“การบริหารกิจการสาธารณะ ... · 2017-08-16 ·...

การประชมวชาการระดบชาต ดานการบรหารกจการสาธารณะ ครงท 4 (The 4th National Conference on Public Affairs Management) “การบรหารกจการสาธารณะภายใตประเทศไทย 4.0” (Public Affairs Management Under Thailand 4.0)

~ 1718 ~

การจดการภยพบตโดยมชมชนเปนฐาน: กรณศกษา อ าเภอบางระก า จงหวดพษณโลก Community Based Disaster Management: A case study of Bangrakam district

Phitsanulok province.

กมปนาท วงษวฒนพงษ (Kampanart Wongwatthanaphong)* *ผชวยศาสตราจารย สาขาวชารฐประศาสนศาสตร คณะมนษยศาสตรและสงคมศาสตร มหาวทยาลยราชภฏพบลสงคราม

บทคดยอ การวจยครงนเปนการวจยแบบผสมผสานทงเชงปรมาณและเชงคณภาพ โดยมวตถประสงค 2 ประการคอ 1) เพอ

ประเมนความพยายามของชมชนในการจดการภยพบต และ 2) เพอศกษาเงอนไขส าคญทสงเสรมการจดการภยพบตโดยมชมชนเปนฐาน ท าการศกษาจากชมชนทประสบภยน าทวมและอยใกลกบล าน ายม ไดแก ชมชนบานวงกม ชมชนบานแทนนางงาม และชมชนบานชมแสงสงคราม อ าเภอบางระก า จงหวดพษณโลก การเลอกตวอยางใชการคดเลอกแบบเจาะจง เครองมอวจย ไดแก แบบสอบถาม แบบบนทกขอมล และแบบสมภาษณ ขอมลเชงปรมาณวเคราะหหาคาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐาน ขอมลเชงคณภาพใชการวเคราะหเนอหา ผลการวจยพบวา 1) ชมชนมความพยายามในการปองกน/เตรยมพรอม และความพยายามในการจดการในภาวะฉกเฉนอยในระดบมาก สวนการฟนฟบรณะหลงประสบภยมความพยายามอยในระดบปานกลาง และ 2) เงอนไขส าคญทสงเสรมการจดการภยพบตโดยมชมชนเปนฐาน ประกอบดวย (1) ประสบการณรบมอกบภยพบตในอดต (2) ความตระหนกตอปญหาภยพบต (3) ผน าชมชน (4) ความสมพนธแบบเครอญาต และ (5) ความตอเนองของนโยบายภาครฐ

ABSTRACT This was both a qualitative and quantitative research. The objectives were 1) to assess existing efforts of local people

in managing natural disaster; 2) to study the critical conditions that promote community-based disaster management. Study from the flood victims and communities near the Yom River, namely Ban Wangkum, Ban Tan-Nang-Ngam and Ban Chumsangsongkarm, Bangrakam district, Phitsanulok province. All population were selected by purposive sampling. Research tools used were a questionnaire, note-taking form, and interview form. Quantitative data were analyzed by mean and standard deviation and qualitative data were analyzed through content analysis. The results showed that: 1) community’s efforts to prevent and preparedness, and emergency management efforts were at a high level, while a rehabilitation and reconstruction effort was at moderate level. And 2) important conditions that promote community-based disaster management include: (1) Prior disaster experience, (2) Disaster awareness, (3) Community leader, (4) Kinship and relationships and (5) Continuity of government policy.

ค าส าคญ : การจดการภยพบต ชมชนเปนฐาน อ าเภอบางระก า Key Words : Disaster Management, Community Based, Bangrakam district

P-3


~ 1719 ~

บทน า อทกภยเปนภยพบตธรรมชาต (Natural Disasters) ประเภทหนงทสรางความเสยหายแกมนษยชาตนบแตอดต เชน การ

เกดน าทวมครงใหญในภาคกลางของประเทศจน ในป ค.ศ.1931 ถอวาเปนภยพบตธรรมชาตทมผเสยชวตมากทสดในโลกตงแตเคยมการบนทกมา โดยมผเสยชวตราว 1 ลานคน - 4 ลานคน (Hough, 2013) ในสวนของประเทศไทย การเกดมหาอทกภยในป พ.ศ.2554 ไดสรางความเสยหายคดเปนมลคากวา 1.44 ลานบาท ธนาคารโลกจดอนดบความเสยหายทางเศรษฐกจเปนอนดบ 4 ของโลก ถดจากแผนดนไหวและสนามในญปน ป พ.ศ.2544 แผนดนไหวในโกเบ ป พ.ศ.2538 และเฮอรเคนแคทรนา พ.ศ.2548 (สถาบนวจยระบบสาธารณสข, 2555)

ดวยสภาพภมศาสตรของประเทศไทยทตงอยใกลเสนศนยสตรและอยในเขตแนวมรสม จงมกเกดภยพบตประเภทอทกภยและวาตภยอยเปนประจ า อ าเภอบางระก า เปน 1 ใน 9 อ าเภอของจงหวดพษณโลก เปนอ าเภอทมลกษณะพนทลมต าตดกบล าน ายม ซงเปนแมน าสายหลกสายเดยวของภาคเหนอทยงไมมเขอนขนาดใหญรองรบกกเกบน า เมอถงฤดน าหลาก อ าเภอบางระก า จงไดรบผลกระทบจากน าทวมซ าซากมายาวนาน จากการศกษาขอมลของกรมปองกนและบรรเทาสาธารณภย พบวา จงหวดพษณโลก เปนพนทรองรบน าทไหลผานมาจากจงหวดทางดานเหนอ ไดแก จงหวดพะเยา แพร สโขทย นาน อตรดตถ และเพชรบรณ ดงนนเมอจงหวดดงกลาวประสบอทกภย จงหวดพษณโลกกจะไดรบผลกระทบไปดวย โดยมระยะเวลาหางกนพอสมควรตามการไหลบาของน าในแมน ายม ซงท าใหอ าเภอบางระก าซงมพนทสวนใหญเปนทราบลม และแมน ายมไหลผานเกดน าทวมครอบคลมบรเวณกวางอยเปนประจ า (สถาบนสารสนเทศทรพยากรน าและการเกษตร, 2555) สวนการแกไขปญหาน าทวมของอ าเภอบางระก าเปนทรจก และไดรบความสนใจจากคนทงประเทศ เมอ “บางระก าโมเดล” ไดถกหยบยกขนมาเพอแกไขปญหาน าทวมในป 2554 โครงการดงกลาวตองการพฒนาตนแบบการจดการน าเชงบรณาการในระดบภมภาค (Master Model at Regional Level) เรมตนจากการพฒนาโครงสรางดานกายภาพ (Physical Development) เพอปรบเปลยนทางน า อนทมาของแนวคด “Water Way” และการพฒนาทางเศรษฐกจและสงคมหลงน าทวมหรอชวงของการฟนฟเพอน าไปสการพฒนาเชงระบบอยางย งยน แตอยางไรกตามโครงการนอาจดเปนความหวงดทภาครฐพงจะใสใจตอความเดอดรอนของประชาชน แตยงขาดการมสวนรวมอยมากการด าเนนโครงการจงมปญหา ประกอบกบการขาดความตอเนองของนโยบาย “บางระก าโมเดล” จงเปนเพยงวาทกรรมทางการเมองทอาจไมไดแกปญหาใหกบชมชน เพราะการชวยเหลอยงเปนเพยงมมมองของคนนอกทตองการสงเคราะหและเยยวยา ไมไดมองทภาคประชาชน ไมไดฟงปญหาจากขางลาง การจดการภยน าทวมจงขาดมตของชมชน


