ประวตศาสตร

สาระท 4 ประวตศาสตร

มาตรฐานการเรยนรสาระท 4 ประวตศาสตร

• ส 4.1 เขาใจความหมาย ความส าคญของเวลา และยคสมยทางประวตศาสตร สามารถใชวธการทางประวตศาสตรบนพนฐานของความเปนเหต เปนผลมาวเคราะหเหตการณตางๆ อยางเปนระบบ

มาตรฐานการเรยนรสาระท 4 ประวตศาสตร

• ส 4.2 เขาใจพฒนาการของมนษยชาตจากอดตจนถงปจจบนในแงความสมพนธและการเปลยนแปลงของเหตการณอยางตอเนอง

• ส 4.3 เขาใจความเปนมาของชาตไทย วฒนธรรม ภมปญญาไทย มความภมใจและธ ารงความเปนไทย

• เวลาและยคสมยทางประวตศาสตร วธการทางประวตศาสตร พฒนาการของมนษยชาตจากอดตถงปจจบน ความสมพนธและการเปลยนแปลงของเหตการณตางๆ ผลกระทบท เกดจากเหตการณส าคญในอดต บคคลส าคญทมอทธพล ตอการเปลยนแปลงตางๆ ในอดต ความเปนมาของชาตไทย วฒนธรรมและภมปญญาไทย แหลงอารยธรรมทส าคญ ของโลก

เรยนรอะไรในสาระน

สาระส าคญของประวตศาสตร • การนบศกราช • การแบงยคทางประวตศาสตร • วธการทางประวตศาสตร • หลกฐานทางประวตศาสตร • สมยกอนประวตศาสตรและประวตศาสตรไทย • สมยกอนประวตศาสตรและประวตศาสตรตะวนตก และตะวนออก(จน/อนเดย/ญปน)

การนบและการเทยบศกราช • พทธศกราช (พ.ศ.) • ครสตศกราช (ค.ศ.) • มหาศกราช (ม.ศ.) • จลศกราช (จ.ศ.) • รตนโกสนทรศก (ร.ศ.) • ฮจเราะหศกราช (ฮ.ศ.)

สรปการนบและเทยบศกราช

ม.ศ. + 621 = พ.ศ. พ.ศ. - 621 = ม.ศ.

จ.ศ. + 1181 = พ.ศ. พ.ศ. - 1181 = จ.ศ.

ร.ศ. + 2324 = พ.ศ. พ.ศ. - 2324 = ร.ศ.

ค.ศ. + 543 = พ.ศ. พ.ศ. - 543 = ค.ศ.

ฮ.ศ. + 1164 = พ.ศ. พ.ศ. - 1164 = ฮ.ศ.

ฮ.ศ. + 621 = ค.ศ. ค.ศ. - 621 = ฮ.ศ.

ยคสมยทางประวตศาสตรของนกประวตศาสตร

• ยคกอนประวตศาสตร 1. ยคหน (Stone Ages) - ยคหนเกา - ยคหนกลาง - ยคหนใหม 2. ยคโลหะ (Metal Ages) - ยคส ารด - ยคเหลก

• ยคประวตศาสตร - ยคโบราณ (5,000 ปกอนค.ศ. – ค.ศ.476) - ยคกลาง/ยคมด (ค.ศ. 476 – ค.ศ.1500) - ยคปจจบน (ค.ศ.1500 – 2000) - ยครวมสมย C 21th

วธการทางประวตศาสตร (Historical Method)

1. ก าหนดปญหา/หวขอในการศกษา 2. ขนคนหาและรวบรวมหลกฐาน 3. ขนประเมนคณคาหลกฐาน(วเคราะห) 4. ขนตความหลกฐาน(สงเคราะห) 5. ขนเรยบเรยงขอมลและน าเสนอขอมล

3. ขนประเมนคณคาหลกฐาน (วเคราะห) • การวพากษหลกฐานภายนอก เปนการวเคราะหและประเมนคณคาภายนอก วาเปนหลกฐานทนาเชอถอ จรงหรอปลอม

• การวพากษหลกฐานภายใน เปนการวเคราะหและประเมนคณคาภายในวาใหขอมลอะไร มการระบเวลา สถานทและบคคลทเกยวของหรอไม

4. ขนตความหลกฐาน (สงเคราะห)

• เปนขนทน าหลกฐานมาสงเคราะหตความหมาย เลอกสรรและจดล าดบความสมพนธของขอมล

• เพอใหเขาใจเรองราวเรยงตามล าดบ กอนการ เรยบเรยงและน าเสนอขอมลตอไป

ชนหลกฐานทางประวตศาสตร

ชนหลกฐาน

ชนปฐมภม (ชนตน)

