Aardappel Koerier jan 2011
-
Upload
bayer-cropscience-sa-nv -
Category
Documents
-
view
229 -
download
3
description
Transcript of Aardappel Koerier jan 2011
Uitgave januari 2011
Pootgoed sorteren voor Algerije,,Doordat de afzet van pootgoed tot
nu toe behoorlijk vlot doorloopt, gaat
het sorteren wat hectischer dan in
andere jaren'', vertelt Popko de Boer
in Pieterzijl (Gr.). Een week voor Kerst
is hij druk bezig om voor Stet Holland
een partij Timate te sorteren met als
bestemming Algerije.
De kwaliteit van het pootgoed is dit jaar
ronduit goed, zo constateert De Boer.
Schurft en Rhizocotina komen wel wat
voor, maar vormen tot op heden geen
probleem. Wél lastig is harde grond die
rondom de poters zit. Vooral de wat
later gerooide pootaardappelen hebben
vaak een heel vast smeerlaagje om de
knol zitten. Om deze poters enigszins
schoon te krijgen laat De Boer ze twee
keer over de sorteerlijn lopen. Door
onderlinge wrijving, met name in de
bunkers, komen ze dan redelijk schoon
in de zakken. Voor Algerije - dat als
norm 'praktisch vrij van grond' heeft - is
zo'n tweede sorteergang voldoende.
'De aardappelteelt staat hier behoorlijk onder druk' Verder specialiseren in zetmeel - of fritesaardappelen? Of juist inzetten op andere teelten of zelfs een geheel andere tak van landbouw? Ook bij Duitse akker-bouwers spelen dit soort vragen, zo blijkt tijdens een bezoek aan twee grote aard-appeltelers, enkele kilometers over de grens bij Emmen. Beide verbouwen zowel zetmeel- als consumptie-aardappelen. Vooral de teelt van zetmeelaardappelen zal de komende jaren fors afgebouwd worden, zo verwachten zij. Voor fritesaard-appelen blijft plaats, al wordt de concurrentie van maïs voor biogas en de 'grond-honger' van intensieve veebedrijven steeds groter.
,,Van de ruim 200 hectare aardappelen die we afgelopen jaar verbouwden is krap een
hectare in de grond blijven zitten. Al met al mogen we dus niet klagen; er zijn collega's die
er slechter vanaf zijn gekomen.'' Aan het woord is Heinz Bröker, akkerbouwer in Stavern
(iets boven Meppen). In een terugblik op het oogstseizoen herinnert hij zich vooral de vele
Verder groeien naar 300 tot 350 hectare aardappelen, lees verder op pagina 3
'Middenblok met InFinito heeft zijn waarde bewezen'
Consumptie-aardappeltelers die tijdens de regenachtige periode in juli en augustus met InFinito hebben gespoten, hebben over het algemeen het minste last gehad van Phytophthora, zo blijkt uit een inventarisatie van Agrifirm Plant. Teeltspecialist Fokko Prins licht de resultaten toe.
Meer op pagina 2
AARDAPPEL KOERIER
'InFinito heeft prima werk afgeleverd'
Een strak doorspuitschema met liefst wat kleinere intervallen en een iets lagere dose-ring. Zo vatten John en Corné Jacobs in Steenbergen (N-Br.) hun spuitstrategie voor poot- en tafelaardappelen samen. Het afge-lopen seizoen kreeg het middel InFinito een prominente plek in het middenblok.
Meer op pagina 3
Zonder rhizoctonia-bestrijding geen pootgoedteelt
,,Pootgoed telen zonder een grondbehande-ling tegen Rhizoctonia? Dat kun je in dit gebied gewoon vergeten. Daarvoor is de ziektedruk veel te groot'', zegt Ed Groot in Wieringerwaard. De afgelopen drie seizoenen behandelde hij al z'n pootgoed met Subliem.
Meer op pagina 4
Rhizoctonia blijft een sluipmoordenaar
,,Zolang ik me kan herinneren gebruiken we op ons bedrijf al Moncereen. Het is en blijft dé standaard tegen Rhizoctonia'', zegt Gert ten Hool in Holsloot (Dr.). Voor hem is Moncereen al vele jaren een belangrijke teeltmaat-regel, zowel bij zetmeelaardappelen als bij consumptieaardappelen.
Meer op pagina 5
'Sencor en Challenge vullen elkaar heel mooi aan'
Een vroege na-opkomstbespuiting met Sencor en Challenge is de beste start voor een schoon gewas zetmeelaardappelen. Die conclusie trekt Frits Weites van WPA-Robertus op basis van een uitgebreide onkruidbestrijdingsdemo in Roswinkel.
Meer op pagina 6
Schoon schip met Calypso
Calypso is een zeer breedwerkend, vloeibaar insecticide. Het bestrijdt alle luizen, inclusief de moeilijk te bestrijden wegedoorn- en vuilboomluis. Ook worden alle stadia van coloradokevers door Calypso goed bestreden. Calypso mag ook tijdens de bloei worden gespoten.
Meer op pagina 7
Heinz en Mechthild Bröker: 'Pachtprijzen zijn hier als een komeet omhoog geschoten'
avond- en nachturen die hij op de rooier heeft doorgebracht. ,,Als het elk jaar zo zou moeten,
dan zou de lol er toch wel wat vanaf gaan'', zo wil hij best bekennen.
Fritesaardappelen goed, zetmeelaardappelen matigVoor wat betreft de oogstresultaten van 2010 maakt Bröker een duidelijke scheiding
tussen de consumptie- en zetmeelaardappelen. De consumptie-aardappelen - hoofdzakelijk
bestemd voor frites - hebben het met een gemiddelde opbrengst van 50 tot 55 ton per
hectare redelijk goed gedaan. Volgens de akkerbouwer is dit vooral te danken aan intensief
beregenen tijdens de droge (voor)zomer. ,,Dat maakt een enorm verschil op de relatief lichte
en droogtegevoelige gronden in dit gebied'', zo stelt hij. De zetmeelaardappelen - die niet
beregend worden - hebben het met een gemiddeld uitbetalingsgewicht van iets meer dan
30 ton/ha beduidend minder gedaan als in andere jaren. ,,Hier missen we toch gauw tien tot
vijftien ton per hectare'', zo stelt Bröker.Franz Schepergerdes: 'Aardappelteelt is mooiste tak, maar ook zwakste schakel',
lees verder op pagina 7
2 Aardappel Koerier
InFinito heeft zich de afgelopen jaren bewezen als een absoluut topmiddel tegen blad- en knolphytophthora. Het behoort tot de sterkste middelen die momenteel voor de praktijk beschikbaar zijn. InFinito werkt zowel curatief als preventief maar is niet duurder dan puur preventieve middelen.
