พระบรมราโชวาท คณธรรม 4 ประการ

พระราชทานแกประชาชนชาวไทย คราวสมโภชกรงรตนโกสนทร 200 ป

ในพระราชพธบวงสรวงสมเดจพระบรพมหากษตรยาธราชเจา

เมอวนท ๕ เมษายน ๒๕๒๕ ณ มณฑลพธทองสนามหลวง

ประการแรก คอ การรกษาความสจ ความจรงใจ ตอตนเองทจะประพฤตปฏบต แตสงทเปนประโยชนและเปนธรรม

ประการทสอง คอ การรจกขมใจตนเอง ฝกใจตนเอง ใหประพฤตปฏบตตนอยในความสจความดนน

ประการทสาม คอ การอดทน อดกลน และอดออม ทจะไมประพฤตลวงความสตยสจรต ไมวาจะดวยเหตประการใด

ประการทส คอ การรจกละวางความชว ความทจรต และรจกเสยสละประโยชนสวนนอยของตน เพอประโยชนสวนใหญของบานเมอง

หมายเหต พระบรมราโชวาท พระราชทานเนองในวนขาราชการพลเรอน

คานยมหลกของคนไทย ๑๒ ประการ ตามนโยบายของ คณะรกษาความสงบแหงชาต (คสช.)

๑. มความรกชาต ศาสนา พระมหากษตรย ๒. ซอสตย เสยสละ อดทน มอดมการณในสงทดงามเพอสวนรวม ๓. กตญญตอพอแม ผปกครอง ครบาอาจารย ๔. ใฝหาความร หมนศกษาเลาเรยนทงทางตรง และทางออม ๕. รกษาวฒนธรรมประเพณไทยอนงดงาม ๖. มศลธรรม รกษาความสตย หวงดตอผอน เผอแผและแบงปน ๗. เขาใจเรยนรการเปนประชาธปไตย อนมพระมหากษตรยทรงเปนประมขทถกตอง ๘. มระเบยบวนย เคารพกฎหมาย ผนอยรจกการเคารพผใหญ ๙. มสตรตว รคด รท า รปฏบตตามพระราชด ารสของพระบาทสมเดจพระเจาอยหว ๑๐. รจกด ารงตนอยโดยใชหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงตามพระราชด ารสของ พระบาทสมเดจพระเจาอยหว รจกอดออมไวใชเมอยามจ าเปน มไวพอกนพอใช ถา เหลอกแจกจายจ าหนาย และพรอมทจะขยายกจการเมอมความพรอม เมอม ภมคมกนทด ๑๑. มความเขมแขงทงรางกาย และจตใจ ไมยอมแพตออ านาจฝายต า หรอกเลส มความ ละอายเกรงกลวตอบาปตามหลกของศาสนา ๑๒. ค านงถงผลประโยชนของสวนรวม และของชาตมากกวาผลประโยชนของตนเอง

บทน า

กระทรวงมหาดไทยมบทบาทส าคญในการขบเคลอนภารกจตามนโยบายรฐบาลลงสการปฏบตในระดบพนทเพอ “บ าบดทกข บ ารงสข” ใหแกประชาชนทวประเทศ ผานการบรหารงานของผวาราชการจงหวด ซงถอเปนผน าในการผลกดนใหเกดสมฤทธผลในการน านโยบายไปปฏบตในระดบภมภาค กระทรวงมหาดไทยจงไดจดท าคมอจรยธรรมของผวาราชการจงหวด ทเปนแนวทางปฏบตเพอด ารงไวซงเกยรตและศกดศรของผวาราชการจงหวด ใหเปนทรกและเชอถอศรทธาของประชาชน อนน าไปสความรวมมอรวมใจของภาคสวนตาง ๆ ในการพฒนาจงหวดทม ผวาราชการจงหวดเปนผน าอย คมอเลมนจงเปนทงคมอของผวาราชการจงหวด และเปนคมอส าหรบประชาชนตลอดจนภาคสวนตาง ๆ ทเกยวของเพอไดรบรวาผวาราชการจงหวดนนมกรอบจรยธรรมอยางไรบาง ซงเนนเฉพาะบางเรองทส าคญ โดยเฉพาะเรองความซอสตยสจรตในการปฏบตงาน เพอสรางความมนใจวา ผวาราชการจงหวดนนสามารถยดถอเปนแบบอยางและไววางใจไดในฐานะผน าและผบรหารของจงหวด สงส าคญทสดในการถอปฏบตดานจรยธรรมของผวาราชการจงหวด นอกจากเรองของศลธรรม กคอศกษาท าความเขาใจและปฏบตตามแนวพระบรมราโชวาทของพระบาทสมเดจพระเจาอยหว ตลอดจนพระโอวาทและคตธรรม ของสมเดจพระเจาบรมวงศเธอ กรมพระยาด ารง ราชานภาพ องคปฐมเสนาบดของกระทรวงมหาดไทย ซงไดน าพระบรมราโชวาทบางองค พระโอวาทและคตธรรมบางเรองทส าคญ ประกอบแทรกไวในเนอหาของคมอนดวย ขอขอบคณคณะกรรมการจรยธรรมประจ าส านกงานปลดกระทรวงมหาดไทย ผบรหาร อดตผบรหารของกระทรวงมหาดไทยและผวาราชการจงหวดทกรณาใหความส าคญสละเวลาใหขอคดเหน ขอเสนอแนะ เพอเปนขอมลในการจดท าคมอ และขอขอบคณคณะท างานจดท าคมอจรยธรรมของผวาราชการจงหวดทม หมอมหลวงปนดดา ดศกล เปนหวหนาคณะท างาน ตลอดจนผมสวนเกยวของทานอน ๆ ทไดกรณาใหความคดเหนใหขอแนะน าตอการจดท าคมอจรยธรรมของผวาราชการจงหวดเลมน และหวงทจะไดรบขอคดเหน ขอเสนอแนะเพมเตม เพอประโยชนในการปรบปรงคมอใหมประโยชน และประสทธภาพยง ๆ ขนในโอกาสตอไป

(นายวบลย สงวนพงศ) ปลดกระทรวงมหาดไทย

สารบญ หนา บทน า บทท ๑ ความเปนมาและความส าคญของต าแหนงผวาราชการจงหวด บทท ๒ จรยธรรมทส าคญส าหรบผวาราชการจงหวด

ประการท ๑ วาดวยจรยธรรมในการด ารงตนของผวาราชการจงหวด ประการท ๒ วาดวยจรยธรรมในการปฏบตตนตอผอนของผวาราชการจงหวด ประการท ๓ วาดวยจรยธรรมในการปฏบตหนาทของผวาราชการจงหวด

บทท ๓ ขอเสนอกลไกการขบเคลอนจรยธรรมของผวาราชการจงหวด บทท ๔ กรณตวอยางเรองทผวาราชการจงหวด ตองไมท า(Must not Do)ในเรองของจรยธรรม บทท ๕ บทเสรม

เรองท ๑ ปจจยเสยงดานจรยธรรมของผวาราชการจงหวด เรองท ๒ ทางสองแพรงดานจรยธรรม เรองท ๓ ความกลาหาญในทางจรยธรรม

ภาคผนวก ทศพธราชธรรม ประมวลจรยธรรมของขาราชการพลเรอน พ.ศ.๒๕๕๒ สาระส าคญจาก พ.ร.บ.ประกอบรฐธรรมนญ วาดวยการปองกนและปราบปรามการทจรต

พ.ศ.๒๕๔๒ ม.๑๐๓ ประกาศคณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาตเรองหลกเกณฑการรบทรพยสนหรอ

ประโยชนอนใดโดยธรรมจรรยาของเจาหนาทของรฐ พ.ศ. ๒๕๔๓ รายชอผบรหาร อดตผบรหารของกระทรวงมหาดไทยและผวาราชการจงหวด

ทใหเกยรตใหขอมลความคดเหนเรองจรยธรรมของผวาราชการจงหวด รายชอคณะท างานจดท าคมอจรยธรรมของผวาราชการจงหวด

บรรณานกรม

บทท ๑ ความเปนมาและความส าคญของต าแหนงผวาราชการจงหวด

การจดท าคมอจรยธรรมของผวาราชการจงหวดน ม งหมายทจะเนนย าในความส าคญของต าแหนงผวาราชการจงหวด ทเปนผบรหารในสวนภมภาควา จกตองเปนผทมจรยธรรมในระดบสงกวาขาราชการโดยทวไป ทมประมวลจรยธรรมขาราชการพลเรอนเปนเครองมอก ากบอยแลว แตผวาราชการจงหวดตองมคณธรรม จรยธรรมทมากยงกวาทก าหนดไวตามประมวลจรยธรรมขาราชการพลเรอน

ต าแหนงผวาราชการจงหวดนน มบทบาทและความส าคญตอการบรหารบานเมอง มาอยางยาวนาน การเกรนกลาวถงความเปนมาและความส าคญของต าแหนงผวาราชการจงหวด ม วตถประสงคส าคญคอ ประสงคจะใหเขาใจวาในระบอบการปกครองของไทยแตเดมมานนมระบบ เจาเมอง หรอผวาราชการเมองมากอน ปฏบตหนาทในฐานะ ผปฏบตงานตางพระเนตรพระกรรณ แลวจงพฒนาการมาเปนต าแหนงผวาราชการจงหวดดงเชนปจจบน ซงเปนไปตามหลกการของเรองการแบงอ านาจ (Deconcentralization) จากสวนกลางไปสสวนภมภาค และแมในอนาคต ต าแหนงผวาราชการจงหวดน กจะยงคงความส าคญและจ าเปนส าหรบรปแบบการบรหารของบานเมองเรา ดงจะไดกลาวพอเปนสงเขป ดงน เมอครงอดต ในรชสมยพระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหว รชกาลท ๕ ไดทรงเลงเหนความจ าเปนในการจดการปกครองบานเมองใหเรยบรอยทวพระราชอาณาเขต โดยในสวนกลางไดมการตงกระทรวงเสนาบดขนใหม จ านวน ๑๒ กระทรวง ตามแบบอยางทางยโรป หนงในนน คอ กระทรวงมหาดไทย และเนองจากขณะนนเปนชวงทมการตงทารกล าประเทศไทยจากประเทศตะวนตก จงมพระราชประสงคจะใหจดระเบยบการปกครองหวเมองทมความยงเหยงอยแตเดม ใหมความเปนระเบยบเรยบรอย และดวยความไววางพระราชหฤทยในสมเดจพระเจาบรมวงศเธอ กรมพระยาด ารงราชานภาพ จงทรงมพระบรมราชโองการโปรดเกลาฯ แตงตงใหสมเดจฯ กรมพระยาด ารงราชานภาพด ารงต าแหนงเสนาบดกระทรวงมหาดไทยพระองคแรก ตงแตวนท ๑ เมษายน พทธศกราช ๒๔๓๕

