ปริญญานิพนธ์...กลอนท เป นแบบญ ป นมากข...

105
ปริญญานิพนธ์ เรื่อง ศึกษาการกล่าวถึง สถานทีที่ปรากฏใน100บทกวีญี่ปุ ่ นโบราณ เฮียะคุนินอิฌฌุ(百人一首の中に現れた「場所」について研究) จัดทําโดยโดย นางสาวรั่น วาตานาเบ้ รหัสนักศึกษา 530110448 เสนอ อาจารย์ธีรัช ปัญโญ อาจารย์ Takashi Ota ปริญญานิพนธ์ฉบับนี ้เป็นส่วนหนึ ่งของกระบวนวิชา 018499 (Seminar in Japanese) สาขาวิชาภาษาญี่ปุ ่น ภาควิชาภาษาตะวันออก คณะมนุษยศาสตร์ มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ ภาคเรียนที ่ 2 ประจําทีการศึกษา 2556

Transcript of ปริญญานิพนธ์...กลอนท เป นแบบญ ป นมากข...

Page 1: ปริญญานิพนธ์...กลอนท เป นแบบญ ป นมากข น โดยเร มจากท เร มม “วะกะ” และเน

ปรญญานพนธ

เรอง

ศกษาการกลาวถง “สถานท” ทปรากฏใน100บทกวญป นโบราณ “เฮยะคนนอฌฌ”

(百人一首の中に現れた「場所」について研究)

จดทาโดยโดย

นางสาวรน วาตานาเบ

รหสนกศกษา 530110448

เสนอ

อาจารยธรช ปญโญ

อาจารยTakashi Ota

ปรญญานพนธฉบบนเปนสวนหนงของกระบวนวชา 018499 (Seminar in Japanese)

สาขาวชาภาษาญปน ภาควชาภาษาตะวนออก

คณะมนษยศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม

ภาคเรยนท 2 ประจาทการศกษา 2556

Page 2: ปริญญานิพนธ์...กลอนท เป นแบบญ ป นมากข น โดยเร มจากท เร มม “วะกะ” และเน

กตตกรรมประกาศ

งานวจยเลมนเปนเนอหาทเกยวของในสวนของวรรณคดญปนโบราณเกยวกบ

กลอนญปนโบราณ ในประเดนทเกยวของกบ “สถานท” ทปรากฏในกลอน “เฮยะคนนอฌฌ” และ

ทงานวจยเลมนสามารถสาเรจลลวงดวยดตองขอขอบพระคณจากบคคลหลายทานทไดใหคาปรกษา

และดวยความกรณาของอาจารยประจาสาขาวชาภาษาญปน อาจารยธรช ปญโญ และอาจารยทาคาช

โอตะ อาจารยทปรกษางานวจยในกระบวนวชา 018395 (Seminar in Japanese)ทใหความ

อนเคราะหในการใหคาปรกษา ตรวจสอบและแกไขขอบกพรองตลอดมาดวยความเอาใจใสอยางด

จนทาใหงานวจยนสาเรจสมบรณไดดวยความเรยบรอยด และกวาทจะไดปรญญานพนธฉบบน

ขนมากไดรบการชวยเหลอใหความชวยเหลอ และไดรบคาแนะนาทดจากอาจารยทนพร ตรรตน

สกลชย อาจารยประจาสาขาวชาภาษาญปน ทเสนอแนะแกไข เพมเตมใหวทยานพนธมความสมบรณ

ยงขนผศกษาจงใครขอกราบพระคณเปนอยางสงไว ณ ทน

ทายสดขอขอบคณ ครอบครวของผวจย และเพอนมตร ทใหการสนบสนนทงกาลงกาย

กาลงใจทดตลอดเวลา คณประโยชนอนพงมจากวทยานพนธฉบบน ผวจยขอมอบแด บดา มารดา คร

อาจารย และผมพระคณทกทาน

รน วาตานาเบ

13 กมภาพนธ 2557

Page 3: ปริญญานิพนธ์...กลอนท เป นแบบญ ป นมากข น โดยเร มจากท เร มม “วะกะ” และเน

บทคดยอ

จากความสนใจในประเดน “สถานท” ทมกปรากฏในบทกลอนเฮยคนนอฌฌทเปนหนงสอ

รวมกลอนทถกรวบรวมขนโดยนกกวเลมสาคญของญปนทไดรวบนวมเอาบทกวจากหลายๆยคโดย

คดเลอกเอาบทกวของนกกวทมชวตตงแตชวง ค.ศ.668 – 1221 คอจากสมยจกรพรรดเทนจ

(668-671) จนถงสมยจกรพรรดจนโตค (1210-1221) มา 100 คน คนละ 1 บท อนเปนทมาของ

“100 บทกว” อกทงยงเปนทรจกอยางกวางขวางจงเลอกทจะนามาศกษาถงแนวคดของคนญปนใน

สมยโบราณไดรบอทธพลจากสงใด หรอสงใดทมอทธพลตอแนวความคดของพวกเขา โดยจะเรม

กลาวถงชวงยคเรมแรกของยควรรณคดญปน

ยควฒนธรรมของญปนนนเรมขนตงแตทญปนยายเมองหลวงจากนารามายงเฮอนหนงรอย

ป เหตทญปนชวงเฮอนยคแรกยงคงมรปแบบวฒนธรรมแบบจนอยนนเปนเพราะยงไมไดนามา

ปฏรปรปแบบของวฒนธรรมใหมความเปน “ญปน” จงตองใชเวลาในการปฏรปวฒนธรรมสมย

นาราทไดรบอทธพลจากประเทศจนเปนเวลาถงหนงรอยป ทาใหในสวนดานวรรณกรรมเองกไดรบ

อทธพลจากประเทศจนเชนกน ทาใหกลอนโบราณชวงแรก “มนโยฌ” ใชอกษรจนในการเขยน

ทงหมด แตเมอมตวอกษรญปนเปนของตวเองจงไดเรมมวรรณกรรมทมรปแบบทมความเปนญปน

มากขน ในสมยเฮอน “หนงสอรวมกลอนโคะกนวากะฌ” กไดถกรวบรวมขนโดยจะมรปแบบการ

แตงกลอนทแตกตางจากมนโยฌในสมยนารา ทมการแตงแบบตรงไปตรงมา เรยบงาย แตกลอนใน

โคะกนวากะฌจะมรปแบบการแตงกลอนทมความสวยงามออนชอย แตทงในกลอนของทงสมย

นารา และสมยเฮอนตางกมชอสถานทปรากฏอยในบทกลอน

ผวจยจงอยากศกษาในเรองความเชอทเกยวกบสถานททปรากฏในบทกลอนจากหนงสอ

รวมกลอนทถกรวบรวมขนในสมยคามาคระ-มโรมาจ โดยฟจวาระ โนะ ซาดาอเอะ ผเปนนกกวแลว

รวบรวมเอาบทกวของทานอนๆมาเรยกหนงสอรวมกลอนชนดนวา “ฌเซนฌ” โดยนากลอนทจะ

นามาวจยมาจากหนงสอรวมกลอน “เฮยคนนอฌฌ” ทเปนกลอนวากะ แบบทงกะ(จงหวะการแตง

5·7 5·7 7 )จากจานวน 100 บท จงไดคดเลอกแตบทกลอนทมชอสถานทปรากฏจานวน 35 บทมา

Page 4: ปริญญานิพนธ์...กลอนท เป นแบบญ ป นมากข น โดยเร มจากท เร มม “วะกะ” และเน

ศกษา แลวจะสามารถแยกออกไดสองประเภท คอ กลอนทมความเชอทเกยวกบความศกดสทธ และ

สถานททมชอเสยง (ธรรมชาต และพนท) และสามารถแยกยอยได อกสองสวนคอ สถานทนนได

สอความหมายทลกซงเกยวกบความหมายของบทกลอน และไมไดสอความหมายทลกซงตอบท

กลอน เมอศกษาถงสถานททปรากฏในบทกลอนทง 35 บทกลอนจงพบวา สถานททกลาวขนมาใน

แตละบทกลอน มกจะมความเกยวของกบธรรมชาตเสยเกอบท งหมด และเมอกลาวถงความ

ศกดสทธกมกจะเปนสถานททมความเปนธรรมชาตอยมากทสด ยงมความเปนธรรมชาตมากเทาใด

กจะยงมความศกดสทธมาก และมความเชอทเกยวกบเทพ ซงผวจยคาดวาเปนเพราะประเทศญปนท

นบถอในลทธชนโตทเปนลทธทไดรบอทธพลจากลทธเตา และลทธขงจอของจน จงมความคดใน

ดานการบชาธรรมชาต 0

1 แลวความคดนกฝงรากลกลงไปในสงคมจนปรากฏความเชอในดานน

แทบจะทกวฒนธรรมในสงคม

1 http://www.crs.mahidol.ac.th/thai/shinto00.htm

Page 5: ปริญญานิพนธ์...กลอนท เป นแบบญ ป นมากข น โดยเร มจากท เร มม “วะกะ” และเน

สารบญ

เรอง หนา

กตตกรรมประกาศ…………………………………………………...…………………………….ก.

บทคดยอ………………………………………………………………………………...…………ข.

สารบญ.............................................................................................................................................ค.

บทท 1 บทนา

ความเปนมา และความสาคญของปญหา..................................................................................7

วตถประสงคของการวจย………………………………………………………......................9

คาถามของการวจย……………………………………………………………………………9

ทฤษฏและงานวจยทเกยวของ…………………………………………………………………9

ขอบเขตของการวจย………………………………………………………………………….9

วธการศกษา……………………………………………………………………....................10

นยามศพทเฉพาะ……………………………………………………………………………10

ประโยชนทคาดวาจะไดรบ…………………………………………………………………..10

บทท 2 ทบทวนวรรณกรรม

2.1 กลอนญปนโบราณ………………………………………….……………………….…12

Page 6: ปริญญานิพนธ์...กลอนท เป นแบบญ ป นมากข น โดยเร มจากท เร มม “วะกะ” และเน

(สารบญตอ)

บทท 3 บทวเคราะห

3.1 ชอสถานทเดม และปจจบนทมการกลาวถงใน

บทกลอนทปรากฏชอ “สถานท” และความเชอ.................................................................20

บทท 4 บทสรป

4.1 สรปผลการศกษา……………………………………………………………………….39

เอกสารอางองหรอ บรรณานกรม…………………………………………...…………………….42

สรปปรญญานพนธฉบบภาษาญปน ………………………………….…………………………..45

ภาคผนวก…………………………………………………………………………………………59

Page 7: ปริญญานิพนธ์...กลอนท เป นแบบญ ป นมากข น โดยเร มจากท เร มม “วะกะ” และเน

บทท 1 บทนา

1. หวขอปรญญานพนธ

ศกษาการกลาวถง “สถานท” ทปรากฏใน100บทกวญปนโบราณ “เฮยะคนนอฌฌ”

2. ชอผวจย

นางสาวรน วาตานาเบ รหสนกศกษา 530110448

3. สถาบน

สาขาวชาภาษาญปน คณะมนษยศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม ประจาทการศกษา 2556

4. อาจารยทปรกษา

อาจารยธรช ปญโญ และอาจารยทาเคช โอตะ

5. ความเปนมา และความสาคญของเนอหา

ชวงทถอวาเปนยควฒนธรรมของเฮอนอยางแทจรงนนเรมขนเมอป ค.ศ.894 หรอ

หนงรอยปหลงจากการยายเมองหลวงจากนาราไปยงเฮอน ซงเปนชวงทรฐบาลญปนเลกท

จะสงคณะทตไปจน ในชวงแรกหลงจากการยายเหมองหลวงยงมวฒนธรรมดานตางๆท

หลงเหลอมาตงแตสมยนาราทเปนวฒนธรรมทไดรบอทธพลของจนอย เนองวฒนธรรม

ตางๆเหลานนมอทธพลตอวฒนธรรมญปนเปนอยางมากในยคนารา และยงคงหลงเหลออย

อยางเขมขนในราชสานก และเขตเมองหลวงเทานน แตไมคอยมการแผกระจายไปยงเขต

ภมภาคมากนก แตหลงจากนนมา 100 ปจากการยายเมองหลวงมาญปนกไดเรมหนมา

ปรบเปลยนวฒนธรรมตางๆใหเปนรปแบบของตวเอง1

2 และดวยทญปนเปนประเทศเกาะ

การตดตอกบตางประเทศจงคอนขางเปนไปไดยากเมอเทยบกบประเทศทมแผนดนเชอม

กน ดงนนการเขามาของวฒนธรรมจงเปนไปอยางเชองชาๆ ประเทศญปนจงสามารถคอยๆ

2 ดร.มารสา พงษธนยนตกจ, สายใยแหงวฒนธรรมญปน จากวรรณกรรมคลาสสกสมยเฮอนสโลกสมยหใหม(กรงเทพฯ: สานกพมพ

มหาวทยาลยธรรมศาสตร, 2536 ), 1-13

Page 8: ปริญญานิพนธ์...กลอนท เป นแบบญ ป นมากข น โดยเร มจากท เร มม “วะกะ” และเน

ปรบเปลยนวฒนธรรมตางๆทไดรบมาจากตางประเทศอยางคอยเปนคอย จงสามารถ

ปรบเปลยนพฒนาใหกลายเปนวฒนธรรมของตวเองไดอกทงยงไมเสยความเปนเอกลกษณ

ของตนเอง

ญปนไดรบเอาวฒนธรรมตางๆ ของจนทงวฒนธรรมดานศลปะ ราชสานกระบบ

การบรหารการปกครองรวมทงตวอกษร มาตงแตสมยกอนยคเฮอนอนเปนยคเฟองฟของ

วฒนธรรม เนองจากวาแกนนาวฒนธรรมในยคเฮอนนนมาจากกลมชนชนสงในราชสานก

และสวนใหญจะมงไปทางความสามารถดานการประพนธโคลงกลอน การโตตอบ

จดหมาย ดานศลปะ ซงตวอกษรญปนเกดขนในยคนทาใหนกเขยนญปนเรมมอสระในการ

เขยนมากขน และเปนทแพรหลายในหมสตรในราชสานก ทาใหเกดผลงานชนสาคญตางๆ

ทเขยนโดยสตรเกดขนมาหลายชนในยคน “กลอน” เปนหนงในรปแบบของวรรณคด ซง

แตเดมทกเรมถกเขยนขนดวยอกษรจนโดยนกเขยนทเปนชาย จนตอมาเมอญปนเรมม

อกษรฮรางานะ และคาตาคานะทสตรกสามารถศกษาได แลวจงเรมมรปแบบการเขยน

กลอนทเปนแบบญปนมากขน

โดยเรมจากทเรมม “วะกะ” และเนองจากเรมมอกษรฮรางานะทาใหผหญงก

สามารถศกษาอกษรญปนไดจากทเดมทมแตเพยงผชายเทานนทอนญาตใหใชอกษรจนได

จงทาใหมผลงานทางดานวรรณคดเพมขนอกเปนจานวนมากในยคเฮอน อกทงยงมหนงสอ

รวมกลอน ซงรวมไวทงอกษรยคเกาคอ อกษรจน อยางหนงสอรวมกลอน “มนโยฌ” ทเปน

หนงสอรวมกลอนญปนทเกาแกทสดจนมาถงยคสมยคามาคระ-มโรมาจ กมหนงสอรวม

กลอนทรวบรวมบทกลอนของกวกวา 100 คนมารวบรวมไวในหนงสอเลมเดยวกน ซง

กลอนของกวทรวบรวมมานนเปนกลอนตงแตยคเฮอน แตตางกมจดรวมบางอยางรวมกน

คอ ผแตงกลอนมนจะนาชอสถานทมาประพนธลงในบทกลอนดวย จงอยากศกษาในสวน

ของสถานททปรากฏในบทกลอนหนงสอรวมกลอน “เฮยคนนอฌฌ” ทเปนหนงสอกลอน

ทมความสาคญเลมหนงของญปน และรจกกนอยางกวางขวาง

Page 9: ปริญญานิพนธ์...กลอนท เป นแบบญ ป นมากข น โดยเร มจากท เร มม “วะกะ” และเน

6. วตถประสงคของการวจย

- เพอศกษาการกลาวถงชอสถานทในกลอนเฮยคนนอฌฌ

- เพอศกษาถงความเชอในเรอง “สถานท” ทปรากฏในหนงสอรวมกลอนเฮยคนนอฌฌ

-

7. คาถามของการวจย

ชลการแตงกลอนของคนญปนในสมยโบราณมกจะกลาวอางถง “สถานท” เนองจากม

ความเชอ หรอเพราะแตงเพอความงามทางภาษากลอน คอการแตงเพอใหครบจงหวะ

ตามกฎบงคบของการแตงกลอน

8. ทฤษฏ และงานวจยทเกยวของ

- (論文)閨怨詩に代る「禁忌の恋」の発見

天野 紀代子

日本文學誌要 54, 2-11, 1996-07-13

Hosei University

- 古今和歌集の心と表現構造

林 四郎

日本言語文化研究 12, 1-12, 2008-04

Ryukoku University

- 古今和歌集定家本始終

野口 元大

上智大学国文学科紀要 17, 5-39, 2000-03-15

Sophia University

9. ขอบเขตของการวจย

ขอบเขตเนอหางานวจยนจะอยในวรรณคดประเภทกลอนญปน “หนงสอรวม

กลอนเฮยะคนนอฌฌ” ทถกรวบรวมขนในสมยคามาคระ – มโรมาจ (1192-1603) ท

ฟจวาระ โนะ ซาดาอเอะ หรอ ฟจวาระ โนะ เทอกะ ไดเปนคนรวบรวมขน จาก 100 บทกว

ไดเลอกเฉพาะบททมชอสถานทปรากฏม 35 บทดงน

บทท 2,4,7,8,10,13,14,16,17,18,19,20,25,26,27,31,34,42,46,51,58,60,61,62,64,69,

72,74,78,88,90,94,95,97 และบทท 98

Page 10: ปริญญานิพนธ์...กลอนท เป นแบบญ ป นมากข น โดยเร มจากท เร มม “วะกะ” และเน

10. วธการศกษา

อาน 100บทกวญปนโบราณเพอศกษาบทกลอนทไดกลาวถงชอสถานทในบทกลอน

11. นยามศพทเฉพาะ

- เฮยะคนนอฌฌ คอ หนงสอทรวบรวมบทกลอนของกวคนอนๆ ทถกรวบรวมขน

ในชวงสมยคามาคระ (1235) โดยการคดเลอกมา 100 คน โดยเอามาคนละบท ทาใหม

ชอวา ‘เฮยะค’ ทหมายถง 100 (คน) สวน ‘อฌฌ’ มความหมายวา 1 บท

- ยคสมยเฮอน คอชวงยคสมยทญปนไดยายเมองหลวงมายงเกยวโต แลวไดกอตงรฐบาล

ทหารขน มอกชอวา ชโกะ หรอ สมยเฮอน เปนชวงยครงเรองของ ยควรรณกรรม ใน

ยคนมกวทมอทธพลตอการแตงกลอนในยคตอมาอยหลายคน

- ยคสมยคามาคระ คอ สมยทมนาโมโตะ โยรโมโตะ ไดกอตงรฐบาลทหารขนทคามาค

ระ

- กลอนวะกะ คอ เปนกลอนญปนโบราณทมรปแบบมาจากโคลงกลอนของจนในสมย

ราชวงศถง มาเปนโคลงกลอนญปนแบบจน มจงหวะ 5 · 7

- กลอนทงกะ คอ กลอนสน สวนใหญจะมจงหวะแบบ 5·7 5·7 7

12. ประโยชนทคาดวาจะไดรบ

เพอศกษาในดานความเชอของคนญปนเกยวกบสถานทตางๆของคนญปนในสมยกอนท

อาจสงผลมาถงความเชอของคนญปนในปจจบนผานทางกลอนในเฮยคนนอฌฌ เพอให

เปนประโยชนตอผทตองการศกษาตอ หรอผทมความสนใจ ในสาขาดานนไดนาไปศกษา

ตอ

Page 11: ปริญญานิพนธ์...กลอนท เป นแบบญ ป นมากข น โดยเร มจากท เร มม “วะกะ” และเน

13. เอกสารอางอง หรอบรรณานกรม

- อรรถยา สวรรณระดา เรยนร100บทกวญปนโบราณ กรงเทพฯ: สานกพมพแหง

จฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2555. 292 หนา

- อรรถยา สวรรณระดา ประวตวรรณคดญปน สานกพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย

2554, 205 หนา.

- ดร.มารสา พงษธนยนตกจ สายใยแหงวฒนธรรมญปน จากวรรณกรรมคลาสสก

สมยเฮอนสโลก สมยใหม สานกพมพมหาวทยาลยธรรมศาสตร, 2536. 131 หนา

- พจนา จนทรสนต วาดวยวรรณคดญปนฯ กรงเทพฯ: สานกพมพเคลดไทย 2533, 206

หนา

- วลยา ววฒนศร มตสถานท ในนวนยายของฟรองซวส โมรยค, กรงเทพฯ: สานกพมพ

แหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2541. 185 หนา

14. สรปปรญญานพนธฉบบภาษาญปน

15. ภาคผนวก

Page 12: ปริญญานิพนธ์...กลอนท เป นแบบญ ป นมากข น โดยเร มจากท เร มม “วะกะ” และเน

บทท 2 ทบทวนวรรณกรรม

กลอนญป นโบราณ

ยครงเรองของวฒนธรรมญปนนนคอ ชวงยคเฮอนทเรมตนหลงจากหนงรอยปใหหลงจาก

การยายเมองหลวงจากนารา(710 - 794)มายงเฮอน(794 - 1185) ซงเปนชวงทรฐบาลกลางญปนได

ตดสนใจทจะยกเลกการสงคณะทตไปยงจน หลงจากทมการพฒนารปแบบวฒนธรรมทไดรบมา

จากจนทยงคงมอทธพลตอดานตางๆมาตงแตสมยนารามาใหเปนวฒนธรรมทเปนเอกลกษณของ

ตนเอง แลวศนยกลางของวฒนธรรมในยคเฮอนนนอยทราชสานก ความโดดเดนของวฒนธรรมใน

ยคน เปนความประณตบรรจง และความละเอยดออนแบบชาววง ซงในยคนนผทมความรเกยวของ

กบงานศลปะในดานตางๆ ทงของจน และของญปนจะไดรบการยกยองวาเปนผทมความร

ความสามารถ และพวกเขาจะมงเนนในดานการประพนธโคลงกลอน เปนตน

หนงสอรวมกลอนมนโยฌ(万葉集 E

まんようしゅう

A)

หนงสอรวมบทกลอนญปนทมการบนทกไวเปนครงแรก และมความเกาแกทสดคอ

หนงสอรวมกลอนมนโยฌ2

3(万葉集) บทกลอนทปรากฏในมนโยฌมจดประสงคเพอแสดง

ความคดความรสกในใจของตนออกมา แยกออกได 2 กลมใหญ ไดแก การถอดเสยงแบบจน และ

การถอดเสยงแบบญปน

เทคนคการประพนธกลอน

1. มากระโคโตบะ(枕詞)คอ การนาคา หรอวลใดๆทมจานวนพยางค 5 พยางคซงม

กาหนดเอาไวอยางแนนอนมาวางไวขางหนา หรอวลใดๆ โดยมจดประสงคเพอประดบ

กลอนใหมความไพเราะสวยงาม หรอชวยในการขยายความหมายในกลอน เชน

3 มนโยฌ คอ หนงสอรวบรวมกลอนในสมยนารา (ครงหลงศตวรรษท 7จนถงชวงกลางหลงศตวรรษท 8 )

Page 13: ปริญญานิพนธ์...กลอนท เป นแบบญ ป นมากข น โดยเร มจากท เร มม “วะกะ” และเน

枕詞 ใชเกรนนาถง

あかねさす สมวง(紫)

あしひきの ภเขา(山)

からころも ชายเสอ(袖)

しろたへの เสอผา(衣)

たたなづく รวสเขยว(青垣)

ぬばたまの สดา (黒)、ความมด(闇)

ひさかたの ทองฟา(空·天)、แสง(光)

2. โจโคโตบะ(序詞)คอ การนาคา หรอวลหนงๆซงไมไดจากดความยาวมากลาวใน

กลอนเพอทาใหเกดภาพพจน จนตนาการ รวมทงสามารถเขาใจความหมายของบทกลอน

ไดอยางชดเจนยงขน

3. ทสอก(対句)คอ การนาคา หรอวลทมความคลายคลงกนมาจดเรยงซอนกนเพอใหเกด

จงหวะทไพเราะ และเพอเนนความหมาย3

4

หนงสอรวมกลอนโคะกนวากะฌ(古今和歌集こ ぎ ん わ か し ゅ う

เปนหนงสอรวมกลอนวากะทถกรวบรวมขนโดยพระบรมราชโองการของจกรพรรดเปน

เลมแรกเมอป ค.ศ.905 ในยคสมยเฮอน สวนใหญเปนกลอนแบบกลอนสน(短歌た ん か

)เขยนขน

ดวยคานาทเปนภาษาจน หรอมานาโจะ(真名序ま な じ ょ

)และคานาทเขยนขนตนดวยภาษาญปน

คานาโจะ(仮名序か な じ ょ

บทกลอนในโคะกนวากะฌ แบบแบงตามเนอหาจะได 13 หวขอ

1.ฤดใบไมผล(春は る

2.ฤดรอน(夏な つ

3.ฤดใบไมรวง(秋あ き

4 อรรถยา สวรรณระดา, ประวตวรรณคดญปน(กรงเทพฯ: , สานกพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2554), หนา 24,28-29.