InFinito® bevat de werkzame stoffen fluopicolide en propamocarb-waterstofchloride.
Fluopicolide gooit de celstructuur van de phytophthora-schimmel in de war en stopt de
aanmaak van eiwitten. Propamocarb-waterstofchloride werkt als een soort hulpstof voor
fluopicolide. Het zorgt ervoor dat een deel van de fluopicolide verder in het blad dringt.
Daarnaast geeft propamocarb-waterstofchloride extra curatieve werking en zorgt het door
een ander werkingsmechanisme voor een ingebouwd resistentiemanagement.
Tijdstip van toepassing InFinito kan het hele groeiseizoen worden toegepast. Maar door zijn combinatie van een zeer
goede preventieve en curatieve werking, de herverdeling naar nieuw blad en de uitstekende
knolbescherming, komt InFinito het meest tot zijn recht in het midden van het teeltseizoen
wanneer de knolzetting begint.
Flexibele dosering: 0,9 - 1,6 l/haHet standaardadvies voor InFinito is 1,2 l/ha. De hogere dosering (tot 1,6 l/ha) is van
toepassing bij een zware phytophthoradruk. Bij een zeer lage phytophthoradruk kan de
laagste dosering toegepast worden. De flexibele dosering draagt bij aan een hoog rendement
doordat niet meer gespoten wordt dan noodzakelijk is.
afspuiten indien nodig
Het sterkste schild én het hoogste rendement
De kracht van InFinito• preventieve én curatieve werking tegen Phytophthora
• uitstekende werking tegen knolphytophthora
• snel regenvast
• uiterst bedrijfszeker
• vloeibare formulering
'Middenblok met InFinito heeft zijn waarde bewezen'Consumptie-aardappeltelers die tijdens de regenachtige periode in juli en augustus met InFinito hebben gespoten, hebben over het algemeen het minste last gehad van Phytophthora, zo blijkt uit een inventarisatie van Agrifirm Plant. Teeltspecialist Fokko Prins licht de resultaten toe.
,,Dit seizoen zijn we behoorlijk wat Phytophthora tegengekomen in de Polder. En dat is iets
dat we eigenlijk niet gewend waren.'' Met deze woorden blikt Fokko Prins terug op het - in
vele opzichten - extreme teeltjaar 2010. Met name de hevige regenval in de laatste week van
juli en de eerste weken van augustus heeft de phytophthoradruk behoorlijk aangewakkerd.
,,Na een periode van droogte in juli maakten de gewassen in augustus plotseling weer een
flinke groeispurt. Daardoor kwam er veel meer loof bij dan normaliter het geval is. Het gevolg
hiervan was dat het nieuwe loof niet altijd bedekt is geweest met fungicide, waardoor de
Phytophthora-schimmel her en der toch vrij gemakkelijk toe heeft kunnen slaan'', aldus Prins.
Inventarisatie onder 100 telersOok is dit seizoen gebleken dat de gangbare combinatie van een bedekkingsfungicide en
een middel met knolbescherming niet altijd sterk genoeg is om de schimmel uit het gewas te
houden. ,,Gaandeweg het seizoen kregen we steeds meer signalen dat telers die een apart
middenblok met InFinito in hun spuitschema hadden opgenomen, over het algemeen minder
last hadden van Phytophthora'', zo blikt Prins terug. Om deze signalen te kunnen onder-
bouwen deed hij samen met zeven regio-vertegenwoordigers een inventarisatie onder de
100 grootste aardappeltelers in de Noordoostpolder. Hieruit kwam allereerst naar voren dat
meeste telers - ongeveer tweederde - slechts twee verschillende middelen gebruiken tegen
Phytophthora. Het overige deel van de telers gebruikt er drie (of meer). Uit de inventarisatie
bleek verder dat telers die drie middelen - met in het middenblok InFinito - hebben ingezet,
gemiddeld genomen minder last hadden van Phytophthora dan telers die het bij twee mid-
delen hielden. Volgens Prins is dit achteraf ook goed te verklaren: ,,In de overgangsperiode
van blad- naar knolbescherming is InFinito veruit het sterkste middel. Als er dan ook nog eens
sprake is van kritisch weer - zoals afgelopen seizoen zeker het geval was - dan maakt zo'n
middel ook écht een verschil.'' Volgens Prins is vooral de propamocarb-component belangrijk
geweest, omdat deze langzaam opbouwt in de plant en daardoor langer beschikbaar is voor
de nieuwe, onbeschermde delen van de plant. ,,Wat dat betreft is InFinito net een diesel; hij
moet even op gang komen, maar dan blijft 'íe ook op volle kracht doorgaan.''
Advies 2011 mét InFinito Hoewel Prins in zijn spuitadvies voor 2011 graag wat ruimte laat voor eventuele 'aan-
passingen en noodmaatregelen', adviseert
hij - zéker gezien de ervaringen van 2010
- om InFinito mee te nemen in een apart
middenblok van vier of vijf bespuitingen.
,,Ik weet dat veel telers om praktische reden
het liefst met zo min mogelijk middelen
spuiten. Maar daar zet ik tegenover dat een
middenblok met InFinito zijn meerwaarde
ondertussen ruimschoots heeft bewezen. En
die meerwaarde weegt in mijn ogen abso-
luut op tegen een extra middel in de kast en
in het spuitschema.''