~ 1720 ~

รปท 1 ขอบเขตพนทน าทวมประจ าในลมน ายม

ปจจบนเปนทยอมรบกนวาความเขมแขงของชมชนและการมสวนรวมเปนเงอนไขส าคญในการจดการภยพบต

นบตงแตเหตการณคลนยกษสนามในปลายป 2547 จนถงน าทวมครงใหญป 2554 เปนตนมา ขบวนองคกรชมชนไดเรมเขามามบทบาทส าคญในการจดการภยพบตตาง ๆ ไมวาจะเปนการจดการชวยเหลอเฉพาะหนา เชน การจดหา อาหาร ทพก เสอผา น าดม ไปจนถงการฟนฟชมชนหลงภยพบต เชน การฟนระบบเกษตร การจดการปญหาทดนและความไมมมนคงในทอยอาศย การฟนฟทรพยากรชายฝง ฟนฟปาตนน า การยายชมชนออกจากพนทเสยง เปนตน (เครอขายองคกรชมชนจดการภยพบต, 2554) เนองจากภายในชมชนหนง ๆ มทนของชมชนอยเปนจ านวนมากท งทนสงคมดานโครงสราง (Structural Social Capital) เชน การมกลม เครอขาย องคกร และสถาบนตาง ๆ ในชมชน และทนสงคมดานภมปญญา (Cognitive Social Capital) เชน บรรทดฐาน ความเชอ และความไววางใจ สามารถน าไปใชแกไขปญหาของชมชนได (Grootaert, 1998) การพฒนาชมชนใหเขมแขงเพอรบมอกบภยพบตทเรยกวา “การจดการภยพบตโดยมชมชนเปนฐาน” (Community Based Disaster Management: CBDM) จงมความส าคญอยางมากตอการจดการภยพบต สอดคลองกบบรบทสากลอยางองคการระหวางประเทศเพอลดผลกระทบจากภยพบต (ISDR) ไดเสนอกรอบการท างานทเรยกวา Hyogo Framework เพอน าไปปฏบตในป 2005-2015 โดยใหความส าคญเปนพเศษแกแนวทางการจดการภยพบตโดยฐานชมชน เพอสรางความร ความเขาใจและความตระหนกเกยวกบภยพบตแกชมชน การมสวนรวมของชมชนในการจดการภยพบตจงเปนเงอนไขส าคญทจะเสรมสรางวฒนธรรมแหงความปลอดภย และการฟนฟชมชนทประสบภยพบตอยางย งยน จากความลมเหลวและความไรประสทธภาพของหนวยงานภาครฐในการจดการภยพบตทมกวางแผนจากสวนกลาง (Top-down Approach) โดยมองขามความตองการของชมชน จนบางครงการใหความชวยเหลอสญเปลา การจดการภยพบตโดยฐานชมชนจงเปนการจดการแบบลางขนบน (Bottom-up Approach) โดยใหชมชนไดเขามามสวนรวมในการแกไขปญหา


~ 1721 ~

ของตวเอง แตอยางไรกตาม ความชวยเหลอจากภายนอกกยงมความจ าเปนทงทรพยากรและองคความร หนวยงานภาครฐ ภาคเอกชน และองคการไมแสวงหาก าไรยงคงมบทบาทส าคญ ในการกระตนใหชมชนลกขนมาจดการกบปญหาของตวเอง ดงนนผวจยจงมความสนใจศกษาการจดการภยพบตโดยมชมชนเปนฐาน ใชกรณศกษาชมชนทมปญหาน าทวมซ าซากในเขตพนทอ าเภอบางระก า จงหวดพษณโลก เพอเรยนรวาชมชนเหลานนมแนวทางในการปองกน เตรยมความพรอม และรบมอกบภยน าทวมอยางไร และมเงอนไขใดทจะสงเสรมหรอเหนยวรงการแกไขปญหาน าทวมโดยชมชน

ในการวจยครงน ผวจยไดท าการทบทวนแนวคด ทฤษฎทส าคญ ไดแก ทฤษฎการเกดภยพบต (Disaster Theory) ทฤษฎการจดการภยพบต (Disaster Management Theory) และแนวคดการจดการภยพบตโดยมชมชนเปนฐาน (Community Based Disaster Management) ดงน

ทฤษฎการเกดภยพบต อธบายวา “ภยพบต” (Disaster) เกดขนไดจะตองมองคประกอบ 2 ประการ คอ “ภย” (Hazard) และ “ภาวะลอแหลม” (Vulnerability) เกดขนพรอมกน (Blaikie, Canon, Davis & Wisner, 2003) โดย “ภย” หมายถง เหตการณทน าไปสภาวะอนตราย เกดความสญเสยทงชวต ทรพยสน และการบาดเจบ สวน “ภาวะลอแหลม” คอภาวะทไวตอการจะไดรบผลกระทบจากภย เนองจากเราไมสามารถคาดการณการเกดภยพบตทางธรรมชาตลวงหนาไดอยางแมนย า ดงนนแนวคดการจดการภยพบตจงใหความส าคญตอการลดภาวะลอแหลม (vulnerability) โดยมลเหตของภาวะลอแหลม เกดจากปจจยเศรษฐกจและการเมอง เพราะปจจยทงสองเปนตวก าหนดการจดสรรอ านาจและทรพยากรของกลมตาง ๆ ในสงคม กลาวคอ (1) ถาหากประชาชนไมมทางเลอกตองอยอาศยและใชทรพยากรทไมมความมนคง กจกรรมดงกลาวท าใหพวกเขามภาวะลอแหลมมากขน (2) หนวยงานภาครฐมกละเลยประชาชนกลมดงกลาวเพอเตรยมความพรอมรบมอภยพบต และ(3) ประชาชนทมอ านาจทางการเมองและเศรษฐกจต า มกไมเชอวาพวกเขาสามารถปกปองตนเองได (Self-protection) และสญเสยความเชอมนในองคความรทมอยในทองถน อยางไรกตามแมพวกเขาจะมความเชอมนในความสามารถของตนเอง แตพวกเขากมทรพยากรไมเพยงพอ เนองจากมอ านาจทางการเมองและเศรษฐกจต า จงไมสามารถเขาถงทรพยากรไดอยางมนคง