Page 14: ปริญญานิพนธ์...กลอนท เป นแบบญ ป นมากข น โดยเร มจากท เร มม “วะกะ” และเน

4.ฤดหนาว(冬 E

ふ ゆ

A)

5.ความยนด(賀 E

A)

6.การผลดพลาด(離別 E

り べ つ

A)

7.การเดนทาง(羈旅き た び

8.ชอสงของตางๆ(物名も の な

9.ความรก(恋こ い

10.ความทกข(哀傷あいしょう

11.บทกลอนทใชในงานพธตางๆ(大歌所御歌)

12.เบดเตลด(雑ざ つ

13.บทกลอนอนนอกเหนอจากทงกะ(雑体ざつからだ

เทคนคการประพนธกลอน

1. เอนโกะ(縁語)คอ คาทมสวนเกยวของสมพนธกนทางความหมายอยางลกซง เชน

นาคาง(露)กบ เลอนหายไป(消える)

ฝน(雨) กบ ตก(降る)

2. คาเกโคโตบะ(掛詞)คอ คาทออกเสยงเหมอนกนแตความหมายตางกน(คาพองเสยง)

เชน

อาก(秋)ฤดใบไมรวง กบ อาก(飽き)เบอ

นาค(無き)ไมม กบ นาค(泣き)รองไห

3. มทาเทะ(見立て)คอ การเปรยบสงหนงทมองเหนวาคลายกบอกสงหนง เชน เหนหมะ

ทเกาะ อยบนตนไมเปนดอกไมสขาว

4. กจนโฮ(擬人法)คอ การใหสงทไมใชบคคลมกรยาเหมอนมนษย(บคลาธษฐาน) เชน

การใหดอกไมมความรสกนกคดเหมอนกบมนษย4 5

5 อรรถยา สวรรณระดา, ประวตวรรณคดญปน(กรงเทพฯ: , สานกพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2554), หนา 39,41-42

Page 15: ปริญญานิพนธ์...กลอนท เป นแบบญ ป นมากข น โดยเร มจากท เร มม “วะกะ” และเน

บทกลอนในโคะกนวากะฌจะมลกษณะทละเอยดออน และออนชอยงดงาม ใชเทคนค

ตางๆ ในการแตง และมลกษณะการแตงทมไหวพรบ ลกษณะการแตงทเหมอนผหญงเชนนวา

“ทะโอะยะเมะบร”(たをやめぶり)ตางจากมนโยฌ(万葉集)ทมลกษณะแขงๆ เรยบงาย

ตรงไปตรงมา และไมมการปรงแตงเปนลกษณะการแตงทเหมอนผชาย เรยกวา “มะซระโอะบร”

(ますらをぶり)

ยกตวอยางของมนโยฌ และโคะกนวากะฌ

แบบดงเดม เขยนแบบ ปจจบน

มนโยฌ บทท 24 あらたまの 年行き還り 春立たば まづわが屋戸

に 鶯は鳴け右の一首

は、右中弁大伴宿禰家持

のなり

年があらたまって、 待ち遠しい春がやって来たなら

ば、 鶯よ、まず私の家に飛んで来て、 春の到来を誰よりも早く教えるよ

うに、 その美しい鳴き声を聞かせておく

れ。6

มนโยฌ บทท 33 楽浪の国つ御神のうらさ

びて荒れたる都見れば悲

しも

近江の国つ神が、何とはなくに寂し

く楽しむこともないので、 荒れ果てた都を、見ていると悲し

くなってくる。7

โคะกนวากะฌ

บทท 40

หมวดฤดใบไมผล

月夜には それとも見え

ず 梅の花 香を尋ねて

知るべかりける

月の輝く夜には、月明かりが明るす

ぎて、はっきり見分けることも出来

ません。梅の花は、香を探し訪ねて

こそ、ありかを知ることができるも

のです。

โคะกนวากะฌ

บทท 277

หมวดฤดใบไมรวง

心あてに折らばや折らむ

初霜のおきまどはせる白

菊の花

当て推量に、折れるものならば折っ

てみようか。草葉に置いた初霜が見

分け難くしている白菊の花を。8

6 http://manyou-syu.seesaa.net/ 7 http://www5b.biglobe.ne.jp/~yoropara/manyou/m-den00033.htm 8 http://www.asahi-net.or.jp/~sg2h-ymst/yamatouta/sennin/mitune.html

Page 16: ปริญญานิพนธ์...กลอนท เป นแบบญ ป นมากข น โดยเร มจากท เร มม “วะกะ” และเน

หนงสอรวมกลอน(勅撰和歌集ちょくせんわかしゅう

เปนหนงสอรวมกลอนทจกรพรรดทรงโปรดเกลาฯใหรวบรวมขน ไดแก8

9

ลา

ดบ

ชอหนงสอรวมกลอน ถกรวบรวมขน

เมอ

ถกรวบรวมขนโดย

1 โคะกนวากะฌ (

古今和歌集こ き ん わ か し ゅ う

ค.ศ.905 -คโนะ ทสรายก(紀貫之きのつらゆき

-คโนะ โทโมโนร(紀友則きのとものり

-โอชโกช โนะ มทสเนะ(凡河躬恒おしごしのみつね

-มบ โนะ ทาดามเนะ(壬生忠岑 E

みぶのただみね

A)

2 โกะเซนวากะฌ (

後撰和歌集ご せ ん わ か し ゅ う

ค.ศ.951 กลมกวนาฌทสโบะ(梨壺なしつぼ

3 ฌอวากะฌ (

拾遺和歌集しゅういわかしゅう

ค.ศ.1005 – 1007 จกรพรรดคาซน(花山法皇) หรอ

ฟจวาระ โนะ คนโต(藤原公任ふじわらのきんとう

4 โกะฌอวากะฌ(

後拾遺和歌集ご じ ゅう いわ か しゅ う

ค.ศ.1087 ฟจวาระ โนะ มจโตช(藤原通俊ふじわらのみちとし

5 คนโยวากะฌ (

金葉和歌集きんようわかしゅう

ค.ศ.1124 มนาโมโตะ โนะ โทชโยร(源俊頼)

6 ฌกาวากะฌ (

詞花和歌集し か わ か し ゅ う

ค.ศ.1144 ฟจวาระ โนะ อากซเกะ (藤原顕輔)

7 เซนซาอวากะฌ(

千載和歌集せんざいわかしゅう

ค.ศ.1183 – 1188 ฟจวาระ โนะ โทชนาร (藤原俊成)

8 ฌนโกกนวากะฌ(

新古今和歌集し ん ごき んわ か しゅ う

ค.ศ.1201 -ฟจวาระ โนะ เทอกะ(藤原定家)

-ฟจวาระ โนะ อเอทากะ(藤原家隆)

-ฟจวาระ โนะ อารอเอะ(藤原有家)

-ฟจวาระ โนะ มาซาทสเนะ

(藤原雅経)

-มนาโมโตะ โนะ มชโตโมะ

9 อรรถยา สวรรณระดา, ประวตวรรณคดญปน(กรงเทพฯ: , สานกพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2554),

หนา 47-49.

Page 17: ปริญญานิพนธ์...กลอนท เป นแบบญ ป นมากข น โดยเร มจากท เร มม “วะกะ” และเน

(源道具)

แลวหนงสอรวมกลอนทสาคญ คอ ฌนโกกนวากะฌ(新古今和歌集し ん ごき んわ か しゅ う

)เปนหนงสอรวบรวม

กลอนกลอนทงกะ

• หนงสอรวมกลอนญปนทสาคญม

1. “มนโยฌ” (万葉集 E

まんようしゅう

A) ทถกรวบรวมขนในสมยนารา

2. โคะกนวากะฌ(古今和歌集 E

こ き ん わ か し ゅ う

A)ทถกรวบรวมขนในสมยเฮอน

3. “ฌนโกกนวากะฌ” (新古今和歌集 E

し ん こき んわ か しゅ う

A) ทถกรวบรวมขนในสมยคามาคระ

• หนงสอรวมกลอนประเภทฌกะฌ(私歌集 E

し か し ゅ う

A)เปนหนงสอรวมกลอนกวทตนเองแตง ท

มชอเสยง คนกาอวากะฌ(金槐和歌集 E

きんかいわかしゅう

A)โดย มนาโมโตะ โนะ ซาเนโตะโมะ(

源実朝 E

みなもとのさねとも

A)

• หนงสอรวมกลอนประเภทฌเซนฌ(私撰集 E

しせんしゅう

A)ทเปนหนงสอรวบรวมกลอนทกวเปนคน

รวบรวมกลอนของกวคนอนๆ ทสาคญไดแก “โอะงระเฮยะคนนอฌฌ”(

小倉百人一首 E

おぐらひゃくにんいっしゅ

A)ทถกรวบรวมโดย ฟจวาระ โนะ ซาดาอเอะ 9

10(藤原定家 E

ふじわらのていか

A)

100 บทกวญปนโบราณ (百人一首ひゃくにんいっしゅ

แตเดมแลวกอนทจะม “หนงสอ 100 บทกวญปนโบราณ” กมหนงสอทไดรวบรวมบท

กลอนญปนโบราณมากอน กลอนญปนโบราณนนเรมมมาตงแตสมยสมยยามาโตะ-นารา และม

หนงสอรวบรวมบทกลอนทเกาแกทสด คอ “มนโยฌ” (万葉集) โดยทหนงสอรวมกลอนญปน

โบ รา ณ “เ ฮ ย ะ ค น นอฌฌ” น นไ ด ถ ก รวบ ร วม บ ท ก ล อนโบ รา ณ ตา ง ๆ ข นม า โด ย

ฟจวาระ โนะ ซาดาอเอะ หรอ ฟจวาระ โนะ เทอกะ ในชวงตนสมยคามาคระ(1185 - 1333)ราวๆ

ค.ศ.1235 ชอ “เฮยะคนนอฌฌ” นนมทมาจากการทเทอกะ ไดรวบรวมบทกลอนญปนโบราณของ

กว 100 คนทมชวตอยในชวง ค.ศ.668 – 1221 คอจากสมยจกรพรรดเทนจ (668-671) จนถงสมย

จกรพรรดจนโตค (1210-1221) โดยเลอกคนละ 1 บทกว ซง “เฮยะคนน” หมายถง 100 คน “อฌฌ”

10 ฟจวาระ โนะ ซาดาอเอะ หรอ เทอกะ เปนกวทมชอเสยงในสมนคามาคระ เปนบตรของฟจวาระ โนะ โทฌนาร

Page 18: ปริญญานิพนธ์...กลอนท เป นแบบญ ป นมากข น โดยเร มจากท เร มม “วะกะ” และเน

หมายถง 1 บท เดมหนงสอรวบรวมบทกลอนทเทอกะไดรวบรวมนนมชอเดมกอนทจะนามา

ปรบปรงใหมวา “เฮยะคนนฌกะ”(百人秀歌ひゃくにんしゅうか

)กอนแลวจรงเปลยนมาชอวา “โอะงระเฮยะค

นนอฌฌ” หลงปรบปรงแลว เปนหนงสอรวมกลอนทสาคญและไดรบการยกยองวาเปนคมอในการ

แตงบทกลอนวากะ และเปนทรจกกนอยางแพรหลายเนองจากบทกลอนทถกรวบรวมในหนงสอ

รวมกลอนนไดไปปรากฏอยบนไพคารตะ10

11(歌留多

か る た

หนงสอรวมกลอน“เฮยะคนนอฌฌ”น นเทอกะไดรวบรวมกลอนกวมาจากนกกวท ง

100 คน โดยมกวทผแตงเปนผชายอย 79 คนในจานวนกวทเปนชายมพระอย 13 รป สวนทเหลอเปน

นกกวหญง 21 คน

โดยทสามารถแบงแยกประเภทหมวดของกลอนออกได ดงน

หมวดความรก ม 43 บท

หมวดเบดเตลด ม 20 บท

หมวดฤดใบไมรวง ม 14 บท

หมวดฤดใบไมผล ม 8 บท

หมวดฤดหนาว ม 6 บท

หมวดฤดรอน ม 4 บท

หมวดการเดนทาง ม 4 บท

หมวดการพลดพราก ม 1 บท

กลอน「和歌」 “วากะ”

11 ไพคารตะ คอ ชอเรยกไพจบค จะมสองสารบ ซงจะม “โยมฟตะ” ไพสาหรบอาน และ “โทรฟตะ” ไพสาหรบ

เลน กตกาในการเลนกคอ จะมคนหนงเปนคนอานไพโยมฟดะ และผเลนคนอนๆ อกสองคนขนไปจะตองหาไพ

โทรฟดะ ทสอดคลองกนกบไพโยมฟดะใบนน การละเลนเชนนเรยกวา “คารตะ”

Page 19: ปริญญานิพนธ์...กลอนท เป นแบบญ ป นมากข น โดยเร มจากท เร มม “วะกะ” และเน

ยคสมยกลอนญปน(和歌わ か

)น นเดมมพนฐานมาจากบทเพลง 1 1

12(歌謡

か よ う

) แตม

ลกษณะทแตกตางจากบทเพลงทไมใชการรองแบบหมคณะ แตมจดประสงคเพอแสดงความคด

อารมณความรสกในใจของตนออกมา

「韻文いんぶん

」 “อนบน” คอ รอยกรองญปนโบราณ ทแตงโดยใหมเสยงอกษรเปนไปตามกฎบงคบ

การแตงเปนตนแบบของหลายโคลงกลอน ขนบรรยายตานานเทพ และประวตศาสตรยคเกา และยง

มโคลงกลอนอกหลายประเภท ไดแก

1. 「俳句 E

は い く

A」ไฮค

2. 「和歌 E

わ か

A」วากะ

3. 「漢詩 E

か ん し

A」คนช

4. 「連歌 E

れ ん が

A」เรนกะ

5. 「連句 E

れ ん く

A」เรนก

6. 「四行詩 E

よんぎょうし

A」ยงเคยวช

7. 「脚韻詩 E

きゃくいんし

A」เคยะคอนช

ซงวากะ「和歌」กคอ กลอนแบบญปนทไดรบการปรบเปลยนมาจากรปแบบการเขยนกลอน

แบบจน อนบนกบคนช มาเปนวากะ ทมจงหวะ5·7 แลวกยงสามารถแบงประเภทของกลอนวะกะ

ไดอก 4 แบบ

กลอนญปน(和歌わ か

) มการแตงแบบ

• 長歌 E

ちょうか

A มจงหวะการแตงเปน 5·7 5·7 ตอไปเรอยๆ จนวรรคตอนจบจะเปน 5·7 7

• AE短歌 E

た ん か

A มจงหวะการแตงเปน 5·7 5·7 7

• AE旋頭歌 E

せ ど う か

A มจงหวะการแตงเปน 5·7·7 5·7·7

• A E仏足石歌体 E

ぶっそくいしうたからだ

A มจงหวะการแตงเปน 5·7 5·7 7·7

12 บทเพลงทใชในการบชาเทพเจา และบทเพลงทรองเพอผอนคลายระหวางหารทาไรทานา

Page 20: ปริญญานิพนธ์...กลอนท เป นแบบญ ป นมากข น โดยเร มจากท เร มม “วะกะ” และเน

ในทนผวจยจะศกษาในสวนของ “สถานท” ทปรากฏในหนงสอรวมกลอนเฮยคนนอฌฌ และความ

เชอทมความเกยวของเกยวกบสถานท

บทท 3 บทวเคราะห

ในบทนจะพดถงการวเคราะห “สถานท” ทปรากฏในบทกวญปนโบราณเฮยะคนนอฌฌ

คอจะพดถงในสวนของสถานททปรากฏในอดต และสถานททในปจจบน และความเชอทมตอ

สถานทแหงนน

บทท 2

ผแตง จกรพรรดนนจโต(持統天皇じとうてんのう

)เพศ หญง

แหลงทมา กลอนบทท 175 ในหนงสอรวมกลอนฌนโกะกนวะกะฌ(新古今和歌集し ん こき んわ か しゅ う

หมวดฤดรอน

春過ぎて 夏来にけらし 白妙の 衣干すてふ 天の香具山

ฤดใบไมรวงผานพนไป ฤดรอนยางกรายเขามาแลว ภเขาคะงแหงสรวงสวรรค

มคากลาวกนมาแตโบราณวา พอถงหนารอนกจะตากผาขาวไว

• สถานท ภเขาคะง(香具山 E

か ぐ や ま

A)12F

13 เปนหนงในสามทราบสงยามาโตะ13F

14

(大和三山やまとさんざん

)ประกอบไปดวยภเขาอเนบ(畝傍山)

ภเขามมนาช (耳成山)และภเขาคะง(香具山)

อยทเมองคาชฮาระ จงหวดนารา

13 http://ja.wikipedia.org/wiki/%E5%A4%A7%E5%92%8C%E4%B8%89%E5%B1%B1 14 http://homepage2.nifty.com/kys/kys.kodai_yamato3zan.htm

Page 21: ปริญญานิพนธ์...กลอนท เป นแบบญ ป นมากข น โดยเร มจากท เร มม “วะกะ” และเน

• ความเชอ มความเชอกนวาภเขาทงสามลกนอาจจะเปนสงทเทพสรางขน บางกวา

เปนสงทธรรมชาตบงเอญสรางภเขาทงสามลกนขนมา แลวบงเอญมจดท

เกยวโยงกนอย คอเมอนาทตงของภเขาทงสามมาขดเสนโยงหากนจะเปน

รปสามเหลยมพอด จากหนงสอบนทกฟโทค(風土記ふ ど き

)15ภเขาคะง

น นมตานานวาเปนภเขาทตกลงมาจากสวรรค มความเชอวามความ

บรสทธทสดเมอเทยบกบอกสองภเขาทเหลอจงไดชอวา “ภเขาคะงแหง

สรวงสวรรค”

บทท 4

ผแตง ยามาเบะ โนะ อากาฮโตะ(山部赤人やまべのあかひと

) เพศ ชาย

แหลงทมา กลอนบทท 675 ในหนงสอรวมกลอนฌนโกะกนวะกะฌ(新古今和歌集し ん こき んわ か しゅ う

หมวดฤดหนาว

田子の浦に うち出でて見れば 白妙の 富士の高嶺に 雪は降りつつ

เมอออกไปยงรมชายหาดอาวทะโงะ กไดเหนภาพภเขาฟจทมหมะตกอยตลอด

• สถานท -อาวทะโงะ(田子の浦)ชายฝงทะเลของแควนสรงะ15

16(駿河国)

ปจจบนชายหาดแถบตะวนออกของจงหวดชซโอกะ

-ภเขาฟจ(富士) อยบรเวณตงอยบรเวณจงหวดชซโอกะ และจงหวดยามา

นาช

• ความเชอ -เกยวกบอาวทะโงะ คาดวาไมไดมความเชอใดๆเกยวของกบสถานทแหงน16

17

-ภเขาไฟฟจ มความเชอวาเปนภเขาทบรสทธ และทประทบของเทพในความ

เชอของ ศาลเจาอาซามะ17

18

15 หนงสอบนทกประวตศาสตร หรอตานานทองถน ในสมยนารา (大日本真秀國 風土記 註譯 浦木裕)

16 http://ja.wikipedia.org/wiki/%E9%A7%BF%E6%B2%B3%E5%9B%BD 17 http://www.t-aterui.jp/miyagi/m-tagonoura.htm 18 http://www.inage-sengenjinja.or.jp/index.html

Page 22: ปริญญานิพนธ์...กลอนท เป นแบบญ ป นมากข น โดยเร มจากท เร มม “วะกะ” และเน

บทท 7

ผแตง อาเบะ โนะ นากามาโระ(阿部仲麻あ べ な か あ さ

)หรอ(安部仲麻あ べ な か あ さ

) เพศ ชาย

แหลงทมา กลอนบทท 406 ในหนงสอรวมกลอนโกะกนวะกะฌ(古今和歌集こ き ん わ か し ゅ う

หมวดการเดนทาง

天の原 ふりさけ見れば 春日なる 三笠の山に 出でし月かも

เมอแหงนมองดทองฟาอนกวางใหญ

กเหนพระจนทรซงเปนดวงเดยวกบทปรากฏอย

เหนอภเขามกาซะทเมองคาซงะ(อนเปนบานเกด)

• สถานท -ภเขามกาซะ(三笠の山)หรอ(御蓋山)

อยระหวางภเขาวากะคสะ(若草山) และภเขาทากามาโดะ

(高円山)ปจจบนอยในจงหวดนารา18

19

• ความเชอ -เปนปาภเขาทเปนสถานทบชาฤดใบไมผล19

20เนองจากเชอวามความ

บรสทธ

บทท 8

ผแตง พระคเซน(喜撰法師き せ ん ほ う し

) เพศ ชาย(พระ)

แหลงทมา กลอนบทท 983 ในหนงสอรวมกลอนโกะกนวะกะฌ(古今和歌集こ き ん わ か し ゅ う

หมวดเบดเตลด

わが庵は 都の辰巳 しかぞすむ 世をうぢ山と 人はいふなり

19 http://www.asahi-net.or.jp/~sg2h-ymst/yamatouta/sennin/100i/007.html 20 http://nara-park.com/annnai2_9.html

Page 23: ปริญญานิพนธ์...กลอนท เป นแบบญ ป นมากข น โดยเร มจากท เร มม “วะกะ” และเน

กระทอมของฉนอยทางทศตะวนออกเฉยงใตของเมองหลวง

ฉนใชชวตอยางสงบสขเชนนบนภเขา

ทผคนเรยกกนวาภเขาอจ(ภเขาแหงความทกขระทม)

• สถานท -ภเขาอจ(宇治山)อยแถบตะวนออกของเมองอจ จงหวดเกยวโต คอ

ภเขาคเซน(喜撰山)ในปจจบน ตอนกลางของภเขาจะมถ าเลกๆ

“ถาคเซน” อกทงยงม ศาลเจาคเซนภเขาลกนเคยปรากฏในวรรณคดฮคา

รโมโนกาตาร ในภาคสดทาย เปนสถานททพวกขนนางนยมมาอยทนเพอ

หลบหนความวนวาย

• ความเชอ -

บทท 10

ผแตง เซมมาร(蝉丸せみまる

) เพศ ชาย(พระ)