Contactfungide (l/ha)
product bladbescherming
preventief curatief
stopt sporenvorming knolbescherming
fluazinam (0.3) ++ - (+) ++
fluazinam (0,4) +++ - (+) +++
cyazofamid (0,2) ++++ - (+) +++(+)
Contact + lokaal-systemisch + systemisch (l/ha)
InFinito (0,9) ++(+) (+) +(+) +++
InFinito (1,2) +++(+) ++(+) ++(+) +++(+)
InFinito (1,6) ++++ +++ +++ ++++
– = geen werking
++++ = excellente werkingBron: Bayer CropSience
Technische vergelijking InFinito met fluazinam en cyazofamid vanaf de knolzetting
Fokko Prins is teeltspecialist bij
Agrifirm Plant
3 AardappelKoerier
Een strak doorspuitschema met liever wat kleinere intervallen en een iets lagere dosering, dan net even te grote intervallen met alle risicio's van dien. Zo vatten John en Corné Jacobs in Steenbergen (N-Br.) hun spuitstrategie voor poot- en tafelaardappelen samen. Het afgelopen seizoen kreeg het middel InFinito een prominente plek in het middenblok, vooral vanwege zijn goede loof- en knol-bescherming maar ook vanwege z'n flexibele dosering.
Een belangrijke basis voor al hun spuitwerkzaamheden is het gewasbeschermingsplan dat
de broers elke winter samen met CZAV-adviseur Ad Prinse opstellen. ,,Dit plan is voor ons
een belangrijke ruggesteun voor het hele seizoen. Van hieruit sturen we - afhankelijk van de
omstandigheden in het seizoen - onze spuitstrategie bij'', zo vertelt John. Voor pootaardappelen
hanteren de broers al jaren een vast doorspuitschema. ,,Dit doen we vooral vanwege de
luizen; die moeten vanaf het begin tot het eind van het seizoen optimaal bestreden worden.
De phytophthora-bestrijding is dus eigenlijk afgestemd op de luisbestrijding'', aldus John. De
tafelaardappelen - die afgelopen jaar naast de pootaardappelen stonden - werden om prakti-
sche redenen met de pootaardappelen mee gespoten. Dat scheelt tijd. ,,Verder is het sowieso
niet verkeerd om tafelaardappelen die zo dicht bij pootgoed staan ook luisvrij te houden,
vooral omdat het ook nog eens om hoogwaardig S-materiaal gaat'', zo stellen de broers.
Consequente bescherming loontHet afgelopen seizoen werd in het middenblok vijf keer met InFinito gespoten. ,,Hoewel de
phytophthoradruk aan het begin van de zomer nog tamelijk laag was, hebben we telkens
0,9 tot 1,0 liter InFinito aan de luisbestrijding toegevoegd. Hierdoor is het gewas altijd goed
bedekt geweest, ook toen het loof na een aantal flinke regenbuien plotseling weer stevig
in de groei kwam'', zo vertelt Corné. Problemen met Phytophthora hebben de broers dan
ook niet gehad. Volgens adviseur Prinse hebben telers die consequent hun gewassen heb-
ben beschermd, duidelijk minder problemen gehad met Phytophthora dan telers die grote
risico's hebben genomen door te ruime intervallen te hanteren. ,,Vooral in de tweede helft
van augustus zijn er hier en daar zeer zware combinaties ingezet om de ziekte een halt
toe te roepen. Dat heeft deze bedrijven behoorlijk wat extra geld gekost door gebruik van
duurdere middelen en in een aantal gevallen Phytophthora in de knol'', zo weet hij.
Vervolg van voorpagina
Ruim eenderde van Bröker's per-
celen ligt binnen een groot mili-
tair schietterrein ligt. ,,Voor de
toegang tot dit terrein gelden
zeer strikte voorwaarden; je komt
er alleen op afspraak binnen.
Op werkdagen kunnen we er vaak
pas na vier uur 's middags terecht.''
John en Corné Jacobs (rechts en
midden) hebben een akkerbouw-
bedrijf in Steenbergen (N-Br.). Op
een kleine 100 hectare verbouwen
ze 30 hectare pootaardappelen en
10 hectare tafelaardappelen.
Ad Prinse (links) is adviseur gewas-
bescherming bij CZAV.
Sterktes en zwaktes van middelen blootgelegdVolgens Prinse heeft het grillige weer van 2010 sowieso goed de sterktes en de zwaktes van
de beschikbare phytophthora-middelen blootgelegd. ,,Lang niet alle middelen hebben hun
beloftes waar kunnen maken, zo kunnen we achteraf wel stellen. Maar bij InFinito was dat
zeker wél het geval. Met name preventief heeft dit middel prima werk afgeleverd.''
Volgens Prinse zal InFinito zeker weer een plek krijgen in de adviseringschema's van 2011.
Hij voegt hier tenslotte nog graag aan toe dat hij de actie waarbij telers e10 per can terug
konden krijgen als 'een mooi gebaar' ziet.
Verder groeien naar 300 tot 350 hectare aardappelenMet 207 hectare aardappelen op een totaal areaal van 280 hectare heeft Heinz Bröker zich de
afgelopen jaren zeer sterk gespecialiseerd in de aardappelteelt. En die specialisatie zal naar
verwachting nog verder doorzetten. ,,Als onze zoon volgend jaar in het bedrijf komt willen
we verder groeien naar 300 tot 350 hectare aardappelen'', zo geeft hij de toekomstplannen
alvast weer. Die groei zal dan volledig in de richting van fritesaardappelen gaan, want voor
zetmeelaardappelen ziet hij de komende jaren steeds minder perspectief. De akkerbouwer
rekent voor dat de bruto-opbrengst van zetmeelaardappelen - bij 35 ton/ha x e4,50 per 100
kg + hectare-steun - iets boven de e2000 per hectare uitkomt. Bij fritesaardappelen is dit
- uitgaande van 50 ton x e9 per 100 kg - e4500 per hectare; ruim het dubbele dus. Volgens
Bröker is dit bedrag ook hard nodig om de alsmaar stijgende kosten op te kunnen vangen.
Vooral de pachtprijs is de afgelopen jaren als een komeet de lucht in geschoten. ,,Vijf jaar
geleden betaalden we hier nog e400 tot e450 per hectare. Nu betalen we met e700 tot
e800 bijna het dubbele.'' Als oorzaak wijst Bröker de enorme 'grondhonger' van intensieve
veebedrijven aan. Door voldoende grond bij het bedrijf te betrekken kunnen zij de status
'landbouwbedrijf' behouden, hetgeen belangrijke fiscale voordelen biedt. Daarnaast drijft
ook de alsmaar uitdijende maïsteelt voor biogasinstallaties de pachtprijzen steeds verder op.
