CG Üô¨à°SÉa ±ƒ« q°†dG øe áYƒª› IƒYO ≈∏Y ÉfóYÉ°ùj ¿CG á°SQóŸG ôjóe øe ÉæÑ∏£a Éæà£°ûfCGh

Éæ°ùØfCÉH ∂dP ≈qdƒàf ¿CG IQhô°V ¤EG ∞£d qπμH Éæ¡sLhh »HOC’G GóHE’Gh á©dÉ£ŸG …OÉf AÉ°†YCG øëfhÉfóLƒa

á¡LGƒe ‘ Éæ°ùØfCGπμ°ûe:‘ πqã“

:Ú∏°SGÎŸG øe ±Éæ°UCG ¤EG áY qƒæàe πFÉ°SQ áHÉàc á«Ø«μH Éæ∏¡L

´ qÈàe-…ƒHôJ ∫hDƒ°ùe)- ÖjOCG- »Øë°U- AÉ«dhC’G øY πqã‡- IòJÉ°SCG-(AÉbó°UCG

? qπ◊G Éªa

?Ú∏°SGÎŸG á©«ÑWh π°SGÎdG ΩÉ≤e ÚYGôe áYƒæàŸG πFÉ°SôdG ôjô– ÉææμÁ ∞«ch

á«JB’G πMGôŸG ™qÑàJ ,π◊G ¤EG ∫ƒ°Uƒ∏d

.1¬à©«ÑW πã“h πμ°ûŸG º¡a

.2∫ƒ∏◊G øe á∏ªL ¢VGÎaG

.3É¡ÑjôŒ

.4É¡©‚CG QÉ«àNG

.5 .∫õæŸGh º°ù≤dG ‘ ,á«YÉª÷Gh ájOôØdG ,''π°SGÎdG Qƒfi'' á£°ûfCG ™«ªL øe Ö°ùàμŸG ∞«XƒJ

.6Éq«YÉªLh ÉqjOôa »JG qòdG »°ûªqàdG º««≤J

:á¶MÓeOQGƒe á≤MÓdG á£°ûfC’G qπc øe Ghòîqàj ¿CG ≈∏Y ,QƒÙG ájGóH ‘ Úªq∏©àŸG ≈∏Y πμ°ûŸG o¢V nô r©oj

™LÉædG qπ◊G ¤EG ∫ƒ°Uƒ∏d ájQhô°V


269

:¿ƒoÄ p°ûæj(á¡aÉ°ûe hCG áHÉàc) nΩÓμdG nCÉ n°ûrfnCGº˘∏˘Y ¬˘æ˘eh .¬˘Yó˘à˘HGh ¬˘©˘°Vhh √nCGó nà˘rHG …nCG∫ƒ˘°UCÉ˘H qº˘à˘¡˘j …ò˘dG º˘∏˘©˘dG ƒ˘gh AÉ˘°ûfE’G

.ÉgóYGƒbh áHÉàμdG:ánμn∏neá˘HÉ˘ãÃ ,¢ùØ˘qæ˘dG ‘ á˘î˘°SGQ á˘Ø˘°U

.áÑgƒŸG :pÚpªnj ≈æª«dG ó«dG :oô˘nª˘oYAÉ˘Ø˘∏ÿG ÊÉ˘K:ÜÉ˘£ÿG ø˘H oô˘ nª˘ oY ƒ˘˘g

áæ°S ‘ƒJ) øjó°TGôdG644(Ω:nø˘˘˘jhGhsó˘˘˘dG n¿ shnOø˘˘˘˘jhGhqó˘˘˘˘dG CÉ˘˘˘˘˘°ûfCG …CG

ƒ˘gh ¿Gƒ˘jO ™˘ª˘L ø˘jhGhó˘dGh .É˘¡˘˘Kó˘˘MCGh .á«dÉ◊G Éæà¨∏H ójÈdG IQGOEG

:n‹Gƒne¤ƒ˘e ∫É˘≤˘jh ¤ƒ˘e ™˘ ˘ª˘ ˘L ‹GƒŸG¬qæμdh Qô– qºK ¬d Écƒ∏‡ ¿Éc øe :…CG ¿Óa

.¬H á«YÉªàLG h ájô°SCG á∏°U ≈∏Y ≈≤H:êGnônÿGò˘NDƒ˘oJ »˘à˘dG á˘Ñ˘jô˘°†dGh IhÉ˘˘JE’G

∫ƒ°üfi øe ¢VQC’G ¬LôîJ Ée ≈∏Y:¿Ghôe øH ∂∏ŸG óÑY»æH AÉØ∏N ¢ùeÉN

)á«eCG65/`g685 (Ω: ó«dƒdG¿Ghôe øH ∂∏ŸG óÑY øH ó«dƒdG

) á«eCG »æH AÉØ∏N ¢SOÉ°S86/`g705 (Ω:á«eCG ƒæHóMCG ¢ùª°T óÑY øH á«eCG OÉØMCG

,AÉØ∏ÿG øe á∏°ù∏°S .áqμe ‘ ¢ûjôb ¿É«YCGø˘˘jó˘˘°TGô˘˘dG AÉ˘˘˘Ø˘˘˘∏ÿG ó˘˘˘©˘˘˘H º˘˘˘μ◊G Gƒ˘˘ qdƒ˘˘˘J¿É˘«˘Ø˘°S »˘HCG ø˘H á˘jhÉ˘©˘e º˘¡˘dhCG ,á˘©˘HQC’G

)40-41/`g661ÊÉãdG ¿Ghôe ºgôNBGh (Ω)132/`g750.≥°ûeO º¡àª°UÉY âfÉch (Ω

:¿hó°TGôdG AÉØ∏ÿGáHÉë°üdG øe á©HQCG ºgø˘e (¢U)∫ƒ˘°Sô˘dG IÉ˘ah ó˘©˘H º˘˘μ◊G Gƒ˘˘qdƒ˘˘J

áæ°S11 áæ°S ¤EG `g40‹GƒàdG ≈∏Y ºgh .`gºK ÜÉ£ÿG øH ôªY ºK ≥jó°üdG ôμH ƒHCG

ÖdÉW »HCG øH »∏Y ºK ¿ÉØY øH ¿ÉªãY :Ωƒ˘˘°SQƒ˘gh º˘°SQ √Oô˘Ø˘e ™˘ª˘L Ωƒ˘˘°Sô˘˘dG

…CG º˘˘˘«˘˘˘°SGôŸGh Ωƒ˘˘˘˘°SôŸG ¬˘˘˘˘æ˘˘˘˘eh ô˘˘˘˘eC’G . oº o¶oædGh ÚfGƒ≤dGh äGQGô≤dG

:t»pfÉ n°SGôoÿG m º∏°ùe ƒoHCGô°ûf ≈qdƒJ øe ƒg¢VÉ≤fCG ≈∏Y âeÉb »àdG á°SÉÑ©dG IƒYódG

.ájƒeC’G ádhqódG :¿Ghôe .á«eCG »æH AÉØ∏N ôNBG :ÜÉàμdG ádÉ°SôdG q¢üædG ‘ Oƒ°ü≤ŸG

ÉHÉqà oc º¡t∏c ,ºgoDhÉë°ü oah pÜô©dG oAÉªYR n¿Éc¿ƒ oÄ p°ûæojr⁄ rƒdh ,º¡pànμn∏ nÃ

≈∏Y º¡nÑoà oc n¿ƒo∏ rªoj √oDhÉØ∏Nh ¬oHÉë°UCGh (¢U) t»ÑsædG ¿Éμa .º¡pæ« pªn«H Gƒ t£ oînj

.√pó«H É¡oÑoàμj º¡ o°†©Hh º¡pJQÉÑ©H º¡pHÉqàc

p ø˘jhGh qó˘dG pAÉ˘°ûfEG ¤EG má˘LÉ˘M ‘ râ˘në˘˘Ñ˘˘°UCG ,pá˘˘aÓ pÿG oO pQGƒ˘˘e râ©˘˘°ù˘˘qJG ÉqŸh

n¿Éμa .n∂dP p§Ñ°†d oô nª oY røe n∫ qhCGnøjhGh sódG n¿ qh nOp πFÉ°S qôdG oÜÉsàc n¿Éch .

rhCG ,ÉkH nô nY ÉseEG º¡odÉ sªYh pAÉØ∏î∏dn‹Gƒne. ná«Hô©dG n¿hó«éoj

oÜÉqàc ÉseCGp êG nônÿG.rº p¡pàn¨o∏pH n¿ƒÑoàμj ,p¬ p∏ rgCG røe m º«∏bEG uπc ‘ GƒofÉμa ,√ƒëfhpáq«Hô©dG ¤EG oøjhGhódG √òg rând uƒoM ,º¡n∏ªY oø p°ùëoj røne pÜô©dG nøe n≠Ñf ÉqŸh

nøne nRn¿Ghôe p øH p∂∏ŸG póÑYhó«dƒdGpáHÉàc ‘ nás«eCG »æH oAÉØ∏N iôLh .¬pæHG p

nøeR oôeC’G p¬«∏Y n¿Éc Ée ≈∏Y p πFÉ°S qôdGpAÉØ∏ÿGnøjó°TGôdG.

nπ p o°Th ,o∫ÉªYC’G äOGORG ,pádhódG oQƒoeCG rä sô nbh páμ∏ªŸG oá©b oQ râ©°ùJG ÉqŸ ºK

É¡H Gh oó¡©a ,º¡pJÒ°ûY pá°UÉîH hCG º¡ p°ùØfCÉH náHÉàμdG Gƒ o∏ nj ¿CG øY oAÉØ∏oÿG

ná¨q∏dG o± pô©j º¡æe lÒãc n¿Éch .º¡pHÉsà oc pQÉÑc ¤EGnáq«eh qôdG hCGnáq«°S pQÉ nØdG

hCGnáq«fÉfƒo«dG hCGnáq«fÉjô t°ùdGm ΩÉ¶fh m Ωƒ∏Yh mIQÉ°†M päGP m ºneCG oäÉ¨d »gh

m Ωƒ°SQhnÚ©°VGƒdG oóMCG p∂ m∏ŸG móÑY m øH m ΩÉ°ûg ≈ndƒe l⁄É°S , pA’Dƒg øeh .

.pÖpJÉμdG pó«ª◊G póÑY oPÉà°SCGh ,p πFÉ°S qôdG p ΩÉ¶æd

,p πpFÉ°S qôdG páHÉàc páYÉæ°U p πgC’ o∫ qhC’G oPÉà°SC’G ƒg oÖJÉμdG pó«ª◊G oóÑYh

,p¿hDƒ q°ûdG p ¢†©H ‘ É¡ndÉWCGh É¡ndƒ o°üa nõs«eh É¡n∏oÑ o°S nó s¡e øe o∫ qhCG ¬sfCG n∂dPh

É¡d nπ©Lh ,Ég pQó°U ‘ päGó«ªësàdG n∫ÉWCGh , pôNB’G É¡ p°†©H ‘ Ég nô s°übh

. É¡«a oÖnàrμoJ »àdG p ¢VGôZC’G pÖ n°ùM ≈∏Y É¡ pªrà nNh É¡pFóÑH ká q°UÉN GQƒ o°U

nô¡X ÉqŸ ¬qfEG o∫É≤ojht»pfÉ n°SGôoÿG m º∏°ùe ƒoHCG¬r«dEG nÖàc , p ¢SÉqÑ©dG »pæH pIƒYóH

p ´ƒbh ¤EG i qOC’ ,nÇ pô` ob rƒd Éne o¬æ` sª°Vh ,¬H ¬oÑ p∏réà°ùj ÉHÉàc n¿Ghôe rø nY

p π°ûØdGh p±ÓÿGnÚH[,ÉHÉàc oâÑàc ób{ :n¿GhôŸ n∫Ébh ,]m º∏°ùe »pHCG p ´ÉÑJCG

zo∑nÓ n¡dÉa s’EGh n∂pdP o∂nj r¿EÉa .o√ oÒHóJ nπ£nH o√nCGôb ≈nàe.p Èμd ÜÉàμdG n¿Éch

nπ°Uh É sª∏a . m π nªnL ≈n∏Y oπ nªrëoj ,p¬ªréMoÜÉnà pμdG»pHCG n¿É°SGô oN pá«gGO ¤EG

: n¿Gh rône ≈ndEG ¬ræe mI nPG nòoL ≈n∏Y nÖàch ,o√nCGô≤j ¿CG πÑb ¬pbGôMEÉH nôneCG m º∏ r°ùoe

Énëne.pÖpfÉnL uπ oc røpe pÜÉn¨dG oçƒ«od ∂r«∏Y @@@≈nënàrfGh pánZnÓnÑdG nQÉ n£ r°SCG o∞« s°ùdG ¢U ÜOC’G ôgGƒL ,»ª°TÉ¡dG óªMCG ó«°ùdG498

• -π«÷G QGO1 - ähÒH -2003Ω

1Üô©dG óæY πFÉ°SôdG ¿GƒjO ICÉ°ûf -

CÉ```````«¡JCG?™ªàÛG ‘ øe áª¡e ,É¡HÉë°UCG ¤EG É¡dÉ°üjEG ?É¡©jRƒJ ?πFÉ°SôdG ™ªL

270

:»ª°TÉ¡dG º«gGôHEG øH óªMCG ) …ô°üe ÖjOCG1878 - Ω1943: √QÉKBG qºgCG øe .(Ω

Üô©dG ô©°T áYÉæ°U ‘ ÖgòdG ¿Gõ«e@ áZÓÑdG ôgGƒL@ ÜOC’G ôgGƒL@ º«μ◊G Üƒ∏°SCG@

.1.áaÓÿG OQGƒe í∏£°üe ìô°TG

.2 »g äÉª∏μdG √òg.áÑ°ùf äÉØ°UôcPh É¡«dEG Üƒ°ùæŸG ¿Gó∏ÑdGh øcÉeC’G AÉª°SCG ôcòH »JB’G ∫hó÷G πªcCG

.É¡æY IõLƒe IòÑf

.1 ?Úª∏°ùŸGh Üô©dG óæY πFÉ°SôdG øjhGhO çGóMEG ™aGhO Ée

.2 .iôNC’G Üƒ©°ûdG äÉaÉ≤K ≈∏Y á«Hô©dG áaÉ≤ãdG ìÉàØfG ‘ πFÉ°SôdG øjhGhO π°†a ÚH

.3 .áq«Ø«Xh á q£N πFÉ°SôdG áHÉàch ádh qódG Iõ¡LCG øe GRÉ¡L πFGhC’G Üô©dG óæY ¿Éc ójÈdG ¿CG ∞«c øq«H

.4 ∂dP í°Vh .»æØdG π q°SÎdG óYGƒb ™°Vh ‘ π°†ØdG ÖJÉμdG ó«ª◊G óÑY ¤EG Oƒ©j

.5 .º∏°ùdGh Üô◊G ‘ πFÉ°SôdG QhO IQƒ£N ÊÉ°SGôÿG º∏°ùe »HCGh ó«ª◊G óÑY áKOÉM øe ¢ü∏îà°SG

.∂àHÉLEG π∏Y ?ÊÉ°SGôÿG º∏°ùe »HCGh ó«ª◊G óÑY á°üb ‘ á¨dÉÑŸG ô¡¶J øjCG

.3.πFÉ°SôdG áHÉàc •hô°T ¢†©H É¡æe ¢ü∏îà°SGh .áHÉàμdGh á¨∏dG »∏≤M ¤EG »ªàæJ »àdG äÉª∏μdG êôîà°SG

4. .''»îjQÉàdG Oô q°ùdG'' äÉe qƒ≤e ¢üædG øe êôîà°SG

q»pfÉ n°SGôoÿG áq«fÉfƒo«dG áq«fÉjô t°ùdG áq«°S pQÉ nØdG áq«eh qôdG áÑ°ùædG áØ°U

¿É°SGôNº°S’G

¬«dEG Üƒ°ùæŸG

¢SQÉa OÓÑH á≤£æe

(É«dÉM ¿GôjEG )¬H ∞jô©àdG


: qó©à°SCG


: »jCGQ …óHCG

271

.1- áfÉeC’G - •ÉÑ°†f’G) ºμq«ëH ójÈdG ´Rƒe ∫É°üN É¡«a ìóà“ ójÈdG Öàμe ¢†HÉb ¤EG ádÉ°SQ QôM

(...á°TÉ°ûÑdG

.2 .¢ùfƒàH ∞JÉ¡dGh ójÈdG ïjQÉJ øY äÉeƒ∏©Ã √ qó“ ¿CG »ÑæLCG ≥jó°U ∂«dEG Ö∏W

ó`jÈ∏d »`æWƒdG ¿Gƒ`jódÉH ø`©`à°SG™ª`éàd ¢ù``fƒ`J ä’É``°ü``JÉHh

‘ ∞JÉ¡dG h ójÈdG äÉeóîH ≥∏©àJ á«îjQÉJ ™FÉbh É¡«a Oô°ùJ ádÉ°SQ ôjô– ≈∏Y ∑óYÉ°ùJ äÉeƒ∏©e

.QÉª©à°S’G øeR ¢ùfƒJ

: ójÈdG ßØd ≈æ©e.kÓ«e ô°ûY »æKÉH IQó≤e áeƒ∏©e áaÉ°ùe ¬æe OGôŸG''

.ójôH :∫ƒ°SôdG ≈∏Y kÉ°†jCG ≥∏£jh... :…ôgƒ÷G ∫Éb

Ée â∏°SQCG GPEG ójó◊G äOôH øe ≥à°ûe ¬fCG ¤EG ''π«∏ÿG'' ÖgP Gòg ≈∏Yh .»HôY ¬fEG :π«≤a ¬«a ∞∏àNG ºK

:∫É≤j ,QÉÑNC’G ¬«∏Y ô≤à°ùJ ÉÃ »JCÉj ¬fC’ ,âÑK GPEG OôH øe :π«b h .¬à∏°SQCG GPEG ¬JOôHCG øe :π«bh .¬æe êôîj

.âHÉK …CG ¬eƒª°S OQÉH Ωƒj Ωƒ«dG

¬∏°UCGh : ''åjó◊G ÖjôZ ‘ ájÉ¡ædG'' ¬HÉàc ‘ ÒKC’G øHG ∫Éb .Üô©e »°SQÉa ¬fCG ¤EG ¿hôNBG ÖgPh

GƒeÉbCG GPEG º¡fCG º¡JOÉY øe ¿Éc ¢SôØdG ∑ƒ∏e ¿CG ∂dPh .ÖfòdG ¢Uƒ°ü≤e √Éæ©eh ,''ΩO √ójôH'' á«°SQÉØdÉH

:¢ù«≤dG Çôe’ …ôgƒ÷G ó°ûfCGh .ójÈdG ∫É¨H øe ¬fƒμd áeÓY ∂dP ¿ƒμ«d ,¬ÑfP Gƒ°üb ójÈdG ‘ kÓ¨H

.GôHôH π«N øe π«∏dÉH iô q°ùdG ójôH ... OhÉ©e ≈HÉfòdG ¢Uƒ°ü≤e πc ≈∏Y AÉ°ûfE’G áYÉæ°U ‘ ≈°ûYC’G íÑ°U

…ô°üŸG …óæ°û≤∏≤dG »∏Y øH óªMCG : ¢SÉÑ©dG »HC’

áæ°S :≈qaƒàŸG821áFÉ‰ÉªKh øjô°ûYh ióMEG `g

(www.poste.tn)(www.tunisietelecom.tn)


: ó«Øà°SCG

272

: »à¨d ó¡©JCG r¿EÉa @o∂j:¿ÉàdCÉ°ùe hCG ¿ÉàØ«£d áª∏μdG √òg ‘ :o∂j :n∂dP

.1o∂j.∞«Øîà∏d ¿ƒædG âaòM ó≤a ,¿Éc øe ΩhõÛG ´QÉ°†ŸG ƒgh røoμj áª∏μdG π°UCG :

.2¿Éc -røoμj -o∂j. É«∏©a Éî°SÉf ¢ù«d …CG É°übÉf Ó©a ¢ù«dh ΩÉJ π©a á∏ª÷G √òg ‘ :

,çóM hCG ,nπ n°ünM ≈æ©Ã ¿ƒμJh ,ÈN hCG º°SG ¤EG êÉà– ’h É¡∏YÉØH »ØàμJ áeÉJ ÉfÉ«MCG OôJ ób ¿Éμa

ƒëf ...q” hCG ,AÉL hCG ,óLh hCG ,™bh hCG

.¿Éc πYÉa : oAÉ≤∏dG .ΩÉJ ¢VÉe π©a :¿Éμa ''oAÉ≤∏dG ¿Éch''

…QGõØdG ™«HôdG ∫ƒb ƒëfh .''ÉæLôN ,óMC’G oΩƒj ¿Éc ÉŸ''h .¿Éc o¬∏dG AÉ°T Ée

oAÉà q°ûdG ¬oepó¡j nï«°ûdG q¿EÉa @@@ Êƒ oÄpa rOCÉ na oAÉà q°ûdG n¿Éc GPEGóª◊G ∞°Sƒj -≥«aƒJ »∏Y

¢U »Hô©dG ƒëædG ‘ ‘GƒdG ºé©ŸG242

-π«÷G QGO-Üô¨ŸG - Iójó÷G ¥ÉaB’G QGO - ähÒH

’EGh@: o∑Ó¡dÉa(...Éf oQób hCG Éf oÒ°üe) Q qó q≤j ±hòfi √ÈN CGóàÑe ∑Ó¡dG

.QGƒ◊G ‘ á°UÉN á«ª°S’G hCG á«∏©ØdG á∏ª÷G ô°UÉæY ¢†©H ±òM Rƒéj


273

:¿ÉªLôJ:É¡ëàah AÉàdG qº°†H

.øu«ÑŸG ìQÉ°ûdG ô°ùØŸG

:ÜQBÉŸG:ÜQCÉe √OôØe ™ªL

.áLÉ◊G

:≥˘˘fCÉ˘˘J¬˘˘˘H ≈˘˘˘JCG :ΩÓ˘˘˘μ˘˘˘dG ‘

.É¨«∏H Éªμfi Éæ≤àe

:πaÉÙG:πØfi √OôØe ™ªL

. o¢ù∏ÛG

:áLÉÑjO:A»˘˘˘ q°ûdG è˘˘˘qHO ø˘˘˘e

á˘˘LÉ˘˘Ñ˘˘˘jOh .¬˘˘˘°ûcQRh ¬˘˘˘æ˘˘ qjR

.¬àeqó≤eh ¬à–Éa :ÜÉàμdG

:∞«fÉ°üàdG√Oô˘˘Ø˘˘e ™˘˘ª˘˘L

.o∞sdnDƒoŸG ÜÉàμdG :∞«æ°üJ

:á˘˘°SÉ˘˘ª◊Gô˘˘˘˘eC’G ‘ oIqó˘˘˘˘˘ q°ûdG

oáYÉé°ûdGh

:AGÈμdG.º¡JOÉ°Sh Ωƒ≤dG á«∏Y

râeÉbh pOƒ°ü≤ŸÉH râ qah Ée É¡oæ°ùMCGh .p º∏≤dG p¿É°ù∏H pÖFÉ¨dG oáÑWÉfl »g oá∏°SGôŸG

É¡fC’ , nô°ü◊G o¥ƒØJ Ég oóFGƒah .√ pOGôoe QÉ¡XEG ‘ É n¡ p∏ p°S rôoe nΩÉ≤eo¿ÉªLôJpÖq∏dG

pAÉ°†b ‘ pÖFÉ¨dG øY láÑFÉfh ,pÖ∏≤dG oÒª°VhpÜQBÉŸGƒdh nOGOƒdG o§HôJ »àdG »gh .

. oOÉ©ÑdG n∫ÉW

‘ p ∫GƒMC’G pIÉYGôe n™e káë«°üa ká∏¡°S ká¨«∏H oánÑ nWÉıG n¿ƒμJ ¿CG É¡oà≤jôWh

øYh .¬oJGhÉ°ùeh ¬ o°VÉØîfGh p ΩÉ≤ŸG tƒo∏ oY oå«M øe pÖ nWÉıGh pÖ pWÉıG páLQO

’h ¬«a náØ∏c n’ …òdG o§«°ùÑdG oΩÓμdÉa :pá∏°SGôŸG póYGƒb o™«ªL o´ qôØàJ pIóYÉ≤dG √òg

n≥tfCÉJ ‘ oπ nª©à°ùojp πpaÉÙG,nÚ©eÉ q°ùdG pQƒ¡ªL øe n»pfÉ©ŸG nÜ uô≤«d ;pá«eƒª©dG

‘ oπª©à°ùoj ,p ≥tfCÉsàdG ‘ o§ u°SƒàŸG oAÉ°ûfE’Gh .pás«∏gC’Gh pájQÉéuàdG päÓ°SG nô oŸG ‘h

pÖ n£ oN ‘h pá s°UÉsÿG pôn« p°Sh pÖpJGôŸG …phP päÓ°SGôep πpaÉÙG»pdÉ©dG oAÉ°ûfE’Gh .

pánLÉÑjO ‘h pÜÉqàμdG pAÉn¨n∏oH nÚH p π t°SôsàdG ‘ oπ nª©à°ùojp∞«pfÉ n°üsàdGp∂jô– ‘h ,

h p∞WGƒ˘©˘dGpá°SÉª◊Gs¿CG lΩƒ˘˘∏˘˘©˘˘eh .pá˘˘s«˘˘HOC’G p ¢ù˘ pdÉÛG ‘ pÖ˘˘ n£oÿGh pß˘˘˘YGƒŸGh

nánÑ nWÉ nîoepAG nônÑoμdGpAÉ°†b ‘ n´ô r°SCG n¿ƒμJ ≈sàM p ™ o°VG nƒsàdÉH káfhô≤e n¿ƒμJ r¿CG oΩ nõr∏nj

.pó p°UÉ n≤ŸG p Æƒo∏oHh p èpFGƒ◊G »°ùfC’G §°SÉÑdG óÑY

Ö«JÉμŸGh πFÉ°SqôdG AÉ°ûfEG ‘ Ö«dÉ°SC’G ´óHCG

• -∫ÉÑbE’G IójôL QGO3 - ähÒH -1331 /`g1913Ω

2 -á∏°SGôŸG á«gÉe ‘

CÉ```````«¡JCG?GPÉŸh ?äÉjƒà°ùŸG ´ƒæàH ∂à¨d ´ƒæJ ∑GôJ ΩCG á¨∏dG ¢ùØæH É©«ªL ¢SÉædG ÖWÉîJ πg

:»°ùfC’G §°SÉÑdG óÑY áæ°S ähÒÑH ódh1867 áæ°S É¡«a ‘ƒJh Ω1940ÖMÉ°U. Ω

AÉ°ûfEG ‘ Ö«dÉ°SC’G ´óHCG : ÜÉàc É¡ªgCG ,äÉØdDƒŸG øe G kOóY ∑ôJ .∫ÉÑbE’G IójôL

.Ö«JÉμŸGh πFÉ°S qôdG


274

.1 .É¡©aÉæeh πFÉ°SôdG ∞FÉXh ¢†©H É¡æe ¢ü∏îà°SGh ,á©ØæŸGh ¢Vô¨dG ó«ØJ »àdG äÉª∏μdG êôîà°SG.2 .á∏°SGôŸG á«gÉe Ò°ùØJ ‘ áØXƒŸG ájƒ¨∏dG äGô°TDƒŸG ¬æe êôîà°SG . q…Ò°ùØJ ¢üædG.3.Öq∏dG - OGôŸG - Oƒ°ü≤ŸG :¥É«°ùdG Ö°ùM á«JB’G äÉª∏μdG ìô°TG

.1 .∂dP í q°Vh .¬«dEG π°SôŸG áfÉμeh π°SGÎdG ΩÉ≤eh ádÉ°SôdG á¨d ÚH ÖJÉμdG §HQ.2 .π°UGƒJ IGOCG ádÉ°SôdG q¿CG ≈∏Y q∫ój Ée êôîà°SG.3.πFÉ°SôdG ÚH π«°†ØàdG ¢SÉ°SCG Éæ«Ñe πFÉ°Sô∏d ÉØ«æ°üJ q¢üædG øe ¢ü∏îà°SG.4.∂dP í°Vh .á«∏ªY á«©Øf iôNCGh ,á«ØWÉY á«fGóLh óFGƒa á∏°SGôª∏d

.1≈àM ™°VGƒàdÉH áfhô≤e ¿ƒμJ ¿CG Ωõ∏j{ :¬dƒb ‘ ídÉ°üŸG AÉ°†≤H n™°VGƒàdG pÖJÉμdG §HQ ‘ ∂jCGQ Ée ?zó°UÉ≤ŸG Æƒ∏Hh èFGƒ◊G AÉ°†b ‘ ´ô°SCG ¿ƒμJ

.2r¿CG oΩ nõr∏nj pAG nônÑoμdG nánÑ nWÉ nîoe s¿CG lΩƒ∏©eh{ ?AGÈμdG áÑWÉfl ≈∏Y ™°VGƒàdG ô°üb ≈∏Y ÖJÉμdG ≥aGƒJ πg?z p ™ o°VG nƒsàdÉH káfhô≤e n¿ƒμJ

.1‘ á©dÉ£ŸG á q°üM RÉ‚EÉH ºμd ìÉª°ùdG ∂FÓeR º°SÉH É¡«a Ö∏£J ,á°SQóŸG ôjóe ¤EG á«Ñ∏W ádÉ°SQ QôM .á«eÓYE’G áYÉb

.2AÉ°ûfE’G -§«°ùÑdG ΩÓμdG) q¢üædG ‘ ÖJÉμdG ∞«æ°üJ ≥ah É¡à¨d ‘ áJhÉØàe πFÉ°SôdG øe äÉæ«Y ™ªLG (‹É©dG AÉ°ûfE’G - §°SƒàŸG

.3 :»JB’G ¢üædGh ,ìhô°ûŸG ¢üædG ÚH ¿QÉb .oIhÓ£dGh oáeAÓŸGh , oRÉéjE’Gh ,oAÓ÷Gh , oáLGò q°ùdG : l¢ùªN t¢UGƒN pá∏°SGôª∏d

.p ΩÓμdG páLô¡H øY G kó«©H p ∫ƒ≤dG p±oôN oR øY É kg sõ`næoe p∞o∏μsàdG pÖFGƒ°T øe É kª«∏°S Évjô£pa nΩÓμdG oπ©Œ oáLGò°ùdÉa .íjô°üdG Üò¡ŸG ΩÓμdG ¤EG á°ùÑà∏ŸG Ö«cGÎdGh Ió©Ñà°ùŸG ¬«HÉ°ûàdG h ≥∏¨ŸG ΩÓμdG øY ∫hó©dG ƒg AÓ÷GhIô°üà≤e Oƒ°ü≤ŸG ≈∏Y ád’ódG á«aGh ÉgRÈ«a πª÷G πjƒ£Jh ΩÓμdG ƒ°ûM øe ádÉ°SôdG í«≤æJ RÉéjE’Gh

.∫ÉæŸG áÑjô≤dG äÉæ°ùÙG ≈∏Y™«aQ ¢SÉædG ¢ù«°ùN »£©J Óa ¬«dEG ÜƒàμŸGh ÖJÉμdG Qób ≈∏Y ÊÉ©ŸGh ®ÉØdC’G π©Œ áeAÓŸGháæ°ùM ´É°VhC’G áHò©à°ùe ÉgÒHÉ©Jh ádÉ°SôdG π©Œ É¡fCG ≈∏Y.ΩÓμdG ¢ù«°ùN ¢SÉædG ™«aQ ’h ΩÓμdG

.¢†©H áqeRCÉH É¡°†©H òNCÉj •ÉÑJQ’G∂dòH ¬∏©Œh ®ÉØdC’G á°SÓ°Sh ÊÉ©ŸG áeÓ°Sh IQÉÑ©dG IOƒéH ÉbGô°TEGh É≤fhQ ΩÓμdG ƒ°ùμJ IhÓ£dGh

.¬©eÉ°S óæY É©bƒe ø°ùMCG»ª°TÉ¡dG óªMCG ó«°ùdG

¢U ÜOC’G ôgGƒL41• -π«÷G QGO1 - ähÒH -2003Ω

: qó©à°SCG


: »jCGQ …óHCG


:¬fÉcQCGh ÖWÉîàdG

™e áª∏c πμdh ,''∫É≤e ΩÉ≤e πμd''h ,''∫É◊G ≈°†à≤Ÿ ΩÓμdG á≤aGƒe'' ≈∏Y Üô©dG óæY »ZÓÑdG ÒμØàdG ΩÉb ó≤d

ΩÓμdG ‘ ¬JÉYGôe Öéj …òdG ƒgh ,É¡q∏c áZÓÑdG ¢SÉ°SCG ƒg ∫É◊G ≈°†à≤Ÿ ΩÓμdG á≤HÉ£ªa ΩÉ≤e É¡àÑMÉ°U

.ΩÉ¡aE’G á∏Môe ió©àj É¨«∏H íÑ°üj ≈àM

øe ΩÓμdG IôgÉ¶H q∞oëj Ée ¤EG á«ZÓÑdGh ájƒ¨∏dG Ωƒ∏©dG ïjQÉJ øe ôμÑe âbh ‘ á«Hô©dG AÉª∏Y ióàgG óbh

‘ ßMÉ÷G √OQhCG Ée ∂dP øe ,IÒãc »Hô©dG »ZÓÑdG çGÎdG ‘ åëÑŸG Gòg ádÉ°UCG ≈∏Y á∏ãeC’Gh ,äÉ°ùHÓŸGpáseoC’G ó«°S º∏μj ’ ¢ùfCGh ''∫ƒ≤dG äÉYÉ°ùH áaô©ŸGh ™bƒŸG ø°ùM ¢SÉªàdG áZÓÑdG ´ÉªoL'' : ''Ú«ÑàdGh ¿É«ÑdG'' ¬HÉàc

QGóbCG ≈∏Y º¡«∏Y πª◊Gh º¡àbÉW QGó≤Ã Ωƒb πc ΩÉ¡aEG ≈∏Y ôeC’G QGóeh ábƒ°ùdG ΩÓμH ∑ƒ∏ŸG ’h ,pánenC’G ΩÓμH