สมเดจฯ กรมพระยาด ารงราชานภาพไดทรงวางรากฐานการปกครองของประเทศ ไทย ตามพระราชด ารพระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหวทเหนวาควรรวมการบงคบบญชาหวเมองทงปวงใหขนอยแตในกระทรวงมหาดไทยกระทรวงเดยว และรวมหวเมองเขาเปนมณฑล เปนการจดการปกครองสวนภมภาค ทเรยกวา “ระบบเทศาภบาล”ขนเปนผลส าเรจ โดยการจดตงมณฑลเทศาภบาล มลกษณะเปนหนวยราชการบรหารสวนภมภาคทใหญทสด และจดรปแบบการปกครองเมองเปนหนวยการปกครองสวนภมภาคทมล าดบถดจากมณฑลเทศาภบาล โดยมเจาพนกงานปกครองเมองจดตงขนเปนองคคณะ อยภายใตการบงคบบญชาของเจาเมอง และไดทรงตรา “ขอบงคบลกษณะปกครองทองท รศ.๑๑๗” เพอแกไขระเบยบการแบงเขตการปกครองทม

ความยงเหยงมาแตกอน ใหเปนระเบยบเรยบรอยขน โดยใหรวมทองทหลายอ าเภอรวมเปนหวเมองหนง และใหขาราชการประจ าเมอง ประกอบดวย ผวาราชการเมอง และกรมการเมอง จงปรากฏมผวาราชการเมองทนบเปนราชการบรหารสวนภมภาคขนนบแตนนมา ณ ปจจบน ในปจจบน ผวาราชการจงหวด คอ ขาราชการประจ าทไดรบพระบรมราชโองการโปรดเกลาฯ ใหด ารงต าแหนงหนาท ท าหนาทเชอมโยงจงหวดในสวนภมภาคกบสวนกลาง เพอด ารงไวซงความเปนราชอาณาจกรไทย ทเปนรฐเดยว หรอ Unitary State ดงปรากฏในพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการแผนดน พ.ศ.๒๕๓๔ มาตรา ๕๔ ทก าหนดใหในจงหวดหนง ใหมผวาราชการจงหวดคนหนงเปนผรบนโยบายและค าสงจากนายกรฐมนตร ในฐานะหวหนารฐบาล คณะรฐมนตรกระทรวง ทบวง กรม มาปฏบตราชการใหเหมาะสมกบทองทและประชาชน และเปนหวหนาบงคบบญชาบรรดาขาราชการฝายบรหารซงปฏบตหนาทในราชการสวนภมภาคในเขตจงหวด

จงนบไดวาต าแหนงผวาราชการจงหวด เปนต าแหนงทางการบรหารและการ ปกครอง ทมความส าคญตอการปกครองบานเมองดงไดกลาวมา และแมในปจจบนกไมไดลดบทบาทความส าคญลงแตประการใด ตรงกนขามกลบจะทวความส าคญมากขน ตามบรบทอนซบซอนของสงคม ทจะตองมผน าในการพฒนาและบ าบดทกข บ ารงสขราษฎร มองไปในอนาคต ในอนาคตตอจากนไป กคาดการณไดวาต าแหนงผวาราชการจงหวดในลกษณะทเปนการบรหารสวนภมภาคกจะยงคงมอย เพราะมลกษณะทสอดคลองกบความเปนรฐเดยวของราชอาณาจกรไทยดงกลาวมาแลว ขณะทบทบาทของผวาราชการจงหวดทวความส าคญขน ต าแหนงผวาราชการจงหวด กถกจบจองตรวจสอบการท างานอยางเขมขนมากขน และมกระแสการเรยกรองในการเปลยนแปลงแกไขตอแหลงทมาของต าแหนงผวาราชการจงหวดอยตลอดเวลา การด ารงอยของต าแหนงผวาราชการจงหวดในสถานะผปฏบตหนาทตางพระเนตรพระกรรณและในสถานะของผแทนรฐบาลจงขนอยกบความเชอถอศรทธาของประชาชนทมตอบทบาทของผวาราชการจงหวด ทงดานความรความสามารถ และดานคณงามความด มคณธรรม จรยธรรมทเปนแบบอยางได หรอตองมคณสมบตทงเปน “คนด” และเปน “คนเกง” การจดท าคมอจรยธรรมของผวาราชการจงหวดน จงเปนเครองมอประการหนงทจะชวยเหลอผวาราชการจงหวด ในการพจารณาน าไปถอปฏบต เพราะ ถาผด ารงต าแหนงผวาราชการจงหวดสามารถด ารงตนอยในคณธรรมอนด โดยใชจรยธรรมเปนหลกน า และมงทประโยชนสขของประชาชนโดยสวนรวม กยอมสามารถธ ารงไวซงความเชอถอศรทธาตลอดจนความเชอมน จากประชาชนและภาคสวนตางๆได

ความส าคญของต าแหนงผวาราชการจงหวด ผวาราชการจงหวดเปนบคคลหมายเลข ๑ ของจงหวด เปนบคคลทอยในสายตาของสาธารณชน ทประกอบไปดวยทงความคาดหวง การจบจองตรวจสอบการท างาน ตลอดจนความรสกทเชอมโยงตอความเชอถอศรทธาตอบทบาทของกระทรวงมหาดไทยอนเปนตนสงกดของผวาราชการจงหวดดวย ขาราชการการทรวงมหาดไทยทกคน ไมไดเกษยณอายราชการในต าแหนงผวาราชการจงหวด ในปจจบน ประเทศไทยมผวาราชการจงหวดเพยง ๗๖ คน เปนเพยง ๗๖ คน ทเปนผปฏบตหนาทตางพระเนตรพระกรรณ เปนเพยง ๗๖ คนทเปนผแทนของรฐบาลอยในสวนภมภาคหรอในจงหวด ทจะสามารถ “บ าบดทกข บ ารงสข” ใหแกราษฎร ดงเชนทเคยไดยนไดฟงกนมาวา “พอเมอง” คอผทจะคอยดแล ปดเปาความทกขความเดอดรอนใหแกอาณาประชาราษฎร ในบานในเมองของตน ใหไดอยดมสข ดงนนบทบาทของ “พอเมอง” หรอ ผวาราชการจงหวด ในปจจบน จงมการสปอตไลทหรอจบจองตดตามดการปฏบตตนและปฏบตงานอยตลอดเวลา ดวยเหตนจงเปนความหวงใยของผบรหารในปจจบน อดตผบรหารและผวาราชการจงหวดดวยกนเอง ในเรองของการวางบทบาทของผวาราชการจงหวดใหอยในสถานะทเหมาะสมและมคณคา เพอทสงคมจะไดใหการยอมรบและเชอถอศรทธา น าไปสความรวมมอในการพฒนาหรอแกไขปญหาตางๆ ภายในจงหวด ผบรหารและอดตผบรหารของกระทรวงมหาดไทยจงเหนวาควรมขอแนะน าส าคญบางประการ ทชวยแสดงใหเหนถงความส าคญของต าแหนงผวาราชการจงหวด ทมตอบานเมอง คอ

๑ ผวาราชการจงหวด คอผปฏบตหนาทตางพระเนตรพระกรรณ ในการ “บ าบดทกขบ ารงสข” ใหแกราษฎร ความทยกมานปรากฏตามหนงสอ “เทศาภบาล” พระนพนธของสมเดจฯ กรมพระยาด ารงราชานภาพ ในเรอง ลกษณะการเทศาภบาล ทใหความหมายของ “การเทศาภบาล” คอ การปกครองโดยลกษณะทจดใหมหนวยบรหารราชการ อนประกอบดวยต าแหนงขาราชการตางพระเนตรพระกรรณของพระบาทสมเดจพระเจาอยหว และเปนทไววางใจของรฐบาลของพระองค ซงประจ าอยแตเฉพาะในราชธานนน ออกไปด าเนนการในสวนภมภาค เปนสอกลางระหวางประชากรของประเทศ ซงอยหางไกลจากรฐบาลซงอยในราชธาน ใหไดใกลชดกบอาณาประชากร เพอใหเขาไดรบความรมเยนเปนสข และเกดความเจรญทวถงกน

๒ ผวาราชการจงหวด คอ ผแทนของรฐบาลในภมภาคทจะตองพฒนาจงหวด ใหประชาชน “อยด กนด” ตามพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการแผนดน พ.ศ.๒๕๓๔ ซงสอดคลองกบความหมายของการเทศาภบาลตามขอ ๑ คอเปนทไววางใจของรฐบาลของพระองค...ออกไปด าเนนการในสวนภมภาค

๓ ต าแหนงผวาราชการจงหวด สบทอดด ารงมาดวยการปฏบตทดทเปนแบบอยางของบรรพชนคนมหาดไทย ทสรางความเชอถอศรทธาในใจราษฎรอยางเสมอมา

๔ ผวาราชการจงหวดอยในสถานะทตองมจรยธรรมอยในระดบทสงกวาและสามารถเปนแบบอยางไดทงแกขาราชการและประชาชนทวไปดงทปรากฏในโอวาทของสมเดจฯกรมพระยาด ารงราชนภาพวา

“ขาราชการมใชอภสทธชน หากแตจะตองบ าเพญตน ใหเปนแบบอยางของคนดแกสงคม”

๕ ผวาราชการจงหวดเปนผใชอ านาจ หรอตามส านวนไทย คอ “เปนผมอ านาจวาสนา” แตการใชอ านาจนน ถาประสงคจะใหเกดความเชอถอ ศรทธา ทงแกตนเอง และสถาบนการปกครองทมผวาราชการจงหวดเปนผน า ตองใชอ านาจเฉพาะตามทกฎหมายก าหนด มความ สมเหต สมผล ตามวฒนธรรม ประเพณทถกตองดงาม

ทส าคญ ตองไมใชอ านาจตามอ าเภอใจ เพราะจะเปนตนเหตแหงความเสอมใน อ านาจ การใชอ านาจตองไมมากไปหรอนอยไป แตตองเปนไปตามเหตอนสมควร เหมาะแกกาล เหมาะแกชมชน และใชดวยความเทยงธรรม จงจะสามารถสรางความเชอถอศรทธาเกดขนในหมชน ดงโอวาทของสมเดจฯ กรมพระยาด ารงราชนภาพ ทด ารสแกผไปรบต าแหนง “เจาเมอง”

“เจาคณอ านาจอยทราษฎรเชอถอ ไมใชอยทพระแสงสตรา จะไปอยไหนกตาม ถาเจาคณท าใหราษฎรเชอถอดวยศรทธาแลวไมมใครถอดเจาคณไดแมในหลวง เพราะทานกทรงปรารถนาใหราษฎรอยเปนสขเชนเดยวกน”

หรอทด ารสไวในปาฐกถา”วาดวยท าราชการ” วา “...อนอ านาจนน มไดมดวยอาชญา แตมดวยคนทงหลายไววางใจในความ