Voor de komende jaren ziet Bröker de pachtprijzen alleen maar verder stijgen. ,,We zullen
dus nog scherper naar het rendement van de teelt moeten kijken; elke euro die we minder
uitgeven of meer verdienen is belangrijk.''
Groeien zonder grote investeringenOm de geplande groei van het aardappelareaal op te kunnen vangen zullen er in eerste
instantie niet veel grote investeringen nodig zijn. Nu al beschikt het bedrijf over twee relatief
nieuwe getrokken twee-rijige aardappelrooiers en twee veldspuiten van 39 meter breed.
Deze overmechanisatie is deels handig ('vooral afgelopen najaar hebben we er veel profijt
van gehad') maar deels ook noodzakelijk omdat ruim eenderde van alle percelen binnen een
groot militair schietterrein ligt. Bröker: ,,Voor de toegang tot dit terrein gelden zeer strikte
voorwaarden; je komt er alleen op afspraak binnen. Op werkdagen kunnen we er vaak pas
na vier uur 's middags terecht. Voor belangrijke werkzaamheden zoals spuiten en rooien
Heinz en Mechthild Bröker hebben een akkerbouwbedrijf in Stavern (Dld.). Het
afgelopen jaar verbouwden ze 140 hectare consumptie-aardappelen (vooral bestemd
voor frites) en 65 hectare zetmeelaardappelen, hoofdzakelijk op pachtgrond. Van de
consumptie-aardappelen wordt ongeveer tweederde afland geleverd. Het grootste
deel gaat weg als fritesaardappelen, een kleiner deel gaat naar de vlokkenindustrie. De bewaarcapaciteit - op dit moment
ruim 5000 ton - zal voorlopig niet
worden uitgebreid. Bröker: ,,Omdat
veel percelen in ons werkgebied ste-
nen bevatten, is de kans op knolbe-
schadiging hier groter dan elders. Om
die reden leveren we de meeste aard-
appelen meteen afland; langdurige
opslag is gewoonweg te riskant.''
willen we daarom extra slagvaardig zijn. Met
twee machines tegelijk kunnen werken zie ik
daarom niet als overbodige luxe.''
Ook de bewaarcapaciteit - op dit moment
ruim 5000 ton - zal voorlopig niet worden
uitgebreid. Bröker: ,,Omdat veel percelen
in ons werkgebied stenen bevatten, is de
kans op knolbeschadiging hier groter dan
elders. Om die reden leveren we de meeste
aardappelen meteen afland; langdurige
opslag is gewoonweg te riskant. Omdat de
areaaluitbreiding ook grotendeel op licht
stenige grond zal plaatsvinden, willen we
in eerste instantie de afland-levering verder
uitbreiden.''
'InFinito heeft prima werk afgeleverd'
4 Aardappel Koerier
Alternaria in prei Roest in prei
Subliem: de nummer één tegen RhizoctoniaSubliem® biedt de best mogelijke bescherming tegen Rhizoctonia en heeft boven-dien een goede nevenwerking op zwarte spikkel en zilverschurft.
Subliem bestaat uit de werkzame stoffen pencycuron en fluoxastrobine. Beide stoffen
vullen elkaar uitstekend aan waardoor er een ongekend hoog en consistent bestrijdings-
niveau van lakschurft (Rhizoctonia solani) wordt bereikt. In meerjarige proeven (2003 - 2010)
gaf Subliem een structureel betere werking dan andere middelen tegen Rhizoctonia (zie
grafiek).
Behalve tegen Rhizoctonia heeft Subliem ook een goede werking tegen zwarte spikkel
(Colletotrichum coccodes) en zilverschurft (Helminthosporium solani).
ToepassingSubliem moet door middel van een rijenbehandeling bij het poten worden toegepast. Het
middel moet goed worden verdeeld door de op te bouwen rug. De grondbehandeling met
Subliem beschermt zowel de stengels als de nieuw te vormen knollen tegen een Rizoctonia-
aantasting vanuit de grond. Na loofvernietiging wordt de vorming van Rhizoctonia op de
knollen sterk tegen gegaan. Hierdoor kan later worden geoogst, waardoor de knollen beter
af kunnen harden.
VeiligheidSubliem is zeer veilig voor de aardappel. Tijdens het poten kunnen de aardappelen worden
geraakt met de spuitvloeistof zonder dat dit resulteert in een opkomstvertraging.
zwarte spikkel zilverschurftRhizoctonia
Subliem meest effectief tegen RhizoctoniaSamengevat resultaat van 33 proeven (2003-2010)
0
50
100
81
69
% b
estr
ijdin
g
azoxystrobineSubliem
De kracht van Subliem• Hoogste bestrijdingsniveau van Rhizoctonia
• Goede werking op zwarte spikkel en zilverschurft
• Perfecte schilkeur en hoogste netto-opbrengsten
• Veilig voor de aardappel
• Ingebouwd resistentie management
Gemiddelde rhizoctonia index in onbehandeld = 23
'Zonder rhizoctonia-bestrijding geen pootgoedteelt',,Pootgoed telen zonder een grondbehandeling tegen Rhizoctonia? Dat kun je in dit gebied gewoon vergeten. Daarvoor is de ziektedruk veel te groot'', zegt Ed Groot in Wieringerwaard. De afgelopen drie seizoenen behandelde hij al z'n pootgoed met Subliem. ,,Zonder meer een prima opvolger van Moncereen'', zo vat hij zijn ervaringen samen.
,,Zoals het er nu uit ziet lijkt het een goed pootaardappeljaar te worden. De oogst is hier met
dik 40 ton per hectare zonder meer goed geweest en met een prijsverwachting van rond de
30 eurocent per kilo zit het ook niet verkeerd.'' Ed Groot schetst in een paar zinnen hoe hij
het seizoen 2010 heeft ervaren. Hij klopt daarbij meteen af dat alle pootgoed bij hem nog
onder redelijke omstandigheden is binnengekomen. ,,Echte moeilijkheden tijdens de oogst
hebben we niet gekend; we waren net op tijd klaar'', zo blikt hij terug. Wel kost het nu meer
tijd en moeite om de poters enigszins schoon in de zakken te krijgen. Groot heeft hiervoor
ondermeer een extra poets-unit tussen de sorteerlijn geplaatst.
