Analizë e Projektligjit

01/2018

1

Analizë e projektligjit për Trajtimin e Ndërtimeve pa Leje

“Ky botim është realizuar me përkrahjen e projektit Promovimi i Shoqërisë Demokratike (DSP) – i financuar

nga Zyra Zvicerane për Bashkëpunim në Kosovë (SCO-K) dhe Ministria e Punëve të Jashtme e Danimarkës

(DANIDA) dhe menaxhuar nga Fondacioni Kosovar për Shoqëri Civile (KCSF). Përmbajtja e këtij botimi

është përgjegjësi e Institutit për Politika Zhvillimore dhe në asnjë mënyrë nuk mund të konsiderohet si qëndrim i

SCO-K-së, DANIDA-së apo KCSF-së.”

2

PËRMBAJTJA

HYRJE ......................................................................................................................................................... 3

1. SHTJELLIMI I PROBLEMATIKËS SË LEGALIZIMIT TË NDËRTIMEVE PA LEJE .... 3

2. ZBATIMI I LIGJIT AKTUAL PËR TRAJTIMIN E NDËRTIMEVE PA LEJE .................... 4

3. PROJEKTLIGJI PËR TRAJTIMIN E NDËRTIMEVE PA LEJE ............................................. 6

4. FUSHËVEPRIMI DHE QËLLIMI I PROJEKTLIGJIT .............................................................. 6

5. RISITË E PROJEKTLIGJIT PËR TRAJTIMIN E NDËRTIMEVE PA LEJE ....................... 7

6. TRAJTIMI I NDËRTIMEVE PA LEJE NË SHTETET E RAJONIT (SHQIPËRIA DHE

MALI I ZI) ................................................................................................................................................ 10

7. KONKLUDIM DHE REKOMANDIME ..................................................................................... 12

7.1. REKOMANDIME TË PËRGJITHSHME ............................................................................. 13

7.2. REKOMANDIMET SPECIFIKE ............................................................................................ 15

3

HYRJE

Ky hulumtim ka për qëllim analizimin e Projektligjit për Trajtimin e Ndërtimeve pa Leje në

krahasim me ligjin aktual dhe dokumente tjera relevante, arsyen e nxjerrjes së këtij Projektligji, të

rejat që sjell dhe krahasimin me vendet në rajon të këtij procesi, me qëllim që i njëjti të

përmirësohet tutje për të krijuar një kornizë ligjore të qëndrueshme e cila do gjejë zbatim në

praktikë.

Gjatë procesit të analizimit të Projektligjit për Trajtimin e Ndërtimeve pa Leje, janë konsultuar

dokumente relevante si Strategjia Kombëtare për të Drejtat Pronësore në Kosovë, Ligji aktual

për Trajtimin e Ndërtimeve pa Leje, Ligji mbi Ndërtime, Ligji për Procedurën e Përgjithshme

Administrative, Koncept Dokumenti i cili i ka paraprirë këtij Projektligji, Publikimi e Institutit

GAP “Sfidat e Komunave në Zbatimin e Ligjeve”, ESDP (Perspektiva Evropiane e Zhvillimit

Hapësinor) dhe të tjera. Si dhe burime sekondare si portale, faqet zyrtare të komunave, me fokus

për të hulumtuar shkaqet e mos realizimit të tërësishëm të qëllimit të Ligjit aktual për Trajtimin e

Ndërtimeve pa Leje, përmes shqyrtimit të mekanizmave që kanë qenë në dispozicion për qytetarë

dhe organet kompetente për zbatim të këtij Ligji.

Hulumtimi ofron analizë të trajtimit të ndërtimeve pa leje me legjislacionin në fuqi, arsyen e

nxjerrjes së një ligji të ri dhe nëse Qeveria ka arritur t’i adresojë sfidat që janë paraqitur me ligjin

aktual. Në këtë hulumtim është bërë gjithashtu krahasimi i trajtimit të ndërtimeve pa leje në

Shqipëri dhe Malin e Zi me qëllim të krahasimit me Kosovën, si dhe ofron rekomandime për

përmirësimin e procesit të trajtimit të ndërtimeve pa leje.

1. SHTJELLIMI I PROBLEMATIKËS SË LEGALIZIMIT TË NDËRTIMEVE PA

LEJE

Problematika e ndërtimeve pa leje në Kosovë është një dukuri që ka ekzistuar qysh më parë dhe

vazhdon të paraqesë problem. Kjo dukuri nuk është e izoluar vetëm në vendin tonë, por prek

gjithë rajonin dhe më gjerë. Në Konferencën e fundit rajonale të mbajtur në vitin 2015 për

trajtimin e dukurisë së ndërtimeve pa leje, vetëm në Kosovë, Shqipëri, Malin e Zi dhe Maqedoni

janë evidentuar diku mbi 1 milion ndërtime pa leje, ndërsa në gjithë Ballkanin Perëndimor

konsiderohet të jenë mbi 2 milionë ndërtime. Në të dhënat e fundit të ofruara nga Ministria e

Mjedisit dhe Planifikimit Hapësinor përmes koncept dokumentit, vetëm në Kosovë numri i

ndërtimeve pa leje deri më datën 23 nëntor 2015, arrijnë në 352, 836 ndërtime pa leje të

regjistruara.1 Kjo dukuri nuk është shfaqur vetëm në mungesë të kornizës ligjore për ndërtim,

pasi ndërtimet në Kosovë janë rregulluar me Rregulloren e UNMIK-ut për Ndërtim 2000/53 i

vitit 2000, Ligjin për Ndërtim Nr. 2004/15 i vitit 2008 dhe Ligjin për Ndërtim Nr. 04/L -110 i

vitit 2012, por si janë shfaqur si pasojë e ndryshimeve socio-ekonomike, politike e demografike,

dhe në mungesë të planifikimit hapësinor të komunave në Kosovë. Në veçanti, pas viti 99/00

1Qeveria e Republikës së Kosovës, (2016), Koncept-dokumenti për Çështjen e Trajtimit të Ndërtimeve pa Leje, faqe 3 i qasshëm nëhttp://www.kryeministri-ks.net/repository/docs/Koncept_dokument_per_ceshtjen_e_trajtimit_te_ndertimeve_pa_leje_MMPH.pdf Prishtinë, (qasur në janar, 2018).

4

dhe andej, numri i ndërtimeve pa leje është rritur dukshëm si rezultat i dëmtimeve materiale me

ç’rast edhe është shfaqur nevoja që të gjendet zgjidhje imediate, por gjithashtu ka pasur migrim të

brendshëm të popullsisë nga zonat rurale në ato urbane gjë që ka pasur ndikim krucial në

përkeqësimin e situatës.2

Me qëllim të analizës ligjore, ky hulumtim fokusohet vetëm në rregullimin e deritanishëm të

trajtimit të kësaj dukurie dhe analizës nëse Projektligji trajton problemet e shfaqura me në

moszbatimin e plotë të ligjit aktual dhe ofrimit të zgjidhjes më të qëndrueshme dhe afatgjate.

