รองศาสตราจารย์ ดร.จุฑารัตน์...

รอ งศ าสตร า จ า รย ด ร . จฑ า ร ตน เ อ อ อ า น วย

คณะร ฐศ าสตร จ ฬ าล งก ร ณมหา ว ทย าล ย

ความยตธรรมเชงสมานฉนทในตางประเทศ :

โอกาสและความท าทาย

20-06-62 [email protected] 1

เหตผลและความจ าเปนท ตองใช ยตธรรมทางเลอก

ค ว าม จ า เ ป นต อ ง ใ ช

ย ต ธ ร ร มท า ง เ ล อ ก

(ขอสรปจาก UN, 2006)

สอดคลองกบ

แนวทางสมานฉนท

บรรเทาความแออดของเรอนจ า

ทบทวน

ความเปนอาชญากรรม

ลดภาระรฐ

เพมบทบาทชมชน

คมครองสทธมนษยชน

ในกระบวนการยตธรรม

-legalization

-decriminalization

-depenalization

-แกปญหาการบรหารงานยตธรรม

-การถายโอนความรบผดชอบกจการภาครฐ

-การปรบบทบาทใหรฐเปนผก ำกบดแลมำกกวำเปนผปฏบต

-ความยตธรรมเชงสมานฉนท (Restorative Justice)

-ความยตธรรมในระยะเปลยนผาน (Transitional Justice)*

-เพมความเปนมนษยใหกระบวนการยตธรรม

-การแปลงความขดแยงเปนทรพยสน

-แนวคดชมชนนยม

-ยตธรรมชมชน (Community Justice)

20-06-62

[email protected]

2

การใหอภย: ค าถามปลายเปดของสงคม

6/18/2018 [email protected] 3

น.ส. อเมเนห บาหราม หญงอหราน

ใหอภย

นายมาจด โมวาฮด ชายหนมอหราน

ท าใหเขารอดโทษตาบอด

จากคดสาดน ากรดใสหนาเธอ

(ส านกขาวเอเอฟพ 31 ก.ค. 2554)

MEGA TREND OF RJ IN GLOBAL SOCIETY

หลกก า รและแนวค ด

ใชค าวา “harm” แทน ”conflict”

เนน humanization – not only crime victim

free and voluntary – mediator/facilitator

RJ is not “one size fit all”

ใชกบ Transitional justice

เนนใชกบกระบวนการยตธรรมทกขนตอน ในฐานะ diversion โดย

ศาลและอยการเปนผส งใช

ยงสนบสนนให civil society และ ชมชนน าไปใช

เหลยวเทศ



ทมา: Federal-Provincial-Territorial Working Group on Restorative Justice (2016)


ขยายขอบเขตการพจ ารณาเหย ออ าชญากรรม

เนน crime victim เชนเดม (RJ-พนทกลางส าหรบคนมอ านาจนอย)

เนนใชกบกลมคนชายขอบ กลมเปราะบาง เชน ความรนแรงใน

ครอบครว เดกเยาวชนกระท าผด

พจารณาถง indirect crime victim - กรณ victimless crime

ใหความส าคญกบ collective crime victims มากขน - กรณ

environmental crime ( และความผดทรฐเปนผเสยหาย)



ใชก บ อ าชญากร รมให มๆ ร ว มสมย และ ในอนาคต

Terrorism (serious crime)

Hate crime, environmental crime (ใหความส าคญกบการอย

รวมกนแบบขามพรมแดนความแตกตาง)

Cyber bulling (ค านงถง social harmony ของผคนในสงคม

เสมอน/สงคมพนพรมแดน)


การจ ด รปแบบใหมของกระบวนการยต ธ รรมเ ช งสมานฉนท


• restorative justice programms

1. Victim-offender mediation (VOM)

2. Restorative conferences

• Family group conferencing

• Restorative conferences

• Community conferences

3. Circle sentencing

4. Community panels and boards

5. Victim-surrogate programs

6. Emerging forms of restorative justice

•กระบวนการยตธรรมเชงสมานฉนท

(Restorative Justice) (in criminal matters)

•กระบวนการยตธรรมเชงสมานฉนทในโรงเรยน

ฯลฯ (Restorative practice)

•กระบวนวธเชงสมานฉนท

(Restorative process)


การบรหาร สนบส นน และ เ ฝ าระว ง

บรหารจดการเชงระบบ ระดบสงคมโลก ทมเครอขายขามประเทศ

ใหความส าคญกบ legislation and policy statements และ

legislative framework

ใหความส าคญกบการฝกหดอบรม facilitators และอาสาสมคร

(คมประพฤต) ทงหลกการ และวธการปฏบต – ก าลงพฒนา

หลกสตร เผยแพรท วโลก

สรางระบบการจดเกบขอมลการใช RJ

วดผลกระทบของโครงการ RJ จาก “อตราการกระท าผดซ า”