Beste middel tegen RhizoctoniaHoewel de poters wat vuiler zijn dan in andere jaren, loopt het sorteren goed door. Dit heeft
volgens Groot vooral met de goede gezondheid van het pootgoed te maken. ,,We doen er tij-
dens het seizoen alles aan om kwalitatief goed pootgoed te telen. Een vast onderdeel daarbij
is een grondbehandeling tegen Rhizoctonia. Op dit punt doen we geen enkele concessie: het
moet helemaal goed gebeuren én met het best werkende middel.'' Sinds drie jaar wordt er
uitsluitend met het middel Subliem gewerkt. Volgens Jan Broekhuizen van Van Gent Van der
Meer Nuyens - die jarenlang als vaste middelenadviseur bij Groot aan tafel zat en zijn taken
nu heeft overdragen aan opvolger Jeroen Groot - heeft dit middel vrijwel naadloos het stokje
overgenomen van Moncereen. ,,Op diverse proefvelden heeft Subliem laten zien dat het de
beste werking heeft tegen Rhizoctonia'', zo stelt hij. Nog een plus van het middel is dat het
over twee werkzame stoffen beschikt, waardoor het gevaar van resistentievorming kleiner is
dan bij andere Rhizoctonia-middelen.
Niet bezuinigen op dosering! Voor een goede werking van Subliem is het belangrijk dat er niet op de adviesdosering (van
3 l/ha) wordt bezuinigd, zo stelt Broekhuizen. ,,Óf je doet het goed met een volle dosering,
óf je doet het niet. Een tussenweg zoeken heeft geen zin.'' Pootgoedteler Groot is het daar
helemaal mee eens: ,,In pootgoed mag er maximaal 25 procent zeer lichte Rhizoctonia in een
partij zitten. Maar als teler mag je daar nooit op sturen. Je móet - zeker in dit gebied waar
veel Rhizoctonia voorkomt - altijd koersen op volledig schone poters.'' De pootgoedteler
weet overigens uit eigen ervaring hoe erg het uit de hand kan lopen met Rhizoctonia. ,, Een
aantal jaren geleden dacht een collega - waarvoor ik pootgoed sorteer - een paar centen
Ed Groot (links) is pootaardappel-
teler in Wieringerwaard (N-H).
Jaarlijks verbouwt hij zo'n 15 hectare
pootgoed op eigen land. Daarnaast
teelt en sorteert hij nog eens 55 tot
65 hectare pootgoed voor een vijftal
telers in de buurt. Jan Broekhuizen is
gewasbeschermingsadviseur bij Van
Gent Van der Meer Nuyens.
te kunnen besparen op het gebruik van
Moncereen. In plaats van de adviesdosering
van tien liter per hectare gebruikte hij maar
acht liter. Nou, dat hebben we geweten! We
hebben véél meer werk gehad tijdens het
sorteren. Het moge duidelijk zijn dat de extra
kosten daarvan vele malen groter waren de
kosten van enkele liters Moncereen.''
Broekhuizen ziet dit gevaar ook bij het
gebruik van Subliem. ,,Soms krijgen we een
paar liter Subliem terug omdat mensen 2 of
2,5 liter in plaats van 3 liter per hectare heb-
ben gebruikt. Meestal gebeurt dat op bonte
grond met grote verschillen in afslibbaarheid.
Op de zwaardere stukken wordt er dan even
wat minder middel gebruikt. Ik zeg: neem dat
risico nou niet, want je komt een keer op de
koffie. De schade is dan vele malen groter dan
de extra kosten van het middel.''
Akkerbouwer Gert ten Hool in Holsloot (Dr.)
schetst in een paar woorden hoe hij tegen
Moncereen aankijkt. Voor hem is het middel
al vele jaren een belangrijke teeltmaat-
regel, zowel bij zetmeelaardappelen als bij
consumptieaardappelen. ,,Op deze gronden
heeft Rhizoctonia een behoorlijke invloed op
de opkomst, de sortering en de opbrengst.
Voor een fatsoenlijke opbrengst en kwaliteit
kun je eigenlijk niet zonder een knolbe-
handeling'', zo stelt hij.
Peter Hulst, teeltspecialist bij Agrifirm Plant,
sluit zich graag bij deze opvatting aan.
Volgens hem is het gebruik van Moncereen
in zetmeelaardappelen vrijwel altijd lonend.
Hij haalt hiervoor de resultaten van een
Rhizoctonia-proef uit 2009 op proefboerderij
't Kompas in Valthermond aan. Hieruit komt
naar voren dat toepassing van Moncereen
tijdens het poten gemiddeld vier procent
meer veldgewicht (104), drie procent hoger
onderwater-gewicht (103) en acht procent
hoger uitbetalingsgewicht (108) geeft ten
opzichte van onbehandeld. Ten Hool rekent
voor dat dit bij een opbrengst van 40 ton
aardappelen, een meeropbrengst van 3,2
ton/ha oplevert. Bij een uitbetalingsprijs van
grofweg e35 per ton betekent dit een finan-
ciële meeropbrengst van e112 per hectare.
Daarmee worden de kosten van het middel - welke dosering daarbij ook toegepast wordt
- altijd ruimschoots goedgemaakt.
Rhizoctonia niet altijd zichtbaarHoewel het belang van een rhizoctoniabehandeling bij zetmeelaardappelen vrij algemeen
wordt onderkend, merkt Hulst dat sommige telers toch graag iets van de kosten af willen knab-
belen. Vooral bij visueel schoon pootgoed is het soms verleidelijk om een behandeling achter-
wege te laten, zo merkt hij. De teeltspecialist vindt dat echter riskant, omdat gebleken is dat de
schimmel zich vaak concentreert rond moeilijk zichtbare plekken zoals de kiemen en de ogen.
,,Met het blote oog kun je lang niet alles zien; daar moet je als teler rekening mee houden. Ook
5 AardappelKoerier
'Rhizoctonia blijft een sluipmoordenaar',,Zolang ik me kan herinneren gebruiken we op ons bedrijf al Moncereen. Het is en blijft dé standaard tegen Rhizoctonia.''