ดงนน “ภยพบต” ในอดตจงถกมองวาเปนสงทไมอาจปองกนได ผประสบภยบางคนเขาใจวาเปนการลงโทษจากพระเจา (acts of God) และอยนอกเหนอการควบคมของมนษย การจดการภยพบตในอดตจงเปนลกษณะการจดการแบบตงรบ (Passive Approach) เชน เมอเกดภยพบตขนภาครฐกจะมหนาทใหความชวยเหลอผประสบภยผานเครองมอนโยบายการใหเงนอดหนน (Subsidy Instrument) สวนผประสบภยคอ “เหยอ” เปนเพยงผรอรบความชวยเหลอจากภายนอกเทานน ซงแนวคดการจดการภยพบตในปจจบนจะมงเนนการจดการเชงรก (Proactive Approach) สามารถปองกนและลดความเสยหายได โดยใหความส าคญตอการเตรยมความพรอมเพอรบมอกบภยพบต (Disaster Preparedness) โดยเฉพาะในพนทสมเสยง เชน การฝกอบรมใหความรกระตนใหชมชนตระหนกถง “ภย” และสงเสรมใหทกหนวยงานในทองถนและชมชนเขามามสวนรวมในลกษณะทเรยกวา “การจดการภยพบตโดยมชมชนเปนฐาน” (Community Based Disaster Management) การจดการภยพบตในเชงรก (proactive approach) สามารถลดความสญเสยและลดผลกระทบจากภยพบตไดเปนอยางมาก มผลการศกษาจากหนวยงานตางประเทศ อยางเชน สถาบน Worldwatch (Abramovitz, 2001) พบวา การลงทนส าหรบการปองกนภยพบต สามารถลดความสญเสยและลดผลกระทบจากภยพบตไดถง 8 เทา ดงนน ประเทศทพฒนาแลวเกอบทกประเทศไดใชกลยทธเชงรกในการจดการภยพบตทงสน (กรมปองกนและบรรเทาสาธารณภย, 2547) การจดการภยพบตโดยมชมชนเปนฐาน (community based disaster management--CBDM) คอ การจดการภยพบตแบบครบวงจร โดยมงเนนการมสวนรวมของชมชนในการรวมคด รวมตดสนใจและการด าเนนการทกขนตอน ดงท Pandey and Okazaki (2005) กลาววา องคประกอบส าคญทสดในการจดการภยพบตแบบยงยน คอ การมสวนรวมของชมชนในกจกรรมการจดการภยพบต


~ 1722 ~

นบตงแต กระบวนการประเมนและวเคราะหความเสยงจากภยพบตเพอการวางแผนและหาแนวทางปองกน การวางแผนลดผลกระทบจากความเสยงและการเตรยมความพรอมกอนการเกดภย การจดการและด าเนนการในภาวะฉกเฉนขณะเกดภย การฟนฟบรณะหลงจากเกดภย ตลอดจนการตดตาม ตรวจสอบและการประเมนผล แนวคดดงกลาวจงสนบสนนการเคลอนไหวของประชาชนในระดบรากหญา (The Grass-roots Movements) ใหเขามามสวนรวมแกไขปญหาสาธารณะและสรางวาทกรรมการพฒนาชดใหม (Alternative Discourses) เพอสลายภาพลกษณของรฐชาตในการเมองแบบเกา ทอางตวเปนผผกขาดพทกษดแลคมครอง และปกปองประชาชนแตผเดยวลง โดยใหความส าคญกบการมสวนรวมของประชาชน พยายามกระตนใหประชาชนเขามารวมก าหนดนโยบายและรวมท ากจกรรมทางการเมอง โดยภาคประชาชนไมใชแครอคอยการชวยเหลอจากรฐหรอเปนฝายถกชน าเปนหลก (ไชยรตน เจรญสนโอฬาร, 2551) โดย Victoria (n.d.) อธบายหลกการส าคญของการจดการภยพบตโดยมชมชนเปนฐาน ดงน

(1) กระบวนการของการมสวนรวม (Participatory Process and Content) สมาชกในชมชน โดยกลมทมความเสยงตอการเกดภยพบต ไดเขารวมในกระบวนการทงหมด เรมตงแต การประเมนความเสยง การก าหนดมาตรการลดผลกระทบ การเตรยมความพรอม การตดสนใจ การน าแผนงานหรอโครงการไปปฏบต

(2) การตอบสนอง (Responsive) ชมชนรสกถงความจ าเปนทตองมกจกรรมการจดการภยพบต โดยพจารณาไดจากการรบร การจดล าดบความส าคญของมาตรการลดความเสยงจากภยพบต ซงชมชนสามารถอางความเปนเจาของในกจกรรมดงกลาว

(3) การบรณาการ (Integrated) ชมชนเปนผวางแผนและน าไปปฏบต เรมตงแตชวงกอนเกดภยพบต ระหวางเกดภยพบต และหลงเกดภยพบต มการเชอมโยงระหวางชมชน องคการและหนวยงานตาง ๆ ทงภาครฐและเอกชนในหลายระดบ

(4) มงเนนเชงรก (Proactive) ใหความส าคญตอการปองกนกอนเกดภยพบต (Prevention) การลดผลกระทบ (Mitigation) และการเตรยมพรอม (Preparedness)

(5) ความครอบคลม (Comprehensive) มการเตรยม ความพรอมและการลดผลกระทบจากภยพบตในระยะสน ระยะกลาง และระยะยาว ทงในเชงโครงสราง (Structural) ซงเปนสงทจบตองได เชน การสรางศนยเตอนภยพบต ศนยอพยพ โรงพยาบาล โรงเรยน และสงทจบตองไมได (Non-structural) เชน การใหความรเกยวกบภยพบต การฝกอบรม สขภาพ วถชวต การปองกนการตดไมท าลายปา เปนตน

(6) ความหลากหลายจากทกภาคสวนและองคความร (Multi-Sectoral & Multidisciplinary) คอการพจารณาบทบาทของผมสวนไดเสยในชมชนและผสนบสนนจากภายนอก รวมถงการบรณาการองคความรของทองถนกบวทยาการสมยใหมเพอรบมอกบภยพบต

(7) การมอบอ านาจ (Empowering) คอการเพมอ านาจของประชาชน ในการเขาถงและควบคมทรพยากร ตลอดจนบรการทางสงคม ผานการกระท ารวมกน การมสวนรวมในการตดสนใจ การควบคมสภาพแวดลอมทางธรรมชาตและกายภาพ จะสามารถสรางความเชอมนใหแกสมาชกในชมชน

(8) การพฒนา (Developmental) การมสวนรวมของชมชนเปนปจจยส าคญตอการพฒนา เพราะนอกจากจะลดความเสยงจากภยพบตแลว ยงลดปญหาความยากจน ความไมเทาเทยม และปญหาสงแวดลอมไดอกดวย

