“Aħseb l-Ewwel fiż-Żgħir” “Att dwar in-Negozji ż-Żgħar” għall-Ewropa

download “Aħseb l-Ewwel fiż-Żgħir” “Att dwar in-Negozji ż-Żgħar” għall-Ewropa

of 28

Transcript of “Aħseb l-Ewwel fiż-Żgħir” “Att dwar in-Negozji ż-Żgħar” għall-Ewropa

  • 8/9/2019 Aseb l-Ewwel fi-gir Att dwar in-Negozji -gar gall-Ewropa

    1/28

    MT MT

    MT

  • 8/9/2019 Aseb l-Ewwel fi-gir Att dwar in-Negozji -gar gall-Ewropa

    2/28

    MT MT

    KUMMISSJONI TAL-KOMUNITAJIET EWROPEJ

    Brussel 25.6.2008

    KUMM(2008) 394 finali

    KOMUNIKAZZJONI MILL-KUMMISSJONI LILL-KUNSILL, LILL-PARLAMENT

    EWROPEW, LILL-KUMITAT EKONOMIKU U SOJALI EWROPEW U LILL-KUMITAT TAR-REJUNI

    Aseb l-Ewwel fi-girAtt dwar in-Negozji -gar gall-Ewropa

    {SEG(2008) 2101}

    {SEG(2008) 2102}

  • 8/9/2019 Aseb l-Ewwel fi-gir Att dwar in-Negozji -gar gall-Ewropa

    3/28

    MT 2 MT

    KOMUNIKAZZJONI MILL-KUMMISSJONI LILL-KUNSILL, LILL-PARLAMENT

    EWROPEW, LILL-KUMITAT EKONOMIKU U SOJALI EWROPEW U LILL-KUMITAT TAR-REJUNI

    Aseb l-Ewwel fi-girAtt dwar in-Negozji -gar gall-Ewropa

    1. INTRODUZZJONI

    Il-estjoni tat-tranizzjoni lejn ekonomija msejsa fuq l-garfien hija l-isfida ewlenija gall-UEllum. Is-suess se jigura ekonomija kompetittiva u dinamika baktar impjiegi u li jkunu takwalit ajar u livell ogla ta koejoni sojali.

    L-intraprendituri dinamii qegdin fpoizzjoni partikolarment tajba sabiex jasdu l-opportunitajiet mill-globalizzazzjoni u mill-aelerazzjoni tal-bidla teknoloika. Il-kapaittagna biex nibnu fuq il-potenzjal gat-tkabbir u gall-innovazzjoni ta l-intraprii -gar uta daqs medju (SMEs) galhekk se tkun deiiva gall-prosperit futura ta l-UE. Fi kwadruli qed jinbidel fuq livell globali, ikkaratterizzat minn bidliet strutturali kontinwi u minn

    pressjonijiet kompetittivi ikbar, ir-rwol ta l-SMEs fis-so jet tagha sar saansitra aktarimportanti bala fornituri ta opportunitajiet ta impjiegi u bala parteipanti ewlenin gall-

    benesseri tal-komunitajiet lokali u rejonali. SMEs mimlija ajja se jagmlu l-Ewropa aktarsoda sabiex tieqaf kontra l-inertezza li trid titfaa fid-dinja globalizzata tal-lum.

    Bhekk l-UE qiegdet bmod determinanti l-tiiet ta l-SMEs fil-qalba ta l-Istrateija tat-Tkabbir Ekonomiku u ta l-Impjiegi ta Libona, partikolarment mill-2005 bl-uu tal-metoduta subija1, li kiseb riultati tanibbli. Issa huwa -mien, darba gal dejjem, li l-tiiet ta l-SMEs jiu kkonsolidati fuq quddiemnett tal-politika ta l-UE u biex il-vijoni tal-Kapijiet tal-Istati u tal-Gvernijiet ta l-UE ta l-2000 tkun tradotta frealt li l-UE ssir l-iprem ambjent

    gall-SMEs2.

    L-ambjenti nazzjonali u lokali li fihom jadmu l-SMEs huma ferm differenti u l-istess hija n-natura ta l-SMEs infushom (inklui l-intraprii tas-snajja, il-mikro-intraprii, l-intraprii li

    jkunu proprjet ta familja jew l-intraprii ta ekonomija so jali). Galdaqstant, il-politiki li jindirizzaw il-tiiet ta l-SMEs jetie li jirrikonoxxu bmod si din id-diversit ujirrispettaw bmod si il-prinipju ta sussidjarjet.

    2. MIEN BIEX ISIR AVVANZ FIL-POLITIKA GALL-SMES TA L-UE

    Ir-revijoni ta nofs it-terminu tal-politika moderna gall-SMEs ta l-UE3 mill-2005 sa l-2007wriet li kemm l-Istati Membri kif ukoll l-UE gamlu progress biex joolqu ambjent tan-negozju li jiffavorixxi aktar lill-SMEs. Il-Kummissjoni gamlet sforzi reali sabiex tnaqqas il-

    1

    Li timplimenta l-programm komunitarju ta Libona - Politika moderna ta l-SMEs gat-tkabbir u l-impjiegi, COM(2005) 551 finali, 10.11.2005.

    2 http://ec.europa.eu/enterprise/enterprise_policy/charter/docs/charter_mt.pdf

    3 Intraprii gar u ta daqs medju - Essenzjali gal aktar tkabbir ekonomiku u xoglijiet. Revijoni tanofs it-terminu tal-politika Moderna gall-SMEs, COM(2007) 592 finali, 4.10.2007.

  • 8/9/2019 Aseb l-Ewwel fi-gir Att dwar in-Negozji -gar gall-Ewropa

    4/28

    MT 3 MT

    burokrazija ejda gall-SMEs u iedet bmod sinfikanti l-attenzjoni ffokata fuq l-SMEs fi programmi ewlenin ta sostenn ta l-UE gall-2007-2013. L-Istati Membri tejbusostanzjalment l-ambjent tan-negozju gall-SMEs, fejn ispiraw irwiehom mill-ajar prattikaskambjata fil-kuntest tal-Karta Ewropea dwar l-Intraprii -gar, li kienet approvata fFeirafl-2000, u billi implimentaw il-konklujonijiet tal-Kunsill Ewropew tar-Rebbiega ta l-2006,e. billi introduew one-stop shops gar-reistrazzjoni tal-kumpaniji u billi naqqsu -mien ul-ispejje metiea biex jinfeta negozju.

    Barra minn hekk, l-istrateija ta l-UE gal regolamentazzjoni ajar4 hija krujali gall-SMEs,li se jibbenefikaw bil-kbir mill-modernizzazzjoni u mis-semplifikazzjoni tal-leilazzjonieistenti ta l-UE u mill-programm ambizzju sabiex sa l-2012 il-piijiet amministrattivi li

    jirriultaw mil-leilazzjoni ta l-UE jitnaqqsu b25%.

    Minkejja dan il-progress inkoraanti, l-UE xorta jetie li tieu miuri sinifikanti ulterjurisabiex jii sfruttat il-potenzjal si ta l-SMEs5. Bmod enerali, l-SMEs ta l-UE xortagandhom produttivit iktar baxxa u jikbru brata aktar baxxa mill-kontropartijiet taghom fl-Istati Uniti. Fl-Istati Uniti, id-ditti li jibqgu attivi bejn wieed u ieor iidu l-impjiegi

    taghom b60% sas-seba sena taghom, filwaqt li l-kisbiet fl-impjiegi fost id-ditti li jibqguattivi fl-Ewropa huma ta bejn l-10% u l-20%. L-SMEs xorta jiffa jaw in-nuqqasijiet tas-swieq li jdgajfu l-kundizzjonijiet li fihom jadmu u jikkompetu ma parteipanti orajnfoqsma ball-finanzi (spejalment il-kapital ta riskju), ir-rierka, l-innovazzjoni u l-ambjent.Pereempju, madwar 21% ta l-SMEs jindikaw li l-aess gall-finanzi huwa problema,6 ufbosta Stati Membri l-perentwali hija ferm ogla gall-mikro-intraprii. Barra minn hekk,inqas SMEs Ewropej jirnexxielhom fil-proess ta innovazzjoni meta pparagunati man-negozji l-kbar. Is-sitwazzjoni marret gall-agar minabba diffikultajiet strutturali ban-nuqqas ta iliet ta estjoni u ta iliet teknii, u minabba l-elementi riidi li jibqgu fis-swieq tax-xogol fuq il-livell nazzjonali.

    Ir-rwol ta l-SMEs fl-ekonomija Ewropea kien rikonoxxut ripetutament fuq l-ogla livell politiku. Il-Kunsill Ewropew ta Marzu 2008 wera sostenn qawwi gal inizjattiva biexjissau ulterjorment it-tkabbir u l-kompetittivit sostenibbli ta l-SMEs, bl-isem l-Att dwarin-Negozji -gar (SBA) gall-Ewropa u talab li jii adottat malajr. Ir-Revi joni tas-SuqUniku7 stabbiliet ukoll il-tiea gal aktar inizjattivi sabiex is-Suq Uniku ikun imfassal ajarskond il-tiiet ta l-SMEs tal-lum, sabiex iib riultati a jar u aktar benefi ji. Fl-aar,imma mhux l-inqas, is-smig pubbliku u l-konsultazzjoni onlajn li twettqu sabiex jippreparawl-SBA8 ikkonfermaw il-tiea gal inizjattiva politika ewlenija sabiex jii totalment rilaxxjatil-potenzjal ta l-SMEs Ewropej. Din hija r-rauni galiex il-Kummissjoni adet dan il-passdeiiv il quddiem meta ppreentat Att dwar in-Negozji -gar (SBA) gall-Ewropa.

    4 http://ec.europa.eu/enterprise/admin-burdens-reduction/home_en.htm5

    Il-Valutazzjoni ta Impatt ta l-SBA, SEC(2008) 2101.6 L-Osservatorju ta l-SMEs ta l-UE ta l-2007.

    http://ec.europa.eu/enterprise/enterprise_policy/analysis/observatory_en.htm

    7 Suq Uniku gall-Ewropa tas-Seklu 21, COM(2007) 724 finali, 20.11.2007.8 http://ec.europa.eu/enterprise/entrepreneurship/docs/sba_consultation_report_final.pdf

    http://ec.europa.eu/enterprise/entrepreneurship/docs/sba_consultation_report_final.pdfhttp://ec.europa.eu/enterprise/entrepreneurship/docs/sba_consultation_report_final.pdfhttp://ec.europa.eu/enterprise/entrepreneurship/docs/sba_consultation_report_final.pdfhttp://ec.europa.eu/enterprise/entrepreneurship/docs/sba_consultation_report_final.pdfhttp://ec.europa.eu/enterprise/entrepreneurship/docs/sba_consultation_report_final.pdf
  • 8/9/2019 Aseb l-Ewwel fi-gir Att dwar in-Negozji -gar gall-Ewropa

    5/28

    MT 4 MT

    3. NIMBUTTAW IL QUDDIEM AENDA POLITIKA AMBIZZJUA GALL-SMES: ATT

    DWAR IN-NEGOZJI -GAR(SBA) GALL-EWROPA

    Fil-qalba ta l-SBA Ewropew tinsab il-konvinzjoni li l-kisba ta l-aqwa kundizzjonijiet ta

    qafas possibbli gall-SMEs tiddependi l-ewwelnett fuq is-sensibilizzazzjoni tas-so jet fir-rigward ta l-intraprendituri. Il-klima enerali fis-so jet gandha twassal biex l-individwi

    jqisu l-possibbilt li jibdew in-negozju taghom bala attraenti, u jirrikonoxxu li l-SMEsjikkontribwixxu sostanzjalment gat-tkabbir fl-impjiegi u gall-prosperit ekonomika. Balakontribuzzjoni ewlenija sabiex jinkiseb ambjent li jiffavorixxi lill-SMEs, il-perezzjoni tar-rwol ta l-intraprendituri u t-teid tar-riskji fl-UE galhekk se jkollha tinbidel: l-intraprenditorija u r-rieda tajba asso jata biex wieed jieu r-riskji gandhom ikunuinkoraati mill-mexxejja politii u mill-midja, u gandhom ikunu sostnuti mill-amministrazzjonijiet. Politika li tiffavorixxi lill-SMEs gandha ssir politika normali, ibbaatafuq il-konvinzjoni li r-regoli jridu jirrispettaw il-maoranza ta dawk li juawhom: il-

    prinipju ta Aseb l-Ewwel fi-gir.