ΩÓμdG äÉeÉ≤e'' :ΩÓμdG äÉeÉ≤e ähÉØJ øY »cÉμ°ù∏d Ωƒ∏©dG ìÉàØe ÜÉàc ‘ É°†jCG OQh Ée ∂dP øeh ''º¡dRÉæe

∂dP ™«ªL ‘ qó÷G ΩÉ≤eh Ö«gÎdG ΩÉ≤e øjÉÑj áÄæ¡àdG ΩÉ≤eh ájÉμ°ûdG ΩÉ≤e øjÉÑj ôqμ°ûàdG ΩÉ≤ªa áJhÉØàe

≈∏Y AÉæÑdG ΩÉ≤eh ,QÉμfE’G hCG QÉÑîà°S’G ≈∏Y AÉæH ΩÓμdG ΩÉ≤e øjÉÑj AGóàHG ΩÓμdG ΩÉ≤e Gòch ,∫õ¡dG ΩÉ≤e øjÉÑj

ΩÉ≤e ôjÉ¨j »còdG ™e ΩÓμdG ΩÉ≤e Gòch ,Ö«Ñd πμd Ωƒ∏©e ∂dP ™«ªL ,QÉμfE’G ≈∏Y AÉæÑdG ΩÉ≤e ôjÉ¨j ∫GDƒ°ùdG

''ôNB’G ≈°†à≤e ÒZ ≈°†à≤e ∂dP øe πμdh ,»Ñ¨dG ™e ΩÓμdG

π°üah ô°übh ôcPh ±òMh ÒμæJh ∞jô©Jh ÒNCÉJh Ëó≤J øe á«Hƒ∏°SC’G ôgGƒ¶dG ´RƒàJ äÉeÉ≤ŸG √òg ≈∏Yh

.áZÓÑdG ∞jô©àd É°SÉ°SCG â∏©L »àdG áHƒ∏£ŸG á≤HÉ£ŸG π°üëàd ÜÉæWEGh RÉéjEGh π°Uhh

Ö«Ñë∏H ó«°TQ

≈æ©ŸG áZÉ«°U ‘ ájƒ¨∏dG ÒZ ô°UÉæ©dG ôKCG

275

:πFÉ°SôdG Ühô°V

.á«°SÉ«°ùdGh á«ª°SôdGh á«fÉ£∏°ùdG πFÉ°SôdG hCG :á«fGƒj qódG πFÉ°SôdG

.á«°üî°ûdGh á«YÉªàL’G πFÉ°SôdG hCG áq«∏gC’G hCG :á«fGƒNE’G πFÉ°SôdG

.á«¶YƒdG ájƒHÎdGh ájóFÉ≤©dG á«æjódG πFÉ°SôdG

.á«FÉ°ûfE’G hCG á«HOC’G πFÉ°SôdG

: ```H ø©à°SG .É¡YGƒfCGh πFÉ°SôdG ±Éæ°UCG øY ójõŸG áaô©Ÿ

: áæ°S :≈aƒàŸG) …óæ°û≤∏≤dG »∏Y øH óªMCG : ¢SÉÑ©dG »HC’ AÉ°ûfE’G áYÉæ°U ‘ ≈°ûYC’G íÑ°U ÜÉàc821 (`g

ÜÉàchá«HOC’G πFÉ°SôdG- áHƒæÃ ÜGOB’G á«∏c äGQƒ°ûæe ¿É°†eQ øH ídÉ°U Qƒàcó∏d.2001

:πFÉ°SôdG Ühô°V øe

äÉª¡e ‘ ¢SÉædG IGô°Sh ∑ƒ∏ŸG äÉÑJÉμe øe ¬«∏Y πªà°ûj ÉŸ á«YôdG ΩGƒbh áeC’G ídÉ°üe ≈∏Y q»æÑe oπ q°SÎdGh

äÉj’h øe ∂dòH ≥ëà∏j Éeh ∑ƒ∏ŸG Oƒ¡Y øe º¡æY Qó°üj Éeh ºgOƒ¡Yh AÉØ∏ÿG äÉ©«Hh ∫É◊G ìÓ°Uh øjódG

â– πNóJ OÉμJ ’ »àdG ídÉ°üŸG øe ∂dP ÒZ ¤EG ,ÉgóYGƒb h ádhódG ¿ÉcQCG ºg øjòdG ΩÓbC’Gh ±ƒ«°ùdG ÜÉHQCG

.ô°ü◊G ÉgòNCÉj ’h AÉ°üME’Gê ≈°ûYC’G íÑ°U1-.¢U21

: ó«Øà°SCG

: »à¨d ó¡©JCG


276

:≈°†à≤eÉe

áZÓÑdG ¬«°†à≤J

.¬Ñq∏£àJh

:ΩÉ«g¿ƒæL

ΩGô¨dGh ≥°û©dG

:ìóŸG…CG ¬Móe

AÉæãdG ø°ùMCG

OóYh ¬«∏Y

.¬dÉ°üN

:á∏°†aáq«≤ÑdG

/A»°ûdG øe

óFGõdG

:OGƒ°ùdGøe

.¬ª¶©e A»°ûdG

:∫ó÷GIQÉ¡ŸG

,áeƒ°üÿG ‘

É°†jCG ƒgh

¤EG »©°ùdG

º°üÿG ΩÉëaEG

:É¡∏cÉ°T ÉeÉe

.É¡∏KÉeh É¡¡HÉ°T

:¢†MOáqé◊G

.É¡∏£HCGpâ°†MOh

â∏£H :áé◊G

¢†MqOGh

∫GR : o¿ÉgÈdG

.π£Hh

:ânî p°ùofâdóÑoà°SG

:»g ,m¿ÉcQCG oá©Ñ°S pádÉ°Sô∏d

,∫hC’G øc tôdGoOGôŸGh ,pÜÉ≤dC’G o™°Vƒe ƒgh . oQó q°üdG ¬d o∫É≤ojh ,oπFÉ°SôdG ¬H oQ qó°üoJ Ée ‘pájÉYQ n™e ¬ndÉM o≥aGƒjh ,¬neÉ≤e oºpFÓj Ée ≈∏Y pÖnJÉnμoŸG p ìóÃ oô p© r°ûoŸG o∞°UƒdG ,Éæg pÖ≤q∏dÉH

.p ør«∏°SGÎŸG ør«H páÑ°ùqædG

ÊÉãdG øc tôdGm¥ƒ°Th m ΩÓ°Sh más«ënJ øe ándÉ n°S uôdG p ∫ qhCG ‘ pQó q°üdG ó©H oôcòoj Ée ƒgh , pAGóàH’G ‘

‘ páZÓÑdG ≈ n°†à≤e ƒg Éªc ¬«a QÉ°üàb’Gh QÉ°üàN’G pÜô©dG pAÉeób oIOÉY âfÉch .m ΩÉ«gh

oOƒ°ü≤ŸG ƒg (AGóàH’G) ¬sfCG nº sg nƒnàoj ≈qàM ¬«a ¿ƒ∏«£oj GƒfÉc øe p±ÓîH pá∏°SGôŸG p ΩÉ≤e

o¿ƒμj Ée p πFÉ°S qôdG nøe qºK .É¡«a lIóFGR lá∏°†a (nøràŸG) n¢Vô¨dG s¿CGh ándÉ n°S uôdG øe äG qòdÉH

.pó p°UÉ≤ŸG nádõæe o∫ sõnæoJ ’ oäÉLÉÑj uódG rPEG páZÓÑ∏d m±Énæoe G nògh ,páLÉÑj qódG øe n∫ƒWCG ÉgoDhGóàHG

∫É≤àf’G áYô°Sh pAGóàH’G pQÉ°üàNG ‘ pÜô©dG pAÉeó≤H pAGóàb’G ≈ndEG GƒoëæL rób Éf pô°üY oπgCGh

º¡æY Égh oòNCG lá«‚ôaEG lá≤jôW ∂dP s¿CG n¿ƒqæ o¶j nº¶YC’G ºg nOGƒ°S søμdh ándÉ n°S uôdG øe p ΩG nônŸG ¤EG

.É n¡«a pÜô©dG ∂pdÉ°ùe ≈∏Y º¡YÓ qWG p Ωó©d pQÉ°üàN’G ‘ káÑZQ

ådÉãdG øc tôdGtπch oIóª©dG É¡«a ƒ¡a pándÉ n°S uôdG pAÉ°ûfEG ¤EG »YG sódG ƒgh pOƒ°ü≤ŸG p ¢Vô¨dG ‘

.√ pôjô≤J p π«Ñ°S ‘ ÉkÑgGP É kbƒ o°ùne ¬t∏c oΩÓμdG n¿ƒμj r¿CG Gòg ≈∏Y oÖsJÎjh lIóFGR lá∏°†a √Gƒ°S Ée

n¿ƒμj r¿CG oΩõ∏j h É¡n∏cÉ°T Éeh pájQÉéàdG p πFÉ°SôdG ‘ ƒgh (á“ÉÿG) p ΩÉàÿG ‘ ™HG sôdG øc tôdGmá°UÓoîH n¬Ñ°TCG n¿ƒμj r¿CG o¬ oWô°ûa pás«dó÷G hCG pá«HOC’G p πFÉ°SôdG ‘ ÉqeCGh , pRÉéjE’G øe pájÉZ ‘

.más«pFÉ nY oO má∏ªéH ™ p£≤æj Ée G kÒãch É¡pfƒª°†Ÿ

¢ùeÉÿG øc tôdGÉg pQhó°üH ÉkfGòjEG ándÉ n°S uôdG pá“ÉN ‘ p π p°SôŸG p º°SG o™«bƒJ nƒgh pAÉ°†eE’G ‘

‘ nÚeuó n≤nàoŸG oIOÉY âfÉc óbh .p ≥«KGƒŸGh ∑ƒμ q°üdG pÖoà oc ‘ É nªc É¡pfƒª°†Ã GQGôbEGh ¬æe

¿Éch ,p¬«dEG pÜƒàμŸGh ÖpJÉμdG p º°SÉH oándÉ n°S uôdG nínà rØnà r°ùoJ r¿CG p ΩÓ°SE’G pQó°U ‘h ,ás«∏gÉ÷G

ânî p°ùof sºK oºu∏ n°ùojh π n°SGôoŸG É°†jCG o∞ p°üj sºK , mò pÄàbh ¬pdÉëH É k≤F’ √Gôj ÉÃ ¬ n°ùØf o∞ p°üj π p°SGôŸG

.É¡∏rjòH ÖpJÉμdG oº°SG ô nc ròojh ¬r«dEG o¬sL nƒoJ røne pÜÉ≤dCÉH oQ só n°üoJ oπpFÉ°S sôdG äQÉ°Uh oIOÉ©dG √òg

p ¢SOÉ°ùdG øc tôdG‘ oIOÉ©dG râæjÉÑJ róbh pándÉ n°S uôdG páHÉàc oøeRh oâ«bƒàdG ƒgh p ïjQÉqàdG ‘

, ká∏°†a p ïjQÉsàdG p¿ƒμd p ÆGôØdG nó©H ándÉ n°S uôdG p πØ°SCG ‘ n¿ƒ oN pQDƒoj Üô©dÉa : É¡æe ¬©°Vƒe

lÒãc nOÉàYG óbh .¬nfƒe uó≤«a ,¬H ájÉæ©dG ¿h oójôj º¡sfCÉc pándÉ n°S uôdG ≈n∏YCG ‘ ¿ƒNpQDƒj o„ôaE’Gh

ÉªgÓch .pIQÉéqàdG p πgCG øe º¡q∏Lh p „ôaE’G pIOÉ©c p ïjQÉqàdÉH nπFÉ°S qôdG Gh oQ uó n°ünj r¿CG Éf pOÓH øe

äQó°U … qòdG pó∏ÑdG oº°SG nô nc ròoj r¿CG p ïjQÉsàdG ™e sóoH ’ h .p ìÓ£°U’G ‘ ádOÉéoe ’h lìÓ£°UG

. oándÉ n°S uôdG ¬ræY

3 -ándÉ n°S uôdG ¿ÉcQCG

CÉ```````«¡JCG?∂d ≥ØJG Éªc É¡ÑàμJ ΩCG ∂∏FÉ°Sôd §£îJ πg

277

:»°ùfC’G §°SÉÑdG óÑY''á∏°SGôŸG á«gÉe ‘'' q¢üf ‘ ÖJÉμdG ∞jô©J ô¶fG

.1 .á∏°SGôŸG ÜGOBG ¢†©H ¢ü∏îà°SG

.2 .π°UGƒàdG ºé©e êôîà°SG

.3 .Ò°ùØàdGh ìô°ûdG ‘ áØXƒŸG ájƒ¨∏dG äGô°TDƒŸG q¢üædG øe êôîà°SG

.4.Ébƒ°ùe - á∏°†a - Ióª©dG -ΩGôŸG - Qó°üdG :¥É«°ùdG Ö°ùM á«JB’G äÉª∏μdG ìô°TG

.1- ''ìÓ£°U’G ‘ ádOÉ› ’h ìÓ£°UG ÉªgÓch'' :¬dƒb ∫ÓN øe á q°UÉN - ÖJÉμdG hóÑj óM q…CG ¤EG

? ºgÒZ óæY É¡àHÉàc øa ™e Üô©dG óæY πFÉ°SôdG áHÉàc qøa πYÉØàd ÓHÉb

.2Gòg ≈∏Y ÖJÉμdG ≥«∏©J ‘h ,øeõdGh ïjQÉàdG øe Ú«Hô¨dGh Üô©dG ∞bƒe ±ÓàNG ‘ ∂jCGQ Ée

?ähÉØqàdG

.1 .∂dP í°Vh ,á«LÉéM á¨Ñ°U øe ƒ∏îj ’ ¬qæμdh …Ò°ùØJ ó©H ¢üæ∏d

.2É¡ë°Vh .á«ª«∏©J áYõf ¢üæ∏d

.3 ∂dP ∞«c .Öjô¨àdGh ádÉ°UC’G ÚH ándÉ n°S uôdG qøa O qOôJ ≈∏Y »îjQÉJ ógÉ°T ¢üædG

.4Ö°ùMh ΩÉ≤ŸG Ö°ùM :πFÉ°SôdG ÚH ¥hôØdG RGôHEG øe ¬©æÁ ⁄ ándÉ n°S uôdG ¿ÉcQCG Úæ≤J ≈∏Y ÖJÉμdG ¢UôM

? ∂dP ≈∏Œ øjCÉa á¡÷Gh ¿ÉμŸG Ö°ùMh ô°ü©dG

.5?∂dP πeGƒY Éeh á«Hô©dG πFÉ°SôdG qøa Qƒ£J ≈∏Y ádGódG øFGô≤dG Ée

™HÉ q°ùdG øc tôdGpá≤paGƒŸG ¬pHÉ≤dCGh p¬«dEG p π n°SôŸG p º°SG øe É¡paÓN hCG É¡paôX ≈∏Y Öàμoj Ée ƒgh ,p¿Gƒæ©dG ‘

∂dPh ,uπÙG p ºbQh p ïjQÉsàdG p Ú«©J røe n¢SCÉH n’h ,mánë p°VGh m±hôëH √pó∏H p º°SGh p¬pàd põæeh ¬peÉ≤e pÖ n°ùnëpH ¬pdÉ◊

.pâbƒdG ‘ É¡pdƒ o°Uh pô tNnCÉJ hCG ándÉ n°S uôdG p ´É«°V øe G kQòM»°ùfC’G §°SÉÑdG óÑY

Ö«JÉμŸGh πFÉ°SqôdG AÉ°ûfEG ‘ Ö«dÉ°SC’G ´óHCG

• -∫ÉÑbE’G IójôL QGO3 - ähÒH -1331 `g1913Ω


: qó©à°SCG


: »jCGQ …óHCG

278

.ÖMÉ°üŸG êPƒªædG Ö°ùM √QÉàîJ ´ƒ°Vƒe ‘ ÖJÉμdG ÉgOQhCG »àdG ¿ÉcQC’G ™«ªL øª°†àJ ádÉ°SQ ÖàcG

(áëØ°üdG πØ°SCG)

:„ôaE’G.…OÓ«ŸG ¢ùeÉÿG ¿ô≤dG ‘ É°ùfôa âæWƒà°SG á«fÉeôL πFÉÑb ≈∏Y π°UC’G ‘ ≥∏WCG º°SG

ƒg Gògh .áeÉY Ú«HhQhC’G ≈∏Y qºK Ú«Ñ«∏°üdG ≈∏Y É≤M’ º°S’G Gƒ≤∏WCG »Hô©dG ¥ô°ûŸG ¿Éμ°S øμdh

.¢üædG ‘ Oƒ°ü≤ŸG

ándÉ n°S uôdG ∫hCG ‘ Qó q°üdG ó©H ôcòj Ée ƒghøe:ΩÉ«gh ¥ƒ°Th ΩÓ°Sh á«–

øeájÒ°ùØàdG ájƒ¨∏dG äGô°TDƒŸG qºgCG øe ƒgh ,¿É«ÑdG ó«Øj qôL ±ôM :

¤É©J ∫Éb}ÖgP øe QhÉ°SCG øe É¡«a ¿ƒq∏ëoj|.¿É«ÑdG ƒgh ≈æ©e OÉaCG ób ''øe'' ±ô◊G ¿ƒμj

»JB’G êPƒªædG ≥ah …QGOEG ∫hDƒ°ùe ¤EG ádÉ°SQ ÖàcG

Francs

ïjQÉàdG

™«bƒàdG/AÉ°†eE’G

Qó°üdG

AGóàH’G

É¡æàeh ádÉ°SôdG ¿ƒª°†e

á“ÉÿG


: ó«Øà°SCG

: »à¨d ó¡©JCG


279

q…CG ‘ ’h ,p øWƒdG ‘ ’h ,Éæg ’ ,lÜ sô n≤oe l¢ü rî°T ‹ røoμj r⁄ . kádÉ°SQ lónMCG ‹ rÖoàrμj r⁄ . kádÉ°SQ oô p¶àfCG oâæc

(...) .G kó«Mh ÉkfÉ°ùfEG âæc , ºndÉ©dG ‘ má n© r≤oH

ÒZ røe ¬qfCG ‹ h oórÑnj ¿Éc ∂dP ™eh ,G kóHCG nπ p°ünJ rønd É¡qfCG o± pô rYCG oâræ oc . kádÉ°SQ oô p¶nàrfCG oâræ oc ∂dP ºrZQ »æqæμdh

sóoH ’ ká°SÉ©nJ p ¢SÉqædG oônã rcCG ≈qàM . kádÉ°SQ nÖoàμj r» nc ¬ p°ù rØf ‘ káÑrZQ p ºndÉ©dG ‘ pAÉ«rMC’G oónMCG nóéj s’CG ∫ƒ≤©ŸG

lI nòpaÉf Éærjód ÉªFGóa ,øjó«MƒdG øëf É k°†jCG Éæ«∏Y o≥pÑ£ræj Gòg q¿CG ó≤àYCGh .É¡dÓN øe ¿ƒ o°ù sØnæ n `àj mI nôr¨nK røpe º o¡d

(...).ádÉ°SôdG ∂∏J oä rô¶àfG ó≤d .ºgpónMCG ≈∏Y É¡ræe tπ p£of lIÒ¨°Up¬pànLG sQ nO ≈∏Y oÜp Î≤j ƒgh mó«©H øe √GQCG oâæc (...) nIô°ûY ná«fÉãdG ‹GƒM ‘ ô¡¶j ''»μ°ùa'' ójÈdG »YÉ°S ¿Éc

s¿C’ . pAÉæ pØdG ¤EG o™«ª÷G o∫õæ«a pá∏FÉ¡dG ¬ànÑ«≤nM øe kándÉ°SQ oêôîoj iôNC’ÉHh pO nƒ r≤ pŸG ≈∏Y ó«pH o¢†Ñ r≤j ,áH pônÿG

≈∏Y nIQÉ¶ædG o™°†j É¡æ«M . pQGóërf’G pIójó°T p êGQOC’G o≥q∏°ùJ ¬«∏Y Ö r©°üdG øeh wø p°ùoe lπoLQ »∏rãe pójÈdG n» pYÉ°S

.¿h oó©àÑjh º¡n∏FÉ°SQ o™«ª÷G ºq∏°ùàj . pAÉª r°SC’G pIAGô≤H CGóÑjh p¬ pØrfCG

: òFóæY ∫CÉ°SCG

.?‹ A»°T øe ÉeCG -

.¿ƒμ«°S G kóZ ÉªqHQ ,Ω rƒ«dG óq«°ù∏d lA»°T oónLƒj ’ ,’ -

. (...) º og oóMCG ‹ nÖoàμj r¿CG p ¢Vhô rØŸG nøªa ,ô¶àfCÉ°S É©rÑW , ô¶àfCÉ°S ,πLCG -

rÖpbGQh ,ó«cCÉàdÉH ádÉ°SôdG ∂∏J π°üà°S , ô¶àfG ,G kóZ ádÉ°SôdG π°üJ ÉªqHQ .QÉ¶àf’G øe ∂d sóH’ , ná∏«M ’ -

.…ó«°S Éj G kó«L ójÈdG

(...) Ωƒj πc ójÈdG »YÉ°S iQCG âæc

: oâdCÉ°S

''? ‹ ádÉ°SQ røpe ÉeCG''

:ójÈdG »YÉ°S ÜÉLCG

¿ƒμ«°S G kóZ ó«cCÉàdÉH ,…ó«°S Éj nΩƒ«dG A»°T røpe Ée -

''?…ó«°S Éj G kó«L nâ≤≤– πg'' -

.ójÈdG »YÉ°S íeÓe ≈∏Y êÉYõf’G ô¡X

: ÜÉLCGh

''QÉ¶àf’G ∂«∏Y Öéj ,…óq«°S Éj n∑ƒLQCG ,G kó«L o≥ q≤–CG ÉªFGO ÉfCG'' -

. ô¶àfCG ±ƒ°S É©ÑW -

: ójÈdG »YÉ°S ∫Éb

4 -ádÉ```°SôdG

CÉ```````«¡JCG¿Gƒæ©dG ,¢ùcÉØdG ,±Gô¨∏àdG hCG ¥ rÈdG ,ójÈdG ¥hóæ°U ,ójÈdG »YÉ°S ,πLG qõdG ΩÉªM

IójóY ∫Éμ°TCG ¬àÑ«≤Mh »YÉ q°ùdG ,¬MÉæLh ôFÉ£dG ,äÉfÎfC’G ‘ ™bƒŸG ,∫G qƒ÷G ∞JÉ¡dG ,ÊhÎμd’G

ádÉ°SQ : óMGh iƒàÙGh

280

.ÊƒdƒH »°ü°üb ÖJÉc ƒμ°SGƒg ∑QÉe

1. ?√Éæ©e øe áÑjô≤dG ∫É©aC’G »gÉeh ?ÖnàY π©a ≈æ©e Ée

2. ?ÜÉ£ÿG ≈∏Y ÖdÉ¨dG Òª°†dG Éeh ? á«Hô©dG ¤EG ∫ƒ≤æŸG ¢üædG Gòg ‘ áHÉàμdG §‰ Ωƒ≤j ΩÓY

3.? q¢üædG ‘ ∂dP ≈q∏éàj øjCGh ? ƒgÉe π q°SÎdG IôgÉX øe øq«©e ÖfÉL ≈∏Y OQÉ°ùdG qí∏j

1. ?¬H ìƒÑjh ¢üædG Gòg ‘ çóëàŸG ¬qãÑj …òdG Ée

2. .¬JGóMh §Ñ°V ¤EG É«YÉ°S ∞bGƒŸGh QÉμaC’Gh ôYÉ°ûª∏d ºXÉædG §«ÿGh ¢üædGácôM ™ÑàJ

.ÊÉ«H º°SôH ∂«μØàdG º«°ùŒ ∫hÉM

3. ?ádÉ°SôdG » q≤∏J á«Ø«ch π°SGÎdG áª«b ≈∏Y ¢üædG ‘ ádGódG ájÒÑ©àdG øFGô≤dG Ée

4.?Égô¶àæj ádÉ°SQ ¤EG ¢üædG ‘ π£ÑdG ¢û q£©J ô q°ùØJ Õ

.…Qƒ°S ºLÎe : OƒÑ©dG Ú°ùM ó¡a

o¢SÉædÉa ,ähÉØàe m πμ°ûH π°üJ nπFÉ°SôdG q¿CG q’EG ,Ée kádÉ°SQ ô¶àæj ÉªFGO AôŸÉa ,¿ƒμj ¿CG »¨Ñæj Gòμg -

.kÓjƒW pádÉ°SôdG oQÉ¶àfG p¿É°ùfE’G ≈∏Y ÉkeGõpd ¿ƒμj ÉfÉ«MCGh ,mIó«©H máæμeCG røpe ¿ƒÑàμj

s¿CG ‹ hóÑj ¿Éc (...) º¡ ngƒLh o√ôcCG ,nπFÉ°SôdG ¿ƒªq∏°ùàj øjòdG pájÉæÑdG p¿Éqμ o°S ≈∏Y oÖpà rYCG ,ô q°ù–CG âæc

É¡b rƒa n»μrÑj r¿CG ,ÉgCGô≤j r¿CG Öéj røe ÉfCG ,‹ Oƒ©J É¡fCG ,»qæpe lánÑ n°ünàr¨e πFÉ°SôdG ∂∏J É¡jƒàënJ »àdG äÉª∏μdG

,(...) q‹EG lá¡qLƒe á≤«≤◊G ‘ É¡æe mIóMGh qπc ¿CG p ÚM ‘ ,áÑjôZ mórjCG ¤EG káaó°U râ∏°Uh É¡qfCGh ,∂ë°†j hCG

¿ƒªq∏°ùàj øjòdG n¢SÉædG oâ rgôc ó≤d (...) .∂dòH t¢ùMoCG ,»qæe râ nbô o°S Éæg ¤EG â∏ªoM »àdG oπFÉ°SôdG √òg ,rπnLCG

ÉeCG .¢SÉædG øe oÒãμdG º¡H §«ëojh ’ÉØWCGh ÉkJƒ«H ¿ƒμ∏Á º¡qfEG ?πFÉ°SôdG ∂∏àH ¬nfƒ©æ r°üj …òdG Ée .nπFÉ°SôdG

...ádÉ°SQ oô¶àfG §≤a »æfEÉa ÉfCGƒ``μ°SGƒg ∑QÉe

OƒqÑ©dG Ú°ùM ó¡a áªLôJ

OóY »Hô©dG áq∏›576- 2006

¢U133-134


: qó©à°SCG

: º∏Y


281

¬Ñ«dÉ°SCG âYƒæJ ¿EGh ÉªFÉb πX GPÉŸ ¿Éμeh ¿ÉeR πc ‘h ÉKÉfEGh GQƒcP GQÉÑch GQÉ¨°U ¢SÉædG ÚH π°SGÎdG

?∂jCGQ ‘ É¡°ùμ©j á«©«ÑW áLÉM q…CG ? ¬JGƒæbh

.1:π°üØdG ‘ádhÉfi πFÉ°Sô∏d Úq≤∏àŸG ∫GƒMCG øe ¬à¶M’h ¬à°ûY Ée ájƒØ°T ádÉ°SQ »Ø ∂FÓeõd ∞°U

.É¡æe øμeCG Ée π«∏©J

2.:π°üØdG êQÉN.É¡ª∏°ùJ áq«Ø«ch πFÉ°SôdG ™jRƒJ ‘ äÉaô°üJh ógÉ°ûe iôJ ¬«a ¢û«©J …òdG §«ÙG ‘

.É¡æe ∂ rbôj ⁄ Éeh ¬àæ°ùëà°SG Ée Iô≤a ‘ ¿ qhO

¬àÑ«ÑM ¤EG Iôé¡∏d ÊÉãdG ¿ô≤dG ‘ ∞æMC’G øH ¢SÉÑ©dG ôYÉ°ûdG ádÉ°SQ ∂dP øe Gô©°T Öàμoj Ée πFÉ°SôdG øe

Ö`````````jôZ ¥Gô©dÉH ¥ƒ o°ûne nAÉYO @@@ »`Ñ«LCG Ú`ŸÉ©dG AÉ`°ùf nø`rj nRCG

»`Ñ````````«ëf ∫ƒ`Wh ‹GƒYEG I qó`°ûd @@@ ¬` n ahôM º«bCG Ée »HÉàc oâÑàc

Ühô``oZ qí`°S ¢SÉWô p≤dG ≈∏Y tí`` o°ùJ @@@ IÈn©H oâ££N Ée ƒofiCGh q§NCG

:ÜhôoZ.áª«¶©dG ƒdódG …CG Ü rôZ : OôØŸGh ô£b …CG ƒd qódG øe AÉŸG Ü nôZ øe

.....nIô°ûY ná«fÉãdG áYÉ°ùdG ‘ …CG Iô°ûY ná«fÉãdG ‹GƒM ‘ ójÈdG »YÉ°S ô¡¶j

q»ÑJôdG Oó©dG Gòg qøμdh å«fCÉàdGh OGôaE’G ‘ √Ohó©e ™e Ö qcôŸG »ÑJ qôdG Oó©dG ≥HÉ£J ô¡¶j ∫ÉãŸG Gòg ‘

.íàØdG ≈∏Y Éq«æÑe ÉehO »JCÉj

: »jCGQ …óHCG


: ó«Øà°SCG

: »à¨d ó¡©JCG


282

:¿hQÉg øH π¡°S,º«μM ,≠«∏H ÖJÉc

,π°UC’G »°SQÉa¿hQÉg ΩóN

¬æHG ºK ,ó«°TôdG√’h …òdG ¿ƒeCÉŸG

â«H) á°SÉjQ.OGó¨ÑH (áªμ◊G

AÉØ∏ÿG ™e √QÉÑNCGh¬d .IÒãc AGôeC’Gh

(IôØYh á∏©K) ÜÉàcá∏«∏c ≥°ùf ≈∏Y

¬ØdCG ,áæeOhôªædG)h ,¿ƒeCÉª∏d

‘ • (Ö∏©ãdGh¬≤≤M ,¢ùfƒJ¤EG ¬ªLôJh

QOÉ≤dG óÑY á«°ùfôØdG…Ò¡ŸG

:s∞ n°TnCG:ájÉØμdG øeÓ«∏b É¡æe oÌcCG

:π°†ØdGøY óFGõdGáLÉ◊G:oø°ùëdGø°ù◊G

áÁC’G óMCG ,q…ô r°üÑdG.ΩÓ°SE’G Qó°U ‘

:Ö°üfÖ©àdG :ΩÉªàgGóμædGh qº¡dG :∞°üN∞°üN

É¡©«bôJ :∫É©ædG :ôjó°üJ:¢ü«ª≤dG

.É¡àjƒ≤àd É¡æ«£ÑJ:ánaƒ°üîeáæ£ÑªdG

:ΩnOCGó∏÷G ΩOC’G:n≥n∏nîdG‹ÉÑdG

:QòæŸG oøH oÚ°†◊GóMCG ¿É°SÉ°S ƒHCG

Ú©HÉàdG :óoMoCG¿ÎbG ,πÑL

Ihõ¨H ¬ª°SGøeR IQƒ¡°ûe

(¢U)»ÑædG

º«MôdG øªMôdG ¬∏dG º°ùH

.¬ p∏gCG øe ºμn∏©Lh , nÒÿG ºμ nªs∏Yh ,ºμn∏ª°T n™ªLh ,ºc nôeCG o¬∏dG ní∏°UCG

(...)røÄdh ,ºμ«∏Y páª©qædG nAÉ≤HEGh ºc pOÉ°ùa ìÓ°UEGh ºμnÁƒ≤Jh ºμnànjG nópg q’EG Éær∏ ob ÉÃ Énf rOQCG Ée

ÉfrCÉ£NCG¿ƒ oª∏©J rób sºoK .ºμnæ«Hh Éænæ«H Éª«a páq«uædG p ø°ùM nπ«Ñ°S ÉfrCÉ£NCG Éªa ºc pOÉ°TQEG nπ«Ñ°S

ÉsfCG .ºμnfhO p¥ÉaB’G ‘ ¬H Éf rô p¡ o°Th ,ºμn∏Ñb Éæ p°ù oØfC’h ºμd √ÉnfÎNG É nÃ s’EG ºcÉnæ«°UhCG Ée

p π©qædG øe ná naƒ°üıG s¿CG oâ rªYR nÚM ,p ¢ü«ª≤dG pôjó°üàHh p ∫É©qædG p∞°üîH »pfƒ oªoàrÑ pY(...)

n™e n¥ tôØqàdG q¿CGh pßØ◊G nøe n´ÉªàL’Gh ,p Ωõ◊G øe n™«bôsàdG s¿CGh , pôrÑ pμ∏d ≈ØfCGh ≈ nbhCGh ≈ n≤HCG

ó≤dh ,¬nHƒK o™ ub nôojh ,¬n∏©f ∞ p°üîj º∏°Sh ¬«∏Y ¬∏dG ≈∏°U p¬∏dG o∫ƒ°SQ n¿Éc róbh ,p ™«« r°†sàdG

ÜÉ q£ÿG øHôªY pÜƒK ‘ n¿Éch ,m ¢ûjôb oOGƒL ƒgh , nánër∏ nW nQGREG ±ƒY áæHG i nó r© o°S râ n≤ sØd

.n≥n∏nÿG o¢ùÑ∏j ’ røŸ nójóL ’ :oAÉªμ◊G ∫Ébh .m Ω nOCG ´É nb pQpfƒ oªoàrÑ pYh¤EG o´ põ`rænj nå«ÑÿG ¿CGh ,p ∫Ó◊G ‘ ¥ÉØfE’ÉH lø sª n°†oe p ∫Ó◊G nÖ°ùc s¿EG : oâ∏b ¿CG »

på«ÑÿGQCG ⁄ :ájhÉ©e ∫Éb óbh ,∫ƒ≤dG Gòg »∏Y ºàÑ©a (...) pÖu« q£dG ¤EG ƒ oYój nÖq« q£dG,q¿CGh

kGôjòÑJnÜÉ°UCG øjCG røe Gƒa pô©J r¿CG ºoJOQCG ¿EG :ø°ù◊G ∫Éb óbh .l™s« n°†oe w≥M ¬pÑpfÉL ¤EGh s’EG t§ nb