แหลงทมา กลอนบทท 1089 ในหนงสอรวมกลอนโกะเซนวะกะฌ(後撰和歌集ご せ ん わ か し ゅ う

หมวดเบดเตลด

これやこの 行くも帰るも 別れては 知るも知らぬも 逢坂の関

ทแหงนคอดานโอซากะ ทซงทงคนทออกเดนทางไป และคนทกลบมา

ทงคนทรจกและคนทไมรจกพรากจากกนไปและกลบมาพบกนใหม

• สถานท -ดานโอซากะ(逢坂の関)คอดานพรมแดนระหวางแควนยามาช

โระ(山城国)ปจจบนสวนใตของจงหวดเกยวโต2 0

21 และแควนโออม

(近江国)ทปจจบนคอ จงหวดชงะ 2 1

22 ในสมยนนเ รยกแควนทาง

ตะวนออกวา ประเทศตะวนออก(東国)

• ความเชอ -

21 http://ja.wikipedia.org/wiki/%E5%B1%B1%E5%9F%8E%E5%9B%BD 22 http://ja.wikipedia.org/wiki/%E8%BF%91%E6%B1%9F%E5%9B%BD

Page 24: ปริญญานิพนธ์...กลอนท เป นแบบญ ป นมากข น โดยเร มจากท เร มม “วะกะ” และเน

บทท 13

ผแตง จกรพรรดโยวเซอน(陽成院ようせいいん

)เพศ ชาย

แหลงทมา กลอนบทท 776 ในหนงสอรวมกลอนโกะเซนวะกะฌ(後撰和歌集ご せ ん わ か し ゅ う

หมวดความรก

筑波嶺の 峰より落つる みなの川 恋ぞ積もりて 淵となりぬる

แมนามนะซงตกลงมาจากเทอกเขาซกบะ ไหลรวมกลายเปนลานาลก

เหมอนดงกบความรกสมสรวงของฉนททบถมลกมากขนเรอยๆ

• สถานท -เ ท อ ก เ ข า ซ ก บ ะ (筑波嶺)อ ย ท แ ค ว น ฮ ท า จ (常陸国)

หนงในเรยวเซอ(令制国)23ปจจบนคอ ภเขาซกบะ(筑波山)

จงหวดอบาระค ประกอบดวย ภเขาดนทาอ(男体山)ททางดาน

ทศตะวนตก และภเขาเนยวทาอ(女体山) ทางดานทศตะวนออก

-แมน า มนะ(みなの川)หรอ(男女川) หรอ(水無乃川)

เพราะวาเปนแมนาทไหลลงมาจากยอดเขาของภเขาทงสองลก2 3

24จงไดชอ

วา แมนามนะ(男女川)

• ความเชอ -เทอกเขาแหงนมกเปนทรวมดวยกนท งตอนกลางวน และกลางคน

เนองจากมประเพณอตางาตะ(歌枕)ทจะมการนดเฉพาะของหนม

สาวเพอรองเพลง(歌謡)25รองเลนเตนรา มองหาคกนและกน และ

23 http://ja.wikipedia.org/wiki/%E4%BB%A4%E5%88%B6%E5%9B%BD 24 http://www.kasumigaura.net/usr/mizukusa/Kasumigaura/page/A0615.html 25 http://ja.wikipedia.org/wiki/%E6%AD%8C%E8%AC%A1#cite_note-sekai-3

Page 25: ปริญญานิพนธ์...กลอนท เป นแบบญ ป นมากข น โดยเร มจากท เร มม “วะกะ” และเน

พธการบวงสรวงเทพ ซงในปจจบนมการเปดเปนสถานททองเทยวทม

ชอเสยงในดานการเดนขนภเขา25

26

บทท 14

ผแตง มนาโมโตะ โนะ โทโอร ( 源 融みなもとのとおる

)หรอ ( 河原左大臣) เพศ ชาย

แหลงทมา กลอนบทท 724 ในหนงสอรวมกลอนโกะกนวะกะฌ( 古今和歌集こ き ん わ か し ゅ う

หมวดความรก

陸奥の しのぶもぢずり 誰ゆゑに 乱れそめにし 我ならなくに

ใจของฉนสบสนวนวายเหมอนลวดลายบนผาโมจสรของเมองฌโนบ

ทางภาคตะวนออกเฉยงเหนอ ทใจฉนเรมวนวายเชนนเปนเพราะผใดกน

ไมใชเพราะตวฉนเอง แตเปนเพราะเธอ

• สถานท -เมองฌโนบทางภาคตะวนออกเฉยงเหนอ(しのぶ)ในทน กลาวถง

เมองชโนบทอยแควนมทส หรอมจโนค(陸奥)หนงในเรยวเซอ

ปจจบน ประกอบดวย จงหวดอาโอโมร จงหวดอวาเทะ จงหวดมยาง

จงหวดฟคชมะ สวนตะวนตกเฉยงเหนอของจงหวดอาคตะ เปนอาณา

เขตสวนทางฟากสมทรแปซฟก

• ความเชอ -ชโนบนน ในทน กลาวถง เปนสถานททเชอกนวาเปนแหลงผลตเสอคลม

ตวนอก “ซรโคโรโมะ”(摺り衣)ทยอมดวยหญาชโนบ(忍草)

บางกวาเปนเรยกกนจงไดชอวา “ชโนบซร”(しのぶずり)27

บทท 16

ผแตง อารวาระ โนะ ยกฮระ หรอ จนากนยกฮระ(中納言行平ちゅうなごんゆきひら

)เพศ ชาย

แหลงทมา กลอนบทท 365 ในหนงสอรวมกลอนโกะกนวะกะฌ(古今和歌集こ き ん わ か し ゅ う

หมวดการพลดพราก

26 http://www.tsukubapress.com/mtttozan.html 27 http://www.eonet.ne.jp/~happytex/sinobu.html

Page 26: ปริญญานิพนธ์...กลอนท เป นแบบญ ป นมากข น โดยเร มจากท เร มม “วะกะ” และเน

立ち別れ いなばの山の 峰に生ふる まつとしきかば 今帰り来む ฉนจะตองพรากจากทานไปยงเมองอนาบะ

ภเขาทเมองอนาบะ มตนสน(มตซ)ขนอย หากไดยนวาทานกาลงคอยฉนอย

(มตซ)ละก ฉนกจะรบกลบมาในบดดล

• สถานท -ภเขาอนาบะ(稲羽山)เมองอนาบะ(因幡)ปจจบนคอ สวน

ทางดานทศตะวนออกของจงหวดทตโทร27

28ปจจบนมพพธพนธ

ประวตศาสตรโบราณและกลอนเพอเปนทราลก(稲葉万葉歴史館)

• ความเชอ -

บทท 17

ผแตง อารวาระ โนะ นารฮระ (在原業平ありわらのなりひら

)หรอ(在原業平朝臣ありわらのなりひらあさおみ

เพศ ชาย

แหลงทมา กลอนบทท 294 ในหนงสอรวมกลอนโกะกนวะกะฌ(古今和歌集こ き ん わ か し ゅ う

หมวดฤดใบไมรวง

ちはやぶる 神代も聞かず 竜田川 からくれなゐに 水くくるとは

แมแตในเรองเลาสมนยคแหงเทพทมเรองราวแปลกประหลาดมากมาย

กไมเคยไดยนเรองราวเชนนมากอน วาแมนาทตซตะจะทาการยอมส

ของนาในแมนาจนเปนสแดงเขมเชนน

• สถานท -แมน าทตซตะ(竜田川)หนงในสาขาแมน าของแมน ายามาโตะทไหล

ผานจงหวดนารา 2 8

29 ตนน าจะเรยกวา แมน าอโกมะ(生駒川)สวน

ตอนกลางของแมน า เ รยกวา แมน า เฮ ง ร(平群川)อา เภออโกมะ

(生駒市)จงหวดนารา ขนในฤดการชมใบไมเปลยนส ในฤดใบไมรวง

วาเมอใบไมรวงหลนลงบนผวนาจะดเหมอนแมนาถกยอมเปนสแดง

• ความเชอ -ทตซตะงาวะ มบทบาททเปนนกซโมในสมยเอโดะ ในเวลานน ดวยเวลา

เพยงไมนานเขากสามารถขนไปอยในลาดบสงได เปนคนทมอนาคตไกล

หากแตวาเมอถกพามาทเมองทาน แลวทโยชวาระนนเขาไดตกหลมรกแรก

28 http://arondight.net/50.html 29 http://www.pref.nara.jp/18003.htm

Page 27: ปริญญานิพนธ์...กลอนท เป นแบบญ ป นมากข น โดยเร มจากท เร มม “วะกะ” และเน

พบ โออรนทมชอเสยงอยคนหนงชอ จฮายะ แตไมวายงไงจฮายะกไมสนใจ

จนถอนใจจากเธอ แลวหนไปหาแตกถกผเปนเหมอนนองสาวของจฮายะ

“คามโยะ” สลดรกอก ดวยความชอคจากการอกหก เขาจงเลกทจะเปน

นกกฬาซโม แลวกลบบานชนบทไป บานของทตซตะงาวะนนเปนรานขาย

เตาหจงสบทอดทบานตอ หลงจากนนหลายไปผานไป อยกมหญงชรา

ขอทานมาอยทหนาบานของเขา แลวขอใหเขาใหทานใหเธอ แตพอเขามองด

ดๆแลวหญงขอทานคนนนคอ จฮายะ คนนนนนเอง แตทตซตะกไมไดปฏบต

กบเธออยางเยนชาแตอยางใด หลงจากนนจฮายะกรสกสนหวงจงไปฆาตว

ตายโดยการทงตวลงบอนา29

30

บทท 18

ผแตง ฟจวาระ โนะ โทชยก(藤原敏行ふじわらのとしゆき

)หรอ(藤原敏行朝臣ふじわらとしゆきあさおみ

)เพศ ชาย

แหลงทมา กลอนบทท 559 ในหนงสอรวมกลอนโกะกนวะกะฌ(古今和歌集こ き ん わ か し ゅ う

หมวดความรก

住の江の 岸による波 よるさへや 夢の通ひ路 人目よくらむ

คลนสาดซดเขาสฝงซมโนเอะ ไมเพยงแคในยามในกลางวนเทานน

แมในยามคาคนเหตไฉนทานจงยงคงหลบเลยงสายตาผคน

ไมยอมมาปรากฏตวใหฉนเหนในฝนดวยเลา

• สถานท -ฝง ซ มโนเอะ(住の江)แควนเซทซ(摂津国)ประกอบดวย

โอซากะเหนอตอนกลาง กบสวนดานทศตะวนออกเฉยงใตของ

จงหวดเบยวโงะ ปจจบนคอ ชายฝงทะเล จงหวดโอซากะ30

31

• ความเชอ -

30 http://www.city.ikoma.lg.jp/miryoku/spot/ 31 http://kotobank.jp/word/%E4%BD%8F%E3%81%AE%E6%B1%9F

Page 28: ปริญญานิพนธ์...กลอนท เป นแบบญ ป นมากข น โดยเร มจากท เร มม “วะกะ” และเน

บทท 19

ผแตง อเซะ(伊勢い せ

)เพศ หญง

แหลงทมา กลอนบทท 1049 ในหนงสอรวมกลอนโกะกนวะกะฌ(古今和歌集こ き ん わ か し ゅ う

หมวดความรก

難波潟 短き蘆の ふしの間も 逢はでこの世を 過ぐしてよとや

ทานจะบอกใหฉนใชชวตผานไปบนโลกใบนโดยไมไดพบเจอ

กบทานเลยแมจะเปนเพยงแคชวงเวลาสนๆ เหมอนกบชวงสนๆ

ระหวางปลองของตนอาฌทขนอยรมอาวนานวะกระนนหรอ

• สถานท -อาวนานวะ(難波潟 E

な に わ が た

A) ปจจบน คออาวโอซากะ จงหวดโอซากะ

ในสมยกอนมพนทชายทะเลทกวางขวางแลวมตนออ(芦 E

あ し

A) ขนอย

มากมาย และจะมชวงทนาลงมากจนเหนชายฝง31

32

• ความเชอ -

บทท 20

ผแตง เจาชายโมโตโยช(元良親王もとよししんのう

)เพศ ชาย

แหลงทมา กลอนบทท 960 ในหนงสอรวมกลอนโกะเซนวะกะฌ(後撰和歌集ご せ ん わ か し ゅ う

หมวดความรก

わびぬれば 今はた同じ 難波なる みをつくしても 逢はむとぞ思ふ

32 http://blogs.yahoo.co.jp/tefu_tefutefu/62588609.html

Page 29: ปริญญานิพนธ์...กลอนท เป นแบบญ ป นมากข น โดยเร มจากท เร มม “วะกะ” และเน

จตใจทกขโศกตรมของฉนในตอนน กคลายกบไมปกเขตในทะเลสาบนวะ

แมชวตจะตองมอดมวยฉนกจะขอพบเจอเธอ

• สถานท -น ม บ ะ(難波) ป จ จ บ น ค อ น ม บ ะ ค อ ย า น แ ห ง ห น ง ใ น

จงหวดโอซากา

• ความเชอ -

บทท 25

ผแตง ฟจวาระ โนะ ซาดากาตะ (藤原定方ふじわらのさだかた

)หรอ(三条右大臣さんじょううだいじん

)เพศ ชาย

แหลงทมา กลอนบทท 700 ในหนงสอรวมกลอนโกะเซนวะกะฌ(後撰和歌集ご せ ん わ か し ゅ う

หมวดความรก

名にし負はば 逢坂山の さねかづら 人に知られで くるよしもがな

ตนซาเนกาซระแหงภเขาโอซากะซงมชอสอถงการไดพบเจอ

และรวมหลบนอนกน หากมวธทฉนจะเขาไปหาเธอไดโดยทไมมใครร

เหมอนกบการดงเอาเถาซาเนกาซระเขามาหาตวกคงด

• สถานท -ภเขาโอซากะ(逢坂山)มอกชอหนงวาภเขาเซค(関山 E

せきやま

A)32F

33อยใน

สวนทศตะวนตกเฉยงใตของโอทสจทอยแถวขอบๆของจงหวดชกะ

• ความเชอ -

บทท 26

ผแตง ฟจวาระ โนะ ทาดาฮระ (藤原忠平ふじわらのただひら

)หรอ(貞信公さだのぶこう

)เพศ ชาย

แหลงทมา กลอนบทท 1128 ในหนงสอรวมกลอนฌอวะกะฌ(拾遺和歌集しゅういわかしゅう

หมวดเบดเตลด

小倉山 峰のもみぢ葉 心あらば 今ひとたびの みゆき待たなむ

33 http://dictionary.sanseido-publ.co.jp/wp/index.php/

Page 30: ปริญญานิพนธ์...กลอนท เป นแบบญ ป นมากข น โดยเร มจากท เร มม “วะกะ” และเน

เจาใบเมเปลบนเทอกเขาโองระเอย หากเจามจตใจเหมอนกบมนษย

แลวละก ขอจงรอใหองคจกรพรรดเสดจเยอนเจาอกครงกอนเถด

(อยาเพงรวงโรยไปเสยกอน)

• สถานท -เทอกเขาโองระ(小倉山)อยระหวางพรมแดนแควนยามาชโระ

(山城国)กบแควนโอม(近江国)ซงปจจบนคอ ซาคางาเมนท

เกยวโต(右京区嵯峨亀ノ尾町)ชายฝงตะวนตกเฉยงเหนอของ

แมน าโออ จดวาเปนสถานททสามารถชมใบไมเปลยนสทดแหงหนงใน

เกยวโต 33

34 ทตนเขามบานพกตากอากาศของฟจวาระ เทอกะ เทอกเขาแหง

นไดรบความนยมเปนสถานทพกผอนหยอนใจของเหลาขนนางมาตงแต

สมยเฮอน34

35

• ความเชอ -

บทท 27

ผแตง ฟจวาระ โนะ คาเนซเกะ(中納言兼輔ちゅうなごんかねすけ

) เพศ ชาย

แหลงทมา กลอนบทท 996 ในหนงสอรวมกลอนฌนโกะกนวะกะฌ(新古今和歌集し ん こき んわ か しゅ う

หมวดความรก

みかの原 わきて流るる いづみ川 いつ見きとてか 恋しかるらむ

แมนาอสม(นาพ)ซงไหลคนทองทงมกะ ตวฉนไดพบเจอทานตงแตเมอใดกน

เหตไฉนใจฉนจงเออลนไปดวยความคดถงทานถงเพยงน

• สถานท -แมนาอสม(泉川)ไหลผานจงหวดเกยวโตทางทศใตเปนชอเกาของแมน า

คทซ(木津川)ไหลมาบรรจบกบ แมนาโยโดะ(淀川)36

34 http://kanko.city.kyoto.lg.jp/detail.php?InforKindCode=4&ManageCode=7000013 35 http://kotobank.jp/word/%E5%B0%8F%E5%80%89%E5%B1%B1 36 http://www.asahi-net.or.jp/~sg2h-ymst/yamatouta/utamaku/izumi_u.html

Page 31: ปริญญานิพนธ์...กลอนท เป นแบบญ ป นมากข น โดยเร มจากท เร มม “วะกะ” และเน

-ทงมกะ(瓶原)37ทวทศนรายลอมดวยทะเลสาบอยทางทศใตของแควน

ย า

มาชโระ(山城国)ปจจบนจงหวดเกยวโต

• ความเชอ -

บทท 31

ผแตง ซากาโนอเอะ โนะ โคเรโนร (坂上是則さかのうえのこれのり

)เพศ ชาย

แหลงทมา กลอนบทท 332 ในหนงสอรวมกลอนโกะกนวะกะฌ(古今和歌集こ き ん わ か し ゅ う

หมวดฤดหนาว

朝ぼらけ ありあけの月と 見るまでに 吉野の里に 降れる白雪

ทองฟายามเชาทคอยๆ สวางขน มองเหนแสงพระจนทร ในยามเชา

แตแทจรงแลวคอแสงสะทอนของหมะสขาวทตกปกคลมดนแดนโยชโนะ

• สถานท -ดนแดนโยชโนะ(吉野の里)แควนยามาโตะ ปจจบนคอจงหวด

นารา เมองโยชโนะเปนหมบานในหบเขาท ในสมยเฮอนมชอเสยงในดาน

การชนชมฤดกาล เชน ฤดใบไมผลกชมดอกซากระพอฤดหนาวกชมหมะ 37

38

• ความเชอ -

บทท 34

ผแตง ฟจวาระ โนะ โอกกาเสะ(藤原興風ふじわらのおきかぜ

)เพศ ชาย

แหลงทมา กลอนบทท 909 ในหนงสอรวมกลอนโกะกนวะกะฌ(古今和歌集こ き ん わ か し ゅ う

หมวดเบดเตลด

誰をかも 知る人にせむ 高砂の 松も昔の 友ならなくに

37 http://www.post.japanpost.jp/cgi-zip/zipcode.php?pref=26&city=1263631&addr=&cmp=1&mode=list 38 http://www.ogurasansou.co.jp/site/hyakunin/031.html

Page 32: ปริญญานิพนธ์...กลอนท เป นแบบญ ป นมากข น โดยเร มจากท เร มม “วะกะ” และเน

จะนบเอาใครมาเปนเพอนทรใจเรา แมแตตนสนแหงทากาซาโงะ(ทมอายยน)

กไมอานจะนบไดวาเปนเพอนทเกาแกของเรา

• สถานท -เมองทากาซาโงะ(高砂)มตาแนงทตงอยทภาคตะวนออกเฉยงใตของ

เมองฮารมะ จงหวดเบยวโกะ เปนสถานททขนชอเรอง ชายหาด และปาสน38

39

• ความเชอ -

บทท 42

ผแตง คโยฮาระ โนะ โมโตสเกะ(清原元輔きよはらのもとすけ

)เพศ ชาย

แหลงทมา กลอนบทท 770 ในหนงสอรวมกลอนฌอวะกะฌ(拾遺和歌集しゅういわかしゅう

หมวดความรก

契りきな かたみに袖を しぼりつつ 末の松山 波越さじとは

เราเคยสญญากนไวแลว ตางกบบชายเสอทเปยกชมไปดวยนาตา

พลางกสญญาวาจะรกกนยนยงไมเปลยนแปลง

เหมอนดงภเขาซเอโนะมตซยามะทคลนยกษกไมอาจขามผานไปได

• สถานท -ภเขาซเอโนะมตซยามะ(末の松山)อยในเมองทางะโจว จงหวด

มยาง

• ความเชอ -เคยตานานท เ กยวกบทสนาม สมย กอน ม รานเหลา ท ชอฮาจมน

(八幡) ทมเจาของรานเปนผหญงชอ ทามาชบะ(玉芝 E

たましば

A)เนองจากวา

เหลารานนอรอย ลงอรงอตงจงจงมาทรานนบอยๆ พอทามาชบะรวาเลอด

ของ อรงอตงมราคาสงจงวางแผนฆาเพอเอาเลอด สาวใชชอโคซาจ

(小佐治 E

こ さ じ

A)รสกสงสารจงคดจะไปบอกพวกลงอลงอตง แตตอน

น น เ อ ง

พวกลงอลงอตงกคดวา “ถาตวมกถกฆาแลว ตอนฟามดจะไปทยอดซเอ

39 http://www.the-noh.com/jp/plays/data/program_015.html

Page 33: ปริญญานิพนธ์...กลอนท เป นแบบญ ป นมากข น โดยเร มจากท เร มม “วะกะ” และเน

โนะมตซยามะ” หลงจากพวกลงถกฆา ทองฟาทางดานทศตะวนออกกมด

ขนมา และไดยนเสยงฟาดนสงเสยงคาราม ตอมากเกดทสนามขน แลวคน

ทรอดกมเพยงหญงสาวใชโคซาจ เธอจงไปบวชเปนชเพอไวอาลยใหแก

ผคนทลมตาย 39

40

บทท 46

ผแตง โซเนะ โนะ โยชทาดะ(曾禰好忠そねのよしただ

)เพศ ชาย

แหลงทมา กลอนบทท 1071 ในหนงสอรวมกลอนฌนโกะกนวะกะฌ(新古今和歌集し ん こき んわ か しゅ う

หมวดความรก

由良のとを 渡る舟人 かぢを絶え ゆくへも知らぬ 恋の道かな

ไมอาจจะรไดวาหนทางรกของฉนจะดาเนนตอไปเชนไร

เหมอนดงกบคนเรอทพายเรอขามปากแมนายระ

ทไดทาพายตกหลนหายไป (ตองลองลอยไปโดยไมรจดหมาย)

• สถานท -แมน ายระ(由良川)อยทแควนทนโงะ(丹後国)ปจจบน คอ

แมนาเมองมยาทซ สวนเหนอของเกยวโต

• ความเชอ -

บทท 51

40 http://www.gupi.jp/trivia/suenomatsuyama.html

Page 34: ปริญญานิพนธ์...กลอนท เป นแบบญ ป นมากข น โดยเร มจากท เร มม “วะกะ” และเน

ผแตง ฟจวาระ โนะ ซาเนกาตะ(藤原実方ふじわらさねかた

)หรอ(藤原実方朝臣ふじわらのさねかたあさおみ

)เพศ ชาย

แหลงทมา กลอนบทท 612 ในหนงสอรวมกลอนโกะฌอวะกะฌ(後拾遺和歌集ご し ゅう いわ か しゅ う

หมวดความรก

かくとだに えやはいぶきの さしも草 さしも知らじな もゆる思ひを

ฉนรกทานถงเพยงเทาน แตกไมอาจกลาวออกมาได ตนหญาซาฌโมะแหงภเขาอบก

ทานคงจะไมตระหนกวา ไฟรกไดแผดเผาใจฉนถงเพยงเทานน

• สถานท -ภเขาอบก(伊吹山)เปนภเขาทอยระหวางพรมแดนแควนมโนะ

(美濃国)ปจจบนคอ ทศใตของจงหวดคฟ และแควนโอวม ปจจบน

จงหวดชงะ40

41

• ความเชอ -

บทท 58

ผแตง ฟจวาระ โนะ คาตาโกะ (藤原賀子ふじわらのたかこ

)หรอ(大弐三位)เพศ หญง

แหลงทมา กลอนบทท 709 ในหนงสอรวมกลอนโกะฌอวะกะฌ(後拾遺和歌集ご じ ゅう いわ か しゅ う

หมวดความรก

ありま山 猪名の笹原 風吹けば いでそよ人を 忘れやはする

พอลมพดทงอนะทอยบรเวณภเขาอารมะ ใบไผซาซะกสงเสยงพลวไหว

ฉนนะหรอจะลมทาน (ทานตางหากทเปนฝายลมฉน)