    Din hija r-rauni galiex l-Att dwar in-Negozji-gar gandu l-gan li jtejjeb il-metodu globali ta politika gall-intraprenditorija, sabiex il-prinipju Aseb l-Ewwel fi-gir ikun ankrat bmod irriversibbli fit-tfassil tal-politiki mir-regolamentazzjoni sas- servizz pubbliku, u sabiex ikun promoss it-tkabbir ta l-SMEs billi dawn jiu mgejjunajeglbu l-problemi li fadal li jfixklu l-ivilupp taghom.

    L-SBA jibni fuq il-kisbiet tal-politiki tal-Kummissjoni u ta l-Istati Membri, joloq qafas didta politika li jintegra l-istrumenti eistenti tal-politiki dwar l-intraprii, u jibni bmod

    partikolari fuq il-Karta Ewropea dwar l-Intraprii -gar u l-politika moderna gall-SMEs.Sabiex timplimenta din l-aenda ta politika ambizzjua, il-Kummissjoni qed tiproponisubija politika enwina bejn l-UE u l-Istati Membri li tirrispetta l-prinipji ta sussidjarjet uta proporzjonalit.

    L-isem simboliku ta Att li ngata lil din l-inizjattiva jenfasizza r-rieda politika sabiex ikunrikonoxxut ir-rwol entrali ta l-SMEs fl-ekonomija ta l-UE u sabiex gall-ewwel darba ikunstabbilit qafas ta politika komprensiv gall-UE u gall-Istati Membri tagha permezz ta:

    sett ta 10 prinipji biex ikunu ggwidati l-kunett u l-implimentazzjoni tal-politikikemm fuq il-livell ta l-UE kif ukoll fuq il-livell ta l-Istati Membri. Dawn il-prinipji,eaminati fid-dettall fil-kapitolu 4, huma essenzjali sabiex jinieb valur mijud fuq il-livell ta l-UE, jinolqu l-istess kundizzjonijiet gall-SMEs kollha u jittejjeb l-ambjent legali u amministrattiv ma l-UE kollha:

  • 8/9/2019 Aseb l-Ewwel fi-gir Att dwar in-Negozji -gar gall-Ewropa

    6/28

    MT 5 MT

    I Jinoloq ambjent fejn l-intrapredituri u n-negozji tal-familji jistgu jirnexxu u l-intraprenditorija tkun ippremjata

    II Ikun gurat li l-intraprendituri onesti li ffajaw falliment malajr jiksbu opportunitora

    III Jitfasslu regoli skond il-prinipju Aseb l-Ewwel fi-gir

    IV L-amministrazzjonijiet pubblii jkunu sensibilizzati gall-tiiet ta l-SMEs

    V L-godod tal-politika pubblika jiu adattati gall-tiiet ta l-SMEs: tkun iffailitatal-parteipazzjoni ta l-SMEs fil-kuntratti pubblii u jintuaw a jar il-possibbiltajietta l-Gajnuna mill-Istat gall-SMEs

    VI Jii ffailitat l-aess ta l-SMEs gall-finanzi u jkun viluppat ambjent legali u tan-negozju li jsostni lasijiet fwaqthom fi tranazzjonijiet kummerjali

    VII L-SMEs jingataw gajnuna sabiex jibbenefikaw aktar mill-opportunitajiet offrutimis-Suq Uniku

    VIII Tingata promozzjoni lill-aornament tal-iliet fl-SMEs u lill-forom kollha tainnovazzjoni

    IX L-SMEs ikunu jistgu jbiddlu l-isfidi ambjentali fopportunitajiet

    X L-SMEs ikunu inkoraiti u sostnuti sabiex jibbenefikaw mit-tkabbir tas-swieq

    sett ta proposti leilattivi odda li jkunu ggwidati mill-prinipju Aseb l-Ewwelfi-gir:

    Ir-Regolament ta Eenzjoni enerali Sia dwar l-Gajnuna mill-Istat (GBER)

    Dan ir-Regolament, li gandu jkun adottat dalwaqt, se jkun eenti mill-kategoriji ta notifikaminn qabel ta l-Gajnuna mill-Istat di koperti mir-regolamenti eistenti fil-qasam ta l-gajnuna lill-SMEs, gat-tari, gall-impjiegi, gall-R&D u gall-gajnuna re jonali u

    possibilment anki gal kategoriji odda ta gajnuna. Ir-Regolament il-did se jissemplifika u jarmonizza r-regoli eistenti gall-SMEs u se jid l-intensitajiet ta l-gajnuna gall-

    investiment gall-SMEs.

    Ir-Regolament li jipprovdi gal Statut gal Kumpanija Privata Ewropea (SPE)

    Dan ir-Regolament jipprovdi gal Statut gal SPE li tista tinoloq u titaddem skond l-istessprinipji uniformi fl-Istati Membri kollha. Il-Kummissjoni se tippreenta wkoll il-proposti ta'emenda metiea sabiex ikun gurat li din il-forma ta kumpanija dida tista tibbenefikamid-direttivi eistenti dwar it-taxxa fuq il-kumpaniji.

    Id-Direttiva dwar rati mnaqqsa tal-VAT

  • 8/9/2019 Aseb l-Ewwel fi-gir Att dwar in-Negozji -gar gall-Ewropa

    7/28

    MT 6 MT

    Din id-Direttiva, li se tkun proposta dalwaqt, se toffri lill-Istati Membri l-possibbilt li

    japplikaw rati mnaqqsa tal-VAT prinipalment gal servizzi fornuti lokalment, li fil-parti l-kbira jiu pprovduti mill-SMEs.

    Barra minn hekk, bala parti mill-SBA se jkunu ppreparati l-proposti li ejjin:

    Proposta leilattiva sabiex ikunu modernizzati, issemplifikati u armonizzati aktar ir-regolieistenti dwar il-ru ta fatturi tal-VAT sabiex jittaffa l-pi fuq in-negozji.

    Emenda gad-Direttiva 2000/35/KE dwar il-lasijiet tard sabiex ikun gurat li, galkwalunkwe tranazzjoni kummerjali, l-SMEs jitallsu fi mien xieraq.

    sett ta miuri ta politika odda li jimplimentaw dawn l-10 prinipji skond il-tiietta l-SMEs kemm fuq il-livell Komunitarju kif ukoll fuq il-livell ta l-Istati Membri.

    4. INDAWRU L-PRINIPJI FAZZJONI TA POLITIKA

    I L-UE u l-Istati Membrigandhom joolqu ambjent li fih l-intraprendituri u n-negozji tal-familji jistgu jirnexxu u l-intraprenditorija tii ppremjata.

    Dawn jetie li jiedu sieb ajar ta l-intraprendituri futuri, bmod partikolaribilli jrawmu l-interess u t-talent intraprenditorjali, fost i-gaag u n-nisa, ubilli jissemplifikaw il-kundizzjonijiet gat-trasferimenti tan-negozju.

    Il-Flash Eurobarometer9 2007 dwar l-attitudnijiet intraprenditorjali juri li 45% ta l-Ewropej

    jippreferu jadmu gal rashom, meta pparagunati mal-61% fl-Istati Uniti. Din is-sitwazzjonima nbidilitx gal bosta snin. Jetie li n-nies fl-Ewropa jsiru aktar konxji li l-impjieg

    indipendenti huwa possibilt ta karriera potenzjalment attraenti u jkunu pprovduti bil-ilietmetiea sabiex ibiddlu l-ambizzjonijiet taghom fintraprii li jirnexxu.

    Is-sistema edukattiva, u bmod partikolari l-kurrikula ta l-iskejjel, ma jiffokawx

    suffi jentement fuq l-intraprenditorija u ma jipprovduux il-iliet baii li jetieu l-intraprendituri. It-tfal jistgu jitgallmu japprezzaw l-intraprenditorija mill-bidu ta l-edukazzjoni taghom.

    Peress li madwar 6 miljun sid ta negozji gar se jirtiraw tul l-gaxar snin li ejjin, l-Ewropama tiflax tirriskja titlef dawn in-negozji sempliement minabba diffikultajiet fit-trasferimenti tan-negozju u nuqqas ta apprezzament tar-rwol tradizzjonali tan-negozju tal-

    familja. Numru akbar ta trasferimenti tan-negozju jkollu effett poittiv immedjat fuq l-ekonomija Ewropea: trasferiment ta negozju li jirnexxi, bejn wieed u ieor, iares aktarimpjiegi minn dawk li jinolqu minn negozji odda li jkunu gadhom kemm fetu. It-trasferiment tan-negozju galhekk gandu jingata l-istess sostenn ball-istabbiliment tanegozju did. Ir-rikonoxximent tar-rwol spe jali ta l-SMEs u bmod partikolari ta l-intraprii bbaati fuq il-familji, tal-bai tipikament lokali taghom, ta l-attitudnijietsojalment responsabbli u tal-kapait li jikkombinaw it-tradizzjoni ma l-innovazzjoni, jirfedl-importanza li t-trasferiment tan-negozji u l-tiiet assojati maghom jiu ssemplifikati.

    9http://ec.europa.eu/enterprise/enterprise_policy/survey/eurobarometer_intro.htm

  • 8/9/2019 Aseb l-Ewwel fi-gir Att dwar in-Negozji -gar gall-Ewropa

    8/28

    MT 7 MT

    Il-potenzjal ta l-intraprenditorija jetie li jii sfruttat ajar. Hemm distakk kontinwu fis-sessftermini ta intraprenditorija, li jfisser li hemm inqas nisa intraprendituri. Dan jidied ma

    potenzjal gall-intarprenditorija mhux sfruttat fost l-immigranti10.

    Fl-aarnett, l-SBA gandu jitqies ukoll bala opportunit biex l-intraprendituri nfushomjagtu kontribut gal ambjent tan-negozju a jar billi jidu l-kooperazzjoni u n-netwerking

    taghom, billi jisfruttaw bmod aktar si il-potenzjal ta l-SMEs, u spe jalment ta l-intraprii tal-familji, bala mkejjen importanti ta tari gall-intraprenditorija u billi jaixxu

    bmod li jkun sojalment responsabbli.

