บทสรุปผู้บริหารenconfund.go.th/pdf/km-2.pdfบ านเม องท...

1

คมอการควบคมภายในกองทนเพอสงเสรมการอนรกษพลงงาน ป พ.ศ. 2557

1. บทสรปผบรหาร 1.1 หลกการและเหตผล

กองทนเพอสงเสรมการอนรกษพลงงาน (กองทนฯ) ไดด าเนนการตามระบบการบรหารจดการบานเมองทด (Good Governance) เพอใหเปนหนวยงานทยดในหลกนตธรรม หลกคณธรรม หลกความโปรงใส หลกความมสวนรวม หลกความรบผดชอบ และหลกความคมคา ในการนกองทนฯ จงไดท าการก าหนดกลยทธ ในการพฒนาระบบการบรหารใหมความคลองตวควบคไปกบการสรางประยกตแนวคดในการพฒนาระบบควบคมภายในขององคการ เพอสรางประสทธภาพ ประสทธผล ในการปฏบตงานตามพนธกจทวางไว โดยใหความส าคญกบการตรวจสอบปจจยหรอกระบวนการในการปฏบตงานทมความส าคญ (Key Processes หรอ Critical Processes) ทอาจมปจจยเสยงอนท าใหองคการไมสามารถบรรลวตถประสงคตามพนธกจทก าหนดไว

การพฒนาระบบการควบคมภายในของกองทนฯ ไดเปนไปตามแนวทางของระเบยบของคณะกรรมการตรวจเงนแผนดนวาดวยการก าหนดมาตรฐานการควบคมภายใน พ.ศ. 2544 ทก าหนดใหทกสวนราชการจดท าระบบการควบคมภายใน และใหมการตดตามประเมนผลและจดท าหนงสอรบรองการจดวางระบบการควบคมภายในรายงานตอคณะกรรมการตรวจเงนแผนดนทกป

1.2 ความเปนมาของระบบการควบคมภายในของหนวยงานรฐ การควบคมภายในของหนวยงานรฐเรมมาตงแตป พ.ศ. 2505 และไดมการปรบปรงมาอยางตอเนอง

จนกระทงปลายป พ.ศ. 2541 ถงตนป พ.ศ. 2542 คณะรฐมนตร ไดมมตเหนชอบในหลกการตามขอเสนอของกระทรวงการคลงทใหมการจดตงคณะกรรมการตรวจสอบประจ ากระทรวงเพอท าหนาทก ากบดแลระบบการควบคมภายในและการตรวจสอบภายในระดบภาพรวมของกระทรวง ทงนนอกจากเพอเพมประสทธภาพของการตรวจสอบภายในแลว ยงเพอเปนเครองมอทส าคญส าหรบผบรหารในการควบคมและตดตามการใชจายงบประมาณใหเปนไปอยางมประสทธภาพและประสทธผลตรงตามวตถประสงคของแผนงานและโครงการตางๆ

นอกจากน ระเบยบส านกนายกรฐมนตรวาดวยการบรหารกจการบาน เมองและสงคมทด พ.ศ. 2542 ขอ 7.5 ก าหนดใหมการใชมาตรการเพอสงเสรมและก ากบใหหนวยงานของรฐทกแหงก าหนดแผนการในการสรางความโปรงใสและปองกนการทจรตและประพฤตมชอบในระบบราชการ และใหมการรายงานผลการด าเนนงานในรอบปตอคณะรฐมนตร โดยความหมายของ “ความโปรงใส” คอ การสรางความไววางใจซงกนและกนระหวางคนในองคการ โดยปรบปรงกลไกการท างานขององคการใหมความโปรงใสและสามารถตรวจสอบได เชน การทบคลากรในองคการสามารถตรวจสอบการท างานตางๆ ภายในองคการได ไมวาจะเปนดานการบรหารงาน การบรหารเงน และการบรหารคน รวมทงมการสอสารภายในองคการทชดเจน ทวถง และ เปนปจจบน เพอใหสมาชกในองคการไดทราบความเคลอนไหวขององคการในทกภาคสวน เปนตน

แนวทางการสรางความโปรงใสในองคการ ปรบปรงระบบเอกสารและระบบสารสนเทศใหมความเปนระเบยบ และสะดวกตอการใชงานหรอ

การสบคนตรวจสอบขอมลของประชาชน จดท าเอกสารคมอเกยวกบการใหบรการของกองทนฯ ทเขาใจงาย และสะดวกตอการตดตองานของ

ประชาชน

2


ทงนความส าเรจของการควบคมภายในจะพจารณาจากความสามารถของหนวยงาน ในการควบคมภายในตามระเบยบของคณะกรรมการตรวจเงนแผนดนวาดวยการก าหนดมาตรฐานการควบคมภายใน พ.ศ. 2544 (ขอ6) และตามแนวทางการจดวางระบบการควบคมภายในและการประเมนผลการควบคมภายในทส านกงานตรวจเงนแผนดนไดก าหนดไว

1.3 วตถประสงคของระบบการควบคมภายใน 1) เพอใหเกดประสทธภาพและประสทธผลของการด าเนนงาน (Operation Objectives: O)

ซงไดแกการปฏบตงานและการใชทรพยากรของหนวยรบตรวจทเปนไปอยางมประสทธภาพและประสทธผลมการใชทรพยากรเปนไปอยางประหยดและคมคาโดยลดขนตอนการปฏบตงานทซ าซอนหรอไมจ าเปนลง ลดความเสยงหรอผลเสยหายดานการเงนหรอดานอนๆทอาจมขนในหนวยงานซงจะชวยลดตนทนการด าเนนงานของหนวยงานในทสด นอกจากนยงรวมถงการดแลรกษาทรพยสนการปองกนและการลดความผดพลาดหรอความเสยหายทอาจจะเกดขนการปองกนการทจรตในหนวยรบตรวจ

2) เพอใหเกดความเชอถอไดของการรายงานทางการเงน (Financial Reporting Objectives: F) ไดแกการจดท ารายงานทางการเงนทใชภายในและภายนอกหนวยรบตรวจใหเปนไปอยางถกตองเชอถอไดและเปนปจจบนทงนเพอสรางความมนใจใหกบผบรหารในการน าตวเลขทางการเงนไปใชในการตดสนใจทเกยวของกบการบรหารและการปฏบตงานตางๆรวมทงเพอสรางความมนใจใหกบบคคลภายนอกทเกยวของดวย

3) เพอใหเกดการปฏบตตามนโยบายกฎหมายเงอนไขสญญาขอตกลงและระเบยบขอบงคบทเกยวของของหนวยงานอยางถกตองและครบถวน (Compliance Objectives: C) ไดแกการปฏบตตามนโยบาย กฎหมาย เงอนไขสญญา ขอตกลง และระเบยบขอบงคบหรอมตคณะรฐมนตรทเกยวของกบการด าเนนงานของหนวยรบตรวจรวมทงการปฏบตงานตามวธการทหนวยรบตรวจไดก าหนดขน

1.4 โครงสรางการก ากบดแลระบบการควบคมภายในของกองทนฯ ในปจจบนโครงสรางการก ากบดแลระบบควบคมภายในของกองทนฯ ยงไมครบถวน ซงในอนาคต

“ควร”ประกอบดวยคณะกรรมการกองทนฯ คณะกรรมการตรวจสอบ คณะท างานบรหารความเสยง และการควบคมภายใน และ อนคณะท างานบรหารความเสยงและการควบคมภายใน

คณะกรรมการกองทนฯ - ก าหนดวสยทศน ภารกจ และใหความเหนชอบกลยทธนโยบายแผนธรกจและงบประมาณและ

ก ากบควบคมดแลใหการควบคมภายในเปนไปตามนโยบายทก าหนดไวอยางมประสทธภาพและประสทธผลเพอเพมมลคาทางเศรษฐกจสงสดใหแกกองทนฯ

- จดใหมระบบการควบคมภายในและระบบการบรหารความเสยงทเพยงพอและมประสทธผลทงนใหมหนวยงานตรวจสอบภายในเปนผสอบทานการปฏบตงานตามระบบดงกลาวและประสานงานกบคณะกรรมการตรวจสอบเกยวกบความเสยงทส าคญ

- สอบทาน ตดตาม และประเมนผลการควบคมภายในภาพรวม - ใหขอเสนอแนะ และความเหนชอบในการควบคมภายใน

3


คณะกรรมการตรวจสอบ - สอบทานกระบวนการตรวจสอบระบบการควบคมภายใน และระบบการบรหารความเสยง - ก ากบดแลใหกองทนฯ มระบบการควบคมภายในทมประสทธภาพรดกมตามกรอบการควบคม