.p±nô s°ùdG ‘ o≥ nØræoj É‰EG å«ÑÿG ¿EÉa ,¬ o≤Øæoj A»°T u…CG ‘ Gh oô o¶fÉa ,¬ndÉe oπL qôdG

oΩƒ o≤nJ ¬Hh ,oºpdnÉ©dG oçÉn¨oj ¬H n∫ÉŸG s¿C’ ,p ºr∏©dG ≈∏Y n∫ÉŸG oΩ uó nbCG »ufCG oâªYR ÚM »pfƒ oªoàrÑ pYh

:ºà∏≤a .p ´ôØdG nøe p π«°†ØàdÉH t≥MCG oπ°UC’Gh lπ°UCG nƒ¡a ,p º∏©dG oπ°†a n± nô r©oj r¿CG nπÑb o¢SƒØtædG

π«b .oAÉª∏©dG rπH :∫Éb ?oAÉª∏©dG ΩCG oπ°†aCG oAÉ«æZC’G :AÉªμ◊G ¢ù«Fôd π«b óbh ?Gòg ∞«c

:n∫Éb ? pAÉª∏©dG nÜGƒHCG oAÉ«æZC’G »pJCÉj Ée nÌcCG pAÉ«æZC’G nÜGƒHCG n¿ƒoJCÉj pAÉª∏©dG o∫ÉH Éªa :¬d

.p º∏©dG u≥nëH pAÉ«æZC’G p π¡Lh ,p ∫ÉŸG p π°†ØH pAÉª∏©dG páaô©Ÿ n∂dP

»pfƒ oªoàrÑ pYhr¿ pEG pâ«ÑdG ‘ o¿ƒμJ pádB’G p π°†Øc ƒg É‰EG päƒ≤dG ≈∏Y ≈æ p dG π°†a :â∏b ÚM

è«pàrM oG ∫Éb óbh .kI só oY âfÉc É¡æY n»pær oà r°S oG r¿EGh ,rân∏ pª r©oà r°SG É n¡«dEGoÚ°†◊GoärOO nh :QòæŸG oøH

¿CGrøne pIÌμd :∫Éb ?∂dP øe n∂ o©Øæj Éªa :¬d π«b .A»°ûH ¬æe o™ pØnàrfCG ’ kÉÑgP móoMoCG nπãe ‹ q

»æoeó rînjrøμj ⁄ ƒ∏a ,≈æ p dG Ö∏£H ∂«∏Y :AÉªμ◊G ¢†©H ∫Éb óbh .lΩh oó rîne n∫ÉŸG s¿C’ ,¬«∏Y

¬«a .kÉª«¶Y ¬«a o™ rØsædGh ,kÉª«°ùL ¬«a tßn◊G n¿Éμd ,n∑ uhóY Ö∏b ‘ w∫ oPh ,∂pÑ∏b ‘ wõY ¬sfCG s’EG

ºà°ù∏a , pAG nƒ rgnC’G pÜÉë°UC’ pAÉªμ◊G nÖjOCÉJh , pAÉ nØn∏oÿG nº«∏©Jh , pAÉ«ÑfC’G nIÒ°S o´ nónf Énæ°ùdh

¿CG πÑb ºμ«∏Y Ée Gh oô sc nòJh ,p Ωõ©dG nπÑb ô¶sædG Gƒe uó≤a ,n¿hóuæ nØoJ »pjCGQ ’h ,¿h qOôJ s»∏Y

.ºμd Ée Gh oôc ròJ.ΩÓ````````````````°ùdGh

• - QOÉ°U QGO ,AÓîÑdG ,ßMÉédG10ä Ü - ähô«H -

5 -¿hQÉg øH π¡°S oándÉ n°S pQ

CÉ```````«¡JCG,p π rîoÑdG ‘ ¬nÑgòe GƒteP nÚM ,¿ƒÑgGQ ∫BG øe ¬ uªY »æH ¤EG ,n¿hQÉg p øH p π¡°S oádÉ°SQ:pÖoàoμdG ‘ ¬nenÓc Gƒ©sÑàJh

283

:ßMÉ÷G) :ôëH øH hôªY ¿ÉªãY ƒHCG163 -255 = `g780 -869»HôY ÖjOCG (ΩäÉe .¬JÉ«M ôNBG ‘ èdÉØdÉH Ö«°UCGh Ékª«eO ¿Éc ..Iô°üÑdG ‘ ¬JÉahh √ódƒe ,q»°SÉqÑY''¿Gƒ«◊G'' É¡æe ,IÒãc ∞«fÉ°üJ ¬d .¬«∏Y â©bh ÖàμdG øe äGó∏› ¬à∏àb :CGô≤j ƒgh

.''AÓîÑdG''h - ''Ú«ÑàdGh ¿É«ÑdG''h -

.1 .ádÉ°SôdG ¿ÉcQCG øe ¬«a ôaƒJ Ée Ö°ùM q¢üædG ™ q£b

.2 .º¡«dEG π°SôŸGh π°SôŸG ÚH QhÉëàdGh π°UGƒàdG ≈∏Y ádGódG äGQÉÑ©dG q¢üædG øe êôîà°SG

.3»pfƒ oªoàrÑ pY ,CÓnμdG ,å«ÑÿG ∫ÉŸG ,n¿ pPnCG ,¥ÉaB’G ,πîÑdG ‘ ¬Ñgòe :¥É«°ùdG Ö°ùM á«JB’G äÉª∏μdG ìô°TG

.1 ?''AÓîÑdG'' øª°V √òg ¬àdÉ°SôH ¿hQÉg øH π¡°S πjõæJ ‘ ßMÉ÷G ≥aGƒJ πg

.2?AÓîÑdGh πîÑ∏d êÉéàM’G ‘ ïjQÉàdGh ≥£æŸGh IÒ q°ùdG ∞«XƒJ ‘ ∂jCGQÉe

:π°üØdG ‘. q»Ñ∏°S ôNBG ∑ƒ∏°S øe ºgô qØæJh Gó qcCÉàe √GôJ ôeCG ≈∏Y É¡«a º¡qã– ájƒØ°T ádÉ°SôH ∑AÓeR ÖWÉN

:π°üØdG êQÉNΩôμdGh Oƒ÷G ìó“h πîÑdG É¡«a qΩòJ : ¬FGQB’ É°†MO áq«LÉéM ádÉ°SQ ¿hQÉg øH π¡°S ¤EG ÖàcG

.1 ?ádÉ°SôdG Ïe ‘ ¿hQÉg øH π¡°S ∞bGƒÃ AÉYódG ¿ƒª°†e ábÓY Éªa .AÉYódÉH á∏ª°ùÑdG ó©H ádÉ°SôdG âëàØfG

.2 .∂dP í°Vh ,πîÑdG øe ¿É°†bÉæàe ¿ÉØbƒe ¢üædG ‘

.3 ?πîÑdG ‘ ¬Ñgòe áë°U ≈∏Y ¿hQÉg øH π¡°S èàMG Õ

.4 ? ¬àaô©eh ¿hQÉg øH π¡°S º∏Y á©°S ó qcDƒj …òdG Ée

.5.É¡ë q°Vh .IOƒ°ü≤e ábÓY ÉgQOÉ°üe O qó©Jh èé◊G ´ qƒæJh êÉàæà°S’G nør«nH

óbh ,âMóe A»°ûdG ¢ùÄH :…ó¡ŸG ¬d ∫É≤a ,πîÑdG É¡«a ìóÁ kádÉ°SQ …ó¡ŸG ¤EG ¿hQÉg øH π¡°S Öàc @

.∑Éæeôëa ,¬«a ∂dƒ≤H ÉfòNCG(∫ÉãeC’G Iô¡ªL …ôμ°ù©dG ∫Óg ƒHCG)


: qó©à°SCG


: »jCGQ …óHCG


: ó«Øà°SCG

284

¬μjOh ¿hQÉg øH π¡°S

:∫Éb √ÉfQô£°VG Éª∏a ,´ƒ÷G øe oäƒ‰ Énfóc ≈qàM ,rìÈf º∏a n¿hQÉg øH π¡°S óæY ÉæªbCG :ôYÉ°ûdG lπÑ rY pO ∫Éb

Ég oÒZ Ég nó©H ’h É¡n∏Ñb ¢ù«d Ωôg m ¢SÉY ∂jO oº◊ p¬«a l¥ôe É¡«a má©°ü n≤H Éæ«pJoCÉa :∫Éb Éf uóZ ∂n∏rjh ,ΩÓZ Éj

¢ùHÉj mõÑN ná© r£pb òNCG qºK ,É¡«a √ nô°üH Ös∏bh á©°ü≤dG ‘ ™∏ qWÉa ,¢SGô°VC’G ¬«a ôuKDƒJ ’h ,Úμ°ùdG ¬«a tõ– ’

ΩÓ¨dG ¤EG ¬°SCGQ ™aQ sºK ká nYÉ°S kÉb pô£e »≤Ña ,√óMh ∂j uódG øe ¢SCGôdG ó≤a ≈sàM á©°ü n≤dG ‘ Éne ™«ªL Ös∏≤a

’ »ufCG nâææ nX mA»°T u…nC’h :∫Éb ¬∏cCÉJ ∂qæXCG ⁄ :∫Éb ?¬H â«eQ ⁄h :∫Éb ,¬H oâ«eQ :∫É≤a ?¢SCG sôdG øjCG :∫É≤a

q’EG nâ©næ°U Éne r√ôcCG ⁄ ƒd :o¬nd ∫Éb ºK ?¬°SCGôH »eôj øe ∞«μa p¬«∏LôH »eôj øne oâ≤enC’ »ufEG ¬q∏dG ƒa ?¬o∏cBG

¬ obô na p¬«pah ; nój pQCG Ée ¬oJƒ°U ’ƒdh ,∂jódG ì nó°üj ¬æeh , t¢SGƒ◊G p¬«ah l¢ù«FQ ¢SCGôdG : ¬oà rgônμd ,∫CÉØdGh pIôn« u£∏d

⁄h ,á«∏μdG ™nLƒd Ö«éY ¬oZÉne pOh ,∂jódG Ú©c lÜGô°T :∫É≤j ,πãŸG É¡H Üô°†j »àdG o¬oæ« nYh ,¬H ∑ qÈàoj …òdG

r¿EGh ?¬fƒo∏ ocrCÉj ∫É« p©dG q¿CG nâææX ,¬o∏cBG ’ »ufCG nâææX rPEG qÓ n¡a ,p¬ p°SCGQ º r¶ nY øe p¿Éæ°SC’G â– s¢ûgCG t§ nb kÉª¶ nY nQCG

¥É s°ùdG øeh ,p ìÉæn÷G ±nô nW øe lÒN ¬qfCG nâª∏Y Ée nhCG ,¬o∏ ocrCÉj øe Éf nóræ pY q¿EÉa ,¬o∏crCÉJ ’ ∂qfCG ∂ p∏rÑof øe n≠n∏H n¿Éc

o¬q∏dGh ,∂æ£H ‘ p¬pH â«neQ ∂qfCG …QOCG »uæμd :∫Éb p¬pH oâ«eQ nøjCG …QOCG Ée ¬q∏dGh :∫Éb ?ƒg øjCG rô¶fG ≥æ©dGh

.∂Ñ«°ùnM( ¿Gƒ«◊G - ßMÉ÷G )

@:¬ p∏gCG øe ºμn∏©Lh , nÒÿG ºμ nªs∏Yh ,ºμn∏ª°T n™ªLh ,ºc nôeCG o¬∏dG ní∏°UCGá«FÉY oO πªL

hAÉY tódG: ¬∏dG øe ºu∏μàŸG ¬H Öo∏£j …ƒ¨d πªY

(ÉfÉ£N O qó°S º¡∏dG) ¬d qƒYóŸ GÒN

ádõàfl hCG áqeÉJ m πªéH õéæjh .(º¡∏ª°T O qóH º¡q∏dG) .¬«∏Y qƒYóŸ G qô°T hCG

: ¬dƒb ,AÉYódG øY OÈª∏d ''Ö°†à≤ŸG'' ÜÉàc ‘ AÉL @

) ∂fhO ƒg øe oôeCÉJ ∂qfEGkGôªY Üô°VG) ¬fhO âfCG øe ¤EG oÖ∏£Jh (ójõd ¬∏dG ôØ¨«dh‹ ôØZG º¡q∏dG.(

∂dòc ¿Éc É‰EGh ;Ö∏£dG √Éæ©eh ÈÿG ßØd ¬¶Ød ¿EÉa ∂dP ƒëfh , kGójR ¬∏dG ºMQh ,ójõd ¬∏dG ôØZ :∂dƒb ÉeCÉa

.¬dCÉ°ùJ É‰EGh πLh õY ¬∏dG øY ÈîJ ’ ∂fCG ™eÉ°ùdG º∏©«d

AÉYódG á∏ªL πμ°T ∫ÉãŸG

áàÑãe á∏eÉc ájOÉæ°SEG á∏ªL ¬∏dG ∂fÉYCG

áq«Øæe á∏eÉc ájOÉæ°SEG á∏ªL Éghôμe ¬∏dG ∑GQCG ’

ádõàfl á«∏©a á∏ªL Gó«©°S É¶M

: »à¨d ó¡©JCG


285

:n‹rOCG»æÑe »°VÉe π©a

:¬àéëH ¤OCG .∫ƒ¡éª∏d

.É¡H èàMGh Égô°†MCG

(h,∫,O) Qò÷G

: ¢SBGøe ôeC’G á¨«°U

Qò÷G .iƒ°S :(≈°SBG)π©ØdG

(…,¢S,A)

:∞«MQò÷G .Qƒ÷Gh º∏¶dG

(±,…,ì)

:áæ«ÑdG.áë°VGƒdG áé◊G

(¿,…,Ü) Qò÷G

:è∏é∏àjOOÎj

,á≤K :∫óY ™ªL :∫hóY

(∫,O,´) Qò÷G .º«≤à°ùe

:ÚæXøe á¡Ñ°ûe áØ°U

’ º¡àe (¿,¿,®) Qò÷G

.¬H ≥Kƒj

:ôFGô°ùdGÉe :Iôjô°S ™ªL

(Q,Q,¢S) Qò÷G .ô°ùjh ºàμj

:∂àg.¬ë°†a .¬dGRCG :√Î°S

(∑,ä,√) Qò÷G

.º«MôdG ¿ÉªMôdG ¬∏dG º°ùH

ó©H ÉeCG

GPEG º¡aÉa ,á©Ñqàe láqæ o°Sh ,áªμëoe lá°†jôa nAÉ°†≤dG q¿EÉa‹OoCG™Øæj ’ ¬fEÉa ,∂«dEG

.¬d nPÉØf ’ ≥ëH lºq∏μJp ¢SBGl∞jô°T ™ª£j ’ ≈àM ∂¡Lhh ∂°ù∏› ‘ ¢SÉædG ÚH

‘∂Ør«nMøe ≈∏Y oÚª«dGh ≈Y qOG øe ≈∏Y oáæq«ÑdG .∑QƒnL øe l∞«©°V ±Éîj ’h

∂qæ©æÁ ’h .ÉeGôM qπnMnCG hCG ’ÓM Ω qônM Ékë∏ o°U ’EG Úª∏°ùŸG ÚH lõFÉL oí∏°üdGh ôμfCG

¤EG ¬æY ™LôJ ¿CG ∑ó r°Tôd ¬«a âjógh ∂ n°ùØf ¬«a nâ©LGôa ¢ùeC’ÉH ¬nà« n°†b lAÉ°†b

nº r¡ nØrdG nº r¡ØdG .πWÉÑdG ‘ …OÉªqàdG øe lÒN q≥◊G á n© pLGôeh ,Ëób s≥◊G q¿EÉa ,q≥◊G

ÉeóæYoèn∏é∏àj≈∏°U q»ÑædG áæ o°S ‘ ’h ¬q∏dG ÜÉàc ‘ ∂r¨∏Ñj ⁄ Éq‡ ,∑Qó°U ‘

¤EG róªYG ºK ,∂dP óæY QƒeC’G ¢ùbh ,√ÉÑ°TC’Gh n∫ÉãeC’G ±ôYG .º∏°Sh ¬«∏Y ¬∏dG

hCG ÉÑFÉZ É≤M »Yóª∏d π©LGh .iônJ Éª«a ≥◊ÉH É¡¡Ñ°TCGh ¬∏dG ¤EG É¡qÑMCGkánæu«nHGóeCG

∂dP ¿EÉa ,AÉ°†≤dG ¬«∏Y â¡Lh ’EGh ,¬≤ëH ¬d näòNCG ¬nàæ«H ô°†MCG ¿EÉa ,¬«dEG »¡àæj

,¢†©H ≈∏Y º¡ o°†©H l∫hó oY ¿ƒª∏°ùŸG .Q rò©dG ‘ ≠∏HCGh ≈ª©∏d ≈∏rLCGh ,∂°û∏d ≈ØfCG

hCG QhR IOÉ¡°T ¬«∏Y ÉH sô› hCG ónM ‘ GOƒ∏› ’EGÉæ«æXn¬∏dG ¿EÉa ,áHGôb hCG A’h ‘

ºμæe ¤ƒJ óbnôFGô°ùdG… qPCÉàdGh nôé°†dGh n≥∏≤dGh ∑ÉjEG ºK .päÉ¡Ñ q°ûdG ºμæY CG nQOh

ø°ùëjh ,ôLC’G É¡H ¬∏dG ÖLƒj »àdG ,≥◊G øWGƒe ‘ Ωƒ°üî∏d nôμæàdGh ,¢SÉædÉH

≈∏Y ƒdh ¤É©Jh ∑QÉÑJ ¬∏dG ÚHh ¬æ«H Éª«a ¬nà«f ¢ü∏îoj øe ¬fEÉa ,ôNòdG É¡H

n±ÓN ¬æe ¬∏dG º∏©j ÉÃ ¢SÉæ∏d nøjõJ røneh ,¢SÉædG ÚHh ¬æ«H Ée ¬∏dG ¬Øμj ,¬°ùØf

,∂dP∂àg¬bRQ πLÉY ‘ ¬∏dG ÒZ ÜGƒãH ∂æX Éªa .¬n∏©a iórHCGh √ôrà p°S o¬∏dG

.∂«∏Y ΩÓ°ùdGh ,¬àªMQ øFGõNhßMÉ÷G

ê Ú«ÑàdGh ¿É«ÑdG2.¢U-48-50

6 -¬«°VÉb ¤EG áØ«∏N ádÉ°SQ

CÉ```````«¡JCG ?ôNBG ¿hO ∫É› ≈∏Y Qƒ°ü≤e ƒg πg πFÉ°S qôdG ‘ ¬«LƒàdGh í°üqædG

286

:ÜÉ£ÿG øH ôªY øe áaÓÿG ¤ƒJ ,øjó°TGôdG AÉØ∏ÿG ÊÉK ,»HÉë°U634 ¤EG644¿ÉcQCG óWh …òdG ƒg .áμe ‘ ódh .

.øjhGhódG ¢ù q°SCGh áÄ°TÉædG á«eÓ°SE’G ádhódG

.1 .ÉgôJGƒJ ád’O í°VhCGh ôeC’G ≠«°U ¢üædG øe êôîà°SG

.2 .¢üædG ‘ AÉæãà°S’G äÉÑcôe QhO ÚH

.3 ?áMhGôŸG √òg πq∏©oJ ∞«c ? ÖFÉ¨dG Òª°Vh OôØŸG ÖWÉıG Òª°V ÚH ¬àdÉ°SQ ‘ ôªY ìhGQ GPÉŸ

.4?Üƒ∏°SC’G Gòg ô°ùØJ Õ :ør«dõàfl É¡ªàNh ádÉ°SôdG ìÉààaG OQh

.1?íLÉædG »°VÉ≤dG ‘ ôªY É¡WÎ°ûj »àdG á«cƒ∏°ùdGh á«aô©ŸGh á«°ùØædG äÉØ°üdG »gÉe

.2Gò˘g ó˘cDƒ˘J »˘à˘dG ¢üFÉ˘°üÿG »˘g É˘e .(á˘«˘fGƒ˘jó˘dG hCG) á˘«˘ª˘°Sô˘dG π˘FÉ˘°Sô˘dG ø˘ª˘°V ô˘ª˘Y á˘dÉ˘˘°SQ ∞˘˘æ˘˘°üJ

?∞«æ°üàdG

.3?¬eÉμMCG •ÉÑæà°S’ É¡«dEG ´ƒLôdGh É¡H ΩGõàd’G ¤EG ¬«°VÉb ôªY ÉYO »àdG QOÉ°üŸG »g Ée

.1 ?¬àdÉ°SQ ≈∏Y ôªY á«°üî°T ¢ùμ©æJ ∞«μa .¬°ùØf ¿É°ùfE’G ƒg ¢†©ÑdG Ö°ùM Üƒ∏°SC’G

.2?ôªY ádÉ°SQ øe á«fÉ°ùfE’G ÖfGƒ÷G πãªàJ º«a

.1 : π°üØdG ‘»YGhO ôcPGh É¡«fÉ©e ‘ ™°SƒJ .ÉgÒZ øe ÌcCG ∂àÑéYCG »àdG á∏ª÷G ôªY ádÉ°SQ øe ÎNG

.∑QÉ«àNG

.2: π°üØdG êQÉN‘ ¬bƒ≤Mh ºμ◊G äÉÑLGh øY ¬«a ∫CÉ°ùJ q¢üàfl q»°VÉjQ èeÉfôH ¤EG ádÉ°SQ ÖàcG

Ωó≤dG Iôc á°VÉjQ

á«cƒ∏°ùdG äÉØ°üdG á«aô©ŸG äÉØ°üdG á«°ùØædG äÉØ°üdG


: qó©à°SCG


: »jCGQ …óHCG


287

πFÉ°SôdG ïjQCÉJ

çGóMC’G πc ¬«dEG ¢SÉ«≤dÉH º¶àæJ …òdG ™LôŸG ƒ¡a ,ïjQÉàdG ôcP πFÉ°SôdG AÉ°ûfEG ‘ áeÉ¡dG äÉfƒμŸG øe

Iô°ûY á©HÉ°ùdG áæ°ùdG ‘ ¬fCG ïjQÉàdGh Ò u°ùdG Öàc ‘ ihôojh .É¡«∏Y π«ëj hCG π°SôŸG É¡«dEG Ò°ûj »àdG

¬HÉàc ‘ ôcPh Iô°üÑdG ≈∏Y ¬∏eÉY …ô©°TC’G ≈°Sƒe »HCG ¤EG ÜÉ£ÿG øH ôªY ÊÉãdG áØ«∏ÿG Öàc Iôé¡∏d

ÉHÉàc ÉfCGôb óbh ïjQÉJ É¡«a ¢ù«d Öoà oc ÚæeDƒŸG ÒeCG øe Éæ«JCÉj ¬fCG …ô©°TC’G ≈°Sƒe ƒHCG Oôa .¿ÉÑ©°T ô¡°T

ºgÈNCGh áHÉë°üdG ôªY áØ«∏ÿG ™ªéa .»°VÉŸG ΩCG ¬«a øëf …òdG ¿ÉÑ©°T ƒgCG …Qóf Éªa ¿ÉÑ©°T ¬∏fi

CGóÑe ¿ƒμJ á©bGh øY åëÑdG ‘ GhòNCÉa .¿ƒª∏°ùŸG ¬H ñQDƒj ïjQÉJ ™°Vh Ωhõd º¡d í°VhCGh ôeC’ÉH

Ωƒj ¬∏©éH QÉ°TCG ÖdÉW »HCG øH »∏Y ΩÉeE’G øμd ¬JÉahh ¬ã©Ñeh ∫ƒ°SôdG IO’h Ghôcòa ìÎ≤ŸG ïjQÉàdG

GƒãëH ºK É¡H GƒNQCÉa áHÉë°üdG ôFÉ°Sh ôªY áØ«∏ÿG IôμØdG âÑéYCÉa ,áæjóŸG ¤EG áμe øe ∫ƒ°SôdG Iôég

ájƒÑædG Iôé¡dG ¿CG ™e ájôé¡dG áæ°ù∏d ájGóH Ωôfi ô¡°T GhòîJGh áæ°ùdG ¬H CGóÑJ …òdG ô¡°ûdG ´ƒ°Vƒe

: Éªg ÚÑÑ°ùd ∂dPh ,∫hC’G ™«HQ ô¡°T ‘ â©bh áØjô°ûdG

1ô¡°T ‘ è◊G AÉæKCG »ÑædGh ÜÌj πgCG øe óah ÚH áÑ≤©dG á©«H ó©H qπ¡à°SG …òdG ô¡°ûdG ƒg Ωôfi ô¡°T -

ô¡°T ƒg ¿PE’G ó©H π¡j ∫Óg ∫hCG ¿Éch ∫ƒ°SôdG É¡H ¿ pPCG ó≤a âbƒdG ∂dP ‘ äCGóH Iôé¡dG ¿CÉμa áé◊G …P

.Ωôfi

2øe ¢SÉædG ±ô°üæe »JCÉj ô¡°T ∫hCG ƒ¡a ΩÓ°SE’G πÑb Üô©dG óæY áæ°ùdG AóH ¿Éc Ωôfi ô¡°T ¿C’h -

.º¡bGƒ°SCG º°SGƒe ΩÉàN ƒg …òdG º¡éM : ô¶fG

¬fEÉa @ ¬d PÉØf ’ ≥ëH º∏μJ ™Øæj ’

¬∏dG ¬Øμj ...¬à«f ¢ü∏îj øe ¬fEÉa @

É¡dƒM åjó◊G Qhó«°S »àdGh É¡«∏Y ΩÓμdG OGôŸG ∫Éë∏d …CG ¿CÉ°û∏d õeQ :(á q°ü≤dG Òª°V hCG) :¿CÉ°ûdG Òª°V @

,AÉë°üØdG Üô©dGh .ÖFÉ¨dG hCG ÖWÉıG hCG º∏μàŸG ≈∏Y ∫ój ’ …CG ,»°üî°T ÒZ Òª°V ƒgh ,Iô°TÉÑe √ó©H

≥Ñ°ùj Òª°†H ¬d ¿ƒeó≤j É‰EGh ,Iô°TÉÑe √hôcòj ⁄ ΩÉg ≈æ©e ≈∏Y πªà°ûj ÉÄ«°T Gƒdƒ≤j ¿CG GhOGQCG GPEG

.ÚeCG ¢SQÉM,π≤©dG ƒg :ƒëf ¬«dEG óFÉ©dG Ωó≤àjh á«∏©ØdG hCG á«ª°S’G á∏ª÷G

:á¶MÓe:π°üØdG Òª°Vh ¿CÉ°ûdG Òª°V ÚH õ««ªàdG øe óH ’

π≤©dGƒg.ÚeC’G ¢SQÉ◊G

π°üa Òª°V

.¢U -(hRƒ÷G ≈Ø£°üe.O + ±hô©e ∞jÉf.O) ÜGôYE’G ‘ §«°SƒdG ºé©ŸG320

(www.algerie_dz.com)

: ó«Øà°SCG

: »à¨d ó¡©JCG


288

p¬r«dEG …ÒpW »pàneÉ nªnMnCG

oOƒ o©nj ≈nàne pÖ«Ñër∏pd »pdƒ ob nh …ÒpW

p¬«¨ p∏rHCG nh p¬r«ndEG …ÒpW

räôpÑ nc rób p ìÉ sØqàdG nI nôr«né o°T s¿CÉpH

oOƒ©nj ≈nà nª na É n¡oæ r°üoZ nô nªrKCG p¿ƒoàrj sõdG nI nôr«né o°T s¿CG nh

»HÉ¡nJ ’ nh p¬r«dEG » p°†re pGn¬ nª r¡ne pQÉnëpÑrdG n¢V rô oY rhCG pAGôrë s°üdG

… pQÉ n¶pàrfG n∫É nW ró n≤ na » p°†re pG

G kó`nZ sπ nY o∫ƒ obnCGh p¬pehó o≤pH » pØnàrMnCG m Ωƒj sπ oc ÉnfnCGtπ o¡nj

.tπ p£oj i nôoJnCG...Énænæ«pænM nh Énæ nbGƒ r°TCG o¬`sãoÑnæ` na

n¢ù« pªnà nalánμn∏r«nd

u¢†n¨rdG p Ú pª n°SÉn«rdG p ø r°üoZ n¥ rƒ na n¢ù pª r¡j nhtπ nW...

p¬j pôuÑ nN nh p¬r«ndEG » p°†re pG

oÖ« p°ûnJ G nO rƒ s°ùdG n»pJÓ o°ü oN p√ pò ng nh oä rô n¶nàrf pG »ufEG

.oÖ« péoj Ó na nÖ«pÑnërdG ƒ oY rOCG r∫ nRnCG rºnd nh oÜÉnÑ s°ûdG nÖ ng nP

ô©°T - oèpgÉnÑne - …ópdÉÿG ósªëoe - ¢ùfƒJ2001

7 -É n¡pàneÉ nªnM n™ne lI nóu« n°S

CÉ```````«¡JCG p π o°SGôqàdGh p ∫É n°üuJ’G p§pFÉ°S nh røpe p ´ƒqædG Gòg øY ±ô©J GPÉe !π pLG sõdG oΩÉ nªnM?ÉkÁób

:…ódÉÿG óªfiô°UÉ©e »°ùfƒJ ôYÉ°T

: ¬ª¡e™ p°SÉ s°ûdG oAÉ n°†ØdG

∞«ıG

: π¡j( ∫ , ∫ , `g) QòL øe

™∏£j

: áμ∏«däGP : áæjqõ∏d IÒé°T

hCG AÉ°†«H áMGƒa qóL QÉgRCG

.á«é°ùØæH

:qπ q£dG≈∏Y ióqædG äGô£b

.QƒgqõdG

.1øe ô°ü©dG Gòg ‘ áMÉàŸG äGƒæ≤dG ¿hO ''áeÉªM'' ÚÑ«Ñ◊G ÚH π°UGƒàdG IÉæb ¿ƒμJ ¿CG ád’O Ée

? ∫É q°üJ’G É«LƒdƒæμJ

.2 .É¡JÉeƒ≤e rÚÑJ . kádÉ°SQ É¡nàeÉªM ICGôŸG â∏ qªM

.3.GQÉ°ùeh Éfƒª°†e ,É¡àeÉª◊ Ió«°ùdG IÉLÉæe QGƒWCG øq«ÑJ


: qó©à°SCG

289

.1ádÉ°SôdG ¿ƒª°†e ÚHh (§«°Sh ,πÑ≤àe ,çÉH) π°SGÎdG ±GôWCG ÚH Ió«°ü≤dG √òg ‘ ΩÉé°ùf’G ióe Ée

?ÊGóLƒdG

.2?É¡Jó«°S ™e ÊGóLƒdG πYÉØàdG iƒà°ùe ¤EG ∂dP ä qó©J ΩCG ∫ƒ°SQ Oô› ¢üædG ‘ ''áeÉª◊G'' â∏ãe πg

.3 ∂dP ÚÑJ .IôKDƒe ájÒÑ©J áæë°Th á°Uƒ°üfl á«ª¨f Ió«°ü≤dG ‘ IOhÉ©àŸG ôeC’G á¨«°U râØ°VCG

.4.ôYÉ°ûdG ó°UÉ≤e ‘ ''»YGóHE’G q»æØdG''h ''»©bGƒdG'' ÚH »∏°SGÎdG πμ°ûdG Gòg ‘ õq«e

.1 ?¥Gƒ°TC’G åÑd á«æa á∏«°Sh ájô©°ûdG áHÉàμdG øe á≤jô£dG √òg ‘ ∂jCGQ Ée

.2§FÉ°Sh Oó q©J ™bGh ¤EG ô¶ædÉH π°SGÎdG øe …ôYÉ q°ûdG »°VGÎa’G πμ°ûdG Gòg áaGôW ióŸ ∑ôjó≤J ƒg Ée

.áægG qôdG π°UGƒqàdG

.1:q∞°üdG ‘ .á«°üqædG É¡©WÉ≤e ™jRƒJ ™e ÉjƒØ°T Ió«°ü≤dG √òg AÉ≤dEG ∂FÓeR áq«©Ã ∫hÉM

.2:q∞°üdG êQÉN.É¡«a …hôdG ´ qƒæJ IQƒ°U ó°UQ ≈∏Y OÉªàY’ÉH ™WÉ≤ŸG ¢†©ÑH »æ¨àdG º¡©e ÜqôL

''ÊBGô≤dG ¢üædG ‘ ∫ƒ°S qôdG ôFÉ£dG''

nÚpÑpFÉn¨rdG røpe n¿É nc rΩnCG nó og ró o¡rdG i nQnCG ’ »pd Éne n∫É n≤ na nôr« s£dG nó s≤ nØnJ nh}20|rhnCG o¬sænënH rPnC’ rhnCG kGójpó n°T kÉHG nò nY o¬sænH uò nYC’

m ÚpÑoe m¿É n£r∏ o°ùpH »uæn«pJrCÉn«nd}21|m Úp≤nj mEÉnÑnæpH mEÉnÑ n°S røpe n∂oà rÄ pL nh p¬pH r§ pëoJ rºnd É nªpH oâ£nMnCG n∫É n≤ na mó« p©nH nôr«nZ nånμ nª na