    Biex dan il-prinipju jkun tradott fi prattika:

    il-Kummissjoni:

    qed tippromwovi kultura intraprenditorjali u tiffailta l-iskambji ta l-a jar prattika fl-edukazzjoni dwar l-intraprii

    se tniedi imga Ewropea ta l-SMEs fl-2009 umbrella gal bosta avvenimenti tat-tip ta kampanja li se jsiru ma l-Ewropa kollha

    qed tniedi l-inizjattiva Erasmus gall-Intraprendituri gaag fl-2008, li gandha l-gan li tippromwovi l-iskambji ta l-esperjenza u tat-tari billi tagti lill-intraprendituri liqed jagmlu l-ewwel passi taghom il-possibilt li jitgallmu mingand intaprendituriospitanti berta esperjenza u jtejbu l-iliet lingwistii taghom

    se tistabbilixxi netwerk ta ambaxxaturi intarprendituri nisa ta l-UE, se tippromwovi

    skemi ta mentoring sabiex jagtu ispirazzjoni lin-nisa biex jistabbilixxu n-negozjitaghom u se tippromwovi l-intraprenditorija fost il-gradwati nisa.

    l-Istati Membri qed jiu mistiedna biex:

    jagtu stimolu lil attitudnijiet innovattivi u intraprenditorjali fost i-gaag billijintroduu l-intraprenditorija bala kompetenza ewlenija fil-kurrikula ta l-iskejjel,partikolarment fl-edukazzjoni sekondarja enerali u jiguraw li tkun riflessa bmod korrettfil-materjal tat-taglim

    jiguraw li l-importanza ta l-intraprenditorija tkun riflessa bmod korrett fit-tari ta l-galliema

    iidu l-kooperazzjoni mal-komunit tan-negozju sabiex jiviluppaw strateiji sistematiigall-edukazzjoni intraprenditorjali fuq il-livelli kollha

    jiguraw li t-tassazzjoni (bmod partikolari t-taxxa fuq id-donazzjonijiet, it-tassazzjonitad-dividendi u t-taxxa fuq il-id) ma tfixkilx bmod mhux xieraq it-trasferiment tan-negozji

    jistabbilixxu l-iskemi biex in-negozji trasferibbli jitqabblu ma sidien odda potenzjali

    10 Politika Komuni dwar l-Immigrazzjoni gall-Ewropa: Prinipji u godod [traduzzjoni mhuxuffijali], COM(2008)359 finali, 17.6.2008.

  • 8/9/2019 Aseb l-Ewwel fi-gir Att dwar in-Negozji -gar gall-Ewropa

    9/28

    MT 8 MT

    jipprovdu mentoringu sostenn gat-trasferimenti tan-negozji

    jipprovdu mentoringu sostenn gall-intraprendituri nisa

    jipprovdu mentoringu sostenn gall-immigranti li jixtiequ jsiru intraprendituri.

  • 8/9/2019 Aseb l-Ewwel fi-gir Att dwar in-Negozji -gar gall-Ewropa

    10/28

    MT 9 MT

    II L-Istati Membrigandhom jiguraw li l-intraprendituri onesti li ffajawfalliment malajr jiksbu opportunit ora.

    Il-fallimenti jammontaw gal madwar 15% tal-kumpaniji kollha li jaglqu. Fis-sena jiuaffettwati madwar 700 000 SME, u madwar 2.8 miljun impjieg jiu involuti ma l-Ewropakollha fuq bai annwali11. Fl-UE, l-istigma ta falliment gadha preenti u s-so jet matistmax daqskemm suppost il-potenzjal gan-negozju ta dawk li jiftu negozju mill-did.Illum, 47% ta l-Ewropej isibuha bi tqila biex jagmlu l-ordnijiet taghom mingand negozjuli qabel kien fallut. Fl-istess in, bidu did jii kkomplikat minn proeduri twal ta falliment.I-mien medju sabiex ikun ikkompletat falliment fl-UE jvarja bejn l-4 xhur u d-9 snin.

    Biex dan il-prinipju jkun tradott fi prattika:

    il-Kummissjoni:

    se tkompli tippromwovi politika ta opportunit ora billi tiffailita skambji ta l-ajarprattika bejn l-Istati Membri

    l-Istati Membri qed jiu mistiedna biex:

    jippromwovu attitudni poittiva fis-so jet sabiex l-intraprendituri jingataw bidu did,pereempju permezz ta kampanji pubblii ta informazzjoni

    ikollhom l-gan li, fil-ka ta falliment mhux frawdolenti, jikkompletaw il-proedurilegali kollha biex jaglqu n-negozju fi mien sena

    jiguraw li dawk li jiftu negozju mill-did jiu ttrattati bl-istess mod bal dawk li qedjiftu negozju did, inklu fl-iskemi ta sostenn.

    III L-UE u l-Istati Membri gandhom ifasslu regoli skond il-prinipju Aseb l-Ewwel fi-gir billi meta jkunu qed ifasslu l-leilazzjoni jqisu l-karatteristiita l-SMEs, u jissemplifikaw l-ambjent regolatorju eistenti.

    Il-limitu l-aktar problematiku li ie rrapportat mill-SMEs hija l-konformit mar-regolamentiamministrattivi. Tabilaqq, l-SMEs jorru pi regolatorju u amministrattiv sproporzjonat meta

    pparagunati man-negozji akbar fid-daqs. ie stmat li fejn kumpanija kbira tonfoq euro galkull impjiegat minabba dazju regolatorju, negozju gir jista jkollu jonfoq bejn wieed uieor 10 euro12. 36% mill-SMEs ta l-UE jirrapportaw li fl-aar sentejn il-burokrazija ejdallimitat l-attivitajiet ta negozju taghom.

    Biex dan il-prinipju jkun tradott fi prattika:

    11 Neglbu l-istigma tal-falliment kummerjali lejn politika li tagti opportunit ora - Implementingthe Lisbon Partnership for Growth and Jobs, COM(2007) 584 finali, 5.10.2007.

    12 Rapport mill-Grupp ta l-Eseprti dwar Mudelli gat-tnaqqis tal-pi regolatorju sproporzjonat fuq l-SMEs. Rapport tal-Grupp ta Esperti, Mejju 2007.

  • 8/9/2019 Aseb l-Ewwel fi-gir Att dwar in-Negozji -gar gall-Ewropa

    11/28

    MT 10 MT

    Biex ir-regolamentazzjoni futura taqbel mal-prinipju Aseb l-Ewwel fi-gir,

    il-Kummissjoni:

    qed issaa il-valutazzjoni tar-rispett tal-Protokoll dwar l-applikazzjoni tal-prinipji tasussidjarjet u ta proporzjonalit fl-inizjattivi leilattivi u amministrattivi li ejjin

    kulfejn ikun prattiku, se tua dati komuni ta bidu gal regolamenti u gal deijonijiet li jaffettwaw in-negozju u se tippubblika dikjarazzjoni annwali rigward tali leilazzjoni litidol fis-se

    il-Kummissjoni se, u l-Istati Membri qed jiu mistiedna biex:

    jiguraw li r-riultati tal-politika jingataw filwaqt li jiu minimizzati l-ispejje u l-piijietgan-negozju, inklu billi tintua talita intellienti ta godod bar-rikonoxximentreiproku u l-awto- jew il-ko-regolamentazzjoni, sabiex jinkisbu r-riultati tal-politika

    jivvalutaw berta rigoriit l-impatt fuq l-SMEs ta l-inizjattivi leilattivi uamministrattivi li ejjin (test ta l-SMEs) u jqisu r-riultati rilevanti meta jfasslu l-

    proposti

    jikkonsultaw lill-partijiet interessati, inklui l-organizzazzjonijiet ta l-SMEs, gal mill-inqas 8 imgat qabel ma jagmlu kwalunkwe proposta leilattiva jew amministrattiva li

    jkollha impatt fuq in-negozji

    juaw miuri speifii gall-intraprii -gar u gall-mikro-intraprii, bal derogi,perijodi ta tranizzjoni u eenzjonijiet, bmod partikolari minn rekwiiti ta informazzjonijew ta rapporta, u metodi orajn imfassla apposta, kulfejn ikun xieraq, u

    l-Istati Membri qed jiu mistiedna biex:

    iqisu l-utilit li jintroduu dati komuni ta bidu u dikjarazzjonijiet annwali ta leilazzjonili tidol fis-se

    jagmlu uu mid-dispoizzjonijiet ta flessibbilt mmirati lejn l-SMEs meta jimplimentawleilazzjoni ta l-UE u jevitaw regolamentazzjoni mhux metiea (gold-plating)

    Biex jittejjeb l-ambjent regolatorju minabba l-prinipju Aseb l-Ewwel fi-gir,

    il-Kummissjoni:

    se tippreenta l-proposti kollha biex jitnaqqas il-pi amministrattiv fuq in-negozju li jkunumetiea sabiex sa l-2012 tintlaaq il-mira ta tnaqqis ta l-UE ta 25%

    sa tmiem l-2008, se tikkompleta eami bir-reqqa komplut ta l-acquis u tinkludi r-riultatifil-programm aornat u kontinwu ta semplifikazzjoni li gandu jkun ippreentat kmienifl-2009. Se tingata attenzjoni partikolari lill-proposti ta identifikazzjoni fejn il-leilazzjoni tista tkun issemplifikata gall-benefi ju ta l-SMEs, inklu bmod

    partikolari l-lii tal-kumpaniji, u

    l-Istati Membri qed jiu mistiedna biex:

  • 8/9/2019 Aseb l-Ewwel fi-gir Att dwar in-Negozji -gar gall-Ewropa

    12/28

    MT 11 MT

    jadottaw miri ta ambizzjoni paragunabbli gall-impenn biex sa l-2012 jaqtgu l-piijietamministrattivi b25% fuq il-livell ta l-UE, fejn dan gadu ma sarx, u jimplimentawhom

    jiguraw adozzjoni malajr tal-proposti relatati mat-tnaqqis tal-pi amministrattiv fil-leilazzjoni Komunitarja

    jadottaw il-proposta tal-Kummissjoni li gandha tippermetti li l-Istati Membri jidu l-limitu gar-reistrazzjoni tal-VAT gal 100 000.

  • 8/9/2019 Aseb l-Ewwel fi-gir Att dwar in-Negozji -gar gall-Ewropa

    13/28

    MT 12 MT

    IV L-UE u l-Istati Membri gandhom jagmlu mod li l-amministrazzjonijietpubblii jkunu sensibilizzati dwar il-tiiet ta l-SMEs, billi jagmlu l-ajja l-aktar semplii possibbli gall-SMEs, partikolarment billi jippromwovusoluzzjonijiet permezz ta gvern elettroniku (e-government) u ta one-stop-shops.

    Amministrazzjonijiet pubblii moderni u sensibilizzati jistgu jagtu kontribut kbir gas-suess u gat-tkabbir ta l-SMEs billi jiffrankawlhom il-in u l-flus u bhekk jeilsu r-riorsigall-innovazzjoni u gall-olqien ta l-impjiegi. Bmod partikolari, il-gvern elettroniku (e-

    government) u l-one-stop shops, gandhom il-potenzjal li jginu sabiex jitjieb is-servizz ujnaqqsu l-ispejje.

    Il-proess ta implimentazzjoni tad-Direttiva dwar is-Servizzi li gaddej balissa se jagtikontribut biex jagmel il-ajja aktar fali gall-SMEs u jetie li l-Istati Membri jistabbilixxu

    punti ta kuntatt wadieni, sabiex l-iskemi ta awtorizzazzjoni jitnaqqsu fin-numru u jitaffu,u sabiex jii eliminati l-barrieri regolatorji gall-ivilupp ta l-attivitajiet ta servizz. Joffriwkoll opportunitajiet biex wieed imur lilhinn mir-rekwiiti fl-aelerazzjoni tal-bidu ta l-

    operazzjonijiet tan-negozju.