2. ZBATIMI I LIGJIT AKTUAL PËR TRAJTIMIN E NDËRTIMEVE PA LEJE

Në mungesë të kornizës ligjore adekuate për trajtimin e ndërtimeve pa leje, si rrjedhojë është

nxjerrë Ligji për Trajtimin e Ndërtimeve pa Leje Nr. 04/L-188 i vitit 2014. Megjithatë edhe pas

nxjerrjes së këtij Ligji, janë shfaqur mjaft mangësi dhe nuk është arritur qëllimi i eliminimit të

këtij problemi, pasi ka pasur mungesë të zbatueshmërisë për arsye të ndryshme, duke filluar nga

zbrazëtirat ligjore, mungesa e nxjerrjeve të akteve nënligjore, dispozita jo të qarta, kosto të larta

dhe planifikim jo i mirë. Si rezultat, është raportuar se organet kompetente, në këtë rast komunat,

shpesh nuk i kanë pasur të qarta përgjegjësitë e tyre, nuk i kanë kuptuar dispozitat dhe në disa

raste nuk kanë arritur që ta fillojnë procesin e legalizimit në kohë, siç ka qenë rasti me komunat e:

Mitrovicës, Deçanit, Parteshit, Gracanicës, Obiliqit dhe Shtërpcës.3

Nga hulumtimet e bëra, analizimit të Ligjit aktual, ankesave e qytetarëve të prezantuara në debate

dhe artikuj të ndryshëm, si dhe burimeve të tjera sekondare, mund të konkludohet se disa nga

sfidat kryesore të zbatueshmërisë së Ligjit për Trajtimin e Ndërtimeve pa Leje të vitit 2014, janë

të natyrës ligjore dhe praktike, si në vijim:

Kufizimi në trajtimin e rasteve vetëm të ndërtimeve të cilat kanë qenë të regjistruara në

hartën ortofoto digjitale bazuar në fotogrametrik të Kosovës të datës 30 gusht 2013, gjë e

cila ka kufizuar trajtimin e rasteve të cilat janë ndërtuar gjatë periudhës së formimit të

kësaj harte;4

Ankesat për mosnjohuri të procedurave dhe përgjegjësive nga organet kompetente;5

Mungesa e kapaciteteve njerëzore;

Mungesa e financave;

Mos-unifikimi i informatave në faqet zyrtare të komunave të Kosovës;6

Taksat e larta për legalizim;7

2Agjencia e Statistikave të Kosovës, (2011), Vlerësim mbi numrin e popullësisë së Kosovës, i qasshëm nëhttp://ask.rks-gov.net/sq/agjencia-e-statistikave-te-kosoves/add-news/vleresim-mbi-numrin-e-popullsise-se-kosoves-2011 (qasur në janar, 2017). 3Instituti GAP (2016), Sfidat e Komunave në Zbatimin e Ligjeve, faqe 14, i qasshëm nëhttp://www.institutigap.org/documents/75396_Komunat%20dhe%20Ligjet.pdf (qasur në janar, 2018). 4Republika e Kosovës, (2014), Ligji Nr. 04/L-188për Trajtimin e Ndërtimeve pa Leje, neni 2, paragrafi 1, Prishtinë: GZRKS. 5Instituti GAP (2016), Sfidat e Komunave në Zbatimin e Ligjeve, faqe 14, i qasshëm nëhttp://www.institutigap.org/documents/75396_Komunat%20dhe%20Ligjet.pdf (qasur në janar, 2018). 6 Në disa raste, faqet zyrtare të komunave nuk posedojnë informata të publikuara në faqet e tyre ose nuk janë të dukshme në shikim të parë (p.sh. Komuna e Decanit, Komuna e Shtërpcës, Komuna e Dragashit, Komuna e Pejës, etj.)

5

Mosinteresimi nga palët për të legalizuar pronat.

Sa për ilustrim, krahasuar me numrin e përgjithshëm të ndërtimeve pa leje që del të jetë rreth

352, 836 ndërtime, është raportuar numër është dukshëm më i vogël i aplikimeve. Ta marrim

shembull Komunën e Prishtinës ku nga 46,000 ndërtime pa leje të regjistruara, del se kanë

pranuar aplikacione vetëm për 6,780 objekte.8

Figura 1. Pasqyra e ndërtimeve pa leje të shënuar me ngjyrë të kuqë (Burimi: Komuna e Prishtinës)

Një nga shkaqet e mosinteresimit për legalizim të ndërtimeve pa leje del të jetë kostoja e lartë e

legalizimit. Sipas Ligjit aktual për trajtimin e ndërtimeve pa leje, neni 13, paragrafi 1 dhe Ligji për

Ndërtime përkatësisht neni 22, paragrafi 1, taksat administrative për ndërtime pa leje vendosen

në baza vjetore nga organet kompetente në pajtim me Ministrinë. Në tabelën mbi pasqyrën e

taksave administrative për leje të ndërtimit, në Prishtinë taksat administrative për leje të ndërtimit

për metër katror (m2) varionin nga viti në vit, p.sh.: në Vitin 2013 - taksat kanë qenë 6.70 euro,

në vitin 2014 - 10,36 euro dhe në vitin 2015 - 6.50 euro.9 Kjo nuk është e vetme pasi ka dhe taksa

tjera për sigurimin e dokumentacionit mbështetës siç është plani i ndërtimit etj., ku numri i

dokumenteve mbështetëse sillet nga 11 deri 15, varësisht për cilën kategori të objektit bëhet fjalë.

Për më shumë, në disa raste, zyrtarë të komunave e kanë parë këtë proces edhe si mundësi të

mirë të gjenerimit të të hyrave, qasje e cila nuk e stimulon publikun për të marrë iniciativë për

aplikim për legalizimin e ndërtimeve pa leje, pasi që fokusi mbetet tek të hyrat dhe jo tek zgjidhja

e problemit. Zgjidhja e këtij problemi duhet të shikohet nga aspekti afatgjatë ku në cilindo

7Ministria e Mjedisit dhe Planifikimit Hapësinor (2013), Pasqyra e Taksave Administrative për leje të ndertimit & Tarifa rregullative për rritjen e densitetit të Infrastrukturës për vitin 2013, 14 dhe 15, Prishtinë: MMPH. 8 Regjistri shtetëror i kompletuar i ndwërtimeve pa leje deri me datën 11 nëntor 2015 - Komuna e Prishtinës dhe Deklarata e Heroina Maloku për Kosova Press http://www.kosovapress.com/sq/lajme/46-mije-ndertime-pa-leje-ne-prishtine-te-legalizuara-vetem-65-74397/video/ 9Ministria e Mjedisit dhe Planifikimit Hapësinor (2013), Pasqyra e Taksave Administrative për leje të ndertimit & Tarifa rregullative për rritjen e densitetit të Infrastrukturës për vitin 2013, 14 dhe 15, Prishtinë: MMPH.