เหลยวเทศ


RJ IN THAILAND: STATE OF KNOWLEDGE

17 ปแหงการกลบคนมาอกคร งของความยตธรรมเชงสมานฉนทในสงคมไทย

ความรแพรหลาย ท งในสายวชาการและปฏบตการในระดบหนง

แพรกระจายทางปฏบต เขาส “ชมชน” ไดเรวกวา “กระบวนการยตธรรม”

นโยบายรฐ-สนบสนน แบบเนนวงกวาง ส อบต. ศนยยตธรรมชมชน ฯลฯ ตองการโอกาส

ในการพฒนาเชงคณคา วชาการ

มกฎหมายสนบสนนหลายฉบบ (กาวกระโดดในชวง 5 ปทผานมา)

ยงใชแนวคดทฤษฎการแกไขฟนฟผกระท าผดเปนรายบคคล

แลไทย


TREND OF RJ IN GLOBAL

SOCIETY

ความทาทาย /ขอจ าก ดทางกฎหมาย

พรบ.การไกลเกลยขอพพาท พ.ศ. 2560 มาตรา

39 (22 พฤษภาคม 2562)

"คกรณ” หมายความวา ผตองหาและผเสยหายใน

คดอาญา แตไมหมายความรวมถงคดอาญาทรฐหรอ

หนวยงานของรฐเปนผเสยหาย

พรบ.สงเสรมการพฒนาและคมครองสถาบน

ครอบครว (ยงใช RJ อยหรอไม)


RJ IN THAILAND: STATE OF KNOWLEDGE

6/18/2018 [email protected] 12

สมเกยรต ตงกจวานชย และคณะ, TDRI: 2551.

[email protected] 14

• พรบ.ลกษณะปกครองทองท พ.ศ. 2457 (บมต)

• พรบ.จดต งศาลเยาวชนและครอบครวและวธพจารณาคดฯ พ.ศ.2534 (บมต)

• ระเบยบกรมอยการวาดวยการประนอมขอพพาทชนพนกงานอยการพ.ศ. 2532 (บางขอ)

• พรบ.ก าหนดแผนและขนตอนการกระจายอ านาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถน พ.ศ.2542 (บมต)

• ความผดอนยอมความไดตามประมวลกฎหมายอาญา

• ความผดลหโทษ

• ระเบยบคณะกรรมการบรหารศาลยตธรรมวาดวยการไกลเกลยขอพพาท พ.ศ. 2544 แกไขเพมเตม

โดยระเบยบคณะกรรมการบรหารศาลยตธรรมวาดวยการไกลเกลยขอพพาท (ฉบบท 2) พ.ศ. 2547

• ขอบงคบวาดวยการไกลเกลยขอพพาทนอกศาล ส านกระงบขอพพาท ส านกงานศาลยตธรรม

ยตธรรมชมชนและยตธรรมเชงสมานฉนทในพนทกฎหมาย (เดม)

20-06-62


• พรบ.ระเบยบบรหารราชการแผนดน (ฉบบท 7) (ประกาศฯ 15 กนยายน 2550)

• กฎกระทรวงวาดวยการไกลเกลยความผดทมโทษทางอาญา พ.ศ. 2553 (ประกาศฯ 7 กนยายน 2553)

• พรบ. ศาลเยาวชนและครอบครวและวธพจารณาคดเยาวชนและครอบครว พ.ศ. 2553 (แกไขปรบปรงฉบบ

ท 2 ฉบบท 3 พศ. 2558 ฉบบท 4 และ ฉบบท 5 พ.ศ. 2559)

• พรบ. คมประพฤต พ.ศ. 2559 (หมวด 5 การด าเนนการเพอสรางความยตธรรมเชงสมานฉนท) (ประกาศฯ

3 ตลาคม 2559)

• พรบ. การไกลเกลยขอพพาท พ.ศ. 2562 (ประกาศฯ 22 พฤษภาคม 2562)

• *พรบ. สงเสรมการพฒนาและคมครองสถาบนครอบครว พ.ศ. 2562 (ประกาศฯ 22 พฤษภาคม 2562)

(ยกเลก พรบ. คมครองผถกกระท าดวยความรนแรงในครอบครว พ.ศ. 2550)

ยตธรรมชมชนและยตธรรมเชงสมานฉนทในพนทกฎหมาย (รวมสมย)

20-06-62

[email protected] 20-06-62 17

[email protected] 20-06-62 19

Q & A

13-06-62


รองศาสตราจารย์ ดร.จุฑารัตน์...

Documents

Transcript of รองศาสตราจารย์ ดร.จุฑารัตน์...