}22| lº« p¶ nY l¢T rô nY É n¡nd nh mA r» n°T uπ oc røpe rân«pJhoCG nh rº o¡oμ p∏ rªnJ kInCG nôreG täónL nh »uf pEG}23|n¿h oóoé r°ùnj É n¡ne rƒ nb nh É n¡oJ rónL nh

n¿h oónà r¡nj ’ rº o¡ na p π«pÑ s°ùdG rø nY rº og só n°ü na rº o¡ndÉ nª rYnCG o¿É n£r« s°ûdG rº o¡nd nøsj nR nh p¬s∏dG p¿h oO røpe p ¢ù rª s°û∏pd}24|Gh oóoé r°ùnj s’nCG

n¿ƒoæ p∏ r©oJ Éne nh n¿ƒ oØ rîoJ Éne oºn∏ r©nj nh p ¢V rQnC’G nh päG nƒ nª s°ùdG »pa nArÖ nîrdG oê pô rîoj … pòsdG p¬s∏pd}25|tÜnQ nƒ og s’ pEG n¬nd pEG ’ o¬s∏dG

p º« p¶ n©rdG p ¢T rô n©rdG}26| nÚpH pPÉnμrdG røpe nâæ oc rΩnCG nâ rb nó n°UnCG oô o¶ænæ n°S n∫É nb}27|sºoK rº p¡r«nd pEG p¬ p≤rdnCÉ na G nò ng »pHÉnà pμpH Ö ng rPG

n¿ƒ o© pL rônj G nPÉne rô o¶fÉ na rº o¡ræ nY s∫ nƒnJ}28| lË pô nc lÜÉnàpc s»nd pEG n» p≤rdoCG »uf pEG oCÓnŸG É n¡tjnCG Énj rândÉ nb}29|n¿É nªr«n∏ o°S røpe o¬sf pEG

p º« pM sôdG p ø nªrM sôdG p¬s∏dG p º r°ùpH o¬sf pEG nh}30 |s’nCGnÚ pª p∏ r°ùoe »pfƒoJrCG nh s»n∏ nY Gƒo∏ r©nJ}31|

øe äÉjB’G πªædG IQƒ°S20 ¤EG31

:øe ¿ƒμJ AGóf Ö«côJ :»àeÉªMCG

.≈æ©eh É v°ùM Öjô≤dG É¡H iOÉæjh ,AGóædG Iõªg :CG -

.‘É°VEG Öcôe iOÉæe :»àeÉªM -


: »jCGQ …óHCG


: ó«Øà°SCG

: »à¨d ó¡©JCG


290

:p¿G nƒræoY™∏£ŸG

:»≤à°ùj øe

ó«Øj :(… ¥ ¢S)

π©Øà°SG ¿Rh

:Ö∏£dG Éæ¡g

.¬Hô°ûj Ée Ö∏W

:ø°SBG øe

AÉe :(¿ ¢S A)

.ócGQ …CG ø°SBG

:Ò©°S øe

ô©°S (Q ´ ¢S)

…CG QÉædG

.ÉgóbhCG

…ódh

n∂pJnÓneÉ n©oe »pa É kb pOÉ n°U É k°ü p∏ rîoe Év«pa nh n∑É n≤rHnCG nh ,pán«paÉ n©dG nAG nO pQ n∂r«n∏ nY πÑ°SCGh ,n∂ n¶ pØnM nh o¬∏dG n∑É nb nh

.n∂rj nópdG nh p∞ r£ nY nh o√É k°V pQ p ø r°ùoëH k’ƒ oª r°ûne ,p¿É n°ùrf pE’G n∂« pNnCG n™ne

- »pf oó pénJ n’ ró nb ,ó r©nH nhÉnj,kÓpFÉ nØnàoe ÉkHnCG »qæpe nä rO sƒ n©nJ É nª nc G nò ng »pHÉ n£ pN pánjG nópH »pa -…pónd nh

,p ì nô nØdG oºpFÉ n°ùnf n≥pÑ r°ùnJ r¿nCG … qO pƒpH n¿É nc rº nc nh ...OGnDƒ oØdG nìÉnJ rôoe ,p ¢ù rØsædG nè p¡nàrÑoe , pQ ró s°üdG nì pô n°ûræoe

,É n¡ o°û« p©f »pàdG n±h oô o¶dG s¿nCG nôr«nZ ,påjpón◊G »pa n∂©ne nπ p°S rônà r°ùnj r¿nCG nπrÑ nb » pªn∏ nb ná n°ûj pQ pô r£ p©dG oÒpÑ nY nh

r¿nCG ´G nôn«dG ≈k∏Y o¢V pô rØnJ É ng pQÉnf ≈n∏ nY oÖs∏ n≤nànf »àdG » p°SBÉnŸG nhn» p≤nà r°ùnj mAÉne p ™rÑnf røpe o√ nOG nópem ø p°SBG,

.mÜÉ nÄpà rcG Ò p°SnCG Ör∏ n≤dG nh ,mÜG nô p£ r°VG pándÉnëpH tô oªnj nôrμ pØdG nπ n©rénJ nh

É k£pÑnJ rôoe »pHÉ n£ pN m¿ƒ oª r°†ne p π r©népd »pæ n© na nO Éne s¿EGp¬pfG nƒræ o©pH,≈nërænŸG G nò ng nò oNCÉnj r¿nCG s»n∏ nY ≈n∏renCG nh ,

t»pH nô n©dG o¿É n°ùrfE’G É n¡ n©ne h oórÑnj »àdG p•ÉnÑrME’G oπpeGƒ nY nh ,p ¢SCÉn«dG oándÉnM nƒ og p√ÉnéqJ’G G nò ng »pa ínÑ r°ùnj nh

.É ng nô pWÉ nîne p¬pH » p≤ànj É kY rQ pOh ,É n¡ræpe √ô r°SnCG u∂ nØpd án∏« p°S nh o∂ p∏ rªnj n’ p ørj nón«dG oπsÑnμoe lõ pLÉ nY o¬sfCÉ nc nh

»pàdG p ønë pŸG nh ,É ngÉn«rënj »pàdG pá n≤«pb qódG p¬pah oô o¶pd o™pÑnààoŸG nh , u»pH nô n©dG p ºndÉ n©dG p ´É n°V rhnCG »pa oπuenCÉnàoŸÉ na

… pƒnàrμnjp Ò p© n°ùpH...?má nªpJÉ nb m¿ rõoM pá n¶nënd nh ,mI nÒ p£ nN mÜÉÄpà rcG pándÉnM røpe oºn∏ r°ùnj n’ ró nb ,É ng pQÉnf

sô nØne n’ wôoe l™pbG nh É v≤nM o¬sf pEG ...?pÜÉ n£ pÿG G nò ng »pa n∂nd o¬oàr∏sé n°S É sªpe nônã rcnCG »pæ« p≤ r°ûoj nh »pæ oØ p°SrDƒoj A r» n°T n’

»pa É n¡n∏nenCG nh É n¡nJ só oY nh páselC’G p√ pò ng nÜÉnÑ n°T rºoàrfnCG rºoμr«n∏ nY nh .o¬ræpe p ¢UnÓnÿG pôrenCG »pa pôtHónàdG nh ,p√ pô rc pP røpe

p ™ ra nôpd p π nª n©dG ≈n∏ nY pÜÉnÑ pμrf’G nh p ºr∏ p©dÉpH rºoμpàseoCÉpH p ¢Vƒ o¡tædG nh nó n°ù na Éne p ìnÓ r°U pEG oás«pdhoDƒ r°ùne ,pón¨dG

nè n¡ræne nπ n©nL nh ,m è r¡nf p ºn∏ r°SnCG nh ,m π«pÑ n°S p Ω nƒ rbCG ≈nd pEG n∂nfG nƒ rN pEG nh n∑G nóg nh ¬∏dG n∂nfÉ nYCG ,Ék«pdÉ nY rºoμpJÉnjG nQ

n∑pó r°ü nb ≈ n¡nàræoe p ø nW nƒdG pAÉnærHnCG nOÉ n© r°S pEG nh ,n∑Énæoe ≈ n°ü rbCG n∑OnÓpH náne ró pN nh ,n∑Én¨nàrÑoe nh n∂ na nó ng p ìnÓ s°üdG

. pôjpó r≤sàdG qπ oc n∑pópdG nh røpe nh ,m ≠pHÉ n°S ≈ n°V pQ nh ,m πpeÉ n°T m∞ r£ nY nh ,m ºpFG nO o¬ræpe xõ pY »pa

n∑oó`````````dG nh

q»æH Éj) »JQÉª©dG ø°ùM óªMCG179-184 .»°ù∏WC’G §«ÙG ÈY πFÉ°SQ (

8 -ÜÉÑ°ûdG áq«dhDƒ°ùe

CÉ```````«¡JCG? Ωƒ«dG øWƒdÉH ¢Vƒ¡ædG ‘ ÜÉÑ°ûdG á«dhDƒ°ùe ≈q∏éàJ nº«pa

:»JQÉª©dG ø°ùM óªMCG áæ°S ódh ô°UÉ©e »Hô¨e ÖjOCG1936,á«Hô¨ŸG á«LQÉÿG ¿hDƒ°ûdG IQGRƒH É°VƒØe GôjRh π¨à°TG

.»°ù∏WC’G §«ÙG ÈY πFÉ°SQ ?''»pærHG ¤EG'' ÜÉàc ¬dh áq«Hô©dG äÓÛGh ∞ë q°üdG øe ójóY ‘ äô°ûf ä’É≤e ¬d


291

.1.ádÉ°SôdG ¿ÉcQCG ≥ah q¢üædG º q°ùb

.2 .ádÉ°S qô∏d ôNBG ÉfGƒæY ™°V

.3? ∂dP í q°Vh ,á“Éb IQƒ°üH »Hô©dG ¿É°ùfE’G ™bGh ¬æH’ ÜC’G ¢ü qî°T

.1 ? á q°UÉN á“ÉÿGh áeÉY ádÉ°SôdG ¿ƒª°†e Ée

.2 ? ∂dP ≈∏Y áqdGódG Ú∏YÉØdG AÉª°SCG êôîà°SG ? ádÉ°S qôdG ájGóH ‘ ÜC’G áq«°ùØf äóH ∞«c

.3 ? »Hô©dG ¿É°ùfE’G ´É°VhCG ÜC’G ∞°Uh ∞«c

.4 ? ádÉ°S qôdG √òg ‘ ¬æHG ÜC’G ÉYO Ω’EG

.5?É¡æe á«Hô©dG á°UÉNh Üƒ©°ûdG ÚH øeÉ°†àdG áª«b øY ádÉ°SôdG √òg äÈY ∞«c

.1 ? ∂dP ∞«c ? ¬àdÉ°SQ ‘ ∫DhÉØàdG ≈∏Y ΩDhÉ°ûàdG Öq∏Z nÜC’G q¿CG iôJ ’CG

.2?ºgóMh É¡∏ qª– ≈∏Y øjQOÉb ºgGôJ π¡a ó°ùaÉe ìÓ°UEG á«dhDƒ°ùe nÜÉÑ°ûdG oÜC’G π qªM

.1: π°üØdG πNGO¢†©H ìÓ°UE’ ´É°ùe øe ¬∏«L AÉæHCGh ¬H ΩÉb Ée É¡«a øq«Ñj øH’G ¿É°ùd ≈∏Y ádÉ°SQ Q qôM

.ô°ü©dG ´É°VhCG

.2: π°üØdG êQÉN .∂JGAGôb øe G kóªà°ùe ∂dP ≈∏Y ’Éãe Ω qób ±Éæ°UCGh ¿GƒdCG πFÉ°S qôdG

ºgAÉ``æHCG Gƒ∏°SGQ AÉ```HBG

.1É````Áób

- .IÒ°üb áHôZ ÉkHÎ¨e êôN ÚM ''¬∏dGóÑY'' ¬æHG ¤EG ¬∏FÉ°SQ ¬Lh óbh ,ÜÉ£ÿG øH ôªY áØ«∏ÿG

-ióMEG ‘ ¢üîj ⁄h ,G kôcòeh Ék«°Uƒeh Ékë°UÉf ''ø°ù◊G'' √ódƒd Öàc óbh ,ÖdÉW »HCG øH »∏Y ΩÉeE’G

''á«Øæ◊G øH óªfi'' ¬æHG ∂dòc É¡H ¢üN πH ,√óMh ''ø°ù◊G'' √ódh ¬∏FÉ°SQ

- .Ékë°UÉf √ódh ¤EG Öàc óbh ,ΩÉ°ûgh õjõ©dGóÑY øH ôªY ¢ù«∏L ,iô≤æŸG ¿GƒØ°U øH ódÉN

- .¬«LƒàdGh í°üædG ≈∏Y ÉgGƒW πFÉ°SQ ¬FÉæHCG ¤EG Öàc óbh ,IôØ°U »HCG øH Ö∏¡ŸG

- .Ékë°UÉf √ódGh ¤EG Öàc óbh ,Ú«°SÉÑ©dG AÉªYR øe ,»°SÉÑ©dG »∏Y øH ídÉ°U øH ∂∏ŸGóÑY

-.(¢ùdófC’G øe Éªgh) ó«©°S øH »∏Y √ódh ¤EG ájô©°T iôNCGh ájÌf ádÉ°SQ ¬Lh óbh ó«©°S øH ≈°Sƒe

: qó©à°SCG


: »jCGQ …óHCG


: ó«Øà°SCG

292

.2: É``ãjóM

.''π«eEG'' √ódh ¤EG ¿GójR »LôL -

.''øjódG ∫ÓL'' √ódh ¤EG ¢VƒY ßaÉM -

.''óªfi'' √ódh ¤EG ÚeCG óªMCG -

''óªMCG'' √ódh ¤EG πμ«g Ú°ùM óªfi QƒàcódG -

''iô°S'' √ódh ¤EG »æ«cÉμ°ùdG π«∏N -

''∫ÓL'' √ódh ¤EG ô¡¶e π«YÉª°SEG -

''…OÉa'' √ó«ØM ¤EG áeÓ°S ¢ùdƒH -

''¢SÉÑY'' √ódh ¤EG ‹Éª÷G π°VÉa óªfi -

''QGõf'' √ódh ¤EG áYÉ°û©°T …ôμ°T -äGOƒ©dG Üƒ≤©j

ódÉN …ódh ¤EG πFÉ°SQ

OóY CGôbG á∏°ù∏°S329 …Ée -1970

»pf oó pénJ n’ ró nb ,ó r©nH nhÉnj- -…ódhÉj- á∏ªL äOQh :...G nò ng »pHÉ n£ pN pánjG nópH »pa -…pónd nháq«°VGÎYG á∏ªL .

¿CG ¿hO iôNCG á∏ªL äÉfƒμe øe Úfƒμe ÚH ™≤J á∏≤à°ùe á∏ªL ¿ƒμJ »àdG »g á«°VGÎY’G á∏ª÷Gh

É¡«a ájƒëf áØ«Xh É¡d ¿ƒμJ

õ««ªàdGh ∫É◊G πãe ájƒëædG ∞FÉXƒdG ¢†©Hh ,á«°VGÎY’G á∏ª÷G ÚH õ««ªàdG Öéj øμdh

äó``YáÄ«¡`dG ∂`∏`J »`a É``fCGh‹õæe ≈``dEG

∫É◊G hGƒH Öcôe :∫ÉM

- äó`Y∂``dP ¿Éc ∞`«c ¬`∏dG º`∏©`j‹õæe ≈``dEG -

.áÑcôe á«°VGÎYG á«∏©a á∏ªL

: »à¨d ó¡©JCG


293

: ‹Gƒ¨dG: á«dÉ¨dG .ê

™ªL ƒgh Iõjõ©dG

.πbÉ©∏d

: èjRÉgCGøe áLhõgCG .ê

ÜqôW : ≈qæ¨J (ê R √)

: i nhÉ°ûqædG:(h ¢T ¿) øe

‘ ¿Gôμ°ùdG : ¿Gƒ°ûqædG

:iƒ r°ûf »gh .√ôeCG ∫ qhCG

.ihÉ°ûf .ê

: ∞FÉë°U: áØ«ë°U .ê

øe áeÉª°VEG »gh

.äÉëØ°üdG

: oïsª n°†oŸGøe ∫ƒ©Øe º°SG

.nï s£d ,§∏N : nïsª n°V

oIô q£©ŸG p∂o∏FÉ°SQ‹Gƒ¨dG

oèjRÉgCG pÖ```«μ s°ùdG ô r£ p©dG øe

ÉkHh oô nW Ékærënd »© nª r°ù nªpH tÖ o°üJpÜhô` n q£dG p ørëq∏d oÖr∏≤dG ƒ oØ¡«a

≈kæ r©e n∞rdnCG p∑Qƒ£ o°S ‘ oíŸnCGhpÖ« pW n∞rdCG ∑Qƒ£ oY røe o≥ n°ûrfCGh

p∂a oôrMCG ¥ƒa ‘ôWhihÉ°ûsædGpÖ« p°ü nN m ¢V rh nQ »pa sπ n°V l¢TGô na

räOÉ¡J i nôrμ q°ùdG p∂ oahôoM ∂∏JhpÜhQ tó````dG n¥ƒa m ºoérfCG pánæ rØnë nc

≈neG nõoÿGh p è n°ù rØnænÑdG p¥ nQh ≈∏YpÖ« p∏ s°ùdG pÖr∏ n≤dG pá n≤ rØ nîpH rânÑpà oc

n∞pFÉë°UmO rQ nh päÉ```````bÉH É¡oàr∏ pNpÖ````«pd nóræ©dÉc É¡æ r°ùoëpH oâræpà oa

m± rônM qπc ‘ iQCG r¿nCG ∂°ThoCGh

?''»Ñ«ÑMÉj'' : …OÉæoj G kƒr∏oM É kª na

?l√ÉØ```°T rΩCG ? lOhQh rΩCG ?l±hôMpÖ`«éY m¿ƒc ‘ oâ r¡pJ ÊEÉa

mô```` r© p°ûpH ,»ànd pRÉ oe Éj p∂oàrj nó na

oôrë q°ùdG ƒgoï sª n°†oŸGpÜƒo« t£dÉH ±ÉμdG18/2/1963

(∫hC’G óq∏ÛG ,øjhGhódG) Oƒqª°U øjódGQƒf

ÜÉàμ∏d á«Hô©dG QGódG2005

¢U ''áq«◊G IôcGòdG'' á∏°ù∏°S107-108

9 -√ÉØ°ûdGh ±hô◊Gh OhQƒdG

CÉ```````«¡JCG?¢ùØædG ‘ ÒãJ GPÉe ,á«ªbôdG äÉ«dÉ°SQE’G ,á«bQƒdG πFÉ°SôdG

294

.1ÉgôJGƒJ ióe ≈∏Y káeÓY r™°Vh Ü qƒÑe ∫hóL ‘ Ég rOQhCG ,áYƒæàe á«aô°U ≠«°U ≈∏Y ∞°UƒdG óªàYG

.â«H qπc ‘

.2 .∂dP í°Vh ,ÜÉ£ÿG ¿ƒª°†eh Ö nWÉıGh Ö pWÉıG »g ¿ÉcQCG ≈∏Y äÉ«HC’G ‘ …ô©°ûdG ÜÉ£ÿG ΩÉb

.3?ÒNC’G πÑb â«ÑdG ‘ ΩÉ¡Øà°S’G QhOÉe

.1päÉ«dÉ°SQE’G É¡H ≈≤∏àf ¿CG øμÁ πg ?¬àÑ«ÑM πFÉ°SQ ôYÉ°ûdG ≈ q≤∏J É¡H »àdG á≤jô£dG ‘ ∂jCGQ Ée

? GPÉŸ ? Ωƒ«dG ná«fhÎμd’G

.1 ?¢üædG ¤EG GOÉæà°SGh ∂jCGQ Ö°ùM ¬JÉeƒ≤e ¢†©H »gÉe äG qòdG ºFÉb Éqæa hóÑJ πFÉ°SôdG oáHÉàc

.2 ..âHÉZ hCG I qóe ∂æY ÜÉZ á≤jó°U hCG ≥jó°U ƒëf ∑ôYÉ°ûe øY IÒ°üb á«dÉ°SQEG á£°SGƒH ôqÑY

.3É¡«a ìô°ûJ ájô©°T hCG ájÌf ádÉ°SQ ÖàcG .∂Jô°SCG πeÉch ∂jódGh ¤EG â≤à°TG .∂HGôJCG ™e ∂d ∞«°üe ‘

.∂àeÉbEG ±hôXh ∂bƒ°T

.1≈ærÑŸG å«M øe É¡à“ÉNh á©£≤dG ™∏£e ÚH ¿QÉbh É¡JÉ£fi RôHCG óæY É kØ qbƒàe äÉ«HC’G ácôM r™ÑàJ

ÚH ôYÉ°ûŸG ∫OÉÑJ ≈∏Y äÉ«HC’G ‘ ádGódG øFGô≤dG »gÉe .äÉ«HC’G ÚH §HGôdG §«ÿG GRÈe ≈æ©ŸGh

? ¬«dEG π n°SôŸGh π p°SôŸG

.2 ?∂dP ≈q∏éàj øjCG .É¡∏uÑ≤àe ‘ πFÉ°SôdG ôKC’ ôjƒ°üJ Ió«°ü≤dG ‘

.3 ? q¢üædG ∫ÓN øe ¬JÉe qƒ≤e ¢†©H »gÉªa ,äGòdG ºFÉb Éqæa πFÉ°SôdG áHÉàc hóÑJ

.4?¬«∏Y ÖàμoJ …òdG ¥QƒdG á«Yƒfh á«eGô¨dG πFÉ°SôdG iƒàfi ÚH ábÓ©dG ¢SQOG

¿ƒæØdG Qƒfi øe ''á«qæ¨e ôë°S'' q¢üf ‘ ¬JÉ«M áªLôJ ô¶fG


: qó©à°SCG


: »jCGQ …óHCG


295

ÜÉàc ÊÉJCG

¬``∏ãe ¢SÉ````ædG ôj ⁄ lÜÉ````àc ÊÉJCGmô```````````````nÑræ nYh m∂`````` r °ù p `èh pQƒ`````àÉμ````H só`èoCG

mI nô``` rØ°ü`````Hh m∂ p `dÉ```M m∂ o°ùpH oÜÉ``àcpô````` nª r `éªpH tπ```````© o ```j »````````HÉ¡`` o °U ∂ r ```°ùpeh

¬`WÉ```````````HQh ,á`` q«gƒb ¬ o°SÉWôbhô``````gƒ````Lh ±É``°U äƒ```bÉ«dG øe ó``````` r≤©H

¬` oæ«W »g ácƒ```` oÑ°ùe mI nô````rÑpJ ≈∏Y…ô`````°û`©``èh »````°ùØf ∂```jóØJ : ¬`°ùØf ‘h

áq«``– ∂«````dEG »`qæe : ¬```àƒL ‘h…ô`````` qcò```Jh º````μ`````H »eÉ«```````¡J ∫ÉW ó≤a

√ oOGDƒ`à ΩÉ`¡à°ùoe ø`````è : ¬`````fGƒæYhpô p `````©```` r°ùoe pó````` rL nƒ````dG ø``è m º````FÉ``````g ¤EG ê ÊÉZC’G1 ¢U235 -236

(...ÉjÌdG ÈN ,ÖàμdG QGO •

äGOôØŸG ìô°T

.Ö«£dG øe Üô°V : q∂°ùdG

Iô≤°T hCG IôªM ¬«a Ée : »HÉ¡ q°üdG

¬H ôîÑàj ôª÷G ¬«a π©éj Ée : ôªÛG

¢†«HC’G ÜƒãdG øe á©£≤dG : á«gƒ≤dG

.¿ƒæ÷G …CG QÉ©°ùdÉH ÜÉ°üe : ô©°ùe

áæ°S ódh ôYÉ°T á©«HQ »HCG øH ôªY23òæe ô©°ûdG ∫Éb .¢ûjôb ô°SCG ≈æZCG øe Iô°SCG ‘ IQƒæŸG áæjóŸÉH `g

q‘ƒJh ø°ùdG ¬H âe qó≤J ÚM ∂dP øY ™∏bCG ¬qæμd AÉ°ùædÉH Ö«Ñ°ûàdG ‘ ¬bGôZEGh ¬dõ¨H ô¡à°TGh ¬qæ°S ô¨°U

áæ°S93.`g

.qøXh nÖ p°ùM ÖfÉL ¤EG qø¶dG ∫É©aCG øe »gh ∫Éîj ∫ÉN øe É¡oàr∏ pN

.∂°Tƒj ´QÉ°†ŸG ‘h ∂°ThCG »°VÉŸG á¨«°U ‘ »JCÉJh OÉc ÖfÉL ¤EG áHQÉ≤ŸG ∫É©aCG øe ∂°T rhCG

: ó«Øà°SCG

: »à¨d ó¡©JCG


296

:lájQóæμ r°SE’G

ájô°üe áæjóe

: ¬jQófCG≥jó°U

.º«μ◊G ≥«aƒJ

πeÉY ƒgh

.»°ùfôa

:oQGhtódGo¬Ñ p°Tp¿GQ nhsódGoòNCÉj

Qò÷G .p¢SCGôdÉH

(Q,h,O)

: lOGôrHCG:OrôoH ™ªL

,l§ s£nîoe Ü rƒnK

±ƒ t°üdG øpe AÉ°ùpc

o∞nënàr∏oj pOƒ°SC’G

(O,Q,Ü) Qò÷G .¬H

: o≠pÑ r°ùoj»KÓK π©am±rônëH lójõe

: nÜ rƒsãdG n≠Ñ°SCG

o¬dÉWCGh o¬n© n°ShCG

:nó sW nƒnJnh nânÑnK

»KÓK lπ©a .nï n°SnQ

lójõne

(O,•,h) Qò÷G øe

: l¢SƒoÑnd. o¢ùnÑr∏oj Éne

(¢S,Ü,∫) Qò÷G

: Ú q°ùdGlôr¡nf

¥Îîj w» p°ùrfôpa

¢ùjQÉH áª°UÉ©dG

.... »pa ásj pQ nóæμ r°S’G

¬jQórfCG …õjõ nY

n∂ o≤paG nhoCG ’ Éne Gògh,n∂nd rƒnM É ng nOG nôrHnCG oè o°ùrænJ pás« pMh tôdG pI nórM pƒrdÉpH oô o© r°ûnJ näCG nónH n∂sfEG É kØ p°SBG nâ∏b

n¿É nc o¬sfEG o∫ƒ o≤nJ ?n∂r«ndEG nI sô pªnà r°ù oªrdG »pànHÉnàpc oô u°ù nØoJ G nPÉ nªpH ? É kªpFG nO n∂pH Ó p°üsàoe oâ r°ùnd nhnCG ,p¬r«n∏ nY

p ºndÉ nY ≈n∏ nY p ΩÓrMC’G nAGO pQ p¬pdÉ« nîpH n≠pÑ r°ùo«pd p¥ rô s°ûdG nøpe ≈kà na n»pJrCÉnj r¿CG -n∑ pQ nó nb p ì rƒ`nd »pa-»p nÑrænj

‘ p ™ p°UÉsædG p ™pbGƒdG n∫ÉªnL i nQCG r¿CG »pd » p nÑrænj n¿É nc É k°†rjCG ÉnfCG .p¬«a o¢û« p©nJ nâræ oc … pòsdG p ™pbGƒrdG

»àsdG É ng nórM nh n»pg ,pÜ rôn¨rdG nh p¥ rô s°ûdG nør«nH p Ω oOÉ n°üsàdG nI sõpg s¿EG .p º«≤nà r°ù oªrdG u»uHhQhC’G n∂ p∏ r≤ nY pQGƒ pL

≈kæ r©ne uπ oc røpe n™ n°S rhCG ≈kæ r© nªnd Énæ«pbÓnJ »pa s¿EG .pÜ rôn¨rdG nh p¥ rô s°ûdG »pa ná n≤n∏r¨ oªrdG nøo« rYC’G oínà rØnJ

nê nô nN nh ’EG pÜ rôn¨rdÉpH o¥ rô s°ûdG É n¡«pa s∂nàrMG mI sône røpe Éne . nõre sôdG nh nI sƒ o≤rdG p¬«pa s¿EG .. x… pO rô na rhCG x» p°ü rî n°TpÜ rôn¨rdG p¬rL nƒpH p¥ rô s°ûdG o¬rL nh É n¡«pa ≈ nbÓnJ mI sône røpe Éne nh ,nºndÉ n©rdG nQÉnfCG lA rƒ n°V É nª p¡pcÉnμpàrM pG øpe

nøpe n¢ùr«ndCG .pIBG rô pªrdG »pa oô o¶rænj o¬sfCÉ nc ,p¬ p°ù rØnf n∫É nªnL nô n°ürHCG nh ’EG pô nNB’G p ør« nY »pa É nª og oónMCG nô n¶nf nh

r¿CG nó r©nH ’EG ≈ n≤« p°Sƒ oªrdG nh uø nØrdG pQÉnKBG røpe rº oc nóræ pY Éne uπoμpH rÖné r©oJ rºnd n∂sfCG ¬j pQórfCG Énj pÖné n©rdG

ró n≤nd .Énæ«pbÓnJ pó r¡ nY p ∫ shCG »pa »pdƒo«oe nh »pdÉn« nîpH nh »pH n∂nànj pô rî o°S ≈ n°ùrfCG rønd ? oán∏ u°üdG Énænær«nH rä nó sW nƒnJ

røpe s»pb rô s°ûdG n∂ n≤jpó n°U oO uônéoJ nâr∏ n©nL ró n≤nd .»pJÉn«nM É n¡r«n∏ nY oâr«nænH »pàsdG p ¢ù o°SC’G sπ oc oΩpó r¡nJ nâr∏ n©nL

mƒrënf ≈n∏ nY n∑G nònà rb nh É n¡pH tõnà r©nj oÚ pμ r°ù pªrdG n¿É nc »pàsdG p¿Ésæ nØrdG pá nØ p°U ≈sànM ,mánÑu« nW má nØ p°U uπ oc

ÓneCG o¬nd r∑ oôrànJ rºnd .nAGO rƒ n°S má n°†j pô nY má n©sÑ ob nh nO nƒ r°SCG m∞ n£ r©pe røpe É n¡ n°SƒoÑnd É n¡nd É k°ùpH’ ,m∂ pë r°†oe

n∂ p°ù rØnæpH p ≥rdCG nh rÖ ng rPG n¿B’G nh :mI sône näG nP o¬nd nâr∏ ob má nªrM nQ ÓpH o¬nàre qó ng r¿CG nó r©nH nh .p¬pH o¢û« p©nj G kó pMG nh

n∂pd nP n™ne nh ? oô oc rònJ ’CG ! pIÉn«nërdG »pa o¬ræpe ≈nL rôoJ nI nópFÉ na ’ nh n∂ p∏rã pªpd ná nª«pb ’ rPEG ,''Ú q°ùdG'' pô r¡nf »pa

É kØ« p£nd G vO nQ p¬r«n∏ nY oä rO nO nQ nh o¬nd oâ rª n°ùnàrH nG nh ,oΩÓnμrdG G nò ng G kÒã nc » p°ù rØnf »pa rôuKnDƒoj rºnd :lÖ« pé nY lA r» n°T

nìh oQ oó r©nH rº n¡ rØnJ rºnd n∂sfCG o∑ pQ rOoCG oâræ oc pâ rb nƒrdG n∂pd nP »pa »ufnCG n∂pd nP ? oô oc rònJ ’nCG . pA r» s°ûdG n¢† r©nH p¬pH n∑ tôpboCG

n∂pd nP ,''¿É nØjEG'' p¬r«n∏ nY n±ƒ o°SCÉªrdG oπ p `HÉ nboCG oâræ oc pâ rb nƒrdG n∂pd nP »pa »ufCG nƒ og : oô nNBG lA r» n°T sºoK .p¥ rô s°ûdG

»sæ pμnd nh .n∂pJÉ nª p∏ nc o¢† r©nH »uæpe rândÉnf É nªs∏ oc p¥ rô s°ûdÉpHh » p°ù rØnæpH »pfÉnÁEG oº nY rónj n¿É nc … pòsdG s» p°Sh tôdG

l∫ƒ og oP ,l∫ƒ og oP pôreC’G nÇ pOÉnH »pænHÉ n°UCÉ na ¬jQófCG Énj nô r°üpe ≈ndEG oä ró oY ,p¥ rô s°ûdG ≈ndEG n∂pd nP nó r©nH oä ró oY

nAÉn« r°TC’G nh n√ƒoL oƒrdG oí sØ n°ünJCG oä rò nNnCG sºoK . ká n≤« p≤nM pÜÉnë s°ùdG nøpe n™ nb nh rø nª nc , mA r» n°T uπ oc rø nY nh n∂ræ nY

ró n≤nd .m ºpFÉnf m ºndÉ nY p¬rÑ p°T »pa » p°ù rØnf oârjnCG nQ .má nªpdrDƒoe má n≤« p≤nM røpe É n¡ndÉnj .»pd rƒnMoô o© r°ûnj ró nb É nªpH oä rô n© n°T

10 -!Üô¨dGh ¥ô°ûdG ÚH

CÉ```````«¡JCGl¥ô°T n¥ô s°ûdG s¿CG ''≠æ p∏Ñ«pc O rQÉj rOhQ'' t…õ«∏‚’G oô pYÉ s°ûdG nó scCG , nô n°ûY n™°SÉsàdG p¿ô≤dG pájÉ¡f »pa

p Ω oOÉ°üàpH ''¿ƒàérfƒàræ ng π«pjGƒreÉ n°U'' t»μjôneC’G oôuμØoŸG nQ nòrfCG nøjô°û©dG p¿ô≤dG pájÉ¡f ‘h .Én« p≤nàr∏nj rødh lÜôZ nÜô¨dGh

uÖoërdG h p πneC’ÉpH oô u°ûnÑoj, nô nNBG É k≤ oaCG p π o°SGôsàdG nôrÑ nY pÜƒ© t°ûdG nør«nH oô p°TÉÑoŸG o± oQÉ©sàdG Éæd oíà rØnj rπ n¡ na.É kªrànM päGQÉ°†ërdG

.É¡«a É k©«ªnL nôuμ nØof r¿CG røpe sóoH ’ lándCÉ r°ùne p√ pò ng ? p¿ ohÉ©sàdGh

297

:º«μ◊G ≥«aƒJπª©dG Qƒfi øe ÉÑgP ô£“ ’ AÉª°ùdG ¢üf ‘ ¬àªLôJ ô¶fG

.1. pôpFÉª s°†dG pQÉ« r©pe ≈∏ nY pOÉ nªpà rY’ÉpH u¢üsædG nΩÉ n°ùbCG røu«nH

.2. Üô¨rdÉpH pQÉ¡pÑrf’G ≈∏Y násdG sódG päGQÉÑ p©rdG p ê pô rînà r°S pG

.3 ?pÜÉ n£ pîrdG » na nô nW nør«nH páª«ª◊G pábÓ©dG ≈∏Y ádG qódG øFGô≤dG Éne

.4.á«fGóLƒdG π°SGÎdG ÉjGõe ¢†©H ádÉ°SôdG íààØe ‘ øjOQGƒdG ÚeÉ¡Øà°S’G øe ¢ü∏îà°SG

.1 ? o√ nó r©nH nh ¬jQófCG ≈n∏ nY p± tô n©sàdG nπrÑ nb p¬ p© nªnàréoe ¤EG oô o¶rænj oπ p°S rô oªrdG n¿Éc n∞«c