ซอตรงเปนส าคญ” ๖. ผวาราชการจงหวดตองเปนผน าในการสรางความรกความสามคค ของประชาชน

ในพนท บนหลกการของความถกตอง เปนธรรม โดยยดผลประโยชนของประเทศชาตเปนหลก ดงทสมเดจฯ กรมพระยาด ารงราชานภาพตรสไวแกผทจะไปรบต าแหนง “เจาเมอง”เชนกน วา

“อยามพวก เพราะถามพวกเรา กจะมพวกเขาเกดขนทนท”

๗. ผวาราชการจงหวดตองมความเปนผน าททนสมย(SMART) ในประเดนน สมเดจฯกรมพระยาด ารงราชานภาพ ไดทรงใหความส าคญเชนกน ดงปรากฏตามหลกฐานททรงเลาประทานหมอมเจาพนพศมย ดศกล พระธดา วา

“เชาเขยนเปนวทยาทาน ค าตองหาความรตอ มฉะนน มนจะหมด คนทนกวาตวรพอแลวนนเปนคนตายแลวเปนๆ เพราะโลกหมนอยทกนาท เราตองเรยนไปตามมน จงจะอยกบโลกโดยไมโงได”

ดงนน ผวาราชการจงหวด แมจะด ารงต าแหนงในระดบสงแลวกตาม กคงยงตองเปดใจรบความคดและทศนคตใหมๆ ใฝหาและเพมพนความร ใหเทาทนความเจรญและเปนไปของโลกทงดานเทคโนโลย และนวตกรรมความเปลยนแปลงดานตางๆ มองเหนภาพอนาคตทชดเจน เพราะวธคดและทศนคตของคนรนใหมเปลยนแปลงไปจากยคกอนๆอยางมากมาย เชน ทศนคตตอการท างานราชการทเหนวา “งานเปนสวนหนงของชวต ไมใชทงหมดของชวตเหมอนทเคยปลกฝงกนมา” และสงทยดคนใหอยกบองคกรไมใชตวเงนเพยงอยางเดยว แตคอการทไดท างานอยในองคกรอยางมความสขและไดรบการยอมรบในคณคาและศกดศรของตวเอง ถาสามารถยอมรบและเขาใจทศนคตใหมๆ เหลานได กจะสามารถพฒนาองคกรทก ากบดแลใหเกดประสทธภาพ ประสทธผลได

ภาพเครอขายการตดตอสอสารทเชอมตอกนดวยระบบตาง ๆ ไปทวโลก

ทกลาวมาทงหมดนน เปนการแสดงใหเหนวา ต าแหนงผวาราชการจงหวดนนมความส าคญ

อยมากมายหลายประการ เปนทงผมอ านาจ วาสนา และบารม มบทบาทหลากหลาย ทงเปนผปกครอง เปนนกบรหาร เปนผประสานงาน เปนผสงการ เปนครผสอน เปนตน จงเหนไดวาถาผวาราชการจงหวด ไมมความเขมแขงดานจรยธรรม จะสงผลกระทบทางลบตอผลลพธทเกดขนจากการบรหารงานมากนอยเพยงใด ในบทตอไปจงเปนการขยายความใหเหนวา ผวาราชการจงหวดนน ควรจะมจรยธรรมส าคญประการใดบาง ทจะเปนเครองมอในการก ากบดแล และตรวจสอบการปฏบตงานของผวาราชการจงหวดใหอยในขอบเขตของกฎหมายและศลธรรม และเปนตวอยางอนดแกประชาชนและเยาวชนใหถอเปนแบบอยางไดตอไป

บทท ๒ จรยธรรมส าคญส าหรบผวาราชการจงหวด

ในบรบทการท าราชการของขาราชการพลเรอนทวไป ไดมประมวลจรยธรรมของ ขาราชการพลเรอน ซงประกาศในราชกจจานเบกษา เมอวนท ๕ พฤศจกายน ๒๕๕๒ เปนแนวทางในการถอปฏบตอยแลว ดงรายละเอยดทปรากฏอยในผนวกทาย แตโดยทต าแหนงผวาราชการจงหวด เปนต าแหนงทเปนผปฏบตหนาทตางพระเนตรพระกรรณ และเปนหวหนาสวนราชการทเปนหวหนาบงคบบญชา ก ากบดแลการท างานของทกสวนราชการในจงหวดนน การยดถอจรยธรรมในการปฏบตงานจงควรจะมอยในระดบทมากกวาหรอสงกวาขาราชการโดยทวไป กระทรวงมหาดไทยไดเลงเหนความส าคญประการดงกลาว จงไดมการสอบถามความคดเหนของผบรหาร อดตผบรหารของกระทรวงมหาดไทยและผวาราชการจงหวด ถงจรยธรรมส าคญของผวาราชการจงหวด วาควรจะเนนหนกหรอเพมเตมในประการใด เมอประมวลสงเคราะหขอมลออกมาแลว กพบวาจรยธรรมเนนหนกบางประการกปรากฏอยในประมวลจรยธรรมของขาราชการ พลเรอนอยแลว แตแยกออกมาใหเหนเปนชดเจนวา ผวาราชการจงหวดตองยดถอปฏบตใหแนวแนมนคง ส าหรบในบางประเดนทตรงกบขอก าหนดในประมวลจรยธรรมขาราชการพลเรอนอยแลวกจะเทยบเคยงตวบทจากประมวลจรยธรรมขาราชการพลเรอนใหปรากฏอยในเรองเดยวกน การจดท าคมอจรยธรรมนอาจจะแตกตางจากการจดท าคมอดานเทคนคอนๆ เพราะเปนคมอทอธบายเรองราวและแนวทางปฏบตทเปนนามธรรม ดงนนเพอจดกลมเรองใหเหนชดเจนขน จงไดท าการจ าแนกออกเปน ๓ ลกษณะ คอ จรยธรรมในการด ารงตน จรยธรรมในการปฏบตตนตอผอนและจรยธรรมในการปฏบตหนาท ซงจะกลาวถงในรายละเอยด ดงน

ประการท ๑ วาดวยจรยธรรมในการด ารงตนของผวาราชการจงหวด ในประมวลจรยธรรมขาราชการพลเรอน ขอ ๑๒ ไดกลาวถงเรองการด ารงตนไวคอ

ขาราชการตองเปนแบบอยางทดในการด ารงตน รกษาชอเสยงและภาพลกษณของราชการโดยรวม

ส าหรบผวาราชการจงหวดยอมตองด ารงตนเปนแบบอยางทด ในการยดถอปฏบต ตามหลกธรรมทางศาสนาทตนนบถอใหเปนหลกธรรมประจ าใจ ในทนไดประมวลจากความคดเหนของผบรหาร อดตผบรหารของกระทรวงมหาดไทยและผวาราชการจงหวด ซงตางมความเหนตรงกนในขอแนะน าดงกลาว นนคอ ในการด ารงตนของผวาราชการจงหวด ตองถอปฏบตในดานศลธรรม ทมากยงกวาผอน กลาวโดยรวมคอ ผวาราชการจงหวดจะตองด ารงตนอยดวยหลกธรรมใหเหนเปนทประจกษแกประชาชน ดงน

๑. ยดถอปฏบตตนตามหลก “ธรรมโลกบาล” ธรรมโลกบาล คอ ธรรมอนคมครองโลก ซงประกอบดวย หร และโอตตปปะ หร คอ ความละอายแกใจในการประพฤตชว โอตตปปะ คอ ความเกรงกลวตอผลของความชว หร โอตตปปะ น เปนธรรมทเกดขนในใจของคนทกคนหรอกคอมโนธรรม ซงเปน

เรองอยเหนอกฎเกณฑทางกฎหมาย หรอกลาวใหกระชบกคอ ความตระหนกรในผดชอบ ชวด ผวาราชการจงหวดเปนต าแหนงทเปนผใชอ านาจตามกฎหมายสามารถใหคณให

โทษ แกผอยในอาณตปกครองไดจงตองมธรรมประการน ก ากบตนเองกอนเปนอนดบแรก คอจะปฏบตตนประการใด กตองร าลกอยเสมอวาเปนสงทดหรอไมประการใด ทงตอตนและตอสวนรวม

๒. ครองความมสต สมปชญญะ (Mindfulness and Awareness) จดเปนธรรมเกอกลในการประกอบกจทกอยาง เรยกวา “ธรรมมอปการะมาก”

สต หมายถง ความระลกได ความรตว ไมเผลอ ใจอยกบกจ จตอยกบเรองเปนอยอยางไมประมาท มเหตผล สมปชญญะ หมายถง ความรชดในสงทระลกได เขาใจชดตามความเปนจรง ตามเหตและผล สต สมปชญญะ โดยรวมหมายถง ความรตวและการครองตนดวยความรอบคอบ การครองความมสตสมปชญญะอยเปนนจจงมความส าคญโดยตรงกบจรยธรรมของผวาราชการจงหวด เพราะตราบใดทผวาราชการจงหวด มสตสมปชญญะ ครอบครอง หรอ มความรตวทวพรอมอยเสมอวาก าลงคดอะไรท าอะไรตราบนนความบกพรอง เสยหายทางจรยธรรมกยอมไมเกด

๓. ยดถอปฏบตเปนแบบอยางตามหลกปรชญา เศรษฐกจพอเพยง ของ พระบาทสมเดจพระเจาอยหว หลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงน โดยเนอหาเปนทรและเขาใจกนโดยสวนมาก จะไมน ามาขยายความในทน แตสงทผวาราชการจงหวดพงยดถอปฏบต กคอ ยดถอปฏบตไดในระดบท สามารถเปนแบบอยางแกประชาชนโดยทวไป เพราะผวาราชการจงหวด คอ ผน าทตองแสดงใหเหนอยางเปนรปธรรม จงจะสามารถไปแนะน าขยายผลในหมประชาชนตอไปได