ภายในทไดรบการยอมรบเปนมาตรฐานสากล - ก าหนดเปาหมายทศทางภารกจงานควบคมภายในเพอสนบสนนการด าเนนงานขององคการ - ก ากบดแลการปฏบตงานภายในกองทนฯ ใหเปนไปตามกฎหมาย ระเบยบ ขอบงคบค าสงท

เกยวของ - ใหขอเสนอแนะและความเหนชอบในการควบคมภายในเพอก ากบดแลการปฏบตงานของกองทนฯ

ใหเปนไปอยางมประสทธภาพและประสทธผล - ใหค าแนะน าในการก าหนดนโยบายดานการก ากบดแลกจการทด รวมทงตดตามประเมนและ

รายงานการปฏบตตามแนวทางการก ากบดแลกจการทด คณะกรรมการบรหารความเสยง - ก าหนดนโยบายและกรอบการบรหารความเสยงและการควบคมภายใน - สอบทานและใหความเหนชอบรวมถงใหขอเสนอแนะดานการบรหารความเสยงและการควบคม

ภายในขององคการ - ก ากบดแลการพฒนาและการปฏบตตามนโยบายและกรอบการบรหารความเสยงการควบคม

ภายในอยางตอเนอง เพอใหมระบบบรหารความเสยงการควบคมภายในทมประสทธภาพทวทงองคการ และมการปฏบตตามอยางตอเนอง

- สนบสนนคณะท างานบรหารความเสยงและควบคมภายในดานบ คลากร งบประมาณ และทรพยากรอนทจ าเปนใหสอดคลองกบขอบเขตความรบผดชอบ

- ตดตามและประเมนผลการด าเนนงานดานบรหารความเสยงและควบคมภายในและใหขอเสนอแนะในการปรบปรงแผนบรหารความเสยงและควบคมภายใน

- ทบทวนระบบการควบคมภายในใหมความเหมาะสม - กลนกรองและรายงานผลการด าเนนงานดานบรหารความเสยงและควบคมภายในเสนอตอ

คณะกรรมการกองทนฯทกไตรมาส คณะท างานบรหารความเสยงและควบคมภายใน - ก าหนดนโยบาย โครงสราง และกรอบการด าเนนงานดานการบรหารความเสยงและการควบคม

ภายใน - ก าหนดแนวปฏบต และประสานงานเกยวกบการบรหารความเสยง การควบคมภายในของแตละ

หนวยงานยอย - ควบคม ดแลการประเมนความเสยงระดบองคการและระดบกจกรรมทงจากภายในและภายนอกท

มผลกระทบตอการบรรลวตถประสงคของกองทนฯ อนคณะท างานบรหารความเสยงและควบคมภายใน

4


- ด าเนนงานตามแนวทางการพจารณา ขอเสนอแนะ ดานการบรหารความเสยงและควบคมภายในของคณะท างานบรหารความเสยงและควบคมภายใน

- ศกษา ตดตาม รวบรวมขอมลตางๆทเกยวของกบการบรหารความเสยงไดแกสภาพแวดลอมหรอระบบควบคมภายในทใชอยในปจจบน (Existing Control) โอกาสทจะเกดขนของปจจยเสยง (Probability) ความรนแรงของผลกระทบ (Severity) ทมผลกระทบตอการปฏบตงานและเสนอแนวทางการควบคมภายในรวมทงขอมลอนๆทเปนประโยชน เพอน ามาจดท าการวเคราะหความเสยงเบองตน

- วเคราะห ตรวจสอบรายละเอยดของความเสยง เชน ระบความเสยงประเมนความเสยงและแนวทางการบรหารความเสยงรายงานตอคณะท างานบรหารความเสยงเปนรายไตรมาส

- จดท ารายงานการจดการความเสยงหรอการปฏบตงานตามกระบวนการบรหารความเสยงเปรยบเทยบกบแผนบรหารความเสยง รายงานตอคณะท างานบรหารความเสยงเปนรายไตรมาส

- วเคราะห ตรวจสอบรายงานการควบคมภายในตามรปแบบมาตรฐานคณะกรรมการตรวจเงนแผนดนของแตละส านกตนเอง รายงานตอคณะท างานบรหารความเสยงฯ

- ประสานงานใหขอมลและความรดานการควบคมภายในและการบรหารความเสยงแกขาราชการของส านกตนเอง ตระหนกถงความเสยงในแนวทางทถกตอง เพอใหการปฏบตงานเปนไปตามมาตรฐานการควบคมภายใน

- ประสานงาน ตดตาม และใหขอมลเกยวกบการบรหารความเสยงและการควบคมภายในแกคณะท างานบรหารความเสยงและควบคมภายในและทปรกษาดานการบรหารความเสยงขององคการ

2. หลกการและแนวคด การด าเนนธรกจในปจจบนทมระบบการบรหารจดการองคการทดในเรองการก ากบดแลกจการทด

(GoodCorporate Governance) ซงเนนกระบวนการปฏบตงานใหมความโปรงใสและมประสทธภาพภายใตกรอบจรยธรรมทดขอมลรายงานทางการเงนทเผยแพรตอสาธารณชนเชอถอได (Reliability) เปนไปตามมาตรฐานการบญชยอมสงผลดตอผลประกอบการใหเกดประสทธภาพและประสทธผลรวมทงบรรลตามพนธกจเปาหมายและวตถประสงคขององคการทก าหนดไว

ระบบการควบคมภายในจงเปนหวใจส าคญในการบรหารจดการภายในองคการทผบรหารพนกงานและลกจางทกระดบตองใหความรวมมอดวยความเตมใจและใหถอเปนสวนหนงในการปฏบตงานปกตควบคกบการด าเนนงานประจ า เพราะโครงสรางระบบการควบคมภายในทดเปนพนฐานของการบรหารงานทงทรพยากรบคคลและทรพยากรอนทจ าเปนใหเกดประโยชนสงสดตอองคการโดยรวมหลกการและแนวคดของระบบการควบคมภายในก าหนด ดงน

1) การควบคมภายในเปนสวนประกอบทแทรกหรอแฝงอยในการปฏบตงานตามปกต เปนกระบวนการทตอเนองแทรกหรอแฝงอยในการท างานมใชเหตการณใดเหตการณหนงและมใชผลสดทายของการกระท า

5


2) การควบคมภายในเกดขนไดโดยบคลากรทกระดบเปนผมบทบาทส าคญในการด าเนนงานใหมการควบคมภายในเกดขนโดยฝายบรหารเปนผรบผดชอบในการจดใหมระบบ ก าหนดวตถประสงควางกลไกก าหนดกจกรรมแนวปฏบตตดตามและประเมนผลสวนบคลากรอนๆตองรบผดชอบตอการปฏบตและใหความรวมมอ

3) การควบคมภายในใหความมนใจอยางสมเหตสมผลวาจะบรรลตามวตถประสงคทก าหนดโดยค านงถงตนทนและผลประโยชนทเกยวของกนวาผลประโยชนทไดรบจากระบบการควบคมภายในจะคมคากบตนทนทเกดขน

3. ความหมายการควบคมภายใน (Internal Control) การควบคมภายใน (Internal Control) หมายถง กระบวนการปฏบตงานททกคนในองคการตงแต

คณะกรรมการผบรหารทกระดบ พนกงาน และลกจางทกคนมบทบาทความรบผดชอบรวมกน เพอสรางความมนใจอยางสมเหตสมผลวาวธการหรอการปฏบตงานตามทก าหนดไวจะท าใหกจการบรรลวตถประสงคของการควบคมแมมผใหค านยามของการควบคมภายในไวหลากหลายแตโดยหลกทวไปแลวการควบคมภายในจะตองเชอมโยงเขาดวยกนกบองคประกอบ 3 สวน ไดแก

1. โครงสรางองคการและกระบวนการท างาน ทงนยคของโลกาภวตน (Globalization) โลกไรพรมแดนการแขงขนมความซบซอนการทกองทนฯ จะสามารถน าพาองคการใหประสบความส าเรจตามวตถประสงคหรอเปาหมายทก าหนดไวไดนนผบรหารจะตองท างานหนกมากขน และตองใหความส าคญกบการบรหารจดการรวมถงการก าหนดโครงสรางขอปฏบตตางๆอยางเพยงพอและเหมาะสมมการสงการ การจงใจและทส าคญตองมการตดตามใหเกดการน าไปสการปฏบต ดงนนกองทนฯตองมการบรหารจดการอยางโปรงใสยตธรรมและสามารถตรวจสอบไดกจะท าใหผมสวนไดสวนเสย (Stakeholder) ไดรบผลประโยชนในระดบทเหมาะสม และเปนธรรมไปดวย