Finale® SL 14 draait al jaren mee als een van de belangrijkste loofdoders in de (poot)aardappelteelt. Het middel kenmerkt zich door een uitstekende effectiviteit. In combinatie met goed klapwerk scoort het bovengemiddeld goed voor wat betreft stengeldoding en onderdrukking van hergroei in de pootgoedteelt. Een extra pluspunt van Finale SL 14 is zijn brede onkruid- werking. Hierdoor worden problemen bij de oogst voorkomen.
ToepassingSpuit bij voorkeur op een droog gewas en bij windstil weer. Voor een optimaal effect
is na toepassing een periode van 2 tot 4 uur droog weer nodig.
Advies consumptie- en zetmeelaardappelenDe dosering is 3 l/ha. Afhankelijk van de vitaliteit van het ras en de mate van afsterving
van het gewas kan de dosering bijgesteld worden. De waterhoeveelheid is 200 tot 400
l/ha. Wanneer Finale voor het begin van de natuurlijke afsterving wordt toegepast,
dient het gewas te worden geklapt.
Advies pootaardappelenFinale mag alleen worden toegepast op goed geklapte gewassen. De dosering bij
een volveldstoepassing is 2,5 l/ha met ca. 250 l water. Bij een rijentoepassing is de
dosering 1,25 l/ha met ca. 125 l water.
Finale: bewezen effectiviteit in pootaardappelen
Gert ten Hool (links) is akkerbouwer in
Holsloot. Jaarlijks verbouwt hij ca. 80
hectare consumptie- en zetmeel-
aardappelen. Peter Hulst is specialist
akkerbouw bij Agrifirm Plant.
bij ogenschijnlijk schone partijen met een index van onder de tien komen we elk jaar weer fikse
tegenvallers tegen. Wat dat betreft is en blijft Rhizoctonia een echte sluipmoordenaar.''
Doseerapparaat niet te zuinig afstellenHoewel het gebruik van Moncereen DS ondertussen ruimschoots is 'ingeburgerd' onder
zetmeelaardappeltelers, wijst Hulst toch nog even op een goede afstelling van het
poederdoseerapparaat en een juiste dosering. ,,In de praktijk zien we nog wel eens dat
het doseerapparaat net iets te zuinig staat afgesteld; er blijft dan eerder een doosje over
dan dat er eentje bij wordt besteld. Maar voor een goed en betrouwbaar effect heb je echt
twee kilo per ton aardappelen nodig.''
6 Aardappel Koerier
Frits Weites over onkruidbestrijding in zetmeelaardappelen:
'Sencor en Challenge vullen elkaar heel mooi aan' Een vroege na-opkomstbespuiting met Sencor en Challenge is de beste start voor een schoon gewas zetmeelaardappelen. Die conclusie trekt Frits Weites van WPA-Robertus op basis van een uitgebreide onkruidbestrijdingsdemo in Roswinkel.
Welke combinaties van onkruidbestrijdingsmiddelen zijn er zoal mogelijk in zetmeelaardappelen? En welke van die combinaties werkt dan
het beste? En zijn er zaken waar je rekening mee moet houden bij het gebruik van deze middelen? Voor Frits Weites van WPA-Robertus zijn
dit soort vragen 'bekende kost'. Al vele jaren zoekt hij voor zijn klanten de beste herbicidencombinaties bij elkaar.
Om de klantenkring ook op een praktische manier bij de bestrijdingstrategie en middelenkeuze te betrekken, legde WPA-Robertus vorig jaar
samen met een aantal enthousiaste telers in de omgeving van Roswinkel een demoveld aan. Uitgangspunt hierbij was om de aanwezige
onkruiden in twee bespuitingen - bij 30% opkomst en net voordat de aardappelen elkaar in de rug raken - volledig te kunnen bestrijden.
,,Een vooropkomstbespuiting hebben we bewust eruit gelaten, omdat de afgelopen jaren
is gebleken dat je dan vaak toch nog een tussenbespuiting moet uitvoeren om het perceel
schoon te houden. Bovendien scheelt één keer minder spuiten ook weer in de kosten'', zo
vertelt Weites.
Op tijd met eerste bespuiting beginnenVoor de proef zijn 16 verschillende zetmeelrassen uitgepoot. Deze zijn ingedeeld in de afrij-
pingsgroepen vroeg, middenlaat en laat. Tussen de groepen is telkens een spuitrij gelegd,
met daarin het ras Seresta als algemene referentie. ,,Door in alle drie afrijpingsgroepen het
optimale spuittijdstip voor middenlate rassen aan te houden, konden we aan bezoekers laten
zien wat de gevolgen zijn van extra vroeg spuiten - in de late rassen en extra laat spuiten
- in de vroege rassen'', zo vertelt Weites. Hoewel er hier en daar wat kleine gewasreacties te
zien waren - die soms bewust zijn 'opgewekt' met een extra hoge dosering - is er volgens
de teeltadviseur geen sprake geweest van noemenswaardige gewasschade. Wél kwam
duidelijk naar voren dat een tijdige bespuiting (bij 30% opkomst) over het algemeen het
beste bestrijdingsresultaat gaf.
Sencor + Challenge scoort het besteVan alle herbicidencombinaties die in de demo bij opkomst zijn toegepast gaf de combinatie
0,3 liter Challenge + 300 gram Sencor (+ 1 l olie) het beste resultaat. ,,In grote lijnen kun
je zeggen dat Sencor de aanwezige onkruiden breed aanpakt en dat Challenge de over-
gebleven gaten invult. Het gaat dan onder meer om probleemonkruiden zoals melden en
zwaluwtong; die worden heel erg goed door Challenge meegepakt'', zo legt Weites uit. Ook
mooi van de combinatie Sencor + Challenge is dat deze zowel onder wat drogere als onder
natte omstandigheden prima werkt. ,,Dat maakt de toepassing praktisch en bovendien zeer
bedrijfszeker'', zo besluit de teeltadviseur, die merkt dat de combinatie steeds meer door de
praktijk wordt opgepakt.
