Aanpak van epidemie van infectieuze diarree in WZC

Vorming van gezondheidswerkers in woonzorgcentra

Belangrijkste verwekkers van infectieuze diarree in WZC

Overdracht van mens op mensClostridium difficile, rotavirus

Via besmet voedselCampylobacter, Clostridium perfringens

BeideNorovirus, Escherichia coli met Shiga-toxine, Salmonella enterica

Aanpak van epidemie van infectieuze diarree

Overdracht van mens op menscontrole door infectiebeheersing (isolatie, beschermende kledij, ontsmetting van omgeving,…)

Via besmet voedselpreventie door voedselhygiëne (correcte bereiding en bewaring, bepaald voedsel mijden,…)

Clostridium difficile

Epidemiologie woonzorgcentra

Asymptomatisch dragerschap bij 5 à 30% van bewoners WZC (versus 1 à 3% in algemene populatie)

Infecties in WZCprevalentie 2 à 8% incidentie tot 0.08/1 000 bewonersdagen

Klinisch beeld

C. difficile associated diarrhea (CDAD): van goedaardige diarree tot levens-bedreigende colitis

Waterige diarree met karakteristieke geur, buikpijn, koorts

Minstens één terugkerende episode bij 20 à 35% van patiënten

Pathofysiologie

Verstoring van intestinale flora door medicatie (antibiotica, antacida, chemo-therapeutica)

Kolonisatie met C. difficileProductie van toxines (A, B en/of binair

toxine)

Risicofactoren

Leeftijd Medicatie (antibiotica, antacida, chemo-

therapeutica)Medische procedures (gastro-intestinale

chirurgie, naso-gastrische sonde, gastrostomie, herhaalde lavementen)

Onderliggende aandoeningen en malnutritie

Overdracht

Faeco-orale besmetting van mens op mens

Vooral overgedragen via handen en via besmette omgeving en materialen

Symptomatische bewoner is belangrijk reservoir met ook besmetting van zijn omgeving (zeer weerstandige sporen overleven weken tot maanden)

Norovirus

Klinisch beeld

Waterige diarree, braken, buikpijn, nausea, spierpijn, hoofdpijn, koorts

Incubatie: 12 à 48 urenDuur symptomen: typisch 1 à 3 dagen,

maar kan 4 à 6 dagen aanslepen bij oudere personen

Tot 30% asymptomatische infecties (rol in overdracht onbekend)

Overdracht

Van mens op mens of via besmet voedsel of water

Vooral feco-orale besmetting, maar ook via droplets verspreid tijdens braken

Kan overgedragen worden via handen en via besmette omgeving en materialen

Overdracht

Zeer besmettelijk (laag inoculum volstaat)

Kan overleven in de omgevingVirale shedding gedurende gemiddeld 4

weken (piek van dag 2 tot 5), maar onbekend hoe lang patiënt besmettelijk is

Infectiebeheersing bij epidemie infectieuze diarree

Infectiebeheersing

Verantwoord gebruik van antibiotica ter preventie van CDAD

Algemene voorzorgsmaatregelenAanvullende voorzorgsmaatregelen bij

bewoners met infectieuze diarreePersoneelsleden met infectieuze diarree

blijven thuis tot minstens 48 à 72 uren na einde van symptomen

Algemene voorzorgsmaatregelen: handhygiëne

Handen ontsmetten met handalcohol is de regel tijdens de zorg

Handen wassen met water en zeep en daarna ontsmetten- indien de handen zichtbaar vuil zijn;- bij patiënten met infectieuze diarree (Clostridium difficile, Norovirus); of- bij patiënten met schurft

Algemene voorzorgsmaatregelen: handschoenen

Contact met bloed, lichaamsvochten, slijmvliezen en niet-intacte huid of materiaal bevuild met lichaamsvochten of bloed

Contact met besmette patiënt of materiaal gebruikt tijdens diens zorg

Handschoenen onmiddellijk na de zorg verwijderen en handhygiëne toepassen

Aanvullende voorzorgsmaatregelen bij bewoners met infectieuze diarree

Afzonderlijke kamer voor bewonerBeschermende kledij voor personeelReiniging van de kamer, behandeling

van linnen en verwerking van afvalVerzorgingsmateriaalTransport van bewonerMaatregelen voor bezoekers