2. วฒนธรรมองคการและทศนคตของขาราชการและลกจางแตละคน ทงนผบรหารควรท าการวเคราะหวามขนตอนการปฏบตงานใดบางทอาจเกดความเสยหาย การสญเสย การรวไหลหรอการทจรต ไดโดยงายเนองจากวฒนธรรมองคการและทศนคตของขาราชการและลกจางของกองทนฯ

3. รปแบบตางๆของการบรหารความเสยงในกองทนฯ แนวคดเกยวกบการบรหารความเสยงมาชวยใหเกดความมนใจมากยงขนในการจดการกบความเปลยนแปลง และความไมแนนอนทตองบอกวาทาทายตอความสามารถของผบรหารทจะน าพากจการใหประสบความส าเรจตามเปาหมายทกองทนฯวางไว

องคประกอบทง 3 สวนนเปนสงส าคญทจะใชในการประเมนการควบคมภายในกองทนฯ โดยพนฐานแลวกองทนฯจะตองสามารถตระหนกถงความส าคญของการควบคมภายใน และสามารถประเมนประสทธผลของการควบคมภายในนนตอความเสยงทงภายในและภายนอกทกองทนฯ ไดระบขนมา เชน ความเสยงจากการบรหารหรอการจดซอจดจางความเสยงจากการเปลยนแปลงพฤตกรรมของผมารบบรการหรอกฎหมายทเปลยนแปลง ฯลฯ เพอใหการท างานของกองทนฯมความเสยงปญหาหรออปสรรคตลอดจนขอขดของนอยทสดอนสงผลใหกองทนฯบรรลเปาหมายทก าหนดไว

6


4. วธการควบคม การควบคมทน ามาใชในปจจบนอาจเหมาะสมกบสภาพแวดลอมในขณะทใช เมอเหตการณ

เปลยนแปลงไปวธการควบคมทใชอยอาจไมเหมาะสม ผรบผดชอบในการประเมนผลการควบคมภายในจะตองคดน าวธการควบคมใหมมาปรบปรงใชใหเหมาะสม การควบคมแบงไดเปน 2 ประเภท ดงน

1. การควบคมเชงนามธรรม (Soft Controls) การควบคมทเกดขนจากจตส านกการกระท าทกษะความสามารถของบคลากรทกระดบทแสดงออก

ใหเหนวาเปนสงทดและเปนประโยชนตอกองทนซงไมสามารถจบตองไดสงเสรมใหการปฏบตงานประสบผลส าเรจตามวตถประสงคของกองทนฯ เชน ความซอสตยความโปรงใสความมคณธรรมและจรยธรรมความรบผดชอบ เปนตน

2. การควบคมเชงรปธรรม (Hard Controls) การควบคมทฝายบรหารก าหนดขนเปนลายลกษณอกษร เพอเปนแนวทางในการปฏบตงานส าหรบ

ผรบผดชอบใหประสบผลส าเรจตามวตถประสงคและเปนสงทจบตองได เชน ผงโครงสรางกองทนฯ นโยบายและคมอการปฏบตงานเปนตน

5. มาตรฐานการควบคมภายใน มาตรฐานการควบคมภายในทคณะกรรมการตรวจเงนแผนดนก าหนดม 5 องคประกอบดงน 1. สภาพแวดลอมของการควบคม (Control Environment) 2. การประเมนความเสยง (Risk Assessment) 3. กจกรรมการควบคม (Control Activities) 4.สารสนเทศและการสอสาร (Information and Communications) 5. การตดตามการประเมนผล (Monitoring) องคประกอบทง 5 ประการมความเกยวเนองสมพนธกนโดยมสภาพแวดลอมของการควบคมเปน

รากฐานทส าคญขององคประกอบอนๆองคประกอบทง 5 นเปนสงจ าเปนทมอยในการด าเนนงานตามภารกจของกองทนฯเพอใหการปฏบตงานบรรลผลส าเรจตามวตถประสงคของกองทนฯ 3 ประการ คอ

- การด าเนนงานเกดประสทธผลและประสทธภาพ - รายงานทางการเงนนาเชอถอ - มการปฏบตตาม กฎ ระเบยบ และขอบงคบทเกยวของ

1. สภาพแวดลอมของการควบคม (Control Environment) หมายถง ปจจยตางๆทรวมกนสงผลตอประสทธภาพของการควบคมในกองทนฯ ซงอาจท าใหการควบคมทมอยไดผลดขนหรอแยลงกได ปจจยทสงผลตอสภาพแวดลอมในการควบคมภายในยกตวอยางได เชน ปรชญา และรปแบบการท างานของผบรหารความซอสตยและจรยธรรม ความร ทกษะ และความสามารถของบคลากร โครงสรางองคการ การมอบอ านาจและหนาทความรบผดชอบนโยบายและวธบรหารดานบคลากร เปนตน

7


การด าเนนการเกยวกบสภาพแวดลอมของการควบคมเปนเรองเกยวกบการสรางความตระหนกและบรรยากาศของการควบคมใหบคลากรภายในกองทนฯ ดงนนผก ากบดแลฝายบรหารและบคลากรของกองทนฯจะตองสรางบรรยากาศของการควบคมในลกษณะทใหบคลากรทกคนเกดทศนคตทดตอการควบคมภายใน โดยสงเสรมใหบคลากรทกคนในกองทนฯ เกดจตส านกทดในการปฏบตงาน มการตระหนกความรบผดชอบของตนและตระหนกถงความจ าเปนและความส าคญของการควบคมภายใน รวมทงด ารงรกษาไวซงสภาพแวดลอมของการควบคมทด

สภาพแวดลอมของการควบคมมปจจยตางๆเชน 1). ความซอสตยและจรยธรรม ความซอสตยและจรยธรรม เปนสงส าคญอยางยงทจะท าใหเกดคณธรรมในการด าเนนกจกรรมตางๆใน

หนวยงาน เปนทยอมรบวากองทนฯทมบคลากรทซอสตยและมจรยธรรมสงจ านวนมากสามารถน าพาหนวยงานของตนใหกาวหนาเปนทยอมรบของสาธารณชนโดยทวไป ดงนนผบรหารตองเปนแบบอยางทดโดยการแสดงออกอยางสม าเสมอ ทงโดยค าพดและการกระท ารวมทงสอสารภายในใหบคลากรรบทราบถงการปฏบตงานและผบรหารควรจดท าขอก าหนดดานจรยธรรม รวมถงขอหามบคลากรในลกษณะทมผลประโยชนทบซอน(Conflict of Interest) อยางชดเจน

2). การพฒนาความรความสามารถของบคลากร ความรความสามารถของบคลากรเปนปจจยส าคญตอความส าเรจในการด าเนนงาน ดงนนผบรหารตอง

เปนผก าหนดระดบความร ความสามารถ ทกษะ รวมทงความช านาญและประสบการณส าหรบบคลากรในต าแหนงตางๆวาควรอยในระดบใด เพอใชเปนเกณฑในการพจารณาบรรจแตงตงบคลากรใหเหมาะสมกบหนาทและความรบผดชอบ เพอใหการด าเนนงานบรรลผลส าเรจตามวตถประสงคทตงไว เครองมอส าคญกคอ การจดท าเอกสารบรรยายลกษณะงาน (Job Description)

3). คณะกรรมการบรหารและคณะกรรมการตรวจสอบ คณะกรรมการบรหารมสวนส าคญตอการก ากบดแลกจการซงหากหนวยงานมการก ากบดแลทดจะท าให

การควบคมภายในมประสทธผลดวย สวนคณะกรรมการตรวจสอบเปนกลไกทชวยในการตรวจสอบและสอบทานการด าเนนงานใหเปนไปตามทศทางทคณะกรรมการบรหารก าหนดรวมถงผลส าเรจตามแผนงานต างๆทฝายบรหารด าเนนการคณะกรรมการตรวจสอบจงตองมความเปนอสระจากฝายบรหารมความรความสามารถซงจะชวยสงเสรม และสนบสนนสภาพแวดลอมการควบคมภายในใหมประสทธผลยงขน

4). ปรชญาและรปแบบการบรหารของผบรหาร ปรชญาและรปแบบการบรหาร หมายถง แนวคดทศนคตและวธการปฏบตงานทผบรหารน ามาใชในการ