    Biex dan il-prinipju jkun tradott fi prattika:

    l-Istati Membri qed jiu mistiedna biex:

    inaqqsu l-livell tal-lasijiet mitluba mill-amministrazzjonijiet ta l-Istati Membri biexjirreistraw negozju, fejn jiedu ispirazzjoni mill-amministrazzjonijiet bl-aqwaprestazzjoni fl-UE

    ikomplu jadmu alli jnaqqsu -mien metie sabiex jigi stabbilit negozju gal inqas

    minn imga, fejn dan gandu ma ntlaaqx

    jaeleraw il-bidu ta l-operazzjonijiet kummer jali ta l-SMEs billi jnaqqsu ujissemplifikaw il-lienzji u l-permessi tan-negozju. Bmod aktar speifiku, l-Istati Membrijistgu jiffissaw skadenza massima ta xahar biex jingataw dawk il-lienzji u l-permessi,lief fkai ustifikati minn riskji serji gall-persuni jew gall-ambjent

    joqogdu lura milli jitolbu lill-SMEs gal informazzjoni li di hija disponibbli fl-amministrazzjoni, sakemm ma jkunx hemm galfejn tii aornata

    jiguraw li l-mikro-negozji ma jintalbux jipparteipaw fservej statistiku tat ir-

    responsabbilt ta l-uffi ju statistiku Statali, re jonali jew lokali aktar minn darba kulltliet snin, sakemm il-tiiet gal informazzjoni statistika u informazzjoni ta tipi orajnma jetiux mod ieor

    jistabbilixxu punt ta kuntatt li miegu l-partijiet interessati jistgu jikkomunikaw rigwardregoli jew proeduri li jitqies li jkunu sporporzjonati u/jew ifixklu bmod mhux metie l-attivitajiet ta l-SMEs

    jiguraw implimentazzjoni sia u fwaqtha tad-Direttiva dwar is-Servizzi, inklu l-istabbiliment ta punti ta kuntatt wadieni, li permezz taghom n-negozji jistgu jiksbu l-informazzjoni kollha rilevanti u jikkompletaw il-proeduri u l-formalitajiet kollha

    metiea bmezzi elettronii.

  • 8/9/2019 Aseb l-Ewwel fi-gir Att dwar in-Negozji -gar gall-Ewropa

    14/28

    MT 13 MT

  • 8/9/2019 Aseb l-Ewwel fi-gir Att dwar in-Negozji -gar gall-Ewropa

    15/28

    MT 14 MT

    V L-UE u l-Istati Membrigandhom jadattaw godod ta politika pubblika gall-tiiet ta l-SMEs.

    Gandhom jagmlu uu mill-Kodii ta l-Ajar Prattika li jipprovdu gwida lill-awtoritajiet kontraenti dwar kif jistgu japplikaw il-qafas ta l-akkwistpubbliku tal-KE bmod li jiffailta l-parteipazzjoni ta l-SMEs fi proeduri takuntratti pubblii.

    Biex jindirizzaw in-nuqqasijiet tas-swieq li l-SMEs jiffajaw matul i-iklu taajja taghom, dawn gandhom jagmlu uu ajar mill-possibbiltajiet offrutimir-regoli Komunitarji dwar l-Gajnuna mill-Istat sabiex ikunu sostnuti n-negozji li jkunu gadhom kemm fetu u jkunu pprovduti inentivi lill-SMEs.

    L-SMEs jiffa jaw ostakli meta jipparteipaw fi swieq tal-kuntratti pubblii, li jammontaw

    gal 16% tal-PGD ta l-UE, ta spiss sempliement galiex in-negozji li jkunu igar fid-daqsma jkunux konxji mill-opportunitajiet u/jew ikunu skoraiti minn proeduri u galiex l-awtoritajiet pubblii jistgu jsibuha aktar komda li jagtu erti kuntratti lil intraprii kbar

    besperjenza fdak il-qasam aktar milli lil kumpaniji innovattivi li gadhom kemm fetu.Minkejja dan, fl-2005, 42% tal-valur tal-kuntratti pubblii l fuq mil-limiti ta l-UE ngatalill-SMEs13. Madankollu, huma metiea aktar sforzi sinfikanti sabiex jitnaqqsu l-ostakli li

    jifdal biex l-SMEs ikollhom aess gal swieq tal-kuntratti pubblii, spe jalment billijittaffew ir-rekwiiti imposti mill-awtoritajiet kontraenti fi proeduri ta gotja.

    L-gajnuna mill-Istat tista tgin lill-SMEs matul i-iklu ta ajja kollu taghom. L-SMEsjibbenefikaw biss marinalment mill-Gajnuna mill-Istat disponibbli peress li l-possibbiltajiet

    ta sostenn offruti ta spiss ma jsirx uu si minnhom. Hemm numru ta raunjiet gal dan: l-ewwelnett, l-awtoritajiet pubblii mhux dejjem jistabbilixxu l-mekkanimi kollha ta sostenngall-benefiju ta l-SMEs permessi skond ir-regoli Komunitarji; it-tieninett, il-proeduri taspiss ikunu twal u kkomplikati wisq gall-SMEs; u, it-tielettnett, l-SMEs ta spiss ma

    jkollhomx informazzjoni dwar l-iskemi disponibbli galihom.

    Biex dan il-prinipju jkun tradott fi prattika:

    il-Kummissjoni:

    se tippreenta Kodii ta l-A jar Prattika volontarju gall-awtoritajiet kontraenti, sabiex

    jikkawa aktar bidla fil-kultura tax-xiri. Se tipprovdi gwida dwar kif titnaqqas il- burokrazija, jittejbu t-trasparenza u l-informazzjoni u jkun gurat li jkun hemm l-istesskundizzjonijiet gall-SMEs kollha

    qed tiffailta aktar l-aess gall-informazzjoni dwar l-opportunitajiet ta akkwist billitikkomplementa s-siti web ta l-UE eistenti ddedikati gall-akkwist pubbliku bserje tainizjattivi ball-pubblikazzjoni fakultattiva ta l-avvii tal-kuntratti gal akkwist tat il-limitu, godda onlajn sabiex jinstabu msie ba fin-negozju, u ieda fit-trasparenza tar-rekwiiti ta l-akkwist pubbliku

    13http://ec.europa.eu/enterprise/entrepreneurship/docs/SME_public_procurement_Summary.pdf

  • 8/9/2019 Aseb l-Ewwel fi-gir Att dwar in-Negozji -gar gall-Ewropa

    16/28

    MT 15 MT

    se tippubblika Vademecum dwar l-Gajnuna mill-Istat gall-SMEs sabiex iid il-kuxjenza rigward il-possibbiltajiet eistenti ta sostenn

    l-Istati Membri qed jiu mistiedna biex:

    jistabbilixxu portali elettronii sabiex ikabbru l-aess gall-informazzjoni dwar l-opportunijiet ta akkwist pubbliku tat il-limiti ta l-UE

    jinkoraixxu lill-awtoritajiet kontraenti taghom sabiex jissuddividu l-kuntratti flottijiet,fejn dan ikun xieraq, u jagmlu l-opportunitajiet biex jinaru sotto-kuntratti aktarviibbli

    ifakkru lill-awtoritajiet kontraenti taghom bl-obbligu li gandhom sabiex jevitawrekwiiti ta kwalifika u finanzjarji sproporzjonati

    jinkoraixxu djalogu kostruttiv u fehim reiproku bejn l-SMEs u x-xerrejja l-kbar

    permezz ta attivitajiet bal informazzjoni, tari, monitora u skambju ta prattika tajba

    jiffokaw mill-did il-politika ta l-Gajnuna mill-Istat sabiex tindirizza a jar il-tiiet tal-SMEs, inklu it-tfassil ta miuri mmirati ajar.

    VI L-UE u l-Istati Membrigandhom jifailitaw l-aess ta l-SMEs gall-finanzi,bmod partikolari gall-kapital ta riskju, gall-mikro-kreditu u gall-finanzjament mezzanin u gandhom jiviluppaw ambjent legali u tan-negozju li

    jsostni las fwaqtu fit-tranazzjonijiet kummerjali.

    Li tibor it-tip ust ta finanzi jista jkun diffikult kbira gall-intraprendituri u gall-SMEs, u

    fuq il-lista taghom ta tassib taghom jii t-tieni wara l-pi amministrattiv. Dan minkejja s-sostenn pubbliku ta l-UE ball-Programm ta Qafas gall-Kompetittivit u gall-Innovazzjoni (CIP), li jipprovdi aktar minn 1 biljun sabiex isostni l-aess ta l-SMEs gall-finanzi, ammont sostanzjali minnu permezz tal-Grupp EIB. Sa l-2013, il-Politika ta Koejonise tipprovdi madwar 27 biljun espliitament iddedikati gas-sostenn ta l-SMEs. Madawar

    10 biljuni se jkunu kkontribwiti permezz ta miuri ta ininerija finanzjarja, inkluJEREMIE u madwar 3.1 biljuni permezz ta kapital ta riskju. Il-Fond Agrikolu Ewropew

    gall-Ivilupp Rurali huwa wkoll ta benefi ju gall-SMEs peress li jippromwovi, fost l-orajn, l-intraprenditorija u jinkoraixxi d-diversifikazzjoni ekonomika ta-oni rurali.

    L-istmellija gar-riskju ta spiss twassal biex l-investituri u l-banek joqogdu lura milli

    jiffanzjaw ditti fl-istadji tal-bidu u ta l-espansjoni bikrija taghom. Iridu jiu identifikati ukorretti n-nuqqasijiet possibbli tas-swieq fil-provvista tal-finanzi lill-SMEs sabiex ikunuviluppati aktar is-swieq Ewropej tal-kapital ta riskju, jittejjeb l-aess ta l-SMEs gall-mikro-kreditu u gall-finanzi mezzanin u jiu viluppati prodotti u servizzi odda. Barra minnhekk, bosta intraprendituri jetieu gwida u edukazzjoni dwar il-vantai u l-ivantai taforom differenti ta finanzi u kif gandhom jippreentaw bl-a jar mod il-proetti tainvestimenti taghom lill-finanzjaturi potenzjali.

    Barra minn hekk, l-SMEs ta spiss ikollhom poizzjoni dgajfa rigward l-ishma, li tiddgajjefaktar mill-kultura ta lasijiet tard fl-Ewropa. Fil-fatt, jiddependi mill-pajji, l-SMEs ikollhom

    jistennew, bejn wieed u ieor, minn 20 sa aktar minn 100 jum sabiex il-fatturi taghom

  • 8/9/2019 Aseb l-Ewwel fi-gir Att dwar in-Negozji -gar gall-Ewropa

    17/28

    MT 16 MT

    jitallsu. Falliment wieed minn kull erbga huwa minabba las tard. Dan iwassal gal telfta 450 000 impjieg u ta 25 biljun kull sena.