.2 ?p ør«n∏ p°SG nônà oªrdG nøpe xπ oc p ø rg pP ‘ '' pô nNB’G'' oI nQƒ o°U äQ qƒ£J ∞«c

.3pOGôaC’G iƒà°ùe ≈∏Y ±QÉ©àdGh oán∏ n°SGôoŸG É n¡ n≤ u≤nëoJ r¿CG oø pμ rªoj »pàsdG nás«pHÉéjE’G nèFÉàsædG u¢üsædG nøpe rèpàrænà r°S pG

.päÉ© nªnàéoŸGh

.4.''o∑G nQ rOE’G nh oAÉ nc sòdG s»ndEG nOÉ nY ró n≤nd'' ÖJÉμdG ∫ƒb ô q°ùa

.1? p¬r«dEG p π n°S rô oªrdG ≈∏Y p ìÉà pØrf’G nπrÑ nb päG sòdG n™ne p π o°UGƒsà∏pd ká∏«°Sh oádÉ°S uôdG p√òg oônÑnà r©oJ ’CG

.2.ÖJÉμ∏d » pYÉªpàrL’G pó r≤sædG p ∫Énéne p ìÉ°ùaEG ‘ pándÉ°S uôdG páªgÉ°ùoe ióne rR pôrHCG

.3?ÖJÉμdG Iôμa ¿É«ÑJ ‘ ∂dP ôKCG Éªa ádÉ°SôdG ‘ ∫É«ÿGh ™bGƒdG QhÉŒ

nºpdrDƒ oªrdG n™pbG nƒdG oô p°ürHoCG »pænàr∏ n©né na ¬jQófCG Énj n∑nAG nO s»ndEG nâr∏ n≤nf É k°†rjCG nârfCG .p ºpà r© oªrdG pO nôrLC’G pô nª n≤rdG ní r£ n°S o§pÑ r¡nj røne p¬pH

rƒnd ≈sæ nªnJCG nh, pAÓ n¡oérdG nh pAÉ nØ nî t°ùdG nº r¡ na o∫phÉnMoCG ,m∑G nQ rOEG ’ nh m ¢ù rØnf pôr«n¨pH mQƒ o¡ o°T ná n© r°†pH oâ r°û pY ró n≤nd .p ™pbG nƒrdG p ør« n©pH

≈n∏ nY p¬«pa »pæoÑufnDƒoJ m Ω rƒnj näG nP lÜÉ n£ pN n∂ræpe »pæn∏ n°U nh r¿CG ≈ndEG,rº p¡pãj pOÉnMCG ≈ndEG n» p r°UoCG r¿CG nh rº p¡pJ nô r°û p©pH sô n°SoCG r¿CG o™« p£nà r°SCG

.o∑G nQ rOE’G nh oAÉ nc sòdG s»ndEG nOÉ nY ró n≤nd.É k≤« pª nY » p°ù rØnf »pa o√ oônKCG n¿Énμ na p ∫ƒ oª oîrdG G nò ngº«μ◊G ≥«aƒJ : ∞udDƒŸG

.¢U) pôªo©rdG oInôrgnR64-62(


: qó©à°SCG


: »jCGQ …óHCG

298

:∞ s°üdG πNGO.ÉeƒªY Ú«bô°û∏d á°ü≤àæŸG ¬Jô¶f É¡«a ∫ qó©J q»ÑæLCG ≥jó°U ¤EG ádÉ°SQ Q qôM

:∞°üdG êQÉNpQGó r°UE’G ïjQÉJ - ó∏ÑdG) nÒpjÉ n©ne pI só pY nÖ n°ùnM É¡ oØuæ n°üoJ nh , násjpójônÑdG n™HGƒ s£dG ¬«a o™ nªrénJ G kônà ra nO só pYCG

(...´ƒ°V rƒnŸG -

p πpFÉ n°S sôdG pQh oó o°U »pa lπ r°ü na

n¿ƒoÑoàrμnj p ∫ shC’G p¿Ée sõdG ‘ GƒfÉμ na .o∞ p∏nà rînJ É¡oJ rónL nƒa É n¡ pMÉnà rØpà r°S nG nh p πpFÉ°S sôdG pQhó o°U »pa -o¬∏dG n∑ sõYCG-oä rô n¶f nh

,n∂r«n∏ nY lΩÓ n°S'' :rº p¡pd rƒ n≤pH rº o¡n∏pFÉ°SQ n¿ƒoëpà rØnà r°ùnj É k°†rjCG GƒofÉ nc nh .pÜÉ n£ pîrdG oπ r°ü na nƒ rg nh , oó r©nH ÉseCG :rº p¡ p∏FÉ°SQ pQhó o°U ‘

≈n∏ nY oºu∏ n°SCG'' pAÓ n©rdG »HCG n∫ rƒ nb nπ ncÉ n°T Éne GƒoÑnà nc ≈sànM o≥ tª n©sàdG nôoã nc nh , oó r©nH o¢SÉsædG nøsæ nØnJ sºoK ''n∂r«dEG n¬∏dG oó nªrMCG »ufEG

n¿ƒoëpà rØnà r°ùnj ró nbh .'',p πr«s∏dG pó nb rô na ¤EG oèpd ró oªrdG … pQÉ s°ùdG oô o¶rænj É nª nc , pô u°ü n≤ oªrdG põ pLÉ©rdG nº«∏ r°ùnJ pá«pdÉ©dG pI nô r°†nërdG

øH pÖ pMÉ s°üdG p ∫ rƒ n≤ nc Ó r¡ n°S nh ká n© n°S nh Ó rgCGh ÉkÑnM rône'' rº p¡pdƒ≤pH rº o¡n∏FÉ°SQ n¿ƒoëpà rØnà r°ùnj róbh .p Ωƒ¶æ nªrdÉpH rº o¡n∏FÉ°SQ

, pQÉ¡ rWC’Gh pO’hC’Gh pQÉ¡ r°UC’G pánÑpdÉL nh , pAÉærHC’G uΩCG nh , pAÉ°ùuædG pá∏« p≤ n©pH Ó r¡ n°S nh Ó rgCG{ :mâræpÑpH p¬pà nÄpæ r¡nJ ‘OÉÑY

.zn¿ƒ o≤nMÓnànj nAÉnÑnéofh n¿ƒ o≤ n°SÉnænànj mI nƒ rNEÉpH pI nô u°ûnÑ oªrdG nh »°ùdófC’G »YÓμdG QƒØ¨dG óÑY øH ósªëoe º p°SÉ≤dG ƒHCG

ΩÓμdG á©æ°U ΩÉμMEG)- ¢U67 -72(

ájGódG ¿Gƒ°VQ óªfi QƒàcódG ≥«≤–

≈sànM(p¬rj nƒnÑ« p°S) ''≈sànM røpe lA r» n°T » p°ù rØnf »pa nh oäƒoenCG''

1 nâ r© nØnJ rQG n∂sfEG (pá sªpb ≈sànM.p πnÑnérdG

2 mánÑu« nW má nØ p°U uπ oc røpe s»pb rô s°ûdG n∂ n≤jó n°U oO uônéoJ nâr∏ n©nL (á nØ p°U ≈sànM¿pÉsæ nØrdG p

: t… pô ng rƒnérdG n∫Éb≈sànMká nØ pWÉ nY o¿ƒoμnJ nh ,pánjÉn¨rdG nh A pÉ n¡pàrf’G »pa ≈nd pEG pánd põræ nªpH kI sQÉnL o¿ƒμnJ ,l± rônM n» rg nh ,≈n∏ r© na

o¬rànÑ n°ünf p πnÑ r≤nà r°ù oªrdG p π r© pØrdG ≈n∏ nY É n¡nàr∏ nN rOCG r¿EÉ na .É ng nó r©nH oΩÓnμrdG É n¡pH o∞nfrCÉnà r°ùoj mAG nópàrH nG n± rônM o¿ƒoμnJ ró nb nh ,phG nƒrdG pánd põræ nªpH

.nâ r© na nQ m ∫ƒ oN oO p ∫ÉnM »pa nâræ oc r¿EÉ na ,É n¡n∏ oN rOCG ≈sànM pá naƒoμrdG ≈ndEG oä rô p°S : o∫ƒ o≤nJ . r¿CG : pQÉ nª r°VEÉpHpÜnôn©rdG o¿É n°ùpd/Qƒ¶ræne oørHG

ê2.¢U -562

•É«N ∞°Sƒj:∞«æ°üJ h OGóYEG


: ó«Øà°SCG

: »à¨d ó¡©JCG


299

:É°û«eÖÑ– á¨«°U

π«FÉî«e øe:ô°ü¡J.Ò°ùμJ

(Q,¢U,√) Qò÷G :‘Gƒ≤dG™ªL

¿É©£≤ŸG : á«aÉb¿GÒNC’G ¿Ójƒ£dGÉeh ô©°ûdG â«H øe±hôM øe Éª¡æ«H

Qò÷G .äÉcôMh(h,±,¥)

:âæ©Jøe Qó°üe(ä,¿,´) Qò÷G

á≤°ûŸG Ö∏Wh Oó°ûJ.áHƒ©°üdGh

: ó«°TQº«∏°S

ôYÉ°T .…QƒÿG

¤EG ôLÉg ÊÉæÑd

Ö≤d ,πjRGÈdG

.…hô≤dG ôYÉ°ûdÉH

óMC’G-∑Qƒjƒ«f-ø£°SƒH)1923(

øe máq«M máª°ùf o∫hCG ∂°T ¿hóH ƒ¡a ''∫ÉHô¨dÉH'' »°ùØf A≈qægCGh ∂ oÄqægCG ,É°û«e õjõ©dG »NCG

.ÉæHGOBG áHÉZ ‘ á°ùHÉ«dG ¿ÉÑ°†≤dGh ¿É°üZC’G n™«ªL ô°ü¡à°S »àdG á«fÉHôdG áØ°UÉ©dG ∂∏J

É¡«a oäôμa lá≤«≤M …ód räQô≤àa ,¬FÉj ¤EG ¬ØdnCG øe ,√ nójóLh ¬nÁób ,ÜÉàμdG oäCGôb ó≤d

ó≤ædG qøa øe nâ¨∏H ÉŸ ÉÑJÉc hCG GôYÉ°T øμJ ⁄ ƒd :√òg »gh IóMGh Iôe ∂d É¡oàjóHCGh äGôe

AÉ°ûfE’Gh AGô©°ûdGh ô©°ûdG á≤«≤M øY QÉà°ùdG o™aQ ∂d ô°ù«J ÉŸh ,¬«a nâfCG …òdG iƒà°ùŸG

∑Gƒ p°S äGQÉÑàNG nâæ«ÑJ ÉŸ ∂MhôH ô r©°ûdG ÈàîJ ⁄ ƒd ∂fEG É°û«e Éj ∫ƒbCG .ÚÄ°ûæoŸGh

‘ ’EG ¿hÒ°ùj ’ øjòdG ≈∏Y äOô“ ÉŸ ô©°ûdG ásæL ‘ ÓjƒW rô p°ùJ ⁄ ƒdh .ájô©°ûdG

áÄ«°ûÃ ∫ƒëàj ,π«Ñf πch π«ªL πc ™Ñæe ƒg t»MhôdG QƒædÉa .‘Gƒ≤dGh ¿GRhC’G ≥jÉ°†e

Ó‡ Éàæ©J ó≤ædG AÉ÷ QƒædG ∂dP ’ƒdh .Ó«Ñf Ó«ªL Éæa ó≤ædG A»é«a ,ó≤f ¤EG ¬ÑMÉ°U

ôqμØe ôYÉ°T âfCG ,É°û«e Éj º©f .ΩRÉ÷G ´Éæàb’G áª¨fh »HÉéjE’G ó«cCÉàdG áqfQ øe É«dÉN

.∂àjôYÉ°Th ∂Jôμa ôgÉ¶e øe ô¡¶e iƒ°S ó r≤ædG ≈∏Y oIójôØdG ∂JQó≤e Éeh .A»°T πc πÑb

Ωƒ°S qôdG ™æ°üfh ÓjƒW çqóëàæa ,¬q∏dG AÉ°T ¿EG ,ΩÉjCG Iô°ûY ó©H ∑Qƒjƒ«f ¤EG OƒYCÉ°S

.á∏«ªL ÉeÓMCG º∏ëæ°Sh ,∫ÉªYC’G øe ÒãμH Ωƒ≤fh ó«°TQ ¿Gƒjód

.¿GÈ÷ GõjõY ÉNCG ∂«≤Ñoj ¬q∏dGh ,º¡«dEG ÉbÉà°ûe oäô°U »æfEG ¿GƒNEÓd πb

.¢U ,áª«©f π«FÉî«Ÿ ,''¿GÈL π«∏N ¿GÈL'' :™LôŸG300-299

11 -ÚÑjOCG ábGó°U

CÉ```````«¡JCG? ÜQÉ≤àdGh QGƒ◊Gh »bÓà∏d É«dÉãe AÉ°†a ádÉ°SôdG Èà©f ¿CG øμÁ ∞«c

: áª«©f π«FÉî«e.πª©dG Qƒfi øe áéæªμdG ±RÉY ¢üf ‘ ¬H ∞jô©àdG ô¶fG

.1 (áq«ª°S qôdG ÒZ) áq«fGƒNE’G πFÉ°S qôdG ¢ùæL øe q¢üædG ¿CG ócDƒJ »àdG náqjƒæ©ŸGh nájƒ¨q∏dG äGô°TDƒŸG êôîà°SG

.2 ? ''‘Gƒ≤dGh ¿GRhC’G ≥jÉ°†e'' ¬dƒ≤H ÖJÉμdG ó°ü≤j GPÉe

.3 : ‹ÉàdG ∫hó÷G Ö°ùM É¡æe πc OhóM ÚH .ÈNh …CGQh ∞bƒe ¿GÈL ádÉ°SQ ‘

ÈÿG …CG qôdG ∞bƒŸG

.4? (É°û«e) iOÉæŸG º°SG º«NôJ É¡H ≈MhCG »àdG ÊÉ©ŸG Ée


: qó©à°SCG

ójÈdG ¿GƒjOÜÉë°UCG Öàc ¢VôY ≈qdƒàj ƒgh ,É¡©°VGƒe ¤EG É¡d òØæŸG ƒgh ,»MGƒqædG ™«ªL øe ÖàμdG ¬ÑMÉ°üd »JCÉJ‘ ÚÑqJôŸG ôeCG ‘ ô¶qædG ¬dh .É¡d ™eGƒL πª©j hCG ,áØ«∏ÿG ≈∏Y »MGƒqædG ™«ªL ‘ QÉÑNC’Gh ójÈdGóæY á≤K ¿ƒμj ¿CG ó©H ,¬d ≈æZ ’h ,QÉ°üeC’G ôFÉ°S ‘ §FGôÿG ÜÉë°UCG ó«∏≤Jh º¡bGRQCG õ«éæJh ,∂μ°ùdGêÉàëj Ée áaô©ŸG øe áØ«∏ÿG óæY √óéj å«ëH ,»MGƒqædG ™«ªL ¤EG ∂dÉ°ùŸGh ¥ô£dG áaô©e øY ,áØ«∏ÿG

.√ÒZ hCG ¢û«L PÉØfEG óæY ¬«dEGê (Iôé¡∏d ™HGôdG ¿ô≤dG ‘ á«eÓ°SE’G IQÉ°†◊G) ,õàe ΩOBG1.¢U -150

º«NÎdG∞«Ø˘î˘qà˘∏˘d hCG AGõ˘¡˘à˘°SÓ˘d hCG Ö˘qÑ˘ë qà˘dGh í˘«˘∏˘ª qà˘dGh ∞˘ q£˘∏ qà˘∏˘d iOÉ˘æŸG º˘°S’G ô˘NBG ø˘e ÌcCG hCG ±ô˘M ±ò˘M

.áqjô©°T IQhô°†d hCG: á∏ãeCG@áªWÉaCG ºWÉaCG

»ÑMÉ°U Éj @ ìÉ°U ÉjçQÉM Éj @ QÉM Éj¿ÉªãY Éj @ ºãY Éj

: ÜGôYE’[email protected]∞©L Éj ,oπÑY Éj : qº°†dG ≈∏Y É«æÑe ¿ƒμ«a ,»©«Ñ£dG iOÉæŸG á∏eÉ©e º sNôŸG á∏eÉ©e .. n∞©L Éj ,nπÑY Éj : º«NôqàdG πÑb ÒNC’G ±ô◊G ácôM ≈∏Y º qNôŸG AÉ≤HEG

300

.1 ?¿GÈL ô¶f ‘ q≥◊G ô© q°ûdG h óq«÷G ó≤qædG Ωƒ¡Øe Ée

.2ô q°ù«J ÉŸh ,¬«a âfCG …òqdG iƒà°ùŸG ó≤qædG qøa øe nâ¨∏H ÉŸ ÉÑJÉc hCG GôYÉ°T øμJ ⁄ ƒd'' ÖJÉμdG ∫ƒb πq∏Y ''ÚÄ°ûæoŸGh AÉ°ûfE’Gh AGô© q°ûdGh ô© q°ûdG á≤«≤M øY QÉà q°ùdG ™aQ ∂d

.3 .áqjôμØdGh áq«fGóLƒdG É¡àd’O ¢SQOGh Égó°UQG ,äGRÉÛG øe ójó©dÉH ¿GÈL á¨d âª°ùqJG

.4º°ùb πc ¤EG á©LG qôdG äÉ«£©ŸG êôîà°SG .ô°VÉ◊G ÖcGƒjh πÑ≤à°ùŸÉH ó©jh »°VÉŸG ≈∏Y ¢üqædG π«ëj ¿Ée qõdG ΩÉ°ùbCG øe

.1™e q»ª«ª◊G πeÉ©qàdG øe √Q qô– áq«Yƒ°Vƒe áaÉ°ùÃ ÖjOCÓd áq«fGƒNE’G ádÉ°S qôdG íª°ùJ ióe q…CG ¤EG ? ¬«dEG π°SôŸG

.2? ∑ô¶f ‘ ∂dP áª«b Éªa ó≤ædGh ÜOC’G ÉjÉ°†b ¢†©H ádÉ°S qôdG âMôW

:π°üØdG πNGO.¿GÈL π«∏N ¿GÈL ádÉ°SQ ≈∏Y É¡«a OôJh áª«©f π«FÉî«e áq«°üî°T É¡«a ¢üª≤àJ ádÉ°SQ Q qôM :π°üØdG êQÉN.áª«©f øY ¿GÈL ¬dÉb Ée Aƒ°V ‘ áª«©f π«FÉî«Ÿ ''∫ÉHô¨dG'' ÜÉàc øe ÉÑfÉL CGôbG


: »jCGQ …óHCG


: ó«Øà°SCG

: »à¨d ó¡©JCG


301

: …ƒ«∏◊G óªfi

qóYCG …òdG ƒgπFÉ°SQ ÜÉàcô°ûæ∏d »HÉ°ûdGá∏°ù∏°S øª°V

''»HÉ°ûdG áÑàμe''≈∏Y πªà°ûj ƒgh

πFÉ°SôdGÚH ádOÉÑàŸG

.ør«nÑjOC’G: »HOC’G ⁄É©dG

á«ª∏Y á∏›É¡ÑMÉ°üd á«HOCG

øjóHÉ©dG øjRQó°U »°Sƒæ q°ùdG

‘ ∫hC’G ÉgOóY »ØfÉL.1930

á∏› : ∞£à≤ŸGÉ¡ÑMÉ°üd á«ª∏Y

Üƒ≤©j QƒàcódG) ±hô°U1852-

1927É¡°ù°SCG (™eºK ôr‰ ¢SQÉaÉ¡«dEG ±ô°üfG

ÉgQó°UCÉa É«q∏c á∏«W52áæ°S

á∏ÛG »gh¤hC’G á«ª∏©dG

»Hô©dG ⁄É©dG ‘¤EG â∏≤f »àdGh

É¡FGôb´GƒfCGh Ωƒ∏©dG

áq«ª∏©dG áaô©ŸGáZÉ°ùà°ùe á¨∏H

.áë°VGháæjóŸG : Iô°VÉ◊G¢ùfƒJ Oƒ°ü≤ŸGh

.áª°UÉ©dGøe Éª¡«pØrdoCG

:≈nØrdCG : (… ± ∫)ónLh

‘ ¢ùfƒJ20- ∫Gƒ°T21 áæ°S ¢SQÉe1348 /1930.…ƒ«∏◊G óªfi PÉà°SC’G π°VÉØdG »NCG ÒÑμdG ÖjOC’G

.ÉeÓ°Sh áq«–

ó≤a .∂pfÉ«H päÉjBGh ∂ pª∏b päÉãØnfh ∂ãjOÉMCGh ∑QÉÑNCG ¤EG ¥ƒ°T ‘ »æfEÉa ó©Hh

oΩ oó r≤nà n°S ∂fCG nä ró nY nhnIô°VÉ◊G∑pOƒY oh uπc røe rò uØæoJ rºnd ∂qæμdh (...)oÖàμà°S ∂fCG nä ró nYh óbh (...)

º¡pFÉeO ‘ o≥ saóàJ nøjòdG É¡pFÉæHCG ¤EG máLÉM » pØnd n¢ùfƒJ s¿ pEG ?≥jó°üdG É¡tjCG Gòg Ée .É kÄr«°T

É¡ n°SCGQ n™aôJ r¿CG ¤EG máLÉM »Ød n¢ùfƒJ q¿EG ...ΩÓMC’G oIƒ°ûfh ÜÉÑ°ûdG oIƒîfh pIƒoà oØdG oäÉe rõY

râfÉc røÄdh ...ΩƒéqædG oAGƒ°VCG É¡r«nà nØ n°T nπuÑ n≤oJ ≈qàMh ¬ n°Sƒ oª o°Th pAÉª s°ùdG nQGƒfCG nópgÉ°ûoJ ≈àM Ék«dÉY

É¡∏c ká°û«Y n¢û«©j r¿CG ¤EG tø pënj …òdG Ü rô q°†dG Gòg ,É¡pFÉæHCG øe Ürô s°†dG Gòg ¤EG kIÒ≤a o¢ùpfƒoJ

πrãpe ¤EG kIÒ≤a o¢ùfƒJ âfÉc r¿EG ∫ƒbCG ,o∞WGƒYh lQƒ©°Th l¢SÉ°ùMEG É¡t∏ch l∫ÉªLh lI sòdh w≥nM

øe ºgpó r¡L ‘ Ée sπc Gƒd oòrÑnj ¿CG º¡æe π«∏≤dG ô nØqædG Gòg ≈∏Y oÖé«nd É¡pFÉæHCG øe ´ƒqædG Gòg

¬Ñ pLGƒH GôYÉ°T É k°ü∏fl Év«M kCÉ r°ûnf Gƒofƒμj ¿CG Gƒ©«£à°ùj ≈àM ,mÜÉÑ°Th máq« pªnMh Iƒ nbh Ω rõ nY

…òdG nπ«ª÷G s»◊G n§ n°SƒdG ∂dP ™bGƒdG ‘ Gƒ o≤o∏ rîj ¿CGh ,√ô r°SCÉH OƒLƒ∏dh IÉ«ë∏dh ¬àeC’

rO oô£àdh rπª©àdh rÖoàμà∏a ¿PEGh ,G kôKCG ¬d oíª∏f Óa Éær«dGƒM oâ pØà∏f ºK ÉæeÓMCG ‘ √ oQƒ°üàf

ná«HOC’G ∂àdÉ°SQ oô¶àfCG »æqfEG (...),∂«dEG máLÉM ‘ ∂nÑ r©°T q¿EÉa p¿ƒμ°ùdGh páMGôdG nôWGƒN ∂æY

Öoàc ‘ Ég oóLCG »àdG pá°ûMƒdG ¬pJÉg n¢†©H »æY oπjõJ »àdG n»pg É¡fEÉa ôrÑ n°U ÆQÉØH náj qOƒdGh

p ørjò∏dG ¢SƒÑ o©dGh º q¡éàdG Gòg n¢† r©Hh p¿ƒfÉ≤dGÉª¡« pØrdoCG .¬pà©dÉ£e ‘

êQÉÿG ‘ pásLôdG øe râK nórMCG ó≤d - É«fÉK - »HOC’G ⁄É©dGh - ’hCG - ⁄É©dG øY ∂K qóMCG GPÉe

¿hô¶æj GƒëÑ°UCGh ¬fƒ o©bƒàj GƒfÉc Ée G kÒ«¨J ¢ùfƒJ ¤EG Úq«bô°ûdG nIô¶f räôq«Zh râKóMCG Ée

»æ©°ùj ’h á«bô°ûdG äÓÛGh óFGô÷G øe Òãc É¡æY râÑàc ó≤d .πrÑb øe røoμJ ⁄ Iô¶f É¡«dEG

øe q¿CG ¬ofƒª°†e Ée râdÉb ób ''∞£à≤ŸG'' ¿EG ∂d ∫ƒbCG »ææμdh É¡q∏c É¡nãjóM ∂d nÖYƒà°SCG r¿CG

ºK ájôμØdG pácô◊G ¬JÉgh ÜÉÑ°ûdG Gògh pá°†¡ædG ¬JÉg oπrãpe ¢ùfƒJ ‘ n¿ƒμJ r¿CG Éæ«∏Y QÉ©dG

»àdG ájôμØdG pá¶≤«dG ¬JÉg nπrãpe ¢ùfƒJ ‘ oÖ n°ùrëf Ésæ oc Ée ÉæfEÉa É¡æY oçóëàf ’h É¡H oºn∏ r©f ’

nâjCGQCG .É v≤nM pIÉ«◊ÉH t¢ù pëoj lÖ r©°T s»°ùfƒàdG nÖ r©°ûdG q¿CG ÉfGQCG …òdGh »°ùfƒàdG ⁄É©dG ‘ ÉgÉærjCGQ

¿GOƒ°ùdÉc ’EG É¡fƒoÑ n°ùrëj GƒfÉc º¡dÉNCG ’ ,¿B’G nπÑb n¢ùfƒJ ¿hQƒ°üàj ∞«c o≥jó°üdG É¡jCG

.á«Hƒæ÷G É«≤jôaEG ¥ÉªYCGh

...AÉ≤∏dG ¤EGh ¿B’G ∂««MCG ÊEÉa ó©Hh

»HÉ°ûdG º°SÉ≤dGƒHCG : ¢ü∏ıG ∑ƒNCG.• ¢ùfƒàH »Hô©dG Üô¨ŸG QGO - »HÉ°ûdG πFÉ°SQ ÜÉàc1966 .1 ¢U45 -46ádÉ°SôdGáæeÉãdG

12 -…ƒ«∏◊G ÖWÉîj »HÉ°ûdG

CÉ```````«¡JCG?óYÉÑàdGh ÜQÉ≤àdG ióe ‘ IôKDƒŸG πeGƒ©dG Ée iôJ ,ÉãjóMh ÉÁób ¿Gó∏ÑdG IQƒ°Uh ¥ô°ûŸGh Üô¨ŸG

302

»HÉ°ûdG º°SÉ≤dG ƒHCG)1909-1934(ºK áfƒàjõdÉH ¢SQO .»≤«£æehQ »°ùfƒJ ôYÉ°T

¿GƒjO QÉKB’G øe ∑ôJ .¿GÈL π«∏N ¿GÈL ôYÉ°ûdÉH ôKCÉJ .á«°ùfƒàdG ¥ƒ≤◊G á°SQóÃ

''πFÉ°SQ áYƒª›''h ''äGôcòe''h ''IÉ«◊G ÊÉZCG''

.1á¨«°U ó«ØJ GPÉe : πÑb øe røoμJ ⁄ kIô¶pf É¡«dEG ¿hô¶ænj GƒëÑ°UCG ?... ¢ùfƒJ ¤EG Ú«bô°ûdG nIô¶pf räôq«Z

?ÚJô£°ùŸG Úàª∏μdG ‘ án∏ r©pa

.2: øjô°û©dG ¿ô≤dG øe äÉæ«KÓãdG ‘ ¢ùfƒJ ‘ á«HOC’G ácô◊G ≈∏Y AGƒ°VCG »≤∏J äÉeƒ∏©e øY åëHG

...∞ë°Uh äÓ› øjhÉæY ,AÉHOCG AÉª°SCG

.3óYƒdG ¬Ø∏NCGh áÑJÉμŸG ‘ ¬æY ô qNCÉJ …òdG …ƒ«∏◊G ¬≤jó°U AGREG »HÉ°ûdG ¬æY ôqÑY …òdG ∞bƒŸG Ée

.¬«∏Y áqdGódG äGQÉÑ©dG q¢üædG øe êôîà°SG .áªLÎdGh êÉàfE’ÉH

.4.IóMh πμd ÉkfGƒæY É k©°VGh É¡nà“ÉNh É¡Yƒ°Vƒe nôgƒLh ádÉ°S qôdG náLÉÑjO ™ÑàJ

.1 .¢üædG ‘ ∂dP ≈n∏Y oádGódG oäGQÉÑ©dG »gÉeh ¬≤jó°U »HÉ°ûdG tåëj ΩÓY

.2RôHCG ?π°SGôqà∏d ná nØ«XƒdG √òg oó qcDƒj Ée ¢üædG ‘ oó pŒ πg .√Q rRCG qó°ûJh ¬«q∏°ùoJ ≥jó°ü∏d ≥jó°üdG oá∏°SGôe

.¢üædG øe ∂dP

.3má«dƒb máéM øY rånërHG ? º¡JÉÑLGƒH ΩÉ«≤dG ≈∏Y √nAÉæHCG tåëà°ùj ƒgh ¬æWƒH »HÉ°ûdG oábÓY ∂d räóH ∞«c

.∂dP âÑãoJ ¢üædG ‘ mIOQGh

.4 ? Ü pôr¨ŸÉH p¥ pô°ûnŸG ábÓ©H o≥q∏©àj É‡ ¬ n≤jó°U »HÉ°ûdG É¡H º p∏ r©oj »àdG oá qª¡ŸG oádCÉ°ùŸG »gÉe

.5.∂dP í°VhCG .á«≤FÉKh áª«b pádÉ°Sô∏d

.1π p°SôoŸG §HôJ mábÓY q…CG ≈∏Y ,∑ô¶f ‘ q∫ónj ΩÓY ,¢üædG ‘ ≈q∏Œ …òdG ¬≤jó°üd ≥jó°üdG oÜÉàY

áHÉLE’G ‘ róªàYG ?…ƒ«∏◊Gh »HÉ°ûdG øe xπc oíeÓe pÜÉà©dG ∫ÓN øe râM’ ∞«ch ?¬«dEG π n°SôŸGh

. q¢üædG øe øFGôb

.2á«HOC’G É¡pà°† r¡fh n¢ùfƒàH p∞jô©àdG ‘ lQ rhO É¡d ¿Éc ''»HOC’G ⁄É©dG'' ná∏› s¿CÉH lQGôbEG ¢üædG ‘

πg ? ¬pH rôZh »Hô©dG ⁄É©dG p¥ô°T ÚH p π o°UGƒàdG ‘ p πFÉ°SƒdGh πoÑ q°ùdG √òg p πrãpe ‘ ∂jCGQ Ée .ájôμØdGh

? Ég nórMh » pØμJ


: qó©à°SCG


: »jCGQ …óHCG

303

:π°üØdG ‘É«YGôe ∂FÓeR ≈∏Y É¡°Vô©J ájƒØ°T ádÉ°SQ ¤EG É¡Yƒ°Vƒeh É¡∏μ«g ‘ ádÉ°SôdG √òg ∫ƒM

.á¡aÉ°ûŸG ΩÉ≤e

.2:π°üØdG êQÉN¤EG É¡«a √ƒYóJ ádÉ°SQ ∑Éæg ΩÉbCGh êQÉÿG ¤EG ¬Jô°SCG ™e πMQ ∂d ≥jó°U ¤EG ÖàcG

.¬©bƒe øe √OÓH áeóN

.1''»HÉ°ûdG πFÉ°SQ'' ÜÉàμd ¬Áó≤J ‘ …ƒ«∏◊G óªfi ∫ƒ≤j

áæ°S ‹GƒM »HÉ°ûdG âaôY''1925‘ ÉÑdÉW ƒg ¿Éch Iô°VÉ◊ÉH Úª∏©ŸG QGO ‘ ÉkÑdÉW ∑GP PEG âæch

…ÉÑ°U ≥«aQh »àdÉN øHG IÉbÓŸ á°SQóŸG ∂∏J ≈∏Y O qOôJCG âæch áq«Ø°Sƒ«dG á°SQóŸÉH Éª«≤oeh áfƒàjõdG

ÜÉ°ûdG º¡æeh áq«Ø°Sƒ«dG á°SQóŸG ‘ ¬«æcÉ°ùeh á°SGQódG ‘ ¬FÓeR øe áYÉªéH âa qô©àa »LÉÑdG Oƒªfi

QÉª°SCG ‘ AÉ≤∏dG äÉ©jƒ°S »°†≤f Éqæch .qø°ùdG ‘ ÚHQÉ≤àe hCG ÉkHGôJCG ™«ª÷G ¿Éch »HÉ°ûdG º°SÉ≤dG ƒHCG

ÊC’ áYÉª÷G á«≤H ¿hO ÓeÉc kÓ«e »HÉ°ûdG ¤EG â∏e Ée ¿ÉYô°Sh .áÄjôH äÉgÉμah áØjôW åjOÉMCGh áØ«£d

.''ºgQÉKBG ™ÑàJCGh º¡H ÖnéYoCG âæc øjòdG ÜOC’Gh ôμØdG ΩÓYCG ¢ùØæH ÉHÉéYEGh …QÉμaCG øe ¬HÉ°ûne ¬«a â°ùŸ