บรหารกองทนฯ ผบรหารแตละคนมแนวคดและวธการปฏบตงานรวมทงประสบการณทแตกตางกนออกไปปรชญาและรปแบบการบรหารทแตกตางกนจะท าใหเกดจดออนการควบคมภายในทแตกตางกน ซงสงผลกระทบโดยตรงตอโครงสรางและประสทธผลการควบคมภายใน

8


5). โครงสรางองคการ โครงสรางองคการเปนการก าหนดล าดบการบรหารการควบคมความรบผดชอบกจกรรม รวมถงเสนทาง

การรายงานผลการปฏบตงานและความรบผดชอบของบคลากรในระดบตางๆ โดยค านงถงความรความสามารถของบคคลเหลานนดวยโครงสรางองคการทไดรบการจดไวอยางดยอมเปนพนฐานส าคญทท าใหผบรหารสามารถวางแผนสงการและควบคมการปฏบตงานไดอยางถกตองรวดเรวและมประสทธภาพรวมทงเปนสงทบงบอกใหเหนถงกรอบการท างานของแตละกจกรรมทจะท าใหการด าเนนงานบรรลตามวตถประสงคทตงไว

6). การมอบอ านาจและหนาทความรบผดชอบ การมอบอ านาจ หมายถง การกระจายการควบคมในสวนทผบรหารตองดแลไปยงผปฏบตงานตามความ

เหมาะสมและตามความจ าเปนในการด าเนนกจการ เพอใหบรรลผลส าเรจตามวตถประสงคทก าหนดไว การกระจายอ านาจควรพจารณาถงลกษณะกจกรรมความซบซอนขนาดพนทและระดบความเสยงทยอมรบไดหรอใหเกดความเสยงต าสดท อาจเกดจากการตดสนใจของบคลากรผไดรบมอบอ านาจ ดงนนเพอใหมสภาพแวดลอมของการควบคมทดผบรหารจงควรมอบอ านาจใหเหมาะสมกบหนาทความรบผดชอบในแตละต าแหนง จดท าเอกสารค าบรรยายลกษณะงานของบคลากรทกระดบ เอกสารคมอระบบงานโดยเฉพาะงานทมซบซอนลงทนสง ระบบการควบคมและระบบการรายงานตามหนาทความรบผดชอบทมประสทธภาพและทนกาลไวอยางชดเจน ใหเปนแนวทางอางองในการปฏบตงาน เพอปองกนไมใหเกดความซ าซอนหรอละเวนการปฏบตงาน รวมทงการด าเนนงานเกดหยดชะงกเมอมการโยกยายสบเปลยนผปฏบตงาน

7). นโยบายและวธบรหารงานบคคล บคลากรเปนปจจยส าคญและมอทธพลทสดตอการปฏบตงานทกดานรวมทงตอประสทธผลของการ

ควบคมภายใน ฝายบรหารจงควรก าหนดนโยบายและวธปฏบตในสวนทเกยวกบการคดเลอก การฝกอบรม การเลอนขน เลอนต าแหนง การประเมนผลการปฏบตงานและเผยแพรแนวทางหรอหลกเกณฑดานทรพยากรบคคลใหบคลากรรบทราบโดยละเอยดรวมถงควรพฒนาใหความรความสามารถแกบคลากรอยางตอเนอง

2. การประเมนความเสยง (Risk Assessment) หมายถง การประเมนโอกาสทจะเกดความผดพลาดความเสยหายการรวไหลความสญเปลา หรอเหตการณซงไมพงประสงคทสงผลใหไมสามารถด าเนนงานใหประสบความส าเรจตามวตถประสงคและเปาหมายทก าหนดไวในการด าเนนการเกยวกบการประเมนความเสยง ฝายบรหารจะตองท าการประเมนจากปจจยทงภายในและภายนอกและพจารณาวามปจจยใดบางทมผลกระทบตอการบรรลวตถประสงคของกองทนฯโดยจะตองค านงถงความเพยงพอและเหมาะสมของการประเมน

ขนตอนในการประเมนความเสยงประกอบดวย 1). ระบปจจยเสยง (Event Identification) ความเสยงมสาเหตจากปจจยทงภายในและภายนอกปจจยเหลานมผลกระทบตอวตถประสงคและ

เปาหมายของกองทนฯ หรอผลการปฏบตงาน ในการระบปจจยเสยงฝายบรหารจ าเปนตองตงค าถามวา มเหตการณใดหรอกจกรรมใดของกระบวนการปฏบตงานทอาจเกดความผดพลาดความเสยหาย และการไมบรรล

9


วตถประสงคทก าหนดรวมทงมทรพยสนใดทจ าเปนจะตองไดรบการดแลปองกนรกษา เชน ความเสยงจากการจดซอจดจางในราคาแพง ความเสยงจากการจดซอพสดทมคณภาพต ากวาขอก าหนด เปนตน

2). วเคราะหความเสยง (Risk Analysis) หลงจากระบปจจยเสยงแลวขนตอนตอไปคอการวเคราะหความเสยงเทคนคการวเคราะหความเสยงมหลายวธการ

วดความเสยงทเปนตวเลขวามผลกระทบตอหนวยรบตรวจเทาไรนนเปนสงทท าไดยากโดยทวไปจะ วเคราะหความเสยงโดยประมาณโอกาสและความถทความเสยงอาจเกดขนวามมากนอยเพยงใดเพอพจารณาผลกระทบจากความเสยงและจดล าดบความส าคญของความเสยงทมผลตอกองทนฯโดยวธการใหคะแนนดงน

โอกาสทจะเกด (Likelihood) คอ ความเปนไปไดทจะเกดปจจยเสยงโดยพจารณาเชงคณภาพหรอเชงปรมาณแบงออกเปน 5 ระดบคอ

ผลกระทบ (Impact) คอ มลคาเสยหายทอาจจะเกดจากปจจยเสยงนนแบงออกเปนดานตางๆอาท

ดานการเงน ดานเวลา ดานชอเสยง ดานความส าเรจของแผน ดานความพงพอใจของลกคา ดานอนตรายตอชวตดานเหตการณรนแรง และดานการหยดด าเนนธรกจโดยแบงออกเปน 5 ระดบ (ดงตวอยาง)

หมายเหต : มลคาความเสยหายอาจมหลายดานหลากหลายปจจยเสยงการจะหาวาเปนผลกระทบดานใดขนอยกบมลเหตความเสยหายของปจจยเสยงนนๆ

3). การจดการความเสยง (Risk Response) เปนขนตอนการก าหนดวธการจดการเพอลดความเสยง ซงเมอทราบวาความเสยงทมนยส าคญและ

โอกาสทเกดความเสยงควรวเคราะหสาเหตทท าใหเกดความเสยงและพจารณาวาจะจดการกบความเสยงนนอยางไร ในการพจารณาผบรหารตองพจารณาถงคาใชจายหรอตนทนในการจดการความเสยงนนเปรยบเทยบกบประโยชนทไดรบวาเหมาะสมและคมคาหรอไม

- กรณเปนความเสยงเกยวกบกองทนฯโดยรวมมกเกดจากปจจยภายนอกซงมไดอยภายใตการควบคมของฝายบรหารการปองกนหรอลดความเสยงกระท าไดโดยการบรหารความเสยง ดงน

10


(1) การหลกเลยง (Avoiding) การด าเนนการหลกเลยงเหตการณทกอใหเกดความเสยง เชน หลกเลยงหรอหยดท าธรกจและสนคาหรอบรการทไมถนด

(2) การแบงปน (Sharing) เปนการแบงความรบผดชอบใหผอนรวมรบความเสยง เชน การท าประกนการใชบรการภายนอก (Outsource) เปนตน

(3) การลด (Reducing) เปนการลดหรอควบคมความเสยงโดยใชกระบวนการควบคมภายในเพอลดโอกาสทจะเกดความเสยงและลดผลกระทบทเกดจากความเสยง (4) การยอมรบ (Accepting) หนวยรบตรวจยอมรบความเสยงนนในกรณทหนวยรบตรวจอาจม

ระบบการควบคมภายในทมประสทธภาพ มระบบขอมลทเพยงพอทจะใชในการตดสนใจ และมความเขาใจความเสยงเปนอยางดรวมทงประโยชนทไดรบจากการจดการความเสยงอาจนอยกวาตนทนทตองเสยไป

- กรณเปนความเสยงเกยวกบการควบคมภายในทเกดจากปจจยภายในซงอยภายใตการควบคมของฝายบรหาร การปองกนหรอลดความเสยง กระท าไดโดยจดใหมกจกรรมการควบคมอยางเพยงพอและเหมาะสม อาท ความเสยงจากการจดซอพสดในราคาแพงแตคณภาพต าอาจท าใหกจกรรมควบคมเกยวกบการจดซอใหรดกมมากขน เปนตน