ประการท ๒ วาดวยจรยธรรมในการปฏบตตนตอผอนของผวาราชการจงหวด โดยทต าแหนงผวาราชการจงหวดมความเปนมาสบเนองยาวนาน และมรากเหงามาจากปรชญาของการเปน “ผปกครอง” ซงเหมาะสมกบยคสมยทผานๆมา ทระบบการศกษายงไมแพรหลายทวถง ผคนมความเคารพ นบถอ ย าเกรงดวย อ านาจ อาชญาสทธขาดแหงการเปนผใหคณใหโทษ แตในยคปจจบน ทสงคมมการเปลยนแปลงอยางรวดเรว มการหลงไหล ถายเทวฒนธรรมทางความคดดานตางๆ อยางเสร รวดเรว และแพรหลาย ผคนมการศกษามากขน ทศนคตตอความเปน “ผปกครอง” ของผวาราชการจงหวดเปลยนแปลงไปโดยเพงเลงไปทการเปน “นกบรหาร” ของผวาราชการจงหวดมากกวาความเปน “ผปกครอง” แบบโบราณกาลมา จรยธรรมในการปฏบตตนตอผอนของผวาราชการจงหวดในยคปจจบน จงควรยดถอในประการส าคญๆ คอ ๑. ไมวางตวเปนเจาขน มลนาย ถอยศ ถอศกด เพราะถอวาเปนการปฏบตตอผอนทผดยคผดสมย พฤตกรรม ทใหผคนมาพนอบพเทา เอาอกเอาใจ เปนพฤตกรรมทไมเปนทยอมรบของสงคมยคปจจบน และสมเสยงตอการวจารณ ต าหน ตเตยน ผานการสอสารทางสงคมออนไลน (Social Network) ๒. ตองแสดงตนใหเหนถงความเปนนกบรหารมออาชพ ทพรอมจะน าความเจรญกาวหนา ความสงบสขมาสจงหวดทตนด ารงต าแหนงอย โดยแสดงตนใหเหนถง ความรความสามารถและความพรอมทจะใหความรวมมอกบทกฝาย โดยยดผลสมฤทธของเปาหมายการพฒนาจงหวดเปนหลก สามารถเขาหาประชาชนไดทกชนทกฝายอยางเปดเผยและจรงใจ ๓. ตองระมดระวงในการคบหาสมาคมกบบคคลทมสวนไดเสยกบผลประโยชนภายในจงหวด หรอ บคคลทเกยวของกบการรองเรยนในเรองทไมถกตอง และตองหลกเลยงการคบหาสมาคมกบบคคลหรอกลมบคคลทมความประพฤตในทางเสอมเสยหรอผประกอบอาชพทสอไปในทางไมสจรตหรอ การแสดงความสนทสนมกบผมอทธพล ๔. แสดงออกถงความมเมตตาธรรม และมปยวาจา ส าหรบผใกลชด ผรวมงาน และผใตบงคบบญชา

เมตตาธรรม คอ มความปรารถนาดตอผคนทปฏบตงานเกยวของ สงใดผดพลาดก ใหค าแนะน า แนวทางแกไข ปรบปรง และสอนงาน (Coaching)

ปยวาจา ใชค าพดสภาพกบทกคนอยางเปนปกตทงตอหนาและลบหลง

๕. ใหความส าคญกบสถาบนครอบครว มความกตญญตอบพการ ใหเวลาและ ความรกความอบอนตอครอบครว แตตองไมใหบคคลภายในครอบครวญาตพนอง หรอบคคลใกลชด เขามายงเกยวหรอกาวกายการปฏบตหนาทหรออาศยต าแหนงหนาทราชการของตนแสวงหาผลประโยชน

ภาพการรดน าด าหวขอพรผใหญในครอบครวในวนสงกรานต

ประการท ๓ วาดวยจรยธรรมในการปฏบตหนาทของผวาราชการจงหวด การปฏบตหนาทของผวาราชการจงหวด เปนทยอมรบโดยทวไปวามขอบเขตกวางขวาง หลากหลายมต เกยวของกบผคนมากมายหลายแขนงทกภาคสวน เปนผถอปฏบตและเปนผใชกฎหมายไมต ากวารอยฉบบ ดงนน ในทางกฎหมาย การปฏบตหนาทของผวาราชการจงหวดจงมระบบก ากบควบคม ตรวจสอบดแลอยอยางมากมาย แตระบบทดและมประสทธภาพมากทสด กคอระบบการควบคมดวยตนเอง หรอ ความมมาตรฐานทางจรยธรรมทสงกวาขอบงคบทางกฎหมาย จรยธรรมในการปฏบตหนาทของผวาราชการจงหวด ถกก าหนดไวในประมวลจรยธรรมขาราชการพลเรอน ในฐานะทเปนขาราชการพลเรอนคนหนง และยงมปรากฏตามกฎหมายอนๆ เชน ประกาศคณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาต เรองหลกเกณฑการรบทรพยสนหรอประโยชนอนใดโดยธรรมจรรยาของเจาหนาทของรฐ พ.ศ. ๒๕๔๓ เปนตน

ในทนจะเปนการเนนย าจรยธรรมส าคญในการปฏบตหนาทของผวาราชการจงหวด เฉพาะประเดนทมผลกระทบตอภาพลกษณและความเชอถอศรทธาตอต าแหนงผวาราชการจงหวดอยางชดเจน ซงแมจะขอก าหนดอยแลวกตาม แตต าแหนงผวาราชการจงหวด จะตองถอจรยธรรมประการตอไปน ในระดบทสงกวาและเขมขนกวาขาราชการทวๆ ไปคอ

๑. ผวาราชการจงหวด ตองแสดงใหเหนถงซงความซอสตยสจรตตอการปฏบต หนาท นบแตวนแรกทด ารงต าแหนง โดยสามารถตรวจสอบจรยธรรมดานนไดตลอดเวลา ประมวลจรยธรรมขาราชการพลเรอน ไดก าหนดใหผด ารงต าแหนงขาราชการพลเรอนทกต าแหนงตองยดมนในคานยมหลกของมาตรฐานจรยธรรมส าหรบผด ารงต าแหนงทางการเมองและเจาหนาทของรฐ ๙ ประการของส านกงานผตรวจการแผนดน ปรากฏอยใน (๒) การมจตส านกทด ซอสตย สจรต และรบผดชอบ

ความซอสตยสจรตน เปนค ารวมของค าวาซอสตยค าหนงกบสจรตอกค าหนง แตใน ความหมายโดยนยกคอ ความประพฤตชอบ ความประพฤตตรง ไมคดโกง ซงน าความหมายรวมของทงสองค ามารวมกน แตโดยทวไปกเปนทเขาใจกนได วาคอการท างานทซอตรงและไมทจรตคอรรปชน ซงเปนประเดนหลกของการบรหารบานเมอง และเปนคานยมทเปนสากล “...สจรตคอเกราะบง ศาสตรพอง...” คอวรรคหนงในโคลงสภาษตโสฬสไตรยางคซงเปนพระราชนพนธของพระบาทสมเดจพระจลจอมเกลาเจาอยหว รชกาลท ๕ ทอธบายผลของสจรตไวสนๆ แตไดความหมายทชดเจน และเปนสจธรรม และในรชสมยของพระบาทสมเดจพระมงกฎเกลาเจาอยหว รชกาลท ๖ ไดทรงพระราชทาน “หลกราชการ” แกขาราชการในชวงตรษสงกรานต พ.ศ.๒๔๕๗ ประการหนงคอ เรอง หลกของความซอตรงตอหนาท คอ ตงใจกระท ากจการซงไดรบมอบใหเปนหนาทของตนนน โดยซอสตยสจรต... ในรชกาลปจจบน พระบาทสมเดจพระเจาอยหวไดพระราชทานพระบรมราโชวาททเกยวกบเรองความสจรตไวในหลายโอกาสหลายวาระ แตทไดพระราชทานแกผวาราชการจงหวดโดยตรงคราวหนงกคอ พระบรมราโชวาททพระราชทานแกผวาราชการจงหวดทผานการอบรมหลกสตรผวาราชการจงหวดระบบบรณาการ(ผวาฯซอโอ) เมอวนท ๓ ตลาคม ๒๕๔๖ ณ วงไกลกงวล อ าเภอหวหน จงหวดประจวบครขนธ ปรากฏในตอนทาย คอ “...ผวาฯซอโอตองเปนคนทสจรต ทจรตไมได ถาทจรตแมแตนดเดยวกขอแชง ใหมอนเปน พดอยางนหยาบคาย แตวาขอใหมอนเปน ถาไมทจรต ถาสจรตและมความตงใจในธรรม ขอใหตออายไดถง 100 ป ถาอายมากแลวกแขงแรง แลวสจรตประเทศไทยจะรอดพนอนตรายอยางมาก...” ดงนน ความซอสตยสจรต จงเปนจรยธรรมส าคญในการปฏบตหนาทของผวาราชการจงหวด เพราะความซอสตยสจรต นอกจากจะเปนเกราะเหลกก าแพงแกวแกผปฏบตแลว ยงมอานสงสถงความเจรญกาวหนาของประเทศชาตบานเมองอกทางหนงดวย

๒. ผวาราชการจงหวด ตองมความกลาหาญทางจรยธรรมโดยค านงถง ผลประโยชนของชาตและประชาชนเปนหลก คอ กลาทจะปฏเสธตอความไมถกตองชอบธรรม ไมวาจะโดยการสงการ กดดนโดยผมอ านาจหรอผมอทธพลใดๆ กตาม มเทคนค และศลปะในการปฏเสธ หรอขดขวางการด าเนนการทไมถกตองชอบธรรมนน อกตองรกษาจรยธรรมแหงการด ารงต าแหนงของตนไวไดอยางเหนยวแนน

๓. มความเปนกลางทางการเมอง ประมวลจรยธรรมขาราชการพลเรอน ขอ ๘ ขาราชการตองปฏบตหนาทดวย

ความเทยงธรรม เปนกลางทางการเมอง ใหบรการแกประชาชนโดยมอธยาศยทดและไมเลอกปฏบตโดยไมเปนธรรม

เรองของการแสดงออกของความเปนกลางทางการเมอง ของผวาราชการจงหวด ดจะเปนทเพงเลงมากกวาขาราชการพลเรอนทวไป เนองจากเปนผรบนโยบายจากรฐบาลโดยตรง แตทางการเมองในพนทนน มทงขางทเปนรฐบาลและเปนฝายคาน การวางตวในเรองนของผวาราชการจงหวดจงคอนขางจะเปนทจบจองมากยงกวาขาราชการฝายอนๆ

ความเปนกลางทางการเมองของผวาราชการจงหวด ไมไดหมายถงการวางตวเหนอ การเมอง หรอการไมคบหาสมาคมกบฝายการเมอง ตรงกนขามผวาราชการจงหวดตองรจกคบหากบฝายการเมองทกฝาย บนหลกการ “รจกแตไมฝกใฝ” คอ ไมวางตวเปนคนของฝายใด แตตองรวมมอท างานกบฝายการเมองทกฝายอยางเตมท ภายใตระเบยบกฎหมายและวฒนธรรมประเพณทดงาม ซงกตรงกบค าวาตองปฏบตหนาทดวยความเทยงธรรม ไมเลอกปฏบตวาเปนพรรคใดฝายใด

๔. ผวาราชการจงหวดตองใหความส าคญตอการตรงตอเวลานดหมาย โดยเฉพาะอยางยงในฐานะประธานในพธ เพราะทงเจาภาพและผรวมงานตางม

ภารกจ การทผวาราชการจงหวดเดนทางไปเปนประธานเปดงานลาชาโดยไมแจงหรอไมมเหตผลสมควร อาจท าใหเปนทครหา หรอเยาวชนเอาเปนแบบอยางทไมด หรอ คนมองวาผวาราชการจงหวดวางตวเปนเจาใหญนายโตใหคนอนเสยเวลารอคอย