ดงนนการจดการภยพบตโดยมชมชนเปนฐานจงเปนการเปดโอกาสใหชมชนประเมนสถานการณของตนเองบนพนฐานประสบการณของพวกเขา โดยชมชนไมใชแคผก าหนดแผนงานและตดสนใจเทานน แตยงเปนตวแสดงหลกในการน าแผนงานไปปฏบตอกดวย


~ 1723 ~

วตถประสงคการวจย 1. เพอประเมนความพยายามของชมชนในการจดการภยพบต 2. เพอศกษาเงอนไขส าคญทสงเสรมการจดการภยพบตโดยมชมชนเปนฐาน

วธการวจย ผวจยไดเลอกพนทศกษาเปนชมชนทประสบภยน าทวมและอยใกลกบล าน ายม ไดแก ชมชนบานวงกม ชมชนบาน

แทนนางงาม และชมชนบานชมแสงสงคราม อ าเภอบางระก า จงหวดพษณโลก ซงเหตผลทผวจยเลอกสนามวจยในพนทเหลานเนองจากเปนชมชนทประสบปญหาอทกภยเปนประจ าและมประสบการณในการรบมอภยน าทวม นอกจากนยงมคณะกรรมการระดบหมบานดแลปญหาน าทวม สวนวธการวจยเปนการวจยแบบผสมผสาน ทงการวจยเชงคณภาพและการวจยเชงปรมาณ ดงน

1. การวจยเชงคณภาพ ผวจยใชแบบสมภาษณกงโครงสรางในการสมภาษณกลมผใหขอมลหลก มจ านวนทงสน 40 คน ซงประกอบดวยผประสบภยและผน าชมชน จ านวน 34 คน ตวแทนภาครฐ ไดแก ตวแทนส านกงานปองกนและบรรเทาสาธารณภยจงหวดพษณโลก วทยาลยปองกนและบรรเทาสาธารณภย วทยาเขตพษณโลก นายอ าเภอบางระก า นายกเทศมนตรต าบลบางระก าเมองใหม นายกองคการบรหารสวนต าบลชมแสงสงคราม และนายกองคการบรหารสวนต าบลทานางงาม สวนการวเคราะหขอมล ใชการจ าแนกขอมล การจดระบบขอมล การวเคราะหสาเหต และการเชอมโยงขอมลเพอหาขอสรปตามกรอบแนวคดทฤษฎและตอบค าถามของการวจย

2. การวจยเชงปรมาณ ผวจยใชแบบสอบถามซงผานการตรวจสอบความเทยงตรงเชงเนอหา (Content Validity) จากผทรงคณวฒ และผานการตรวจสอบความเชอถอได (Reliability) จากกลมตวอยาง (Try Out) จ านวน 30 ตวอยาง เกบขอมลจากครอบครวทไดรบผลกระทบและอาศยอยในพนทชมชนบานวงกม ชมชนบานแทนนางงาม และชมชนบานชมแสงสงคราม อ าเภอบางระก า จงหวดพษณโลก จ านวน 255 ครวเรอน สวนการวเคราะหขอมลผวจยใชโปรแกรมคอมพวเตอรส าเรจรป วเคราะหหาคาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐาน

ผลการวจย 1. ความพยายามของชมชนในการจดการภยพบต กรณศกษาอ าเภอบางระก า จงหวดหวดพษณโลก พบวา

ตารางท 1 การปองกนและเตรยมพรอม การปองกนและเตรยมพรอม �� SD. ระดบ

การวางแผนเพอรบมอภยน าทวม 4.20 .89 มาก การก าหนดกฎเกณฑ/ขอตกลงรวมกน 2.41 .96 นอย รวมกนส ารวจจดเสยงภยน าทวมในชมชน 4.43 .60 มากทสด รวมกนตรวจสอบระบบปองกนน าทวม 4.15 .71 มาก รวมกนส ารวจจดปลอดภยในชมชน 3.45 .68 มาก จดเตรยมพนทรบน าของชมชน 3.56 .72 มาก เตรยมก าลงคน เครองจกรใหพรอมใชงาน 4.33 1.77 มากทสด รบการฝกอบรม/ความรเรองภยน าทวม 4.63 .61 มากทสด จดตงกองทนชวยเหลอผประสบภย 2.56 .56 ปานกลาง สรางความตระหนกโดยผานสอ/กจกรรม 4.56 .77 มากทสด

รวม 3.82 .82 มาก


~ 1724 ~

จากตารางท 1 พบวา ในภาพรวมชมชนมความพยายามในการปองกนและเตรยมพรอมรบมอกบอทกภยอยในระดบมาก (คาเฉลย = 3.82, SD = 0.82) เมอเรยงล าดบคาเฉลยสงสดพบวา ชมชนมระดบการปฏบตมากทสดในประเดน การเขารบการฝกอบรม/ความรเรองภยน าทวม การสรางความตระหนกโดยผานสอ/กจกรรมตางๆ การรวมกนส ารวจจดเสยงภยน าทวมในชมชน และการเตรยมก าลงคน เครองจกรใหพรอมใชงาน (คาเฉลย = 4.63, 4.56, 4.43 และ 4.33 ตามล าดบ) ตารางท 2 การจดการในภาวะฉกเฉน

การจดการในภาวะฉกเฉน �� SD. ระดบ จดตงเวรยาม/เฝาระวงภยน าทวม 2.70 .12 ปานกลาง สอสาร ท าความเขาใจเกยวกบสถานการณ 4.70 .53 มากทสด แจงเตอนคนในชมชนใหอพยพ 3.77 .88 มาก รวมส ารวจผประสบภย 3.25 .77 ปานกลาง รวมเฝาระวงทรพยสนของเพอนบาน 2.66 .62 ปานกลาง รวมกระจายความชวยเหลอ เชน น า อาหาร 4.53 .83 มากทสด รวมขอความชวยเหลอจากภายนอก 3.88 .89 มาก จดเสนทางคมนาคม เขา-ออก ในพนท 3.52 .56 มาก รวมจดตงศนยใหความชวยเหลอ 4.22 1.16 มากทสด ใหความรวมมอกบหนวยงานภายนอก 4.76 .72 มากทสด

รวม 3.62 .70 มาก

จากตารางท 2 พบวา ในภาพรวมชมชนมความพยายามในการจดการในภาวะฉกเฉนอยในระดบมาก (คาเฉลย = 3.62, SD = 0.70) เมอเรยงล าดบคาเฉลยสงสดพบวา ชมชนมระดบการปฏบตมากทสดในประเดน การใหความรวมมอกบหนวยงานภายนอก การสอสารท าความเขาใจเกยวกบสถานการณ การกระจายความชวยเหลอ เชน น า อาหาร และการจดตงศนยใหความชวยเหลอผประสบภย (คาเฉลย = 4.76, 4.70, 4.53 และ 4.22 ตามล าดบ) ตารางท 3 การฟนฟบรณะหลงประสบภย