3. กจกรรมการควบคม (Control Activities) หมายถง นโยบายวธปฏบตและมาตรการตางๆ ทฝายบรหารก าหนดใหบคลากรของกองทนฯปฏบตเพอลดหรอควบคมความเสยง และไดรบการสนองตอบโดยมการปฏบตตามตวอยางของกจกรรมการควบคม ไดแก การแบงแยกหนาทงานการดแลปองกนทรพยสนและการสอบทานโดยผบรหารเปนตน

การแบงแยกหนาทงาน การแบงหนาทความรบผดชอบระหวางบคคลในการตรวจสอบความถกตองของกนและกน อยางไรก

ดควรน าไปใชในกรณงานทมความเสยงตอความผดพลาดหรอความเสยหายขององคการ เนองจากการมอบหมายบคคลคนเดยวกนเปนผปฏบตงานตงแตตนจนจบนนอาจน าไปสการกระท าการทไมเหมาะสมหรอไมสจรตไดโดยงาย ซงแมจะสามารถตรวจพบไดในภายหลงแตกอาจไมสามารถท าการแกไขไดทนทวงท การแบงแยกหนาทงานทจดเปนการควบคมในลกษณะของการลดและควบคมความเสยงและขอผดพลาดทอาจเกดขนนนสามารถยกตวอยางได เชน

- การอนมตรายการหรอการใหความเหนชอบ - การประมวลผลหรอการบนทกรายการ - การดแลรกษาทรพยสนทเกยวของ การดแลปองกนทรพยสน การจ ากดการเขาถงทรพยสนทมความเสยง เชน เงนสด ทรพยสนทมคา เอกสารหลกฐานและ

ระบบงานทส าคญขอมลสารสนเทศทเปนความลบขององคการ เปนตน เพอปองกนการสญหายการทจรตและการน าไปใชประโยชนโดยผทไมมอ านาจหนาททเกยวของฝายบรหารควรจดใหมการดแลรกษาทรพยสนอยางรดกมและเพยงพอโดยการควบคมการเขาถงของทรพยสนนน

11


การสอบทานโดยผบรหาร การสอบทานรายงานและขอมลขาวสารตางๆโดยผบรหาร เปนกจกรรมการควบคมทส าคญ ทควร

กระท าอยางตอเนองโดยสม าเสมอและควรบนทกผลการสอบทานการปฏบตงานและสถานการณทผบรหารจ าเปนตองตดตามแกไขเปนลายลกษณอกษร ซงการสอบทานผลการปฏบตงานของผบรหารในแตละระดบอาจมงเนนใหความสนใจในประเดนทแตกตางกน

4.สารสนเทศและการสอสาร (Information and Communications) หมายถง การสอสารขอมล ขาวสารทางการเงนและขอมลขาวสารอนๆทงภายในและภายนอกทเกยวของกบการด าเนนงานของกองทนฯ ในการด าเนนการเกยวกบสารสนเทศและการสอสารนนฝายบรหารระดบตางๆตองจดใหมระบบทใหขอมลสารสนเทศอยางเพยงพอและใหมการสอสารขอมลเหลานนทงจากระดบบนลงระดบลาง จากระดบลางขนบน และในระดบเดยวกนทงนเนองมาจากการทพนกงานทกระดบมความจ าเปนทจะตองใชขอมลสารสนเทศทถกตองเหมาะสมและเปนปจจบนในการสรางประโยชนใหเกดขนแก กองทนฯ

ปจจยส าคญทท าใหการสอสารเปนไปอยางมประสทธภาพและประสทธผล ไดแก 1. บคลากรทกคนตองไดรบขอมลขาวสารทเกยวของกบการปฏบตงานของตนอยางชดเจน และเปน

ปจจบนทงภายในและภายนอกหนวยงาน ซงรวมถงขอมลขาวสารตางๆ ทมผลตอความเสยงทอาจเกดกบหนวยงาน เชน นโยบายของรฐบาลการเปลยนแปลงทางดานกฎหมาย ฯลฯ

2. การก าหนดภาระหนาทและความรบผดชอบในแตละต าแหนงงานตองชดเจน บคลากรทกคนตองเขาใจบทบาททเกยวของกบงานของตนและของผอนและตองใหความรวมมอในการปฏบตตามระบบการควบคม ทก าหนดไว

3. การจดใหมชองทางการสอสารขอมลทมประสทธภาพระหวางผบรหารและผปฏบตงาน ซงจะชวยใหผบรหารและผปฏบตงานมความเขาใจในงานรวมกนอนสงผลใหสามารถประสานงานกนไดเปนอยางดในขณะเดยวกนควรใหความส าคญกบการสอสารภายนอกหนวยงานซงมผลกระทบตอการบรหารงานของหนวยงานดวยเชนกนซงประเดนส าคญทควรด าเนนการคอ

(1) ก าหนดชองทางการสอสารกบบคคลภายนอกทเกยวของใหงายขน (2) ผทตองตดตอประสานงานกบหนวยงานภายนอกจ าเปนตองเรยนรวฒนธรรมของหนวยงานนนๆ

ดวย (3) ผบรหารควรใหความสนใจในขอสงเกตหรอขอเสนอแนะของผตรวจสอบจากภายนอก (4) การตดตอสอสารกบบคคลภายนอกตองมขอมลขาวสารทเพยงพอและมความสมพนธกนในอนท

จะชวยใหเกดความเขาใจในการปฏบตงานรวมกนและชวยใหเขาใจถงสภาพความเสยงทอาจเกดขน 5. การตดตามประเมนผล (Monitoring) หมายถงกระบวนการในการประเมนคณภาพการ

ปฏบตงานและประสทธผลของการควบคมภายในถอเปนกระบวนการทตองท าอยางตอเนองและสม าเสมอ เพอใหเกดความมนใจวาระบบการควบคมภายในทก าหนดไวมความเพยงพอ และเหมาะสมมการปฏบตตามระบบการควบคมภายในจรงขอบกพรองทพบไดรบการแกไขอยางเหมาะสมและทนเวลา

12


การตดตามผลในระหวางการปฏบตงานและการประเมนผลเปนรายครง ดงน 1). การตดตามผลระหวางการปฏบตงาน (Ongoing Monitoring) การควบคมภายในจะไดรบการออกแบบเพอใหความมนใจวามการตดตามผลอยางตอเนองรวมเปน

สวนเดยวกน และอยในการด าเนนงานดานตางๆตามปกตของกองทนฯ การตดตามผลครอบคลมทกกจกรรมและตอ เน องตลอดระยะเวลาของการปฏบต งาน เ ชน การ วเคราะห ขอมล การทดสอบความถกตอง และการเปรยบเทยบขอมลตางๆ และกจกรรมอนซงเปนการปฏบตงานตามหนาทประจ าของบคลากร

2). การประเมนผลเปนรายครง (Separate Evaluation) การประเมนเปนครงคราวตามงวดเวลาทก าหนดหรอตามความเหมาะสม โดยมวตถประสงคเพอให

ทราบถงประสทธผลของการควบคมภายใน ณ ชวงเวลาใดเวลาหนง การประเมนผลเปนรายครงสามารถท าไดดงน 2.1) การประเมนการควบคมดวยตนเอง (Control Self - Assessment) เปนกระบวนการตดตาม

ประเมนผลเพอวตถประสงคในการปรบปรงระบบการควบคมภายใน ดวยการใหผมความช านาญในกจกรรมนนเขามามสวนรวมในการประเมน โดยก าหนดใหกลมผปฏบตงานของสวนงานยอยนนๆรวมกนพจารณาถงความเพยงพอและความมประสทธผลของระบบการควบคมภายใน และคนหาความเสยงของงานในความรบผดชอบเพอพจารณาปรบปรงกระบวนการและกจกรรมควบคมทมอยใหมประสทธภาพและประสทธผลมากยงขน ดงนนฝายบรหารจงควรก าหนดใหมการประเมนการควบคมดวยตนเองทกสวนงานยอยภายในองคการ

2.2). การประเมนการควบคมอยางเปนอสระ (Independent Assessment) เปนการประเมนผลท กระท าโดยผทไมมสวนเกยวของโดยตรงกบการปฏบตงานนนๆ เพอใหเกดความมนใจวาผลการประเมนจะใหขอมลสารสนเทศทมความถกตองครบถวน เชน การประเมนโดยผตรวจสอบภายใน การประเมนผลการควบคมภายในโดยผตรวจสอบภายนอก เปนตน