ชนทตยภม (ชนรอง)

ชนหลกฐานทางประวตศาสตร

• หลกฐานชนตน (ปฐมภม) :- เปนหลกฐานทปรากฏ ในยคสมยนนๆ มความส าคญมาก

• ผจดบนทกอยรวมในเหตการณนนๆ เชน จารก จดหมายเหต ภาพถาย ภาพวดทศน แผนปลว ปมโหร สงของเครองใช ฯลฯ

• เปนหลกฐานทนาเชอถอมากทสด

ชนหลกฐานทางประวตศาสตร

• หลกฐานชนรอง (ทตยภม) :- เปนหลกฐานทเกดภายหลงเหตการณนน โดยเกดจากการบอกเลาหรอ เกดจากการวเคราะหและอาจสอดแทรกทศนะสวนตว เชน บทความ บทวเคราะหตางๆ บทวจย ภาพยนตร ภาพเขยน งานศลปะ ประตมากรรม สถาปตยกรรม ฯลฯ

หลกฐานทางประวตศาสตรไทย • จารก (จาร):- เปนการเขยนหลกฐานทางประวตศาสตรลงบนวสดตางๆ เชน

หน(ศลาจารก) จารลงบนแผนทองค า(จารกลานทอง) จารลงในใบลาน (หนงสอใบลาน) ปมโหร

• ศลาจารกหลกท 1 และ 2 สมยสโขทยถอเปนหลกฐานชนตนทเกาแกทสด • หนงสอราชการ :- ใบบอก สารตรา บนทกการประชม ฯลฯ • เอกสารสวนบคคล :- บนทกของพระยาทรงสรเดช พระราชนพนธไกลบาน • วรรณกรรม • กฎหมาย

แควนสวรรณภม

แควนฟนน

อาณาจกรทวารวด

อาณาจกรละโว (ลพบร)

อาณาจกรหรภญชย

อาณาจกรศรวชย

อาณาจกรตามพรลงค

อาณาจกรลานนา

อาณาจกรลงกาสกะ

อาณาจกรสมยกอนประวตศาสตรไทย

อาณาจกรสมยประวตศาสตรไทย

อาณาจกรสโขทย (พ.ศ.1784-1891))

อาณาจกรอยธยา (พ.ศ. 1893 – 2310)

อาณาจกรธนบร (พ.ศ. 2310 – 2325) )

อาณาจกรรตนโกสนทร (พ.ศ. 2325 – ปจจบน)

การแบงสมยประวตศาสตรตะวนตก 1. สมยโบราณ ( 3200 B.C.– A.D.476) 2. สมยกลาง/ยคมด( A.D. 476 - A.D.1500 ) 3. สมยใหม (A.D.1500 ถงปจจบน) - C 21 th เขาสยครวมสมย

สมยโบราณ ( 3200 B.C. – A.D.476)

* อยปต ( 3200 ป – 525 B.C.) * เมโสโปเตเมย ( 3000 ป – 625 B.C.) * กรก (600 B.C. - ค.ศ. 300) * โรมน (100 B.C. - ค.ศ. 476)

พฒนาการและแหลงอารยธรรมสมยโบราณ

- อารยธรรมลมแมน าไนล - อารยธรรมลมแมน าไทกรส-ยเฟรตส - สมยเฮลเลนค (ศนยกลางทเอเธนส) - สมยเฮเลนนสตค (สมยK.อเลกซานเดอรมหาราช) - สมยสาธารณรฐ (จกรพรรดจเลยส ซซาร) - สมยจกรวรรด (จกรพรรดออตเตเวยน)

อารยธรรมลมแมน าไนล (อยปตโบราณ) - สถาปตยกรรมพระมด - วทยาศาสตรและคณตศาสตร (คาของ ∏=3.14) - การแพทย (มมม) - อกษรภาพเฮยโรกลฟฟค - การชลประทาน - คมภรมรณะ(Book of Dead) - เทพเจาหลายองค เชน Re/Ra , Ociris

อารยธรรมลมแมน าไทกรส-ยเฟรตส เปนอารยธรรมหลายเผาชน คอ * สเมเรยน * บาบโลเนยน * คาลเดยน * อสซเรยน * เปอรเซยน * ฟเนเซยน