6

variacion do të gjenerohen të hyra vjetore e mujore pasi pronarët do të kryejnë pagesa tjera siç

janë: tatimi në prona, shërbimet komunale etj.

3. PROJEKTLIGJI PËR TRAJTIMIN E NDËRTIMEVE PA LEJE

Duke pasur parasysh sfidat në realizimin e qëllimit të Ligjit aktual në fuqi për trajtimin e

ndërtimeve pa leje dhe afatit të kufizuar prej 3 vite zbatueshmëri, Ministria e Mjedisit dhe

Planifikimit Hapësinor ka hartuar Projektligjin e ri për Trajtimin e Ndërtimeve pa Leje. Ky

Projektligj ka kaluar leximin e parë në Kuvendin e Kosovës dhe shqyrtimi i mëtejmë do të bëhet

në përputhje me rregullat e përcaktuara në Rregulloren e Punës së Kuvendit. Projektligji është

mjaft i detajuar dhe i plotësuar, ka 26 nene dhe me hyrjen në fuqi të tij, Ministria e Mjedisit dhe

Planifikimit Hapësinor autorizohet që të nxjerrë një numër të akteve nënligjore për zbatimin e

këtij ligji. Aktet nënligjore që duhet të nxirren nga Ministria përgjegjëse brenda gjashtë muajve

pas hyrjes në fuqi të Projektligjit, janë aktet nënligjore për:

Kërkesat themelore për shëndet dhe siguri;

Procedurat dhe dokumentacioni për trajtimin e ndërtimeve pa leje të kategorisë I dhe II

Procedurat dhe dokumentacioni për trajtimin e ndërtimeve pa leje të kategorisë III;

Procedurat dhe kërkesat për rrënim të ndërtimeve pa leje;

Përmbajtjen dhe kërkesat për Bazën e të Dhënave të Legalizimit të ndërtimeve pa leje;

Procedurat e ankesave; dhe

Çështje tjera të domosdoshme për zbatim të plotë të këtij ligji.10

Edhe në të kaluarën, Instituti INDEP ka kundërshtuar tendencën që të ketë akte nënligjore për

shumë ëështje që trajton ligji. Trajtimi i çështjeve kyçe të

Projektligjit me akte nënligjore krijon mundësi për

ndryshim të tyre me vendime ekzekutive dhe pa një

debat të mjaftueshëm me palët e interesit dhe publikun e

gjerë. Nëse me akte nënligjore rregullohen elementet

thelbësore që i japin formë zgjedhjeve politike brenda projektligjit, ligji si i tillë është vetëm një

kornizë e përgjithshme që i jep legalitet Qeverisë për t’i ndryshuar elementet kryesore të ligjit sa

herë që ekziston vullneti politik dhe pa diskutim të gjerë për to.

4. FUSHËVEPRIMI DHE QËLLIMI I PROJEKTLIGJIT

Projektligji ka juridiksion mbi gjitha ndërtimet pa leje në Kosovë, që janë ndërtuar apo kanë

filluar të ndërtohen deri në hyrjen në fuqi të këtij Projektligji.11 Kjo dispozitë adreson problemin

e kufizimit të trajtimeve të rasteve siç është me Ligjin aktual, andaj dhe krijon mundësi të dytë

për legalizim. Megjithatë, përsëri kufizon kohën e zbatueshmërisë duke i dhënë vetëm efekt

10Republika e Kosovës, (2014), Ligji Nr. 04/L-188për Trajtimin e Ndërtimeve pa Leje, neni 24, Prishtinë: GZRKS. 11Republika e Kosovës, (2014), Ligji Nr. 04/L-188për Trajtimin e Ndërtimeve pa Leje, neni 2, paragrafi 1, Prishtinë: GZRKS.

7 çështje thelbësore të ligjit janë

lënë të rregullohen me akte

nënligjore.

7

retroaktiv(shih pikën 6 dhe 7 mbi përvojën e shteteve të rajonit). Për ta shpejtuar procesin, ky Projektligj

përjashton kategorinë e ndërtimeve të regjistruara në

Kadastër dhe Regjistrin e të Drejtave në Pronë të

Paluajtshme. Ndërsa, Koncept-Dokumenti që i ka

paraprirë këtij Projektligji, thekson se, ndër të tjera,

qëllimi i Projektligjit është që t’i thjeshtëzojë procedurat,

të përcaktojë organe kompetente shtesë, ta shpejtoj

procesin e legalizimit përmes kategorizimit të

ndërtimeve dhe rasteve që trajtohen, duke përfshirë trajtimin e rasteve të ndërtimeve pa leje në

tokën bujqësore, në tokën që janë në proces të komasacionit, sistemit të ujitjes, dhe zona tjera të

veçanta etj. Koncept-Dokumenti i jep theks të veçantë kategorisë së trajtimit të ndërtimeve pa

leje në zona të veçanta, dhe propozon që Projektligji të përfshijë dispozita për krijimin e një

“komiteti të veçantë” që do të jetë përgjegjës për analizimin e mënyrës se si do të trajtohen këto

ndërtime, pasi Ligji aktual nuk trajton fare këtë kategori. Megjithatë, Projektligji edhe pse trajton

këtë kategori, nuk parasheh ndonjë dispozitë të tillë, por e lë si përgjegjësi të Ministrisë për të

propozuar një program për trajtimin e ndërtimeve të vendosura në listën e pritjes, e që ndër të

tjera, përfshinë dhe ndërtimin pa leje në zona të veçanta.12 Në aspektin e shkurtimit të

kohëzgjatjes dhe orientimit më të mirë të qytetarëve për inicimin e procesit të legalizimit,

hartuesit e Projektligjit kanë propozuar që gjitha shërbimet të ofrohen përmes sportelit të vetëm

“One Stop Shop”. Ky propozim do të ketë efekt pozitiv

që qytetarët të kenë një orientim më të lehtë, por për të

arritur objektivin e shkurtimit të procesit, duhet të ketë

edhe ndryshim apo shkurtim të afateve ligjore për

trajtimin e rasteve në përgjithësi, në mënyrë që të

shpejtohet procesi. Për sa i përket ofrimit të shërbimeve

përmes sportelit të vetëm, do të duhej që Projektligji të

parasheh dispozita ligjore të cilat përcaktojnë qartë përgjegjesitë e sportelit të vetëm ku do të

specifikohen mënyra e themelimit, funksionimit, mandatit, punësimit eventual të stafit shtesë etj.