การฟนฟบรณะหลงประสบภย �� SD. ระดบ รวมกนส ารวจความเสยหาย 3.88 .12 มาก รวมกนใหความชวยเหลอซอมสรางทพก 4.66 1.16 มากทสด รวมกนใหซอมแซมเครองมอเครองใช 2.88 .96 ปานกลาง รวมกนซอมแซมระบบสาธารณปโภค 2.22 .77 นอย รวมกนจดการขยะ สงปฏกลในชมชน 2.56 .56 ปานกลาง รวมกนฟนฟจตใจ ความเปนอยของชมชน 2.15 .50 นอย รวมกนปรบปรงระบบระบายน า 2.75 .86 ปานกลาง รวมกนอนรกษและปลกปาทดแทน 2.22 .83 นอย รวมกนประเมนระบบปองกนภยชมชน 2.59 .72 นอย รวมกนถอดบทเรยนภยน าทวม 2.36 .40 นอย

รวม 2.82 .69 ปานกลาง

จากตารางท 3 พบวา ในภาพรวมชมชนมความพยายามในการฟนฟบรณะหลงประสบภยอยในระดบปานกลาง (คาเฉลย = 2.82, SD = 0.69) เมอเรยงล าดบคาเฉลยสงสดพบวา ชมชนมระดบการปฏบตมากทสดในประเดน รวมกนใหความชวยเหลอซอมสรางทพกรองลงมาคอ รวมกนส ารวจความเสยหาย (คาเฉลย = 4.66 และ 3.88 ตามล าดบ)

2. เงอนไขส าคญทสงเสรมการจดการภยพบตโดยมชมชนเปนฐาน กรณศกษาอ าเภอบางระก า จงหวดพษณโลก ซงขอมลไดจากการสมภาษณเชงลก และการประชมระดมความคดเหนพบเงอนไขส าคญทสงเสรมการจดการภยพบตโดยมชมชนเปนฐาน ดงน


~ 1725 ~

1. ประสบการณรบมอกบภยพบตในอดต (Prior Disaster Experience) มผลอยางยงตอการรบร การตความและการปรบตวของชมชน ถอเปนกลยทธส าคญทใชรบมอกบอทกภย โดยคนในชมชนสามารถคาดการณไดวาน าจะทวมเมอไหร โดยใชพนทอางอง เชน หากในตวเมองจงหวดสโขทย เกดภาวะน าทวมเกน 3 ครง ตดตอกน คนในชมชนกจะเตรยมความพรอมทนท หรอบานสวนใหญจะยกเสาสง ประมาณ 7 ศอก เพอใหพนจากน าทวม นอกจากนบานเรอนทกหลงตองม เรอ เพอใชเปนพาหนะและประกอบอาชพ เปนตน

2. ความตระหนกตอปญหาภยพบต (Disaster Awareness) เปนเงอนไขทเกดขนหลงจากประสบการณรบมอกบภยพบตในอดต โดยคนในชมชนจะตระหนกตอปญหาภยพบตและน าไปสการปองกนและเตรยมพรอมโดยชมชนไดนน คนในชมชนจะตองเคยเผชญกบปญหาอทกภยมากอน โดยอ าเภอบางระก า จงหวดพษณโลก เปนพนทน าทวมซ าซาก คนในชมชนรบรวาปญหาน าทวมสงผลกระทบอยางไรตอการด าเนนชวต จงมการปรบตว เชน มการปรบปฏทนการท านาใหเรวขนเพอเกบเกยวขาวกอนเดอนสงหาคมของทกป และเมอใกลถงฤดน าหลากชาวบานกจะจดเตรยมเครองมอหาปลา และเปลยนอาชพชวงน าทวม จนกลายเปนวถชวตของคนในชมชน

3. ผน าชมชน (Community Leader) โดยปกตชาวบานมกเลอกผน าชมชนจากความเปนเครอญาต โดยผน าชมชนจะตองเปนทพงได คลายๆ กบระบบธรรมชาตทผน าไมวาคนหรอสตวตองมความสามารถในการหาอาหารและดแลความปลอดภยได นอกจากนผน าชมชนยงตองมคณธรรม ความเสยสละ และเปนแบบอยางทดจงจะไดรบความเชอถอและไววางใจจากคนในชมชน เชน การแจกจายของชวยเหลอบรรเทาทกขตองไมเหนแกญาตพนองของตนเองกอน และตองใหความชวยเหลอแกคนในชมชนตามความจ าเปนเรงดวน เชน คนพการ เดก คนชรา และผยากไร จะไดรบการชวยเหลอกอน เปนตน โดยผน าชมชนมสวนอยางมากในการจดการภยพบตโดยมชมชนเปนฐาน เพราะจะเปนผรเรมโครงการ กจกรรมตาง ๆ และประสานงานกบเครอขายทงในและนอกพนท

4. ความสมพนธแบบเครอญาต (Kinship and Relationships) ดวยสภาพพนทสวนใหญของอ าเภอบางระก าเปนเขตชนบท ดงนนความสมพนธของคนในชมชนจงมลกษณะความสมพนธแบบเครอญาต คออพยพมาจากแหลงเดยวกน ผคนเปนพเปนนองกน มการชวยเหลอกนและกน คนในชมชนยงเชอฟงผอาวโส ความขดแยงในชมชนจงมนอย ดงนนความสมพนธแบบเครอญาตจงกอใหเกดความรวมมอไดงาย

5. ความตอเนองของนโยบายภาครฐ (Continuity of Government Policy) เปนอกหนงเงอนไขทจะสงเสรมการจดการภยพบตโดยมชมชนเปนฐาน เพราะชมชนขาดแคลนทรพยากร และการจดการองคความรอยางเปนระบบ ภาครฐจะตองจดหาทรพยากรทจ าเปน และสรางความตระหนกในปญหาภยพบตผานกจกรรม CBDM อยางตอเนอง ซงชมชนหลายแหงขาดความยงยนในการพงพาตนเองในการจดการภยพบต สาเหตเกดจากการขาดการสนบสนนอยางตอเนองจากภาครฐ

อภปรายและสรปผลการวจย บทความวจยน ไดชใหเหนวาคนในชมชนของอ าเภอบางระก า จงหวดพษณโลก มความพยายามในการพงพา