    Il-Kummissjoni tikkondividi l-valutazzjoni tal-Grupp tal-Bank Ewropew ta Investiment (l-

    EIB u l-EIF) li jetie li jittejjeb aktar l-aess ta l-SMEs gall-finanzi u galhekk tilqabfer l-isforzi tal-Grupp biex, mill-2008, jibda jimmodernizza l-prodotti eistenti tiegu,

    jissemplifka l-uu taghom u jwessa l-ambitu ta l-applikazzjoni taghom. Il-Kummissjonitilqa bfer l-istabbiliment mill-Grupp EIB ta Mikrofond did bkapital inizjali tamadwar 40 miljun (li minnhom 16 miljun se jkunu mill-EIB) sabiex isostni l-istituzzjonijiet

    mikro-finanzjarji mhux bankarji fil-qafas ta l-inizjattiva l-dida tal-mikro-kreditu tal-Kummissjoni. Il-Kummissjoni anki tfaar lill-EIB gall-pjan tiegu biex jistabbilixxi

    pakkett ta finanzjament mezzanin apposta gall-igar SMEs u strumenti finanzjarji speifiita kondivi joni tar-riskji mal-banek kummer jali li ew adattati gall-tiiet ta SMEsinnovattivi li qed jikbru brata mgala u kumpaniji bkapitalizzazzjoni ta bejn il-1 biljunu l-5 biljuni (mid-cap), li gandu jkollhom fil-mira nuqqasijiet tas-swieq identifikati.

  • 8/9/2019 Aseb l-Ewwel fi-gir Att dwar in-Negozji -gar gall-Ewropa

    18/28

    MT 17 MT

    Biex dan il-prinipju jkun tradott fi prattika:

    il-Kummissjoni:

    se tevalwa l-possibbiltajiet biex tintrodui reim ta pjazzamenti privati ddestinat biexjiffailita l-investimenti transkonfinali sabiex issaa is-swieq Ewropej tal-kapitali tariskju

    qed toffri gajnuna lill-Istati Membri biex jiviluppaw programmi ta preparazzjoni gall-investimenti ta kwalit golja

    l-Istati Membri qed jiu mistiedna biex:

    jiviluppaw programmi ta finanzjament li jindirizzaw id-distakk fil-finanzjament bejn l- 100 000 u l-1 miljun, bmod partikolari bi strumenti li jikkombinaw karatteristii tadejn u ta ishma filwaqt li jirrispettaw ir-regoli ta l-Gajnuna mill-Istat

    jeglbu l-ostakli regolatorji u fiskali li jipprevjenu lill-fondi ta kapital ta riskju li jadmufis-Suq Uniku milli jinvestu bl-istess termini ball-fondi domestii

    jiguraw li t-tassazzjoni fuq il-profitti tal-kumpaniji tinkoraixxi l-investiment

    jagmlu uu si mill-finanzjament disponibbli fil-programmi tal-politika ta koe joni ufil-Fond Agrikolu Ewropew gall-Ivilupp Rurali, bsostenn gall-SMEs.

    VII L-UE u l-Istati Membri gandhom jinkoraixxu lill-SMEs biex jibbenefikawaktar mill-opportunitajiet offruti mis-Suq Uniku, bmod partikolari billi jtejbu

    l-governanza ta u l-informazzjoni dwar il-politika tas-Suq Uniku, billi jagtu l-possibbilt li l-interessi ta l-SMEs ikunu jistgu jiu rrappreenatati ajar fl-ivilupp ta l-istandards u jiffailitaw l-aess ta l-SMEs gall-brevetti u gat-trejdmarks.

    Is-Suq Uniku gandu jiggarantixxi l-aess ta l-intraprii gal suq komuni wiesga ta aktarminn 500 miljun konsumatur li jadem skond sett komuni ta regoli. Is-semplifikazzjoniimplikata minn sostituzzjoni ta 27 sett ta regoli nazzjonali differenti bsett wieed ta regoli

    tas-Suq Intern ta l-UE hija ta benefiju partikolari gall-SMEs. Suq Uniku li jadem sew sejoloq ambjent kompetittiv sabiex l-SMEs ikunu mgammra alli jiedu vanta a jar mill-globalizzazzjoni, billi jinfetu opportunitajiet odda gall-garfien u gall-innovazzjoni.Madankollu, balissa l-SMEs ma jibbenefikawx bmod si mill-opportunitajiet ipprovdutimis-Suq Uniku prinipalment minabba n-nuqqas ta informazzjoni dwar l-opportunitajiet tanegozju u r-regoli applikabbli fl-Istati Membri l-ora, kif ukoll minabba iliet lingwistiiinsuffi jenti. L-ispejje u r-riskji involuti meta wieed ikollu jkollu xjaqsam ma diversisistemi legali nazzjonali differenti ta spiss jipprevjeni lill-kumpaniji milli jespandu l-

    attivitajiet taghom barra mill-pajji.

    L-SMEs jistgu jibbenefikaw bil-kbir anki minn sostenn pubbliku fil-forma ta servizzi ta

    konsulenza jew ta netwerking, inklua l-gajnuna gall-SMEs sabiex jiddefendu rwiehom

  • 8/9/2019 Aseb l-Ewwel fi-gir Att dwar in-Negozji -gar gall-Ewropa

    19/28

    MT 18 MT

    minn prattiki kummer jali inusti. Bmod partikolari, in-Netwerk Intrapria Ewropa14 li ietimnedija dan l-aar mill-Kummissjoni, fost l-orajn, tista tgin lill-SMEs billi tipprovdiinformazzjoni u pariri rigwrd l-opportunijiet offruti mis-Suq Uniku.

    Barra minn hekk, l-SMEs jetie li jkunu jistgu jipparteipaw bmod si fl-ivilupp ta l-istandards u jkollhom aess adegwat galihom, inklu fil-proedura ta ertifikazzjoni.

    Fl-aarnett, sabiex tkun enfasizzata l-importanza tad-Drittijiet tal-Proprjet Intelletwali (IPR)gall-SMEs, il-Kummissjoni tkompli tadem fuq sistema ta brevetti effi jenti, effettiva fl-infiq, ta kwalit golja u legalment sigura fuq il-livell Ewropew, inklui l-BrevettKomunitarju u uridizzjoni Komunitarja tal-Brevetti ma l-UE kollha.

    Biex dan il-prinipju jkun tradott fi prattika:

    il-Kummissjoni:

    se tigura ruha li l-SMEs jibbenefikaw mill-politiki eistenti tal-ftu tas-swieq billi

    tibor informazzjoni dwaridmet is-Suq Uniku permezz ta uu akbar tal-monitora tas-swieq u tas-setturi sabiex in-nuqqasijiet tas-swieq jiu identifikati u jkunu jistgu jiuindirizzati fejn il-benefiji ekonomii jkunu l-akbar

    qed tippreenta pjan ta azzjoni fl-2008 biex tippromwovi l-uu ta firem elettronii u taawtentikazzjoni elettronika interoperabbli u se tniedi azzjonijiet li jinvolvu l-partijiet

    interessati kollha rilevanti fit-tieni tliet xhur ta l-2009 sabiex l-SMEs jiu mgejjunajipparteipaw fil-katini ta forniment globali

    qed iid is-sostenn finanzjarju ta l-UE (sa 1 miljun fl-2008 u 2.1 miljun mill-2009) biex tippromwovi l-parteipazzjoni ta l-SMEs u d-difia ta l-interessi taghom fl-

    istandardizzazzjoni u biex ittejjeb l-informazzjoni lill-SMEs dwar, u l-uu ta l-istandardsEwropej

    se tagmel is-sistema tat-Trejdmarks Komunitarji aktar aessibbli, bmod partikolari billitnaqqas bmod sinfikanti l-lasijiet tat-Trejdmarks Komunitarji bala parti minnsoluzzjoni komprensiva gall-perspettivi finanzjarji ta l-Uffi ju ta Armonizzazzjonigas-Suq Intern (OHIM)

    se tadem biex tnei l-frammentazzjoni tar-regoli dwar il-arsien tal-konsumatur sabiextagmel il-kummer transkonfinali aktar fali gall-SMEs, inklu billi timminimizza l-

    piijiet amministrattivi.

    l-entitajiet Ewropej ta l-istandards qed jiu mistiedna biex:

    iqisu mill-did, fkooperazzjoni mill-qrib ma l-Istati Membri u mal-Kummissjoni, il-mudell tan-negozju taghom sabiex inaqqsu l-ispia ta l-aess gall-istandards, ibda bl-istandards viluppati bsostenn gal-leilazzjoni u gall-politiki ta l-UE

    jistabbilixxu Helpdesk gall-SMEs wieed jew aktar, li jiu koordinati mar-rappreentanti ta l-assojazzjonijiet ta l-SMEs

    14http://www.enterprise-europe-network.ec.europa.eu/

  • 8/9/2019 Aseb l-Ewwel fi-gir Att dwar in-Negozji -gar gall-Ewropa

    20/28

    MT 19 MT

    jippubblikaw sistematikament ir-riassunti ta l-istandards Ewropej, inklui l-listi tareferenzi normativi, baess mhux ristrett u filsna differenti.

    l-Istati Membri qed jiu mistiedna biex:

    jiguraw irwiehom mill-applikazzjoni korretta tal-prinipju ta rikonoxximent reiproku

    jirrinforzaw is-sistema ta soluzzjoni gall-problemi SOLVIT15 sabiex ikun gurat li l- problemi bl-eerizzju tad-drittijiet tas-Suq Uniku jistgu jiu solvuti bmod informali,malajr u bmod pragmatiku

    jinkoraixxu lill-Entitajiet Nazzjonali ta l-Istandards biex iqisu mill-did il-mudell tan-negozju taghom alli titnaqqas l-ispia ta l-aess gall-istandards

    jiguraw li l-kompoizzjoni tal-kumitati ta standardizzazzjoni tkun usta

    jistiednu lill-Entitajiet Nazzjonali ta l-Istandards, flimkien ma l-Organizzazzjonijiet

    Ewropej ta l-Istandards, biex iwettqu kampanji ta promozzjoni u ta informazzjoni

    sabiex jinkoraixxu lill-SMEs alli jagmlu uu a jar mill-istandards u jipprovduinformazzjoni dwar il-kontenut taghom

    jipprovdu lill-SMEs bservizzi ta konsulenza inklu sostenn sabiex jiddefendu rwiehomminn prattiki kummerjali inusti.

    VIII L-UE u l-Istati Membri gandhom jippromwovu l-aornament tal-iliet fl-

    SMEs u fil-forom kollha ta innovazzjoni.

    Gandhom jinkoraixxu l-investiment fir-rierka mill-SMEs u l-parteipazzjoni taghom fi programmi ta sostenn gall-R&D, frierkatransnazzjonali, fraggruppament u festjoni attiva tal-proprjet intelletwalimill-SMEs.

    Aktar minn 60% tal-kumpaniji li rrispondew gall-konsultazzjoni jqisu li l-iskejjel majipprovdux il-kompetenzi metiea mill-intraprendituri u mill-istaff taghom. Dan ir-riultat jenfasizza l-tiea tas-so jet li dejjem tipprovdi li-gaag biliet essenzjali, ball-iliettal-qari, tal-kitba, tax-xjenzi naturali, ta estjoni, teknii, ta l-ICT u lingwistii u sabiex

    ikunu jistgu jkunu kreattivi. L-SMEs ibatu bmod partikolari min-nuqqas ta addiemabiliet fil-qasam tat-teknoloiji l-odda. Fdan il-kuntest, jetie li jii implimentat il-QafasEwropew ta Referenza dwar il-kompetenzi ewlenin gal taglim tul il-ajja16, li gandu l-gan li joffri l-iliet baii metiea li-gaag kollha.