5. RISITË E PROJEKTLIGJIT PËR TRAJTIMIN E NDËRTIMEVE PA LEJE

Me qëllim të krahasimit me Ligjin aktual, të listuara më poshtë janë risitë e Projektligjit dhe

efektet e mundshme në zbatueshmëri.

Projektligji:

1. Zgjatë afatin kohor për trajtimin e rasteve nga organet kompetente (është ndryshuar

dispozita për fushëveprim dhe tani Ligji është i aplikueshëm për gjitha ndërtimet pa leje

të ndërtuara para hyrjes në fuqi të këtij ligji dhe nuk kufizon vetëm trajtimin e atyre

12Qeveria e Republikës së Kosovës, (2016), Koncept-dokumenti për Çështjen e Trajtimit të Ndërtimeve pa Leje, Neni 4, Paragrafi 1.7, qasshëm nëhttp://www.kryeministri-ks.net/repository/docs/Koncept_dokument_per_ceshtjen_e_trajtimit_te_ndertimeve_pa_leje_MMPH.pdf Prishtinë, (qasur në janar, 2018).

Projektligji përmend por nuk

rregullon trajtimin e ndërtimeve

në zona të veçanta. Atë e lë në

përgjegjësinë e Ministrisë.

Projektligji ka paraparë “One

Stop Shop” por nuk janë

përcaktuar mënyra e themelimit,

funksioni, mandati, personeli

etj.

8

ndërtimeve që janë regjistruar në ortofoto të vitit 2013). Ndërsa sa i përket ndërtimeve pa

leje që mund të ndërtohen pas hyrjes në fuqi të këtij Ligji nuk do të amnistohen, por

mbetet të nënkuptohet se ato do të vazhdojnë të trajtohen me Kodin Unik të Ndërtimit

pasi Projektligji ka vetëm efekt retroaktiv;

2. Zgjatë afatin kohor për aplikim, por jo më shumë se katër vite pas hyrjes në fuqi të këtij

Ligji;

3. Decentralizon kompetencat institucionale dhe përfshin Institucione tjera relevante (Ligji

aktual obligon vetëm Komunat dhe Ministrinë e Mjedisit dhe Planifikimit Hapësinor për

zbatim, ndërsa Projektligji tani obligon edhe Institucionet si: Agjencinëe Kadastrave,

Ministrinë përgjegjëse për Administrimin e Pushtetit Lokal, Ministrinë e Financave,

Ministrinë e Bujqësisë dhe Zhvillimit Rural, Ministrinë e Infrastrukturës, Ministrinë e

Diasporës etj.), që të marrin pjesë në këtë proces;

4. Ofrimin e shërbimeve të komunave përmes “One Stop Shop” me qëllim të orfrimit të

një kontakti të vetëm për qytetarët;

5. Obligon pronarin e ndërtimeve pa leje për rrënimin e ndërtimit pas vendosjes në listën

për rrënim. Organet kompetente rrënojnë ndërtimet pa leje vetëm atëherë kur pronarët e

ndërtimeve pa leje nuk dorëzojnë aplikacion për legalizim brenda afateve të parapara me

ligj dhe ato ndërtime vendosen në listën për rrënim;

6. Trajton gjithashtu ndërtimet pa leje në tokën publike dhe zona të veçanta;

7. Aplikimet për legalizim që janë refuzuar me Ligjin aktual, mund të trajtohen përsëri sipas

dispozitave të Ligjit të ri, me kërkesë të aplikuesit apo sipas detyrës zyrtare të organeve

kompetente;

8. Ligji i ri cakton taksën për legalizim sipas kategorive të objekteve, për gjitha komunat

njësoj.

Projektligjit aktual i ka paraprirë edhe Strategjia Kombëtare për të Drejtën Pronësore e vitit 2016

(lexo: Strategjia) dhe ka identifikuar mangësitë e Ligjit aktual për Trajtimin e Ndërtimeve pa Leje,

të cilat kryesisht janë adresuar dhe trajtuar sipas rekomandimeve me Projektligjin për Trajtimin e

Ndërtimeve pa Leje. Megjithatë, janë disa pjesë të rekomandimeve të cilat ndoshta nuk janë

përfshirë me procedura të saktësuara, por janë trajtuar në mënyrë të përgjithshme. Strategjia u jep

theks të veçantë taksave të larta të cilat nuk i kanë inkurajuar qytetarët që të iniciojnë procedurën

e legalizimit, andaj dhe ka rekomanduar që Projektligji t’i zvogëlojë taksat dhe të përfshijë, inter

alia, edhe “familjet me të hyra të vogla”. Megjithatë,

neni 20, paragrafi 4, liron nga taksat vetëm kategoritë e

ndërtimeve: të ndërtuara për interes publik, me fonde të

qeverisë, të rindërtuara si rezultat i luftës, konfliktit ë...ë

dhe ndërtimet e përfituesve të skemës së ndihmës

sociale. Dhe për më shumë, sipas paragrafit 5 - këto

kategori përsëri mund të ngarkohen me barrën e

pagesës, pasi humbin të drejtën e përjashtimit nga

taksat nëse përfshihen në listën e rrënimit sipas Nenit

11. Kështu Projektligji nuk përfshinë si kategori të

lirimit nga taksat “familjet me të hyra të ulëta”, siç është

propozuar me Strategjinë, por e lë në diskrecion të

Kuvendit Komunal që të vendos mbi uljen e taksave apo përjashton nga taksat sipas kërkesës së

Projektligji nuk përfshinë si

kategori të lirimit nga taksat

“familjet me të hyra të ulëta”,

sic është propozuar me

Strategjinë, por e lë në

diskrecion të Kuvendit Komunal

që të vendos mbi uljen e taksave

apo përjashton nga taksat sipas

kërkesës së paraqitur dhe me

vlerësim nga rasti në rast.

9

paraqitur dhe me vlerësim nga rasti në rast.13 Edhe pse është e pamundur që Ligji t’i parashoh

dhe t’i rregulloj të gjitha situatat, me qëllim të evitimit të konfuzitetit apo manipulimit të rasteve,

si nga organet kompetente ashtu edhe nga qytetarët, është e rëndësishme që të përcaktohen së

paku disa standarde minimale se cilat raste mund të hyjnë në këtë kategori dhe gjithashtu të

kërkohet nga organi kompetent që të publikohen këto vendime me qëllim të ofrimit të

mundësisë së barabartë për të gjitha familjet në nevojë.