บทท ๓ ขอเสนอกลไกการขบเคลอนจรยธรรมของผวาราชการจงหวด

ประมวลจรยธรรมขาราชการพลเรอน หมวด ๓ ไดก าหนดกลไกและระบบบงคบ ใชประมวลจรยธรรม ผานองคกรคมครองจรยธรรมหรอ คณะกรรมการจรยธรรมประจ าสวนราชการ และก าหนดระบบการบงคบใชประมวลจรยธรรม ขอ ๑๙ เมอมกรณการฝาฝนจรยธรรม ผบงคบบญชาอาจสงลงโทษทางวนย วากลาวตกเตอน ท าฑณฑบนเปนหนงสอหรอสงใหไดรบการพฒนาตามทเหนสมควร นอกจากนยงก าหนดไวในขอ ๒๐ (๑) ถง (๙) รายละเอยดตามผนวกแนบทาย

ดงนน จงเหนไดวาขอก าหนดเรองมาตรฐานทางจรยธรรม (Code of Conduct) นน สามารถก าหนดไดตามกรอบคณธรรมทจะก าหนดใหเขมขน หรอ สวยหรอยางใด กยอมได แตเปนทสงเกตวา แมจะมขอก าหนดมาตรฐานจรยธรรมมากมายเพยงใด กมกจะมการกระท าผดหรอละเลยเรองจรยธรรมปรากฏใหพบเหนอยเสมอมา ซงในขอเทจจรง กอาจจะเปนเรองยากทจะคอยควบคมก ากบดแล เรองจรยธรรมใหเปนไปตามขอก าหนด เพราะจรยธรรมเปนเรองของข อปฏบตทไมไดก าหนดบทลงโทษทชดเจนในทางกฎหมาย

จากการสมภาษณและเกบขอมลจากผบรหาร อดตผบรหารและผวาราชการจงหวด เมอประมวล สงเคราะหแลวพบวามขอเสนอหลายประการในการขบเคลอนผลกดนเรองจรยธรรม ซงในทางปฏบต ผบรหารหรอหนวยงานทเกยวของสามารถน าไปก าหนดแนวทางด าเนนการทเปนรปธรรมตอไป เพราะขอเสนอบางเรองตองใชเวลา บางเรองตองจดท ากระบวนการขนมาใหม

ตอไปนคอขอเสนอกลไกการขบเคลอนจรยธรรมของผวาราชการจงหวด ซงจะเสนอ ไวเฉพาะทส าคญบางประการและไมซ ากบกลไกในประมวลจรยธรรมขาราชการพลเรอน

๑. การแตงตงผวาราชการจงหวด ตองเปนไปตามหลกคณธรรมมระบบคดกรองทด มประสทธภาพ ปฏเสธระบบการซอขายต าแหนงและไมเลอกสถาบน เพราะถาระบบการคดเลอกดมคณธรรม กจะเปนการเลอกสรรบคคลทมพนฐานดานจรยธรรมทดไดในระดบหนง

๒. ผบรหารระดบสงของกระทรวงเปนแบบอยางทดและแสดงออกถงมาตรฐานทาง จรยธรรมทสงกวาผวาราชการจงหวดในฐานะทเปนผก ากบ ควบคมดานมาตรฐานจรยธรรมของผวาราชการจงหวด

๓. สรางเครองมอวดและประเมนผลดานจรยธรรมทส าคญ เชน มการประเมนทาง ลบ ใหความส าคญเรองรองเรยนของประชาชนตอเรองจรยธรรมของผวาราชการจงหวด เปนตน

๔. การใหประชาชนเขามามสวนรวมและการประชาสมพนธเรองแผนงาน/ โครงการ/งบประมาณ ของจงหวดอยางเปดเผยแพรหลายทวถง

๕. สรางความเขมแขงและสนบสนนการท างานขององคกรหรอหนวยงานท ปฏบตงานเกยวของกบการสอดสอง ตรวจสอบเรองจรยธรรมของขาราชการ

บทท ๔ กรณตวอยางเรองทผวาราชการจงหวด ตองไมท า (Must not do) ในเรองของจรยธรรม ประมวลจรยธรรมขาราชการพลเรอน ก าหนดเรองของ “ผลประโยชนขดกน” หรอ Conflict of Interest ไวในขอ ๖ ขาราชการตองละเวนจากการแสวงประโยชนทมชอบ โดยอาศยต าแหนงหนาทและไมกระท าการอนเปนการขดกนระหวางผลประโยชนสวนตนและผลประโยชนสวนรวมทอยในความรบผดชอบของหนาท ในบทตนๆทผานมา สวนใหญกลาวถงเรองทผวาราชการจงหวดตองท า (Must do) หรอควรท า (Should do) ในเรองจรยธรรม ในบทน จะเปนตวอยางของเรองทผวาราชการจงหวด ตองไมท า(Must not Do) โดยเฉพาะอยางยงเรองของการขดกนระหวางผลประโยชนสวนตนและผลประโยชนสวนรวมดงกลาวขางตน ตวอยางบางเรองเกดขนจรง และเปนเรองทสงผลกระทบตอความเชอถอ ศรทธาในต าแหนงผวาราชการจงหวดโดยตรง ดงนน จงเปนกรณตวอยางทผวาราชการจงหวดตองหลกเลยง หรอ ตองไมท า กรณตวอยางบางเรอง คอ

๑. ผวาราชการจงหวดเปนประธานคณะกรรรมการจดสรรทดนจงหวด แตตอมาไปซอทดนจดสรรของบรษทดงกลาว

ประเดน คอ ท าใหเกดขอสงสยเคลอบแคลงใจของผทรวมเปนคณะกรรมการและผร เหนตอความโปรงใสในการปฏบตหนาทในการจดสรรทดนนน

ภาพแสดงแผนผงการแปลงจดสรรทดนของหมบานจดสรร

๒. ผวาราชการจงหวด เปนประธานคณะกรรมการในการอทธรณภาษของบรษทขาย

รถยนตแหงหนง และมความเหน เหนชอบตามอทธรณคอ คนการจายภาษของบรษทหรอท าใหบรษทเสยภาษนอยลง และตอมาผวาราชการจงหวดกลบไปซอรถยนตของบรษทดงกลาว

ประเดน คอ หนวยงานทจดเกบภาษขาดความเชอถอตอการปฏบตหนาทของผวา ราชการจงหวด และภาพลกษณในสายตาของบรษทเอกชนกจะขาดความย าเกรง

๓. ผวาราชการจงหวดประกาศจดงานวนส าคญสวนตว เชน วนเกด วนครบรอบการแตงงาน ใหเปนทเอกเกรก และมการจดงานหลายครงหลายสถานทภายในวนเดยวกน

ประเดน คอ การจดงานดงกลาวสามารถด าเนนการไดในหมญาตและคนใกลชดสนท สนมตามสมควรแกเหต แตการจดแบบเอกเกรกใหญโต เชญพอคา นกธรกจ เขารวมมากมาย ยอมแสดงเจตนาใหผคนเกดความเคลอบแคลง สงสย

๔. การสงลกหรอหลานเขาไปท างานกบบรษทเอกชนทเปนคสญญากบจงหวด ประเดน คอ เปนเหตใหอาจขาดความเทยงธรรมในการแกไขตดสนปญหา กรณม

ปญหาเกยวของแกบรษทดงกลาวในพนทจงหวด

ภาพกจการโรงงานอตสาหกรรมขนาดใหญทตงอยภายในจงหวด

๕. การไปดงานตางประเทศพรอมครอบครว โดยงบประมาณขององคการบรหารการปกครองสวนทองถน

ประเดน คอ ผวาราชการจงหวดมหนาทก ากบดแลองคการปกครองสวนทองถน แต ผวาราชการจงหวดกลบเปนผสงเสรมการใชจายงบประมาณทไมเหมาะสมเสยเอง

ภาพคณะศกษาดงานตางประเทศ

๖. การก าหนดระเบยบกฎหมายเพอเอออ านวยประโยชนแกพวกพองหรอครอบครว เชน การก าหนดเขตพนทเวนคน หรอก าหนดสของผงเมองทตรงตามผลประโยชนของพวกพองหรอครอบครว

ประเดน คอ เปนการใชอ านาจเอาเปรยบบคคลอนและไมค านงถงผลกระทบดาน สงแวดลอม หรอไมรบผดชอบตอสงคม

ภาพการจดโซนนง (ZONNING) ผงเมอง

๗. ใชชวตความเปนอยอยางหรหรา ฟมเฟอย แสดงฐานะของตนขมเหนอคนอน ประเดน คอ เปนการแสดงความเปนแบบอยางทไมเปนไปตามหลกเศรษฐกจ

พอเพยง และดแคลนศกดศรความเปนมนษยของผอน ๘. การจดงานเลยงสงสรรคเปนประจ าและดมสราเปนนจ

ประเดน คอ ภายในจงหวดนน ผวาราชการจงหวดเปรยบเสมอนนกแสดงเอกทอย บนเวท ทมสปอตไลต สาดสอง เปนทจบจองของผคนตลอดเวลา การจดงานเลยงสงสรรคมกจะมเหตผลวาเพอสรางมตรภาพหรอความสมพนธกบหวหนาสวนราชการจงหวดแตประชาชนผพบเหนหรอรบรกลบไมไดเขาใจตามนน เพราะเหนวา การจดงานเลยงพบปะบอยๆนน คอความสนเปลอง และเปนแบบอยางทไมด

ภาพการจดโตะอาหารทหรหรา ราคาแพง

บทท ๕ บทเสรม เรองท ๑ ปจจยเสยงดานจรยธรรมของผวาราชการจงหวด

ถงแมวาจะมขอก าหนดมาตรฐานทางจรยธรรมและกลไกตดตามตรวจสอบการ

ด าเนนการทางจรยธรรมของผวาราชการจงหวดแลว แตในสถานการณจรง ผวาราชการจงหวดมกตองประสบกบแรงกดดนหรอแรงเสยดทานจากหลายๆ ฝาย หลายๆ ปจจย ทอาจท าใหการถอปฏบตตามจรยธรรมตองยอหยอนหรอเบยงเบนไป ซงประเดนความเสยงดานจรยธรรมของผวาราชการจงหวด อาจเกดจากเหตปจจยเหลาน

๑.ปจจยภายใน ปจจยภายใน กคอปจจยเรองมโนธรรมหรอมโนส านกของผด ารงต าแหนงผวา

ราชการจงหวดทจะตองมความอดทน อดกลน ความเขมแขงทางจรยธรรมมากกวาคนอน ตลอดจนฝมอหรอเทคนคในการบรหารจดการตอปจจยเสยงในเรองของจรยธรรมทเผชญอย