    Il-Politika Ewropea ta Koe joni ssostni azzjonijiet li jippromwovu l-adattabbilt tal-addiema, ta l-intraprendituri u ta l-intraprii bmadwar 13.5 biljun tul il-perjodu 2007-2013. Parti sinifikanti minn dan l-ammont hija mmirata direttament lejn l-SMEs. Barra minn

    15 http://ec.europa.eu/solvit/site/index_mt.htm

    16 Rakkomandazzjoni tal-Kummissjoni dwar il-Kompetenzi Ewlenin gal Taglim Matul il-ajja,18.12.2006.

  • 8/9/2019 Aseb l-Ewwel fi-gir Att dwar in-Negozji -gar gall-Ewropa

    21/28

    MT 20 MT

    hekk, qed jii stmat li s-sostenn gall-impjiegi indipendenti u gan-negozji li gadhom kemmfetu se jlaaq total ta 2.8 biljun. L-aar, imma mhux l-inqas, il-Kummissjoni qedtadem fuq stampa enerali tal-tiiet futuri ftermini ta iliet fl-UE.

    Marbut man-nuqqas ta iliet hemm il-potenzjal mhux sfruttat gar-rierka u gall-innovazzjoni. Fl-2007, madwar 3 minn kull 10 SMEs fl-UE biss indikaw li gandhom

    prodotti odda jew ikollhom dul minn prodotti odda. Galhekk, huwa importanti li l-SMEsjiu integrati ajar fil-komunit tar-rierka u jitrawmu r-rabtiet bejn l-universitajiet u l-SMEs.

    Jetie ukoll li tkun inkoraita estjoni attiva tal-proprjet intelletwali mill-SMEs,pereempju billi jkunu jistgu jsiru tranazzjonijiet bil-fattura elettronika (e-invoicing) u mal-gvern elettroniku (e-government).

    Biex dan il-prinipju jkun tradott fi prattika:

    il-Kummissjoni:

    gall-2010 se testendi aktar skema li tippromwovi l-mobbilt ta l-apprendisti bala partimill-programm Leonardo Da Vinci

    qed issostni l-ivilupp min-naa tal-partijiet interessati ta Portal onlajn tal-ilietElettronii (e-Skills) u tal-Karrieri fl-2008 li se jagti l-possibbilt lid-ditti li jivvalutawhuma stess il-tiiet tal-iliet elettronii li gandhom u jsibu kif se jiviluppaw il-karrieriu l-kwalifiki ta l-istaff taghom u fl-2008 se tipubblika Gwida onlajn gan-NegozjuElettroniku (e-Business), li se tgin lill-SMEs biex jiddijanjostikaw huma stess il-tiiettan-negozju elettroniku taghom

    se tkompli bl-isforzi tagha permezz ta semplifikazzjoni, informazzjoni ajar u rati ogla

    ta finanzjament sabiex tottimizza l-parteipzzjoni ta l-SMEs fis-Seba Programm taQafas ta l-RTD (FP7).

    qed tinkoraixxi t-tkabbir ta l-SMEs, billi tigura ruha li SME li tipparteipa fi proettta l-FP7 tista omm il-benefi ju ta trattament ta SME gal kemm idum dak il-

    proett, anki jekk matul dak il-perijodu jaqbe il-limiti massimi ta l-SMEs

    se tissemplifika r-regoli dwar l-Gajnuna mill-Istat gall-Istati Membri sabiex issostni r-rierka, l-ivilupp u l-innovazzjoni, partikolarment permezz tar-Regolament ta Eenzjonienerali Sia

    qed tagti spinta lill-emerenza ta intraprii brata golja ta tkabbir billi ssostni l-kapait gar-rierka u gall-innovazzjoni ta l-SMEs, prinipalment permezz ta iedafil-koordinazzjoni tal-programmi u ta l-inizjattivi nazzjonali

    fkonsultazzjoni ma l-Istati Membri, se tiviluppa strateija ta raggruppament inkluiinizjattivi biex tinkoraixxi kooperazzjoni transnazzjonali bejn ir-raggruppamenti, fejn

    jii ffailitat l-aess tar-raggruppamenti gal swieq odda u jittiedu miuri sabiex tkuninkoraita parteipazzjoni akbar min-naa ta l-SMEs fraggruppamenti innovattivi

    se tfittex li ssostni l-parteipazzjoni ta l-SMEs fit-trasferiment ta l-garfien, parzjalment bit-tnedija ta proett pilota sabiex tgin bil-finanzjament tal-kummer jalizzazzjoni tal-

    proprjet intelletwali

  • 8/9/2019 Aseb l-Ewwel fi-gir Att dwar in-Negozji -gar gall-Ewropa

    22/28

    MT 21 MT

    se tinkoraixxi parteipazzjoni attiva ta l-SMEs fil-qafas ta l-attivitajiet imwettqa mill-Istitut Ewropew ta l-Innovazzjoni u tat-Teknoloija (EIT), sabiex ikunu jistgu

    jibbenfikaw mit-trasferimenti ta l-garfien imrawwma mill-EIT.

    l-Istati Membri qed jiu mistiedna biex:

    jinkoixxu l-isforzi tal-SMEs sabiex jespandu fuq livell internazzjonali u jsiru intrapriibrata golja ta tkabbir inklu permezz ta parteipazzjoni fraggruppamenti innovattivi

    jippromwovu l-ivilupp tal-kompetenzi ta l-SMEs fil-qasam tar-rierka u ta l-innovazzjoni permezz ta, e. aess semplifikat gall-infrastruttura pubblika tar-rierka,l-uu ta servizzi ta R&D, ir-rekluta ta impjegati biliet u t-tari, kif qed jingataspazju fil-Qafas Komunitarju did gall-Gajnuna mill-Istat gar-rierka, gall-ivilupp ugall-innovazzjoni

    jiftu programmi nazzjonali ta rierka fejn dan ikun ta benefiju reiproku gall-SMEs

    minn Stati Membri orajn u jagtu kontribut biex l-SMEs ikollhom aess gal attivitajietta rierka transnazzjonali, e. permezz ta programmazzjoni konunta

    fl-implimentazzjoni taghom tal-programm ta Politika ta Koe joni jiguraw li l-SMEsikollhom aess fali gal finanzjament relatat ma l-intraprenditorija, ma l-innovazzjoniu ma l-garfien

    isostnu l-ivilupp ta identit elettronika gan-negozji, sabiex ikunu jistgu jsirutranazzjonijiet bil-fattura elettronika (e-invoicing) u mal-gvern elettroniku (e-

    government)

    jinkoraixxu n-negozju, bmod partikolari l-SMEs u partijiet interessati orajn, inklui l-awtoritajiet ta l-akkwist, biex jipparteipaw fazzjonijiet li jagtu kontribut gall-implimentazzjoni mgala ta l-Inizjattiva gas-Suq Ewlieni.

    IX L-UE u l-Istati Membri gandhom jagtu possibbilt lill-SMEs biex ibiddlu l-isfidi ambjentali fopportunitajiet.

    Gandhom jipprovdu aktar informazzjoni, kompetenza esperta u inentivifinanzjarji biex jiu sfruttati bmod si l-opportunitajiet gal swieq

    ekoloii odda u ieda fl-effijenza ta l-enerija, parzjalment permezz ta l-implimentazzjoni ta sistemi ta estjoni ambjentali fl-SMEs.

    Il-bidla fil-klima, l-iskarsezza tal-provvisti ta l-enerija u l-ivilupp sostenibbli huma sfidiewlenin gall-SMEs, li jkollhom jadottaw mudelli ta produzzjoni u ta negozju aktarsostenibbli. Id-domanda gal prodotti u gal servizzi li jiffavorixxu lill-ambjent tifta ukoll it-triq gal opportunijiet odda ta negozju.

    29% ta l-SMEs biss introduew xi miura biex jiffrankaw l-enerija jew il-matejra prima(meta pparagunati ma 46% ta l-intraprii l-kbar). 4% ta l-SMEs ta l-UE biss gandhomsistema komprensiva ta l-effijenza ta l-enerija stabbilita meta pparagunati ma 19% ta l-

    intraprii l-kbar. L-SMEs huma partikolarment vulnerabbli gat-tendenza kurrenti tal-prezzijiet ta l-enerija u tal-materja prima li qed joglew, u gall-previjonijiet tal-bidliet fil-

  • 8/9/2019 Aseb l-Ewwel fi-gir Att dwar in-Negozji -gar gall-Ewropa

    23/28

    MT 22 MT

    klima, u jetie li jidu l-effijenza u l-kapait taghom li jadattaw gal dawn l-isifdi, sabiexibiddluhom fopportunitajiet.

    Biex dan il-prinipju jkun tradott fi prattika:

    il-Kummissjoni:

    qed tiffailita l-aess ta l-SMEs gall-Iskema ta Eko-Verifika u ta estjoni (EMAS) permezz ta proeduri ambjentali efef, lasijiet imnaqqsa, u l-possibbilt tareistrazzjoni tar-raggruppamenti

    se tiffinanzja netwerk ta esperti ambjentali u ta l-effijenza ta l-enerija fin-Netwerk tal-Intrapria Ewropa li jipprovdi pariri dwar l-operazzjonijiet eko-effi jenti, il-potenzjaltas-swieq u l-opportunijitajiet ta finanzjament gal perazzjonijiet aktar effi jenti, bmod

    partikolari gall-SMEs

    qed tiviluppa forom odda ta sostenn gal negozji innovattivi li gadhom kemm fetu u

    gal SMEs innovattivi fil-qasam ta l-eko-innovazzjoni, sabiex ikunu ffailitati l-aessgas-swieq, it-trasferiment tat-teknoloiji, l-uu ta l-istandards u l-aess gall-finanzi,skond id-dispoizzjonijiet eistenti dwar l-Gajnuna mill-Istat

    l-Istati Membri qed jiu mistiedna biex:

    jipprovdu inentivi gal negozji u prodotti eko-effi jenti (e. skemi ta inentivi fiskali ul-prijoritizzazzjoni tas-sussidji gall-finanzjament ta negozju sostenibbli) skond il-Linjigwidi tal-Komunit dwar l-Gajnuna ta' l-Istat gall-arsien ta' l-Ambjent u jagmlu uumill-metodu ssemplifikat gall-gajnuna ambjentali gall-SMEs li ie viluppat fil-GBER

    jagmlu uu si minn madwar 2.5 biljuni allokati fil-programmi tal-Politika taKoejoni gas-sostenn ta prodotti u ta proessi li jiffavorixxu l-ekoloija fl-SMEs.

    X L-UE u l-Istati Membri gandhom isostnu u jinkoraixxu lill-SMEs biexjibbenefikaw mit-tkabbir tas-swieq barra mill-UE, bmod partikolari permezz

    ta sostenn speifiku gas-swieq u attivitajiet ta tari fin-negozju.

    8% ta l-SMEs Ewropej biss jirrapportaw fatturat mill-esportazzjonijiet (7% tal-mikro-

    intraprii rrapportaw esportazzjonijiet) li hija figura ferm aktar baxxa minn dik ta l-intraprii

    l-kbar (28%). Barra minn hekk, 12% ta l-inputs ta SME medja biss jinxtraw barra mill-pajji.

    Swieq li qed jikbru brata mgala jippreentaw potenzjal mhux sfruttat gal bosta SMEsEwropej. Bmod partikolari, it-tkabbir reenti ta l-UE oloq opportunijiet ta negozju oddaimportanti gal kumpaniji kemm mill-Istati Membri l-qodma kif ukoll mill-odda. Dan

    juri l-importanza li jii sfruttat bmod si il-potenzjal ta opportunijiet ta swieq fil-pajjiikandidati ta l-UE u fil-pajjii irien ta l-UE.