• สถานท -ภ เ ข า อ า ร ม ะ(有馬山)อ ย ท แ ค วน เ ซ ท ซ(摂津国)

อาเภออารมะ(有馬郡)ปจจบน เมองโคเบะ จงหวดเฮยวโงะ 41

42 42

43

41 http://www.biwako-visitors.jp/search/spot.php?id=3775 42 http://www.ogurasansou.co.jp/site/hyakunin/058.html 43 http://www.hyogo-park.or.jp/nishiina/

Page 35: ปริญญานิพนธ์...กลอนท เป นแบบญ ป นมากข น โดยเร มจากท เร มม “วะกะ” และเน

-ทงอนะ(猪名)เปนพนทราบทอยชายฝงแมน าอนางาวะ

(猪名川)บรเวณทศตะวนออกเฉยงใตของภเขาอารมะ เมอง

เซตสจงหวดโอซากะ

• ความเชอ -

บทท 60

ผแตง นางกานลโคชกบ(小式部内侍こ し き ぶ の な い し

)เพศ หญง

แหลงทมา กลอนบทท 550 ในหนงสอรวมกลอนคนโยวะกะฌ(金葉和歌集きんようわかしゅう

หมวดเบดเตลด

大江山 いく野の道の 遠ければ まだふみも見ず 天の橋立

เสนทางขามภเขาโอเอะ และตดผานทงอกนนชางยาวไกลนก ฉนยงไมเคยไดเหยยบ

ย าดนแดนอามาโนะฮาฌดาเทะ และยงไมเคยไดเหนจดหมาย (ของแม) เลย

• สถานท -ภเขาโอเอะ(大江山)แควนทนบะ(丹波国)ปจจบนเปน

ภเขาทอยท อาเภอควาดะ ทศตะวนออกเฉยงเหนอจงหวดเกยวโต

-ทงอก(いく野)อาเภออามาตะ(天田郡)แควนทนบะ

ปจจบนเมองฟคชยามะ จงหวดเกยวโต

-ดนแดนอามาโนะฮา ฌดา เท ะ(天の橋立)อา เภอโยส ะ

(与謝郡)แควนทนโงะ(丹後国)ปจจบนเมองมยาทซช

(宮津市)ทางทศเหนอของจงหวดเกยวโต43

44

44 http://kotobank.jp/word/%E4%B8%B9%E5%BE%8C%E5%9B%BD

Page 36: ปริญญานิพนธ์...กลอนท เป นแบบญ ป นมากข น โดยเร มจากท เร มม “วะกะ” และเน

• ความเชอ -ภเขาโอเอะขนชอ เรองการปราบยกษ ไมใชทเดยวกบภเขาโอเอะ

(大枝山)แต เปนภ เขาโอเอะ(大江山)45ท ม ชอ เสยง

ทางดานน

-ดนแดนอามาโนะฮาฌดาเทะ เปนหนงในสถานททมความสาคญ

ตอประวตศาสตรญปนเปนอยางมาก 4 5

46 มปาไมสนทมความยาม

ครอบคลมถงประมาณสามกโลสามรอยเมตร อยขวางอาววาคาซะ

(宮津湾)47จากรปลกษณนนมตานานวาเปนบนไดทอซา

นาง โนะ มโคโตะ47

48 ทาลมลงจากสรวงสวรรค

บทท 61

ผแตง นางกานลอเสะ(伊勢大輔い せ の た い ふ

)เพศ หญง

แหลงทมา กลอนบทท 29 ในหนงสอรวมกลอนฌกะวะกะฌ(詞花和歌集し か わ か し ゅ う

หมวดฤดใบไมผล

いにしへの 奈良の都の 八重桜 けふ九重に にほひぬるかな

ดอกยาเอะซากระจากเมองหลวงเกานารา

มาวนนกลบเบงบานงดงามยงกวาเกาในพระราชวงแหงน

• สถานท -เมองหลวงเกานารา(奈良の都)เมองหลวงเกาของญปนกอนทจะ

ยายเมองหลวงมาเปนทเฮอน

• ความเชอ -เ ม อ ง ห ล ว ง เ ก า น า ร า ม ค ว า ม เ ช อ ก น ว า เ จ า เ ห ม อ ง ซ า ก ร ะ อ

(桜井市長)ไดสมภาษณผสอขาวทมความเกยวของกบแควนยามา

45 http://ja.wikipedia.org/wiki/%E5%A4%A7%E6%9E%9D%E5%B1%B1 46 http://nihonsankei.jp/ 47 http://kotobank.jp/word/%E5%AE%AE%E6%B4%A5%E6%B9%BE 48 http://historypage.zouri.jp/01.kojiki/izanagiizanami.html

Page 37: ปริญญานิพนธ์...กลอนท เป นแบบญ ป นมากข น โดยเร มจากท เร มม “วะกะ” และเน

โตะ(邪馬台国 กเกดอบตเหตขนภายในเมองซากราอเนองจากเปนคา

สาปของฮมโกะ(卑弥呼)49

บทท 62

ผแตง เซอโชนากน(清少納言せいしょうなごん

)เพศ หญง

แหลงทมา กลอนบทท 939 ในหนงสอรวมกลอนโกะฌอวะกะฌ(後拾遺和歌集ご じ ゅう いわ か しゅ う

หมวดเบดเตลด

夜をこめて 鳥のそらねは はかるとも よに逢坂の 関は許さじ

ถงแมคดจะมาหลอกกนโดยเลยนเสยงไกขนทงๆ ทฟายงมดอย

ดานโอซากะแหงนยงไงกไมอนญาตใหทานผานเขามาหรอก

• สถานท -ดานโอซากะ(逢坂の関)

• ความเชอ -

บทท 64

ผแตง ฟจวาระ โนะ ซาดาโยร(藤原定頼ふじわらのさだより

)หรอ(権中納言定頼)เพศ ชาย

แหลงทมา กลอนบทท 420 ในหนงสอรวมกลอนเซนสะอสะกะฌ(千載和歌集せんざいわかしゅう

หมวดฤดหนาว

朝ぼらけ 宇治の川霧 たえだえに あらはれわたる 瀬々の網代木

พอทองฟายามเชาคอยๆ สวางขนหมอกทปกคลมแมนาอจกคอยๆ จางหายไป

หลกไมตกปลาทปกไวในแมนากปรากฏใหเหนเปนหยอมๆ

49 http://detail.chiebukuro.yahoo.co.jp/qa/question_detail/q14102497294

Page 38: ปริญญานิพนธ์...กลอนท เป นแบบญ ป นมากข น โดยเร มจากท เร มม “วะกะ” และเน

• สถานท -แมน าอจ(宇治川)ทอยตอนทางใตของจงหวดเกยวโต มตนน าอยท

ทางตอนใตของทะเลสาบบวะ(琵琶湖)ทางปลายสายของแมน า

เรยกวาแมน าเซดะ(瀬田川)กอนทจะเขาสจงหวดเกยวโตกมอกชอ

เรยกวา แมน าคาทซระ(桂川)และแมน าคส(木津川)จนไหลมา

รวมเปนแมนาโยโตะ(淀川) อยบรเวณโอยามางค(大山崎)50

• ความเชอ -

บทท 69

ผแตง พระโนอน(能因法師のういんほうし

)เพศ ชาย (พระ)

แหลงทมา กลอนบทท 366 ในหนงสอรวมกลอนโกะฌอวะกะฌ(後拾遺和歌集ご じ ゅう いわ か しゅ う

หมวดฤดใบไมผล

あらし吹く 三室の山の もみじ葉は 竜田の川の 錦なりけり

ใบเมเปลบนภเขามมโระทสายลมพดรวงหลนกคอ ผนผาทอทไหลลอยอยบนแมนาทตซตะ

• สถานท -ภเขามมโระ(三室の山)สถานทในปจจบนคอ หมบานอคารงะ

(斑鳩町)อาเภออโคมะ(生駒郡)จงหวดนารา ปจจบนเปน

สถานทชมใบไมเปลยนส เปนภเขาคามานาบ(神奈備山)51 มอก

ชอหนงวา ภเขามโมโระ(三諸の山)

50 http://suido-ishizue.jp/nihon/09/01.html 51 http://kamnavi.jp/kamuna.htm

Page 39: ปริญญานิพนธ์...กลอนท เป นแบบญ ป นมากข น โดยเร มจากท เร มม “วะกะ” และเน

-แมนาทตซตะ(竜田の川)

• ความเชอ -ภเขาคามานาบ มความหมายวาวาเปนสถานทเทพสถตอย

หรอเปนททมเทพหลบซอนอย

บทท 72

ผแตง นางกานลคอ(祐子内親王家紀伊ゆ う し な い し ん の う け の き い

)หรอ(裕子内親王家紀伊ゆ う し な い し ん の う け の き い

เพศ หญง

แหลงทมา กลอนบทท 469 ในหนงสอรวมกลอนคนโยวะกะฌ(金葉和歌集きんようわかしゅう

หมวดความรก

音にきく たかしの浜の あだ波は かけじや袖の ぬれもこそすれ

ฉนจะไมอาบคลนทชายหาดทากาชซงมชอเสยงอนเลองลอ

(ฉนจะไมสนใจคาพดของทานซงขนชอวาเปนคนเจาช)

เพราะคงจะลาบากหากชายแขนเสอจะตองเปยกคลน (เปยกนาตา)

• สถานท -ช า ย ห า ด ท า ก า ช (たかしの浜)แ ค ว น อ ซ ม (和泉国)

ปจจบนฮามาคระ เมองซาไกทางทศใตจงหวดโอซากะ เปนชายหาดทรวม

พนทของบรเวณเมองทากาอช(高石市)จงหวดโอซากะ51

52

• ความเชอ -

บทท 74

ผแตง มนาโมโตะ โนะ โยชโยร( 源俊頼みなもとのとしより

)หรอ(源俊頼朝臣)เพศ ชาย

แหลงทมา กลอนบทท 708 ในหนงสอรวมกลอนเซนสะอสะกะฌ(千載和歌集せんざいわかしゅう

หมวดความรก

憂かりける 人を初瀬の 山おろしよ はげしかれとは 祈らぬものを

อธษฐานขอใหเจาแมกวนอมแหงฮาซเสะชวยดลใจใหคนทฉนรก มใจใหฉนบาง

เจาลมภเขาเอย ฉนไมไดขอใหเจาพดหนาวรนแรง

เชนนเสยสกหนอย (ไมไดขอใหคนรกมทาทเยนชาเชนน)

52 http://www.ogurasansou.co.jp/site/hyakunin/072.html

Page 40: ปริญญานิพนธ์...กลอนท เป นแบบญ ป นมากข น โดยเร มจากท เร มม “วะกะ” และเน

• สถานท -ฮาซเสะ(初瀬)ปจจบน เมองซากราอ จงหวดนารา มวดทมชอเสยง

เกยวกบเจาแมกวนอม52

53

• ความเชอ -

บทท 78

ผแตง มนาโมโตะ โนะ คาเนมาสะ( 源兼昌みなもとのかねまさ

)เพศ ชาย

แหลงทมา กลอนบทท 270 ในหนงสอรวมกลอนคนโยวะกะฌ(金葉和歌集きんようわかしゅう

หมวดฤดหนาว

淡路島 かよふ千鳥の 鳴く声に いく夜寝ざめぬ 須磨の関守

กคนกนททหารเฝาดานซมะตองตนขนมา

เพราะเสยงรองของนกชโดรทบนมาจากเกาะอาวาจ

• สถานท -เกาะอาวาจ(淡路島)เปนเกาะกลางทะเลทไกลจากฝงทางตะวนตก

เฉยงใตของ เมองซมะ จงหวดเฮยวโงะ 53

54

-ด า น ซ ม ะ(須磨の関守)อ ย พ ร ม แ ด น ร ะ ห ว า ง ตา บ ล ส ม า ค

(須磨区)เมองโกเบ จงหวดเฮยวโงะ กบแควนเซทซ(摂津国)

ปจจบนจงหวดเฮยวโงะ54

55

• ความเชอ -

บทท 88

53 http://www.geocities.jp/mk_tochigi/room1/kanon.htm 54 http://web.pref.hyogo.jp/area/awaji/ 55 http://www.ogurasansou.co.jp/site/hyakunin/078.html

Page 41: ปริญญานิพนธ์...กลอนท เป นแบบญ ป นมากข น โดยเร มจากท เร มม “วะกะ” และเน

ผแตง หวหนานางกานลรบใชพระนางโคกามนอน(皇嘉門院別当こうかもんいんのべっとう

)เพศ หญง

แหลงทมา กลอนบทท 807 ในหนงสอรวมกลอนเซนสะอสะกะฌ(千載和歌集せ ん ざ い わ か し ゅ う

หมวดความรก

難波江の 葦のかりねの ひとよゆゑ みをつくしてや 恋ひわたるべき

ฉนตองทนทกขอยในหวงรกเจยนตาย เพยงเพราะชวงเวลา แคคนเดยวสนๆ ทนอนพกแรม

เหมอนกบชวงสนๆ ปลองเดยวของตนอาชทขนอยบรเวณปากอาวนานวะกระนนหรอ

• สถานท -ปากอาวนานวะ(難波江)แควนเซทซ(摂津国)ปจจบน

ยานนมบะ จงหวดโอซากะ

• ความเชอ -

บทท 90

ผแตง นางกานลรบใชนางอมปมนอน(殷富門院大輔いんぷもんいんのたいふ

)เพศ หญง

แหลงทมา กลอนบทท 886 ในหนงสอรวมกลอนเซนสะอสะกะฌ(千載和歌集せ ん ざ い わ か し ゅ う

หมวดความรก

見せばやな 雄島のあまの 袖だにも ぬれにぞぬれし 色はかはらず

อยากใหทานเหนชายแขนเสอของฉน (ทเปลยนไปเพราะนาตาทกลายเปนสายเลอด)

ชายแขนเสอของชาวประมงทเกาะโอจมะ เปยกแลวเปยกเลาอยตลอดเวลา

แตถงกระนนสกยงไมเปลยน

Page 42: ปริญญานิพนธ์...กลอนท เป นแบบญ ป นมากข น โดยเร มจากท เร มม “วะกะ” และเน

• สถานท -เกาะโอจมะ(雄島)แควนมทส(陸奥国)ปจจบนจงหวดมยาง5 5

56

หนงในสามสถานททขนชอวามทวทศนทสวยงาม

• ความเชอ -

บทท 94

ผแตง ฟจวาระ โนะ มาซาทสเนะ(藤原雅経ふじわらまさつね

)หรอ(参議雅経)เพศ ชาย

แหลงทมา กลอนบทท 483 ในหนงสอรวมกลอนฌนโกะกนวะกะฌ(新古今和歌集し ん こ き ん わ か し ゅ う

หมวดฤดใบไมรวง

み吉野の 山の秋風 さ夜ふけて ふるさと寒く 衣うつなり

สายลมในฤดใบไมรวงบนภเขาโยชโนะ พอตกดกกพดผานเมองเกา (โยชโนะ)

จนหนาวเยนยะเยอกพรอมๆ กบเสยงตผาทดงแววมา

• สถานท -ภเขาโยชโนะ(吉野山)เมองโยชโนะ อาเภอโยชโนะ จงหวดนารา

เปนสถานท ขนชอวา เปนสถานททชมซากระในฤดใบไมผล 5 6

57

และชมใบไมเปลยนสไดในฤดใบไมรวง57

58

• ความเชอ -

บทท 95

ผแตง พระจเอน(慈円じ え ん

)หรอ(前大僧正慈円)เพศ ชาย (พระ)

แหลงทมา กลอนบทท 1137 ในหนงสอรวมกลอนเซนสะอสะกะฌ(千載和歌集せ ん ざ い わ か し ゅ う

หมวดเบดเตลด

おほけなく うき世の民に おほふかな わが立つ杣に すみぞめの袖

56 http://kotobank.jp/word/%E9%99%B8%E5%A5%A5%E5%9B%BD 57 http://www.rurubu.com/season/spring/sakura/detail.aspx?SozaiNo=290001 58 http://87yama.sakura.ne.jp/news/

Page 43: ปริญญานิพนธ์...กลอนท เป นแบบญ ป นมากข น โดยเร มจากท เร มม “วะกะ” และเน

ถงฉนจะยงไมแกรงกลาพอ แตกจะขอปกปองคมครองผคนทงหลาย

ทอาศยอยในโลกทเตมไปดวยความทกขน ดวยชายแขนเสอสดา

ของฉนทเพงจะเขามาอาศยอยในภเขาฮเออน

• สถานท -ภเขาฮเออ(比叡山)หมบานซาคาโมโตฮน เมองโอส จงหวดชงะ อย

บรเวณเมองเกยวโต จงหวดเกยวโต 59 60

• ความเชอ -ภเขาฮเออ นนมความเชอท กลาวกนวา “การทวดในศาสนาพทธนกาย

สขาวดขนไปสรางบนเขาฮเออกเพอคมครองปกปองเมองเกยวโตจากทศ

ตองหาม...” ทศตกหามนหมายถง ทศตะวนออกเฉยงเหนอซงถอวาเปน

ทศอปมงคล (พงษธนยนตกจ, 2536)

บทท 97

ผแตง ฟจวาระ โนะ ซาดาอเอะ(藤原定家ふじわらのていか

)หรอ(権中納言定家)เพศ ชาย

แหลงทมา กลอนบทท 849 ในหนงสอรวมกลอนชนโชะกเซนวะกะช(新勅撰和歌集しんちょくせんわかしゅう

หมวดความรก

来ぬ人を まつほの浦の 夕なぎに 焼くや藻塩の 身もこがれつつ

เฝารอคอยคนทรกไมมาหาสกท ตวฉนจตใจรอนรมเพราะความรก เหมอนกบเกลอโมชโอะ

ซงทามาจากพชทะเลทถกนาไปเผาลนไฟ ในยามเยนของอาวมทสโฮะ

59 http://www.kagemarukun.fromc.jp/page011.html 60 http://sontyou.sub.jp/isan/hieizan.htm

Page 44: ปริญญานิพนธ์...กลอนท เป นแบบญ ป นมากข น โดยเร มจากท เร มม “วะกะ” และเน

• สถานท -อาวมทสโฮะ(まつほの浦)อยในเกาะอาวาจ(淡路島)จงหวด

เฮยวโงะ

• ความเชอ -

บทท 98

ผแตง ฟจวาระ โนะ อเอทากะ(藤原家隆ふじわらのいえたか

)หรอ(従二位家隆)เพศ ชาย

แหลงทมา กลอนบทท 192 ในหนงสอรวมกลอนชนโชะกเซนวะกะช(新勅撰和歌集しんちょくせんわかしゅう

หมวดฤดรอน

風そよぐ ならの小川の 夕暮れは みそぎぞ夏の しるしなりける

ยามเยนบรเวณแมนานาราโนะโองาวะทสายลมกาลงพดใบของตนนาระ

จนเกดเสยงพลวไหว (จนรสกเหมอนอยในฤดใบไมรวง)

มเพยงพธชาระลางบาปในเดอน 6ทเปนสงบงบอกวาเปนฤดรอน

• สถานท -แมนานาราโนะโองาวะ(ならの小川)อยทางตอนเหนอของเกยวโต

เมอนาราโระงาวะไหลผานศาสเจาคามงาโมะ(上賀茂神社)61

จะเรยกวาแมนามทาราช(御手洗川)62

• ความเชอ -

จะเหนไดวาในกลอนแตละบททไดเลอกมาจากบทกวโบราณญปน “เฮยะคนนอฌฌ” ทง

35 บทนมชอของสถานทปรากฏในบทกลอนนมทงสถานททมความเชอ ทมเกยวโยงกบบทกลอน

นนๆ และไมม ซงผวจยจะขอสรปไวในบทตอไป

61 http://www.kamigamojinja.jp/ 62 http://kanko.city.kyoto.lg.jp/detail.php?InforKindCode=4&ManageCode=7000059

Page 45: ปริญญานิพนธ์...กลอนท เป นแบบญ ป นมากข น โดยเร มจากท เร มม “วะกะ” และเน

บทท 4 บทสรป

จากคาถามของการวจยทวา “การแตงกลอนของคนญปนในสมยโบราณมกจะกลาวอางถง

“สถานท” เนองจากมความเชอ หรอเพราะแตงเพอความงามทางภาษากลอน คอการแตงเพอใหครบ

จงหวะตามกฎบงคบของการแตงกลอน” สรปผลจากการศกษาในบทท 3 บทวเคราะหไดวา

กลอนทมความเชอเกยวกบสถานท ม 11 บท ไดแก บทท 2, 4, 7, 13, 14, 17, 42, 60, 61, 69, 95

กลอนทไมมความเชอเกยวกบสถานท ม 24 บท ไกแก บทท 8, 10, 16, 18, 19, 20, 25, 26, 27, 31,

34, 46, 51, 58, 62, 64, 72, 78, 88, 90, 94, 97, 98

Page 46: ปริญญานิพนธ์...กลอนท เป นแบบญ ป นมากข น โดยเร มจากท เร มม “วะกะ” และเน

เมอนามาวเคราะหเพอแยกประเภทจะสามารถแบงได 2 ประเภท

• ความเชอเกยวกบสงศกดสทธ -สอความหมายทลกซงตอบทกลอน ม 3 บท

ไดแก บทท 7, 13, 42

-ไมไดสอความหมายทลกซงตอบทกลอน ม 7 บท

ไดแก บทท 2, 4, 7, 60, 61, 69, 95

• สถานทมชอเสยง (ธรรมชาต และพนทตางๆ)

- ส อ ค ว า ม ห ม า ย ท ล ก ซ ง ต อ บ ท ก ล อ น ม 6 บ ท

ไดแก 8, 10, 14, 17, 31, 34

-ไมไดสอความหมายทลกซงตอบทกลอน ม 20 บท

ไดแก บทท 16, 18, 19, 20, 25, 26, 27, 46, 51,

58, 62, 64, 72, 74, 78, 88, 90, 94, 97, 98

จาก 100 บทกลอนทมชอสถานทปรากฏ 35 บทกลอนในหนงสอรวมกลอนเฮยะคนนอฌฌ

นน กลอนแตละบททไดกลาวถงสถานทน น ในกลอนบางบททไดกลาวถงชอสถานทนนเพอ

ตองการสอความหมายทลกซง เพอใหสามารถทจะเขาใจในบทกลอนนนมากยงขน คลายกบวธการ

แตงแบบมนโยฌเพอชวยในการขยายความหมายของกลอน เชน บทท 2 หมวดฤดรอน ชอสถานทท

ปรากฏในหลอนบทนคอ ภเขาคะง(香具山)ซงในบทกลอนไดกลาววา “ภเขาคะงแหงสรวง

สวรรค”(天の香具山)เนองจากวาสถานทแหงนมความเชอวา เปนภเขาทถกทวงเทพสรางขน

หรออกความเชอหนงวาเปนภเขาทตกลงมาจากสวรรค แตในทนชอสถานทไมไดมความหมายท

ลกซงเปนพเศษเพยงแตตองการสอถงความงามของภเขา ทมสเขยวขจตดกบผาสขาวทถกตากเอาไว

บนภเขา (สวรรณระดา, 2555)