ในทางธรกจเอกชนมกรณตวอยางของผบรหารทขาดจรยธรรมในการด าเนนธรกจม ใหเหนอยางมากมาย กรณทคอนขางชดเจน และเปนทเปดเผยทวไปกคอ กรณของบรษทเอนรอน ซงเปนบรษทยกษใหญดานพลงงานขามชาต ทลมสลายดวยการขาดจรยธรรมของผบรหารทมคานยมวตถนยม ซงจากการศกษาของนายโรเบรตไบซ (Robert Bryce) นกหนงสอพมพทมชอเสยง พบวา บรษทมการซอเครองบนเจต ทมมลคาถง ๔๑.๖ พนลานดอลลาร เพยงไมถง ๙ เดอน กอนทบรษทจะลมสลาย และผถอหนชาวอเมรกนขาดทนไปมากกวา ๗๐ พนลานดอลลาร ในขณะทผบรหารบรษทกลบท าเงนไดหลายรอยลานดอลลาร จากการขายหนอกทงเงนเดอนทสงลว โบนสและคาตอบแทนอนๆ ทมากมาย ทผบรหารบรษทไดรบ จนสงผลใหบรษทลมละลาย และผทไดรบผลกระทบหนกทสด กคอ พนกงานหลายหมนคนของบรษท

ภาพกราฟแสดงราคาหน ของบรษท เอนรอน

๒. ปจจยภายนอก (๑) วฒนธรรมองคกร วฒนธรรมองคกร ทไมเหนความส าคญของการผดจรยธรรม

ไมมการเอาผดอยางจรงจง หรอไมมการประณามตอการผดจรยธรรมใหเปนทเปดเผย กมแนวโนมทท าใหมการละเลยการปฏบตตามจรยธรรมได

(๒) ผลประโยชนทมการเสนอใหเพอแลกเปลยนกบการอนมต อนญาต หรอไมอนมต ไมอนญาต ซงเปนผลประโยชนของฝายใดฝายหนง

(๓) การเมอง ขอเสนอตออนาคตทางการเมอง หรอแรงกดดนทางการเมองทมผลตอการแตงตงโยกยาย

(๔) ครอบครวหรอญาต มอทธพลตอการตดสนใจ เรองส าคญบางประการทสมเสยงตอการขดตอจรยธรรม

เรองท ๒ ทางสองแพรงดานจรยธรรม จรยธรรมโดยความหมายแลวเปนการประพฤตในสงทดทถกตอง แตการประพฤตในสงทดทถกตองนน บางครงอาจสงผลกระทบในทางลบตอชวตของใครบางคนมากมายอยางคาดไมถงหรอเปนทางสองแพรงดานจรยธรรมซงเปนเรองทควรพจารณาเชนกน และหาแนวทางแกไขใหไดประโยชนทงผถอปฏบตตามจรยธรรมและผทไดรบผลกระทบจากการปฏบต โดยเฉพาะเรองของการปฏบตตามจรยธรรมของการปฏบตหนาท

กรณตวอยางแรกทจะกลาวถง เปนกรณของภาคธรกจเอกชน ซงปรากฏอยในเอกสารทางวชาการดานธรกจระหวางประเทศ คอ บรษทธรกจขามชาตแหงหนง ลงทนดานอาหารฟาสตฟดในประเทศยากจน ทมการใชแรงงานเดกหญงอาย 12 ป ซงถอวาเปนเรองละเมดจรยธรรม

ของบรษท ผบรหารกอาจตดสนใจใหผบรหารสาขาในทองถนไลเดกออก และวาจางแรงงานผใหญแทน แตในความเปนจรง เดกคนดงกลาวอาจเปนเดกก าพรา ซงตองท างานหาเลยงตนเองและนองชายเลกๆ อกคนหนง เ ม อ ไ ม ม ง า น ท า เ ธ อ ก อ า จ ต อ งกลายเปนโสเภณ และจบชวตลงดวยโรคราย ขณะเดยวกนนองชายของเธออาจตองกลายมาเปนขอทาน มา

ยนขอเงนและอาหารอยหนารานอาหารฟาสตฟดดงกลาว โดยทผบรหารบรษทขามชาตนน ไดกระท าถกตองตามจรยธรรมอยางตรงไปตรงมา

จากกรณดงกลาว อาจจะเปนเรองทเกดขนไดจรง หรอเปนเพยงการคาดเดา สถานการณความเปนไปทมความเปนไปไดภายใตบรบทของประเทศทยากจน

ตวอยางในกรณการปฏบตหนาทของผวาราชการจงหวดในท านองน กพบวามอย มากมาย คอการบรหารงานของผวาราชการจงหวด ทตองยดมนในจรยธรรมอยางเขมแขง แตผลกระทบทเกดขนนนกเปนเรองยากทจะคาดเดา เชน กรณของเรองภยพบตน าทวม ในสถานการณจรงทเกดน าทวมอยางกวางขวางในป พ.ศ. 2554 ซงกเปนทคาดเดาไดวาน าททวมในจงหวดหนง อาจจะทะลกเขาสอกจงหวดไดอยางงายๆ และรวดเรว ถงแมจะมการปองกนอยางเขมแขงแลวกตาม การปองกนทผวาราชการจงหวดสามารถท าไดตามกฎหมายหรอโดยจรยธรรมของการปฏบต

หนาท กคอ การประกาศหามมใหบคคลใดๆ เขาไปอยอาศยหรอด าเนนกจการใดในพนท ต า ม ม า ต ร า 2 9 แ ห งพระราชบญญตปองกนและบรร เทาสาธารณภย พ .ศ . 2550 ซ งการประกาศหามดงกลาว เปนการด าเนนการทเปนไปตามหลกกฎหมาย แตในทางปฏบตอาจสงผลกระทบตอวถชวตของผคนทอยใน

ภาพการน าสงของพระราชทานไปชวยเหลอผประสบภยน าทวม พนทนนไปในทศทางทตรงกนขาม เพราะคนในพนทนน โดยเฉพาะผสงอายทไมประสงคจะอพยพโยกยายเพราะหมายถงความยากล าบากในการปรบเปลยนวถชวต แตสามารถใชชวตอยกบภาวะน าทวมไดตามความเคยชนทมกจะทวมมากบางนอยบางอยเสมอ การทตองอพยพโยกยาย กอาจเปนผลทางจตวทยา ทเกดความเครยดมากขนกวาการอยในพนทตอสกบอทกภยทจะเกดขน ทางสองแพรงดานจรยธรรม จงเปนอกประเดนหนงทควรน ามาประกอบการพจารณาตอการปฏบตหนาท ซงอาจจะเปนความยากในทางปฏบต แตผด ารงต าแหนงผวาราชการจงหวด ตองมศลปะในการใชหลกรฐศาสตรและหรอหลกนตศาสตร ซงเปนทงศาสตรและศลปในการท างานทจะด าเนนการใหเปนประโยชนและเปนผลดอยางทสด ในการบ าบดทกข บ ารงสข ตามอ านาจหนาท.

เรองท ๓ ความกลาหาญในทางจรยธรรม กรอบจรยธรรมในการปฏบตหนาทเปนสงทอยเหนอกฎเกณฑทางกฎหมาย หรอกลาวไดวาเปนจตส านกอนสงสงขององคกร สถาบน หรอปจเจกบคคล ในแตละองคกร แตละสถาบนจะก าหนดกรอบดานจรยธรรมหรอมาตรการทางจรยธรรม (Code of conduct) เพอเปนหลกอางองการปฏบตอยางเปนเอกสาร ส าหรบบคลากรของสถาบนและเปนทรบรส าหรบบคคลทวไปทเกยวของ

ความเขมแขงดานจรยธรรมขององคกรหรอสถาบน จะปรากฏกตอเมอมการตอตานการประพฤตผดทางจรยธรรมขององคกรหรอสถาบน อยางเปดเผย ตรงไปตรงมา โดยพนกงานหรอบคลากรขององคกรหรอสถาบนนนๆ

ตวอยาง ความกลาหาญในการตอตานการประพฤตผดทางจรยธรรมนน สวนใหญจะปรากฏในบรบทของภาคธรกจเอกชน ทงของไทยและตางประเทศ ในทนจะยกเพยงบางตวอยางพอเปนสงเขป เชน

กรณบรษทคาปลกแหงหนงของไทย มขอก าหนดทชดเจนเรองการไมให หรอรบสนบน ไมวาจะเปนทางตรงหรอทางออม เพอผลประโยชนทางดานธรกจหรอการเงน ถามการเสนอการตดสนบน จะถกปฏเสธจากพนกงานทนท และตองแจงฝายบรหารทราบ บรษทจะมการบนทกและอธบายถงสถานการณทเกดขนเพอใหมการปฏบตทถกตอง หรอกรณทฝายบรหารมการตดสนใจทจะแสวงหาก าไรโดยไรจรยธรรม ความกลาหาญทางจรยธรรมของพนกงานจะแสดงออกโดยกลาทจะปฏเสธเมอผบงคบบญชาสงใหพวกเขาประพฤตปฏบตผดจรยธรรม พนกงานของบรษทจะมความกลาทจะออกไปพบสอเพอแจงขอมลและกระจายขาวเกยวกบพฤตกรรมทไมมจรยธรรมของบรษท

ภาพการประทวงของพนกงานบรษททตอตานการคอรรปชนทเกดขนในตางประเทศ

ความกลาหาญในการตอตานการประพฤตผดทางจรยธรรมนนไมใชเรองงาย เนองจากพนกงานอาจตองตกงานจากสาเหตดงกลาว แตถาองคกรมจรยธรรมทเขมแขง การกระท าดงกลาวจะไมเกดขน ทางกลบกนถาองคกรมจรยธรรมทออนแอ การด ารงอยขององคกรกจะประสบ

ปญหาวกฤตศรทธา แตบรษทเอกชนตวอยางดงกลาวเลอกทจะสงเสรมความกลาหาญในการตอตานการประพฤตผดทางจรยธรรมเพราะผบรหารมความมนใจระดบมาตรฐานทางจรยธรรมของตนเอง

เทยบเคยงไดกบสถาบนผวาราชการจงหวด หากผวาราชการจงหวดมความออนแอดานจรยธรรม การด ารงอยของต าแหนงผวาราชการจงหวด กอาจประสบปญหาวกฤตศรทธา จง

เปนหนาทของผวาราชการจงหวด ทจะตองยดมนในจรยธรรมอยางเขมแขงจรงจง

ตวอยางของผยดมนในจรรยาบรรณวชาชพและมจรยธรรมในอนทจะรกษาจรรยาบรรณนนอยในระดบสงสด ของประเทศไทยเรามตวอยางทแมปจจบน กยงมหลกฐานทปรากฏ กคอเรองราวของ “พนทายนรสงห” พนทายทแมจะไมมต าแหนงใหญโต แตกมจตวญญาณแหงความซอตรงทสงสง ยดมนในจรยธรรม ความซอตรงตอหนาท อยางทยากจะหาใครเสมอเหมอน เพราะยนยอมเอาชวตเขาแลกเพอรกษาไวซงกฎมณเฑยรบาล ไมใหมวหมอง หรอในอกดานหนง คอผมความจงรกภกดเปนอยางยง ถงยอมพลชวตเพอธ ารงไวซงราชอ า ช ญ า อ น ศ ก ด ส ท ธ แ ล ะ อ ส ร ย ย ศ แ ห งพระมหากษตรย จงสมควรยกยองเปนแบบอยางในเรองของความกลาหาญทางจรยธรรม

