Akadlar 1

Akadlar

Bu maddedeki baz bilgilerin kayna belirtilmemitir.Ayrntlar iin maddenin tartma sayfasna bakabilirsiniz. Maddeye uygun biimde kaynaklar ekleyerek Vikipedi'ye katkdabulunabilirsiniz.

Mezopotamya

Frat Dicle

Asuroloji Smeroloji

mparatorluklar / ehirler

Smer

Eridu Ki Uruk UrLaga Nippur Girsu

Akad mparatorluu

Akad Mari

Amurrular

sin Larsa

Babil mparatorluu

Babil Kalde

Asur mparatorluu

Asur NemrutHorsabad Ninova/Nineveh

Elam mparatorluu

Susa

KassitlerHurriler / Mitanniler

Kronoloji

Mezopotamya tarihi

Smer (kral listesi)

Asur KrallarBabil KrallarHitit Krallar

Dil

Smerce Akkad dili

Elam dili Aramice

Hurrice Hitite

Mitoloji

Enuma Eli Glgam

Ziggurat Nibiru

Akadlar 2

Marduk Asur-Babil dinleri

Akadlar (M 4000 - M 2100), M 4 binde Arap Yarmada'sndan Mezopotamya'ya ilk gelen ve yerleen Samiasll bir kavimdir. Akad kral Sargon Smerleri yenmi ve bu devleti kurmutur.Devletin bakenti Akad'dr. lk dzenli ordu sistemini kurmulardr. Smerliler'in kuzeyinde, Frat Nehri boylarndatarihte ilk bilinen imparatorluu kurdular. Smer kltrnden etkilendiler ve bu kltr n Asya'ya yaydlar.Sargon'un lmnden sonra devlet zayflad ve Smerliler tarafndan ortadan kaldrld (M 2100).Sami kkenli bir halk olan Akadlar (veya Akkadlar) M 3. binyln ortalarnda yaklak iki yzyl boyuncaMezopotamya'da hkm srmtrler. Btn Mezopotamya'y egemenlikleri altna alan ilk topluluk olduklar gibiidarecileri nceki Kent Kral imgesinin yerine Evrenin Kral simgesini ortaya karmlardr. Bu kavram belki de ilkkullanan topluluk olarak Akadlar kltrel anlamda Smerlerin miraslardrlar ve Smer kltrn byk orandabenimsemitirler.Akad slalesinin kurucusu Byk Sargon ve torunu Naram-Sin Akad mparatorluunun en nemli liderleriolmulardr. Akadlarn zayflama dneminde Smer kentleri tekrar egemenliklerini elde etmi ve 3. Ur Slalesi'ninMezopotamya'daki ykseliiyle birlikte Akadlarn dnemi son bulmutur.

AkadllarKuzey Mezopotamya'dan gneye doru genileyen Sami halknn yerleim yerleri, Smer ehirlerine kadardayanmtr. Hatta birok ehirde, Samiler cretli asker olarak Smer ordularnda yeralmlardr.Smer tarihinde ok nemli bir yer alan Ki ehrinin saraynda kral Urzababa'nn ba muhasebecisi olan ve Samihalkna mensup olan Sargon, M 2350 ylnda bir savatan yenik dnen kralna darbe dzenleyerek tahta gemitir.Sami halknn ilk kral olan Sargon, Ki ehrini ele geirdikten sonra, gneye doru ilerleyerek dier Smerehirlerini de snrlar iine ald. Sargon yapt btn seferlerinde kuatt topraklara, Sami kltrn ve dilini degtrmtr. Smer kltrn temel alan ve kendi kltryle btnletirerek zmseyen Akadllar, byk birmedeniyeti gelitirdiler. Bylece dnyada ilk kez, bu kadar geni bir alan zerinde, merkezi bir devlet kuruldu.

Akad Kral Naram-Sin

Akad ehrinin merkez haline gelmesinden sonra Sargon'un kurduudevlete Akad Devleti, konutuklar dou Sami diline de, Akadcadenildi. Akad dili btn Mezopotamya'da Smer dilinin yerinegeerek, gnlk yaamda ve ticarette kullanland.Kral Sargon kurduu merkezi devletiyle asrlar boyu Mezopotamya'dasren teokrat tapnak ehir ynetimine son vermi ve yerine gl birmemur mekanizmasyla idare edilen bir devlet kurmutur. Sargon,Mezopotamya'da iktidar ele geirmekle beraber sosyal, siyasal veekonominin yannda sanatta da deiiklikler yapmtr.Dinsel adan Gne tanrs ama, Ay tanrs Sin ve Vens tanrastar en ok taplan tanrlard. Sargon'dan sonra gl bir otorite kurantorunu Naram-Sin, kendisini "Akad'n tanrs ve dnyann drt

blgesinin kral" ilan ederek, ilk tanrlatrlan kral olmutur. Snrlarn Zagros Dalarna kadar genileterek buradayaayan sava Lulubi kabilelerini datmtr.

Naram-Sin dneminde Elam ve Lulubiler Akad dilini ve alfabesini kullanmaya balamlardr. Naram-Sin'inlmnden sonra Akad devleti paralanr ve egemenlik Zagroslar'dan gelen barbar Gutilerin eline geer.Mezopotamya'daki insanlar tarafndan "dalarn canavar'" olarak adlandrlan Gutiler, hkm srdrdkleri 70senelik sre iinde Mezopotamya'da byk tahribatlar yaratarak, en karanlk dneme neden olmulardr. Barbarlk vetalandan baka bir ey yapmayan Gutiler, Mezopotamya'da ala ve sefalete yol atlar. Olumlu hibir gelimekaydedemeyen Gutiler yenilip blgeden karldlar.

Madde Kaynaklar ve Katkda Bulunanlar 3

Madde Kaynaklar ve Katkda BulunanlarAkadlar Kaynak: http://tr.wikipedia.org/w/index.php?oldid=13327109 Katkda bulunanlar: Al-Zoro, Arinna'l, Atom Karnca, Bri, Cccaaannneeerrr, Cemke, CommonsDelinker, Delamorena,Dnya vatanda, Eldarion, Elmacenderesi, Ertly, Gkhan, HamurAbi, Kibele, KureCewlik81, Levent, LostMyMind, Meden agan, Metal Militia, Myrat, Nabukadnezzar, Noumenon, Numbo3,OnurRC, Rapsar, Timsaho101, Vikiizer, Yavukluantonio, 59 anonim dzenlemeler

Resim Kaynaklar, Lisanslar ve KatkdaBulunanlarDosya:Question book-4.svg Kaynak: http://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Dosya:Question_book-4.svg Lisans: GNU Free Documentation License Katkda bulunanlar: Tkgd2007Dosya:Stele Naram Sim Louvre Sb4.jpg Kaynak: http://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Dosya:Stele_Naram_Sim_Louvre_Sb4.jpg Lisans: Public Domain Katkda bulunanlar:User:Jastrow

LisansCreative Commons Attribution-Share Alike 3.0 Unported//creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/

AkadlarAkadllar

Lisans