ความรบผดชอบของผบรหารตอการตดตามประเมนผล - พจารณาวธการปรบปรงแกไขการควบคมจากผลการประเมนฯ - ก าหนดมาตรการทเหมาะสมส าหรบการด าเนนการตามขอเสนอแนะ - สงการใหผทเกยวของด าเนนการแกไขขอบกพรอง - ชแจงถงเหตผลทไมจ าเปนตองด าเนนการใดๆตามขอเสนอแนะ

6. การด าเนนการประเมนผลการควบคมภายใน กองทนฯควรมการก าหนดและแตงตงผรบผดชอบใดบคคลหนงหรอคณะท างานและหนาทความ

รบผดชอบใหชดเจนและเปนทางการกอนท าการประเมนผลการควบคมภายใน

13


1). เจาหนาทระดบอาวโสหรอคณะท างานเพอท าหนาท

- อ านวยการและประสานการประเมนผลการควบคมภายใน - จดท าแผนปฏบตงานประเมนผลในภาพรวมของหนวยรบตรวจและขออนมตผบรหาร - ประสานงานสวนงานยอยเพอตดตามการประเมนผลและปรบปรงแกไขวธการควบคม - รวบรวมผลการประเมนระดบสวนงานยอยและสรปภาพรวมของหนวยรบตรวจ - พจารณาความเสยงทสวนงานยอยไมสามารถควบคมไดหรอความเสยงทเกดขนในภาพรวมของ

หนวยงานรบตรวจและเลอกหรอ คนหาวธการควบคมทเหมาะสมเพอน าเสนอฝายบรหารพจารณาสงการ - จดท ารายงานสรปผลการประเมนระดบหนวยรบตรวจเสนอฝายบรหาร

2). ผบรหารระดบสวนงานยอยและผปฏบตงานในสวนงานยอยทจะประเมนผบรหารระดบ สวนงานยอย เชน หวหนาส านก หวหนาฝายรบผดชอบประเมนการควบคมภายในของสวนงานยอยทรบผดชอบรวมกบผปฏบตงานในสวนงานยอยนนๆรวมทงรบผดชอบในการด ารงไวซงประสทธผลของการควบคมภายในและการตดตามประสทธผลการควบคมภายใน ในสวนงานยอยทตนรบผดชอบอยางตอเนองเพอความมนใจอยางสมเหตสมผลวาการควบคมภายในของสวนงานยอยทรบผดชอบมประสทธผลอยเสมอ

3). ผตรวจสอบภายใน ตามระเบยบคณะกรรมการตรวจเงนแผนดนวาดวยการปฏบตหนาทของผตรวจสอบภายใน

พ.ศ. 2546 ผตรวจสอบภายในมบทบาทหนาทรบผดชอบในการตรวจสอบประเมนความเพยงพอและ ความมประสทธผลของมาตรการควบคมภายในทฝายบรหารก าหนดโดยสอบทานการประเมนของฝายบรหารและรายงานผลการประเมนดวยความระมดระวงรอบคอบ เพอสรปความเหนและจดท ารายงานเสนอตอหวหนาหนวยรบตรวจวาระบบการควบคมภายในของหนวยรบตรวจมความเพยงพอและมประสทธผลหร อไม รวมทงตองประเมนประสทธผลการควบคมภายในกจกรรมตรวจสอบภายในตามวตถประสงคทหนวยรบตรวจก าหนด

6.1 การประเมนการควบคมดวยตนเอง (CSA) ผบรหารและผปฏบตงานในแตละสวนงานยอยทไดรบมอบหมายใหเปนผประเมนงานในความ

รบผดชอบด าเนนการโดยประเมนการควบคมดวยตนเอง (Control Self Assessment) หรอทเรยกสนๆ วา CSA

14


เปนกระบวนการสรางความรบผดชอบในการควบคมภายในใหแกทกคนทเปนเจาของงานนนๆ วธการ คอ น ากระบวนการปฏบตงานกบวตถประสงคของงานนนมาเชอมโยงกน แลวท าการระบการควบคมภายในทมอยของงานนนและประเมนความเสยงทยงมอยซงผลทไดจาก CSA คอ

- ท าใหผปฏบตเขาใจอยางถองแทถงกระบวนการท างานและวตถประสงคของงานนนๆ - เขาใจถงความเสยงทอาจมผลกระทบตอวตถประสงคของงาน - สามารถก าหนดการควบคมภายในทจ าเปนเพอลดความเสยงใหอยในระดบทยอมรบได - สามารถก าหนดแผนปฏบตเพอปรบปรงการควบคมภายในใหเหมาะสม

การท า CSA จงเปนการประเมนผลการควบคมโดยผบรหารและพนกงานทรบผดชอบโดยตรงในงานนนซงท าใหผรบผดชอบในงานไดพจารณาการปฏบตงานของตนเองอยางแทจรงและยอมรบทจะท าการปรบปรงการควบคมภายในใหเหมาะสม

1. ขนตอนการประเมนผลการควบคมภายใน มดงตอไปน ขนตอนท 1: จดประชมเชงปฏบตการ

(1) เจาหนาทระดบอาวโสหรอคณะท างานทไดรบแตงตงจากผบรหารสงสดในการประเมนผลการควบคมภายในจดประชมเฉพาะระดบฝายบรหารของสวนงานยอยตางๆ เพอรวมกนพจารณาก าหนดแนวทางการประเมนและแผนปฏบตงานการประเมนในภาพรวมทงองคการ

15


(2) ฝายบรหารสวนงานยอยทเขารวมประชมกบเจาหนาทระดบอาวโสหรอคณะท างานแลวตองจดประชมรวมระหวางผปฏบตงานในสวนยอยทรบผดชอบโดยอาจใชวธประชมกลม ทงนการพจารณาผเขารวมประชมตองคดเลอกผทมประสบการณในสายงานของสวนงานยอยนนเพอท าความเขาใจการประเมนการควบคมดวยตนเองรวมทงสามารถด าเนนการประเมนผลตามขนตอนตางๆไดผลส าเรจตามวตถประสงคในการประเมนผลการควบคมภายใน

ขนตอนท 2: ก าหนดงานในความรบผดชอบของสวนงานยอยออกเปนกจกรรม/งานเพอท าความเขาใจวตถประสงคและเปาหมายหลกของกจกรรม/งาน

(1) ก าหนดงานทปฏบตในสวนงานยอยออกเปนกจกรรมการแบงสวนงานยอยเปนกจกรรมตางๆมสวนส าคญท าใหการประเมนเปนไปอยางมประสทธผลและประสทธภาพ จงควรแจกแจงสวนงานยอยเปนกจกรรมตางๆเพอประโยชนในการประเมนผลการควบคมซงการแบงสวนงานยอยเปนกจกรรมตางๆนนผบรหารและผปฏบตงานทรบผดชอบงานนนเปนผก าหนดไดดทสดเพราะเปนผปฏบตงานนนอยเปนประจ า

(2) ท าความเขาใจวตถประสงคและเปาหมายหลกของกจกรรมนน ซงวตถประสงคระดบกจกรรมจะตองสอดรบและเชอมโยงกบวตถประสงคระดบหนวยรบตรวจเพอใหการด าเนนงานในแตละสวนงานยอยบรรลตามวตถประสงคของหนวยรบตรวจ หากผประเมนก าหนดวตถประสงคและเปาหมายของกจกรรมผดไปจากทควรจะเปนอาจท าใหผประเมนระบความเสยงทจะท าใหไมบรรลวตถประสงคหรอเปาหมายผดพลาดไปดวย

(3) สอบทานขนตอนและวธปฏบตงานตามกระบวนการปฏบตงานของกจกรรมเพอท าความเขาใจโครงสรางการควบคมภายในของกจกรรมนน

ขนตอนท 3: จดเตรยมเครองมอการประเมน ผประเมนควรจดเตรยมเครองมอการประเมนผลการควบคมภายใน เชน การจดท าตาราง

กจกรรมทควรปฏบตแบบสอบถามเกยวกบการควบคมภายใน แบบประเมนองคประกอบของการควบคมภายในผงภาพเกยวกบการประเมนการควบคมภายในและเครองมออนๆ ทจ าเปนและเหมาะสมเปนตน (ภาคผนวก ข )

ขนตอนท 4: การด าเนนการประเมนผลการควบคมภายใน (1) ผประเมนท าการประเมนเกยวกบการมอยและความเหมาะสมของหาองคประกอบของ

การควบคมภายใน (ปย.1) และการบรรลวตถประสงคของการควบคมภายในของกจกรรมตาง ๆ ของสวนงานยอยโดยใชแบบประเมนองคประกอบของการควบคมภายใน