Strategjia gjithashtu rekomandon që në mungesë të mundësisë të njoftimit personalisht për

rrënim/ftesë, organi kompetent të shfrytëzojë gjithashtu teknologjinë që mundëson

njoftimin/ftesën për vendimet e organeve kompetente, në veçanti për njoftimin e vendosjes së

ndërtimit në listën e rrënimit, dhe rekomandon “dizajnimin e teknologjisë digjitale” që do të

arrinte tek diaspora. Si rezultat, Projektligji i jep rëndësi të veçantë këtij procesi dhe obligon

Ministrinë për komunikim me diasporë që t’i gjejë mënyrat e njoftimit, por pa caktuar

metodologjinë. Marrë parasysh përvojën e deritanishme të organeve kompetente, një nga të

drejtat që duhet të sigurohet gjatë këtij procesi, është qasja në informacion dhe dokumente

publike. Deri më tani, shpërndarja e informacionit ka qenë mjaft e fragmentuar dhe komunat e

Kosovës nuk kanë pasur informata të mjaftueshme publike në faqet e tyre zyrtare, me disa

përjashtime, dhe nuk kanë qenë të unifikuara. Është me rëndësi që me Projektligj të obligohen të

gjitha organet kompetente për publikimin e informatave të procedurave dhe formularëve të

unifikuar, duke përfshirë Misionet e Republikës së Kosovës me qëllim të njoftimit të diasporës

me procesin e legalizimit. MMPH duhet ta hartojë Udhërrëfyesin e ri për njoftimin mbi

procedurat e aplikimit për legalizim, sigurimin e dokumentacionit, kostoja që do të aplikohet,

institucionet përgjegjëse, afatet ligjore dhe të tjera.

Një nga sfidat e legalizimit të ndërtimeve pa leje, është legalizimi i ndërtimeve në prona të

paluajtshme të paregjistruara në të drejtën e shfrytëzimit të pronës apo në kadastër. Këtu hyn

kategoria e pronarëve të ndërtimeve pa leje të cilët

kanë në shfrytëzim pronën e paluajtshme por nuk

janë të regjistruar si titullarë ligjorë të pronës. Marrë

parasysh lidhjen e kontratave gojore të cilat janë

aplikuar në periudha të ndryshme kohore për arsye

politike e sociale, trashëgimtarë të pronave të cilët

nuk kanë iniciuar procedurën e trashëgimisë për

bartjen e pronës etj. numri i pronarëve të parcelave

të paregjistruara mund të jetë i lartë. Është pozitive

që Projektligji e trajton këtë kategori duke i vendosur në listën e pritjes. Megjithatë, sipas nenit 4

paragrafi 1.7 të Projektligjit përcaktohet se Qeveria sipas propozimit të MMPH-së brenda 3 vite

pas hyrjes ne fuqi të Projektligjit, aprovon programin që do të trajtoj rastet e vendosura në listën

e pritjes të rregulluara me paragrafin 1 të nenit 10 dhe nuk përfshinë rastet që vendosen në listën

e pritjes të përcaktuara në paragrafin 2 ku hyjnë edhe parcelat e paregjistruara. Për më shumë

sipast nenit 10, paragrafi 2 të Projektligjit, të gjitha aplikimet që vendosen në listën e pritjes kanë

mundësi të vendosen në listën për shqyrtim nëse shfrytëzuesit e pronave arrijnë të sigurojnë

dokumentacionin e kërkuar për regjistrimin në RDPP. Por, për të siguruar dokumentacionin e

kërkuar për regjistrimin e parcelës në RPDP, sipas Ligjit për Ndryshimin dhe Plotësimin e Ligjit

13Qeveria e Kosovës, (2017), Projektligji për Trajtimin e Ndërtimeve pa Leje, neni 20, paragrafi 11.

Projektligji ka paraparë rregullimin

e legalizimit të ndërtimeve në prona

të pa regjistruara në kadastër apo në

të drejtën e shfrytëzimit të pronës.

Megjithatë, jo pa një vendim

gjyqësor për regjistrimin e pronës!

Kjo, në një kohë kur efikasiteti i

gjykatave lë shumë për të dëshiruar!

10

Nr. 2002/ 5 për Themelimin e Regjistrit të të Drejtave të Pronës së Paluajtshme, një nga

kërkesat që parasheh ky Ligj është se prona e paluajtshme mund të regjistrohet, ndër të tjera, në

bazë të vendimit të plotfuqishëm të Gjykatës kompetente. Në raportin e Progresit të Komisionit

Evropian për vitin 2016 tregon se numri i rasteve administrative të pazgjidhura në Gjykatat e

Kosovës është vazhdimisht në rritje ku në dallim prej viti 2014, në vitin 2015 ka pasur rritje të

rasteve të pazgjidhura për 1341 raste shtesë.14 Edhe pse Projektligji parasheh trajtimin e kësaj

kategorie, duke marrë parasysh ngarkesën e Gjykatave me lëndë të pashqyrtuara dhe kohëzgjatjen

e nxjerrjes së vendimeve të plotfuqishme, kjo do të paraqesë problem në përmbylljen e procesit

të legalizimit të ndërtimeve pa leje. Në këtë rast, si shembull mund të merret rasti i Malit të Zi ku

trajton edhe rastet kur pronarët e ndërtimeve pa leje nuk posedojnë dokumentacionin e kërkuar

për parcelën mbi të cilën është ndërtuar prona, atëherë kërkohet dëshmi se është iniciuar rasti në

Gjykatën përkatëse për vërtetësinë e pronarit, megjithatë për finalizimin e procesit të legalizimit

kërkohet vendimi i plotfuqishëm i organit kompetent mbi vërtetesinë e pronësisë.15

6. TRAJTIMI I NDËRTIMEVE PA LEJE NË SHTETET E RAJONIT (SHQIPËRIA

DHE MALI I ZI)

Trajtimi i ndërtimeve pa leje në shtetet e rajonit ka filluar në faza të ndryshme, por të gjitha

shtetet e Ballkanit Perëndimor, në përjashtim të Bosnjës dhe Hercegovinës, të cilat kanë

nënshkruar Deklaratën e Vjenës për ndërtimet joformale në Evropën Juglindore në vitin 2004

duke përfshirë edhe Kosovën në vitin 2005. Objektivat e Deklaratës së Vjenës ishin për

ndërmarrjen e veprimeve për: legalizimin dhe përmirësimin e gjendjes së ndërtimeve pa leje dhe

parandalimin e ndërtimeve joformale.16 Gjithashtu ka vendosur si objektiv zgjidhjen e

problemeve të ndërtimeve joformale deri në vitin 2015. Fakti se shtetet e rajonit ende

ballafaqohen me këtë dukuri, tregon kompleksitetin e këtij problemi dhe rëndësinë e gjetjes së

alternativave afatgjate, si përmes legjislacionit, ashtu edhe përmes strategjive dhe planeve të

veprimit për përmbylljen e këtij procesi.

14Komisioni Evropian, (2016), Communication on EU Enlargement Policy, faqe 12. https://ec.europa.eu/neighbourhood-enlargement/sites/near/files/pdf/key_documents/2016/20161109_report_kosovo.pdf 15Republika e Malit të Zi, (2016), Ligji për Rregullimin e Ndërtimeve Joformale në Mal të Zi, neni 16, Podgoricë: GZML. 16Konferenca e Ministrave për Ndërtimet pa Leje në Evropën Jug-lindore (2004), Deklarata e Bjenës mbi Ndërtimet pa Leje në Evropën Jug-Lindore, Vjenë.