.2''»HÉ°ûdG πFÉ°SQ'' øY ÉKóëàe »∏ª°ûdG »éæŸG ∫ƒ≤j

oπ r°†a ™Lônjh »°ùfƒàdG ÜOC’G º r¡a ≈∏Y oÚ©oj ¬qfC’ á«ªgC’G ≠dÉH ÉKóM πFÉ°SôdG √òg Qƒ¡X Èà©f ÉfEGh''

rƒd á¨dÉÑdG É¡à«ªgCG »°ùàμàd âfÉc Ée ºK ...»HÉ°ûdG πFÉ°SôH ßØàëj ¿Éc …òdG …ƒ«∏◊G ó«°ùdG ¤EG ÉgQƒ¡X

káqjôK , káq«M ,kIQhÉfi ,É°†©H É¡°†©H ¤EG ákeƒª°†e ∂∏Jh √òg äAÉéa (...) …ƒ«∏◊G OhOôH káYƒØ°ûe røoμJ r⁄

áæ°S ÚH Ée ‘ …ôrμØdGh »YÉªàL’G ¢ùfƒJ ™bGh ¤EG äGQÉ°TE’ÉH áÄ«∏e ,áØjô£dG ÊÉ©ŸÉH1929áæ°Sh

,1934á≤«Kh É¡fCG ¿PEG q∂°T Óa (...) ájƒØYh ¢SÉªM øe ¬«a ÉÃ (Ú∏°SGÎª∏d) ÜÉÑ°ûdG ó¡Y πã“ »¡a

.øjô°û©dG ¿ô≤dG Gòg øe äÉæ«©HQC’G πFGhCGh äÉæ«KÓãdG ôNGhCG ‘ »°ùfƒàdG ÜOC’G øY IÒ£N

É«dÉY É¡ n°SCGQ ™aôJ r¿CG ¤EG áLÉM » pØd ¢ùfƒJ q¿EG

pQ rò o©dÉH ∂æe oQóLC’ »æqfEG

√ògh QGôbE’G ≈æ©e øe ør«dÉãŸG ‘ q¿EG ¬«∏Y âqdO ÉÃ ∞YÉ°†e ó«cƒJ ƒgh ó«cƒàdG ÚdÉãŸG ‘ ΩÓdG ó«ØJ

.Òª°†dGh áØ°üdGh º°S’Gh π©ØdÉH ¿Î≤J ΩÓdG


: ó«Øà°SCG

: »à¨d ó¡©JCG


304

: pó«pérªnJQó°üe

( O ê Ω) øe

º«¶©J

:p¢SÉnÑpàrdGQó°üe

(¢S Ü ∫) øe

•ÓàNGh √ÉÑà°TG

: ÉnjrÒpà r°ùpg¿ƒæL

»pæoÑ pYôoj Éne oônã rcnCG

nøj pô r°û p©dG nh …OÉ◊G p¿ rô n≤dG »pa

»pànÑ«pÑnM p¬«pa »pfƒoμnJ rønd p∂sfnCG

kI nó pMG nh kI nó« p°ü nb p¬«pa nÖoà rcnCG rønd »pæsfnCG nh

p ≥ r°û p©dG pó« pé rªnJ »pa

pAÉ n°ùuædG p íjpóne rhnCG

o¬nd nÖr∏ nb n’ l¿ rô nb o¬sf pEG

rhnCG ... pô r© u°û∏pd rhnCG ...uÖoër∏pd l¿Énμne p¬«pa n¢ùr«nd nh

pán∏« pªn÷G päÉ nª p∏nμr∏pd

p¿É n°ùrf pE’G oánj uQP p¬«pa o¢V pô n≤rænà n°S l¿ rô nb

p ≥ p°TÉ n©dG

p ºpdÉn◊G p¿É n°ùrf pE’G nh

pÖpJÉnμdG p¿É n°ùrf pE’G nh

»pæ oØ« pîoj Éne oônã rcnCG

p∂nfƒoépe rônÑoj n± rƒ n°S rº o¡sfnCG

»pænfƒoépe rônÑoj nh

ÉnæpgÉ nØ p°T pá nc nônëpH n¿ƒ oªsμnënànj nh

Énæ p©pHÉ n°UnCG nh

ÉnæpJGnAÉ n≤pd ïj pQÉnJ nh

ÉnæpJÉnÑnZ nQ â«pb rƒnJ nh

Énæ pμ pë n°V º p°SGƒne nh

»pànÑ«pÑnM Énj oπ n© rØnæ n°S G nPÉne

p ¢SÉnærLnC’G p ¢SÉnÑpàrdG pô r°ü nY »pa

pAÉ n°† nØdG pán«pæ r bnCG pá n£r∏ o°S nh

âpf rônàrfE’G nh

pQ nõ«u∏dG pá s© p°TnCG nh

pá n©j pô s°ùdG päÉnÑnL nƒdG nh

… uƒn∏nÿG p∞pJÉ n¡dG Énj rÒpà r°ùpg nh

mánKG nónëpd É k°ù uªnënàoe oâ r°ùnd

31 -¢ù rcÉ nØdG p øne nR »pa wÖoM

CÉ```````«¡JCG? äÉ«£©ŸGh åjó◊G π°SGÎdG

? qÖ◊Gh åjó◊G π°SGÎdG

305

»pàndƒ oØ oW nh »pFÉ n≤nf »uæpe oò oNrCÉnJ

»pàsjpónénHnCG ƒoë rªnJ mánKG nónëpd n’ nh

ás«paÉ n≤sãdG »pJn’nÓ o°S nh

päÉnKG nón◊G uπ pμod n’ nh

ásj pô r© u°ûdG »pJ nôpcG nP » p r∏oJ »pàdG

»uÑnænàoŸG n™«pHnCG r» nc É k°ù uªnënàoe oâ r°ùnd

rÒpÑ r°ùrμ p°T n… pônà r°TnCG ≈sànM

Ωƒã∏c sΩoCG n™«pHnCG r¿nCG n’ nh

Énfh oOÉne … pônà r°TnCG ≈sànM

É k°ù uªnënàoe oâ r°ùnd

Évjpórj nƒ o°S n¿ƒ ocnCG r» kc

Év« péjph rôpf rhnCG ..Év«pc rô nªrf nO rhnCG

ƒ oª« pμ r°SnC’G pAG nô n© o°T røpe G kô pYÉ n°T rhnCG

pô rØ u°üdG nârënJ tÖo◊É na

pás«pFG nƒpà r°S’G »pJÉ nNÉnæoe n™ne oÖ n°SÉnænànj n’

nI nƒ r¡ n≤dG o™næ r°ünj w»pH nô nY »pæsf pEG

p ºrë nØdG pQÉnf ≈n∏ nY

p ºrë nØdG pQÉnf ≈n∏ nY sÖo◊G o™næ r°ünj nh

p ºrë nØdG pQÉnf ≈n∏ nY nI nó« p°ü n≤dG oÖoàrμnj nh

nAÉ n°ùuædG oπpÑ r≤nà r°ùnj nh

m ºrë na p π n≤ræne p π pNG nO »pa lQƒ oª r£ne nƒ rg nh

pánKG nón◊G pô r°ü nY »pa p∂sÑ pMoCG r¿nCG »pæoæ pμ rªoj n’

»pàs«pfÉ n°ùrf pEG o± põrænà r°ùnj nƒ r¡ na

»pàndƒ oØ oW oπoà r≤nj nh

p∂r«nà nØ n°T n¢ù nªrdnCG r¿nCG »pæoæ pμ rªoj n’

p ∫h oÎrfƒ oc päƒ oªrj sôdÉpH

p øjpópgÉ n°ûoŸG p ÚpjnÓ nª nc p∑G nQnCG nh

rÖ« p∏ rc ƒoj ró« pØdÉpH

»pàs« p°Uƒ o°ü oîpd lÜÉ n°üpàrZG G nò n¡ na

l¿G nh ró oY nh

»pàndƒoL oQ ≈n∏ nY

»pànÑ«pÑnM Énj p∂n∏ n©rLnCG r¿nCG »pæoæ pμ rªoj n’

pônJƒo«Ñ rªoμr∏pd ÉkeÉ n© nW

päÉneƒo∏ r©nŸG pI nQ rƒnK »pa Év« pØoë o°U G kôj pô r≤nJ nh

ÊÉÑb QGõfwww.nizar.net/arabic.htm

306

ÊÉÑb QGõf)1923-1998 ΩÉY êôîJh ≥°ûeO á©eÉL ‘ ¿ƒfÉ≤dG ¢SQO …Qƒ°S ôYÉ°T :(.1945πªY

ΩÉY óYÉ≤àj ¿CG πÑb É«fÉÑ°SEGh Ú°üdGh É«fÉ£jôHh É«côJh ô°üe ‘ ÉjQƒ°ùd kGÒØ°S1966ºgCG øe

''»àÑ«ÑM''/''äÉª∏μdÉH º°SôdG''/''ÊÉÑb QGõf øe óFÉ°üb'' :¬æjhGhO

.1 .∫hÎfƒc äƒÁqôdG ,Qõ«∏dG á q©°TCG - â«fÎfC’G - ¢ùcÉØdG :á«dÉàdG äÉ«æ≤àdÉH ±qôY

.2 .´ƒ°VƒŸG QÉ«©e Ö°ùM ÚJóMh ¤EG Ió«°ü≤dG qº°ùb

.3.ô£°SCG á©HQCG ‘ Ió«°ü≤dG ÌfG

.1 .äÉ«£©ŸG π°SGôJ ‘ áªgÉ°ùª∏d ôYÉ°ûdG ÉgO qóY »àdG πFÉ°SƒdG Ió«°ü≤dG øe êôîà°SG

.2 .qÖ◊G áª«≤d áe qó¡eh áàqà°ûe √òg ∫É°üJ’G πFÉ°Sh ôYÉ°ûdG ÈàYG nºpd

.3 .Ió«°ü≤dG ∫ÓN øe ∂dP øq«H ,åjóM ƒg Ée qπμd ¢ù qªëàe ÒZ Ëób ƒg Ée qπμH ÉãqÑ°ûàe ôYÉ q°ûdG GóH

.4‘ OQh Ée Ö°ùM ôNB’ÉH ±ôW qπc §HôJ »àdG äÉbÓ©dG »gÉe :∫É°üJ’G É«LƒdƒæμJh ICGôŸGh ôYÉ°ûdG .Ió«°ü≤dG

.5.É¡H QGô°VE’G ¬fCÉ°T øe Ée πμd É°†aGQ ¬àdÉ°UCÉH Éμ°ùªàe ôYÉ°ûdG GóH ∞«c í°Vh

.1âμ q°ù“h …CGôdG ¬à°VQÉY GPEGh ’hõ©e â«≤Hh IQÉ°†◊G oÖcQ ∂JÉa √ô¶f á¡Lh ‘ ôYÉ°ûdG äôjÉ°S GPEG?∂MÉàØfGh ∑Q qòŒ ÚH ≥aƒJ ∞«μa .∂JQÉ°†M øY ÉàÑæe QhòL ÓH âëÑ°UCG áãjó◊G äÉ«æ≤àdG √ò¡H

.1:π°üØdG πNGO∫OÉÑJ áYô°Sh ∫É°üJÓd √Ò°ù«J ‘ ¢ùcÉØdG ÉjGõe ôYÉ°û∏d É¡«a ∞°ûμJ Iô≤a èàfCG .äÉeƒ∏©ŸG

.2:π°üØdG êQÉN RhÉéàJ ’ áq«fhÎμdEG ádÉ°SQ ∫É°SQEÉH Ió«°ü≤dG √òg ∫ƒM AGQB’G ∂FÓeR ™e ∫OÉÑJ4.ô£°SCG


: qó©à°SCG


: »jCGQ …óHCG


: ójÈdGºé©ŸG) QƒÑ©dG …CG ''¿ójôH'' : øe »°SQÉa É¡∏°UCG ¿EG π«≤a ,ójÈdG áª∏c π°UCG ‘ ¿ƒNQDƒŸG ∞∏àNGAÉØ°T) ∂dòc âfÉc ójÈdG qÜGhO ¿C’ ÖfòdG ±hòfi …CG õeO √ójôH ¢ùæe π«bh (»HôY »°SQÉa ,»ÑgòdG

¢U π«∏¨dG39ΩÉ¶f ≈∏Y ∂dP ó©H â≤∏WCG ºK ,ójÈdG áqHGO ÉgÉæ©eh øe »æ«J’ É¡∏°UCG ¿EG π«bh (.ójÈdG

ê) »÷É°ûdG OƒÑY ≥«≤ëàH (Ió°ûdG ó©H êôØdG) »NƒæàdG ø q°ùëoŸG1 ¢U302(

veredus

: ó«Øà°SCG

: »à¨d ó¡©JCGøe ƒgh øjô°û©dGh óMGƒdG ¿ô≤dG ‘ ∫É≤j ’h ôcòe Ohó©Ÿ »ÑJQ OóY :øjô°û©dGh …OÉ◊G ¿ô≤dG ‘ -

.á©FÉ°ûdG AÉ£N’GåfDƒe Ohó©Ÿ »ÑJQ OóY : øjô°û©dGh ájOÉ◊G áæ°ùdG ‘ -


307

≈qàMh p∞JÉ¡dGh u…OÉ©dG pójÈdG øe nÌcCG s»pfhÎμd’G nójÈdG ô°VÉ◊G pâbƒdG ‘ p ¢SÉqædG oº¶©e oΩpóîà°ùj

pAÉLQCG ‘ nøjô°ûàæŸG º¡pJÓFÉYh º¡pFÉbó°UCGh ,º¡pFÓeõH m ∫É°üuJG ≈∏Y pAÉ≤Ñ∏d p ¢ùcÉØdGpIQƒª©ŸGníÑ°UCG ró≤a .

.pán« p∏ r°ùsàdG pO sôÛ ≈sàM rhCG más«ª«∏©J rhCG másjQÉŒ m ¢VGôZC’ nπFÉ°SQ o∫ oOÉÑJ uÊhÎμd’G pójÈdG p ∫ÓN røpe ÉkMÉàoep ∫É°SQEG røe oøuμªoj ƒ¡a .¬pàØ∏c pás∏bh pá n≤FÉØdG ¬pàYô°Sh ¬pàdƒ¡°S ¤EG uÊhÎμd’G pójÈdG p ΩG nó rîà°SG o´ƒo«°T oOƒ©jh

n∂«gÉf .p ¢VQC’G p ´É≤H ≈sà°T ‘ m ¢UÉ nî r°TC’ ¬pJGP pâbƒdG ‘ p πpFÉ°S sôdG p±’BG p ∫É°SQEG hCG päÉnë nØ s°üdG päÉÄÃ n≥pFÉKh

.mäGOhó©e m¿GƒK ‘ √ nóMh p πpFÉ°S sôdG p±’BG rπH päÉÄe p ∫É°SQEG nôeCG ≈sdƒà«d pÜƒ°SÉ◊G pá›ôH pás«fÉμreEG røY

nïjQÉJh ,É¡«dEG p π n°SôŸG pá¡÷Gh pá∏ p°SôŸG pá¡ p÷G n¿É«H oø sª°†àJ , u… pOÉ©dG É n¡ p∏rμ°T ‘ uÊhÎμd’G pójÈdG oádÉ°SQh

oå«M røeh .É kYƒ°Vƒ˘e É˘¡˘d π˘ p°SôŸG nO só˘M r¿EG É˘¡˘ nYƒ˘°Vƒ˘eh ,p ø˘jõ˘î˘sà˘dG päGó˘Mƒ˘H É˘ k°ù«˘≤˘e É˘¡˘ nª˘é˘Mh pá˘dÉ˘°S uô˘dG

mQƒ°U hCG mánHƒoàμe mäÉ sØ∏e øe nAÉ°T Ée pádÉ°S uôdÉH π p°SôŸG o≥ pë∏oj róbh G kQƒ°U rhCG káHƒàμe kIOÉe oø sª°†àJ ,i nƒàÙG

.∂dP ÒZ hCG m ΩÓaCG rhCG más«Jƒ°U mäÉØ∏e hCG

¬ o©ÑàJ ( Óãe) p Ωpóîà°ùŸG p º°SG røe p ∫ shC’G ¬pFõL ‘ o¿ sƒμà«a u»pfhÎμd’G pójÈdG p¿GƒæY røY ÉseCGh

u»pfhÎμd’G pójÈdÉH oO uh nõoj …òdG p ™pbƒŸG hCG pácô s°ûdG rhCG páμÑ s°ûdG oº°SG É¡ o©Ñàj ºK ( äBG ) ás«Hô©dÉH oß nØ∏oJh oIQÉ°TEG

™`bƒ`ŸG hCG pá`cô``°ûdG oá``Ø``°U É``¡`«dEG ±É`°†j ¿CG ø``μ`Áh ( hCG Óãe) t»pfhÎμd’G oójÈdG ¬«a oóLƒj hCG

.( kÓ`ã`e) pá``dh sódG hCG (Ó`ãe )

u»°üî q°ûdG ¬pcGÎ°TG nΩGóîà°SG hCG u¢UÉÿG π p°SôŸG ôJƒ«Ñªc øe É n¡dÉ°SQEG u»pfhÎμd’G pójÈdG oádÉ°SQ oÖ∏£àJ ’h

r¿CG oø pμÁ É nªc m∑GÎ°TG u…CÉHh m Ω pOÉ nN u…CG ¤EG mRÉ¡L u…CG røe π n°SôoJ ób É¡qfEG …CG , u»pfhÎμd’G pójÈdG páeóÿ

u»pfhÎμd’G pójÈdG n¿GƒæY Ωpóîà°ùj hCG nôNBG m ¢üî°T nº°SG hCG G kQÉ n©nà r°ùoe É kª°SG hCG s» p≤«≤◊G ¬ nª°SG π p°SôŸG É¡næ uª n°†oj

ládÉ°SQ pás«d shC’G É¡pJQƒ°U ‘ n»gh .¬ª°SÉH nádÉ°S qôdG oπ°SÒa , nôNBG m ¢üî°ûdmá n© sbƒe oÒZs»pæ r≤sàdG nQ oƒ£sàdG q¿CG ºZQpâÑãsàdG pá∏μ°ûe uπëH É k°SÉ°SCG o™«bƒsàdG n§ÑJQG róbh ,É n¡ p∏ p°S rôoe p ¢üî°ûH É¡ p£HQh É¡ p©«bƒJ p πFÉ°Sh øe nójó©dG nónLhCG

‘ u»pfhÎμd’G pójÈdG p ∫Ó¨à°SG päÉs«∏ªY p∞ r°ûμd p π p°S rôoŸG p ¢üî°T røep Ò¨dG pAÉª°SCG p ∫ÉëàfGnπFÉ°SQ páÑ°ùfh

.rº p¡ p∏nÑpb øe É¡odÉ n°SQEG sºàj rº`nd º¡«dEGÜôY ¢ùfƒj

π°üØdG -∫hC’G º°ù≤dG -ôJƒ«ÑªμdG ¿ƒfÉb4h5(±qô°üàH)

,á«Hô©dG ±QÉ°üŸG OÉ–G äGQƒ°ûæe.2001

14 -ÊhÎμdE’G ójÈdG

CÉ```````«¡JCG?Ωƒ«dG ó«©dG ÊÉ¡J ¿ƒdOÉÑàj ¢SÉædG íÑ°UCG ∞«c

ibnkhaldoun

netHotmail

[email protected]

@

308

:ÜôY ¢ùfƒj.¿ƒfÉ≤∏d ÜôY áYƒª› ¢ù«FQ ,¿OQC’G øe ¿ƒfÉ≤dG ∫É› ‘ ÖJÉch ΩÉfi

.1 : »∏j Ée í q°VhIQƒª©ŸG -á© qbƒe ÒZ -Ò¨dG AÉª°SCG ∫ÉëàfG

.2 .π°SGÎdG ºé©e êôîà°SG

.3.ÊhÎμdEG ójôH øjhÉæY á°ùªN ∂°SGôc ≈∏Y ¿ qhO

.1 ? q¢üædG ∫ÓN øe Ωƒ«dG ⁄ÉY ‘ ÊhÎμdE’G ójÈdG á«ªgCG Ée

.2 ? ÊhÎμdE’G ójÈdG ΩGóîà°SG ´ƒ«°T ÜÉÑ°SCG »gÉe

.3 .?πFÉ°SôdG á«≤H øY á«fhÎμdE’G ádÉ°SôdG õ«ªàJ Õ

.4 ?á«fÉ°ùfE’G äÉbÓ©dG áŸƒY ‘ áãjó◊G É«LƒdƒæμàdG ôKCG Ée

.5.É¡ë°VhCG .ÊhÎμdE’G ójÈdÉH á∏°U ≈∏Y á«æeCG ádCÉ°ùe ÖJÉμdG QÉKCG

.1 ?ájó«∏≤àdG π°UGƒàdG πFÉ°Sh âMGRCG ób á«fhÎμdE’G ádÉ°SôdG q¿CÉH ¬àYÉæb ÖJÉμdG ôWÉ°ûJ πg

.2∫G qƒ÷G ∞JÉ¡dG ÈY IÒ°ü≤dG πFÉ°SôdÉH ΩCG áq«bQƒdG πFÉ°SôdÉH ∑ôYÉ°ûe øY ÒÑ©àdG :âfCG π q°†ØJ GPÉe

?ájô°ü©dG É«LƒdƒæμàdG ΩGóîà°SÉH …CG ÊhÎμdE’G ójÈdGh

.1 : ∞°üdG ‘ ∞JÉ¡dG ÈY á©jô°ùdG πFÉ°SôdG ÇhÉ°ùe ∂FÓeR ™e ¢ûbÉf.É¡æ°SÉfih :∫Gƒ÷G

.2: q∞°üdG êQÉN Ò°üb É¡°†©Hh ∫ qƒ`£e q»`bQh É`¡°†©H á«fGóLƒdGh á«ØWÉ©dG πFÉ°SôdG øe êPÉ‰ ™ªLG

, .∞WGƒ©dG øY ≥«ª©dG ≥«bódG ÒÑ©àdG ≈∏Y IQó≤dG å«M øe ÚYƒædG ÚH ¬«a ¿QÉ≤J É q°üf ÖàcGh

(sms)

(sms)


: qó©à°SCG


: »jCGQ …óHCG


309

: …QƒØdG π°SGÎdG±ô¨H ≈ª°ùj Ée hCG á«YÉª÷G á°TOQódG èeGôH øY …QƒØdG π°SGÎdG èeGôH ∞∏àîJ

πãe É¡∏ãe …QƒØdG π°SGÎdG èeGÈa .Ée ´ƒ°Vƒe á°ûbÉæŸ ÜOh Ög øe πc É¡«a ™ªàéj »àdG áKOÉÙG

øqªY É¡ÑéMh AÉbó°UC’G áªFÉb ¤EG ójôJ øe áaÉ°VEG á«fÉμeEG ∂«£©J »¡a ∑óMh ∂d ∂∏e ∫Gƒ÷G Iõ¡LCG

.ójôJ

É˘¡˘æ˘e á˘«˘ª˘«˘∏˘©˘à˘dG á˘°UÉ˘Nh Ió˘Y ä’É› ‘ á˘«˘ª˘gC’G ‘ á˘jÉ˘Z á˘∏˘«˘°Sh …Qƒ˘Ø˘dG π˘°SGÎdG è˘eGô˘H Èà˘©˘Jh

π«eR ™e ¬Áó≤J OƒJ åëH hCG á«ª∏Y ábQh á©LGôŸ …QƒØdG π°SGÎdG èeGôH ΩGóîà°SG ¿ÉμeE’ÉÑa .ájQGOE’Gh

∂≤jó°U RÉ¡L ‘ á«æ≤J á∏μ°ûe π◊ …QƒØdG π°SGÎdG èeGôH ΩGóîà°SG É°†jCG ∂æμÁ Éªc Ée ô“Dƒe ‘ ∂d

√òg ΩGóîà°SG øμÁ Éªc .á≤∏£e á°SÓ°ùH »æØdG ºYódG á«∏ªY ºààd ;ÖàμŸG í£°S ‘ ∑QÉ°ûàdÉH ∂dPh

.èeGÈdG √ò¡d Ió«ØŸG á«∏ª©dG äÉ≤«Ñ£àdG øe ÉgÒZh äGQÉ°ûà°S’Gh ÊhÎμdE’G ÖjQóàdG á«∏ªY ‘ èeGÈdG

≈∏Y èeGÈdG √òg É¡àª°SQ áª°ùH øe ºμa âfÎfE’G øeR ‘ π°UGƒà∏d á∏«°Sh ÒN á«æ≤àdG √òg Èà©J GÒNCGh

øe á«– º¡à°TÉ°T ≈∏Y ™Ñ£àd π°SGÎdG èeÉfôH IòaÉf ICÉéa º¡d ≥ãÑæJ ÉeóæY á°UÉN É¡HÉë°UCG É«fi

äÉaÉ°ùŸG ó©H óæY »°VGÎa’G π°UGƒà∏d á∏«°Sh ’EG »gÉe …QƒØdG π°SGÎdG èeGÈa .õjõY ≥jó°U hCG Öjôb

!!¢VQC’G ¬Lh ≈∏Y ¢üî°û∏d »∏©ØdG π°UGƒàdG »¨∏J ’ ‹ÉàdÉHh

,áæ«©e §HGƒ°†d …QƒØdG π°SGÎdG èeGôH ΩGóîà°SG ™°†îj π°UGƒà∏d É¡eóîà°ùf á«æ≤J á∏«°Sh …CÉc É©ÑWh

É©aO Úaô£dG ÚH πeÉ©˘à˘dG ‘ á˘gGõ˘æ˘dGh á˘«˘aÉ˘Ø˘°ûdGh ¥ó˘°üdÉ˘H »˘∏˘ë˘à˘dGh AÉ˘≤˘∏˘dG ó˘YƒÃ ΩGõ˘à˘d’G É˘¡˘ª˘gCG

!!¿ƒæ¶∏d

±qô°üàH øY

:ÚàeÓY øe ¿ qƒμàJ »gh ,ÊhÎμdE’G ójÈ∏d GõeQ IQƒ q°üdG πã“

.IOƒ°ü≤ŸG á¡LƒdG »æ©Jh äBG ≥£æJh : áeÓ©dG

øeh ÊhÎμdEG øe ±ôM ∫hCG ƒgh øe ¿ƒμàJ »gh áeÓ©dG

.ájõ«∏‚E’ÉH ójôH »æ©Jh

http://www.tech2click.net

@

e-mail:(e)Électronique

(Mail)

á∏ª÷G √òg âæª°†J :¬pàØ∏c pás∏bh pá n≤FÉØdG ¬pàYô°Sh ¬pàdƒ¡°S ¤EG uÊhÎμd’G pójÈdG p ΩG nó rîà°SG o´ƒo«°T oOƒ©jh

ÊÉãdGh É¡à≤HÉ°S øY É«Ñ«côJ á∏≤à°ùe á∏ªL ¬H äCGóH ±ÉæÄà°SG ±ôM ∫ qhC’G AÉL ''hGh'' ±ôM øe ÌcCG

.á∏ª÷G äÉf qƒμe øe Úf qƒμe ÚH ™ªL ∞£Y ±ôM ådÉãdGh

: ó«Øà°SCG

: »à¨d ó¡©JCG


310

:áŸƒ©dG

»æ©J áŸƒ©dG

A»°ûdG π©L

»ŸÉY

‘ QÉ°ûàf’G

¬≤«Ñ£J hCG √Góe

ÚH õLGƒM ’

óbh QÉ£bC’G

á°VQÉ©e ≈b’

øjójó©dG

p π o°UG kƒvàdG

p∫oOÉnÑsàdG

: pQ ohÉnësàdG

QOÉ°üe

¿Rh ≈∏Y

ó«ØJh πYÉØJ

ácQÉ°ûŸG

nøpe G nónZ nΩ pƒn«dG pá nªnd rƒ n©dG nQÉ n°ùne rânÑnMÉ n°U »pàdG i nôrÑoμdG pás« pLƒndƒoærμpàdG pän’ tƒnësàdG p¥Én« p°S »pa

o™ nªnàréoe rhnCG pá na pô r©nŸG p ™ nªnàréoe oº r°SG p¬r«n∏ nY n≥ p∏ rWoCG mójpónL x» p© nªnàréoe m ê nPƒ oªnf rø nY oåjpón◊G u» pY rô s°ûdG

.pá nY pQÉ n°ùnàoŸG nh áqjQò÷G pás« p∏nμr« n¡dG päG nôt«n¨nàdG p√ pò ng ≈n∏ nY pándn’ só∏pd päÉneƒo∏ r©nŸG

nπ pNG nO p ∫ oOÉnÑsàdG nh p π o°UG kƒà˘dG p ∫É˘kμ˘ r°TCG kh pá˘s«˘ pYÉ˘ nª˘pà˘rLB’G päÉ˘bkÓ˘ k©˘dG p•É˘ nª˘rfnCG ≈˘sà˘ n°T râ˘ s°ù˘ne oäG nô˘t«˘n ˘nà˘dG p√ pò˘ ng

∫Énμ r°TnCG n∞n∏nà rîoe râ s°ùne r…nCG .má n°S nQ róne nh mÜ rõ pM nh mánd rh nO nh m ´ pQÉ n°T nh mán∏pFÉ nY røpe p ™ nªnàréoŸG päÉ n°ù s°SnDƒoe p∞n∏nà rîoep

p πpFÉ n°S sôdG p ∫ oOÉnÑnJ p ∫nÓ pN røpe kÓãne râq∏nénJ »pàdG p ¢SÉsæ∏d pás«peƒn«dG pIÉn«n◊G n∫nÓ pN u» pYÉ nªpàrL’G p ∫ oOÉnÑsàdGpás« p°SG nQ uódG ÚpeÉ n°†nŸG nh pás« p°TÉ©nŸG pásj pQÉnésàdG rhnCG pán«qÑ p£dG rhnCG pásj pOÉ n°üpàb’G päÉn« n£ r©oŸG nh pQÉnÑ rNC’G nh

mó`` r ©` oH rø` nY pI nQÉ`né`uàdGh »pfh oÎ``rμpdE’G p π` o °SG nôsàdG p ø nY nΩ rƒ n «dG oç só nënànf É nærënÑ r°UnCG oår«nëpH

rø nY pQ ohÉnësàdG nhuÖp£dG nh mór©oH (É kLnÓ pY nh É` k°ü« pî r°ûnJ) mó r©oH rø` nY

mó`` r ©` oH rø n `Y pá```s«``pÑ£dG päÉ s«` n£ r©oŸG p ∫ oOÉ```nÑ``nJ nh

päÉ n« n≤nàr∏oŸG nh pá`sj pQG nƒ p◊G päÉ nj nónàræoŸG nhrønY pán`eƒoμo◊G nh mór©oH rø``nY mó r ©oH

rø nY pâj pƒ r°üvàdG nhpá n°SGnQuódGh ór©oH. mó r©oH rø nY º« p∏ r©sàdG hCGpás« p©peÉn÷G päG nô n°VÉnëoŸG rhnCG päÉneƒo∏ r©nŸG oπ r≤nf pQƒ o°ùr«nŸG nøpe nínÑ r°UkCG päÉs« pLƒodƒoærμuàdG p√ pò ng p π r°† nØpÑ napäÉe nóÿG p π« p°U rƒnJ ≈sànM p πnH n’ ,pás«pf rƒnμdG pánj rô n≤dG nπ pNG nO má nØ p∏nà rîoe nøpcÉnenCG ≈nd pEG pás«paÉ n≤sãdG päG nh nósædG rhnCG

,m¬rL nh p π nª rcnCG ≈n∏ nY nh má n≤pFÉ na má nY rô o°ùpH rº p¡ p∏ nª nY øpcÉnenCG rhnCG nÚ p°S pQG sódG ∫ pRÉnæne ≈nd pEG pás«pÑj pQ rósàdG nh pás« pª« p∏ r©sàdG

É ng oÒ pî r°ùnJ sºnJ nh . nás« p°V rQnC’G I nôoμdG o¥ qƒ n£oJ »pàdG pás« pYÉnæ u°üdG pQÉ nª rbnC’G nh pän’É n°üuJ’G päÉnμnÑ n°T nôrÑ nYp ∫ oOÉnÑnJ nh p øj pƒrμsàdG pój pƒrénJ nh pÖj pQ rósàdG nh pás« pªr∏ p©dG pçƒoëoÑdG nh u» p©peÉn÷G p º« p∏ r©sàdG p ∫ oOÉnÑnJ »pa É n°†rjnCG

.pçƒoëoÑdG nh pAG nQB’G nh päÉneƒo∏ r©nŸG nh päÉ n°û nbÉnæoŸG nh päG nôrÑ pÿG nh äGô°VÉÙG

π pMG nône n™e rânæneG nõnJ ró nb ná nØ p∏nà rîoŸG nás« pª« p∏ r©sàdG n§pFÉ n°S nƒdG nh nán«pæ r≤sàdG päG nQ tƒ n£nàdG s¿nCG o√ oô rc pP oQ oórénj É sªpe nh

uOG nƒnŸG p π r≤nf ≈n∏ nY pôrenC’G pánjG nópH »ma mó r©oH rø nY oº« p∏ r©sàdG nó nªnà rYG ró n≤ na .p√ pQÉ n°ûpàrfG nh mó r©oH rø nY p º« p∏ r©sàdG p Ω tó n≤nJ

. pásjpój pônÑdG pänÓ n°SG nôoŸG p ΩG nó rîpà r°SÉpH p ºu∏ n©nàoŸG ≈nd pEG p ºs∏ n©oŸG nøpe pá nYƒoÑ r£nŸG

nør«nH p ™ rªn÷G nôrÑ nY ,m ∫É n°üqJG päÉnμnÑ n°T oáneÉ nb pEG p¿Énμre pE’ÉpH GónZ pás«pJÉneƒo∏ r©nŸG nh päÉs«pfh oÎrμpd pE’G p Ω tó n≤nJ n™ne nh

nó˘j pô˘nÑ˘dG tº˘oK â˘pf rô˘nà˘rfC’G É nfÉ˘ n£˘ rYnCG …ò˘dG pá˘q«˘ pØ˘pJÉ˘ n¡˘dG pän’É˘ n°ü˘qJ’G pá˘nμ˘nÑ˘ n°T nh pá˘s«˘ p°ü˘ rî˘˘ s°ûdG pÖ«˘˘ p°SG nƒn◊G

n¢UGôbkC’G kh áv«pfh oÎrμpdE’G päÉnÑnàrμnŸG nh päÉnfÉn«˘nÑ˘dG nó˘ pYG nƒ˘ nb nh á s«˘pfh oÎ˘rμ˘pdE’G ∫ƒ˘ o°ü˘ oØ˘dG nh q»˘pfh oÎ˘rμ pdE’G