Algemene punten

Aanvullende maatregelen invoeren na overleg tussen CRA en huisarts

Belang van melding aan CRA en registratie van gevallen

Bewoners met infectieuze diarree moeten identificeerbaar zijn (bv. pictogram)

Handhygiëne bij bewoners stimuleren

Afzonderlijke kamer voor bewoner met infectieuze diarree

Verblijf in afzonderlijke kamer met eigen sanitair

Bewoner niet aan gemeenschappelijke activiteiten laten deelnemen

Materiaal toewijzen aan bewoner en dit steeds op de kamer laten

Desnoods overwegen om ook gezonde blootgestelde bewoners te isoleren

Afzonderlijke kamer voor bewoner met infectieuze diarree (2)

Tot minstens 48 à 72 uren na einde van symptomen

Einde van isolatie: de bewoner trekt na het toilet nieuwe kleding aan en verlaat zijn kamer voor de eindschoonmaak

Beschermende kledij voor personeel

Niet-steriele handschoenen, overschort en eventueel ook masker (! droplets met norovirus verspreid tijdens braken)

Tijdens verzorging van bewoner of contact met zijn omgeving (bewoner wordt als laatste verzorgd)

Handen wassen met water en zeep en daarna ontsmetten onmiddellijk na uittrekken van beschermende kledij

Reiniging van de kamer

Horizontale, ‘high touch’ en bevuilde oppervlakken minstens één keer per dag reinigen en ontsmetten

Badkamer en toilet minstens één keer per dag ontsmetten

Beschermende kledij voor onderhouds-personeel

Kamer van bewoner met infectieuze diarree wordt als laatste gereinigd

Reiniging van de kamer

Oplossing van chloorderivaten klaar maken net vóór gebruik in koud water

Reinigen van proper naar vuil (badkamer en toilet laatst)

Niet naspoelen, maar laten opdrogenVuil water onmiddellijk weggieten en

vuile doeken in plastic zak afvoeren

Chloorderivaten

Ontsmetten met chloorderivatennatriumhypochloriet (bleekwater)natriumdichloorisocyanuraat (tablet)

met hoge concentratie aan vrij chloordagelijkse ontsmetting – 1 000 ppmeindontsmetting – 5 000 ppm

Eindschoonmaak

Sanitair en ‘high touch’ oppervlakken worden gereinigd en ontsmet

Vloer, meubilair en vuile muren worden gereinigd

Gordijnen worden gewassen of vervangen

Al het linnen in de kamer wassen of indien nodig ontsmetten

Behandeling van linnen

Bedlinnen dagelijks en indien vuil vervangen

Beschermende kledij dragen bij manipuleren van vuil linnen en nadien handen wassen en ontsmetten

Linnen wassen aan voldoende hoge temperatuur

Afvalverwerking

Afval van verzorgende taken bij bewoner met infectieuze diarree verzamelen in zak voor niet-risicohoudend medisch afval

Afvalzak op de kamer laten en dagelijks afvoeren

Verzorgingsmateriaal

Zoveel mogelijk gebonden aan de bewoner Materiaal dat gebruikt wordt bij meerdere

bewoners wordt na elk gebruik ontsmet met natriumhypochloriet

Bedpan: wassen in bedspanspoeler of wastunnel, ontsmetten met natrium-hypochloriet

Bij einde van isolatie: materiaal voor éénmalig gebruik weggooien en herbruikbaar materiaal reinigen en ontsmetten

Transport van bewoner met infectieuze diarree

Goede communicatie is essentiëelBewoner draagt propere kledij, wast en

onsmet zijn handenRolstoel afdekken met proper steeklakenHoofd- en voeteinde van bed ontsmetten

met natriumhypochlorietGeen beschermende kledij nodig voor

begeleidend personeel

Bezoek

Bewoner en bezoekers informeren (bv. informatiefolder)

Bezoekers dragen beschermende kledij en wassen en ontsmetten de handen bij verlaten van de kamer

Bezoekers maken geen gebruik van het toilet van de bewoner

Bewoner met infectieuze diarree wordt als laatste bezocht