ตนเองในการจดการภยพบตอย 2 ประเดน คอ (1) การปองกนและเตรยมพรอม และ (2) การจดการในภาวะฉกเฉน โดยมผลการประเมนอยในระดบมาก สวนการฟนฟบรณะหลงประสบภยมผลการประเมนอยในระดบปานกลาง สะทอนใหเหนวาคนในชมชนยงคงพงพาความชวยเหลอจากหนวยงานรฐเปนหลก ซงสามารถอภปรายผลในแตละประเดนไดดงน 1. การปองกนและเตรยมพรอม (Prevention and Preparedness) ผลการวจย พบวา ชมชนมความพยายามในการปองกนและเตรยมพรอมรบมอกบอทกภยในระดบมาก โดยเฉพาะในประเดนการเขารบการฝกอบรม/ความรเรองภยน าทวม การสรางความตระหนกผานสอและกจกรรมตาง ๆ การรวมกนส ารวจจดเสยงภยน าทวมในชมชน และการเตรยม


~ 1726 ~

ก าลงคน เครองจกรใหพรอมใชงาน สอดคลองกบแนวคดสากลทใหความส าคญกบการปองกนและเตรยมพรอมเปนล าดบแรก เพราะสามารถลดผลกระทบจากภยพบตอยางมนยส าคญ เชน ผลการศกษาของสถาบน Worldwatch (Abramovitz, 2001) พบวา การลงทนส าหรบการปองกนภยพบต สามารถลดความสญเสยและลดผลกระทบจากภยพบตไดถง 8 เทา โดยการปองกน (Prevention) เปนเรองของการเพมขดความสามารถในการรบมอกบภยพบตตาง ๆ ลวงหนากอนเกดภย โดยมเปาหมายเพอลดความรนแรงและลดความสญเสยจากภยพบตทมตอประชาชนในพนททมความเสยงใหมนอยทสด ประกอบดวย (1) มาตรการปองกนเชงโครงสราง (Structural Measure) คอการใชสงกอสรางหรอโครงสรางทางกายภาพเพอปองกนหรอลดผลกระทบจากภยพบต เชน ประตน า เขอน แกลมลง ระบบระบายน า เพอลดผลกระทบจากอทกภย เปนตน และ (2) มาตรการปองกนทไมใชโครงสราง (Non Structural Measure) คอการใชนโยบาย กฎระเบยบ การวางแผน และกจกรรมตาง ๆ เพอลดความเสยง เชน การวางแผนพฒนาพนท การก าหนดการใชประโยชนทดนรวมถงการฝกอบรม การควบคมอาคารและสงปลกสราง และการสรางจตส านก เปนตน (กรมปองกนและบรรเทาสาธารณภย, 2557) สวนการเตรยมพรอม (Preparedness) เกยวของกบการวางแผนรบมอกบภยพบต เชน การเตรยมอปกรณกชพกภย เสบยงอาหาร ระบบสอสาร รวมถงการฝกซอมอพยพ เพอใหเกดความเคยชน ซงขนตอนนชมชนสามารถเตรยมการไดทนทโดยไมตองรอภาครฐ 2. การจดการในภาวะฉกเฉน (Response and Emergency Management) ผลการวจย พบวา ชมชนมความพยายามในการจดการในภาวะฉกเฉนในระดบมากโดยเฉพาะในเรองการใหความรวมมอกบหนวยงานภายนอก การสอสารท าความเขาใจเกยวกบสถานการณ การกระจายความชวยเหลอ เชน น า อาหาร และการจดตงศนยใหความชวยเหลอผประสบภย การจดการในภาวะฉกเฉนของชมชน เปนการปฏบตการของคนในชมชนเพอลดความรนแรงของภยพบต โดยมเปาหมายทส าคญคอ การรกษาชวตและทรพยสนของคนในชมชน ดวยการเขาไประงบและใหความชวยเหลอในกจกรรมตาง ๆ เชน การแจงเตอน (Warnings) การอพยพ (Evacuation) การจดตงศนยพกพงชวคราว (Sheltering) การใหความชวยเหลอทางการแพทยฉกเฉน (Emergency Medical Care) การคนหาและชวยเหลอ (Search and Rescue) และการปองกนทรพยสน (Protection of Property) เปนตน ซงสอดคลองกบเกณฑในการจดการภยพบตทดของ Quarantelli (1997) ประกอบดวย (1) การรบรถงความแตกตางในการรบมอภยพบตแตละประเภท (2) ปฏบตหนาทใหความชวยเหลออยางเหมาะสม (3) การระดมเจาหนาทและทรพยากร (4) การแบงงานและมอบหมายงาน (5) การจดการขอมลขาวสารภายในหนวยงาน (6) การจดการขอมลขาวสารระหวางหนวยงานกบหนวยงาน (7) การจดการขอมลขาวสารระหวางหนวยงานกบประชาชนทไดรบผลกระทบ (8) การตดสนใจทเหมาะสม (9) การพฒนาระบบการประสานงานทงระบบ (10) การหลอมรวมหนวยงานทเกดขนใหมและหนวยงานทจดตงขน (11) การจดเตรยมขอมลขาวสารแกสาธารณะ และ (12) การท างานรวมกบศนยปฏบตการในสถานการณฉกเฉน ดงนนขอคนพบจากงานวจยนไดชใหเหนวาชมชนสามารถจดการในภาวะฉกเฉนไดคอนขางด เนองจากชมชน มความรประสบการณ ภมปญญาและเกยวของกบผลประโยชนของชมชนโดยตรง

3. การฟนฟบรณะหลงประสบภย (Rehabilita- tion and Reconstruction) ผลการวจย พบวา ชมชนมความพยายามในการฟนฟบรณะหลงประสบภยในระดบปานกลาง เมอวเคราะหรายประเดน พบวา การรวมกนใหความชวยเหลอซอมสรางทพก และการรวมกนส ารวจความเสยหาย มคาคะแนนเฉลยอยในระดบมากทสดและระดบมาก สวนประเดนอน ๆ มคาคะแนนเฉลยอยในระดบปานกลาง และนอย แสดงใหเหนวาชมชนมความพยายามในการฟนฟบรณะหลงประสบภยในระดบทไมมากนก ซงมเฉพาะประเดนการรวมกนใหความชวยเหลอซอมสรางทพกอาศย และการรวมกนส ารวจความเสยหาย ทมคาเฉลยอยในระดบมากทสดและมาก เนองจากสงคมชนบทมความสมพนธแบบเครอญาต คนในชมชนจะใหความชวยเหลอกนและกนในยามทกขยาก ซงการรวมกน


~ 1727 ~

ซอมแซมทพกอาศย และการรวมกนส ารวจความเสยหายนนใชทรพยากรไมมากจงมความพยายามอยในระดบสง สวนประเดนการรวมกนซอมแซมระบบสาธารณปโภค การรวมกนฟนฟจตใจ ความเปนอยของชมชน การรวมกนอนรกษและปลกปาทดแทน การรวมกนประเมนระบบปองกนภยชมชน และการรวมกนถอดบทเรยนภยน าทวม มผลประเมนอยในระดบต า เพราะเปนกจกรรมทใชทรพยากรมาก กอปรกบเปนเรองไกลตว ไมเกยวของกบผลประโยชนตนเอง และไมมความร ชมชนจงเหนวาเปนหนาทของภาครฐทตองด าเนนการ