Page 47: ปริญญานิพนธ์...กลอนท เป นแบบญ ป นมากข น โดยเร มจากท เร มม “วะกะ” และเน

ในบางบทกไดกลาวถงชอสถานทแตเมอศกษาเกยวกบสถานททปรากฏในบทกลอนนน

แลวพบวา ไมไดมสวนเกยวของกบความเชอทเกยวกบสถานทแตอยางใด หรอสถานททแหงนนไม

มตานาน หรอความเชอทมมาแตโบราณ เชน บทท 10 หมวดเบดเตลด ทไดกลาวถงดานโอซากะ

(逢坂の関)คอดานพรมแดนระหวางแควนแหงหนงระหวางจงหวดเกยวโต และจงหวดชงะ

ในปจจบน ดงในกรณนอาจจะเปนการใสชอสถานทเพอใหชถงสถานททตองการจะสอถง ซงในแต

ละสถานทนนกจะมความเปนเอกลกษณเดนประจาสถานท หรอมความขนชอในดานใดๆ เชน

เหมาะกบการมาชมชวงเปลยนแปลงของฤดกาล อยางชวงฤดใบไมผล สถานทแหงนเหมาะกบการ

ชมดอกซากระ แตในขณะเดยวกนเหมอนเปนชวงฤดใบไมรวงจะเปนการชมใบไมเปลยนส

(紅葉)ซงการชมฤดกาลตามธรรมชาตน นอยในสนทรยะความงามทางธรรมชาตทเปน

เอกลกษณของคนญปน

สวนในสถานททปรากฏในบทกลอนทมตานานความเชอมกจะเปนเรองทเกยวกบความ

บรสทธ สวรรคสรรสราง แลวสถานทแหงนนมกจะเปนพนททมสวนทเปนธรรมชาตเหลออยมาก

ยงมความเปนธรรมชาตมาก กจะยงมความเชอวามความบรสทธ และเกยวของกบเทพ คาดวาเปน

เพราะประเทศญปนนนไดรบอทธพลจากลทธชนโตทงในดานความเชอ ดานอทธพลการดารงชวต

จนแทบจะแทรกซมอยทววฒนธรรมของญปน เนองจากประเทศญปนในสมยกอนเนนการทา

เกษตรกรรมจะตองพงพาธรรมชาต ทาใหผคนในสมยนนมความชางสงเกตตอธรรมชาต และสงผล

ใหในยคตอๆ มาซงทาใหผคนมความรสกออนไหวตอการเปลยนแปลงของธรรมชาตแลวยงเมอ

การเขามามอทธพลของลทธชนโตทลทธทไดรบความเชอมาจากลทธเตา และลทธขงจอของจน ท

เปนลทธทมความเชอทขนตรงตอธรรมชาต และเนนถงความบรสทธ6 2

63 สวนใหญสถานททม

ความสาคญทางประวตศาสตรมกจะมความเชอทเกยวของกบเทพ63

64

ขอเสนอแนะ

ขอเสนอแนะ

63 http://www.oknation.net/blog/print.php?id=536750 64 http://www.crs.mahidol.ac.th/thai/shinto00.htm

Page 48: ปริญญานิพนธ์...กลอนท เป นแบบญ ป นมากข น โดยเร มจากท เร มม “วะกะ” และเน

จากการศกษาในเรองสถานททปรากฏใน 100 บทกวญปนโบราณพบวาพนทๆ ถกกลาวถง

ในบทกลอนอาจเปนเฉพาะพนททมการแพรของวฒนธรรมจากราชวง ซงพนททเปนทอยอาศยของ

ชนพนเมอง ใน100บทกว “เฮยคนนอฌฌ” นนไมไดกลาวถงไว ซงถามโอกาสกสามารถทจะศกษา

ตอไปได และถามความประสงคทจะศกษาในดานความเชอทพบไดในบทกลอน หรอผลงาน

วรรณคดในหลายๆชนนน ควรจะศกษาทางดานความเชอทางศาสนา รวมกบความเชอดงเดม(หรอ

ความเชอทเกาแก) เพอทาความเขาใจในสนทรยะภาพ และแนวความคดของคนญปนในสมย

โบราณทสงอทธพลตอการสรางผลงานทางดานวรรณกรรม เปรยบเทยบกบผลงานดานวรรณกรรม

ในยคปจจบน

บรรณานกรม

ดร.มารสา พงษธนยนตกจ. สายใยแหงวฒนธรรมญป น จากวรรณกรรมคลาสสกสมยเฮอนสโลก

สมยใหม สานกพมพมหาวทยาลยธรรมศาสตร, 2536. 131 หนา

Page 49: ปริญญานิพนธ์...กลอนท เป นแบบญ ป นมากข น โดยเร มจากท เร มม “วะกะ” และเน

พจนา จนทรสนต. วาดวยวรรณคดญป นฯ กรงเทพฯ: สานกพมพเคลดไทย 2533, 206 หนา

วลยา ววฒนศร. มตสถานท ในนวนยายของฟรองซวส โมรยค, กรงเทพฯ: สานกพมพแหง

จฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2541. 185 หนา

อ. มธรส ศรนวรตน, B.A., M.A. (Innsbruck)./ม.ป.ป./ศาสนาชนโต./วทยาลยศาสนศกษา

มหาวทยาลยมหดล[ออนไลน]./แหลงทมา http://www.crs.mahidol.ac.th/thai/shinto00.htm.

อรรถยา สวรรณระดา. ประวตวรรณคดญปน สานกพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย 2554, 205

หนา.

อรรถยา สวรรณระดา. เรยนร100บทกวญปนโบราณ กรงเทพฯ: สานกพมพแหงจฬาลงกรณ

มหาวทยาลย, 2555. 292 หนา

Ai Shimizu.2010. みなさんは「しのぶもぢずり」という織物を御存知でしょうか?.

[Online]. Available URL : http://www.eonet.ne.jp/~happytex/sinobu.html.

Hyogo Prefectural Government. n.d. 淡路県民局. [Online].

Available URL :http:// http://web.pref.hyogo.jp/area/awaji/.

Kamigamo-shrine. n.d. 上賀茂神社. [Online].

Available URL :http:// http://www.kamigamojinja.jp/.

Nara Prefecture All Rights Reserved. n.d. [Online].

Available URL : http://nara-park.com/annnai2_9.html

tsukubapress.com all rights reserved. n.d. 筑波山の登山コース. [Online].

Available URL : http://www.tsukubapress.com/mtttozan.html.

万葉集歌伝. 2013年 12月 31日. Available URL : http://manyou-syu.seesaa.net/

持田新右ヱ門. n.d. 文学歴史.

Available URL :http://www5b.biglobe.ne.jp/~yoropara/manyou/m-den00033.htm

凡河内躬恒 おうしこうちのみつね 生没年未詳. n.d.

Available URL : http://www.asahi-net.or.jp/~sg2h-ymst/yamatouta/sennin/mitune.html.

水無月生. n.d.大和三山. [Online].

Page 50: ปริญญานิพนธ์...กลอนท เป นแบบญ ป นมากข น โดยเร มจากท เร มม “วะกะ” และเน

Available URL : http://homepage2.nifty.com/kys/kys.kodai_yamato3zan.htm.

大日本真秀國 風土記. n.d. [Online].

Available URL : http://miko.org/~uraki/kuon/furu/text/fuudo/fundo_top.htm.

田子の浦. n.d. [Online]. Available URL : http://www.t-aterui.jp/miyagi/m-tagonoura.htm.

稲毛浅間神社. n.d. [Online].

Available URL : http://www.inage-sengenjinja.or.jp/index.html.

安倍仲麿.2002年 4月 23日[Online].

Available URL : http://www.asahi-net.or.jp/~sg2h-ymst/yamatouta/sennin/100i/007.html

鈴木康夫.1995 (August, 21). 桜川源流・男女川、筑波山。つくば市. [Online].

Available URL : http://www.kasumigaura.net/usr/mizukusa/Kasumigaura/page/A0615.html.

百人一首の覚え方・イメージ記憶術で覚えよう. n.d. [Online].

Available URL : http://arondight.net/50.html.

竜田川. n.d. [Online]. Available URL : http://www.pref.nara.jp/18003.htm.

生駒山. n.d. [Online]. Available URL : http://www.city.ikoma.lg.jp/miryoku/spot/.

京都市産業観光局観光 MICE推進室. n.d. 小倉山. [Online]. Available URL :

http://kanko.city.kyoto.lg.jp/detail.php?InforKindCode=4&ManageCode=7000013.

小倉山荘 Corporation. n.d. [Online]. Available URL : http://www.ogurasansou.co.jp

高砂. n.d. [Online]. Available URL : http://www.the-noh.com/jp/plays/data/program_015.html.

岩松 暉. 2011年 12月 13日.二つの「末の松山」. [Online].

Available URL : http://www.gupi.jp/trivia/suenomatsuyama.html.

大阪市立大学大学院 原口 強. 2013年 10月 9日. 東日本大震災. [Online].

Available URL : http://www.jsgi-map.org/tsunami/.

主催/松島町産業観, et al. n.d. 日本三景. [Online].

Available URL :http:// http://nihonsankei.jp/.

淀川水系. n.d. [Online]. Available URL : http://suido-ishizue.jp/nihon/09/01.html.

吉野山. n.d. [Online]. Available URL : http://87yama.sakura.ne.jp/news/.

Page 51: ปริญญานิพนธ์...กลอนท เป นแบบญ ป นมากข น โดยเร มจากท เร มม “วะกะ” และเน
Page 52: ปริญญานิพนธ์...กลอนท เป นแบบญ ป นมากข น โดยเร มจากท เร มม “วะกะ” และเน

日本語の論文

目次

内容 ページ

第一章 序論

原因と背景............................................................................................................................................47

研究の目的............................................................................................................................................48

研究課題..................................................................................................................................................48

Page 53: ปริญญานิพนธ์...กลอนท เป นแบบญ ป นมากข น โดยเร มจากท เร มม “วะกะ” และเน

理論と先行研究.................................................................................................................................48

研究の範囲............................................................................................................................................48

研究方法..................................................................................................................................................48

定義.............................................................................................................................................................49

期待される研究成果......................................................................................................................49

第二章 先行研究

2.1 和歌...................................................................................................................................................50

第三章 分析結果

3.1 百人一首の中に出てくる「場所」について分析·信念.............................56

第四章 結論

4.1 研究結果........................................................................................................................................58

付録.............................................................................................................................................................................59

第一章 序論

1.研究テーマ

百人一首の中に現れた「場所」について研究

2.研究者

ラン ワタナベ 学生番号 530110448

3.学院

チェンマイ大学 人文学部 日本語学科

4.指導教官

Page 54: ปริญญานิพนธ์...กลอนท เป นแบบญ ป นมากข น โดยเร มจากท เร มม “วะกะ” และเน

ティーラット パンヨー

太田卓志

5.原因と背景

日本の本格的な文学の時代は、平安時代で、894年に都を平城京から平安

京に移してからである。日本は島国なので、外国から受け入れた文化からよ

いものを選んで自分の文化に取り入れることができた。

奈良時代からは、中国の文化の影響が大きかったが、それから 100年後

に、中国への使者である遣唐使を中止してから、ユニークな文化を生み出す

ようになった。中国の影響として、平安時代の初期まで漢字を使っていた

が、この時代からは、日本の文字である「ひらがな」や「カタカナ」が出来

たことで、さまざまな作品を作るのに便利になった。

この時代には、女性は漢字を学ぶことができず、男性だけが学んだ。しか

しひらがなが作られると、女性は自分の気持ちを文字で表現することができ

るようになった。

この時代の有名な文学作品は、女性によって書かれたものが多くなり、文

学の全盛期となった。特に日本語の韻文の文学である和歌は、たいへん流行

した。この時代にはさまざまな文学作品がかかれたが、和歌については、最

も古い歌集「万葉集」は漢字で書かれ、その後の和歌集はひらがなで書かれ

た。鎌倉時代には、それまでの和歌から、特に 100人の歌人の 100首の和歌

を集めた「百人一首」がまとめられた。これらの和歌の中には、古くから多

くの「場所」の名前が書き込まれているので、重要な意味があるだろうと考

えるようになった。

そこで、この「場所」の名前には、どのような意味があるのか調べること

にした。

6.研究の目的

百人一首の中に出てくる「場所」について研究し、その場所に対しての思

想を研究する。

Page 55: ปริญญานิพนธ์...กลอนท เป นแบบญ ป นมากข น โดยเร มจากท เร มม “วะกะ” และเน

7.研究課題

日本の和歌によく出てくる「場所」には、どのような思想があるのか。

8.理論と先行研究

天野 紀代子(論文)閨怨詩に代る「禁忌の恋」の発見 日本文學誌要 54,

2-11, 1996-07-13 Hosei University

林四郎 古今和歌集の心と表現構造 日本言語文化研究 12, 1-12, 2008-

04 Ryukoku University

野口元大 古今和歌集定家本始終 上智大学国文学科紀要 17, 5-39,

2000-03-15 Sophia University

9.研究の範囲

研究範囲は、藤原定家が鎌倉時代の初期に集めた和歌集「百人一首」

の中の「場所」について。

10.研究方法

先行研究をもとにして、「場所」に関連した百人一首の歌を比較・分析する。

11.定義

百人一首は、100人の歌人の和歌を一人ずつ百首集めている和歌集。鎌倉

時代に 藤原定家が集めて編集した。

平安時代は、日本は都が京都にあった時代。日本文学全盛期である時代で

ある。

鎌倉時代は、藤原定家が生きた時代である。

和歌は、日本の伝統的な詩歌。

短歌は、 和歌の中の短歌 百人一首は、短歌から成

12.期待される研究成果

Page 56: ปริญญานิพนธ์...กลอนท เป นแบบญ ป นมากข น โดยเร มจากท เร มม “วะกะ” และเน

百人一首を通じて昔の日本人が「場所」についてどのような思想を持って

和歌を書いて、そして現在の人にも影響を与え続けているのかがわかる。

さらに興味を持つ者や関係のある研究が調べるのに役立つ。

13.参考文献

- อรรถยา สวรรณระดา เรยนร100บทกวญปนโบราณ กรงเทพฯ: สานกพมพแหง

จฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2555. 292 หนา

- อรรถยา สวรรณระดา ประวตวรรณคดญปน สานกพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย

2554, 205 หนา.

- ดร.มารสา พงษธนยนตกจ สายใยแหงวฒนธรรมญปน จากวรรณกรรมคลาสตกสมยเฮ

อนสโลกสมยใหม สานกพมพมหาวทยาลยธรรมศาสตร, 2536. 131 หนา

- พจนา จนทรสนต วาดวยวรรณคดญปนฯ กรงเทพฯ: สานกพมพเคลดไทย 2533, 206

หนา

- วลยา ววฒนศร มตสถานท ในนวนยายของฟรองซวส โมรยค, กรงเทพฯ: สานกพมพ

แหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2541. 185 หนา

14.付録

第二章 先行研究

日本文学の全盛期は、平城京(710-794)から平安京(794-1185)に遷都した

(794)百年後、公式に日本は唐(中国)に使者を送ることを中止した。この時代

の文学の中心は宮廷である。この時代は、日本や中国の芸能がよくできる

と、すぐれた人材と認められる。その中では、和歌が重要である。

和歌集

万葉集

Page 57: ปริญญานิพนธ์...กลอนท เป นแบบญ ป นมากข น โดยเร มจากท เร มม “วะกะ” และเน

最初に集められた日本の一番古い和歌集は、「万葉集」である。これは歌

人の感情や自分の思いを表している。 音読みと訓読みに大きく分けられる。

万葉集の技法

1.枕詞

例 あかねさす 紫

あしひきの 山

からころも 袖

しろたへの 衣

たたなづく 青垣

ぬばたまの 黒、闇

ひさかたの 空·天、光 など

2.序詞は、言葉や文の長さに制限がなく、和歌の中に、イメージや想像に

よって、和歌の内容よく理解させるために使われる

3.対句は、意味の近い言葉や文を並べ、整った韻律や内容を示すために使

われる

古今和歌集

平安時代、天皇の命によってつくられた最初の和歌集(905)である。この

中の多くの和歌は短歌で書かれ、真名序や仮名序の二つの前書きがある。

古今和歌集の歌は、内容によって、13種類に分類される。

1.春

2.夏

3.秋

4.冬

5.賀

6.離別

7.羈旅

8.物名

Page 58: ปริญญานิพนธ์...กลอนท เป นแบบญ ป นมากข น โดยเร มจากท เร มม “วะกะ” และเน

9.恋

10.哀傷

11.大歌所御歌

12.雑

13.雑体

古今和歌集の技法

1.縁語は、深い係わりのある言葉のことである。

例 露と消える

雨と降る

2.掛詞は、同じ読み方をするが違う意味である言葉のことである。

例 季節の秋と飽きたの飽き

無の無きと泣くの泣き

3.見立ては、実は何かを見ているが他のものに見えることである。

例 白雪が木の枝に降り残され白い花だと感じること。

4.擬人法は、人間ではない物に人間のような表現や感情を持たせることで

ある。 例 花に人間のような感情を持たせること

古今和歌集は「たをやめぶり」と言う書き方だが、万葉集は「ますらをぶ

り」と言う書き方の違いがある。

古文 現在語

万葉集 24首 あらたまの 年行き還り 春

立たば まづわが屋戸に 鶯は

鳴け 右の一首は、右中弁大伴宿

禰家持のなり

年があらたまって、 待ち遠しい春がやって来たな

らば、 鶯よ、まず私の家に飛んで来

て、 春の到来を誰よりも早く教え

るように、

Page 59: ปริญญานิพนธ์...กลอนท เป นแบบญ ป นมากข น โดยเร มจากท เร มม “วะกะ” และเน

その美しい鳴き声を聞かせて

おくれ。65

万葉集 33首 楽浪の国つ御神のうらさびて

荒れたる都見れば悲しも

近江の国つ神が、何とはなくに

寂しく楽しむこともないので、 荒れ果てた都を、見ていると

悲しくなってくる。66

古今和歌集

40 首 春

月夜には それとも見えず

梅の花 香を尋ねてぞ

知るべかりける

月の輝く夜には、月明かりが明

るすぎて、はっきり見分けるこ

とも出来ません。梅の花は、香

を探し訪ねてこそ、ありかを知

ることができるものです。

古今和歌集

277 首 秋

心あてに折らばや折らむ初霜

のおきまどはせる白菊の花

当て推量に、折れるものならば

折ってみようか。草葉に置いた

初霜が見分け難くしている白菊

の花を。67

勅撰和歌集

天皇の勅命による和歌集

順番 和歌集 集められた年 集めた人

1 古今和歌集 905 -紀貫之 -紀友則

-凡河躬恒

-壬生忠岑

2 後撰和歌集 951 梨壺

65 http://manyou-syu.seesaa.net/ 66 http://www5b.biglobe.ne.jp/~yoropara/manyou/m-den00033.htm 67 http://www.asahi-net.or.jp/~sg2h-ymst/yamatouta/sennin/mitune.html

Page 60: ปริญญานิพนธ์...กลอนท เป นแบบญ ป นมากข น โดยเร มจากท เร มม “วะกะ” และเน

3 拾遺和歌集 1005-1007 花山法皇 か 藤原公任

4 後拾遺和歌集 1087 藤原通俊

5 金葉和歌集 1124 源俊頼

6 詞花和歌集 1144 藤原顕輔

7 千載和歌集 1183-1188 藤原俊成

8 新古今和歌集 1201 -藤原定家

-藤原家隆

-藤原有家

- 藤原雅経

-源道具

• 日本の重要な三大和歌集

- 万葉集は奈良時代

- 古今和歌集は平安時代

- 新古今和歌集 は鎌倉時代

• 私歌集は、自分が書いた和歌を集めた歌集である。

特に有名なのは 源実朝 E

みなもとのさねとも

Aの「AE金槐和歌集 E

きんかいわかしゅう

A」。

• AE私撰集 E

しせんしゅう

Aは、詩人が他の歌人の和歌を集めた集。

有名な歌集は AE藤原定家 E

ふじわらのていか

Aの「AE小倉百人一首 E

おぐらひゃくにんいっしゅ

A」。

A E百人一首 E

ひゃくにんいっしゅ

百人一首は、藤原定家が鎌倉時代(1185-1333)の 1235年ぐらいに古い和

歌集から集めた歌集であり。定家は 668-1221まで生きていた 100人の詩人の

和歌一首ずつの首を集めた「百人秀歌」と言う歌集が出来た。

その後「百人一首」となった。

この中に集められている歌人は男性 79人、女性 21人と僧 13人 である。

この歌集は現在でも良く知られている有名な歌集で、よくカルタに出されて

いる。

Page 61: ปริญญานิพนธ์...กลอนท เป นแบบญ ป นมากข น โดยเร มจากท เร มม “วะกะ” และเน

百人一首の内容による分類

恋 43首

雑 20首

秋 14首

春 8首

冬 6首

夏 4首

羈旅 4首

離別 1首

和歌とその種類

和歌の元は歌謡であるが、和歌は皆と歌うものではなくて、自分の感情を

表すために書かれるようになった。

韻文は日本の古文のひとつであり、規則を通じてつくる。他にもさなざま

な種類がある。

俳句

和歌

漢詩

連歌

連句

四行詩

脚韻詩

そして和歌の韻律は 5·7で、種類の書き方がある

和歌 韻律

長歌 5·7 5·7 何回も続いて

最終の句に 5·7·7

短歌 5·7 5·7 7

旋頭歌 5·7·7 5·7·7

仏足石歌体 5·7 5·7 7·7

Page 62: ปริญญานิพนธ์...กลอนท เป นแบบญ ป นมากข น โดยเร มจากท เร มม “วะกะ” และเน

作者は百人一首の中に現れた「場所」と場所に関する思想について分析す

る。

第三章 分析結果

この第三章は百人一首の中に出てくる「場所」について分析し、その思想

について考察した。

Page 63: ปริญญานิพนธ์...กลอนท เป นแบบญ ป นมากข น โดยเร มจากท เร มม “วะกะ” และเน

百人一首の中で「場所」の名前が出てくる首は35首で以下のとおりであ

る。

第2、4、7、8、10、13、14、16、17、18、19、20、

25、26、27、31、34、42、 46、51、58、60、61、

62、64、69、72、 74、78、88、90、94、95、97、

98である。そして百人一首の「名所」について次のように分けることがで

きる。

先ず「場所」について思想がある百人一首の歌は

2、4、7、13、14、17、42、60、61、69、95

合計で11首ある。

そして思想を持たない歌は 24首で

8、10、16、18、19、20、25、26、27、31、34、

46、51、58、62、64、72、74、78、88、90、94、

97、98

これをさらに分類すると、

和歌に深い意味を表すために場所について詠む。

• 神聖的の思想を持つ

-歌が深い意味を表す。

7、13、42

-歌が深い意味を表さない。

2、4、7、60、61、69、95

• 有名な場所 自然や土地

-歌が深い意味を表す。

8、10、14、17、31、34

Page 64: ปริญญานิพนธ์...กลอนท เป นแบบญ ป นมากข น โดยเร มจากท เร มม “วะกะ” และเน

-歌が深い意味を表さない。

16、18、19、20、25、26、

27、46、51、58、62、64、

72、74、78、88、90、94、

97、98

日本の古典「百人一首」を「場所」に注目し、以上のような分類をした。

作者はこの研究課題の結果を次の第四章の結論で説明する。

第四章 結論

Page 65: ปริญญานิพนธ์...กลอนท เป นแบบญ ป นมากข น โดยเร มจากท เร มม “วะกะ” และเน

中国から受けた文化の影響が強いため、日本の平安時代の初期はまだ

文化は新しくなっていなかったので、日本の文化時代と言うべき時代は平安

京に遷都してから百年後の頃である。そのため古文は中国語(漢文)で書かれ

ていた。その後独自の文字を持つと日本文学は本格的に個性な形になりはじ

めた、奈良時代の漢字で書かれた「万葉集」は、平安時代に集められた

「古今和歌集」や鎌倉時代の「新古今和歌集」とは、歌人の感じ方や字に違

いがあ。だが、この三つの日本の重要な三大和歌集の中にはいろいろな

「場所」の名前が和歌に詠まれていることが共通しており、作者は藤原定家

が日本の重要な三大和歌集からが抜擢し集めて「百人一首」の中に出てくる

「場所」についての35首の思想を調べたいため このような研究課題をだし

た。

「日本の和歌によく出てくる「場所」には、どのような思想があるのか。

それに、どのような書き方の決まりがあるのか。」この疑問にそって、

百人一首を分析したところこのような結論になった。

百人一首の中で「場所」の名前が出てくるのは35首あり、歌の中に詠ま

れた場所は深い意味を表し、その歌が何を指しているのを理解させるように

場所の名前を詠むこともある。例、第2首の「天の香具山」は、天から降り

て来た山だと言う伝説があり、そのためこの山は神聖な印象があると言う。

そしてこの山の悪い意味を表すこともなく、ただその場所は夏になると白妙

の衣がこの山の上に干されて万緑の香具山によく似合う、だけの意味を表し

ている。だが特に印象を表す意味もなく詠まれた場所もあり、場所の伝説や

信仰のない首もある。例、第10首の「逢坂の関」は現代の京都府と滋賀県

の国境の関である。この歌においてはその場所を指したいためだけに詠まれ

た歌でもあり、その場の特徴の意味を歌の中に表したいか。

例、花見する場所や自然を奇跡によって眺める場所などである。

そして、神聖的な場所だと信じられている場所は大抵、自然が多くある場

所、特に最も神聖だと信じられていて神などの関係が多いのは、中国から受

けた「道教」の影響であると、考えることができる。道教の原理は、自然や

神聖的なことである。日本がその影響を受けたために文学にも影響があった

と言える。

ภาคผนวก

Page 66: ปริญญานิพนธ์...กลอนท เป นแบบญ ป นมากข น โดยเร มจากท เร มม “วะกะ” และเน

100 บทกวญป นโบราณ(百人一首)