(2) ผประเมนรวมกนประเมนการควบคมภายในทมอยของกจกรรมตางๆ ทตนเองรบผดชอบโดยการทดสอบการมอยจรงและการปฏบตงานจรงของระบบการควบคมภายใน โดยอาจใชวธสอบถามหรอสมภาษณผปฏบตงานจรง และผเกยวของรวมทงการตรวจสอบเอกสาร

16


หลกฐานทเกยวของกบวงจรปฏบตงานของกจกรรมททดสอบกบการสงเกตการณ การปฏบตงานจรงแลวบนทกไวเปนลายลกษณอกษร

(3) ผประเมนรวมกนประเมนความเสยงทยงมอยทเกยวของกบการบรรลวตถประสงคของกจกรรมตางๆ โดยเรมดวยการระบปญหาอปสรรคเหตการณทไมพงประสงคทอาจเกดขนแลวสงผลใหไมบรรลวตถประสงคตามทไดก าหนดไวในขนตอนท 2 โดยอาจพจารณาใชแบบสอบถามการควบคมภายในภาคผนวก ข

7. การจดท ารายงานประเมนผลการควบคมภายใน

การใชรปแบบรายงาน

1. ระดบหนวยงานรบตรวจมรายงาน 3 แบบคอ 1.1 หนงสอรบรองการประเมนผลการควบคมภายใน – แบบปอ.1 เปนการรบรองการควบคม

ภายใน เพอใหความเหนวาระบบการควบคมภายในทใชอยมประสทธผลและมความเพยงพอทจะสนบสนนการด าเนนงานใหบรรลผลส าเรจตามวตถประสงคหรอไมเพยงใด

1.2 รายงานผลการประเมนองคประกอบของการควบคมภายใน – แบบปอ.2 เปนการสรปผลการประเมนแตละองคประกอบของการควบคมภายในจากการประเมนกจกรรมตางๆ

1.3 รายงานผลการปรบปรงการควบคมภายใน – แบบปอ.3 เพอน าเสนอจดออนของระบบการควบคมภายในหรอความเสยงทยงมอย พรอมแผนการปรบปรงระบบการควบคมภายในจากการประเมนระดบสวนงานยอยตามแบบปย.2

2. ระดบสวนงานยอยมรายงาน 2 แบบคอ 2.1 รายงานผลการประเมนองคประกอบของการควบคมภายใน – แบบปย.1 เพอน าเสนอผล

การประเมนแตละองคประกอบของการควบคมภายในของสวนงานยอย

17


2.2 รายงานการประเมนผลและการปรบปรงการควบคมภายใน – แบบปย.2 เพอบนทกกระบวนการในการประเมนผลการควบคมภายในระบการควบคมทมอย การประเมนผลการควบคมความเสยงทยงมอย การควบคมภายในทตองปรบปรงและผรบผดชอบ

3. ผตรวจสอบภายใน - รายงานผลการสอบทานการประเมนผลการควบคมภายในของผตรวจสอบภายใน – แบบปส.

เพอรายงานผลการสอบทานการประเมนระบบการควบคมภายในของหนวยรบตรวจวาด าเนนการตามวธการทหนวยงานก าหนดหรอไมเพยงใด พรอมขอเสนอแนะเพอปรบปรงการควบคมภายในใหมความเพยงพอและมประสทธผลยงขน

18


8. รปแบบรายงานระดบหนวยงานยอยและค าอธบายรายงาน แบบปย.1

ชอหนวยงาน............................................... รายงานผลการประเมนองคประกอบของการควบคมภายใน (ปย.1)

ณวนท ...........เดอน. ................พ.ศ. ................

ผลการประเมนโดยภาพรวม ........................................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................................................

ชอผรายงาน.............................................

(..............................................) ต าแหนง................................................

วนท................เดอน...............พ.ศ............

19


ค าอธบายรายงานแบบปย.1 1. ชอหนวยงาน 2. ชอรายงาน รายงานผลการประเมนองคประกอบของการควบคมภายใน 3. งวดรายงาน

- ระบวนสดทายของรอบระยะเวลาในการประเมนองคประกอบของการควบคมภายใน (ณ วนสนสดปงบประมาณ)

4. คอลมน (1) องคประกอบของการควบคมภายใน - ระบขอมลสรปการควบคมภายในของแตละองคประกอบ (1) สภาพแวดลอมการควบคม คอ การประเมนสภาพแวดลอมทหนวยงานยดถอและน ามาปฏบต เชน ขอก าหนดดานจรยธรรมความรบผดชอบและเขาใจในอ านาจหนาทนโยบายองคการ (2) การประเมนความเสยง คอ การประเมนความเสยงโดยรวมของหนวยงานอาจเปนความเสยงทมา

กระทบหนวยงานทงปจจยภายนอกและปจจยภายใน รวมถงกระบวนการท างานทอาจเกดความเสยงไดในทกกระบวนการ

(3) กจกรรมการควบคม คอ นโยบายระเบยบขอบงคบหรอมาตรการตางๆทก าหนดขนเพอให บคลากรในหนวยงานน าไปปฏบตเพอลดหรอควบคมความเสยง (4) สารสนเทศและการสอสารคอสวนสนบสนนเพอใหการด าเนนงานควบคมหรอลดความเสยงม ประสทธภาพ รวมถงชองทางการสอสารและชน าใหพนกงานน าขอมลสารสนเทศทไดไปปฏบตตาม หนาทใหเกดประสทธภาพและประสทธผลในการท างาน (5) การตดตามประเมนผลคอวธการทหนวยงานใชประเมนระบบการควบคมภายในของหนวยงานอาจใช

การประเมนเปนรายเดอน รายไตรมาส หรอรายป แตตองมความตอเนองและสม าเสมอ 5. คอลมน (2) ผลการประเมน/ขอสรป

- ระบผลการประเมน/ขอสรป ของแตละองคประกอบของการควบคมภายในพรอมจดออน หรอความเสยงทยงมอย

6. สรปผลการประเมนโดยรวมขององคประกอบของการควบคมภายใน 7. ชอผรายงาน ไดแก หวหนาสวนงานยอยพรอมระบต าแหนงและวนทรายงาน

20


21


ค าอธบายรายงานแบบปย.2 1. ชอหนวยงาน 2. ชอรายงาน รายงานการประเมนผลและการปรบปรงการควบคมภายใน 3. งวดรายงาน

- ระบส าหรบงวดสนสดปงบประมาณวนท 30 เดอนกนยายน พ.ศ.25xx 4. คอลมน (1) วตถประสงคทจะควบคมและจดออนหรอความเสยงทเกดขน

- ประเมนกระบวนการปฏบตงานทกอใหเกดจดออนหรอความเสยง เชน เปนจดออนดานทรพยากรบคคล การพมพ การจ าหนาย การจายรางวล การบรหารสนทรพย การเงน การบญชบ ารงรกษา

- ระบจดออนหรอความเสยงทเกดขน 5. คอลมน (2) กอนการบรหารจดการความเสยง

โอกาสเกด คอ โอกาสเกดจดออนหรอความเสยงภายในหนวยงานเทาใด ผลกระทบ คอ ถาเกดจดออนหรอความเสยงนนจะสงผลกระทบหรอความเสยหายตอหนวยงานเทาใด

6. คอลมน (3) หลงการบรหารจดการความเสยง โอกาสเกด คอ โอกาสเกดจดออนหรอความเสยงหลงการบรหารจดการมโอกาสเกดความเสยงลดลง

เทาใด ผลกระทบ คอ จดออนหรอความเสยงหลงจากการน ามาตรการมาใชควบคมสามารถลดผลกระทบตอ

หนวยงานเทาใด 7. คอลมน (4) มาตรการทใชควบคมจดออนหรอความเสยงทเกดขน

- ระบขนตอน/วธการ/มาตรการ ทจะน ามาใชควบคมจดออนหรอความเสยงทเกดขนภายในหนวยงานเพอใหสามารถลดผลโอกาสเกดและผลกระทบได

8. คอลมน (5) การประเมนผลของการใชมาตรการควบคมความเสยงทเกดขน - ประเมนวามาตรการทใชควบคมจดออนหรอความเสยง (4) มความเหมาะสมเพยงพอหรอไม โดยใช

เหตผลประกอบการประเมน เชน มค าสงอยางเปนทางการ, มการปฏบตงานจรง, มความคมคาคมทน 9. คอลมน (6) ความเสยงทยงมอย คอ ระบความเสยงทยงมอยหลงจากการบรหารจดการความเสยงแลว 10. คอลมน (7) การปรบปรงมาตรการทใชควบคมความเสยง