Frits Weites is vertegenwoordiger bij WPA-Robertus in Winschoten
Schoon schip met CalypsoCalypso® is een zeer breedwerkend, vloeibaar insecticide. Het bestrijdt alle luizen, inclusief de moeilijk te bestrijden wegedoorn- en vuilboomluis. Ook worden alle stadia van coloradokevers door Calypso goed bestreden. Calypso mag ook tijdens de bloei worden gespoten.
Advies consumptie- en zetmeelaardappelenIn consumptie- en zetmeelaardappelen kan Calypso worden ingezet zodra de eerste moeilijke
bladluizen, de vuilboom- en/of wegedoornluis, worden waargenomen. In gebieden waar
de coloradokever van belang is, kan Calypso rondom het toproltijdstip worden toegepast.
Op dat moment worden, naast de aanwezige luizen, ook de diverse stadia van de
coloradokever bestreden.
Advies pootaardappelenIn pootaardappelen kan Calypso ingezet
worden tegen bladluizen ter ondersteuning
bij het voorkomen van virusoverdracht.
Dosering en veiligheidstermijnIn aardappelen is de adviesdosering 0,15
/ha. Spuit met ruim water (600 l/ha). Voeg
eventueel een uitvloeier toe om de aanvang-
snelheid te bevorderen. De veiligheidstermijn
bij toepassing in aardappelen is 14 dagen.
De kracht van Calypso:• toegelaten in een zeer groot aantal land- en tuinbouwgewassen
• zeer breed werkingsspectrum (o.a. luizen, kevers, wantsen en cicaden)
• vloeibare formulering
• veilig voor bijen en hommels
• goede duurwerking
• regenvast
7 AardappelKoerier
Vervolg van voorpagina
Komend seizoen flink terug in aardappelenHet bedrijf van Frank Schepergerdes in Klein Fullen (Dld.) steunt op drie poten: een biogasinstallatie, een vleeskuikenbedrijf en een akkerbouwbedrijf met hoofdzakelijk aardappelen. De aardappelteelt vindt hij zonder meer de mooiste tak, maar op dit moment is het ook de zwakste schakel.
In welke tak van landbouw ga ik de komende jaren verder? Voor Frank Schepergerdes is deze vraag actueler dan ooit. De afgelopen jaren
bouwde de jonge ondernemer - deels in samenwerking met een aantal collega's - een biogasinstallatie en is hij mede-eigenaar van een
vleeskuikenbedrijf voor 252.000 dieren. Daarnaast bouwde hij in tien jaar tijd het traditionele, ouderlijke akkerbouwbedrijf uit tot een gespe-
cialiseerd aardappelbedrijf met ruim 180 hectare poot-, zetmeel- en fritesaardappelen.
Hoewel de aardappelteelt naar eigen zeggen het meest 'in zijn hart' zit, wil Schepergerdes het areaal het komende seizoen fors afbouwen.
Vooral de zetmeelaardappelen - afgelopen seizoen nog goed voor 40 hectare - zullen vanwege het matige saldo voor meer dan de helft uit
het bouwplan verdwijnen. Volgens Schepergerdes moeten zetmeelaardappelen minimaal e8 per 100 kilo opleveren om de teelt rendabel te
kunnen maken. ,,Op dit moment kom ik uit op ongeveer e6 per 100 kilo, inclusief steun en BTW. Dat is dus absoluut te weinig om er op
grotere schaal mee door te gaan.'' Ook in de nabije toekomst verwacht de akkerbouwer niet direct een opleving van de prijs. ,,Daarvoor is
de markt voor hoogwaardige toepassingen van aardappelzetmeelproducten gewoonweg nog te gering.''
Geen echt alternatief voor aardappelenEen goed alternatief voor zetmeelaardappelen is er volgens Schepergerdes niet echt. ,,Voor granen is de grond hier te arm. De gemiddelde
opbrengst van tarwe en triticale blijft hier rond de 6 ton per hectare steken. Daar word je, zelfs met de huidige hoge prijzen, niet rijk van'',
zo stelt hij. Verder uitbreiden in fritesaardappelen - nu goed voor 120 hectare - ziet hij ook niet direct zitten. ,,Het afgelopen seizoen schom-
melden de contractprijzen hier rond de e7,50 per 100 kilo. In mijn ogen moet dat op z'n minst e9 tot e10 zijn om de teelt hier op langere
termijn te behouden. Voor aankomend seizoen komen we vanwege de huidige, wat krappere markt misschien in die richting, maar voor
de langere termijn voorzie ik geen structureel hogere prijzen.'' Een andere factor die Schepergerdes tegenhoudt om verder in te zetten op
Frank Schepergerdes levert al zijn
fritesaardappelen rechtstreeks
aan Aviko (rassen: Agria, Fontane
en Innovator, alles op contract).
Een kleine 2500 ton wordt afland
geleverd, nog eens 2500 ton wordt
opgeslagen. Eind december was
90 procent van alle aardappelen
afgeleverd.
In 2007 bouwde Schepergerdes samen met zes collega's deze biogasinstallatie met een capaciteit van 500 kilowatt.
Frank Schepergerdes heeft een akkerbouwbedrijf in Klein Fullen (Dld.).
Het afgelopen jaar verbouwde ca. 180 hectare aardappelen (120 ha frites-,
40 ha zetmeel- en 20 ha pootaardappelen), hoofdzakelijk op pachtgrond.
Naast akkerbouwer is Schepergerdes mede-eigenaar van een vleeskuiken-
bedrijf (totaal: 252.000 dieren) en een biogasinstallatie.
aardappelen is de alsmaar stijgende pachtprijs. In zijn werkgebied ligt deze - voor geschikte
aardappelgrond - nu rond de e800 per hectare, maar de akkerbouwer verwacht dat deze
komende jaren nog wat verder zal stijgen. ,,De belangrijkste concurrent op de pachtmarkt
is de intensieve veehouderij. Die legt steeds meer beslag op de schaarse grond'', zo weet
Schepergerdes. ,,Wanneer uitbreidende kippen- en varkenshouders voldoende grond bij
hun bedrijf betrekken, kunnen ze de status landbouwbedrijf behouden en vallen ze onder
het hoge BTW-tarief van 10,7% in plaats van de 7% die voor industriële bedrijven geldt.