บทท 1

ผแตง จกรพรรดเทนจ(天智天皇てんじてんのう

)เพศ ชาย

แหลงทมา กลอนบทท 302 ในหนงสอรวมกลอนโกะเซนวะกะฌ(後撰和歌集ご せ ん わ か し ゅ う

หมวดฤดใบไมรวง

秋の田の 仮庵の庵の 苫をあらみ 我が衣手は 露にぬれつつ

กระทอมรมนาในฤดใบไมรวงมงหลงคาดวยใบจากอยางหยาบๆ

ชายแขนเสอของฉนเปยกปอนไปดวยนาคาง

บทท 2

ผแตง จกรพรรดนนจโต(持統天皇じとうてんのう

)เพศ หญง

แหลงทมา กลอนบทท 175 ในหนงสอรวมกลอนฌนโกะกนวะกะฌ(新古今和歌集し ん こき んわ か しゅ う

หมวดฤดรอน

春過ぎて 夏来にけらし 白妙の 衣干すてふ 天の香具山

ฤดใบไมผลผานพนไป ฤดรอนยางกรายเขามาแลว

ภเขาคะงแหงสรวงสวรรค มคากลาวกนมาแตโบราณวา

พอถงหนารอนกจะตากผาขาวไว

บทท 3

Page 67: ปริญญานิพนธ์...กลอนท เป นแบบญ ป นมากข น โดยเร มจากท เร มม “วะกะ” และเน

ผแตง คากโนโมโตะ โนะ ฮโตะมาโระ(柿本人麻呂かきのもとのひとまろ

) เพศ ชาย

แหลงทมา กลอนบทท 778 ในหนงสอรวมกลอนฌอวะกะฌ(拾遺和歌集しゅういわかしゅう

หมวดความรก

あしびきの 山鳥の尾の しだり尾の ながながし夜を 独りかも寝む

ฉนจะตองนอนคนเดยวในคาคนทยาวนาน

ดจดงความยาวของหางนกปาทหอยยอยลงมากระนนหรอ

บทท 4

ผแตง ยามาเบะ โนะ อากาฮโตะ(山部赤人やまべのあかひと

) เพศ ชาย

แหลงทมา กลอนบทท 675 ในหนงสอรวมกลอนฌนโกะกนวะกะฌ(新古今和歌集し ん こき んわ か しゅ う

หมวดฤดหนาว

田子の浦に うち出でて見れば 白妙の 富士の高嶺に 雪は降りつつ

เมอออกไปยงรมชายหาดอาวทะโงะ กไดเหนภาพภเขาฟจทมหมะตกอยตลอด

บทท 5

ผแตง ซารมารดะย(猿丸大夫さるまるだゆう

) เพศ ชาย

แหลงทมา กลอนบทท 315 ในหนงสอรวมกลอนโกะกนวะกะฌ(古今和歌集こ き ん わ か し ゅ う

หมวดฤดใบไมรวง

奥山に 紅葉踏み分け 鳴く鹿の 声聞く時ぞ 秋は悲しき

พอไดยนเสยงรารองของกวางทเดนย าฝาใบเมเปลทรวงหลน

อยในหบเขาลก กชวนใหรสกถงความอางวาง

บทท 6

Page 68: ปริญญานิพนธ์...กลอนท เป นแบบญ ป นมากข น โดยเร มจากท เร มม “วะกะ” และเน

ผแตง จนะกน ยาคาโมจ(中納言家持ちゅうなごんやかもち

) หรอโอโตโมะ โนะ ยาคาโมจ(大伴家持おおとものやかもち

เพศ ชาย

แหลงทมา กลอนบทท 620 ในหนงสอรวมกลอนฌนโกะกนวะกะฌ(新古今和歌集し んこき んわ かしゅ う

หมวดฤดหนาว

鵲 E

かささぎ

Aの 渡せる橋に 置く霜の 白きを見れば 夜ぞ更けにける

สะพานแหงสวรรคซงนกคาซาซางสยายปกเปนสะพานใหทอดขามเมอเหนสขาวของนาคางแขงท

เกาะอยบนบนได(สะพาน)กทาใหตระหนกวาเปนยามดกแลว

บทท 7

ผแตง อาเบะ โนะ นากามาโระ(阿部仲麻あ べ な か あ さ

)หรอ(安部仲麻あ べ な か あ さ

) เพศ ชาย

แหลงทมา กลอนบทท 406 ในหนงสอรวมกลอนโกะกนวะกะฌ(古今和歌集こ き ん わ か し ゅ う

หมวดการเดนทาง

天の原 ふりさけ見れば 春日なる 三笠の山に 出でし月かも

เมอแหงนมองดทองฟาอนกวางใหญ กเหนพระจนทร

ซงเปนดวงเดยวกบทปรากฏอยเหนอภเขามกาซะทเมองคาซงะ(อนเปนบานเกด)

บทท 8

ผแตง พระคเซน(喜撰法師き せ ん ほ う し

) เพศ ชาย(พระ)

แหลงทมา กลอนบทท 983 ในหนงสอรวมกลอนโกะกนวะกะฌ(古今和歌集こ き ん わ か し ゅ う

หมวดเบดเตลด

わが庵は 都の辰巳 しかぞすむ 世をうぢ山と 人はいふなり

กระทอมของฉนอยทางทศตะวนออกเฉยงใตของเมองหลวง

ฉนใชชวตอยางสงบสขเชนนบนภเขาทผคนเรยกกนวาภเขาอจ(ภเขาแหงความทกขระทม)

บทท 9

Page 69: ปริญญานิพนธ์...กลอนท เป นแบบญ ป นมากข น โดยเร มจากท เร มม “วะกะ” และเน

ผแตง โอโนะ โนะ โคมาจ(小野小町お の の こ ま ち

) เพศ หญง

แหลงทมา กลอนบทท 113 ในหนงสอรวมกลอนโกะกนวะกะฌ(古今和歌集こ き ん わ か し ゅ う

หมวดฤดใบไมผล

花の色は うつりにけりな いたづらに わが身世にふる ながめせしまに

ดอกซากระสซดจางลงเสยแลวหลงจากทตองฝนมาเปนเวลานาน เหมอนตวฉนทสงขาร

รวงโรยไประหวางทใชชวตผานไป อยางวางเปลาครนคดคานงถงเรองราวตางๆ

บทท 10

ผแตง เซมมาร(蝉丸せみまる

) เพศ ชาย(พระ)

แหลงทมา กลอนบทท 1089 ในหนงสอรวมกลอนโกะเซนวะกะฌ(後撰和歌集ご せ ん わ か し ゅ う

หมวดเบดเตลด

これやこの 行くも帰るも 別れては 知るも知らぬも 逢坂の関

ทแหงนคอดานโอซากะ ทซงทงคนทออกเดนทางไป และคนทกลบมา

ทงคนทรจกและคนทไมรจกพรากจากกนไปและกลบมาพบกนใหม

บทท 11

ผแตง โอโนะ โนะ ทากามระ(小野篁おののたかむら

)หรอ (参議篁さんぎたかむら

) เพศ ชาย

แหลงทมา กลอนบทท 407 ในหนงสอรวมกลอนโกะกนวะกะฌ(古今和歌集こ き ん わ か し ゅ う

หมวดการเดนทาง

わたの原 八十島かけて 漕ぎ出でぬと 人には告げよ 海人の釣り舟

เจาเรอตกปลาของชาวประมงเอย ฝากบอกผคนทงหลายดวยวา

ฉนไดพายเรอออกเดนทางไปแลว โดยมจดมงหมายอยททามกลาง

เกาะแกงมากมายในทองทะเลอนกวางใหญน

บทท 12

Page 70: ปริญญานิพนธ์...กลอนท เป นแบบญ ป นมากข น โดยเร มจากท เร มม “วะกะ” และเน

ผแตง พระเฮนโจว(僧正遍昭そうじょうへんじょう

) เพศ ชาย(พระ)

แหลงทมา กลอนบทท 872 ในหนงสอรวมกลอนโกะกนวะกะฌ(古今和歌集こ き ん わ か し ゅ う

หมวดเบดเตลด

天つ風 雲の通ひ路 吹きとぢよ 乙女の姿 しばしとどめむ

ลมทพดอยบนทองฟาเอย จงพดกอนเมฆปดเสนทางผานสสวรรค

ขาจะไดชมรายราของนางฟาตอไปไดอกสกคร

บทท 13

ผแตง จกรพรรดโยวเซอน(陽成院ようせいいん

)เพศ ชาย

แหลงทมา กลอนบทท 776 ในหนงสอรวมกลอนโกะเซนวะกะฌ(後撰和歌集ご せ ん わ か し ゅ う

หมวดความรก

筑波嶺の 峰より落つる みなの川 恋ぞ積もりて 淵となりぬる

แมนามนะซงตกลงมาจากเทอกเขาซกบะไหลรวมกลายเปนลานาลก เหมอนดงกบความรก

สมสรวง ของฉนททบถมลกมากขนเรอยๆ

บทท 14

ผแตง มนาโมโตะ โนะ โทโอร ( 源 融みなもとのとおる

)หรอ (河原左大臣)เพศ ชาย

แหลงทมา กลอนบทท 724 ในหนงสอรวมกลอนโกะกนวะกะฌ(古今和歌集こ き ん わ か し ゅ う

หมวดความรก

陸奥の しのぶもぢずり 誰ゆゑに 乱れそめにし 我ならなくに

ใจของฉนสบสนวนวายเหมอนลวดลายบนผาโมจสร

ของเมองฌโนบทางภาคตะวนออกเฉยงเหนอ ทใจฉนเรมวนวาย

เชนนเปนเพราะผใดกน ไมใชเพราะตวฉนเอง แตเปนเพราะเธอ

บทท 15

Page 71: ปริญญานิพนธ์...กลอนท เป นแบบญ ป นมากข น โดยเร มจากท เร มม “วะกะ” และเน

ผแตง จกรพรรดโควโกว(光孝天皇こうごうてんのう

)เพศ ชาย

แหลงทมา กลอนบทท 21 ในหนงสอรวมกลอนโกะกนวะกะฌ(古今和歌集こ き ん わ か し ゅ う

หมวดฤดใบไมรวง

君がため 春の野に出でて 若菜摘む 我が衣手に 雪は降りつつ

หมะกาลงโปรยปรายตกใสชายแขนเสอของฉนทกาลงออกไปเกบวากานะ

(ยอดออนสมนไพร)ในทองทงฤดใบไมผลเพอนามามอบใหเธอ

บทท 16

ผแตง อารวาระ โนะ ยกฮระ หรอ จนากนยกฮระ(中納言行平ちゅうなごんゆきひら

)เพศ ชาย

แหลงทมา กลอนบทท 365 ในหนงสอรวมกลอนโกะกนวะกะฌ(古今和歌集こ き ん わ か し ゅ う

หมวดการพลดพราก

立ち別れ いなばの山の 峰に生ふる まつとしきかば 今帰り来む

ฉนจะตองพรากจากทานไปยงเมองอนาบะ ภเขาทเมองอนาบะ มตนสน(มตซ)ขนอย

หากไดยนวาทานกาลงคอยฉนอย (มตซ)ละก ฉนกจะรบกลบมาในบดดล

บทท 17

ผแตง อารวาระ โนะ นารฮระ (在原業平ありわらのなりひら

)หรอ(在原業平朝臣ありわらのなりひらあさおみ

)เพศ ชาย

แหลงทมา กลอนบทท 294 ในหนงสอรวมกลอนโกะกนวะกะฌ(古今和歌集こ き ん わ か し ゅ う

หมวดฤดใบไมรวง

ちはやぶる 神代も聞かず 竜田川 からくれなゐに 水くくるとは

แมแตในเรองเลาสมนยคแหงเทพทมเรองราวแปลกประหลาดมากมาย

กไมเคยไดยนเรองราวเชนนมากอน วาแมนาทตซตะจะทาการยอมส

ของนาในแมนาจนเปนสแดงเขมเชนน

บทท 18

Page 72: ปริญญานิพนธ์...กลอนท เป นแบบญ ป นมากข น โดยเร มจากท เร มม “วะกะ” และเน

ผแตง ฟจวาระ โนะ โทชยก(藤原敏行ふじわらのとしゆき

)หรอ(藤原敏行朝臣ふじわらとしゆきあさおみ

)เพศ ชาย

แหลงทมา กลอนบทท 559 ในหนงสอรวมกลอนโกะกนวะกะฌ(古今和歌集こ き ん わ か し ゅ う

หมวดความรก

住の江の 岸による波 よるさへや 夢の通ひ路 人目よくらむ

คลนสาดซดเขาสฝงซมโนเอะ ไมเพยงแคในยามในกลางวนเทานน

แมในยามคาคนเหตไฉนทานจงยงคงหลบเลยงสายตาผคน

ไมยอมมาปรากฏตวใหฉนเหนในฝนดวยเลา

บทท 19

ผแตง อเซะ(伊勢い せ

)เพศ หญง

แหลงทมา กลอนบทท 1049 ในหนงสอรวมกลอนโกะกนวะกะฌ(古今和歌集こ き ん わ か し ゅ う

หมวดความรก

難波潟 短き蘆の ふしの間も 逢はでこの世を 過ぐしてよとや

ทานจะบอกใหฉนใชชวตผานไปบนโลกใบนโดยไมไดพบเจอ

กบทานเลยแมจะเปนเพยงแคชวงเวลาสนๆ เหมอนกบชวงสนๆ

ระหวางปลองของตนอาฌทขนอยรมอาวนานวะกระนนหรอ

บทท 20

Page 73: ปริญญานิพนธ์...กลอนท เป นแบบญ ป นมากข น โดยเร มจากท เร มม “วะกะ” และเน

ผแตง เจาชายโมโตโยช(元良親王もとよししんのう

)เพศ ชาย

แหลงทมา กลอนบทท 960 ในหนงสอรวมกลอนโกะเซนวะกะฌ(後撰和歌集ご せ ん わ か し ゅ う

หมวดความรก

わびぬれば 今はた同じ 難波なる みをつくしても 逢はむとぞ思ふ

จตใจทกขโศกตรมของฉนในตอนน กคลายกบไมปกเขตในทะเลสาบนวะ

แมชวตจะตองมอดมวยฉนกจะขอพบเจอเธอ

บทท 21

ผแตง พระโซเซอ(素性法師そうせいほうし

)เพศ ชาย(พระ)

แหลงทมา กลอนบทท 691 ในหนงสอรวมกลอนโกะกนวะกะฌ(古今和歌集こ き ん わ か し ゅ う

หมวดความรก

今来むと いひしばかりに 長月の 有明けの月を 待ち出でつるかな

ทานผนนบอกวาจะมาหาในทนท ฉนจงเฝารอตลอดคาคนอนยาวนานของเดอนเกา

จนกระทงพระจนทรในยามรงสางโผลออกมาใหเหน

บทท 22

ผแตง บนยะ โนะ ยาซฮเดะ(文屋康秀ふんやのやすひで

)เพศ ชาย

แหลงทมา กลอนบทท 249 ในหนงสอรวมกลอนโกะกนวะกะฌ(古今和歌集こ き ん わ か し ゅ う

หมวดฤดใบไมผล

吹くからに 秋の草木の しをるれば むべ山風を 嵐といふらむ

พอลมพด ตนหญาในฤดใบไมรวงกเอนลมลงไป

คงจะดวยเหตนเองกระมง ลมภเขาจงถกเรยกเปนลมพาย

บทท 23

Page 74: ปริญญานิพนธ์...กลอนท เป นแบบญ ป นมากข น โดยเร มจากท เร มม “วะกะ” และเน

ผแตง โอเอะ โนะ ชซาโตะ(大江千里お お え ち さ と

)เพศ ชาย

แหลงทมา กลอนบทท 193 ในหนงสอรวมกลอนโกะกนวะกะฌ(古今和歌集こ き ん わ か し ゅ う

หมวดฤดใบไมรวง

月見れば ちぢにものこそ 悲しけれ わが身ひとつの 秋にはあらねど

พอมองดพระจนทรกทาใหคดถงเรองราวตางๆ

ทชวนใหรสกเปลยวเหงาเศราใจ

ทงๆ ทฤดใบไมรวงไมไดมาเยอนฉนเพยงคนเดยวสกหนอย

บทท 24

ผแตง สงาวาระ โนะ มชซาเนะ (菅原道真すがわらのみちざね

)หรอ(菅家す が や

)เพศ ชาย

แหลงทมา กลอนบทท 420 ในหนงสอรวมกลอนโกะกนวะกะฌ(古今和歌集こ き ん わ か し ゅ う

หมวดการเดนทาง

このたびは 幣も取りあへず 手向山 紅葉の錦 神のまにまに

การเดนทางครงนไมอาจบวงสรวงไมนซะได

จะขอบวงสรวงกงไมเมเปลบนภเขานแทน

ขอเทพยดาโปรดจงรบเอาไวดวยเถด

บทท 25

Page 75: ปริญญานิพนธ์...กลอนท เป นแบบญ ป นมากข น โดยเร มจากท เร มม “วะกะ” และเน

ผแตง ฟจวาระ โนะ ซาดากาตะ (藤原定方ふじわらのさだかた

)หรอ(三条右大臣さんじょううだいじん

)เพศ ชาย

แหลงทมา กลอนบทท 700 ในหนงสอรวมกลอนโกะเซนวะกะฌ(後撰和歌集ご せ ん わ か し ゅ う

หมวดความรก

名にし負はば 逢坂山の さねかづら 人に知られで くるよしもがな

ตนซาเนกาซระแหงภเขาโอซากะซงมชอสอถงการไดพบเจอ

และรวมหลบนอนกน หากมวธทฉนจะเขาไปหาเธอไดโดยทไมมใครร

เหมอนกบการดงเอาเถาซาเนกาซระเขามาหาตวกคงด

บทท 26

ผแตง ฟจวาระ โนะ ทาดาฮระ (藤原忠平ふじわらのただひら

)หรอ(貞信公さだのぶこう

)เพศ ชาย

แหลงทมา กลอนบทท 1128 ในหนงสอรวมกลอนฌอวะกะฌ(拾遺和歌集しゅういわかしゅう

หมวดเบดเตลด

小倉山 峰のもみぢ葉 心あらば 今ひとたびの みゆき待たなむ

เจาใบเมเปลบนเทอกเขาโองระเอย หากเจามจตใจเหมอนกบมนษย

แลวละก ขอจงรอใหองคจกรพรรดเสดจเยอนเจาอกครงกอนเถด

(อยาเพงรวงโรยไปเสยกอน)

บทท 27

Page 76: ปริญญานิพนธ์...กลอนท เป นแบบญ ป นมากข น โดยเร มจากท เร มม “วะกะ” และเน

ผแตง ฟจวาระ โนะ คาเนซเกะ(中納言兼輔ちゅうなごんかねすけ

) เพศ ชาย

แหลงทมา กลอนบทท 996 ในหนงสอรวมกลอนฌนโกะกนวะกะฌ(新古今和歌集し ん こき んわ か しゅ う

หมวดความรก

みかの原 わきて流るる いづみ川 いつ見きとてか 恋しかるらむ

แมนาอสม(นาพ)ซงไหลคนทองทงมกะ ตวฉนไดพบเจอทานตงแตเมอใดกน

เหตไฉนใจฉนจงเออลนไปดวยความคดถงทานถงเพยงน

บทท 28

ผแตง มนาโมโตะ โนะ มเนยก( 源宗于みなもとのむねゆき

)หรอ(源宗于朝臣みなもとしゅううあさおみ

)เพศ ชาย

แหลงทมา กลอนบทท 315 ในหนงสอรวมกลอนโกะกนวะกะฌ(古今和歌集こ き ん わ か し ゅ う

หมวดฤดหนาว

山里は 冬ぞさびしさ まさりける 人目も草も かれぬと思へば

หมบานในหบเขาในยามฤดหนาวยงเงยบเหงา เปลาเปลยวเปนทวคณ เพราะไมมคนมา

เยยมกราย อกทงตนไมกมแตจะเหยวแหงไป

บทท 29

ผแตง โอชโกช โนะ มตซเนะ(凡河内躬恒おおしおうちのみつね

)เพศ ชาย

แหลงทมา กลอนบทท 277 ในหนงสอรวมกลอนโกะกนวะกะฌ(古今和歌集こ き ん わ か し ゅ う

หมวดฤดใบไมรวง

心あてに 折らばや折らむ 初霜の おきまどはせる 白菊の花

หากจะลองสมหกกงของมนกขอเชญลองดเถด ดอกเบญจมาศขาวทนาคางแขงปกคลม

จนมองแบงแยกไมออกวาดอกไมอยทใด

บทท 30

Page 77: ปริญญานิพนธ์...กลอนท เป นแบบญ ป นมากข น โดยเร มจากท เร มม “วะกะ” และเน

ผแตง มบ โนะ ทาดามเนะ(壬生忠岑みぶのただみね

)เพศ ชาย

แหลงทมา บทกลอนบทท 625 ในหนงสอรวมกลอนโกะกนวะกะฌ(古今和歌集こ き ん わ か し ゅ う

หมวดความรก

ありあけの つれなく見えし 別れより 暁ばかり 憂きものはなし

ตงแตแยกจากกบทานในยามเชามดทพระจนทรทอแสงอนเยนชานน

ไมมชวงเวลาใดทฉนจะรสกขนขมตอชะตาชวตของตวเอง

เทากบในยามเชามดเชนน

บทท 31

ผแตง ซากาโนอเอะ โนะ โคเรโนร (坂上是則さかのうえのこれのり

)เพศ ชาย

แหลงทมา กลอนบทท 332 ในหนงสอรวมกลอนโกะกนวะกะฌ(古今和歌集こ き ん わ か し ゅ う

หมวดฤดหนาว

朝ぼらけ ありあけの月と 見るまでに 吉野の里に 降れる白雪

ทองฟายามเชาทคอยๆ สวางขน มองเหนแสงพระจนทร ในยามเชา แตแทจรงแลวคอแสง

สะทอนของหมะสขาว ทตกปกคลมดนแดนโยชโนะ

บทท 32

ผแตง ฮารมช โนะ ทสราก(春道列樹はるみちのれつき

)เพศ ชาย

แหลงทมา กลอนบทท 303 ในหนงสอรวมกลอนโกะกนวะกะฌ(古今和歌集こ き ん わ か し ゅ う

หมวดฤดใบไมรวง

山川に 風のかけたる しがらみは 流れもあへぬ もみぢなりけり

แผงไมสานฌงาระทมสายลมกาวขามผานไปในลาธาร

แทจรงแลวกคอใบเมเปลทไหลลอยไปตดคางอย

บทท 33

Page 78: ปริญญานิพนธ์...กลอนท เป นแบบญ ป นมากข น โดยเร มจากท เร มม “วะกะ” และเน

ผแตง ค โนะ โทโมโนร(紀友則きのとものり

)เพศ ชาย

แหลงทมา กลอนบทท 84 ในหนงสอรวมกลอนโกะกนวะกะฌ(古今和歌集こ き ん わ か し ゅ う

หมวดฤดใบไมผล

ひさかたの 光のどけき 春の日に しづ心なく 花の散るらむ

วนในฤดใบไมผลทพระอาทตยทอแสงอนอบอนแจมใส

เจาดอกซากระคงจะสงบใจไวไมอยกระมง

จงไดรวงหลนปลวปรายเชนน

บทท 34

ผแตง ฟจวาระ โนะ โอกกาเสะ(藤原興風ふじわらのおきかぜ

)เพศ ชาย

แหลงทมา กลอนบทท 909 ในหนงสอรวมกลอนโกะกนวะกะฌ(古今和歌集こ き ん わ か し ゅ う

หมวดเบดเตลด

誰をかも 知る人にせむ 高砂の 松も昔の 友ならなくに

จะนบเอาใครมาเปนเพอนทรใจเรา แมแตตนสนแหงทากาซาโงะ(ทมอายยน)