- จากการประเมนคอลมน (5) มาตรการทมอยไมเพยงพอจะลดความเสยงลงไดตองมการหามาตรการรองรบเพมเตม

11. คอลมน (8) ก าหนดเสรจ /ผรบผดชอบ - ระบวนทคาดวาจะด าเนนการตามมาตรการแลวเสรจและหนวยงานทรบผดชอบ

22


23


ค าอธบายรายงานแบบฟอรมรายงานการตดตามการรายงานการควบคมภายใน 1. ชอหนวยงาน 2. ชอรายงาน รายงานการประเมนผลและการปรบปรงการควบคมภายใน 3. งวดรายงาน

รอบท 1 (ไตรมาสท 2 เดอนมกราคม – มนาคม) รอบท 2 (ไตรมาสท 3 เดอนเมษายน - มถนายน) รอบท 3 (ไตรมาสท 4 เดอนกรกฎาคม- กนยายน)

4. คอลมน (1) วตถประสงคทจะควบคมและจดออนหรอความเสยงทเกดขน - ประเมนกระบวนการปฏบตงานทกอใหเกดจดออนหรอความเสยง เชน เปนจดออนดานทรพยากร

บคคล การพมพ การจ าหนาย การจายรางวล การบรหารสนทรพย การเงน การบญชบ ารงรกษา - ระบจดออนหรอความเสยงทเกดขน

5. คอลมน (2) กอนการบรหารจดการความเสยง โอกาสเกด คอ โอกาสเกดจดออนหรอความเสยงภายในหนวยงานเทาใด ผลกระทบ คอ ถาเกดจดออนหรอความเสยงนนจะสงผลกระทบหรอความเสยหายตอหนวยงานเทาใด

6. คอลมน (3) โอกาสเกด คอ โอกาสทจดออนหรอความเสยงนนจะเกดขนภายในหนวยงาน (วเคราะหความเคลอนไหวตาม

จรงรายไตรมาส) ผลกระทบ คอ ถาโอกาสเกดจดออนหรอความเสยงนนเกดขนจะเกดความเสยหายตอหนวยงานมากนอย

เพยงไร (วเคราะหความเคลอนไหวตามจรงรายไตรมาส) 7. คอลมน (4) มาตรการทใชควบคมจดออนหรอความเสยงทเกดขน

- ระบขนตอน/วธการ/มาตรการ ทจะน ามาใชควบคมจดออนหรอความเสยงทเกดขนภายในหนวยงานเพอใหสามารถลดผลโอกาสเกดและผลกระทบได

8.คอลมน (5) ผลการด าเนนงาน ณ ไตรมาสท ...... - ระบผลหรอวธการทใชด าเนนงานบรหารมาตรการทใชควบคมจดออนหรอความเสยงทเกดขน

9. คอลมน (6) ปญหา/ขอเสนอแนะ - ระบปญหาหรออปสรรคทเกดขนระหวางการบรหารมาตรการทใชควบคมจดออนพรอมใหขอเสนอแนะ

เปนแนวทางในการแกไขปญหา

24


9. แนวทางการหาโอกาสเกด และผลกระทบ

25


ภาคผนวก ก

26


ภาคผนวกก.1

27


28


29


30


31


ค าอธบายรายงานแบบปอ. 1 1. ชอรายงาน หนงสอรบรองการประเมนผลการควบคมภายใน 2. ผรบรายงาน ไดแก คณะกรรมการตรวจเงนแผนดนผกากบดแลหนวยรบตรวจ และคณะกรรมการตรวจสอบหรอคณะกรรมการตรวจสอบและประเมนผลภาคราชการ (ถาม) 3. วรรคแรก

- ระบชอหนวยรบตรวจและงวดเวลาของการประเมนระบบการควบคมภายใน - ระบขอบเขตของการประเมนการควบคมภายในตามทหนวยรบตรวจก าหนด

4. วรรคสอง - สรปผลการประเมนระบบการควบคมภายในวาเปนไปตามทหนวยรบตรวจก าหนดมความเพยงพอ

บรรลวตถประสงคของการควบคมภายในหรอไม 5. ผรายงาน ไดแก หวหนาหนวยรบตรวจพรอมทงระบต าแหนงและวนทรายงาน

32


33


ค าอธบายรายงานแบบปอ. 2 1. ชอหนวยรบตรวจ 2. ชอรายงาน รายงานผลการประเมนองคประกอบของการควบคมภายใน 3. งวดรายงาน

- ระบวนสดทายของรอบระยะเวลาในการประเมนองคประกอบของการควบคมภายใน 4. คอลมน (1) องคประกอบของการควบคมภายใน

- ระบขอมลสรปการควบคมภายในของแตละองคประกอบ 5 คอลมน (2) ผลการประเมน/ขอสรป

- ระบผลการประเมน/ขอสรป ของแตละองคประกอบของการควบคมภายในพรอมจดออนหรอ ความเสยงทยงมอย

6. สรปผลการประเมนโดยรวมขององคประกอบของการควบคมภายใน 7. ชอผรายงาน ไดแก หวหนาหนวยรบตรวจผบรหารสงสดหรอผรบผดชอบในการปฏบตราชการหรอ การบรหารของหนวยรบตรวจพรอมระบต าแหนงและวนทรายงาน

34


35


ค าอธบายรายงานแบบปอ. 3 1. ชอหนวยรบตรวจ 2. ชอรายงาน รายงานแผนการปรบปรงการควบคมภายใน 3. งวดรายงาน

- ระบวนสดทายของรอบระยะเวลาของแผนการปรบปรงการควบคมภายใน 4. คอลมน (1) กระบวนการปฏบตงาน/โครงการ .................. และวตถประสงคของการควบคม

- ระบวตถประสงคของกจกรรมหรอดานของงานทก าลงประเมนถาเปนกระบวนการปฏบตงานหรอโครงการใหระบขนตอนหลกทส าคญของกระบวนการปฏบตงานหรอโครงการนน รวมทงวตถประสงคของแตละขนตอนหลกทงนหนงกจกรรม /ดานของงาน /ขนตอนการปฏบตงานอาจมไดหลายวตถประสงค

5. คอลมน (2) ความเสยงทยงมอย - ระบความเสยงทยงมอยโดยสรปมาจากแบบปย.2 คอลมน (4)

6. คอลมน (3) งวด/เวลาทพบจดออน - ระบงวด/เวลาทพบหรอทราบความเสยงทยงมอยตามทระบในคอลมน (2)

7. คอลมน (4) การปรบปรงการควบคม - ระบการปรบปรงการควบคมเพอปองกนหรอลดความเสยงทยงมอยโดยสรปผลมาจาก

แบบปย.2 คอลมน (5) 8. คอลมน (5) ก าหนดเสรจ/ผรบผดชอบ

- ระบผรบผดชอบในการแกไขปรบปรงและวนทด าเนนการปรบปรงแลวเสรจ 9. คอลมน (6) หมายเหต

- ระบขอมลอนทตองการแจงใหทราบ เชน วธด าเนนการและเอกสารหลกฐานทเกยวของ 10. ชอผรายงาน ไดแก หวหนาหนวยรบตรวจผบรหารสงสดหรอผรบผดชอบในการปฏบตราชการหรอ การบรหารของหนวยรบตรวจพรอมระบต าแหนงและวนทรายงาน

36


37


38


ค าอธบายรายงานแบบปส. 1. ชอรายงาน รายงานผลการสอบทานการประเมนผลการควบคมภายในของผตรวจสอบภายใน 2. ผรบรายงาน ไดแก หวหนาหนวยรบตรวจผบรหารสงสดหรอผรบผดชอบในการปฏบตราชการหรอ การบรหารของหนวยรบตรวจ 3. วรรครายงาน

- ระบงวดเวลาของการประเมนผลการควบคมภายใน - ระบขอบเขตของการสอบทานการประเมนผลการควบคมภายในวาไดปฏบตอยางสมเหตสมผลและ

ระมดระวงอยางรอบคอบ - สรปผลการสอบทาน

4. ชอผรายงาน ไดแก หวหนาหนวยงานตรวจสอบภายในหรอผทไดรบมอบหมายจากหวหนาสวนราชการหวหนาหนวยรบตรวจหรอผบรหารสงสดของหนวยรบตรวจใหท าหนาทตรวจสอบภายใน

บทสรุปผู้บริหารenconfund.go.th/pdf/km-2.pdfบ านเม องท...

Documents

Transcript of บทสรุปผู้บริหารenconfund.go.th/pdf/km-2.pdfบ านเม องท...