11

Figura 2. Numri i ndërtimeve pa leje në 1. Shqipëri, 2. Kosovë dhe 3. Mali i Zi

Shqipëria është njëra nga vendet e rajonit me numrin më të lartë të ndërtimeve pa leje. Në

Shqipëri tani janë mbi 300.000 objekte pa leje dhe deri më tani 144.154 janë legalizuar.17Shqipëria

e ka nxjerrë Ligjin për Trajtimin e Ndërtimeve pa Leje në vitin 2006, por është plotësuar tetë

herë deri në vitin 2015.18 Për dallim nga shtetet tjera të

rajonit, Shqipëria ka themeluar Agjenci të veçantë

shtetërore për legalizim të quajtur “Agjencia e

Legalizimit, Urbanizmit dhe Integrimit të

Zonave/Ndërtimeve Informale” (ALUIZNI).

Përgjegjësitë e ALUIZNI janë kryesisht të koordinimit,

informimit, ngritjen e bazës së të dhënave për ndërtimet pa leje dhe ecurinë e legalizimit,

përgatitjen e manualeve të procedurave, udhëzimeve dhe formularëve, por gjithashtu është

kompetente për dhënien e lejes së legalizimit. Pra, kryesisht ka për kompetencë koordinimin e

procesit dhe bashkëpunimin me organet qendrore dhe lokale për legalizim, që do të thotë se

organet qendrore dhe lokale mbajnë përgjegjësitë dhe kompetencat e tyre për procesin e

legalizimit. Roli i ALUIZNI është i ngjashëm me përgjegjësitë e Ministrisë së Mjedisit dhe

Planifikimit Hapësinor të Kosovës, sa i përket koordinimit dhe legalizimit. Ligji i ndryshuar dhe

plotësuar është i aplikueshëm vetëm për ndërtimet pa leje që janë ndërtuar deri më 27.6.2014,

përfshirë dhe ndërtimet pa leje për të cilat subjektet nuk e kanë kryer procedurën e vetë

deklarimit për legalizim, brenda afateve të parapara me ligj.19 Ligji i Shqipërisë i jep rëndësi të

veçantë trajtimit të pronësisë të parcelave. Për ta fituar të drejtën e legalizimit të objektit, Ligji së

pari trajton kalimin e pronësisë së parcelës tek pronari faktik përmes procedurave të ndryshme që

bien deri të regjistrimi i patundshmërisë. Ndërsa sa i përket ndërtimeve pa leje që cenojnë veprat

kryesore të infrastrukturës publike, akset rrugore kombëtare, territorin e institucioneve publike,

integritetin e monumenteve të kulturës, nuk legalizohen. Numri i dokumenteve mbështetëse që

kërkohet për legalizimin e objekteve pa leje në Shqipëri është mjaft i lartë, ku vetëm nga aspekti

tekniko-ligjor numri i dokumenteve shkon deri në nëntë.

17Ministria e Drejtësisë së Republikës së Shqipërisë, Agjencia e Legalizimit, Urbanizimit dhe Integrimit të

Zonave/Ndërtesave Informale, (2017), ALUIZNI - Të dhënat për katër-vjecarin, Tiranë: MD. 18Republika e Shqipërisë, (2015), Ligji për Legalizimin, Urbanizimin dhe Integrimin e Ndërtimeve pa Leje, Nr. 9482,

datë 3.4.2006 i plotësuar me Ligjin Nr. 9786/2007, 9895/2008, 10 099/2009, 10 169/2009, 10 219/2010, 141/2013,

50/2014, 62/2015. 19 Ministria e Financave e Republikës së Shqipërisë, (2015), Përmbledhëse Legjislacioni për Legalizimet, Tiranë: MF, e qasshme në, http://www.qbz.gov.al/botime/Permbledhese%20per%20legalizimet.pdf (qasur në janar, 2018).

0

100

200

300

400

Shqipëria ka nxjerr Ligjin për

Trajtimin e Ndërtimeve pa Leje

në vitin 2006, por është

plotësuar tetë herë deri në vitin

2015!!!

12

Ndërsa numri i ndërtimeve pa leje në Malin e Zi del të jetë më i vogli në rajon dhe sillet rreth

100.000 objekte.20 Mali i Zi deri vonë ka trajtuar ndërtimet pa leje me ligjet në fuqi për urbanizim

dhe ndërtim. Në vitin 2010 ka aprovuar Strategjinë për Ndërtimin Informal dhe vetëm në vitin

2016 ka aprovuar Ligjin për Trajtimin e Ndërtimeve pa Leje.21 Për dallim nga Shqipëria dhe

Kosova, aplikueshmëria e Ligjit të Malit të Zi nuk ndërlidhet me ndonjë afat kohor, por trajton

gjitha objektet që janë të regjistruara në orotfoto të bëra nga organi administrativ kompetent për

regjistrimin e të drejtave pronësore në kadastër.

Megjithatë, Ligji përmban përjashtime mbi trajtimin e

objekteve të ndërtuara: në afërsi të rripit rrugor, në

afërsi të rripit hekurudhor, në zonë të aeroportit, në

afërsi të zonës të termocentraleve, në toka rrëshqitëse,

dhe përjashtime të tjera, duke përfshirë zonat të parqeve

nacionale.22

Ligji i Malit të Zi gjithashtu trajton edhe kategorinë e ndërtimeve në zona tjera të veçanta si ato të

mbrojtjes të burimeve natyrore, maleve, zonave të gjelbërta, prona kulturore etj., të quajtura si

“Struktura të përkohshme joformale”, duke hartuar një plan për trajtimin e kësaj kategorie, dhe

ngjashëm si me Projektligjin e Kosovës, ky plan duhet të hartohet dhe aprovohet nga Ministria

përkatëse brenda 3 viteve.

7. KONKLUDIME DHE REKOMANDIME

Ajo çka mund të vërehet nga literatura në dispozicion dhe analizat e bëra, është se pothuajse të

gjitha shtetet që ballafaqohen me dukurinë e ndërtimeve pa leje, hasin në sfida të ngjashme dhe

komplekse, dhe se trajtimi i ndërtimeve pa leje është proces i gjatë dhe i ndërlikuar që kërkon një

analizë të mirëfilltë të të gjitha sistemeve me qëllim të gjetjes së alternativës më të përshtatshme

për një zgjidhje afatgjatë.