    Il-barrieri kummerjali gandhom impatt akbar fuq l-SMEs milli fuq kumpaniji li jkunu ikbarfid-daqs minabba r-riorsi limitati taghom u kapait igar biex jassorbu r-riskji,

    spejalment meta jadmu fi swieq ferm kompettitivi. Sabiex ikun jista jkollhom aess gal

  • 8/9/2019 Aseb l-Ewwel fi-gir Att dwar in-Negozji -gar gall-Ewropa

    24/28

    MT 23 MT

    dawn is-swieq, galhekk jetie li l-SMEs jiu mgejjuna alli jiksbu informazzjoni dwarimsieba u ftu potenzjali fis-swieq taghom. Huma jetieu wkoll li jiu mgejjuna jeglbul-barrieri kulturali gan-negozju u d-differenzi fl-ambjenti regolatorji jew legali.

    Sabiex l-SMEs jingataw gajnuna alli jibbenefikaw bmod si mill-opportunitajiet offrutimill-globalizzazzjoni, trid tingata attenzjoni partikolari sabiex jittejbu l-aess gas-swieq

    ta l-akkwist u l-infurzar tad-drittijiet tal-proprjet intellettwali, tkun gurata kompetizzjoniusta, kif ukoll ikun iffailitat l-aess gas-swieq.

    Biex dan il-prinipju jkun tradott fi prattika:

    il-Kummissjoni:

    stabbiliet Tims ta Aess gas-Swieq fi swieq ewlenin ta l-esportazzjoni billi laqqgetflimkien il-kunsillieri kummerjali ta l-Istati Membri u l-organizzazzjonijiet tan-negozjuta l-UE, li se jgin sabiex tittejjeb l-informazzjoni lill-SMEs dwar il-barrieri kummerjalifis-swieq barra mill-UE

    se tfittex attivament il-ftu ta swieq ta pajjii terzi, bmod partikolari fekonomijiviluppati u fekonomiji avvanzati li qed jiviluppaw, permezz ta negozjati mal-WTO uftehimiet bilaterali

    se tfittex bmod partikolari l-ftu tas-swieq ta l-akkwist ta pajjii li mhumiex membri tal-UE, li gandu jwassal gal benefi ji reiproi, permezz tan-negozjati bilaterali umultilaterali tagha (il-Ftehim tad-WTO dwar l-Akkwist Pubbliku mill-Gvern), bmod

    partikolari ma pajjii li qed jikbru brata mgala

    se tippromwovi l-failitazzjoni kummer jali kemm fil-kuntest tad-WTO kif ukoll

    fnegozjati bilaterali

    se tkompli tiffailita l-aess ta l-SMEs ta l-UE gas-swieq ta pajjii kandidati u tapajjii irien orajn, bmod partikolari permezz tan- Netwerk Intrapria Ewropa u billifdawn il-pajjii tippromwovi l-prinipju Aseb l-Ewwel fi-gir, inklu permezz tal-iskambji ta prattika tajba bbaati fuq il-Karta Ewropea dwar l-Intraprii -gar u l-SBA

    fl-2009 bisiebha tistabbilixxi entri Ewropej tan-Negozju fi swieq magula, fejn setibda bl-ekonomiji li qed jikbru brata mgala ta l-Indja u ta-ina

    bisiebha tniedi skema ta Portal ga-ina, li tiffoka fuq l-istabbiliment ta Programmta Tari Eekuttiv fi-ina sabiex, sa l-2010, l-SMEs Ewropej ikunu jistgu jkunu aktarkompetittivi fis-suq ini.

    l-Istati Membri qed jiu mistiedna biex:

    jinkoraixxu t-tari ta l-SMEs minn kumpaniji kbar sabiex jiddalu fis-swieqinternazzjonali.

  • 8/9/2019 Aseb l-Ewwel fi-gir Att dwar in-Negozji -gar gall-Ewropa

    25/28

    MT 24 MT

    5. L-IMPLIMENTAZZJONI TA L-SBA U L-GOVERNANZA

    Minn meta tnediet mill-Kummissjoni, fOttubru 2007, l-idea ta Att dwar in-Negozji -gar gall-Ewropa tat bidu gal bosta aspettattivi. Filwaqt li hija ferm sostnuta fuq il-livellgovernattiv, mill-Parlament Ewropew u mill-komunit ta l-SMEs, huwa importanti li tiiimplimentata bir-reqqa. Dan jetie l-impenn politiku si kemm tal-Kummissjoni kif ukoll

    ta l-Istati Membri. Galhekk, bala bai gal impenn imedded lill-SMEs, il-Kummissjoniqed tistieden lill-Kunsill Ewropew biex jilqa u jsostni l-Att dwar in-Negozji -gar gall-Ewropa, jadotta l-10 prinipji u jimpenja ruu rigward l-implimentazzjoni ta l-azzjonijiet

    proposti. Barra minn hekk, il-Kumissjoni qed tistieden lill-Kunsill u lill-Parlament biex malajr

    jadottaw il-proposti leilattivi relatati.

    L-SBA gandu jkun inklu bmod si fl-Istrateija tat-Tkabbir Ekonomiku u ta l-Impjiegisabiex tkun gurata l-implimentazzjoni effi jenti tiegu u sabiex ikun hemm spazju galaornament regolari dwar l-ganijiet tiegu. L-Istati Membri, galhekk, qed jiu mistiedna

    jiedu vanta mill-aornament ta-iklu ta Libona ppjanat gal tmiem l-2008 sabiex iqisul-SBA fil-Programmi ta Riforma Nazzjonali u fir-rapporti annwali ta implimentazzjoni

    taghom. L-Istati Membri jistgu jispiraw irwiehom mill-istampa enerali mehmua tal-prattika tajba fl-UE, u l-Kummissjoni se tkompli tipprovdi pjattaforma gal skambju gall-ajar prattika.

    Il-Kummissjoni se tivvaluta l-progress li sar fl-implimentazzjoni ta l-SBA u se tirrapporta

    dwaru bmod regolari fil-qafas ta l-Istrateija tat-Tkabbir Ekonomiku u ta l-Impjiegi, ibdamill-2008. Dan se jippermetti li l-Kunsill Ewropew jirrivedi l-progress li sar fil-qasam tal-

    politika gall-SMEs kemm fuq il-livell Komunitarju kif ukoll fuq il-livell ta l-Istati Membri usabiex jaslu gall-konklujonijiet metiea.

  • 8/9/2019 Aseb l-Ewwel fi-gir Att dwar in-Negozji -gar gall-Ewropa

    26/28

    MT 25 MT

    Anness: L-iskambju ta prattika tajba fil-politika gall-SMEs

    L-iskambju ta prattika tajba fil-politika gall-SMEs wriet li kienet godda ta suess sabiextkun implimentata l-Istrateija tat-Tkabbir Ekonomiku u ta l-Impjiegi ta Libona. Mill-2000,il-Kummissjoni abret eempji ta prattika tajba fdiversi oqsma. Dawn inabru fil-KartaEwropea dwar l-Intraprii -gar u huma disponibbli fil-katalogu onlajn tal-Karta fuq:

    http://ec.europa.eu/enterprise/enterprise_policy/charter/gp/index.cfm?fuseaction=practice.list.

    Il-Premjijiet gall-Intrapria Ewropea jirrikonoxxu l-eellenza fil-promozzjoni ta l-intraprenditorija re jonali u jippremjaw l-inizjattivi eezzjonali. abra ta prattika tajba fil-

    promozzjoni tan-negozju hija disponibbli fuq:

    http://ec.europa.eu/enterprise/entrepreneurship/smes/awards/download/compendium_2007_m

    t_lowres.pdf.

    Dan l-anness jipprovdi wud mill-eempji ta prattika tajba mill-Istati Membri li jservu taispirazzjoni gall-implimentazzjoni ta l-SBA.

    Prinipju 1: Jinoloq ambjent fejn l-intrapredituri u n-negozji tal-familji jistgujirnexxu u l-intraprenditorija tkun ippremjata

    In-Netwerk ta Impuls tas-Sassonja-Anhalt, il-ermanjaSit web:www.impuls-netzwerk.de

    L-Istrateija gall-Intraprii u gall-Intraprenditorija ta-gaag fWales,ir-Renju Unit

    Sit web:http://www.projectdynamo.co.uk; www.becauseyoucan.com.

    CapTen, kun il-kaptan tal-proett tiegek, il-BeljuSit web:www.ichec-pme.be

    Emax il-kamp ta tari Nordiku gall-intraprendituri gaag, l-IvezjaSit web:www.emaxevent.com,www.startcentrum.se

    KinderBusiness Week, l-Awstrija

    Sit web:www.kinderbusinessweek.at

    Il-Jiem ta l-Intraprenditorija: Emprendemos Juntos Ana lkollintraprendituri, Spanja

    Sit web:www.emprendemosjuntos.es

    Niviluppaw il-kultura intraprenditorijali fost in-nisa, ir-RumanijaSit web:www.animmc.ro

    Prinipju 2: Ikun gurat li l-intraprendituri onesti li ffajaw falliment malajr jiksbuopportunit oraProgramm ta vilupp li jipprepara s-suessjoni kkontrollata tal-enerazzjoni

    ta l-SMEs, il-FinlandjaSit web: www.te-keskus.fi,www.yrityssuomi.fi

    Ftu tanegozju aktar mgael wara falliment, id-DanimarkaSit web:www.naec.dk

    Gajnuna gal dawk li jadmu gal rashom u gas-sidien tan-negozjufdiffikult, il-BeljuSit web:www.beci.be

    Prinipju 3: Jitfasslu regoli skond il-prinipju Aseb l-Ewwel fi-girIs-sit web ta konsultazzjoni pubblika Teeme koos, l-Estonja

    Sit web:www.osale.ee; www.riigikantselei.ee;www.valitsus.ee

    L-implimentazzjoni tas-servizzi ta sostenn gall-SMEs fuq livell lokalipermezz ta One-stop-shops, is-Slovenja

    http://www.impuls-netzwerk.de/http://www.impuls-netzwerk.de/http://www.impuls-netzwerk.de/http://www.impuls-netzwerk.de/http://www.ichec-pme.be/http://www.ichec-pme.be/http://www.ichec-pme.be/http://www.ichec-pme.be/http://www.emaxevent.com/http://www.emaxevent.com/http://www.emaxevent.com/http://www.emaxevent.com/http://www.emaxevent.com/http://www.startcentrum.se/http://www.startcentrum.se/http://www.startcentrum.se/http://www.emaxevent.com/http://www.emaxevent.com/http://www.emaxevent.com/http://www.startcentrum.se/http://www.startcentrum.se/http://www.startcentrum.se/http://www.kinderbusinessweek.at/http://www.kinderbusinessweek.at/http://www.kinderbusinessweek.at/http://www.kinderbusinessweek.at/http://www.emprendemosjuntos.es/http://www.emprendemosjuntos.es/http://www.emprendemosjuntos.es/http://www.emprendemosjuntos.es/http://www.animmc.ro/http://www.animmc.ro/http://www.animmc.ro/http://www.animmc.ro/http://www.yrityssuomi.fi/http://www.yrityssuomi.fi/http://www.yrityssuomi.fi/http://www.naec.dk/http://www.naec.dk/http://www.naec.dk/http://www.naec.dk/http://www.beci.be/http://www.beci.be/http://www.beci.be/http://www.beci.be/http://www.beci.be/http://www.beci.be/http://www.valitsus.ee/http://www.valitsus.ee/http://www.valitsus.ee/http://www.valitsus.ee/http://www.valitsus.ee/http://www.beci.be/http://www.naec.dk/http://www.yrityssuomi.fi/http://www.animmc.ro/http://www.emprendemosjuntos.es/http://www.kinderbusinessweek.at/http://www.startcentrum.se/http://www.emaxevent.com/http://www.ichec-pme.be/http://www.impuls-netzwerk.de/
  • 8/9/2019 Aseb l-Ewwel fi-gir Att dwar in-Negozji -gar gall-Ewropa