สวนเงอนไขส าคญทสงเสรมการจดการภยพบตโดยมชมชนเปนฐาน ประกอบดวย (1) ประสบการณรบมอกบภยพบตในอดต (2) ความตระหนกตอปญหาภยพบต (3) ผน าชมชน (4) ความสมพนธแบบเครอญาต และ (5) ความตอเนองของนโยบายภาครฐ ซงสามารถอภปรายผล ไดดงน 1. ประสบการณรบมอกบภยพบตในอดต (Prior Disaster Experience) มผลอยางยงตอการเตรยมพรอมรบมอกบภยพบต เนองจากการทปจเจกบคคลและชมชนเคยประสบภยพบตมากอนยอมท าใหเกดความตระหนก (Awareness) ในปญหาภยพบต เพราะเคยไดรบผลกระทบโดยตรง จงน าไปสการหาวธการลดผลกระทบและการปรบตวในอนาคต ซง Tierney et al. (2001) เรยกวา การเรยนรแบบสองทาง (Double-Loop Learning) เชน ชมชนมการทบทวนแผนรบมอ/ขนตอนการท างานจากเหตการณครงกอน ๆ หรอในระดบปจเจกบคคลอาจมการปรบตว เชน การปรบเปลยนอาชพระหวางน าทวม หรอปรบปฏทนของชมชนกอนฤดน าหลาก เปนตน สอดคลองกบผลการศกษาของ Erramilli (2009) พบวา ประสบการณในการรบมอภยพบต เปนตวแปรทท านายการเตรยมความพรอมและกจกรรมการรบมอภยพบตในอนาคต นอกจากนประสบการณในอดตเปนปจจยส าคญทมผลตอการรบร การตความ สามารถเพมคณภาพการตดสนใจ (Smart & Vertinsky, 2006) 2. ความตระหนกตอปญหาภยพบต (Disaster Awareness) คนในชมชนจะตองตนตว (Alert) และตระหนกเกยวกบปญหาภยพบต ซงเปนผลมาจากประสบการณรบมอกบภยพบตในอดต (Prior Disaster Experience) ความตระหนกตอปญหาภยพบต ถอเปนเงอนไขส าคญในการจดการภยพบตโดยมชมชนเปนฐานเพราะหากชมชนตระหนกถงภยแลว จะสงผลใหคนในชมชนตนตวในการตดตามขอมลขาวสารผานสอตาง ๆ เชน การพยากรณอากาศ การประกาศแจงเตอนจากทางราชการถงสถานการณภยทจะเกดขนหรอการใหความรถงความเสยงภยในพนท นอกจากนคนในชมชนตนตวทจะรวมกนวเคราะหความลอแหลมเบองตนของชมชน เชน มการส ารวจขอมลตาง ๆ เพอประเมนความเสยงภย อาท มพนทใดเสยงภย ครอบครวใดจะไดรบความเดอดรอน สถานทส าคญใดบางจะประสบภย สถานทประกอบอาชพ เชน กระชงปลา เรอกสวนไรนา ฟารมปศสตวของใครบางจะไดรบความเสยหาย เปนตน ซงน าไปสการจดท าแผนการปองกนและบรรเทาสาธารณภยของชมชน 3. ผน าชมชน (Community Leader) เปนผทมบทบาทส าคญในการจดการภยพบต ท งนเพราะผน าชมชนเปนศนยกลางของการประสานงานและใหความชวยเหลอตาง ๆ และเปนผทจะสรางความรวมมอใหเกดขนในชมชน ดงนนผน าชมชนจะตองเปนคนทชาวบานไวใจ และเชอถอได เพราะถาคนในชมชนไมเชอมนในตวผน า กจะไมสามารถปรบเปลยนทศนคตและโนมนาวใหคนในชมชนลกขนมาจดการกบปญหาภยพบตของตนเองได โดยผน าจะตองมความโปรงใส ซอสตย และมความมงมนทจะแกไขปญหาของชมชน เชน การแจกจายของชวยเหลอบรรเทาทกขตองไมเหนแกญาตพนองของตนเองกอน และตองใหความชวยเหลอแกคนในชมชนตามความจ าเปนเรงดวน สอดคลองกบ Alexander (2002) พบวา ผน ามความส าคญตอการจดการในสถานการณฉกเฉน โดยผน าตองมความร ประสบการณ ผานการอบรม มอารมณทมนคง เพอการท างานทไมเหนแกตว


~ 1728 ~

4. ความสมพนธแบบเครอญาต (Kinship and Relationships) เครอญาต หมายถง เครอขายความสมพนธทางสงคมทสรางบทบาทและสถานภาพใหกบสมาชกในครอบครวซงเกดจากสายโลหตหรอจากการแตงงาน โดยถอเปนกฎเกณฑการจดระเบยบสงคมของมนษยขนพนฐานทสด โดยเฉพาะในระดบสงคมหมบานในชนบทไทย ซงครอบครว และเครอญาตมบทบาทอยางมากในวถชวตชมชนระดบหมบาน เพราะความเปนชมชนนนจะไมจ ากดขอบเขตเฉพาะหมบาน แตรวมถงลกษณะเครอขายของความสมพนธทกวางขวางของระบบอปถมภ และแบบเครอญาต ซงความสมพนธแบบเครอญาต มสวนชวยชมชนในการจดการปญหาภยพบต โดยจะรวมกนระดมก าลงทงจากภายนอกและภายในชมชน เพราะคนในชมชนมอดมการณ เปาหมาย วตถประสงค และผลประโยชนรวมกน นอกจากนนความสมพนธแบบเครอญาตยงมสวนชวยลดความขดแยง สรางความไวใจ และชวยเหลอกนในยามทกขยาก ดงท Dynes (1994) กลาววา “ผคนในสงคมตางมความหวงใยและชวยเหลอซงกนและกนแมในยามเกดวกฤต” 5. ความตอเนองของนโยบายภาครฐ (Continuity of Government Policy) การจดการภยพบตโดยมชมชนเปนฐานนน แมแนวคดตองการใหชมชนสามารถพงพาตนเองไดเมอเกดภยพบต แตอยางไรกตามชมชนมทรพยากรจ ากด และทรพยากรเปนเรองของระดบประเทศและโครงสรางอ านาจ ภาครฐจงตองเปนผสนบสนนใหชมชนไดรบทรพยากรอยางเพยงพอ (Van Meter & Van Horn, 1975) นโยบายการจดการภยพบตจะประสบความส าเรจไดจะตองมกลไก การด าเนนนโยบายอยางตอเนอง และหากนโยบายนนไมประสบความส าเรจ จ าเปนตองหานโยบายอนมาทดแทน ดงท Kingdon (1984) ไดเสนอตวแบบการมงเนนเหตการณทอาจเกดขน (Potential Focusing Events) เพออธบายความเชอมโยงระหวางการก าหนดวาระนโยบาย (Agenda Setting) กบเหตการณเฉพาะ เชน การเกดภยพบต อธบายวา การรบรถงเหตการณภยพบตในอดตมผลตอการก าหนดนโยบายการจดการภยพบตในอนาคต ดงกรณพระราชบญญตปองกนและบรรเทาสาธารณภย พ.ศ. 2550 เกดจากพระราชบญญตปองกนภยฝายพลเรอน พ.ศ. 2522 ไมสามารถจดการกบปญหาภยพบตทมความรนแรงและซบซอนมากขนในปจจบนได เปนตน