.»pJG kòdG p ºt∏©àdG pQÉ n°ùne »pa É k©« pªnL É ng oÒ pî r°ùnJ sºnJ »pàdG ... nás«pF rônŸG päG nô nªnJrDƒoŸG nh ás« p∏ oYÉ kØvàdG nánéne róoŸGmásj pƒnH rônJ á nÄ«pH p ≥r∏ nN ≈n∏ nY oó pYÉ n°ùoJ päÉneƒo∏ r©nŸG nh pän’É n°üqJ’G päÉnμnÑ n°T q¿ pEÉ ka n∂pdP uπ oc ¤pEG ká kaÉ°V pEG

nø`pe É kY rƒnf É n¡nær«nH oó pLƒoJ nh ká saÉ` nc pQÉ n£bC’G nø`pe på`rënÑdG õ pcG nône nh oáu«©peÉn÷G oópgÉ n©nŸG É n¡«pa » p≤nà∏nJ

15 -päÉn« n£ r©oŸG p π o°SGônJ nh p ∫É n°üuJÓd pánãjpón◊G äÉs« pLƒodƒoærμpàdG

CÉ```````«¡JCG∫OÉÑJ ,? ó©H øY qÖ£dG ,? ó©H øY QhÉëàdG ? á«°VGÎa’G á°SQóŸG ? ó©H øY º«∏©àdG

.....? ó©H øY âjƒ°üàdG ,? ó©H øY áeƒμ◊G ,? ó©H øY äÉ«≤à∏ŸG ,? ó©H øY á«Ñ£dG äÉ«£©ŸG

(E -mails)

(Commerce électronique)(E-chatting)

Télé-médecine

(E-voting)

(E-governing) (News-groups)

(E-learning)

Banques des données médicales

311

.1,ÊhÎμdE’G π°SGÎdG :Ú q°üàıG óMCÉH hCG áq«ª∏©dG äÉYƒ°SƒŸÉH áfÉ©à°S’ÉH á«dÉàdG äÉë∏£°üŸG ìô°TG

,ó©H øY äÉ«≤à∏ŸG ,ó©H øY á«Ñ£dG äÉ«£©ŸG ∫OÉÑJ ,ó©H øY qÖ£dG ,ó©H øY QhÉëàdG ,ó©H øY IQÉéàdG

.ó©H øY º«∏©àdG ,ó©H øY âjƒ°üàdG ,ó©H øY áeƒμ◊G

.2äÉ˘«˘£˘©ŸG π˘°SGô˘J) π˘°SGÎdG É˘¡˘d ™˘°†N »˘à˘dG äGQ qƒ˘£˘à˘dG ∞˘∏˘àfl ¬˘˘«˘˘∏˘˘Y º˘˘°SQGh É˘˘q«˘˘æ˘˘eR É˘˘ q£˘˘N ô˘˘ q£˘˘°S

.(äÉeƒ∏©ŸGh

.3 .øjhÉæ©dG √òg ≥ah » q°üf º q°ùbCG :ìÎ≤eh ∫’óà°SG ºK ΩÉY Ëó≤J ≈∏Y ¢üædG ΩÉb

.4¬d ÉÑjô©J á«dÉàdG äÉë∏£°üŸG øe í∏£°üe πμd êôîà°SGh q¢üædG ¤G óY

.1 .iÈμdG áq«LƒdƒæμàdG oä’ qƒëàdGh oäGÒ¨àdG É¡à q°ùe »àdG ä’ÉÛG »g Ée

.2 ? q¢üædG ‘ OQh Ée Ö°ùM π°SGÎdG ∫É› ‘ áãjó◊G äÉ«LƒdƒæμàdG áªgÉ°ùe ióe Ée

.3∂dP ≈∏Y ó¡°ûà°SG ,™°ShCGh πª°TCG Ωƒ¡Øe ¤EG Ëó≤dG ‘ ±hô©ŸG ≥«°†dG Ωƒ¡ØŸG øe π°SGÎdG ∫ qƒ–

.¢üædG ∫ÓN øe á∏ãeCÉH

.4 ?Üƒ©°ûdG ÚH Öjô≤àdG ‘ É«LƒdƒæμàdG √òg ºgÉ°ùJ ∞«c

.5? q¢üædG ôNBG ‘ ÖJÉμdG É¡H Ω qó≤àj »àdG äÉMÎ≤ŸG »g Ée

pI nòpJÉ n°SC’G p π n°†anCG p πnÑpb røpe nI só©oŸG nçƒoëoÑdG nh nás« pª« p∏ r©nàdG sOG nƒnŸG våoÑnJ É n¡sfnCG oår«nM , q… pƒnH rôsàdG nh u» pªr∏ p©dG p¿ ohÉ n©sàdG

i nôrÑ oc kás« p∏nμr« ng mäG nôt«n¨nJ nó p¡ n°T m ºndÉ nY nπ pNG nO rº o¡nær«nH päÉneƒo∏ r©nŸG p ∫ oOÉnÑnJ ≈n∏ nY n∂pd nò nc oó pYÉ n°ùoJ nh ,nÚ u°ünà rîoŸG nh pAÉ nªn∏ o©dG nhmás« pª« p∏ r©nJ má n°SÉn« p°S nAÉ n°S rQ pEG … pQh oô s°†dG nøpe nπ n©nL Éne nƒ rg nh ...Év« p°SÉn« p°S nh Év«paG nôr¨oÁ pOh És«paÉ n≤nKh Évj pOÉ n°üpàbGh Év«pa pô r©ne

É n¡oe uó n≤oJ »àdG pá n© p°SG nƒdG päÉs«pfÉnμreE’G p ∫nÓr¨pà r°SG nôrÑ nY ,pI nôpJGƒnàoŸG p¬pJÉnÑ p∏ n£nàoe nh pô r°ü n©dG p ìh oôpd oÖ« pénà r°ùnJ mI nójpónL

.mâ rb nh u…nCG »pa nh mQ nó r°üne u…nCG røpe päÉneƒo∏ r©nŸG ≈n∏ nY p ∫ƒ o°üo◊G nh π°UGƒàdG p π« p¡ r°ùnàpd ,áne uó n≤nàoŸG Én« pLƒodƒoærμuàdG øj’ ¿hCG QÉμaCG ™bƒe

º«MôdG óÑY ßaÉM .Owww.Afkar online. Com

:º«MqôdG óÑY ßaÉM≈∏Y π q°üëàe ,¢ùbÉØ°üH á«fÉ°ùfE’G Ωƒ∏©dGh ÜGOB’G á«∏μH ¢SqQój q»©eÉL PÉà°SCG

.»bQh É¡æeh ÊhÎμdEG ƒg Ée É¡æe ä’É≤ŸGh äGQƒ°ûæŸG ójóY ¬d ´ÉªàLG º∏Y ¢UÉ°üàNG √GQƒàcódG

(E -mails)(Banques des données médicales) (Télé-médecine) (E-chatting) (Commerce électronique) (News-groups)(E-govening) ( E-voting)


: qó©à°SCG


312

.1‘ É¡qfEÉa á«fƒc kájôb ⁄É©dG π©L ‘h ó«©ÑdG Öjô≤J ‘ áãjó◊G äÉ«LƒdƒæμàdG âªgÉ°S Ée Qó≤H

.∫ƒªÿGh π°ùμdG ¿É°ùfE’G âªq∏Y πHÉ≤ŸG

.¬LQÉNh ¢üædG øe á∏ãeCG ∫ÓN øe ∂dP ≈∏Y ó¡°ûà°SG

.5É¡«a »≤à∏J ájƒHôJ áÄ«H ≥∏N ≈∏Y óYÉ°ùJ äÉeƒ∏©ŸGh ä’É°üJ’G äÉμÑ°T q¿EÉa ∂dP qπc ¤EG áaÉ°VEG''

¬LƒdÉH É¡«a √ô qcòJ ádÉ°SQ ÖJÉμdG ¤EG ÖàcG ,»ª∏©dG ¿hÉ©àdG øe ÉYƒf óLƒJh ...á«©eÉ÷G ógÉ©ŸG

.⁄É©dGh ¿É°ùfE’ÉH ä qô°VCG äÉØ∏eh äÉeƒ∏©e ∫OÉÑàd áμÑ°ûdG √òg ¬«a â∏ª©à°SG …òdG ôNB’G

.1: π°üØdG πNGO¢SQGóe ΩÉ«b øe ÖJÉμdG ¿É°ùd ≈∏Y AÉL Ée âÑãJ â«fÎfC’G øe ™bGƒe »FÓeõd Ω qóbCG

.áq«°VGÎaG

.2:π°üØdG êQÉN .É¡FhÉ°ùeh É¡æ°SÉfi Góq«L ∑QOC’ É¡«a ôëHCGh ™bGƒŸG √òg »FÓeR ™e ∫OÉÑJCG

ôcòf ó©H øY äÉ«£©ŸG π°SGôJ áeƒ¶æe ôaƒJ »àdG á«°ùfƒàdG äÉHGƒÑdG ÚH øe

Ée ƒgh -π©L ...IójóL áq«ª«∏©J á°SÉ«°S AÉ°SQEG …Qhô°†dG øe

πjƒëàdG ∫É©aCG øe π©a: ¿’Éª©à°SG (π©L)`dh

ká«æa káØ– Iôî q°üdG ¿ÉæØdG π©L :á«∏©a á∏ª÷G ¬ÑLƒÃ ¿ƒμJ πjƒ– π©a ¯

∫ÉãªàdG óq«°ûj äÉqëædG π©L :á«ª°SG á∏ª÷G ¬ÑLƒÃ ¿ƒμJ ´hô°T π©a ¯

http://www.sicad.gov.tn

: »jCGQ …óHCG


: ó«Øà°SCG

: »à¨d ó¡©JCG

313

qôM •É°ûfπ°SGôqàdG : ¢ùeÉÿG Qƒ`ÙG

ôM •É°ûf 1ä’É°üJ’G ïjQÉJ ‘ IRQÉH •É≤f : .¢ü°ü≤dG ájÉμ◊ Ωƒ°SôdGh Qƒ°üdG ïjQÉàdG πÑb Ée ¿É°ùfEG Ωóîà°SG

.áHÉàμ∏d ±hô©e ΩÉ¶f ∫hCG ¿ƒjôeƒ°ùdG Q qƒW

.á«≤«≤M áqjóéHCG ±hôM ∫hCG ¿ƒq«eÉ°ùdG Q qƒW

.¿B’G IOƒLƒŸG ∞ë°ü∏d IóFGôdG »g âfÉc ó«dÉH áHƒàμe QÉÑNCG áØ«ë°U ¿ÉehôdG CÉ°ûfCG

.¥QƒdG ` »æ«°U »eƒμM ∞Xƒe ƒgh ` ¿ƒd …É°ù«J ´ÎNG

.∂jôëà∏d á∏HÉ≤dG á«©Ñ£ŸG ±hô◊G »æ«°U ´ÉÑW ƒgh èæ«°ûJ »H ´ÎNG

.∂jôëà∏d á∏HÉ≤dG á«©Ñ£ŸG ±hô◊G êÈæJƒL ¢ùfÉgƒL ÊÉŸC’G ¿OÉ©ŸG ™fÉ°U ´ÎNG

.Ωƒ«dG áeóîà°ùŸG IOÉŸG ¢ùØf ,â«aGô÷G IOÉe øe ¢UÉ°UQ ΩÓbCG ∫hCG õ«∏‚E’G ™æ°U

.¢SƒàfGQƒc ≈ª°ùJ ájQÉÑNEG ∞FÉë°U äô¡X

Ék«Fôe ÉaGô¨∏J »HÉ°T Oƒ∏c »°ùfôØdG ¢Sóæ¡ŸG QƒW

.ájQÉîÑdG ábÉ£dÉH IOhõe áYÉÑW ádBG ÊÉŸCG ´ÉqÑW ƒgh èæjƒc ∂jQójôa ´ÎNG

.áàHÉK Qƒ°U ∫hCG ≈∏Y ¢ùÑ«f QƒØ°ù«f ∞jRƒL »°ùfôØdG »FÉjõ«ØdG π°üM

.áæ q°ùfi IQƒ°U Ò«LGO ¬jófÉe ∑ÉL ¢ùjƒd »°ùfôØdG ΩÉ°SôdG QƒW

.»FÉHô¡μdG ¥È∏d ¬YGÎNG ¢SQƒe πjƒª°U »μjôeC’G ´ÉÑ£dG πé°S

.ƒjOGôdG ´GÎNG ¤EG iOCG É‡ á«°ù«£æ¨ehô¡μdG ájô¶f πjƒ°ùcÉe ∑QÓc ¢ùª«L ÊÉ£jÈdG »FÉjõ«ØdG Öàc

.»°ù∏WC’G §«ÙG ÈY á«dÉª°ûdG ÉμjôeCÉH ÉHhQhCG ¥ônH πrÑnc ∫hCG π°Uh

.á«∏ªY áÑJÉc ádBG ´GÎNG IAGôH Ú«μjôeCG ÚYÎfl áKÓK πqé°S

.∞JÉ¡dG øe ´ƒf ´GÎNG IAGôH πH ΩÉgGôL Qóæ°ùμdCG πé°S

.»∏ªY ±GôZƒfƒa ∫hCG ¿ƒ°ùjOCG ¢SÉeƒJ QƒW

.á«°ù«£æ¨ehô¡μdG äÉLƒŸG õJôg ¢ûàjÔ«g ÊÉŸC’G »FÉjõ«ØdG ∞°ûàcG

.Ö«Jƒæ«∏dG ádBG øY ´GÎNG IAGôH ÊÉŸCG »μ«fÉμ«e ƒgh ô∏«àæLôe QÉ“hCG πé°S

.»jOGôdG »μ∏°SÓdG ±Gô¨∏àdG ÊƒcQÉe ƒª∏«dƒL ‹É£jE’G ´ÎıG QƒW

.…ƒjOGôdG á£°SGƒH äƒ°üdG ,π°UC’G …óæc »FÉjõ«a ƒgh ¿óæ«°ù«a ódÉæéjQ π≤f

.ø°ùfi ÆôØe ÜƒÑfCG ƒgh »KÓãdG ΩÉª°üdG ´GÎNG IAGôH â°SQƒa …O ‹ »μjôeC’G ´ÎıG πé°S

.ΩÉJ ¬Lh ≈∏Y ÊhÎμdEG …RÉØ∏J ΩÉ¶f π«¨°ûàH π°UC’G »°ShQ »FÉjõ«a ƒgh ÚμjQhR Éª°SƒcÒÁOÓa ΩÉb

.⁄É©dG ‘ …RÉØ∏J åH ∫hCG Ëó≤àH á«fÉ£jÈdG áYGPE’G áÄ«g âeÉb

.Qƒà°SõfGÎdG πH ∞JGƒg äGÈàfl äQƒW -

.OÉ©HC’G »KÓK ôjƒ°üàdG á≤jôW QƒHÉL ¢ù«fO ≈ª°ùj ÊÉ£jôH ¢Sóæ¡e ´ÎNG -

.ƒjó«ØdG §FGô°T ≈∏Y èeGÈdG π«é°ùJ ‘ RÉØ∏àdG äÉ£fi äCGóH

.±É÷G ôjƒ°üàdG á≤jôW ¿É≤JEÉH ¢ùchôjR ácô°T äQƒW-

- ƒμjCG íÑ°UCG,1 .¢VQC’G ¤EG iôNCG Iôe É¡°ùμ©«d á«°VQCG á£fi øe »YGPE’G åÑdG äGQÉ°TEG §≤à∏j »YÉæ°U ôªb ∫hCG

.ióŸG Ió«©ÑdG ä’É°üJ’G ‘ ΩGóîà°SÓd áÑ°SÉæe ájô°üH ±É«dCG ∫hCG á«LÉLõdG ∫ÉªYCÓd èæfQƒc âéàfCG

.Ö«Jƒjó«ØdG äÓé°ùe ÚéàæŸG øe ójó©dG QƒW

.á«YÉæ°üdG QÉªbC’G áWÉ°SƒH á«bôH ∫hCG ∫É°SQEG ”

.ácôëàŸG ájƒ∏ÿG ∞JGƒ¡dG ≥jƒ°ùJ äÉcô°T IóY äCGóH

‹GƒM000^20Ω.¥

‹GƒM3500Ω.¥

‹GƒM1500-1000Ω.¥

‹GƒM59Ω.¥

‹GƒM105Ω

‹GƒM1045Ω

¿ô≤dG ∞°üàæe15…OÓ«ŸG

¿ô≤dG ∞°üàæe16…OÓ«ŸG

¿ô≤dG17…OÓ«ŸG

¿ô≤dG ôNGhCG18…OÓ«ŸG

1811Ω

1826Ω

¿ô≤dG äÉ«æ«KÓK19…OÓ«ŸG

1840Ω

1864Ω

1866Ω

1868Ω

1876Ω

1877Ω

¿ô≤dG äÉ«æ«fÉªK19…OÓ«ŸG

1884Ω

1895Ω

1906Ω

1907Ω

1929Ω

1936Ω

1947Ω

äÉ˘«˘æ˘«˘°ùª˘N ∞˘˘°üà˘˘æ˘˘e

¿ô≤dG20…OÓ«ŸG

1960Ω

1970Ω

¿ô≤dG äÉ«æ«©Ñ°S20…OÓ«e

1974Ω

¿ô≤dG äÉ«˘æ˘«˘fÉ˘ª˘K á˘jGó˘H20

…OÓ«e

(á«fhÎμd’G áî°ùædG) á∏eÉ°ûdG á«Hô©dG áYƒ°SƒŸG øY


314

:Éª¡æ«H ábÓ©dG ´ƒæHh ,áfÉμeh Éqæ°Sh É°ùæL ¬«dEG p π n°S rôoŸGh π p°S rôoŸG ±ÓàNÉH ádÉ°SôdG Üƒ∏°SCG ∞∏àîj

:ádÉ°SôdG áeó≤e

(õjõ©dG »≤jó°U) hCG (…õjõY) áª∏μH ádÉ°SôdG AóH Öé«a ≥jó°U ¤EG hCG Öjôb ¤EG á¡Lƒe ádÉ°SôdG âfÉc GPEG

.§≤a (…õjõY) áª∏c áHÉàc øμÁh (...…õjõY) :¬«dEG π°SôŸG ¢üî°ûdG º°SG É¡©Ñàj ,(Iõjõ©dG »à≤jó°U) hCG

ÉeCGh .(Iõjõ©dG »Jó«°S) hCG (õjõ©dG …ó«°S)`H CGóÑJ É¡qfEÉa ,¿CÉ°T …P ¢üî°T ¤EG á¡Lƒe ádÉ°SôdG âfÉc GPEG ÉeCG

.(»Jó«°S) hCG (…ó«°S) :Öàμf ÉæfEÉa ¬aô©f ’ ¢üî°T ¤EG áHÉàμdÉH ¬Lƒàf Éæc GPEG

:ádÉ°SôdG Ïe

.¬dGƒMCG øYh ¬«dEG π°SôŸG áë°U øY ` AóH …P ÇOÉH ` ∫GDƒ°ùdG ø°ùëjh

∂dòd ,ádÉ°SôdG ∂∏J ‘ âMôW »àdG á∏Ä°SC’G øY áHÉLE’G Öé«a á≤HÉ°S ádÉ°SQ øY kÉHGƒL ádÉ°SôdG âfÉc GPEGh

.ÜGƒ÷G Öàμf ÚM ÉæeÉeCG IOƒLƒe IÒNC’G √òg ¿ƒμJ ¿CG π°†aC’G øe

:ádÉ°SôdG á“ÉN

»JÓÑb) ,(»àÑfi ™e) :π«˘Ñ˘b ø˘e äGQÉ˘Ñ˘©˘H á˘dÉ˘°Sô˘dG º˘à˘î˘J,á˘«˘ª˘«˘ª˘M,Ú∏˘°SGÎŸG ÚH á˘bÓ˘©˘dG âfÉ˘c GPEG

...ïdEG ,(á∏FÉ©dG OGôaCG ™«ªL ¤EG »eÓ°S) ,(IQÉ◊G

,ΩGÎM’G áLQO øY È©J »àdG áHò¡ŸG ÒHÉ©àdG øe á∏°ù∏°S óLƒJ ,á«ª«ªM πbCG äÉbÓ©dG ¿ƒμJ ÚMh

:É¡æe ¢†©H √ògh

.(ΩGÎM’G ôYÉ°ûe πc ,»Jó«°S ,»∏Ñ≤J) -

.(ábOÉ°üdG …ôYÉ°ûe ,»Jó«°S ,»∏Ñ≤J) -

.(ójó°ûdG »ØWÉ©J ,Iõjõ©dG »Jó«°S ,»∏Ñ≤J) -

.(ójó°ûdG »eGÎMG ,…ó«°S ,πÑ≤J) -

.(ójó°ûdG »eGÎMG ∫ƒÑ≤H ,…ó«°S ` Gƒ∏°†ØJ hCG ` π°†ØJ) -

.(¢üdÉÿG …ôjó≤J ,…ó«°S , ` Gƒ∏Ñ≤àJ hCG ` πÑ≤àJ ¿CG ƒLQCG) -

.(Iõ«ªŸG …ôYÉ°ûe ∫ƒÑ≤H ,…ó«°S , ` Gƒ∏°†ØJ hCG ` π°†ØJ) -

(á°ü∏ıGh ábOÉ°üdG …ôYÉ°ûe ...) hCG (ójó°ûdG »eGÎMG ∫ƒÑ≤H ,…ó«°S ,Gƒ∏°†ØJ) -

.(ójó°ûdG …ôjó≤J ∫ƒÑ≤H ,»Jó«°S ,»∏°†ØJ) -

.(…ôYÉ°ûe ¥ó°UCG ,Iõjõ©dG »à≤jó°U ,»∏Ñ≤J) -

.(á°ü∏ıGh ábOÉ°üdG …ôYÉ°ûe ...) hCG (Iõ«ªŸG …ôYÉ°ûe πÑ≤àH ,»Jó«°S ,»∏°†ØJ) -

π°SGÎdG ÜGOBG øe : ÊÉãdG •É°ûædG


315

º«MôdG øªMôdG ¬∏dG º°ùH... :‘ ¢ùfƒJ

Ö«Ñ◊G …ódGh¬JÉcôHh ¬∏dG áªMQh ºμ«∏Y ΩÓ°ùdG

ø°ùMCG ‘ ÊEÉa ÉfCG ÉeCG .á«aÉYh ÒîH Iô°SC’G OGôaCG á«≤Hh ¿ƒμJ ¿CG É«æªàe ,∂àjDhôd ¥ƒ°T »∏ch ádÉ°SôdG √òg ∂«dEG ÖàcCGÉªæ«M »JOÉ©°S äOGRh ,Êôª¨J IOÉ©°ùH â°ù°ùMCG áª°UÉ©dG ¤EG â∏°Uh ¿CG òæªa .áqæªdGh óª◊G ¬∏dh ΩGôj Ée ≈∏Yh ,∫ÉM,á°TÉ°ûHh ∞£d πμH »æ∏Ñ≤à°SGh ,Ó°VÉa GPÉà°SCG ¬JóLƒa á«∏μdG ó«ª©H â«≤àdG ó≤a ,á«Hô©dG á¨∏dG áÑ©°T ‘ ¢SQOCG äòNCG

.IÒ°ùdG ø°ùMh ,OÉ¡àL’G ‘ ÊGôbC’ Ihób ÒN ¿ƒcC’ ¬ëFÉ°üf ´ÉÑJ’ …ó¡L ∫òHCG »æfEGh ,¬eÉªàgGh ¬Ø£©H ÊôªZhäÉ«°ùæL øe áÑ∏£dG »FÓeRh ,™HGôdG iƒà°ùŸG ‘ ¿B’G ÉfCGh ,OÉ¡àLGh óéH ¿ƒ∏ª©jh ¿ƒ°ü∏fl º¡a ¿ƒ°SQóŸG ÉeCG

.¿ƒHÉëàe IƒNEG øëæa ∂dP ™eh áØ∏àfl.ºμàbQÉa ¿CG òæe q»∏Y äPƒëà°SG »àdG á°ûMƒdG ∂∏J ≈æY ∫GRCG ,AÓeõdG IòJÉ°SC’Gh ó«ª©dG øe ¬à«≤d Ée ¿EG.∂HÉ©JCG IôªK »æéàd ∑ôªY π«£j ¿CG ¬q∏dG ƒLQCGh ,∂æHG ≈∏Y Òª°†dG ìÉJôe ,∫ÉÑdG øÄª£e »HCG Éj øμa

.¿ƒæ◊G »JódGƒd ¢UÉÿG »eÓ°Sh áÁôμdG »Jô°SCG OGôaC’ »JÉ«ëJ , kÉeÉàNh...¬àjÉYQh ¬q∏dG ßØM ‘ ºàeOhóªMCG qQÉÑdG ∂æHG

OÉ©°S IÒ¨°üdG »JõjõY

s∫nR p¬ p°S rƒnb rønY GPEG »eGqôdG oá∏«M Ée røμdh .∂dP »uæe …OÉàr©nJ ¿CG p¿hóH p∑ÉsjEG »à∏°SGôoeh »ànHÉàc øe nÚÑnér©nJ p∂sfCG q∂°T’p∂neÉeCG p ∫ƒoãoŸG nøpe »ærànæsμne »àdG náncQÉÑŸG nás« p°ûn©dG n∂r∏pJ oôoμ r°TnC’ »qfEGh (...) ∂«dEG n…G nƒn¡H nìƒHnCG r¿nCG rønY …ôrÑ n°U sõnY rónbh ,oônJ nƒdG

(...) A’rCÓdG pQrónÑdG nándÉg p∂p¡rLh røpe pô n¶sædGh

(...) pás∏ n°†rîoŸG ºμà≤jpónM ¤EG »pfnOÉ≤a »pFÉænYh »pànY rƒnd røpe n∞uØnîoj r¿nCG o¥ƒoØ s°ûdG pAÉª s°ùdG tÜnQ nOGQCG rón≤a ,oánÑ«pÑn◊G É¡oàsjCG rºn©f

ná∏ª÷G ¬JÉg nÜnòrYCGh ≈∏rMnCG Éne .''ør«kÑ«Ñ◊G AÉ≤d'' (...) kás«eGnônZ kájGhpQ ∂rjój ør«H pärô n°ûnf rób (...) pârfCG GPEÉa p∑ nƒrënf oäró n°ün≤na

…QrOnCG oâ r°ùn∏na pârfCG ÉseCG ÉfnCG ƒg lópMGh lÖ«pÑnM q’EG røoμnj rºnd ! p∞ n°SnCÓd Énj nh røpμdh ,Gkôr«nN p ø n°ùn◊G ∫ÉØdG n∂dP røpe oârª s°ûn©J ró≤d ?náq«ÑgqòdG

ÉkeÉnàpNh ,nádÉ°SuôdG √òg oârªnbnôna Ék«pcÉH n¿Gôr«nM pÜÉ≤rYC’G ≈∏Y oâr©nLnQ sºoK .∂dP n¿Éc rƒnd GnòsÑM Éjh .’ rΩCG »ænæ«qÑpëoJ pâræoc r¿pEG

p∑ oƒLrQCG Éªc ,sÊÉeCG n≥u≤nëojh káª«∏°S p∂ n¶nØrënj r¿nCG kÓ«°UnCGh kInôμoH ¤É©nJ n¬n∏dG ƒoYrOCG (...) Gòg »Hƒoàrμnªpd‘ oärCÉ n£rNnCG rPEG »pd nInôpØr nŸG

∂pànënJÉØe.º«p∏ n°S .oº«ª◊G p∑oOhoO nh .lánª«pMnQ lánaƒ o£nY p∂sfpEGh ,pAÉYtódG oÖp«éoe o¬qfEG ,p πpFÉ¡dG uô p°ùdG Gò¡H@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@

º«∏°S …õjõY

o≥jó°üdG p πH oípfGƒ÷G ¬jƒr–h oOGDƒØdG ¬tæpμj ÉsªY oøpgÈoJ ’ É¡sæμdh lIÒpãnc É¡sfEÉna p ΩÓ q°ùdGh pás«ësàdG päGQÉÑY pôrcpP ¤EG ánLÉM ’.¬≤jó n°üH iQrOCG

.p¥ rƒ s°ûdG nº« p°ùnf É¡ræpe oâr≤ n°ûnàrfG kádÉ°SpQ oπpªrënJ oΩpOÉÿG pân∏nNO sºoK oÜÉÑdG n¥pô oW rPpEG kánÑjônZ kánKOÉM o™pdÉWCG ká n°ùpdÉL oâræoc Éªæ«H

o∫ƒbCG ÉfCGh ÜÉ«pJQ’Gh p∑ÉÑJQ’G øe ÉkY rƒf »p∏rgnCG ≈∏Y oâ¶M’ rónbh oπrÑnb Égoôr«nZ »pæpJrCÉnJ rºnd rPEG lá∏gGP ÉfCGh É¡nªrànN oâ r°† n°†na»∏ n£ræJh p ¢ùrØsædG i nƒgh QÉ«qàdG ™e nør©panórænj »JÓdG päÉq«Ñ¨dG päÉ«àØdG ∂F’hCG oπrãpe »æsfCG sø¶Jh sônàr¨nJ ’ r¿nCG : pIQÉÑ©dG p íjô°üpHôpgÉ q£dG uÖo◊G πrÑnM iƒ p°S Éææ«H §Hôj Óa (...) º«∏°S n∂pª°SEG n≥rÑpW nâræoc GPEG n∂sfCG n∂pªr∏pY ‘ røoμn«pd πH (...) nÚHpPÉμdG oπn«pM søp¡«∏Y

n∂p©«æ n°üpH ∂sfEÉa (...) ∂nær«Hh »ær«H pán∏°SGôŸG pÜÉH nOÉ°üjEG ∑ƒLrQCG Éªc »ænÑ o£rînJ r¿nCG ∂dP närOnQCG GPEG ∂«∏Yh (...) pá°üpdÉÿG pIsOƒŸGh

o∫ƒbCG p ∫GDƒ t°ùdG Gòg ≈∏Y ÉkHGƒéa ''’ rΩnCG »æ«uÑpëoJ rπng …QrOCG oâ°ùdh'' : ∂odƒb ÉqeCG (...) É¡«≤sànf r¿CG oÖpénj »àdG päÉ¡oÑ t°ûdG o™ªrénJ ób ∂dP,É¡nfÉ«pch É¡nÑr∏nb n∂d oájpór¡oŸG ∂oànÑ«pÑM »ufpEG : n∂nd o∫ƒ≤nj røne o∫ qhCG ÉfCÉa lánÑpFÉ°T √oQpƒnàr©nJ ’ GkôgÉW É k°üpdÉN tÖo◊G n¿Éc GPEG :n∂d

ÉØàoŸGOÉ©°S .π«pc nh o∫ƒ obnCG Ée ≈∏Y o¬∏dGh ,n∂pJOÉ©°Sh n∂pFÉæg ‘ oán«f• - lás«HnOnCG l¿GƒrdCG - …ó«Ñ©dG …OÉ¡dG1 ¢U22 -24

πFÉ°SôdG øe êPÉ‰ :ådÉãdG •É°ûædG


316

,»Jó``````````dGh

øe ÜÉàμdG Gòg ∂«dEG oâr∏°S rQCÉ na ∂∏°üJ ⁄ É¡qfCG mÖjôb mó r¡Y røe oâ rª∏Y sºoK ,IÒãc ÉkÑoà oc Ωƒ«dG πÑb ∂«dEG âÑàc

.o¬ræpe ∂«dEG π°SQCG âæc …òdG ≥jô£dG ÒZ ≥jôW

oâræ oc Ée º«¶Y »°ù rØf ≈∏Y lÒKCÉJ ¬d ¿Éc n∂ nbGôpa s¿EG ∂d n∫ƒ obnCG r¿CG iƒ°S √QGh rOnCGh …ô nØ°S øY G kÒãc n∂oK qóMCG ’

s‹EG nπq« oN ró≤a .»à sªY nô r°ü nb É¡«a oâr∏NO »àdG áYÉ°ùdG ‘ ≈ª¶Y má°ûMƒH oä rô© n°T ó≤dh (...) .πrÑb øe o√ oQ qóboCG

- ¬JGôoéoMh p¬pFÉ n¡rHnCG ‘ ÚJB’Gh nÚÑgG sòdG IÌch ¬eGóæg ™jóHh ¬eÉ¶f ø°ùMh ,p¬ p≤nf rh nQh ¬dÉªL ≈∏Y ,¬qfCG

øe √óHÉcCG Ée ¢†©H »qæ nY »∏ªrënJh »ÑfÉéH »°û«©àd »JódGh Éj s‹EG nøjô°†– p∂à«d (...) ''á n°ûMƒe'' kIÈ≤e

,G vó pL áq«≤°T ,É¡«a áª©qædG ÜÉÑ°SCG ô qaƒJh ,É¡FÉNQh ÉgóZQ ≈∏Y ,»JÉ«M q¿EÉa ,OÓÑdG √òg ‘ áHBÉμdGh pá n°ûMƒdG

Óa o√ qOQ oô¶àfCG qºK pÜÉà pμdG nó r©H nÜÉà pμdG p∂«dEG oÖà rcCG kÓjƒW ÉæeR oârãpÑd ró≤dh (...) .ÉWÉÑàZG ’h É k°ùfoCG É¡«a ó pLCG ’

q¿CG πFÓb ΩÉqjCG òæe oâª∏Y ≈qàM káØ∏àrfl nÖgGòe p¬ p∏jhCÉJ ‘ oÖg rPCGh .Öé©dG ∂dòd oÖnéYCG oâæch .A»°T s‹EG Oôj