อารยธรรมเดนในเมโสโปเตเมย :- * สถาปตยกรรม ไดแก ซกกรต (Ziggurat) ของพวกสเมเรยน * ประตมากรรม ไดแก ภาพแกะสลกนนสงและนนต าของ พวกอสซเรยน * ตวอกษรรปลม – คนฟอรม(Cuneiform)ของพวกสเมเรยน * ประมวลกฎหมายของพระเจาฮมมราบแหงบาบโลเนยน * การท าปฏทนทางจนทรคต 1 ปม3651/2วนของพวกคาลเดยน * สวนลอยแหงบาบโลนของพวกคาลเดยน

อารยธรรมเดนของพวกกรก 600 B.C. – ค.ศ. 300 ผลงานดานศลปะแบงเปน 2 ยค คอ:- - ยคเฮลเลนค(ศนยกลางทเอเธนส) สถาปตยกรรมหวเสาแบบ ดอรก ไอโอนคและโครนเธยน เชน วหารพารเธนอน,วหารอะทมส - ยคเฮลเลนสตค (ศนยกลางทอเลกซานเดยร) เปนศลปะผสมผสานกบศลปะตะวนออกทนยมความหรหราฟ มเฟอย โออา ฉาบฉวย แสดงอารมณรนแรง เกดจากK.อเลกซานเดอรมหาราช ยกทพไปตดนแดนทางตะวนออก เชน ซเรย อยปต เอเชยตะวนออกกลาง และบรเวณลมแมน าสนธ

อารยธรรมเดนของพวกโรมน 100 B.C. – ค.ศ. 476 ในคาบสมทรอตาล แรกเรมรบอทธพลจากกรกและอทรสคน (ชนพนเมองเดม) ปกครองแบบนครรฐอยางกรก ตอมาเปลยนเปนแบบสาธารณรฐ(ระบอบอภชนาธปไตย) และเปนระบอบกษตรย (จกรพรรด) ในภายหลง ดานศลปะเนนความใหญโต แขงแรงแสดงถงอ านาจและประโยชนใชสอยผลงานเดน เชน สนามกฬาโคลอสเซยมประตชยรปโคง (Arch) วรรณกรรมส าคญ คอ อเนยด ดานกฎหมาย คอ กฎหมายของชเชโรทมงสรางความเปนระเบยบมวนยของชาวโรมน

พฒนาการและแหลงอารยธรรมสมยกลาง (ยคมด Dark Age ค.ศ. 476 - 1500) * เปนชวงเวลาทเกดขนหลงการลมสลายของจกรวรรดโรมนในป ค.ศ. 476 (พ.ศ.1019)จากการรกรานของชนเผาเยอรมน สภาพสงคมใชระบบศกดนาสวามภกด(Feudalism) อ านาจของศาสนจกร มมากและมการใช “บพพาชนยกรรม” ผลงานดานศลปกรรมสมยกลาง ศลปะแบบโกธก(ครสตศตวรรษท 12 – 15) - จดเดนของศลปะแบบโกธก คอ วหารมประตรปโคง เพดานโคง หลงคาโคง เชน วหารโนตเตรอดามทกรงปารส ประเทศฝรงเศส วหารซารตสในฝรงเศส

- เรมมการจดตงมหาวทยาลย เชน โบโลญญา(อตาล) ออกซฟอรดและเคมบรดจในองกฤษ มหาวทยาลยปารส * ศลปะไบแซนไทน (ค.ศ.323-1453)ศนยกลางทกรงคอน สแตนตโนเปล เปนศลปะผสมตะวนตกและตะวนออก - จดเดน คอ วหารรปโดม ประดบกระจกสภายในวหาร เชน วหารเซนตโซเฟย ประตมากรรมมกเปนรปบชา แตรปรางไมไดสดสวน แกะสลกดวยงาชาง - ดานจตรกรรม จดเดน คอ การวาดภาพแบบเฟรสโก (Fresco) คอวาดในขณะทปนฉาบผนงยงเปยกอยและใชเทคนค แบบเทมเปอรา (Tempera) คอใชไขขาวผสมสเพอใหมสภาพคงทน

พฒนาการและแหลงอารยธรรมสมยใหม ชวงแรกครสตศตวรรษท 15 – 18 - เรเนอซองต(ฟนฟศลปะวทยาการ/ (Renaissance หรอเรยก Rebirth/Reawakeningเปนยคทเชอมตอระหวางยคกลาง กบยคใหม โดยเรมทอตาลในครสตศตวรรษท 13 หลงจากนนกระจายไปทวยโรป - การส ารวจดนแดนใหม ( Age of Discovery) - การปฏรปศาสนา - การปฏวตวทยาศาสตร &ยคแหงภมธรรม(ยคแหงเหตผล) เกดปรชญามนษยนยม & ปรชญาธรรมชาตนยม