Nisur nga përvoja e Kosovës, Shqipërisë dhe Malit të Zi, Shqipëria dhe Kosova kanë kaluar

përmes amendamentimit të kornizës ligjore në disa faza. Vetëm Shqipëria ka ndryshuar rreth tetë

herë Ligjin bazë për trajtimin e ndërtimeve pa leje dhe ka nxjerrë disa Vendime për përcaktime të

ndryshme administrative. Kosova deri më tani ka nxjerrë vetëm një Ligj dhe tani ka hartuar

Projektligjin për Trajtimin e Ndërtimeve pa Leje me qëllim të plotësimit të zbrazëtirave ligjore.

Ndërsa Mali i Zi nuk ka pasur ligj të veçantë deri në vitin 2016. Ndërtimet pa leje i ka trajtuar me

ligjet tjera në fuqi për ndërtim, planifikim dhe urbanizim. Si në rastin e Kosovës ashtu edhe në

atë të Shqipërisë, zbatueshmëria e ligjeve kanë kohë të caktuar dhe efekt retroaktiv. Ligji i

20Institute for Real Estate Construction and Housing (2011), Përmirësimi i Ndërtimeve pa Leje, punuar për Komunën e Tivarit, Vjenë: IIBW, i qasshëm nëhttps://www.ucalgary.ca/tsenkova/files/tsenkova/3.Montenegro%20Informal%20Settlement%20Report%20110429.pdf (qasur në janar, 2018). 21Republika e Malit të Zi, (2011), Raporti i Malit të Zi mbi Ndërtimet pa Leje, dhe Ligji për Ndërtimet pa Leje, Nr. 56, 23, e qasshme në https://www.ucalgary.ca/tsenkova/files/tsenkova/3.Montenegro%20Informal%20Settlement%20Report%20110429.pdf (qasur në janar, 2018). 22Republika e Malit të Zi, (2016), Ligji për Rregullimin e Ndërtimeve pa Leje në Republikën e Maqedonisë, neni 5, Nr. 56, Podgoricë: GZRMZ.

Për dallim nga Shqipëria dhe

Kosova, Ligji i Malit të Zi nuk

ndërlidhet me ndonjë afat

kohor, megjithatë, përjashtimet

janë të specifikuara qartësisht.

13

Shqipërisë është i zbatueshëm për objektet e ndërtuara deri në vitin 2014, ndërsa Kosova deri në

hyrjen në fuqi të Projektligjit. Për dallim, Ligji i Malit të Zi nuk parasheh afat kohor të

zbatueshmërisë, por kategorizon se cila raste do të trajtohen dhe cilat përjashtohen. Ligji i Malit

të Zi ka përparësi në këtë aspekt pasi do të trajtojë edhe objektet e ndërtuara në ndërkohë edhe

pas hyrjes në fuqi, gjë që adreson problemin e paraqitur në Shqipëri dhe Kosovë nga kufizimi i

afateve ligjore për mundësinë e aplikimit më kohë, e që ka shtyrë në amandamentimin e

procedurave legjislative në shumë raste.

Në rastin e Shqipërisë është ndjekur shembulli i Kroacisë në themelimin e një agjencie të veçantë

për koordinimin e procesit të legalizimit, ndërsa në Kosovë dhe në Malin e Zi kompetencat janë

të decentralizuara dhe mbikëqyrjen e gjithë procesit e bën Ministria përkatëse. Megjithatë, në

rastin e Kosovës është prezantuar shërbimi përmes një sporteli “One Stop Shop” për legalizim

dhe regjistrim, por që nuk është mjaft e qartë se si do të funksionoj.

7.1. REKOMANDIME TË PËRGJITHSHME

Duke marrë parasysh ligjin aktual të Kosovës dhe sfidat mbi zbatueshmëri, praktikat nga shtetet

tjera, rekomandimet që mund të ofrohen për Projektligjin i cili është në fazën e shqyrtimit në

Kuvendin e Kosovës, janë si në vijim:

1. Me qëllim të evitimit të nevojës së ndryshimit të ligjit vetëm për aspektin procedural të

kohëzgjatjes së zbatimit të tij, si dhe me qëllim të mbulimit gjithëpërfshirës të rasteve

rasteve, të ndjeket shembulli i Malit të Zi sa i përket kornizës kohore për të drejtën e

aplikimit për legalizim duke mos caktuar kohëzgjatje të zbatimit të ligjit dhe të rregullohet

vetëm me ndarje të kategorive përmes përjashtimit të rasteve të cilat nuk trajtohen me

këtë Projektligj;

2. Projektligji lë shumë çështje të rregullohen përmes akteve nënligjore. Edhe pse një pjesë

e mirë e kërkesave teknike është e udhës të rregullohen me akte nënligjore, mosrregullimi

i tyre me ligj lë hapësirë që në bazë të vullnetit të Qeverisë, të ndryshohen elemente

shumë domethënëse të Ligjit. INDEP insiston që së paku në vija të trasha të gjitha

elementet të trajtohen me Ligj, ku ekziston një procedurë gjithpërfshirëse dhe me më

shumë diskutim publik për miratim. Për dallim nga aktet nënligjore, ligjet i nënshtrohen

diskutimit publik, dy leximeve në Kuvend dhe diskutimit publik ndërmjet tyre dhe

grupeve punuese edhe në Qeveri edhe në Kuvend. Andaj, Projektligji do të duhej të

përfshinte elementet kryesore dhe vetëm ato teknike, e që nuk përbëjnë zgjedhje

ndërmjet opsioneve të ndryshme, të trajtohen me akte nënligjore.

3. Të gjendet një zgjidhje më e shpejtë edhe për rastet e pronarëve të objekteve mbi parcelat

e paregjistruara, me qëllim të procedimit më të shpejtë për trajtimin e aplikimeve edhe të

kësaj kategorie. Pasi që neni 4 paragrafi 1.7 i Projektligjit përcakton që Qeveria sipas

propozimit të MMPH, aprovon programin që do t’i trajtojë rastet e vendosura në listën e

pritjes të rregulluara me paragrafin 1 të nenit 10 dhe nuk përfshinë rastet që vendosen në

listën e pritjes të përcaktuara në paragrafin 2 ku hyjnë edhe parcelat e paregjistruara;

4. Procesi i legalizimit të ketë fokus zgjidhjen e problemit përmes inkurajimit të qytetarëve

për aplikim për legalizim, dhe të mos jetë fokusi në gjenerimin e të hyrave të komunave;

5. Të ketë kampanjë informuese për benefitet e legalizimit të pronës dhe për lehtësimet për

kategoritë e caktuara, duke rregulluar edhe kategorinë e familjeve me të hyra të vogla, si

14

dhe familjet të cilët kanë në mbikëqyrje persona me aftësi të kufizuara, të vendoset ne

dispozitat përfundimtare, obligimi për MMPH në organizimin dhe promovimin e të

drejtave që ofron ligji);

6. Të ketë unifikim të informatave publike për sa i përket procesit të trajtimit të ndërtimeve

pa leje dhe të obligohen gjitha organet kompetente që të publikojnë në faqet e tyre

zyrtare udhëzime për aplikim dhe sigurimin e dokumentacionit;

7. Të ketë sinkronizim të regjistrave dhe vendimeve të lëshuara për legalizim (A mundet të

vendoset në dispozitë të Ligjit kjo);

8. Të jetë një proces transparent duke njoftuar publikun për afatet kohore, taksat,

dokumentet e kërkuara, përjashtimet, për zyrat përgjegjëse lokale etj;

9. Të merret në Konsideratë Ligji Nr. 05/L-031 për Procedurën e Përgjithshme

Administrative, i cili ka hyrë në fuqi në Qershor të vitit 2017 i cili përcakton që një ligj i

veçantë mund të përcaktojë dispozita specifike për aspekte të ndryshme të procedurës

administrative. Dispozitat e ligjit të veçantë duhet të jenë në përputhje me parimet e

përgjithshme të përcaktuara me Ligjin për Procedurën e Përgjithshme Administrative.