ขอเสนอแนะ 1. ขอเสนอแนะจากการวจย 1) ควรสงเสรมการจดตงองคกรชมชนเพอจดการกบปญหาภยพบต โดยเฉพาะในพนทเสยงภย 2) ควรมการจดท าแผนปองกนและเตรยมความพรอมรบมอกบภยพบตระดบชมชน 3) ควรมการจดท าฐานขอมลความเสยงภยในระดบชมชน

4) ควรสงเสรมใหชมชนมสวนรวม ในการแกไขปญหาเบองตน สามารถจดการตนเองได ผานการรวมกลม และการจดตงกองทนตางๆ

5) ภาครฐควรสนบสนนทรพยากร ไดแก งบประมาณ เครองมอ อปกรณ และองคความรในการจดการภยพบตแกชมชนอยางตอเนอง

2. ขอเสนอแนะในการวจยครงตอไป 1) ควรมการศกษาภมปญญาในการจดการอทกภย/ภยพบตของชมชน 2) ควรศกษาการมสวนรวมของเครอขายในการจดการอทกภย/ภยพบต 3) ควรศกษาการจดท าฐานขอมลความเสยง/ความลอแหลมของชมชน 4) ควรศกษาแนวทางการบรณาการบทบาทหนาทของภาครฐ เอกชน ชมชน และองคกรไมแสวงหา

ก าไรในการจดการภยพบต


~ 1729 ~

กตตกรรมประกาศ ขอขอบคณมหาวทยาลยราชภฏพบลสงคราม ทใหทนสนบสนนการวจยครงน และชมชน/หนวยงานตางๆ ทไดให

เขาไปศกษา

เอกสารอางอง กรมปองกนและบรรเทาสาธารณภย . 2547. แผนปองกนภยฝายพลเรอนแหงชาต พ.ศ. 2548. กรงเทพฯ: โรงพมพชวนพมพ. กรมปองกนและบรรเทาสาธารณภย . 2557. การลดความเสยงจากภยพบต: สการพฒนาทย งยน. กรงเทพฯ: ส านกงาน

โครงการพฒนาแหงสหประชาชาต. เครอขายองคกรชมชนจดการภยพบต. 2554. พลงชมชนทองถน จดการภยพบตอยางย งยน.กรงเทพฯ:วสคอมเซนเตอร. ไชยรตน เจรญสนโอฬาร. 2551. รฐศาสตรแนววพากษ. พมพครงท 3. กรงเทพฯ: ส านกพมพมหาวทยาลยธรรมศาสตร. สจจา บรรจงศร, บ าเพญ เขยวหวาน, ปาลรตน การด และชยยทธ ชนณะราศ. 2557. แนวทางในการจดการภยพบตน าทวมท

เหมาะสมกบประเทศไทยโดยกระบวนการมสวนรวมของภาคประชาชน. รายงานการประชมวชาการ การพฒนาชนบททย งยน ครงท 4 ประจ าป 2557 ณ โรงแรมเซนทารา แอนด คอนเวนชน เซนเตอรจงหวดขอนแกน. 11-13 มถนายน 2557. หน 548-558.

สถาบนวจยระบบสาธารณสข. 2555. บทเรยนจากประสบการณมหาอทกภย 2554. คนเมอ 28 พฤษภาคม 2560, จาก

http://old.hsri.or.th/sites/default/files/hsri-forum4%20sep2012.pdf สถาบนสารสนเทศทรพยากรน าและการเกษตร. 2555. การด าเนนการดานการรวบรวมขอมลและวเคราะหขอมล โครงการ

พฒนาระบบคลงขอมล 25 ลมน า และแบบจ าลองน าทวมน าแลง: ลมน ายม. คนเมอ 28 พฤษภาคม 2560, จาก

http://www.thaiwater.net/web/attachments/25basins/08-yom.pdf Abramovitz, J. 2001. Unnatural disasters. Washington,DC: Worldwatch Institute.

Alexander, D. E. 2002. Emergency planning and management. Hertfordshire, UK: Terra. Blaikie, P., Canon, T., Davis, I., & Wisner, B. 2003. At risk: Natural hazard, people’s vulnerability and disaster. 2nd ed.

London: Routledge. Dynes, R. R. 1994. Community emergency planning:False assumptions and inappropriate analogies,International Journal of

Mass Emergency and Disaster, 21(3), 9-23. Erramilli, B. P. 2009. Disaster management in India:Analysis of factors impacting capacity building.Unpublished doctoral

dissertation, Georgia State University, Atlanta, GA. Grootaert, C. 1998. Social capital: The missing link?.The World Bank, Social Capital Initiative,Working Paper No. 3.Hough,

P. 2013. Understanding global security. 3rd ed.London: Routledge. Kingdon, J. W. 1984. Agendas, alternatives, and public policies. Boston: Little, Brown. Pandey, B., & Okazaki, K. 2005. Community based disaster management: Empowering communities to cope with disaster risks.Retrieved November 19, 2016, from http://unpan1.un.org/intradoc/groups/public/ documents/ un/unpan020698.pdf Quarantelli, E. L. 1997. Future disaster trends and policy implications for developing countries. Retrieved October 30, 2016,

from http://www .udel.edu/DRC/preliminary/256.pdf

http://old.hsri.or.th/sites/

http://www/

http://unpan1.un.org/intradoc/groups/

http://www/


~ 1730 ~

Smart, C., & Vertinsky, I. 2006. Designs for crisis decision units. In D. Smith & D. Elliott (Eds.), Key reading in crisis management: Systems and structures for prevention and recovery (pp. 321-340). New York: Routledge. Tierney, K. J., Lindell, M. K., & Perry, R. W. 2001. Facing the unexpected: Disaster preparedness and response in The United

States. Washington, DC: Joseph Henry Press. Van Meter, D. S., & Van Horn, C. E. 1975. The policy implementation process: A conceptual framework. Administration and

Society, 6(4), 445-488 Victoria, L. P. n.d. Community based disaster management in the Philippines: Making a difference in people’s lives.

Retrieved July 19, 2016, from http://www.preventionweb.net /files/733_8363.pdf

http://www.preventionweb.net/

“การบริหารกิจการสาธารณะ ... · 2017-08-16 ·...

Documents

Transcript of “การบริหารกิจการสาธารณะ ... · 2017-08-16 ·...