ศลปวฒนธรรม เชน :- * ศลปะคลาสสก * ศลปะบารอกและรอคโกโก * ศลปะนโอคลาสสก ยคเรเนอซองตเปนการฟนฟอารยธรรมกรกและโรมน เปนศลปะแบบคลาสสก มหลกการ เหตผล มากกวาอารมณ ชวงหลงเปนศลปะแบบบารอก & โรโกโก

ศลปะแบบคลาสสก (Classic) ค.ศ. 1500 - 1600 :- ดานสถาปตยกรรม เปนหลงคาและประตรปโคง มโดมอยตรงกลาง เชน วหารเซนตปเตอร (ผลงานของโดนาโต บรามนเต & ไมเคล แองเจโล)

ศลปะแบบคลาสสก (Classic) ค.ศ. 1500 - 1600 :- ดานประตมากรรม เนนสรระของมนษยเสมอนจรง เชน รปแกะสลกหนออนเปลอยกายของเดวด (ผลงานไมเคล แองเจโล) ดานจตรกรรม มการวาดภาพเปอรสเปกตฟ (Perspective) ทแสดงเสน แสง เงา ความตนลกของภาพ เชน ภาพโมนาลซา และ The Last Super โดยศลปนลโอนารโด ดาวนช ดานวรรณกรรม เชน ยโทเปย(เซอร โทมส มอร) โรมโอ & จเลยต( วลเลยม เชคเปยร )

ศลปะแบบบารอก & โรโกโก (ค.ศ.1600 – 1750 & 1700 – 1800) :-

เปนศลปะทสรางสรรคโดยตกแตงประดบประดาจนเกนงาม เพอเรยกรองความศรทธาในศาสนากลบคน ดานสถาปตยกรรม เนนความหรหราอลงการ เชน พระราชวงแวรซายส (Fr) พระราชวงลฟว (Ger) ดานจตรกรรม เชน ภาพโทเปยส และมาดามปอมปาดร ของศลปนคารรคซ ดานดนตร เชน โจฮน เซบาสเตยน (Ger)

การปฏวตทางวทยาศาสตร (The Scincetific Revolution) เกดขนในครสตศตวรรษท 16 – 18 นกวทยาศาสตรคนส าคญ เชน :- - กาลเลโอ (กลองโทรทรรศน) - เซอร ไอแซค นวตน (กฎการโนมถวง) - โยฮนเนส เคปเลอร (วงโคจรดาวเคราะห) - เรอเน เดสการด (บดาแหงเรขาคณตวเคราะหสมยใหม) - ปโตเลม (จกรวาล) เกดการปฏวตอนรงโรจนในองกฤษ ค.ศ.1688 เปนการสนสดระบอบสมบรณาญาสทธราชยในองกฤษ และกาวสระบอบประชาธปไตยในระบบรฐสภา

พฒนาการและแหลงอารยธรรมสมยใหมชวงหลง C 18 – 20 - การปฏวตอตสาหกรรม (The Industrial Revolution) : เปนการเปลยนรปแบบการผลตจากแรงคนแรงสตว มาเปนแรงเครองจกรเครองยนต อนเปนผลงานประดษฐจากการปฏวตทางวทยาศาสตร โดยเรมตนทองกฤษ - เกดแนวคดเสรนยม & สงคมนยม - ศลปวฒนธรรมยคนคอ :- * ศลปะแบบโรแมนตก * ศลปะแบบสจธรรม * ศลปะแบบอมเพรสซนนสต

ศลปะแบบโรแมนตก (โรแมน/Romantic)

ดานสถาปตยกรรม นยมแบบโกธก เชน พระราชวงเวสตมนเตอร(Eng) ,หอไอเฟล (Eiffel) โดยอเลกซานเดอร กสตาฟ ไอเฟล วศวกรชาวฝรงเศส ดานประตมากรรม เนนอารมณ ความรสกและความรกชาต เชน ประตชยทกรงปารส ฝรงเศส ผลงานของฟรงซวส รเต ดานจตรกรรม เปนภาพวาดทวทศน ภาพคน ภาพสตว ศลปนส าคญคอ ยจน เดอ ลา ครวซ (ภาพLiberty Leading the People)

ศลปะแบบอมเพรสซนนสต นสต(Impressionism&Post Impressionism)& โพสตอมเพรสชน

แบบอมเพรสซนนสต (Impressionism) เปนการวาดภาพ ตามความรสกประทบใจ เชน ภาพความประทบใจยามรงอรณของ โคลด โมเนต แบบโพสตอมเพรสชนนสต (Post Impressionism) ใหความส าคญกบความชดลกของภาพ ใชสสดใส เชน ภาพคนกน มนฝรงของวนเซนต แวนโกะ