    27/28

    MT 26 MT

    Sit web:www.japti.si

    Il-lista ta kontroll gar-regolamenti, ir-Renju UnitSit web:www.businesslink.gov.uk

    Il-KumitatY4, il-Finlandja

    Sit web:www.y4.fi

    Prinipju 4: L-amministrazzjonijiet pubblii jkunu sensibilizzati dwar il-tiiet ta l-SMEs

    Il-programm ta gvern elettroniku tas-settur so jali Bel jan gall-SMEs, il-BeljuSit web:www.ksz-bcss.fgov.be

    Il-punti tareistrazzjoni wadanija gall-intraprendituri, ir-Repubblika ekaSit web:www.mpo.cz

    One-Stop-Shop gall-Intraprendituri, il-ermanjaSit web:www.one-stop-shop-trier.de

    entru ta estjoni tal-mikro-negozji gar-rapporta ekonomiku ufinanzjarju, Franza

    Sit web:www.artifrance.euIl-portal web ta l-informazzjoni pubblika gan-negozji -gar, FranzaSit web:pme.service-public.fr

    CORE (Companies Online Registration Environment) - Ambjent gar-Reistrazzjoni Onlajn tal-Kumpaniji, l-IrlandaSit web:www.cro.ie

    Il-proett Kick-start, MaltaSit web:www.mcmpgov.mt

    Il-kawnter onlajn tal-kumpaniji, l-Olanda

    Sit web: www.bedrijvenloket.nl

    KSU In-netwerk tas-servizzi nazzjonali gall-SMEs, il-PolonjaSit web: www.euronifo.org.pl,www.ksu.parp.gov.pl

    L-intrapria onlajn, il-PortugallSit web:www.portaldaempresa.pt

    One-stop-Shops gall-SMEs (VEM), is-SlovenjaSit web:www.japti.si

    Il-portal ta l-amministrazzjoni pubblika entrali, is-SlovakkjaSit web:www.telecom.gov.sk

    Is-servizz tas-salarju fuq il-web gal dawk li ma tantx jimpjegaw nies, il-Finlandja

    Sit web:www.palkka.fi

    Prinipju 5: L-godod tal-politika pubblika jiu adattati gall-tiiet ta l-SMEs:tkun iffailita l-parteipazzjoni ta l-SMEs fl-akkwist pubbliku u jintuawajar il-possibbiltajiet ta l-Gajnuna mill-Istat gall-SMEsIl-portal ta l-akkwist elettroniku (e-Procurement), il-Lussemburgu

    Sit web:http://www.marches.public.lu, http://www.mtp.public.lu

    Prinipju 6: Jii ffailitat l-aess ta l-SMEs gall-finanzi u jkun viluppat ambjentlegali u tan-negozju li jsostni lasijiet fwaqthom fi tranazzjonijietkummerjaliIl-programm tal-kapital tal-bidu u ta dak ta riskju, l-Irlanda

    Sit web:www.enterprise-ireland.com

    Is-self lin-negozji -gar brifujoni ta l-imgax, ipruSit web: www.bankofcyprus.com

    http://www.japti.si/http://www.japti.si/http://www.japti.si/http://www.businesslink.gov.uk/http://www.businesslink.gov.uk/http://www.businesslink.gov.uk/http://www.businesslink.gov.uk/http://www.businesslink.gov.uk/http://www.businesslink.gov.uk/http://www.y4.fi/http://www.y4.fi/http://www.y4.fi/http://www.y4.fi/http://www.ksz-bcss.fgov.be/http://www.ksz-bcss.fgov.be/http://www.ksz-bcss.fgov.be/http://www.mpo.cz/http://www.mpo.cz/http://www.mpo.cz/http://www.mpo.cz/http://www.mpo.cz/http://www.mpo.cz/http://www.one-stop-shop-trier.de/http://www.one-stop-shop-trier.de/http://www.one-stop-shop-trier.de/http://www.one-stop-shop-trier.de/http://www.one-stop-shop-trier.de/http://www.one-stop-shop-trier.de/http://www.one-stop-shop-trier.de/http://www.artifrance.eu/http://www.artifrance.eu/http://www.artifrance.eu/http://www.artifrance.eu/http://www.cro.ie/http://www.cro.ie/http://www.cro.ie/http://www.cro.ie/http://www.mcmpgov.mt/http://www.mcmpgov.mt/http://www.mcmpgov.mt/http://www.mcmpgov.mt/http://www.ksu.parp.gov.pl/http://www.ksu.parp.gov.pl/http://www.ksu.parp.gov.pl/http://www.ksu.parp.gov.pl/http://www.ksu.parp.gov.pl/http://www.ksu.parp.gov.pl/http://www.portaldaempresa.pt/http://www.portaldaempresa.pt/http://www.portaldaempresa.pt/http://www.portaldaempresa.pt/http://www.portaldaempresa.pt/http://www.portaldaempresa.pt/http://www.japti.si/http://www.japti.si/http://www.japti.si/http://www.japti.si/http://www.japti.si/http://www.japti.si/http://www.japti.si/http://www.telecom.gov.sk/http://www.telecom.gov.sk/http://www.telecom.gov.sk/http://www.telecom.gov.sk/http://www.palkka.fi/http://www.palkka.fi/http://www.palkka.fi/http://www.palkka.fi/http://www.enterprise-ireland.com/http://www.enterprise-ireland.com/http://www.enterprise-ireland.com/http://www.enterprise-ireland.com/http://www.enterprise-ireland.com/http://www.palkka.fi/http://www.telecom.gov.sk/http://www.japti.si/http://www.portaldaempresa.pt/http://www.ksu.parp.gov.pl/http://www.mcmpgov.mt/http://www.cro.ie/http://www.artifrance.eu/http://www.one-stop-shop-trier.de/http://www.mpo.cz/http://www.ksz-bcss.fgov.be/http://www.y4.fi/http://www.businesslink.gov.uk/http://www.japti.si/
  • 8/9/2019 Aseb l-Ewwel fi-gir Att dwar in-Negozji -gar gall-Ewropa

    28/28

    Il-fond tal-fondi pubbliku tal-kapital ta riskju, il-Latvja

    Sit web:www.lga.lv

    Il-programm tal-mikro-self gall-intraprendituri u gas-sidien tan-negozjinisa, Spanja

    Sit web:www.ipyme.org

    Prinipju 7: L-SMEs jingataw gajnuna sabiex jibbenefikaw aktar mill-opportunitajiet offruti mis-Suq Uniku

    Il-portal gan-negozju u gall-esportazzjoni, ir-Repubblika ekaSit web: Businessinfo.cz

    In-netwerk ta kompetenza ta l-Olanda/tan-North Rhine Westphalia INTER-

    NED, il-ermanjaSit web:www.inter-ned.info

    Il-qawien tal-kuxjenza pubblika dwar l-istandardizzazzjoni, il-Litwanja

    Sit web:www.lsd.lt

    CETMOS Is-Servizz entrali Ewropew ta Osservazzjoni tat-Trejdmarks,l-Awstrija

    Sit web:www.cetmos.euPrinipju 8: Tingata promozzjoni lill-aornament tal-iliet fl-SMEs u lill-forom

    kollha ta innovazzjoni

    L-istrateija nazzjonali tan-negozju elettroniku, l-IrlandaSit web:www.entemp.ie

    Il-estjoni ta l-innovazzjoni, l-UngerijaSit web:www.chic.hu

    Il-FondNazzjonali ta l-Innovazzjoni, il-Bulgarija

    Sit web:www.sme.government.bg

    L-Inizjattiva Ellenika tar-Raggruppamenti Teknoloii, il-GrejaSit web:www.htci.gr

    Prinipju 9: L-SMEs ikunu jistgu jbiddlu l-isfidi ambjentali fopportunitajietProedura dida biex is-superfi ji jkunu rfinuti fuq il-livell mikroskopiku fl-industrija ta-eramika,fejn jitnaqqas l-impatt ambjentali, l-Italja

    Sit web:http://www.fondovalle.it

    Ir-riforma fit-taxxa ekoloika, l-EstonjaSitweb:www.fin.ee

    EDM ( Electronic Data Management) Il-estjoni tad-Data Elettronika fil-estjoni ta l-Ambjent u ta l-Iskart, l-AWstrijaSit web:www.lebensministerium.at

    Prinipju10:

    L-SMEs ikunu inkoraiti u sostnuti sabiex jibbenefikaw mit-tkabbir tas-swieq

    Fiera ta l-Internet, il-Polonja

    Sit web:www.euronifo.org.pl

    Pipe pjan ta introduzzjoni gall-promozzjoni barranija, SpanjaSit web:www.portalpipe.com

    Sprint Ningaqdu flimkien sabiex nikkompetu fis-swieq dinjija, l-ItaljaSit web:www.sprint-er.it

    http://www.lga.lv/http://www.lga.lv/http://www.lga.lv/http://www.lga.lv/http://www.ipyme.org/http://www.ipyme.org/http://www.ipyme.org/http://www.ipyme.org/http://www.inter-ned.info/http://www.inter-ned.info/http://www.inter-ned.info/http://www.inter-ned.info/http://www.inter-ned.info/http://www.inter-ned.info/http://www.lsd.lt/http://www.lsd.lt/http://www.lsd.lt/http://www.lsd.lt/http://www.cetmos.eu/http://www.cetmos.eu/http://www.cetmos.eu/http://www.cetmos.eu/http://www.entemp.ie/http://www.entemp.ie/http://www.entemp.ie/http://www.entemp.ie/http://www.entemp.ie/http://www.chic.hu/http://www.chic.hu/http://www.chic.hu/http://www.chic.hu/http://www.sme.government.bg/http://www.sme.government.bg/http://www.sme.government.bg/http://www.sme.government.bg/http://www.htci.gr/http://www.htci.gr/http://www.htci.gr/http://www.htci.gr/http://www.fondovalle.it/http://www.fondovalle.it/http://www.fondovalle.it/http://www.fondovalle.it/http://www.fin.ee/http://www.fin.ee/http://www.fin.ee/http://www.fin.ee/http://www.fin.ee/http://www.lebensministerium.at/http://www.lebensministerium.at/http://www.lebensministerium.at/http://www.lebensministerium.at/http://www.euroinfo.org.pl/http://www.euroinfo.org.pl/http://www.euroinfo.org.pl/http://www.euroinfo.org.pl/http://www.portalpipe.com/http://www.portalpipe.com/http://www.portalpipe.com/http://www.portalpipe.com/http://www.sprint-er.it/http://www.sprint-er.it/http://www.sprint-er.it/http://www.sprint-er.it/http://www.sprint-er.it/http://www.sprint-er.it/http://www.sprint-er.it/http://www.portalpipe.com/http://www.euroinfo.org.pl/http://www.lebensministerium.at/http://www.fin.ee/http://www.fondovalle.it/http://www.htci.gr/http://www.sme.government.bg/http://www.chic.hu/http://www.entemp.ie/http://www.cetmos.eu/http://www.lsd.lt/http://www.inter-ned.info/http://www.ipyme.org/http://www.lga.lv/