กไมอานจะนบไดวาเปนเพอนทเกาแกของเรา

บทท 35

ผแตง ค โนะ ทสรายก (紀貫之きのつらゆき

)เพศ ชาย

แหลงทมา กลอนบทท 42 ในหนงสอรวมกลอนโกะกนวะกะฌ(古今和歌集こ き ん わ か し ゅ う

หมวดฤดใบไมผล

人はいさ 心も知らず ふるさとは 花ぞ昔の 香ににほひける

จตใจมนษย(จตใจของทาน) เปนเชนไรนนยากจะหยงรได แตในหมบานทเคยอยอาศยน

ดอกบวยยงคงสงกลนหอมเชนเดม

บทท 36

Page 79: ปริญญานิพนธ์...กลอนท เป นแบบญ ป นมากข น โดยเร มจากท เร มม “วะกะ” และเน

ผแตง คโยฮาระ โนะ ฟกายาบ(清原深養父きよはらのふかやぶ

)เพศ ชาย

แหลงทมา กลอนบทท 166 ในหนงสอรวมกลอนโกะกนวะกะฌ(古今和歌集こ き ん わ か し ゅ う

หมวดฤดรอน

夏の夜は まだ宵ながら 明けぬるを 雲のいづこに 月宿るらむ

คาคนในฤดรอน ทงทยงเปนเวลากลางคน

แตทองฟาเรมสวางแลว

พระจนทรพกแรมอยตรงไหนของหมเมฆกนน

บทท 37

ผแตง บนยะ โนะ อาซายาส(文屋朝康ふみのあさやす

)เพศ ชาย

แหลงทมา กลอนบทท 308 ในหนงสอรวมกลอนโกะเซนวะกะฌ(後撰和歌集ご せ ん わ か し ゅ う

หมวดฤดใบไมรวง

白露に 風の吹きしく 秋の野は つらぬきとめぬ 玉ぞ散りける

ทองทงในฤดใบไมรวงทสายลมพด ตองหยาดนาคางระลอกแลวระลอกเลา

ไขมกทไมไดถกรอยดายเอาไวรวงหลนปลวปราย

บทท 38

ผแตง อกน(右近う こ ん

)เพศ หญง

แหลงทมา กลอนบทท 870 ในหนงสอรวมกลอนฌอวะกะฌ(拾遺和歌集しゅういわかしゅう

หมวดความรก

忘らるる 身をば思はず 誓ひてし 人の命の 惜しくもあるかな

ฉนไมไดนกพะวงถงตวเองซงเปนฝายถกลม แตรสกเสยดายชวตของทานผนนทเคยใหคา

สตยสาบานเอาไว (วาจะรกฉนตลอดไป)

บทท 39

Page 80: ปริญญานิพนธ์...กลอนท เป นแบบญ ป นมากข น โดยเร มจากท เร มม “วะกะ” และเน

ผแตง มนาโมโตะ โนะ ฮโตช ( 源 等みなもとのなとし

)หรอ(参議等さ ん ぎ な ど

)เพศ ชาย

แหลงทมา กลอนบทท 577 ในหนงสอรวมกลอนโกะเซนวะกะฌ(後撰和歌集ご せ ん わ か し ゅ う

หมวดความรก

浅茅生の 小野の篠原 忍ぶれど あまりてなどか 人の恋しき

ทงฌโนะแหงเมองโอโนะซงมตนหญาคาขนอย

ทงๆ ทตวฉนพยายามแอบซอนเกบกดความรสกเอาไว

แตเหตไฉนความรสกคดถงทานจงมากมายถงเพยงน

บทท 40

ผแตง ทาอระ โนะ คาเนโมร(平兼盛たいらのかねもり

)เพศ ชาย

แหลงทมา กลอนบทท 622 ในหนงสอรวมกลอนฌอวะกะฌ(拾遺和歌集しゅういわかしゅう

หมวดความรก

忍ぶれど 色に出でにけり わが恋は 物や思ふど 人の問ふまで

พยายามเกบซอนความรกเอาไวในใจ แตกลบแสดงออกมาทางสหนาเสยน

จนถงขนาดมคนถามทกขนมาวากาลงหลงรกใครอยหรอ

บทท 41

ผแตง มบ โนะ ทาดาม(壬生忠見み ぶ の た だ み

)เพศ ชาย

แหลงทมา กลอนบทท 621 ในหนงสอรวมกลอนฌอวะกะฌ(拾遺和歌集しゅういわかしゅう

หมวดความรก

恋すてふ わが名はまだき 立ちにけり 人知れずこそ 思ひそめしか

ขาวลอวาฉนกาลงหลงรกทานอยแพรสะพดไปอยางรวดเรว ทงๆ ทฉนเพงจะแอบรกทาน

และกะวาจะไมใหใครรความในใจนแทๆ

บทท 42

Page 81: ปริญญานิพนธ์...กลอนท เป นแบบญ ป นมากข น โดยเร มจากท เร มม “วะกะ” และเน

ผแตง คโยฮาระ โนะ โมโตสเกะ(清原元輔きよはらのもとすけ

)เพศ ชาย

แหลงทมา กลอนบทท 770 ในหนงสอรวมกลอนฌอวะกะฌ(拾遺和歌集しゅういわかしゅう

หมวดความรก

契りきな かたみに袖を しぼりつつ 末の松山 波越さじとは

เราเคยสญญากนไวแลว ตางกบบชายเสอทเปยกชมไปดวยนาตา

พลางกสญญาวาจะรกกนยนยงไมเปลยนแปลง

เหมอนดงภเขาซเอโนะมตซยามะทคลนยกษกไมอาจขามผานไปได

บทท 43

ผแตง ฟจวาระ โนะ อตซทาดะ(藤原敦忠ふじわらのあつただ

)หรอ(権中納言敦忠けんちゅうなごんあつただ

)เพศ ชาย

แหลงทมา กลอนบทท 710 ในหนงสอรวมกลอนฌอวะกะฌ(拾遺和歌集しゅういわかしゅう

หมวดความรก

逢ひ見ての のちの心に くらぶれば 昔は物を 思はざりけり

เมอเทยบกบความรสกหลงจากทไดผานคาคนรวมกบทานแลว

ความรสกตอนกอนหนานกดเหมอนวาจะไมไดหนกหนาสาหส

สกเทาไหร(ไมอาจเทยบเทาความรสกในขณะนได)

บทท 44

Page 82: ปริญญานิพนธ์...กลอนท เป นแบบญ ป นมากข น โดยเร มจากท เร มม “วะกะ” และเน

ผแตง ฟจวาระ โนะ อาซาทาดะ(藤原朝忠ふじわらあさただ

)หรอ(中納言朝忠ちゅうなごんのあさただ

)เพศ ชาย

แหลงทมา กลอนบทท 678 ในหนงสอรวมกลอนฌอวะกะฌ(拾遺和歌集しゅういわかしゅう

หมวดความรก

逢ふことの 絶へてしなくは なかなかに 人をも身をも 恨みざらまし

หากฉนไมไดพอเจอทานมากอนเลยแลวละก ฉนกคงจะไมรสกแคนเคองทานเลย

และไมรสกคบแคนตอชะตาชวตของตวเองเชนน

บทท 45

ผแตง ฟจวาระ โนะ โคเรมาซะ(藤原伊尹ふじわらのこれまさ

)หรอ(謙徳公けんのりこう

)เพศ ชาย

แหลงทมา กลอนบทท 950 ในหนงสอรวมกลอนฌอวะกะฌ(拾遺和歌集しゅういわかしゅう

หมวดความรก

あはれとも いふべき人は 思ほえで 身のいたづらに なりぬべきかな

ฉนคงจะตองจบชวตไปอยางไรคณคาความหมาย

นกไมออกวาจะมใครทจะกลาวแสดงความสงสารเหนใจในตวฉน

บทท 46

ผแตง โซเนะ โนะ โยชทาดะ(曾禰好忠そねのよしただ

)เพศ ชาย

แหลงทมา กลอนบทท 1071 ในหนงสอรวมกลอนฌนโกะกนวะกะฌ(新古今和歌集し ん こき んわ か しゅ う

หมวดความรก

由良のとを 渡る舟人 かぢを絶え ゆくへも知らぬ 恋の道かな

ไมอาจจะรไดวาหนทางรกของฉนจะดาเนนตอไปเชนไร เหมอนดงกบคนเรอทพายเรอขาม

ปากแมนายระ ทไดทาพายตกหลนหายไป (ตองลองลอยไปโดยไมรจดหมาย)

บทท 47

Page 83: ปริญญานิพนธ์...กลอนท เป นแบบญ ป นมากข น โดยเร มจากท เร มม “วะกะ” และเน

ผแตง พระเอนเงยว(恵慶法師えんぎょうほうし

)เพศ ชาย(พระ)

แหลงทมา กลอนบทท 140 ในหนงสอรวมกลอนฌอวะกะฌ(拾遺和歌集しゅういわかしゅう

หมวดฤดใบไมรวง

八重むぐら 茂れる宿の さびしきに 人こそ見えね 秋は来にけり

บานทปกคลมไปดวยไมเลอยหนาแนนชางเงยบเหงา

ไมมใครมาเยยมเยอน แตทวาฤดใบไมรวงไดมาเยอนแลว

บทท 48

ผแตง มนาโมโตะ โนะ ชเงยก( 源重之みなもとのしげゆき

) เพศ ชาย

แหลงทมา กลอนบทท 211 ในหนงสอรวมกลอนฌกะวะกะฌ(詞花和歌集し か わ か し ゅ う

หมวดความรก

風をいたみ 岩うつ波の おのれのみ くだけて物を 思ふころかな

คลนทถกลมพดไปกระทบโขดหน(จนตวมนเองแตกสลายไปนน)

กเหมอนกบตวฉนทจตใจแตกสลายเพราะหลงรกทานอยฝายเดยว

บทท 49

ผแตง โอนากาโตม โนะ โยชโนบ(大中臣能宣朝臣おおなかとみのよしのぶあさおみ

)เพศ ชาย

แหลงทมา กลอนบทท 225 ในหนงสอรวมกลอนฌกะวะกะฌ(詞花和歌集し か わ か し ゅ う

หมวดความรก

みかきもり 衛士のたく火の 夜は燃え 昼は消えつつ 物をこそ思へ

ไฟททหารเฝาประตวงจดขนนน ในยามกลางคนกลกโชน

ในยามกลางวนกมอดดบ เหมอนกบความรสกในใจฉน

(ทยามกลางคนไฟรกลกโชน ยามกลางวนกไดแตจมดงอยในความคดคะนงหา)

บทท 50

Page 84: ปริญญานิพนธ์...กลอนท เป นแบบญ ป นมากข น โดยเร มจากท เร มม “วะกะ” และเน

ผแตง ฟจวาระ โนะ โยชทากะ(藤原義孝ふじわらのよしたか

)เพศ ชาย

แหลงทมา กลอนบทท 669 ในหนงสอรวมกลอนโกะฌอวะกะฌ(後拾遺和歌集ご し ゅう いわ か しゅ う

หมวดความรก

君がため 惜しからざりし 命さへ 長くもがなと 思ひけるかな

ชวตของฉนทเคยคดวาสละทงเพอทานไดโดยไมเสยดายนน

มาบดน (ทสมปรารถนาในรกแลว) กลบรสกอาลย

อยากจะมชวตยนยามตอไป (เพออยรวมกบทาน)

บทท 51

ผแตง ฟจวาระ โนะ ซาเนกาตะ(藤原実方ふじわらさねかた

)หรอ(藤原実方朝臣ふじわらのさねかたあさおみ

)เพศ ชาย

แหลงทมา กลอนบทท 612 ในหนงสอรวมกลอนโกะฌอวะกะฌ(後拾遺和歌集ご し ゅう いわ か しゅ う

หมวดความรก

かくとだに えやはいぶきの さしも草 さしも知らじな もゆる思ひを

ฉนรกทานถงเพยงเทาน แตกไมอาจกลาวออกมาได ตนหญาซาฌโมะแหงภเขาอบก ทาน

คงจะไมตระหนกวา ไฟรกไดแผดเผาใจฉนถงเพยงเทานน

บทท 52

ผแตง ฟจวาระ โนะ มชโนบ(藤原道信ふじわらのみちのぶ

)หรอ(藤原道信朝臣ふじわらのみちのぶあさおみ

)เพศ ชาย

แหลงทมา กลอนบทท 672 ในหนงสอรวมกลอนโกะฌอวะกะฌ(後拾遺和歌集ご し ゅう いわ か しゅ う

หมวดความรก

明けぬれば 暮るるものとは 知りながら なほうらめしき 朝ぼらけかな

มยามฟาสาง กตองมยามฟามด ทงๆ ทร (วาจะไดเจอทานอก)

แตกยงรสกเกลยดชงยามฟาสางอยด

บทท 53

Page 85: ปริญญานิพนธ์...กลอนท เป นแบบญ ป นมากข น โดยเร มจากท เร มม “วะกะ” และเน

ผแตง มารดาของฟจวาระ โนะ มจทสนะ(藤原道綱母ふじわらのみちつなのはは

)หรอ(右大将道綱母)

เพศ หญง

แหลงทมา กลอนบทท 912 ในหนงสอรวมกลอนฌอวะกะฌ(拾遺和歌集しゅういわかしゅう

หมวดความรก

嘆きつつ ひとり寝る夜の 明くるまは いかに久しき ものとかは知る

ชวงเวลาคาคนทฉนตองทกขทรมานนอนคนเดยวจนถงเชานน

ทานทราบหรอไมวามนชางยาวนานเพยงใด

บทท 54

ผแตง มารดาของฟจวาระ โนะ โคโรชกะ(儀同三司母ぎどうさんじのはは

)เพศ หญง

แหลงทมา กลอนบทท 1149 ในหนงสอรวมกลอนฌนโกะกนวะกะฌ(新古今和歌集し ん こき んわ か しゅ う

หมวดความรก

忘れじの 行く末までは かたければ 今日をかぎりの 命ともがな

ทวาจะไมลมฉนตลอดไปจนถงวนขางหนานน ยากทจะเชอถอได

ฉนจงอยากจะมชวตอยถงเพยงแควนน

(ทานกลาวคามนสญญานนออกมา) เทานน

บทท 55

ผแตง ฟจวาระ โนะ คนโต(藤原公任ふじわらきんとう

)หรอ(大納言公任だいなごんきんとう

)เพศ ชาย

แหลงทมา กลอนบทท 1035 ในหนงสอรวมกลอนเซนสะอสะกะฌ(千載和歌集せんざいわかしゅう

หมวดเบดเตลด

滝の音は 絶えて久しく なりぬれど 名こそ流れて なほ聞こえけれ

เสยงของนาตกนนขาดหายไมไดยนมานานแลว แตชอของนาตกยงคงไหลมาใหไดยนอย

บทท 56

Page 86: ปริญญานิพนธ์...กลอนท เป นแบบญ ป นมากข น โดยเร มจากท เร มม “วะกะ” และเน

ผแตง อซม ชกบ(和泉式部い ず み し き ぶ

)เพศ หญง

แหลงทมา กลอนบทท 763 ในหนงสอรวมกลอนโกะฌอวะกะฌ(後拾遺和歌集ご じ ゅう いわ か しゅ う

หมวดความรก

あらざらむ この世のほかの 思ひ出に 今ひとたびの 逢ふこともがな

ฉนคงจะไมอาจจะมชวตอยตอไปในโลกใบน

อยากจะพบเจอทานอกสกครง

เพอจะไดเปนความทรงจาตดไปยงโลกโนน

บทท 57

ผแตง มราซาก ชกบ(紫式部むらさきしきぶ

)เพศ หญง

แหลงทมา กลอนบทท 1499 ในหนงสอรวมกลอนฌนโกะกนวะกะฌ(新古今和歌集し ん こき んわ か しゅ う

หมวดเบดเตลด

めぐりあひて 見しやそれとも 分かぬまに 雲がくれにし 夜半の月かな

ไดพบเจอคนทหางหายกนมานาน ขณะทไมแนใจ วาใชคนนนหรอไม คนคนนนกหลบ

หายเขากลบเมฆไป เหมอนกบพระจนทรในยามกลางคน

บทท 58

ผแตง ฟจวาระ โนะ คาตาโกะ (藤原賀子ふじわらのたかこ

)หรอ(大弐三位)เพศ หญง

แหลงทมา กลอนบทท 709 ในหนงสอรวมกลอนโกะฌอวะกะฌ(後拾遺和歌集ご じ ゅう いわ か しゅ う

หมวดความรก

ありま山 猪名の笹原 風吹けば いでそよ人を 忘れやはする

พอลมพดทงอนะทอยบรเวณภเขาอารมะ ใบไผซาซะกสงเสยงพลวไหว

ฉนนะหรอจะลมทาน (ทานตางหากทเปนฝายลมฉน)

บทท 59

Page 87: ปริญญานิพนธ์...กลอนท เป นแบบญ ป นมากข น โดยเร มจากท เร มม “วะกะ” และเน

ผแตง อากาโสะ เมเอมน(赤染衛門あかぞめえもん

)เพศ หญง

แหลงทมา กลอนบทท 680 ในหนงสอรวมกลอนโกะฌอวะกะฌ(後拾遺和歌集ご じ ゅう いわ か しゅ う

หมวดความรก

やすらはで 寝なましものを さ夜更けて かたぶくまでの 月を見しかな

ถาหากทราบแตแรก (วาทานจะไมมาหา) ละก

ฉนคงจะไมรงรอทจะเขานอนไปแลว คงจะไมอยจนดกดน

จนมองเหนพระจนทรกาลงจะจมภเขาอยทางทศตะวนตกเชนน

บทท 60

ผแตง นางกานลโคชกบ(小式部内侍こ し き ぶ の な い し

)เพศ หญง

แหลงทมา กลอนบทท 550 ในหนงสอรวมกลอนคนโยวะกะฌ(金葉和歌集きんようわかしゅう

หมวดเบดเตลด

大江山 いく野の道の 遠ければ まだふみも見ず 天の橋立

เสนทางขามภเขาโอเอะ และตดผานทงอกนนชางยาวไกลนก

ฉนยงไมเคยไดเหยยบย าดนแดนอามาโนะฮาฌดาเทะ

และยงไมเคยไดเหนจดหมาย (ของแม) เลย

บทท 61

Page 88: ปริญญานิพนธ์...กลอนท เป นแบบญ ป นมากข น โดยเร มจากท เร มม “วะกะ” และเน

ผแตง นางกานลอเสะ(伊勢大輔い せ の た い ふ

)เพศ หญง

แหลงทมา กลอนบทท 29 ในหนงสอรวมกลอนฌกะวะกะฌ(詞花和歌集し か わ か し ゅ う

หมวดฤดใบไมผล

いにしへの 奈良の都の 八重桜 けふ九重に にほひぬるかな

ดอกยาเอะซากระจากเมองหลวงเกานารา

มาวนนกลบเบงบานงดงามยงกวาเกาในพระราชวงแหงน

บทท 62

ผแตง เซอโชนากน(清少納言せいしょうなごん

)เพศ หญง

แหลงทมา กลอนบทท 939 ในหนงสอรวมกลอนโกะฌอวะกะฌ(後拾遺和歌集ご じ ゅう いわ か しゅ う

หมวดเบดเตลด

夜をこめて 鳥のそらねは はかるとも よに逢坂の 関は許さじ

ถงแมคดจะมาหลอกกนโดยเลยนเสยงไกขนทงๆ ทฟายงมดอย

ดานโอซากะแหงนยงไงกไมอนญาตใหทานผานเขามาหรอก

บทท 63

ผแตง ฟจวาระ โนะ มชมาซะ(藤原通雅ふじわらみちまさ

)หรอ(左京大夫道雅)เพศ ชาย

แหลงทมา กลอนบทท 750 ในหนงสอรวมกลอนโกะฌอวะกะฌ(後拾遺和歌集ご じ ゅう いわ か しゅ う

หมวดความรก

今はただ 思ひ絶えなむ とばかりを 人づてならで 言ふよしもがな

มาถงตอนนกคงไดแตตดใจ จะมวธใดทจะไดพดคยกบทาน

โดยไมตองผานคนกลางบางไหมนะ

บทท 64

Page 89: ปริญญานิพนธ์...กลอนท เป นแบบญ ป นมากข น โดยเร มจากท เร มม “วะกะ” และเน

ผแตง ฟจวาระ โนะ ซาดาโยร(藤原定頼ふじわらのさだより

)หรอ(権中納言定頼)เพศ ชาย

แหลงทมา กลอนบทท 420 ในหนงสอรวมกลอนเซนสะอสะกะฌ(千載和歌集せんざいわかしゅう

หมวดฤดหนาว

朝ぼらけ 宇治の川霧 たえだえに あらはれわたる 瀬々の網代木

พอทองฟายามเชาคอยๆ สวางขน หมอกทปกคลมแมนาอจกคอยๆ จางหายไป

หลกไมตกปลาทปกไวในแมนากปรากฏใหเหนเปนหยอมๆ

บทท 65

ผแตง ซาวาม(相模さ が み

)เพศ หญง

แหลงทมา กลอนบทท 815 ในหนงสอรวมกลอนโกะฌอวะกะฌ(後拾遺和歌集ご じ ゅう いわ か しゅ う

หมวดความรก

恨みわび ほさぬ袖だに あるものを 恋に朽ちなむ 名こそ惜しけれ

คบแคนใจจนหมดแรงทจะคบแคนแลว ถงจะรสกเสยดาย

ชายแขนเสอทเปยกชมนาตาจนไมมเวลาจะตากใหแหง แตรสก

เสยดายชอเสยงทเสอมเสยไปเพราะขาวลอเรองความรกนยงกวา

บทท 66

ผแตง พระสงฆราชเงยวซน(前大僧正行尊まきのだいそうじょうぎょうそん

)เพศ ชาย (พระ)

แหลงทมา กลอนบทท 521 ในหนงสอรวมกลอนคนโยวะกะฌ(金葉和歌集きんようわかしゅう

หมวดเบดเตลด

もろともに あはれと思へ 山桜 花よりほかに 知る人もなし

ขอจงมารกและสงสารเหนใจกนเถด เจาดอกซากระปาเอย

นอกจากเจาแลวฉนกไมมคนรใจอนอก

บทท 67

Page 90: ปริญญานิพนธ์...กลอนท เป นแบบญ ป นมากข น โดยเร มจากท เร มม “วะกะ” และเน

ผแตง นางกานลซโอ(周防内侍すおうのないし

)เพศ หญง

แหลงทมา กลอนบทท 964 ในหนงสอรวมกลอนเซนสะอสะกะฌ(千載和歌集せんざいわかしゅう

หมวดเบดเตลด

春の夜の 夢ばかりなる 手枕に かひなく立たむ 名こそ惜しけれ

รสกเสยดายหากชอเสยงจะตองเสอมเสยไปโดยสญเปลา

เพราะทอนแขนทใชหนนนอนเพยงชวงเวลาสนๆ

เหมอนดงความฝนในคาคนฤดใบไมผล

บทท 68

ผแตง จกรพรรดซนโจว(三条院さんじょういん

)เพศ ชาย

แหลงทมา กลอนบทท 860 ในหนงสอรวมกลอนโกะฌอวะกะฌ(後拾遺和歌集ご じ ゅう いわ か しゅ う

หมวดเบดเตลด

心にも あらでうき世に ながらへば 恋しかるべき 夜半の月かな

หากฉนจาตองมชวตยนยาวอยในโลกททกขตรมขมขนนตอไป

ฉนคงจะตองหวนคดถงพระจนทรในคาคนนเปนแน

บทท 69

ผแตง พระโนอน(能因法師のういんほうし

)เพศ ชาย (พระ)