หลงจากนนโลกเขาสความขดแยงและน าไปส - สงครามโลกครงท 1 (ค.ศ. 1914 - 1918) - สงครามโลกครงท 2 (ค.ศ. 1939 - 1945) - สงครามเยน (ค.ศ. 1947 - 1991) เหตการณทเปนนบวา เปนสญลกษณของการสนสดของ “สงครามเยน” คอ การท าลายก าแพงเบอรลน 9 พฤศจกายน ค.ศ. 1989 โลกเขาสสมยทนกประวตศาสตรเรยกวา “ยครวมสมยหรอสมยปจจบน” เปนสมยแหงการกอการรายและภาวะโลกรอน

1. หากทานเขาชมพพธภณฑมนษย ยคกอนประวตศาสตร ทานจะไมพบสงใด ก. เครองประดบ ข. อาวธหนกะเทาะ ค. แผนศลาจารก ง. หมอดนเผาสามขา จ. เครองมอลาสตวท าดวยหน

2. กจกรรมใดทถอวาเปนการปฏวตทางเศรษฐกจ ครงแรกของมนษย ก. การประดษฐคนไถ ข. การตงถนฐานและเพาะปลก ค. การใชเครองจกรในระบบการผลต ง. การประดษฐเครองมอเครองใชดวยโลหะ จ. การรจกน าหนมาเปนเครองมอในการ ลาสตว

3. หลกฐานประเภทใดทท าใหการศกษาเรอง อาณาจกรตางๆ ในดนแดนประเทศไทย นาเชอถอมากทสด ก. ต านาน ข. จารก ค. เอกสารจน ง. จดหมายเหต จ. พงศาวดาร

4. การสรางงานศลปกรรมของโรมนมจดมงหมายใด เปนหลก ก. เพอประโยชนใชสอย ข. เพอใชในการประกอบพธกรรม ค. เพอแสดงความศรทธาตอศาสนา ง. เพอแสดงความยงใหญของจกรวรรด จ. เพอสะทอนสภาพสงคมและวฒนธรรม

5. อาณาจกรโบราณในดนแดนสวรรณภมไดรบ อทธพลจากอารยธรรมใดมากทสด ก. อารยธรรมจน ข. อารยธรรมขอม ค. อารยธรรมอนเดย ง. อารยธรรมอสลาม จ. อารยธรรมกรกและโรมน

6. การสถาปนากรงศรอยธยาเกดจากการรวมกน ของเมองใด ก. ละโว - พษณโลก ข. สพรรณภม - ละโว ค. พษณโลก - สโขทย ง. สโขทย - สพรรณภม จ. ละโว – สโขทย

7. ขอใดคอแนวคดเรองถนก าเนดของชนชาตไทย ทนกประวตศาสตรไทยในปจจบนยอมรบมากทสด ก. อยทางตอนใตของประเทศไทย ข. อยบรเวณเทอกเขาอลไต ค. อยบรเวณตอนใตของจน ง. อยบรเวณประเทศไทยปจจบน จ. บรเวณทางตอนเหนอของจน

8. ขอใดเปนลกษณะการคากบตางประเทศในสมยอยธยา ก. เปนการผกขาดโดยพระคลงสนคา ข. เปนการผกขาดโดยขนนางระดบสง ค. เปนการคาเสรโดยไมกดกนชาวตางชาต ง. เปนการคาเสรภายใตการควบคมของขนนาง จ. เปนการโดยตรงของพระมหากษตรย

9. สงครามโลกครงท 2 แตกตางจากสงครามโลกครงท 1 อยางชดเจนในประเดนใดมากทสด ก. การเขารวมสงครามของสหรฐอเมรกา ข. การทสหภาพโซเวยตไมไดเขารวมสงคราม ค. การขยายพนทของสมรภมและความรายแรงของอาวธ ง. การยตความขดแยงและจดตงองคการระหวางประเทศ จ. ผลของการสงครามตอผชนะและผแพ

10. ขอใดคอความหมายทแทจรงของสงครามเยน ก. การแบงกลมประเทศพนธมตร และกลมประเทศอกษะ ข. การตอสระหวางอดมการณประชาธปไตยกบ อดมการณคอมมวนสต ค. การตอสและแขงขนในการสรางอาวธนวเคลยร ระหวางสหรฐอเมรกากบสหภาพโซเวยต ง. การแบงกลมประเทศผฝกใฝสหรฐอเมรกา และกลมประเทศผฝกใฝสหภาพโซเวยต จ. การแบงกลมประเทศผฝกใฝความรนแรง และกลมประเทศทไมฝกใฝฝายใด