ภาพรปปนพนทายนรสงห

ภาคผนวก

ผนวก ก

ทศพธราชธรรม เรยกอกอยางหนงวา "ราชธรรม 10"

ทาน (ทาน ) คอ การให ศล (สล ) คอ ความประพฤตทดงาม ทง กาย วาจา และใจ บรจาค (ปรจาค ) คอ การเสยสละความสขสวนตนเพอความสขสวนรวม ความซอตรง (อาชชว ) คอ การสจรตตอหนาทการงานของตน ตอมตรสหาย ตอองคกรหรอ

หลกการของตน ความออนโยน (มททว ) คอ การมอธยาศยออนโยน ความเพยร (ตป) คอ ความเพยร ความไมโกรธ (อกโกธ ) คอ การไมแสดงอาการโกรธ ความไมเบยดเบยน (อวหงสา) คอ การด าเนนชวตไปตามทางสายกลาง การผลตการบรโภค

ทสมดลไมเนนประโยชนสวนตนเปนหลกซงน าไปสการแขงขนแยงชงจนเปนการเบยดเบยนตนเองและผอนและท าลายสงแวดลอม

ความอดทน (ขนต) คอการรกษาปกตภาวะของตนไวไดไมวาจะถกกระทบกระทงดวยสงอนเปนทพงปรารถนาหรอไมพงปรารถนากตาม มความมนคงหนกแนนไมหวนไหว

ความเทยงธรรม (อวโรธน ) คอ ความหนกแนน ถอความถกตอง เทยงธรรมเปนหลก

ผนวก ข สรปสาระส าคญจรยธรรมขาราชการพลเรอน

ตามประมวลจรยธรรมขาราชการพลเรอน พ.ศ.๒๕๕๒

๑. ขาราชการตองยดมนในจรยธรรมและยนหยดกระท าในสงทถกตองและเปนธรรม ๒. ขาราชการตองมจตส านกทดและความรบผดชอบตอหนาท เสยสละ ปฏบตหนาทดวยความ

รวดเรว โปรงใส และสามารถตรวจสอบได ๓. ขาราชการตองแยกเรองสวนตวออกจากต าแหนงหนาท และยดถอประโยชนสวนรวมของ

ประเทศชาตเหนอกวาประโยชนสวนตน ๔. ขาราชการตองละเวนจากการแสวงประโยชนทมชอบ โดยอาศยต าแหนงหนาทและไมควร

กระท าการอนเปนการขดกนระหวางประโยชนสวนตนและประโยชนสวนรวม ๕. ขาราชการตองเคารพและปฏบตตามรฐธรรมนญและกฎหมายอยางตรงไปตรงมา ๖. ขาราชการตองปฏบตหนาทดวยความเทยงธรรม เปนกลางทางการเมอง ใหบรการแก

ประชาชนโดยมอธยาศยทดและไมเลอกปฏบตโดยไมเปนธรรม ๗. ขาราชการตองปฏบตตามกฎหมายวาดวยขอมลขาวสารของทางราชการอยางเครงครดและ

รวดเรว ไมถวงเวลาใหเนนชาและใชขอมลขาวสารทไดจากการด าเนนงานเพอการในหนาท และใหขอมลขาวสารแกประชาชนอยางครบถวน ถกตอง ทนการณและไมบดเบอนขอเทจจรง

๘. ขาราชการตองมงผลสมฤทธของงาน รกษาคณภาพและมาตรฐานแหงวชาชพโดยเครงครด ๙. ขาราชการตองยดมนในการปกครองระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรงเปน

ประมข ๑๐. ขาราชการตองเปนแบบอยางทดในการด ารงตน รกษาชอเสยงและภาพลกษณของราชการ โดยสวนรวม

ผนวก ค สาระส าคญจากพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญ

วาดวยการปองกนและปราบปรามการทจรต พ.ศ. 2542 (แกไขเพมเตม พ.ศ. 2550 และฉบบท 2 พ.ศ. 2554)

ม. 103 หามมใหเจาหนาทของรฐผ ใดรบทรพยสนหรอประโยชนอนใดจากบคคล นอกเหนอจากทรพยสนหรอประโยชนอนควรไดตามกฎหมาย หรอ กฎ ขอบงคบทออกโดยอาศยอ านาจตามบทบญญตแหงกฎหมาย เวนแตการรบทรพยสนหรอประโยชนอนใดโดยธรรมจรรยาตามหลกเกณฑและจ านวนทคณะกรรมการ ป.ป.ช.ก าหนด

* ดรายละเอยดใน “ประกาศคณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาต เรอง ก าหนดต าแหนงเจาหนาทของรฐทตองหามมใหด าเนนกจการตามความในมาตรา 100 แหงพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยการปองกนและปราบปรามการทจรต พ.ศ. 2542 พ.ศ. 2544” ม. 103/1 บรรดาความผดทบญญตไวในหมวดน ใหถอเปนความผดฐานทจรตตอหนาทหรอความผดตอต าแหนงหนาทราชการหรอความผดตอต าแหนงหนาทในการยตธรรมตามประมวลกฎหมายอาญา ดวย

ประกาศคณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาต “เรอง หลกเกณฑการรบทรพยสนหรอประโยชนอนใดโดยธรรมจรรยาของเจาหนาทของรฐ พ.ศ. ๒๕๔๓”

-------------------------------- อาศยอ านาจตามความในมาตรา ๑๐๓ แหงพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยการปองกนและ

ปราบปรามการทจรต พ.ศ. ๒๕๔๒ คณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาต จงก าหนดหลกเกณฑและจ านวนสนทรพยหรอประโยชนอนใดทเจาหนาทของรฐจะรบจากบคคลไดโดยธรรมจรรยา ไวดงน ขอ ๑ ประกาศนเรยกวา "ประกาศคณะกรรมการปองกนและปราบปรามการ ทจรตแหงชาต เรอง หลกเกณฑการรบทรพยสนหรอประโยชนอนใดโดยธรรมจรรยาของเจาหนาท ของรฐ พ.ศ. ๒๕๔๓" ขอ ๒ ประกาศนใหใชบงคบตงแตวนถดจากวนประกาศในราชกจจานเบกษา เปนตนไป ขอ ๓ ในประกาศน "การรบทรพยสนหรอประโยชนอนใดโดยธรรมจรรยา" หมายความวา การรบทรพยสนหรอประโยชนอนใดจากญาตหรอจากบคคลทใหกนในโอกาสตาง ๆ โดยปกตตามขนบธรรมเนยม ประเพณ หรอวฒนธรรม หรอใหกนตามมารยาททปฏบตกนในสงคม "ญาต" หมายความวา ผบพการ ผสบสนดาน พนองรวมบดามารดาหรอรวมบดาหรอมารดาเดยวกน ลง ปา นา อา คสมรส ผบพการหรอผสบสนดานของคสมรส บตรบญธรรมหรอผรบบตรบญธรรม "ประโยชนอนใด" หมายความวา สงทมมลคา ไดแก การลดราคา การรบความ บนเทง การรบบรการ การรบการฝกอบรม หรอสงอนใดในลกษณะเดยวกน ขอ ๔ หามมใหเจาหนาทของรฐผใดรบทรพยสนหรอประโยชนอนใดจากบคคล นอกเหนอจากทรพยสนหรอประโยชนอนควรไดตามกฎหมาย หรอกฎ ขอบงคบ ทออกโดยอาศยอ านาจตามบทบญญตแหงกฎหมาย เวนแตการรบทรพยสนหรอประโยชนอนใด โดยธรรมจรรยาตามทก าหนดไวในประกาศน ขอ ๕ เจาหนาทของรฐจะรบทรพยสนหรอประโยชนอนใดโดยธรรมจรรยาได ดงตอไปน (๑) รบทรพยสนหรอประโยชนอนใดจากญาตซงใหโดยเสนหาตามจ านวนท เหมาะสมตามฐานานรป (๒) รบทรพยสนหรอประโยชนอนใดจากบคคลอนซงมใชญาตมราคาหรอมลคาในการรบจากแตละบคคล แตละโอกาสไมเกนสามพนบาท (๓) รบทรพยสนหรอประโยชนอนใดทการใหนนเปนการใหในลกษณะใหกบบคคลทวไป ขอ ๖ การรบทรพยสนหรอประโยชนอนใดจากตางประเทศ ซงผใหมไดระบใหเปนของสวนตวหรอมราคาหรอมลคาเกนกวาสามพนบาท ไมวาจะระบเปนของสวนตวหรอไม แตมเหตผลความจ าเปนทจะตองรบไวเพอรกษาไมตร มตรภาพ หรอความสมพนธอนดระหวางบคคล ใหเจาหนาทของรฐผนนรายงานรายละเอยดขอเทจจรงเกยวกบการรบทรพยสนหรอประโยชนดงกลาวใหผบงคบบญชาทราบโดยเรว หากผบงคบบญชาเหนวาไมมเหตทจะอนญาตใหเจาหนาทผนนยดถอทรพยสนหรอประโยชนดงกลาวนนไวเปนประโยชนสวนบคคล ใหเจาหนาทของรฐผนนสงมอบทรพยสนใหหนวยงานของรฐทเจาหนาทของรฐผนนสงกดโดยทนท ขอ ๗ การรบทรพยสนหรอประโยชนอนใดทไมเปนไปตามหลกเกณฑ หรอมราคาหรอมมลคามากกวาทก าหนดไวในขอ ๕ ซงเจาหนาทของรฐไดรบมาแลวโดยมความจ าเปนอยางยงทตองรบไวเพอรกษาไมตร มตรภาพ หรอความสมพนธอนดระหวางบคคล เจาหนาทของรฐผนนตองแจงรายละเอยดขอเทจจรงเกยวกบการรบทรพยสนหรอประโยชนนนตอผบงคบบญชา ซงเปนหวหนาสวนราชการ ผบรหารสงสดของ