É¡b qõ“h ÉgDhô≤àa »à sªY ¤EG É¡o∏ pªr– âfÉc pójÈdG ¤EG »Ñoà oc π rªM ‘ É¡«dEG óªàYCG âæc »àdG náØ«°UƒdG

(...) »æoÑ pé©jh »æ obhôj Ée Éæg ÉgÉ«MCG »àdG IÉ«◊G √òg ‘ ¢ù«∏a : ó©Hh (...) É kª«¶Y Ékf rõoM ∂dP »æfõMCÉa

(...) põjô£qàdGh p è°ùqædÉH »°ù rØf øY ì qhQCG ,»é°ùæe ≈∏Y káqÑ pμoe »JÉbhCG n™«ªL »°† rbCG ÉfCÉa

ÚeC’G »Ñ∏ch π«∏÷G ï«°ûdG …PÉà°SCGh …QÉe »à«qHôoeh èæ«ehO …ódGhh âjôZôe »qeCG ¤EG »àq«–

IÉ«◊G ∂∏J ¤EG ´ƒLqôdG ¤EGh p∂ÑfÉéH »FÉ≤H ¤EG pánLÉ◊G qó n°TCG ‘ »æqfCG »J nódGh Éj »ª∏YGh (...) ''πjó«a''

,rºcóræY ÊGQCG hCG ÉÑjôb …óæY É©«ªL ºcGQCG r¿CG ƒoLQCGh (...) É¡r«∏Y »μHCG o∫GRCG ’h É¡oJ ró≤a »àdG Ió«©°ùdG áÑq« q£dG

.ΩÓ````````````````````````````````` q°ùdGh

''ôJh’ …O »æ«Lôa''.»Wƒ∏Øæª∏d ''á∏«°†ØdG'' ÜÉàc øe

á«°ü°üb á«æ≤J ,ádÉ°S qôdG :™HG qôdG •É°ûædG


317

o∞udnDhoCG:¤EG QƒÙG ¢Uƒ°üf ∞qæ°UCG

¤EG πFÉ°SôdG ¢Uƒ°üqædG ∞qæ°UCG

:¤EG ,¬«dEG p π n°Srôoª`dG nÖ°ùM nπFÉ°SôdG n¢Uƒ°üædG ∞qæ°UCG

:¤EG ,øª«¡ŸG áHÉàμdG §‰ Ö°ùM πFÉ°SôdG ¢Uƒ°üædG ∞qæ°UCG

:¤EG ,¿ÉcQCG øe É¡«a ôaƒàj Ée Ö°ùM πFÉ°SôdG ¢Uƒ°üædG ∞qæ°UCG

πFÉ°SQ ¢Uƒ°üf πFÉ°SôdG øY ¢Uƒ°üf

áqjÌf πFÉ°SQ ájô©°T πFÉ°SQ

ÖjOCG ¤EG πFÉ°SQ ∫hDƒ°ùe ¤EG πFÉ°SQ ≥jó°U ¤EG πFÉ°SQ Öjôb ¤EG nπFÉ°SQ

ÉLÉéM øª°†àJ πFÉ°SQ ÉØ°Uh øª°†àJ πFÉ°SQ GOô°S øª°†àJ πFÉ°SQ

øª°†àJ πFÉ°SQ6¿ÉcQCG øª°†àJ πFÉ°SQ5¿ÉcQCG øª°†àJ πFÉ°SQ4¿ÉcQCG øª°†àJ πFÉ°SQ3¿ÉcQCG


318

IôYÉ°ûdG ádÉ°SQ¿ÉbƒW ihóa »æ«£°ù∏ØdG ÖjOC’G ¤EGô°UÉf ∫Éªc:øé o°S ÉeóæY

inó s°üdG nÖ«ÑM Énæ«JCÉj n∑ oh ró n°T

ÜÉMuôdG p¥Ó¨fG nºZQ kÉ≤u∏fi

Éæd rìó r°UÉa nÚ pé s°ùdG … pôFÉW Éj

ÜG nò n©dGh ≈nL tódG p¿GQ róL p∞∏N røe

»àdG pójó◊G o¿ÉÑ°†≤a ,uøZ

AÉ°†ØdG nÖrMQ n∂ p¡Lh ‘ tó o°ùJ

Éæ p©ª°S røY nÖnérëoJ rød

,… pôFÉW Éj

AÉnL sôdG oÜQóa ,uøZ

AÉ« p u°†dG s™ p°ûoe tóàÁ n∫GRÉe

ÉæpdƒM røe p π«q∏dG p¥ÉÑ£rfG nºZQ

…ôpFÉW Éj n∑ ohó°T »pæ n©nLQCG

o¿Ée sõdG o√GƒW m¿ÉeR ¤EG

ìÉnæ÷G o≥r∏W , pƒ r£ÿG o≥r∏W nâfCG rPEG

Úª°SÉ«dG oáq∏ oX râfÉc nΩÉqjCG

Éæd h oó°ûJ âfCGh ,Éæ t°ü oînJ

¿G nƒ oØræ o©dGh pƒ rg sõdGh ≈næoŸG nô©°T

ôYÉ°ûdG qOôaô°UÉf ∫ÉªcádÉ°SôdG √òg ≈∏Y É¡fGƒæY Ió«°üb ádÉ°SôH''¥ÉªYC’G øe''

:ô£°SC’G √òg É¡æe

»MhoQ nâNCG Éj p∂oHÉàc »pfÉJCG

ÜÉàμdG ør«H p∂nMhQ oârëaÉ°üa

râbÉØà°SGh o¬d » pMGô pL râ s°ûgh

ÜGƒn÷G t§ oînJ » p°ùreCG oä’É«N

lôcGP , lôcGP »pæ`sfEG rπH

ÜÉnë u°üdG nƒ¡dh , pAÉNE’G ÉjÉ°ûY

Úª°SÉ«dG oáq∏ pX Éæo∏u∏ n¶oJ

ÜÉÄpàcGh mI sòd øe ¿ÉMÉæL

oåjó◊G qøéj ≈sàM oô nª r°ùnfh

ÜGô s°ùdG ‘ ™ pLÉg m ºo∏oM ≈n∏Y

Éæpd rƒnM røe oÜÉ°ùræJ ä rƒŸG inDhQ

. . .ÜÉÑ s°ûdG p ™«HQ ‘ ÉnæH oí«°üJ

¿ƒ ocCG r¿CG »pæ`pà rÄ°T É nª∏ãe ÉnfCG

ÜÉ© u°üdG äÉK pOÉ◊G ‘ äAÉ°Th

¬« p°†nJ rQCG n’ q∫ oòdG ≈∏Y lÒÑc

ÜÉnë s°ùdG ‘ lópdÉN lÅ pW rƒne ‹h

oßØMCG1

¿ÉbƒW ihóa IôYÉ°ûdG


319

.∞æMC’G øH ¢SÉÑ©dG ô r©°T ‘ É¡ŸÉ©e râë°†qJ oGh »°SÉqÑ©dG ô°ü©dG ‘ ÚqÑÙG ør«H π°SGÎdG IôgÉX râ naô oY

ô°üY ‘ Éª¡æ«H áq«°SÉ°SCG π°Uh Iõªg ádÉ°SôdG âëÑ°UCG ÚqÑÙG ÚH π°UGƒdG ƒg ∫ƒ°SôdG ¿Éc Éªæ«Ña

.R rƒa É¡ª°SG É¡YóàHG ICGôeG ≈∏Y √ô©°T ∞nbh óbh Iôé¡∏d ÊÉãdG ¿ô≤dG AGô©°T øe ƒgh ¢SÉqÑ©dG

: ájô r©°ûdG ¬àdÉ°SQ ‘ ∫ƒ≤j

»````Ñ« pLCG Ú``` pŸÉ©dG pAÉ```°ùpf nø` rj nRnCGpÖ```jônZ p¥Gô``©dÉH m¥ƒ`` o°ûne nAÉ`Y oO

¬``` nahô oM oº`«pboCG Éè »` pHÉàpc oâ`rÑ nà` nc»```Ñ`«ëf p ∫ƒ``Wh ‹G nƒ`` rYEG pI qó` p°ûpdmI nô r Ñ n©pH oâ``£ n£ nN Ée ƒòëreCGh t§```` oNnCGpÜh oôoZ sí n°S p ¢SÉ`Wô p≤dG ≈∏Y tí o°ùnJ

»æ` pà ra nô nY Ée »`æpJ rô n°üHCG rƒd oR rƒ na ÉjCG »`pHƒ oë o°Th ºcó©H Êƒoé o°T ∫ƒ£pd

râoenCG r¿ pEÉa »Ñ« p°ünf É«fódG øe pâfCGh»`Ñ« p°üf p¿Éæ p÷G QƒoM øe p∂nàr«n∏a

º```μæ«Hh »``æ«H ¿Éc Ée oß``` nØrMCÉ°S»``Ñ« p neh …pó` n¡ r°ûne ‘ º ocÉ`Y rQnCGh

(....)

ºμneÓ°S nìÉ``j qôdG …pó`` r ¡nà r°SnC’ »qfEGhpÜƒòÑ o¡pH rºc pƒ rënf rø p `è râ`n∏Ñ rbCG G nPEG

oº``òμr«dEG p ΩÓ````` q°ùdG nπ` rªnM É``¡odnCÉ r `°SCGh»```Ñ«LCÉa râ`n¨s∏nH Éke rƒ`j »g r¿EÉa

º` o ¡t∏ oc n¿ƒqÑ pëoŸG o√ƒoμ r°ûj nør«ÑdG i nQCGpÖ````«ÑM uπ``` oc nQGO rÜ xô` n b uÜ nQÉ`«a

oßØMCG2


320

.1õéæJ Éqæe áYƒª›@á∏HÉ≤e hCG) ™e á«Øë°UáaÉ°†à°SGQhO ∫ƒM á«æWh á°ù°SDƒe pôjóe (`d

.á«æWƒdG áë∏°üŸG πLCG øe É¡JÉeóN ójƒŒ ‘ ÚæWGƒŸG πFÉ°SQ

.2 iôNCG áYƒª› õéæJh@ÉØ∏e.Üƒ©°ûdG ÚH ÜQÉ≤àdG ‘ π°SGôqàdG QhO ∫ƒM

.3 iôNCG áYƒª› ∫ØμàJh@á°ûbÉæÃ Ú∏ª©dG ‘ ÚàYƒªÛGm ¢VôY ná≤jôWh i kƒàfi.


.1 .p ¢ùYÉ≤qàdGh pádÉ£ÑdG ≈∏Y pIôHÉãŸGh p πª©dG nπ°†a É¡«a oøq«HCG ≥jó°U ¤EG kádÉ°SQ oQ uônMoCG

.2ógÉ°ûe øe ¬oJÉæb ¬tãÑJ ÉÃ ICGôª∏d ¬nàfÉgEG É¡«a oâÑKCG á«FÉ°†a mIÉæb pôjóe ¤EG kádÉ°SQ oQ uônMoCG

.IQ qƒ°üŸG ÊÉZC’G ‘ í°VÉØdG …ô©dG

.3¢SÉÑàM’G IQƒ£N øe É¡«a ºgQ qòMCG ,⁄É©dG AÉªYR ¤EG ,¢VQC’G á qªb áÑ°SÉæÃ , kádÉ°SQ oQ uônMoCG

.áYƒæàe çQGƒc øe ¬Ñ∏éj Éeh ,¢VQC’G ≈∏Y …QGô◊G

.4,¬«a n±Gô°SE’G q¿CGh , lóq«L ô©°ûdG ‘ p ¢Vƒª¨dG ¢†©H q¿CG É¡«a âÑKCG ôYÉ°T ¤EG ádÉ°SQ oQ uônMoCG

.p ΩÉ¡HE’Gh pá«ª©àdG ‘ nô© q°ûdG o§ p≤°ùj


…ƒfÉãdG º«∏©àdG ‘ êÉé◊G ºq∏©àd áÄ«¡Jh ∞«dCÉJ IóMh

321

πeÉμàe »LÉéM ¢üf êÉàfEG

∫hC’G ´ƒ°VƒŸG

,™ªàÛG ¿É«YCG øe ¬∏©éà°S »àdG ß◊G áHô°†d GQÉ¶àfG ,πª©dG ≈∏Y ádÉ£ÑdG QÉàNG ,π≤©dGh º°ù÷G º«∏°S ÜÉ°T ºμq«M ‘

.»©°ùdGh IôHÉãŸGh OÉ¡àL’ÉH q’EG ≥≤ëàJ ’ ÉædÉeBGh ÉæaGógCG q¿CÉH ¬YÉæbEG âdhÉMh ¬∏cGƒJ ≈∏Y Iqôe ¬àª∏a

»JB’G πμ°ûdÉH Éæ«©à°ùe ¬àMhôWCG äÉÑKE’ áYƒæàe èéM øe Éªμæe πc √óªàYG Ée GRÈe ,QGƒM øe Éªμæ«H QGO Ée π≤fG

(ÉjOô°S »LÉé◊G QGƒ◊G ÒWCÉJ) áeqó≤ŸG...............................................................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................................................

ÉjOô°S ô¶ædG »à¡Lh ÚH §HôdG ...............................................................................................................................................................................................

(ájOô°S á“ÉN) êÉé◊Gh QGƒ◊G ∫BÉe ............................................................................................................................................................................................... ...............................................................................................................................................................................................

πWÉ©dG ÜÉ°ûdG áMhôWCG

...............................................................................................................................................................................................

¬ééM

...............................................................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................................................

êÉàæà°S’Gh áé«àædG

...............................................................................................................................................................................................

ºq∏©àŸG áMhôWCG

...............................................................................................................................................................................................

¬ééM

...............................................................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................................................

êÉàæà°S’Gh áé«àædG

...............................................................................................................................................................................................

322

:ÊÉãdG ´ƒ°VƒŸG

»JCÉJ ßM áHô°V ÚgQ IÉ«◊G ‘ ÉædÉeBGh ÉæaGógCG ≥«≤– q¿CG Gó≤à©e πª©dG ≈∏Y ádÉ£ÑdG π q°†Øj ºμq«M øe ÜÉ°T ™e âØ∏àNG

.IôHÉãŸGh »©°ùdGh OÉ¡àL’G π°†a GRÈe ¬àMhôWCG ¢†MO âdhÉëa ,áaó°U

»JB’G πμ°ûdÉH Éæ«©à°ùe ,πcGƒàŸG ÜÉ°ûdG Gòg ô¶f á¡Lh ¢†MO ∂àdhÉfi ¬æqª°†J É«LÉéM É q°üf ÖàcG

(ÉjOô°S »LÉé◊G QGƒ◊G ÒWCÉJ) áeqó≤ŸG...............................................................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................................................

á°VƒMóŸG πWÉ©dG ÜÉ°ûdG áMhôWCG

...............................................................................................................................................................................................

É¡°†MOh Égó«æØJ ‘ ∂ééM

...............................................................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................................................

...............................................................................................................................................................................................

á∏jóH áMhôWCG : êÉàæà°S’Gh áé«àædG

...............................................................................................................................................................................................

(ájOô°S á“ÉN) êÉé◊Gh QGƒ◊G ∫BÉe ............................................................................................................................................................................................... ...............................................................................................................................................................................................

323

:≈∏Y Ωƒ≤J á«LÉé◊G á«©°VƒdG :q¿CG ôqcòJ

á«aÓN á«°†b :»LÉéM ´ƒ°Vƒe -

ÖWÉfl h êÉfi :êÉéM ‘ôW -

á«æª°V hCG É¡H ìqô°üe ,á°VƒMóe hCG áàÑãe áMhôWCG -

É¡°†MO hCG áMhôWC’G äÉÑKEG ≈∏Y óYÉ°ùj ≥°ùf ≥ah áHƒÑe áYƒæàe èéM -

á∏jóH áMhôWCG ¿ƒμJ ób :áé«àf -

:»LÉé◊G ´ƒ°VƒŸG q¿CG º∏YG

1,´ƒ÷Gh ô≤ØdG ,™ªàÛG ‘ ICGôŸGh ,ádÉ£ÑdGh πª©dG π«Ñb øe (ájQÉ°†M) á°û«©e á«eƒj á«JÉ«M á«°†≤H ≥q∏©àj ób .

.Gòg ∂HÉàc ‘ ∂H qôe Éª∏ãe.....»YÉªàL’Gh »°ùØædG ÉgQhOh ¿ƒæØdG ,¿ÉeOE’G

2‘ ICGôŸG IQƒ°U π«Ñb øe ,¬«a ÒÑ©àdG Ö«dÉ°SCGh ¬fƒæah ,GÌfh Gô©°T ÜOC’G ÚeÉ°†e ÉgQGóe á«HOCG á«°†≤H ≥q∏©àj óbh .

....á°Uƒ°übC’G äÉeƒ≤e ,ó«∏≤àdGh ójóéàdG ,»Hô©dG ô©°ûdG

:≈∏Y Ωƒ≤J ájó≤ædGh á«HOC’G á«LÉé◊G á«©°VƒdG :q¿CG

...»HOCG êÉàfEG - á«HOCG IôgÉX ∫ƒM á«aÓN á«°†b :»LÉéM ´ƒ°Vƒe -

(IOÉY ÇQÉ≤dG) ÖWÉflh êÉfi :êÉéM ‘ôW -

.á°VƒMóe hCG áàÑãe áMhôWCG -

AGQBG hCG ôKC’G øe á«HOCG ógGƒ°T ÖdÉ¨dG ‘ »g :É¡°†MO hCG áMhôWC’G äÉÑKEG ≈∏Y óYÉ°ùj ≥°ùf ≥ah áHƒÑe áYƒæàe èéM -

.¬«a ájó≤f

...É¡∏jó©J hCG É¡«Øf hCG áMhôWC’G äÉÑKEG :áé«àf -

:''π°SGÎdG'' Qƒfi ‘ …ódÉÿG óªÙ ''É¡àeÉªM ™e Ió«°S'' Ió«°üb ¤EG óY

1 ''πLGõdG ΩÉªM'' :πFÉ°SôdG ∫OÉÑJ äGƒæb ióMEG ¤EG ±qô©àdGh ádÉ°SôdG ¿ÉcQCG øq«ÑJ ‘ É≤HÉ°S É¡Jôªãà°SG ∂qfCG ôqcòJ .

2.¢üædG á«æH ,…ô©°ûdG qøØdG äÉeƒ≤e ,ÒÑ©àdG á«dÉªL) :'' q¢üædG á«HOCG'' »g iôNCG ájhGR øe É¡«dEG ô¶æJ ¿CG ∂æμÁ øμdh

(....…ô©°ûdG

,Ée »HOCG ôKCG ‘ Ó«ªL √Gôf Éªa Égô°UÉæYh É¡JÉeƒ≤e ≈∏Y ´ÉªLEG hCG ¥ÉØJG qπfi ¿ƒμJ Ée GQOÉf , q¢üf q…CG q¢üædG á«HOCGh

''Éjô©°T áØ«©°V É¡àeÉªM ™e Ió«°S q¿CG'' ºYõj AGô≤dG óMCG q¿CG Óãe ∂dP øe í«ë°U ¢ùμ©dGh Éë«Ñb ÉfÒZ √Gôj ób

: ‘ ô¶qædÉH ∂dPh ,É¡°†MóJ hCG áMhôWC’G √òg âÑãJ ¿CG ,êÉé◊G ≈∏Y IQób øe ¬àÑ°ùàcG ÉÃ ∫hÉ– ¿CG ¤EG ∑ƒYóf øëfh

.Ió«°ü≤dG ´É≤jEG -

ájô©°ûdG Qƒ°üdG -

¢üædG á«æH -

: rô scòJ

º∏YG

≥qÑW

èàæà°SG

324

áëØ°üdG iƒàÙG

@Iõ«ªŸG ±GógCÓd ¢üædG á«£¨J ¿ƒØqdDƒŸG ¢üædG ¿GƒæY Q/´

3 áeó≤ŸG 01

5 »°SÉ°SCG á©°SÉà∏d á«Hô©dG ÜÉàc á£jôN 02

6 äÉÑ°ùàμŸG ºYO IóMh 03

9 ™ªàÛG IÉ«M ‘ πª©dG áª«b øq«ÑJ áqjó«¡“ á«aÉ°ûμà°SG IóMh 04

πª©dG : ∫hC’G QƒÙG15 ∞°ûμà°SCG

16 πμ°ûe qπM ‘ ºgÉ°SCG

¢Uƒ°üædG

@Iõ«ªŸG ±GógCÓd ¢üædG á«£¨J ∞qdDƒŸG ¢üædG ¿GƒæY Q/´

17 OôØdG IÉ«M ‘ πª©dG áª«b øq«ÑJ ¢SƒHOƒH ÖLQ.O OƒLƒe ÉfCG ¿PEG πªYCG ÉfCG 01

20 Qƒª«J Oƒªfi ?∫hC’G …hóY âeõg ∞«c 02

23 OÉ≤©dG ¢SÉÑY IOGQEG πª©dG 03

26

™ªàÛG IÉ«M ‘ πª©dG áª«b øq«ÑJ

ídÉ°U øH ÊGó«ŸG ¢VQC’G ó`` q«°S 04

29 ¿GÈL π«∏N ¿GÈL πeÉ©dG ¢SÉædG øe ÖMCG 05

32 ÊÉÑ©°ûdG ⁄É°S øWƒdG Éæ«∏YCG óYÉ°ùdÉH øëf 06

35™ªàÛGh OôØdG IÉ«M ≈∏Y ádÉ£ÑdG QÉ£NCG øq«ÑJ

º«μ◊G ≥«aƒJ ÉÑgP ô£“ ’ AÉª q°ùdG 07

38 ∞«æe ¿ÉªMqôdG óÑY ádÉ£ÑdG »æà≤gQCG !πª©dG »æ≤gQCG 08

41 πª©dG ‘ ìÉéædG •hô°Th á«æ¡ŸG ¥ÓNC’G ∑GQOEG ΩÉ¡¨æμ«H ¢SƒcQÉe ´óÑŸG ôjóŸG 09

44 á«æ¡ŸG ¥ÓNC’G ∑GQOEG äÉjõdG ø°ùM óªMCG ¥ÓNC’G πª©dG É‰EG 10

47 πª©dG ‘ ìÉéædG •hô°T ∑GQOEG áæ«éY …hGQƒH á«ªæ¡÷G á∏°ù`∏°ùdG 11

50 πª©dG ‘ ìÉéædG •hô°Th á«æ¡ŸG ¥ÓNC’G ∑GQOEG ÚeCG óªMCG πeÉ©dG ºMÔd 12

53πª©∏d ábÉ£dG ójóŒh ¬«aÎdG á«ªgCG ∑GQOEG

»eôμdG ÒgR ÆGôØdG âbh 13

56 ÚeCG óªMCG IÉ«◊G ƒg âbƒdG 14

59 IójóL ø¡e ¤EG ±ô©àdG íHGQ ¥OÉ°üdG áq«LƒdƒæμàdG áÑMÉ°üŸG áæ¡e 15

62 á«∏«ªμàdG á£°ûfC’G

Iô°UÉ©ŸG äÉ©ªàÛG ‘ ICGôŸG :ÊÉãdG QƒÙG


74 ∞°ûμà°SCG


¢Uƒ°üædG

@Iõ«ªŸG ±GógCÓd ¢üædG á«£¨J ∞qdDƒŸG ¢üædG ¿GƒæY Q/´

76

øq«ÑJICGôŸG ádõæeäÉ©ªàÛG ‘

É¡«HôZh É¡«bô°T Iô°UÉ©ŸG

‘É°UôdG ±hô©e ¢Vôa ICGôŸG º«∏©J 01

79 …hGó©°ùdG ∫Gƒf ó°ù÷G á«ë°V 02

82 »ë«eôdG óªfi ΩÉghC’G ÜÉéMh á«Hô©dG ICGôŸG@ 03

85 …QóÑdG IÉ«M ?á«Hô©dG ICGôŸG ∞°üæà°S ≈àe@ 04

88 ó«°TQ º°TÉg ¿hQÉg áÄL’ áªq∏©e@ 05

91 å«ª°S ∂jôJG @á«fÉHÉ«dG ICGôŸG 06

94 øY Üqô©e á q`«æ« q°üdG ICGô``ŸG@ 07

97

Ö°SÉμe áfÉ«°U •hô°T ∑GQOEG

É¡ªYOh ICGôŸG

áª«©f π«FÉî«e ájô◊G ≥jôW 08

99 ¿Éª°ùdG IOÉZ ôëÑdG ICGôeG 09

102 ídÉ≤ŸG õjõ©dG óÑY º∏©dGh ´GóHE’G ájƒãfCG øY 10

105 ìÉÑ°üdG OÉ©°S »≤jó°U øc 11

108 πZõdG ¢VÉjQ .O á«dhDƒ°ùŸGh ôjôëàdG ÚH ICGôŸG@ 12

111 ¿Éª«∏°S ≈Ø£°üe ?Égó¡£°†fh É¡Ñëf ∞«c ICGôŸG@ 13

114 PÉîJGq…ó≤f ∞bƒe∫Ó¨à°SG øe

QÉ¡°TE’Gh ΩÓYE’G ‘ ICGôŸG

Éæ«fhQÉa É÷hCG @»°ShôdG ΩÓYE’G ‘ ICGôŸG 14

117 º«¶©dG óÑY ¿Éª«∏°S ídÉ°U.O á«FÉ°†ØdG äGƒæ≤dG ‘ ICGôŸG ó°ùL@ 15


www.fraternet.com

326

ô°UÉ©ŸG ÉæŸÉY πZGƒ°T øe :ådÉãdG QƒÙG


136 ∞°ûμà°SCG


¢Uƒ°üædG

±ó¡dG iƒàÙG ∞qdDƒŸG ¢üædG ¿GƒæY Q/´

138

QÉ£NC’G ¢†©H øq«ÑJ

Oqó¡oJ »àdG äÉaB’Gh

¿É°ùfE’Gh á q°UÉN ÜÉ°ûdG

.áqeÉY

ôqJƒàdG º«gGôHEG QÉà°ùdG óÑY »°ùØædG §¨°†dG 01

141 ÚNóàdG Qó q°üdG áéjóN A»£ÑdG QÉëàf’G 02

144 äGQóıG ºgGôHG óMGƒdG óÑY IÒ¨°üdG ¢ù«WGô≤dG IQÉŒ 03

146 QÉª≤dG ¢VƒY Oƒªfi ¿hôeÉ≤ŸG 04

149 ∞æ©dG ÚeCG óªMCG ¬©Ñ£H ∞«æY ¿É°ùfE’G 05

152ìƒæ÷G

OƒÑY ¿hQÉe ¬FÉàdG ÜÉÑ°ûdG 06

155 QÉ£©dG Oƒªfi óªfi ´QGƒ°ûdG ∫ÉØWCG 07

158 »YÉªàL’G ¥ÉØædG …ÒªÿG ôgÉ£dG ÚÑ÷G ≈∏Y ΩƒãdG 08

161

πcÉ°ûŸG ¢†©H ∑GQOEG

ÊÉ©J »àdG QÉ£NC’Gh

áqjô°ûÑdG É¡æe

Ühô◊G áª«©f π«FÉî«e »NCG 09

164 ô≤ØdG ¢TƒμÑdG Ö«£dG.O áŸƒ©dGh ô≤ØdG 10

167 äÉYÉÛG

Qƒe ¢ù«°ùfGôa

õædƒc ∞jRƒL

¿É°ùM óªMCG áªLôJ

ájô°ûH áYÉæ°U ´ƒ÷G 11

171 á«°ü©à°ùŸG ¢VGôeC’G »ª∏©dG »Hô©dG AGhO ÓH AGO 12

174 á«©«Ñ£dG çQGƒμdG …hÉgõdG »bó°U π«ªL ¿ÉHÉ«dG ∫GõdR 13

178πFÉ°Sh ∫Éª©à°SG Aƒ°S

áãjó◊G ∫É°üJ’G

ógÉ°ûdG áq∏› IõØ∏àdGh πØ£dG 14

181 …ójõdG »éæŸG IQƒ°üdG ™ªà› 15

184 …ôLÉŸG á∏«ªL Iõ¡LC’G øeR 16

187 ¤EG áLÉ◊G ∑GQOEG

ÚH øeÉ°†qàdGh ¢ûjÉ©àdG

√òg á¡HÉéoŸ ô°ûÑdG

ôWÉıG

Ú°ùM ¬W øeÉ°†J 17

190 óªMCG ∑QÉL r´qÈàæd 18


327

¿ƒæØdG : ™HGôdG QƒÙG



204 ´hô°ûe RÉ‚EG ‘ ºgÉ°SCG

¢Uƒ°üædG

±GógC’G ∞qdDƒŸG ¢üædG ¿GƒæY Q/´

205

øØdG QhO øq«Ñàj r¿CG @

,¬MhôH ƒª°ùdGh OôØdG Öjò¡J ‘

ÚeCG óªMCG ∫Éª÷G ’ƒd 01

208 Qƒª«J Oƒªfi ?ƒg Ée ,tøØdG 02

211 OÉq≤©dG Oƒªfi ¢SÉÑY ? ájQhô°V á∏«ª÷G ¿ƒæØdG πg 03

214 äÉjõdG ø°ùM óªMCG qøØdGh ó«∏≤àdG 04

217

Éeh á∏«ª÷G ¿ƒæØdG ¤EG ºq∏©àŸG ±qô©àj r¿CG @

,É¡æe qπc õ«Á

‘ QhO øe á∏«ª÷G ¿ƒæØ∏d Ée ∑Qój r¿CG @

äÉaÉ≤qãdG íbÓJh Üƒ©°ûdG ÚH Öjô≤qàdG

Oƒqª°U øjódG Qƒf mán«uæn¨oe oôrë p°S 05

220 áª«©f π«FÉî«e áéæªμdG ±RÉY 06

223 ójR ƒHCG óªMCG .O ¬«dÉÑdG 07

226 ídÉŸG ¿É°ùM .O AÉØ°T º°SôdG ‘ 08

229 º«μ◊G ≥«aƒJ Éªæ« q°ùdGh ÜOC’G 9

232 »ë∏jƒŸG óªfi ìô°ùŸG 10

235 ÖjôZ ∞°Sƒj π«°UCG qøa 11

238 QÉμH ≥«aƒJ √GôJ ’ Ée ∂jôj 12

242 á°TÉμY ähôK .O pÜrôn¨dG p¿ƒoæoa ‘ o¥rô s°ûdG 13

245ôgGƒ¶dG ¢†©H øe Éqjó≤f ÉØbƒe »æÑj r¿CG @

.¿ƒæØdG ∫É› ‘ á«Ñ∏°ùdG

ÊÉ¡dG øjódG Qƒf á«ªbôdG IQƒãdGh øØdG 14

248 Oƒ©≤dG ¿ÉªMôdG óÑY.O á«FGOGqódGh á«dÉjô q°ùdG 15


328

π°SGÎdG : ¢ùeÉÿG QƒÙG




¢Uƒ°üædG

±ó¡dG ∞qdDƒŸG ¢üædG ¿GƒæY Q/´

269

1øe ´GƒfCG ¤EG ±qô©àdG (

øe ±Éæ°UCGh πFÉ°SôdG

.Ú∏°SGÎŸG

2‘ πFÉ°SôdG QhO øq«ÑJ (

∞bÉãàdGh π°UGƒàdG

3äÉYƒ°VƒŸG ‘ …CGqôdG AGóHEG (

πFÉ°SqôdG ‘ ádhÉæàŸG

»ª°TÉ¡dG óªMCG Üô©dG óæY πFÉ°SôdG ¿GƒjO ICÉ°ûf 01

273 »°ùfC’G §°SÉÑdG óÑY á∏°SGôŸG á«gÉe ‘ 02

276 »°ùfC’G §°SÉÑdG óÑY ádÉ°SôdG ¿ÉcQCG 03

279 ƒμ°SGƒg ∑QÉe ádÉ``````°SqôdG 04

282 ßMÉ÷G ¿hQÉg øH π¡°S ádÉ°SQ 05

285 ÜÉ£ÿG øH ôªY ¬«°VÉb ¤EG áØ«∏N ádÉ°SQ 06

288 …ódÉÿG óqªfi É¡àeÉªM ™e Ióq«°S 07

290 »JQÉª©dG ø°ùM óªMCG ÜÉÑ°ûdG áq«dhDƒ°ùe 08

293 Oƒª°U øjódG Qƒf √ÉØ°ûdGh ±hô◊Gh OhQƒdG 9

296 º«μ◊G ≥«aƒJ !Üô¨dGh ¥ô°ûdG ÚH 10

299 ¿GÈL π«∏N ¿GÈL ÚÑjOCG ábGó°U 11

301 »qHÉ°ûdG º°SÉ≤dG ƒHCG …ƒ«∏◊G ÖWÉîj »HÉ°ûdG 12

304 ÊÉÑb QGõf ¢ùrcÉnØdG p ønenR »pa wÖoM 13

307 ÜôY ¢ùfƒj ÊhÎμd’G ójÈdG 14

314 º«MôdG óÑY ßaÉMp π o°SGônJ nh p ∫É n°üuJÓd pánãjpón◊G äÉs«pLƒodƒoærμpàdG

päÉn« n£r©oŸG15


: á¶MÓe

1IOÉŸ áeÉ©dG ±GógC’G Aƒ°V ‘ ¢üf πμH á°UÉÿG (á«æØdGh á«fƒª°†ŸG) á«FGôLE’G ±GógC’G ¥É≤à°TG ¤EG ƒYóe PÉà°SC’G (

.QƒÙG ÖfGƒL πc »£¨J ±GógC’G øe áμÑ°T øª°V ,á«ª°SôdG èeGÈdG É¡«∏Y ¢üæJ »àdG Iõ«ªŸG ±GógC’Gh á«Hô©dG

2.Iõ«ªŸG ±GógCÓd É≤«≤– ÌcCG ICGôŸG Qƒfi ‘ (@) áeÓ©dÉH É¡«dEG QÉ°ûŸG ¢Uƒ°üædG (

Arab 2.pdf

Documents

Transcript of Arab 2.pdf