Het verschil van 3,7% BTW is voor veel bedrijven zodanig interessant, dat ze bereid zijn
om nagenoeg elke pachtprijs te betalen.'' Wat daarnaast ook meespeelt is de voortdurende
grondhonger van biogasbedrijven. ,,Om een installatie van pakweg 500 kW gefinancierd te
krijgen, moet de ondernemer met enige zekerheid aan kunnen tonen dat hij daarvoor ook de
benodigde 200 hectare maïs kan krijgen. Ook die factor legt een relatief hoge bodem in de
pachtprijs'', aldus Schepergerdes.
Terug naar 120 tot 140 hectare aardappelenKomend seizoen denkt Schepergerdes terug te gaan van 180 naar zo'n 120 tot 140 hectare
aardappelen. ,,Voor dit areaal hebben we de mechanisatie en beschikbare arbeid redelijk
goed op orde. Vooral het gedeelte dat
de afgelopen jaren door de loonwerker is
gedaan valt met dit scenario af''', zo blikt
hij alvast vooruit. De akkerbouwer hoopt
met het kleinere areaal ook wat meer tijd
en aandacht te hebben voor de gewas-
sen, waardoor zowel de opbrengst als de
kwaliteit op een hoger plan kunnen worden
gebracht. ,,Op dit moment zitten we met
onze fritesaardappelen op 47 à 48 ton
gemiddeld. Met wat meer inzet en aandacht
moeten we denk ik in de buurt van de 55
ton kunnen komen'', zo besluit hij.
COLOFONConcept en realisatie:l Bayer CropScience B.V.l Reed Business B.V.Vormgeving en opmaak:l Claudia RoordaFotografie:l Bayer CropScience Drukwerk:l HelloGraphics B.V.
Dit is een uitgave van:Bayer CropScience B.V.Energieweg 1P.O. Box 231NL-3640 AE Mijdrecht
Onze gebruiksadviezen, zowel mondeling als schriftelijk verstrekt, berusten op uitge-breide proefnemingen. Wij adviseren naar beste weten volgens kennis van zaken van dit ogenblik, echter zonder daarvoor aansprakelijkheid op ons te nemen, omdat opslag/bewaring en toe-passing zich aan onze controle onttrek-ken. Beschrijvingen van een product, resp. gegevens over de eigenschappen daarvan betekenen niet, dat verantwoordelijkheid wordt gedragen bij eventuele schade. Lees voor gebruik altijd eerst het etiket.
8 AardappelKoerier
,,In de overgangsperiode van blad- naar knolbescherming is InFinito veruit het sterkste middel. Als er dan ook nog eens sprake is van kritisch weer dan maakt zo'n middel ook écht een verschil.''
Fokko Prins, teeltspecialist bij Agrifirm Plant
,,Voor wat betreft de bestrijding van Rhizoctonia doen we geen enkele concessie: het moet helemaal goed gebeuren én met het best werkende middel. Op dit moment is dat Subliem.''
Ed Groot, pootgoedteler in Wieringerwaard en Jan Broek-huizen, adviseur bij Van Gent Van der Meer Nuyens
,,Het gebruik van Moncereen in zet-meelaardappelen is vrijwel altijd lonend. De kosten van het middel worden - welke dosering er ook wordt toegepast - altijd ruimschoots goedgemaakt.''
Gert ten Hool, akkerbouwer in Holsloot en Peter Hulst, specialist akkerbouw bij Agrifirm Plant
,,In grote lijnen kun je zeggen dat Sencor de aanwezige onkruiden in zetmeelaardappelen breed aanpakt en dat Challenge de overgebleven gaten invult. Beide middelen vullen elkaar dus prima aan.''
Frits Weites, vertegenwoordiger bij WPA-Robertus in Winschoten
Stuur de ingevulde bon uit deze krant in een ongefrankeerde envelop naar:
Bayer CropScience B.V. T.a.v. Joniek te Giffel Antwoordnummer 55074 3640 WB Mijdrecht
BON
Puzzel mee en win een diner voor twee!Houdt u van lekker eten en drinken in een goed restaurant? Los dan de onderstaande woordzoeker op!Uit de goede inzendingen worden drie winnaars getrokken. Zij krijgen elk een dinerbon ter waarde van €150.
De woorden hieronder zitten horizontaal, verticaal en diagonaal in alle richtingen in de puzzel verstopt. Zoek ze op en streep ze af. De overgebleven letters vormen achter elkaar gelezen de oplossing.
Naam:
Adres:
Postcode: Plaats:
Bedrijfstype/aantal hectare aardappelen:
De oplossing van de woordzoeker is:
Actievoorwaarden
Deze prijsvraag loopt van 10 januari t/m 15 februari 2011. Uit de goede inzendingen worden drie prijswinnaars getrokken. Deze prijswinnaars krijgen tussen 15 februari en 1 maart bericht. Over de uitslag kan niet worden gecorrespondeerd.
AARDAPPEL
BEDRIJFSZEKER
BOER
CALYPSO
COLORADOKEVER
DOSERING
INFINITO
LUIS
MACHINE
MELKVEE
ONKRUID
PLOEGEN
POOTGOED
RHIZOCTONIA
SCHIMMEL
SEIZOEN
SENCOR
SUBLIEM
TREKKER
I N B F I N E E V K L E M DI T O E H I N F I N I T O ET S T E D M E I L B U S S RR C O L O R A D O K E V E RS K S S P S IJ T I R E K I SC C P E I L H F I U K I Z LH D Y U N T O N S E R E O GI E L N B C G E R Z P K E HM Y A T P O O T G O E D N OM A C H I N E R P E H K T OE L E P P A D R A A N H E OL R A A I N O T C O Z I H R
© www.puzzelpro.nl
I N B F I N E E V K L E M DI T O E H I N F I N I T O ET S T E D M E I L B U S S RR C O L O R A D O K E V E RS K S S P S IJ T I R E K I SC C P E I L H F I U K I Z LH D Y U N T O N S E R E O GI E L N B C G E R Z P K E HM Y A T P O O T G O E D N OM A C H I N E R P E H K T OE L E P P A D R A A N H E OL R A A I N O T C O Z I H R
© www.puzzelpro.nl