Neni 2 paragrafi 4 nënkupton që vetëm me ligj të veçantë mund të përcaktohen dispozita

specifike të ndryshme të procedurës administrative, prandaj në këtë rast rekomandohet

që procedurat specifike administrative të përcaktohen me ligj dhe jo tëlihet kompetenca

që procedurat administrative të rregullohen me akte nënligjore sikurse është rasti me

aktin nënligjor për procedurat e ankesave i cili parashihet të nxirret sipas nenit 24 të

Projektligjit pasi që procedurat duhet të jenë të definuar në ligj.

10. Për sa i përket nxjerrjes së akteve nënligjore, paragrafi 1.6 i nenit 24 si në vijim: “Çështje

tjera të domosdoshme për zbatim të plotë të këtij ligji” duhet të fshihet si i tillë pasi që

ligji duhet të ofrojë bazë ligjore specifike me të cilin autorizon ekzekutivin (Qeverinë apo

Ministrinë) të nxjerrë një akt nënligjor specifik për një çështje të caktuar. Formulimi i tillë

i paraqitur në Projektligj, ofron liri të pakufizuar për ekzekutivin që të rregullojë aspekte

të ndryshme të cilat mund ta tejkalojnë qëllimin e Ligjit, gjë e cila bie në kundërshtim me

rregullativën ligjore në fuqi.

11. Për ta siguruar zbatimin e duhur të këtij Ligji, duhet të bëhet një përllogaritje e saktë e

ndikimit buxhetor të Projektligjit, me qëllim që të sigurohen mjetet e nevojshme

financiare për mekanizmat përkatës të nivelit lokal dhe qendror të cilat kanë kompetencë

për të kryer funksionet në zbatim të ligjit. Të shmangen praktikat e tilla kur një Projektligj

ofron zgjidhjen e çështjeve të caktuara, por të cilat nuk arrijnë të zbatohen në mungesë të

mjeteve financiare.

15

7.2. REKOMANDIMET SPECIFIKE

Neni 2, paragrafi 4 Në rast se nuk ndryshohet aplikueshmëria e Ligjit, të sqarohet e çfarë

ndodhë me objektet e ndërtuara pa leje pas hyrjes në fuqi të këtij Ligji:

p.sh. mund të plotësohet me pikën 4.a. Të gjitha objektet e ndërtuara pas

hyrjes në fuqi të këtij Ligji trajtohen me Kodin Unik të Ndërtimit

Neni 3, paragrafi 1.5 Te përkufizimi “Pronar i ndërtimit pa leje”, personi fizik ose juridik të

riformulohet si në vijim: “Pronar i ndërtimit pa leje” – nënkupton një apo

më shumë persona fizikë ose juridikë, të cilët: ë…ë.

ËNeni 3, paragrafi 1.15.1 E ndërtuar pa leje ndërtimore apo leje tjetër nga autoritetet publike

përkatëse. Të saktësohet se cila është leja “tjetër”.

Neni 4, paragrafi 1.7 Të merret parasysh rekomandimi i Koncept-dokumentit dhe të

themelohet komisioni i veçantë për trajtimin e ndërtimeve në zonat e

veçantë: p.sh.: brenda 6 muajve pas hyrjes në fuqi të këtij Ligji themelon

komisionin e veçantë dhe brenda 2 viteve harton programin e

hollësishëm për Qeverinë për mënyrën e trajtimit të ndërtimeve pa leje të

vendosura në listën e pritjes sipas nenit 10, paragrafit 1 të këtij Ligji, të

cilat shqyrtohen dhe miratohen nga Qeveria brenda 3 viteve pas hyrjes në

fuqi të këtij Ligji.

Neni 4, paragrafi 2.3 Të largohet paragrafi, pasi trajnimet për zbatimin e ligjit i bën Ministria

përkatëse.

Neni 6, paragrafi 1.6 Nëse sportelet “One Stop Shop” janë të formuara me ndonjë akt ligjor

apo nënligjor, të përfshihet referenca. Në rast se nuk janë të rregulluara,

atëherë të përfshihet një nen për themelimin e sporteleve dhe

organizimin e tyre me përgjegjësi të specifikuara.

Neni 6, paragrafi 1.10 Të përcaktohet afati kohor për identifikimin dhe përfshirjen në listën e

pritjes të ndërtimeve të përcaktuar më këtë paragraf.

Neni 6, paragrafi 1.11 Të përcaktohet koha për rishikimin e inventarëve.

Kapitulli IV, neni 12 Neni 12 është përsëritje e neneve në vijim pasi vetëm liston nenet që

trajtojnë kategori të caktuara në nenet në vijim. Rekomandohet që të

largohet tërësisht.

Neni 20, paragrafi 11 Të përcaktohet se cilat janë kategori tjera që mund të lirohen nga taksat.

Neni 22, paragrafi 3 Të përcaktohet koha e themelimit të Komisionit për Ankesa.

Neni 24 paragrafi 1.6 Të fshihet pasi që krijon bazë ligjore me të cilin autorizon ekzekutivin për

rregullimin e çështjeve të ndryshme për zbatimin e ligjit duke mos

definuar se për cilën çështje do të nxirret akti nënligjor.

16

Neni 24 paragrafi 1.5 Të fshihet ky nënparagraf, pasi që procedurat e ankesave rregullohen me

Ligjin e përgjithshëm të procedurës administrative sikurse është

përcaktuar në pikën 8 të komenteve të përgjithshme të këtij hulumtimi, si

dhe të shqyrtohet neni 22 i Projektligjit konform këtij komenti.

17

“Kjo analizë është financuar nga projekti Promovimi i Shoqërisë Demokratike (DSP) – i financuar nga Zyra

Zvicerane për Bashkëpunim në Kosovë (SCO-K) dhe Ministria e Punëve të Jashtme e Danimarkës

(DANIDA) dhe menaxhuar nga Fondacioni Kosovar për Shoqëri Civile (KCSF)”.