รฐวสาหกจ หรอผบรหารสงสดของหนวยงาน สถาบน หรอองคกรทเจาหนาทของรฐผ นนสงกด โดยทนททสามารถกระท าได เพอใหวนจฉยวามเหตผลความจ าเปน ความเหมาะสม และสมควรทจะใหเจาหนาทของรฐผนนรบทรพยสนหรอประโยชนนนไวเปนสทธของตนหรอไม ในกรณทผบงคบบญชาหรอผบรหารสงสดของรฐวสาหกจ หนวยงานหรอสถาบนหรอองคกรทเจาหนาทของรฐผนนสงกด มค าสงวาไมสมควรรบทรพยสนหรอประโยชนดงกลาว กใหคนทรพยสนหรอประโยชนนนแกผใหโดยทนท ในกรณทไมสามารถคนใหได ใหเจาหนาทของรฐผนนสงมอบทรพยสนหรอประโยชนดงกลาวใหเปนสทธของหนวยงานทเจาหนาทของรฐผนนสงกดโดยเรว เมอไดด าเนนการตามความในวรรคสองแลว ใหถอวาเจาหนาทของรฐผนนไมเคยไดรบทรพยสนหรอประโยชนดงกลาวเลย ในกรณทเจาหนาทของรฐผไดรบทรพยสนไวตามวรรคหนงเปนผด ารงต าแหนงผบงคบบญชา ซงเปนหวหนาสวนราชการระดบกระทรวงหรอเทยบเทา หรอเปนกรรมการหรอผบรหารสงสดของรฐวสาหกจ หรอเปนกรรมการ หรอผบรหารสงสดของหนวยงานของรฐ ใหแจงรายละเอยดขอเทจจรงเกยวกบการรบทรพยสนหรอประโยชนนนตอผมอ านาจแตงตงถอดถอน สวนผทด ารงต าแหนงประธานกรรมการและกรรมการในองคกรอสระตามรฐธรรมนญหรอผด ารงต าแหนงทไมมผบงคบบญชาทมอ านาจถอดถอนใหแจงตอคณะกรรมการ ป.ป.ช. ทงน เพอด าเนนการตามความในวรรคหนงและวรรคสอง ในกรณท เ จ าหนาท ของร ฐผ ได รบทรพยส นไว ตามวรรคหน ง เปนผ ด ารงต าแหน งสมาชกสภาผแทนราษฎร หรอสมาชกวฒสภา หรอสมาชกสภาทองถน ใหแจงรายละเอยดขอเทจจรงเกยวกบการรบทรพยสนหรอประโยชนนน ตอประธานสภาผแทนราษฎร ประธานวฒสภาหรอประธานสภาทองถนทเจาหนาทของรฐผนนเปนสมาชก แลวแตกรณ เพอด าเนนการตามวรรคหนงและวรรคสอง ขอ ๘ หลกเกณฑการรบทรพยสนหรอประโยชนอนใดของเจาหนาทของรฐ ตามประกาศฉบบนใหใชบงคบแกผซงพนจากการเปนเจาหนาทของรฐมาแลวไมถงสองปดวย ประกาศ ณ วนท ๓๐ พฤศจกายน พ.ศ. ๒๕๔๓

โอภาส อรณนท

ประธานกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาต

ผนวก ง รายชอผบรหารและอดตผบรหารของกระทรวงมหาดไทย ทใหเกยรตใหขอมลความคดเหนเรองจรยธรรมของผวาราชการจงหวด

------------------------------------- การจดท าคมอจรยธรรมของผวาราชการจงหวดน เกดขนจากความปรารถนาดและหวงใยของผบรหารกระทรวงมหาดไทย และคณะกรรมการจรยธรรมประจ าส านกงานปลดกระทรวงมหาดไทย ทปรารถนาใหต าแหนงผวาราชการจงหวด เปนทยอมรบนบถอในเกยรตและศกดศรของความเปนนกบรหารนกปกครองทด ารงสบเนองกนมา กระทรวงมหาดไทย จงไดขอความกรณาและความรวมมอจากทงผบรหารและอดตผบรหาร ในการใหขอมลความคดเหนเกยวกบการบรหารงานของผวาราชการจงหวด เพอเปนขอคด แนวทางวธการ ส าหรบผด ารงต าแหนงผวาราชการจงหวด โดยเฉพาะขอคดเหนขอเสนอแนะดานจรยธรรม ซงมคณะท างานของสถาบนด ารงราชานภาพ เปนคณะท างานสมภาษณ รวบรวมประมวลและสงเคราะหขอมล ตามทปรากฏในคมอเลมน กระทรวงมหาดไทย จงขอขอบคณทกทานไว ณ ทนดงรายนามตอไปน ชอ – สกล ต าแหนงขณะทใหขอมล (มถนายน- สงหาคม ๒๕๕๗)

๑. ม.ล.ปนดดา ดศกล ปลดส านกนายกรฐมนตร ๒. นายประสาท พงษศวาภย คณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาต (ปปช.) ๓. นายภาณ อทยรตน เลขาธการศนยบรหารงานจงหวดชายแดนภาคใต (ศอ.บต.) ๔. นายสดจต นมตกล อดตรองปลดกระทรวงมหาดไทย ๕. นายจาดร อภชาตบตร อดตรองปลดส านกนายกรฐมนตร ๖. นายวชย ศรขวญ อดตปลดกระทรวงมหาดไทย ๗. นายสมพร ใชบางยาง อดตรองปลดกระทรวงมหาดไทย ๘. นายประภาศ บญยนด รองปลดกระทรวงมหาดไทย ๙. นายกฤษฎา บญราช อธบดกรมการปกครอง ๑๐.นายพระศกด หนเมองเกา รกษาการในต าแหนงอธบดกรมทดน ๑๑.นายวศวะ ศศสมต ผตรวจราชการกระทรวงมหาดไทย ๑๒. นายชยโรจน มแดง ผวาราชการจงหวดนครสวรรค

๑๓. นายชวน ศรนนทพร อดตอธบดกรมการปกครอง ๑๔ .นายเชดศกด จ าปาเทศ ผวาราชการจงหวดระนอง

๑๕. นายภครธรณ เทยนไชย ผวาราชการจงหวดสระแกว ************************************

คณะท างานและทปรกษาในการจดท าคมอจรยธรรม ของผวาราชการจงหวด

ทปรกษาคณะท างาน นายวบลย สงวนพงศ ปลดกระทรวงมหาดไทย นายแกนเพชร ชวงรงส รองปลดกระทรวงมหาดไทย นายสดจต นมตกล ประธานคณะกรรมการจรยธรรมประจ า สป.มท. นายจาดร อภชาตบตร คณะกรรมการจรยธรรมประจ า สป.มท. นายปรญญา อดมทรพย คณะกรรมการจรยธรรมประจ า สป.มท. นางสาวดวงพร บญครบ คณะกรรมการจรยธรรมประจ า สป.มท. นางพรรณวภา ปยมปตระ คณะกรรมการจรยธรรมประจ า สป.มท. คณะท างาน ๑. หมอมหลวงปนดดา ดศกล หวหนาคณะท างาน รองปลดกระทรวงมหาดไทย ๒. นายพนย อนนตพงศ คณะท างาน (อดตผวาราชการจงหวด) ๓. นายกมลธรรม วาสบญมา คณะท างาน ผอ านวยการส านกสงเสรมมาตรฐานจรยธรรม ส านกงานผตรวจการแผนดน ๔. นายวรวฒ แสงเฟอง คณะท างาน ผจดการฝายยทธศาสตร ศนยคณธรรม (องคการมหาชน) ๕. นายสยาม ศรมงคล คณะท างาน

ผอ านวยการกองการเจาหนาท ส านกงานปลดกระทรวงมหาดไทย ๖. นายอรรษษฐ สมพนธรตน คณะท างานและเลขานการ

ผอ านวยการสถาบนด ารงราชานภาพ ส านกงานปลดกระทรวงมหาดไทย ๗. นายอภชย ชยชมภ ผชวยเลขานการ ผอ านวยสวนพฒนาและบรหารจดการความร สถาบนด ารงราชานภาพ ส านกงานปลดกระทรวงมหาดไทย ๘. นายศภชย ศรมชย ผชวยเลขานการ นตกรช านาญการพเศษ กองการเจาหนาท ส านกงานปลดกระทรวงมหาดไทย ๙. นางรงทอง จนทนเสนะ ผชวยเลขานการ นตกรช านาญการ กองการเจาหนาท ส านกงานปลดกระทรวงมหาดไทย คณะท างานชวยเหลอในสวนพฒนาและบรหารจดการความร

๑. นางวนเพญ ทรงววฒน นกวเคราะหนโยบายและแผนช านาญการพเศษ ๒. นางสชาดา วฒนา นกวเคราะหนโยบายและแผนช านาญการพเศษ ๓. นางกาญจนา แจมมนทร นกวเคราะหนโยบายและแผนช านาญการ ๔. นางสาวบษบา ลาภวไล บรรณารกษช านาญการ ๕. นางเบญจา เกตตระกล บรรณารกษช านาญการ ๖. นายบญชา ดวงดแกว นกทรพยากรบคคลปฏบตการ ๗. นางสาวสพตรา บญถง นกจดการงานทวไปปฏบตการ ๘. นายสมสน ไชยรตน นกทรพยากรบคคลปฏบตการ ๙. นางสาวสภาพ ปอมมะลง เจาหนาทบรหารงานทวไป

บรรณานกรม

มหาดไทย,กระทรวง.สถาบนด ารงราชานภาพ.คมภรนกปกครอง 2551. กรงเทพฯ:สถาบนด ารงราชานภาพ.มหาดไทย,กระทรวง,2551.

มหาดไทย,กระทรวง.สถาบนด ารงราชานภาพ.ผลงานวจยของสถาบนด ารงราชานภาพ เรอง การศกษา

ประวตศาสตรการบรหารราชการสวนภมภาคของไทย.กรงเทพฯ:สถาบนด ารงราชานภาพ.มหาดไทย,กระทรวง,2551.

อ านาจหนาทของผวาราชการจงหวดในสวนของกระทรวงมหาดไทย ส านกงานปลดกระทรวง

มหาดไทย.กรงเทพฯ:โรงพมพทองถน,2536. ด ารงราชานภาพ.กรงเทพฯ:บพธการพมพ,2547.มหาดไทย,กระทรวง.สถาบนด ารงราชานภาพ. พระโอวาทและคตธรรมของสมเดจพระเจาบรมวงศเธอกรมพระยาด ารงราชานภาพ.กรงเทพฯ: สถาบนด ารงราชานภาพ.มหาดไทย,กระทรวง,2556. อรทย เลศวรรณวทย และ ณกษ กลสร,ผเรยบเรยง .ธรกจระหวางประเทศ.กรงเทพฯ:ธระฟลมและ

ไซเทกซ,2551. สดจต นมตกล.นกปกครองเกยรตยศ.กรงเทพฯ:โรงพมพอาสารกษาดนแดน,2556. มหาดไทย,กระทรวง.กรมปองกนและบรรเทาสาธารณภย.พระราชบญญตปองกนและบรรเทา

สาธารณภย พ.ศ. 2550 .กรงเทพฯ :กรมปองกนและบรรเทาสาธารณภย,มหาดไทย,กระทรวง,ม.ป.ป.