แหลงทมา กลอนบทท 366 ในหนงสอรวมกลอนโกะฌอวะกะฌ(後拾遺和歌集ご じ ゅう いわ か しゅ う

หมวดฤดใบไมผล

あらし吹く 三室の山の もみじ葉は 竜田の川の 錦なりけり

ใบเมเปลบนภเขามมโระทสายลมพดรวงหลน

กคอ ผนผาทอทไหลลอยอยบนแมนาทาซตะ

บทท 70

Page 91: ปริญญานิพนธ์...กลอนท เป นแบบญ ป นมากข น โดยเร มจากท เร มม “วะกะ” และเน

ผแตง พระเรยวเซน(良暹法師りょうせんほうし

)เพศ ชาย (พระ)

แหลงทมา กลอนบทท 333 ในหนงสอรวมกลอนโกะฌอวะกะฌ(後拾遺和歌集ご じ ゅう いわ か しゅ う

หมวดฤดใบไมผล

さびしさに 宿を立ち出でて ながむれば いづこも同じ 秋の夕暮れ

รสกเงยบเหงาจงออกมานอกบาน

พอมองไปไมวาทไหนกลวนแลวแตเปนภาพยามเยน

ในฤดใบไมรวงทเงยบเหงาเชนเดยวกน

บทท 71

ผแตง มนาโมโตะ โนะ ทสเนโนบ( 源経信みなもとのつねのぶ

)หรอ(大納言経信)เพศ ชาย

แหลงทมา กลอนบทท 173 ในหนงสอรวมกลอนคนโยวะกะฌ(金葉和歌集きんようわかしゅう

หมวดฤดใบไมรวง

夕されば 門田の稲葉 おとづれて 葦のまろやに 秋風ぞ吹く

พอตกเยน ใบตนขาวในนาทอยนอกประตบานกพลวไหวสงเสยงเสยดสกน

ลมฤดใบไมรวงพดผานบานทมงหลงคาดวยใบอาช

บทท 72

Page 92: ปริญญานิพนธ์...กลอนท เป นแบบญ ป นมากข น โดยเร มจากท เร มม “วะกะ” และเน

ผแตง นางกานลคอ(祐子内親王家紀伊ゆ う し な い し ん の う け の き い

)หรอ(裕子内親王家紀伊ゆ う し な い し ん の う け の き い

เพศ หญง

แหลงทมา กลอนบทท 469 ในหนงสอรวมกลอนคนโยวะกะฌ(金葉和歌集きんようわかしゅう

หมวดความรก

音にきく たかしの浜の あだ波は かけじや袖の ぬれもこそすれ

ฉนจะไมอาบคลนทชายหาดทากาชซงมชอเสยงอนเลองลอ

(ฉนจะไมสนใจคาพดของทานซงขนชอวาเปนคนเจาช)

เพราะคงจะลาบากหากชายแขนเสอจะตองเปยกคลน (เปยกนาตา)

บทท 73

ผแตง โอเอะ โนะ มาซาฟสะ(大江匡房おおえまさふさ

)หรอ(前中納言匡房)เพศ ชาย

แหลงทมา กลอนบทท 120 ในหนงสอรวมกลอนโกะฌอวะกะฌ(後拾遺和歌集ご じ ゅう いわ か しゅ う

หมวดฤดใบไมผล

高砂の 尾上の桜 咲きにけり 外山の霞 立たずもあらなむ

ซากระบนยอดเขาสงกาลงบานสะพรง

ไมอยากใหหมอกปกคลมบรเวณภเขาดานลางนเลย

บทท 74

Page 93: ปริญญานิพนธ์...กลอนท เป นแบบญ ป นมากข น โดยเร มจากท เร มม “วะกะ” และเน

ผแตง มนาโมโตะ โนะ โยชโยร( 源俊頼みなもとのとしより

)หรอ(源俊頼朝臣)เพศ ชาย

แหลงทมา กลอนบทท 708 ในหนงสอรวมกลอนเซนสะอสะกะฌ(千載和歌集せんざいわかしゅう

หมวดความรก

憂かりける 人を初瀬の 山おろしよ はげしかれとは 祈らぬものを

อธษฐานขอใหเจาแมกวนอมแหงฮาซเสะชวยดลใจใหคนทฉนรก

มใจใหฉนบาง เจาลมภเขาเอย ฉนไมไดขอใหเจาพดหนาวรนแรง

เชนนเสยสกหนอย (ไมไดขอใหคนรกมทาทเยนชาเชนน)

บทท 75

ผแตง ฟจวาระ โนะ โมโตโตช(藤原基俊ふじわらのもととし

)เพศ ชาย

แหลงทมา กลอนบทท 1026 ในหนงสอรวมกลอนเซนสะอสะกะฌ(千載和歌集せんざいわかしゅう

หมวดเบดเตลด

契りおきし させもが露を 命にて あはれ今年の 秋もいぬめり

ยดเอาหยาดนาแหงความกรณาของทานทเคยสญญา วาจะเปนทพงใหฉนนนมาเปนทพง

ของชวต แตดเหมอนฤดใบไมรวงของปนกเลยผานไปอยางวางเปลาอก

บทท 76

Page 94: ปริญญานิพนธ์...กลอนท เป นแบบญ ป นมากข น โดยเร มจากท เร มม “วะกะ” และเน

ผแตง ฟจวาระ โนะ ทาดามจ(藤原忠通ふじわらのただみち

)หรอ

(法性寺入道前関白太政大臣) เพศ ชาย

แหลงทมา กลอนบทท 382 ในหนงสอรวมกลอนฌกะวะกะฌ(詞花和歌集し か わ か し ゅ う

หมวดเบดเตลด

わたの原 こぎいでて見れば 久方の 雲ゐにまがふ 沖つ白波

พายเรอขามเรอทองทะเลอนกวางใหญ

พอมองไปกเหนคลนสขาวกลางทะเล

ชวนใหมองเหนผดเปนเมฆบนทองฟา

บทท 77

ผแตง จกรพรรดซโทค(祟徳院たたとくいん

)เพศ ชาย

แหลงทมา กลอนบทท 229 ในหนงสอรวมกลอนฌกะวะกะฌ(詞花和歌集し か わ か し ゅ う

หมวดความรก

瀬をはやみ 岩にせかるる 滝川の われても末に あはむとぞ思ふ

กระแสนาไหลเชยวตกกระทบโขดหนทขวางกน

จนแยกออกเปน 2 สาย แตสดทายกไหลมาบรรจบกนอก

แมตอนนเราจะตองแยกจากกน แตถงอยางไรกจะไดพบเจอกนอก

บทท 78

Page 95: ปริญญานิพนธ์...กลอนท เป นแบบญ ป นมากข น โดยเร มจากท เร มม “วะกะ” และเน

ผแตง มนาโมโตะ โนะ คาเนมาสะ( 源兼昌みなもとのかねまさ

)เพศ ชาย

แหลงทมา กลอนบทท 270 ในหนงสอรวมกลอนคนโยวะกะฌ(金葉和歌集きんようわかしゅう

หมวดฤดหนาว

淡路島 かよふ千鳥の 鳴く声に いく夜寝ざめぬ 須磨の関守

กคนกนททหารเฝาดานซมะตองตนขนมา เพราะเสยงรองของนกชโดรทบนมาจากเกาะอาวาจ

บทท 79

ผแตง ฟจวาระ โนะ อากซเกะ(藤原顕輔ふじわらのあきすけ

)หรอ(左京大夫顕輔)เพศ ชาย

แหลงทมา กลอนบทท 413 ในหนงสอรวมกลอนฌนโกะกนวะกะฌ(新古今和歌集し ん こき んわ か しゅ う

หมวดฤดใบไมรวง

秋風に たなびく雲の 絶え間より もれ出づる月の 影のさやけさ

แสงจนทรสองสกาว เผยลอดออกจากชองวางของกลมเมฆ

ทถกสายลมฤดใบไมรวงพดจนเคลอนคลอยแยกออกจากกน

บทท 80

ผแตง นางกานลโฮรกาวะ(待賢門院堀河たいけんもんいんのほりかわ

)เพศ หญง

แหลงทมา กลอนบทท 802 ในหนงสอรวมกลอนเซนสะอสะกะฌ(千載和歌集せんざいわかしゅう

หมวดความรก

長からむ 心も知らず 黒髪の 乱れてけさは 物をこそ思へ

ฉนไมอาจจะหยงรใจของทานวาจะรกฉนยนนานไมเปลยนแปรได

จรงหรอไม จงไดแตเฝาครนคดยงเหยง เหมอนกบผมสดา

ทพนกนยงเหยงเมอเชาน (ตอนรงสางททานกลบไป)

บทท 81

Page 96: ปริญญานิพนธ์...กลอนท เป นแบบญ ป นมากข น โดยเร มจากท เร มม “วะกะ” และเน

ผแตง ฟจวาระ โนะ ซาเนซาดะ(藤原実定ふじわらのさねさだ

)หรอ(後徳大寺左大臣)เพศ

ชาย

แหลงทมา กลอนบทท 161 ในหนงสอรวมกลอนเซนสะอสะกะฌ(千載和歌集せんざいわかしゅう

หมวดฤดรอน

ほととぎす 鳴きつる方を ながむれば ただありあけの 月ぞ残れる

พอมองไปทางทนกโฮโทโทงสสงเสยงรอง

กเหนแตเพยงพระจนทรในยามเชามดเทานน

บทท 82

ผแตง พระโดอน(道因法師どういんほうし

)เพศ ชาย (พระ)

แหลงทมา กลอนบทท 818 ในหนงสอรวมกลอนเซนสะอสะกะฌ(千載和歌集せんざいわかしゅう

หมวดความรก

思いわび さても命は あるものを 憂きにたへぬは 涙なりけり

ทงๆ ททกขตรมขมขนถงเพยงน แตชวตกยงคงยนยาวตอไปได

สงททนทานความทกขตรมนไมไดกลบเปนนาตาทรวงหลน

บทท 83

Page 97: ปริญญานิพนธ์...กลอนท เป นแบบญ ป นมากข น โดยเร มจากท เร มม “วะกะ” และเน

ผแตง ฟจวาระ โนะ โทชนาร(藤原俊成ふじわらのとしなり

)หรอ

(皇太后宮大夫俊成)เพศ ชาย

แหลงทมา กลอนบทท 1151 ในหนงสอรวมกลอนเซนสะอสะกะฌ(千載和歌集せ ん ざ い わ か し ゅ う

หมวดเบดเตลด

世の中よ 道こそなけれ 思ひ入る 山の奥にも 鹿ぞ鳴くなる

ในโลกนไมมหนทางใดทฉนสมควรจะกาวเดนไป

แมแตในหบเขาลกทฉนปรารถนาจะเขามาอาศยอยน

เสยงคราครวญของกวางกยงคงแววเขามาใหไดยน

บทท 84

ผแตง ฟจวาระ โนะ คโยสเกะ(藤原清輔ふじわらのきよすけ

)หรอ(藤原清輔朝臣)เพศ ชาย

แหลงทมา กลอนบทท 1843 ในหนงสอรวมกลอนฌนโกะกนวะกะฌ(新古今和歌集し ん こ き ん わ か し ゅ う

หมวดเบดเตลด

ながらへば またこのごろや しのばれむ 憂しと見し世ぞ 今は恋しき

ถาหากมชวตยนยาวอยตอไป

กคงจะหวนนกถงชวงเวลาทกาลงทกขระทมอยในตอนน

เชนเดยวกบทในตอนนกาลงหวนนกถงอดตอนขมขน

บทท 85

Page 98: ปริญญานิพนธ์...กลอนท เป นแบบญ ป นมากข น โดยเร มจากท เร มม “วะกะ” และเน

ผแตง พระชนเอะ(俊恵法師し ゅ ん え ほ う し

)เพศ ชาย (พระ)

แหลงทมา กลอนบทท 766 ในหนงสอรวมกลอนเซนสะอสะกะฌ(千載和歌集せ ん ざ い わ か し ゅ う

หมวดความรก

夜もすがら 物思ふころは 明けやらで 閨のひまさへ つれなかりけり

ชวงเวลาทเฝาครนคดคานงตลอดทงคนเชนน

ทองฟากลบไมยอมสวางเสยท แมแตชองลอดประตหองนอน

ทไมมแสงเลดลอดเขามาดกเยนชาเสยนกระไร

บทท 86

ผแตง พระไซอเงยว(西行法師さいぎょうほうし

)เพศ ชาย (พระ)

แหลงทมา กลอนบทท 929 ในหนงสอรวมกลอนเซนสะอสะกะฌ(千載和歌集せ ん ざ い わ か し ゅ う

หมวดความรก

嘆けとて 月やは物を 思はする かこち顔なる わが涙かな

พระจนทรสงใหฉนรองไหคราครวญเชนนหรอ ทงๆ ทไมใชอยางนน แตกลบไปโทษ

พระจนทรวาเปนเหตทาใหฉนนาตานองหนาเชนน

บทท 87

ผแตง พระจาคเรน(寂蓮法師じゃくれんほうし

)เพศ ชาย (พระ)

แหลงทมา กลอนบทท 491 ในหนงสอรวมกลอนฌนโกะกนวะกะฌ(新古今和歌集し ん こ き ん わ か し ゅ う

หมวดฤดใบไมรวง

村雨の 露もまだひぬ まきの葉に 霧たちのぼる 秋の夕暮れ

ยามเยนในฤดใบไมรวงซงหมอกกาลงปกคลมใบไมเขยวชอม

ทหยาดนาฝนยงคงเกาะพราว

บทท 88

Page 99: ปริญญานิพนธ์...กลอนท เป นแบบญ ป นมากข น โดยเร มจากท เร มม “วะกะ” และเน

ผแตง หวหนานางกานลรบใชพระนางโคกามนอน(皇嘉門院別当こうかもんいんのべっとう

)เพศ หญง

แหลงทมา กลอนบทท 807 ในหนงสอรวมกลอนเซนสะอสะกะฌ(千載和歌集せ ん ざ い わ か し ゅ う

หมวดความรก

難波江の 葦のかりねの ひとよゆゑ みをつくしてや 恋ひわたるべき

ฉนตองทนทกขอยในหวงรกเจยนตาย เพยงเพราะชวงเวลา

แคคนเดยวสนๆ ทนอนพกแรม เหมอนกบชวงสนๆ ปลอง

เดยวของตนอาชทขนอยบรเวณปากอาวนานวะกระนนหรอ

บทท 89

ผแตง เจาหญงโชกช(式子内親王しょうくしないしんのう

)เพศ หญง

แหลงทมา กลอนบทท 1034 ในหนงสอรวมกลอนฌนโกะกนวะกะฌ(新古今和歌集し ん こ き ん わ か し ゅ う

หมวดความรก

玉の緒よ 絶えなば絶えね ながらへば 忍ぶることの 弱りもぞする

ชวตของฉน หากจะตองขาดสะบนลงแลวกขอจงขาดสะบน

ไปเสยเถด หากอยยนยาวตอไป จตใจฉนคงจะไมเขมแขง

พอทจะอดทนเกบซอนความรกเอาไวในใจได

บทท 90

Page 100: ปริญญานิพนธ์...กลอนท เป นแบบญ ป นมากข น โดยเร มจากท เร มม “วะกะ” และเน

ผแตง นางกานลรบใชนางอมปมนอน(殷富門院大輔いんぷもんいんのたいふ

)เพศ หญง

แหลงทมา กลอนบทท 886 ในหนงสอรวมกลอนเซนสะอสะกะฌ(千載和歌集せ ん ざ い わ か し ゅ う

หมวดความรก

見せばやな 雄島のあまの 袖だにも ぬれにぞぬれし 色はかはらず

อยากใหทานเหนชายแขนเสอของฉน (ทเปลยนไปเพราะนาตาทกลายเปนสายเลอด)

ชายแขนเสอของชาวประมงทเกาะโอจมะ

เปยกแลวเปยกเลาอยตลอดเวลา แตถงกระนนสกยงไมเปลยน

บทท 91

ผแตง ฟจวาระ โนะ โยชซเนะ(藤原良経ふじわらのよしつね

)หรอ(後京極摂政前太政大臣)

เพศ ชาย

แหลงทมา กลอนบทท 518 ในหนงสอรวมกลอนฌนโกะกนวะกะฌ(新古今和歌集し ん こ き ん わ か し ゅ う

หมวดฤดใบไมรวง

きりぎりす 鳴くや霜夜の さむしろに 衣かたしき ひとりかも寝む

ในคาคนทหนาวเหนบจนนาคางแขงลงจบและจงหรดสงเสยงรารอง

ฉนจะตองปชายแขนเสอขางเดยวนอนอยบนเสออยางเดยวดายกระนนหรอ

บทท 92

Page 101: ปริญญานิพนธ์...กลอนท เป นแบบญ ป นมากข น โดยเร มจากท เร มม “วะกะ” และเน

ผแตง นโจอน โนะ ซานก(二条院讃岐に じ ょ う い ん さ ぬ き

)เพศ หญง

แหลงทมา กลอนบทท 760 ในหนงสอรวมกลอนเซนสะอสะกะฌ(千載和歌集せ ん ざ い わ か し ゅ う

หมวดความรก

わが袖は 潮干に見えぬ 沖の石の 石こそ知らね かわく間もなし

ชายแขนเสอของฉนทไมเคยมเวลาแหง (เปยกนาตาตลอด)

ซงไมมใครมารเหนนน กเหมอนกบกอนหนทอยกลางทะเล

(เปยกนาทะเลตลอด) ซงแมนาทะเลจะลดลงแลวกยงมองไมเหน

บทท 93

ผแตง มนาโมโตะ โนะ ซาเนโตโมะ( 源実朝みなもとのさねとも

)หรอ(鎌倉右大臣)เพศ ชาย

แหลงทมา กลอนบทท 525 ในหนงสอรวมกลอนชนโชะกเซนวะกะช(新勅撰和歌集しんちょくせんわかしゅう

หมวดการเดนทาง

世の中は 常にもがもな 渚こぐ あまの小舟の 綱手かなしも

อยากจะใหโลกนคงอยเปนนรนดรไมเปลยนแปลง

ภาพชาวประมงทพายเรอผานแหลมในทะเลทกาลงใชโซลากจงเรอนน

ชางเปนภาพทสนคลอนจตใจฉนนก

บทท 94

Page 102: ปริญญานิพนธ์...กลอนท เป นแบบญ ป นมากข น โดยเร มจากท เร มม “วะกะ” และเน

ผแตง ฟจวาระ โนะ มาซาทสเนะ(藤原雅経ふじわらまさつね

)หรอ(参議雅経)เพศ ชาย

แหลงทมา กลอนบทท 483 ในหนงสอรวมกลอนฌนโกะกนวะกะฌ(新古今和歌集し ん こ き ん わ か し ゅ う

หมวดฤดใบไมรวง

み吉野の 山の秋風 さ夜ふけて ふるさと寒く 衣うつなり

สายลมในฤดใบไมรวงบนภเขาโยชโนะ พอตกดกกพดผานเมองเกา (โยชโนะ) จนหนาว

เยนยะเยอก พรอมๆ กบเสยงตผาทดงแววมา

บทท 95

ผแตง พระจเอน(慈円じ え ん

)หรอ(前大僧正慈円)เพศ ชาย (พระ)

แหลงทมา กลอนบทท 1137 ในหนงสอรวมกลอนเซนสะอสะกะฌ(千載和歌集せ ん ざ い わ か し ゅ う

หมวดเบดเตลด

おほけなく うき世の民に おほふかな わが立つ杣に すみぞめの袖

ถงฉนจะยงไมแกรงกลาพอ แตกจะขอปกปองคมครองผคนทงหลาย

ทอาศยอยในโลกทเตมไปดวยความทกขน ดวยชายแขนเสอสดา

ของฉนทเพงจะเขามาอาศยอยในภเขาฮเออน

บทท 96

ผแตง ฟจวาระ โนะ คนทสเนะ(藤原公経ふじわらのきんつね

)หรอ(入道前太政大臣)เพศ ชาย

แหลงทมา กลอนบทท 1052 ในหนงสอรวมกลอนชนโชะกเซนวะกะช(新勅撰和歌集しんちょくせんわかしゅう

หมวดเบดเตลด

花さそふ 嵐の庭の 雪ならで ふりゆくものは わが身なりけり

ลมแรงพดชวนดอกไมในสวนใหรวงหลนปลวปรายเหมอนหมะ

แตแทจรงแลวทรวงไปนนไมใชหมะ แตเปนสงขารของฉนทรวงโรยรา

บทท 97

Page 103: ปริญญานิพนธ์...กลอนท เป นแบบญ ป นมากข น โดยเร มจากท เร มม “วะกะ” และเน

ผแตง ฟจวาระ โนะ ซาดาอเอะ(藤原定家ふじわらのていか

)หรอ(権中納言定家)เพศ ชาย

แหลงทมา กลอนบทท 849 ในหนงสอรวมกลอนชนโชะกเซนวะกะช(新勅撰和歌集しんちょくせんわかしゅう

หมวดความรก

来ぬ人を まつほの浦の 夕なぎに 焼くや藻塩の 身もこがれつつ

เฝารอคอยคนทรกไมมาหาสกท ตวฉนจตใจรอนรมเพราะความรก

เหมอนกบเกลอโมชโอะซงทามาจากพชทะเลทถกนาไปเผาลนไฟ

ในยามเยนของอาวมาทสโฮะ

บทท 98

ผแตง ฟจวาระ โนะ อเอทากะ(藤原家隆ふじわらのいえたか

)หรอ(従二位家隆)เพศ ชาย

แหลงทมา กลอนบทท 192 ในหนงสอรวมกลอนชนโชะกเซนวะกะช(新勅撰和歌集しんちょくせんわかしゅう

หมวดฤดรอน

風そよぐ ならの小川の 夕暮れは みそぎぞ夏の しるしなりける

ยามเยนบรเวณแมนานาราโนะโองาวะทสายลมกาลงพด

ใบของตนนาระจนเกดเสยงพลวไหว (จนรสกเหมอนอยในฤดใบไมรวง)

มเพยงพธชาระลางบาปในเดอน 6 ทเปนสงบงบอกวาเปนฤดรอน

บทท 99

Page 104: ปริญญานิพนธ์...กลอนท เป นแบบญ ป นมากข น โดยเร มจากท เร มม “วะกะ” และเน

ผแตง จกรพรรดโกโทบะ(後鳥羽院ご と ば い ん

)เพศ ชาย

แหลงทมา กลอนบทท 1202 ในหนงสอรวมกลอนโซกโงวะกะฌ(続後撰和歌集ぞ く ご せ ん わ か し ゅ う

หมวดเบดเตลด

人もをし 人もうらめし あぢきなく 世を思ふゆゑに 物思ふ身は

โลกนชางไมนารนรมยเอาเสยเลย ตวฉนจงคดโนนคดนวนวาย

บางกรสกรก บางกรสกเกลยด

บทท 100

ผแตง จกรพรรดจนโทค(順徳天皇じゅんとくてんのう

)หรอ(順徳院)เพศ ชาย

แหลงทมา กลอนบทท 1205 ในหนงสอรวมกลอนโซกโงวะกะฌ(続後撰和歌集ぞ く ご せ ん わ か し ゅ う

หมวดเบดเตลด

ももしきや 古き軒端の しのぶにも なほあまりある 昔なりけり

พอมองตนหญาชโนบทขนอยตรงรมชายคาเกาๆ ของพระราชวง

กอดไมไดทจะหวนนกถงอดต (ทเคยรงเรอง)

ตวอยางของ มนโยฌ

Page 105: ปริญญานิพนธ์...กลอนท เป นแบบญ ป นมากข น โดยเร มจากท เร มม “วะกะ” และเน

ตวอยาง ของโคะกนวากะฌทถกเขยนขนในยคปจจบน